Wypoczynek rodzinny w Wielkopolsce

Wypoczynek rodzinnyw Wielkopolsce

Wielkopolska

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnegow ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013

FUNDUSZE EUROPEJSKIE – DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ WIELKOPOLSKI

www.wielkopolska.travelwww.turystyka-kulturowa-wlkp.pl

Po ło że nieWo je wódz two wiel ko pol skie le ży w za chod -niej czę ści Pol ski, w do rze czu rze ki War ta,na głów nym eu ro pej skim szla ku wschód -za -chód, w środ ko wej czę ści Ni zi ny Wiel ko pol -sko -Ku jaw skiej. Wo je wódz two ma bar dzo do -bre po łą cze nia ko mu ni ka cyj ne z Eu ro pąi świa tem. Tu taj prze bie ga ją dro gi z Ber li -na przez Po znań, Ko nin i War sza wę do Mo -skwy oraz z Pra gi przez Wro cław, Lesz no i Po -znań na pół noc Eu ro py.

Ob szar29.826 km2 tj. 9,5 % te ry to rium Pol ski.

Lud nośćOko ło 3 mln 400 tys. tj. 8,7 % lud no ści kra ju.

Sto li caSto li cą wo je wódz twa jest mia sto Po znań li czą -ce oko ło 600 ty się cy miesz kań ców. Sta no wiono cen trum go spo dar cze, han dlo we, na uko -we, kul tu ral ne i tu ry stycz ne za chod niej Pol -ski. Port lot ni czy „Ła wi ca” peł ni funk cję lot ni ska kra jo we go i mię dzy na ro do we go.

Więk sze mia staGnie zno, Ka lisz, Ko nin, Lesz no, Ostrów Wiel ko pol ski, Pi ła.ZDJĘCIA NA OKŁADKACH:

Z. SZMIDTARCH. URZĘ DU GMI NY KRZY WIŃ, AU TOR: J. LI SIEC KIARCH. UNII GO SPO DAR CZEJ RE GIO NU ŚREM SKIE GO, AU TOR: M. DZIU BAARCH. MU ZEUM NA RO DO WE GO ROL NIC TWA I PRZE MY SŁU ROL NO -SPO ŻYW CZE GO

ISBN 978-83-61454-54-0

W y p o c z y n e k r o d z i n n y w W i e l k o p o l s c e | 1

Na po czą tek pro po nu je my 15 spo so bów na week end z dzieć mi w Wiel ko pol sce. Wśródtych pro po zy cji są ta kie, któ re za kła da ją ak tyw ność fi zycz ną, jak choć by par ki li -

no we w Obor ni kach i Lesz nie, stad ni na ko ni w Jasz ko wie czy sto ki nar ciar skie – czyn ne za rów no zi mą, jak i la tem. Zi mą obo wiąz ko wo po le ca my stok zjaz do wy w Cho -dzie ży, a przez ca ły rok nar cia rzy i snow bo ar dzi stów przy cią ga Mal ta Ski w Po zna niu.

Mi ło śni kom za ga dek hi sto rycz nych su ge ru je my od wie dzić Po znań, Ka lisz oraz Gnie -zno i oko li ce. W Po zna niu za wsze war to się wy brać na spo tka nie z Ko zioł ka mi, a po temzaj rzeć do klasz to ru fran cisz ka nów na Gó rze Prze my sła, by przyj rzeć się, jak wy glą dałPo znań przed wie ka mi. W Gnieź nie ku si swo imi le gen da mi Wzgó rze Le cha, a na wy -spie na po bli skim Je zio rze Led nic kim moż na do tknąć wiel kiej hi sto rii – po czuć kli matkształ to wa nia się pań stwa pol skie go. W Grzy bo wie ist nie je szan sa spo tka nia śre dnio -wiecz nych wo jów. W Ka li skim Gró dzie Pia stow skim na Za wo dziu, moż na ode -tchnąć – od wio sny do je sie ni – kli ma tem śre dnio wie cza. W zre kon stru owa nym gro dziedzię ki róż nym hi sto rycz nym gru pom, tęt ni ży cie.

Mi ło śni kom na tu ry po le ca my po dróż do Stob ni cy, gdzie ma ją nie po wta rzal ną szan sę spo tkać się oko w oko z wil kiem, a przy oka zji po spa ce ro wać po pięk nej oko li cy. Na to miast w Go łu cho wie uda je się po łą czyć wy po czy nek ak tyw ny (spor ty wod ne) z hi sto rią (za mek) oraz kon tak tem z na tu rą, czy to w pięk nym par ku --ar bo re tum, czy w po ka zo wej za gro dzie zwie rząt, gdzie ży ją m.in. żu bry.

Wiel ko pol ska jest pod pew nym wzglę dem nie zwy kła. Przy cią ga mi ło śni ków pa ro wo -zów i ko le jek. Przez ca ły rok czyn na jest pa ro wo zow nia w Wolsz ty nie, na to miast od wio -sny do je sie ni moż na po dró żo wać roz ma ity mi ko lej ka mi i dre zy na mi. A w Ci cho wie, roz sła wio nym przez skan sen fil mo wy So pli co wo, od nie daw na po dwor -skim par ku krą ży ko lej ka par ko wa. Praw dzi wy ra ry tas dla fa nów ko lej nic twa.

Wiel ko pol skę war to sma ko wać i od kry wać na róż ne spo so by. Wszyst kie na sze pro po zy cje na week end łą czą ak tyw ny wy po czy nek z po zna wa niem prze szło ści. Nikt się nie ma pra wa nu dzić, bo każ dy znaj dzie w tych pro po zy cjach coś dla sie bie.A naj waż niej sze – są to ofer ty na po go dę i nie po go dę. I na każ dą po rę ro ku. ◗

Kiedy nadchodzi piątek, bardzo często zastanawiamy się, jak spędzić sobotę i niedzielę. Rodzice, którzy mają małedzieci, głowią się, gdzie z nimi pójść? Co zrobić, aby dzieci się nie nudziły, ale też aby całego weekendu nie przesiedziały przed komputerem lub telewizorem? Nie widzę problemu. Wielkopolska jest tak atrakcyjna, że nie wystarczy wszystkich weekendów w roku, aby ją poznać i polubić.

Wielkopolska dla dzieci

FOT.

ARC

HIW

UM

URZ

ĘDU

MIA

STA

I G

MIN

Y M

IĘD

ZYCH

ÓD

FO

T. Z

. SZM

IDT

15po my słów

na wypoczynek ro dzin nywww.wielkopolska

.trav

el

2 | W y p o c z y n e k r o d z i n n y w W i e l k o p o l s c e

Oko ło po łu dnia plac przed po znań skim ra tu szem za peł nia się, a dzie cia ki i do ro śli, co ja -

kiś czas spo zie ra ją na ra tu szo wą wie żę, gdzie w sa mopo łu dnie po win ny się po ka zać dwa ko zioł ki. Bę dąsię try kać, aż wy bi je ostat nie – dwu na ste ude rze nie ze -ga ra. Po tem się scho wa ją.

Pierw sze „urzą dze nie bła zeń skie”, czy li ko zioł ki, zo -sta ły za mó wio ne u mi strza Bar tło mie ja Wol fa w Gu -bi nie w tym sa mym mniej wię cej cza sie, kie dy wło -ski ar chi tekt Jan Bap ty sta Qu adro, w po ło -wie XVI wie ku, na dał ra tu szo wi wi docz ny do dzi siajkształt re ne san so wy.

Le gen da gło si, że z oka zji pre zen ta cji no we go ze ga -ra na wie ży, urzą dzo no ucztę, na któ rej da niem głów -nym miał być udziec sar ni. Nie ste ty, spa lił się na roż nie.Zroz pa czo ny mistrz ku char ski Mi ko łaj wy słał swo je gopo moc ni ka Pietr ka po no we mię so. Kie dy ten nie do -stał po trzeb ne go mię sa, udał się za mia sto. Na nad -war ciań skich łą kach za uwa żył dwa ma łe ko zioł ki. Nieza sta na wia jąc się dłu go, po gnał je do ra tu sza. Ale nie -sfor ne zwie rza ki wy rwa ły się ku cha rzom, po bie gły scho -da mi na wie żę i wy sko czy ły na gzyms. Gdy przed ra -tu szem zja wił się wo je wo da, za miast na nie go wszy scypa trzy li w gó rę na dwa ma łe, bia łe ko zioł ki. Hi sto ria takroz ba wi ła wo je wo dę, że po le cił mi strzo wi Bar tło mie jo -wi na pa miąt kę te go zda rze nia wzbo ga cić me cha nizm

Z koziołkami...

Po znań ski Sta ry Ry nekjest wy jąt ko wo ko lo ro wy i nie zbyt du ży, co szcze gól nie ce nią dzie ci. Czu ją się na nim bez piecz ne, a w po łu dnie mo gą się spo tkać z za baw ny mi ko zioł ka mi na wie ży.

www.poznan.pl

Ko zioł ki z ra tu szo wej wie ży

wypoczynek w Poznaniu

FOT. Z. SZMIDT

FOT.

Z. SZ

MID

T

Poznań

ze ga ra try ka ją cy mi się ko zioł ka mi. A ko zioł ki wró ci łyna łą kę, do wła ści ciel ki – ubo giej wdo wy.

La tem Sta ry Ry nek w Po zna niu przy po mi na jed -ną wiel ką ka wiar nię. Nie mal w każ dej ka mie nicz cemoż na zna leźć mniej lub bar dziej ory gi nal ną ka wiar -nię lub re stau ra cję. Po mię dzy ni mi – ni czym ro dzyn -ki w cie ście – moż na tra fić na pa ła ce: Dzia łyń skich,Miel żyń skich i Gór ków lub mu zea: In stru men tówMu zycz nych i Hen ry ka Sien kie wi cza. Ze Sta re go Ryn -ku, ko ło Pa ła cu Dzia łyń skich, moż na skrę cić w kie -run ku Gó ry Prze my sła. Nie ste ty, z zam ku wznie sio -ne go przez Prze my sła I i je go sy na Prze my sła II za cho -wa ły się je dy nie go tyc kie piw ni ce, a w od bu do wa nympo woj nie XVI II-wiecz nym gma chu zam ku mie ści sięMu zeum Sztuk Użyt ko wych.

Na prze ciw zam ku wzno si się ko ściół oo. Fran cisz -ka nów. W je go pod zie miach znaj du ją się nie spo ty -ka ne wręcz atrak cje: trzy ma kie ty wy ko na ne przezKrzysz to fa Przy by łę. Ma kie ta Gro du Pierw szych Pia -stów przed sta wia wy gląd Po zna nia z cza sów pierw -szych Pia stów. Dru ga ma kie ta – Daw ne go Po zna -nia – włą czo na jest w struk tu rę wi do wi ska „świa tłoi dźwięk”, co po zwa la le piej zro zu mieć dzie je mia sta.Au tor „stwo rzył” ją na pod sta wie ry ci ny Brau na -Ho -gen ber ga z 1618 ro ku. Bez tru du moż na tu roz po znaćnaj star szą część Po zna nia – Ostrów Tum ski czy Sta ryRy nek, ale na ma kie cie po ja wia ją się też obiek ty, któ -rych już nie ma. Trze cia ma kie ta – Sta re go Ryn ku – ad -re so wa na jest do nie wi do mych, ma cha rak ter wy pu -kły i opi sa na jest za po mo cą al fa be tu Bra il le’a. ◗

Z koziołkami...

Mu zeum Hi sto rii Mia sta Po zna nia – Ra tuszSta ry Ry nek 161 – 772 Po znańtel. 61 852 56 13www.mnp.art.pl

Ma kie ta Daw ne go Po zna niaul. Fran ci szkań ska 261 – 768 Po znań(podzie mia ko ścio ła oo Fran ci szka nów, wej ście od ul. Lud gar dy)tel. 61 855 14 35; 602 463 028www.ma kie ta.po znan.pl

FOT.

Z. S

ZMID

T

FOT.

Z. S

ZMID

T

FOT. Z. SZMIDT

Na spo tka nie ze zwie rzę ta mi po znań skie go ogro duzoo lo gicz ne go od kwiet nia do paź dzier ni ka moż -

na wy ru szyć rów nie eg zo tycz nym, co je go miesz kań cypo jaz dem – Ko lej ką Par ko wą Mal tan ka. Sta cja po cząt -ko wa jest usy tu owa na w po bli żu Ron da Śród ka. Z da -le ka wi dać cha rak te ry stycz ny bu dy nek w krat kę, czy liwy ko na ny z mu ru pru skie go. Tra sa tej jed nej z ostat -nich w Pol sce ko lei wą sko to ro wych (o sze ro ko ści to -ru 600 mm) bie gnie wzdłuż Je zio ra Mal tań skie godo sta cji Zwie rzy niec w po bli żu ogro du zoo lo gicz ne go.

Ogro dy zoo lo gicz ne naj czę ściej ku szą dzie ci obec no -ścią sło ni. Dla cze go? Bo są naj więk sze, bo zna ne są dzie -ciom z ba jek za wsze ja ko zwie rzę ta przy ja zne bo ha te -rom, bo… Sło nie w Ogro dzie Zoo lo gicz nym nad Mal -tą moż na po dzi wiać z od le gło ści. Zbu do wa no dla nichspe cjal ne po miesz cze nia (o po wierzch ni oko ło 3500 m2)i wy bieg ze wnętrz ny (głów ny o po wierzch ni 2,5 ha i do -dat ko wy, o po wierzch ni 6 ha). Obok głów ne go wy -bie gu jest „wio ska afry kań ska”, z ba rem i ka wiar nią.Z wy so kie go ta ra su wio ski, do któ rej do cho dzi się po -przez most, ob ser wo wać moż na na tu ral ną pa no ra męZOO oraz wy bie gi dla sło ni – ze stru my kiem i wo do -spa dem

Miesz kań cy Ogro du Zoo lo gicz ne go na Bia łej Gó -rze nad Mal tą zna leź li w wie lu przy pad kach kra jo bra -zy po dob ne do tych, w ja kich ży ją w na tu ral nych wa -run kach. Nad licz ny mi sta wa mi urzą dzo no sie dli skadla pta ków i być mo że dla te go, tak ła two się one w Po -zna niu roz mna ża ją. Pa gór ko wa ty i za drze wio ny te -

ren na pew no sprzy ja je le niom eu ro pej skim, da nie -lom, la mom… Nie wszyst kie zwie rzę ta mo gą się takswo bod nie po ru szać. Dla nie któ rych trze ba by ło wy -bu do wać spe cjal ne wo lie ry, a na wet – ze wzglę duna kli mat lub bez pie czeń stwo – za mknię te pa wi lo ny.

