xxx occneta anno 1505 - Uniwersytet...

5
xxx al€xanbRI R€GIS occneta In Comltlls Raboml€nSIBUS anno 1505 lilii ad orn ie.nse m a u te m co nve .nr.io ne m. N os Alex ander Rex! a nno I5 05 h abu- irnus et celebravirnus quae eo i pso anno .. pro Dom in ica Conducws Paschae bo 111 ] per nos indict a, pr opt er eon sili arios Lithv ani ae ac Prus - siae terrarum exp e ctat os in t esti mo n io praesentiu m scriptos, alios q ue m a gnae imp ort antia e eve n t us, usqu e ad diem sab bat hi post Oc ta vam Sacrat is s im i Corpo- ris Christ i [3IV j co nt inu a t a [uit, bonae esset [amae, nisiiure prius in eaque rev eren dissimis et reve- ren d is in Ch risto pat ri bus ac magnifi cis . venerabilibus, gene- rosis et nobilibus, praelatis et ba- ronibus cons iliar iis nos t ris ac t errarum nu nt iis in f ine pri vile- gi i isti us comm unis scr iptis mo- d erantibu s et co nsc ncienti bus, nostra s scripsirnus cc nsc it ut io- nes infra s cri p t as , De no n faci endi s const itu t ion ibus sine consen- su consiliariorurn et nuntiorum terrestrium. Qu oni am iur a co m mu nia et co ns tit ut iones pub licae non unurn, sed communem pop ulutri af fici u nt/ i ta que in hac Rad omi en si co nvent ione cum un ivers is R egn i nos tri praelati s, ccns iliariis, baro nibus et nunt iis ter- ra rum/ aequ urn et rationabile censuimus ac etiam sta - tu im us. ut d ein cep s [ u t ur is te mporibus p erp etu is, nihil novi cons ti tui d ebeat per nos et suc ces sores no - stras sine communi co nsi liari or um et nuntiorum terre- strium eo nsens u. quod fier et in pr ae iudicium gravam e- nque Re ipubl ica e, et damnum atque inc ommodum cu- iu slib et priva rurn, ad inn ovat io-nem que iuris com mu- nis et publicae liber ta ti s . 'll De co nst itut ioni bus novis per proclamationes publicand is . Ne per igno r ata m co ns t i tu ti o ne m nov arn, quipi am collud i vi dcat ur, du m quidqu am fieret cont ra co ns tit u- rion ern, qu a e ad cogni tio ne rn non esse td educ ta C0 111- mun ern, idci rc o in constitutionibus no s t r is pran e pro- ce dere cupie n tes decem imus, quod null us obligarus fu erit ad novam cons titutione m servan da m. ni si ipsa primum per procl arnati on em in Regno publ ice t ur . r:Jl De suspe ctis in crim inc, qui bonae fa m ae su n t ccns cndi, et de non captivandis bonae famae no - bilib us . Qua u q ua rn pro ptc r depra va tarn ado lesce nt um nobi- lium mulr it.udin em, quorum hac tem pes t a te ad eo a uc - ta fu erit licen ti a, ut et ia m tariqu am pr od ig ios e is t ud co m missum esset, quo d non posset eor urn coerceri te- me rit as con s ti tutionibu s anriqu is dec ernentibus nul- lum cap tivan dum [ore, nisiiure v ict us esset, qua pro p- ter inni tte n do ve te ri praedecess orum nostro rum in- sti tuto decernimu s nu llum nobil em capt ivan dum, qu i [u cr it co nvict us , non ce nse bitu r vero bona e fa ma e es se quilib et. ter in regestris mal efic orum de- scrip t us , is ergo ut rnalae fama e/ abs que iur is proc ess u, praesen- tis dunta x at st atuti p atrocin io cap i/ de tin erique p ot erit. D e servis maleficos inse- cut ur is, --, C um ha c te m pes ta te [arn iliares ub ique se excu sarent quia dorninus eorum ad insequ- endo s [ur e, mal efic os aut hostes non euntibus, i psi qucque eosdem malejicos insequ i no lle nt . quo non me- di ocre dab a tu r parr oci nium, n equ am h ominibus ma nu s eva dentibus eorum! per quos commode pot erant deti- n eri. Qua propter statuimus ut quicunque servo t um s ive famulantium iubentibu s d omin is fures et mal efa ct o- res quoscun que insequi et apprehen dere n oluerin t re - cos averintque, perp etu o sint injames, qui autem fur es in se que n tibus et apprehende nt ib us in fa m iam obii- cerent, eandem poenam infamiae inc id a nt eo facto . rS] D etempore servorum sub indi ct o tempore belli __ licent ia nd oru m , Quic unque servi enti um s ive [a m ulant iurn su b ex pe d i- ti on e bellica aut aliqu a a ria n ecessitate iusta e t leg it i- maj lice nt ia m a serv it io apud domi n urn su urn peti erint et a b eo recesser int, perpetuo etiam si nt injarnes, ha- bebit au t em quilibe t ante bellicam expeditionem an te neces sit at em d om ini su i sex septimanarum t ernpus, in jra qu od et n on cc ler i us a do mi n o s uo licentiam a servi t io petet et pos tu labit . r(5l D e pr imo te rmino iud icii capi t an eorum. [n M a iori Polon ia ad vo ta ill aru m te rra turn in- co l ar um. subditorum nostrarum decemimus et s tat u- imu s/ Ut coram quolibet capiraneo, non -it re rminu s . . . pere pr TlU5 n T1 e rr-.a; ';5 u : to ri t -

