Wykorzystanie i otwartego oppgrogramowaniapppit.org.pl/publikacje/badanie_pentor.pdf · wiska...

Wykorzystanie wolnego i otwartego oprogramowania p g

w rządowej administracji publicznej

Raport z badania ilościowegoRaport z badania ilościowego dla Fundacji Wolnego i Otwartego

Oprogramowaniamarzec 2010

Publikacja wydana przy wsparciu udzielonym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię ze środków Mechanizmu Finansowego

FUNDACJA WOLNEGO I OTWARTEGO OPROGRAMOWANIAPoznań 2010

Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz budżetu Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.

Patronat honorowy Partner merytoryczny

strony

Spis treści

I. Informacje ogólne 3–4

II. Opis próby badawczej – liczba i rodzaj obsługiwanych stanowisk 5

III. Opis próby badawczej – liczba obsługiwanych serwerów 6

IV. Podsumowanie wyników 7–8

V. Omówienie wyników – poziom wykorzystania wolnego i otwartegooprogramowania 9–26

1. System operacyjny – stanowiska komputerowe 9

2. System operacyjny – serwery 10

3. Pakiety biurowe – stanowiska komputerowe 11

4. Program do obsługi poczty – stanowiska komputerowe 11

5. Przeglądarka internetowa 12

6. Powody korzystania/niekorzystania z wolnego i otwartego oprogramowania 13–14

7. Powody korzystania z własnościowego oprogramowania 15

8. Jakość wolnego i otwartego oprogramowania 16–18

9. Decyzyjność urzędów w obszarze wyboru stosowanego oprogramowania 19

10. Przygotowanie osób odpowiedzialnych za IT do obsługi wolnego i otwartego oprogramowania 20–21

11. Znajomość regulacji prawnych 22–23

12. Zapotrzebowanie i plany wdrażania wolnego i otwartegooprogramowania 24–25

13. Warunki wdrażania wolnego i otwartego oprogramowania w przypadkuurzędów, które w ogóle nie korzystają z tego typu rozwiązań IT 26

2

I. Informacje ogólne

1. Informacje o projekcieBadanie zostało zrealizowane metodą CAWI [Computer Aided Web Interviewing – bada‐

nia ankietowe realizowane poprzez Internet].

Ankieta skierowana była do pracowników działów IT administracji rządowej szczeblacentralnego i pozacentralnego [wojewódzkiego].

Badanie zrealizowano w lutym 2010 przy współpracy agencji badawczej Pentor RI.

2. Uwagi metodologiczneWwyniku badania zrealizowanych zostało 101 efektywnych wywiadów.

Zleceniodawca dostarczył 500 adresów mailingowych, z czego w badaniu wzięło udział20% próby.

Na każdy z adresów wysłane zostało zaproszenie do wzięcia udziału w projekciez wygenerowanym indywidualnych linkiem umożliwiającym jednorazowe wypełnieniek i ikwestionariusza.

Wyniki były analizowane ze względu na rodzaj stanowisk komputerowych, staż pracypracowników działów IT, rodzaj zajmowanego stanowiska oraz szczebel badanego urzędu.

3. Cel badawczyKompleksowa diagnoza wykorzystania narzędzi informatycznych w rządowej admi‐

nistracji publicznej w ocenie pracowników działów IT tych urzędów ze szczególnymuwzględnieniem wolnego i otwartego oprogramowaniauwzględnieniem wolnego i otwartego oprogramowania.

3.1. Pytania do zweryfikowania w procesie badawczym:w jakich ilościach i do czego jest wykorzystywane wolne i otwarte oprogramowanie?

jaka jest jakość tego oprogramowania?

jakie jest zapotrzebowanie na tego typu oprogramowanie?

jakie są powody stosowania tego typu oprogramowania?j ą p y g yp p g

jakie są bariery wdrażania tego typu oprogramowania?

3

I. Informacje ogólneI. Informacje ogólne

4. Próba badawczaW badaniu udział wzięli pracownicy działów IT wszystkich wyższych szczebli struktury

administracyjnej w Polsce – urzędów centralnych i pozacentralnych [wojewódzkich, regio‐nalnych, okręgowych itp.].

Największą grupę stanowią przedstawiciele działów IT urzędów szczebla pozacentralnego– 87%. Urzędy centralne reprezentowane są przez 13% próby.