W po znań skim Ogro dzie Zoo lo gicz nym moż -na spę dzić ca ły dzień. Je śli ktoś nie lu bi cho dzić, po -czu je zmę cze nie, mo że sko rzy stać z dar mo wej ko lej ki,któ ra krą ży po ZOO. Nie trze ba na wet wy sia dać, byzo ba czyć zwie rzę ta na wy bie gach. Jak by ko mu by łoma ło atrak cji, po zwie dza niu mo że wstą pić do Zoo -lan dii, czy li mi ni par ku li no we go do stęp ne go już dlatrzy lat ków. ◗

Do ZOO Maltanką


...i słoniami

Ko lej Par ko wa Mal tan kaul. Ja na Paw ła II 161 – 131 Po znańtel. 61 877 26 12mal tan [email protected] znan.pl

Zoo Po znańul. Krań co wa 8161 – 048 Po znańtel. 61 877 35 17

se kre ta riat@zo o po znan.ne o stra da.plwww.zoo.po znan.pl

FOT.

Z.SZM

IDT

FOT. Z.SZMIDT


Na stoku… i w tropikach

Andrzej Wituski, były prezydent Poznania, pozazdrościł swojemu koledze nadburmistrzowiHanoweru – Herbertowi Schmalstiegowi, że w środku miasta ma Maschsee – piękne jezioro. To go zainspirowało, aby zamienić w cośpodobnego tereny wokół Jeziora Maltańskiego.Udało się. I tak powstał kompleks sportowo-rekreacyjny ze stokiem czynnym cały rok.


FOT. ARCH. MALTASKI

Poznań


Po cząt ko wo na tu ral ny stok Kop ca Wol no ści wy ko rzy sty wa ny był przez mi ło śni ków bia łe go

sza leń stwa tyl ko w nie licz ne dni, kie dy po kry wał gośnieg. Od kil ku na stu lat moż na po nim szu so wać na -wet w naj więk szy upał. Na Mal ta Ski moż na nie tyl -ko jeź dzić na nar tach, ale tak że na snow bo ar dzie.

Obok sto ku nar ciar skie go ist nie je też let ni tor sa -necz ko wy. Umoż li wia on kil ku set me tro we (530 m),sza lo ne zjaz dy – na spe cjal nie przy go to wa nych wóz -kach imi tu ją cych san ki – ma low ni czo wi ją cą się, sta -lo wą ryn ną. Uroz ma ico na tra sa, du ża licz ba za krę tów,zmia ny na chy le nia – to na pew no wy wo ła emo cje! Za -ba wa jest świet na i cał ko wi cie bez piecz na – dzie ci do 8lat mo gą jeź dzić tyl ko z oso bą do ro słą. W se zo nie let -nim Mal ta Ski pro po nu je nie co dzien ną atrak cję: sie -dem dzie się cio me tro wy zjazd pon to nem po sto ku nar -ciar skim. Jest to za ba wa dla ca łej ro dzi ny. Dzie ci prze -ży ją nie sa mo wi tą przy go dę, a ro dzi ce przy po mną so -bie cza sy swo je go dzie ciń stwa.

Je śli ktoś wo li mniej ab sor bu ją ce za ję cia, mo że wje -chać na ta ras wi do ko wy usy tu owa ny na szczy cie Kop -ca Wol no ści. Z ta ra su roz cią ga się wi dok nie tyl kona je zio ro, ale i na mia sto. Na ta ras wi do ko wy wszyst -kich chęt nych do wo zi wy ciąg krze seł ko wy, co na ni -zi nach jest nie la da atrak cją.

U pod nó ża sto ku rów nież nie bra ku je atrak cji.Dzia ła ją po le do mi ni gol fa i po le do na uki gry w gol -fa. Od kwiet nia do je sie ni moż na wy po ży czyćna miej scu rol ki, ro we ry, hu laj no gi i kij ki do nor -dic wal king. Tuż nad brze giem Je zio ra Mal tań skie goznaj du je się naj więk szy w Po zna niu drew nia ny placza baw, od wie lu lat bę dą cy ulu bio nym miej scem

ra do snych har ców ma lu chów. Do ro śli w tym cza siebez tru du znaj dą dla sie bie miej sce w jed nej z ka wia -re nek.

Te re ny nad mal tań skie są rów nież miej scem licz nychim prez kul tu ral nych. Przez ca łe la to dzia ła tu Ki no Let -nie pod chmur ką (przy sto ku). Dla uczcze nia 750-le cia lo ka cji Po zna nia po wstał Ogród Cza su. Do ro tai An drzej Go sie niec cy za pro jek to wa li 5 ze ga rów sło -necz nych, każ dy o in nej kon struk cji: ze gar kla sycz nyo po zio mej tar czy o śred ni cy 65 cm i gno mie wska zu -ją cym ak tu al ny czas cie niem, ze gar ana le ma tycz -ny – po sił ku je się ob ser wa to rem ja ko wska zów kądo wska zy wa nia cza su, ze gar wie lo krot ny po ka zu ją cyczas w kil ku eu ro pej skich sto li cach, ze gar pier ście -nio wy po ka zu je czas z do kład no ścią do 15 mi nut i ze -gar pra sło wiań ski, któ ry po noć przy no si szczę ście tym,któ rzy do tkną „sło necz ka” bę dą ce go ele men tem kon -struk cji. Je śli do te go wszyst kie go do da my po le pik ni -ko we i zie leń ota cza ją cą je zio ro, to Mal ta i jej oto cze -nie mo gą kon ku ro wać z Ma sch see w Ha no we rze. ◗

Na stoku…

Re cep cja i wy po ży czal nia sprzę tu Mal ta Skiul. Wian ko wa 261 – 131 Po znańtel. 61 878 22 12, 61 878 22 13re cep cja@mal ta ski.plwww.mal ta ski.pl

Zjazd na na rtach w upal ny dzień i…

FOT. ARCH. MALTASKI

Z. S

ZMID

T

ARCH. MALTA

SKI

ARC

H. M

ALT

ASK

I

Pal miar nia ko ja rzy się z pal ma mi, któ re nie są na tu ral nym ele men tem na sze go kra jo bra zu. Nie

wszy scy prze cież mo gą po je chać nad Mo rze Śród ziem -ne, aby po dzi wiać te prze pięk ne drze wa w na tu rze. Ale pal miar nia to nie tyl ko pal my…

Po znań ska Pal miar nia na le ży do naj więk szych te goty pu obiek tów w Pol sce, a na wet w Eu ro pie. Zgro ma -dzo no tu oko ło 1100 ga tun ków ro ślin, 50 ga tun ków ro ślin wod nych i 170 ga tun ków rybw kil ku ol brzy mich akwa riach.

Jej atrak cją jest pierw szy pa wi lon, w któ rym ro -sną ro śli ny sub tro pi kal ne, a wśród nich pal ma Sa balmi nor, któ ra prze trwa ła rok 1945, kie dy obiekt uległdu żym znisz cze niom. Je śli chcesz zo ba czyć, jak ro -sną cy tru sy, mu sisz od wie dzić pa wi lo ny 2 i 3. W tymostat nim war to zwró cić uwa gę na dąb kor ko wy,z któ re go wy ra bia się, oczy wi ście w na tu rze, kor kido bu te lek z wi nem.

Kie dy zmę czy nas upał śród ziem no mor ski mo -że my zaj rzeć do pa wi lo nu z akwa ria mi lub su -

ku len ta mi ame ry kań ski mi, czy li

kak tu sa mi ku szą cy mi swo imi ory gi nal ny mi for ma mi. W pa wi lo nach 5 i 6 na tra fi my na ro śli nytro pi kal ne z ta ki mi drze wa mi jak czar ny pieprz czydrze wo he ba no we. Za glą da jąc do pa wi lo nu 9, gdziezgro ma dzo no oka zy ro ślin zwy kle wy stę pu ją cychna sa wan nie, prze ko na my się, że wa run kom, w któ -rych ży ją lwy w po znań skim zoo dość da le ko do na -tu ral nych.

Wę dru jąc po Pal miar ni war to za glą dać do sa dza -wek, bo peł no w nich eg zo tycz nych ryb. Mi ło śni cymo ty li mu szą zaś śle dzić do nie sie nia pra so we – me diapo da ją in for ma cje o po ja wie niu się pierw szych mo ty -li, któ rych ży cie zwią za ne jest z ro ślin no ścią na na -szej sze ro ko ści geo gra ficz nej nie spo ty ka ną. Trze ba wte -dy szyb ko zor ga ni zo wać wy pra wę, bo ży cie mo ty la jestbar dzo krót kie.

Po znań ska Pal miar nia się ga hi sto rią ro ku 1910, kie -dy po wsta ły pierw sze szklar nie. Usy tu owa na jestw pięk nym, sta rym par ku – daw nym ogro dzie bo ta -nicz nym – któ ry no si imię ame ry kań skie go pre zy den -ta Tho ma sa Wo odro wa Wil so na. ◗


…i w tropikach

Po znań ska Pal miar niaul. Wil so na 1860 – 767 Po znańtel. 61 685 89 07www.pal miar nia.po znan.plse kre ta riat@pal miar nia.po znan.pl

Tro pi ki w cen trum mia sta


FOT. Z. SZMIDT


Śla dem prze szło ści jest Ka li ski Gród Pia stów bę dą cy re kon struk cją sie dzi by ksią żę cej Pia stów, jed -

ne go z głów nych ośrod ków kształ to wa nia się pań stwapol skie go w X wie ku. Obec nie gród znaj du je się w jed -nej z dziel nic Ka li sza – na Za wo dziu. Na te re nie re zer -wa tu ar che olo gicz ne go, obej mu ją ce go ob szar trzechhek ta rów, znaj du ją się fun da men ty ko le gia ty św. Paw -ła, pierw szej ka li skiej świą ty ni ufun do wa nej przezMiesz ka III oraz kur han, w któ rym cho wa no zmar łychw ob rząd ku cia ło pal nym, a tak że zre kon stru owa na 10-me tro wa wie ża bram na i wyż sza od niej wie ża obron -na, wa ły wraz z pa li sa dą i ostro ko łem, sie dem chat sta -no wią cych przy kład śre dnio wiecz nej za bu do wy miesz -kal nej. Atrak cją jest tzw. flo ta Miesz ko wa, czy li re kon -struk cje ło dzi -dłu ba nek, któ ry mi zwie dza ją cy mo gą pły -wać po sta wie bę dą cym po sze rze niem fo sy. Na to miastz pro wa dzą ce go do gro du po mo stu moż na zo ba czyć za -cho wa ne śre dnio wiecz ne umoc nie nia przed wa la.

Od wio sny do je sie ni moż na przy glą dać się pra comar che olo gicz nym pro wa dzo nym na te re nie re zer wa tu.La tem na zwie dza ją cych cze ka ją tur nie je ry cer skie, jar -mar ki i bie sia dy (m. in. w czerw cu „Jar mark ar che olo -gicz ny” i „Noc Ku pa ły”, w lip cu „Bie sia da pia stow -ska”, we wrze śniu „Ksią żę ce mio do bra nie”). W gro -dzie moż na po pró bo wać swo ich sił w two rze niu na czyńz gli ny, ob rób ce ko ści, ro gu i skór, po znać tech ni kę wy -ro bu smo ły i dzieg ciu. W drew nia nych cha tach na to -miast pre zen to wa ne są daw ne rze mio sła: tkac two, ry -mar stwo, ko wal stwo.

Bę dąc na Za wo dziu, war to zaj rzeć do ko ścio łapod we zwa niem św. Woj cie cha. We wnę trzu, od bar -dzo daw nych cza sów, znaj do wa ła się rzeź ba przed sta -wia ją ca św. Woj cie cha w pon ty fi kal nym stro ju, z jed -ną rę ką w rę ka wicz ce (tzw. hie ro te ce) i dru gą – pod nie -sio ną do gó ry – bez niej. Z tą wła śnie rzeź bą, a do kład -niej z bra kiem jed nej z rę ka wic, wią że się le gen da mó -wią ca o po by cie św. Woj cie cha w Ka li szu. Edward Sta -wec ki w „Al bu mie Ka li skim”, wy da nym w 1858 ro -ku, pi sał: „Gdy Świę ty Woj ciech opo wia dał sło wa wia -ry świę tej zgro ma dzo ne mu lu do wi, rę ka wicz ki i la skępo ło żył na zie mi przy so bie; je den ze słu cha czy przy -su nął się bli żej i skradł jed ną rę ka wicz kę; co spo strze -gł szy Świę ty Apo stoł, unie sio ny gnie wem, że to mo głosię zda rzyć wła śnie w tej chwi li, kie dy on naj żar li wiej na ukę Zba wi cie la gło sił, a nie mo gąc się do wie dzieć o spraw cy, miał wy rzec za klę cie: że na pa miąt kę te gowy stęp ku ża den ze słu cha czy ani ich na stęp ców, gło sić słów Zba wi cie la nie bę dzie; czy li ina czej, że księ -dzem nie zo sta nie...” ◗

Re zer wat Ar che olo gicz ny Ka li ski Gród Pia stów

ul. Bo le sła wa Po boż ne go 87/10162 – 800 Ka lisztel. 691 996 528, 62 757 16 08www.mu zeum.ka lisz.pl

Z Prosną w tlewypoczynek w Kaliszu

„Jak to do brze jest wio sną po du mać nad Pro sną” śpie wa li Star si Pa no wie z Ka ba re tu Star szych Pa nów, ale to nie praw da.Ka lisz, bo o nim to pio sen ka, urze ka przezca ły rok. I mu si coś w tym mie ście być wy jąt ko we go, sko ro jużgrec ki uczo ny Klau diuszPto le me usz w swej „Geo gra fii” umie ścił tyl koto mia sto, opi su jąc te re ny mię dzy Du na jem a Bał ty kiem.

Jak ży li w śre dnio wie czu?

