1

Szkoa Policji w Katowicach

Zadania Policji w zabezpieczaniu

imprez masowych

Opracowanie:

asp. Zbigniew Maodobry Zakad Suby Prewencyjnej

SZ

K

OA

POLIC

JI

Wydawnictwo

Szkoy Policji w Katowicach

2010

2

Wszelkie prawa zastrzeone Szkoa Policji w Katowicach 2010 Ksiki nie wolno reprodukowa (adaptowa) ani w caoci, ani w czci, niezalenie od zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody

Wydawcy.

Druk i oprawa: Szkoa Policji w Katowicach

3

Spis treci

Wstp 4

1. Podstawowe pojcia 5

2. Prawne aspekty organizacji imprez masowych 10

3. Podmioty mogce wystpowa w charakterze organizatora imprezy masowej 11

4. Obowizki organizatora w zakresie zapewnienia warunkw bezpieczestwa

imprezy masowej 12

5. Rola i zadania sub porzdkowych organizatora imprezy masowej 13

6. Odpowiedzialno prawna organizatorw imprez masowych 18

7. Odpowiedzialno organizatora imprezy masowej za szkody 18

8. Prawne moliwoci oddziaywania Policji na organizatorw`

imprez masowych 19

9. Zgromadzenia 22

10. Podstawowe formy penienia suby oraz rodzaje sub prewencyjnych

wykorzystywanych podczas zabezpieczania imprez masowych 24

11. Rodzaje narusze porzdku publicznego mogce wystpi w zwizku

z organizacj i przebiegiem imprez masowych, oraz sankcje nakadane

na osoby naruszajce porzdek imprez masowych 27

Literatura 33

4

Wstp

Ochrona bezpieczestwa i porzdku publicznego jest jednym z podstawowych

zada Policji1. Zadanie to w sposb szczeglny jest realizowane w trakcie

zabezpieczania imprez masowych.

Dowiadczenie ostatnich kilku lat uczy, e zabezpieczenie imprez masowych

i zgromadze to dla Policji coraz powaniejsze wyzwanie oraz wiksze moliwoci

wpywania na organizatorw imprez, ale take coraz wysze wymagania stawiane

policjantom realizujcym te zabezpieczenia bezporednio na miejscu odbywania si

imprezy masowej, jak rwnie tym, ktrzy przygotowuj zabezpieczenie od strony

logistycznej czy sztabowej2. Celem niniejszego opracowania jest zebranie w jednym

miejscu podstawowych i niezbdnych informacji zwizanych z zabezpieczeniem

imprez masowych i zgromadze. Z ca pewnoci nie wyczerpuje ono tematyki, ale

pozwoli spojrze na to zagadnienie z kilku wanych dla Policji punktw widzenia,

a co za tym idzie moe przyczyni si do waciwej realizacji powyszej problematyki

w praktyce.

1 Art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz. U. Nr 43 z 2007 r., poz. 277,

z pn. zm.). 2 C. Piasecki, L. Koodziejczyk, Rola Policji w zabezpieczaniu imprez masowych, Szkoa Policji w Katowicach

2003.

5

1. Podstawowe pojcia

Obowizki organizatorw imprez masowych bez wzgldu na podstaw

ich organizacji uregulowane s w ustawie z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie

imprez masowych3. Omawiajc zagadnienia zwizane z bezpieczestwem imprez

masowych, naley posikowa si podstawowymi definicjami zawartymi w tej

ustawie.

Ilekro bdzie mowa o:

1) imprezie masowej naley przez to rozumie imprez masow artystyczno-

rozrywkow, masow imprez sportow, w tym mecz piki nonej, o ktrych

mowa w pkt 2-4;

2) imprezie masowej artystyczno-rozrywkowej naley przez to rozumie imprez

o charakterze artystycznym lub rozrywkowym, ktra ma si odby:

a) na stadionie, w innym obiekcie niebdcym budynkiem lub na terenie

umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej, na ktrych liczba

udostpnionych przez organizatora miejsc dla osb, ustalona zgodnie

z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczcymi ochrony

przeciwpoarowej, wynosi nie mniej ni 1000,

b) w hali sportowej lub w innym budynku umoliwiajcym przeprowadzenie

imprezy masowej, w ktrych liczba udostpnionych przez organizatora miejsc

dla osb, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami

dotyczcymi ochrony przeciwpoarowej, wynosi nie mniej ni 500;

3) masowej imprezie sportowej naley przez to rozumie imprez masow majc na

celu wspzawodnictwo sportowe lub popularyzowanie kultury fizycznej,

organizowan na:

3 Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

6

a) stadionie lub w innym obiekcie niebdcym budynkiem, na ktrym liczba

udostpnionych przez organizatora miejsc dla osb, ustalona zgodnie

z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczcymi ochrony

przeciwpoarowej, wynosi nie mniej ni 1000, a w przypadku hali sportowej

lub innego budynku umoliwiajcego przeprowadzenie imprezy masowej nie

mniej ni 300,

b) terenie umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej, na ktrym liczba

udostpnionych przez organizatora miejsc dla osb wynosi nie mniej ni 1000;

4) meczu piki nonej naley przez to rozumie masow imprez sportow majc

na celu wspzawodnictwo w dyscyplinie piki nonej, organizowan na stadionie

lub w innym obiekcie sportowym, na ktrym liczba udostpnionych przez

organizatora miejsc dla osb, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego

oraz przepisami dotyczcymi ochrony przeciwpoarowej, wynosi nie mniej ni

1000;

5) imprezie masowej podwyszonego ryzyka naley przez to rozumie imprez

masow, w czasie ktrej, zgodnie z informacj o przewidywanych zagroeniach

lub dotychczasowymi dowiadczeniami dotyczcymi zachowania osb

uczestniczcych, istnieje obawa wystpienia aktw przemocy lub agresji;

6) czasie trwania imprezy masowej naley przez to rozumie okres od chwili

udostpnienia obiektu lub terenu uczestnikom imprezy masowej do chwili

opuszczenia przez nich tego obiektu lub terenu;

7) liczbie miejsc dla osb na imprezie masowej naley przez to rozumie liczb

udostpnionych przez organizatora miejsc na stadionie, w innym obiekcie

niebdcym budynkiem, hali sportowej albo w innym budynku lub na terenie

umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej, ustalon na podstawie

przepisw prawa budowlanego i przepisw dotyczcych ochrony

przeciwpoarowej;

7

8) instytucjach zagranicznych naley przez to rozumie podmioty zagraniczne

i midzynarodowe, w tym w szczeglnoci wchodzce w ich skad narodowe

punkty informacyjne, waciwe do zapobiegania i zwalczania przejaww przemocy

i chuligastwa w czasie masowych imprez sportowych, w tym meczw piki

nonej, na podstawie Europejskiej konwencji w sprawie przemocy i ekscesw

widzw w czasie imprez sportowych, a w szczeglnoci meczw piki nonej,

sporzdzonej w Strasburgu dnia 19 sierpnia 1985 r. (Dz. U. z 1995 r. Nr 129, poz.

