Załącznik nr 2 - wbios.us.edu.pl · Rozpoznaje podstawowe struktury, zjawiska i procesy...

1

Załącznik nr 2

do zarządzenia nr 71 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

z dnia 9 lipca 2012 r.

LITERATURA

I TREŚCI

PROGRAMOWE

STUDIÓW

PODYPLOMOWYCH

DLA NAUCZYCIELI

KWALIFIKUJĄCYCH

DO NAUCZANIA

PRZEDMIOTU

„PRZYRODA”

W SZKOLE

PODSTAWOWEJ

2

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych

Nazwa studiów: STUDIA PODYPLOMOWE DLA NAUCZYCIELI KWALIFIKUJĄCE DO NAUCZANIA PRZEDMIOTU „PRZYRODA” W SZKOLE PODSTAWOWEJ

Typ studiów: kwalifikacyjne

Forma studiów:

Ogólne efekty kształcenia dla studiów podyplomowych

Absolwent posiada umiejętności i kompetencje niezbędne do kompleksowej realizacji dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły w zakresie przedmiotu PRZYRODA w szkole podstawowej, w tym do samodzielnego przygotowania i dostosowania programu nauczania do potrzeb i możliwości uczniów; wykazuje umiejętność uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pedagogicznego z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji i materiałów; umiejętnie komunikuje się przy użyciu różnych technik, zarówno z osobami będącymi podmiotami działalności pedagogicznej, jak i z innymi osobami współdziałającymi w procesie dydaktyczno-wychowawczym oraz specjalistami wspierającymi ten proces; charakteryzuje się wrażliwością etyczną, empatią, otwartością, refleksyjnością oraz postawami prospołecznymi i poczuciem odpowiedzialności; jest praktycznie przygotowany do realizowania zadań zawodowych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) wynikających z roli nauczyciela.

WIEDZA

Rozpoznaje podstawowe struktury, zjawiska i procesy przyrodnicze. Opisuje budowę

i właściwości podstawowych typów makrocząsteczek ich elementów składowych. Analizuje

podstawowe szlaki metaboliczne oraz wykazuje współzależności metabolizmu i przemian

energetycznych u różnych organizmów oraz w świecie przyrody nieożywionej. Rozróżnia

i charakteryzuje wybrane typy siedlisk przyrodniczych i opisuje przyczyny zmienności

organizmów. Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania życia na

poziomie organizmu, populacji, biocenozy i ekosystemu. Dyskutuje uwarunkowania

środowiskowe w aspekcie idei zrównoważonego rozwoju. Objaśnia Rozpoznaje i dyskutuje

konsekwencje oddziaływania człowieka na środowisko przyrodnicze i rozumie ich

obwarowania etyczne.

3

UMIEJĘTNOŚCI

Przeprowadza obserwacje oraz wykonuje, w terenie lub laboratorium, wykonuje proste

pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne oraz potrafi interpretować ich wyniki. Obsługuje

podstawowy sprzęt niezbędny w badaniach laboratoryjnych i terenowych, potrafi zastosować

go w procesie dydaktycznym. Wyszukuje informacje z literatury naukowej i elektronicznych

baz danych zalecanych dla nauk przyrodniczych w języku ojczystym i potrafi integrować

zdobyte wiadomości. Orientuje się we współczesnych nurtach badawczych w naukach

przyrodniczych i wypowiada się na tematy dotyczące wybranych zagadnień z tej dziedziny

posługując się językiem naukowym typowym dla nauk przyrodniczych. Dostrzega związki

i zależności między różnymi dyscyplinami nauk przyrodniczych.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Wykazuje szerokie zainteresowania naukami przyrodniczymi. Rozumie potrzebę ciągłego

dokształcania się i systematycznego doskonalenia swoich umiejętności. Dostrzega problemy

społeczne i środowiskowe i właściwe na nie reaguje. Potrafi formułować opinie na temat

podstawowych zagadnień przyrodniczych i popularyzować wiedzę z tego obszaru wiedzy.

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady

Ćwiczenia Konwersatoria Warsztaty Zajęcia terenowe

1

Przyroda - podstawy

fizyczne

30

10

20

Egzamin test

Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)

Przyroda - podstawy fizyczne

Język przedmiotu/modułu kształcenia*)

polski

Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)

Definiuje i objaśnia podstawowe prawa fizyki i chemii niezbędne dla zrozumienia procesów i zjawisk przyrodniczych. Tłumaczy podstawowe prawidłowości warunkujące występowania organizmów w różnych typach środowisk. Wyjaśniania ich istoty na podstawie

4

samodzielnie wytworzonych prostych środków dydaktycznych. Modelowanie zjawisk przyrodniczych i transformacja ich opisu. Przeprowadza obserwacje oraz wykonuje, w terenie lub laboratorium, pod kierunkiem opiekuna proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne oraz potrafi interpretować ich wyniki. Dostrzega związki i zależności między biologią a innymi obszarami nauk biologicznych i przyrodniczych. Łączy wiedzę teoretyczną z praktycznymi umiejętnościami. Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i systematycznego doskonalenia swoich umiejętności.

Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany

I semestr

Forma realizacji zajęć Wykład, ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe

Ukończone studia wyższe i uprawnienia pedagogiczne

Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studentów

Wypełnić w przypadku zajęć prowadzonych również

w formie e-learning.

Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)

4

Stosowane metody dydaktyczne

Wykład, heureza, dyskusja, praca z materiałem źródłowym, praca w grupie

Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy

Bieżąca ocena wiedzy i kompetencji uczestników, test

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia

Test egzaminacyjny

Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)

Świat oczyma fizyka: obserwacja, pomiar, eksperyment. Fizyka od Kosmosu po wnętrze atomu: z czego złożony jest Wszechświat. Świat nieożywiony i żywe organizmy. Wrażliwość i zmysły roślin i zwierząt: (fizyczne podstawy działania zmysłów, sygnał (bodziec) i jego przetwarzanie, wrażliwość i jej pomiar). Budowa i właściwości substancji. Stany skupienia. Ciepło. Przemiany fazowe. Woda - szczególna substancja. Mechanika wokół nas. Siły w przyrodzie. Energia i jej przemiany w przyrodzie. Zjawiska elektryczne i magnetyczne. Optyka i akustyka. Wyruszamy w Kosmos.

Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej

Clive Gifford. Tajemnice fizyki. Nauka i eksperymenty. Wydawnictwo Publicat. Poznań. ISBN 978-83-245-1688-9. Rupert Matthews, Steve Parker, Brian Williams. Encyklopedia ważnych pytań i ciekawych odpowiedzi. Wydawnictwo SBM, Warszawa 2007. Barbara Taylor. Zabawa i nauka. Kolor i światło. Polska Oficyna Wydawnicza BGW. Warszawa 1991.

5

Barbara Taylor. Zabawa i nauka. Powietrze i latanie. Polska Oficyna Wydawnicza BGW. Warszawa 1991. Barbara Taylor. Zabawa i nauka. Baterie i magnesy. Polska Oficyna Wydawnicza BGW. Warszawa 1991. Robin Kerrod, Saron Ann Holgate. Świat wokół nas. Jakie to proste. Świat Książki, Warszawa 2004.

Lp.

Nazwa

Przedmiotu

Liczba godzin

Forma

zaliczenia Ogółem

Wykłady

Ćwiczenia Konwersatoria

2 Przyroda – podstawy

chemiczne 30 10 20

Egzamin test


Przyroda – podstawy chemiczne.


polski


Definiuje i objaśnia podstawowe prawa chemii niezbędne dla zrozumienia procesów i zjawisk przyrodniczych. Przedstawia znaczenie chemii węgla dla funkcjonowania życia oraz opisuje i rozpoznaje podstawowe reguły rządzące reakcjami chemicznymi. Zna podstawowe zasady projektowania i dydaktycznego wykorzystania doświadczenia chemicznego, znać budowę i znaczenie związków organicznych mających szczególnie duże znaczenie w biosferze, umieć wnioskować na podstawie wyników doświadczenia. Rozumie znaczenie katalizy w przebiegu reakcji chemicznych w tym biochemicznych. Zdaje sobie sprawę z uniwersalnego charakteru zjawiska katalizy.


I semestr

Forma realizacji zajęć Wykłady, ćwiczenia







4


Wykłady, dyskusja, heureza, pokaz, praca w grupach, ćwiczenia z wykorzystaniem komputerów.

6


Bieżąca kontrola wiedzy i umiejętności, test sprawdzający


Egzamin test wyboru


Obserwacja zjawisk chemicznych w przyrodzie. Projektowanie prostych doświadczeń chemicznych. Analiza wyników doświadczenia i wyciąganie wniosków z doświadczeń. Chemia życia – makrocząsteczki: podstawowe oddziaływania występujące w świecie żywym, budowa i funkcje białek, polisacharydów, kwasów nukleinowych i fosfolipidów. Kataliza jako zjawisko uniwersalne: kataliza nieorganiczna, reakcje enzymatyczne, regulacja aktywności enzymatycznej.


Solomon P.E., Berg L.R., Villee M.W. 2009. Biologia. Wydawnictwo Multico Berg L.R., Martin D. 2007. Biologia. Wydawnictwo Multico Fischer J., Arnold J.R.P. 2008. Chemia dla biologów. Wydawnictwo Naukowe PWN Alberts B., Bray D., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P. 1999 (i nowsze). Podstawy biologii komórki. Wydawnictwo Naukowe PWN dowolny podręcznik z biologii i chemii (organicznej) w szkole gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma

zaliczenia

Ogółem

Wykłady


3 Przyroda – podstawy

biologiczne 30 10 20 Egzamin test


Przyroda – podstawy biologiczne


polski


Rozpoznaje podstawowe struktury, zjawiska i procesy przyrodnicze w świecie ożywionym, na każdym ze szczebli jego organizacji. Opisuje budowę i właściwości podstawowych typów makrocząsteczek biologicznych i ich elementów składowych. Opisuje i wyjaśnia różnice w budowie i funkcji komórek prokariotycznych i eukariotycznych. Charakteryzuje różnorodność flory i fauny oraz wykazuje znajomość czynników ją kształtujących. Wyjaśnia elementarne zasady klasyfikacji i nomenklatury organizmów oraz wymienia główne grupy

7

systematyczne. Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania życia na poziomie organizmu, populacji, biocenozy i ekosystemu. Wykorzystuje wiedzę z innych obszarów nauk biologicznych i przyrodniczych w poszerzaniu wiedzy z biologii. Rozumie zasady energetyki organizmu żywego, związek pomiędzy anabolizmem a katabolizmem, rozumie i potrafi uzasadnić twierdzenie, że człowiek jest częścią przyrody, oraz zna konsekwencje tej zależności dla przyszłych pokoleń ludzi i życia na Ziemi. Potrafi ocenić znaczenie i zagrożenia osiągnięć współczesnej biologii dla rozwoju społeczeństw.


I semestr








4


Wykłady, dyskusja, heureza, pokaz i prezentacja, praca w grupach.


Bieżąca ocena kompetencji uczestników, test


Egzamin testowy


Przebieg ewolucji prebiotycznej i główne etapy ewolucji biologicznej; cechy żywego organizmu: struktura, funkcja, informacja; jednorodność - różnorodność, klasyfikacja (zasady porządkowania świata istot żywych); główne procesy biologiczne: anabolizm, katabolizm, wzajemne relacje, przenoszenie energii; poziomy organizacji żywej materii: organizmalny, ponadorganizmalny; człowiek jako element przyrody – zarys antropogenezy, oddziaływania na środowisko i ich konsekwencje dla człowieka i przyrody; nowoczesne badania w biologii i ich wpływ na światopogląd; osiągnięcia współczesnej biologii i medycyny i ich znaczenie dla człowieka.


1. Solomon E.P., Berg L.R., M.W. Villee: Biologia. MULTICO, 2009. 2. Praca zbiorowa: Biologia Jedność i różnorodność. Wydawnictwo Szkolne PWN, 2008. 3. Świat Nauki – wybrane artykuły według zaleceń prowadzących.

8

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


4

Przyroda – podstawy geograficzne

30

10

20

Egzamin (test)


Przyroda – podstawy geograficzne


polski


Po ukończeniu zajęć uczestnik powinien: znać pojęcia: plan, szkic, mapa, podstawowe przyrządy geodezyjne, typy krajobrazu i ich charakterystyczne cechy; znać typy map; rozumieć ich użyteczność map ; rozpoznawać składniki krajobrazu i dokonywać ich opisu, znać sposoby obserwacji pogody i ich zapis; zdawać sobie sprawę ze zmienności klimatu i prawidłowo interpretować te zmiany, rozumieć ich konsekwencje i znaczenie dla losów biosfery i człowieka.