Kalisz

Poznań

FOT. Z. SZMIDT

FOT. ARCH. URZĘDU MIASTA W KALISZU

www.kalisz.pl

Wkaż dym mie ście naj waż niej sza jest wie ża,z której moż na podzi wiać pa no ra mę. Podob -

nie jest w Ka li szu. Pierwszy ratusz został wybudowany po1360 roku, a pierwsza wzmianka o ratuszu jako oddzielnej siedzibiewładz municypalnych pochodzi z 1426r. Obe cny odbu do wa no w 1925ro ku. Na wie ży za in sta lo wa no ze gar z tar cza mi o śre dni cy oko ło 3 me trów(po dro dze do plat for my wi do ko wej moż na przyj rzeć się je go me cha ni -zmo wi). Wie ża ka li skie go ra tu sza jest do stęp na do zwie dza nia od ma jado koń ca paź dzier ni ka. We wnątrz na kil ku kon dy gna cjach mie ści się m.in.cie ka wa wy sta wa hi sto rii mia sta. Z 64-metrowej wie ży roz po ście ra sięwi dok na pa no ra mę mia sta. Wi dać do brze za cho wa ny śre dnio wiecz ny układcen trum oraz częściowo zrekonstruowany fragment murów miejskich, doktórych przylega jedyna zachowana baszta - zwana „Dorotką”. Le gen da gło -si, że cór ka sta ro sty ka li skie go za ko cha ła się w szew czy ku Mar cin ku. Kie dyspra wa się wy da ła i szew czyk zgi nął, Do rot ka przy łą czy ła się do wę drow -nych bi czow ni ków. Osza la łą z mi ło ści zna le źli lu dzie sta ro sty. Ura żo nadu ma ka za ła mu żyw cem za mu ro wać cór kę w ba szcie. Po noć później w tejba szcie za my ka no dziew czę ta, które wio dły nie oby czaj ny tryb ży cia i na zy -wa no je Do rot ka mi. Jak gło si le gen da, je szcze dziś w po god ny wie czór moż -na usły szeć wes tchnie nia sta ro ścian ki. w

Pro sna jest rze ką ma gicz ną, zwłasz cza w Ka li szu.Aby się o tym prze ko nać war to od być spa cer

wzdłuż jej brze gu al bo jesz cze le piej – po pły nąć niąw ło dzi św. Woj cie cha „Ca li sia”. Rej sy spa ce ro wepo Pro śnie za czy na ją się i koń czą przy Te atrze im.Woj cie cha Bo gu sław skie go. Na wrót od by wa sięprzy Mo ście Bursz ty no wym. Rej sy edu ka cyj ne za czy -na ją się od spo tka nia przy te atrze. Na stęp nie ło dzią„Ca li sia” pły nie my do re zer wa tu na Za wo dziu. Tamprze wi dzia ne jest zwie dza nie ko ściół ka św. Woj cie cha(je dy nej drew nia nej świą ty ni w Ka li szu), Re zer wa tuAr che olo gicz ne go (pa wi lo nu wy sta wo we go) i czy ta -nie le gend o Ka li szu. Za ło ga ło dzi ubra na jest w stro -je śre dnio wiecz ne, co czy ni tę po dróż jesz cze bar dziejatrak cyj ną. ◗

Mie czy sław Ma cho wiczul. Gór no ślą ska 1862 – 800 Ka lisztel./fax 62 753 43 29kom. 509 611 272in fo@ma cho wicz-ry mar stwo.ka lisz.plwww.ma cho wicz-ry mar stwo.ka lisz.pl/

Urząd Miej skiRy nek Głów ny 2062 - 800 Ka lisztel. 62 765 43 00www.ka lisz.pl Z.

SZM

IDT

Z. SZMIDT

Z Prosną w tle

Z ra tu szo wej wie ży

FOT.

MIE

CZYS

ŁAW

MA

CHO

WIC

ZARCH. URZĘDU MIASTA W KALISZU, AUTOR: M. HERTMANN

Łódź św. Woj cie cha zwana też „Ca li sią”

1 0 | W y p o c z y n e k r o d z i n n y w W i e l k o p o l s c e

U Iza bel li w Go łu cho wie

Ma gne sem przy cią ga ją cym do Go łu cho wa jestza mek. Je go hi sto ria li czy po nad 400 lat. Gdy -

by go spe cjal nie oświe tlić, mógł by sta no wić na tu ral ną de ko ra cję do fil mów gro zy. Swój wy gląd za -wdzię cza Iza bel li z Czar to ry skich Dzia łyń skiej. To ona spro wa dzi ła ar chi tek tów, rzeź bia rzy i ma la rzyz Fran cji, któ rzy za cho wu jąc de ta le re ne san so we gozam ku pol skie go, nada li bu dow li w II po ło -wie XIX wie ku kształt przy po mi na ją cy słyn ne zam kiznad Lo ary. Od po cząt ku Iza bel la za mie rza ła stwo rzyćtu nie ty le re zy den cję, ile mu zeum. I to jej się uda ło. Za mek ota cza naj więk szy w Wiel ko pol sce park kra jo bra zo wy (oko ło 160 hek ta rów) z ko lek cją kil ku setga tun ków drzew i krze wów. Pier wot nie ist niał tużprzy zam ku, nie zbyt du ży ogród w sty lu wło skim.Od prze ję cia ma jąt ku Jan Dzia łyń ski za czął two rzyćpark, w któ rym zna la zły się ko lek cje drzew i krze wówspro wa dza ne z róż nych stron świa ta. ◗

Za mek – od dział Mu zeum Na ro do we gow Po zna niu

63 – 322 Go łu chówtel. 62 761 50 94 www.mnp.art.plgo lu [email protected]

Wiel ko pol skaosto ja żu brów

Że by zo ba czyć żu bra, nie trze ba je chać do Pusz czyBia ło wie skiej. Wy star czy udać się do Go łu cho wa.

Tam bo wiem od 1977 ro ku, w le sie przy le ga ją cymdo par ku -ar bo re tum, ist nie je po ka zo wa za gro da dla tych ogrom nych – jak na pol skie wa run ki – zwie rząt.Żu bry mo gą się po ru szać po 20 hek ta rach ogro dzo ne -go te re nu. Gdy by zwie rzę ta mo gły do wol nie po ru szać się po tym ob sza rze, pew nie by ło by je trud -no zo ba czyć. Dla te go zwie rzę ta, a jest ich oko ło 10, prze -by wa ją w cią gu dnia w spe cjal nie zor ga ni zo wa nych za -gro dach, tak, aby moż na je by ło oglą dać przez ca ły rok.W cią gu 30 lat w Go łu cho wie uro dzi ło się 76 żu brów.Aby zwie rzę ta nie czu ły się osa mot nio ne, w za gro -dzie moż na po dzi wiać ko ni ki pol skie, da nie le i dzi ki.Ho dow la dzi kich zwie rząt w za gro dzie to na wią za niedo daw nej tra dy cji utrzy my wa nia zwie rzyń ców w po -bli żu re zy den cji ma gnac kich. ◗

Ośro dek Kul tu ry Le śnej63 – 322 Go łu chówul. Dzia łyń skich 2tel. 62 761 50 45, 62 761 50 46www.okl.la sy.gov.pl

Żubry i wigwamy

W Go łu cho wie hi sto ria mie sza się ze współ cze sno ścią. Le gen dy od ży wa ją taksa mo, jak od ży ły w Wiel ko pol sce żu bry. A we wsi Brze zie, na szu ka ją cych roz ryw kicze ka in try gu ją cy świat…

wypoczynek wGołuchowie

FOT.

Z.SZM

IDT

Gołuchów

Poznań

FOT.

ARCH

. OŚR

OD

KAKU

LTU

RYLE

ŚNEJ

WG

OŁU

CHO

WIE

FOT. ARCH. URZĘDU GMINY W

GOŁUCH

OWIE

www.goluchow.pl

W y p o c z y n e k r o d z i n n y w W i e l k o p o l s c e | 1 1

Mię dzy Ple sze wem a Ka li szem, w miej sco wo ści Brze zie moż na cie ka -

wie spę dzić przy naj mniej kil ka go dzin.Na czte rech hek ta rach roz po ście ra się nie sa mo wi ty kra jo braz, któ re go cha rak terokre śla ją czte ry wi gwa my.

„Wi gwa my pod księ ży cem” to swe go ro dza -ju „re pu bli ka” re kre acyj no -wy po czyn ko wa,w któ rej obo wią zu je na wet spe cjal na wa lu ta: 1ca cyk (rów no war tość 5 zł) i 1 lu nar (rów no -war tość 50 zł). Ten drob ny za bieg or ga ni za cyj -ny spra wia, że moż na się tu po czuć jak na eg -zo tycz nej wy pra wie. Każ dy znaj dzie tu coś dlasie bie. Ma łe dzie ci na tych miast za anek tu ją sa -lę za baw (na wy pa dek, gdy by pa dał deszcz). Aleje śli po go da sprzy ja, ku szą pla ce za baw w ple -ne rze, do mek na drze wie, li ny do wspi na nia,huś taw ki… Nie co in ną atrak cją są pod zie -

mia i te z pew no ścią bar dziej od dzia łu jąna wy obraź nię do ro słych. Tam bo wiemznaj du ją się sa le re stau ra cyj ne, ba ry… Ktowo li kuch nię na wol nym po wie trzu, szyb -ko znaj dzie za ką tek do gril lo wa nia.

Na te re nie kom plek su re kre acyj no -wy po -czyn ko we go „Wi gwa my pod księ ży cem”znaj du je się je zior ko, po któ rym moż na po -pły wać ro we rem wod nym, zło wić ryb kę,a na pla ży – po opa lać się. ◗

Wi gwa my pod księ ży cemBrze zie, ul. Sta wi szyń ska 163 – 300 Ple szewtel. 510 117 490, 510 117 492, 62 742 02 02www.lu na -ple szew.combiu ro@lu na -ple szew.com

Ka mień św. Ja dwi gi

Nad wo dą

Wi gwa my pod księ ży cem

Wle sie so sno wym, oko ło 2,5 ki lo me -tra na po łu dnie od Go łu cho wa

(las wzdłuż dro gi Go łu chów – Ka lisz) moż -na zo ba czyć naj więk szy w Wiel ko pol scegłaz na rzu to wy o wy so ko ści 3,5 me tra i ob -wo dzie 22 me trów zwa ny Ka mie niem św.Kin gi lub św. Ja dwi gi. Jest to skan dy naw skiró żo wy gra nit śred nio ziar ni sty, któ ry w jed -na ki spo sób ob rósł po ro sta mi na da ją cy mimu sza ry ko lor, co le gen da mi.

Le gen da gło si, że dia beł chciał ów ka -mień rzu cić na Ka lisz, gdy roz gnie wał sięna je go miesz kań ców. Głaz był jed nak bar dzo cięż ki i kie dy za pia ły pierw sze ku -ry, dia beł był jesz cze da le ko od mia sta. Upu -ścił więc go w le sie, gdzie le ży do dzi siaj. In -na wer sja po da je, że ka mień ten miał byćuży ty do bu do wy go łu chow skie go zam ku.

Je den z dia błów, z któ rym współ pra co wałwła ści ciel Go łu cho wa, nie do niósł go jed -nak na miej sce, gdyż o świ cie spo tkał ko -bie tę nio są cą ko gu ta na targ. Kur na gle za -piał i wy stra szo ny dia beł po zo sta wił ka mieńw le sie.

Mó wi się też, że pod ka mie niem znaj du -je się wiel ki skarb, ale cię żar gła zu spra wia,że nikt te go bo gac twa nie jest w sta nie wy -do być. We dług in ne go po da nia pod ka mie -niem tym śpią ry ce rze św. Ja dwi gi Ślą skiej.Mia ła ona ubła gać Mat kę Bo ską, aby ry -ce rzom po le głym w wal ce z Ta ta ra mi za mie -ni ła śmierć na sen. Gdy znów zda rzy się za -gro że nie wia ry, śpią cy ry ce rze wsta ną z bro -nią w rę ku, by wal czyć i zwy cię żać. ◗

www.go lu chow.pl

Wśród go łu chow skich la sów jest też jesz cze in -na atrak cja – sztucz ne je zior o po wierzch ni

51 hek ta rów, a nad nim piasz czy sta pla ża, strze żo neką pie li sko, dom ki cam pin go we, po le na mio to we, wy -po ży czal nia sprzę tu pły wa ją ce go. Wy ma rzo ne miej -sce do pla żo wa nia, ką pie li wod nych, że glar stwa, ka -

ja kar stwa, wind sur fin gu, węd ko wa nia. Po za chod niejstro nie je zio ra, obok szko ły, zlo ka li zo wa ne są obiek tyspor to wo -re kre acyj ne z bo iskiem do gry w pił kę siat -ko wą i pla żo wą, sta dion pił kar ski, kor ty te ni so we, sa -la gim na stycz na, pla ce do gier i za baw. ◗

Go łu chow ski Ośro dek Tu ry sty ki i Spor tuul. Le śna 163 – 322 Go łu chów tel./fax 62 761 50 63 tel. 761 51 77tel. 606 662 954 go tis@go lu chow.pl

Żubry i wigwamy

FOT. A

RCH. U

RZĘDUGM

INYW

GOŁUCHOWIEFO

T. ARCH

. CENTRU

MIN

FORM

ACJI TURYSTYCZNEJ W

KALISZU

FOT. ARCH. OŚRODKA

KULT

URY

LEŚN

EJW

GO

ŁUCH

OW

IE

Le gen da o trzech bra ciach: Le chu, Cze chu i Ru siegło si, że prze dzie ra li się przez bo ry i pusz cze, bo

chcie li zna leźć zie mie, na któ rych mo gli by się osie dlić.Po dłu giej wę drów ce, nie spo dzie wa nie uka za ła się impo fał do wa na wzgó rza mi roz le gła do li na. Na naj wyż -szym wzgó rzu, na sta rym dę bie miał swo je sie dli skoorzeł. Wte dy Lech, za uro czo ny wi do kiem, miał po -wie dzieć: „Te go or ła bia łe go przyj mu ję za go dło lu -du swe go, a wo kół dę bu zbu du ję gród swój i od or -le go gniaz da Gnie znem go na zwę”. I tak uczy nił.Czech po wę dro wał szu kać swo je go miej sca na Zie miw kie run ku po łu dnio wym, a Rus – wschod nim. Ty -le le gen da. A hi sto ria gło si, że już od I po ło wy X wie -ku Gnie zno sta ło się waż nym gro dem ple mien ne gopań stwa Po lan. Na Wzgó rzu Le cha – jak po świad cza -ją ba da nia ar che olo gicz ne – pod ko niec VI II w. po -wstał gród z sie dzi bą ksią żę cą i pod gro dzie, oto czo newa ła mi drew nia no -ziem ny mi. Przy pusz cza się, żeWzgó rze Le cha by ło ple mien nym ośrod kiem kul tupo gań skie go, na co wska zy wa ły by od kry te w pod zie -miach obec nej ka te dry pa le ni sko kul to we z ok. VII-VI II w. i na syp ka mien ny pod ko ścio łem św. Je rze go.Przy pusz cza się, że pierw sza ka mien na świą ty nia chrze -ści jań ska po wsta ła już w IX w. Miesz ko I – pierw szyhi sto rycz nie po świad czo ny wład ca Pol ski, po wo łałdo ży cia pań stwo o znacz nym za się gu te ry to rial nymi umoc nił je po li tycz nie po przez chry stia ni za cję.