625) oraz decyzji Rady 2002/348/JHA z dnia 25 kwietnia 2002 r. dotyczcej

bezpieczestwa w zwizku z meczami piki nonej o charakterze

midzynarodowym (Dz. Urz. WE L 121 z 08.05.2002, str. 1-3; Dz. Urz. UE

Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 04, str. 237-239);

9) organizatorze naley przez to rozumie osob prawn, osob fizyczn lub

jednostk organizacyjn nieposiadajc osobowoci prawnej, przeprowadzajc

imprez masow;

10) regulaminie obiektu (terenu) naley przez to rozumie przepisy wydane przez

waciciela, posiadacza, uytkownika lub zarzdzajcego obiektem lub terenem,

zawierajce zasady wstpu na teren lub obiekt, w tym osb maoletnich, zasady

zachowania si osb obecnych w obiekcie lub na terenie i korzystania przez nie

z obiektu lub terenu oraz ze znajdujcych si tam urzdze, a take okrelajce

miejsca nieprzeznaczone dla publicznoci;

11) kierowniku do spraw bezpieczestwa naley przez to rozumie osob

wyznaczon przez organizatora, reprezentujc go w zakresie zapewnienia

bezpieczestwa uczestnikom imprezy masowej;

12) subie informacyjnej naley przez to rozumie osoby podlegajce kierownikowi

do spraw bezpieczestwa, wyznaczone przez organizatora, w tym spikera

zawodw sportowych;

13) subie porzdkowej naley przez to rozumie osoby podlegajce kierownikowi

do spraw bezpieczestwa, wyznaczone przez organizatora, legitymujce si wan

licencj pracownika ochrony fizycznej, o ktrej mowa w art. 26 lub 27 ustawy

8

z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz.

1221, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1055 i Nr 180, poz.

1112);

14) terenie umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej naley przez to

rozumie wydzielony, odpowiednio oznaczony teren na otwartej przestrzeni,

speniajcy warunki higieniczno-sanitarne odpowiadajce wymaganiom

przewidzianym prawem oraz posiadajcy infrastruktur zapewniajc bezpieczne

przeprowadzenie imprezy masowej, na ktrym do okrelenia liczby miejsc

przyjmuje si przelicznik 0,5 m2 na osob;

15) terenie zamknitym naley przez to rozumie teren zamknity w rozumieniu

przepisw prawa budowlanego lub teren bdcy w trwaym zarzdzie jednostek

organizacyjnych podlegych, podporzdkowanych lub nadzorowanych przez:

Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwoci oraz ministrw

waciwych: do spraw wewntrznych, do spraw owiaty i wychowania, do spraw

szkolnictwa wyszego oraz do spraw kultury fizycznej i sportu;

16) zabezpieczeniu imprezy masowej naley przez to rozumie og

skoordynowanych przedsiwzi podejmowanych w celu zapewnienia

bezpieczestwa i porzdku publicznego w zwizku z imprez masow;

17) zakazie zagranicznym naley przez to rozumie zakaz stadionowy, naoony

przez uprawnione do tego podmioty innych pastw, o ktrym informacj

przekazano Komendantowi Gwnemu Policji;

18) zezwoleniu naley przez to rozumie zezwolenie na przeprowadzenie imprezy

masowej wydane, w drodze decyzji, przez wjta, burmistrza albo prezydenta

miasta waciwych ze wzgldu na miejsce przeprowadzenia imprezy masowej;

19) dokumencie potwierdzajcym tosamo naley przez to rozumie dowd

osobisty, tymczasowe zawiadczenie tosamoci, paszport, prawo jazdy,

legitymacj szkoln lub studenck, dokument stwierdzajcy tosamo

9

cudzoziemca albo inny dokument potwierdzajcy tosamo zaopatrzony

w wizerunek twarzy i adres zamieszkania osoby.

Przepisw wymienionej na wstpie ustawy nie stosuje si do nieodpatnych

imprez masowych organizowanych na terenach zamknitych bdcych w trwaym

zarzdzie jednostek organizacyjnych podlegych, podporzdkowanych lub

nadzorowanych przez:

1) Ministra Obrony Narodowej,

2) Ministra Sprawiedliwoci oraz ministrw waciwych:

do spraw wewntrznych,

do spraw owiaty i wychowania,

do spraw szkolnictwa wyszego,

do spraw kultury fizycznej i sport,

pod warunkiem, e jednostki te s organizatorami imprezy masowej w rozumieniu

ustawy o bezpieczestwie imprez masowych.

Nie s imprezami masowymi, w rozumieniu ustawy o bezpieczestwie imprez

masowych, imprezy organizowane w:

teatrach,

operach,

operetkach,

filharmoniach,

kinach,

muzeach,

bibliotekach,

domach kultury,

galeriach sztuki,

lub w innych podobnych obiektach,

a take:

organizowanych w szkoach i placwkach owiatowych przez zarzdzajcych

tymi szkoami i placwkami,

10

organizowanych w ramach wspzawodnictwa sportowego dzieci i modziey,

sportowych, organizowanych dla sportowcw niepenosprawnych,

sportu powszechnego o charakterze rekreacji ruchowej, oglnodostpnym

i nieodpatnym, organizowanych na terenie otwartym,

zamknitych, organizowanych przez pracodawcw dla ich pracownikw

jeeli rodzaj imprezy odpowiada przeznaczeniu obiektu lub terenu, gdzie ma si

ona odby.

2. Prawne aspekty organizacji imprez masowych

Organizacja imprezy masowej uzaleniona jest od uzyskania zezwolenia na jej

przeprowadzenie. Organem uprawnionym do wydawania zezwole w tym zakresie jest

wjt, burmistrz lub prezydent miasta waciwy ze wzgldu na miejsce

przeprowadzania imprezy masowej.

W celu przeprowadzenia imprezy masowej organizator, nie pniej ni na 30

dni przed planowanym terminem jej rozpoczcia:

1) wystpuje do uprawnionego organu z wnioskiem o wydanie zezwolenia

na przeprowadzenie imprezy masowej;

2) zwraca si do waciwego miejscowo komendanta powiatowego (rejonowego,

miejskiego) Policji i waciwego miejscowo komendanta powiatowego

(miejskiego) Pastwowej Stray Poarnej, kierownika jednostki organizacyjnej

pomocy doranej (pogotowia ratunkowego) i pastwowego inspektora sanitarnego

z wnioskiem o wydanie opinii o niezbdnej wielkoci si i rodkw potrzebnych do

zabezpieczenia imprezy masowej, zastrzeeniach do stanu technicznego obiektu

(terenu) oraz o przewidywanych zagroeniach;

3) powiadamia waciwego miejscowo:

a) komendanta oddziau Stray Granicznej, w przypadku przeprowadzania

imprezy masowej w strefie nadgranicznej,

b) komendanta terenowej jednostki organizacyjnej andarmerii Wojskowej,

w przypadku przeprowadzania imprezy masowej na terenach bdcych

11

w zarzdzie jednostek organizacyjnych podlegych, podporzdkowanych lub

nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej.

Do wniosku, o wydanie zezwolenia organizator zacza:

1) dokumentacj i informacje, o ktrych mowa w art. 26 ust. 1 ustawy o imprezach

masowych;

2) program i regulamin imprezy masowej, wraz z informacj o sposobie

udostpnienia go uczestnikom imprezy masowej;

3) regulamin obiektu (terenu), wraz z informacj o sposobie udostpnienia

go uczestnikom imprezy masowej;

4) pisemn instrukcj okrelajc zadania suby porzdkowej oraz suby

informacyjnej;

5) warunki cznoci pomidzy podmiotami biorcymi udzia w zabezpieczeniu

imprezy masowej4.

Waciwy miejscowo komendant powiatowy (rejonowy, miejski) Policji,

Pastwowej Stray Poarnej, kierownik jednostki organizacyjnej pomocy doranej

(pogotowia ratunkowego) i pastwowy inspektor sanitarny wydaj opinie w terminie

14 dni od dnia otrzymania wniosku o ich wydanie. Opinie te zachowuj wano przez

6 miesicy od dnia ich wydania

3. Podmioty mogce wystpowa w charakterze organizatora imprezy masowej

Zgodnie z art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez

masowych, organizatorami imprez masowych mog by:

1) osoby prawne, czyli skarb pastwa i jednostki organizacyjne, ktrym przepisy

szczeglne przyznaj osobowo prawn;

2) osoby fizyczne;

3) jednostki organizacyjne nieposiadajce osobowoci prawnej.