Badani respondenci różnią się w zależności od zajmowanego stanowiska są wśród nichBadani respondenci różnią się w zależności od zajmowanego stanowiska – są wśród nichosoby zajmujące stanowiska kierownicze, samodzielnego specjalisty, jak i pracownicy szere‐gowi działów IT. Każda z grup jest reprezentowana przez 1/3 próby.

Osoby, które wzięły udział w badaniu to w 3/4 osoby decyzyjne [duży lub dość dużystopień wpływu], jeśli chodzi o wybór i wdrażanie rozwiązań informatycznych w urzędach.

95% badanych pracowników działów IT ma staż pracy powyżej 1 roku, co czwarty badanypracuje w dziale IT od ponad 10 lat.

Próba badawcza

%

Ranga urzęduurząd szczebla centralnego 13

urząd szczebla poza centralnego [ponad wojewódzkiego/ wojewódzkiego 87

poniżej 6 miesięcy 3

6 miesięcy – 1 rok 2

N=101

Grafika 1.

Staż pracy

6 miesięcy 1 rok 2

1 rok-2 lata 11

2 lata – 5 lat 22

5 lat – 10 lat 37

ponad 10 lat 25

Wpływ na wybór i wdrażanie rozwiązań

w bardzo niewielkim stopniu 11

w dość niewielkim stopniu 16

w dość dużym stopniu 51

w bardzo dużym stopniu 22

kierownik/dyrektor działu IT 36

Rodzaj stanowiska

y

pracownik działu IT 28

samodzielny specjalista odpowiedzialny za IT w urzędzie 36

Opracowanie: Pentor RI

4

II. Opis próby badawczej – liczba i rodzaj obsługiwanych stanowisk

Ilość obsługiwanych stanowisk

Osoby ze stażem do roku w większości obsługują od 1 do 50 stanowisk. 30% pracowników

d l

Liczba obsługiwanych stanowisk jest różna w zależności od stażu pracy respondenta, typuzajmowanego stanowiska oraz rangi urzędu, w którym jest zatrudniony.

Im dłuższy staż pracy i im wyższe zajmowane stanowiska, tym większa jest liczba obsłu‐giwanych stanowisk.

Grafika 2.

60%

36%44%

25%

20%

36%

16%

36%11%

25%

39%

26%

35%

20%

9%

46% 41%

28%47% 43%

14%

46%

32%

19% 18% 14% 16%

32% 28% 29%

3%

39%

15%

23%

1-50 stanowisk 51-100 stanowisk 101-500 stanowisk od 501 stanowisk

Ilość stanowisk komputerowych obsługiwanych przez respondenta/ jednostkę IT ze stażem między 1 a 2 lata obsługuje do 50 lub między 50 a 100 stanowisk. Ponad połowa osób ze stażem powyżej 10 lat obsługuje powyżej 100 stanowisk.75% osób na kierowniczych stanowiskach obsługuje samo‐dzielnie powyżej 100 stanowisk.

22% 18%27%

4% 8%

24%25%

8%14%

4%Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]

>10 lat [N=25] Kierow nik/dyrektor[N=36]

Pracow nik[N=28]

Samodzielnyspecjalista

[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentralny[N=87]

Staż pracy Szczebel urzęduRodzaj stanowiska

wyłącznie stanowiska urzędników także inne stanowiska

Rodzaj stanowisk komputerowych obsługiwanych przez respondenta/ jednostkę IT

Rodzaj obsługiwanych stanowisk

Respondenci zatrudnieni w urzędach szczebla centralnego częściej odpowiadają za obsługę większej liczby stanowisk niż pracownicy urzędów szczebla wojewódzkiego. Rodzaj obsługiwanych stanowisk zdecydowanie różni się w zależ‐ności od stażu pracy Osoby

Grafika 3.


25%

60%

46%

32%22%

11%

42%31%

24%

75%

40%

55%

68%78%

92%81%

89%

58%69%

74%

19%8%

Ogółem do 1 roku 1 - 2 lata 2 - 5 lat 5 - 10 lat >10 lat [N=25] Kierow nik/ Pracow nik Samodzielny Centralny Pozacentralny

ności od stażu pracy. Osoby z krótszym stażem częściej zajmu‐ją się obsługą tylko stanowisk urzędniczych, osoby z dłuższym stażem w większym zakresie obsługują dodatkowo stanowiska pracowników jednostki IT i stano‐wiska nieprzypisane do konkret‐nych osób.

g[N=101] [N=5] [N=11] [N=22] [N=37]

[ ]dyrektor[N=36]

[N=28]y

specjalista[N=36]

y[N=13]

y[N=87]

Staż pracy Szczebel urzęduRodzaj stanowiskaSamodzielni specjaliści częściej niż kierownicy czy pracownicy szeregowi zajmują się obsługą wyłącznie stanowisk urzędni‐czych.


