ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO - bip-files.idcom … · Michał Niemirski mgr inż. arch....

Projekt Studium do ponownego wyoenia do publicznego wgldu

ZAACZNIK NR 1 DO UCHWAY NR

RADY MIEJSKIEJ W WONIKACH Z DNIA . 2015 r.

STUDIUM UWARUNKOWA I KIERUNKW

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

MIASTA I GMINY WONIKI

SPORZDZI:

BURMISTRZ WONIK

OPRACOWANIE:

PRACOWNIA URBANISTYKI I ARCHITEKTURY

KANON Grzegorz Chojnacki

UL. NADARZYSKA 56

05-805 OTRBUSY

mgr in. arch. Grzegorz Chojnacki - kierujcy pracami zespou projektowego w skadzie:

mgr in. arch. krajobrazu Karina Konarzewska

mgr in. Micha Niemirski

mgr in. arch. krajobrazu Katarzyna Zantonowicz

mgr in. Magorzata Ilczuk

dr in. Magorzata Kosewska

mgr in. arch. krajobrazu Ewelina Kucharska

mgr Agnieszka Samsel

mgr in. Mateusz Wielgat

mgr in. arch. Anna Alberska

Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Woniki

Strona 2

SPIS TRECI:

CZ 1 - UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

POOENIE GMINY ........................................................................................................................................................6

ROZDZIA 1 DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE, ZAGOSPODAROWANIE I UZBROJENIE TERENU .....................................7

ROZDZIA 2 STAN ADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGI JEGO OCHRONY ............................................................................... 11

ROZDZIA 3 STAN RODOWISKA W TYM STAN ROLNICZEJ I LENEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOCI I JAKOCI ZASOBW WODNYCH ORAZ WYMOGW OCHRONY RODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ........................................................................................................................................................... 15

ROZDZIA 4 STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKW ORAZ DBR KULTURY WSPCZESNEJ ....................... 35

ROZDZIA 5 WARUNKI I JAKO YCIA MIESZKACW W TYM OCHRONY ICH ZDROWIA ................................................... 44

ROZDZIA 6 ZAGROENIA BEZPIECZESTWA LUDNOCI I JEJ MIENIA ................................................................................... 60

ROZDZIA 7 POTRZEBY I MOLIWOCI ROZWOJU GMINY .......................................................................................................... 62

ROZDZIA 8 STAN PRAWNY GRUNTW ......................................................................................................................................... 69

ROZDZIA 9 WYSTPOWANIE OBIEKTW I TERENW CHRONIONYCH ORAZ OGRANICZENIA W ZAGOSPODAROWANIU TERENW WYNIKAJCE Z PRZEPISW ODRBNYCH........................................................................................... 70

ROZDZIA 10 WYSTPOWANIE OBSZARW NATURALNYCH ZAGROE GEOLOGICZNYCH ................................................. 80

ROZDZIA 11 WYSTPOWANIE UDOKUMENTOWANYCH Z KOPALIN, ZASOBW WD PODZIEMNYCH ORAZ UDOKUMENTOWANYCH KOMPLEKSW PODZIEMNEGO SKADOWANIA DWUTLENKU WGLA .................... 81

ROZDZIA 12 WYSTPOWANIE TERENW GRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISW ODRBNYCH .. 85

ROZDZIA 13 STAN SYSTEMW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, W TYM STAN STOPNIA UPORZDKOWANIA GOSPODARKI WODNO-CIEKOWEJ, ENERGETYCZNEJ ORAZ GOSPODARKI ODPADAMI .................................................................................................................................................................... 86

ROZDZIA 14 ZADANIA SUCE REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELW PUBLICZNYCH .................................................. 93

ROZDZIA 15 WYMAGANIA DOTYCZCE OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ ......................................................................... 96


Strona 3

CZ 2 - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

ROZDZIA 1 KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ MIASTA I GMINY ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENW ....................................................................................................................................................................................... 98

ROZDZIA 2 KIERUNKI I WSKANIKI DOTYCZCE ZAGOSPODAROWANIA ORAZ UYTKOWANIA TERENW W TYM TERENY WYCZONE SPOD ZABUDOWY .............................................................................................................. 101

ROZDZIA 3 OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY RODOWISKA I JEGO ZASOBW, OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO, UZDROWISK ....................................................................................................... 107

ROZDZIA 4 OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKW ORAZ DBR KULTURY WSPCZESNEJ ........................................................................................................................................................ 118

ROZDZIA 5 KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ................................... 124

ROZDZIA 6 OBSZARY, NA KTRYCH ROZMIESZCZONE BD INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM ................................................................................................................................................................. 130

ROZDZIA 7 OBSZARY, NA KTRYCH ROZMIESZCZONE BD INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU PONADLOKALNYM, ZGODNIE Z USTALENIAMI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENENGO WOJEWDZTWA I USTALENIAMI PROGRAMW, O KTRYCH MOWA W ART. 48 UST. 1 USTAWY O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Z DNIA 27 MARCA 2003 ROKU ............................ 131

ROZDZIA 8 OBSZARY, DLA KTRYCH OBOWIZKOWE JEST SPORZDZENIE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENENGO NA PODSTAWIE PRZEPISW ODRBNYCH, W TYM OBSZARY WYMAGAJCE PRZEPROWADZENIA SCALE I PODZIAU NIERUCHOMOCI, TAKE OBSZARY ROZMIESZCZENIA OBIEKTW HANDLOWYCH O POWIERZCHNI SPRZEDAY POWYEJ 400 M

2 ORAZ

OBSZARY PRZESTRZENI PUBLICZNEJ ................................................................................................................... 132

ROZDZIA 9 OBSZARY, DLA KTRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZDZI MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, W TYM OBSZARY WYMAGAJCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTW ROLNYCH I LENYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELENE ...................................................................................................... 133

ROZDZIA 10 KIERUNKI I ZASADY KSZTATOWANIA ROLNICZEJ I LENEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ .................... 135

ROZDZIA 11 OBSZARY SZCZEGLNEGO ZAGROENIA POWODZI ORAZ OBSZARY OSUWANIA SI MAS ZIEMNYCH .. 137

ROZDZIA 12 OBIEKTY LUB OBSZARY, DLA KTRYCH WYZNACZA SI W ZOU KOPALINY FILAR OCHRONNY ............ 138

ROZDZIA 13 OBSZARY POMNIKW ZAGADY I ICH STREF OCHRONNYCH ORAZ OBOWIZUJCE NA NICH OGRANICZENIA PROWADZENIA DZIAALNOCI GOSPODARCZEJ, ZGODNIE Z PRZEPISAMI USTAWY Z DNIA 7 MAJA 1999 ROKU O OCHRONIE TERENW BYYCH HITLEROWSKICH OBOZW ZAGADY (DZ. U. NR 41 POZ. 412 Z PN. ZM.) ............................................................................................................................................... 139

ROZDZIA 14 OBSZARY WYMAGAJCE PRZEKSZTACE, REHABILITACJI LUB REKULTYWACJI ...................................... 140

ROZDZIA 15 GRANICE TERENW ZAMKNITYCH I ICH STREF OCHRONNYCH ...................................................................... 141

ROZDZIA 16 OBSZARY FUNKCJONALNE O ZNACZENIU LOKLANYM, W ZALENOCI OD UWARUNKOWA I POTRZEB ZAGOSPODAROWANIA WYSTPUJCYCH W GMINIE ......................................................................................... 143

ROZDZIA 17 OBSZARY, NA KTRYCH ROZMIESZCZONE BD URZADZENIA WYTWARZAJCE ENERGI Z ODNAWIALNYCH RDE ENERGII O MOCY PRZEKRACZAJCEJ 100 KW ...................................................... 143

SYNTEZA USTALE PROJEKTU STUDIUM I UZASADNIENIE PRZYJTYCH ROZWIZA...144


Strona 4

SPIS RYSUNKW:

Rysunek 1. Pooen ie gm iny W onik i na t le reg ionu ............................................................................................................ 6 Rysunek 2. Obszary ob j te obowizu jcym i p lanam i m ie jscowymi na t l e gm iny W onik i ...................................... 9 Rysunek 3. Granice gm iny na t le mezoreg ionw ................................................................................................................. 16 Rysunek 4. Najwan ie jsze dz ia y wodne przeb iega jce p rzez gm in W onik i ......................................................... 18 Rysunek 5. rednie miesiczne sumy opadw atmosferycznych w wieloleciu 1961-1990 na posterunku opadowym w Wonikach ........ 19 Rysunek 6. Korytarze ekologiczne i obszary wzowe sieci ECONET na tle gminy Woniki .................................................................. 20 Rysunek 7. Mapa ochrony Parku Krajobrazowego Lasy nad grn Liswart ...................................................................................... 23 Rysunek 8. Obszary NATURA 2000 w rejonie gminy Woniki ............................................................................................................ 26 Rysunek 9. Woniki na tle mapy z 1934 roku ....................................................................................................................................... 35 Rysunek 10. Liczba mieszkacw gminy Woniki w latach 2000-2012 ................................................................................................ 44 Rysunek 11. Udzia ludnoci na obszarach miejskich i wiejskich Wonik ............................................................................................. 44 Rysunek 12. Zmiany liczby ludnoci gminy Woniki z podziaem na pe w latach 2000-2012 .............................................................. 45 Rysunek 13. Udzia ludnoci poszczeglnych grup wiekowych mieszkacw gminy Woniki w ogle mieszkacw gminy w latach 2000-2012 ................................................................................................................................................................................................... 45 Rysunek 14. Gsto zaludnienia w gminie Woniki na tle gmin powiatu lublinieckiego ....................................................................... 46 Rysunek 15. Saldo migracji wewntrznych na terenie gminy Woniki w latach 2000-2012 ................................................................... 47 Rysunek 16. Ruchy naturalne w gminie Woniki w latach 2000-2012 .................................................................................................. 47 Rysunek 17. rednia powierzchnia uytkowa mieszkania w gminach powiatu lublinieckiego w roku 2010 ............................................ 48 Rysunek 18. Udzia mieszkacw gminy Woniki w dostpie do podstawowej infrastruktury technicznej w roku 2011 .......................... 49 Rysunek 19. Wskanik natenia bezrobocia na terenie gminy Woniki w latach 2005-2012 ............................................................... 50 Rysunek 20. Struktura wasnoci gruntw gminy Woniki ................................................................................................................... 69 Rysunek 21. Strefy ogranicze w zabudowie od lotniska Katowice - Pyrzowice ................................................................................... 78 Rysunek 22. Obszar gminy na tle jednolitych czci wd podziemnych ................................................................................. 82 Rysunek 23. Jednolite czci wd odziemnych .......................................................................................................................... 83 Rysunek 24. Gmina Woniki na tle GZPW ................................................................................................................................... 84 Rysunek 25. Schemat przebiegu planowanego odcinka autostrady A1 przez teren gminy Woniki .................................. 87 Rysunek 26. Przebieg dawnej linii kolejowej relacji Strzebin Woniki przez Psary (zaznaczony czarn lini) ................................. 88 Rysunek 27. Mapa ochrony Parku Krajobrazowego Lasy nad grn Liswart ............................................................................... 110 Rysunek 28. Podstawowy ukad komunikacji drogowej na obszarze miasta i gminy Woniki ............................................................ 124 Rysunek 29. Podstawowy ukad komunikacji rowerowej na obszarze miasta i gminy Woniki .......................................................... 127 Rysunek 30. Schemat obszarw przewidzianych do objcia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego .................. 133

