Pieczątka Kod ucznia Liczba punktów

WOJEWÓDZKI KONKURS HISTORYCZNY

DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 STOPIEŃ WOJEWÓDZKI – 11 MARCA 2014

1. Test konkursowy zawiera 31 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny.

2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania.

3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach.

4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego wybierz jedną, prawidłową odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem, np.:

A B C D

Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem B , po czym skreśl właściwą literę, np.:

A B C D

5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu.

6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się z innymi uczestnikami konkursu.

7. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu.

8. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany.

9. Brudnopis dołączony do testu nie podlega ocenie.

X

X X

X

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

2 z 13

Zadanie 1. (0-1 p.) Na podstawie przytoczonych paragrafów kodeksu Hammurabiego uzasadnij, że utwierdzał on nierówność społeczną. Nie cytuj! § 196. Jeśli obywatel wybił oko jednemu z obywateli, należy wybić jego oko. § 197. Jeśli złamał kość obywatela, należy złamać jego kość. § 198. Jeśli wybił oko poddanego pałacu lub złamał jego kość, zapłaci jedną minę srebra. § 199. Jeśli wybił oko niewolnika obywatela lub złamał kość niewolnika obywatela, zapłaci połowę jego ceny kupna. ……………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….. Zadanie 2. (0-3 p.) Uzupełnij tabelę, wpisując przy każdej charakterystyce grupy społecznej ze starożytnej Grecji albo ze starożytnego Rzymu odpowiadającą jej nazwę.

Obywatele w republice rzymskiej wywodzący się z arystokracji, mieli pełnię praw politycznych i prawo do piastowania urzędów państwowych.

Ludność podbita w Sparcie, mieszkająca na wsi, pozbawiona praw i całkowicie przywiązana do ziemi.

Wolni mieszkańcy Aten, którzy byli cudzoziemcami (przybyszami) i nie mieli praw politycznych.

Zadanie 3. (0-2 p.) Starożytni Rzymianie mówili o Morzu Śródziemnym Mare Nostrum.

A. Przetłumacz znaczenie tych słów. ………………………………………………………………………………………………. B. Wyjaśnij, dlaczego Rzymianie używali takiego określenia. ………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………….

Zadanie 4. (0-4 p.) Jak nazywał się urzędnik rzymski, który w okresie republiki

A. zarządzał finansami państwa i zbierał podatki – …………………………………….....

B. w obliczu zagrożenia przejmował nieograniczoną władzę –……………………………

C. stał na czele państwa, miał najwyższą władzę wojskową –……………………………..

D. zajmował się porządkiem publicznym i organizacją igrzysk –………………………….

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

3 z 13

Zadanie 5. (0-1 p.) Gdzie zamieszkiwały ludy posługujące się pismami przedstawionymi na ilustracjach? Wybierz właściwe litery oznaczające miejsca zamieszkania tych ludów i wpisz je pod odpowiednimi ilustracjami.

A. Nad Nilem. B. Nad Eufratem i Tygrysem. C. Nad Tybrem.

Zadanie 6. (0-2 p.) Uzupełnij schemat drabiny feudalnej, wybierając odpowiednie litery oznaczające określenia zależności społecznej i wpisując je w odpowiednie ramki na schemacie.

A. Wasal D. Senior B. Lennik E. Chłopi C. Suzeren

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

4 z 13

Zadanie 7. (0-6 p.) Podaj daty roczne wymienionych w tabeli wydarzeń. Klęska rycerstwa polskiego w bitwie z Tatarami pod Legnicą.

……………………………..

Pierwsza wyprawa krzyżowa obejmująca krucjatę ludową i rycerską.

……………………………..

Koronacja Przemysła II na króla Polski przez arcybiskupa Jakuba Świnkę.

……………………………..

Bitwa pod Płowcami między wojskiem Władysława Łokietka a oddziałami Zakonu Krzyżackiego. ……………………………..

Pierwsze obrady dwuizbowego sejmu walnego w Polsce. …………………………….

Utworzenie Akademii Krakowskiej. ……………………………...

Zadanie 8. (0-2 p.) Uzupełnij zdania dotyczące pokoju zawartego w 1348 roku w Namysłowie. Porozumienie pokojowe zostało zawarte między królem Polski ……………………………….

a królem ........................., który nazywał się ………………………………………………… .

Zadanie 9. (0-2 p.) Pod rysunkami sklepień wpisz ich nazwy i nazwij style architektoniczne, dla których są one charakterystyczne.

