Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Nr i...

Przedmiotowe Zasady Oceniania – przedmiot

Autor

1

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA

Nr i temat

lekcji

Wymagania podstawowe

Uczeń:

Wymagania ponadpodstawowe

Uczeń:

ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra

Dział I – Coraz bliżej istoty życia

1. B

ud

ow

a

chem

iczn

a

org

an

izm

ów

■ wskazuje podstawowe funkcje,

jakie spełniają w organizmie

człowieka białka, tłuszcze i cukry.

■ wskazuje, na podstawie analizy

tabeli, skład chemiczny biosfery,

atmosfery, litosfery i hydrosfery.

● omawia skład chemiczny

biosfery, atmosfery, litosfery

i hydrosfery.

● uzasadnia jedność chemiczną

świata organizmów.

2. C

uk

ry

i tł

usz

cze

■ podaje przykłady pokarmów

bogatych w cukry i tłuszcze,

■ wymienia cukry proste,

dwucukry i wielocukry.

■ określa rolę cukrów i tłuszczów

w organizmie człowieka.

● zapisuje wzory chemiczne

cukrów prostych, dwucukrów

i wielocukrów,

● wymienia grupy lipidów

i określa ich rolę.

● porównuje budowę chemiczną

cukrów i tłuszczów.

3.

Bia

łka

■ wskazuje, z czego są

zbudowane białka.

■ wykazuje różnorodność białek,

■ omawia enzymatyczną rolę

białek.

● wskazuje inne funkcje

spełniane przez białka.

● wyjaśnia biologiczne podłoże

różnorodności białek.


Autor

2

4. B

łon

y

bio

logic

zn

e

■ wskazuje na schemacie

komórki błony biologiczne,

■ podaje podstawową budowę

błony biologicznej.

■ wymienia funkcje błony

komórkowej (plazmalemmy),

■ określa znaczenie błony

biologicznej.

● wykazuje różnorodność błon

biologicznych w komórce.

● ukazuje zależność budowy

błony biologicznej od pełnionej

funkcji.

5. B

ud

ow

a

ko

mó

rki

zwie

rzęc

ej

■ omawia budowę komórki

roślinnej i zwierzęcej,

■ wyjaśnia znaczenie jądra

komórkowego.

■ wskazuje, że chromosomy

znajdują się w jądrze

komórkowym.

● wyjaśnia, co to jest chromatyna

i chromosomy.

● omawia rolę chromatyny

i chromosomów w komórce oraz

w życiu osobnika.

6. B

ud

ow

a

ko

mó

rki

rośl

inn

ej

■ omawia budowę komórki

roślinnej,

■ wyjaśnia znaczenie ściany

komórkowej, chloroplastów i

wakuol.

■ porównuje budowę komórki

roślinnej i zwierzęcej.

● omawia znaczenie

chromoplastów i leukoplastów.

● wykazuje zróżnicowanie

budowy komórek roślinnych,

w zależności od położenia

w roślinie.

7.

Info

rmacj

a

gen

etycz

na

i je

j

od

czyty

wa

nie

■ wskazuje DNA jako źródło

informacji genetycznej,

■ wymienia etapy syntezy białka.

■ wymienia rodzaje RNA i podaje

ich znaczenie w komórce.

● wyjaśnia, co to jest kod

genetyczny.

● wyjaśnia, dlaczego geny

informują o budowie białek,

zwłaszcza enzymatycznych,

● omawia przebieg syntezy

białka w komórce.

8. R

epli

kacj

a

DN

A i

mit

oza

■ wskazuje rolę mitotycznego

podziału komórki w rozwoju

organizmu.

■ określa, co to jest replikacja

DNA i dlaczego zachodzi przed

podziałem komórki.

● wyjaśnia zasady replikacji

DNA.

● omawia przebieg mitozy.


Autor

3

9. M

ejo

za

■ wskazuje różnice między

mejozą a mitozą.

■ wykazuje konieczność redukcji

ilości materiału genetycznego

w macierzystych komórkach

gamet i zarodników.

● określa znaczenie rekombinacji

genetycznej w powstawaniu

nowych osobników.