5

III. Opis próby badawczej – liczba obsługiwanych serwerów

Liczba obsługiwanych serwerów jest różna w zależności od rangi urzędu i stażu pracy pra‐cownika działu IT. 4% badanych urzędów nie obsługuje serwerów w ramach urzędu.

40% badanych urzędów obsługuje do 5 serwerów, kolejne 20% obsługuje między 6 a 10 ser‐werów, 20% obsługuje między 11 a 20 serwerów, co dziesiąty urząd obsługuje między 21 a 40serwerów tylko co 20 badany urząd obsługuje powyżej 40 serwerów (maksymalnie 60).

W sumie badane urzędy deklaruję obsługiwanie 1193 serwerów. W urzędach szczeblacentralnego jednostka IT obsługuje średnio 13 serwerów w urzędach niższego szczeblacentralnego jednostka IT obsługuje średnio 13 serwerów, w urzędach niższego szczeblaśrednio 11 serwerów.

Osoby ze stażem do 1 roku obsługują średnio mniejszą liczbę serwerów niż osoby z dłuż‐szym stażem. 80% z nich obsługuje do 5 serwerów.

Osoby z dłuższym stażem lub zajmujące stanowiska kierownicze obsługują średnio więk‐szą liczbę serwerów – średnio do 18 serwerów.

Grafika 4.

Ilość obsługiwanych serwerów

9%15%

21%

20%

23%

22%

8%

20%

11%9%

11%

24%18% 14%

3%

9%

12%

5% 9% 5% 8% 7% 11%19%

4%

1 - 5 serwerów 6 - 10 serwerów 11 - 20 serwerów 21 - 40 serwerów > 41 serwerówIlość serwerów obsługiwanych przez respondenta/ jednostkę IT

12 8 12 18 16 12 17 11 13 13 11

Średni liczba obsługiwanychserwerów

39%

80% 82%

50%35%

19%

74%

36% 41%

21%22%

32%

29%

22%

9%

23%24%

23%34% 27%

12%23%

18%

Ogółem[N=96]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=10]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=35]

> 10 lat [N=24] Kierow nik/dyrektor[N=34]

Pracow nik[N=27]


[N=35]

Centralny[N=11]

Pozacentralny[N=86]



6

IV. Podsumowanie wyników

Niski poziom wykorzystania wolnego i otwartego oprogramowaniaPoziom wykorzystania wolnego i otwartego oprogramowania w administracji publicznej jeststosunkowo niski. Wprawdzie 90% urzędów wykorzystuje wolne i otwarte oprogramowa‐nie, jednak nie przekłada się to na ilość stanowisk i serwerów, na których to oprogramo‐wanie jest instalowane. Poziom jego wykorzystania różni się w zależności od typu stano‐wiska komputerowego: wolne oprogramowanie częściej jest instalowane na komputerachpracowników działów IT niż urzędników.Zróżnicowanie w poziomie wykorzystywania wolnego i otwartego oprogramowania jest teżuzależnione od typu tego oprogramowania: częściej wykorzystuje się wolne i otwartepakiety biurowe czy przeglądarki internetowe niż systemy operacyjne.

Kwestia bezpieczeństwa, zaufania i kompatybilności wolnego oprogramowaniaStosowanie wolnego i otwartego oprogramowania na niewielką skalę dla części badanychmoże wynikać z braku zaufania do ogólnodostępnych aplikacji i relatywnie słabszej ich zda‐niem ochrony danych, umieszczanych na serwerach i komputerach urzędów, niż ma tomiejsce przy wykorzystaniu oprogramowania własnościowego.Otwarta pozostaje kwestia bezpieczeństwa, kompatybilności tego oprogramowania i ewen‐tualnej odpowiedzialności prawnej za błędy w oprogramowaniu, które mogą przyczynić sięna przykład do utraty ważnych danych, przetwarzanych w urzędach publicznych.

Finansowe powody zainteresowania wolnym oprogramowaniemNajczęstszymi powodami wykorzystywania wolnego i otwartego oprogramowania są ogra‐niczone zasoby finansowe badanych urzędów: wysokie koszty własnościowego oprogramo‐wania, brak funduszy na zakup płatnych wersji oraz zawyżone ceny własnościowegooprogramowaniaoprogramowania.