Rysunek A. Rysunek B. Sklepienie ………………………………............... Sklepienie ………………… Styl ……………………………………… Styl ………………………...

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

5 z 13

Zadanie 10. (0-2 p.) Do każdego stanu społecznego dopasuj terminy, które się do niego odnoszą. Zaznacz odpowiednie litery w tabeli. szlachta A. B. C. D. E. F. G. H. mieszczanie A. B. C. D. E. F. G. H.

A. Latyfundia E. Plebs B. Gildie F. Pospolite ruszenie C. Sobór G. Gołota D. Prawo składu H. Interrex

Zadanie 11. (0-3 p.) Na podstawie zamieszczonych fragmentów statutów z 1496 r. i własnej wiedzy wykonaj polecenia. Tekst 1.

Dalej, zaradzając dowolności młodzieży plebejskiej, jak i opustoszeniu dóbr, postanowiliśmy, aby tylko jeden syn ze wsi od ojca mógł odchodzić do służby, a szczególnie do nauki albo do rzemiosła. Kiedy zaś powróci, powinien otrzymać świadectwo od pana obszaru, z którym, jako wyzwolony, może iść do rzemiosła albo do służby.

Tekst 2.

Dalej postanawiamy, że mieszczanom i plebejuszom nie wolno dóbr ziemskich kupować, dzierżawić lub posiadać, a to dlatego, iż oni, posiadając takie dobra, zwykli szukać sposobności zwolnienia się od wypraw wojennych. A którzy już weszli w posiadanie dóbr ziemskich, mają je pewnego czasu sprzedać, pod karą.

A. Podaj imiona władcy Polski, w czasach którego były wydane cytowane statuty.

……………………………………………………………………………………………

B. Podaj nazwę stanu społecznego, którego dotyczyło ograniczenie zawarte w tekście 1.

……………………………………………………………………………………………

C. Napisz, czego dotyczył zakaz wynikający z tekstu 1.

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

D. Podaj nazwy stanów społecznych, których dotyczył tekst 2.

………………………………………………....................................................................

E. Napisz, czego dotyczył nakaz wprowadzony przez władcę w tekście 2.

…………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………….

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

6 z 13

Zadanie 12. (0-1 p.) Spośród wymienionych urzędów, które występowały w Polsce w XV wieku, wybierz urzędy centralne. Wpisz w ramkę zamieszczoną poniżej ich oznaczenia literowe.

A. Wojewoda. E. Kanclerz. B. Marszałek koronny. F. Kasztelan. C. Podkanclerzy. G. Podskarbi. D. Podkomorzy. H. Marszalek nadworny.

Urzędy centralne:

Zadanie 13. (0-2 p.) Przeczytaj fragmenty przywilejów wydanych przez Władysława Jagiełłę i wykonaj polecenie. Fragment 1. Nikogo nie będziemy więzić bez wyroku sądowego (…). Nareszcie przyrzekamy najuroczyściej, że żadnego obywatela osiadłego za popełnioną winę lub przestępstwo nie będziemy więzili dłużej niż sześć niedziel, aż do zebrania sądu przez nas lub starostę naszego wyznaczonego. A wtedy, jeśli sądowo i dowodnie niewinności swej dowiedzie, uwolnionym zostanie. Wyjąwszy takiego, który by schwytany był na kradzieży (…), rozmyślnym zabójstwie, porywaniu panien lub niewiast, łupieży i pustoszeniu włości. Fragment 2. Nieużytecznego sołtysa pan w dziedzictwie mając albo krnąbrnego, może rozkazać mu sołectwo jego sprzedać, który gdyby nie mógł mieć nabywcy, wtedy ów dziedzic z wymienionym sołtysem powinien i są obowiązani przyjść przed sędziego ziemskiego i przyjąć oraz wybrać dwie osoby roztropne, żadnej ze stron niepodejrzane, które w ten sposób wartość sołectwa na jedną sumę taksując, oznajmią jej wysokość temuż panu lub dziedzicowi do zapłacenia. I tak pan po zapłaceniu owej taksy pieniężnej dla siebie sołectwo otrzyma.