● omawia ogólny przebieg

mejozy. 1

0. G

enet

yk

a

kla

sycz

na

■ wskazuje przykłady,

z najbliższego otoczenia,

dziedziczenia cech.

■ wyjaśnia podstawowe pojęcia

genetyczne: allel recesywny

i allel dominujący, heterozygota,

homozygota, genotyp, fenotyp.

● udowadnia pierwsze prawo

Mendla.

● wykazuje znaczenie prac

Grzegorza Mendla dla rozwoju

genetyki.

11

.

Krz

yżó

wk

i

gen

ety

czn

e

■ podaje przykłady prostych

krzyżówek jednogenowych

z dominowaniem zupełnym.

■ analizuje krzyżówki

jednogenowe z dominowaniem

zupełnym.

● zapisuje krzyżówki


zupełnym.

● analizuje i zapisuje krzyżówki


niezupełnym.

12.

Dzi

edzi

czen

ie

gru

p k

rwi ■ wskazuje, jak dziedziczą się

grupy krwi układu AB0

u człowieka.

■ wskazuje, jak dziedziczą się

grupy krwi układu Rh

u człowieka.

● zapisuje krzyżówki genetyczne

dotyczące grup krwi.

● wskazuje, jakie genotypy

rodziców dają możliwość

wystąpienia konfliktu Rh.


Autor

4

13

. G

enet

yk

a

czło

wie

ka

■ określa kariotyp człowieka,

■ wyjaśnia, co to jest genom

człowieka.

■ podaje zasadę dziedziczenia

płci u człowieka.

● rozpoznaje na schematach

chromosomy płci człowieka,

● podaje przykłady różnego

dziedziczenia cech u człowieka.

● wyjaśnia znaczenie poznania

genomu człowieka. 1

4. M

uta

cje.

Ch

oro

by

gen

ety

czn

e

■ podaje różnice między

chorobami dziedzicznymi

a wadami wrodzonymi.

■ wskazuje przykłady chorób

dziedzicznych wywołanych

mutacjami genowymi

i chromosomowymi.

● omawia choroby sprzężone

z płcią,

● wskazuje możliwości

diagnostyki chorób

dziedzicznych.

● wyjaśnia, na czym polega

terapia genowa.

Dział II – Ekologia i ewolucjonizm

15.

Ek

olo

gia

■ wyjaśnia, czym zajmuje się

ekologia i co oznacza termin

ekologiczny.

■ wskazuje praktyczne

wykorzystanie osiągnięć ekologii.

● wskazuje zadania stojące

przed ekologią.

● wyjaśnia związki między

ekologią a innymi dziedzinami

nauki, zwłaszcza

ewolucjonizmem.


Autor

5

16. O

rgan

izm

w ś

rod

ow

isk

u

■ wskazuje na zależność

organizmów od środowiska,

■ wskazuje przystosowania

organizmów do życia

w środowisku lądowym

i wodnym.

■ wyjaśnia, co to są zasoby

i czynniki środowiska,

■ definiuje pojęcie czynnik

ograniczający.

● wyjaśnia pojęcie nisza

ekologiczna,

●charakteryzuje nisze

ekologiczne pospolitych

gatunków roślin i zwierząt.

● podaje przykłady czynników

ograniczających, jakie może

zaobserwować w naturze,

● podaje najważniejsze czynniki

ograniczające życie w wodzie

i na lądzie i opisuje ich związek

z budową i funkcjonowaniem

wybranych organizmów wodnych

i lądowych.

17.

Prz

yja

zn

e w

spó

łży

cie

org

an

izm

ów

■ wymienia nieantagonistyczne

formy współżycia występujące

między organizmami,

■ podaje przykłady

współbiesiadnictwa,

protokooperacji i symbiozy.

■ wyjaśnia, co to jest

współbiesiadnictwo,

protokooperacja i symbioza.

● charakteryzuje

nieantagonistyczne formy

współżycia występujące między

organizmami.

● wskazuje różnice między

nieantagonistycznymi formami

współżycia organizmów.

18

. K

on

ku

ren

cja

■ wskazuje przykłady konkurencji

o zasoby środowiska.

■ wyjaśnia, co to jest

konkurencja.

● omawia, na wybranym przez

siebie przykładzie, zjawisko

konkurencji.