Ogólnie dobra opinia o jakości i funkcjonalności wolnego i otwartego oprogramowania tonadal za mało, by urzędy wdrażały i wykorzystywały ten rodzaj oprogramowania naszerszą skalę. Dla 40% uczestników badania oba typy oprogramowania: otwarte i wła‐snościowe, mają zbliżony poziom funkcjonalności. Zdaniem części badanych przewagaoprogramowania własnościowego nad wolnym może wynikać z kompatybilności tego typuoprogramowania z ogólnie dostępnymi aplikacjami, jak też z większą dostępnością serwisutechnicznego producenta. 50% badanych urzędników jest zdania, iż jakość oprogramowaniawolnego i otwartego jest taka sama jak własnościowego. 35% z nich uważa, iż jakośćwolnego i otwartego jest taka sama jak własnościowego. 35% nich uwa a, i jakośćoprogramowania wolnego i otwartego jest gorsza. Dodatkowo ponad połowa badanychuważa oprogramowanie własnościowe za bezpieczniejsze w użyciu oraz gwarantującewiększą stabilność pracy. Pod względem niewykluczania cyfrowego obywatela, zdaniem70% badanych lepsze jest jednak wolne i otwarte oprogramowanie.

7

IV. Podsumowanie wyników

Poziom wiedzy na temat obsługi i wdrażania wolnego i otwartego oprogramowaniaPrzygotowanie pracowników IT odpowiedzialnych za obsługę i wdrażanie wolnego i otwar‐tego oprogramowania jest wysoki, jeśli chodzi o instalację i utrzymanie systemów i aplikacjioraz administrowanie bazami danych. Niski poziom przygotowania dotyczy natomiastobszaru modyfikacji kodu źródłowego.

Znajomość regulacji prawnychOgólna znajomość regulacji prawnych jest na poziomie średnim. Relatywnie większąznajomość deklarują pracownicy urzędów centralnych, ze stażem powyżej 10 lat, zajmującykierownicze stanowiska. Ogólnie dość niska jest znajomość Krajowych i Europejskich RamInteroperacyjności – prawdopodobnie dlatego, iż są to dokumenty o charakterze reko‐mendacji a nie norm prawnych, a ponadto cały czas są w fazie przygotowań.

Decyzyjność urzędów centralnych w wyborze rozwiązań ITWszystkie urzędy centralne objęte badaniem deklarują, iż wszelkie decyzje co do wyborui stosowania konkretnych rozwiązań IT są podejmowane w ramach danego urzędu.W przypadku urzędów pozacentralnych – 30% deklaruje, iż decyzje o stosowanych oprogra‐mowaniach są oparte na odgórnych zaleceniach urzędów wyższej rangi. Pozostała część tejgrupy urzędów deklaruje samodzielność i niezależność w podejmowaniu decyzji o rozwią‐zaniach IT.

Plany wdrażania wolnego oprogramowania w najbliższym roku45% badanych urzędów rozważa w obecnym roku wdrożenie wolnego i otwartegooprogramowania – przy czym zasadniczo deklarują to przedstawiciele urzędów jużwykorzystujących ten typ oprogramowania [53 urzędy], a mniejsze zainteresowanie jestwśród urzędów do tej pory nie wykorzystujących wolnego oprogramowania [2 urzędy].Wśród najczęściej rozważanych opcji znajdują sięmiędzy innymi system operacyjny Linux naserwer i stanowisko komputerowe, pakiet biurowy OpenOffice i przeglądarka internetowaFirefox.

Konieczność szkoleń i wymogi bezpieczeństwa jako bariery wdrażaniaBariery wdrażania wolnego i otwartego oprogramowania były podawane głównie przezurzędy, które w ogóle nie korzystają z tego typu oprogramowania. Najważniejsze bariery tokonieczność przeszkolenia pracowników, spełnianie wymogów bezpieczeństwa przez wolnep p , p y g p poprogramowanie oraz konieczność akceptacji wszelkich procedur nakładanych ze stronyurzędów wyższego szczebla.

8

V. Omówienie wyników – poziom wykorzystania wolnego i otwartego oprogramowania

Tzw. poziom dotarcia wolnego i otwartego oprogramowania wśród badanych urzędówjest wysoki. 90% urzędów deklaruje wykorzystywanie tego typu oprogramowania na ser‐werach i/lub stanowiskach komputerowych. Natomiast poziom wykorzystania wolnegoi otwartego oprogramowania na stanowiskach komputerowych i serwerach jest relatyw‐nie niski w stosunku do poziomu wykorzystania oprogramowania własnościowego.

