Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mostatic.grupaazoty.com/files/1383059870/projekt... · B.1.1....
Transcript of Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mostatic.grupaazoty.com/files/1383059870/projekt... · B.1.1....
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 2 z 31
zatwierdzono:
SPIS TRE�CI
A. POSTANOWIENIA OGÓLNE 3
A.1. POSTANOWIENIA WST�PNE 3
A.2. WARUNKI FORMALNO-PRAWNE UCZESTNICTWA W PROCESIE BILANSOWANIA 4
B. PROCEDURA ZGŁASZANIA DO REALIZACJI UMÓW SPRZEDA�Y ENERGII ELEKTRYCZNEJ ORAZ ZAWIERANIA UMÓW DYSTRYBUCJI Z URDO 8
B.1. ZASADY OGÓLNE 8
B.2. WERYFIKACJA ZGŁOSZE� UMÓW SPRZEDA�Y ENERGII ELEKTRYCZNEJ 8
C. ZASADY WYZNACZANIA, PRZEKAZYWANIA I UDOST�PNIANIA DANYCH POMIAROWYCH 10
D. PROCEDURY USTANAWIANIA I ZMIANY PODMIOTÓW ODPOWIEDZIALNYCH ZA BILANSOWANIE HANDLOWE 13
E. POST�POWANIE REKLAMACYJNE 15
G. ZASADY WYZNACZANIA, PRZYDZIELANIA I WERYFIKACJI STANDARDOWYCH PROFILI ZU�YCIA 19
H. ZARZ�DZANIE OGRANICZENIAMI SYSTEMOWYMI 20
I.1. OZNACZENIA SKRÓTÓW 21
I.2. POJ�CIA I DEFINICJE 22
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 3 z 31
zatwierdzono:
A. POSTANOWIENIA OGÓLNE
A.1. POSTANOWIENIA WST�PNE
A.1.1. Procedury bilansowania systemu dystrybucyjnego i zarz�dzania ograniczeniami
systemowymi w sieci dystrybucyjnej okre�lone w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji
Sieci Dystrybucyjnej w cz��ci dotycz�cej bilansowania systemu dystrybucyjnego i
zarz�dzania ograniczeniami systemowymi (zwanej dalej „IRiESD-Bilansowanie”)
obowi�zuj�:
a) Operatorów Systemów Dystrybucyjnych,
b) Podmioty przył�czone do sieci dystrybucyjnej OSD,
c) uczestników rynku bilansuj�cego (URB) pełni�cych funkcj� podmiotu
odpowiedzialnego za bilansowanie handlowe (POB) na obszarze OSD,
d) sprzedawców działaj�cych na obszarze OSD,
e) Operatorów Handlowych (OH) i Handlowo-Technicznych (OHT)
reprezentuj�cych podmioty wymienione w punktach od a) do d) w przypadku,
gdy ich działalno�� operatorska dotyczy sieci dystrybucyjnej OSD.
A.1.2. OSD uczestniczy w administrowaniu rynkiem bilansuj�cym w zakresie obsługi
Jednostek Grafikowych (JG), na które składaj� si� Miejsca Dostarczania Energii
Rynku Bilansuj�cego (MB) z obszaru zarz�dzanej przez niego sieci, za
po�rednictwem OSDp.
A.1.3. OSD uczestniczy w administrowaniu Rynkiem Bilansuj�cym dla obszaru swojej
sieci dystrybucyjnej na zasadach okre�lonych w umowie zawartej z OSDp.
A.1.4. OSDp, za po�rednictwem którego Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A.
zwane dalej ATT współpracuje z operatorem systemu przesyłowego
elektroenergetycznego w zakresie bilansowania systemu dystrybucyjnego, jest
ENION S.A..
A.1.5. Podmiot, którego sieci, urz�dzenia i instalacje s� przył�czone do sieci
dystrybucyjnej OSD, który posiada umow� dystrybucyjn� z ATT albo umow�
kompleksow� zawart� ze sprzedawc�, jest Uczestnikiem Rynku Detalicznego
(URD).
A.1.6. URD jest bilansowany handlowo na rynku bilansuj�cym przez Uczestnika Rynku
Bilansuj�cego (URB). URB pełni dla URD na rynku energii elektrycznej funkcj�
podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie handlowe (POB).
A.1.7. POB jest wskazywany przez sprzedawc� oraz przedsi�biorstwo zajmuj�ce si�
wytwarzaniem energii elektrycznej w umowie o �wiadczenie usług dystrybucji
zawartej z OSD. Zmiana POB odbywa si� na warunkach i zasadach okre�lonych w
niniejszej IRiESD-Bilansowanie.
A.1.8. OSD zapewnia podmiotom przył�czonym do sieci dystrybucyjnej realizacj� umów
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 4 z 31
zatwierdzono:
sprzeda�y energii elektrycznej zawartych przez te podmioty, je�eli zostan� one
zgłoszone do OSD w obowi�zuj�cej formie, trybie i terminie oraz pod warunkiem
spełnienia przez te podmioty wymaga� okre�lonych w IRiESD i umowach o
�wiadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej.
A.1.9. Wytwórcy, odbiorcy oraz sprzedawcy którzy posiadaj� zawart� z ATT umow� o
�wiadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, mog� zleci� wykonywanie
swoich obowi�zków wynikaj�cych z IRiESD-Bilansowanie innym podmiotom, o
ile nie jest to sprzeczne z postanowieniami obowi�zuj�cego prawa i posiadanymi
koncesjami. Podmioty te działaj� w imieniu i na rzecz wytwórcy, odbiorcy lub
sprzedawcy.
A.2. WARUNKI FORMALNO-PRAWNE UCZESTNICTWA W PROCESIE BILANSOWANIA
A.2.1. OSD realizuje zawarte przez URD umowy sprzeda�y energii, po:
a) uzyskaniu przez URD odpowiednich koncesji - je�eli jest taki wymóg prawny,
b) zawarciu przez URD umowy dystrybucji z OSD,
c) zawarciu przez URD typu odbiorca (URDO) umowy z wybranym sprzedawc�,
posiadaj�cym zawart� umow� dystrybucji (zwan� dalej „generaln� umow�
dystrybucji” lub „GUD”) z OSD,
d) zawarciu przez URD typu wytwórca (URDW) umowy z wybranym POB,
posiadaj�cym zawart� umow� dystrybucji z OSDp i OSD.
A.2.2. Umowa dystrybucji zawarta pomi�dzy URD a OSD spełnia wymagania okre�lone
w ustawie Prawo energetyczne i powinna zawiera� w szczególno�ci nast�puj�ce
elementy:
a) zobowi�zanie stron do stosowania w pełnym zakresie postanowie� IRiESD,
b) wskazanie POB, a w przypadku URD typu wytwórca (URDW) równie� zasad
jego zmiany,
c) algorytm wyznaczania rzeczywistej ilo�ci energii w Punkcie Dostarczania
Energii (PDE).
A.2.3. Umowa dystrybucji zawierana przez OSD z POB spełnia wymagania okre�lone w
ustawie Prawo energetyczne art. 5 ust. 2 punkt 2 oraz powinna zawiera� co
najmniej elementy okre�lone w instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej
OSDp.
Jednocze�nie POB powinien posiada� zawart� umow� przesyłow� z OSP,
przydzielone i uaktywnione przez OSP MB w sieci OSDp/OSDn, zawart� umow�
o �wiadczenie usług dystrybucji z OSDp oraz spełnia� procedury i warunki
zawarte w niniejszej IRiESD.
A.2.4. Umowa, o której mowa w pkt. A.2.3. jest rozwi�zywana automatycznie ze
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 5 z 31
zatwierdzono:
skutkiem natychmiastowym w przypadku zawieszenia przez OSP działalno�ci
POB na rynku bilansuj�cym, niezale�nie od przyczyny.
A.2.5. Generalna umowa dystrybucji (GUD) reguluje kompleksowo stosunki pomi�dzy
sprzedawc� i OSD oraz dotyczy wszystkich URD z obszaru działania OSD,
którym ten sprzedawca b�dzie sprzedawa� energi� elektryczn�. Sprzedawca
posiadaj�cy zawart� z OSD generaln� umow� dystrybucji mo�e pełni� funkcj�
sprzedawcy rezerwowego po wskazaniu tego w GUD.
