załącznik nr 2 - program studiów

1

Załącznik nr 2

do zarządzenia nr 122 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

z dnia 13 września 2012 r.

LITERATURA

I TREŚCI

PROGRAMOWE

STUDIÓW

PODYPLOMOWYCH

LOGOPEDIA

2

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych

Nazwa studiów: Logopedia

Typ studiów: kwalifikacyjne/doskonalące: …

Forma studiów: niestacjonarne

Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych

WIEDZA

Ma wiedzę o miejscu logopedii w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych

i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi, ma wiedzę na temat

subdyscyplin logopedii, w szczególności związanych z zagadnieniami wczesnej interwencji

logopedycznej, diagnozy i terapii dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych

W_1

Posiada podstawy wiedzy dydaktycznej niezbędnej dla wsparcia dziecka i osoby dorosłej

z problemami językowymi, zna uwarunkowania tych problemów, ale także ma wiedzę

nt. rozwoju kompetencji językowej człowieka oraz diagnozy i przebiegu właściwej terapii

logopedycznej

W_2

Posiada wiedzę o nieprawidłowościach i patologiach rozwoju mowy dziecka, zna etiologię

nieprawidłowości mowy i ich związek z symptomatologią

W_3

Ma wiedzę na temat doboru i zastosowania odpowiednich metod diagnostycznych,

określenia terapeutycznych możliwości pacjenta, doboru właściwych ćwiczeń do terapii

W_4

UMIEJĘTNOŚCI

Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę z zakresu logopedii i posługiwać się w sposób elementarny pojęciami logopedycznymi i zdobytą wiedzą w praktyce

U_1

Potrafi dostosować działania do deficytów językowych pacjenta, na podstawie wiedzy

o zaburzeniach językowych potrafi opracować indywidualne zadania i programy

terapeutyczne

U_2

Posiada umiejętność poszukiwania twórczych metod pracy, z wykorzystaniem różnych źródeł i zasobów indywidualnych, edukacyjnych i społecznych

U_3

Rozpoznaje różne przejawy zaburzeń logopedycznych, korzysta z diagnozy

interdyscyplinarnej dla potrzeb terapii i wsparcia pacjenta

U_4

Potrafi włączyć się w istniejące (lub stworzyć własne) projekty i programy terapeutyczne oraz profilaktyczne w instytucjach edukacyjnych, opiekuńczo-wychowawczych jak i w środowisku otwartym

U_5

3

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Ma świadomość ważności i zrozumienie pracy interdyscyplinarnej w procesie wsparcia językowego i terapii dziecka oraz osoby dorosłej lub osób zagrożonych zaburzeniem, wadą mowy, wymowy i języka

K_1

Wykazuje gotowość do uczestniczenia w pracach zespołów interdyscyplinarnych, w przygotowywaniu indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych, profilaktycznych w instytucjach edukacyjnych, jak i w środowisku otwartym ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki środowiska rodzinnego dla wdrażania działań logopedycznych

K_2

Charakteryzuje się postawą szacunku i zrozumienia wobec osób z problemami językowymi, a także umiejętnością właściwego zachowania się wobec pacjentów i ich rodzin. Cechuje się moralnym, opartym na zasadach etyki społecznej sposobie działania

K_3

Charakteryzuje się kreatywnością, twórczą postawą w poszukiwaniu rozwiązywania problemów w codziennej pracy logopedycznej.

K_4

Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia*)

1. Podstawy pedagogiki specjalnej

Język przedmiotu/modułu kształcenia*)

Język polski

Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)

W_2; W_3; W_4; U_2; U_3; K_3

Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany

1

Forma realizacji zajęć wykład

Wymagania wstępne i dodatkowe Brak

Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy

10 wykładów

Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*)

2

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, praca z tekstem, dyskusja

Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez słuchaczy

Zaliczenie w formie pisemnej

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia

Obecność na zajęciach, przygotowanie krótkiej diagnozy społecznego

funkcjonowania ucznia z zaburzeniami w komunikowaniu się

Zaliczenie z oceną

Treści programowe przedmiotu/modułu kształcenia*)

Treści programowe wykładów

Pedagogika specjalna w klasyfikacji nauk

Przedmiot pedagogiki specjalnej. Cele i zadania pedagogiki

specjalnej

Interdyscyplinarność i integracyjność teorii i praktyki pedagogiki

4

specjalnej

Działy pedagogiki specjalnej

Podstawowe pojęcia: zdrowie, choroba, norma, adaptacja, osoba

niepełnosprawna, upośledzenie, dysfunkcjonalność, kalectwo,

rewalidacja, rehabilitacja, reedukacja, resocjalizacja, integracja,

wyrównywanie szans

Pojęcie i typy rehabilitacji. Rehabilitacja zawodowa osób

niepełnosprawnych

Paradygmaty w pedagogice specjalnej

Profilaktyka jako przedproże pedagogiki specjalnej

Korekcja i kompensacja w obrębie pedagogiki specjalnej

System kształcenia i wychowania specjalnego

Zasady kształcenia i wychowania w pedagogice specjalnej

Problemy integracji społecznej i normalizacji życia osób

niepełnosprawnych

Instytucje i organizacje wspomagające proces rehabilitacji osób

niepełnosprawnych

Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej

Błeszyński J.: Pedagogika specjalna. W: B. Śliwerski (red.):

Pedagogika. Subdyscypliny wiedzy pedagogicznej, t. 3. Red.:

Gdańsk 2006, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.

Dykcik W. (red.): Pedagogika specjalna. Poznań 2005, Wyd. UAM.

Dykcik W. (red.): Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce

pedagogiki specjalnej. Przewodnik metodyczny. Poznań 2001, Wyd.

UAM.

Krause A.: Paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków 2010,

Impuls.

Problemy edukacji, rehabilitacji i socjalizacji osób

niepełnosprawnych. Tom 1-14. Kraków 2007/2012, Impuls

Sękowska Z. Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa

1998, WSPS.

Smith D. D.: Pedagogika specjalna. T. 1-2. Warszawa 2009, PWN.

Speck O.: Niepełnosprawni w społeczeństwie. Gdańsk 2005, GWP.

Vašek Š., Stankowski A.: Zarys pedagogiki specjalnej. Katowice

2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Wyczesany J.: Pedagogika osób upośledzonych umysłowo. Kraków

2005, Impuls.

Wyczesany J., Gajdzica Z.: Uwarunkowania edukacji i rehabilitacji

5

uczniów o specjalnych potrzebach w rozwoju. Kraków 2006, AP.


2. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka


Język polski


W_1; W_4

U_1; U_4

K_1; K_2


I semestr


Wymagania wstępne i dodatkowe brak


10 h wykładu


2

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, praca grupowa, projekt


Przeprowadzenie dyskusji, stworzenie optymalnego modelu wczesnej

interwencji


z/o


Treści:

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka niepełnosprawnego lub zagrożonego niepełnosprawnością w Polsce i na świecie – podstawowe teorie

Funkcjonowanie rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym od momentu stwierdzenia niepełnosprawności do momentu podjęcia nauki szkolnej)

Wsparcie instytucjonalne i poza instytucjonalne w procesie wczesnego wspomagania


Brejak W., Zabłocki K.J. (red.), Wczesna diagnoza i wspomaganie

rozwoju dziecka z dysfunkcjami, Warszawa 2009

Karwowska M., Wspieranie rodziny dziecka niepełnosprawnego

umysłowo, Kraków 2003

Kwaśniewska G. (red.), Interdyscyplinarność procesu wczesnej

interwencji wobec dziecka i jego rodziny, Lublin 2007

Orkan-Łęcka M. (red.), Wczesna rewalidacja niewidomego dziecka z

dodatkowymi ograniczeniami, Warszawa 1997

Pisula E., Danielewicz D. (red.), Rodzina z dzieckiem z

6

niepełnosprawnością, Gdańsk 2007

Serafin T. (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili

wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, Warszawa

2005

Wrona S., Wczesna interwencja i wczesne wspomaganie procesem

wspierającym rozwój małego dziecka, [w:] Fajfer-Kruczek I., Wrona S.

(red.), Wsparcie instytucjonalne osób niepełnosprawnych w Polsce i

Republice Czeskiej, Cieszyn 2010

Wczesna interwencja – wspomaganie rozwoju małego dziecka. Analiza

sytuacji w Europie.

Europejska Agencja Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi

Potrzebami Edukacyjnymi, Bruksela 2005


3. Psychologia rozwojowa


Język polski


W_1 ; W_2; U_3; U_4 K_1; K_2 ;K_3 ;K_4


1

Forma realizacji zajęć Wykład i ćwiczenia



wykład - 10 ćwiczenia – 5


3

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, prezentacje multimedialne, metody aktywizujące, metoda projektu, elementy e-learningu


Obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo, praca w grupie, projekt indywidualny z zakresu psychologii rozwoju człowieka w biegu życia


Zaliczenie z oceną Kontrola obecności, końcowe efekty pracy grupowej, wykorzystanie platformy edukacyjnej do celów częściowej weryfikacji efektów, wykonanie projektu badawczo-pisemnego na zaliczenie końcowe


1. Zmienność ludzkiego zachowania jej związki z rozwojem. Zmiana a rozwój. Rodzaje zmian rozwojowych: zmiany uniwersalne, wspólne, indywidualne. Zegar biologiczny i zegar społeczny. Zdarzenia punktualne i niepunktualne oraz ich konsekwencje dla rozwoju.

7

2. Periodyzacja rozwoju i wynikające z niej zadania rozwojowe. Okres prenatalny, dzieciństwo, dorastanie i dorosłość jako cztery etapy życia. Koncepcja zadań rozwojowych wg R. J. Havighursta. Zadanie rozwojowe a kryzys rozwojowy. Zadania rozwojowe okresu prenatalnego, dzieciństwa, dorastania i dorosłości. 3. Rozwój, jego wskaźniki i obszary. Obszary rozwoju. Charakterystyka faz w cyklu rozwoju, znaczenie regresu i kryzysu w cyklu rozwoju, wpływ interwencji zewnętrznej na rozwój w jego cyklu. Przydatność modeli rozwoju w diagnostyce psychopedagogicznej i jako podstawa różnych form wspierania i terapii deficytów i zaburzeń rozwojowych. 4. Czynniki rozwoju człowieka Rodzaje i klasyfikacja czynników rozwoju: związki między czynnikami rozwoju, wychowanie na tle innych wpływów otoczenia. Interakcja czynników rozwoju. Rola aktywności własnej podmiotu. Teoria uwarunkowań i wyznaczników rozwoju Marii Przetacznik-Gierowskiej i jej znaczenie dla logopedów. 5. Relacja między dojrzewaniem i uczeniem się a rozwojem. Koncepcja okresów krytycznych, optymalnych i sensytywnych w rozwoju. Koncepcja strefy rozwoju aktualnego i najbliższego L. S. Wygotskiego jako podstawa działań wspierających rozwój i nauczanie 6.Środowisko a rozwój człowieka. Koncepcja środowiska rozwoju U. Bronfenbrennera. Środowisko rozwoju a kontekst rozwoju społecznego. Interakcja kontekstu wewnętrznego i zewnętrznego. Poziomy analizy kontekstu społecznego 7. Rozwój psychoruchowy dziecka – motoryka, percepcja, sprawności oparte na motoryce dużej i małej i jej prawidłowej koordynacji z percepcją i innymi funkcjami poznawczymi (np. rozwój grafizmu) 8. Rozwój mowy i myślenia – rozwój języka, mowa bierna i czynna, stadia rozwoju myślenia, słowo jako narządzie myślenia, rozwój rozumienia świata i siebie. 9. Rozwój emocjonalno-społeczny – rozwój reagowania emocjonalnego, uczuć i postaw. Rozwój kompetencji społecznych, w tym rozumienia świata ludzi oraz adekwatnego reagowania na sytuacje społeczne (dziecięce teorie umysłu). Rozwój umiejętności związanych z komunikowaniem się z otoczeniem i sobą samym. Rozwój radzenie sobie w świecie społecznym. Rozwój moralny. 10. Rozwój działania i sprawstwa. Kształtowanie się skuteczności działań, samokontroli i poczucia autoskuteczności. 11. Rozwój osobowości w jej różnych wymiarach. Kształtowanie się struktur osobowości i tożsamości w cyklu życia. Etapy rozwoju JA wg E. H. Eriksona. Jakość tożsamości a funkcjonowanie człowieka w okresie dorosłości. 12. Rozwój mechanizmów regulacyjnych wpływających na jakość funkcjonowania (stres, adaptacja, radzenie sobie oraz znaczenie zasobów osobistych w różnych okresach i etapach życia ludzkiego). Rozwój mechanizmów nadziei. 13. Rozwój a zdrowie. Zachowania prozdrowotne i ryzykowne w różnych okresach życia. 14. Metody diagnozowania różnych aspektów rozwoju przydatne dla logopedów 15. Zaburzenia rozwoju, ich przyczyny i uwarunkowania. Rodzaje zaburzeń mających źródło w okresie prenatalnymi wczesnym dzieciństwie. Zaburzenia rozwoju związane z trudnościami w zakresie mowy i komunikacji społecznej 16. Pogląd na relacje czynników rozwoju a koncepcja wspierania

8

rozwoju, edukacji i terapii 17. Zapobieganie zaburzeniom mowy i komunikacji przez właściwą pielęgnację, wychowanie i wczesne wspieranie rozwoju dziecka 18. Terapie mowy i komunikacji wykorzystujące teorie rozwoju lub ignorujące czy wręcz negujące jego obecność i znaczenie 19. Całościowe wspieranie rozwoju u dzieci ze spektrum autyzmu i z trudnościami w komunikacji. 20. Rozwój osobowy przez całe życie a działania logopedyczne


Literatura podstawowa: Bokus B., Sugar G.W. (red) Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia,

nowe perspektywy. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2007 (wybrane rozdziały)

Harwas-Napierała B., Trempała J. (red) Psychologia rozwoju człowieka t. 2 i 3 , Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000 i inne wydania

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. Psychologia rozwoju człowieka t. 1, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000 i inne wydania

Stefańska-Klar R. Całościowe wspieranie i wspomaganie rozwoju małych dzieci ze spektrum autyzmu. Podejście autorskie. (w druku)

Literatura uzupełniająca: Bee, Psychologia rozwoju człowieka. Poznań; Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2004. Brzezińska, A., Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2000. Brzezińska, A. Lutomski, G. (red.). (1994, II wyd. 2000). Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów. Wydawnictwo Zysk i S-ka. Brzezińska, A. Lutomski, G., Smykowski, B. (red.). Dziecko wśród rówieśników i dorosłych. Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1995, II wyd. 2000. Brzezińska, A., Czub, T., Lutomski, G., Smykowski, B. (red.). Dziecko w zabawie i świecie języka. Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1995, II wyd. 2000. Erikson, E. H. Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 1997. Hoffman M. L., Empatia i rozwój moralny. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2006 Kendall P. C., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk,

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004 Kozielecki J. Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak” (różne wydania) Mandal E., Stefańska-Klar R. (red). Współczesne problemy socjalizacji. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1995 Mihilewicz S. (red) Dziecko z trudnościami w rozwoju. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2005. Schaffer, H. R. (2005). Psychologia dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN Smoczyńska M. (red): Studia z psychologii rozwojowej i psycholingwistyki, Kraków, Wydawnictwo „Universitas”, 1998. Winczura B. Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2012. Wygotski, L. S. (2002). Wybrane prace psychologiczne II: dzieciństwo i dorastanie. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.