4 Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

12

Zgodnie z art. 30 1 Kodeksu postpowania administracyjnego, zdolno

prawn do wystpowania w charakterze strony w postpowaniu administracyjnym

ocenia si wedug prawa cywilnego5.

4. Obowizki organizatora w zakresie zapewnienia warunkw bezpieczestwa imprezy masowej

Organizator imprezy masowej jest obowizany do zapewnienia bezpieczestwa

osobom obecnym na imprezie w zakresie:

1) zapewnienia bezpieczestwa osobom uczestniczcym w imprezie;

2) ochrony porzdku publicznego;

3) zabezpieczenia pod wzgldem medycznym;

4) zapewnienia odpowiedniego stanu technicznego obiektw budowlanych wraz ze

sucymi tym obiektom instalacjami i urzdzeniami technicznymi,

w szczeglnoci przeciwpoarowymi i sanitarnymi.

Organizator imprezy masowej zapewnia:

1) spenienie wymogw okrelonych, w szczeglnoci, w przepisach prawa

budowlanego, w przepisach sanitarnych i przepisach dotyczcych ochrony

przeciwpoarowej;

2) udzia sub porzdkowych, sub informacyjnych oraz kierujcego tymi subami

kierownika do spraw bezpieczestwa;

3) pomoc medyczn;

4) zaplecze higieniczno-sanitarne;

5) wyznaczenie drg ewakuacyjnych oraz drg umoliwiajcych dojazd pojazdom

sub ratowniczych i Policji;

6) warunki do zorganizowania cznoci pomidzy podmiotami biorcymi udzia

w zabezpieczeniu imprezy masowej;

5 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (t.j. Dz. U. Nr 98 z 2000 r.,

poz. 1071, z pn. zm.).

13

7) sprzt ratowniczy i ganiczy oraz rodki ganicze niezbdne do zabezpieczenia

imprezy masowej w zakresie dziaa ratowniczo-ganiczych;

8) wydzielone pomieszczenia dla sub kierujcych zabezpieczeniem imprezy

masowej.

Organizator opracowuje i udostpnia osobom uczestniczcym w imprezie

masowej regulamin obiektu (terenu) oraz regulamin imprezy masowej zawierajcy

warunki uczestnictwa i zasady zachowania si osb na niej obecnych. Ponadto

opracowuje instrukcj postpowania w przypadku powstania poaru lub innego

miejscowego zagroenia w miejscu i w czasie imprezy masowej.

5. Rola i zadania sub porzdkowych organizatora imprezy masowej

Organizator imprezy masowej jest obowizany do zapewnienia bezpieczestwa

osobom obecnym na imprezie oraz porzdku podczas trwania imprezy. Zadanie to

realizuje poprzez odpowiednio wyszkolon i wyposaon sub porzdkow

i informacyjn. Pracownicy tych sub winni wyranie si wyrnia elementami

ubioru (jednolicie oznakowani, w sposb umoliwiajcy ich identyfikacj), a ponadto

winni si legitymowa identyfikatorem umieszczonym w widocznym miejscu, ktry

powinien zawiera co najmniej nastpujce informacje:

nazw wystawcy,

numer identyfikacyjny i wizerunek twarzy,

termin wanoci,

piecz i podpis wystawcy.

Organizator prowadzi ewidencj wydanych identyfikatorw, zawierajc

nastpujce dane:

imi i nazwisko oraz numer PESEL czonka suby pobierajcego identyfikator

lub seri i numer dokumentu potwierdzajcego tosamo,

podpis czonka suby pobierajcego identyfikator, dat i godzin pobrania,

14

numer zawiadczenia o ukoczeniu przez czonka suby przeszkolenia w zakresie

zabezpieczania imprez masowych i dane identyfikujce wystawc tego

zawiadczenia.

Organizator zobowizany jest powoa kierownika ds. bezpieczestwa, ktry

kieruje sub porzdkow i informacyjn.

Suby porzdkowe organizatora imprezy masowej, w tym pracownicy agencji

ochrony osb lub mienia, s uprawnione do:

1. Sprawdzania i stwierdzania uprawnie osb do uczestniczenia w imprezie

masowej, a w przypadku stwierdzenia braku takich uprawnie wezwania ich do

opuszczenia imprezy masowej, ktrych dokonuje si poprzez:

1) sprawdzenie, czy osoba posiada wany bilet wstpu, identyfikator,

zaproszenie albo inny dokument uprawniajcy do przebywania na imprezie;

2) porwnanie okazanego dokumentu ze wzorem;

3) ustalenie, czy dane personalne nie zostay zamieszczone w Centralnym

Rejestrze Zakazw Wstpu na Imprezy Masowe" czynnoci te mog by

podejmowane do czasu zakoczenia imprezy masowej.

2. Legitymowania osb w celu ustalenia ich tosamoci czynno t realizuje si

w szczeglnoci w celu dokonania ustale, o ktrych mowa w pkt 1 ppkt b)

lub w przypadku okrelonym w pkt 3.

W przypadku legitymowania czonek suby porzdkowej jest obowizany uy

zwrotu suba porzdkowa, poda swoje imi i nazwisko, oraz w taki sposb

okaza, umieszczony w widocznym miejscu, identyfikator potwierdzajcy

uprawnienie do podjcia czynnoci, aby osoba legitymowana miaa moliwo

odczytania danych zawartych w tym dokumencie. Jest on rwnie obowizany poda

podstaw prawn i powd legitymowania. W razie legitymowania uczestnikw

imprezy masowej znajdujcych si w pojedzie, gdy uzasadniaj to wzgldy

bezpieczestwa, czonek suby porzdkowej ma prawo da opuszczenia pojazdu

przez te osoby.

15

3. Przegldania zawartoci bagay i odziey osb, w przypadku podejrzenia, e

osoby te wnosz lub posiadaj bro lub inne niebezpieczne przedmioty, materiay

wybuchowe, wyroby pirotechniczne, materiay poarowo niebezpieczne, napoje

alkoholowe, rodki odurzajce lub substancje psychotropowe.

Tryb postpowania w przypadku przegldania bagau lub odziey wyglda

nastpujco: przed przystpieniem do wykonywania ww. czynnoci czonek suby

porzdkowej jest obowizany uy zwrotu suba porzdkowa oraz wykona

pozostae czynnoci jak w pkt 2, oraz wezwa osob do okazania ich zawartoci.

W przypadku stwierdzenia w zawartoci przegldanych bagay lub odziey

przedmiotw, ktrych wnoszenie i posiadanie na imprezie jest zabronione, czonek

suby porzdkowej odmawia wpuszczenia na imprez osoby, u ktrej stwierdzono

posiadanie tych przedmiotw, lub usuwa j z miejsca przeprowadzania imprezy.

W przypadku stwierdzenia w zawartoci przegldanych bagay lub odziey

przedmiotw, o ktrych mowa w pkt 3, czonek suby porzdkowej dokonuje ujcia

osoby, u ktrej stwierdzono te przedmioty i po ich odebraniu sporzdza protok z tej

czynnoci, a nastpnie przekazuje t osob Policji wraz z odebranymi przedmiotami.

4. Wydawania polece porzdkowych osobom zakcajcym porzdek publiczny

lub zachowujcym si niezgodnie z regulaminem imprezy masowej lub

regulaminem obiektu (terenu), a w przypadku niewykonania tych polece

wezwania ich do opuszczenia imprezy masowej.