Obec na ka te dra, któ ra jest swe go ro dza ju spad ko -bier czy nią a za ra zem hi sto rią tych ziem ma cha rak tergo tyc ki. Jest to bu dow la trój na wo wa, ty pu ba zy li ko -we go z am bi tem. Na wę głów ną od pre zbi te rium od -dzie la łuk tę czo wy, na to miast od naw bocz nych ostro -łu ko we ar ka dy z po ło wy XIV wie ku, z bo ga tą de ko ra -cją rzeź biar ską. Do naw bocz nych przy le ga 14 ka plic,dwie za kry stie, bi blio te ka i no wy ka pi tu larz, a od za -cho du 2 kryp ty przy wie żo we i sta ry ka pi tu larz.Przy koń cu na wy w kruch cie po łu dnio wej trze ba ko -niecz nie zo ba czyć por tal z dru giej po ło wy XIV wie ku,w któ rym znaj du ją się słyn ne „Drzwi Gnieź nień -

Na Wzgórzu Lecha wypoczynek w Gnieźnie

Gniezno wyrosło na siedmiuwzgórzach. Każ de ma swójcha rak ter i sym bol. Naj waż niej sze jest jed nakWzgórze Le cha, na którymwzno si się ka te dra.

Wy pa trzył je Lech

FOT.

Z. S

ZMID

T

GnieznoPoznań

www.powiat-gniezno.pl


Pod czas po by tu w Gnieź nie war to za re zer wo waćjed ne dzień na po dróż Gnieź nień ską Ko le ją Wą -

sko to ro wą do Ana sta ze wa (pla no we po cią gi kur su jąod po ło wy czerw ca do koń ca sierp nia w so bo ty, nie -dzie le i świę ta. Skła dy po cią gów pro wa dzą tak że „wa -gon ba ro wy”. Po ko na nie tra sy – 30 ki lo me trów – zaj -mu je 3 go dzi ny. Po ciąg wy ru sza z Gnie zna. Po dro -dze jest pięć przy stan ków: Że laz ko wo, Nie cha no wo,Wit ko wo, Po widz, Przy bro dzin. War to pa mię tać, żew dzień fi na łu Wiel kiej Or kie stry Świą tecz nej Po mo -cy od by wa się spe cjal ny prze jazd po cią gu z Gnie zna

do Wit ko wa. Na prze ło mie kwiet nia i ma ja or ga ni -zo wa ny jest „Fe styn z ciuch cią”, w dru giej po ło wieczerw ca „Noc świę to jań ska z ciuch cią”, a we wrze śniu„Świę to pie czo nej py ry”. Ko lej ka ta po wsta ła w 1896ro ku. ◗

Gnieź nień ska Ko lej Wą sko to ro wa62 – 200 Gnie znoul. Wrze siń ska 2tel./fax 61 426 11 30www.gkw -gnie zno.pl

skie” – je den z naj cen niej szych za byt ków ro mań skichw Eu ro pie. Dwu skrzy dło we Drzwi wy ko na ne są brą -zu. W 18 kwa te rach za po mo cą pła sko rzeźb po ka za -na jest dro ga ży cia i na ucza nia św. Woj cie cha: od na -ro dzin do je go mę czeń skiej śmier ci i zło że nia cia łado gro bu. Re li kwie świę te go a za ra zem pa tro na Eu ro -py, spo czy wa ją w ka te drze w ba ro ko wym re li kwia rzuma ją cym kształt srebr nej trum ny z le żą cą na wie ku po -sta cią świę te go w bi sku pich sza tach.

Ze wzgó rza Le cha ko niecz nie trze ba od być spa cerpo sze ściu in nych wzgó rzach: św. Pio tra (cmen tarz śś.Pio tra i Paw ła), św. Waw rzyń ca (ko ściół pw. św. Waw -rzyń ca i tar go wi sko), św. Mi cha ła (ko ściół pw. św. Mi -cha ła), Pa nień skim (Ry nek), Krzy żac kim i Żniń skim.Na każ dym moż na zna leźć coś cie ka we go. Do cie ka -wych in sty tu cji na le ży Mu zeum Po cząt ków Pań stwaPol skie go, któ re po świę co ne jest głów nie dzie dzic twupol skie go śre dnio wie cza oraz hi sto rii Gnie zna i re gio -nu. Je go naj więk szą atrak cją jest wy sta wa mul ti me dial -na – spek takl, dzię ki któ re mu moż na po znać dzie je re -gio nu od po ło wy X wie ku do po cząt ków wie ku XVI.W mie ście jest pięć je zior: Je lo nek, Wi nia ry, Świę to krzy -skie, Ko szyk iWeł nic kie. Je śli do te go do dać licz ne sta wyw mie ście i je zio ra w oko li cy – Po je zie rze Gnieź nień skiepre zen tu je się cał kiem nie źle. ◗

Ba zy li ka ar chi ka te dral napw. Wnie bo wzię cia Naj święt szej Ma ryi Pan ny

ul. Kanc le rza Ła skie go 9 62 – 200 Gnie zno, tel. 61 426 38 98www.ar chi die ce zja.pl

zwie dza nie: w dni po wsze dnie od godz. 9 do 17

(z wy jąt kiem godz. 12-13, kie dy od pra wia na

jest msza św.; w kwiet niu i paź dzier ni ku do godz. 16),

w nie dzie le i świę ta – w godz. 13-14.30

oraz 16-17.30; gru py – wy łącz nie z prze wod ni kiem

wstęp płat ny; do dat ko we opła ty za oglą da nie

Drzwi Gnieź nień skich, pod zie mi,

wej ścia na wie żę oraz dzwo nów

Mu zeum Po cząt ków Pań stwa Pol skie go ul. Ko strzew skie go 1 62 – 200 Gnie zno tel. 61 426 46 41 fax 61 426 48 41 www.mppp.pl

Gnie źnień ska Ko lej Wą sko to ro wa

Na Wzgórzu LechaA

RCH

. STA

ROST

WA

PO

WIA

TOW

EGO

W G

NIE

’ ZNIE

, AU

TOR

J. M

IKO

ŁAJC

ZAK

Z. S

ZMID

T

ARCH. STAROSTWA POWIATOWEGO W GNIE’ZNIE, AUTOR: J. ANDRZEJEWSKI

FOT. ARCH. STAROSTWA POWIATOWEGO W GNIE ’ZNIE, AUTOR: W. WYLEGALSKI


Kie dy przy je dzie się nad Je zio ro Led nic kie, od no -si się wra że nie, że współ cze sność tęt ni ta kim sa -

mym ży ciem, jak prze szłość. Mo że tyl ko rytm te gotęt na jest nie co in ny. Ar che olo dzy ży ją tro chę wol -nej niż miesz kań cy i tu ry ści, po nie waż nie mo gą prze -ga pić żad ne go okrusz ka. Mu zeum Pierw szych Pia stówna Led ni cy obej mu je te ren Ostro wa Led nic kie go,Ma ły Skan sen, Wiel ko pol ski Park Et no gra ficz ny orazre zer wa ty ar che olo gicz ne po ło żo ne w Gie czu, Grzy -bo wie i Ra dzi miu.

Na Ostro wie Led nic kim, wy spie o po wierzch -ni 7,5 ha, po ło żo nej w po łu dnio wej czę ści Je zio raLed nic kie go, za cho wa ły się ru iny ka mien nych bu -dow li z dru giej po ło wy X wie ku zwią za nych z Miesz -kiem I i Bo le sła wem Chro brym – pa la tium, ka pli -cy -bap ty ste rium i ko ścio ła gro do we go. Wy spę ota cza -ły po tęż ne wa ły, a z lą dem łą czy ły ją dwa mo sty. Byłto je den z głów nych ośrod ków pań stwa Miesz ka I.Obec nie na wy spę prze pra wia my się pro mem, co sta -no wi do dat ko wą atrak cję dla zwie dza ją cych.

Jak się żyło w średniowieczu? wypoczynek nad Jeziorem

Lednickimi w Grzybowie

Za nim prze ko na my się, jak ży li Pia sto wie, trze ba się prze pra wić na wy spę, czy li ostrów.Tu, nad Je zio rem Le dnic kim, na wy spie i w nie tak od le głym Grzy bo wie moż na sięprze ko nać jak ży li na si przod ko wie. Moż na po czuć i do tknąć śla dów bar dzo od le głej prze szło ści.

Nad Jeziorem Lednickim

FOT. Z. SZMIDT

FOT. Z. SZMIDT

LednicaPoznań

FOT. ARCH. MUZEUM PIERWSZYCH PIAST

ÓW, AUTO

R:A.

ZIÓ

ŁKO

WSK

I


Gród w Grzy bo wie po wstał na po cząt ku Xwie ku i funk cjo no wał do koń ca te goż wie -

ku - je go roz kwit przy padł na II po ło wę wie ku X.Po zo sta ło po nim do brze za cho wa ne gro dzi sko, apra ce ar che o lo gicz ne pro wa dzo ne od lat 90. XXwie ku od sła nia ją po wo li je go ta je mni ce. Częśćwy ko pa nych na te re nie gro dzi ska za byt ków pre -zen to wa na jest w mu zeum we Wrze śni. Każ de -go ro ku w przedo stat ni we e kend sierp nia odby -wa się w Grzy bo wie Mię dzy na ro do wy Zjazd Wo -jów, na który przybywają wo jo wie z ca łej Eu ro py.Każ de go ro ku pre tekst do spo tka nia jest in ny te -mat. Ucze st ni cy zja zdu wy mie nia ją się mię dzy so -bą do świad cze nia mi, przy oka zji dzie ląc się swo -ją wie dzą z pu blicz no ścią. Wo jo wie wspól nie roz -po czę li bu do wę skan se nu - osa dy, która do ce lo -wo ma być uzu peł nie niem otwar te go w Grzy -bo wie mu zeum. ◗

Re zer wat Ar che o lo gicz ny w Grzy bo wie

tel. 61 427 50 17

Ma ły Skan sen to nie wiel ki te ren par ko wy, na któ -ry prze nie sio no kil ka za byt ko wych bu dow li z Wiel -ko pol ski. Obok wej ścia stoi tzw. Skarb czyk (po mniej -szo na ko pia ko ścio ła pw. św. Ja na Je ro zo lim skie gow Po zna niu), we wnę trzu któ re go or ga ni zo wa ne sąwy sta wy. Głów na eks po zy cja pre zen tu ją ca za byt ki led -nic kiej wy spy mie ści się w daw nym spi chle rzuw Dzie ka no wi cach.

Nad Je zio rem Led nic kim roz po ście ra się Wiel ko -pol ski Park Et no gra ficz ny. Uwa ża ny jest za je denz naj więk szych w Eu ro pie. Zgro ma dzo no w nim bu -dyn ki po cho dzą ce w więk szo ści z XVI II i XIX wie ku,z ca łej hi sto rycz nej Wiel ko pol ski. Mo że my na przy -kład po rów nać cha łu pę z 1602 ro ku z cha łu pą z 1936ro ku – obie kon struk cji su mi ko wo – łąt ko wej. Cie -ka we zde rze nie kul tur. W skan se nie moż na się po czućjak w daw nej wsi, bo obok za gród z róż nych epoki stron Wiel ko pol ski, usta wio no wia tra ki, ko śció łek,spi chlerz, kuź nię, szko łę… Bu dyn ki są urzą dzo ne tak,jak by ktoś w nich miesz kał i na chwi lę tyl ko wy szedłna przy kład w po le.

W ma ju w Ma łym Skan se nie or ga ni zo wa ny jestpik nik ar che olo gicz no -hi sto rycz ny. Dzie ci i mło dzieżpod okiem pra cow ni ków Mu zeum Pierw szych Pia -stów na Led ni cy mo gą po głę bić swo ją wie dzę i umie -jęt no ści „mło de go ba da cza”. Po prze pły nię ciuna Ostrów Led nic ki znaj dą się w in nym świe cie. Gru -py re kon struk cyj ne po zwo lą im prze nieść się w prze -szłość, „po sma ko wać”, jak ży li przod ko wie…

War to też za in te re so wać się pro ce sją Bo że go Cia ław Wiel ko pol skim Par ku Et no gra ficz nym w Dzie ka -no wi cach. Po dróż kach skan se nu wę dru je ko lo ro wa,lu do wa pro ce sja. Na to miast w pierw szą nie dzie lę lip -ca za byt ko we cha łu py za miesz ku ją garn ca rze, szew cy,ko wa le i zwy kli go spo da rze. Go spo dy nie wy ci na ją wy -ci nan ki, ha ftu ją, przę dą weł nę, tka ją suk no na kro -snach, ubi ja ją ma sło… W cha tach krę ci się spo roubra nych na lu do wo osób – nie któ rzy z nich to człon -ko wie ze spo łów folk lo ry stycz nych, któ re za pra sza jąna przy śpiew ki i tań ce. Na cen tral nym pla cu wiej skimod by wa się jar mark.

Od kil ku na stu lat, po prze ciw nej stro nie je zio ra,stoi „Bra ma Ty siąc le cia”, obok któ rej po wstał DomJa na Paw ła II pro wa dzo ny przez po znań skich do mi -ni ka nów. Za wsze w czerw cu or ga ni zo wa ne jest tamSpo tka nie Mło dzie ży, ale przez ca ły rok moż na prze -cho dzić przez bra mę – ry bę, moż na od wie dzić DomJa na Paw ła II, w któ rym ca ły czas po wsta je mu zeumpol skie go pa pie ża. ◗

Mu zeum Pierw szych Pia stów na Led ni cy Dzie ka no wi ce 32 62-261 Led no gó ra tel. 61 427 50 10 fax 61 427 50 20www.led ni ca mu zeum.plse kre ta riat@led ni ca mu zeum.pl

Jak się żyło w średniowieczu?

Gród w Grzy bo wie

FOT.

Z. S

ZMID

T

FOT. ARCH. M

UZEUMPIERW

SZYCH PIASTÓW, AUTOR: A. ZIÓŁKOWSKI


Pod niebem i na zie miwypoczynek w Leszniei okolicach

Leszno

Poznań

ARCH. ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ LESZNO-REGION

www.leszno.pl

Mia sto króla Sta ni sła wa Le szczyń skie go ko ja rzy się prze cięt ne mu Po la ko wi z żuż lem,lot niar stwem i ba lo niar stwem. Od 1977 ro ku dzia ła tu mi ni zoo, a od 2009 Park Li no wy Ta rzan. Miejscem aktywnego wypoczynku jest równieżkompleks Akwawit.