9


4. Wprowadzenie do logopedii


Język polski


W_1; W_2 U_1; U_3; U_5 K_1;


I semestr




10 h wykładu.


2

Stosowane metody dydaktyczne Wykład interaktywny, dyskusja


kolokwium


z/o 90% obecności na zajęciach, aktywność


Przedmiot i zadania logopedii. Logopedia w systemie nauk.

Podstawowe terminy logopedyczne: mowa, język, rozumienie, wymowa, zaburzenie mowy, wada wymowy itd.

Klasyfikacje zaburzeń mowy – przyczynowe, objawowe, lingwistyczne, logopedyczne.


1. Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.

2. Jastrzębowska J.: Podstawy wiedzy o logopedii. Opole 1995.

3. Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, Wyd. Lubelskie,

Lublin 1970,1977.

4. Kania J.T., Szkice logopedyczne, WPIS, Warszawa 1982.

5. Nowak J., Wybrane problemy logopedyczne,Bydgoszcz1993.

6. Sawa B., Dzieci z zaburzeniami mowy, WSiP, Warszawa 1990.

7. Styczek I., Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP,

Warszawa 1985.

8. Styczek I., Logopedia, PWN, Warszawa 1981.

9. Styczek I., Zarys logopedii, PWN, Warszawa 1970.

10. Minczakiewicz E., Mowa – rozwój, zaburzenia, terapia, WSP,

Kraków 1997.

10


5. Psychologia kliniczna


Język polski


W_3, U_1; U_3; K_1


Semestr pierwszy

Forma realizacji zajęć wykład, ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe Zalecane: realizacja kursów z zakresu: psychologia ogólna, psychologia rozwojowa, psychologia poznawcza, psychologia osobowości.


10-wykładów, 5- ćwiczeń


3

Stosowane metody dydaktyczne Wykład interaktywny z wykorzystaniem technik multimedialnych oraz ćwiczenia angażujące słuchaczy.


Egzamin pisemny Prezentacja Kolokwium


90% obecności na zajęciach; aktywność podczas zajęć; opracowanie wybranego tematu z zakresu psychologii klinicznej; zaliczenie egzaminu testowego opracowywanego w oparciu o

realizowane podczas zajęć zagadnienia.


1. Przedmiot i podstawowe problemy psychologii klinicznej – pojęcie zdrowia, choroby psychicznej, norma, patologia, kompetencje psychologa klinicznego, problemy etyczne w zawodzie psychologa klinicznego. Przedstawienie ogólnej klasyfikacji chorób i zaburzeń psychicznych.

2. Człowiek w sytuacji stresu - sytuacje trudne, klasyfikacja i charakterystyka, pojęcie stresu psychologicznego, odporność psychiczna, mechanizmy radzenia sobie ze stresem.

3. Etiologia i charakterystyka zaburzeń nerwicowych, związanych ze stresem i pod postacią somatyczną.

4. Etiologia i charakterystyka zaburzeń nastroju (afektywnych) – epizod maniakalny, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, epizod depresyjny.

5. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe – schizofrenia paranoidalna, hebefreniczna, katatoniczna, niezróżnicowana, rezydualna, prosta, depresja poschizofreniczna.

6. Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych – osobowość paranoiczna, schizoidalna, dyssocjalna, chwiejna emocjonalnie, histrioniczna, anankastyczna, lękliwa, zależna.

7. Psychologiczna problematyka uzależnień - diagnostyka uzależnień, uzależnienie od alkoholu – objawy i leczenie.

8. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane

11

używaniem środków (substancji) psychoaktywnych – ostre zatrucie, zespół uzależnienia, zespół abstynencyjny, zaburzenia psychotyczne.

9. Zaburzenia odżywiana się (anoreksja psychiczna, bulimia psychiczna) - przyczyny zaburzeń odżywiania się, mechanizmy powstawania chorób psychosomatycznych, postępowanie w przypadku zaburzeń łaknienia, zaburzenia odżywiania się a inne sfery funkcjonowania.

10. Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi – otępienie w obrazie klinicznym chorób spowodowanych mikrouszkodzeniami mózgu.

11. Zaburzenia wyższych funkcji mózgowych. Charakterystyka przyczyn i skutków uszkodzenia mózgu: agnozja, apraksja, afazja, amnezja.

12. Charakterystyka wybranych technik psychologicznej diagnozy organiczności.

13. Zaburzenia rozwoju psychicznego (psychologicznego) – specyficzne zaburzenia mowy i języka, specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych, specyficzne zaburzenia rozwoju funkcji motorycznych, całościowe zaburzenia rozwojowe: autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, zespół Retta, zespół Aspergera.

14. Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym - zaburzenia hiperkinetyczne (zespoły nadpobudliwości psychoruchowej - ADHD), zaburzenia zachowania – opozycyjno-buntownicze zaburzenia zachowania, ( poważne) zaburzenia zachowania.


Literatura obowiązkowa: 1. Seligmann M., Walker E., Rosenhan, Psychopatologia.

Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2003. 2. Bilikiewicz T. (red.), Psychiatria (t. 1-3). Wydawnictwo PZWL,

2003. 3. Sęk H. (red.), Psychologia kliniczna. Wydawnictwo PWN,

Warszawa 2006. Literatura uzupełniająca:

1. Aleksandrowicz J., Zaburzenia nerwicowe, osobowości i zachowania dorosłych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1998. Jablow M., Na bakier z jedzeniem. Wydawnictwo GWP, 1998.

2. Abraham S., Llewelyn-Jones D., Bulimia i anoreksja. Prószyński i S-ka, 2001.

3. Kępiński A., Psychopatologia nerwic. Wydawnictwo Literackie, 2005.

4. Gorski T., Miller M., Jak wytrwać w trzeźwości, rdz. 4,5,6,7. Wydawca Akuracik, 1995.

5. Hołyst B., Samobójstwo: przypadek czy konieczność. PWN, 1983. ( rdz. „Pojęcie samobójstwa” oraz „Psychologiczne podejście do zagadnienia samobójstwa”).

6. Jarosz M., „Samozniszczenie”, cz. I „Samobójstwo”. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1980.

7. Kutscher M., Attwood T., Wolff R., Dzieci z zaburzeniami łączonymi. ADHD, trudności w nauce, zespół Aspergera, zespół touretta, depresja dwubiegunowa i inne zaburzenia. Wydawnictwo K. E. LIBER, Warszawa 2005.

12

8. Hallowell E., Ratey J., Jak żyć z ADHD.Media Rodzina, Poznań 2005.

9. Sacks Oliver, Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem. Zysk i S-ka,1996.

10. Sacks Olivier, Oko Umysłu. Wydawnictwo Zysk i S-ka. 2011 (październik).

11. Sacks Olivier, Antropolog na marsie. Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2009.

12. Bryńska A., Kołakowski A., Pisula A., Skotnica M., Wolańczyk T., ADHD. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Przewodnik dla rodziców i wychowawców. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2011.


6. Fonetyka i fonologia języka polskiego


Język polski


W_2, U_1; U_3; K_3


Semestr pierwszy




10-wykładów, 10- ćwiczeń


4

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, dyskusja oraz ćwiczenia angażujące słuchaczy.


Ocena znajomości tematyki zajęć i literatury przedmiotu


Egzamin

obecności na zajęciach;

aktywność podczas zajęć;

zaliczenie egzaminu opracowywanego w oparciu o realizowane

podczas zajęć zagadnienia.


1. Wprowadzenie do fonetyki, mowa a pismo, transkrypcja

fonetyczna.

2. Kryteria klasyfikacji głosek.

3. Spółgłoski zwarte, zwarto-szczelinowa, szczelinowe i

półotwarte. Samogłoski, półsamogłoski, dyftongi.

4. Upodobnienia i zjawiska pozycyjne. Akcent i inne zjawiska

prozodyczne.

5. Zasady poprawnej wymowy.

13

6. Podstawowe pojęcia z fonologii, fonem a głoska. Rodzaje

opozycji fonologicznych. Neutralizacja opozycji.

7. Cechy dystynktywne. Typy wariantów fonologicznych.

Traskrypcja fonologiczna.

8. Fonemy spółgłoskowe. Fonemy niespółgłoskowe. Problemy

dyskusyjne: nosowość, stosunek i-y. Funkcja kulminacyjna i

delimitacyjna akcentu.

9. Zasady podziału wyrazu na morfy. Rodzaje morfemów.

10. Alternacje głoskowe.


1. Dyszak A., Laskowska E., Święcicka M. (red.) Fonetyczny i

fonologiczny opis współczesnej polszczyzny. Bydgoszcz 1997.

2. Grzegorczykowa R.: Zarys słowotwórstwa polskiego. Warszawa

1984.

3. Klemensiewicz Z.: Podstawowe wiadomości z gramatyki języka

polskiego. Warszawa 2001.

4. Rocławski B.: Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i

fonostatystyki współczesnego języka polskiego. Gdańsk 1976.

5. Wiśniewski M.: Zadania z fonetyki i fonologii współczesnego

języka polskiego. Toruń 1999.

6. Wiśniewski M.: Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka

polskiego. Toruń 1997.


7. Anatomia, fizjologia i patologia narządów głosu, mowy i słuchu


Język polski


W_1, W_2, W_3, U_2, U_4, , K_1, K_2, K_3,


1

Forma realizacji zajęć ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe Podstawowa wiedza słuchacza z zakresu biologii


10 godz. ćw


2

Stosowane metody dydaktyczne Dyskusja, praca z tekstem, wykład, formy pracy własnej


Kolokwium, praca dotycząca zaburzeń mowy, słuchu- referat

Forma i warunki zaliczenia z/o

14

przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia

Kolokwium, obecność i aktywność na zajęciach, przygotowanie do ćwiczeń


1. Zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami anatomii

człowieka w kontekście terapii mowy. Psychologiczne podstawy

logopedii.

2. Biomedyczne podstawy logopedii:

Podstawy anatomii i fizjologii układu nerwowego.

CUN

3. Wytwarzanie głosu (5 godz)

Budowa krtani, gardło, jama nosowa, zatoki oboczne nosa,

jama ustna, struktura, unerwienie, rola języka,

podniebienie, narząd słuchu ( uco wewnętrzne,

zewnętrzne)

4. Dziecko ryzyka okresu okołoporodowego

5. Zaburzenia słuchu: obwodowego oraz centralnego ich wpływ

na rozwój mowy.

6. Kolokwium


Literatura obowiązkowa: Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, t. 2, Warszawa 1969. Boczkowski K., Zarys genetyki medycznej, Warszawa 1993 Feneis H., Ilustrowany słownik międzynarodowego mianownictwa anatomicznego, przekł. I. Modrewska-Winowska i J. Winowski, Warszawa 1986. Kmita S., Otolaryngologia dziecięca, Warszawa 1967. Gałkowski T. Jastrzębska G. red. , Logopedia Pytania i odpowiedzi Podręcznik akademicki, Opole 1999 Literatura uzupełniająca: 1. Gałkowski T., Zaburzenia słuchu [w:] Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2. Gołąb B. K., Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, 1980, PZWL, Warszawa. 3. Grossman J., Rozszczepy podniebienia a wady wymowy [w:] Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 4. Grossman J, Wyniki rehabilitacji dzieci z rozszczepem podniebienia [w:] Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 5. Obrębowski A., Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zaburzeń mowy [w:] Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 6. Sobotta J., Atlas anatomii człowieka. Tom I. Głowa, szyja i kończyna górna, 1994, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław. 7. Zaleski T., Centralne zaburzenia słuchu [w:] Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 8. Zaleski T., Obwodowe mechanizmy mowy [w:] Logopedia 20, 1993, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

15


8. Wczesna interwencja logopedyczna


Język polski


W_1; W_4 U_1; U_4 K_1; K_2


I semestr




10 h ćw.


2

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, dyskusja, praca grupowa


Uczestnictwo aktywne w zajęciach, kolokwium


z/o


-Badanie noworodka w pierwszej dobie po urodzeniu: ocena stanu fizycznego (m. in. punktacja w skali Apgar, słuch, anomalii w obrębie narządów mowy: języka, warg, podniebienia, występowanie wad rozwojowych i uszkodzeń układu nerwowego), badanie odruchów, badanie funkcji oddychania, ssania, połykania, gryzienia i żucia, wygasanie odruchowych reakcji ustno-twarzowych (odruchów: otwierania ust, ssania, przełykania, szukania, kąsania, żucia, odruchu wymiotnego i in.)

-Masaż noworodka. Zastosowanie masażu języka, warg i policzków, zapoznanie z technikami Bobathów.


Hellbrügge T., Lajosi F., Menara D. i in.: Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa. Antykwa: Kraków 1994.

Kaczan T., Regner A. :Teoretyczne i praktyczne podstawy ustno-twarzowej terapii regulacyjnej według koncepcji Rodolfo Castillo Moralesa [W] Neurofizjologiczne metody usprawniania dzieci z zaburzeniami rozwoju. Red. L. Sadowska.Wydawnictwo Naukowe AWF Wrocław 2004.


9. Podstawy foniatrii


Język polski

Efekty kształcenia dla W1 U4 K 2

16

przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)


1


Wymagania wstępne i dodatkowe


20 godz. ćw


4

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, prezentacja, ćwiczenia


Odpowiedź pisemna


z/o Pisemne zaliczenie po przyswojeniu treści zagadnień oraz zapoznaniu się z literaturą przedmiotu


Anatomia, fizjologia, patologia głosu , słuchu i mowy, metody

diagnostyczne, terapia. Relacja między patologią a sytuacją społeczną

pacjenta


A.Pruszewicz Podstawy foniatrii M.Śliwińska-Kowalska Audiologia kliniczna


10. Percepcja słuchowa – diagnoza i terapia


Język polski


W_4, U_3, K_2


1

Forma realizacji zajęć Wykład, Ćwiczenia



5 godz. wykładów 5 godz. ćwiczeń


2

Stosowane metody dydaktyczne Metoda podająca, metoda ćwiczeniowa


Kolokwium

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu,

z/o 90% obecności na zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie kolokwium

17

zaliczenia


1. Percepcja słuchowa jako proces rozpoznawania, różnicowania i

interpretowania dźwięków.

2. Analiza i synteza słuchowa

3. Percepcja słuchowa a trudności w nauce czytania i pisania

4. Objawy zaburzeń percepcji słuchowej

5. Metody diagnozy (badanie słuchu fonemowego,

fonematycznego, analizy i syntezy: próby i testy I. Styczek, B.

Racławskiego, Skala pomiaru percepcji słuchowej J.