Przed przystpieniem do usunicia osoby z miejsca przeprowadzenia imprezy

masowej czonek suby porzdkowej jest obowizany uy zwrotu suba

porzdkowa oraz wykona czynnoci okrelone w pkt 1. Nastpnie wzywa on osob

usuwan do opuszczenia miejsca przeprowadzenia imprezy masowej i towarzyszy tej

osobie do granicy miejsca, w ktrym odbywa si impreza masowa.

W przypadku niepodporzdkowania si wezwaniu osoby do opuszczenia miejsca

przeprowadzania imprezy masowej lub stawiania czynnego oporu:

16

1) czonek suby porzdkowej bdcy pracownikiem agencji ochrony

wynajtej do zabezpieczenia imprezy, posiadajcy licencj pracownika

ochrony fizycznej, wyprowadza przy uyciu siy fizycznej osob,

ktra nie podporzdkowuje si wezwaniu, poza granice imprezy masowej;

2) czonek suby porzdkowej, nieposiadajcy licencji pracownika ochrony

fizycznej, wzywa do przeprowadzenia usunicia osoby pracownika,

o ktrym mowa wyej lub zwraca si o pomoc do Policji za porednictwem

kierownika do spraw bezpieczestwa.

5. Ujcia, w celu niezwocznego przekazania Policji, osb stwarzajcych

bezporednie zagroenie dla dbr powierzonych ochronie oraz osb

dopuszczajcych si czynw zabronionych.

Po ujciu osoby czonek suby porzdkowej jest obowizany:

1) poinformowa osob o podstawach prawnych i przyczynach ujcia;

2) sprawdzi, czy osoba ujta posiada bro lub inne niebezpieczne przedmioty

(narzdzia) oraz materiay wybuchowe lub materiay pirotechniczne, napoje

alkoholowe, rodki odurzajce lub substancje psychotropowe;

3) odebra przedmioty wymienione w ppkt b) i przekaza je Policji.

Przy wykonywaniu powyszych czynnoci pracownicy suby porzdkowej

okazuj identyfikator.

Powysze czynnoci powinny by wykonywane w sposb moliwie najmniej

naruszajcy godno ludzk oraz inne dobra osobiste osoby, w stosunku do ktrej

zostay podjte.

Obowizkiem pracownikw suby porzdkowej jest:

1) odmowa wstpu na imprez masow:

a) osobom, ktrych dane znajduj si w Centralnym Rejestrze Zakazw Wstpu

na Imprezy Masowe,

b) osobom odmawiajcym poddania si sprawdzeniu uprawnie do przebywania

17

na imprezie masowej, wylegitymowania si w celu ustalenia tosamoci

oraz przejrzeniu zawartoci bagau lub odziey, w przypadku podejrzenia

wnoszenia na teren imprezy przedmiotw zabronionych,

c) osobom znajdujcym si pod widocznym wpywem alkoholu, rodkw

odurzajcych, psychotropowych lub innych podobnie dziaajcych rodkw,

d) osobom posiadajcym bro lub inne niebezpieczne przedmioty, materiay,

wyroby, napoje alkoholowe, rodki odurzajce lub substancje psychotropowe,

e) osobom zachowujcym si agresywnie, prowokacyjnie albo w inny sposb

stwarzajcych zagroenie dla bezpieczestwa lub porzdku publicznego;

2) usunicie z miejsca przeprowadzania imprezy masowej osb, ktre swoim

zachowaniem zakcaj porzdek publiczny lub zachowuj si niezgodnie

z regulaminem imprezy masowej.

Przy wykonywaniu obowizkw wymienionych powyej pracownik suby

porzdkowej, bdcy pracownikiem agencji ochrony osb i mienia, moe uy siy

fizycznej w postaci chwytw obezwadniajcych oraz podobnych technik obrony.

Uycie tego rodka przymusu moe odby si na zasadach okrelonych

w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia6 oraz w Rozporzdzeniu

Rady Ministrw z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegowych warunkw

i sposobw uycia przez pracownikw ochrony rodkw przymusu bezporedniego7.

W przypadku gdy dziaania podjte przez suby porzdkowe organizatora

imprezy masowej s nieskuteczne, organizator imprezy masowej lub kierownik

ds. bezpieczestwa w imieniu organizatora imprezy wystpuje o pomoc do Policji,

a jeeli impreza masowa jest przeprowadzana na terenach bdcych w zarzdzie

jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej do andarmerii Wojskowej,

potwierdzajc ten fakt pisemnym zgoszeniem. W tej sytuacji suby porzdkowe

organizatora imprezy wykonuj polecenia Policji lub andarmerii Wojskowej.

6 Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia (Dz. U. Nr 145 z 2005 r., poz. 1221, z pn. zm.),

7 Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegowych

warunkw i sposobw uycia przez pracownikw ochrony rodkw przymusu bezporedniego (Dz. U. Nr 89, poz. 563.).

18

6. Odpowiedzialno prawna organizatorw imprez masowych

Przepisy karne dotyczce organizatorw imprez masowych zawarte s w art. 58

ustawy o bezpieczestwie imprez masowych8. Mwi one o moliwoci popenienia

przez organizatora nastpujcych przestpstw:

organizacja imprezy masowej bez wymaganego zezwolenia,

organizacja imprezy masowej niezgodnie z warunkami okrelonymi

w zezwoleniu,

przeprowadzenie imprezy masowej wbrew wydanemu zakazowi.

Wymienione wyej czyny zagroone s kar nie mniejsz ni 240 stawek

dziennych, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do

lat 8.

Odpowiedzialno organizatora imprezy masowej moe by rwnie zwizana

z niezachowaniem warunkw bezpieczestwa okrelonych w art. 6 ust. 1 ustawy

o bezpieczestwie imprez masowych i podlega grzywnie nie mniejszej ni 180 stawek

dziennych.

7. Odpowiedzialno organizatora imprezy masowej za szkody

Organizator imprezy masowej odpowiada za rzeczywiste szkody,

ktre poniosy Policja, andarmeria Wojskowa, Pastwowa Stra Poarna i inne

jednostki ochrony przeciwpoarowej oraz suba zdrowia, w zwizku z ich

dziaaniami w miejscu i czasie odbywania si imprezy. Oznacza to, e organizator nie

ponosi odpowiedzialnoci za szkody w majtku wymienionych podmiotw poniesione

przed rozpoczciem lub po zakoczeniu imprezy masowej oraz zaistniaych poza

miejscem odbywania si imprezy, np. zwizane z zabezpieczeniem drg dojcia

uczestnikw imprezy przez teren miasta. Odpowiedzialno organizatora w tym

zakresie ograniczona jest rwnie tym, e impreza, na ktrej wystpiy szkody jest

imprez odpatn.

8 Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych ( Dz. U. Nr 62, poz. 504).

19

Szkody obejmuj rwnowarto zniszczonego lub uszkodzonego mienia.

Podmioty, u ktrych wystpiy szkody zwizane z dziaaniami w miejscu i czasie

przeprowadzania imprezy masowej przedkadaj organizatorowi zestawienie

i wysoko poniesionych szkd.

Organizator imprezy masowej, na ktr wstp jest odpatny, jest obowizany

do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej za szkody wyrzdzone

osobom w niej uczestniczcym.

8. Prawne moliwoci oddziaywania Policji na organizatorw imprez masowych

Obowizkiem Policji jest wydanie opinii dotyczcej organizowanej imprezy

masowej. Od stanowiska wyraonego w niej czsto uzalenione jest wydanie

zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej lub odmowa jego wydania.