WStrzy że wi cach, na obrze żach Lesz na, znaj -du je się lot ni sko, Ae ro klub Lesz czyń ski

i Cen tral na Szko ła Szy bow co wa. Jest to naj więk -szy i naj bar dziej zna ny ośro dek szy bow nic twaw Pol sce, mo de lar stwa lot ni cze go i ba lo niar stwa.Tu od by wa ją się Mię dzy na ro do we Za wo dy Szy -bow co we i Ba lo no we. Cen tral na Szko ła Szy bow -co wa zgod nie ze swo ją na zwą pro wa dzi szko le -nia lot ni cze w za kre sie szy bow nic twa i lo tów sa -mo lo to wych. Szko li do li cen cji pi lo ta sa mo lo to -we go tu ry stycz ne go. Każ de go ro ku w czerw cu or -ga ni zo wa ny jest pik nik szy bow co wy „Lesz no.Roz wiń skrzy dła”. Pod czas te go spo tka nia moż -na obej rzeć szy bow ce i ba lo ny, ale rów nież spró -bo wać, jak się la ta na szy bow cu i ba lo nie,a przy oka zji zo ba czyć pa no ra mę mia sta z gó ry. ◗

Cen tral na Szko ła Szy bow co wa AP w Lesz nie

ul. Szy bow ni ków 28, 64 – 100 Lesz no tel. / fax 65 529 24 00 in fo@csslesz no.euwww.csslesz no.eu

Na le szczyń skim bru ku

Za wie sze ni na li nach

Roz wiń skrzy dła

Aby uspo ko ić emo cje pod nieb -ne, moż na się wy brać na lesz -

czyń ską sta rów kę, by zo ba czyć ba -ro ko wy, trzy kon dy gna cyj ny ra tusz,wznie sio ny na pla nie pro sto ką taz wie żą po środ ku. Wień czy go at -ty ka z tral ko wą ba lu stra dą, za któ -rą kry je się dwu spa do wy dach.Wie żę zdo bi na to miast wy smu kłybla sza ny hełm (z 1817 ro ku) z ar -ka do wym prze świ tem. Obec nykształt bu dow li na dał pod czas prze -bu do wy w la tach 1707 – 1708praw do po dob nie Pom peo Fer ra ri.

Je śli za pla nu je się wi zy tę w Lesz -nie w czerw cu, moż na wziąć udziałw jar mar ku „Szli fo wa nie Bru ku”,któ ry na wią zu je do daw ne go zwy -cza ju lesz czy nian, ja kim by ły nie -dziel ne bez tro skie spa ce ry po ryn -

ku i oko licz nych uli cach. Jar markod by wa się w trak cie za wo dówo Grand Prix na Żuż lu na lesz czyń -skiej Sta rów ce, gdzie kup cy roz sta -wia ją swo je kra my, gdzie rze mieśl -ni cy – rę ko dziel ni cy pre zen tu jąswo ją pra cę, a ar ty ści ku szą pu -blicz ność swo imi wy stę pa mi. Wewrze śniu na to miast w Lesz nie i Ry -dzy nie od by wa się im pre za za ty tu -ło wa na „Po wrót Kró la”. W jej pro -gra mie jest wjazd kró la ze świ tąna lesz czyń ski ry nek, po ka zy tań -ców dwor skich i fech tun ku, dzia -ła nia grup re kon struk cyj nychprzed sta wia ją ce wy bra ne wy da rze -nia z hi sto rii Lesz na, zwie dza niemia sta tra są „Śla da mi kró la Sta ni -sła wa”, gieł da sta ro ci na dzie dziń -cu zam ko wym w Ry dzy nie... ◗

Urząd Mia sta Lesz naul. Ka zi mie rza Ka ra sia 1564 – 100 Lesz notel. 65 529 81 00

Re dak cja ABCul. Sło wiań ska 6364 – 100 Lesz notel. 65 529 25 40abc@ga ze ta abc.plwww.ga ze ta abc.pl

Or ga ni za cja Tu ry stycz naLesz no – Re gion

ul. Ka ra sia 1564 – 100 Lesz notel. 65 529 82 34www.lesz no -re gion.plbiu ro@lesz no -re gion.pl


W Par ku Ty siąc le cia po ło żo -nym nie opo dal Sta dio nu

Żuż lo we go im. Al fre da Smo czy kapo wstał Park Li no wy Tar zan. Mię -dzy sta ry mi drze wa mi roz pię to li -ny, most ki i róż ne in ne prze szko dy.Po wsta ły czte ry tra sy: dla ma lu -chów (tuż nad zie mią), dla dzie ci(11 prze szkód) i do ro słych (15 i 20prze szkód) o róż nym stop niu trud -no ści. W pla nach i bu do wie są ko -lej ne. Jak pi szą na fo rach in ter nau -ci ktoś tchnął no we go du chaw Park Ty siąc le cia, moż na tuprzyjść z ca łą ro dzi ną. Wkrót cew par ku po ja wią się no we pla ce za -baw, ka wiar nia…

W Par ku Ty siąc le cia od 1977 ro -ku funk cjo nu je zwie rzy niec czy limi ni zoo, w któ rym ak tu al nie

miesz ka 13 ga tun ków ssa ków i 12ga tun ków pta ków. Lesz czyń skizwie rzy niec to bar dzo na tu ral na i lu -bia na for ma spę dza nia cza su ma tekz dzieć mi. Mo gą się tu spo tkaćz niedź wie dziem, dzi kiem, da nie -la mi, sar na mi, la mą… Mo gą po pa -trzeć na kacz ki, ku ry, pa wie, go łę -bie… W naj bliż szej przy szło ści wła -dze mia sta my ślą o no wych wy bie -gać i klat kach dla miesz -kań cówzwie rzyń ca.

Nie wąt pli wą atrak cją Lesz na sąusłu gi ofe ro wa ne przez kom pleksAkwa wit, gdzie star sze dzie ci mo -gą po pły wać w ba se nie wy po sa żo -nym w wo do try ski i gej ze ry orazzjeż dżać ze zjeż dżal ni wod nej. Dlamłod szych dzie ci przy go to wa nobro dzik z cie płą wo dą. ◗

Park Li no wy Tar zanPark Ty siąc le ciaul. 17 Stycz nia64 – 100 Lesz notel. 510 24 25 26in fo@par kli no wy ta rzan.plwww.par kli no wy ta rzan.pl

Mi ni ZooPark Ty siąc le ciaul. 17 Stycz nia64 – 100 Lesz notel. 65 529 93 [email protected] no.pl

Cen trum Kon fe ren cji i Re kre acji „Akwa wit”

ul. Św. Jó ze fa 564 – 100 Lesz notel. 65 529 37 81www.akwa wit.pl ba sen@akwa wit.pl

WOsiecz nej po dzi wiać moż na trzy koź la ki, któ re by ły naj po spo lit szymty pem wia tra ków w Pol sce. Sta wia no je za zwy czaj na pa gór kach.

Ca ła kon struk cja spo czy wa ła na czte ro ra mien nym sio dle – koź le, ukry tym w pod sta wie, a do wia tru usta wia no go zwy kle za po mo cą cha rak te ry stycz ne -go dłu gie go drą ga i ko ło wrot ku. Ścia na z wej ściem do wia tra ka sta no wi ła fronti wy róż nia ła się wy stro jem ar chi tek to nicz nym: ozdo ba mi, ga le ryj ka mi... Ścia -na prze ciw le gła ze śmi głem na zy wa się wietrz na.

Środ ko wy koź lak w Osiecz nej po cho dzi z ro ku 1763 i jest już wy re mon -to wa ny. ◗

WARTOZOBACZYĆ

Kra i na wia tra ków w Osiecznej

Pod niebem i na ziemi

FOT. ARCH. ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ LESZN

O-REGIO

N

Urząd Mia sta i Gmi nyul. Po wstań ców

Wiel ko pol skich 664 – 113 Osiecz natel. 65 535 00 16urzad@osiecz na.plwww.osiecz na.pl

FOT. Z. SZMIDT


Nie za wsze trze ba wy jeż dżać za gra ni cę, aby zo ba -czyć naj pięk niej sze bu dow le świa ta. W Ko ścia nie,

w par ku re kre acyj nym Ne nu far cza sa mi na wy cią gnię -cie dło ni sto ją sym bo licz ne bu dow le eu ro pej skich miast:pa ry ska Wie ża Eif fla, lon dyń ski Big Ben, Krzy wa Wie -ża z Piz zy, ale już do Sta tuy Wol no ści, bę dą cej sym bo -lem No we go Jor ku, trze ba pod pły nąć.

Club Ne nu far to po łą cze nie par ku edu ka cyj ne goz roz ryw ką. Roz po ście ra się on na spo rym ob sza rze,na lą dzie i na wo dzie. Przy by wa ją cy doń mo gą li czyćnie tyl ko na atrak cje re kre acyj ne (spły wy tra twa mi i ka ja ka mi), ale i miej sca do gril lo wa nia oraz urzą -dza nia ognisk, wia ty do or ga ni za cji po sił ków i za baw,plac za baw dla dzie ci, a tak że sta no wi ska węd kar skiedla węd ka rzy.

Od wio sny do je sie ni or ga ni zo wa ne są tu róż ne for -my ak tyw no ści dla dzie ci. Naj młod sze (od 3 do6 lat) mo gą wziąć udział w pro gra mie „Świat ba jek”.Uczest ni cy wsia da ją na tra twy i pły ną do miejsc przy -

po mi na ją cych im kra iny zna ne z ba jek. Star sze dzie ci(do 13 lat) mo gą przy stać do pi ra tów i wraz z ni mi od być po dróż do oko ła świa ta. Ta for ma spę dza nia cza su wy ma ga ak tyw no ści i za an ga żo wa -nia uczest ni ków. W na gro dę moż na zdo być dy plom„po szu ki wa cza skar bu”. La tem od by wa ją się tu ty go -dnio we tur nu sy „Pi rac kie wa ka cje”, a od 5 li sto pa dado 23 grud nia Ne nu far re ali zu je pro jekt za ty tu ło wa ny„Gdzie jest świę ty Mi ko łaj?”.

Club Ne nu far ma rów nież ofer ty dla do ro słych, boto miej sce, któ re po lu bi ły ro dzi ny. ◗

Ne nu far Clubul. Bocz na64 – 00 Ko ściantel. 695 741 212www.ne nu far -ko scian.pl

Atrak cją tych oko lic jest Krzy wiń ska Ko lej Dre zy no wa. Jej ba za mie ści się w miej sco wo ści

Bie żyń. Wieś le ży w po wie cie ko ściań skim (gmi -na Krzy wiń), w po bli żu tra sy Lesz no – Śro da Wlkp.Stąd roz po czy na ją się wszyst kie wy ciecz ki. Dre zy ny jeż dżą głów nie na tra sach Bie -żyń – Jer ka oraz Bie żyń – Ku no wo. KKDdys po nu je dwo ma róż ny mi dre zy na mi.Jed no ra zo wo na dwie dre zy ny mo że się za brać do 15 osób. Ist nie je moż li wośćprze jażdż ki po te re nie sta cji Bie żyńoraz za ma wia nia prze jaz dów tak żew re la cjach po za sta cję Go styń, na wet do sta cji Kro bia. W ta kimprzy pad ku na le ży za re zer wo wać wy -ciecz kę na mie siąc przed pla no wa -nym wy jaz dem (w ce lu usta le niaszcze gó łów z Pol ski mi Li nia mi Ko le jo -wy mi). W pla nach Krzy wiń skiej Ko leiDre zy no wej, któ ra funk cjo nu je dzię ki pa -sjo na tom, jest cał ko wi te udroż nie nie to -ro wi ska – aż po Miej ską Gór kę. W Ku no wietrze ba ko niecz nie za trzy mać się i zwie dzić Mu -zeum Ko le jo we. ◗

Krzy wiń ska Ko lej Dre zy no wa tel. 600 292 454kkd@krzy win skie.dre zy ny.comwww.krzy win skie.dre zy ny.com

Najpiękniejsze budowle z Polski

W Ko ścia nie moż nazo ba czyć słyn ną Wie żęEif fla, w Ci cho wie – fol wark pol ski z kre sówwscho dnich opi sa ny przez Ada ma Mic kie wi cza w „Pa nu Ta de uszu” a sfil mo wa ny przez An drze ja Waj dę. A jak star czy cza su, moż na się prze je chać dre zy ną.

wypoczynek w Kościaniei w Cichowie

FOT. Z. SZMIDT

Do pły nąć do Sta tuy Wol no ści

Kościan

Poznań

www.powiatkoscian.pl

www.krzywin.pl

Krzy wiń ska Ko lej Dre zy no wa


i ze świata

So pli cow ski fol wark w CichowieAdam Mic kie wicz pod czas swo je go po by tu

w Wiel ko pol sce (1831 – 1832) prze by wał rów -nież na Zie mi Krzy wiń skiej (mię dzy in ny mi w Ko pa -sze wie). W Ci cho wie na to miast miesz ka Ma rek Pin -kow ski, twór ca „Aka de mii zwie rząt fil mo wych”, któ -re go bo cia ny „wy stą pi ły” w fil mie An drze ja Waj dy„Pan Ta de usz”. Opie kun bo cia nów -ak to rów tak za -fa scy no wał się pla nem zdję cio wym, że na mó wił wła -dze gmi ny Krzy wiń i pro du cen tów fil mu, aby w Ci -cho wie po wstał skan sen fil mo wy – „So pli co wo”.Otwar to go 26 czerw ca 1999 ro ku. Two rzy go fol warkza pro jek to wa ny przez Al la na Star skie go dla po trzebfil mu. Za bu do wa nia ota cza ogród Zo si, a oży wia ją go

zwie rzę ta – „gwiaz dy fil mo we”. W bu dyn kach moż -na obej rzeć stro je i re kwi zy ty oraz po słu chać mu zy kiWoj cie cha Ki la ra z fil mu „Pan Ta de usz”.

W pobliżu znajduje się Jezioro Cichowskie (Mór -ka), któ re czy stą wo dą ku si do ką pie li i do węd ko -wa nia. La tem w Ci cho wie od by wa ją się licz ne im pre -zy ple ne ro we. Do naj po pu lar niej szych na le żą Eu ro -pej skie Za wo dy Si ka wek Kon nych, zjaz dy sta rychmo to cy kli, spo tka nia ry cer skie, za wo dy hi picz ne, DniSo pli co wa…

Wła ści cie lem Skan se nu Fil mo we go So pli co wo jest„Krzy wiń skie To wa rzy stwo Kul tu ral ne”. ◗

Skan sen Fil mo wy So pli co wo – Ma rek Pin kow ski

Ci cho wo 1164 – 010 Krzy wińtel. 65 517 71 77www.krzy win.pl

Ko lej ka Par ko watel. 600 645 647, 514 864 038www.shk.org.plwww.krzy win.pl

FOT.