Transcript of xxx occneta anno 1505 - Uniwersytet...

Page 1: xxx occneta anno 1505 - Uniwersytet Wrocławskikwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/NihilNoviLatin... · 2016. 5. 6. · xxx . al€xanbRI R€GIS . occneta. In Comltlls Raboml€nSIBUS

xxx

al€xanbRI R€GIS occneta In Comltlls Raboml€nSIBUS anno 1505

EfZ~~~_lilii ad orn ie.nsem a u te m co nve.nr.ionem . N os Alexan de r Rex! a nno I505 habu­

irn us et ce lebravirn us qu ae eo ipso anno

. . pro Dom inica Conducws Paschae bo 111 ] per nos indicta, propter eon sili arios Lithvani ae ac Prus­

siae t err a rum expectatos in testimo n io praesentium

s cr iptos, a liosque magna e importantiae eve n t us, usque

a d di em sa bbathi post Octavam Sacratiss im i Corpo­

ris Christi [3IV j continu a ta [uit, ~::::~~~~:::=~~~:::~~~~~~~ bonae esset [amae, n is i iu re priu s in ea que rev erendissi m is et reve­

ren d is in Christo patri bus ac

magnifi cis . venera bilibus, gene ­

rosis et no bil ibus, praela t is et ba ­

ron ibus cons ilia r iis nos t ris ac

t errarum nu ntiis in fine pri vile­

gi i isti us comm unis scriptis m o­

d erantibus e t conscn cien ti bus,

nostras scrips irn us cc nscit ut io­

nes infra scri pt as ,

De no n faci endis cons t itu t ionibus sine consen ­s u cons iliariorurn et n un t iorum te rre s t rium .

Quoni am iur a com mu nia e t cons titutiones pub lica e

non unurn, sed com m une m pop u lutri afficiunt/ itaque in hac R adomien si conventione cum un ivers is R egni

nostri praelati s, ccns iliariis, baro n ibus et nuntiis ter ­ra rum/ aequ urn et ra t iona bile cens uim us ac et iam sta ­

tu imus . ut d ein cep s [ ut ur is temporibus perpe tu is, nih il no vi consti tui debeat per nos et success ores no ­s t ra s s ine com m un i consi liari or um et n unt iorum t erre­s t rium eonsensu. quod fieret in praeiud icium gravam e­n que R eipublica e, et da m n um a t que incommodum cu­iuslibet priva rurn, ad innovatio-ne m que iuri s com mu­ni s et publ ica e liberta tis .

'll De constitutioni bus novis per proclam a t ion es ~ publicandis . Ne per igno ratam co nst itu ti onem n ovarn, quipi am collud i vidcatur, du m quidquam fiere t contra constitu­rion ern, qu a e ad cogni tio ne rn non esset deducta C0 111­

munern, idci rco in constitutionibus no s tr is prane pro­

ce dere cupien tes decem imus, q uod null us obligarus fuerit ad novam cons t it ut ionem s ervandam. ni si ipsa primum per proclarnation em in Regno publ ice t ur.

r:Jl De suspectis in crim inc, qui bonae fa mae su n t ~ ccnscndi, et de no n ca pt ivan dis bonae fama e no ­

bilib us .

Quauqua rn pro ptcr depr ava tarn a do lescentum n ob i­lium mulr it.udinem, quorum hac tem pes ta te adeo a uc ­

ta fuerit licen ti a, u t etia m tariquam pr od ig ios e is t ud

co mmissum ess e t, quod n on poss e t eor urn coercer i te­

meritas con s ti tutionibus anriqu is decernentibus nul­

lum cap tivandum [ore, n is i iu re victus esset, quapro p­

ter in n itten do ve ter i pra ed eces sorum nos tr orum in ­

sti t uto decernimus nu llum n obilem cap t ivand um, qu i

[u cr it convictus , non censebitu r

vero bonae fa mae es se quilib et. ter in re g es t ris malefic orum de­

script us , is ergo ut rnal a e fama e/

absque iur is process u, pra es en­tis duntaxat sta t ut i patrocin io

cap i/ detiner iqu e poter it.