Pozytywna opinia waciwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego)

Policji jest dodatni przesank bran pod uwag przy rozpatrywaniu wniosku

o wydanie zezwolenia na jej przeprowadzenie. Negatywne stanowisko z kolei jest

czsto przyczyn uwzgldnienia uwag Policji przez organizatora, a tym samym

poprawy stanu bezpieczestwa uczestnikw imprezy masowej. Dlatego te opinia

waciwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Policji ma due

znaczenie w aspekcie prawnych moliwoci oddziaywania na organizatorw imprez

masowych. Aby opinia bya obiektywnym odzwierciedleniem stara organizatora

w zakresie bezpieczestwa powinna by wydana w oparciu o jak najpeniejsz

dokumentacj zoon przez organizatora oraz w oparciu o wasne ustalenia

i dowiadczenia Policji.

Zgodnie z art. 25 ust. 1a ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie

imprez masowych9 organizator imprezy masowej, nie pniej ni 30 dni przed

planowanym terminem jej rozpoczcia, zwraca si do waciwego miejscowo

komendanta powiatowego (miejskiego) Policji o wyraenie opinii, ktra musi

9 Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

20

zawiera informacje o niezbdnej wielkoci si i rodkw policyjnych potrzebnych do

zabezpieczenia imprezy, zastrzeeniach do stanu technicznego obiektu oraz

o przewidywanych zagroeniach.

Organizator zobowizany jest do wniosku doczy:

1) graficzny plan obiektu (terenu), na ktrym ma by przeprowadzona impreza

masowa, wraz z jego opisem, zawierajcy:

a) oznaczenie drg dojcia i rozchodzenia si osb uczestniczcych w imprezie

masowej, drg ewakuacyjnych i drg dojazdowych dla pojazdw sub

ratowniczych i Policji,

b) oznaczenie punktw pomocy medycznej, punktw czerpalnych wody do picia

i do celw przeciwpoarowych oraz punktw informacyjnych,

c) oznaczenie lokalizacji hydrantw przeciwpoarowych, zaworw, przyczy

wody, gazu i energii elektrycznej oraz innych elementw majcych wpyw

na bezpieczestwo uytkownikw obiektu lub terenu,

d) informacje o rozmieszczeniu sub porzdkowych oraz sub informacyjnych,

rozmieszczeniu osb uczestniczcych w imprezie masowej i ewentualnym

rozdzieleniu ich wedug sektorw oraz o rozmieszczeniu punktw

gastronomicznych i sanitariatw;

2) instrukcj postpowania w przypadku powstania poaru lub innego miejscowego

zagroenia w miejscu i w czasie imprezy masowej;

3) terminarz rozgrywek meczw pitki nonej lub terminarz innych imprez masowych

w przypadku imprez masowych organizowanych cyklicznie;

4) informacj o:

a) liczbie miejsc dla osb na imprezie masowej,

b) przewidywanych zagroeniach bezpieczestwa i porzdku publicznego;

5) informacj o liczbie, organizacji, oznakowaniu, wyposaeniu i sposobie

rozmieszczenia suby porzdkowej oraz suby informacyjnej;

6) informacj o osobie wyznaczonej na kierownika do spraw bezpieczestwa, w tym

jego dane obejmujce: imi, nazwisko, numer PESEL, numer i dat wydania

zawiadczenia o ukoczeniu kursu dla kierownikw do spraw bezpieczestwa

imprez masowych, a w przypadku imprezy masowej podwyszonego ryzyka

21

dodatkowo numer i dat wydania licencji pracownika ochrony fizycznej drugiego

stopnia;

7) informacj o sposobie zapewnienia identyfikacji osb biorcych udzia w imprezie

masowej w przypadku meczu piki nonej lub imprezy masowej podwyszonego

ryzyka,

8) informacj o zainstalowanych urzdzeniach rejestrujcych obraz i dwik.

Ponadto wraz z wnioskiem organizator powinien przekaza:

1) program i regulamin imprezy masowej, wraz z informacj o sposobie

udostpnienia go uczestnikom imprezy masowej;

2) regulamin obiektu (terenu), wraz z informacj o sposobie udostpnienia

go uczestnikom imprezy masowej;

3) pisemn instrukcj okrelajc zadania suby porzdkowej oraz suby

informacyjnej.

Dokumenty, o ktrych mowa powyej, pozwalaj na ocen profesjonalnoci

dziaa organizatora w zakresie bezpieczestwa oraz zaplanowanie zada dla Policji

zwizanych np. z przemieszczaniem si uczestnikw imprezy, ewentualnymi

moliwociami wystpienia zakcenia bezpieczestwa i porzdku publicznego poza

terenem odbywania si imprezy, koordynacj dziaa z jednostkami ociennymi czy

te z koniecznoci wystpienia z wnioskiem o udzia w zabezpieczeniu si

policyjnych z oddziau prewencji Policji.

Wydanie opinii powinno by rwnie poprzedzone lustracj terenu lub obiektu,

w ktrym ma odby si impreza masowa. Zdarzaj si przypadki, e dostarczone

dokumenty nie odzwierciedlaj w peni stanu rzeczywistego lub nie zawieraj

informacji o urzdzeniach lub prowadzonych pracach na obiekcie lub w jego okolicy,

ktre mog utrudni zapewnienie bezpieczestwa uczestnikom imprezy masowej lub

moliwo dojazdu sub ratowniczych.

Negatywna opinia organw Policji nie jest wystarczajc przesank do

wydania odmowy na przeprowadzenie imprezy masowej przez wjta, burmistrza bd

prezydenta miasta. Jednake brak jej w dokumentacji zoonej razem z wnioskiem

o wydanie zezwolenia musi prowadzi do podjcia decyzji odmownej.

22

Inn moliwoci oddziaywania Policji na organizatora imprezy masowej jest

wystpienie z wnioskiem do wojewody, ktry posiada uprawnienia do wprowadzenia

zakazu przeprowadzania imprez masowych dla okrelonego organizatora na terenie

wojewdztwa lub jego czci na stadionie, innym obiekcie niebdcym budynkiem lub

terenie umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej. Od decyzji wojewody

w tym wzgldzie organizatorowi suy odwoanie do ministra waciwego do spraw

wewntrznych, ktry rozpatruje je w terminie 14 dni. Odwoanie od decyzji nie

wstrzymuje jej wykonania.

9. Zgromadzenia

Regulacj prawn zgromadze okrela ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo

o zgromadzeniach10

, ktrej naczelna zasada mwi, e kady moe korzysta

z wolnoci pokojowego zgromadzania si. Zgodnie z cytowan ustaw

zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 osb zwoanych w celu wsplnych

obrad lub w celu wyraenia wsplnego stanowiska.

Wolno zgromadzania podlega jednak pewnym ograniczeniom,

przewidzianym przez ustawy, niezbdnym dla ochrony zdrowia, moralnoci

publicznej, a take praw i wolnoci innych osb. Zgodnie z art. 8 cytowanej ustawy,

organ gminy zakae organizacji zgromadzenia publicznego, jeeli:

jego cel lub odbycie sprzeciwiaj si niniejszej ustawie lub naruszaj przepisy

ustaw karnych,

odbycie zgromadzenia moe zagraa yciu lub zdrowiu ludzi albo mieniu

w znacznych rozmiarach.

Organem, ktremu ustawa przekazaa kompetencje co do nadzoru nad

organizacj zgromadze, jest organ gminy waciwy ze wzgldu na miejsce

zgromadzenia. Rada gminy moe okreli miejsca, w ktrych organizowanie

zgromadze publicznych nie wymaga zawiadomienia. Jednake jeeli zgromadzenie

organizowane jest w pobliu siedzib przedstawicielstw dyplomatycznych, urzdw

10

Ustawa z dnia 5 lipca 1990 r Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 51, poz. 297, z pn. zm.).