Kostrzewskiego, Próba słuchu fonematycznego B. Kaji,

Zetotest G. Krasowicz, Test struktur rytmicznych M. Stambak)

6. Metody pracy z dzieckiem z zaburzoną percepcją słuchową

7. Terapie wspomagające trening słuchowy (m.in. Tomatis,

Johansen, SPS-S- Metoda Skarżyńskiego)


1. Bgdanowicz M., Adryjanek A., Uczeń z dysleksją w szkole.

Poradnik nie tylko dla polonistów

2. Lowe A., Rozwijanie słuchu w zabawie : praktyczne wskazówki

do ćwiczeń słuchowych z dziećmi w wieku przedszkolnym z

uszkodzonym słuchem i zaburzeniami spostrzegania,

Warszawa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich

3. Racławski B., Słuch fonemowy i fonetyczny, Gdańsk 1973

4. Szczepankowski B. Niesłyszący, głusi, głuchoniemi Warszawa,

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne

5. Wybrane zagadnienia z surdopedagogiki / red. Góralówna M.,

Hołyńska B., Rehabilitacja małych dzieci z wadą słuchu,

Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa

6. Styczek I. Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego,

Warszawa 1982

7. Szeląg E., Szymanek A., Test do badania słuchu

fonematycznego, GWP, Gdańsk

8. Zazzo R., Metody psychologicznego badania dzieci, Warszawa

1974


11. Neurologia z elementami psychiatrii


Język polski


W_4, U_2; K_3

Semestr, w którym 1

18

przedmiot/moduł*) jest realizowany

Forma realizacji zajęć Wykłady, ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe Podstawy psychologii


Wykłady 10 godz., 10 ćw.


4

Stosowane metody dydaktyczne Wykłady , dyskusja, praca z tekstem


Wykłady interaktywne , kolokwia , egzamin


Kolokwium / egzamin


Postawy neuroanatomii , fizjologia mózgu , zasady badania podmiotowego i przedmiotowego w neurologii/psychiatrii , podstawowe grupy schorzeń neurologicznych i psychiatrycznych, podstawowe zespoły neurologiczne


Wald, Członkowska – Neurologia kliniczna Prusiński – Podstawy neurologii klinicznej Jarosz, Cwynar – Podstawy psychiatrii


12. Semantyka, składnia i morfologia języka polskiego


Język polski


W_2, U_1; K_3


II semestr

Forma realizacji zajęć Wykład, ćw



10 godz. wykładu, 5 godz. ćw.


3

Stosowane metody dydaktyczne Dyskusja, wykład, praca z tekstem

Sposób weryfikacji efektów Ocena zadania projektowego z uwzględnieniem znajomości

19

kształcenia uzyskanych przez słuchaczy

literatury.


z/o Obecność na zajęciach. Aktywność w czasie zajęć. Znajomości literatury przedmiotu. Wykonanie projektu dotyczącego m.in. praktycznej analizy tekstu.


1. Miejsce słowotwórstwa w systemie językowym.

Słowotwórstwo a fleksja.

2. Kategoria słowotwórcza i typ słowotwórczy oraz

podstawowe teorie słowotwórcze.

3. Słowotwórstwo rzeczowników, przymiotników i

przysłówków. Słowotwórstwo czasowników.

4. Podzielność morfologiczna a znaczenie wyrazu.

Funkcjonalna klasyfikacja leksemów a tradycyjny podział na

części mowy.

5. Paradygmaty fleksyjne rzeczowników i przymiotników.

Fleksja zaimków i liczebników. Tematy czasowników –

podstawy klasyfikacji. Paradygmaty fleksyjne czasownika.

Formy imiesłowowe czasownika.

6. Zdania elementarne i jego składniki. Podstawowa

struktura predykatywno-argumentowa. Perspektywa

tematyczno-rematyczna.

7. Wypowiedzenie-zdanie-równoważnik zdania. Związki

zgody, rządu i przynależności.

8. Główne części zdania i ich typy. Rodzaje wypowiedzeń

złożonych i wskaźniki zespolenia. Wyrazy poza związkami

zdania.

9. Składnia a interpunkcja. Znaczenie realne i etymologiczne

wyrazu.


1. Gramatyka opisowa języka polskiego z ćwiczeniami, pod red.

W. Doroszewskiego, B. Wieczorkiewicza, opracowali B.

Bartnicka-Dąbkowska, M. Jaworski i R. Sinielnikoff, t. 1:

Fonetyka, części mowy, słowotwórstwo, Warszawa 1968.

2. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia-

morfologia-fonologia, pod red. S. Urbańczyka, t. 2: Morfologia,

pod red. R. Grzegorczykowej, R. Laskowskiego, H. Wróbla,

Warszawa 1984.

3. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia-

morfologia-fonologia, pod red. S. Urbańczyka, t. 1: Składnia,

20

pod red. Z. Topolińskiej, Warszawa 1984.

4. Grzegorczykowi R., Zarys słowotwórstwa polskiego.

Słowotwórstwo opisowe, Warszawa 1979.

5. Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z gramatyki

języka polskiego, Warszawa 2001.

6. Szober S., Gramatyka języka polskiego, oprac. W.

Doroszewski, Warszawa 1953.

7. Tokarski J, Słownictwo. Teoria wyrazu, Warszawa 1971.

8. Tokarski R., Składnikowa analiza znaczenia wyrazu. Przegląd

problemów, „Przegląd Humanistyczny” 1983, nr 7.

9. Wierzchowski J., Semantyka językoznawcza, Warszawa 1980.


13. Elementy psychoterapii dziecka


Język polski


W_2, W_3, U_3, U_4 K_1, K_2, K_3, K_4


2




10 godz. ćw


2

Stosowane metody dydaktyczne Aktywny udział, pogadanka, wykład, praca z tekstem, praca w grupach, praca indywidualna, dyskusja


Zaliczenie w formie pisemnej


Zaliczenie z oceną


1. Wprowadzenie do zagadnień związanych z psychiatrią 2. Pojęcie normalności w dziedzinie zdrowia psychicznego- Podstawy psychopatologii 3. Koncepcyjne modele psychopatologii - Podstawy psychopatologii 4. Klasyfikacja zaburzeń zachowania - Psychologia zaburzeń - wiek życia a zaburzenia zachowania 5. Systemy klasyfikacji zaburzeń psychicznych-

- zaburzenia rozpoczynające się w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie oraz dzieciństwie do 6 roku życia

21

- zaburzenia rozpoczynające się w wieku szkolnym 7-10 rok życia - istotne problemy psychiatrii dzieci i młodzieży - metody terapeutyczne w psychiatrii dzieci i młodzieży


Cieszyńska J. Korendo M., (2007), Wczesna interwencja terapeutyczna, Wyd. Edukacyjne, Kraków IIg F.L., Ames L. B., Baker S. M., (2010), Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, Wyd. GWP, Gdańsk Namysłowska Irena (red.), 2007, Psychiatria dzieci i młodzieży, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa. Hillebrand C., 2007, Pedagogika zaburzeń zachowania, Wyd. GWP, Gdańsk Stawicka M., 2008, Autodestruktywność dziecięca w świetle teorii przywiązania, Wyd. Naukowe UAM, Poznań. Kucharska-Pietrucha K., Klimkowski M., 2002, Kliniczne aspekty emocji w zdrowym i chorym mózgu, Wyd. Medyczne, Kraków. Pantley E., 2007, Dyscyplina bez płaczu, Wyd. K.E. Liber. Warszawa. Imielski W., Zaburzenia psychiczne i emocjonalne, 2010, Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa. Radochoński M., 2001, Podstawy psychopatologii dla pedagogów, Wyd. UR, Rzeszów. Dąbrowska M., Rozesłaniec M., 2006, Korygowanie zaburzeń zachowania dzieci nadpobudliwych psychoruchowych i agresywnych w grupie socjoterapeutycznej, Wyd. Adam Marszałek, Toruń. Kendall P., 2004, Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Wyd. GWP, Gdańsk. Nowak-Starz G., 1998, Rozwój fizyczny i społeczny dzieci z przejawami zaburzeń emocjonalnych, Wyd. WSP im J. Kochanowskiego, Kielce.


14. Emisja głosu


Język polski


W 1 - Posiada podstawową wiedzę o funkcjonowaniu i patologii narządu mowy. (W_1) W 2 – Zna odpowiednie metody diagnostyczne i zasady doboru właściwych ćwiczeń z zakresu prawidłowej emisji głosu. (W_4) U 1 – Dokonuje diagnozy dysfunkcji głosu i poszukuje optymalnych działań terapeutycznych, korzystając z różnych źródeł i zasobów indywidualnych. (U_3, U_4) U 2 – Potrafi tworzyć programy profilaktyczne i terapeutyczne kształtujące prawidłowe nawyki posługiwania się narządem mowy. (U_5) K 1– Posiada gotowość ustawicznego zgłębiania wiedzy i umiejętności w zakresie prawidłowej emisji głosu oraz kreatywnego poszukiwania rozwiązań sytuacji problemowych. (K_4)


2

Forma realizacji zajęć Ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe Przydatne w nauce emisji głosu jest opanowanie przez słuchaczy

wiadomości oraz umiejętności z przedmiotów: podstawy foniatrii, fonetyki.

Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela

10 godz. ćw. + 10 godz. w grupach zajęcia warsztatowe

22

akademickiego i słuchaczy

Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/ modułowi*)

3

Stosowane metody dydaktyczne Ćwiczenia warsztatowe, prezentacja multimedialna, dyskusja, ćwiczenia aktywizujące, analiza przypadków


Prezentacja umiejętności, udział w dyskusji, referat.

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/modułu*), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu/zaliczenia

Zaliczenie z oceną; warunkiem zaliczenia przedmiotu jest prezentacja nabytych umiejętności praktycznych z zakresu technik prawidłowego posługiwania się głosem.


Problematyka ćwiczeń:

Zaburzenia głosu - metody badania narządu głosu, choroby zawodowe głosu. (1 godz.)

Profilaktyka schorzeń głosu - zasady higieny pracy i życia nauczyciela. (1 godz.)

Uwarunkowania prawidłowej emisji głosu. (2 godz.)

Metodyka prawidłowej emisji głosu. (5 godz.)

Podstawowe ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne. (3 godz.)

Ćwiczenia usprawniające motorykę ogólną ciała w połączeniu z ćwiczeniami usprawniającymi motorykę narządu mowy. (4 godz.)

Ćwiczenia rehabilitacyjne głosu, metody usprawniania głosu (wykorzystanie elementów logopedii). (1 godz.)

Technika mówienia - ćwiczenia (na tekstach mówionych i śpiewanych) z uwzględnieniem podstawowych zasad kultury języka. (3 godz.)


Literatura obowiązkowa: Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie. Podręcznik do nauki emisji głosu, Universitas, Kraków 2003 Sipowicz J., Ja i mój głos, Wydawnictwo Poligraf, Łódź 2009 Literatura uzupełniająca Gawęda K., Łazewski J., Uczymy się poprawnej wymowy. Ćwiczenia usprawniające mówienie, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1995 Kędzior D., Technika Alexandra, Jacek Santorski – Co. Agencja Wydawnicza, Warszawa 1993 Mierzejewska H., Przybysz - Piwko M./red./, Zaburzenia głosu - badanie - diagnozowanie - metody usprawniania, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Towarzystwo Kultury Języka, Wydawnictwo - DiG , Warszawa 1998 Walczak - Deleżyńska M., Aby język giętki... .Wybór ćwiczeń artykulacyjnych od J. Tennera do B. Toczyskiej, PWST, Wrocław 2001 Weller S., Oddech, który leczy. 20 sposobów na odetchnięcie od stresu, napięcia i zmęczenia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003


15. Wczesne wspomaganie dziecka z dysfunkcją słuchu


Język polski


W_3, U_2, K_3

23


2




10 godz. ćw


2

Stosowane metody dydaktyczne Metoda podająca, metoda ćwiczeniowa


Kolokwium


Zaliczenie z oceną 90% obecności na zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie kolokwium


1. Rozwój narządu słuchu w okresie płodowym oraz pamięci

słuchowej

2. Budowa ucha oraz fizjologia słyszenia

3. Wpływ hałasu na narząd słuchu

4. Metody badania słuchu – wczesna diagnoza

5. Technologie wspomagające słyszenie (aparaty, implanty,

systemy FM)

6. Rozwój słuchu w pierwszych latach życia dziecka

7. Rozwój dziecka z uszkodzonym słuchem (m.in. rozwój

ruchowy, rozwój mowy, rozwój więzi rodzicielskich)

8. Metody usprawniania słuchu, wychowanie słuchowe (metody:

werbo- tonalna, audytywno- werbalna; Van Udena; Fonogesty)


1. BOUVEt Danielle Mowa dziecka: wychowanie dwujęzykowe

dziecka niesłyszącego, Warszawa :Wydawnictwa Szkolne i

Pedagogiczne

2. Gerhart Lindner, Podstawy audiologii pedagogicznej

,Warszawa Państwowe Wydawnictwo Naukowe

3. LOWE Armin, Rozwijanie słuchu w zabawie : praktyczne

wskazówki do ćwiczeń słuchowych z dziećmi w wieku

przedszkolnym z uszkodzonym słuchem i zaburzeniami

spostrzegania, Warszawa, Państwowy Zakład Wydawnictw

Lekarskich

4. PERIER Olivier, Dziecko z uszkodzonym narządem słuchu:

aspekty metodyczne, wychowawcze, socjologiczne i

psychologiczne Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i

Pedagogiczne

24

5. ECKERT Urszula, Niektóre warunki rewalidacji w

surdopedagogice Pedagogika specjalna wobec potrzeb

teraźniejszości i wyzwań przyszłości / red. Maria Chodkowska,

Lublin, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

6. ECKERT Urszula, Problemy wczesnego diagnozowania,

poradnictwa i kształcenia integracyjnego dzieci z wadą słuchu

[W : ] Dylematy pedagogiki specjalnej (red.) Alicja Rakowska,

Jolanta Baran, Kraków : Wydawnictwo Naukowe Akademii

Pedagogicznej

7. KORZON Aniela, Totalna komunikacja jako podejście

wspomagające rozwój zdolności językowych dzieci głuchych ,

Kraków, Akademia Pedagogiczna

8. PRILLWIBZ, Siegmund, Język, komunikacja i zdolności

poznawcze niesłyszących, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i

Pedagogiczne

9. PSYCHOLOGIA dziecka głuchego / Badeusz Gałkowski i in. -

Warszawa ,Państwowe Wydawnictwo Naukowe

10. STAWOWY-WOJNAROWSKA Irena, Rozwijanie mowy dzieci

głuchych w nauczaniu początkowym, Warszawa, Wydawnictwa

Szkolne i Pedagogiczne

11. SZCZEPANKOWSKI Bogdan Niesłyszący, głusi, głuchoniemi

Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne

12. WYBRANE zagadnienia z surdopedagogiki / red.

1. Góralówna M., Hołyńska B., Rehabilitacja małych dzieci z wadą

słuchu, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa

2. Model Insite, Model współczesnej interwencji przeprowadzanej

w domu;

3. Szeląg E., Szymanek A., Test do badania słuchu

fonematycznego, GWP, Gdańsk


16. Ortodoncja- diagnoza i terapia u dzieci z rozszczepem podniebienia pierwotnego i/lub wtórnego


Język polski


W_1; W_2; W3; W4 U_1; U_4; K_1; K_3; k_4


II semestr

Forma realizacji zajęć Wykład, ćwiczenie


Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających

10 h wykładu, 5h ćwiczeń

25

bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy


3

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, dyskusja, praca z tekstem


Przeprowadzenie dyskusji, stworzenie optymalnego modelu wczesnej interwencji, praca pisemna


z/o


1. Wielopłaszczyznowe wykorzystanie przestrzeni orofacjalnej.

2. Rozwój narządu żucia od okresu prenatalnego do wieku szkolnego.

3. Przyczyny zaburzeń rozwoju narządu żucia i podstawowe metody

postępowania ortodontycznego.

