8/18/2019 Yi Zheng i Gonzalo Munévar, Jaźń w perspektywie biologicznej

1/8

 Filozoficzne Aspekty Genezy — 2014, t. 11  Philosophical Aspects of Origin s. 153-160

http://www.nauka-a-religia.uz.zgora.pl/images/FAG/201.t.11/art.10.p!" 

#i $heng i Gonzalo %un&'ar 

(a)* w perspekt+wie ,iologi-zne. /

W amii a,solutne **  bohater odkrywa, że jego ja! dobrego faceta totylko wszczepione wspo"nienia# $ego cia%o by%o kiedy& zaj"owane przez inn',bezwzgl(dn' ja!, kt)rej powrot chc' jego sprzy"ierze!cy# +( fantastyk(wiarygodnia nieco tradycyjna koncepcja jani jako kolekcji do&wiadcze! przechowywanych w pa"i(ci - cechj'cej si( jedno&ci', &wiado"ej jani, dzi(kikt)rej odczwa"y nasze do&wiadczenia jako w%asne# .wietna fantastyka nakowa, kiepska neronaka# W ")zg nie istnieje żadna centralna strktra, kt)raodpowiada%aby takiej jani, a niekt)rzy na*kowcy doszli do wniosk*, że ja!

#i $4G an! Gonzalo %47A8 9 n!erstan!ing the ;el"

8/18/2019 Yi Zheng i Gonzalo Munévar, Jaźń w perspektywie biologicznej

2/8

  #. $heng i G. %un&'ar9 $a! w perspektywie biologicznej

 jest ilzj'# Pogl'd, że ja! oznakowje nasze do&wiadczenia jako nasze w%asne,wydaje si( b%(dny# A idea, że ja! to kolekcja zapa"i(tanych do&wiadcze!, oka zje si( fa%szywa# W za"ian przedstawia"y rewolcyjn' biologiczn' koncepcj( jani4 ")zg ewolowa% tak, aby tworzy1 ja!, kt)ra przeważnie jest nie&wiado"a i rozproszona# 3asza koncepcja likwidje paradoksy, wyja&nia wszystkie na poz)r sprzeczne wyniki ekspery"ent)w i otwiera nowe "ożliwo&ci badawczew neronakach#

O iBgu ostatnih trz+!ziestu lat neuronauki przeszD+ ra!+kalnB przemian9zIiowo !ziki !ostpnoIi now+h tehnik o,razowania mCzgu. +taniao um+sD9 ktCre9 ak si z!awaDo9 stanowiD+ !omen "ilozo"ii9 o,enie stoB otwo-rem prze! ,a!aniami eksper+mentaln+mi. oniewaE zrozumienie a)ni miaDo,+ ,ezspornB wartoIR9 nie est zaskakuBe9 Ee nowa nauka prC,owaDa o!kr+R ,io-logizne o!powie!niki ustale* uz+skan+h po setkah lat introspeki. ez g!+naukow+ usiDowali zro,iR z t+h ustale* !o,r+ uE+tek9 !oho!zili !o para!ok-saln+h al,o sprzezn+h w+nikCw. %ogli,+Im+ ,ezra!nie rozDoE+R re i oz-namiR9 Ee zrozumienie a)ni zna!ue si poza zasigiem nauki. 1 O niniesz+mart+kule proponuem+ owoniesze rozwiBzanie: skoro neuronauki zamuB simCzgiem9 powinniIm+ !+sponowaR poiem a)ni opart+m na ,iologii. (eIli

 ,!ziem+ e mieli9 para!oks+ zniknB9 a w+niki eksper+mentCw na,iorB sensu.A,+ !ostrze tru!noIi9 akimi o,arzona est tra!++na konepa a)ni9

rozwaEm+ trz+ spoIrC! na,ar!zie po!stawow+h i z pozoru oz+wist+h usta-le*9 ktCre e towarz+szB: @1 kaE!+ z nas postrzega sie,ie ako e!nostk9 a stB!wnioskuem+9 Ee a)* est o,iektem sentralizowan+mT @2 sB!zim+ rCwnieE9 iE a)* est Iwia!oma tego9 Ee nasze !oIwia!zenia sB "akt+znie nasze9 a t+m sa-m+m prz+muem+9 iE a)* oznakowue e ako nasze9 Ee peDni ona rol z+nnikana!zoruBegoT @3 intui+nie w+zuwam+9 Ee kaE!ego z nas konst+tuue z,iCr wDasn+h !oIwia!ze* @koleka ta est przehow+wana w "ormie tego9 o ps+-hologowie naz+waB wspomnieniami epizo!+zn+mi=. 4a prz+kDa! w o!nie-sieniu !o ustalenia @2 ps+hologowie rozwoowi wskazuB9 Ee a)* !zieka w+-Dania si9 g!+ uz+ si ono o!rCEniaR swoe !oIwia!zenia o! t+h9 ktCre naleEB