23

konsularnych, misji specjalnych i organizacji midzynarodowych korzystajcych

z immunitetw i przywilejw dyplomatycznych, organ gminy zawiadamia waciwego

komendanta Policji oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Organizator zgromadzenia organizowanego na otwartej przestrzeni obowizany

jest zawiadomi o tym fakcie waciwy organ gminy nie pniej ni na 3 dni i nie

wczeniej ni na 30 dni przed terminem zgromadzenia. Zawiadomienie takie powinno

zawiera:

1) nazwisko, imi, dat urodzenia i adres organizatora oraz nazw i adres osoby

prawnej lub innej organizacji, jeeli w jej imieniu organizuje on zgromadzenie;

2) cel i program oraz jzyk, w ktrym bd porozumiewa si uczestnicy

zgromadzenia;

3) miejsce i dat, godzin rozpoczcia, planowany czas trwania, przewidywan

liczb uczestnikw oraz projektowan tras przejcia, jeeli przewiduj si

zmian miejsca w czasie trwania zgromadzenia;

4) okrelenie planowanych przez organizatora rodkw sucych zapewnieniu

pokojowego przebiegu zgromadzenia oraz rodkw, o ktrych dostarczenie zwraca

si do organu gminy.

Decyzja o zakazie zgromadzenia publicznego powinna by dorczona

organizatorowi w terminie 3 dni od dnia zawiadomienia, nie pniej jednak ni na 24

godziny przed planowanym terminem rozpoczcia zgromadzenia.

Zgromadzenie publiczne powinno mie swojego przewodniczcego,

ktry otwiera zgromadzenie, kieruje jego przebiegiem oraz zamyka zgromadzenie.

Odpowiada on rwnie za zgodny z przepisami przebieg zgromadzenia

oraz podejmuje w tym celu przewidziane w ustawie rodki. Ma on prawo da

opuszczenia zgromadzenia przez osob, ktra swoim zachowaniem narusza przepisy

ustawy lub uniemoliwia albo usiuje udaremni zgromadzenie. W razie

niepodporzdkowania si daniu moe on zwrci si o pomoc do Policji lub Stray

Miejskiej (Gminnej). Wwczas taka osoba ponosi odpowiedzialno z art. 52 1

kodeksu wykrocze za przeszkadzanie w przebiegu niezakazanego zgromadzenia.

Przewodniczcy zgromadzenia moe rozwiza zgromadzenie jeeli uczestnicy

zgromadzenia nie podporzdkuj si jego zarzdzeniom wydanym w zwizku

24

z wykonywaniem obowizkw lub gdy przebieg zgromadzenia sprzeciwia si ustawie

Prawo o zgromadzeniach albo gdy naruszaj przepisy ustaw karnych. Zgromadzenie

moe by rwnie rozwizane przez przedstawiciela organu gminy, jeeli jego

przebieg zagraa yciu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach lub

gdy narusza ono przepisy ustawy Prawo o zgromadzeniach albo przepisy ustaw

karnych, a przewodniczcy, uprzedzony o koniecznoci rozwizania zgromadzenia

wzbrania si to uczyni. Przewodniczenie zgromadzeniu po jego rozwizaniu stanowi

wykroczenie z art. 521 kodeksu wykrocze.

Zabroniony jest udzia w zgromadzeniu osb posiadajcych przy sobie bro,

materiay wybuchowe lub inne niebezpieczne narzdzia. Stanowi to rwnie

wykroczenie z art. 521 kodeksu wykrocze.

Organ gminy, na wniosek organizatora, zapewnia w miar potrzeby

i moliwoci ochron policyjn w trybie przepisw ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r.

o Policji. Rola i zadania Policji w zabezpieczeniu zgromadze publicznych jest

w zasadzie taka sama jak w przypadku zabezpieczenia imprez masowych.

10. Podstawowe formy penienia suby oraz rodzaje sub prewencyjnych wykorzystywanych podczas zabezpieczania imprez masowych

Organizacja zabezpieczenia imprezy masowej wie si z zaangaowaniem

w te dziaania rnych si policyjnych. S to zarwno policjanci prewencji, ruchu

drogowego, jak i policjanci na co dzie pracujcy w wydziaach kryminalnych.

W niniejszej pracy omwione zostay formy i rodzaje sub prewencyjnych,

na ktrych to przewanie spoczywa najwicej obowizkw podczas zabezpieczania

imprez masowych. Szczeglna za rola spoczywa na policjantach penicych sub

w oddziaach prewencji. Ilo oraz rodzaj penionej suby uzalenione s od

charakteru i rangi imprezy, a take od posiadanych informacji na temat iloci

i nastawienia uczestnikw imprezy11.

11

C. Piasecki, L. Koodziejczyk, Rola Policji w zabezpieczaniu imprez masowych,Szkoa Policji w Katowicach 2003.

25

Podstawow form penienia suby podczas zabezpieczenia imprezy masowej

jest penienie suby patrolowej, czyli wykonywanie zada subowych przez

policjanta lub grup policjantw w okrelonym rejonie, na trasie lub w miejscu

zagroonym przestpczoci, wykroczeniami bd innymi zjawiskami patologii

spoecznej. Moe to by zarwno patrol pieszy, jak i zmotoryzowany. W trakcie

zabezpieczenia imprez czsto wyznacza si wzmocnione patrole trzyosobowe, ktrym

przydziela si okrelony rejon, np. jedn z ulic okalajcych miejsce odbywania si

imprezy, gdzie bd peni sub. Oprcz dziaa oglnopolicyjnych odpowiadaj oni

take za zapobieganie zdarzeniom naruszajcym bezpieczestwo i porzdek

publiczny, ktre bezporednio zwizane byyby z odbywajc si imprez oraz w razie

potrzeby, na polecenie dowdcy zabezpieczenia, podj interwencj w miejscu jej

odbywania si. Ich zadaniem jest rwnie przejmowanie osb zakcajcych

bezpieczestwo i porzdek publiczny, ktre zostay ujte przez suby porzdkowe

organizatora. Powinni oni peni tak sub, aby cay czas by widocznym dla

wszystkich uczestnikw, oddziaywa prewencyjnie oraz szybko udziela pomocy

osobom, ktre mog jej potrzebowa. W razie potrzeby patrole prewencji podejmuj

inne dziaania zmierzajce do zapewnienia bezpieczestwa i porzdku publicznego,

np. pomagaj w udronieniu ruchu koowego, w uzasadnionych przypadkach osadzaj

nietrzewych w Izbie Wytrzewie. S to tylko niektre z zada, ale nie ulega

wtpliwoci, e suba patrolowa powinna by peniona z zaangaowaniem oraz

aktywnie.

Innym sposobem penienia suby przez policjantw prewencji, szczeglnie

za przez funkcjonariuszy OPP, jest patrol wahadowy, czyli taka forma wykonywania

przez policjantw suby, ktra ma na celu utrzymanie bezpieczestwa i porzdku

publicznego w rodkach komunikacji kolejowej i na stacjach kolejowych w czasie

przejazdu grup uczestnikw imprez i uroczystoci publicznych. Ten rodzaj suby

patrolowej polega na tym, e funkcjonariusze niejako eskortuj uczestnikw imprezy

od jednej miejscowoci do drugiej, w ktrej odbywa si impreza i z powrotem.