SPIS TABEL: Tabela 1. Pooenie gminy wedug podziau fizycznogeograficznego Polski ....................................................................................... 15 Tabela 2. Zestawienie danych na posterunku opadowym w Wonikach (320 m n.p.m.) w latach 1961-1990.......................................... 19 Tabela 3. Wykaz pomnikw przyrody na terenie miasta i gminy Woniki .............................................................................................. 23 Tabela 4. Wykaz obszarw chronionych w ssiedztwie gminy Woniki ................................................................................................. 25 Tabela 5. Siedliskowe typy lasu i przyjte dla nich gospodarcze typy drzewostanw (opracowano na podstawie aktualnych projektw uproszczonych planw urzdzania lasu, planw urzdzania lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu) ...................................................... 27 Tabela 6. Gatunki nietoperzy objte ochron, stwierdzone i moliwe do stwierdzenia na terenie inwestycji w Babienicy .................... 31 Tabela 7. Obiekty wpisane do rejestru zabytkw Wojewody lskiego .................................................................................. 36 Tabela 8. Liczba mieszkacw do powierzchni poszczeglnych soectw w gminie Woniki .................................................................. 46 Tabela 9. Liczba zwierzt hodowlanych w gospodarstwach rolnych na terenie gminy Woniki ............................................................. 49 Tabela 10. Powierzchnia upraw w gospodarstwach rolnych na terenie gminy Woniki ......................................................................... 50 Tabela 11. Bezrobocie na terenie gminy Woniki w latach 2008-2012 ................................................................................................. 50 Tabela 12. Uczniowie i absolwenci szk na terenie gminy Woniki w latach 2008-2012 ...................................................................... 51 Tabela 13. Dzieci korzystajce z przedszkoli na terenie gminy Woniki w latach 2008-2012 ................................................................ 51 Tabela 14. Pomoc spoeczna na terenie gminy Woniki w latach 2008-2012 ....................................................................................... 57 Tabela 15. Dziaalno gospodarcza na terenie gminy Woniki w latach 2005-2012 ............................................................................ 58 Tabela 16. Dziaalno gospodarcza wedug sekcji PKB na terenie gminy Woniki w roku 2012 .......................................................... 58 Tabela 17. Stan wyposaenia jednostek OSP na terenie gminy Woniki w roku 2012 .......................................................................... 60 Tabela 18. Analiza SWOT dla gminy Woniki ..................................................................................................................................... 62 Tabela 19. Zestawienie tabelaryczne z na podstawie Centralnej Bazy Danych Geologicznych Pastwowego Instytutu Geologicznego ................................................................................................................................................................................... 81 Tabela 20. Wykaz drg powiatowych na terenie gminy Woniki ......................................................................................................... 86 Tabela 21. Wykaz pomnikw przyrody na terenie miasta i gminy Woniki .......................................................................................... 114


Strona 5

CZ I

UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO


Strona 6

POOENIE GMINY

Gmina Woniki pooona jest w pnocno-wschodniej czci wojewdztwa lskiego, w powiecie lublinieckim. Najbliszym wikszym miastem jest pooona okoo 20 km na pnoc Czstochowa. Odlego do Katowic stolicy wojewdztwa wynosi 50 kilometrw. Wana dla rozwoju regionu jest stosunkowo niewielka odlego do najwikszego okrgu przemysowego Polski - Grnolskiego Okrgu Przemysowego.

Wedug podziau na regiony fizycznogeograficzne Jerzego Kondrackiego gmina zlokalizowana jest w obrbie dwu podprowincji: Wyyny lsko-Krakowskiej (341) oraz Niziny rodkowopolskiej (318) oraz dwu makroregionw i trzech mezoregionw.

Rysunek 1. Pooen ie gm iny W onik i na t l e reg ionu

dane: http://mapa.ump.waw.pl.

http://mapa.ump.waw.pl/


Strona 7

Rozdzia 1

DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE, ZAGOSPODAROWANIE I UZBROJENIE TERENU

Wg danych statystycznych GUS (Dane Statystyczne Samorzdowca za rok 2012) powierzchnia miasta i gminy Woniki wynosi 12762 ha, z czego miasto Woniki zajmuje 7101 ha. Obszar wiejski gminy Woniki posiada powierzchni 5661 ha. W skad gminy wchodz nastpujce soectwa: Babienica, Kamienica, Kamieskie Myny, Lubsza, Piasek, Psary, oraz miasto Woniki. W roku 2011 z soectwa Kamienica wyodrbnione zostao nowe soectwo Drogobycza.

W strukturze gruntw dominuj:

uytki rolne 5660 ha (44,3 %), w tym:

grunty orne 4175,61 ha,

pod zasiewami 3416,17 ha,

ugory 159,74 ha,

sady 20,51 ha,

ki trwae 1143, 23 ha,

pastwiska trwae 321,24 ha,

zadrzewienia 364,24 ha,

pozostae grunty 322,91 ha;

uytki lene 4929 ha (37,8 %), w tym:

na terenie miasta Woniki 3353 ha,

lasw stanowicych wasno Skarbu Pastwa 4341 ha. W strukturze osadniczej miasta i gminy rol nadrzdn peni miasto Woniki jako orodek administracji lokalnej. Miasto posiada zabytkowy ukad urbanistyczny uksztatowany wok prostoktnego Rynku i prostoktnej siatki ulic. Dominujcym typem zabudowy jest zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, a w czci koncentrujcej si wok Rynku i w ssiadujcych z nim kwartaw zabudowy, rwnie zabudowa kamieniczna, bdca rodzajem zabudowy wielorodzinnej niskiej intensywnoci. Na obszarze miasta zlokalizowane s rwnie obiekty usug publicznych z zakresu administracji lokalnej, zdrowia, owiaty, kultury, sportu i rekreacji. Na kanwie historycznego zaoenia urbanistycznego miasta narastaj nowe osiedla mieszkaniowe, gwnie typu jednorodzinnego. W pnocnej czci miasta istnieje strefa gospodarcza, gdzie funkcjonuje wikszo zarejestrowanych na terenie miasta zakadw produkcyjnych i usugowych. Administracyjnie do miasta nale: Dyrdy, Grale Czarny Las i Ligota Wonicka. S one pooone z dala od rzeczywistego miejskiego zaoenia urbanistycznego i stanowi osiedla o charakterze wiejskich ukadw ruralistycznych, ktrymi faktycznie pozostay po wczeniu obszarw wiejskich w granice administracyjne miasta. Obszary pomidzy poszczeglnymi jednostkami osadniczymi na terenie miasta wypeniaj due przestrzenie uytkw rolnych, a w poudniowej czci miasta las. W Dyrdach, Czarnym Lesie, w ssiedztwie istniejcej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej rozwijaj si zespoy zabudowy letniskowej. Natomiast turystyka kwalifikowana rozwija si wok zespou paacowo-parkowego w Czarnym Lesie. Na terenie gminy osadnictwo koncentruje si w kilku miejscowociach: Piasek, Lubsza, Psary, Babienica, Kamienica, Mzyki, Kamieskie Myny, Pakuy. Najwiksz miejscowoci mogc konkurowa z miastem s Psary. Miejscowo Psary stanowi nie tylko silny orodek osadniczy, gdzie intensywnie rozwija si zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, ale rwnie jest zapleczem usugowym na poziomie lokalnym, w zakresie usug: zdrowia, owiaty, sportu i rekreacji. Na terenie pozostaych miejscowoci zabudowa zagrodowa jest wymieszana z zabudow mieszkaniow jednorodzinn. Zarwno jednej jak i drugiej czsto towarzysz obiekty usugowe rnego typu. Typowo letniskowymi miejscowociami s: Okrglik i Niwy. Natomiast turystyka kwalifikowana rozwija si wok zespou paacowo-parkowego w Piasku. Gmina ma charakter rolniczy, dlatego przemys i produkcja zlokalizowane na terenie miasta i gminy s w wikszoci przypadkw zwizane z przetwrstwem rolno-spoywczym i produkcj rolnicz, w tym hodowl, gwnie drobiu. Ponadto w rejonie Kamienicy funkcjonuj czynne kopalnie kruszyw pospolitych. W pnocnej czci gminy, na terenach rolniczych rozwija si energetyka wiatrowa. W zakresie rozwoju osadnictwa, na terenie gminy nie wystpuj ograniczenia powodowane zagroeniem powodziowym, czy ruchami masowymi ziemi. Gwnymi czynnikami ksztatujcymi zasig obszarw zabudowanych s: grunty chronione, w tym trzecich klas bonitacyjnych oraz grunty lene, obszary objte ochron na mocy ustawy o ochronie przyrody (gwnie rezerwat przyrody, park

krajobrazowy), udokumentowane zoa kruszyw i zwizane z nimi obszary i tereny grnicze, strefy sanitarne od cmentarzy,


Strona 8

istniejce elektrownie wiatrowe. Natomiast w zwizku z istniejcym w Pyrzowicach lotniskiem cywilnym, na obszarze gminy Woniki wystpuj ograniczenia w wysokoci lokalizowanej zabudowy.

Do dnia uchwalenia niniejszego Studium na terenie gminy obowizywao Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woniki przyjte uchwa Nr 24/III/2002 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 30 grudnia 2002 r, zmienione fragmentarycznie w 2008, a nastpnie w 2009 roku. W obowizujcym dotychczas Studium wyznaczono zasig obszarw wskazanych do rozwoju zabudowy w tym: obszary zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej z usugami, letniskowej, usugowej, produkcyjno-skadowej, produkcji rolniczej. Obszary produkcji rolniczej podzielono na objte zakazem zabudowy i z dopuszczeniem lokalizacji zabudowy. Wskazano rwnie granice proponowanych dolesie w ssiedztwie istniejcych kompleksw lenych, na pnocy i poudniu gminy. Generalnie, dotychczasowe Studium zakadao rozwj zabudowy w oparciu o istniejc struktur osadnicz gminy.

Dla obszarw istniejcej i projektowanej zabudowy obowizuj miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Woniki przyjty uchwa Nr

127/XX/1999 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 16 listopada 1999 roku, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Terenu w Wonikach przy ul. Koziegowskiej

przyjty uchwa Nr 302/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Terenu w Miejscowoci Piasek przy ul. Bytomskiej

przyjty uchwa Nr 303/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Terenu w Miejscowoci Dyrdy przy ul. Asfaltowej

przyjty uchwa Nr 304/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego na terenie Miasta i Gminy Woniki przyjty

uchwa Nr 305/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Terenu w Wonikach przy ul. Dworcowej przyjty

uchwa Nr 306/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Terenu w Wonikach przy ul. Dworcowej przyjty

uchwa Nr 307/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego na terenie Miasta i Gminy Woniki przyjty

uchwa Nr 308/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Terenu w Czarnym Lesie przyjty uchwa Nr

309/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego na terenie Miasta i Gminy Woniki przyjty

uchwa Nr 310/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego na terenie Miasta i Gminy Woniki przyjty

uchwa Nr 311/XXIX/2001 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 28 grudnia 2001 roku, Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego Poszczeglnych Miejscowoci Gminy Woniki

przyjty uchwa Nr 234/XXI/2004 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 30 grudnia 2004 roku, Zmiana Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Poszczeglnych Miejscowoci Gminy

Woniki przyjta uchwa Nr 72/VI/2007 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 29 marca 2007 roku, Zmiana Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Poszczeglnych Miejscowoci Gminy

Woniki przyjta uchwa Nr 102/VIII/2007 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 18 czerwca 2007 roku, Zmiana fragmentu Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego w miejscowoci Woniki

przyjta uchwa Nr 73/VI/2007 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 29 marca 2007 roku, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Obejmujcy Wyodrbnione Tereny Przeznaczone

Pod Eksploatacj Surowcw Mineralnych Pooone w Miejscowoci Kamienica w Gminie Woniki przyjta uchwa Nr 213/XIX/2008 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 26 czerwca 2008 roku,

Zmiana Fragmentw Miejscowego Planu zagospodarowania Przestrzennego Poszczeglnych Miejscowoci Gminy Woniki przyjta uchwa Nr 212/XIX/2008 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 26 czerwca 2008 roku,

Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego obejmujcy nowe tereny na obszarze Miasta i Gminy Woniki przyjty uchwa Nr 404/XXXVIII/2010 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 29 marca 2010 roku,

Zmiana Fragmentw Miejscowego Planu zagospodarowania Przestrzennego Poszczeglnych Miejscowoci Gminy Woniki przyjta uchwa Nr 403/XXXVIII/2010 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 29 marca 2010 roku.


Strona 9

Rysunek 2. Obszary ob j te obowizu jcym i p lanam i m ie jscowymi na t le gm iny W onik i


Strona 10

Na podstawie analizy zoonych wnioskw o wyznaczenie nowych terenw budowlanych oraz terenw przeznaczonych na cele powierzchniowej eksploatacji kruszyw i elektrowni wiatrowych wynika, e wymagana jest aktualizacja obowizujcych planw miejscowych.

Ruch budowlany na terenie miasta i gminy Woniki jest stosunkowo duy. Analiza wydanych w ostatnich trzech latach (2011-2013) pozwole na budow wykazaa, e:

w 2011 roku na terenie miasta i gminy Woniki wydano 35 pozwole na budow nowych budynkw mieszkalnych (w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej) oraz 17 pozwole na budow dotyczcych budynkw niemieszkalnych (gwnie w zabudowie letniskowej) oraz na elektrownie wiatrowe;

w 2012 roku na terenie miasta i gminy Woniki wydano 25 pozwole na budow nowych budynkw mieszkalnych (w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej) oraz 10 pozwole na budow dotyczcych budynkw niemieszkalnych (gwnie w zabudowie letniskowej, usugowo-przemysowych) oraz na elektrownie wiatrowe;

do padziernika 2013 roku na terenie miasta i gminy Woniki wydano 8 pozwole na budow nowych budynkw mieszkalnych (w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej) oraz 4 pozwolenia na budow dotyczce budynkw niemieszkalnych (gwnie w zabudowie letniskowej) oraz na elektrownie wiatrowe.