A.2.6. Umowa, o której mowa w pkt.A.2.5. jest rozwi�zywana automatycznie ze
skutkiem natychmiastowym w przypadku utraty przez sprzedawc� POB
�wiadcz�cego na jego rzecz usług� bilansowania handlowego na rynku
bilansuj�cym. Od momentu rozwi�zania ww. umowy, sprzeda� energii
elektrycznej do URD typu odbiorca jest realizowana przez sprzedawc�
rezerwowego, wskazanego przez tego URD.
A.3. ZASADY KONFIGURACJI PODMIOTOWEJ I OBIEKTOWEJ RYNKU DETALICZNEGO ORAZ NADAWANIA KODÓW IDENTYFIKACYJNYCH
A.3.1. W ramach obowi�zków zwi�zanych z administrowaniem rynkiem detalicznym
OSD realizuje nast�puj�ce zadania:
a) przyporz�dkowuje do POB okre�lone MB słu��ce do reprezentowania na
rynku bilansuj�cym ilo�ci dostarczanej energii elektrycznej na podstawie
danych konfiguracyjnych przekazanych przez OSDp oraz umów przesyłowych
i dystrybucji,
b) przyporz�dkowuje sprzedawców oraz URD typu wytwórca do poszczególnych
MB, przydzielonych POB, jako podmiotowi prowadz�cemu bilansowanie
handlowe na RB, na podstawie umów dystrybucji i generalnych umów
dystrybucji,
c) przyporz�dkowuje URD do poszczególnych MDD przydzielonych
sprzedawcom realizuj�cym umowy sprzeda�y energii w sieci dystrybucyjnej
na podstawie generalnych umów dystrybucji,
d) realizuje procedur� zmiany POB przez sprzedawc� lub URD typu wytwórców.
A.3.2. OSD nadaje kody identyfikacyjne podmiotom, których urz�dzenia s� przył�czone
do jego sieci dystrybucyjnej.
A.3.3. W ramach zawartej umowy z OSDp w sprawie przekazywania danych
pomiarowych odbiorców korzystaj�cych z prawa do zmiany sprzedawcy, OSD
nadaje kody identyfikacyjne Sprzedawcom realizuj�cym umowy sprzeda�y energii
w sieci OSD oraz URD przył�czonym do sieci dystrybucyjnej zarz�dzanej przez
OSD. Kody te zawieraj� czteroliterowe oznaczenie podmiotu, oznaczenie
Operatora Systemu Dystrybucyjnego, liter� charakteryzuj�c� podmiot oraz numer
podmiotu i maj� nast�puj�c� posta�:
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 6 z 31
zatwierdzono:
a) URD typu wytwórca - AAAA_KodOSD_W_XXXX, gdzie:
...(oznaczenie literowe podmiotu)..._...(oznaczenie kodowe
OSD)..._W_...(numer podmiotu)...,
b) URD typu odbiorca - AAAA_KodOSD_O_XXXX, gdzie:
...(oznaczenie literowe podmiotu)..._...(oznaczenie kodowe
OSD)..._O_...(numer podmiotu)...,
c) Sprzedawca - AAAA_KodOSD_P_XXXX, gdzie:
...(oznaczenie literowe podmiotu)..._...(oznaczenie kodowe OSD)..._P_...(numer
podmiotu)...,
OSD mo�e przyporz�dkowa� kody identyfikacyjne sprzedawcom realizuj�cym
umowy sprzeda�y energii w sieci OSD, które zostały im nadane przez OSDp.
A.3.4. Oznaczenia kodowe OSD s� zgodne z nadanym przez OSP czteroliterowym
oznaczeniem kodu OSDp, za po�rednictwem którego OSD współpracuje z
operatorem systemu przesyłowego, wynikaj�cym z zawartej pomi�dzy tym OSDp
i OSP umowy przesyłowej.
A.3.5. Sprzedawca jest zobowi�zany do potwierdzenia OSD faktu rejestracji (posiadania
kodu identyfikacyjnego) przed pierwszym zgłoszeniem do niego umowy
sprzeda�y energii elektrycznej.
A.3.6. Nadanie kodów identyfikacyjnych oraz potwierdzenie faktu rejestracji odbywa si�
poprzez zawarcie umowy dystrybucji lub generalnej umowy dystrybucji pomi�dzy
podmiotem oraz OSD. Umowy te zawieraj� niezb�dne elementy, o których mowa
w IRiESD-Bilansowanie.
A.3.7. W ramach zawartej umowy z OSDp w sprawie przekazywania danych
pomiarowych odbiorców korzystaj�cych z prawa do zmiany sprzedawcy, OSD
nadaje kody identyfikacyjne obiektom rynku detalicznego wykorzystywanym w
procesie wyznaczania danych pomiarowo-rozliczeniowych.
A.3.8. Kody Miejsc Dostarczania Energii Rynku Detalicznego (MDD) maj� nast�puj�c�
posta�: MDD_AAAA _XX_XXXX_XX (19znaków), gdzie:
(rodzaj obiektu)_(oznaczenie literowe POB)_(kod typu URD w MDD)_(numer
obiektu MB)_(numer obiektu RD),
A.3.9. Kody Punktów Dostarczania Energii (PDE) maj� nast�puj�c� posta�:
PDE_AAAA_KodOSD_A_XXXX, gdzie:
(rodzaj obiektu)_(oznaczenie literowe podmiotu)_(kod OSD)_(typ URD)_(numer
podmiotu),
A.3.10. Kody Fizycznych Punktów Pomiarowych (FPP) maj� nast�puj�c� posta�: AAA-
AAAXX, gdzie:
(kod obiektu energetycznego)-(kod urz�dzenia energetycznego)
A.3.11. Punkt Poboru Energii (PPE) jest najmniejsz� jednostk�, dla której odbywa si�
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 7 z 31
zatwierdzono:
zbilansowanie dostaw oraz dla której mo�e nast�pi� zmiana sprzedawcy. PPE mo�e
by� zarówno punktem fizycznym, jak i logicznym. Kody PPE maj� nast�puj�c�
posta�:
(kod kraju)(kod OSD)(unikalne dopełnienie)(liczba kontrolna)
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 8 z 31
zatwierdzono:
B. PROCEDURA ZGŁASZANIA DO REALIZACJI UMÓW SPRZEDA�Y ENERGII ELEKTRYCZNEJ ORAZ ZAWIERANIA UMÓW DYSTRYBUCJI Z URDo
B.1. ZASADY OGÓLNE
B.1.1. Sprzedawca jako jedna ze stron umowy sprzeda�y, zgłasza do OSD w formie
powiadomienia, w imieniu własnym i URD, informacje o zawartej umowie
sprzeda�y energii elektrycznej.
B.1.2. Powiadomienie, o którym mowa powy�ej jest dokonywane na formularzu
okre�lonym przez OSD, zawieraj�cym co najmniej:
a) oznaczenie stron umowy wraz z ich danymi teleadresowymi,
b) informacj� o adresie obiektu, którego zgłoszenie dotyczy,
c) informacj� o okresie obowi�zywania umowy,
d) informacj� o dacie rozwi�zania dotychczasowej umowy sprzeda�y,
e) informacj� o planowanej ilo�ci energii obj�tej umow� w podziale na okresy
okre�lone przez OSD.
Wzór formularza dost�pny jest na stronie internetowej OSD.
B.1.3. Strony umowy sprzeda�y energii elektrycznej s� zobowi�zane do informowania
OSD o zmianach dokonanych w ww. umowie, w zakresie danych okre�lonych w
formularzu zgłoszenia zmiany sprzedawcy. Powiadomienia nale�y dokona�
zgodnie z pkt. B.1.1. na formularzu okre�lonym przez OSD z co najmniej 14-sto
dniowym wyprzedzeniem.
B.1.4. Dla umów sprzeda�y energii elektrycznej dotycz�cych nowego PPE lub nowego
URD w danym PPE, sprzedawca zgłasza je do OSD za po�rednictwem
powiadomienia, o którym mowa w pkt. B.1.1.
B.1.5. W przypadku, o którym mowa powy�ej URDO zgłasza wniosek o zawarcie umowy
dystrybucji. Wzór wniosku jest przygotowany i opublikowany przez OSD na
stronie internetowej.
B.1.6. Umowa dystrybucji musi by� zawarta przed przesłaniem powiadomienia, o którym
mowa w pkt. B.1.1.