● wyjaśnia wpływ konkurencji na

rozwój osobnika i gatunku.


Autor

6

19. Z

jad

ają

cy i

zja

da

ni ■ wyjaśnia, czym jest

drapieżnictwo,

■ wskazuje przystosowania

w budowie organizmów do

drapieżnego trybu życia,

■ opisuje na przykładach,

przystosowania ofiar do obrony

przed drapieżnikiem.

■ określa, na czym polega istota

drapieżnictwa.

● opisuje przykłady

drapieżnictwa,

● uzasadnia, dlaczego

drapieżnictwo ma korzystny

wpływ na populację ofiar.

● wyjaśnia wzajemny wpływ

populacji drapieżnika i populacji

ofiar,

● wyjaśnia tożsamość związków:

zjadane rośliny–roślinożerca

i zjadane zwierzęta–mięsożerca.

20

. O

fia

ry k

on

tra

dra

pie

żnik

i ■ opisuje na wybranym

przykładzie przystosowania

organizmu do drapieżnego trybu

życia.

■ opisuje na wybranym

przykładzie przystosowania

organizmu do obrony przed

drapieżnikiem.

● wymienia różnice

w przystosowaniach do

zdobywania pokarmu między

drapieżnikami właściwymi,

pasożytami i roślinożercami.

● wymienia różnice

w przystosowaniach do obrony

przed atakiem i zjedzeniem

między ofiarami drapieżników

właściwych, żywicielami

pasożytów i roślinami.

21

. Ł

ań

cu

ch p

ok

arm

ow

y

i p

iram

ida e

kolo

gic

zna

■ nazywa poszczególne ogniwa

łańcucha pokarmowego,

■ podaje przykłady łańcuchów

pokarmowych w różnych

układach przyrodniczych.

■ wyjaśnia, dlaczego podstawę

piramidy pokarmowej tworzą

liczne osobniki,

■ podaje definicję ekosystemu,

biotopu, biocenozy wraz z

przykładami,

■ wskazuje różnice między

łańcuchem pokarmowym a siecią

pokarmową, podaje przykłady.

● objaśnia, dlaczego łańcuch

pokarmowy składa się

z ograniczonej liczby ogniw,

● uzasadnia, dlaczego

ekosystem o bogatej sieci

pokarmowej jest trwalszy od

tego, w którym występują proste

zależności pokarmowe,

● posługując się przykładami,

tworzy piramidy pokarmowe

i wyjaśnia, co przedstawiają,

● objaśnia, co oznaczają pojęcia:

obieg materii i przepływ energii

i ilustruje swą wypowiedź

przykładami.


Autor

7

22

. K

on

sek

wen

cje

krą

żen

ia m

ate

rii

i p

rzep

ływ

u e

ner

gii

■ objaśnia istotę krążenia materii,

■ wyjaśnia, dlaczego mięsożercy

są najczęściej więksi od swych

ofiar,

■ uzasadnia konieczność

segregacji śmieci i konieczność

specjalnego postępowania

z odpadami toksycznymi.

■ zwraca uwagę na straty energii

na każdym ogniwie łańcucha

pokarmowego,

■ opisuje i objaśnia schemat

krążenia węgla ze wskazaniem

na zakłócenia tych procesów

wywołane gospodarką człowieka.

● wyjaśnia na przykładzie

piramidy ekologicznej, dlaczego

w naturze spotykamy nielicznych

mięsożerców, wielu

roślinożerców i olbrzymie

bogactwo roślin,

● objaśnia, w jaki sposób toksyny

z odpadów trafiają do łańcuchów

pokarmowych, kumulują się

w następujących po sobie

ogniwach łańcuchów, włączają

w obieg materii.


zjawisko ocieplania się klimatu

i jakie mogą być skutki tego

zjawiska.

23.

Zm

ian

y w

śro

do

wis

ku

zale

żą t

ak

że o

d n

asz

ej

ak

tyw

no

ści ■ uzasadnia konieczność

segregowania odpadów

w gospodarstwie domowym, ■

uzasadnia konieczność

specjalnego postępowania ze

zużytymi bateriami, świetlówkami

i przeterminowanymi lekami,

■ proponuje działania

ograniczające zużycie wody

i energii elektrycznej.