W zależności od rodzaju programu proporcja wykorzystania oprogramowania wolne‐go/otwartego i własnościowego zmienia się. W przypadku systemu operacyjnego zde‐cydowanie częściej jest instalowany Windows niż Linux. Nieco lepiej na korzyść wolnegoi otwartego oprogramowania wyglądają te proporcje w przypadku innych typów progra‐mów – pakietów biurowych, programów obsługi poczty czy przeglądarek internetowych. Naprzykład średni odsetek komputerów, na których jest zainstalowany pakiet biurowyOpenOffice wynosi 30% w przypadku stanowisk pracowników IT i nie przypisanych do kon‐kretnej osoby.

Zasadniczo w badanych urzę‐

1. System operacyjny – stanowiska komputerowe

96

85 84

Stanowiska komputerowe urzędników [N=101] Stanowiska pracowników IT [N=74] Inne stanowiska komputerowe [N=53]

Dane w %, średni odsetek komputerów w ramach urzędu na których jest zainstalowany dany system

Poziom wykorzystania wolnego oprogramowaniaSystem operacyjny

9% jednostek IT obsługuje w ramach urzędów inne systemy operacyjne:

Odsetek urzędów, w których zainstalowane jest wolne/ otwarte oprogramowanie.98% 97% 93% 13% 50% 12%

Zasadniczo w badanych urzędach wykorzystuje się dwa sys‐temy operacyjne – Windows [własnościowy] i Linux [wolny/ otwarty].Mały odsetek badanych jedno‐stek IT deklaruje wykorzysty‐wanie innych systemów opera‐cyjnych [np. AIX, Free BSD, Unix, Solaris]

Grafika 5.

413 12

AIXFree BSDUnixWindows SerwerSolarisMacOSGNU-Linux jako LTSP (Linux Terminal Server Project )Terminale graficzne z dostępem do linuksowegoserwera terminali

operacyjne: Solaris].Własnościowy system opera‐cyjny Windows jest instalowany w 98% badanych urzędów, a odsetek stanowisk kompu‐terowych, na których wykorzy‐stuje się ten rodzaj systemu operacyjnego wynosi 96%.

Odsetek urzędów, w których na stanowiskach komputerowych urzędników wykorzystuje


się system operacyjny Linux wynosi 13%. Należy jednak podkreślić, iż poziom wykorzystaniaw tych urzędach tego typu oprogramowania jest bardzo niski – wynosi zaledwie 4%.

Połowa urzędów ma zainstalowany system operacyjny Linux na stanowiskach pracowni‐ków, ale tylko średnio 13% stanowisk w tych urzędach wykorzystuje ten system.

9


2. System operacyjny – serweryNa serwerach urzędów stosuje się zarówno systemy operacyjne własnościowe, jaki wolne/otwarte. Współużywanie na poziomie urzędów systemów operacyjnych Linuxi Windows jest na wysokim poziomie – wynosi 61%.Wszystkie urzędy szczebla centralnego wykorzystują na serwerach system operacyjnyWindows samodzielnie lub przy współwykorzystaniu innego systemu np. Linux czy Novell.Urzędy niższych szczebli również w wysokim stopniu wykorzystują na swoich serwerachkilka różnych systemów operacyjnych 15% z nich w ogóle nie korzysta z systemu Win‐

System operacyjny - serweryDane w %, wskazania powyżej 1 %

Ogółem urzędy [N=98] Urzędy szczebla centralnego [N=11] Urzędy szczebla pozacentralnego [N=87]

kilka różnych systemów operacyjnych. 15% z nich w ogóle nie korzysta z systemu Win‐dows, za to z powodzeniem wykorzystuje inne systemy.Ogólnie rzecz biorąc, najczęściej wykorzystywane systemy operacyjne wśród badanychurzędów to Windows i Linux, a w dalszej kolejności Novell, FreeBSD, AIX czy UNIX.

Grafika 6.

8677

4 4 4 4

100

64

9 9 9

8580

54 4 4 43 5 3 3

Według szacunkowych deklaracji uczestników badania, liczba obsługiwanych przez nichserwerów wynosi 1193. 18% z nich to serwery obsługiwane przez urzędy centralne, 82%to serwery obsługiwane przez urzędy niższego szczebla.