B.1.7. Umowa dystrybucji wchodzi w �ycie w dniu rozpocz�cia sprzeda�y energii przez
sprzedawc�, z którym URDO ma podpisan� umow� sprzeda�y energii elektrycznej.
B.2. WERYFIKACJA POWIADOMIE�
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 9 z 31
zatwierdzono:
B.2.1. OSD dokonuje weryfikacji otrzymanych powiadomie� o zawartych umowach
sprzeda�y energii elektrycznej, pod wzgl�dem ich zgodno�ci w zakresie
okre�lonym w p.B.1.2., w terminie nie przekraczaj�cym 5 dni kalendarzowych od
daty otrzymania powiadomie� od obu stron umowy sprzeda�y energii elektrycznej.
B.2.2. W przypadku pozytywnej weryfikacji, o której mowa w p.B.2.1., OSD przyst�puje
do konfiguracji obiektów rynku detalicznego wykorzystywanych w procesie
wyznaczania danych pomiarowo-rozliczeniowych, w tym we współpracy z OSDp.
B.2.3. Je�eli w procesie weryfikacji zaistniej�:
a) braki formalne w dokonanych powiadomieniach; lub
b) brak generalnej umowy dystrybucji zawartej pomi�dzy OSD a sprzedawc�; lub
c) brak umowy dystrybucji zawartej pomi�dzy OSD, a wskazanym przez
sprzedawc� POB, lub
d) brak umowy dystrybucji zawartej pomi�dzy OSDp, a wskazanym przez
sprzedawc� POB, lub
OSD informuje w terminie okre�lonym w p.B.2.1. strony umowy sprzeda�y
energii elektrycznej o braku mo�liwo�ci jej realizacji, wskazuj�c przyczyny
odrzucenia powiadomienia.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 10 z 31
zatwierdzono:
C. ZASADY WYZNACZANIA, PRZEKAZYWANIA I UDOST�PNIANIA DANYCH POMIAROWYCH
C.1. WYZNACZANIE I PRZEKAZYWANIE DANYCH POMIAROWYCH I POMIAROWO-ROZLICZENIOWYCH
C.1.1. OSD pełni funkcj� Operatora Pomiarów i administruje danymi pomiarowymi
w obszarze swojej sieci dystrybucyjnej. OSD mo�e zleci� realizacj� niektórych
funkcji Operatora Pomiarów innemu podmiotowi.
C.1.2. Administrowanie przez OSD danymi pomiarowymi w obszarze sieci
dystrybucyjnej polega na wyznaczaniu ilo�ci dostaw energii dla potrzeb rozlicze�
na Rynku Bilansuj�cym oraz Rynku Detalicznym i obejmuje nast�puj�ce zadania:
a) eksploatacja i rozwój Lokalnego Systemu Pomiarowo-Rozliczeniowego
(LSPR), słu��cego pozyskiwaniu, przetwarzaniu oraz zarz�dzaniu danymi
pomiarowymi,
b) akwizycja danych pomiarowych z układów pomiarowo-rozliczeniowych
energii elektrycznej zainstalowanych na obszarze działania OSD,
c) wyznaczanie ilo�ci dostaw energii elektrycznej w poszczególnych fizycznych
punktach poboru energii z sieci dystrybucyjnej,
d) agregacja ilo�ci dostarczanej energii elektrycznej w poszczególnych
wirtualnych punktach poboru energii z sieci dystrybucyjnej,
e) udost�pnianie POB, sprzedawcom oraz URD danych pomiarowych
i pomiarowo-rozliczeniowych,
f) udost�pnianie OSP za po�rednictwem OSDp danych pomiarowych
i pomiarowo-rozliczeniowych,
g) rozpatrywanie reklamacji, zgłaszanych przez podmioty wymienione w ppkt. e),
dotycz�cych przyporz�dkowanych im ilo�ci dostarczanej energii elektrycznej
i wprowadzanie niezb�dnych korekt w wymagaj�cych tego przypadkach.
Przekazywanie danych pomiarowych i pomiarowo-rozliczeniowych do OSP, o
którym mowa w ppkt f) powy�ej odbywa si� na zasadach okre�lonych w umowie
zawartej z OSDp.
C.1.3. OSD pozyskuje dane pomiarowe i wyznacza rzeczywiste ilo�ci dostaw energii
elektrycznej poprzez Lokalny System Pomiarowo-Rozliczeniowy (LSPR).
C.1.4. OSD wyznacza godzinowe ilo�ci energii rzeczywistej, o której mowa w p.C.1.2.c)
i p.C.1.2.d), w podziale na rzeczywist� ilo�� energii pobran� z sieci i oddan� do
sieci dystrybucyjnej.
C.1.5. OSD wyznacza ilo�ci energii rzeczywistej wynikaj�cej z fizycznych dostaw
energii elektrycznej w sieci dystrybucyjnej na podstawie:
a) uzyskanych danych pomiarowych z fizycznych punktów pomiarowych; lub
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 11 z 31
zatwierdzono:
b) danych szacunkowych, wyznaczonych na podstawie danych historycznych
oraz w oparciu o zasady okre�lone w IRiESD-Bilansowanie, w przypadku
awarii układu pomiarowego lub systemu transmisji danych; lub
c) danych szacunkowych w przypadku braku układu transmisji danych; lub
d) standardowych profili zu�ycia (o których mowa w pkt. G), ilo�ci energii
rzeczywistej wyznaczonych w sposób okre�lony w ppkt. a) i b) oraz
algorytmów agregacji dla tych punktów poboru z sieci dystrybucyjnej, którym
został przyporz�dkowany standardowy profil zu�ycia.
C.1.6. Do okre�lenia ilo�ci energii elektrycznej wprowadzanej do lub pobranej z sieci
wykorzystuje si� w pierwszej kolejno�ci podstawowe układy pomiarowo-
rozliczeniowe. W przypadku ich awarii lub wadliwego działania w nast�pnej
kolejno�ci wykorzystywane s� rezerwowe układy pomiarowo-rozliczeniowe.
C.1.7. W przypadku awarii lub wadliwego działania układów pomiarowo-
rozliczeniowych, o których mowa w pkt.C.1.6., ilo�� energii elektrycznej
wprowadzanej do lub pobieranej z sieci okre�la si� w ka�dej godzinie doby na
podstawie:
a) współczynników korekcji wła�ciwych dla stwierdzonej nieprawidłowo�ci lub
awarii (o ile jest mo�liwe ich okre�lenie); lub
b) ilo�ci energii elektrycznej w odpowiedniej godzinie i dniu tygodnia
poprzedzaj�cego awari�.
C.1.8. W przypadku braku danych pomiarowych, spowodowanych brakiem lub awari�
układu transmisji danych pomiarowych lub zakłóceniem w procesie zdalnego
pozyskiwania danych z układów pomiarowo-rozliczeniowych, OSD w procesie
udost�pniania danych pomiarowych mo�e wykorzysta� dane wyznaczone zgodnie
z IRiESD albo zgłoszone przez Sprzedawc�, POB lub URD.
C.1.9. Dane pomiarowe i pomiarowo-rozliczeniowe udost�pniane s� przez OSD dla
podmiotów posiadaj�cych zawarte umowy dystrybucji na zasadach i w terminach
okre�lonych w tych umowach oraz niniejszej IRiESD.
C.1.10. Na potrzeby rozlicze� Rynku Bilansuj�cego, OSD wyznacza i udost�pnia
godzinowe dane pomiarowe i pomiarowo-rozliczeniowe dla:
a) OSP na zasadach okre�lonych w instrukcji ruchu i eksploatacji sieci
dystrybucyjnej OSDp lub w umowie zawartej z OSDp,
b) POB jako zagregowane MB rynku bilansuj�cego i MDD bilansowanych
sprzedawców i URDW,
c) sprzedawców jako zagregowane MDD,
zachowuj�c zgodno�� przekazywanych danych.
C.1.11. Na potrzeby rozlicze� Rynku Detalicznego, OSD udost�pnia nast�puj�ce dane
pomiarowe:
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 12 z 31
zatwierdzono:
a) Sprzedawcom:
• o zu�yciu odbiorców w okresie rozliczeniowym umo�liwiaj�ce
wyznaczenie rzeczywistego zu�ycia energii elektrycznej poszczególnych
URD – przekazywane do pi�tego dnia roboczego po zako�czeniu okresu
rozliczeniowego opłat dystrybucyjnych,
• godzinowe URD po ich pozyskaniu przez OSD.