Najwicej pozwole na budow nowych budynkw mieszkalnych, usugowych, przemysowych wydano na terenie miasta oraz w miejscowociach: Psary, Kamieskie Myny i Lubsza.

W latach 2011-2013 na terenie miasta i gminy Woniki wydano 32 decyzje o warunkach zabudowy na budynki mieszkalne w zabudowie jednorodzinnej lub na zabudow zagrodow oraz trzy decyzje na lokalizacj elektrowni wiatrowych. Oznacza to, e cz zabudowy jest lub bdzie lokalizowana na obszarach nie przewidzianych do urbanizacji w obowizujcych dokumentach planistycznych, co niekorzystnie wpywa na struktur sieci osadniczej gminy poprzez rozpraszanie zabudowy. Zjawisko rozpraszania zabudowy na terenie miasta i gminy Woniki dotychczas nie byo zbyt intensywne, ale w skutek wydawania decyzji o warunkach zabudowy moe si nasila.

Wnioski:

Struktura osadnicza gminy jest uksztatowana z podziaem na pierwotne zaoenie miejskie i osady wiejskie o zwartym ukadzie osadniczym, z wyran funkcj wiodc poszczeglnych jednostek.

W zagospodarowaniu przestrzennym wyrana jest delimitacja pomidzy obszarami zurbanizowanymi i obszarami otwartymi.

Wszystkie obszary przewidziane w Studium do urbanizacji pokrywaj obowizujce plany miejscowe. Niezbdne jest opracowanie planw miejscowych dla terenw przewidzianych do lokalizacji nowych farm wiatrowych.

Do duy ruch budowlany na terenie gminy, liczne wnioski o przeznaczenie nowych terenw pod zabudow, planowana budowa autostrady A1 z wzem w Wonikach, dajca nowe moliwoci rozwojowe gminie wskazuj na konieczno opracowania nowych planw miejscowych.

Konieczno ograniczenia moliwoci rozlewania si zabudowy na tereny otwarte, pooone z dala od jednostek osadniczych w skutek wydawanych decyzji o warunkach zabudowy przemawia za opracowaniem planw miejscowych dla obszaru caej gminy Woniki.


Strona 11

Rozdzia 2

STAN ADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGI JEGO OCHRONY

W przestrzeni gminy Woniki istnieje wyrana granica pomidzy obszarami zabudowanymi i obszarami otwartymi.

Tereny zainwestowane:

Osadnictwo na terenie gminy ma charakter skupiony. Osady s rwnomiernie rozmieszczone na obszarze caej gminy. Najwaniejsz i najwiksz jednostk osadnicz jest pierwotne zaoenie miejskie Woniki.

Historyczny ukad urbanistyczny Wonik uksztatowa si wok prostoktnego Rynku, ktrego w poudniowo-zachodniej czci zlokalizowany jest koci stanowicy dominant przestrzenn. Wok Rynku zabudowa kamieniczna przechodzca w jednorodzinn tworzy kwartay zabudowy na planie prostokta. Najnowsza zabudowa jednorodzinna rozwijajca si na obrzeach miasta, rwnie posiada zwarty charakter. Natomiast osady wiejskie oraz osiedla na terenie miasta bdce historycznie wsiami, jak: Dyrdy, Ligota Wonicka, Czarny Las posiadaj charakter wsi acuchowych (Kamieskie Myny) oraz wielodronicowych. Pierwotne ukady ruralistyczne s czytelne, a nowa zabudowa rozwija si poprzez ich uzupenianie lub obrastanie istniejcych zaoe osadniczych. W ostatnich latach, poprzez realizacj zabudowy w oparciu o obowizujce dokumenty planistyczne, na terenie gminy zaczy rozwija si ukady ulicowe w ssiedztwie poszczeglnych wsi. Przykadem mog by: Mzyki, Kamieskie Myny (wzdu drogi czcej miejscowo z drog wojewdzk nr 908), Czarny Las.

Zabudowa rozproszona na terenie gminy w zasadzie nie wystpuje, co ma szczeglne znaczenie dla jakoci krajobrazu.

Fot. 1. Widok na miasto Woniki

Fot. 2. Zabudowa kamieniczna w Wonikach

Fot. 3. Rynek w Wonikach

Fot. 4. Zabudowa pierzejowa w Lubszy


Strona 12

Fot. 5. Nowe osiedla mieszkaniowe w Wonikach

Fot.6. Zabudowa rozproszona obok Kamienicy

W strukturze zabudowy miejskiej dominuje zabudowa mieszkaniowa kamieniczna w historycznej czci miasta tworzca wyranie uksztatowane pierzeje ulic, oraz jednorodzinna przechodzca miejscami w zagrodow na obrzeach. Zabudowa kamieniczna to zabudowa dwu- trzykondygnacyjna, czsto z lokalami usugowymi w parterach budynkw. Cz zabytkowych kamienic wymaga remontw. Na zapleczach budynkw tworzcych pierzeje ulic wyksztaciy si indywidualne podwrza, czsto z zabudow gospodarcz i garaow. Wrd budynkw jednorodzinnych rwnie dominuj budynki dwukondygnacyjne, lecz najczciej s to budynki wolnostojce, z uytkowym poddaszem. Na osiedlach mieszkaniowych z lat 70 i 80 dominuj budynki z dachami paskimi lub kopertowymi. Na obszarach wiejskich zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna miesza si z zabudow wielorodzinn. Budynki mieszkalne, bez wzgldu na rozdaj zabudowy, usytuowane s w pierwszej linii zabudowy od drogi, a za nimi rozcigaj si zabudowania gospodarcze. Wysoko zabudowy na obszarze gminy jest wyrwnana. Elementami dominujcymi w przestrzeni s najczciej, obiekty uytecznoci publicznej, obiekty sakralne i obiekty zabytkowe.

Fot. 7. Koci w Wonikach

Fot. 8. Koci na cmentarzu w Wonikach

Fot. 9.Koci w Lubszy

Fot. 10.Hala sportowa w Wonikach

Fot. 11. Paac w Czarnym Lesie


Strona 13

W ostatnich latach na terenie gminy rozwijaj si osiedla zabudowy letniskowej, ktra czsto przybiera form zabudowy caorocznej jednorodzinnej.

Wnioski:

Nowe inwestycje powinno si realizowa jako uzupenienie istniejcych przestrzeni zainwestowanych, w celu eliminacji zabudowy rozproszonej.

Nowe inwestycje nie powinny by lokalizowane w bezporednim ssiedztwie granicy lasw, tak aby w otoczeniu lasw dominoway naturalnie zachodzce procesy ekologiczne.

Korzystne dla adu przestrzennego jest stosowanie tradycyjnych form architektonicznych, materiaw i kolorystyki zharmonizowanej z otaczajc zabudow i krajobrazem, jednak nie jest wykluczona lokalizacja obiektw o nowoczesnych ksztatach i detalu architektonicznym, ale wycznie w wybranych, szczeglnych rejonach miasta i gminy, w sposb niekolidujcy z istniejca zabudow.

Tereny otwarte:

Tereny otwarte na obszarze miasta i gminy Woniki tworz gwnie pola uprawne, trwae uytki zielone oraz lasy. W granicach miasta i gminy istniej dwa due kompleksy lene w pnocnej i poudniowej czci gminy, oraz nieco mniejszy w zachodniej czci gminy, w rejonie miejscowoci Czarny Las. Na pozostaym obszarze kompleksy lene w zasadzie nie wystpuj. Caa centralna cz gminy to pola uprawne z patami wikszych uytkw zielonych, gwnie wzdu rzek i strumieni oraz obszarw zmeliorowanych. Na terenie gminy nie ma te wikszych rzek, ani jezior, ktre istotnie wpywayby na krajobraz przestrzeni otwartych. Na terenie uytkw rolnych w rejonie Kamienicy rozpocz si proces lokalizowania elektrowni wiatrowych. W tym samym rejonie trwa powierzchniowa eksploatacja kruszyw pospolitych. Eksploatacja jest prowadzona metod odkrywkow. W wyrobiskach poeksploatacyjnych tworz si sztuczne zbiorniki wodne. Obecnie w tym miejscu teren zosta zdegradowany, lecz w przyszoci wskutek rekultywacji, ma szanse na pene przywrcenie waciwych walorw krajobrazowych.

Fot. 12. Widok na pola uprawne w gminie Woniki

Fot. 13. Uytki zielone na poudnie od miasta Woniki

Fot. 14. Widok na pola uprawne w gminie Woniki

Fot. 15. Zadrzewienia rdpolne


Strona 14

Fot. 16. Widok na pola uprawne i lasy w Wonikach

Fot.17. Elektrownie wiatrowe koo Kamienicy

Wnioski:

Z uwagi na penione funkcje krajobrazowo-przyrodnicze oraz wartoci gospodarcze (w gminie przewaaj gleby wysokich klas bonitacyjnych) wskazuje si pozostawienie jak najwikszej czci omawianych terenw w dotychczasowej formie uytkowania bez zabudowy.

Z uwagi na warto przyrodniczo krajobrazow jak peni trwae uytki zielone oraz zadrzewienia rdpolne naley je pozostawi w dotychczasowym uytkowaniu oraz umoliwia proces naturalnego tworzenia si zadrzewie rdpolnych.

Na zwartych obszarach pl uprawnych i uytkw zielonych dopuszczalne jest lokalizowanie elektrowni wiatrowych.

Tereny lene nie powinny podlega przeksztaceniom i zabudowywaniu.

Gospodark len naley tu prowadzi zgodnie z planami zagospodarowania i urzdzania lasw oraz stopniowo zmniejsza udzia sosny i wprowadza buk oraz inne gatunki waciwe dla warunkw siedliskowych, klimatycznych i terenowych.

Powinno si zwikszy powierzchni len, szczeglnie powiksza i czy rozdrobnione fragmenty lasw wkraczajcych pomidzy uytki rolne na glebach niskich klas bonitacyjnych (V i VI).

Tereny zdegradowane w skutek powierzchniowej eksploatacji musz zosta zrekultywowane.


Strona 15

Rozdzia 3

STAN RODOWISKA W TYM STAN ROLNICZEJ I LENEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOCI I JAKOCI ZASOBW WODNYCH ORAZ WYMOGW

OCHRONY RODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO

Klasyfikacja fizyczno-geograficzna i geomorfologia:

Ciekawe jest pooenie gminy Woniki na tle podziau fizycznogeograficznego opracowanego przez Jerzego Kondrackiego i zmodyfikowanego przez Andrzeja Richlinga. Ley ona w obrbie dwch podprowincji, dwch makroregionw i trzech mezoregionw.

Tabela 1. Pooenie gminy wedug podziau fizycznogeograficznego Polski

PROWINCJA: Wyyny Polskie Ni rodkowoeuropejski

PODPROWINCJA: Wyyna lsko Krakowska (341) Niziny rodkowopolskie (318)

MAKROREGION: Wyyna Wonicko Wieluska (341.2) Nizina lska (318.5)

MEZOREGION: Obnienie Liswarty (341.22)

Prg Wonicki (341.23)

Rwnina Opolska (318.57)

Obnienie Liswarty (341.22) obejmuje pnocn cz gminy. Obnienie zostao wymodelowane w iach i ioupkach retyko-liasowych, miejscami take w iach kajpru. Rzeb obszaru stanowi paska, miejscami falista wysoczyzna polodowcowa zbudowana z utworw piaszczystych. Rozcina j rzeka Kamieniczka i grny odcinek Liswarty. Wysoko bezwzgldna waha si od 365 m n.p.m. (Gra Grjec koo Psar) do 283 m n.p.m. (dolinka Kamieniczki), deniwelacje dochodz do 82 m, spadki terenu 0-2%.