4. Rozwój czynności pokarmowych i oddychania.

5. Warunki badania i treningu czynności pokarmowych i oddychania.

6. Analiza podstawowych badań ortodontycznych i laryngologicznych.


Literatura podstawowa

1. Zarys współczesnej ortodoncji. Red. I. Karłowska, Wyd. Lekarskie

PZWL 2008.

2. Ortopedia szczękowa. Zasady i praktyka. Red. F. Łabiszewska-

Jaruzelska. PZWL. Warszawa 1995.

3. Pluta-Wojciechowska D., Mowa dzieci z rozszczepem wargi i

podniebienia. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu

Pedagogicznego, Kraków 2011, s. 121-193.

Literatura uzupełanjąca

1. Rakosi T. , Jonas I., Graber T. M.: Orthodontic – Diagnosis. Georg

Thieme Verlag. Stuttgart, New York 1993.

2. Ortodoncja II. Red. P. Diedrich. Wydanie I polskie pod red. A.

Masztalerza. Wydawnictwo Medyczne Urban@Partner. Wrocław

2000.


17. Diagnoza i terapia pedagogiczna


Język polski


W1; W4; U3; U5; K1; K2

Semestr, w którym 2

26

przedmiot/moduł*) jest realizowany

Forma realizacji zajęć Wykłady, ćwiczenia



10 godz. wykładów, 10 godzin ćw.


5

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, prezentacja, ćwiczenia, analiza przypadków, dyskusja


Egzamin 90% obecności na zajęciach, Przygotowanie prezentacji w grupie na wskazany temat


Pisemne zaliczenie po przyswojeniu treści wykładów i ćwiczeń oraz zapoznaniu się z literaturą przedmiotu Egzamin


Treści programowe wykładów:

Wprowadzenie teoretyczne do przedmiotu: zapoznanie z

terminologią i zagadnieniami związanymi z tematem.

Rodzaje i przyczyny specyficznych trudności w czytaniu i

pisaniu. Patomechanizmy dysleksji. Zaburzenia słuchu

fonematycznego i fonetycznego.

Typy dysleksji (m.in. podział wg. Spionek, Bogdanowicz).

Dysleksja rozwojowa a dysleksja nabyta. Dysleksja typu L i

typu P.

Zasady szczegółowej diagnozy dysleksji i lateralizacji i

innych zaburzeń wpływających na trudności w czytaniu i

pisaniu.

Teoretyczne zasady organizowania zajęć korekcyjno-

kompensacyjnych dla dzieci ze specyficznymi trudnościami

w czytaniu i pisaniu. Współpraca z rodzicami.

Teoretyczne aspekty terapii dzieci z trudnościami w

czytaniu i pisaniu.

Pojęcie, przyczyny lateralizacji i jej modele.

Postępowanie z dzieckiem leworęcznym /zasady, cele i

organizacja zajęć/.

Zajęcia stymulacyjno- korekcyjne dla dzieci leworęcznych.

Zasady pracy z dzieckiem leworęcznym na zajęciach i w

domu.

Typy dyskalkulii.

Mechanizm narastania trudności w uczeniu się matematyki.

Diagnoza dzieci z trudnościami w uczeniu się matematyki.

27

Dyskalkulia a zaburzenia poszczególnych funkcji

poznawczych.

Teoretyczne i praktyczne aspekty terapii dzieci z

trudnościami w uczeniu się matematyki.

Zasady organizowania zajęć korekcyjno-kompensacyjnych

dla dzieci z trudnościami w uczeniu się matematyki.

Tworzenie scenariuszy zajęć.

Konstruowanie programów indywidualnych (podstawy

teoretyczne).

Inne zaburzenia.

Treści programowe ćwiczeń:

Zasady i sposoby szczegółowej diagnozy dysleksji (na

przykładach) i innych zaburzeń wpływających na trudności w

czytaniu i pisaniu.

Badanie lateralizacji u dzieci. Przejawy zaburzeń na

przykładach (lateralizacji, pisma lustrzanego itd.). Próby

Zazzo.

Teoretyczne i praktyczne zasady organizowania zajęć

korekcyjno-kompensacyjnych dla dzieci ze specyficznymi

trudnościami w czytaniu i pisaniu. Współpraca z rodzicami.

Przebieg pracy z dzieckiem. Analiza metod m.in.

modyfikacje Metody Bon Depart na gruncie polskim: Metoda

Dobrego Startu, Alfabet Piosenek, Śpiewane litery i inne.

Zasady organizowania zajęć korekcyjno-kompensacyjnych

dla dzieci z trudnościami w uczeniu się matematyki.

Omówienie i diagnozowanie przypadków z zeszytów

uczniowskich

Zapoznanie z terapią zaburzeń matematycznych według E.

Gruszczyk-Kolczyńskiej.

Omówienie i diagnozowanie przypadków z zeszytów

uczniowskich.

Zapoznanie z terapią zaburzeń dysleksji, dysortografii i

dysgrafii.

Konstruowanie programów indywidualnych.

Tworzenie scenariuszy zajęć.

Omówienie przygotowanych konspektów zajęć korekcyjno-

kompensacyjnych przez słuchaczy.


* Bogdanowicz M., Integracja percepcyjno- motoryczna a

specyficzne trudności w czytaniu u dzieci. Gdańsk 1987

* Bogdanowicz M., O dyslekcji czyli specyficznych

trudnościach w czytaniu i pisaniu. Lublin 1995

* Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno-

kompensacyjne w szkole. Warszawa 1989

28

* Gąsowska T., Pietrzak- Stępkowska Z. , Praca

wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu.

Warszawa 1994

* Kaja B., Zarys terapii dziecka. Bydgoszcz 1995

* Gruszczyk- Kolczyńska E. , Dzieci ze specyficznymi

trudnościami w uczeniu się matematyki. Warszawa 1997

* Oszwa U., Wczesna diagnoza dziecięcych trudności w

liczeniu. Wybrane zagadnienia. Kraków 2008

* Oszwa U. , Zaburzenia rozwoju umiejętności

arytmetycznych. Problemy diagnozy i terapii. Kraków 2008

Do wyboru: * Bieńkowska I., Komputerowe wspomaganie kształcenia

uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Kraków

2008.

* Bieńkowska I., Sajkowska J.: Wybrane zagadnienia z

socjoterapii. Gliwice 2011.

* Bogdanowicz M., Metoda Dobrego Startu. Warszawa 1989

* Lewandowska B. (1985). Techniki stymulacyjne i terapeutyczne

dla dzieci i młodzieży. Gdańsk.

* Nartowska H. (1980). Opóźnienia i dysharmonie rozwoju

dziecka. Warszawa.

* Przetacznik- Gierowska M., Makiełło- Jarża G. (1992).

Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego.

* Sawa B. (1992). Jeżeli dziecko źle czyta i pisze. Warszawa.

* Skorny Z.(1992). Psychologia wychowawcza dla nauczycieli.

Warszawa.

* Stankowski A. (1985). Elementy terapii pedagogicznej w pracy

nauczyciela- wychowawcy. Katowice.

Włodek- Chronowska I. (red.) (1991). Terapia pedagogiczna. Kraków.


18. Oligofrenologopedia-diagnoza i terapia


Język polski


W_2, W_3, W_4, U_2, U_4, K_3


2



Podstawy pedagogiki specjalnej

Rodzaj i liczba godzin zajęć 10-wykłady, 10-ćwiczenia, 10- praktyka

29

dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i słuchaczy


6

Stosowane metody dydaktyczne

Metody : audytywno-werbalna, problemowa, podająca, aktywizacyjna, metoda indywidualnego przypadku


Opracowanie programu terapii mowy dziecka z upośledzeniem umysłowym, aktywny udział w zajęciach


Egzamin Zaliczenie z oceną – test wyboru


1. Prenatalne czynniki zaburzające rozwój dziecka.

2. Rozwój i zagrożenia rozwoju w grupie wcześniaków, MPD, zespołu

Aspergera i autyzmie.

3. Rozwój narządów mowy i słuchu oraz OUN i CUN w okresie prenatalnym.

4. Postnatalny rozwój dziecka – kamienie milowe rozwoju w okresie

pierwszych dwóch lat życia.

5. Postnatalny rozwój mowy dziecka w przypadku patologicznej podstawy

rozwoju ogólnego.

6. Charakterystyka zespołów i sekwencji zaburzonego rozwoju dziecka.

7. Metody stymulowania funkcji oddechowych – oddech prawidłowym torem,

wydłużenie fazy wydechowej.

8. Stymulowanie funkcji połykowej w przypadku dysfagii.

9. Stymulowania rozwoju artykulatorów – masaże, rodzaje karmienia.

10. Metody stymulowania rozwoju mowy - np. stymulujące cechy języka

dorosłych, manualne torowanie głosek.

11. Współpraca środowiska wczesnej interwencji – zespół wspierania rozwoju

dziecka logopeda, psycholog, fizjoterapeuta.

12. Podział podejmowanych działań wobec uczniów z różnym stopniem

niepełnosprawności intelektualnej.

13. Niepełnosprawność intelektualna a rozwój psychofizyczny

14. Stopnie niepełnosprawności intelektualnego a determinant rozwoju

mowy.

15. Klasyfikacje zaburzeń mowy a niepełnosprawność intelektualna.

16. Trudności w mowie segmentalnej i suprasegmentalnej.

17. Terapia logopedyczna – jako model wspierania rozwoju mowy i korekcji

dzieci z niepełnosprawnością intelektualną.

18. Kierunki i determinanty wspierania komunikacji dziecka w różnym stopniu

30

z niepełnosprawnością intelektualną.

Ćwiczenia

19. Istota wsparcia komunikacyjnego w rozwoju dziecka. Rola stymulowania

w nabywaniu umiejętności społecznych.

20. Dyskusja nad diadą - wpływem mowy na rozwój intelektualny/ rozwoju

intelektualnego na mowę.

21. Klasyfikacja oligofazji i współwystępujących zaburzeń w rozwoju mowy

dziecka.

22. Diagnostyka niepełnosprawności intelektualnej skorelowana z oceną

rozwoju mowy i występowaniem zaburzeń mowy.

23. Klasyfikowanie i określanie kierunków rozwoju dziecka z

niepełnosprawnością intelektualną.

24. Etapy rozwoju mowy i występujące czynniki zaburzające nabywanie

umiejętności komunikacyjnych, mowy i języka.

25. Komunikacja dzieci z głębokimi deficytami w rozwoju – z głęboka

niepełnosprawnością intelektualną. Komunikacja alternatywna i

wspomagana oraz kształcenie umiejętności komunikacyjnych.

26. Komunikacja dzieci z lekką niepełnosprawnością intelektualną.

Komunikacja wspomagana oraz rozwijanie mowy i języka dziecka.

27. Opracowanie systemów wsparcia dziecka z niepełnosprawnością

intelektualną – współpraca z psychologiem, nauczycielem, środowiskiem

rodzinnym.


Literatura podstawowa Balejko A. (1994) Jak usuwać wady wymowy, Wydawnictwo Logopedyczne, Białystok Balekjo A. (2005) Test Nazywania. Diagnoza i terapia osób z zaburzeniami mowy, WA, Białystok Błeszyńska L. (2006) Zasób słownictwa uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim klas gimnazjalnych – diagnoza i propozycje rozwiązań, (W:) p. red. S. Sadowskiej Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy z teorii i praktyki, Akapit, Toruń Błeszyński J. (2008) Rozwój mowy i języka dziecka z niepełnosprawnością intelektualną (W:) p. red Z. Gajdzicy, Wspólne i swoiste zagadnienia edukacji i rehabilitacji osób z upośledzeniem umysłowym, Humanitas, Sosnowiec. S. 11 - 67 Błeszyński J. (1999) Metoda Ułatwionej Komunikacji, Dziecko Autystyczne, z. VII, nr 1, s. 26 – 35. Błeszyński J. (2005) Rodzina jako środowisko osób z autyzmem. Aspekt wychowawczo – terapeutyczny, UMK, Toruń Błeszyński J. (2006a) Zakresy semantyczne terminów upośledzenie umysłowe i niepełnosprawność intelektualna - jako przykład próby precyzyjnego określenia problemu (W:) p. red. J. Pańczyk, Forum Pedagogów Specjalnych XXI wieku, T. VII, UŁ, Łódź Błeszyński J. (2006c) Etiologia i wspomaganie rozwoju dzieci przejawiających autyzm i zespół kruchego chromosomu X, (w:) p. red. A. Twardowskiego Wspomaganie dzieci z genetycznie uwarunkowanymi wadami rozwoju i ich

31

rodzin, GEN, Poznań Błeszyński J. J. (2006b) Pedagogika specjalna, (W:) p. red. B. Śliwerskiego Pedagogika, t. III, GWP, Gdańsk Błeszyński J. J. (2006d) Wykorzystanie metody ułatwionej komunikacji (W:) p. red. J. J. Błeszyńskiego Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Impuls, Kraków Błeszyński J. J. pod redakcją (2006b) Alternatywne i wspomagające metody komunikacji , Impuls, Kraków Bogdanowicz M. (1991) Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa Czapiga A. p. red. (2006) Psychologiczne wspomaganie rozwoju psychicznego dziecka. Teoria i badania, WTN, Wrocław Dykcik W. p. red. (2006) Pedagogika specjalna, UAM, Poznań Frith. U. p. red. (2005) Autyzm i zespół Asergera, PZWL, Warszawa Gałkowski T. Jastrzębowska G. p. red. (1999) Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, UO, Opole Gerenser J., Forman B. (2007) Speech and language deficits in children with developmental disabilities, (W:) J.W. Jacobson, J.M. Mulick, J. Rojahn Handbook of intellectual and developmental disabilities. Issues in clinical child psychology, Springer Grycman M. (2006) Efektywność stosowania systemów komunikacji alternatywnej i wspomagającej u dzieci i młodzieży z ciężkimi zaburzeniami porozumiewania się na przykładzie Samodzielnego Publicznego Ośrodka Terapii i Rehabilitacji dla Dzieci w Kwidzynie (W:) p. red. J. J. Błeszyńskiego Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Impuls, Kraków Jacobson J.W., Mulick J.M., Rojahn J. (2007) Handbook of intellectual and developmental disabilities. Issues in clinical child psychology, Springer Jastrzębowska G. (1999) Klasyfikacje zaburzeń mowy, (W:) p. red. T. Gałkowski i G. Jastrzębowska Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, UO, Opole Klein J. (2002, 2007) Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek specjalnych, GWP, Gdańsk Koper R. (1975) Projekt ćwiczeń korekcyjnych mowy dla dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym (W:) Materiały Informacyjno-Dydaktyczne ZG TPD, Warszawa, z.19-20 Kosakowski Cz. p. red. (2001) Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych umysłowo, Akapit, Toruń Kostrzewski J. (1981) Podstawowe wiadomości o upośledzeniu umysłowym (W:) p. red. K. Kirejczyka Upośledzenie umysłowe – pedagogika, PWN, Warszawa Kowalik S. (1981) Rehabilitacja upośledzonych umysłowo, PWN, Warszawa Kruk – Lasocka J. (1994) Autyzm a oligofrenia, Szkoła Specjalna nr 4, s. 195 – 200. Kuhl K. (2007) Język umysł i mózg. Doświadczenie zmienia percepcję, (W:) p. red. B. Bokus i G.W. Shugar Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, GWP, Gdańsk Lausch-Żuk J. (2006) Pedagogika osób z umiarkowanym, znacznym i głębokim upośledzeniem umysłowym, (W:) p. red. W. Dykcika Pedagogika specjalna, UAM, Poznań Makowska A. (1992) Istota zaburzeń mowy dzieci głębiej upośledzonych umysłowo, „Scholasticus”, nr 1 Martuszewska G. (1983) Kształtowanie głosu dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim, „Szkoła Specjalna”, nr 4, s.263-269. Minczakiewicz E. (1984) Kształtowanie i usprawnianie mowy dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, „Szkoła