I semestr








4


Wykład, heureza, pokaz, analiza materiałów źródłowych, dyskusja, obserwacja w terenie


Bieżąca ocena kompetencji, test


Egzamin pisemny (testowy)


Ukształtowanie powierzchni ziemi i formy terenu. Rodzaje map: ogólnogeograficzna, topograficzna, turystyczna, drogowa, hipsometryczna. Najbliższe otoczenie na mapach, plan okolicy szkoły, znaki na mapie topograficznej, skala mapy, poziomice. Szkic terenu, plan wybranego obiektu, kierunki w terenie. Przyrządy geodezyjne i ich używanie: od kompasu po teodolit.

9

Samodzielne sporządzanie mapy przy pomocy prostych przyrządów. Krajobraz najbliższej okolicy i jego struktura – rozróżnianie przyrodniczych i kulturowych elementów krajobrazu ich miejsce w krajobrazie oraz powiązania między nimi. Sposoby zagospodarowania terenu w najbliższym otoczeniu i ich wpływ na środowisko przyrodnicze. Krajobrazy naturalne i słabo zmienione przez człowieka w Polsce. Krajobraz gór, piętra klimatyczno - roślinne. Krajobrazy kulturowe w Polsce. Krajobrazy antropogeniczne. Krajobrazy poszczególnych stref klimatyczno – roślinno - glebowych świata. Prognoza pogody, co to są niże i wyże baryczne. Składniki pogody: opady, temperatura, zachmurzenie, wiatr. Obserwacje pogody. Co to jest klimat, typy klimatu na Ziemi. Od morza do Tatr czyli klimaty Polski. Pory roku. Jak odtworzyć dawny klimat Ziemi. Przeszłe i przyszłe zmiany klimatu. Wybrane zjawiska atmosferyczne: halny, monsun, tornado, tajfun, deszcz zenitalny, zorza polarna. Hierarchiczność budowy Wszechświata (galaktyki i systemy planetarne. Ziemia w układzie słonecznym, oś ziemska, magnetyzm, kompas, kierunki świata, współrzędne geograficzne. Znaczenie odkryć naukowych i geograficznych w kształtowaniu postrzegania świata przez człowieka. Przełom kopernikański.


Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. PWN, Warszawa. Kornaś J. , Medwecka-Kornaś A. 2002. Geografia roślin. Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa. Podbielkowski Z., Podbielkowska M. 1992. Przystosowania roślin do środowiska. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa. Walter H. 1974. Strefy roślinności a klimat. PWRiL.

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


5 Fizyko – chemiczne podstawy zjawisk przyrodniczych

20 5 15 Zaliczenie


Fizyko – chemiczne podstawy zjawisk przyrodniczych


polski


Definiuje i objaśnia podstawowe prawa fizyki i chemii niezbędne dla zrozumienia procesów i zjawisk przyrodniczych. Przedstawia znaczenie chemii węgla dla funkcjonowania życia oraz opisuje i rozpoznaje podstawowe reguły rządzące reakcjami chemicznymi. Rozpoznaje podstawowe zagrożenia środowiska w skali globalnej, regionalnej i lokalnej. Prezentuje własne poglądy,

10

potrafi dobierać podstawowe naukowe argumenty w celu ich obrony. Racjonalnie planuje i realizuje proces samokształcenia oraz wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł. Wykazuje szerokie zainteresowania naukami biologicznymi i przyrodniczymi.


I semestr

Forma realizacji zajęć Wykłady ćwiczenia







3


Wykłady, obserwacja, pokaz, heureza, ćwiczenia

laboratoryjne, ćwiczenia z wykorzystaniem komputerów


Bieżąca weryfikacja wiedzy i umiejętności uczestników


Zaliczenie pisemne


Budowa materii, atom a cząsteczka, pierwiastek a związek chemiczny, właściwości fizyczne i chemiczne substancji, podział na związki organiczne i nieorganiczne, podstawowe prawa chemiczne, sposoby określania właściwości substancji; zjawisko fizyczne a reakcja chemiczna; typy wiązań chemicznych; jak przebiegają reakcje chemiczne; chemia produktów spożywczych; chemia w ochronie roślin; tworzywa sztuczne, detergenty, chemia farmaceutyczna; chemiczne i fizyczne metody konserwacji produktów spożywczych; Zagrożenia cywilizacyjne w XXI wieku: kwaśne deszcze; metale ciężkie; energetyka a zanieczyszczenie środowiska naturalnego; badania zagrożenia środowiska; substancje toksyczne; toksyny naturalne i sztuczne; substancje toksyczne w środowisku; używki, narkotyki, środki dopingujące


Fischer J., Arnold J.R.P. 2008. Chemia dla biologów. Wydawnictwo Naukowe PWN Siemiński M. 2001. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Wydawnictwo Naukowe PWN Emsley J. 1996 (i nowsze). Przewodnik po chemii życia codziennego. Wydawnictwo Prószyński i S-ka Emsley J. 2007. Galeria cząsteczek. Wydawnictwo Prószyński i S-ka

11

Wybrane artykuły z czasopism popularnonaukowych, np. Wiedza i Życie, Chemia w szkole

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma

zaliczenia

Ogółem

Wykłady


6

Różnorodność form

życia

30

10

20

Egzamin

test


Różnorodność form życia


polski


Charakteryzuje różnorodność flory oraz wykazuje

znajomość czynników ją kształtujących. Rozróżnia

i charakteryzuje wybrane typy siedlisk przyrodniczych

i opisuje przyczyny zmienności organizmów. Wyjaśnia

podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania

życia na poziomie organizmu, populacji, biocenozy

i ekosystemu. Tłumaczy podstawowe prawidłowości

warunkujące występowania organizmów w różnych typach

środowisk. Obsługuje podstawowy sprzęt niezbędny

w badaniach laboratoryjnych i terenowych. Jest

odpowiedzialny za powierzany sprzęt i własną pracę oraz

szanuje pracę innych.


II semestr








4


Wykłady, konwersatoria, zajęcia warsztatowe, wycieczki edukacyjne.

Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez

Bieżąca ocena umiejętności uczestników, testy kontrolne

12

słuchaczy Ocena oryginalności i użyteczności scenariuszy zajęć

i wytworzonych przez uczestników pomocy dydaktycznych.


Egzamin testowy


Historia tworzenia systemów roślin i zwierząt. Współczesne metody klasyfikacji botanicznej i zoologicznej. Systemy współczesne. Klasyfikacja a filogeneza. Morfologiczne przystosowania organizmów żywych (rośliny, zwierzęta, grzyby) do warunków życia na lądzie, w wodzie i powietrzu. Rośliny i zwierzęta środowisk wodnych (wody słodkie, wody słone) - wybrane czynności życiowe i ich związek z przystosowaniem do środowiska życia. Różnorodność przystosowań do życia w środowisku wodnym, zależności troficzne. Wyjście roślin i zwierząt na ląd. Przystosowania w budowie zewnętrznej i czynnościach życiowych do środowiska wodno-lądowego i lądowego. Definicja i pojęcie różnorodności biologicznej. Zagadka różnorodności biosfery. Znaczenie bioróżnorodności, ochrona organizmów roślinnych i zwierzęcych. Stan znajomości współczesnej flory i fauny. Próby oszacowania rzeczywistej liczby gatunków. Praktyczne znaczenie klasyfikacji organizmów. Rozpoznawanie pospolitych gatunków roślin i zwierząt z wykorzystaniem z kluczy do oznaczania różnych jednostek systematycznych.


Brodacki, M. 2009. Poznajemy zwierzęta i rośliny wodne. Przewodnik do plecaka. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa. Engelhardt W. 1998. Przewodnik. Flora i fauna. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa. Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski Niżowej. PWN, Warszawa. Urbisz An., Urbisz Al. 2004. Rośliny zielne i krzewinki Polski – pospolite, częste. Atlas i klucz. Wyd. Kubajak. Krzeszowice. Jura Cz. 1996. Bezkręgowce, podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. PWN W-wa.

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


7

Struktura a funkcje organizmów żywych

30

10

20

Egzamin Test wyboru

13


Struktura a funkcje organizmów żywych


polski


Uczestnik: Opisuje organizację tkanek i organów oraz zależności funkcjonalne między nimi. Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania życia na poziomie organizmu. Przeprowadza obserwacje oraz wykonuje, w terenie lub laboratorium, pod kierunkiem opiekuna proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne oraz potrafi interpretować ich wyniki. Obsługuje podstawowy sprzęt niezbędny w badaniach laboratoryjnych. Dostrzega związki i zależności między biologią a innymi obszarami nauk biologicznych i przyrodniczych. Potrafi formułować opinie na temat podstawowych zagadnień przyrodniczych i popularyzować wiedzę z tej dziedziny nauki. Krytycznie podchodzi do informacji upowszechnianych w mediach, szczególnie z zakresu nauk przyrodniczych.


III semestr

Forma realizacji zajęć

Wykłady z wykorzystaniem prezentacji komputerowej, przeźroczy i foliogramów; Ćwiczenia: obserwacje mikroskopowe preparatów histologicznych, elektronogramów, mikrofotografii i przeźroczy.







4


Wykłady z wykorzystaniem prezentacji komputerowej, przeźroczy i foliogramów; Ćwiczenia: obserwacje mikroskopowe preparatów histologicznych, elektronogramów, mikrofotografii i przeźroczy.


Sprawdziany pisemne na ćwiczeniach, prawidłowo wykonane i opisane schematy obserwowanych tkanek


Egzamin test wyboru

Treści programowe przedmiotu/modułu

Komórkowa budowa organizmów. Wewnętrzna organizacja i funkcjonowanie komórek roślinnych i zwierzęcych,

14

kształcenia*) zdolność do wykonywania ruchu, oddychania, odżywiania, wydalania, wzrostu, rozmnażania. Organizm jednokomórkowy i wielokomórkowy: oddziaływania między komórkami w organizmie wielokomórkowym.. Tkanki roślinne:- klasyfikacja, pochodzenie i struktura. Struktura i rozwój organów wegetatywnych; anatomia mikroskopowa wybranych narządów. Tkanka nabłonkowa; powiązanie budowy z funkcją. Tkanka łączna i krew. Budowa i czynności tkanek mięśniowych; fizjologia skurczu. Tkanka nerwowa; budowa i rodzaje neuronów, powstanie i rodzaje włókien nerwowych, synapsy; tkanka glejowa. Anatomia mikroskopowa wybranych narządów kręgowców. Techniki histologiczne. Interpretacja obrazów mikroskopowych, w tym elektronogramów i zdjęć z mikroskopu skaningowego.


Gorczyński T. 1979. Ćwiczenia z botaniki. Państwowo Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. Halicz B. 1986. Podstawy botaniki. Państwowo Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. Kilarski W. 2003. Strukturalne podstawy biologii komórki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Kuryszko J., Zarzycki J. 2000. Histologia Zwierząt. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa. Solomon E. P., Berg L. R., Martin D. W., Villee C. A. 1998. Biologia. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa. Szweykowska A., Szweykowski J. 2003. Botanika, t. 1. Morfologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


8

Człowiek i środowisko –

wzajemne relacje

25 8 17 zaliczenie


Człowiek i środowisko – wzajemne relacje


polski


Charakteryzuje różnorodność flory i fauny oraz wykazuje znajomość czynników ją kształtujących. Rozróżnia i charakteryzuje wybrane typy siedlisk przyrodniczych i opisuje przyczyny zmienności organizmów. Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania życia na poziomie organizmu, populacji, biocenozy i ekosystemu. Rozpoznaje podstawowe zagrożenia

15

środowiska w skali globalnej, regionalnej i lokalnej. Tłumaczy podstawowe prawidłowości warunkujące występowania organizmów w różnych typach środowisk. Dyskutuje uwarunkowania środowiskowe w aspekcie idei zrównoważonego rozwoju. Wymienia i charakteryzuje formy ochrony przyrody oraz przywołuje podstawowe regulacje prawne w tym zakresie obowiązujące w Polsce, Europie i na świecie. Dostrzega związki i zależności między biologią a innymi obszarami nauk biologicznych i przyrodniczych. Prezentuje własne poglądy, potrafi dobierać podstawowe naukowe argumenty w celu ich obrony. Docenia znaczenie badań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i widzi możliwość wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności we współpracy z odpowiednimi instytucjami. Stosuje zasady bioetyki, jest świadomy etycznego wymiaru badań naukowych.


