Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6....

74
Zaopatrzenie ortotyczne tułowia i szyi Dr n. med. Marek Krasuski z Kliniki Rehabilitacji WUM. w Warszawie Kierownik Kliniki: dr n. med. M. Krasuski

Transcript of Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6....

Page 1: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Zaopatrzenie ortotyczne tułowia i szyi

Dr n. med. Marek Krasuski

z Kliniki Rehabilitacji WUM. w Warszawie

Kierownik Kliniki: dr n. med. M. Krasuski

Page 2: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Zaopatrzeniem ortotycznym (ortopedycznym*)

tułowia i szyi nazywamy indywidualne

dopasowanie kołnierza, gorsetu, sznurówki,

prostotrzymacza, pasa, wywierającego działania

- podpórcze,

- stabilizujące,

- korekcyjne

oraz wspomagające.

*stąd słuszną nazwą są ortozy (a nie ortezy)

Page 3: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Działanie podpórcze realizowane jest dzięki

przestrzennej konstrukcji, utworzonej na

naturalnym fundamencie; dla odcinka

szyjnego jest to klatka piersiowa i obręcz

barkowa, a dla tułowia miednica. Drugi

koniec tej konstrukcji nadaje kierunek sił

podparcia i może swoja budową decydować

o wektorze siły (miękki materiał zmniejsza wektor

siły, a sztywny zwiększa ją).

Page 4: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Działanie stabilizujące tworzone jest dzięki

przestrzennej konstrukcji ramowej

współpracującej ze zdrowymi strukturami

tułowia, lub szyi w różnych warunkach

obciążeń, w celu zastąpienia lub

wspomagania uszkodzonych elementów

istotnie wpływających na stabilność.

Page 5: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Działanie korygujące tworzone jest dzięki

odpowiednio ulokowanym w przestrzeni

pelotom i elementom odciążającym, w

konstrukcji ramowej, które wpływają na

ustawianie przestrzenne struktur tułowia,

poddawanych ich siłą korygującym.

Page 6: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Wyróżnia się następujące ortozy kręgosłupa:

- szyjne (cervical orthosis – CO)

- szyjno-piersiowe (cervico-thoracic orthosis – CTO)

- szyjno-piersiowo-lędźwiowo-krzyżowe (cervico-

- thoracic-lumbo-sacral orthosis – CTLSO);

- piersiowo-lędźwiowo-krzyżowe (thoraco-lumbo-

sacral orthosis – TLSO);

- lędźwiowo-krzyżowe (lumbo-sacral orthosis – LSO).

Page 7: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Współczesna ortotyka opiera się przede

wszystkim na prefabrykatach i wyrobach

gotowych, których dobór i dopasowanie

uzależnia się od rodzaju dysfunkcji i

indywidualnych potrzeb pacjenta.

Page 8: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Właściwe wykorzystanie zaopatrzenia

ortotycznego wymaga:

- ustalenia wskazań

- doboru odpowiedniego sprzętu,

- dokładnego dopasowania

- nauki pacjenta w zakresie sposobu

użytkowania zaordynowanego przedmiotu

ortopedycznego

Page 9: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne.

U dzieci należy brać pod uwagę szczególna

podatność na zniekształcenia kompensacyjne,

zwłaszcza, gdy leczenie przebiega w okresach

intensywnego ich wzrostu i dojrzewania.

Zaopatrzenie dziecka musi być dostosowane do jego

aktywności i możliwości ruchowych.

Dziecko zaopatrzone w ortozę wymaga szczególnej

troski i kontroli medycznej z uwagi na możliwość

szybszego zniszczenia zapatrzenia (jego zużycia) i

możliwości zmian warunków zaopatrzenia związanych

z tempem wzrostu.