Prg Wonicki (341.23) ma ksztat wskiego i wyduonego pasma, zajmujcego rodkow cz gminy. Jest to kuesta zbudowana z grno-triasowych piaskowcw i wapieni kajpru. Ma urozmaicon rzeb - falist powierzchni progu rozcinaj liczne doliny z dnem czsto paskim i podmokym, sama powierzchnia Progu skada si z licznych zaokrglonych lub spaszczonych garbw, stoliw i pagrw o charakterze twardzielowym. Wzniesienia przebiegaj z poudniowego-wschodu na pnocny-zachd, osigajc najwiksze wysokoci w rejonie Lubszy (366 m) i Wonik (359 m). Wyniesienia wznosz si na okoo 60 80 m nad przyleg od poudnia dolin Maej Panwi i opadaj ku niej stromym stokiem denudacyjnym. Powierzchni Progu pokrywaj paty piaszczysto-gliniaste (czwartorzd) o rnej miszoci. W jego obrbie przewaaj spadki 2-5%, dochodzcej jednak miejscami do 10% i wicej (okolice Lubszy i Wonik).

Rwnina Opolska (318.57) na niej, a dokadnie w jej wschodniej czci zwanej Obnieniem Maej Panwi, ley poudniowa cz gminy. Obnienie to powstao w iach i ioupkach kajpru. W osi obnienia pynie rzeka Maa Panew zbierajca wody licznych dopyww biorcych pocztek w Progu Wonickim. Rzeba obszaru jest niezwykle monotonna. Panuj tu rozlege zalesione powierzchnie rozcite dolinami rzecznymi o podmokym i kowym dnie. Spadki terenu wahaj si midzy 0-2%. (Powszechna inwentaryzacja przyrodnicza Miasta i Gminy Woniki, 1993 r.).

Warunki fizyczno-geograficzne gminy mona uzna za bardzo zrnicowane, co przekada si na warunki glebowe, uytkowanie, warunki klimatyczne, a take budow geologiczn.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Regionalizacja_fizycznogeograficzna_Polskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Regionalizacja_fizycznogeograficzna_Polski


Strona 16

Rysunek 3. Gran ice gm iny na t le mezore gionw

dane: opracowanie wasne oraz warstwa informacyjna Centralnej Bazy Danych Geologicznych http://bazagis.pgi.gov.pl/dwm/

Budowa geologiczna:

Obszar gminy pooony jest w obrbie monokliny lsko-Krakowskiej. Monoklina zbudowana jest ze ska permu i triasu, w czci wschodniej i pnocnej take z jury. Granice monokliny wyznaczaj od pnocy - rw Wielunia (na przedueniu elewacji przedborskiej, rozdzielajcej nieck miechowsk i dzk), Wrocaw przez Wieruszw, Wielu, Pajczno; pnocny-zachd - od Wrocawia przez okolice Niemodlina, Krapkowic, Strzelec Opolskich, okra Grnolskie Zagbie i przez okolice Trzebini dochodzi do Wisy. Monoklina rowami tektonicznymi zostaa podzielona na cztery czci: krakowsk (poudniow; od zapadliska po Rw Krzeszowicki), olkusk (od Rowu Krzeszowickiego do rowu Wolbromia), zawierciask (od rowu Wolbromia do Szczekocin), czstochowsk (od rowu Wielunia do Szczekocin).

Najstarszymi utworami stwierdzonymi na omawianym obszarze s utwory triasowe: wapie muszlowy zbudowany z wapni i dolomitw z przewarstwieniami upkw pod utworami kajpru lub pod utworami czwartorzdowymi oraz utwory kajpru wyksztacone w postaci iw pstrych, ioupkw czerwonych z przewarstwieniami piaskowcw. Nawiercona miszo utworw wapienia muszlowego wynosi od 20 do 43 metrw natomiast utworw kajpru wynosi 136-180 m.

W rejonie Czarnego Lasu wystpuj iy szaro-zielone, gliny, wiry kwarcowe oraz piaski i piaskowce elaziste doggeru.

Na caym obszarze gminy rozprzestrzenione s utwory czwartorzdowe, ktre charakteryzuje zmienna miszo od kilkunastu centymetrw do kilku metrw. Utwory plejstoceskie wyksztacone s w postaci piaskw rnoziarnistych z gazami akumulacji lodowej, gliny piaszczyste miejscami pylaste.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Regionalizacja_fizycznogeograficzna_Polskihttp://bazagis.pgi.gov.pl/dwm/


Strona 17

W Dolinie Maej Panwi znaczne powierzchnie zajmuj piaski rzeczne terenw akumulacyjnych. Utwory holoceskie reprezentowane s przez mady i piaski rzeczne oraz torfy wystpujce w dolinach rzek.

Wody powierzchniowe:

Sie rzeczna gminy jest dobrze rozwinita. Cz poudniow i rodkow gminy odwadnia rzeka Maa Panew z prawobrzenymi dopywami: Babieniczka, Ligocki Potok, ana. Cz pnocna odwadniana jest przez rzek Kamieniczk dopyw Warty oraz grny odcinek rzeki Liswarty.

Potoki i rzeczki, poza Ma Panwi, pynce przez obszar gminy posiadaj tu swoje rda, a nieco pagrkowaty teren powoduje, e przy nagych oberwaniach chmur skutki deszczu stwarzaj lokalne podtopienia, ktrych rozmiarw nie da si policzy (Ekspertyza dotyczca rozwiza planistycznych w rejonach zagroe powodziowych gminy Woniki, 2000 r.).

W okolicach Kamienicy ma swoje rda Potok Kamieniecki - dopyw rzeki Kamieniczki, ktra pync w kierunku wschodnim do granicy z Pakuami, przebywa tras ponad 5 km. Zosta on uregulowany na potrzeby rolnicze, a wic koryto mieci wody letnie. Jednak po nienych zimach i nagych ociepleniach, a take przy dugotrwaych deszczach lub oberwaniach chmury w tym rejonie jego wody mog wystpowa z koryta. Podobnie do Kamieniczki zachowuje si rw melioracyjny pyncy przez Czarny Las. W obydwu wypadkach sytuacj poprawiaj wystpujce tam stawy.

Maa Panew, do ktrej wpada znaczna cz ciekw w gminie, pynie przez tereny lene i w pobliu osad lenych. Na krtkim odcinku, przy ujciu potoku ana, na prawym brzegu, koryto Maej Panwi zostao uregulowane w latach szedziesitych, przy czym odnosi si to gwnie do odcinka lecego poza granicami opracowania. Przekrj koryta na tym odcinku mieci wody letnie, wiksze wody pyn dolin niezabudowan.

Potok ana o cakowitej dugoci przekraczajcej 9 km bierze swj pocztek powyej osady Gazwka bdcej dzi czci Wonik. Przez miasto pynie odcinkami uregulowanymi zabudow domw, a waciwie budynkami gospodarczymi o fundamentach lub murach zlokalizowanych najczciej bezporednio na kocu skarpy potoku. Koryto nie ma jednak jednakowej szerokoci, kamieniste dno nie posiada rwnie uregulowanego spadku.

Fot. 18, 19. Rzeka ana w Wonikach

Poniej miasta, a do ujcia na prawym brzegu Maej Panwi koryto uregulowano dla potrzeb rolnictwa. Spadek dna wyrwnano zabudow drewnian z ubezpieczeniem skarp. Ubezpieczenie stopni nie zdao egzaminu. Szeroko dna przy ujciu do maej Panwi przekracza 1,5 m. Powyej miasta koryto any nie jest uregulowane, ale w dolinie potoku zbudowane s stawy.

Potok Ligocki, o cakowitej dugoci wynoszcej ok. 12 km, bierze swj pocztek pod wsi Mzyki. Pynie obok Ligoty Wonickiej, Sulowa i liwy. Jest prawobrzenym dopywem Maej Panwi, do ktrej wpada w cofce zbiornika Zielona na terenie ssiedniej gminy. Ma uregulowany odcinek od km 5+500 do rde, regulacja koczy si w osadzie liwa, gdzie dawniej by myn wodny i stawy, poniej potok pynie przez tereny lene. W liwie wybudowano zastawk przy pomocy ktrej pitrzono wod do stawu. Urzdzenia


Strona 18

pitrzce wod s zniszczone i staw nie jest regularnie napeniany. Istniejca tu zabudowa rekreacyjna zblia si za bardzo do brzegw Potoku Ligockiego. Cz domkw letniskowych pooonych w dnie doliny moe by zalewana podczas wezbra.

Potok Babieniczka, dopyw prawobrzeny Maej Panwi, przez teren gminy przebiega dwoma uregulowanymi odcinkami od km 3+100 do 3+800 w Sonicy oraz od 6+200 do 10+300 we wsiach Psary i Babienica. Pozostae odcinki, gdzie Babieniczka pynie przez tereny lene, nie wymagaj regulacji.

W Zdzieradowicach i okolicy Mzyk pocztek bior potok Lenica dopyw Maej Panwi oraz rzeka Liswarta dopyw Warty. Maj one tu jednak wymiary roww melioracyjnych i z uwagi na znikom powierzchni zlewni nie odstpuj od nich charakterem. Koryta tych ciekw na terenie gminy Woniki mieszcz wody powodziowe (Ekspertyza dotyczca rozwiza planistycznych w rejonach zagroe powodziowych gminy Woniki, 2000 r.).

Przez pnocno -wschodni fragment gminy przebiega gwny dzia wodny II - go rzdu, oddzielajcy dorzecze Warty od dorzecza Odry, a przez sam poudniowy kraniec dzia I go rzdu (Odry i Wisy).

Rysunek 4. Najwan ie jsze dz ia y wodne p rzeb iega jce przez gm in W onik i

dane: Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa lskiego

W gminie nie ma wikszych zbiornikw wodnych. W lasach znajduj si mae oczka penice gwnie funkcje przeciwpoarowe, na pozostaych terenach istniej zbiorniki powstae po wyrobiskach lub sztuczne stawy, gwnie o funkcjach hodowlano-rekreacyjnych.

Gleby:

Charakter gleb determinuje rodzaj materiau skalnego, na ktrych si rozwiny i budujcego ich podoe (skaa macierzysta). Na terenie gminy Woniki wystpuj gleby wytworzone z utworw czwartorzdowych, zwaowych lub wodnolodowcowych takich jak piaski, wiry i gliny. Ponadto, wystpuj gleby powstae z utworw organicznych tj. torfy i namuy, oraz powstae ze ska wieku triasowego i jurajskiego iw, wapieni, dolomitw i piaskowcw.

W dolinach rzek i obnieniach terenu wyksztaciy si gleby hydromorficzne tj.: torfowe, muowo-torfowe oraz mady. Najwiksze obszary zajmuj gleby nalece do typu pseudobielicowych i brunatnych. Nieco mniejsze areay zajmuj gleby rdziny i czarne ziemie.

Pod wzgldem przydatnoci rolniczej do najlepszych gleb w gminie nale gleby wytworzone z glin zwaowych oraz iw triasowych. S to gleby orne dobre i rednio dobre III a i III b klasy bonitacyjnej gruntw ornych. Gleby te odznaczaj si wikszym wahaniem poziomu wd gruntowych w stosunku do klas wyszych. Ponadto, w klasach tych mona ju zaobserwowa procesy degradacji. Pozostae gleby nale do V i IV klasy bonitacyjnej - wytworzone z piaskw lunych, sabogliniastych cakowitych lub podcielonych piaskiem lunym, glin lub iem.


Strona 19

Klimat:

Gmina Woniki ley w strefie klimatu umiarkowanego, w czstochowsko-kieleckiej dzielnicy klimatycznej (wg Gumiskiego). Dzielnice klimatyczne wyrniono biorc pod uwag przede wszystkim ilo opadw, dugo okresu wegetacyjnego oraz czas zalegania pokrywy nienej. Poniej przedstawiono charakterystyczne dane klimatyczne dla ww. dzielnicy:

rednia roczna temperatura wynosi 6-7 C;

rednia miesiczna temperatura stycznia waha si od -2 do -4C;

rednia miesiczna temperatura lipca wynosi od 14 do 16C;

dugo okresu wegetacyjnego od 200 do 210 dni;

czas zalegania pokrywy nienej od 60 do 80 dni.

Analiz warunkw opadowych na tym obszarze dokonano w oparciu o dane pomiarowe IMGW dla posterunku opadowego Woniki. Na ich podstawie obliczono rednie miesiczne i roczne sumy opadw z wielolecia 1961-1990, wyszczeglniajc rok normalny (N), suchy (S) i wilgotny (W). W analizowanym wieloleciu rednioroczna suma opadw wynosia 746 mm. rednie sumy roczne w latach ekstremalnych wahay si od 484 mm w roku najsuchszym (1982) do 1085 mm w roku najbardziej wilgotnym (1974). Roczny rozkad opadw jest do zrnicowany. Najwysza rednia miesiczna suma opadw przypada na lipiec i wynosi 108 mm, za najnisze sumy miesiczne obserwowane s w lutym i ksztatuj si na poziomie 37 mm.