D e s ervis m a leficos inse­cut ur is,

--,

C um ha c te m pestate [arn iliares ubique se excusarent quia dorninu s eorum a d ins equ­

endos [ur e, maleficos a ut ho s t es non eun t ibus, ipsi

qucqu e eosdem ma lejicos insequ i no llent. qu o non me­

diocre daba tu r parrocinium, nequam hominibus manu s

evade n t ibus eorum! per quos com mo de poterant deti­

n eri. Quapropter sta t uim us ut quicun que servotum s ive

famulantium iubentibus dominis fures et malefa cto­

res quos cun que insequi et a ppre he ndere n oluerin t re ­

cos averin tque, perp etu o s in t injames, qui autem fur es

insequen tibus et a pp re he n de ntib us in fa m iam obii­ceren t, eand em poen am infamiae inc ida nt eo facto .

rS] D etem pore servorum s ub in d icto tem pore be lli __ licentia nd oru m ,

Quicun qu e servienti um s ive [a m ulantiurn su b ex pe d i­

ti on e bellica a ut aliqu a a ria necess itate ius ta et leg it i­

maj licentiam a servit io a p ud domi n urn su urn petier in t

et a b eo recesserin t, per pe t uo eti am si nt in ja rnes, ha­

bebit au t em quilibe t ante bellicam ex ped itionem ant e

necessitatem domini su i sex s ept ima narum t ernpu s,

in jra qu od e t non cc ler ius a do mi n o s uo licentiam

a servi t io petet et pos tu labit .

r(5l D e pr imo termino iud icii capi taneorum. ~ [n M a iori Polon ia ad vota illarum t errat urn in ­

co larum . s ubd it oru m no s t ra rum de cemimus et s tatu ­

imus/ Ut coram quo libet ca piraneo, non -it rerminus . . .

pere pr TlU5 n T1 e rr-.a; ';5 u : to ri t ­

Page 2: xxx occneta anno 1505 - Uniwersytet Wrocławskikwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/NihilNoviLatin... · 2016. 5. 6. · xxx . al€xanbRI R€GIS . occneta. In Comltlls Raboml€nSIBUS

XXX11

ti s esse put etu r cap itaneus quam R ex/ coram quo non

es t t erminus peremptoriu s in primo termino . nisi qui s

ad hoc s e s ponce s ubmittat.

L7] D e s alario ca pit aneorum ab int rom iss ione. ~ ! Capitanei introliganres in bon a de brach i re­

ga li non recipian t decem ma rcas, si miiite r burgrabii se ­

xagenam, a lias iux ta s ta tutum [oannis A lbert i R egis

qu o iscud etiam cavet ur,

[8 :1 De cit ati on ibus ca pitaneorum ad querelam. Querebantur s ubdi t i nos t ri Maioris Poloni ae

iusmodi ordinationem, s ub prae textu auctori tati s cu­iusc un que, qu apropter pra cs ens et in frascripturn s ta ­tuturn s uper hoc publicirus edit urn, n os tris praesenti ­bus et a liis per nos a ppro ba t is praed ecess orum nostro­r um statut is ac pr iv i leg iis perpetui s a dscr ibimus huiusmodi sub t enore.

I: 12 ~ S ta t uta ecc les ia rurn, seu de plebeis ad vo ta se­reni s s imae principis dom inae E lisa be th D ei

gr a tia R eginae Polon iae gen it ricis no strae sancitum continen s qui et qual iter ad ep iscop atus et d ignitates eccles iarum rec ipicnd i, ac qua lirer nobi lira s ta lium pro ­

bet ur in futu rum . Volentcs t ernpo r ę nos tri felicis re­

pr aesertim de capitaneatu Po­s naniens i cit a t ionibus capitanei

gim inis obv iare tem pes tive peri ­se vehe me nter gravari. Q ua mo­cu lis diss en si onum et sed iti o ­brem decern irnu s, qu od ca pit a ­n um int.estin ar um, quae ornn i neu s citari non debet ad quere­ex te rno bello s unt gr aviores/ qu­lam, nis i pro ex pu lsione domi nae arum diss ension um nonnulla iu­

dotal it iali s et pro recen t i crirn i­dicia iam pullut ant ex eo, quod

ne, t empus a ut em recentis crimi ­d ign it ates e t loca eccl esi arum

nis sit a nn us et s ex hebdom adae. nos tri R egni ca t he dra liu m in]e­rior is status homines, saepe pe r

1119" ~ D e ti tulo ad ci t ationes ambition em quaerere con su eve­~ terres tres in capitaneatu

Pos na n iens i.