32

Specjalna”, nr 3, s.186-191. Minczakiewicz E. (1989) Z badań nad zaburzeniami mowy u dzieci upośledzonych umysłowo (W:) p. red. J. Pańczyka Z zagadnień oligofrenopedagogiki, WSPS, Warszawa Minczakiewicz E. (1993a) Zaburzenia mowy i ich odbicie w piśmie uczniów młodszych klas szkoły specjalnej dla lekko upośledzonych umysłowo, Logopedia, nr 20, s. 113-119 Minczakiewicz E. (1993b) Zaburzenia mowy u osób z upośledzeniem umysłowym, Scholasticus, nr 1. s 57-63 Minczakiewicz E. (1994) Rozwój języka mówionego uczniów młodszych klas szkoły specjalnej dla lekko upośledzonych umysłowo w toku zamierzonych oddziaływań stymulacyjnych, Logopedia, nr 21, Minczakiewicz E. (1996) Logopedia. Mowa, rozwój, zaburzenia, terapia, AP, Kraków Minczakiewicz E. (1999) Zabawa w diagnozie i terapii logopedycznej dzieci głębiej upośledzonych umysłowo, „Logopedia”, nr 26, s. 105-117. Pańczyk J. (1989) Z zagadnień oligofrenopedagogiki, WSPS, Warszawa Pańczyk J. (2006) Forum Pedagogów Specjalnych XXI wieku, T. VII, UŁ, Łódź Pisula E. (2000) Autyzm u dzieci. Diagnoza, klaryfikacja, etiologia, PWN, Warszawa Poniatowska S. A. (1993) O usprawnianiu komunikacji słownej u dzieci upośledzonych umysłowo, (W:) p. red. A. Sołtys-Chmielowicz, G. Tkaczyk, Usprawnianie mowy dzieci specjalnej troski, UMCS, Lublin Sadowska S. (2006) Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w szkolnej sytuacji komunikacyjnej. O realizacji zadań wspomagania rozwoju umiejętności mówienia i pisania (W:) p. red. S. Sadowskiej Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy z teorii i praktyki, Akapit, Toruń Sadowska S. p. red (2006) Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy z teorii i praktyki, Akapit, Toruń Sękowska Z. (1998) Wprowadzenie do pedagogiki specjalne, WSPS, Warszawa Sękowska Z. (1982) Pedagogika specjalna, PWN, Warszawa Skorek E.M. (2002) Z logopedią na ty. Podręczny słownik logopedyczny, Impuls, Kraków Springer S.P., Deutsch G. (2004) Lewy mózg, prawy mózg – z perspektywy neurologii poznawczej, Prószyńska i S-ka, Warszawa Stecko E. (2000) Sprawdź jak mówię. Karta badania logopedycznego z materiałami pomocniczymi, CMPPP MEN, Warszawa Styczek I. (1981) Logopedia, PWN, Warszawa Surowaniec J. (1992) Słownik terminów logopedycznych, WSP, Kraków Szeląg E., Szymaszek A. (2006) Test do badania słuchu fonematycznego dzieci i dorosłych, GWP, Gdańsk Szurniewicz A. (1967) Próba badania wad mowy dzieci upośledzonych umysłowo w warszawskich szkołach specjalnych, „Logopedia”, nr 7 Tarkowski Z. (1988) Agramatyzm u uczniów lekko upośledzonych umysłowo, w: Rewalidacja dzieci ze złożonymi niepełnosprawnościami (W:) p. red. Z. Sękowskiej, UMSC, Lublin Tkaczyk G. (1998) Rehabilitacja mowy u dzieci upośledzonych umysłowo – studium przypadku, „Logopedia”, nr 25, s.117-122 Tkaczyk G. (1999) Znaczenie metody studium indywidualnego przypadku w terapii logopedycznej dzieci upośledzonych umysłowo, „Logopedia”, nr 26, s. 227-232 Zaorska M. (2001) Zajęcia logopedyczne (W:) p. red. Cz. Kosakowskiego

33

Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych umysłowo, Akapit, Toruń Literatura uzupełniająca; Binkuńska E. (2010), Zaburzenia mowy i jakość życia na przykładzie osób z delecją chromosomową (13 pary), [w:] Rozwój i jego wspieranie w perspektywie nauk o człowieku – teoria i rozwiązania praktyczne, pod red. K. Baranowicz, A. Sobczak, M. Znajmiecka-Sikora, Łódź. Borkowska A. R., Domańska Ł. (2006), Neuropsychologia kliniczna dziecka. Wybrane zagadnienia, Warszawa. Gajewski W. (1983), Genetyka ogólna i molekularna, Warszawa. Język, interakcja, zaburzenia mowy. Metodologia badań, Tom 2/2007, pod red. T. Woźniaka, A. Domagały, Lublin. Komunikacja – mowa – język w diagnozie i terapii zaburzeń rozwoju u dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, (2002), pod red. E. M. Minczakiewicz, Kraków. Malinowski E. (1978), Genetyka. Podręcznik dla studentów szkół wyższych, Warszawa. Mazurczak T. (1990), Zagadnienia genetyki klinicznej (w:) Neurologia dziecięca, pod red. J. Czochańskiej, Warszawa. Pecyna (S) M. B. (2000), Dziecko i jego choroba, Warszawa. Siwek S.(2006), Upośledzenie umysłowe, (w:) Neuropsychologia kliniczna dziecka. Wybrane zagadnienia, pod red. A. R. Borkowskiej, Ł. Domańskiej, Warszawa. Staroń K. (2006), Struktura, replikacja i naprawa materiału genetycznego (w:) Genetyka molekularna, pod red. P. Węgielskiego, Warszawa. Winter P. C., Hickey G. I., Fletcher H. L. (2004), Genetyka. Krótkie wykłady, przekład zbiorowy pod red. W. Prus-Głowackiego, Warszawa.


19.Surdologopedia- diagnoza I terapia


Język polski


W_1; W_2; W_3; W_4; U_1; U_2; ; K_1; K_2


2

Forma realizacji zajęć Wykład, ćwiczenia, konwersatoria (praktyka)



10h-Wykłady, 10h-ćwiczenia, 10- praktyka


6

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, praca z tekstem, dyskusja, burza mózgów


Egzamin pisemny


Obecność na zajęciach, przygotowanie do zajęć udział w ćwiczeniach i dyskusji Egzamin

34


Treści programowe wykładów i ćwiczeń

Podział zaburzeń słuchu w powiązaniu z rozwojem i

rozumieniem mowy

Rozwój mowy dziecka z zaburzeniem słuchu

Stymulacja rozwoju mowy dziecka z wada słuchu

Ćwiczenie umiejętności prowadzenia zajęć rozwijających mowę

dziecka z wada słuchu na różnych poziomach rozwoju

psychofizycznego

Zdolności poznawcze osób z wadą słuchu, kształtowanie

umiejętności czytania In pisania uczniów z wadą słuchu

Tworzenie programu wsparcia surdologopedycznego dla

dziecka z wadą słuchu .

Ćwiczenie umiejętności diagnozowania surdologopedycznego,

przygotowywanie opinii oraz zaleceń współpracy z innymi

specjalistami

Propozycje pracy metodami alternatywnymi w rozwoju mowy

dziecka z wadą słuchu

Protetyka narządu słuchu


Korzon A. Totalna Komunikacja Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej. Kraków 2001 Wyczesany J. Dyduch E. Krakowska Akademia Pedagogiczna Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego Kraków 2010 Siegmund Prillwitz, Język komunikacja i zdolności poznawcze niesłyszących, WSiP W-wa 1996 Cieszyńska J,KorendoM,Wczesna Interwencja terapeutyczna, Wydawnictwo Edukacyjne Kraków 2007 Biuletyn audiofonologii wydania 2001-2011 Krakowiak K. Idea wspomagania mowy dzieci z uszkodzonym narządem słuchu Lublin 1996 Odowsska-Szlachcic B. Metoda integracji sensorycznej,Harmonia Gdańsk 2010 Violet F. Maas, Uczenie się przez zmysły WSIP1998 Tonska-Mrowiec A,Pojmaj I Zabawy słuchowe klas 0iI-III Harmonia Gdańsk 2007 Dykcik W. i Szychowiak B. Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej,Wydawnictwo Naukowe UAM Poznań 2001 Bouvet Danielle, Mowa dziecka WSiP 1996 Trochyniuk A, Wymowa dzieci nieslyszacych.Analiza audytywna…, Lublin 2008


20.Dyzartria- diagnoza i terapia


Język polski

Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*)

W1: W2:.W3:.W4: W5: U1: U2:

35

(wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)

K1


3




ćwiczenia 10 godzin


3

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, metoda audytywno-werbalna, stadium indywidualnych przypadków


Test wiedzy


Zaliczenie z oceną , uczestnictwo we wszystkich zajęciach


1. Opieka logopedyczna nad dziećmi z tzw. ryzyka ciążowo-

porodowego.

2. Dyzartria, anartria – problemy terminologiczne i klasyfikacje.

3. Przyczyny dyzartrii i anartrii u dzieci i dorosłych.

4. Dyzartria i anartria a mózgowe porażenie dziecięce.

5. Zaburzenia oddychania, fonacji i artykulacji w dyzartrii.

6. Eksperymentalna skala dyzartrii jako technika diagnostyczna

pomocna

w określaniu specyfiki zaburzeń mowy w MPDz.

7. Dyzartria i anartria a inne zaburzenia komunikacji językowej.

8. Rodzaje dyzartrii i anartrii – analiza nagrań video.

9. Procedury i strategie postępowania logopedycznego

w przypadku dyzartrii.

10. Procedury i strategie postępowania logopedycznego

w przypadku anartrii.

11. Wczesna interwencja logopedyczna w przypadku dzieci

z dyzartrią i anartrią.

12. Masaż logopedyczny i tzw. wspomagające metody komunikacji.


Literatura podstawowa: 1. J. Cieszyńska, M. Korendo, Wczesna interwencja

terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6

roku życia, Kraków 2007.

2. Dyzartria. Teoria i praktyka, red. Z. Tarkowski, Lublin 1999.

36

3. A. Lewandowski, Z. Tarkowski, Dyzartria – wybrane problemy

etiologii, diagnozy i terapii, Warszawa 1989.

4. M. Michalik, O językoznawczą metodę w badaniach nad

dyzartrią (na przykładzie pacjentów z mózgowym porażeniem

dziecięcym), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”

19, Studia Linguistica II, 2004.

5. M. Michalik, Diagnozowanie kompetencji lingwistycznej ucznia

szkoły specjalnej, Kraków 2006.

6. M. Michalik, Teoria prototypu w badaniach wiedzy

semantycznej uczniów z porażeniem mózgowym [w:] Wybrane

aspekty pracy

z niepełnosprawnymi, red. J. Rottermund, Kraków 2006.

7. Mózgowe porażenie dziecięce, red. R. Michałowicz, Warszawa

1993.

8. Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy mowy, red. H.

Mierzejewska,

M. Przybysz-Piwkowa, Warszawa 1997.

9. E. Nitendel – Bujakowa, Kompleksowa terapia dziecka

z dyzartrią, „Logopedia” 1975, t. 25.

10. E. Stecko, Rehabilitacja logopedyczna dzieci z mózgowym

porażeniem dziecięcym [w:] Zaburzenia mowy u dzieci,

Warszawa 1996.

11. E. Stecko, Dwa spojrzenia logopedy na mowę dziecka

z mózgowym porażeniem dziecięcym, „Rewalidacja” 1998, z. 1.

12. W. Tłokiński, Zaburzenia mowy o typie dyzartrii [w:] Podstawy

neuropsychologii, red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G.

Jastrzębowska, Opole 2005.

Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja Literatura uzupełniająca:

1. G. Chojnacka-Szawłowska, Zaburzenia w rozwoju umysłowym

dzieci

z mózgowymi niedowładami kończyn [w:] Człowiek

niepełnosprawny

w społeczeństwie, red. A. Hulek, Warszawa 1986.

2. Z. M. Kurkowski, Próba sylabowa do oceny niepłynności

mówienia, Warszawa 2003.

3. Logopedia. Pytania i odpowiedzi, red. T. Gałkowski, G.

Jastrzębowska, Opole 1999.

4. U. Mirecka, K. Gustaw, Dyzartria w mózgowym porażeniu

dziecięcym. Eksperymentalna skala dyzartrii jako technika

diagnostyczna pomocna

w określaniu specyfiki zaburzeń mowy w mpdz, „Logopedia”

37

2005, t. 34.

5. M. Sovák, Logopedia, (przekł. B. Kaczmarek, Praga 1978.


21. Zaburzenia integracji sensorycznej


Język polski


W_1; W_3; U_2; U_3 K_2; K_3


III semestr

Forma realizacji zajęć wykład, ćwiczenia praktyczne



5 h wykład, 5 h ćwiczenia praktyczne, warsztatowe


2

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, ćwiczenia praktyczne


Zaproponowanie zajęć metodą kinezjologii edukacyjnej i ich przeprowadzenie


z/o


1.Poziomy SI 2.Diagnoza procesów SI oraz objawy dysfunkcji SI u dzieci i młodzieży (dzieci z trudnościami w uczeniu się, z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, ADHD, MPD, Autyzm) 3. Stymulacja polisensoryczna w rożnych etapach rozwoju dziecka – elementy diagnozy 4. Omówienie przykładowych metod wykorzystujących stymulacje polisensoryczną 5. Tworzenie indywidualnych programów rozwoju dla ucznia z głębszą niepełnosprawnością intelektualną- zajęcia praktyczne 6.Rozwój dziecka przez twórczość z wykorzystaniem stymulacji polisensorycznej – zajęcia praktyczne


T.Górska, A.Grabowska, J.Zagrodzka (red.): Mózg a zachowanie. Warszawa 1997: PWN V.F.Mass: Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji sensorycznej. Warszawa1989: WsiP Z. Przyrowski: Dysfunkcje integracji sensorycznej i deficyty fragmentaryczne w zespole mozgowego porażenia dziecięcego. W: Dziecko niepełnosprawne ruchowe (red. E.Mazanek). Warszawa 1998: WSiP Z.Przyrowski: Podstawy diagnozy i terapii integracji sensorycznej. W: Podstawy diagnostyki i rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej (red. Cz.Szmigiel). Kraków 2001: AWF

38


22. Dyslalia


Język polski


W_1; W_3; U_2; U_3 K_2; K_3


III semestr

Forma realizacji zajęć wykład, ćwiczenia praktyczne



5 h wykład, 5 h ćwiczenia , 10 h zajęcia warsztatowe w grupach konwersatoryjnych w placówce


5

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, ćwiczenia praktyczne


Zaproponowanie zajęć i ich przeprowadzenie


Egzamin Obecność i aktywność na zajęciach


- Podstawowa terminologia - dyslalia: istota i etiologia zaburzenia, przyczyny w ujęciu węższym i szerszym (wieloprzyczynowość), klasyfikacja objawowa i paradygmatyczne zaburzenia wymowy -J.T.Kania (zarys) - terminologia zaburzeń artykulacyjnych: sygmatyzm, rotacyzm, kappacyzm, gammmacyzm, lambdacyzm, betacyzm, mowa bezdźwięczna i inne odchylenia artykulacyjne. - wywoływanie dźwięków wg.M. E.Skorek - schemat diagnozy logopedycznej w dyslalii- narzędzia diagnostyczne -pojęcie terapii logopedycznej, zasady, metody, techniki -postępowanie diagnostyczne w ocenie rozwoju mowy i wymowy -postępowanie terapeutyczne w korekcie zaburzeń artykulacyjnych: - przykładowe modele postępowania diagnostycznego i terapeutycznegow dyslalii.


