„Bonżurka na Etażerce”, czyli zapożyczenia z języka

francuskiegoPiotr Szymkowiak 2G

Krótko o zapożyczeniach

Zapożyczenia to słowa z konkretnego języka zapożyczone na inny. Każdy zbiór zapożyczeń z języków ma swoje nazwy, zapożyczenia z języka Francuskiego nazywamy galicyzmami. Przykładami galicyzmów są tytułowe bonżurka i etażerka.

Bonżurka (z francuskiego „bonjour”)- poranny ubiór męski z miękkiej tkaniny wełnianej, krótki, luźny, o kroju zbliżonym do marynarki, z kołnierzem i mankietami.

Etażerka (z francuskiego „étagère”)- lekki przenośny mebel stojący na podłodze, składający się z kilku półek, umieszczonych jedna nad drugą. Pojawił się w okresie klasycyzmu.

Galicyzmy- kulinaria

• Menu (z francuskiego „menu”)- Karta dań, spis potraw, trunków i deserów w restauracjach, czy pubach.

• Bagietka (z francuskiego „baguette”)- Popularne we Francji długie pieczywo.

• Sos (z francuskiego „sauce”)- Jest to gęsty płyn, tworzony na bazie różnych składników, nadających mu odmienne smaki stosowany jako dodatek do różnych dań.

• Sosjerka (z francuskiego „saucière”)- Jest to naczynie którym nalewamy sos.

• Majonez (z francuskiego „mayonnaise”)- Zimny, emulsyjny sos, o szerokim zastosowaniu, jeden z sosów podstawowych.

• Szampan (z francuskiego „champagne”)- Szczególny rodzaj wina musującego, powszechnie kojarzony ze świętowaniem i luksusem.

Galicyzmy- kulinaria

• Oranżada (z francuskiego „orangeade”)- chłodzący gazowany napój bezalkoholowy, tradycyjnie o intensywnie słodkim, pomarańczowym smaku.

• Bulion (z francuskiego „bouillon”)

• Omlet (z francuskiego „omelette”)- potrawa sporządzana ze starannie rozmąconych jaj z innymi dodatkami.

• prześwitujące, bezbarwne ciało stałe, naturalna substancja, będąca mieszaniną białek i reptydów.

• Szarlotka (z francuskiego „charlotte”)- Pochodzący z Francji wyrób cukierniczy.

Galicyzmy- język komunikacji

• Awiacja (z francuskiego „aviation”)

• Awionetka (z francuskiego „avion”)- potoczne, przez purystów uznane za niefachowe, określenie małego samolotu turystycznego, sportowego lub dyspozycyjnego, stosowane obecnie na ogół przez ludzi nie związanych z lotnictwem, spotykane zwłaszcza w mediach.

• Balon (z francuskiego „ballon”)- statek powietrzny z grupy aerostatów (statków lżejszych od powietrza), bez napędu silnikowego.

• Kuszetka (z francuskiego „couchette”)- Wagon kolejowy z miejscami do leżenia

Galicyzmy- język kultury, dyplomacji

• Ambasador (z francuskiego „ambassadeur”)- szef misji dyplomatycznej pierwszej klasy, reprezentujący państwo wysyłające wobec władz innego państwa lub organizacji międzynarodowej.

• Konsultacje (z francuskiego „consultation)

• Konsul (z francuskiego „consul”)- urzędnik państwa pełniący funkcje za granicą, w urzędzie konsularnym.

• Dyplomata (z francuskiego „diplomate”)- oficjalny przedstawiciel państwa za granicą, czyli zatrudniony w dyplomacji.

Galicyzmy- język elity dworskiej

• Abażur (z francuskiego „abat-jour”)

• Aleja (z francuskiego „allée”)- droga piesza, rowerowa lub jezdna, jak również szlak komunikacji wodnej, obsadzony po obu stronach drzewami albo krzewami o określonej kompozycji, czyli z zachowaniem rytmu nasadzeń i powiązań krajobrazowych.

• Awans (z francuskiego „avance”)

• Awantura (z francuskiego „aventure”)

• Bagatela (z francuskiego „bagatelle”)

• Buduar (z francuskiego „boudoir”)- wytwornie umeblowany i wykwintnie ozdobiony, niewielki pokój zajmowany przez panią domu.

Galicyzmy- język elity dworskiej

• Dama (z francuskiego „dame”)

• Kawaler (z francuskiego „cavalier”)

• Komplement (z francuskiego „compliment”)

• Perfumy (z francuskiego „parfum”) łączna nazwa kosmetyków, których jedynym zadaniem jest nadawanie różnym obiektom (zwykle ciału człowieka) przyjemnego i długo utrzymującego się zapachu.

• Wazon (z francuskiego „vase”)- naczynie najczęściej wykonane z porcelany lub szkła, o podłużnym, wysokim kształcie, służące do przechowywania kwiatów.

Galicyzmy- język sztuki

• Afisz (z francuskiego „affiche”)- rodzaj wyrobu poligraficznego zaliczany do akcydensów informacyjnych.

• Balkon (z francuskiego „balcon”)- element architektoniczny budynku, nadwieszony, posiadający formę otwartą.

• Maska (z francuskiego „masquer”)- przykrycie twarzy lub jej części, z otworami na oczy, początkowo używane w celach magicznych lub obrzędowych.

• Trupa (z francuskiego „troupe”)- zespół teatralny lub cyrkowy (często wędrowny) wystawiający przedstawienia.

Galicyzmy- język sztuki

• Impresja (z francuskiego „impression”)

• Ekspresja (z francuskiego „expression”)

• Marionetka (z francuskiego „marionette”)- jest to lalka teatralna poruszaną od góry za pomocą nitek lub drucików zawieszonych na tzw. krzyżaku.

• Żongler (z francuskiego „jongleur”)

• Surrealizm (z francuskiego „surréalisme”)- kierunek w sztuce powstały w 1924 roku we Francji, początkowo występujący wyłącznie w literaturze, później w sztukach plastycznych, filmie i teatrze.

Inne galicyzmy

• Żurnalista (z francuskiego „journaliste”)

• Gilotyna (z francuskiego „guillotine”)- przyrząd służący do wykonywania kary śmierci poprzez ścięcie głowy za pomocą dużego, ciężkiego (ok. 40 kg) noża o skośnym ostrzu, który opada pionowo pod wpływem grawitacji na szyję skazańca, unieruchomionego w ramie gilotyny.

• Toaleta (z francuskiego „toilette”)- pomieszczenie sanitarne, w którym człowiek dokonuje świadomego aktu defekacji lub mikcji.

• Apartament (z francuskiego „appartement”)- wystawne, przestronne pomieszczenie (XVI wiek), od XIX wieku określenie używane w odniesieniu do luksusowego mieszkania lub zespołu pomieszczeń przeznaczonych dla potrzeb jednego użytkownika.

KONIEC

Prezentacje wykonał Piotr Szymkowiak 2G

Źródła:

http://www.slideshare.net/janek/zapoyczenia-w-jzyku-polskim oraz Wikipedia ;)