Tabela 2. Zestawienie danych na posterunku opadowym w Wonikach (320 m n.p.m.) w latach 1961-1990

Opady w latach:

Sumy opadw miesicznych w mm Rok

XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X

N - normalny 54 52 42 37 40 47 81 86 108 85 67 47 746

S suchy 27 60 58 11 5 37 38 87 46 73 18 24 484

W - wilgotny 65 97 77 39 2 42 81 147 178 94 89 174 1085

Rysunek 5. rednie miesiczne sumy opadw atmosferycznych w wieloleciu 1961-1990 na posterunku opadowym w Wonikach

dane: Komentarz do Mapy Hydrograficznej w skali 1 :50000, Arkusz M-34-51-A Koziegowy, Przedsibiorstwo GEOPOL w

Poznaniu


Strona 20

Powizania przyrodnicze z otoczeniem:

Gwny korytarz ekologiczny w gminie stanowi Lasy Lublinieckie, ktre zostay wczone w sie ldowych korytarzy ekologicznych w ramach projektu realizowanego przez Generalnego Dyrektora Ochrony rodowiska pod nazw Ochrona rnorodnoci biologicznej poprzez wdroenie sieci ldowych korytarzy ekologicznych na terenie Polski. Przedmiotowe lasy s cznikiem pomidzy Jur Krakowsko-Czstochowsk z Lasami Stobrawsko-Turowskimi. Jest to jeden z najwikszych szlakw migracyjnych w wojewdztwie lskim.

Analizujc przestrze gminy w skali regionalnej i szerszej naley zwrci uwag na ca jej poudniow cz. Zostaa ona wczona do sieci ECONET-POLSKA jako korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym. Z kolei pnocno-zachodni fragment gminy zosta wczony do sieci jako krajowy obszar wzowy.

Koncepcje przedmiotowej sieci opracowano w latach 1995 - 1996 w ramach Programu Europejskiego Midzynarodowej Unii Przyrody. ECONET odgrywa istotn rol we wsppracy midzynarodowej, wic si cile z Konwencj o Biornorodnoci Biologicznej (1992r.) i Paneuropejsk strategi ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazowej (1995r.). Obecnie sie ta nie posiada umocowania prawnego lecz wci przywoywana jest w wielu dokumentach, stanowic pewne wytyczne dla polityki przestrzennej. Wskazanie na obszarze gminy korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym oznacza, i tereny te umoliwiaj rozprzestrzenianie si gatunkw pomidzy obszarami wzowym, ukierunkowuj przepyw materii i informacji biologicznej w krajobrazie (Strategia Wdraania krajowej sieci ekologicznej ECONET-POLSKA, Anna Liro, na zlecenie NFO, Warszawa 1998 r.).

Rysunek 6. Korytarze ekologiczne i obszary wzowe sieci ECONET na tle gminy Woniki

Naley tu rwnie zaznaczy, e przez powizania przyrodnicze naley rozumie nie tylko obecno wyranych korytarzy migracyjnych, ale take istnienie innych struktur ekologicznych oraz rozlegych przestrzeni otwartych pozwalajcych na utrzymanie lokalnej spjnoci ekologicznej. Nawet przestrze zurbanizowana moe zosta wczona w funkcjonowanie systemu przyrodniczego. Dzieje si tak dziki odpowiedniemu ksztatowaniu towarzyszcej zabudowie zieleni np. przez wprowadzanie szpalerw drzew,


Strona 21

czy pozostawieniu znacznego udziau zieleni przydomowej. Niebagateln rol w lokalnych powizaniach ekologicznych odgrywaj take formy ogrodze, gabaryty obiektw budowlanych, czy infrastruktura drogowa.

Obszary i obiekty prawnie chronione:

W granicach gminy Znajduje si kilka obszarw i obiektw chronionych na podstawie przepisw ustawy z 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. 2013 poz. 627) S to:

rezerwat Gra Grojec,

fragment Parku Krajobrazowego Lasy nad Grn Liswart,

drzewa uznane za pomniki przyrody,

obszar wczony do sieci Natura 2000 Bagno Bruch koo Pyrzowic.

REZERWAT GRA GROJEC o powierzchni 17,53 ha, ley w zachodniej czci gminy, najbliej miejscowoci Psary. Zosta powoany zarzdzeniem Ministra Ochrony rodowiska, Zasobw Naturalnych i Lenictwa z dnia 31 padziernika 1996 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Monitor Polski 1996 r. nr 67, poz. 634). Przedmiotem ochrony jest tu wielogatunkowy las mieszany z udziaem jawora, buka i jody. W rezerwacie wystpuj 4 gatunki objte cis ochron wawrzynek wilczeyko, bluszcz pospolity, lilia zotogw oraz kruszczyk rdzawoczerwony (Rezerwaty przyrody ziemi czstochowskiej, Janusz Hereniak, Czstochowa 2002). Wrd gatunkw czciowo chronionych stwierdzono obecno porzeczki czarnej, kruszyny pospolitej, kaliny koralowej, kopytnika pospolitego, przylaszczki pospolitej, pierwiosnka lekarskiego, przytuli wonnej oraz konwalii majowej. Grup gatunkw grskich reprezentuje m. in.: papro grska, kokoryczka okkowa, bez koralowy, trzcinnik owosiony oraz drzewa: joda pospolita i klon jawor. W najwikszym pododdziale rezerwatu wykonano inwentaryzacj drzew o obwodzie pni powyej 20 cm dominuje: klon jawor 29%, db szypukowy 17%, grab zwyczajny 13%, buk zwyczajny 12%, wierk pospolity 10%, db czerwony 6%, lipa drobnolistna 5%, joda pospolita 3%, lipa szerokolistna 3%. Jody w rezerwacie dorastaj do 30 metrw, a piernica najokazalszych dbw przekracza 3 metry. wiat zwierzt nie jest bogaty z uwagi na niewielk powierzchni len i siln penetracj turystyczn. Prawdopodobnie wiksze zwierzta wystpuj sporadycznie w trakcie migracji.

Fot. 20. Rezerwat Gra Grojec

OBSZAR SIECI NATURA 2000 BAGNO BRUCH KOO PYRZOWIC PLH240035 - jest to obszar majcy znaczenie dla Wsplnoty OZW projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk, zatwierdzony przez Komisj Europejsk, pooony w poudniowym fragmencie gminy w terenie lenym. Wystpuj tu torfowiska wysokie z rolinnoci torfotwrcz, torfowiska przejciowe i trzsawiska, bory i lasy bagienne (wszystkie ww. typy siedlisk zostay wymienione w Zaczniku nr I Dyrektywy Rady 92/43/EWG). Wikszo terenu zajmuj fitocenozy boru bagiennego (posta modociana, rednio zaawansowane


Strona 22

stadium sukcesji), ktre w strefie przybrzenej obnienia wraz ze wznoszeniem si terenu przechodz w wilgotny br trzlicowy, a dalej i wyej - w wilgotn, dobrze wyksztacon posta suboceanicznego boru wieego. W miejscach najniej pooonych, gwnie w "dugich pasach" (szerokoci 4-6 m, a miejscami nawet 30-40 m i dugoci ponad 200 m - prawdopodobnie jest to pozostao po dawnej eksploatacji torfu) wystpuj dobrze wyksztacone fitocenozy torfowiska przejciowego i wysokiego. W ich rodkowej czci stwierdzono typowe, mao stabilne trzsawisko. W wielu miejscach woda stagnuje tu na powierzchni. W obrbie "pasw" i na ich obrzeach wystpuj rwnie niewielkie zespoy turzycowisk. Zagroenie dla obszaru stanowi nadmierne zarastanie krzewami i drzewami, co jest wynikiem naturalnej sukcesji. Innym zagroeniem jest wyrb okolicznych lasw przylegajcych do torfowiska, w mniejszym stopniu szkody powodowane s przez grzybiarzy i amatorw urawiny. (Standardowy Formularz Danych dla obszaru Bagno Bruch koo Pyrzowic, http://natura2000.gdos.gov.pl/).

PARK KRAJOBRAZOWY LASY NAD GRN LISWART obejmuje pnocno-zachodni fragment gminy. Park zosta utworzony rozporzdzeniem Wojewody Czstochowskiego Nr 28/98 z dnia 21 grudnia 1998 roku w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego Lasy nad Grn Liswart". Od 01.01.2000 roku wchodzi on w skad Zespou Parkw Krajobrazowych Wojewdztwa lskiego na mocy rozporzdzenia Nr 222/99 Wojewody lskiego z dnia 19.11.1999 r. Cakowita powierzchnia Parku wynosi 38 701 ha, a jego otuliny 12 045 ha. Znajduje si w granicach Nadlenictw Herby, Lubliniec, Koszcin i Kobuck.

Obszar parku stanowi niecka, ktrej rodkiem pynie Liswarta wypywajca w pobliu miejscowoci Mzyki, w pnocnej czci gminy. Rzeka pynie szerok dolin w otoczeniu k, lasw oraz zabudowa wiejskich. Lasy zajmuj 63% powierzchni Parku i jego otuliny. Pozostae powierzchnie to uytki rolne (31%) oraz tereny zabudowane i stawy. Wrd lasw dominuj bory mieszane wiee oraz wilgotne. Gatunkiem dominujcym jest sosna. Wzdu ciekw znajduj si lasy gowe ze zbiorowiskiem podgrskiego gu jesionowego. Wrd wystpujcych cennych zbiorowisk naley wymieni take grdy niskie z udziaem jesionu i olszy oraz wietliste dbrowy ze stanowiskami rolin ciepolubnych. Wrd rolinnoci nielenej na uwag zasuguj wrzosowiska, wilgotne ki oraz zespoy rolinnoci wodno-torfowej. Du grup gatunkw rzadkich stanowi roliny grskie. Na terenach Parku stwierdzono gniazdowanie 127 gatunkw ptakw w tym bielika, ryboowa, orlika krzykliwego, botniakw, bociana czarnego. Wrd drobnych ssakw wystpuj takie jak: popielica, koszatka, ryjwka aksamitna i malutka oraz wiele gatunkw nietoperzy. W miejscach suchych i silnie nasonecznionych mona spotka rzadkiego w Polsce gada gniewosza plamistego (gatunek wa wpisany do Polskiej Czerwonej Ksigi Zwierzt z kategori VU gatunek wysokiego ryzyka naraony na wyginicie).

Rada Miejska w Wonikach przyja uchwa nr 278/XXII/2013 z dnia 25 marca 2013 roku Plan Ochrony Parku Krajobrazowego Lasy nad Grn Liswart. Na terenie Parku wyznaczono sze obszarw i pi podobszarw realizacji dziaa ochronnych. W granicach gminy Woniki znajduj si obszary DR, N4, K1, K2:

DR obszar krajobrazu naturalno-kulturowego i naturalnego doliny Liswarty o najwyszych rygorach ochronnych;

N - obszar krajobrazu naturalnego o najwyszych rygorach ochronnych:

N4 - lasy na pnocny wschd od doliny Liswarty od staww Pika do miejscowoci Niwy ze starodrzewem, pomnikami przyrody, rezerwatem Rajchowa Gra,

K1 obszar krajobrazu kulturowego o najwyszych rygorach ochronnych,

K2 obszar krajobrazu kulturowego o wysokich rygorach ochronnych.

http://natura2000.gdos.gov.pl/


Strona 23

Rysunek 7. Mapa ochrony Parku Krajobrazowego Lasy nad grn Liswart

POMNIKI PRZYRODY - w granicach gminy znajduj si drzewa uznane za pomniki przyrody. Poniej przedstawiono ich dane zawarte w rejestrze pomnikw przyrody prowadzonym przez Regionaln Dyrekcj Ochrony rodowiska w Katowicach (stan na 05.02.2013r.).

Tabela 3. Wykaz pomnikw przyrody na terenie miasta i gminy Woniki

Opis pomnika przyrody

Obowizujca podstawa prawna wraz z oznaczeniem miejsca

ogoszenia aktu prawnego

Obwd na

wysokoci 1,3 m [cm]

Wys. [m]

Miejscowo Nr dziaki

ewidencyjnej Opis lokalizacji

Db szypukowy

(Quercus robur) - wiek ok. 400

lat

Rozporzdzenie nr 4/96 Wojewody

Czstochowskiego z dnia 06.02.1996 r.