Page 10: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Zaopatrzenie ortotyczne tułowia i szyi może być:

• czasowe

• stałe Tryb, sposób zaopatrzenia ortotycznego tułowia i szyi regulują

odpowiednie rozporządzenia Ministra Zdrowia oraz mają tu

zastosowanie Zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu

Zdrowia. Najważniejsze to:

• Dz. U. z 2003r nr 204 poz. 1986

• Dz. U. z 2003r nr 85 poz. 787

• Dz. U. z 2004r nr 275 poz. 2732

• Dz. U. z 2005r nr 41 poz. 396

• Zarządzenie Prezesa NFZ z 20.09.2007r nr 62/2007/DSO2

Page 11: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

O zaopatrzeniu ortotycznym tułowia i szyi wg tych

rozporządzeń decydują lekarze specjaliści w zakresie:

ortopedii, neurologii, chirurgii, rehabilitacji medycznej

i reumatologii (o zaopatrzeniu w pas brzuszny i przepuklinowy

decyduje chirurg).

• O poziomie odpłatności za zalecane zaopatrzenie

rehabilitacyjne decyduje aktualne rozporządzenie

prezesa NFZ.

NFZ

Page 12: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

TYP KOD NFZ

GORSET SZKIELETOWY (CALOTA) 9170.01

GORSET DONICZKOWY: SKÓRZANY ALBO Z TWORZYWA SZTUCZNEGO 9170.02

GORSET SZKIELETOWY UNIERUCHAMIAJĄCY GÓRNY ODCINEK PIERSIOWY

KRĘGOSŁUPA:Z KOŁNIERZEM ALBO DIADEMEM 9170.03

GORSET JEWETTA: Z RAMĄ TYLNĄ LUB TAŚMAMI TYLNYMI 9170.04

GORSET REKLINACYJNY Z ROZWÓRKAMI ŚRUBOWAYMI 9170.05

GORSET ODCIĄŻAJĄCY TYPU MILWAUKEE-BLOUNTA: Z KOSZEM SKÓRZANYM ALBO

KOSZEM Z TWORZYWA SZTUCZNEGO 9170.07

GORSET KOREKCYJNY DO LECZENIA SKOLIOZ 9170.08

PROSTOTRZYMACZ WG HOHMANNA 9170.09

PROSTOTRZYMACZ WG TAYLORA 9170.10

GORSET JEWETTA: Z RAMĄ TYLNĄ LUB TAŚMAMI TYLNYMI 9180.01

GORSET REKLINACYJNY Z ROZWÓRKAMI ŚRUBOWYMI 9180.02

PROSTOTRZYMACZ WG HOHMANNA 9180.04

PROSTOTRZYMACZ WG TAYLORA 9180.05

NFZ

Page 13: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

NFZ

TYP KOD NFZ

Sznurówka Hohmanna 9170.12 lub 9180.07

Sznurówka lędźwiowo krzyżowa 9170.13 lub 9180.08

Pas lędźwiowo krzyżowy 9170.14 lub 9180.09

Pas brzuszny przepuklinowy 9293.02

Page 14: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

NFZ

Page 15: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Zaopatrzenie ortotyczne stanowią wyroby

medyczne będące przedmiotem ortopedycznym.

Nad prawidłowością rejestracji tych wyrobów czuwa

Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów

Medycznych i Produktów Biobójczych mieszczący się w

Warszawie przy ul. Ząbkowskiej 41.

Page 16: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Wyrób medyczny to narzędzie, przyrząd, aparat, sprzęt,

materiał lub inny artykuł, stosowany samodzielnie lub w

połączeniu, włączając oprogramowanie niezbędne do właściwego

stosowania wyrobu, przeznaczone przez wytwórcę do stosowania

u ludzi zastępujące lub modyfikujące budowę lub funkcję

anatomiczną oznaczone znakiem CE Oznaczone/Oznakowane CE umieszczone na wyrobie jest deklaracją

producenta, że oznakowany produkt spełnia wymagania dyrektyw tzw.

"Nowego Podejścia" Unii Europejskiej (UE).

Page 17: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

W sektorze medycznym jakość wyrobów jest określona przez normę

europejską ISO 13485:2003, która została przyjęta przez Europejską Komisję

Normalizacyjną (CEN - the European Committee for Standardisation) 16

czerwca 2003 roku. Zgodnie z przepisami kraje członkowskie CEN są

zobowiązane do nadania normie statusu normy krajowej co w przypadku

Polski miało miejsce 4 listopada 2005 roku. Polska norma została oznaczona

symbolem PN-EN ISO 13485 „Wyroby medyczne. Systemy zarządzania

jakością. Wymagania do celów przepisów prawnych.” Wdrożenie przez

przedsiębiorstwa normy medycznej ISO 13485:2003 jest decydującym

czynnikiem, pozwalającym na sprzedaż wyrobów na rynku międzynarodowym.