ARC

HIW

UM

URZ

ĘDU

MIA

STA

I G

MIN

Y W

KRZ

YWIN

IU

FOT. Z. SZMIDT


Nie opo dal sie dzi by Nad le śnic twa Sie ra ków w Bu cha rze wie dzia ła In te gra cyj ny Le śny Ogród

Edu ka cyj ny. To pierw szy w Pol sce obiekt edu ka cyj nyprzy sto so wa ny rów nież dla tych, któ rzy nie mo gą po -zna wać la su zmy słem wzro ku. Na pra wie dwóch hek -ta rach urzą dzo no le śny ogród – plac za baw, w któ rymznaj du ją się róż ne ścież ki dy dak tycz ne. Na den dro lo gicz nej dzie ci, do ty ka jąc ko ry, uczą się roz -po zna wać ga tun ki drzew. W czę ści po świę co nej ło wiec -twu mo gą po czuć sło ny smak li zaw ki lub wspiąć sięna am bo nę. O po ża rach uczą się, do ty ka jąc spa lo ne gopnia drze wa. Naj wię cej emo cji wzbu dza przej ście ścież -

ki zmy słów, po któ rej cho dzi się bo so. Le śny OgródEdu ka cyj ny jest tak zor ga ni zo wa ny, aby mo gły w nimuczest ni czyć dzie ci nie peł no spraw ne, zwłasz cza nie wi -do me i sła bo wi dzą ce. One po zna ją las, wę dru jącpo szysz kach, żo łę dziach… Z my ślą o nich po my śla noo ta bli cach pi sa nych al fa be tem Bra il le’a. ◗

Nad le śnic two Sie ra kówBu cha rze wo64 – 410 Sie ra kówtel/fax 61 29 52 065 sie ra kow@po znan.la sy.gov.pl

Cen trum Edu ka cji Re gio nal nej i Przy rod ni czej w Mnisz kach po wsta ło w opusz czo nym i zruj -

no wa nym fol war ku. Efekt re no wa cji jest olśnie wa ją -cy. W daw nych za bu do wa niach fol warcz nych po wsta -ły warsz ta ty gi ną cych za wo dów: ko wal ski, garn car ski,szew ski, wi kli niar ski, bed nar ski… Zre kon stru owa nosklep ko lo nial ny i urzą dzo no daw ną wiej ską szko łę.Ale to wszyst ko nie przy po mi na mu zeum. Czuć tu au -ten tycz ne go du cha zni ka ją cej na na szych oczach prze -szło ści. W Mnisz kach nie tyl ko się oglą da, w Mnisz -kach bie rze się ak tyw ny udział w za ję ciach warsz ta -to wych. Moż na sa me mu wy kuć gwoź dzie, ule pić gar -nek, wy pleść ko szyk, na zbie rać ziół na bu kiet przy oka -zji świę ta Mat ki Bo skiej Ziel nej… W cen trum moż -

na też po dzi wiać ory gi nal ne sprzę ty po trzeb ne do ży -cia na wsi, do pra cy na ro li. Więk szość z nich to da rylub de po zy ty oko licz nych miesz kań ców.

Pod czas po by tu w Mnisz kach or ga ni zo wa ne są wy -pa dy pie sze i ro we ro we w Do li nę Ka mion ki, a je sie -nią – na grzy by. ◗

Cen trum Edu ka cji Re gio nal nej i Przy rod ni czej

Mnisz ki 262 – 421 Ka mion natel. 95 748 81 18, 509 609 653www.mnisz ki.pl

Z folwarku do zamku i do lasu

Po je zie rze Mię dzy chodz ko-Sie ra kow skie ku si je zio ra mi i la sa mi. Raj dla grzy bia rzy,wo dnia ków i mi ło śni kówtu ry sty ki ak tyw nej (licz ne szla ki pie sze, ro we ro we, kon ne). W tym ra ju są miej sca,które za pie ra ją dech w piersiach.

Le śny ogród

Zrób to sam

wypoczynek na Pojezierzu Międzychodzko-Sierakowskim

FOT. Z. SZMIDT

SierakówPoznań

FOT.

Z. SZ

MID

T

www.miedzychod.pl


Mia sto Opa liń skich ku si przede wszyst kim zam kiem i Sta dem Ogie rów. Z daw nej bu dow li

wła ści cie li Sie ra ko wa po zo sta ły fun da men ty – w la -tach 90. XX wie ku od bu do wa no jed no skrzy dło zam -ku, a w ro ku 1995 prze nie sio no doń sar ko fa gi czę ściro dzi ny Opa liń skich, któ re wcze śniej znaj do wa ły sięw pod zie miach ko ścio ła pa ra fial ne go. Za nim tra fi łydo piw ni cy zam ko wej za mie nio nej na kryp tę z oł ta -rzem, od zy ska ły blask. Sar ko fa gi by łych wła ści cie li zam ku i mia sta są praw dzi wy mi dzie ła misztu ki, któ rych za zdro ści wie le mu ze ów. Są świa dec -twem hi sto rii zna ko mi tej ro dzi ny szla chec kiej, hi sto riiPol ski i re gio nu.

Nie opo dal zam ku znaj du je się Sta do Ogie rów, któ -re dzia ła tu nie mal dwa wie ki. Pro wa dzi ono ho dow -lę ko ni ra sy wiel ko pol skiej oraz ko ni ków pol skich. Coro ku sta do od wie dza ją ty sią ce tu ry stów chcą cych sko -rzy stać z uro ków prze jażdż ki brycz ką, jaz dy wierz -chem, czy uczest ni cze nia w je sien nych bie gach św.Hu ber ta. Moż na tu też zwie dzić po wo zow nię z ko -lek cją po wo zów z prze ło mu XIX i XX wie ku oraz szo -row nię (ko lek cja uprzę ży). Dzie ci mo gą po jeź dzićna ko ni kach. ◗

No wy To myśl ko ja rzy się z wi kli ną. Je go sym bo -lem jest naj więk szy kosz świa ta wy ple cio ny z 8

ton wi kli ny. Moż na go po dzi wiać w cen trum mia sta. Od ko sza wie dzie „wi kli no wy szlak” do Mu zeum

Wi kli niar stwa i Chmie lar stwa. Po wsta ło ono w 1985ro ku w czę ścio wo zre kon stru owa nej cha cie osad ni kaolen der skie go z koń ca XVIII wie ku. Dzie ci ko ja rzą wi -kli nę naj czę ściej z ko szycz kiem do świę con ki. Tym cza -sem wi kli niar stwo to z jed nej stro ny za ję cie rol ni cze,z dru giej – rze mieśl ni cze. Wi kli nia rze wy pla ta li i na -dal wy pla ta ją nie tyl ko ko sze, ale rów nież me ble, pło -ty, lam py…

Na par te rze mu zeum moż na po dzi wiać wy ro by wi -kli niar skie od cza sów pre hi sto rycz nych po współ cze -sne. W sto do le or ga ni zu je się warsz ta ty i im pre zy ple -ne ro we, a pod jej da chem moż na po dzi wiać ar cy dzie łami strzów wi kli niar stwa, ja kie po wsta ją pod czas ple ne -rów ar ty stycz nych.

W mu zeum moż na od być przy spie szo ny kurs wy -pla ta nia. I nie trze ba przy jeż dżać tu w gru pach zor -ga ni zo wa nych. To mo że tyć nie zwy kle in te re su ją ca za -ba wa dla ca łej ro dzi ny. ◗

Z folwarku do zamku i do lasu

U Opa liń skich

Upleć sobie koszyk

FOT. Z. SZMIDT

www.nowytomysl.pl

FOT. ARCH

. MUZEUM

WNOW

YM

TOMYŚLU

Mu zeum Za mek Opa liń skichul. Sta dni na 3a64 – 410 Sie ra kówtel. 61 29 52 392www.mu zeum-sie ra kow.plsie ra kow_mu [email protected]

Sta do Ogie rówul. Sta dni na 464 – 410 Sie ra kówtel. 61 29 52 511www.sta do sie ra kow.plbiu ro-sie ra kow@sta do sie ra kow.pl

Muzeum Wikliniarstwai Chmielarstwaul. Topolowa 10

Nowy Tomyśltel. 61 442 23 11

[email protected]


Każ de go ro ku wio sną w Wolsz ty nie od by wa się pa -ra da pa ro wo zów. Do te go „ko le jo we go” mia -

stecz ka zjeż dża ją nie tyl ko za byt ko we pa ro wo zy z ca -łej Eu ro py, ale przede wszyst kim mi ło śni cy ko lei ześwia ta. W Wolsz ty nie cze ka ją na nich nie sa mo wi teatrak cje: moż na oglą dać do wo li naj róż niej sze, za cho -wa ne naj czę ściej w mu ze ach, mo de le pa ro wo zów;moż na się ni mi tak że prze je chać. Pa ra dzie to wa rzy -szą Mię dzy na ro do we Za wo dy Ma szy ni stów.

Do Wolsz ty na moż na jed nak przy jeż dżać przez ca -ły rok, po nie waż wolsz tyń ska pa ro wo zow nia jest je -dy ną w Eu ro pie, któ ra pra cu je w ru chu pla no wymna za sa dach, któ re nie zmie ni ły się od cza sów jej po -wsta nia. W pa ro wo zow ni sta cjo nu je oko ło 30 pa ro -wo zów, a wśród nich du ma Wolsz ty na – „Pięk na He -le na”, pol ski pa ro wóz Pm 36-2 roz wi ja ją cy pręd kośćdo 130 km/h. Od wie dza jąc pa ro wo zow nię trze ba ko -niecz nie zaj rzeć do Izby Mu ze al nej. To praw dzi wy rajdla mi ło śni ków sta rych ko lei.

Pierw sza li nia ko le jo wa do tar ła do Wolsz ty na jużw 1886 ro ku (ze Zbą szyn ka). Mia sto szyb ko sta ło sięważ nym wę złem ko le jo wym. W 1907 ro ku zbu do wa -no pa ro wo zow nię dla ośmiu sta no wisk. I tak jestpo dziś dzień. Wolsz tyn na dal jest waż nym wę złem ko -le jo wym. ◗

Pa ro wo zow nia Wolsz tynul. Fa brycz na 164 – 200 Wolsz tyntel. 68 419 17 68, 663 294 674in fo@pa ro wo zow nia wolsz tyn.plwww.pa ro wo zow nia wolsz tyn.pl

Ju lian Tu wim

„Lo ko mo ty wa”Stoi na sta cji lo ko mo ty wa,Cięż ka, ogrom na i pot z niej spły wa –Tłu sta oli wa.Stoi i sa pie, dy szy i dmu cha,Żar z roz grza ne go jej brzu cha bu cha:Buch – jak go rą co!Uch – jak go rą co!Puff – jak go rą co!Uff – jak go rą co!Już le d wo sa pie, już le d wo zi pie,A jesz cze pa lacz wę giel w nią sy pie.Wa go ny do niej po do cze pia liWiel kie i cięż kie, z że la za, sta li,I peł no lu dzi w każ dym wa go nie,A w jed nym kro wy, a w dru gim ko nie,A w trze cim sie dzą sa me gru ba sy,Sie dzą i je dzą tłu ste kieł ba sy.A czwar ty wa gon pe łen ba na nów,A w pią tym stoi sześć for te pia nów,W szó stym ar ma ta, o! ja ka wiel ka!Pod każ dym ko łem że la zna bel ka!W siód mym dę bo we sto ły i sza fy,W ósmym słoń, niedź wiedź i dwie ży ra fy,W dzie wią tym – sa me tu czo ne świ nie,W dzie sią tym – ku fry, pa ki i skrzy nie,A tych wa go nów jest ze czter dzie ści,Sam nie wiem, co się w nich jesz cze mie ści.

Pod parą wypoczynek w Wolsztynie

I kto by po my ślał, że w do bie szyb kich ko lei,In ter ne tu i te le fo nii ko mór ko wej, świat zwa riu je na punk cie sta reji po czci wej ko lei pa ro wej.Pięk na He le na - lo ko mo ty wa z Wol szty na- roz sła wi ła to uro kli wemia stecz ko da le ko po zagra ni ce Pol ski.

Ko le jo we mia stecz koWolsztyn

PoznańFOT. Z. SZMIDT

FOT. ARCH. URZĘDU MIASTAW

WOLSZTY

NIE

www.wolsztyn.pl

Pa ro wo zy to nie je dy na atrak cja mia sta. Je śli ko gośin te re su je świat me dy cy ny, mo że zaj rzeć do do -

mu, w któ rym miesz kał i pra co wał Ro bert Koch. Tennie miec ki le karz wła śnie w Wolsz ty nie ujarz mił bak -te rię wą gli ka. Koch w la tach 1872 – 1880 byłw Wolsz ty nie le ka rzem po wia to wym. W tym bu dyn -ku (mie ścił się w nim rów nież szpi tal) dok tor Kochroz po czął ba da nia nad za ka że nia mi ran i do świad -cze nia z wą gli kiem. Wkrót ce po prze no si nach do Ber -li na, ogło sił swo je ba da nia na te mat bak te rii wy wo -łu ją cych gruź li cę, co za owo co wa ło Na gro dą No bla.

Tak więc wolsz ty nia nie mo gą być dum ni,

że w ich mie ście na ro dzi ła się wiel ka ka rie ra me dycz -na no bli sty.