Con fonnare cupien tes terras cap it a neatus lv\a ior is

Poloniae tenis al ierem ca pit an eatu um Regni nostri sta ­t uim us, quod in M a iori Polon ia ci tat iones iudicii te r ­

res tri s, deinceps non emana bun t s ub tirule ca pit an ei,

s ed s ub rirulo nostro et s uccessorum nostrorum et s i­gi llo te rrestr i, s uper iudici is au tem ca pit anea tu s s ub

tit ulo et sigillo capi t anei em anare et da ri debebum.

ID De s alvis con d uctib us per ca pitane os non dan ­di s kme tho nib us t err igenarum.

C onqueren r.ibus prae latis et procerib us M aioris Pc lo­niae quod cum quod am desp ectu et levitate eor um hac­tenus capita ne i Posnan ien s is s a lvos cond uctu s krne­tho ni bus illorurn et terri genarum da re cons uevera n t, s ta t uim us comm uni eons ens u. quod de ce rero praela­t orurn. ba ronurn. procerum et te rrige na rum noserorum s ubdit is km ethonibus, civ ibus. oppi da n is a ut s ervis capi tanei [ocorum sa[vos conduct us da re non debeant/ sed ad iLI S comm une in eventibus recu rrendum decer­n imu s kmetho nibus tali bus et quibuslibet conq ueren ­ti bus/ sic ut cuique iuris pa tr oci ni um debebi tur.

iIIJ De T~ u~nero plebeorum ad eccles ias ca th edra les Susclp lendo rum .

Ad eccl esias ca thedra res in R egn o nos tro no n s us ci­piantur in episcopos/ praelatos et cano nicos/ n isi nobi­[es ex utroq ue pa rente et m ore nobilium educati/ utque p[ebeorum ce rt us si t n ume rus circa easdem ecclesias et qui ex eis ad ep iscopa t us et praefaturas evecti s um / qui non essen t e.x ut roque par ente ;Jrogenit; et ed uca t i more no bilium ad a lt iora no n ascenda m s ub poena per ­perui exi lii et c nfisca t io is bonorum paremum et c n ­

' Te : "tr.1~ · -

r i n t, c um pericul o manifest o ea rundem ecclesiar um et digni tatum et cum praei udi­cio nostra e nobilitatis, quae a b an t iquis t em poribus [a­

bor urn et v irtutum s ua rum ojjicio, eisdem dignita tibus ecclesiast icis se mper profi ciebatut. Tum quod eade m nobiliras s uis prop riis cerv icibus a casibus bellicis, R e­gnum ips um defendere cons uevit et ad stricta est tum et iam eide m eccles iae prop ter genus et assistentiam sui ips ius invic em sub pace et defens ion e debi ta ex i­steba n t. quod esse nequaquam posset, s i per eos rege­rentur qui eadem ass is te ntia et cet eris adminiculi s pro­tegendi ipsas carent, pro inde de comni uni omnium con ­s iliar io rum nostrorum con s il io et a ssensu acqu e eiu s­dem univer sae nobilitatis expos t ula tione hoc praesen ­t i s ra t uto et decreto perpetu is temporibus d uratu ro sa ­nxirnus, constit uim us e t irrevocabiliter decrevimus ut de cetero ad ca the dra les ecciesias in episcopos et in eisdem eccles iis in pr aelatos, in collegia tis ve ro eccle­si is ad princ ipa les d igni t a tes horn ines tantummod o de corpore eius dem no bi lita tis pos sint promoveri/ inh iben ­tes s t rict iss im e s ub poena perpetu i ex i[ii e t confisca­ti onis bon orum omnium/ cui poenae tam eos qu i pra­es en t i cons ti tu t ioni quoqu om od o ve l a [iquo co[ore alio­quin a uderent contravenire/ am biendo ubiv is [ocorum s uprascriptas dignitates/ ve l et iam oblat as accep tan ­dOI quam eorum par entes/ propinquos ac prom oto res adiu toresque clandestinos/ ac et iam manifes tos s ub­iacere vo[um us ita/ ut cum primum lw ic decreto al iqu ­is quo cunque titulo insi gn itus non ex is tens nobili s in­ven tu s fuer it con t ra ven isse/ ipso facto pr aedictae poena e s it s ubiect lls eum eis dem pa rentibus et propi­nqui s s uis . ln cano nica ti bus veTO ear undem cathedra­lium ecdesiarum per al ios quoque nobi les obt inen dis se rvari vo lum us privilegi um et decret um a lias per pra­ede -esso res no- tros eciit u adi icientes hoc eti am/ ne I