Page 18: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Kołnierze Głównym zadaniem kołnierzy ortopedycznych jest

rola stabilizacyjna oraz częściowo odciążająca

kręgosłup w odcinku szyjnym.

Ze względu na znaczną i złożoną ruchomość

odcinka szyjnego kręgosłupa, jego rolę podpórczą

masy głowy oraz przebieg krtani i tchawicy w

obrębie szyi, działanie kołnierzy polega głównie na

wykorzystaniu pionowego układu sił podpórczych

o punktach zaczepienia na górnej krawędzi mostka

i po przeciwnej stronie żuchwy, oraz okolicy

połączenia C7-Th1 i potylicy.

Page 19: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Kołnierze

Unieruchomienie

(stabilizacja)

odcinka szyjnego w

kołnierzu jest

względna i polega

raczej na

ograniczeniu jego

ruchomości. Aparat Halo Traction

daje możliwość

stabilizacji kręgosłupa

w odcinku szyjnym

Page 20: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Halo Traction

System stabilizacji Halo Traction z punktami podparcia

na kamizelce obejmującej górną część klatki piersiowej i

bezpośrednio kościach pokrywy czaszki umożliwia

stabilizację odcinka szyjnego kręgosłupa, jego korekcję z

komponentą sił dystrakcyjnych lub kompresyjnych.

Page 21: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Halo Traction

System stabilizacji Halo

oparty bezpośrednio na

kościach pokrywy

czaszki i talerzach kości

biodrowych umożliwia

za pomocą głównie sił

dystrakcyjnych i

derotacyjnych

stabilizację i odciążenie

kręgosłupa

Król J.: Boczne skrzywienia kręgosłupa; w Rehabilitacja Medyczna (red.: Dega W., Milanowska K.), PZWL, Warszawa, 1983

Page 22: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Kołnierze

Dla stabilizacji C1-C2 wymagane jest

objecie konstrukcją kołnierza żuchwy i

potylicy.

Dla stabilizacji dolnych segmentów

kręgosłupa konieczne jest stosowanie

kamizelki dla górnej części klatki

piersiowej

Page 23: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Kołnierze

Dla stabilizacji dolnych

segmentów kręgosłupa

szyjnego konieczne jest

stosowanie stabilizacji górnej

części tułowia. Ortoza

półgorsetowa Philadelphia

Page 24: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Kołnierze

Ze względu na konstrukcję można wyróżnić:

kołnierze miękkie typu Schanza

kołnierze półsztywne i sztywne typu Floryda (nie

usztywnia C6-C7-Th1)

kołnierze dwuczęściowe wzmocnione typu CAMPA

Page 25: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Kołnierze

Różne typy kołnierzy

kołnierz Philadelphia

kołnierz sztywny jednoczęściowy,

ratunkowy Ambu

kołnierze dwuczęściowe wzmocnione

typu CAMPA

Page 26: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety

Działanie gorsetów polega na mechanicznym

ograniczeniu zakresów ruchów kręgosłupa w

określonych płaszczyznach oraz osiowym

podparciu masy tułowia.

Dlatego można wyróżnić gorsety:

stabilizujące,

odciążające

korygujące

Zwykle, gorsety korygujące działają równolegle odciążająco na kręgosłup.

Page 27: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety

Wyróżniamy ze względu na sposób

stosowania

gorsety stałe (wykonane z opasek gipsowych,

tworzyw sztucznych)

gorsety zmienne (ruchome) – wykonane z

• tworzyw, zapinane zwykle systemami typu velcro,

• szkieletów metalowych pokrytych, i skóry

Page 28: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety

Wyróżniamy ze względu na sposób

stosowania

Gorsety pełnokontaktowe (z opasek gipsowych,

lub tworzyw sztucznych)

Gorsety szkieletowe

Page 29: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety Gorsety stabilizujące (zwykle stałe) wykorzystywane

są do leczenie zachowawczego złamań pourazowych

kręgosłupa. Do leczenia takiego kwalifikują się

chorzy ze złamaniami stabilnymi, a także ci u

których operacja może pogorszyć gwałtownie stan

ogólny, niewydolność krążeniową, czy wręcz

występuje duże ryzyko śmierci w okresie

operacyjnym, czy w krótkim czasie pooperacyjnym.