Sposób przekazywania danych okre�la GUD, zawarta pomi�dzy Sprzedawc�
i OSD,
b) URD:
• o zu�yciu w PPE za okres rozliczeniowy lub umo�liwiaj�ce wyznaczenie
rzeczywistego zu�ycia energii elektrycznej, przekazywane wraz z faktur�
za usługi dystrybucyjne,
• godzinowe URD - na zlecenie URD, na zasadach i warunkach
okre�lonych w umowie.
Dane pomiarowe s� udost�pniane z dokładno�ci� do 1kWh.
C.1.12. OSD udost�pnia Sprzedawcy dane pomiarowe o których mowa powy�ej oraz
wst�pne dane pomiarowe (tylko w przypadku ich pozyskiwania przez OSD) tych
URD (dla PDE), którzy wyra�� na to zgod� w umowach o �wiadczenie usług
dystrybucji zawartych z OSD lub w przekazanym przez Sprzedawc� zgłoszeniu
umowy sprzeda�y. Udost�pnianie wst�pnych danych pomiarowych odbywa si� na
zasadach okre�lonych w GUD.
C.1.13. Dane pomiarowe wyznaczone na potrzeby rozlicze� Rynku Bilansuj�cego,
korygowane s� w przypadku:
a) pozyskania danych rzeczywistych w miejsce szacowanych,
b) korekty danych składowych,
c) rozpatrzenia reklamacji w zakresie poprawno�ci danych,
i zgłaszane s� do OSP na zasadach okre�lonych w instrukcji ruchu i eksploatacji
sieci dystrybucyjnej OSDp lub w umowie zawartej z OSDp.
C.1.14. URD, Sprzedawcy oraz POB maj� prawo wyst�pi� do OSD z wnioskiem o
dokonanie korekty danych pomiarowych w terminach i na zasadach ogólnych
okre�lonych w IRiESD-Korzystanie w cz��ci dotycz�cej standardów jako�ciowych
obsługi odbiorców.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 13 z 31
zatwierdzono:
D. PROCEDURY USTANAWIANIA I ZMIANY PODMIOTÓW ODPOWIEDZIALNYCH ZA BILANSOWANIE HANDLOWE
D.1. Zmiana podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie handlowe nast�puje zgodnie
z zapisami niniejszej IRiESD-Bilansowanie oraz odpowiednimi zapisami
w umowach zawartych pomi�dzy:
1) Sprzedawc� lub URD typu wytwórca i:
a) OSD,
b) POB przekazuj�cym odpowiedzialno�� za bilansowanie handlowe,
c) POB przejmuj�cym odpowiedzialno�� za bilansowanie handlowe,
oraz
2) OSP i:
a) POB przekazuj�cym odpowiedzialno�� za bilansowanie handlowe,
b) POB przejmuj�cym odpowiedzialno�� za bilansowanie handlowe,
c) OSDp,
oraz
3) OSD i POB przekazuj�cym oraz przejmuj�cym odpowiedzialno�� za
bilansowanie handlowe,
oraz
4) OSD i OSDp.
D.2. POB przejmuj�cy odpowiedzialno�� za bilansowanie handlowe sprzedawcy lub
wytwórcy powinien posiada� zawart� umow� o �wiadczenie usług dystrybucji z
OSDp.
D.3. W przypadku zmiany przez sprzedawc� lub wytwórc� podmiotu
odpowiedzialnego za bilansowanie handlowe, sprzedawca lub wytwórca, POB
przekazuj�cy odpowiedzialno�� za bilansowanie handlowe oraz POB przejmuj�cy
t� odpowiedzialno��, s� zobowi�zani do powiadomienia OSD o tym fakcie drog�
elektroniczn� lub w formie pisemnej listem poleconym na formularzu
udost�pnionym na stronie internetowej OSD. OSD dokonuje weryfikacji
zgodno�ci powiadomie� i informuje o jej wyniku zainteresowane podmioty drog�
elektroniczn� lub w formie pisemnej listem poleconym. Przekazywana informacja
zawiera równie� dat�, od której nast�puje zmiana POB, z zastrze�eniem p.D.4.
Szczegółowe zasady wymiany informacji okre�lone s� w umowach zawartych
przez te podmioty z OSD.
D.4. Zmiana podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie handlowe nast�puje od
pocz�tku nowego okresu rozliczeniowego obowi�zuj�cego na Rynku
Bilansuj�cym nast�puj�cego po dacie otrzymania przez OSD powiadomie� od
sprzedawcy lub wytwórcy oraz POB przekazuj�cego i przejmuj�cego
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 14 z 31
zatwierdzono:
odpowiedzialno�� za bilansowanie handlowe, jednak nie wcze�niej ni� po 10
dniach kalendarzowych od powy�szej daty.
D.6. POB odpowiedzialny za bilansowanie sprzedawcy jest zobowi�zany do
natychmiastowego skutecznego poinformowania OSD i sprzedawcy lub
wytwórcy, który go wskazał, o zaprzestaniu działalno�ci na RB.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 15 z 31
zatwierdzono:
E. POST�POWANIE REKLAMACYJNE
E.1. Składanie i rozpatrywanie reklamacji odbywa si� na zasadach opisanych w
IRiESD-Korzystanie w cz��ci dotycz�cej standardów jako�ciowych obsługi
odbiorców.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 16 z 31
zatwierdzono:
F. PROCEDURY ZMIANY SPRZEDAWCY
F.1. WYMAGANIA OGÓLNE
F.1.1. Procedura zmiany sprzedawcy energii elektrycznej dotyczy odbiorców
przył�czonych do sieci dystrybucyjnej OSD nie obj�tych rozszerzonym obszarem
Rynku Bilansuj�cego. Procedura dotyczy równie� przypadku rozdzielenia przez
odbiorc� umowy kompleksowej, bez zmiany sprzedawcy energii elektrycznej, na
oddzieln�: umow� sprzeda�y i umow� dystrybucji.
F.1.2. Podstaw� realizacji sprzeda�y energii elektrycznej na obszarze działania OSD jest
generalna umowa dystrybucji zawarta przez sprzedawc� z OSD. Generalna umowa
dystrybucji reguluje kompleksowo stosunki pomi�dzy sprzedawc� a OSD oraz
okre�la warunki sprzeda�y energii elektrycznej dla wszystkich odbiorców
przył�czonych do sieci dystrybucyjnej OSD, którym ten sprzedawca b�dzie
sprzedawa� energi� elektryczn�.
F.1.3. Układy pomiarowo-rozliczeniowe podmiotów chc�cych skorzysta� z prawa
wyboru sprzedawcy lub dokona� rozdzielenia umowy kompleksowej, musz�
spełnia� postanowienia okre�lone w IRiESD-Korzystanie.
URD zawiera z OSD umow� o �wiadczenie usług dystrybucji przed rozwi�zaniem
umowy kompleksowej. Umowa dystrybucji mi�dzy URD i OSD powinna zosta�
zawarta przed zgłoszeniem do OSD przez sprzedawc� powiadomienia, o którym
mowa w pkt. B.1.1.
F.1.4. Przy ka�dej zmianie przez odbiorc� sprzedawcy, dokonywany jest przez OSD
odczyt wskaza� układu pomiarowo-rozliczeniowego. Ustalenie wskaza� układu
pomiarowo-rozliczeniowego na dzie� zmiany sprzedawcy, dokonywane jest na
podstawie odczytu wykonanego maksymalnie z pi�ciodniowym wyprzedzeniem
lub opó�nieniem.
Dla odbiorców przył�czonych do sieci OSD na niskim napi�ciu, OSD mo�e ustali�
wskazania układu pomiarowo-rozliczeniowego na dzie� zmiany sprzedawcy
równie� na podstawie ostatniego posiadanego odczytu, jednak nie starszego ni� 6
miesi�cy, przeliczonego na dzie� zmiany sprzedawcy na podstawie przyznanego
profilu lub �redniodobowego zu�ycia energii w ostatnim okresie rozliczeniowym,
za który OSD posiada odczytane wskazania.