Literatura podstawowa: Antos D., Demel G., Styczek I., Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy, Warszawa 1978, WSiP. Cieszyńska J., Korendo M. Wczesna interwencja terapeutyczna, Kraków 2008, Impuls. Człowiek wobec ograniczeń.Niepełnosprawność, komunikowanie, diagnoza, terapia. ( red.) Tarkowski S., Jastrzębowska G., Lublin 2003, Orator. Dołęga Z., Promowanie rozwoju mowy w okresie dzieciństwa – prawidłowości rozwoju, diagnozowanie i profilaktyka, Katowice 2003, WUŚ. Diagnoza I terapia w logopedii, Porayski-Pomsta J. (red.) Towarzystwo Kultury Języka, Sekcja Logopedyczna Tom VII, Warszawa 2008, Dom

39

Wydawniczy Elipsa. Grabias S. Mowa i jej zaburzenia, Audiofonologia 1997, T.10. Gruba J., Polewczyk I., Multimedialny pakiet logopedyczny; zeszyt ćwiczeń, cz.1 sz, ż, cz, dż. Gliwice 2003, Komlogo. Kania J.T., Szkice logopedyczne, Lublin 2001, PTL. Kaczmarek L. Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin 1997. Wydawnictwo Lubelskie. Logopedia.Pytania i Odpowiedzi. (red.) Gałkowski T., Jastrzębowska G., Opole 2001, UO. Michalak –Widera I., Zaczynam mówić. Program rozwijający mowę dzieci najmłodszych z problemami w mówieniu. Katowice 2007, Unikat 2. Michalak –Widera I., Logopedyczny test dla dzieci i młodzieży, Warszawa, 2009, Sewenth Sea. Stecko E.: Zaburzenia mowy u dzieci - wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne, Warszawa 2001, UW. Sołtys- Chmielowicz A., Analiza lingwistyczna wypowiedzi dziecka z rozległą dyslalią, LOGOPEDIA T. 34, 2005, PTL. Sołtys-Chmielowicz A. Standard postępowania logopedycznego w przypadku dyslalii, LOGOPEDIA T.37, 2008, PTL. Styczek I, Logopedia, Warszawa 1980, PWN. Ostapiuk B., Standard postępowania logopedycznego w dyslalii ankyloglosyjnej, LOGOPEDIA T. 37, 2008, PTL. Skorek E.M., Reranie. Profilaktyka, diagnoza, korekcja. Kraków 2003, Impuls. Skorek E. M., Samogłoski. Profilaktyka, diagnoza, korekta, Kraków 2000, Impuls. Skorek E. M., Oblicza wad wymowy, Warszawa 2001, Żak. II Literatura uzupełniająca: Aitchison J., Ziarna Mowy., Warszawa 2002 ,PIW. Badania nad rozwojem języka dziecka, G.W. Shugar; M. Smoczyńska (red.), Warszawa 1980, PWN. Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G., Podstawy neurologopedii, Opole 2005, UO. Franczyk A., Krajewska K., Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju, Kraków 2002, Impuls. Surowaniec J., Logopedyczny słownik terminologii diagnostycznej, Kraków 1996, Wydawnictwo Edukacyjne. Zaburzenia mowy, S. Grabias (red.), Lublin 2002, WUMCS.


23. Muzykoterapia i logorytmika


Język polski


W_1; W_2; W_4; U_1; U_3; U_5; K_1; K_2; K_3; K_4


3

Forma realizacji zajęć Ćwiczenia

Wymagania wstępne i dodatkowe Podstawowa wiedza z zakresu psychologii i pedagogiki, Gotowość do udziału w zajęciach praktycznych mających charakter muzyczno-

40

ruchowy. Gotowość do pracy w zespole Strój i obuwie odpowiednie do udziału w zajęciach taneczno-rytmicznych



Ćwiczenia – 10


2

Stosowane metody dydaktyczne Wykład konwersatoryjny, metody aktywizujące, warsztaty muzyczno-ruchowe, metoda projektu, elementy e-learningu


Bezpośrednia superwizja aktywności muzyczno-ruchowej, praca w grupie zadaniowej, projekt grupowy (przygotowanie etiudy muzyczno-ruchowej), projekt indywidualny (przygotowanie programu zajęć dla wybranej grupy uczestników)


Obecność na zajęciach, przygotowanie projektu zespołowego, opracowanie programu pracy z dzieckiem, z wykorzystaniem elementów muzykoterapii i logorytmiki Zaliczenie z oceną


1. Wprowadzenie, zajęcia organizacyjne, ustalenie zasad uczestnictwa i sposobu zaliczenia przedmiotu. 2. Muzyka i jej znaczenie w rozwoju i życiu człowieka. Rola muzyki w wychowaniu i edukacji. 3. Lecznicze, profilaktyczne i rehabilitacyjne funkcje muzyki. 4. Pasywne (słuchanie utworów) i aktywne (poprzez granie) uczestnictwo w muzykoterapii – wybór utworów i tworzenie instrumentarium przez logopedę. 5. Wykorzystanie ruchu i tańca w profilaktyce i terapii osób o różnych potrzebach. Związki terapii ruchem z choreoterapią 6. Łączenie ruchu i dźwięku ze słowem i symbolem, jako znaczący środek w pracy dydaktyczno-terapeutycznej. 7. Logorytmika i jej rola we wspomaganiu terapii logopedycznej. Rodzaje ćwiczeń logorytmicznych, znaczenie ich stosowania 8. Tworzenie programów pracy i scenariuszy zajęć z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi o różnych potrzebach edukacyjno-rozwojowych, z wykorzystaniem dźwięku, ruchu i słowa. 9 Pogłębianie twórczych umiejętności logopedy przez tworzenie etiud teatralnych wykorzystujących dźwięk, ruch i słowo. 10.Podumowanie zajęć. Zaliczenie przedmiotu


Literatura obowiązkowa:

Cylulko P., Zastosowanie sztuki muzycznej w terapii dziecka

niepełnosprawnego W: L. Sadowska (red) Wyd AWF we

Wrocławiu, Wrocław, 2004. s.234-254

Dalcroze E.J., Rytmika i nowoczesna sztuka ruchu. W: I.

Wojnar (red) Wychowanie przez sztukę, PWN, Warszawa,

1965

Dutkiewicz K., Mowa ciała przez taniec. Życie szkoły, 2000 nr 6

Dymara B.(red) Dziecko w świecie muzyki. Nauczyciele-

nauczycielom. Kraków, 2000 (wybrane rozdziały)

Gładyszewska-Cylulko J., Arteterapia w pracy pedagoga.

Teoretyczne i praktyczne podstawy terapii przez sztukę.

41

Oficyna Wyd „Impuls”, Kraków, 2011.

Konieczna E., Arteterapia w teorii i praktyce. Oficyna Wyd

„Impuls”, Kraków, 2003.

Stadnicka J., Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową.

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1998.

Walencik-Topiłko, Rytm muzyczny i logorytmika w terapii

logopedycznej dotyczącej dyslalii. W: Logopedia jako nauka

interdyscyplinarna – teoretyczna i stosowana, (red.) I.

Nowakowska-Kempny, Katowice 1998

Literatura uzupełniająca:

Cesarz H, o muzyce i muzykoterapii, Muzykoterapia Polska,

Wrocław 2003, t.2, nr 1

Cylulko P, Rola muzykoterapii w usprawnianiu

niepełnosprawnych pacjentów, Muzykoterapia Polska, Wrocław

2003, nr 1

Dymara B., Dziecko w świecie marzeń, Oficyna Wyd Impuls,

Kraków, 1996

Galińska E., Podstawowe kierunki teoretyczne muzykoterapii.

W: Zeszyty Naukowe, nr 17, 1978. Wyd AM – Wrocław

Gulińska-Grzeluszka D., Rola muzykoterapii w pracy z dziećmi

agresywnymi w wieku 9-11 lat. Wychowanie muzyczne w

szkole, 2004, nr 1.

Janiszewski M., Muzykoterapia aktywna. PWN, Warszawa,

1993.

Jarkowska A., Muzyka jako element wychowania w rozwoju

osobowym dziecka z niepełnosprawnością. Maternus Media,

Tychy 2004.

Kopacz M., Muzykoterapia w rehabilitacji zaburzeń

psychicznych. Zeszyty Naukowe akademii Muzycznej we

Wrocławiu, 2000, nr 76.

Kloppel R., Vliex S., Rytmika w wychowaniu i terapii.

Warszawa, 1995.

Kopoczek A., Świat ludowych, dziecięcych narzędzi

dźwiękowych. W: B. Dymara (red) Dziecko w świecie muzyki.

Nauczyciele-nauczycielom. Kraków, 2000.

Koziełlo D., Taniec i psychoterapia, Wyd. KMK. Promotions.

Poznań 2002.

Koziełlo D., Terapia tańcem. Kultura Fizyczna 1997, nr 1.

Kran M., Taniec jako forma psychoterapii. „Arka”, 2001, nr 2/36

42

Kuźmińska O., Popielowska H., Taniec, rytm, muzyka. AWF,

Poznań, 1995.

Majewska J., Majewski A., Zarys psychomotoryki.

Wydawnictwo Harmonia Universalis, Gdańska 2012

Metera A., Muzykoterapia. Muzyka w medycynie i edukacji,

Leszno, 2002

Mrugalska K., Muzyka i terapia. W: H. Orzechowicz (red) U

źródeł rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa, 1999

Rogalski E., Muzyka w pozaszkolnej edukacji estetycznej,

Wydawnictwa Uczelniane WSP, Bydgoszcz

Stefańska-Klar R., Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny

W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red) Psychologia

rozwoju człowieka, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa, 2004

Szafraniec S., Między sztuką a terapią. Obszary poszukiwań.

W: M. Knapik, K. Krasoń (red) Dziecko i sztuka, wsparcie,

terapia. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice,

2003, s. 103-139

Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Wydawnictwo

Naukowe PWN, warszawa, 1999.

Szczyrba S., Rola muzykoterapii w edukacji i wychowaniu.

Nauczanie Początkowe, Kielce, 2004, nr 3

Szuman S, O sztuce i wychowaniu estetycznym, Warszawa,

PZWS, 1969

Uchyła-Zroska J, Sztuka wyrażona mową i śpiewem. W: H.

Danel-Bobrzyk (red) Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego,

Katowice, 1999

Walczowska-Dutka M., Program nauki komunikacji dla dzieci

ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Oficyna Wyd. Impuls,

Kraków, 2005.

Wierszyłowski J., Psychologia muzyki, PWN, Warszawa 1981


24. Dysglosja – diagnoza i terapia


Język polski


W_1; W_3; U_4; U_5 K_2; K_3


III semestr


43



5 h wykład, 10 h ćwiczenia


3

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, ćwiczenia, dyskusja, analiza przypadków


Kolokwium pisemne


z/o


1. Różne typologie zaburzeń mowy a deformacje anatomiczne w

obrębie narządów mowy i dysfunkcje orofacjalne.

2. Zaburzenia realizacji fonemów w przypadku dysglosji.

3. Paradygmat diagnozy i terapii logopedycznej w przypadku

zaburzeń mowy o etiologii obwodowej anatomicznej ruchowej i

funkcjonalnej, takich jak: ankyloglosja, makroglosja,

mikroglosja, wady zgryzu, rozszczepy wargi i podniebienia,,

zaburzenia czynności prymarnych.


1. Grabias S.: Mowa i jej zaburzenia. „Audiofonologia” 1997. T. X,

s. 3-20.

2. Grabias S.: Postępowanie logopedyczne. Diagnoza,

programowanie terapii, terapia. „Logopedia” 2008, 37, s. 13-27.

3. Gałkowski T., Grossman J.: Determinanty rehabilitacji zaburzeń

mowy. AWF. Warszawa 1987.

4. Hołejko M.: Metody rehabilitacji mowy w rozszczepach

podniebienia. „Otolaryngologia Polska” 1965 T. 19 nr 4, s. 569-

574.

5. Zarys współczesnej ortodoncji. Red. I. Karłowska.

Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2008

6. Konopska L.: Wady wymowy u osób z wadami zgryzu.

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Szczecin 2006.

7. Ostapiuk B.: Dziecięca artykulacja czy wada wymowy – między

fizjologią a patologią. „Logopedia” 2002, nr 31, s. 95-156.

8. Ostapiuk B.: Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka

polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji. „Audiofonologia”

1997. T. 10, s. 117-136.

9. Ostapiuk B., Logopedyczna ocena ruchomości języka. W:

Logopedia. Teoria i praktyka. Red. M. Młynarska, T. Smereka.

Podyplomowe Studium Logopedyczne Uniwersytetu

44

Wrocławskiego. Agencja Wydawnicza a linea. Wrocław 2005,

s. 299-306.

10. Mowa pacjenta z rozszczepem podniebienia. Szkice

foniatryczno-logopedeyczne. Red. M. Hortis-Dzierzbicka, E.

Stecko. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Warszawa 2005

11. Pluta-Wojciechowska D.: Podstawy patofonetyki mowy

rozszczepowej. Dyslokacje. Wydawnictwo Ergo-Sum. Bytom

2010.Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia.

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w

Krakowie 2011. Rozprawa habilitacyjna.

12. Pluta-Wojciechowska D.: Zaburzenia mowy u dzieci z

rozszczepem podniebienia. Badania-Teoria-Praktyka. Wyd. II

poprawione i poszerzone. Wydawnictwo Ergo-Sum. Bytom

2008.

Literatura uzupełniająca

1. Kornas-Biela D.: Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy. W:

Opieka logopedyczna od poczęcia. Red. B. Rocławski.

GLOTTISPOL. Gdańsk 1998, s. 13-23.

2. Łyżyczka I.: Metody rehabilitacji wymowy u dzieci z

rozszczepem podniebienia. „Logopedia” 1978 nr 13, s. 53-57.

3. Mackiewicz B.: Dysglosja jako jeden z objawów zespołu

oddechowo-połykowego. Wydawnictwo Uniwersytetu

Gdańskiego. Gdańsk 2002.

4. Śmiech-Słomkowska G., Rytlowa W.: Wybrane zagadnienia z

profilaktyki i wczesnego leczenia ortodontycznego. MED TOUR

PRESS INTERNATIONAL SANMEDIA. Warszawa 1993.