I semestr

Forma realizacji zajęć Wykład, ćwiczenia, warsztaty terenowe







4


Wykład ilustrowany, heureza, pokaz, dyskusja, praca w grupie


Aktywny udział w zajęciach, wykonanie ćwiczeń praktycznych w laboratorium i terenie


Zaliczenie na podstawie testu pisemnego oraz oceny

scenariuszy zajęć wytworzonych przez uczestników


Rośliny użytkowe (rośliny przemysłowe, lecznicze, trujące itp.); bakterie i wirusy chorobotwórcze, znaczenie bakterii i grzybów w przyrodzie, w obiegu materii i gospodarce człowieka; zmiany w środowisku dokonane przez człowieka w perspektywie historycznej i w ostatnich latach; przykłady zagrożeń równowagi ekologicznej w skali lokalnej i globalnej; antropogeniczne zanieczyszczenie środowiska (powietrza, wody i gleby) a zdrowie człowieka; zagrożenie bogactwa gatunkowego i zasobów genowych na skutek presji antropogenicznej; motywy i sposoby działań dla poprawy jakości środowiska przyrodniczego, ochrona przyrody, działania o charakterze lokalnym służące poprawie stanu środowiska.

Wykaz literatury obowiązkowej Broda B., Mowszowicz J. 2000. Przewodnik do oznaczania

16

i uzupełniającej roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa. Krebs Ch.J. 1996. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. PWN, Warszawa. Pullin A. S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Umiński T. Ekologia. Środowisko. Przyroda. 1995. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa. Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. PWN, Warszawa.

Lp.

Nazwa

Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


Warsztaty Zajęcia

terenowe

9

Środowisko życia – od mikroregionu do

wszechświata

27

9

18

zaliczenie


Środowisko życia – od mikroregionu do wszechświata


polski


Rozpoznaje podstawowe struktury, zjawiska i procesy przyrodnicze w świecie ożywionym, na każdym ze szczebli jego organizacji. Charakteryzuje różnorodność flory i fauny oraz wykazuje znajomość czynników ją kształtujących. Rozróżnia i charakteryzuje wybrane typy siedlisk przyrodniczych i opisuje przyczyny zmienności organizmów. Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania życia na poziomie organizmu, populacji, biocenozy i ekosystemu. Rozpoznaje podstawowe zagrożenia środowiska w skali globalnej, regionalnej i lokalnej. Wymienia i charakteryzuje formy ochrony przyrody oraz przywołuje podstawowe regulacje prawne w tym zakresie obowiązujące w Polsce, Europie i na świecie. Przeprowadza obserwacje oraz wykonuje, w terenie lub laboratorium, pod kierunkiem opiekuna proste pomiary. Prezentuje wyniki samodzielnej pracy w postaci sprawozdań, referatów i esejów, potrafi przygotować samodzielnie dokumentację z przeprowadzonych ćwiczeń i opracować tekst dotyczący omówienia otrzymanych wyników badań . Dostrzega problemy społeczne i środowiskowe i właściwe na nie reaguje. Docenia znaczenie badań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i widzi możliwość wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności we współpracy z odpowiednimi instytucjami.

17


II semestr

Forma realizacji zajęć Wykłady, zajęcia terenowe







4


Wykłady, zajęcia terenowe, konwersatoria, dyskusja, praca z materiałem źródłowym, heureza.


Bieżąca ocena aktywności uczestników, ocena

sprawozdania z zajęć terenowych


Zaliczenie w oparciu o sprawozdanie z zajęć terenowych


Warunki życia i przystosowanie roślin i zwierząt do różnorodnych siedlisk wodnych i lądowych. Opis miejsca zamieszkania roślinność, gleba, podłoże geologiczne. Przewodnie zbiorowiska roślinne makroregionu południowego. Formy ochrony przyrody i krajobrazu w Polsce i na świecie. Europejska sieć ekologiczna „Natura 2000”. Wartości przyrodnicze w najbliższej okolicy – stare drzewa, pomniki przyrody, rośliny i zwierzęta chronione oraz rzadkie w miejscu zamieszkania, rezerwaty przyrody, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne przyrody nieożywionej. Drzewo, kępa drzew, wyspa leśna i las w krajobrazie. Miasto jako ekosystem. Warunki życia ludzi w mieście. Roślinność (dendroflora, flora miejska) i zwierzęta synantropijne okolic szkoły.


Bednarek R., Prusinkiewicz Z. 1999. Geografia gleb. Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa. Dobrowolski K. A., 1982 [red.]. Ptaki Europy - przewodnik trenowy. Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa. Engelhardt W., 1998. Przewodnik Flora i Fauna wód śródlądowych. Multico, Warszawa. Bouchner M., 1992. Przewodnik - śladami zwierząt. Multico, Warszawa. Kłosowski S., Kłosowski G. 2001. Rośliny wodne i bagienne. Multico, Warszawa. Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. 2002. Geografia roślin. Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa. Podbielkowski Z., Podbielkowska M. 1992. Przystosowania roślin do środowiska. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.

18

Simonides E. 2008. Ochrona Przyrody. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Zimny H. 2005. Ekologia miasta. Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk.

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


10

Matematyczny opis zjawisk przyrodniczych

10

10

Zaliczenie


Matematyczny opis zjawisk przyrodniczych


polski


Wybiera właściwe narzędzia matematyki niezbędne do opisywania i interpretowania podstawowych zjawisk przyrodniczych. Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania życia na poziomie organizmu, populacji, biocenozy i ekosystemu. Wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania życia na poziomie organizmu, populacji, biocenozy i ekosystemu. Uczy się samodzielnie w sposób ukierunkowany. Łączy wiedzę teoretyczną z praktycznymi umiejętnościami. Prezentuje własne poglądy, potrafi dobierać podstawowe naukowe argumenty w celu ich obrony. Wykazuje szerokie zainteresowania naukami biologicznymi i przyrodniczymi. Dostrzegania prawidłowości matematycznych w przyrodzie. Po ukończeniu zajęć uczestnik powinien: znać pojęcie symetrii, ogólne prawidłowości geometryczne widoczne w rozwoju organizmów, pojęcie modelu; rozumieć związki pomiędzy zjawiskiem przyrodniczym a jego modelem, określać granice analogii i uproszczeń; potrafić odnajdywać piękno zjawisk przyrodniczych i utożsamiać go z tym jakie widoczne jest w dziełach sztuki.