Page 3: xxx occneta anno 1505 - Uniwersytet Wrocławskikwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/NihilNoviLatin... · 2016. 5. 6. · xxx . al€xanbRI R€GIS . occneta. In Comltlls Raboml€nSIBUS

XXXIV

quisquam cuiu scunque generis vel conditionis ex is ta t, audeat beneficium quodcunque nostri iurispatronatus quoquomodo imp etrare vel oblaturn a quo vis su scipe­rej sine nostro eonsensu. sub incursu praefatae poenae exilii et confiscat ion is s uorum bonorum et pa rentum ac propinquorum eius. Et quoniam quaes tio incidere de genere nohilitaris. quod diverso mod o a quibusdam in terpretari solet, declararnus, quantum ad praesens statuturn attinet: eum tantummodo voca­

ri nobilem et capacem dietarum dignitatum et ben eficiorum: cu­ius ut erqu e par ens nobilis et ex familia nobili s it progen itu s: et qu od tam ipse quam parentes eiusd ern, habirarunt et habitan t in s uis pos sessionibus, castris, oppidis vel villis, iux ta morem patriae et consuetudinem nobi­litatis, viventes legibus et iuri­bus Regni nostri nobil iurn. In quo genere nobilicatis,

eos quoque nobiles appellandos censernus, qui licet ma­

tre populari, patre tamen nobili sunt procreati : quorum

tamen parentes et ipsimet vivant et vixerint ad iris ta r

aliorum nobiliurn in Regno: ut s upra et non exercuerinc

vel non exerceant eas artes et actiones: quas commu­

niter cives et qui in civitatibus morancur, exercere 5 0 ­

lent. Per contrarium enim usum nob iliras ips a, in po­

pularem et plebeiam conditionem transire solet.

l!1J De causis saecularibus in iudicio spiritua li non iudicandis .

Quamvis in antiquioribus statutis et privilegiis eon­stat veti tum esse, ne spirituales iudices arrcgarent, ipsis cau sarum saecularium iudicandi [acultatem ta­men cum clamore communi irnpulsaremur, quod non obstantibus constitutionibus antiquis saeculares per­sonae plerumque evocantur ad spiritualia iudicia, pro negotio saeculari, quapropter decemimus et statuimus. quod iudicies spirituales saecularia iudicia non exerce­ant neque iudicent in futurum.

~ 14l De iniuriis spirit ualium iure terrestri diffiniendis . Spirituales pro bonis sive iniurii s bonorum iuri

communi s ubiect orum iure terrestri exper ia ntur, iniuriae s unt s uper lirnitibus, kmethonibus [ugitivis, caede et vulneribus, al ia s iuxra statutum Joannis Alberti Regis .

[!s! De commissiouibus per Maiestatem Regiam -~ dandis et non dandis .

Auctoritatem iudiciariam ubique illibatam conservare cupientes statllimusj quod Nos successoresque nos tri 11llllas dare debeb imus commissi ones; non dabuntque successores nostri nisi super limitibus nostrorum bo­norum et divisione bonorul11 haereditariorul11 in ter fra ­tr es et pr ximi resj aut quae esse lt de onsensu pa r-c' TT\ a F.lS .l-ae (U S S · c :) "~S \' l 1'1' [l .

~6J De .teloneis privata auctoritate non constitu­_ endi s.

Ouoniam depactatio quaelibet alieno seu privato iure cornmi ssa cornrnunem laedcret, ut veri simile est Iiber­tatem; idcirco pro cuendo iure communi libertatis re­gn icolarum universorum nostrorum communi acceden­te eons ens u s ta t uim us. quod nova telonea nemo sa­

ecularium et s pirit ua lium in bo­nis s uis constituet neque consti­tu ere audebit sine licentia et cen­s ensu dona t ion eque nostra et consiliariorum R egni in conven­tione generali. Si vero quispiam secus [ecerit, talis iure convictus per nos successoresque nos tros iuxta nostrorum et eonsiliario­rum noserorum arbit rium priva­

tioni s bonorum illorum poenam s us cine bit, in quibus volun ta te sua ac privatis iure et au ctorita­

te sui s tanquam nostris sol ut iones sibi constituit de subditis nostris libertate iuris communis ga udent ibus .