Gorsety stabilizujące zmienne wykorzystywane są

do doleczania złamań pierwotnie zaopatrzonych

operacyjnie i zachowawczo.

Page 30: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety

Działanie gorsetu stabilizującego jest ograniczone i

sprowadza się do:

Stworzenia momentów biernych sił podpierających

wybrane punkty na powierzchni ciała oraz maksymalnie

ograniczających zakres ruchomości biernej i czynnej

danego odcinka kręgosłupa.

Podpieranie masy ciała

Monitorowanie i ograniczanie zakresu czynnej

ruchomości kręgosłupa w wybranych płaszczyznach.

Page 31: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety

Zaopatrzenie ortotyczne musi być akceptowane

przez chorego. U chorych w wieku młodzieńczym,

starszym mogą występować problemy w postaci

braku akceptacji takiej formy leczenia.

Zaopatrzenie stałe w postaci gorsetów gipsowych u

osób starszych praktycznie nie wchodzi w rachubę,

ale do rozważenia mogą być gorsety wykonane z

mas plastycznych. Progiem ich stosowania może

być cena takiego gorsetu.

Page 32: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Zależność zaopatrzenia od poziomu złamania

we wczesnym okresie po złamaniu

Powyżej Th6 Blount

Th6-L3 Jevett

Poniżej L3 Hohman,

Williams

Złamanie kręgosłupa: Wzorce gorsetów ortopedycznych:

Page 33: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorset Jevett’a

Page 34: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorset Bählera

Page 35: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorset Blount’a

Page 36: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorset Williams’a

Page 37: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorset sznurówka Hohmanna

Page 38: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Działanie gorsetu korygującego jest ograniczone i

sprowadza się do:

Stworzenia momentów biernych sił korekcyjnych przez

wywarcie odpowiednio ukierunkowanych nacisków

mechanicznych na celowo wybrane powierzchnie ciała

Podpieranie masy ciała

Monitorowanie czynnej korekcji mięśniowej.

Page 39: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorsety korekcyjne maja zastosowanie głównie w

leczeniu skolioz i innych deformacji tułowia i

kręgosłupa.

Wskazaniem do stosowania gorsetów są: elastyczność skrzywienia,

skrzywienie od 25ᵒ do 40ᵒ przy skoliozach nieskompensowanych

skrzywienie od 25-29ᵒ do 45ᵒ przy skoliozach skompensowanych

progresja roczna skoliozy 10ᵒ i powyżej do kąta 20ᵒ Cobba

Gorsety możemy stosować, gdy miednica jest już wykształcona (od 3rż)

Page 40: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Skolioza to trójpłaszczyznowa deformacja kręgosłupa.

Zniekształcenie obejmuje:

skrzywienie w płaszczyźnie czołowej /boczne

skrzywienie kręgosłupa/

skrzywienie w płaszczyźnie strzałkowej /lordo- lub

kyfo- skolioza/

skrzywienie w płaszczyźnie poziomej /rotacja i torsja

kręgów/.

Około 85% przypadków, to skoliozy idiopatyczne.

Page 41: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Redukcja lordozy lędźwiowej stanowi

podstawę korekcji skrzywienia. Stwierdzono

eksperymentalnie, że redukcja zmniejsza

zarówno skrzywienie lędźwiowe jak i piersiowe.

Peloty korygujące skrzywienie w płaszczyźnie

czołowej muszą znajdować się poniżej szczytu

skrzywienia.

Pelota derotacyjna powinna znajdować się od

tyłu klatki piersiowej, co tworzy wektor mający

tendencję do derotowania klatki piersiowej

Watts 1979

Page 42: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

W gorsetach korekcyjnych podstawą

jest dobrze wykonany i poprawnie

ustabilizowany kosz biodrowy.