5. Mitrinowicz-Modrzejewska A., Pawłowski Z., Tłuchowski W.:

Wady rozwojowe podniebienia jako zaburzenia wieloukładowe.

„Rozprawy Wydziału Nauk Medycznych” 1965. PAN. R. X. T. 1,

s. 33-123.

6. Ortopedia szczękowa. Zasady i praktyka. Red. F. Łabiszewska-

Jaruzelska. PZWL. Warszawa 1995.


25. Balbutologopedia


Język polski


Ćwiczenia-W4,U2,U3,U4,U5,K3,K4 Wykład-W2,W3,U1,K1,K2


3

45

Forma realizacji zajęć Wykład, ćwiczenia, zajęcia praktyczne- w placówce w grupach konwersatoryjnych

Wymagania wstępne i dodatkowe Podstawowa wiedza z sem. 1 i 2


Wykład- 10h Ćw-10h Konwersatoria- 10h


5

Stosowane metody dydaktyczne Podająca, indywidualnych przypadków, symulacyjna, sytuacyjna, praktyczna,


Ćwiczenia- zaliczenie. Wykład- egzamin


Egzamin. Ćwiczenia-przygotowanie indywidualnego tekstu do ćwiczeń dla osób jąkających się, zgodnego z zasadą techniki delikatnego startu mowy. Wykład- obecność na wykładach.


Wykłady 1. Etiologia jąkania:

a) definicje jąkania się i innych niepłynności mówienia w

wielorakim ujęciu (wg Charles’a van Ripera,

Andrews’a, Tarkowskiego, Chęćka i in.),

b) typologie jąkania (wg Pruszewicza, Mitrinowicz-

Modrzejewskiej).

c) teorie m.in. rozwojowe, organiczne, neurotyczne,

psychologiczne,

d) częstość występowania jąkania a organizacja mózgu.

2. Klasyfikacja różnych niepłynności mówienia a komunikacja.

3. Różnicowanie rozwojowej niepłynności mówienia i jąkania

wczesnodziecięcego.

4. Różnicowanie jąkania i giełkotu.

5. Ogólny schemat wywiadu klinicznego (diagnostycznego) dot.

dziecka z niepłynnością mowy, w tym jąkającego się i jego rola w

ogólnej diagnozie jąkania.

6. Diagnoza jąkania wg Kwestionariusza Niepłynności Mówienia i

Logofobii (autor: Z. Tarkowski).

7. Diagnoza jąkania młodzieży i dorosłych wg Kwestionariusza

Cooperów do Oceny Jąkania (autor: M. Chęciek).

Ćwiczenia 1.Podstawy diagnozy giełkotu i innych niepłynności mówienia. 2.Przegląd metod terapii jąkania się – omówienie echokorekcji, terapii oddechowej, rytmizacji mówienia i innych. 3.Omówienie podstaw kompleksowej terapii jąkających się, w tym Zmodyfikowanego Programu Psychofizjologicznej Terapii Jąkających się (autor: M. Chęciek).

46

4.Profilaktyka w zakresie niepłynności mówienia, w tym jąkania się. 5.Prezentacja nagrań osób jąkających się na płytach DVD. 6.Praca indywidualna z osobami jąkającymi się.


a) Literatura obowiązkowa:

1. Adamczyk B., 1993, Terapia jąkania metodą „Echo” [w:] Diagnoza i

terapia zaburzeń mowy, red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski,

Lublin, Wydawnictwo UMCS, str. 141-155.

2. Byrne R., 1989, Pomówmy o zacinaniu, Warszawa, PZWL.

3. Chęciek M., 2001, Kwestionariusz Cooperów do Oceny Jąkania.

Zarys terapii. Podręcznik, Wydawnictwo Fundacji „Orator”, Lublin.

4. Chęciek M., 2007, Jąkanie – diagnoza, terapia, program. OW

„Impuls”, Kraków.

5. Dell Carl W., Jr , 2008, Terapia jąkania u dzieci w młodszym wieku

szkolnym. Podręcznik dla logopedów. OW „Impuls”, Kraków,

6. Kamińska D., 2006, Wspomaganie płynności mowy dziecka, OW

„Impuls”, Kraków.

7. Pruszewicz A., 1992, Jąkanie [w:] Foniatria kliniczna, Warszawa,

PZWL, str.255-263.

8. Tarkowski Z., 1992, Jąkanie wczesnodziecięce, Warszawa, WSiP.

9. Tarkowski Z., 2001, Kwestionariusz Niepłynności Mówienia i

Logofobii. Podręcznik, Wydawnictwo Fundacji „Orator”, Lublin.

b) Literatura uzupełniająca:

10. Chęciek M., 1993, Jąkanie [w:] Diagnoza i terapia zaburzeń mowy,

red. T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski, Lublin, Wydawnictwo

UMCS, str. 125-140.

11. Chęciek M.,1997, Etapy terapii w „Zmodyfikowanym Programie

Psychofizjologicznej Terapii Jąkających się”, Logopedia 24, str. 41-

60.

12. Chęciek M., 1999, Rola samogłosek w terapii jąkających się,

Logopedia 26, str. 39-56.

13. Chęciek M., 2001, Kwestionariusz Cooperów do Oceny Jąkania.

Zarys terapii. Podręcznik, Wydawnictwo Fundacji „Orator”, Lublin.

14. Chęciek M., 2004, Techniki przedłużonego mówienia oraz

delikatnego startu mowy wciąż aktualne, Śląskie Wiadomości

Logopedyczne, Katowice, 7 , str. 41-45.

15. Chęciek M., 2005, Realizacja głosek polskich w wymowie osób

jąkających się oraz ich terapia [w:] Logopedia – teoria i praktyka,

red. M. Młynarska, T. Smereka, Wydawnictwo AW a linea, Wrocław,

str. 470-487.

16. Chęciek M., 2005, Różne oblicza niepłynności mówienia,

47

Logopedia, 34, s.245-255.

17. Kostecka W., 2000, Dziecko i jąkanie, Wydawnictwo Polskiego

Towarzystwa Logopedycznego, Lublin.

18. Kostecka W., 2006, Giełkot, AWH Antoni Dudek, Lublin.

19. Louis K.O.St., Meyers F.L., Bakker K., Raphael L.J., 2005, Kliniczne

podejście do giełkotu, [w:] Neurologopedia. Wyd. Fundacji „Orator”,

Lublin, s.47-60.

20. Mitrinowicz-Modrzejewska A., 1952, Jąkanie. Przyczyny i leczenie,

Warszawa, PZWL.

21. Tarkowski Z., 1999, Jąkanie, Warszawa, Wydawnictwo PWN.

22. Tarkowski Z., 2007, Psychosomatyka jąkania, Wyd. Fundacji

„Orator”, Lublin.

23. Tarkowski Z., 2008, Zmiana postaw wobec jąkania, Wyd. Fundacji

„Orator”, Lublin.


26. Glottodydaktyka


Język polski


W_4, U_3, K_1, K_3, K_4


3

Forma realizacji zajęć Wykład, ćwiczenia



Wykład- 5h

Ćwiczenia-5h


2


Metoda podająca wspomagana prezentacją multimedialną, metody

aktywizujące, dyskusja, praca z tekstem, zajęcia praktyczne z

wykorzystaniem klocków, pisma pętelkowego, syntezy i analizy wyrazów

etc.


Obecność i aktywność na zajęciach, aktywne uczestnictwo, praca

indywidualna i grupowa. Kolokwium.


z/o

Obecność i aktywność na zajęciach.

48

Zaliczenie w formie praktycznej. Zaliczenie kolokwium.


1. Wprowadzenie do metody (wychowanie językowe, indywidualny

tryb nauczania itd.). Zasady glottodydaktyki.

2. Zestaw pomocy.

3. Ćwiczenia emisyjne, oddechowe i artykulacyjne.

4. Porównywanie i identyfikowanie liter na klockach logo (warianty

liter, litery podstawowe i niepodstawowe)

5. Synteza i analiza wyrazów. Klasyfikacja morfemow.

6. Czytanie techniką "ślizgania".

7. Trudności ortograficzne - poznawanie sposobów radzenia sobie

z sytuacjami trudnymi ortograficznie z wykorzystaniem

słowników glottodydaktycznych, klocków.

8. Ćwiczenia przygotowujące do nauki pisania. Pismo pętelkowe.

9. Spółgłoski miękkie.

10. Słuch fonemowy i fonetyczny.

11. Zajęcia praktyczne.


A. Bombika-Domżal, B. Bolon B. i in., Twoje znaki, moje słowa i zabawa

już gotowa, Stowarzyszenie „Mówić bez słów”, Kraków 2006

B.Rocławski: Świat głosek i liter; idem: W krainie reguł ortograficznych-pisownia samogłosek, idem: W krainie reguł ortograficznych-pisownia spółglosek sz i ż; idem: W krainie reguł ortograficznych-pisownia głosek miękkich, idem: Test ortofoniczny; idem: Zeszyt do początkowej nauki pisania; idem: Plansze do początkowej nauki czytania-cz. I, II, III; idem: Nauka czytania i pisania; idem: Przewodnik metodyczny do elementarza; idem: Słownik ortograficzno-ortofoniczny; idem: Badanie tempa i techniki czytania; idem: Kreślę i łączę litery.

M. Wilczkowska-Dutka : Program nauki komunikacji dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Impuls, Kraków 2005

M.Zarębina:Język polski w rozwoju jednostki.


27. Komputerowe wspomaganie terapii log.


Język polski


W_1, W_2, W_3, W_4, U_1, U_2, U_3, U_4, K_1, K_2, K_3, K_4.


4

Forma realizacji zajęć ćwiczenia, kurs e-learningowy

Wymagania wstępne i dodatkowe Terapia logopedyczna



Ćwiczenia - 5 godz. kurs e-learningowy - 5 godz. w grupach konwersatoryjnych

49


2

Stosowane metody dydaktyczne Podająca, poszukująca, badawczo-problemowa, projektowa, e-learning, inne


Wypowiedź na Forum (Sprawdzenie czy słuchacz potrafi dokonać analizy literatury, oferty programów terapeutycznych logopedycznych na rynku, efektywności i celowości ich wykorzystania i przedstawić swoje refleksje na Forum) Zadanie praktyczne 1 w formie Esej (Sprawdzenie czy słuchacz potrafi ocenić oraz opracować sprawozdanie oceny programu edukacyjnego, terapeutycznego na podstawie wyników testowania i analizy według proponowanych kryteriów oceny. Przegląd i opisowa ocena witryny edukacyjnej (terapeutycznej), według proponowanych kryteriów oceny.) Zadanie praktyczne 2 w formie Scenariusza zajęć logopedycznych (Sprawdzenie czy słuchacz potrafi zaprojektować proces edukacyjny, terapeutyczno-wychowawczy - opracowanie scenariusza jednostki lekcyjnej (zajęcia dydaktycznego, terapeutycznego, godziny wychowawczej) z uwzględnieniem wykorzystania na lekcji programu komputerowego (serwisu internetowego).) Zadanie praktyczne 3 w formie ćwiczeń (Sprawdzenie czy słuchacz potrafi wykorzystywać program ułatwiający przeprowadzenie terapii logopedycznej, dzięki któremu można nie tylko skutecznie zaplanować terapię, zarejestrować dane, zarchiwizować dokumenty, ale także kontrolować proces i analizować efekty. Wykorzystanie aplikacji umożliwiającej także przeprowadzenie: wstępnej diagnozy pedagogicznej z orientacyjną oceną gotowości szkolnej, ocenę ryzyka dysleksji, ocenę ryzyka dyskalkulii.)


Forma i warunki zaliczenia przedmiotu – udział minimum w 50 % zajęć i ukończenie kursu e-learningowego na poziomie min. 50% Zaliczenie z oceną


Nowoczesne środki multimedialne i technologie internetowe do efektywnego zastosowania w prowadzeniu zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz terapeutyczno-logopedycznych. Krajowe i zagraniczne doświadczenie zastosowania Technologii informacyjnej w logopedii. Rola komputera w pracy terapeuty-logopedy. Funkcje komputera i przykłady wykorzystania TIK w terapii pedagogicznej. Klasyfikacja programów terapeutycznych ze szczególną analizą programów do terapii logopedycznej. Przegląd dostępnych na rynku programów edukacyjnych, terapeutycznych logopedycznych. Analiza programu terapeutycznego oraz testowanie i ocena jednego z wybranych programów. Kształtowanie teoretycznej wiedzy oraz praktycznych umiejętności wyboru i wykorzystania multimedialnych, elektronicznych pomocy edukacyjnych w postaci programów multimedialnych i serwisów internetowych w pracy logopeda.


Podstawowe:

1. Juszczyk Stanisław : Integracja dziecka z komputerem w trakcie

terapii pedagogicznej i logopedycznej // W : Komunikacja

interakcyjna człowieka z komputerem / pod red. Stanisława

Juszczyka. - Kraków, 2000. - S. 69-90

2. „Komputer w diagnostyce i terapii pedagogicznej”, pod red.

50

B.Siemienieckiego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1999

3. „Komputer w rewalidacji”, pod red. Bronisława Siemienieckiego,

Joanny Buczyńskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001

4. „Komputer w kształceniu specjalnym”, pod red.J.Łaszcyka,

WSIP, 1998

5. Lemirowski Andrzej, Surowaniec Józef : Programy komputerowe

w metodzie surdologopedycznej // W : Sprawności językowe /

pod red. Jana Ożdżyńskiego i Teodozji Rittel. - Kraków, 1997. -

(Studia Logopedyczne ; 4). - S. 403-410

6. Walencik-Topiłko Anna, Miklaszewska Anna : Charakterystyka

polskich programów komputerowych wspomagających terapię

logopedyczną // W : Kształcenie logopedyczne : cele i formy /

pod red. Edwarda Łuczyńskiego. - Gdańsk, 2000. - S. 80-84

7. Błachnio Krystyna : Vademecum logopedyczne : dla studentów

pedagogiki. - Wyd. 3. - Poznań : Wydaw. Naukowe UAM, 2003

8. Skorek Ewa Małgorzata : Z logopedią na ty : podręczny słownik

logopedyczny. - Wyd. 2. - Kraków : Impuls, 2002

Dodatkowe:

1. Wąsiński Arkadiusz : Komputerowe programy terapeutyczne w

diagnostyce logopedycznej dzieci z wadami mowy i słuchu //

Auxilium Sociale. - 1997, nr 2, s. 110-119

2. Wąsiński Arkadiusz : Programy komputerowe jako narzędzie

logopedy w terapii dzieci z wadami wymowy i słuchu //

Nauczyciele i Szkoła. - 1997, nr 2, s. 21-35

3. Skorek Julian : Lingwistyczne podstawy logopedii : (skrypt dla

studentów). - Zielona Góra : "Edycja", 1999. - (Biblioteczka

Logopedyczna)

4. Skrzynecka Grażyna : Uczymy się poprawnie mówić : poradnik

logopedyczny z ćwiczeniami a, e, o, u, i, y, ą, ę. - Warszawa :

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999

5. Skrzynecka Grażyna : Uczymy się poprawnie mówić : poradnik

logopedyczny z ćwiczeniami l, ł, m, n, ń. - Wyd. 2. - Warszawa :

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999

6. Sołtys-Chmielowicz Anna : Zaburzenia artykulacji : teoria i

praktyka. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2008

7. Surowaniec Józef : Logopedyczny słownik terminologii

diagnostycznej. - Wyd. 2 poszerz. - Kraków : Wydaw.