1 or. ;tanle+

8/18/2019 Yi Zheng i Gonzalo Munévar, Jaźń w perspektywie biologicznej

3/8

 Filozoficzne Aspekty Genezy K 2014, t. 11

!o inn+h. Lo !o ustalenia @3 z!awaDo,+ si9 Ee eIli zastBpili,+Im+ wspomnie-nia epizo!+zne akiegoI zDowieka inn+m z,iorem wspomnie*9 to staD,+ siinnB oso,B: !ali,+Im+ mu innB ja!. 4a t+m wDaInie polega gDCwn+ mot+w "a- ,ularn+ @ plot de8ice w "ilmie Pa"i(1 absoltna: ,ohater9 napraw! porzB!n+goIR9 !owia!ue si9 Ee ego wspomnienia epizo!+zne zostaD+ mu wszzepione.Mie!+I ,+D zDoz+*B9 !opCki ego wspomnienia epizo!+zne nie zostaD+ po!-mienione na "aDsz+we. A teraz sprz+mierze*+ szwarharakteru hB umieIiRz powrotem ego starB9 zDB a)* w ego iele poprzez wszzepienie na nowo sta-

r+h wspomnie* epizo!+zn+h.a tra!++na konepa zapewnia !o,rB "a,uD9 ale prowa!zi !o zDe nauki.

ro,lem z ustaleniem @1 polega na t+m9 Ee nie ma w mCzgu Ea!ne struktur+9ktCra o!powia!aDa,+ akiemuI sentralizowanemu o,iektowi. O ,a!aniah po-legaB+h na o,razowaniu mCzgu9 w ktCr+h eksper+mentatorz+ proszB uzest-nikCw o prz+pisanie eh oso,owoIi @na prz+kDa! E+zliwoIi so,ie lu, in-n+m9 nawiksza akt+wnoIR mCzgu w trakie prz+pis+wania eh so,ie sam+mz!ae si zaho!ziR w o,szarze zwan+m prz+Iro!kowB korB prze!zoDowB V"edial   prefrontal corte9X. 2 Ale ten sam o,szar nie w+!ae si uE tak waEn+9 g!+za!anie polega na o!rCEnianiu z!R wDasne oso,+ o! z!R inn+h. 3 Pm wiero!zaCw p+ta*9 t+m wie ro!zaCw o!powie!zi9 a zatem moEna zastanawiaRsi9 z+ neuronaukowe ,a!ania na! a)niB pogrBEaB si w haosie lu, nawetz+ w ogCle istniee oI takiego9 ak a)*=.

oza t+m introspek+na "ilozo"ia ma ten!en !o ,rania a)ni i pozuia a)ni za to samo @%+Il9 wi estem=9 rzekD Martezusz. NoIwia!zenie !aenam rzekomo ,ezpoIre!ni !ostp !o wDasnoIi9 akie ma a)*. Nla sD+nnegoneuronaukowa z 4ew #ork ni'ersit+9 8o!ol"o linYsa9 oznaza to9 Ee pozu-ie a)ni @a t+m sam+m a)* stanowi "orm perepi wewntrzne.  ez neu-

2 or. L. 4eil %AL8A9 o!! F. A8H49 an! Oilliam %. M #9 A ;el" ess Hr!inar+:he %e!ial re"rontal LorteU an! #ou=9 w: %ihael ;. GA$$A4PGA @e!.9 The Coitie e'ro"

scieces %%%9 A /radford /ook 9 %P ress9 Lam,ri!ge9 %assahusetts K on!on 2009 s. 106W-10W5.

3 or. Na'i! (. 8M 9 o!! F. A8H49 Oilliam %. M #9 %argaret G. F449 %i-hael ;. GA$$A4PGA9 an! L. 4eil %AL8A9 %ike Hr %e> ;el"-reognition in a ;plit-