W praktyce spotykamy się z

zagadnieniem pionowego

przemieszczania się względem siebie

dwóch połówek kosza biodrowego.

Zwykle po stronie wypukłej skoliozy

kosz biodrowy przesuwa się ku górze

Page 43: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Przyczyny przesuwania się pionowego

względem siebie dwóch połówek kosza to: Nierówne położenie miednicy,

zbyt słabe wymodelowanie okolicy

nadgrzebieniowej,

Działanie sił nacisku na kosz w czasie podpierania

wypukłości skrzywienia,

Nadmiernie elastyczne płyty termoplastyczne z

których wykonany kosz

Page 44: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorsety korygujace gipsowe:

Gorset Abbota-Kleinberga,

Gorset antygrawitacyjny półprzechylny Rissera

Gorset Cotrela (EDF)

Page 45: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorsety z Milwaukee (GM), to kosz

biodrowy do którego wmontowane są

wsporniki pionowe, peloty derotacyjne i

korekcyjne. Stosowany w skoliozach

piersiowych i piersiowo-lędźwiowych.

Działanie korekcyjne GM polega na

uzyskiwaniu dystrakcji kręgosłupa i

wywieraniu bocznego nacisku na szczyt

skrzywienia.

Page 46: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorsety z Milwaukee - pierwsza

opisana skuteczna ortoza CTLS,

opracowana przez Blounta i Schmidta w

roku 1946. (Milwaukee brace).

Torsja lędźwiowego odcinka kręgosłupa

korygowana jest za pomocą peloty

korekcyjnej lędźwiowej, natomiast pelota

piersiowa wpływa na korekcję wygięcia

bocznego. Ten typ ortozy zaleca się w

nieoperacyjnym leczeniu skoliozy, której

szczyt skrzywienia pierwotnego znajduje

się powyżej poziomu Th7.

Page 47: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorset Blounta z

Milwaukee (GM)

Page 48: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorset Cheneau (Gorset Cheneau-Toulouse-Munster) to

nowoczesny, pełnokontaktowy gorset derotacyjny stosowany

w skoliozach piersiowych i piersiowo-lędźwiowych. Wg

Dobosiewicz tzw gorset czynno-bierny.

Weiss et al. Scoliosis 2007 2:2 doi:10.1186/1748-7161-2-2

Page 49: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorset Cheneau stosuje się w przypadku lędźwiowych i piersiowych

skrzywień kręgosłupa oraz dużej rotacji kręgów lędźwiowych. Górny

kręg skrzywienia nie powinien przekraczać Th4.

Główną ideą jest zastosowanie trójwymiarowej korekcji deformacji

kręgosłupa zarówno w płaszczyźnie czołowej, poprzecznej oraz

strzałkowej. Siły korekcyjne przyłożone są do dodatnich pól tułowia

przy pomocy pelot korekcyjnych. Warunkiem prawidłowego działania

tych sił jest umieszczenie w gorsecie przeciwległych obszarów

odciążających, które uzyskuje się na etapie modelowania pozytywu

przez protetyka/ortotyka wykonującego gorset. Ważną zasadą jest

również fakt, iż łączna rozległość miejsc odciążających jest większa od

pól nacisku. Gorset dodatkowo wyposażony jest w tzw. ” okienka”. Są to

celowe wycięcia w materiale gorsetu w celu kontroli stanu skóry oraz

zmniejszenie wagi zaopatrzenia.

Page 50: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorsety bostoński (GB), którego budowa opiera się na

maksymalnym wykorzystaniu możliwości korekcyjnych

dobrze dopasowanego kosza biodrowego. Stosowany jest dla

skolioz piersiowo-lędźwiowych i lędźwiowych, gdzie kręg

krańcowy jest na wysokości Th10.

Page 51: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Działanie korekcyjne GB polega na zmniejszaniu

pochylenia miednicy oraz kompensacji lordozy odcinka

lędźwiowego, detorsji kręgów w okolicy skrzywienia oraz

poprawie ustawienia kręgosłupa w stosunku do osi symetrii

Page 52: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Page 53: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Jedną z metodą leczenia zachowawczego jest

stosowanie gorsetów ortopedycznego, dla

postępujących skolioz w przedziale (25°-29°) do (40°-

45°), noszonego przez 22-23 godziny na dobę do

okresu zakończenia wzrostu zwykle 16-17r.ż..