II semestr

Forma realizacji zajęć Ćwiczenia, konwersatoria



Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału



19

nauczyciela akademickiego i studentów


2


Wykłady, dyskusja, modelowanie, heureza, obserwacja, pokaz, praca w grupie


Bieżąca kontrola kompetencji uczestników


Zaliczenia na podstawie aktywności uczestnika


Symetria i jej rodzaje. Różnorodność symetrii w przyrodzie. Prawidłowości geometryczne w rozwoju. Piękno w przyrodzie i sztuce. Znaczenie modeli w poznawaniu przyrody


I. Stewart. Liczby natury. Wydawnictwo CIS 1996

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


11

Metodologiczne podstawy

przyrodoznawstwa

10

0

10

Zaliczenie


Metodologiczne podstawy przyrodoznawstwa


polski


Po ukończeniu zajęć uczestnik powinien: znać współczesne metody myślenia stosowane w naukach przyrodniczych; potrafić określić miejsce współczesnej nauki wśród innych rodzajów wiedzy; znać genezę myślenia naukowego rozumieć potrzebę zastosowania procedur obserwacji, eksperymentu i pomiaru w praktyce procesu dydaktycznego; rozumieć potrzebę integracji wiedzy z różnych dziedzin; znać zagrożenia i szanse, jakie niesie dalszy rozwój wiedzy naukowej.


II semestr


http://lubimyczytac.pl/autor/7604/ian-stewart

20


Ukończone studia wyższe, przygotowanie pedagogiczne



w formie e-learning


2


Wykłady, warsztaty, dyskusja, heureza, burza mózgów


Bieżąca ocena aktywności


Ocena jakości wytworzonych przez uczestników materiałów


Fenomen nauki a inne rodzaje wiedzy. Miejsce wiedzy naukowej w rozwoju kulturowym. Grecka filozofia przyrody i jej konsekwencje. Proces wyłaniania się z filozofii przyrody systemu nowożytnych nauk. Integracja i specjalizacja w naukach przyrodniczych. Metodologiczne koncepcje rozwoju nauki; rewolucje naukowe a paradygmat. Funkcje nauki: opis, wyjaśnienie i prognozowanie. Procedury obserwacji, eksperymentu i pomiaru. Zagadnienie niepewności pomiarowej i jej konsekwencje. Problem użyteczności historii nauki i filozofii przyrody. Szanse i zagrożenia współczesnej nauki.


Cackowski Z., Hetmański M. (red.) 1992. Antologia tekstów filozoficznych. Zakład Naukowy im. Ossolińskich. Capra F. 1987. Punkt zwrotny. Nauka, społeczeństwo, nowa kultura. PIW, Warszawa. Lakatos I. 1995. Pisma z filozofii nauk empirycznych. PWN. Warszawa Piątek Z. 1998. Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie. Wyd. Instytutu Filozofii Uniw. Jagiellońskiego, Kraków. Urbanek A. 1973. Rewolucja naukowa w Biologii. Wiedza Powszechna.

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


12

Wybrane zagadnienia prawa oświatowego

15

15

0

Egzamin Test wyboru

21


Wybrane zagadnienia prawa oświatowego


polski


Po ukończeniu zajęć uczestnik powinien: Znać założenia reformy programowej. Pojęcie kształcenia ustawicznego. Regulacje prawne w Unii Europejskiej. Zakres odpowiedzialności karnej i administracyjnej nauczyciela. Możliwości obrony prawnej nauczyciela.


III semestr

Forma realizacji zajęć Wykład







2


Wykład ilustrowany


Bieżąca weryfikacja wiedzy uczestników


Test końcowy


Podstawowe i aktualne akty prawne z zakresu prawa oświatowego


Pilich Mateusz, 2006: Ustawa o systemie oświaty. Komentarz. OFICYNA a Wolters Kluwer business , Warszawa.

Lp. Nazwa

Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


13 Informatyka w nauczaniu

przedmiotu Przyroda w SP 5 5

Praca wykonana

przez uczestnika

22


Informatyka w nauczaniu przedmiotu Przyroda w SP


polski


Tłumaczy podstawowe prawidłowości warunkujące występowania organizmów w różnych typach środowisk. Tłumaczy zasady wykorzystania narzędzi informatycznych do analizy danych. Wskazuje interdyscyplinarne aspekty nauk przyrodniczych. Wyszukuje informacje z literatury naukowej i elektronicznych baz danych zalecanych dla nauk przyrodniczych w języku ojczystym i potrafi integrować zdobyte wiadomości. Operuje podstawowymi pakietami oprogramowania komputerowego w zakresie pozwalającym na ich stosowanie w studiowanej dyscyplinie jak i w życiu codziennym (edytory tekstów, bazy danych, arkusze kalkulacyjne, biblioteki numeryczne). Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i systematycznego doskonalenia swoich umiejętności. Krytycznie podchodzi do informacji upowszechnianych w mediach, szczególnie z zakresu nauk przyrodniczych.


III semestr

Forma realizacji zajęć ćwiczenia







2


pokaz, obserwacja, ćwiczenia praktyczne


Bieżąca ocena jakości pracy uczestnika


Ocena pracy wykonanej przez uczestnika


Rola komputera w edukacji i badaniach najnowszych. Programy komputerowe w nauczaniu biologii. Zapoznanie z podstawowymi pojęciami i cechami programów edukacyjnych. Znaczenie zastosowania nauczania problemowego, projektu i studium przypadku. Znaczenie myślenia komputacyjnego, kompetencje kluczowe w XXI wieku w nowoczesnej edukacji. Metody wykorzystania programów edukacyjnych oraz stron internetowych

23

w nauczaniu. Znajomość nowoczesnych metod komunikacji internetowej i ich rolę dla edukacji. Przeglądarki

internetowe i rzetelność informacji. Wytwarzanie prostych środków dydaktycznych przy wykorzystaniu komputera i zaprezentowanych programów (np.: Google Earth, QCP,

CaseIT, NetLogo, MolecularWorkbench, CLC Sequence Viewer, GapMinder).