F.1.5. Zmiana sprzedawcy tj. wej�cie w �ycie nowej umowy sprzeda�y zawartej
pomi�dzy URD a sprzedawc�, dokonywana jest w pierwszym dniu miesi�ca
kalendarzowego nast�puj�cego po miesi�cu, w którym OSD otrzymał
powiadomienie zawarcia umowy sprzeda�y z nowym sprzedawc� i dokonał
pozytywnej weryfikacji tego powiadomienia, z uwzgl�dnieniem zapisów
obowi�zuj�cej umowy dystrybucji.
F.1.6. Odbiorca mo�e mie� dla jednego PPE zawart� dowoln� ilo�� umów sprzeda�y
energii elektrycznej. W umowie o �wiadczenie usług dystrybucji odbiorca
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 17 z 31
zatwierdzono:
wskazuje jednak tylko jednego ze swoich sprzedawców, tzw. sprzedawc�
podstawowego. Powiadomienia, o którym mowa w pkt. B.1.1 dokonuje wył�cznie
sprzedawca podstawowy. Energia elektryczna zmierzona w PPE odbiorcy, b�dzie
wykazywana na MB POB wskazanego w generalnej umowie dystrybucji przez
sprzedawc� podstawowego.
F.1.7. Zmiana Sprzedawcy dokonywana jest z uwzgl�dnieniem zapisów obowi�zuj�cych
umów o �wiadczenie usług dystrybucji, przy czym:
a) proces zmiany Sprzedawcy przez dotychczasowego odbiorc� przedsi�biorstwa
pełni�cego obowi�zki sprzedawcy z urz�du nie powinien przekroczy� okresu
30 dni, licz�c od momentu otrzymania przez OSD powiadomie�, o których
mowa w p.B.1.1.,
b) proces kolejnej zmiany Sprzedawcy nie powinien przekroczy� okresu 14 dni
licz�c od momentu otrzymania przez OSD powiadomie�, o których mowa
w p.B.1.1.
F.2. PROCEDURA ZMIANY SPRZEDAWCY PRZEZ ODBIORC�
F.2.1. Warunkiem koniecznym umo�liwiaj�cym zmian� sprzedawcy przez odbiorc� jest
istnienie umowy o �wiadczenie usług dystrybucji, zawartej pomi�dzy OSD a
odbiorc� oraz spełnienie wymaga� okre�lonych w pkt. F.1.
F.2.2. Odbiorca dokonuje wyboru sprzedawcy i zawiera z nim umow� sprzeda�y energii
elektrycznej.
F.2.3. Odbiorca wypowiada dotychczasow� umow� sprzeda�y/umow� kompleksow� lub
upowa�nia nowego sprzedawc� do dokonania wypowiedzenia.
F.2.4. Nowy sprzedawca w imieniu własnym i odbiorcy, powiadamia OSD (na zasadach
opisanych w pkt. B.1.) oraz dotychczasowego sprzedawc�, o fakcie zawarcia
umowy sprzeda�y z odbiorc�.
F.2.5. OSD w terminie do 5 dni roboczych od dnia przyj�cia powiadomie�, o których
mowa w pkt. B.1.1., dokonuje ich weryfikacji, zgodnie z zapisami rozdziału B.
OSD informuje nowego sprzedawc� o wyniku przeprowadzonej weryfikacji.
F.2.6. Dla dotychczasowego sprzedawcy, OSD zaprzestaje z ostatnim dniem miesi�ca
kalendarzowego, w którym nast�piło powiadomienie, o którym mowa w pkt.
B.1.1., �wiadczenia usług dystrybucji umo�liwiaj�cych realizacj� umowy
sprzeda�y zawartej pomi�dzy odbiorc� i dotychczasowym sprzedawc�.
Z pierwszym dniem nast�pnego miesi�ca kalendarzowego OSD umo�liwia
realizacj� umowy sprzeda�y zawartej pomi�dzy odbiorc� i nowym sprzedawc�.
F.3. ZASADY UDZIELANIA INFORMACJI
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 18 z 31
zatwierdzono:
F.3.1. Udzielanie informacji na temat zmiany sprzedawcy odbywa si� na zasadach
ogólnych opisanych w IRiESD-Korzystanie w cz��ci dotycz�cej standardów
jako�ciowych obsługi odbiorców.
F.3.2. OSD informuje odbiorców o warunkach zmiany sprzedawcy, a w szczególno�ci o:
a) uwarunkowaniach formalno-prawnych,
b) ogólnych zasadach funkcjonowania rynku bilansuj�cego,
c) procedurach zmiany sprzedawcy,
d) wymaganych umowach,
e) prawach i obowi�zkach podmiotów korzystaj�cych z prawa wyboru
sprzedawcy,
f) procedurach powiadamiania o zawartych umowach sprzeda�y energii
elektrycznej oraz weryfikacji powiadomie�,
g) zasadach ustanawiania i zmiany podmiotów odpowiedzialnych za
bilansowanie handlowe,
h) warunkach �wiadczenia usług dystrybucyjnych.
F.3.3. Odpowiedzi na zapytanie zło�one pisemnie w formie listownej lub elektronicznej
przez odbiorc� OSD udziela w terminie do 14 dni od daty wpłyni�cia zapytania do
OSD.
F.3.4. Lista sprzedawców maj�cych zawarte generalne umowy dystrybucji z OSD jest
publikowana na stronie internetowej OSD.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 19 z 31
zatwierdzono:
G. ZASADY WYZNACZANIA, PRZYDZIELANIA I WERYFIKACJI STANDARDOWYCH PROFILI ZU�YCIA
G.1. OSD okre�la standardowe profile zu�ycia (profile) na podstawie pomierzonych
zmienno�ci obci��e� dobowych odbiorców kontrolnych obj�tych pomiarami
zmienno�ci obci��enia, wytypowanych przez OSD z po�ród odbiorców
przył�czonych bezpo�rednio do sieci dystrybucyjnej o napi�ciu znamionowym nie
wy�szym ni� 1 kV oraz mocy umownej nie wi�kszej ni� 40 kW lub pr�dzie
znamionowym zabezpieczenia przelicznikowego w torze pr�dowym nie wi�kszym
ni� 63 A, przy zastosowaniu technik statystyki matematycznej. Profile te s�
okre�lone w Tablicach T1. – T4. w zał�czniku nr 1.
G.2. Dla odbiorców, którzy chc� skorzysta� z prawa wyboru sprzedawcy, o których
mowa w p. G.1., OSD na podstawie:
a) parametrów technicznych przył�cza,
b) grupy taryfowej okre�lonej w umowie dystrybucji,
c) historycznego lub przewidywanego rocznego zu�ycia energii elektrycznej,
przydziela odpowiedni profil i planowan� ilo�� poboru energii na rok kalendarzowy.
G.3. Przydzielony dla odbiorcy profil oraz planowana ilo�� poboru energii elektrycznej
jest przyjmowana w generalnej umowie dystrybucji zawartej przez sprzedawc� tego
odbiorcy profilowego z ATT.
G.4. Sprzedawca, o którym mowa w p.G.3., na podstawie zapisanych w generalnej
umowie dystrybucji profili i planowanej ilo�� poboru energii elektrycznej, dokonuje
zgłosze� umowy zgodnie z zapisami IRiESP.
G.5. W przypadku zmiany parametrów, o których mowa w p.G.2., odbiorca jest
zobowi�zany do powiadomienia OSD. W takim przypadku OSD dokonuje
weryfikacji przydzielonego profilu oraz planowanej ilo�� poboru energii
elektrycznej. Powy�sza zmiana wymaga dokonania odpowiednich zmian w
generalnej umowie dystrybucji, o której mowa w p.G.3.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 20 z 31
zatwierdzono:
H. ZARZ�DZANIE OGRANICZENIAMI SYSTEMOWYMI
H.1. OSD identyfikuje ograniczenia systemowe ze wzgl�du na spełnienie wymaga�
niezawodno�ci dostaw energii elektrycznej.
H.2. Ograniczenia systemowe s� podzielone na:
a) ograniczenia elektrowniane,
b) ograniczenia sieciowe.
H.3. Ograniczenia elektrowniane obejmuj� restrykcje w pracy elektrowni spowodowane
przez:
a) parametry techniczne poszczególnych jednostek wytwórczych,
b) przyczyny technologiczne w elektrowni,
c) działanie siły wy�szej,
d) realizacj� polityki energetycznej pa�stwa.