Dru gim sław nym oby wa te lem mia sta był Mar cinRo żek. Rzeź biarz opu ścił ro dzin ne mia sto, po sma -ko wał pa ry skiej sła wy i w 1934 ro ku wró cił. W je godo mu dziś jest eks po zy cja po świę co na je go ży ciui twór czo ści. W ogro dzie moż na po dzi wiać ko pie nie -któ rych rzeźb. Dwie sa le prze zna czo no na wy sta wycza so we. Mu zeum gro ma dzi tak że pa miąt ki po in nymsław nym oby wa te lu Wolsz ty na – Jó ze fie Ma rii Ho ene --Wroń skim, fi lo zo fie i ma te ma ty ku, któ ry uro dził siętu w 1776 ro ku. ◗

Mu zeum Mar ci na Roż kaul. 5 stycz nia 3464 – 200 Wolsz tyntel. 68 384 26 48www.mu zea -wolsz tyn.com.pl

Mu zeum Ro ber ta Ko chaul. Ro ber ta Ko cha 1264 – 200 Wolsz tyntel. 68 384 27 36 www.mu zea -wolsz tyn.com.pl


Pod parą

U Ko cha i Roż ka

FOT. Z. SZMIDT

FOT. URZĘDU MIASTA W WOLSZTYNIE


Pod strzechą

Przy po łu dnio wo -za chod nim brze gu Je zio ra Wolsz -tyń skie go na 3,5-hek ta ro wym ob sza rze roz po ście -

ra się Skan sen Bu dow nic twa Lu do we go Za chod niejWiel ko pol ski. Urzą dzo no tu mię dzy in ny mi za gro -dę, któ rą two rzą: karcz ma o kon struk cji zrę bo wej(1706) z No we go Sol ca, sto do ła zrę bo wa (ko niec XVI -II wie ku) z Sol ca, staj nia z wo zow nią i ko mo rą(XIX wiek) z Sza rek, ośmio bocz na stud nia zrę bo wa(XVI II wiek) z Ja strzęb ska i cha łu pa pa rob ka(XIX wiek) z No wej Tu cho rzy... Jak na re kon struk cjęwiel ko pol skiej wsi przy sta ło, po dro dze moż na się na -tknąć na kuź nię czy ka plicz kę. Za bu do wa nia spra wia -ją jak by ży ły, o czym świad czy obec ność zwie rząt do -mo wych i eks po zy cje w po szcze gól nych obiek tach.Kie dy zmę czy nas wę dro wa nie po skan se nie, moż na sięudać na po bli ską pla żę, gdzie moż na sko rzy stać rów -nież z wy po ży czal ni sprzę tu wod ne go. ◗

Skan sen Bu dow nic twa Lu do we go Za chod niej Wiel ko pol ski

ul. Bo ha te rów Bie lin ka 2664 – 200 Wolsz tyntel. 68 384 26 19www.wolsz tyn -mu zeum.com.pl

Pod strze chą

FOT. ARCH. URZĘDU MIASTA W WOLSZTYNIE


Pa sjo na tom z To wa rzy stwa Wy rzy ska Ko lej ka Po -wia to wa (TWKP) uda ło się oca lić naj star sze od -

cin ki Wy rzy skiej Ko lej ki Po wia to wej: Bia ło śli -wie – Łob że ni ca i od ga łę zie nia Za kła dy Prze my sło -we – Gle sno oraz Czaj cze – Wy so ka. Dzia łal nośćTWKP za owo co wa ła tak że po ja wie niem się na sta -cji Bia ło śli wie no we go ta bo ru. W Bia ło śli wiu pa sjo -na ci spra wu ją pie czę tak że nad sta cją po cząt ko wą ko -lei, któ ra ja ko je dy na w Eu ro pie, a mo że i na świe -cie, jest wie lo po zio mo wa (!) i do te go stycz na z ko -le ją nor mal no to ro wą. Wszyst ko to moż na obej rzećz ze wnątrz, ale po cią gi na tra sie Bia ło śli wie – Łob że -ni ca kur su ją oka zjo nal nie (tyl ko na za mó wie nia). ◗

To wa rzy stwo Wy rzy ska Ko lej ka Po wia to waul. Ko ściusz ki 589 – 340 Bia ło śli wietel. 606 339 343za [email protected]

Na pograniczu

Wiel ko pol ska łą czy się tuz Po mo rzem. Na skra juwo je wódz twa naj więk sząatrak cją są z lasy i czę stoscho wa ne w nich je zio ra.Wy bie ra jąc się jed nak w ten re gion, war toodwie dzić tak że Osiek i Wy rzysk.

Jak to na wsi

Wy rzy ska Ko lej ka Po wia to wa

wypoczynek w Osieku

i Wyrzysku

Mu zeum Kul tu ry Lu do wej w Osie ku nad No -te cią ży je w har mo nii z po ra mi ro ku. Or ga -

ni zo wa ne tu wy sta wy ma ją cha rak ter pa ra te atral -ny: od twa rza ją frag men ty ta kich ob rzę dów jak ko -lę do wa nie bo żo na ro dze nio we i wie cze rza wi gi lij na,za ba wa na za pu sty, tra dy cyj na Wiel ka noc, ocze pi nyz we se la. Dru ga for mą pre zen ta cji są za ję cia in te rak -tyw ne, na przy kład pro ces ob rób ki lnu od po zy ski -wa nia włó kien aż po tka nie na kro snach, wy twa rza -nie prze two rów na zi mę (m. in. sy ro pu z bu ra ków,cu kier ków z te go sy ro pu), wy piek chle ba, wy rób ma -sła czy wy rób ka wy zbo żo wej. Zwie dza ją cy nie ob -ser wu ją tych za jęć bier nie, w każ dej chwi li mo gą się

do nich przy łą czyć. Do peł nie niem tych form są du -że im pre zy ple ne ro we ty pu „ży wy skan sen”, ma jów -ka, po że gna nie la ta, pod czas któ rych pre zen to wa -ne są róż ne dzie dzi ny sztu ki lu do wej, wy stę pu ją ka -pe le lu do we i ze spo ły ob rzę do we.

Mu zeum Kul tu ry Lu do wej two rzą dwa dzia ły: et -no gra ficz ny i ar che olo gicz ny. Pierw szy ma pie częnad nie mal że w peł ni utwo rzo ną wsią ty pu owal ni -co we go. Oprócz cha łup, bu dyn ków go spo dar czychmoż na tu zo ba czyć tak że wia tra ki, kuź nię, tar tak,cha tę, któ ra łą czy ła w so bie miesz ka nie na uczy cie lai izbę ele men tar nej szko ły wiej skiej (po ło -wa XIX wie ku). Obiek ty zgro ma dzo ne w skan se -

nie po cho dzą z ob sza ru do rze cza środ ko we go No te -ci, a więc z Pusz czy No tec kiej, Pa łuk i Kraj ny.

W dzia le ar che olo gicz nym pre zen to wa ne są eks -po na ty po zy ska ne w ra mach ba dań ar che olo gicz -nych pro wa dzo nych na tym te re nie w dru giej po -ło wie ubie głe go stu le cia. ◗

Mu zeum Kul tu ry Lu do wejul. Dwor co wa 1089 – 333 Osiek nad No te cią tel. 67 286 60 90www.mu zeum.pi la.pl

FOT. J. G

OLEMBECKI

WyrzyskOsiek

Poznań

www.powiat-pilski.intrux.pl

FOT. Z. SZMIDT


Na sze wy obra że nia o wil kach od dzie ciń stwa kształ tu ją baj ki i ba śnie.Zwy kle jest on w nich ne ga tyw nym bo ha te rem. Tym cza sem Da -

wid Mech twier dzi, że „Wilk nie jest zwie rzę ciem zie ją cym nie na wi ścią,ani też nie jest ma skot ką do przy tu la nia, nie jest ani nie bez piecz ny, anisym pa tycz ny. Jest po pro stu jed nym z wie lu in te re su ją cych ga tun ków prze -śla do wa nych przez czło wie ka od stu le ci, któ ry po trze bu je miej sca do ży -cia”.

Je śli ktoś chce się zmie rzyć z wil kiem, mo że się udać do ogro du zoo lo -gicz ne go, ale wte dy bę dzie go oglą dał tyl ko z da le ka. Mo że jed nak wy -brać się do Stob ni cy (na skra ju Pusz czy No tec kiej ko ło Obor nik), do Te -re no wej Sta cji Do świad czal nej Ka te dry Zoo lo gii Uni wer sy te tu Przy rod -ni cze go w Po zna niu, po pu lar nie na zy wa nej Cen trum Oba la nia Mi tówlub „Wil czym Par kiem”.

W po wsta łej w 1974 ro ku Sta cji Do świad czal nej na ukow cy zaj mu jąsię re in tro duk cją rzad kich i gi ną cych ga tun ków zwie rząt, jak choć bybo bra eu ro pej skie go. Nad stru mie niem Koń czak pro wa dzi się ho dow lęko ni ka pol skie go w ty pie tar pa na le śne go, głusz ców, cie trze wi… Ale sła -wę Stob ni ca za wdzię cza wil kom. Pierw sza wil czy ca Fi fty tra fi ła do Stob -ni cy w 1996 ro ku. Uro dzi ła się w no wo to my skim zoo. Jej ro dzi ca miby ły wil ki wy bra ne przez kłu sow ni ków z gniaz da w Pusz czy No tec kiej.Wkrót ce prze sta ła się czuć sa mot nie, po ja wi ły się na stęp ne wil ki. Z cza -sem w Stob ni cy za czę ły przy cho dzić na świat dzie ci pierw szych miesz kań -ców. Wil ki moż na oglą dać w wo lie rach. Moż na tak że wejść do wo lie ry,ale tyl ko z opie ku na mi jej miesz kań ców. Ci, któ rzy się na ten krok od wa -ży li, ma ją zu peł nie in ne wy obra że nie o tych zwie rzę tach.

Czy Stob ni ca to wil czy raj? Praw do po dob nie bez piecz ne miej sce dlatych gi ną cych zwie rząt. Dla tych, któ rzy tu za glą da ją – lek cja ży cia i pięk -ne miej sce w do li nie Koń cza ka wi ją ce go się me an drycz nie nie opo dal. Stob nic kie wil ki gra ły w kil ku fil mach zre ali zo wa nych dla Na -tio nal Geo gra phic oraz w fil mie „Ogniem i mie czem”. ◗

Ka te dra Zoo lo giiUni wer sy te tu Przy rod ni cze go w Po zna niuul. Woj ska Pol skie go 71 c60-625 Po znańtel. 61 848 76 49 lub 61 848 76 48

Sta cja Do świad czal na UPStob ni ca 164 – 607 Ki sze wotel. 61 291 36 39

Ma low ni cza le śna kra ina nad rze kąWeł ną le ży nie da le ko Pusz czy Nad -

no tec kiej przy ru inach mo stu Wro niec kie gow Obor ni kach. Mi ło śni cy ak tyw ne go wy po -czyn ku znaj dą w niej dla sie bie ide al ne wa -run ki. Cze ka na nich ścian ka wspi nacz ko wa,dwie tra sy li no we, po li gon pa int bal lo wy…

Park li no wy w Obor ni kach obej mu je dwietra sy prze szkód o zróż ni co wa nym po zio mietrud no ści. Tra sy skon stru owa ne są z drew nia -nych plat form, umiesz czo nych na drze wach.„Ma da ga skar” na da je się dla osób po cząt ku ją -cych i za wie ra wie le cie ka wych prze szkód o ła -twym stop niu trud no ści. Na to miast tra sa „Ki -li man ja ro” jest prze zna czo nadla lu dzi ko cha ją -cych wy zwa nia.

Po li gon pa int bal lo wy usy tu owa ny jestwzdłuż rze ki Weł ny, w dol nej par tii te re nu par -ku li no we go. Ob szar umoż li wia grę na otwar -tym po lu, gdzie do dys po zy cji gra czy usta wio -ne są prze szko dy róż ne go ro dza ju. Pa int bal -low cy ma ją do dys po zy cji rów nież część ob sza -ru le śne go. Zdu mie wa ją cym atu tem le śne -go po li go nu są spe cjal nie przy go to wa ne la -bi ryn ty, skryt ki oraz cie ka we punk ty snaj per -

skie. Dla każ dej dru ży ny pa int bal lo wej zo -sta ły przy go to wa ne spe cjal ne for ty, któ reumoż li wia ją uczest ni kom zdo by wa nie czę ścila su prze ciw ni ka.

Ścian ka wspi nacz ko wa po ło żo na jestw jed nym z naj pięk niej szych wi do ko wychmiejsc w ca łym par ku, na wy so kiej skar pie.Wi dok z jej szczy tu za pew nia nie sa mo wi tewra że nia. Ma 8 me trów wy so ko ści. Wy od ręb nio no na jej po wierzch ni 4 tra sywspi nacz ko we.

Al ter na ty wą dla emo cji na wy so ko ściachjest spływ ka ja ko wy po Weł nie, któ ra na le żydo naj bar dziej ma low ni czych rzek w Pol sce.Spływ mo że się za cząć w Ja ra czu lub Weł -nie (3,5 go dzi ny), w Ru dzie (6,5 go dzi ny)lub Ro goź nie (7 go dzin). Na ży cze nie moż -na go za koń czyć ogni skiem na te re nie par kulub na War cie. ◗

Park Li no wy Ad re na li natel. 506 384 140, 505 107 720www.par kli no wy -obor ni ki.plbiu ro@par kli no wy -obor ni ki.pl

Z wilkami i adrenaliną

Koło Obor nik są dwa miej sca, które mo gą po d nieść po ziom ad re na li ny: wil ki w Stob ni cy i park li no wy na obrze żach mia sta. Ale nie trze ba się bać…

Wilk to nie ma skot ka, ale…

Wę dru jąc po li nach

FOT.

Z. S

ZMID

T

wypoczynek w Stobnicy

Stobnica

Poznań

www.oborniki.starostwo.gov.pl

Stok nar ciar ski

Gó ra „Ta lerz” to naj wyż sze wznie sie nie w gra ni cach mia sta (132 m n.p.m.). Roz po ście ra się z nie go wspa nia ła pa no ra ma

na Cho dzież i oko li cę. W 2003 ro ku gru pa za pa lo nych nar cia rzy z Cho -dzie skie go To wa rzy stwa Nar ciar skie go zbu do wa ła dwu stu me tro wy od ci -nek nar to star dy, któ ra do ce lo wo bę dzie mo gła być wy dłu żo na do pię ciu -set me trów. Na go to wym od cin ku dzia ła już wy ciąg nar ciar ski. Jest to naj -dłuż szy te go ty pu obiekt w pół noc nej Pol sce. Do dat ko wą atrak cją jestosob ny tor sa necz ko wy. Na szczy cie urzą dzo ny zo stał ta ras wi do ko wy.Miej sce ma cha rak ter ma gicz ny. War to się wspiąć na gó rę za rów no la tem,jak i zi mą. La tem moż na się wdra pać tak że na Gon ty niec, gdzie stoiwie ża wi do ko wa.

Dys kret ny urok je zior

La tem atrak cją Cho dzie ży są trzy je zio ra. Po Miej skim kur su je sta te czek „Cho dzie żan ka”, któ ry cie szy naj młod szych. Mi ło śni cy ką -

pie li wy bie ra ją chęt niej je zio ro Kar czow nik, gdzie pla żo wi cze ma ją do wy -bo ru pla żę tra wia stą i wy sy pa ną pia skiem, a tak że mo gą sko rzy stać z wy -po ży czal ni sprzę tu wod ne go.