Edukacyjne, 1999


28. Neurologopedia dziecięca- wieloaspektowość oddziaływań terapeutycznych

Język przedmiotu/modułu Język polski

51

kształcenia*)


W_3, W_4, U_2, U_3, K_1, K_3, K_4


4

Forma realizacji zajęć Wykład, ćwiczenia , zajęcia praktyczne

Wymagania wstępne i dodatkowe Podstawy wiedzy z zakresu semestrów wcześniejszych


10 godz. wykładów 10 h ćwiczeń 10h zajęć praktycznych w terenie


6

Stosowane metody dydaktyczne Metoda podająca wspomagana prezentacją multimedialną, metody aktywizujące, praca z tekstem


Zaliczenie w formie pisemnej, aktywność


Egzamin Obecność na zajęciach i praktykach, wykazanie się znajomością literatury przedmiotu


Znajomość podstaw anatomii centralnego układu nerwowego i mózgu; Podstawy neuropsychologii klinicznej wg Kevina Walsha i prof. Marii Pąchalskiej; Poznanie metod diagnozy wyższych czynności nerwowych. Rehabilitacja dzieci. Metody diagnozy i terapii. Postępowanie interdyscyplinarne.


1.Herzyk A. :Neuropsychologiczna terapia zaburzeń językowych o etiologii organicznej – (w:) Kwolek A. (red.) Rehabilitacja medyczna – WMU&Partner Wrocław, 2003; 2. Herzyk A.: Mózg Emocje Uczucia analiza neuropsychologiczna. UMCS Lublin 2003; 2. Jastrzębowska G. Gałkowski T. : Neurologopedia – UO Opole, 2005; 3. Jastrzębowska G.: Podstawy diagnozy logopedycznej UO, Opole, 1995; 4. Pąchalska M. : Afazjologia WN PWN Warszawa - Kraków, 1999; 6. Szumska J.: Metody badania afazji PZWL Warszawa, 1980; 7. Rita Carter.: Tajemniczy świat umysłu. Atena Poznań, 1999; 10 Walsh K.: Jak rozumieć uszkodzenia mózgu PWN Warszawa 2001.


29. Komunikacja alternatywa


Język polski


W_3, W_4, U_2, U_3, K_1, K_3, K_4


4

52

Forma realizacji zajęć ćwiczenia , zajęcia praktyczne

Wymagania wstępne i dodatkowe Podstawy wiedzy z zakresu deficytów parcjalnych


5 h ćwiczeń 10h zajęć praktycznych w terenie


3

Stosowane metody dydaktyczne Metoda podająca wspomagana prezentacją multimedialną, metody aktywizujące, praca z tekstem


Zaliczenie w formie pisemnej i praktycznej


Obecność na zajęciach, przygotowanie pracy z zakresu wykorzystania alternatywnych metod komunikacji w terapii, przygotowanie pomocy terapeutyczno/dydaktycznych Zaliczenie z oceną


1. Komunikacja alternatywna – rys historyczny

2. Specjalne potrzeby komunikacyjne dzieci i młodzieży –

specyfika wybranych zaburzeń i deficytów

3. Komunikacja alternatywna a procesy poznawcze,

emocjonalne i rozwój społeczny dzieci i młodzieży

4. Rodzaje i formy komunikacji alternatywnej – przegląd

systemów i propozycji

5. Komunikacja alternatywna w procesie terapii

logopedycznej

6. Pomoce terapeutyczne i dydaktyczne a twórcza postawa

specjalistów


Błeszyński J (red.), Alternatywne i wspomagające sposoby

komunikacji, Impuls, Kraków 2008

Bombika-Domżal A., Bolon B. I in., Twoje znaki, moje słowa i

zabawa już gotowa, Stowarzyszenie „Mówić bez słów”, Kraków

2006

Perlin J., Szczepankowski B., Polski język migowy: opis

lingwistyczny, Warszawa, WSiP, 1992

Piszczek M. (red.), Metody komunikacji alternatywnej w pracy z

osobami niepełnosprawnymi, Wyd. CMPPP, Warszawa 1997

Tetzchner St., Martinsen H., Wprowadzenie do

wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania

się, Wyd. CMPPP, Warszawa 2002

Warrick A., Porozumiewanie się bez słów: komunikacja

wspomagająca i alternatywna na świecie, Warszawa,

Stowarzyszenie na Rzecz Propagowania Wspomagających

Metod Porozumiewania się "Mówić bez słów" 1999

53

Wilczkowska-Dutka M., Program nauki komunikacji dla dzieci

ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Impuls, Kraków 2005


30. Relaksacja


Język polski


W_1; W_3; W_4

U_2; U_3

K_2; K_3


IV semestr




5 h ćwiczeń


2

Stosowane metody dydaktyczne ćwiczenia praktyczne


Zaproponowanie zajęć relaksacyjnych i ich przeprowadzenie


z/o


1. Podstawy teoretyczne relaksacji (cele, założenia)

2. Efektywność prowadzonych zajęć

3. Charakterystyka podstawowych technik relaksacyjnych :

metoda Jacobsona, Trening autogenny J. Schultca;

Ćwiczenia wyobraźni (wizualizacja)

4. Praktyczne zastosowanie metody w pracy z dziećmi o

rożnych specjalnych potrzebach edukacyjnych


Borecka I., Piotrowska L.(1992) Zastosowanie biblioterapii i muzykoterapii w procesie dydaktyczno-wychowawczym i terapii pedagogicznej, Wałbrzych

Dey J. (1997) Twórcza wizualizacja dla dzieci. Poznań

Paul- Cavallier F. J. (1992) Wizualizacja, Poznań

54

Schenk Ch. (1996) Relaksacja- sposób na stres. Warszawa

Teml H. (1997) Relaks w nauczaniu. Warszawa


31. Afazja – diagnoza i terapia u dorosłych


Język polski


W-1, W-2, W-4, U-1, U-2, U-3, U – 4, U – 5, K – 1, K – 2, K – 3, K - 4


4

Forma realizacji zajęć Np. wykład, ćwiczenia


Podstawy wiedzy z zakresu neuroanatomii czynnościowej (neuropsychologii klinicznej), Podstawy wiedzy z zakresu wpływu incydentów neurologicznych/mózgowych na funkcjonowanie człowieka



10-Wykład 10-ćwiczenia


4

Stosowane metody dydaktyczne Podająca I praktyczna


Test sprawdzający wiedzę teoretyczną, Studium przypadku


Uzyskanie pozytywnej oceny z testu, Analiza studium przypadku, Uczestnictwo w zajęciach, Aktywny udział w zajęciach Egzamin


Chory z afazją – przyczyny i skutki, terminologia, klasyfikacja afazji, Proces diagnozowania chorego z afazją, Rehabilitacja osoby z afazją


Puchalska,M. (1999). Afazjologia. Warszawa – Kraków: Wyd. Nauk. PWN, Narkiewicz, O. Moryś, J. (2001). Neuroanatomia czynnościowa i kliniczna. W-wa: PZWL, Walsh, K. (1997). Neuropsychologia kliniczna. Wyd. Nauk. PWN. Szumska, J. (1982a). Metody badania afazji. W-wa: PZWL. Szumska, J. (1882b). Metody rehabilitacji afazji. W-wa: PZWL. Maruszewski, M. (1974). Chory z afazją i jego usprawnianie. W-wa: Nasza Ksiegarnia.


32. Warsztat logopedy


Język polski

Efekty kształcenia dla W_1; W_2; W_3

55

przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne)

U_2; U_4; U_5 K_1;


IV semestr




5 h ćwiczeń


2

Stosowane metody dydaktyczne Dyskusja, praca z tekstem, analiza przypadków


Aktywność i obecność na zajęciach


z/o 90% obecności na zajęciach, aktywność


-analiza indywidualnych przypadków (rola prawidłowej diagnozy) -dobór testów (rodzaje testów i ich analiza) -inne materiały potrzebne do pracy własnej logopedy -tworzenie podstaw własnego warsztatu logopedy


1. Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.

2. Jastrzębowska J.: Podstawy wiedzy o logopedii. Opole 1995.

3. Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, Wyd. Lubelskie,

Lublin 1970,1977.

4. Kania J.T., Szkice logopedyczne, WPIS, Warszawa 1982.

5. Nowak J., Wybrane problemy logopedyczne,Bydgoszcz1993.

6. Sawa B., Dzieci z zaburzeniami mowy, WSiP, Warszawa 1990.

7. Styczek I., Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP,

Warszawa 1985.

8. Styczek I., Logopedia, PWN, Warszawa 1981.

9. Styczek I., Zarys logopedii, PWN, Warszawa 1970.

10. Minczakiewicz E., Mowa – rozwój, zaburzenia, terapia, WSP,

Kraków 1997.

- materiały, dokumenty, testy diagnostyczne m.in. z PPP


33. Wykład monograficzny


Język polski

Efekty kształcenia dla przedmiotu/modułu kształcenia*) (wiedza, umiejętności, kompetencje

W_2: Posiada podstawy wiedzy dydaktycznej niezbędnej dla wsparcia dziecka i osoby dorosłej z problemami językowymi, zna uwarunkowania tych problemów, ale także ma wiedzę nt. rozwoju kompetencji językowej

56

społeczne) człowieka oraz diagnozy i przebiegu właściwej terapii logopedycznej ; U_3: Posiada umiejętność poszukiwania twórczych metod pracy, z wykorzystaniem różnych źródeł i zasobów indywidualnych, edukacyjnych i społecznych; K_4: Charakteryzuje się kreatywnością, twórczą postawą w poszukiwaniu rozwiązywania problemów w codziennej pracy logopedycznej;


4




10 h wykładu


3



Zaliczenie z oceną


Obecność na zajęciach Zaliczenie z oceną


1. Forma i treść w dziele sztuki. Koncepcje jej powstania.

Kompozycja plastyczna.

2. Twórczość i jej definicje. Twórczość dziecka a twórczość

artysty.

3. Integracja sztuk w działaniach pedagogicznych.

4. Twórczość artystyczna a innowacyjne działania w pedagogice

artystycznej dziecka.

5. Dzieło w wybranych okresach sztuki.


Andrukowicz W., Edukacja integralna. Kraków 2000.

Arnheim R., Sztuka i percepcja wzrokowa. Warszawa 1978.

Bandura L., Uczniowie zdolni i kierowanie ich rozwojem. Warszawa 1974.

Białostocki J., Sztuka cenniejsza niż złoto. Warszawa 1991.

Brach-Czajna J., Ethos nowej sztuki. Warszawa 1984.

Bruner J., O poznaniu. Szkice na lewą rękę. Warszawa 1984.

Bukowski J., Postawy wobec sztuki najnowszej. Warszawa 1986.

Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu. Poznań 2000.

Dymara B. (red.), Dziecko w świecie sztuki. Kraków 1996.

Gołaszewska M., Zarys estetyki. Warszawa 1984.

Gombrich E. H., O sztuce. Warszawa 1997.

57

Ingarden R. Przeżycie-wartość-dzieło. Kraków 1966.

Krauze-Sikorska A., Edukacja przez sztukę. O edukacyjnych wartościach artystycznej twórczości dziecka. Poznań 2006.

Lowenfeld V., Brittain W. L., Twórczość a rozwój umysłowy dziecka. Warszawa 1977.

Nęcka E., Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków 1995.

Popek S. Barwy i psychika. Lublin 2001.

Read H., Wychowanie przez sztukę. Wrocław 1975.

Szmidt K. J., Pedagogika twórczości. Gdańsk 2007.

Szuman S., Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej. Warszawa 1990.

Szuścik U., Kształtowanie percepcji wzrokowej jako stymulator działań plastycznych dziecka. Cieszyn 1999.

Szuścik U., Autorski program nauczania plastyki w klasach I-III szkoły podstawowej. Zatwierdzony do użytku szkolnego przez MEN. Warszawa 2000.

Szuścik U., Znak plastyczny a znak werbalny w twórczości rysunkowej dziecka. Katowice 2006.

Tokarz A., Dynamika procesu twórczego. Kraków 2005.


34. Praktyka


Język polski


W_2, W_4 U_1, U_2, U_3, U_5, , K_1, K_2, K_3, K_4


3, 4

Forma realizacji zajęć Ćwiczenia, zajęcia praktyczne

Wymagania wstępne i dodatkowe Podstawowa wiedza słuchacza z zakresu logopedii, pracy z dzieckiem i osobą dorosłą


60 godzin w grupach konwersatoryjnych (po 30 na semestr)


8 (po 4 na semestr)

Stosowane metody dydaktyczne Obserwacja zajęć, próby podejmowania własnych oddziaływań


Opracowanie PDW dla dziecka z zaburzeniami słuchowo- językowymi


aktywność na zajęciach, przygotowanie do zajęć, zaliczenie z oceną

Treści programowe 1. Zapoznanie z pracą logopedy.

58

przedmiotu/modułu kształcenia*) 2. Miejsce diagnozy logopedycznej w diagnozie ogólnorozwojowej

3. Uwarunkowania prawne pracy logopedy w szkole oraz innych

placówkach oświatowych

4. IPET, PDW, pomoc psychologiczno- pedagogiczna z

uwzględnieniem pracy logopedy.

5. Badania słuchu, mowy aspekt praktyczny.

6. Oddziaływania terapeutyczne w ujęciu praktycznym.

7. Różne techniki pracy, poszukiwanie atrakcyjnych form

adekwatnych dla potrzeb dziecka z różnymi zaburzeniami.


Literatura obowiązkowa: Gałkowski T. Jastrzębska G. red. , Logopedia Pytania i odpowiedzi Podręcznik akademicki, Opole 1999 Artykuły dotyczące specjalnych potrzeb edukacyjnych na stronie www.ore.edu.pl.


35. Seminarium dyplomowe


Język polski


W_1, U_3; K_1; K_3; K_4


3,4

Forma realizacji zajęć Ćwiczenia, praca własna słuchacza

Wymagania wstępne i dodatkowe Podstawy terapii logopedycznej i diagnostyki logopedycznej


40 (po 20 na semestr)


8 (po 4 na semestr)

Stosowane metody dydaktyczne Wykład, dyskusja, praca z tekstem


Praca końcowa, egzamin


Przygotowanie pracy badawczej, egzamin ustny


Struktura pracy badawczej w naukach społecznych. Cele badań pedagogicznych. Przedmiot badań pedagogicznych. Problemy badawcze. Metody badawcze. Kwerenda literatury


Angrosino M.: Badania etnograficzne i obserwacyjne. PWN, Warszawa 2010.

Frankfort-Nachimias Ch., Nachimias D.: Metody badawcze w naukach społecznych. Zysk i S-ka, Poznań 2001. Przekład: E. Hornowska. Łobocki M.: Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych.

http://www.ore.edu.pl/

59

Impuls, Kraków 1999 Pilch T. Bauman T.: Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Żak, Warszawa, 2010.

*) moduł kształcenia to szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów.

załącznik nr 2 - program studiów

Documents

Transcript of załącznik nr 2 - program studiów