Gorset ma na celu zahamowanie postępu skrzywienia

w okresie skoków wzrostowych. Dobór odpowiedniego

typu gorsetu zależy od charakteru skrzywienia.

W każdym przypadku dobierany jest indywidualnie i

wymaga systematycznych, co 4-6 miesięcy, modyfikacji.

Page 54: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

Gorsety w leczeniu skolioz należy nosić przez 22 – 23

godziny na dobę (z przerwą na czynności związane z

higieną i sportem) do czasu zakończenia wzrostu

kostnego (przynajmniej 6 mies. po stwierdzeniu na

podstawie badania radiologicznego 4 lub 5 stopnia w

skali Rissera; są również zwolennicy stopniowego

odstawiania gorsetu, trwającego nawet do 2 lat).

Istotnym elementem postępowania jest wykonywanie

ćwiczeń izometrycznych przez cały okres leczenia z

zastosowaniem gorsetu.

Page 55: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne

System SpineCor to tzw system gorsetów dynamicznych.

Działanie korekcyjne SpineCor polega stosowaniu

specyficznej strategii ruchu korekcyjnego, dla danej

skoliozy

Page 56: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Gorsety korekcyjne Specjalny Program SpineCor Assistant (SAS) z pomocą komputera zapisze

dane ze wszystkich badań i pomoże w dokonaniu indywidualnej klasyfikacji

skrzywienia, koniecznej dla dobrania gorsetu. SAS określi także sposób

zbudowania i dopasowania gorsetu.

- gorset dynamiczny SpineCor jest noszony przez 20 godzin na dobę.4-

godzinna przerwa powinna być podzielona na dwie lub więcej części podczas

najmniej aktywnych części dnia. Gorset musi być noszony podczas snu.

- Długość czasu leczenia zależy od stopnia skrzywienia i jego postępu oraz

dojrzałości dziecka, ale zawsze jest to minimum 18 miesięcy.

- Wskazane może być zastosowanie specjalnego programu fizjoterapii w celu

uzupełnienia działania gorsetu SpineCor.

- Dla zoptymalizowania efektu dynamicznego działania gorsetu, zaleca się

uprawianie wszelkich rodzajów sportu W GORSECIE (z wyjątkiem pływania,

które uprawiane jest bez gorsetu i w ramach dopuszczalnych 4 godzin przerwy

w noszeniu).

- Możliwe jest również zalecenie używania wkładki do obuwia na czas leczenia

gorsetem. Decyzję taką podejmuje lekarz.

Page 57: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki (pasy ortopedyczne)

Działanie sznurówek polega na wykorzystaniu

ciśnienia hydropneumatycznego w jamie brzusznej, a

przez to ograniczenie zakresu ruchów kręgosłupa,

wspomaganiu stabilizacji i podparcia odcinka

piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa.

Wzmocnienie sznurówek ramą metalową zwiększa ich

mechaniczne działanie stabilizujące i korygujące

Page 58: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki (pasy ortopedyczne)

Sznurówki

Wysokie, niskie pasy lędźwiowe

Bez usztywnienia, półsztywne, wzmocnione

stalkami, z podpaszkami

Page 59: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki a praca

Pasy lędźwiowe stosuje się profilaktycznie w celu

zapobiegania uszkodzeniom kręgosłupa w odcinku

lędźwiowo-krzyżowym oraz w celach leczniczych.

Stosowanie pasów w połączeniu z odpowiednią edukacją

na temat bólu krzyża zmniejszało wg Walsha i wsp.

absencję w pracy.

Walsh N.E., Schwartz R.K.: The influence of prophylactic orthoses on

abdominal strength and low back injury in the workplace. Am. J. Phys. Med.

Rehabil., 1990; 69: 245-250

Page 60: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki a praca

Nie jednak ma dowodów na skuteczność gorsetów

lędźwiowych w zapobieganiu uszkodzeniom kręgosłupa

w miejscu pracy.