W tabeli wstaw znak X, aby prawidłowo określić nazwę przywileju cytowanego we fragmentach 1. i 2. Przywilej: Fragment 1. Fragment 2.

warcki

jedlneńsko-krakowski

piotrkowski

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

7 z 13

Zadanie 14. (0-3 p.) Na podstawie tekstu podaj trzy okoliczności, dzięki którym bogacili się kupcy gdańscy i miasto Gdańsk. Polska prowadzi handel nie tylko z sąsiadami, lecz i z odleglejszymi krajami. Całe prawie tego handlu skupienie jest w Gdańsku [...] należącym do króla polskiego. W miesiącu sierpniu odbywa się tu wielki jarmark od św. Dominika czternaście dni i dłużej trwający, na który zbierają się Niemcy, Francuzi, Flamandy, Anglicy, Hiszpanie, Portugalczycy, i wtedy zawija do portu przeszło 400 okrętów naładowanych winem francuskim i hiszpańskim, korzeniami portugalskimi, cyną i suknem angielskim. Zastają w Gdańsku magazyny pełne pszenicy, żyta i innego zboża, lnu, konopi, wosku, miodu, potażu., drzewa do budowy, solonej wołowiny [...]. Zboże zaś i inne płody zbywające od potrzeb krajowych spławiają do Gdańska na wiosnę i sprzedają hurtem kupcom gdańskim, którzy składają je w swoich magazynach na następny jarmark, a że oni tylko sami mogą prowadzić ten handel, są niezmiernie bogaci i nie masz miasta, z którego by król polski mógł mieć więcej pieniędzy.

• …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

• ………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………..

• …………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………..

Zadanie 15. (0-2 p.) Podaj nazwy krajów, z którymi łączyły Polskę unie personalne w czasach panowania władców wymienionych w tabeli.

Władca Kraj Wacław II

Aleksander Jagiellończyk

August II Mocny

Zadanie 16. (0-1 p.) Obok każdej nazwy państwa wpisz nazwę religii dominującej w nim w XVII wieku.

A. Szwecja ………………………………………………..

B. Rosja …………………………………………………..

C. Turcja .…………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

8 z 13

Zadanie 17. (0-1 p.) Uzupełnij zdania dotyczące ugody sandomierskiej i konfederacji warszawskiej, wpisując oznaczenia literowe podanych niżej informacji. I. Konfederacja warszawska została podjęta w roku ………. i zawierała postanowienia

dotyczące …………………….. .

II. Ugoda sandomierska została zawarta w roku ………. i dotyczyła …………………….. .

A. 1570 B. 1573 C. równouprawnienia szlachty bez względu na wyznanie, dostępu do urzędów i godności

państwowych dla szlachty niekatolickiej. D. wspólnej obrony przed kontrreformacją i zaprzestania walk między różnymi odłamami

protestanckimi.

Zadanie 18. (0-1 p.) Uporządkuj wydarzenia chronologicznie, wpisując obok każdego z nich odpowiednią cyfrę (od 1 do 5).

A. Utworzenie piechoty wybranieckiej. ………….. B. Powołanie Jakuba Uchańskiego na urząd interreksa. ………….. C. Opublikowanie dzieła „O obrotach sfer niebieskich”. ………….. D. Zorganizowanie przez Mikołaja Zebrzydowskiego rokoszu przeciwko królowi. ……... E. Zawarcie unii Polski z Litwą w Krewie. …………..

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

9 z 13

Zadanie 19. (0-1 p.) Mapa przedstawia granice Rzeczypospolitej Obojga Narodów w wieku

A. XIV B. XV C. XVII D. XVIII Zadanie 20. (0-2 p.) Odpowiedz na poniższe pytania. Odpowiedzi wpisz w wykropkowane miejsca. A. Któremu królowi polskiemu przypisuje się wypowiedzenie słów: „Przybyliśmy,

zobaczyliśmy, Bóg zwyciężył”?

.................................................................................................................................

B. W jakich okolicznościach władca miał użyć tych słów?

..................................................................................................................................

C. Na kim się wzorował, do czyich słów nawiązał?

……………………………………………………………………………………..

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

10 z 13

Zadanie 21. (0-3 p.) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy państw, które zawarły wymienione traktaty. Lp. Nazwa traktatu Państwa-strony traktatu 1. Pokój w Polanowie 2. Pokój w Karłowicach 3. Pokój w Nystad Zadanie 22. (0-1 p.) W wojnie północnej (1700-1721), która doprowadziła do potężnych zniszczeń Rzeczypospolitej, uczestniczyły między innymi następujące państwa:

A. Rosja, Szwecja i Turcja. B. Saksonia, Rosja i Szwecja. C. Anglia, Dania i Szwecja. D. Saksonia, Rosja i Anglia.

Zadanie 23. (0-2 p.) Kto ustanowił wymienione w tabeli konstytucje? Odpowiedzi wpisz w wolne miejsca obok ich nazw. Konstytucja Księstwa Warszawskiego

Konstytucja Królestwa Polskiego

Zadanie 24. (0-2 p.) Uzupełnij wykropkowane miejsca, wpisując nazwy organów władzy wykonawczej, które zostały ustanowione na mocy

A. Konstytucji 3 maja 1791 r. – …………………………………………………………. B. Sejmu rozbiorowego z 1775 r. (po I rozbiorze Polski) – ……………………………... ……………………………………………………………………………………………. Zadanie 25. (0-1 p.) Podaj nazwę rzeki, przez którą Napoleon przeprawiał się w 1812 r., ponosząc olbrzymie straty i pieczętując tym samym swoją klęskę podczas odwrotu spod Moskwy.