H.4. OSD identyfikuje ograniczenia sieciowe jako:
a) maksymalne dopuszczalne moce wytwarzane i/lub maksymaln� liczb� jednostek
wytwórczych pracuj�cych w danym w��le lub grupie w�złów,
b) minimalne niezb�dne moce wytwarzane i/lub minimaln� liczb� jednostek
wytwórczych pracuj�cych w danym w��le lub grupie w�złów,
c) planowane ograniczenia dystrybucyjne na wskazanych przekrojach sieciowych.
H.5. Identyfikacja ogranicze� systemowych jest wykonywana przez OSD na podstawie
analiz sieciowych uwzgl�dniaj�cych:
a) plan wył�cze� elementów sieci dystrybucyjnej,
b) plan remontów jednostek wytwórczych przył�czonych do sieci dystrybucyjnej,
c) wymagania dotycz�ce jako�ci i niezawodno�ci pracy sieci dystrybucyjnej.
H.6. Analizy sieciowe dla potrzeb identyfikacji ogranicze� systemowych w planach
koordynacyjnych s� realizowane przez OSD z wykorzystaniem dost�pnych
programów analitycznych i na bazie najbardziej aktualnych modeli matematycznych
KSE.
H.7. Ograniczenia systemowe s� identyfikowane w cyklach pokrywaj�cych si� z planami
koordynacyjnymi oraz udost�pniane w ramach planów koordynacyjnych.
H.8. OSD przy planowaniu pracy sieci uwzgl�dnia ograniczenia wyst�puj�ce w pracy
sieci dystrybucyjnej s�siednich OSD oraz zgłoszone przez wytwórców ograniczenia
dotycz�ce jednostek wytwórczych przył�czonych do jego sieci, maj�c na celu
minimalizacj� skutków tych ogranicze�.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 21 z 31
zatwierdzono:
I. SŁOWNIK POJ�� I DEFINICJI.
I.1. OZNACZENIA SKRÓTÓW
FPP Fizyczny Punkt Pomiarowy
IRiESD Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (cało��)
IRiESD-Bilansowanie
Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej – cz��� szczegółowa:
bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami
systemowymi
IRiESP Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (cało��)
IRiESP-Bilansowanie
Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej - Bilansowanie systemu
i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
KSE Krajowy System Elektroenergetyczny
LSPR Lokalny System Pomiarowo Rozliczeniowy
MB Miejsce Dostarczania Energii Elektrycznej Rynku Bilansuj�cego
FDMB Fizyczne Miejsce Dostarczania Energii Elektrycznej Rynku Bilansuj�cego
MD Miejsce Dostarczania Energii Elektrycznej
MDD Miejsce Dostarczania Energii Rynku Detalicznego
FMDD Fizyczne Grafikowe Miejsce Dostarczania Energii Rynku Detalicznego
PMDD Fizyczne Profilowe Miejsce Dostarczania Energii Rynku Detalicznego
OSD
OSDp
OSDn
Operator Systemu Dystrybucyjnego
Operator Systemu Dystrybucyjnego poł�czony z PSE
Operator Systemu Dystrybucyjnego nie poł�czony z PSE
OSP Operator Systemu Przesyłowego
POB Podmiot odpowiedzialny za bilansowanie handlowe
URB Uczestnik Rynku Bilansuj�cego
URD Uczestnik Rynku Detalicznego
URDO Uczestnik Rynku Detalicznego typu odbiorca
URDW Uczestnik Rynku Detalicznego typu wytwórca
URE Urz�d Regulacji Energetyki
WIRE System wymiany informacji o rynku energii
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 22 z 31
zatwierdzono:
I.2. POJ�CIA I DEFINICJE
Bilansowanie systemu Działalno�� gospodarcza wykonywana przez operatora
systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego w ramach
�wiadczonych usług przesyłania lub dystrybucji, polegaj�ca na
równowa�eniu zapotrzebowania na energi� elektryczn�
z dostawami tej energii.
Dystrybucja energii elektrycznej
Transport energii elektrycznej sieciami dystrybucyjnymi
w celu jej dostarczania odbiorcom, z wył�czeniem sprzeda�y
energii.
Fizyczne Miejsce Dostarczenia Energii Rynku Bilansuj�cego (FMB)
Miejsce Dostarczenia Energii Rynku Bilansuj�cego, w którym
jest realizowana fizyczna dostawa energii. Ilo�� energii
elektrycznej dostarczonej w FMB jest wyznaczana na
podstawie Fizycznych Punktów Pomiarowych (FPP) oraz
odpowiednich algorytmów obliczeniowych.
Fizyczne Miejsce Dostarczania Energii Elektrycznej Rynku Bilansuj�cego (FDMB)
Fizyczne Miejsce Dostarczania Energii Elektrycznej Rynku
Bilansuj�cego, okre�lone dla lokalizacji obj�tej obszarem
rynku bilansuj�cego, w którym s� reprezentowane dostawy
realizowane we fragmentach sieci dystrybucyjnej, nie obj�tej
obszarem rynku bilansuj�cego.
Fizyczne Grafikowe Miejsce Dostarczania Energii Rynku Detalicznego (FMDD)
Punkt w którym ilo�� energii elektrycznej dostarczonej albo
odebranej jest wyznaczana na podstawie wielko�ci energii
zarejestrowanej przez urz�dzenia pomiarowo-rozliczeniowe
umo�liwiaj�ce rejestracj� danych godzinowych oraz
odpowiednich algorytmów obliczeniowych.
Fizyczne Profilowe Miejsce Dostarczania Energii Rynku Detalicznego (PMDD)
Punkt w którym ilo�� energii elektrycznej dostarczonej albo
odebranej jest wyznaczana na podstawie wielko�ci energii
zarejestrowanej przez urz�dzenia pomiarowo-rozliczeniowe
nie umo�liwiaj�ce rejestracji danych godzinowych,
standardowych profili zu�ycia oraz odpowiednich algorytmów
obliczeniowych
Fizyczny Punkt Pomiarowy (FPP)
Punkt w sieci wyposa�ony w urz�dzenia pomiarowo-
rozliczeniowe umo�liwiaj�ce rejestracj� danych godzinowych,
w którym dokonywany jest rzeczywisty pomiar przepływaj�cej
energii elektrycznej w okresach u�redniania nie wi�kszych ni�
obowi�zuj�ce w rozliczeniach na RB. Jest to najmniejsza
jednostka, dla której mo�e nast�pi� bilansowanie dostaw oraz
dla której mo�e nast�pi� zmiana sprzedawcy.
Jednostka grafikowa Zbiór Miejsc Dostarczania Energii Rynku Bilansuj�cego.
Krajowy System Elektroenergetyczny
System elektroenergetyczny na terenie Polski.
Mechanizm bilansuj�cy Mechanizm bie��cego bilansowania zapotrzebowania na
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 23 z 31
zatwierdzono:
energi� elektryczn� i wytwarzania tej energii w systemie
elektroenergetycznym.
Miejsce dostarczania Punkt w sieci, do którego przedsi�biorstwo energetyczne
dostarcza energi� elektryczn�, okre�lony w umowie
o przył�czenie, w umowie o �wiadczenie usług dystrybucji,
w umowie sprzeda�y energii elektrycznej albo umowie
kompleksowej.
Miejsce Dostarczania Energii Rynku Bilansuj�cego (MB)
Okre�lany przez OSP punkt w sieci obj�tej obszarem rynku
bilansuj�cego reprezentuj�cy pojedynczy w�zeł albo grup�
w�złów w sieci, lub umowny punkt „ponad sieci�”, w którym
nast�puje przekazanie energii pomi�dzy Uczestnikiem Rynku
Bilansuj�cego a rynkiem bilansuj�cym.
Miejsce Dostarczania Energii Rynku Detalicznego (MDD)
Okre�lony przez OSD punkt w sieci dystrybucyjnej poza
obszarem rynku bilansuj�cego, którym nast�puje przekazanie
energii pomi�dzy Sprzedawc� lub POB a URD.
Miejsce przył�czenia Punkt w sieci, w którym przył�cze ł�czy si� z sieci�.
Moc przył�czeniowa Moc czynna planowana do pobierania lub wprowadzania do
sieci, okre�lona w umowie o przył�czenie jako warto��
maksymalna wyznaczona w ci�gu ka�dej godziny okresu
rozliczeniowego ze �rednich warto�ci tej mocy w okresach
15 minutowych, słu��ca do zaprojektowania przył�cza.