Koniec epoki kredy, A. Pezda, Agora, 2011 Mobilna Edukacja, M-learning, czyli (r)ewolucja w nauczaniu. Przewodnik dla nauczycieli, 2011 Modelowanie rzeczywistości Jak w komputerze przegląda się świat, I. Białynicki-Birula, I. Białynicka-Birula, 2007 Cyfrowa przyszłość edukacja mediana i informacyjna w Polsce, red J. Lipszyc, NIA Komputerowe wspomaganie procesu kształtowania umiejętności kluczowych uczniów szkoł podstawowych, Huk T. 2007, Uniwersytet Śląski Jak będzie zmieniać się edukacja, wyzwania dla polskiej szkoły i ucznia, Kołdziejczyk W. Polak M., Instytut Obywatelski, 2011

Lp.

Nazwa

Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia Ogółem

Wykłady


14

Dydaktyka przedmiotu Przyroda w SP.

Nowoczesny projekt procesu dydaktycznego

20 5 15

Ocena materiałów wytworzonych

przez uczestników zajęć


Dydaktyka przedmiotu Przyroda w SP. Nowoczesny projekt

procesu dydaktycznego


polski


Tłumaczy podstawowe prawidłowości warunkujące występowania organizmów w różnych typach środowisk. Dyskutuje uwarunkowania społeczno-gospodarcze funkcjonowania nauk przyrodniczych. Wyszukuje informacje z literatury naukowej i elektronicznych baz danych zalecanych dla nauk przyrodniczych w języku ojczystym i potrafi integrować zdobyte wiadomości. Wykorzystuje wiedzę z innych obszarów nauk przyrodniczych w poszerzaniu wiedzy z biologii. Racjonalnie planuje i realizuje proces samokształcenia oraz wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł. Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się

24

i systematycznego doskonalenia swoich umiejętności. Potrafi formułować opinie na temat podstawowych zagadnień przyrodniczych i popularyzować wiedzę z tej dziedziny nauki. Wykazuje twórczą postawę w życiu zawodowym i społecznym.


III semestr

Forma realizacji zajęć Wykład, ćwiczenia







4



Bieżąca ocena jakości pracy oraz wiedzy uczestników


Ocena materiałów wytworzonych przez uczestników zajęć


Podstawa programowa kształcenia ogólnego na II etapie edukacyjnym. Cele kształcenia i treści nauczania przedmiotu (prowadzenia zajęć). Przedmiot (rodzaj zajęć) w kontekście wcześniejszego i dalszego kształcenia. Struktura wiedzy przedmiotowej. Integracja wewnątrz- i międzyprzedmiotowa. Program nauczania - tworzenie i modyfikacja, analiza, ocena, dobór i zatwierdzanie. Projektowanie procesu kształcenia. Rozkład materiału. Formalna struktura lekcji jako jednostki metodycznej. Sytuacje wpływające na przebieg lekcji. Typy i modele lekcji w biologii. Planowanie lekcji. Formułowanie celów lekcji i dobór treści nauczania. Konwencjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania, w tym metody aktywizujące. Metoda projektów. Praca badawcza ucznia. Dobór metod dydaktycznych. Organizacja pracy w klasie, praca w grupach. Indywidualizacja nauczania. Formy pracy specyficzne dla danego przedmiotu (rodzaju zajęć): wycieczki, zajęcia terenowe i laboratoryjne, doświadczenia. Praca domowa. Środki dydaktyczne: podręczniki, pakiety edukacyjne i pomoce dydaktyczne – dobór i wykorzystanie. Edukacyjne zastosowania mediów i technologii informacyjnej. Konstruowanie testów i sprawdzianów. Ocenianie i jego rodzaje. Ocenianie bieżżące, semestralne i roczne. Ocenianie wewnętrzne i zewnętrzne. Funkcje oceny. Egzaminy kończące etap edukacyjny.

25


Kaczmarzyk M., Kopeć D. 2007: Dydaktyka zdrowego rozsądku, wyd. Wiking. Taraszkiewicz M.1997: Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu. Wydawnictwo CODN. Berne E. 1994 :W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich PWN Warszawa Della Fish 1996: Kształcenie przez praktykę Wydawnictwo CODN Radnor H. 1995 :Ewaluacja. Program TERM FRSE, Ministerstwo Edukacji Narodowej. Komorowska H.1995: Konstrukcja, realizacja i ewaluacja programu nauczania. IBE, Warszawa

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma

zaliczenia

Ogółem

Wykłady


15

Informacja medialna w naukach przyrodniczych

10

0

10

Zaliczenie


Informacja medialna w naukach przyrodniczych


polski


Po zakończeniu uczestnik powinien znać wiarygodne źródła informacji z zakresu nauk przyrodniczych, potrafić odszukać informację w zasobach Internetu i zweryfikować te informacje. Potrafić ocenić poprawność i rzetelność informacji w mediach codziennych, zinterpretować ich znaczenie


III semestr







26


2


Konwersatorium, heureza, demonstracje, internetowe

eksploratora i symulatory


Bieżąca ocena aktywności i kompetencji uczestników zajęć


Zaliczenie na podstawie obecności oraz aktywności na

zajęciach


Programy multimedialne i gry edukacyjne w nauczaniu przyrody. Samokształcenie ucznia. Zasoby Internetu użyteczne w prowadzeniu zajęć z przyrody. Media codzienne a odpowiedzialność nauczyciela. Transformacja treści medialnych na poziom dostępny uczniowi szkoły podstawowej. Ograniczenia prawne i etyczne jako przyczyna rozwoju alternatywnych metod nauczania, powiązanych z rozwojem technologii informatycznych. Przegląd dostępnych rozwiązań. Metabazy i eksploratoria w Internecie. Konfiguracja sprzętowa i programowa dla korzystania z zasobów. Najważniejsze portale światowe, oferujące wolny dostęp do eksploratorów. Przykłady programów do sekcji zwierząt – The Digital Frog i V-Frog – wdrożone rozwiązanie na Uniwersytecie Śląskim.


B. Doleżych i S. Doleżych. 2006. Wirtualna żaba i wirtualny skalpel – sekcje zwierząt on-line W: Nakonieczny M. i Migula P. (red.) Problemy środowiska i jego ochrony, część 14. Wyd. ZUP „Graf” Chorzów, str. 41 - 53. Dostępne także online w materiałach dydaktycznych http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=4655 N. Jukes i M. Chiuia. 2003: From Guinea Pig to Computer Mouse. InterNICHE. Polskie tłumaczenie, pod tytułem „Od królika doświadczalnego do myszki komputerowej” ukazuje się sukcesywnie na stronie Stowarzyszenia Empatia: http://empatia.pl/str.php?dz=88 W. Paton. 1997: Człowiek i mysz. Badania medyczne na zwierzętach. WN PWN, Warszawa.