W czasie przejazdu utrzymuj oni stay kontakt z dyurnymi tych jednostek, przez

ktre bdzie przejeda dany rodek lokomocji. Funkcjonariusze wsplnie z obsug

pocigu, jeeli jest to pocig rejsowy, maj obowizek uniemoliwi jazd osobom,

26

ktre nie posiadaj biletw oraz maj za zadanie nie dopuci do zakcenia

bezpieczestwa i porzdku publicznego zarwno w pocigu, jak i na stacjach

kolejowych. W przypadku przemieszczania si np. kibicw pikarskich innym

rodkiem lokomocji (np. wynajty autobus) rwnie naley zapewni bezpieczestwo

na trasie przejazdu. W tym celu patrole udaj si do miejsca odbycia si imprezy

masowej lub do granicy dziaania danej jednostki. Z uwagi na liczne przypadki

obrzucania rodkw lokomocji przez antagonistycznie nastawionych kibicw klubw

pikarskich due znaczenie ma organizacja przejazdu tych rodkw przez tereny

poszczeglnych jednostek. Dlatego tak istotne jest wspdziaanie dowdcy wahada

z dyurnymi jednostek lub dowdcami zabezpieczenia przejazdu kibicw12.

Podczas zabezpieczenia zdecydowanej wikszoci imprez nie wszyscy

policjanci bior bezporedni udzia w podejmowaniu dziaa. Cz z nich zazwyczaj

pozostaje w odwodzie. Odwd to wydzielone siy i rodki pozostajce do dyspozycji

dowdcy operacji (akcji) policyjnej lub dowdcy niszego szczebla niezaangaowane

bezporednio do dziaa. Stanowi on cz si przewidzianych do dziaa podczas

zabezpieczenia imprezy, jednak policjanci wchodzcy w jego skad nie bior

bezporedniego udziau w dziaaniach, tylko oczekuj w wyznaczonym rejonie na

rozkaz ich podjcia. Siy i rodki stanowice odwd wprowadzane s do dziaa

w przypadku nagego zakcenia porzdku i bezpieczestwa publicznego lub te

w przypadku wystpienia nieprzewidzianych okolicznoci w wypracowanych

wariantach. Dlatego tak wane jest zapewnienie sobie si, ktre mog wspomc

w kadej chwili pozostaych policjantw.

Form penienia suby czsto wystpujc podczas zabezpieczania imprez

masowych jest dziaanie w pododdziale zwartym. Taktyka dziaa takiego

pododdziau (np. NPP, OPP KWP) ma doprowadzi do osignicia zamierzonego celu

wedug przygotowanego planu i wariantw. Ta forma penienia suby wykonywana

jest najczciej przez policjantw Oddziaw Prewencji Policji KWP z uwagi na

odpowiednie wyszkolenie i przygotowanie do dziaania w sile pododdziau w rnych

warunkach. Jednak takie dziaania mog podejmowa rwnie nieetatowe pododdziay

Policji (NPP), czyli doranie wydzielone siy Policji organizowane przez komendanta

12

Tame, s. 29.

27

wojewdzkiego Policji na bazie podlegych policjantw. Dziaania NPP s

podejmowane w przypadku m.in. potrzeby zapewnienia porzdku publicznego

podczas imprez o charakterze masowym przekraczajcych moliwoci zabezpieczenia

przez waciw terytorialnie jednostk Policji. Dziaanie pododdziaw zwartych

polega na takim rozmieszczeniu wydzielonych policjantw, pododdziaw, rodkw

transportu w ugrupowania i szyki, dostosowujcym je do wykonywania zada

subowych, by zapewni lub przywrci porzdek publiczny w czasie imprez

masowych. Rozwinite pododdziay mog przybiera form kordonw, dwukordonw

zwartych lub rozczonkowanych, linii posterunkw i patroli, tyralier policyjnych

w ksztacie linii, skosu, klina lub oskrzydlenia13.

Z powyszego wynika, e ilo potrzebnych sub oraz ich sposb dziaania

zaleny jest gwnie od charakteru imprezy, iloci uczestnikw i ich nastawienia.

Rwnie formy i taktyka penienia suby zale od tych czynnikw. Dlatego wane

jest prawidowe przygotowanie policjantw do wykonywania zada w trakcie

zabezpieczenia imprez o charakterze masowym oraz waciwe przeprowadzenie

odprawy subowej przed sub.

11. Rodzaje narusze porzdku publicznego mogce wystpi w zwizku z organizacj i przebiegiem imprez masowych oraz sankcje nakadane na osoby naruszajce porzdek imprez masowych

Organizacja i przeprowadzanie imprez masowych wi si z moliwoci

wystpienia narusze porzdku publicznego. Wynika one mog z rnych przyczyn,

takich jak: spotkanie si antagonistycznych grup kibicw, znajdowanie si

uczestnikw imprezy pod wpywem alkoholu lub innego podobnie dziaajcego

rodka, za organizacja zabezpieczenia imprezy, jak rwnie dziaanie z niskich

pobudek (dewastowanie i niszczenie urzdze bez wyranego powodu). Ilo narusze

porzdku publicznego mogcych wystpi podczas i w zwizku z przeprowadzanymi

13

Tame, s. 30

28

imprezami masowymi jest bardzo dua. Naruszenia te okrelone s w rozdziale 9

Przepisy karne ustawy o imprezach masowych14 i s to:

Art. 54. 1. Kto nie wykonuje polecenia porzdkowego, wydanego na podstawie

ustawy, regulaminu obiektu (terenu) lub regulaminu imprezy masowej

przez suby porzdkowe lub suby informacyjne, podlega karze grzywny

nie niszej ni 2 000 z.

2. Tej samej karze podlega, kto w czasie trwania imprezy masowej przebywa

w miejscu nieprzeznaczonym dla publicznoci.

Art. 55. Kto nie wykonuje polecenia wydanego przez Policj lub andarmeri

Wojskow, w miejscu i w czasie trwania imprezy masowej, podlega karze

grzywny nie niszej ni 2 000 z.

Art. 56. Kto wnosi lub posiada na imprezie masowej napoje alkoholowe, podlega

karze ograniczenia wolnoci albo grzywny nie niszej ni 2 000 z.

Art. 59. 1. Kto wnosi lub posiada na imprezie masowej bro, w rozumieniu ustawy

z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525,

z pn. zm.), wyroby pirotechniczne, materiay poarowo niebezpieczne

lub inne niebezpieczne przedmioty lub materiay wybuchowe,

podlega grzywnie nie mniejszej ni 180 stawek dziennych, karze

ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.

2. Sd moe orzec przepadek przedmiotw, o ktrych mowa w ust. 1,

chociaby nie stanowiy wasnoci sprawcy.

Art.60. 1. Kto w czasie trwania masowej imprezy sportowej, w tym meczu piki

nonej, wdziera si na teren, na ktrym rozgrywane s zawody sportowe,

albo wbrew daniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza,

14

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

29

podlega grzywnie nie mniejszej ni 180 stawek dziennych, karze

ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 3.

2. Kto w czasie trwania imprezy masowej rzuca przedmiot, mogcy stanowi

zagroenie dla ycia, zdrowia lub bezpieczestwa osb przebywajcych

na terenie lub w obiekcie, gdzie odbywa si impreza masowa, albo w inny,

rwnie niebezpieczny sposb zakca przebieg tej imprezy, podlega

grzywnie nie mniejszej ni 120 stawek dziennych, karze ograniczenia

wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.

3. Karze, o ktrej mowa w ust. 2, podlega ten, kto w czasie i w miejscu

trwania imprezy masowej narusza nietykalno cielesn czonka suby

porzdkowej lub suby informacyjnej.

4. Jeeli sprawca, dopuszczajc si czynw okrelonych w ust. 1-3, uywa

elementu odziey lub przedmiotu do zakrycia twarzy celem

uniemoliwienia lub utrudnienia rozpoznania jego osoby, podlega

grzywnie nie mniejszej ni 240 stawek dziennych, karze ograniczenia

wolnoci albo pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.