Do my tka czy

Do dat ko wą atrak cją Cho dzie ży są do brze za cho wa ne do my tka czy,czy li nie miec kich su kien ni ków i tka czy, któ rzy przy by li do Cho -

dzie ży dwo ma fa la mi w XVII i XVI II wie ku. Wy ty czy li no wą uli cę, zwa -ną po cząt ko wo „No we Mia sto”, a na stęp nie Pod Li pa mi (obec nie ul. Ko -ściusz ki). Z te go okre su za cho wa ły się ich do my – usta wio ne szczy to wodo uli cy, par te ro we, o sza chul co wej kon struk cji ścian (obec nie są otyn -ko wa ne). Na ty łach do mów go spo da rze bu do wa li warsz ta ty i drew nia -ne la mu sy (prze zna czo ne do skła do wa nia weł ny i suk na). Nie ste ty, niemoż na ich zwie dzać, po nie waż są wła sno ścią pry wat ną. ◗

wypoczynek w Chodzieży

Na stoku i nad jeziorami

Cho dzież ota cza jąwzgórza ze szczy ta mi:Góra Ta lerz, Góra Ły sa i Gon ty niec oraz je zio ra:Miej skie, Strze lec kie i Kar czew nik. Tym sa mym mia stecz kojest atrak cyj ne za rów nozi mą, jak i la tem.

Punkt In for ma cji Tu ry stycz nej przy Miej skiejBi blio te ce Pu blicz nejul. Ko ściu szki 32

64 – 800 Cho dzież

tel. 67 381 81 38

www.bi blio te ka-cho dziez.pl

bi blio te ka@bi blio te ka-cho dziez.pl

Miej ski Ośro dek Spo rtu i Re kre a cjiul. Sta szi ca 12

64 – 800 Cho dzież

tel. 67 28 20 249

www.mo sir-cho dziez.pl

mo sir@mo sir-cho dziez.pl

www.chtn.org.pl

[email protected]

Chodzież

Poznań

FOT. ARCH. URZĘDU MIASTA W CHODZIEŻY

FOT. ARCH. URZĘDU MIASTAW CHODZIEŻY

FOT. Z. SZMIDT

www.powiat-chodzieski.pl


An to ni Chła pow ski, po to mek sław ne go ge ne ra łaDe zy de re go Chła pow skie go, wró cił pod ko -

niec XX wie ku do Pol ski i od ku pił od Skar bu Pań -stwa pa łac w Jasz ko wie, wznie sio ny praw do po dob nieprzez Sta ni sła wa Miecz kow skie go w 1912 ro ku orazprzy le ga ją cy doń fol wark. Osiadł tu i stwo rzył Cen -trum Hi pi ki.

Cen trum Hi pi ki to miej sce, gdzie moż na przez ca -ły rok uczyć się jaz dy kon nej, pie lę gna cji ko nia (mię -dzy in ny mi ku cia ko ni) i pod staw wol ty żer ki.

W Jasz ko wie po wstał kom pleks kil ku kry tych ujeż -dżal ni, ho tel i kli ni ka dla ko ni, par kur ze wnętrz ny, torkro so wy… Przy jeż dża ją się tu szko lić dzie ci i do ro śli,bo jeź dziec two to sport ro dzin ny. Dla dzie ci spe cjal -nie ho du je się tu ko ni ki po ny.

Go ście Cen trum Hi pi ki mo gą za miesz kać (za leż nieod za moż no ści) w ofi cy nach lub pa ła cu. Dzie więt -na sto wiecz ny pa łac dzię ki An to nie mu Chła pow skie -mu od zy skał blask. Urze ka przede wszyst kim je gopięk na bi blio te ka i sa la ba lo wa. W naj bliż szym oto -

W siodle wypoczynek w Jaszkowie

Urocza wieś nad Wartą

Jaszkowo

Poznań

Do tej uro czej wsi nad War tą ścią ga ją mi ło śni cy jeź dziec twa z ca łej Eu ro py. Ale w Ja szko wieko nie nie są je dy ną atrak cją.

FOT. ARCH. UNII GOSPODARCZEJ REGIONU ŚREMSKIEGO, AUTOR: M. DZIUBA

FOT. ARCH. UNII GOSPODARCZEJ REGIONU ŚREMSKIEGO

www.unia.srem.com.pl


cze niu pa ła cu znaj du je się wie ża wi do ko wa i przy stańrzecz na, bo w wol nych chwi lach w Jasz ko wie moż -na upra wiać rów nież spor ty wod ne.

Nie bez zna cze nia dla cha rak te ru miej sca jest je gopo ło że nie. Jasz ko wo usy tu owa ne jest w ma low ni czymRo ga liń skim Par ku Kra jo bra zo wym. To ide al ne miej -sce dla tych, któ rzy po na uce jaz dy kon nej chcie li byode tchnąć na ro we rach, z węd ką nad wo dą, na pie -szych wy ciecz kach. We wsi war to zaj rzeć do póź no go -tyc kie go ko ścio ła św. Bar ba ry z po ło wy XV wie ku.

W bu dyn ku sta rej ple ba ni mie ści się izba pa mię ci bł.Ed mun da Bo ja now skie go. Z Jasz ko wa nie da le kodo pa ła cu w Ro ga li nie i zam ku w Kór ni ku… ◗

Cen trum Hi pi kiJasz ko wo63 – 112 Brod ni catel. 61 28 37 556in fo@cen trum hi pi ki.comwww.cen trum hi pi ki.com

W siodle

FOT. ARCH. UNII GOSPODARCZEJ REGIONU ŚREMSKIEGO, AUTOR: M. DZIU

BA


Czy ktoś jeszcze pamięta, co to znaczy czteropolówka? Zdaje się, że mieszkańcy miast niemają o tym zielonego pojęcia, a i wsi – coraz mniejsze. Otóż, w Muzeum Narodowym

Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie można się tego dowiedzieć, banawet praktycznie poznać. Obserwując pole, które na przemian obsiewanie jest roślinamiokopowymi, jarymi, motylkowymi i oleistymi.

Nie jedną zagadkę można w Szreniawie rozszyfrować, zwłaszcza, jeśli prześledzi siękalendarz imprez organizowanych przez muzeum. I tak w okresie Wielkanocy, ZielonychŚwiątek czy Bożego Narodzenia organizuje się tu jarmarki, podczas którychmożna posmakować potraw, nauczyć się je przyrządzać. Zwykle pojawiają się w tym czasieartyści prezentujący folklor związany z danym świątecznym okresem.

„Jesień na wsi” czy „Jesień w domu i zagrodzie” to okazja, aby poznać prace rolnikówwykonywane właśnie o tej porze roku (orka, obsiewane) czy prace wiejskich gospodyń(gotowanie powideł, robienie przetworów)…

Jeśli komuś się wydaje, że muzeum to gabloty i wystawy to się myli. W Szreniawie na 10hektarach można zobaczyć także pałac, zabudowania folwarczne, fragment parku. Nie brakujetu ogrodu zielarskiego, a nawet pola uprawnego.

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno – Spożywczego posiada pięć oddziałów:Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu (tel. 67 261 05 15),Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu (tel. 61 442 23 11), MuzeumPrzyrodniczo – Łowieckie wUzarzewie (tel.618181211), Muzeum Gospodarki Mięsnej wSielinku(tel. 61 447 36 14) oraz Muzeum i Skansen Pszczelarstwa w Swarzędzu (tel. 61 651 18 17). Każdez nich stanowi odrębną atrakcję. Wszystkie oddziały rozrzucone są w promieniu kilkudziesięciukilometrów od Poznania. ◗

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego 62 – 052 Komornikiul. Dworcowa 5tel. 61 81 07 [email protected]

Poznański obwarzanek wypoczynek w Szreniawie

i Pobiedziskach

Mu zeum Rol nic twa w Szre nia wie wraz z fi lia mi i Skan se nemMi nia tur w Po bie dzi skachtwo rzą swe go ro dza ju„wiel ko pol ski ob wa rza nek”.

Czte ro po lów ka ze Szre nia wy

FOT. Z. SZMIDT

Szreniawa

Poznań

FOT.

Z. S

ZMID

T

Mię dzy Po zna niem a Gnie znem, tuż przedPo bie dzi ska mi, nie mal że na po cząt ku Szla ku

Pia stow skie go, trze ba się ko niecz nie za trzy mać. Niepo trze ba wie le cza su, by na nie wiel kim ob sza rze zo ba -czyć naj waż niej sze obiek ty ar chi tek to nicz ne Wiel ko -pol ski. Wszy st ko w ska li 1: 20.

Moż na za ry zy ko wać wręcz stwier dze nie, że wy star czy odwie dzić Skan sen Mi nia tur w Po bie dzi -skach, by wi dzieć ca łą Wiel ko pol skę. Oczy wi ście, tożart, ale jest to nie wąt pli wie zna ko mi ta oka zja, abydzie ci po sma ko wa ły i po czu ły, że „Wiel ko pol ska towie lka rzecz”, cho ciaż sta jąc obok po znań skie go ra -tu sza, igli cy MTP czy pa ła cu w Ro ga li nie ta wiel kośćtu nie przy tła cza.

Na te re nie par ku usy tu o wa no 35 obiek tów. Obokwspo mnia nych moż na tu podzi wiać: po znań ską ka -te drę, po znań skie ko ścio ły pw. św. Woj cie cha, św.Ja na Je ro zo lim skie go za Mu ra mi, Mar ci na, Naj święt -szej Ma ryi Pan ny, Te atr Wiel ki w Po zna niu, Po znań -skie Krzy że… Uro czo pre zen tu ją się pa ła ce w An to -ni nie, Ro ga li nie, Lu bo stro niu czy Czer nie je wie.W tym skan se nie nie mo gło za brak nąć My siej Wie -ży z Kru szwi cy, Bi sku pi na, ka te dry gnie źnień skiej,

pa la tium na Ostro wie Le dnic kim… Moż na wę dro -wać po mię dzy bu dow la mi i snuć opo wie ści: przy -wo ły wać le gen dy o po cząt ku pań stwa Pia stówi o królu Po pie lu, które go my szy zja dły, o po znań -skich ko zioł kach…

Skan sen czyn ny jest ca ły rok. Od wio sny do je sie -ni urze ka ko lo ra mi zmie nia ją cych się pór ro ku. Zu -peł nie in a czej hi sto rycz ne bu dow le pre zen tu ją się przy -prószo ne śnie giem.

W 2010 ro ku nie o po dal ma kie ty Sta re go Ryn kuw Po zna niu, otwar to w skan se nie Cen trum Sztu kiWspół cze snej. O ta ką in sty tu cję za bie ga ją ar ty ści w Po -zna niu. Nie mo gąc do cze kać się re a li za cji te go pro jek -tu w sto li cy Wiel ko pol ski, stwo rzy li je – w mi nia tu ro -wej we rsji – w Skan se nie w Po bie dzi skach. Cen trumto pro wa dzi nor mal ną dzia łal ność ar ty stycz ną, orga -ni zu je wy sta wy… Tym sa mym Po bie dzi ska do łą czy -ły do ta kich miast po sia da ją cych wła sne cen tra sztu -ki jak: War sza wa, Wro cław, To ruń, No wy Jork, Lon -dyn czy Pa ryż. Tyle tylko, że pobiedziskie jestpierwszym w świecie Centrum Sztuki Współczesnejw skali 1: 20, a jego model architektoniczny zostałzaprojektowany jako budynek-rzeźba. ◗

Skan sen Mi nia tur Po bie dzi skatel. 61 81 77 822skan sen@okis-po bie dzi ska.plwww.okis-po bie dzi ska.pl

W mikroskali

Wiel ko pol ska w mi kro ska li

FOT. Z. SZMIDT

Pobiedziska

Poznań

Informacja turystyczna

Wielkopolska w Interneciewww.wielkopolska.travel

www.turystyka-kulturowa-wlkp.pl

PoznańCentrum Informacji Turystycznej61-772 Poznań, Stary Rynek 59/60tel. 61 852 61 56

61 855 33 [email protected]

Centrum Informacji Miejskiej - Arkadia61-816 Poznań, ul. Ratajczaka 44tel. 61 851 96 45


Filia CIM - MTP60-734 Poznań, ul. Głogowska 14tel. 61 869 20 [email protected]

Filia CIM - Ławica - lotnisko60-189 Poznań, ul. Bukowska 285tel. 61 849 21 [email protected]

Informacja i Usługi Turystyczne „Glob-Tour FB”60 - 801 Poznań, ul. Dworcowa 1tel. 61 866 06 [email protected]

Gniezno Powiatowe Centrum Informacji Turystycznej62-200 Gniezno, ul. Rynek 14tel. 61 428 41 [email protected]

KaliszCentrum Informacji Turystycznej 62-800 Kalisz, ul. Zamkowatel. 62 598 27 31 [email protected]

KoninCentrum Informacji Turystycznej 62-510 Konin, ul. Dworcowa 2tel. 63 246 32 [email protected]

LesznoInformacja Turystyczna64-100 Leszno, ul. Słowiańska 24tel. 65 529 81 91

65 529 81 92 65 529 81 92

[email protected]

PiłaPowiatowy Punkt Informacji Turystycznej, Kulturalnej i Sportowej64-920 Piła, al. Niepodległości 33/35tel. 67 210 94 [email protected]

Nowy Tomyśl Gminny Ośrodek Informacji64-300 Nowy Tomyśl, pl. Niepodległości 10tel. 61 44 23 [email protected]

PuszczykowoCentrum Ekoinfo 62-040 Puszczykowo, ul. Poznańska 1tel. 61 633 62 83


Śrem Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości63-100 Śrem, ul. Okulickiego 3tel. 61 283 27 [email protected]

WolsztynGminne Centrum Informacji w Wolsztynie64-200 Wolsztyn, ul. Roberta Kocha 12atel. 68 347 31 [email protected]

Wybrane biura podróży organizujące przyjazdy doWielkopolskiMARPOL TRAVELul. Dworcowa 164 – 500 Szamotułytel./fax 61 292 38 [email protected]

Biuro Podróży „ATUR” ul. Mielżyńskiego 18/361 – 725 Poznań tel. 61 85 16 292, 61 85 60 881fax 61 85 13 604www.atur.com [email protected]

Weiss-TravelAgencja Turystyczna Karoliny Gnusowskiej-Weiss ul. Mścibora 62/961 – 062 Poznańtel. 61 65 33 650 fax 61 65 33 [email protected]

Mapa Wielkopolski

www.wielkopolska.travel www.turystyka-kulturowa-wlkp.pl

Wydawca: Wielkopolska Organizacja Turystycznawww.wot.org.pl

Tekst: Stefan Drajewski

Mapa: Autografwww.autograf-poligrafia.pl

ISBN 978-83-61454-54-0

Poznań 2012

Foldery promujące Wielkopolskę wspierane są przez mobilne technologie.

Czytnik kodów QR znajdziejsz na www.odkoduj.com

Wypoczynek rodzinny w Wielkopolsce

Documents

Transcript of Wypoczynek rodzinny w Wielkopolsce