~ZJ D e officialibus iudiciorum. Officiales iudiciorum eligantur in conventioni­

bus terres tr ibus iuxta con suetudinem diu observatarn, alias iuxta constitutiones in [oannis Alberti Regis pri­vilegio scriptas, electique praestent nos tri praesentis s ta tut i vigore iurarnentum nec habeant substitutos excepta infirmitate sub ammissione officiorum.

i18 !De civibus a bello non liberandis. Cum mercatores negotiatores et civitatum in­

colae fortunatiores sunt communiter ad opes per indu­s triam as sequendas, quibus aucti bonis civilibus bona terrastria accumulantes consueverunt. a bello absola­tiones obtinere, ut quemadmodum per indust.riam bona assequuntur, sic etiam libertate rnaiori, quam nobili­tas in eis potirenrur, quod et si privata sua rei dornesti­cae cura faciant cornrnendabiliter, tamen quod istud in republica abusuum et dissensionum parens esser, quam quidem nobil irate sanguinis profusione rernpublicam et terrestrem tranquillitatem tutante, fortuna ti cives fortunas terrestres occuparent et nobilium viceurn usur­parent, et nihilominus ab oneribus publicis per indu­striam ut s it; se eximerent. Non indignum ergo cum praelacis, consiliariis, baronibus et terrarum nuntiis cens uim us. quod cives habentes bona haereditaria ter­restria ad expeditionem bellicam obligata, non sint exempti et liber i ab eadem bellica expeditione quoties fuerit instituta littera equ e Mai est.atis Regiae absole­tori ae ab huiusmodi expeditione datae vel d.mdae, lo­cum non hab eant quod alias in rrivilegio Alberti Re­gis fratris nostri suprascripto latius est con stitutum.

[19] De pretio rerum venalium per palatinos con sti­tuendo.

Quam vis de pretio et v a[ore rerum vena lium sati s su­per ue COl1Sta t scn pwm esse ec i nostris su periori­

s et n -e -es - 05 :~_ ru r1 ;'egiis ta e cum

Page 4: xxx occneta anno 1505 - Uniwersytet Wrocławskikwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/NihilNoviLatin... · 2016. 5. 6. · xxx . al€xanbRI R€GIS . occneta. In Comltlls Raboml€nSIBUS

XXXV l

for tas se per negligentia rn non fit executi o decretorurn. idci rco N os it er um irerumq ue decrevi m us et sta t u­imus, quod palatini in sui s pal atinat ibus pret ia mer­can t iarum et rerum venalium consti tuent praediscen t ­que ver is testimo niis et documen tis pretia rerum qua­lia si nt in part ibus ex te rnis, und e adducuntur, et iux ta hoc et iam constituent iuxta aes t ima t ione [ac ta, con­tu maces et contemptores huius mod i cons ti tutionum per pa lati nos [a ctarurn, pun ian tu r poena amission is rn ercrum,

!20iD e im petrantib us beneficia iuris pa trona rus . L- .--.J Fi! nonnunquam quod corti sa ni et cursores ro­

mani beneficia per terrigenas de bonis eorum ad conso la­

!241 D .e libera vend iti one frumenti nobiliurn Bidgo ­, s trae.

Terr igen is C uiavi tis conq uerenti bus nobis, quia per op­pidan os Bidgostienses nostros illibertaren tu r; qui ter­rigenae dum ex rur e frumentum ex mercatu antea fac­to cu ipiam transferunt in oppi durn, mox ali i op pida ni non facto rnerca tu illud recipi ebant, in dom osque seu prompruari a sua deponebant, pro quo tamet si so lur io­nes im pen de ba nt, tamen quia is tud face rent in praeiu­d icium prius eme ntis, et in iliibert at ione rn nobeil ium, idcirco s tat uim us, quod Biclgos tiae si t nobil ibus libera frumentorum venclitio et dedu ct io, sine aliq uo a liorurn oppida norurn irnpedirnento, quorum cortio ca pitaneo

tionem arnicer um viventium ' et mortuorum fund ata imp e- ~~II;j~~~~~~~~;~""~i!II;~iJI trant s icque non mediocribus iactur is pauperem nob ili t a ­t em pro s ui clefensione iuris impenclentem afficere consu­ever unt . O ua propter decern i­mus; quod impetra ntes bene­ficia a pud S eclem A pos to li­cam iurispatrona tus nostri et dominorum nobili umque sae­cu la rium no s tri R egni pLI­n ian tur in persona et in bonis, s im itite r amici et consangui­nei imp etran tium eorunclem .

pr o t emp or e ex isten ti s i t cornmi ssa, si n tque desu per lit terae regiae, quot ies opus erit, poenam rega lem quatu­ordec im marcarum ex perso­na contem nente exige nclam conri ne ntcs comminatam.