8/18/2019 Yi Zheng i Gonzalo Munévar, Jaźń w perspektywie biologicznej

4/8

  #. $heng i G. %un&'ar9 $a! w perspektywie biologicznej

ronaukowe ,a!ania perepi w+kazaD+9 Ee perepa est iluzB= @al,o kon-strukB utworzonB przez mCzg. A skoro w mCzgu nie ma Ea!nego entralnegolu, entralizuBego o,szaru9 to linYs !oho!zi !o wniosku9 Ee a)* est e!+-nie iluzB[

o!zas g!+ ustalenie @1 z!ae si prowa!ziR !o para!oksu9 pozostaDe !wazostaD+ po prostu o,alone przez ,a!ania eksper+mentalne. stalenie @2 stae siwBtpliwe nawet na poziomie !oIwia!zenia introspek+nego. Mie!+ esteIm+ pohDonii intens+wn+m !oIwia!zeniem perep+n+m9 takim ak sDuhanie

 pikne muz+ki9 mam+ po prostu to !oIwia!zenie9 ale nie towarz+szB mu Ea!-ne znazniki9 Ee est ono nasze. Franis Lrik i Lhristo" Moh prC,owali urato-waR na!zoruBB= "unk a)ni9 wskazuB9 Ee oznazanie moEe ,+R przepro-wa!zane nieIwia!omie9 napraw!opo!o,nie przez o,szar+ zoDowe w mCzgu. 5

(e!nak Plan Gol!,erg wraz z kolegami w+kazali9 Ee po!zas w+kon+wania w+-magaB+h za!a* perep+n+h po,u!zenie pData zoDowego V frontal lobeXw rzez+wistoIi malee. 6 Lo si t+z+ ustalenia @39 ktCre stanowiDo po!staw"a,uD+ Pa"i(ci absoltnej9 ;tanle+ Mlein !owiC!D9 Ee paeni9 ktCrz+ sB aDko-wiie niez!olni !o ksztaDtowania now+h wspomnie* epizo!+zn+h @poniewaEih hipokamp+ nie "unkonuB9 mimo wsz+stko mogB w spor+m stopniu rozu-mieR swoB wDasnB oso,owoIR. W (a)* musi ,+R konst+tuowana przez oI innegoniE wspomnienia epizo!+zne[ A zarn+ harakter9 nawet z wszzepion+mi no-w+mi wspomnieniami9 na!al pozostaD,+ zDoz+*B.

M. Oaleki9 V,.w.X9 MrakCw 200Q.

@rz+p. tDum. O znaznie lepsz+m przekDa!zie na z+k polski ukazaD si takEe roz!ziaD6 @s. 111-131 wspomniane pra+ w postai art+kuDu pt. (a z wiru=. or. 8o!ol"o 8. P4Z;9 (az wiru=9 przeD. Anna

8/18/2019 Yi Zheng i Gonzalo Munévar, Jaźń w perspektywie biologicznej

5/8

 Filozoficzne Aspekty Genezy K 2014, t. 11

$ perspekt+w+ ,iologizne spraw+ maB si zupeDnie inaze.

8/18/2019 Yi Zheng i Gonzalo Munévar, Jaźń w perspektywie biologicznej

6/8

  #. $heng i G. %un&'ar9 $a! w perspektywie biologicznej

sz+h nanowsz+h ,a!a* !ot+zB+h prz+pis+wania eh sam+m so,ie9 w+-konan+h meto!B "unkonalnego rezonansu magnet+znego @"%8P w arper ospital na Oa+ne ;tate ni'ersit+9 poprosiliIm+ pitnaIioro uzestnikCwi uzestnizek9 ktCr+h ,a!aliIm+ za pomoB tomogra"u o in!uki 3 tesli9o prz+pisanie so,ie9 swoim nalepsz+m prz+aioDom lu, znane oso,ie @

8/18/2019 Yi Zheng i Gonzalo Munévar, Jaźń w perspektywie biologicznej

7/8

 Filozoficzne Aspekty Genezy K 2014, t. 11

Rys. 2. Przedni zakręt kory obręczy jest pobudzony także w trakciezestawienia najlepszy przyjaciel-Bill Gates,

chociaż nie tak bardzo jak w trakcie zestawienia ja sam-Bill Gates.

Molen+m interesuB+m rezultatem est to9 Ee w+kr+liIm+ w+sokie po,u-!zenie pola

8/18/2019 Yi Zheng i Gonzalo Munévar, Jaźń w perspektywie biologicznej

8/8

  #. $heng i G. %un&'ar9 $a! w perspektywie biologicznej

lon+ na prz+kDa! stopie*9 w akim mCzgi shizo"renikCw nie sB w stanie o!rCE-niR swoego wDasnego ruhu o! ruhCw w+woDan+h przez inn+h.

(ak wi!zieliIm+9 zastosowanie tra!++ne konepi a)ni w neuronaukah prowa!zi !o para!oksCw9 nieporozumie* i ,D!n+h w+nikCw. 4atomiast ,iolo-gizna konepa a)ni !ae spCniesze rezultat+ i otwiera owone moEliwoIi ,a!awze.

:i ;heng i Gonzalo 0*n