Art. 61. Spiker zawodw sportowych, ktry swoim zachowaniem prowokuje

kibicw do dziaa zagraajcych bezpieczestwu w miejscu i w czasie

trwania masowej imprezy sportowej, podlega grzywnie albo karze

ograniczenia wolnoci.

Art. 62. Jeli sprawca ukarany lub skazany za czyny zabronione, o ktrych mowa

w art. 54-61, w cigu 2 lat od ostatniego ukarania lub skazania, popenia

ponownie podobne umylne wykroczenie lub przestpstwo, sd moe

wymierzy kar do grnej granicy jej ustawowego zagroenia

zwikszonego o poow.

Art. 63. Postpowanie w sprawach o wykroczenia okrelone w art. 54-57 prowadzi

si na podstawie przepisw o postpowaniu przyspieszonym, o ktrym

mowa w rozdziale 15 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks

30

postpowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz.

848, Nr 214, poz.1344 i Nr 237, poz. 1651).

Art. 64. Postpowanie w sprawach o przestpstwa okrelone w art. 58-61 prowadzi

si na podstawie przepisw o postpowaniu przyspieszonym, o ktrym

mowa w rozdziale 54a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks

postpowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z pn. zm.).

Art. 65.1. W razie ukarania za wykroczenie, o ktrym mowa w art. 50, 51, 52a, 124

lub 143 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykrocze (Dz. U.

z 2007 r. Nr 109, poz. 756 oraz z 2008 r. Nr 141, poz. 888), lub o ktrym

mowa w art. 54-56 niniejszej ustawy, popenione w zwizku z imprez

masow artystyczno-rozrywkow, sd moe orzec rodek karny zakazu

wstpu na imprez masow na okres od 2 do 6 lat.

2. W razie ukarania za wykroczenie, o ktrym mowa w art. 50, 51, 52a, 124

lub 143 Kodeksu wykrocze, lub o ktrym mowa w art. 54-56 niniejszej

ustawy, popenione w zwizku z masow imprez sportow, w tym

meczem piki nonej, sd orzeka rodek karny zakazu wstpu na imprez

masow na okres od 2 do 6 lat.

3. rodek, o ktrym mowa w ust. 2, poczony jest z obowizkiem

osobistego stawiennictwa, w jednostce organizacyjnej Policji lub miejscu

okrelonym przez waciwego, ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby

ukaranej komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) Policji,

w czasie trwania masowej imprezy sportowej, w tym meczu piki nonej.

4. Sd, orzekajc rodek karny, o ktrym mowa w ust. 2, okrela rodzaje

masowych imprez sportowych lub meczw piki nonej, w czasie trwania

ktrych ukarany jest obowizany do osobistego stawiennictwa

w jednostce Policji, w tym okrela: nazwy dyscyplin sportowych, nazwy

klubw sportowych oraz zakres terytorialny obowizywania orzeczonego

rodka.

31

Art. 66. Wobec sprawcw przestpstw, o ktrych mowa w art. 59 i 60 niniejszej

ustawy, sd orzeka zakaz wstpu na imprez masow.

Art. 67. Zakaz wstpu na imprez masow, o ktrym mowa w art. 65, dotyczy

rwnie meczu piki nonej rozgrywanego przez polsk kadr narodow

i polski klub sportowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 68. Minister waciwy do spraw wewntrznych, w porozumieniu z Ministrem

Sprawiedliwoci, okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb wykonywania

orzeczonego za wykroczenie albo przestpstwo obowizku osobistego

stawiennictwa w jednostce organizacyjnej Policji lub w miejscu

okrelonym przez waciwego, ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby

ukaranej albo skazanej, komendanta powiatowego (rejonowego,

miejskiego) Policji, w czasie trwania imprezy masowej, uwzgldniajc

sposb dokumentowania wykonania tego obowizku.

Uczestnicy imprez masowych mog take narusza inne przepisy wynikajce

zarwno z kodeksu wykrocze jak i kodeksu karnego, ale rwnie innych ustaw,

np. ustawy o narkomanii, ustawy o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziaaniu

narkomanii itd.

Organizacja i przeprowadzanie imprez masowych nios za sob zagroenia

popenienia wykrocze, na ktre policjanci biorcy udzia w zabezpieczeniu powinni

reagowa w celu ich przeciwdziaania i represjonowania sprawcw. Jednak policjanci

powinni rozway, czy reagowanie na kade najdrobniejsze wykroczenie przyniesie

podany skutek, tzn. zapobiegnie jego ponownemu popenieniu i czy nie doprowadzi

do eskalacji zachowa innych uczestnikw. Chodzi tu np. o takie sytuacje, gdy

w licznej grupie kibicw kilka osb uywa sw nieprzyzwoitych. Czy policjanci

powinni zdecydowanie zareagowa w stosunku do tych osb, co moe grozi

skierowaniem agresji wszystkich uczestnikw imprezy przeciwko policjantom, czy

raczej wybra drog spokojnego reagowania, mimo popeniania przez uczestnikw

wykroczenia?

32

W przypadku zaistnienia przestpstwa, policjanci biorcy udzia

w zabezpieczeniu musz natychmiast zareagowa, zatrzymujc jego sprawc, jeli jest

to konieczne, udzielajc pierwszej pomocy ofierze, ustalajc wiadkw zdarzenia

i zabezpieczajc miejsce zdarzenia. Wszystkie te czynnoci musz by

przeprowadzone w taki sposb, aby nie zatrze ladw i aby mogy by prawidowo

udokumentowane.

33

Literatura

1. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz. U. Nr 43 z 2007 r., poz. 277,

z pn. zm.).

2. Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U.

Nr 62, poz. 504).

3. Ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 51, poz. 297,

z pn. zm.).

4. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia (t.j. Dz. U. Nr 145

z 2005 r., poz. 1221, z pn. zm.).

5. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z pn.

zm.).

6. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie wojewdztwa (t.j. Dz. U. Nr 142

z 2001 r., poz. 1590, z pn. zm.).

7. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie powiatowym (t.j. Dz. U. Nr 142

z 2001 r., poz. 1592, z pn. zm.).

8. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (t.j. Dz. U. Nr 142

z 2001 r., poz. 1591, z pn. zm.).

9. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (t.j.

Dz. U. Nr 98 z 2000 r., poz. 1071, z pn. zm.).

10. Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postpowania w sprawach

o wykroczenia (t.j. Dz. U. Nr 133 z 2008 r., poz. 848, z pn. zm.).

11. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 3 sierpnia

2009 r. w sprawie sposobw wykonywania obowizku osobistego stawiennictwa

w jednostce organizacyjnej Policji w czasie trwania imprezy masowej (Dz. U. Nr

125 z 2009 r., poz. 1039).

12. Rozporzdzeniu Rady Ministrw z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie

szczegowych warunkw i sposobw uycia przez pracownikw ochrony rodkw

przymusu bezporedniego (Dz. U. Nr 89, poz. 563).

13. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 18 grudnia

1998 r. w sprawie okrelenia szczegowych zasad wsppracy specjalistycznych

34

uzbrojonych formacji ochronnych z Policj, jednostkami ochrony

przeciwpoarowej, obrony cywilnej i straami gminnymi (miejskimi) (Dz. U. Nr

161, poz.1108).

Pozycje zwarte:

1. Suski P., Zgromadzenia i imprezy masowe, Warszawa 2007.

2. Piasecki C., Koodziejczyk L., Rola Policji w zabezpieczaniu imprez masowych,

Szkoa Policji w Katowicach 2003.

Inne:

1. .

2. .