Lp.

Nazwa Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


16

Metodyka zajęć terenowych

24

24

zaliczenie

http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=4655

http://empatia.pl/str.php?dz=88

27


Metodyka zajęć terenowych


polski


Charakteryzuje różnorodność flory i fauny oraz wykazuje znajomość czynników ją kształtujących. Rozróżnia i charakteryzuje wybrane typy siedlisk przyrodniczych i opisuje przyczyny zmienności organizmów. Rozpoznaje podstawowe zagrożenia środowiska w skali globalnej, regionalnej i lokalnej. Rozpoznaje i dyskutuje konsekwencje oddziaływania człowieka na środowisko przyrodnicze i rozumie ich obwarowania etyczne. Obsługuje podstawowy sprzęt niezbędny w badaniach laboratoryjnych i terenowych. Dostrzega problemy społeczne i środowiskowe i właściwe na nie reaguje. Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych.


II semestr

Forma realizacji zajęć Zajęcia w terenie







4


Heureza, obserwacja, dyskusja, wykład


Bieżąca ocena wiedzy i umiejętności uczestników.


Test praktyczny z zakresu projektowania i prowadzenia

terenowych zajęć dydaktycznych


Metodyka prowadzenia zajęć dydaktycznych w terenie: (cele zajęć, wybór miejsca, przygotowanie teoretyczne, wyposażenie terenowe, metody prowadzenia obserwacji, zbierania i zabezpieczania materiałów, zastosowanie zasad ochrony zasobów przyrody w trakcie zbioru materiałów dydaktycznych; gromadzenie i wykorzystanie danych itd., zasady bezpieczeństwa w trakcie prowadzenia zajęć); Sposoby oceny lokalnej bioróżnorodności - wybrane gatunki roślin (drzew, krzewów i roślin zielnych), zbiorowisk roślinnych; wybrane gatunki zwierząt i ich powiązania z siedliskiem; Sposoby wykorzystania zebranych w trakcie zajęć materiałów i obserwacji; Przystosowania roślin

28

i zwierząt do życia w terenach przekształconych przez człowieka (tereny miejskie, tereny przemysłowe, tereny rolnicze). Przyrodnicze ścieżki dydaktyczne. Lasy w mieście, znaczenie, wpływ przemysłu, presja turystyki, skład gatunkowy lasów miejskich, rezerwaty przyrody Katowic.


Falencka-Jabłońska M. 2007. Drzewa wokół nas, czyli tajemnice które warto poznać. Biblioteka Poznajmy Las, Warszawa. Kremer B.P., Muhle H. 1997. Porosty, mchy, paprotniki. Leksykon przyrodniczy. Geo-Center, Warszawa. Rostański K., Rostański K.M. 1999. Drzewa i krzewy. Atlas i klucz. Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice. URBISZ A., URBISZ Al. 2004. Rośliny zielne i krzewinki Polski – pospolite, częste. Atlas i klucz. Wyd. Kubajak. Krzeszowice. Hecker F., Hecker K. 2009. Vademecum miłośnika przyrody. Nad wodą. Multico. Oficyna Wydawnicza. Marszałek.E. 2009. Lasy Polski. Multico. Oficyna Wydawnicza. Zawadzka D. 2009. Przewodnik do plecaka. Poznajemy i zwierzęta lasów. Multico. Oficyna Wydawnicza. Engelhardt W., 1998. Przewodnik Flora i Fauna wód śródlądowych. Mutico, W-wa 313 str. Bouchner M., 1992. Przewodnik - śladami zwierząt. Multico, W-wa, 269 str. Dobrowolski K. A., 1982 [red.]. Ptaki Europy - przewodnik trenowy, PWN, W-wa. Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski Niżowej. PWN, Warszawa.

Lp. Nazwa

Przedmiotu

Liczba godzin

Forma zaliczenia

Ogółem

Wykłady


17 Praktyka w zakresie

nauczania przedmiotu Przyroda

60 60 Opinia

opiekuna praktyki


Praktyka w zakresie nauczania przedmiotu Przyroda


polski

Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*)

Demonstruje i wykorzystuje podstawowe zagadnienia z innych obszarów nauk biologicznych i przyrodniczych w poszerzeniu wiedzy z zakresu biologii. Wskazuje

29

(wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)

interdyscyplinarne aspekty współczesnej biologii i nauk przyrodniczych. Przedstawia i interpretuje podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. Wyszukuje informacje z literatury naukowej i elektronicznych baz danych zalecanych dla nauk przyrodniczych w języku ojczystym i potrafi integrować zdobyte wiadomości. Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i systematycznego doskonalenia swoich umiejętności. Jest odpowiedzialny za powierzany sprzęt i własną pracę oraz szanuje pracę innych. Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Wykazuje twórczą postawę w życiu zawodowym i społecznym.


III semestr

Forma realizacji zajęć ćwiczenia


Zaliczenie większości przedmiotów kierunkowych

w ramach studium podyplomowych





8


Hospitacha, obserwacja, samodzielne prowadzenie lekcji


Bieżąca ocena pracy w czasie praktyk prowadzona przez

nauczyciela prowadzącego


Pozytywna opinia nauczyciela opiekuna praktyki

pedagogicznej


Organizacja procesu dydaktycznego w szkole, praktyczne uwarunkowania w nauczaniu przyrody w SP, instytucje wspierające szkoły, sposoby zdobywania wsparcia w zakresie metodyki u dydaktyki. Zasoby szkoły w procesie dydaktycznym.


Della Fish 1996 Kształcenie przez praktykę Wydawnictwo CODN. Kaczmarzyk M., Kopeć D. 2007: Dydaktyka zdrowego rozsądku, wyd. Wiking.

Załącznik nr 2 - wbios.us.edu.pl · Rozpoznaje podstawowe struktury, zjawiska i procesy...

Documents

Transcript of Załącznik nr 2 - wbios.us.edu.pl · Rozpoznaje podstawowe struktury, zjawiska i procesy...