■ wyjaśnia, co to są odnawialne

i nieodnawialne zasoby

środowiska,

■ wskazuje możliwości

wytwarzania mniejszej ilości

odpadów w gospodarstwach

domowych.

● podaje argumenty za budową

i przeciw budowie elektrowni

atomowych,

● wskazuje problemy związane

ze składowaniem i utylizacją

odpadów komunalnych.

● wskazuje możliwości

odzyskania odpadów

i oczyszczania ścieków,

● podaje możliwości

pozyskiwania nowych źródeł

energii.


Autor

8

24

. D

ow

od

y

ewo

lucj

i

org

an

izm

ów

■ wskazuje bezpośrednie

dowody ewolucji,

■ wyjaśnia, co to są

skamieniałości.

■ wyjaśnia, co to jest ewolucja,

■ podaje przykłady pośrednich

dowodów ewolucji.

● wskazuje, na wybranych

przykładach, różnice między

bezpośrednimi i pośrednimi

dowodami ewolucji.

● uzasadnia, dlaczego organizmy

żyjące na Ziemi są ze sobą

w pewnym stopniu spokrewnione,

● charakteryzuje, na wybranych

przykładach, formy przejściowe

i relikty.

25

.

Za

łoże

ni

a t

eori

i

ewo

lucj

i ■ wymienia nazwisko twórcy

teorii ewolucji.

■ wymienia czynniki ewolucji

i podaje ich charakterystykę.


działanie doboru naturalnego.

● charakteryzuje przyczyny

powstawania nowych gatunków.

26

.

Po

cho

dze

nie

czło

wie

ka

■ wskazuje cechy łączące

człowieka ze światem zwierząt,

■ wyróżnia swoiste cechy

ludzkie.

■ określa stanowisko człowieka

w przyrodzie.

● uzasadnia powstanie odmiany

białej, żółtej i czarnej w obrębie

gatunku Homo sapiens.

● podaje krótką charakterystykę

przodków człowieka rozumnego,

● wskazuje główne kierunki

rozprzestrzeniania się rodzaju

Homo z Afryki.

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

rozwija uzdolnienia przyrodnicze,

prezentuje swoje wiadomości posługując się terminologią biologiczną,

dokonuje analizy lub syntezy zjawisk i procesów biologicznych,

potrafi tematycznie łączyć wiadomości z różnych zajęć edukacyjnych,

biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów

teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy,


Autor

9

osiąga sukcesy w konkursach szkolnych oraz pozaszkolnych na szczeblu

powiatu, rejonu, województwa,

śledzi na bieżąco i zna najnowsze osiągnięcia z dziedziny biologii,

współorganizuje akcje związane z ochroną przyrody i zdrowia.

wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią,

w pracach pisemnych osiąga najczęściej powyżej 96 % punktów możliwych do zdobycia i odpowiada na dodatkowe

pytania,

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania,

wykazuje szczególne zainteresowania biologią,

potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach,

bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł informacji,

potrafi planować i bezpiecznie przeprowadzać doświadczenia i hodowle przyrodnicze,

sprawnie posługuje się mikroskopem i lupą oraz sprzętem laboratoryjnym,

potrafi samodzielnie wykonać preparaty mikroskopowe i opisać je,

wykonuje prace i zadania dodatkowe

prezentuje swoją wiedzę posługując się poprawną terminologią biologiczną,

aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym,

w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 90% do 95% punktów możliwych do zdobycia.

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:


Autor

10

opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i

pozaszkolnej działalności,

potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów typowych, w przypadku trudniejszych

korzysta z pomocy nauczyciela,

posługuje się mikroskopem i zna sprzęt laboratoryjny,

wykonuje proste preparaty mikroskopowe,

udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania,

jest aktywny na lekcji,

w pracach pisemnych osiąga od 70% do 89% punktów.

prawidłowo zeszyt przedmiotowy.