(Dz. Urz. Woj. Czstochowskiego 2/96

poz.5), nr rej. 16/59

458 22 Woniki 3

Obrb ewidencyjny Piasek, Lenictwo Dyrdy oddz. 41o,

k.m. 4 Lubsza Las


Strona 24

Grupa - 3 szt. db szypukowy (Quercus robur) - wiek ok. 400

lat

Rozporzdzenie nr 4/96 Woj. Czstochowskiego

z dnia 06.02.1996 r. (Dz. Urz. Woj.

Czstochowskiego 2/96 poz.5), nr rej. 16/61

450, 432, 380

21 Woniki 60/12

Obrb ewidencyjny Piasek, Lenictwo

Dyrdy oddz. 8f, k.m. 5 Lubsza Las

Db szypukowy


lat




360 22 Woniki 60/12


Dyrdy oddz. 9b, k.m. 5 Lubsza Las

Db szypukowy


lat




380 23 Woniki 60/12



Db szypukowy


lat




373 24 Woniki 60/12


Dyrdy oddz. 9o, k.m. 5 Lubsza Las

Db szypukowy


lat




451 24 Woniki 60/12



Projektowane formy ochrony przyrody:

Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wonik zatwierdzone uchwa Nr 24/III/2002 Rady Miejskiej w Wonikach z dnia 30 grudnia 2002 roku jako obszary proponowane do objcia ochron w formie uytkw ekologicznych wskazuje:

torfowisko Wonickie Bagno o powierzchni okoo 20 ha, pooone na terenie lenictwa Woniki w oddz. 124 i 125 (w tekcie i na rysunku),

torfowisko Bagno Bruch o powierzchni okoo 40 ha pooone w kompleksie lenym oddz. 78, 79, 80, 122, 123 i 124 nalecym do Nadlenictwa wierklaniec obrb Miotek (w tekcie i na rysunku),

torfowisko rdliskowe o nazwie Torfowisko pod Grojcem o powierzchni okoo 10 arw w ssiedztwie rezerwatu Gra Grojec (w tekcie i na rysunku),

polan rdlen o nazwie Penikowa ka pod Lubsz w lenictwie Dyrdy w oddz. 8 g w ssiedztwie dbw szypukowych bdcych pomnikami przyrody (w tekcie i na rysunku),

dolin rzeki Maa Panew (na rysunku, w tekcie wniosek o ochron tego cigu ekologicznego jednak bez wskazania formy).

Tereny te s wskazywane rwnie w innych dokumentach takich jak: Aktualizacja Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Woniki na lata 2012-2015 z uwzgldnieniem perspektywy do roku 2019 (zacznik do Uchway Nr 306/XXIV/2013 Rady Miejskiej w Wonikach), czy Powszechna inwentaryzacja przyrodnicza Miasta i Gminy Woniki (praca zbiorowa pod kierunkiem dr J. Hereniaka Czstochowa 1993 r.). Wymienione, planowane uytki ekologiczne nie zostay jednak do tej pory ustanowione w drodze uchway Rady Gminy.


Strona 25

Najblisze obszary chronione pooone poza granicami gminy:

Poniej przedstawiono tabelaryczne zestawienie obszarw chronionych pooonych w promieniu okoo 20 km od granicy gminy:

Tabela 4. Wykaz obszarw chronionych w ssiedztwie gminy Woniki

Nazwa: Przybliona odlego

obszaru od granic gminy[km]

NATURA 2000 OBSZARY SPECJALNEJ OCHRONY

Brak obszarw

NATURA 2000 OBSZARY MAJCE ZNACZENIE DLA WSPLNOTY (OZW) - SIEDLISKOWE

Bagno w Korzonku PLH240029 4.7

Poczesna koo Czstochowy PLH240030 7.0

Walaszczyki w Czstochowie PLH240028 10.8

Podziemia Tarnogrsko-Bytomskie PLH240003 12.6

Ostoja Olsztysko-Mirowska PLH240015 14.6

Lipienniki w Dbrowie Grniczej PLH240037 15.3

gi w lasach nad Liswart PLH240027 17.1

Ostoja Zotopotocka PLH240020 19.2

Przeom Warty koo Mstowa PLH240026 21.1

REZERWATY

Rajchowa Gra 1.1

Cisy w Hucie Starej 7.4

Jeleniak Mikuliny 8.7

Sokole Gry 15.4

Segiet - otulina 16.6

Segiet 17.1

Zielona Gra 17.5

Cisy nad Liswart 17.7

Cisy w ebkach 18.5

Ostrnik 21.3

PARKI KRAJOBRAZOWE

Park Krajobrazowy Orlich Gniazd 12.1

OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU

o charakterze wyspowym Gra Zamkowa, Wzgrze Doroty i Lasek Grodziecki 15.2

Przeajka 15.8

ZESPY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE

Pasieki 2.7

Doy Piekarskie 15.5

Suchogrski Labirynt Skalny 15.3

Park w Reptach i dolina rzeki Dramy 17.7

Wzgrze Goonoskie 21.3

(dane: materiay Generalnej Dyrekcji Ochrony rodowiska http://natura2000.gdos.gov.pl)

Poniej zostay przedstawione granice gminy na tle najbliszych obszarw naturowych oraz innych terenw chronionych (dane: materiay Regionalnej Dyrekcji Ochrony rodowiska w Katowicach http://www.geoportal.rdos.katowice.pl/geoportal/).

http://natura2000.gdos.gov.pl/strona/rozumiemhttp://www.geoportal.rdos.katowice.pl/geoportal/

Rysunek 8. Obszary NATURA 2000 w rejonie gminy Woniki

Charakterystyka poszczeglnych ekosystemw oraz ocena ich odpornoci na degradacje oraz zdolnoci do regeneracji:

Lasy: Na terenie gminy Woniki wystpuje dua rnorodno typw siedliskowych lasw z dominacj boru mieszanego wieego i boru wieego. Cenne s rwnie, spotykane tu: lasy wilgotne, bory bagienne, bory wilgotne, olsy i olsy jesionowe. Wrd panujcych drzewostanw gatunkiem dominujcym jest sosna, ktra zajmuje miejscami nawet 90% oglnej powierzchni zalesionej. Drugim obok sosny gatunkiem wyrniajcym si jest wierk, ktry zajmuje powierzchni okoo 4,5% oglnej powierzchni zalesionej oraz brzoza i db (4% powierzchni), a take w mniejszej iloci buk, modrzew, joda i osika.

Tabela 5. Siedliskowe typy lasu i przyjte dla nich gospodarcze typy drzewostanw (opracowano na podstawie aktualnych projektw uproszczonych planw urzdzania lasu, planw urzdzania lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu)

Siedliskowe typy lasu Gospodarczy typ drzewostanu

Gatunek gwny Gatunki domieszkowe

Babienica

BMw So Md, Db

BMw So Db, Brz

LMw So Md, Bk

LMw So Db

Czarny Las

BMw So Md, Db

BMw So Db, Brz

LMw So Md, Bk

LMw So Db

Dyrdy

Bw So Brz, Db

BMw So Md, Db

BMw So Db, Brz

Kamienica

BMw So Md, Db

BMw So Db, Brz

LMw So Md, Bk

LMw So Db

Ol Ol

Ligota Wonicka

BMw So Md, Db

BMw So Db, Brz

LMw So Md, Bk

LMw So Db

Lubsza

BMw So Db, Brz

LMw So Md, Bk

LMw So Db

Lw Db Bk, Md

Lw Db Js

Niegolewka

BMw So Md, Bk

LMw So Md, Bk

LMw So Db

Ol Ol

Piasek

BMw So Md, Db

BMw So Db, Brz

LMw So Md, Bk

LMw So Db, Bk


Strona 28

Psary

LMw So Md, Bk

LMw So Db

Woniki

BMw So Md, Db

BMw So Db, Brz

LMw So Md, Bk

LMw So Db

Babienica, Czarny Las, Kamienica, Piasek, Woniki - miasto

BMw So Brz

BMw Jd So Db, Bk

So Jd, Dbb, Bk

Dbb So Bk, Jd

LMw Db Jd Md, Bk

Db So Md, Jd

Jd So Db, Bk

So Jd w, Db

Lw Db Js, Md

OL Ol

Objanienia: Lw - las wiey, Lw - las wilgotny, LMw - las mieszany wiey, LMw - las mieszany wilgotny, Ol - ols, BMw - br mieszany wiey, BMw - br mieszany wilgotny, Bk - buk, Db - db, Jw - jawor, w - wierk, Md - modrzew, So - sosna, Jd - joda, Brz - brzoza, Js - jesion.

Odporno na degradacj i zdolno do regeneracji drzewostanw zalena jest od ich wieku, skadu gatunkowego i wystpujcych presji. Lasy znajdujce si w gminie stanowi naturalny filtr ochronny zapobiegajcy przedostawaniu si zanieczyszcze pochodzcych z Miasteczka lskiego, Tarnowskich Gr, Kalet i lska. Wystpujce lasy znajduj si pod wpywem emitowanych z terenw uprzemysowionych gazw i pyw i stanowi kompleksy lene w II strefie zagroe (rednich) - Nadlenictwo Koszcin, obrb Zielona, Nadlenictwo wierklaniec, obrb Brynica oraz lasy w I strefie uszkodze - fragmenty kompleksw lenych w nadlenictwie Koszcin, obrb Boronw (Aktualizacja programu ochrony rodowiska dla gminy Woniki na lata 2012-2015 z uwzgldnieniem perspektywy do roku 2019, 2011r.). S to wic ekosystemy naraone na degradacje oraz o niszej ni normalnie zdolnoci do regeneracji.

Ekosystemy kowe i pastwiska, zadrzewienia rdpolne o cechach naturalnych: Wrd terenw rolnych najwysze wartoci przyrodnicze reprezentuj ki i pastwiska, ktre razem zajmuj 2244 ha (GUS 2005). Wynika to przede wszystkim z ich stosunkowo ekstensywnego uytkowania i stosunkowo wysokiego zrnicowania gatunkowego. Urozmaicone zadrzewieniami i zakrzewieniami tworz lokalnie bardzo wane dla zwierzt tereny paty ekologiczne. Zadrzewienia rdpolne otoczone kami cechowa moe skad gatunkowy zgodny z siedliskiem, znaczne bogactwo gatunkowe, due zagszczenie osobnikw, intensywno i wielopoziomowo obiegu materii oraz przepywu energii. Te niewielkie, na pozr nieistotne, struktury peni du role w zasilaniu biologicznym otoczenia, w tym przestrzeni zurbanizowanej. Stanowi lokalne ostoje zasobw genetycznych, miejsca rozrodu oraz zdobywania pokarmu, stabilizuj ekosystemy ssiednie. Maj w zasadzie charakter ekotonu. Niestety zadrzewienia rdpolne w centralnej czci gminy zajmuj stosunkowo niewielkie przestrzenie.

Ekosystemy kowe z zadrzewieniami cechuj si dobrymi zdolnociami regeneracyjnymi, wykazujc si te wysok odpornoci na degradacj. Przeznaczenie k na grunty rolne lub inne formy zagospodarowania doprowadza do cakowitego zniszczenia pnaturalnej szaty rolinnej, a wic sytuacji, w ktrej regeneracja jest bardzo trudna. Naley nadmieni, e omawiane struktury przyrodnicze cechuj korzystne waciwoci ekologiczne ze wzgldu na stosunkowo dobre warunki glebowe. Jako gleby, jej zasobno w skadniki pokarmowe, zawarto prchnicy i inne waciwoci zapewniaj warunki wzrostowe stymulujc procesy regeneracyjne.


Strona 29

Fot. 21. ki i pastwiska na poudnie od miejscowoci Woniki

Pola uprawne: Najwiksze areay w gminie zajmuj powierzchnie rolne o stosunkowo zrnicowanej intensywnoci uytkowania. Wystpuj tu monokulturowe uprawy polowe, niewielkie fragmenty sadw, uprawy owocw oraz warzyw, a take ki i pastwiska.

Najmniejsza liczba gatunkw charakteryzuje grunty przeznaczone pod upraw zb. Tutaj na danej kwaterze wystpuje praktycznie jeden gatunek, czsto o niekorzystnych waciwociach ekologicznych do niskiej odpornoci na degradacj i niewielkiej zdolno do regeneracji. Nieco bogatsze struktury tworz uprawy krzeww i drzew. W odrnieniu od monokulturowych upraw wystpuje tu zdecydowanie wicej zbiorowisk trawiastych. Wieloletnia rolinno chroni wierzchni warstw gleby przed erozj, a wiksza liczba gatunkw stwarza lepsze warunki do bytowania zwierzt. W sadach i uprawach wystpuj ptaki, gryzonie, sporadycznie wiksze ssaki np. sarny (w przypadku ssiedztwa z zadrzewieniami i kami). Moliwo ich przebywania tutaj, w tym rozmnaania si jest jednak ograniczona ze wzgldu na czst obecno oraz znaczn ingerencj czowieka w przedmiotowe struktury przyrodnicze. Ponad to ich udzia powierzchniowy w skali gminy jest niewielki (powierzchnia sadw w roku 2005 wynosia 26 ha, dane GUS).