Obszar rynku bilansuj�cego
Cz��� systemu elektroenergetycznego, w której jest
prowadzony hurtowy obrót energi� elektryczn� oraz w ramach
której OSP równowa�y bie��ce zapotrzebowanie na energi�
elektryczn� z dostawami tej energii w krajowym systemie
elektroenergetycznym oraz zarz�dza ograniczeniami
systemowymi i prowadzi wynikaj�ce z tego rozliczenia
z podmiotami uczestnicz�cymi w rynku bilansuj�cym.
Odbiorca Ka�dy, kto otrzymuje lub pobiera energi� elektryczn� na
podstawie umowy z przedsi�biorstwem energetycznym.
Odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym
Odbiorca ko�cowy dokonuj�cy zakupu energii elektrycznej
wył�cznie w celu ich zu�ycia w gospodarstwie domowym.
Ograniczenia elektrowniane
Ograniczenia wynikaj�ce z technicznych warunków pracy
jednostek wytwórczych.
Ograniczenia sieciowe Maksymalne dopuszczalne lub minimalnie niezb�dne
wytwarzanie mocy w danym w��le, lub w danym obszarze,
lub maksymalny dopuszczalny przesył mocy przez dany
przekrój sieciowy, w tym dla wymiany mi�dzysystemowej,
z uwzgl�dnieniem bie��cych warunków eksploatacji KSE.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 24 z 31
zatwierdzono:
Operator Operator systemu przesyłowego lub operator systemu
dystrybucyjnego.
Operator handlowy (OH) Podmiot, który jest odpowiedzialny za dysponowanie
Jednostk� Grafikow� Uczestnika Rynku Bilansuj�cego
w zakresie handlowym.
Operator handlowo-techniczny (OHT)
Podmiot, który jest odpowiedzialny za dysponowanie
Jednostk� Grafikow� Uczestnika Rynku Bilansuj�cego
w zakresie handlowym i technicznym.
Operator Systemu Przesyłowego
Przedsi�biorstwo energetyczne zajmuj�ce si� przesyłaniem
energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy
w systemie przesyłowym, bie��ce i długookresowe
bezpiecze�stwo funkcjonowania tego systemu, eksploatacj�,
konserwacj�, remonty oraz niezb�dn� rozbudow� sieci
przesyłowej, w tym poł�cze� z innymi systemami
elektroenergetycznymi.
Operator Systemu Dystrybucyjnego
Przedsi�biorstwo energetyczne zajmuj�ce si� dystrybucj�
energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy
w systemie dystrybucyjnym, bie��ce i długookresowe
bezpiecze�stwo funkcjonowania tego systemu, eksploatacj�,
konserwacj�, remonty oraz niezb�dn� rozbudow� sieci
dystrybucyjnej, w tym poł�cze� z innymi systemami
elektroenergetycznymi.
Przedsi�biorstwo energetyczne
Podmiot prowadz�cy działalno�� gospodarcz� w zakresie
wytwarzania, przesyłania, dystrybucji lub obrotu energi�
elektryczn�.
Przesyłanie - transport energii elektrycznej
Przesyłanie-transport energii elektrycznej sieciami
przesyłowymi w celu jej dostarczania do sieci dystrybucyjnych
lub odbiorcom ko�cowym przył�czonym do sieci
przesyłowych, z wył�czeniem sprzeda�y energii elektrycznej.
Rynek detaliczny Fragment sieci dystrybucyjnej nie obj�tej obszarem rynku
bilansuj�cego, w którym realizowane s� dostawy/odbiory
energii elektrycznej dla/od Uczestników Rynku Detalicznego.
Rynek bilansuj�cy Mechanizm bie��cego bilansowania zapotrzebowania na
energi� elektryczn� i wytwarzania tej energii w KSE.
Sieci Instalacje poł�czone i współpracuj�ce ze sob�, słu��ce do
przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, nale��ce do
przedsi�biorstwa energetycznego.
Sie przesyłowa Sie� elektroenergetyczna najwy�szych lub wysokich napi��, za
której ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu
przesyłowego.
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 25 z 31
zatwierdzono:
Sie dystrybucyjna Sie� elektroenergetyczna wysokich, �rednich i niskich napi��,
za której ruch sieciowy jest odpowiedzialny operator systemu
dystrybucyjnego.
Sprzedawca Przedsi�biorstwo energetyczne prowadz�ce działalno��
gospodarcz� polegaj�c� na sprzeda�y energii elektrycznej
przez niego wytworzonej lub przedsi�biorstwo energetyczne
prowadz�ce działalno�� gospodarcz� polegaj�c� na obrocie
energi� elektryczn�.
Sprzeda energii elektrycznej
Bezpo�rednia sprzeda� energii przez podmiot zajmuj�cy si� jej
wytwarzaniem lub odsprzeda� energii przez podmiot
zajmuj�cy si� jej obrotem.
System elektroenergetyczny
Sieci elektroenergetyczne oraz przył�czone do nich urz�dzenia
i instalacje, współpracuj�ce z sieci�.
Uczestnik Rynku Detalicznego
Podmiot, którego urz�dzenia lub instalacje s� przył�czone do
sieci dystrybucyjnej nie obj�tej obszarem Rynku
Bilansuj�cego oraz który zawarł umow� o �wiadczenie usług
dystrybucji z wła�ciwym OSD (obowi�zek posiadania umowy
dystrybucji spełniony jest równie� w przypadku posiadania
umowy kompleksowej).
Układ pomiarowo-rozliczeniowy
Liczniki i inne urz�dzenia pomiarowe lub pomiarowo-
rozliczeniowe, a tak�e układy poł�cze� mi�dzy nimi, słu��ce
do pomiarów i rozlicze� mocy i energii elektrycznej.
Układ pomiarowo-rozliczeniowy podstawowy
Układ pomiarowo-rozliczeniowy, którego wskazania stanowi�
podstaw� do rozlicze� ilo�ciowych i warto�ciowych
(finansowych) mocy i energii elektrycznej.
Układ pomiarowo-rozliczeniowy rezerwowy
Układ pomiarowo-rozliczeniowy, którego wskazania stanowi�
podstaw� do rozlicze� ilo�ciowych i warto�ciowych
(finansowych) mocy i energii elektrycznej, w przypadku
nieprawidłowego działania układu pomiarowo-
rozliczeniowego podstawowego.
Układ pomiarowo-rozliczeniowy równowany
Układ pomiarowo-rozliczeniowy, którego wskazania stanowi�
podstaw� do rozlicze� ilo�ciowych i warto�ciowych
(finansowych) mocy i energii elektrycznej.
Układ pomiarowo-kontrolny
Układ pomiarowy, którego wskazania stanowi� podstaw� do
monitorowania prawidłowo�ci wskaza� układów pomiarowo-
rozliczeniowych poprzez porównywanie zmierzonych
wielko�ci i/lub bilansowanie obiektów elektroenergetycznych
lub obszarów sieci.
Urz�dzenia Urz�dzenia techniczne stosowane w procesach
energetycznych.
Ustawa Ustawa z dnia 10.04.1997r. – Prawo energetyczne
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 26 z 31
zatwierdzono:
z pó�niejszymi zmianami.
Uytkownik systemu Podmiot dostarczaj�cy energi� elektryczn� do systemu
elektroenergetycznego lub zaopatrywany z tego systemu.
Wytwórca Przedsi�biorstwo energetyczne zajmuj�ce si� wytwarzaniem
energii elektrycznej, którego urz�dzenia współpracuj� z sieci�.
Zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
Działalno�� gospodarcza wykonywana przez operatora
systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego w ramach
�wiadczonych usług przesyłania lub dystrybucji w celu
zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania systemu
elektroenergetycznego oraz zapewnienia, zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie ustawy Prawo energetyczne,
wymaganych parametrów technicznych energii elektrycznej
w przypadku wyst�pienia ogranicze� technicznych
w przepustowo�ci tych systemów.
Obszar OSD Posiadana przez OSD sie� elektroenergetyczna na obszarze
okre�lonym w koncesji na dystrybucj� energii elektrycznej
OSD, za której ruch i eksploatacj� odpowiada OSD.