~ De digni ta riis et of­~ [icia libus im posses ­

s ionatis. C um essen t nonnulli, per fa­vorern officia praes ertim ca ­p i t a n ea t uum, di gn ita tu ­mqu e a liarum in terr is ab eor um dom icil io rem otiori­

ll' 21} r::'e di~n i tati b: l s et offici is hominibus posses ­-..---J sronatis dandis .

lnniten tes sratut o N iszoviens i et a liis praedecesso­rum n ostrorum decreti s ra ri cna bilibus, pra es enti nosero sanc im us privileg io et promit t imu s pro nobis et s ucc essori bus nos cr is, quia Nos s uccessoresque nos tri/ dign ita tes et officia te rrestria non dab im us nisi possession ati s in R egn o terr isque illis, in quibus s unt huiusmo cli digni tates et ojjicia, s ub poena in sta t uro perpraela tos Petricovia e s upra sc rip to.

[22 :1 D e valore floren i. .~ Cum ex auri congerie, opum fit incrernen tum, quod quidem tantominu s haberi consuevit, qua nto maior i venderetur, ut igit ur s ubdi tis nos tris utcunque opitu lernur ad access iones opu lentiores, quae ex a uri fiunt copia . decernimus et s ta t uimus. quod va lor [lo­ren i Hungaricali s tr ig inta du os grossos non ex ceda t, a liter eme ns et vende ns puniat ur, iux ta consc itu t io­nem Petricovien sem anni prae teri ti, al ias iuxta eon­s ti t ut ione m A lber ti Regi s fra tr is nostri.

!2" 11 De ex ecu tione perlucrorurn. :J: Propter differe ntias in te r ca pitaneos terrestres

et par ticu[ares dis t rictuum/ pro executione perlucro ­r um nonnunquam ex citatas cum eorum aftero in a lte ­rum exe cLltio ne m differente cons ueverant negligi s ub­dit i nostri in effectu ha bendo iustitiae iam pridem de­cre tae; idcirco s tatu im us; quod ca pitanei clis trictuum [enenr ur e[ debe n[ exe ui o . ia per!u.:ra conn a o nes

bus assccu t i, obt inen tes, qui propte r s uam a bsentiam occasi ones pariunt scanda lorum in eorum iurisdiccio­nibus cornm ittend orurn, nemine corcen te prava m ado ­lescentum et a liorum hominum licent iarn, quapropter s ta ruirnus, quod in s ingulis Regni nos t ri t erris et dis­tri cti bus ca pitanei, ojjicia les, dignit.1rii locoru m sin t possessiona t i, avisand i nos tr is [it tcri s, ut s a t isf aciant officii s s uis, quod s i tr ina vice av isa ci officiis s uis in­t en dere non curaverint, priventur officiis et dig ni tati ­bus, s intque ipso fact o privati, ideo admonen di, ut po­ssessiona ti s in t, ut freq uen tiu s visi tent [ocal in quibus d ign ita te s ha bent et officia .

~6] De ~ote per con san guineos mortuae m ulieris a _ I man to repetenda.

O ot um so lurionem (mor tu a exis te nte muli ere cui vi ­venti inscripta erat] dubi a impecliebant hactenus du ­plici raci cn e, una qu od viven te rnari to praernorr uae uxoris consan gu ineis so lut iones dot is petentibus, ali­qu i posses sionem ad iudican da m pu t aban t in bon is vivent i mu lieri re jorrn a tis, quorum s uperv ivens mar i­tu s possessor csset, .l Ite ra muli ere post maritum an­t ea s ibi pr.1emortullm morien te/ et in possessi onem dotaliti i usque ad u[t ima v itae te mpora ex isten te; pos t eiusclem mul ieris viduae mortis obitu m consang uineis eiu sdem mulieris vicluae m ortuae so lut ione m doti s pet entibus nOTlTwlli puta runt; ut consang uine i dictae mulieris v iduae mortuae do t is solutionem iure repet e­rent/ non l1Lllli clecid ebant cons.1ngu ineos in poss essio­ne conse rva ndos; quapropte r os cum consi liariis et L rraru . nu l c'is; dubia ipsa absoh i s de -ememes

Page 5: xxx occneta anno 1505 - Uniwersytet Wrocławskikwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/NihilNoviLatin... · 2016. 5. 6. · xxx . al€xanbRI R€GIS . occneta. In Comltlls Raboml€nSIBUS