…………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 26. (0-1 p.) Jaką formę monarchii wprowadziła Konstytucja 3 maja?

A. Monarchię parlamentarną z dziedzicznym tronem. B. Monarchię konstytucyjną z dziedzicznym tronem. C. Monarchię parlamentarną z wolną elekcją. D. Monarchię konstytucyjną z wolną elekcją.

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

11 z 13

Zadanie 27. (0-3 p.) Odpowiedz na pytania dotyczące ilustracji.

A. Jaką nazwę nosi wynalazek przedstawiony na ilustracji?

……………………………………………………………………………………………….

B. W którym wieku został skonstruowany?

……………………………………………………………………………………………….

C. Kogo uważa się za jego twórcę.

……………………………………………………………………………………………….

Zadanie 28. (0-1 p.) Wypisz oznaczenia literowe represji stosowanych przez Rosjan wobec Polaków w II połowie XIX wieku.

A. Kulturkampf. D. Rozwiązanie Rady Stanu i Rady Administracyjnej. B. Działalność Hakaty. E. Wprowadzenie stanu wyjątkowego. C. Działalność Komisji Kolonizacyjnej. F. Więzienie bez wyroku sądowego.

…………………………………………………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

12 z 13

Zadanie 29. (0-3 p.) Których powstań dotyczą podane informacje? Wpisz w ramkach litery, za pomocą których oznaczono odpowiednie powstania. 1. Wybuch powstania rozbudził nadziej chłopów, jednak uczestnicy zrywu narodowego nie interesowali się zbytnio sprawą chłopską. Stronnictwo lewicowe wysunęło kilka postulatów zmiany sytuacji chłopów, ale żaden z nich nie zyskał aprobaty prawicowych sił politycznych. Ostatecznie rozczarowani chłopi nie zaangażowali się do walki na szerszą skalę. 2. Chłopi walczyli w powstaniu, tworząc ochotnicze, piesze formacje uzbrojone w kosy bojowe. W celu pozyskania jak największej liczby chłopów dyktator wydał Uniwersał połaniecki, który wiele miejsca poświęcał sprawie włościan. 3. Chłopi włączyli się do walk powstańczych. Przyciągnęły ich obietnice rządu powstańczego – Tymczasowego Rządu Narodowego. Zaproponowano dekrety uwłaszczeniowe i kary dla tych, którzy sabotowaliby uwłaszczenie chłopów.

A. Powstanie styczniowe. B. Powstanie kościuszkowskie. C. Powstanie krakowskie. D. Powstanie listopadowe.

Zadanie 30. (0-3 p.) Uzupełnij schemat, który przedstawia kształtowanie się Trójporozumienia. Wpisz daty kolejnych porozumień zawieranych między państwami.

ANGLIA

ROSJA

FRANCJA

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM STOPIEŃ WOJEWÓDZKI

13 z 13

Zadanie 31. (0-3 p.) W tabeli zamieszczone zostały hasła programowe polskich partii politycznych z przełomu XIX i XX w. Przyporządkuj tym hasłom nazwy partii, wybrane spośród niżej podanych. Wpisz do tabeli odpowiadające im litery. Rozwiązanie podstawowych problemów wsi, równouprawnienie chłopów w życiu politycznym, wprowadzenie demokratycznej ordynacji wyborczej.

……………………….

Połączenie walki o niepodległość z realizacją socjalnego programu społecznego, budowa demokratycznego państwa polskiego i stopniowe wprowadzanie reform socjalnych.

………………………..

Walka o wewnętrzną spoistość narodu oraz przeciwstawianie się obcym wpływom i wynarodowieniu, w sprzyjających okolicznościach odbudowa niepodległej Polski.

……………………….

A. Polska Partia Socjalistyczna. B. Polskie Stronnictwo Ludowe. C. Socjal-Demokracja Królestwa Polskiego i Litwy. D. Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne.

BRUDNOPIS