Woodhouse M.L., McCoy R.W., Redondo D.R., Shall L.M.: Effects of back

support on intra-abdominal pressure and lumbar kinetics during heavy

lifting. Hum. Factors, 1995; 37: 582-590

Ponadto nie wydaje się, by zwiększały one wydolność

w zakresie podnoszenia lub poprawiały biomechanikę

kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego.

Reyna J.R. Jr, Leggett S.H., Kenney K., Holmes B., Mooney V.: The effect of

lumbar belts on isolated lumbar muscle: strength and dynamic capacity.

Spine, 1995; 20: 68-73

Page 61: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki a praca W rzeczywistości pasy lędźwiowe nie zapewniają większej

ochrony niż prawidłowa technika podnoszenia ciężkich rzeczy

bez dodatkowych zabezpieczeń. Gorsety mogą być natomiast

przydatne w zapobieganiu ponownym uszkodzeniom.

W piśmiennictwie nie ma jednak przekonujących dowodów na

to i prawdopodobnie służą one jedynie jako środek

przypominania o konieczności prawidłowej mechaniki

kręgosłupa podczas dźwigania ciężarów i wykonywania

skłonów.

van Poppel M.N., Koes B.W., Smid T., Bouter L.M.: A systematic review of controlled

clinical trials on the prevention of back pain in industry. Occup. Environ. Med., 1997;

54: 841-847

van Poppel M.N., Koes B.W., van der Ploeg T., Smid T., Bouter L.M.: Lumbar supports

and education for the prevention of low back pain in industry: a randomized controlled

trial. JAMA, 1998; 279: 1789-1794

Page 62: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki wysokie

Page 63: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki wysokie

Page 64: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki wysokie

Gorset wg Harmsa stabilizujący piersiowo-

lędźwiowy (Th8-L2) firmy SofTec Dorso

Page 65: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Sznurówki wysokie

Gorset stabilizujący lędźwiowy (L2 S1)

firmy SofTec Dorso

Page 66: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Pasy lędźwiowe

Page 67: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Pasy lędźwiowe

Page 68: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Prostotrzymacze

Prostotrzymacze działają poprzez

wymuszanie czynnej korekcji kręgosłupa i

stowane są jako środek wspomagający

kinezyterapię w wadach postawy (plecy

okrągłe) i postępujacej kifotyzacji odcinka

piersiowego w przebiegu osteoporozy

Page 69: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Prostotrzymacze

Prostotrzymacz Taylora Zastosowanie:

- profilaktyka wad postawy wynikających z hiperkifozy

piersiowej (m.in. Choroba Scheuermanna, ZZSK),

- choroba Parkinsona,

- korekta postawy.

Rozmiary (obwód klatki piersiowej w cm):

40-60 cm, 60-80 cm, 80-100 cm, 100-120 cm.

Page 70: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Prostotrzymacze

ortoza Taylor Knight

Prostotrzymacz wg Taylora

Page 71: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Pas brzuszny i przepuklinowy

Pasy brzuszne

Pas przepuklinowy

Page 72: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Pas brzuszny i przepuklinowy

Pas ciążowy Pas obręczy miednicznej

Page 73: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Dziękuję za uwagę

Page 74: Zaopatrzenie ortotyczne tułowiakrasuski.krasuski.nazwa.pl/kursy/files/Zaopatrzenie... · 2014. 6. 18. · Zaopatrzenie ortotyczne dorosłych i dzieci jest różne. U dzieci należy

Przeżdziak Bogumił Zaopatrzenie rehabilitacyjne. wydawca: Via Medica - Wydawnictwo Medyczne Jerzy Król Andrzej Nowakowski Biblioteka Ortopedyczna i Traumatologiczna. Zaopatrzenie ortopedyczne i protezowanie. Exsemplum, Poznań 2011 Emilia Mikołajewska Neurorehabilitacja. Zaopatrzenie ortopedyczna. PZWL, 2009r Tadeusz Myśliborski Zaopatrzenie ortopedyczne. PZWL, Warszawa www.formedplus.pl