XXXVIII

perpetuo ten endum: quod dum mulier praemortua es­set/ habens dotis et dotalicii rejormationern, dos a ma­rito super vivente iure mediante exigatur, quem mar i­tum decernimus sic potiri possessione in bonis per eum olirn mulieri uxori suae viventi rejormatis. ut; vivente ea potitus erat et possidebat, de quibu s omn ibus suae ol irn uxoris con sanguineis dotem petentibus iur e respondebit. Sed praemortuo existente marito muli er per eum morce dereliera si possidebat usqu e ad ultirna vitae suae tempora bona

scha lco Magni Ducatus l.ith vaniae, Nicolao Gardzi­na de Ludbrancz Calissiensi, Petro M yszkowski de Mirow Lanciciensi palatinis, Stanislao Janowicz ca­stellano Trocensi et capitaneo Samogitiae) duce Hlin­sk i mareschalco curiae nostrae Lithvaniae et capita­neo in Bielsko/ Stanislao Kiszka genera[i carnpiducto­re Magni Ducatus l.ithvaniae, Stanislao H łebowicz

palatino seu capitaneo Połocensi, Nicolao de Koście­lec Brestensi/ N icolao de Kretkow Junivladislaviensi,

Joanne de Tarnow sib i per olirn viventem ma­ Russiae, Nicolao de ritum reformata/ qua ecun­ Kurozwanki Lubli­que ipsa muljer pos t mor­ nensi, Prandota de tern mariti s ui mortern obi­ Trczana Ravensi pa­ret/ exis te ns possessor re­ latinis, Joanne Jaran­formationis suae, sic debe­ do de Brudzow C a­bitur possessio bonorum re­ lissie.nsi, Joanne de fonnatorum consanguineis Przeramb Siradiensi) mortuae illius mulieris ut Stani s[ao de Ch0­

eam mulier vidua posside­ decz l.eopolicnsi, Ja ­bat/ quam poss essionem nuss io Latałski Cne­statuimus absque iuris s ne.ns i, Jacobo de s trepit u, constito duntaxat Sz iek luka Woyni­de iure rejorm a t ionis, et de ciens i, Joanne Słu­possess ione per muli erem pccki Sandecensi/ ad ternpora vitae habita, dandum per loci capitaneos his quibus dotis dębetur redditio. · am vero hic finem faciemus nostris inB- Radom inst itutis suprascriptis, quae

'- olim voto cornmuni praelatorum spiritu­alium et saecularium ac procerum R egni

et nuntiorum terrarum constituimus, anno et die et loco, supra scriptis praesentibus reverendissimis et reveren­dis in Christo patribus domini s ae magnificis venera­libus, generosis) nohilibus et famatis : Andrea Róża de Boryszowice archiepiscopo Gnesn ensi et primate R e­gni nostri . Bernardino Wilczek de Lubień eleero eccle­siae Leopoliensi, joanne de Konari Cracoviensi) Vin­centio de Przeramb Vladislavieusi seu Cuiaviens i, [o ­anne de Ludbrancz Posnaniensi, Luca Varmiensi, Ma­thia de D rzewnica Premisl iensi et vicecancellario Re­g11i) Alberto Vilnensi , Martino Miednicensi ecclesia­rum episcopis, Spitkone de Jar osław castellano Cra­coviensi, Joanne de Tarnow Sandomiri ensi palatino, [oanne de Zabrzezie alias palatino Trocensi et mare-

Petro Szafraniec de Pies kowaskała Wisliciensi/ [oan­ne Jordan de Z ak[iczyn Biecensi/ Stanislao de Mło­dziejowice Radorniensj, Martino Sko[nicki de Bogu­ria Zawichostensi) Stanislao de Potulice Miedzyrze­censi, Petro de Opalenica Landensi, Petro Corski Na­klensi, Nicolao de Radzikow Dobrzynensi, Stanislao de Srzensko Wiznensi/ Andrea de Oporow Kruświ­censi, Petro de Niemygłow Ravensi, Paulo de Chod­cza Polanecensi, Nicolao Myssopad Czecboviensi , [oanne Szamowski Konariensi castellanis, Joanne de Lasko cancellario, [acobo de Szydłowiee thesaurario Regni nostri.Alberto Corski scholast ico Vladislavien­sil Nico[ao de BartTliki cusccde Plocensi secrctariis nostri s, N ico[ao Firley de Dąmbrowica vexillifero Cracoviensi et capitaneo l.ublinensi, Alberto Skora de Gay Dobrinensi/ D erslao Wilczek de Lubie ń Leoplien­si, Stanialao de Kazanow Lublinensi, Stan is[ao Sza­fran iec de Pieskowaskała curiae nostrae succamerariis, ceterisque quarnplurimis cons ilia riis univ ersarumque tertarurn nuntiis et regnicolis nostris testibus ad pra­emissa fide dignis sincere et [idelibus di[ectis.

WedJug tekstu opublikow<1nego w; Vo[umina Cons t itu t ionum t. l 1493-1 549, vo l. [ [493-[526 . D o druku przygot. S . G rodz iski, l. Dworn icka i \N. Uruszczal" Wydawnictwo Sejmowe, Warsza wa [9 96