Uczestnik Rynku Bilansuj�cego
Podmiot, który ma zawart� Umow� o �wiadczenie usług
przesyłania z Operatorem Systemu Przesyłowego, na mocy
której, w celu zapewnienia sobie zbilansowania handlowego,
realizuje dostawy energii poprzez obszar Rynku Bilansuj�cego
oraz podlega rozliczeniom z tytułu działa� obejmuj�cych
bilansowanie energii i zarz�dzanie ograniczeniami
systemowymi, zgodnie z zasadami okre�lonymi w IRiESP-
Bilansowanie.
Rónica bilansowa ilo�� energii elektrycznej zu�ywana przez urz�dzenia i sieci
OSD w procesie dystrybucji energii elektrycznej, ilo�ci
nielegalnego poboru energii elektrycznej oraz potrzeby własne
sieciowe OSD;
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 27 z 31
zatwierdzono:
Zał�cznik nr 1
Wykaz profili obci��e� dla odbiorców profilowych.
Nazwa profilu Zakwalifikowani odbiorcy
Profil l - Tablica T1. Odbiorcy grup Cl l, G11 spełniaj�cy warunki:
• zasilanie l-fazowe,
• licznik jednostrefowy.
Profil 2 - Tablica T2. Odbiorcy grup Cl1, G11 spełniaj�cy warunki:
• zasilanie 3-fazowe,
• licznik jednostrefowy.
Profil 5 - Tablica T3. Odbiorcy grup G12 spełniaj�cy warunki:
• zasilanie 1-fazowe,
• licznik dwustrefowy (dzie� i noc).
Profil 6 - Tablica T4. Odbiorcy grup G12 spełniaj�cy warunki:
• zasilanie 3-fazowe,
• licznik dwustrefowy (dzie� i noc).
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 28 z 31
zatwierdzono:
Tablica T1. Grupy taryfowe C11, G11 - zasilanie jednofazowe
Godzina
doby
dzie� roboczy
letni
dzie� �wi�teczny
letni
dzie� roboczy
zimowy
dzie� �wi�teczny
zimowy
1 0,01888 0,02990 0,02193 0,02493
2 0,02015 0,02990 0,02132 0,02432
3 0,02015 0,02948 0,02071 0,02371
4 0,02015 0,02902 0,02010 0,02310
5 0,02015 0,02775 0,02071 0,02371
6 0,02153 0,02764 0,02132 0,02432
7 0,02459 0,02953 0,02351 0,02651
8 0,05345 0,04446 0,05284 0,05184
9 0,06002 0,05034 0,05959 0,05859
10 0,06182 0,05478 0,06019 0,05919
11 0,06002 0,05669 0,06019 0,05919
12 0,06182 0,05815 0,06080 0,05980
13 0,05875 0,05625 0,05898 0,05798
14 0,05483 0,05234 0,05534 0,05533
15 0,05260 0,04846 0,05229 0,05229
16 0,05260 0,04634 0,05168 0,05268
17 0,05174 0,04517 0,05282 0,04782
18 0,05133 0,04456 0,05099 0,04599
19 0,04952 0,04320 0,05038 0,04539
20 0,04952 0,04392 0,04978 0,04478
21 0,04687 0,04390 0,04674 0,04174
22 0,04168 0,04239 0,03178 0,03478
23 0,02630 0,03460 0,02922 0,03222
24 0,02153 0,03123 0,02679 0,02979
Razem 1,00000 1,00000 1,00000 1,00000
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 29 z 31
zatwierdzono:
Tablica T2. Grupy taryfowe C11, G11 - zasilanie trójfazowe
Godzina
doby
dzie� roboczy
letni
dzie� �wi�teczny
letni
dzie� roboczy
zimowy
dzie� �wi�teczny
zimowy
1 0,02643 0,04056 0,01954 0,03724
2 0,02529 0,03958 0,01805 0,03494
3 0,02440 0,03873 0,01707 0,03255
4 0,02342 0,03782 0,01655 0,03273
5 0,02264 0,03613 0,01681 0,03240
6 0,02283 0,03433 0,01868 0,03220
7 0,02540 0,03344 0,02284 0,03549
8 0,03723 0,03837 0,04573 0,04008
9 0,04867 0,04252 0,05518 0,04417
10 0,05805 0,04628 0,06398 0,04976
11 0,06256 0,04679 0,06738 0,05148
12 0,06519 0,04781 0,06795 0,05243
13 0,06540 0,04723 0,06899 0,05178
14 0,06497 0,04694 0,06167 0,04967
15 0,06338 0,04555 0,06082 0,04608
16 0,05870 0,04398 0,05650 0,04273
17 0,05308 0,04204 0,05807 0,04309
18 0,04851 0,04109 0,05485 0,04317
19 0,04259 0,04012 0,05062 0,04379
20 0,03660 0,04083 0,04561 0,04405
21 0,03396 0,04269 0,04144 0,04364
22 0,03234 0,04425 0,02696 0,04046
23 0,03000 0,04217 0,02380 0,03890
24 0,02836 0,04075 0,02091 0,03717
Razem 1,00000 1,00000 1,00000 1,00000
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 30 z 31
zatwierdzono:
Tablica T3. Grupy taryfowe G12 - zasilanie jednofazowe
Godzina
doby
dzie� roboczy
letni
dzie� �wi�teczny
letni
dzie� roboczy
zimowy
dzie� �wi�teczny
zimowy
1 0,04344 0,04421 0,04549 0,04597
2 0,03794 0,03931 0,04109 0,04190
3 0,03428 0,03511 0,03844 0,03884
4 0,03236 0,03289 0,03717 0,03695
5 0,03252 0,03219 0,03667 0,03619
6 0,03277 0,03219 0,03598 0,03522
7 0,03418 0,03316 0,03453 0,03267
8 0,03560 0,03418 0,03464 0,03284
9 0,03761 0,03668 0,03508 0,03384
10 0,03891 0,03993 0,03596 0,03561
11 0,04007 0,04240 0,03702 0,03740
12 0,04082 0,04484 0,03742 0,04003
13 0,04311 0,04705 0,03881 0,04262
14 0,04652 0,05100 0,04556 0,04854
15 0,04730 0,04998 0,04831 0,04995
16 0,04461 0,04545 0,04340 0,04500
17 0,04208 0,04208 0,04146 0,04282
18 0,04148 0,04101 0,04301 0,04315
19 0,04229 0,04123 0,04483 0,04431
20 0,04474 0,04259 0,04699 0,04563
21 0,04808 0,04462 0,04778 0,04631
22 0,05244 0,04770 0,04825 0,04596
23 0,05524 0,05147 0,05164 0,04953
24 0,05161 0,04873 0,05047 0,04872
Razem 1,00000 1,00000 1,00000 1,00000
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mo�cicach S.A. Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
IRiESD – Bilansowanie systemu dystrybucyjnego i zarz�dzanie ograniczeniami systemowymi
data: 15-02-2011 wersja 1.0 strona 31 z 31
zatwierdzono:
Tablica T4. Grupy taryfowe G12 - zasilanie trójfazowe
Godzina
doby
dzie� roboczy
letni
dzie� �wi�teczny
letni
dzie� roboczy
zimowy
dzie� �wi�teczny
zimowy
1 0,03648 0,03885 0,03888 0,04078
2 0,03146 0,03377 0,03603 0,03741
3 0,02921 0,03149 0,03317 0,03453
4 0,02840 0,03025 0,03154 0,03260
5 0,02848 0,02977 0,03139 0,03199
6 0,03040 0,03148 0,03490 0,03443
7 0,03690 0,03643 0,03927 0,03798
8 0,04246 0,04126 0,04291 0,04162
9 0,04444 0,04414 0,04349 0,04335
10 0,04540 0,04643 0,04372 0,04311
11 0,04579 0,04675 0,04284 0,04238
12 0,04551 0,04602 0,04338 0,04282
13 0,04569 0,04472 0,04242 0,04168
14 0,05078 0,04886 0,04844 0,04664
15 0,04892 0,04735 0,04889 0,04858
16 0,04335 0,04280 0,04340 0,04419
17 0,04180 0,04070 0,04190 0,04271
18 0,04246 0,04130 0,04415 0,04417
19 0,04426 0,04265 0,04575 0,04593
20 0,04592 0,04518 0,04765 0,04732
21 0,04837 0,04873 0,04523 0,04572
22 0,05071 0,04964 0,04371 0,04364
23 0,04909 0,04778 0,04390 0,04362
24 0,04372 0,04365 0,04304 0,04280
Razem 1,00000 1,00000 1,00000 1,00000