Temat: Zanieczyszczenia wód naturalnych zagrożeniem dla organizmów żywych.

1. Czynniki wpływające na zanieczyszczenia wód.

2. Zagrożenia dla organizmów żywych.

3. Sposoby uzdatniania wody.

Jednym z trzech, niezbędnych do utrzymania życia, elementem, obok tlenu, pożywienia, jest woda. Jest to również podstawowy czynnik wpływający na kształt środowiska i warunków życia i działalności człowieka. Woda jest substancja pierwszej potrzeby, środkiem utrzymania podstawowych zasad higieny, surowcem oraz środkiem używanym w produkcji przemysłowej, także źródłem energii. Wartość wody rośnie wraz z rozwojem cywilizacji społeczeństw, wzrostem rozwoju miast, rozwojem przemysłu i rolnictwa. Niestety, zanieczyszczenie wody, mimo wszystko, wzrasta każdego dnia... Woda, występująca na całej kuli ziemskiej, również ta dochodząca do kranów wchodzi w skład obiegu hydrologicznego. Istniejąca w postaci oceanów, rzek oraz jezior; również wody z lasów oraz pól, ciągle przemieniają się w parę wodna i prowadza do powstania chmur. Następnie, stworzone chmury powodują opady deszczu, śniegu oraz gradu. W ten sposób woda wraca na ziemie, zasilając ponownie zbiorniki wodne.

Zanieczyszczenia wód

• ścieki przemysłowe ścieki rolnicze ścieki komunalne

• metale ciężkie nawozy detergenty• fenole środki ochrony bakterie • farby roślin

chorobotwórcze• zasolenie wód • odpady stałe transport wodny kwaśne

deszcze • opakowania ropa naftowa tlenki siarki• tworzywa oleje tlenku azotu sztuczne tlenki węgla• szkło

Do najbardziej zanieczyszczonych rzek należą: Elba, Ren oraz Wisła.

Jeżeli chodzi o morza to coraz częściej możemy spotkać się z określeniem „morze śmierci”

(biologicznej), mówiąc o Bałtyku.

Negatywne działanie na czystość wód posiada wiele substancji: Pestycydy, czyli środki ochrony roślin – niekorzystnie wpływają na stan czystości wód podziemnych; maja działanie toksyczne; mogą powodować proces eutrofizacji, który wpływa na starzenie się zbiornika poprzez nadmiar substancji odżywczych; Detergenty, czyli substancje czyszczące – występują w środkach piorących; nie ulęgają procesom biodegradacji; niekorzystnie wpływają na samooczyszczanie się wody; Metale ciężkie – posiadają zdolność gromadzenia się w osadach w strefach dennych; maja działanie toksyczne, szczególnie dla człowieka, przyczyniają się do uszkodzeń mózgu i nerek... Fenole, czyli związki aromatyczne – zawierają się w ściekach, z którymi przedostają się do wód; ich występowanie wpływa na odrażający smak wody oraz powoduje oparzenia; Węglowodany aromatyczne (WWA) – są substancjami rakotwórczymi; ich źródłem są ścieki koksowe; Radioizotopy – źródłem tych zanieczyszczeń są: reaktory jądrowe, wybuchy bomb wodorowych i atomowych; są to substancje rakotwórcze; przez długi czas pozostają w wodzie;

ZAGROŻENIA WYNIKAJACE Z ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA WODNEGO:

  Aktualny stan jezior i rzek, pod względem jakości wody znacznie

odbiega od ich stanu pierwotnego. Wody te uległy zakwaszeniu i eutrofizacji. Według norweskich naukowców konsekwencja zakwaszenia wody jeziornej, a także roztworu glebowego jest rozpuszczanie się w tych środowiskach aluminium. Zjawisko to stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka i innych organizmów. Statystyki donoszą, iż wysoki poziom aluminium w wodzie ma bezpośredni związek ze zwiększony umieralnością. Niekoniecznie, ale przypuszcza się, ze aluminium zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia choroby Alzheimera oraz innych schorzeń związanych z podeszłym wiekiem.

 

Klasy czystości wód powierzchniowych w Polsce

Ilość czystych wód powierzchniowych w Polsce powojennej

A jak czyste są polskie rzeki obecnie:

Skutki zanieczyszczenia Bałtyku

1. Eutrofizacja - użyźnianie wód poprzez dopływ nadmiernych ilości soli biogenicznych (głównie związków azotu i fosforu). W początkowej fazie jest to proces korzystny, powoduje bowiem wzrost biomasy fitoplanktonu i dalszych ogniw łańcucha pokarmowego do ryb włącznie. Z czasem eutrofizacja wywołuje efekty niekorzystne, np. przyczynia się do pogarszania sytuacji tlenowej w głębiach Bałtyku.

Zmiany w Morzu Bałtyckim spowodowane eutrofizacją

1. Duży dopływ biogenów2. Zakwity fitoplanktonu i masowy rozwój makroglonów3. Wzrost biomasy zooplanktonu i dalszych ogniw łańcucha pokarmowego4. Obumieranie organizmów opadanie na dno5. Rozkład martwych organizmów zużywanie tlenu brak tlenu6. Beztlenowy rozkład materii organicznej wytwarzanie toksycznego siarkowodoru wymieranie makrofauny dennej

2. Zatrucie organizmów morskich (intoksykacja)

Wysokie stężenia substancji toksycznych w wodzie morskiej mogą powodować bezpośrednie zatrucie organizmów, a w rezultacie choroby, zaburzenia procesów rozrodczych a nawet śmierć.

3. Kumulacja substancji toksycznych w organizmach

Substancje, takie jak: pestycydy, ropa naftowa, niektóre metale ciężkie (rtęć, kadm) oraz ich związki, mogą kumulować się w organizmach morskich. Ich stężenia na kolejnych poziomach łańcucha troficznego mogą wzrastać, osiągając wartości niebezpieczne dla zdrowia i życia konsumentów wyższych rzędów, w tym także człowieka.

4. Zachwianie równowagi biocenotycznejW wyniku zanieczyszczenia wód zmienia się skład jakościowy flory i fauny bałtyckiej. Wymierają gatunki wrażliwe na zmiany jakości wód, z reguły cenne i pożyteczne dla środowiska, natomiast obserwuje się silny rozwój gatunków nieużytecznych, a nawet szkodliwych. Najlepszym przykładem może być fakt wyginięcia w polskiej strefie Bałtyku trawy morskiej Zostera marina i silny rozwój brunatnic z rodziny Ectocarpaceae.

5. Degradacja środowiska naturalnego

Wprowadzane do Bałtyku zanieczyszczenia nie tylko niszczą naturalne warunki bytowania zwierząt morskich, ale mają też negatywny wpływ na życie człowieka. Skażenia bakteriologiczne, zakwity glonów, zanieczyszczenia olejowe czy wyrzucane do morza śmieci pogarszają stan wód, plaż i kąpielisk nadmorskich, uniemożliwiając nam korzystanie z uroków morza.

Zad. domowe

1. Wypisz sposoby ograniczające zanieczyszczenia wód naturalnych.

2. Wyjaśnij na czym polegają procesy biologicznego, mechanicznego i chemicznego oczyszczania ścieków.