Fot. 22. Tereny pl uprawnych pooone na poudniowy wschd od Wonik (miasta). Wida do niewielkie zrnicowanie krajobrazu oraz warunkw przyrodniczych.


Strona 30

Przestrzenie rolne s na terenie gminy intensywnie uytkowane. Ich funkcja rodowiskowa wynika z aktywnoci biologicznej i bezporedniego ssiedztwa ze strukturami przyrodniczymi wyszego rzdu tj. kami o cechach naturalnych, zadrzewieniami i lasami. Stanowi one niejako uzupenienie i bufor dla rodowisk o wyszej randze przyrodniczej. W aspekcie odpornoci na degradacj i zdolnoci do regeneracji, pola uprawne s ogniwem niezwykle sabym. Decyduje o tym przede wszystkim bardzo ograniczony skad gatunkowy - zazwyczaj jeden gatunek. Monokultury rolne s naraone na infekcje grzybowe i bakteryjne, spustoszenie na uprawach mog czyni szkodniki owadzie. Std wynika potrzeba stosowania rodkw ochrony rolin. Skad gatunkowy jak i liczebno osobnikw monokulturowych upraw podyktowana jest przez czowieka.

Ziele terenw zurbanizowanych: Ziele towarzyszca zabudowie jest zrnicowania, zaley od lokalizacji nieruchomoci, jej charakteru oraz zagospodarowania dziaki. Na niektrych, szczeglnie wikszych, posesjach zbiorowiska rolinne maj charakter typowo ozdobny, dominuj tu trawniki, niewielkie krzewy, kwiaty (poszczeglne gatunki dobierane s na podstawie wygldu, a ich nadrzdn funkcj jest poprawa estetyki). Charakterystyczny jest niemal cakowity brak zieleni w centrach starych miejscowoci, ktrych zabudowa miaa charakter miejski. Dobrym tego przykadem jest tu centrum Wonik.

Fot. 23. Woniki centrum - ulica Tarnogrska, rg ul. Ks. P. Kiebla. Stara zabudowa, ktrej nie towarzysz tereny zieleni, charakterystyczna dla maych miast

Czsto spotykana jest ziele wysoka, wystpujca w zrnicowanej formie od gatunkw iglastych sztucznie nasadzonych po gatunki wystpujce w najbliszej okolicy, charakterystyczne dla rejonu. Wartociowe niewtpliwie s szpalery i aleje drzew cignce si przy niektrych drogach publicznych.

Na terenach zurbanizowanych niewielki udzia zajmuj skwery, czy parki. Jedyny zabytkowy park znajduje si w Czarnym Lesie, tworzc wraz z budynkami wpisany do wojewdzkiego rejestru zabytkw zesp paacowo-parkowy.


Strona 31

Fot. 24, 25. Przykadowa aleja towarzyszca drodze prowadzcej na cmentarz w Wonikach

W aspekcie odpornoci na degradacj i zdolnoci do regeneracji tereny zurbanizowane s w pewnym sensie przestrzeniami problemowymi, dla ktrych trudno jest jednoznacznie okreli analizowane cechy rodowiska. Trzeba tu jednak zauway, i inwestycje budowlane realizowane w gminie Woniki s stosunkowo mao inwazyjne w stosunku do rodowiska. Dominuje zabudowa jednorodzinna, z duym udziaem powierzchni aktywnej biologicznie oraz bardzo zrnicowan w charakterze zieleni przydomow. Cho w granicach poszczeglnych posesji zasza znaczna ingerencja w rodowisko (zmiana rzeby terenu, warunkw wodno-gruntowych, szaty rolinnej) to powstae tu rodowiska funkcjonuj dobrze. Ich odporno na degradacj i zdolno do regeneracji w duym stopniu jest ksztatowana przez czowieka np. poprzez dobr gatunkw, czy zabiegi pielgnacyjno-porzdkowe. Warto zauway, i dziki ograniczonej inwazyjnoci zabudowy, struktury zieleni jej towarzyszcej pozostaj w wizi ekologicznej z otaczajcymi terenem tj. lasami, zadrzewieniami, polami, kami.

Fauna: Tereny gminy Woniki nale do do cennych przyrodniczo i stwarzajcych dobre warunki dla ycia dzikich zwierzt. Decyduje o tym duy udzia lasw w poudniowej i pnocnej czci gminy, ktre na dodatek s powizane z innymi obszarami o znacznym potencjale ekologicznym. Najcenniejsze, chronione obszary zostay ju opisane w rozdziale 3 Studium.

Najubosze s tu tereny silnie zurbanizowane oraz due kompleksy pl ornych pooone w pasie biegncym przez centrum opisywanych obszarw, gdzie wystpuj gwnie mae, pospolite zwierzta oraz ptaki synantropijne, czy zwizane z agrocenozami.

Fauna rodkowej czci gminy jest do dobrze rozpoznana dziki przeprowadzanym inwentaryzacjom zwizanym z projektowanymi inwestycjami - budow autostrady A1 oraz elektrowni wiatrowych. Na ich podstawie mona przyj, e nie wyrnia si ona szczeglnie na tle regionu.

W rejonie Psar i Babienicy stwierdzono wystpowanie niewielkiej rnorodnoci skadu gatunkowego chiropterofauny. Tereny rolne otoczenie planowanych elektrowni wiatrowych nie stanowi atrakcyjnych miejsc dla rozrodu i zimowania nietoperzy.

Tabela 6. Gatunki nietoperzy objte ochron, stwierdzone i moliwe do stwierdzenia na terenie inwestycji w Babienicy

Lp Gatunek

PC

KZ

DS

.

- D

yre

kty

wa

sie

dlis

kow

a

Wyst

po

wanie

mo

liw

e

Wyst

po

wanie

pra

wdopodo

bne

Wyst

po

wanie

pow

ierz

chn

ia

inw

esty

cji

1 nocek duy Myotis myotis x x

2 nocek Bechsteina Myotis bechsteinii x x x

3 nocek Natterera Myotis nattereri x

4 nocek ydkowosy Myotis dasycneme x x x

5 nocek wsatek Myotis mystacinus x


Strona 32

6 nocek Brandta Myotis brandtii x

7 nocek rudyMyotis daubentonii x x

8 mroczek posrebrzany Vespertilio murinus x x

9 mroczek pozocisty Eptesicus nilssonii x x x

10 mroczek pny Eptesicus serotinus x pewne

11 karlik malutki Pipistrellus pipistrellus x

12 karlik drobny Pipistrellus pygmaeus x

13 karlik wikszy Pipistrellus nathusii x

14 borowiec wielki Nyctalus noctula pewne

15 borowiaczek Nyctalus leisleri x x

16 gacek brunatny Plecotus auritus x

17 gacek szary Plecotus austriacus x

18 mopek Barbastella barbastellus x x x

Objanienie:

DS - gatunki wymienione w Zaczniku II Dyrektywy Siedliskowej). PCKZ - Polska Czerwona Ksiga Zwierzt,

Wystpowanie: moliwe - zasig wystpowania w kraju, prawdopodobne - stwierdzone w regionie, pewne - stwierdzone na powierzchni,

W badanych okolicach Psar skad awifauny w skali roku stanowi w zdecydowanej wikszoci drobne gatunki wrblowate Passeriformes oraz nieduych rozmiarw non-Passeriformes rozpowszechnione oraz licznie spotykane na obszarze regionu i kraju. Omawiany teren cechuje si niewielkim bogactwem gatunkowym ptakw lgowych. Skad awifauny lgowej jest tu typowy dla obszarw otwartych agrocenoz, zanotowano wystpowanie tylko jednego gatunku z Zacznika I Dyrektywy ptasiej (gsiorek Lanius collurio). Zagszczenia gatunkw lgowych wystpujcych na badanym obszarze s ponadprzecitne dla pliszki tej Motacilla flava. Nie stwierdzono gatunkw lgowych objtych strefow ochron miejsc przebywania / gniazdowania ani gatunkw zagroonych wedug Polskiej Czerwonej Ksigi Zwierzt oraz gniazdujcych kolonijnie. Omawiany obszar nie ma te istotnego znaczenia dla zimujcych ptakw. Intensywno przelotw jesiennych i wiosennych (rednia roczna 283,9 os./60 min. przy medianie 183,0) wyrnia ten obszar na tle innych rejonw wyynnej czci Polski. Dla porwnania rednia ilo ptakw notowana w okresie 1 godziny obserwacji ze staego punktu dla innych obszarw Polski wynosia: w powiecie wieluskim na obszarze gminy Biaa 168,1 os./60 min przy medianie 39 os./60 min., w powiecie oleskim na obszarze gminy Rudniki 107,5 os./60 min. przy medianie 65 os./60 min., w powiecie czstochowskim koo Turowa 132,1 os./60 min. przy medianie 62,0 os./60 min, okolice Poznania - 112,5 os./60 min, przy medianie 44 os./60 min., czy w powiecie gliwickim na obszarze gminy Wielowie 125,4 os./60 min. przy medianie 41 os./60 min. Jednak intensywno przelotw jesiennych i wiosennych ptakw szponiastych jest znacznie nisza od maksymalnych wartoci notowanych w kraju.

Przytoczone dane odnosz si do konkretnych terenw, jednak ze wzgldw na stosunkowo niewielkie odlegoci i zrnicowanie terenw mog przynajmniej czciowo opisywa cay rodkowy obszar gminy.

Zmiany wpywajce niekorzystnie na rodowisko:

Przeksztacenia przestrzeni, ktre mog wpywa negatywnie na rodowisko gminy s raczej do typowe i nie nale do wyjtkowo silnych. Naley przy tym zaznaczy, e cz negatywnych oddziaywa pochodzi spoza granic analizowanych obszarw.

Najbardziej znaczc zmian jest rozwj zabudowy mieszkaniowej, usugowej, czy przemysowej, co moe by niekorzystne ze wzgldu na wymienione niej problemy:

braki w rozwoju sieci kanalizacyjnej,

koniczno ograniczenia niskiej emisji.

Gmina Woniki zostaa uwzgldniona w Programie Ochrony Powietrza dla strefy czstochowsko lublinieckiej, ktry musia by opracowany ze wzgldu na przekroczenia:

poziomu dopuszczalnego pyu PM10 w roku kalendarzowym,

dopuszczalnej czstoci przekrocze dopuszczalnego poziomu 24-godz. pyu PM10,

poziomu docelowego benzo(a)piranu w roku kalendarzowym.

Na terenie gminy konieczne s zatem dziaania naprawcze termoizolacja budynkw, zmiana sposobu ich ogrzewania, poprzez podczenie do sieci gazowej lub ciepowniczej lub wymian dotychczasowych kotw wglowych o niskiej sprawnoci na innego typu koty, czy wrcz zrezygnowanie z nich na rzecz ogrzewania elektrycznego. Do osignicia tych celw konieczne jest:

ewentualna rozbudowa sieci gazowej i wykonanie przyczy tej sieci do poszczeglnych budynkw,


Strona 33

likwidacja piecw wglowych w mieszkaniach i domach jednorodzinnych,

ewentualna rozbudowa sieci cieplnej i wykonanie przyczy tej sieci do poszczeglnych budynkw.

Wznoszenie nowych obiektw budowlanych zawsze skutkuje zmianami w rodowisku wodno-gruntowym, dochodzi do izolacji gleby oraz dewastacji pierwotnej szaty rolinnej. Do przedmiotowych zjawisk doszo na przestrzeni wieloleci, a nawet setek lat. Skutki rodowiskowe stopniowej urbanizacji jednak nie wpyny degradacyjnie na stan rodowiska w gminie, midzy innymi dziki zachowaniu do tej pory stosunkowo maej intensywnoci i inwazyjnoci dziaa. Z rozwojem spoeczno-gospodarczym wie si jednak zjawisko zajmowania coraz wikszych terenw pod nowe inwestycje, co nie zawsze jest w peni zgodne z racjonalnym zarzdzaniem przestrzeni. Niektre obiekty powstaj bowiem niemal na granicach terenw wczeniej zagospodarowanych - przemysowych, a obecnie pozbawionych funkcji (przykadem s tereny i budynki w Wonikach w rejonie ul. Dworcowej).