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu biologii

z pomocą nauczyciela rozwiązuje typowe problemy o małym stopniu trudności,

z pomocą nauczyciela korzysta z takich źródeł wiedzy jak: słowniki, encyklopedie, tablice, wykresy, itp.,

wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym,

w przypadku prac pisemnych osiąga od 50% do 69 % punktów,

posiada zeszyt przedmiotowy i prowadzi go systematycznie

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości

dalszego kształcenia,

wykonuje proste zadania i polecenia o bardzo małym stopniu trudności, pod kierunkiem nauczyciela,

z pomocą nauczyciela wykonuje proste doświadczenia biologiczne,


Autor

11

wiadomości przekazuje w sposób nieporadny, nie używając terminologii biologicznej,

jest mało aktywny na lekcji,

w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 35% do 49% punktów.

prowadzi zeszyt przedmiotowy

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:

nie opanował wiadomości i umiejętności określanych podstawami programowymi, koniecznymi do dalszego

kształcenia,

nie potrafi posługiwać się przyrządami biologicznymi,

wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy

i wykonywaniu prac domowych,

nie podejmuje próby rozwiązania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela,

wykazuje się bierną postawą na lekcji,

w przypadku prac pisemnych osiąga poniżej 35% punktów.

nie prowadzi zeszytu przedmiotowego


Autor

12

Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych

1. Sposoby sprawdzania i oceniania z biologii są zgodne za Statutem Szkoły Podstawowej nr 71.

2. Uczeń otrzymuje ocenę za wiedzę tj. wiadomości i umiejętności oraz za starania, wiedza stanowi 75% oceny

klasyfikacyjnej (kategoria A), starania – 25% oceny klasyfikacyjnej (kategoria B)

3. Formy sprawdzania wiedzy i umiejętności (kategoria A):

a) sprawdziany – po zakończonym dziale programowym

b) kartkówki

c) odpowiedzi ustne.

4. Formy sprawdzania starań ucznia (kategoria B):

a) aktywność na lekcji (5 plusów – ocena bardzo dobra, 5 minusów – ocena niedostateczna)

b) praca w grupach,

c) zadania dodatkowe,

d) zadania domowe – uczeń ma prawo zgłosić brak zadania domowego lub nieprzygotowanie do lekcji 1 raz w

semestrze przy jednej godzinie tygodniowo z biologii, 2 razy w semestrze przy większej liczbie godzin z

biologii w tygodniu, potem otrzymuje ocenę niedostateczną, w szczególnie uzasadnionych przypadkach

nieprzygotowanie ucznia może być usprawiedliwione na pisemną prośbę rodziców,

e) referaty, plakaty,

f) przygotowanie i przeprowadzenie fragmentów lekcji,

g) inne np. doświadczenia.

5. Zasady przeprowadzania sprawdzianów i kartkówek:

a) sprawdzian jest zapowiedziany z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem - wpis w dzienniku,

b) wyniki prac nauczyciel przedstawia w terminie do 10 dni roboczych, po przekroczeniu tego terminu nie

można wpisać ocen niedostatecznych,

c) sprawdziany przechowywane są do 31 sierpnia bieżącego roku przez nauczyciela, kartkówki – przechowuje

uczeń,

d) przy przeliczaniu punktów na oceny ze sprawdzianu stosuje się następującą skalę:


Autor

13

96 – 100% = celujący (cel.)

90 – 95% = bardzo dobry (bdb.) 70 – 89% = dobry (db.) 50 – 69% = dostateczny (dost.)

35 – 49% = dopuszczający (dop.) 0 – 34% = niedostateczny (ndst.)

e) Kartkówki z trzech ostatnich jednostek tematycznych nie muszą być zapowiadane,

f) Warunki i sposób poprawy ocen ze sprawdzianu i kartkówki:

wszystkie poprawy odbywają się w czasie konsultacji w wyznaczonym terminie,

wszystkie poprawy odbywają się w ciągu 2 tygodni od oddania pracy,

uczeń ma obowiązek poprawić ocenę ndst ze sprawdzianu,

uczeń, który nie pisał sprawdzianu ma obowiązek napisać go w ciągu 2 tygodni

od oddania prac, podczas konsultacji,

uczeń może poprawić ocenę niedostateczną z kartkówki.

Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej

Podniesienie rocznej oceny klasyfikacyjnej umożliwia sprawdzian weryfikujący (WZO Statut Szkoły Podstawowej nr 71).

Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Nr i...

Documents

Transcript of Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Nr i...