Niekorzystnym zjawiskiem jest rwnie coraz wiksze rozpraszanie zabudowy oraz fragmentaryzacja przestrzeni przyrodniczej zwizana z wygradzaniem terenw inwestycyjnych oraz rozwojem ukadu drogowego.

Fot. 26. Przykad realizacji bardzo dugiego i penego ogrodzenia, poprowadzonego wzdu granicy rezerwatu

Ocena stanu ochrony i uytkowania zasobw przyrodniczych oraz stanu zachowania walorw krajobrazowych i moliwoci ich ksztatowania:

Zasoby przyrodnicze oraz wartoci krajobrazowe s na analizowanym obszarze do wysokie i raczej dobrze zachowane. Najcenniejsze pod tym wzgldem tereny s chronione w postaci:

Parku Krajobrazowego Lasy nad Grn Liswart obejmujcego pnocno-zachodni fragment gminy,

rezerwatu przyrody Gra Grojec,

obszaru Natura 2000 Bagno Bruch koo Pyrzowic PLH240035.

Walorem gminy jest duy udzia lasw w poudniowej i pnocnej czci gminy oraz gleby o wysokich klasach bonitacyjnych, pozwalajce na rozwj rolnictwa.

Istniejca zabudowa jest do zrnicowana pod wzgldem gabarytw, stanu, czy walorw krajobrazowych. Generalnie mona tu wyrni zwart zabudow charakterystyczn dla maych miasteczek, rnego typu wspczesne budynki jednorodzinne, obiekty usugowe, czy usugowo-przemysowe. Wrd nich wyrniaj si obiekty o duym znaczeniu dla budowania krajobrazu kulturowego, w tym zabudowa historyczna zachowana nierzadko w formie zespow folwarcznych, czy folwarczno-fabrycznych. Wyrniajcym si budynkom czasem towarzysz stare, okazae drzewa. Warto w tym miejscu zwrci uwag na ciekaw histori opisywanych terenw, ktrej przejawem jest nie tylko zachowana architektura, ale rwnie liczne tablice i nazwy ulic powicone postaci Jzefa Lompy, czy groby powstacw lskich. Wany punkt historyczno-krajobrazowy dla centralnej czci gminy stanowi Gra Grojec.

Czciowo wartoci krajobrazowe s ju eksponowane przez gmin przebiega szlak rowerowy Kluczbork- Zawiercie, koci w. Walentego pooony jest na szlaku drewnianych obiektw sakralnych,


Strona 34

ktry jest wsplnym projektem turystycznym lska, Maopolski, Podkarpacia, przez Lubsz prowadzi szlak turystyczny Jzefa Lompy, czcy Woniki z Olesnem.

Krajobraz kulturowy jest potencjaem dla rozwoju turystyki i winien on podlega ochronie oraz lepszemu udostpnieniu. Mona na przykad popiera rozwj turystyki rowerowej w regionie, czemu sprzyja pooenie Wonik pomidzy dwoma duymi orodkami Katowicami i Czstochow.

Do terenw o czsto niekorzystnych przeksztaceniach pod wzgldem krajobrazowo-ekologicznym nale obszary kopalni i poeksploatacyjne. Obszary te powinny podlega penej rekultywacji, ktra moe prowadzi do wyksztacenia si bardzo cennej przyrodniczo i krajobrazowo przestrzeni.

Wnioski:

Za podstawowe uwarunkowania przyrodnicze gminy Woniki naley uzna:

obecno obszarw chronionych oraz wartociowych duych kompleksw lenych,

do urozmaicon geomorfologi i zwizane z ni wysokie walory krajobrazowe,

powizanie ekologiczne - poudniowa cz gminy - Lasy Lublinieckie s cznikiem pomidzy Jur Krakowsko-Czstochowsk z Lasami Stobrawsko-Turowskimi, stanowic jeden z najwikszych szlakw migracyjnych w wojewdztwie lskim - w koncepcji sieci ECONET-POLSKA zaklasyfikowane jako korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym, z kolei pnocno-zachodni fragment gminy zosta wczony do sieci jako krajowy obszar wzowy;

wysoki udzia gleb dobrej jakoci, przydatnych do produkcji rolnej;

ale take:

rozproszenie obszarw lenych i do niska lesisto w centralnej czci gminy,

lokalne uboenie krajobrazu,

zmiany ilociowe stosunkw wodnych.

Z uwagi na specyfik terenw gminy jako gwne cele w zakresie ksztatowania struktury przyrodniczej naley okreli:

ochron kompleksw lenych i obszarw zadrzewie, utrzymanie oraz wzmocnienie ich ekologicznych funkcji,

utrzymanie otwartych przestrzeni, gwnie terenw rolniczych, jako struktur wspbudujcych powizania rodowiskowe oraz krajobraz,

zachowanie rwnowagi w ukadzie czowiek - rodowisko (rwnowagi ekologicznej),

wprowadzanie zieleni do przestrzeni zainwestowanych.

Na terenach przestrzeni zurbanizowanych naley:

okreli due areay dziaek dla nowych inwestycji,

okreli wysokie wskaniki powierzchni biologicznie czynnej,

propagowa urzdzanie zieleni przydomowej z wykorzystaniem gatunkw rodzimych,

odstpi od realizacji ogrodze penych,

utrzyma i wprowadza ziele wysok na tereny zainwestowane,

strefowa zabudow, utrzymywa mniejsz intensywno od strony rzek i lasw.

Wskazuje si na konieczno ochrony krajobrazu kulturowego oraz potrzeb przeprowadzenia waloryzacji krajobrazowej z uwzgldnieniem obiektw o wartociach historycznych i kulturowych.


Strona 35

Rozdzia 4

STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKW ORAZ DBR KULTURY WSPCZESNEJ

Historia Gminy:

Woniki to jedno z najstarszych miast grnolskich. W 1270 roku otrzymay pierwsze prawa miejskie (targowe). W 1454 roku peni praw miejskich nada Wonikom ksi strzelecko niemodliski Bernard. Zasadniczym czynnikiem miastotwrczym byo ich pooenie na szlaku handlowym z Wrocawia Olenicy poprzez Kluczbork - Olesno - Lubliniec - Woniki do Siewierza i Krakowa. Po wojnach lskich i wczeniu miasta do Prus, Woniki utraciy przejciowo prawa miejskie cho wci pozostaway wan stacj celn na granicy prusko-rosyjskiej. Do XVIII wieku podlegay coraz silniejszemu uprzemysowieniu. Na jego terenie dziaay fryszerki i kunice. W 1798 roku miasto prawie cakowicie spono. W drugiej poowie XIX wieku Woniki byy jednym z najwikszym miast ziemi lublinieckiej i liczyy 1500 mieszkacw, w 1858 roku odzyskay prawa miejskie. Niestety rozwj gospodarczy terenw ssiednich, w tym aglomeracji lskiej, ograniczy urbanizacj na obszarze gminy. Wiek XIX to rwnie okres krzewienia polskoci pod rzdami Prus, walka z germanizacj i przede wszystkim dziaalno Jzefa Lompy.

Podczas II powstania lskiego obszar ziemi wonickiej okrelany by jako Republika Wonicka. 20 marca 1921 roku w plebiscycie grnolskim zdecydowana wikszo mieszkacw Wonik opowiedziaa si za przyczeniem do Polski. W zwizku z tym, e na terenie Grnego lska wynik nie by zadawalajcy dla Polakw, doszo do wybuchu III powstania lskiego. Z Wonik 3 maja 1921 roku wyruszyy oddziay powstacze w kierunku Olesna i m.in. zajli Lubliniec. Rezultatem walk powstaczych byo przyczenie ziem do Polski.

W 1932 roku miasto zostao poczone kolej z magistral wglow. Poczenie byo czynne do lat 90-tych XX wieku. Magistrala wglowa czya bezporednio zagbie wglowe Grnego lska z Gdyni i bya najwiksz inwestycj transportow II Rzeczypospolitej.

Rysunek 9. Woniki na tle mapy z 1934 roku

(rdo: http://polski.mapywig.org)

Nadmieni naley, i z zapisw z 1917r. wiadomo, e Babienica, bya gmin w okrgu lubszeckim, w skad ktrej wchodziy miejscowoci Berkw, Dubiele i Mzyki. Do roku 1976 istniaa gmina Psary. W 1976 roku siedzib gminy przeniesiono do miasta Woniki, a nazw gminy zmieniono na Woniki. Gmina Psary istniaa w latach 1973-1976, a swoj siedzib miaa w Lubszy. Jeszcze wczeniej, bo do roku 1954 obecna


Strona 36

gmina Woniki nosia nazw gmina Lubsza. Skadaa si wwczas z 6 gromad: Babienica, Kamienica, Ligota Wonicka, Lubsza, Piasek i Psary.

Zabytki:

Przeszo historyczn opisywanych terenw dokumentuje wiele stanowisk archeologicznych oraz liczne obiekty zabytkowe. W celu ochrony materialnych przejaww historii i kultury sporzdzono Gminn Ewidencj Zabytkw. Obiekty do niej wczone, zgodnie z zarzdzeniem Nr KR.120.44.2013 Burmistrza Wonik z dnia 11 kwietnia 2013 roku w sprawie zaoenia ewidenc

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO - bip-files.idcom … · Michał Niemirski mgr inż. arch....

Documents

Transcript of ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO - bip-files.idcom … · Michał Niemirski mgr inż. arch....

· dr inż. Jacek Skarżewski w każdy poniedziałek w godz. 14.00 - 16.00, pok. 03 mgr inż. Danuta Gawęcka ... Danuta Gawęcka, mgr inż. Piotr Kraszkiewicz Szkolenie odbędzie

7.02.2008r Mgr inż. Urszula Grochowska

Opracował : mgr inż. Roman Szpunar

Recenzenci: . Genowefa Da 1 Autorzy: mgr inż. Janusz Jasek mgr inż. Dariusz Oparowski mgr Antoni Wrotniak mgr Zbigniew Zienkiewicz Recenzenci: mgr inż. Genowefa Daśko

mgr inż. Katarzyna Walusiak listopad 2010

mgr Monika Chudy ([email protected]) mgr inż. Łukasz Maślaniec ( [email protected])

Andrzej Cichocki, inż. Rafał Graczyk, mgr inż. Dominik Rybka Politechnika Warszawska,

dr inż. Andrzej Raj mgr inż. Dariusz Kuś

PRZYKŁADOWY - ore.edu.pl · Autorzy: dr inż. Witold Krieser, mgr inż. Maria Krogulec-Sobowiec, mgr Zbigniew Zalas

Raport o stanie technicznym nawierzchni sieci dróg krajowych na … · 2020-04-22 · Leszek Bukowski mgr inż. Małgorzata Hofman Współpraca: mgr Katarzyna Łądkiewicz-Krochmal

Str. 2. 6 dr inż. Małgorzata Kaczkan [email protected] mgr Jakub Ławnicki [email protected] mgr inż Joanna Ratajczyk [email protected] mgr Agata Piotrowska [email protected]

i APARATURY POMIAROWEJ MERA - Silesian University of …delibra.bg.polsl.pl/Content/30232/BCPS_34115_1983... · mgr inż. J.Reluga (redaktor działu „Technologia”), mgr inż.

mgr inż. Marcin Cholewa

mgr inż. arch. Arkadiusz Walichnowski mgr inż. arch. Anna Przybyszewska

mgr inż. Jan Radosz mgr inż. Paweł Górski dr inż. Rafał Młyński Zakład Zagrożeń Wibroakustycznych

mgr inż. Piotr Praczukowski

Projekt Narodowej Strategii Gospodarowania Wodami 2030 (z ... · Tomasz Walczykiewicz Mgr inż. Ewa Wilkos-Gładki Doc. dr hab. inż. Wiesław Wiśniewolski Mgr inż. Janusz Wiśniewski

autor: mgr inż. Jacek Thiem

Program nauczania realizowany i Zasadniczej Szkole ... · Agnieszka Ambrożejczyk-Langer, mgr inż. Maria Krogulec - Sobowiec, mgr Zbigniew Zalas, mgr inż. Mariusz Zyngier Recenzenci:

Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu · 2 Autorzy: mgr inż. Zbigniew Blauman dr inż. Antoni Izworski mgr Lilla Jaroń mgr inż. Zdzisław Kolan mgr inż. Halina Madej mgr inż.