Współużwanie systemów operacyjnych Windows i Linux na poziomie jednostek serwero‐wych wynosi 70%.Wykorzystywanie innych systemów operacyjnych jest na marginalnym poziomie.

10


Średnio co piąte stanowisko

W przypadku pakietów biurowych – przedstawiciele badanych urzędów deklarowalikorzystanie zasadniczo z dwóch rodzajów oprogramowania: własnościowego – MicrosoftOffice oraz wolnego i otwartego – OpenOffice.

96% badanych urzędów ma zainstalowany na stanowiskach urzędniczych MicrosoftOffice przy czym odsetek komputerów w tych urzędach, na których jest zainstalowanyten program, wynosi 80%.

3. Pakiety biurowe – stanowiska komputerowe

Grafika 7 p ąurzędnicze ma zainstalowany pakiet biurowy OpenOfficew średnio 60% badanych urzędów.

Im stanowisko jest niższe rangą [czyli w kolejności stanowiska urzędnicze, następnie stanowiska pracowników IT oraz stanowiska nieprzypisane konkretnym oso

Dane w %, średni odsetek komputerów w ramach urzędu na których jest zainstalowany dany pakiet

81

70

30

61

33


Odsetek urzędów, w których zainstalowane jest wolne/ otwarte oprogramowanie.

96% 92% 70% 63% 73% 47%

Poziom wykorzystania wolnego oprogramowaniaPakiet biurowy

Grafika 7.

nieprzypisane konkretnym oso‐bom], tym wyższy jest wskaźnik wykorzystywania wolnego/otwar‐tego oprogramowania pakietu biurowego względem oprogra‐mowania własnościowego.

19

30

4. Program do obsługi poczty – stanowiska komputeroweGrafika 8.


80

14

70

24

65

18 17


Dane w %, średni odsetek komputerów w ramach urzędu na których jest zainstalowany dany program

90% 81% 70% 34% 37% 23% 8% 12% 19%

5% stanowisk nie przypisanych do konkretnych osób nie ma dostępu do poczty elektronicznej.


Poziom wykorzystania wolnego oprogramowaniaProgram obsługi poczty Średnio 80% badanych urzędów

korzysta do obsługi poczty z programów własnościowych Outlook Express/MS Outlook.

Jeśli chodzi o wolne oprogra‐mowanie do obsługi poczty to najczęściej jest to Thunderbird. Rzadziej i na mniejszą skalę14

6 6

ClawsMailOutlook Express/ MS Outlook

Thunderbird

Rzadziej i na mniejszą skalę wykorzystywane są GoogleMail, ClawsMail, Lotus i inne.


11


5. Przeglądarka internetowaPrzeglądarki internetowe instalowane w badanych urzędach to przede wszystkim InternetExplorer, Firefox, w miejszym stopniu – Safari i Google Chrome.

Zasadniczo w blisko 85% badanych urzędach wykorzystuje się przeglądarkę InternetExplorer, średni odsetek komputerów, na których ta przeglądarka jest instalowana wy‐nosi między 46% a 62% w zależności od rodzaju stanowiska komputerowego.

Niemniej jednak wysoki jest poziom wykorzystania innych przeglądarek zarówno nai i li b dó j k i ś d i j il ś i i k Dl kł d l d kpoziomie liczby urzędów, jak i średniej ilości stanowisk. Dla przykładu przeglądarka

Firefox wykorzystywana jest przez około ¾ badanych urzędów, a średni odsetek kompu‐terów, na których ta przeglądarka jest instalowana, waha się między 34% a 50%w zależności od rodzaju stanowiska [co stanowi dużą różnicę w poziomie wykorzysty‐wania wolnego oprogramowania w porównaniu na przykład z systemami operacyjnymiczy pakietami biurowymi].

Grafika 9.

62 61


Dane w %, średni odsetek komputerów w ramach urzędu na których jest zainstalowana dana przeglądarka.

87% 87% 83% 84% 80% 66% 8% 2%


Poziom wykorzystania wolnego oprogramowaniaPrzeglądarka internetowa

36

4650

1

34

1

Internet Explorer Firefox Safari/ Google Chrome


12

6 P d k t i / i k t i


6. Powody korzystania/niekorzystaniaz wolnego i otwartego oprogramowania

Stosowanie wolnego i otwartego oprogramowania na niewielką skalę dla części bada‐nych może wynikać z braku zaufania do ogólnodostępnych aplikacji i słabej ich zdaniemochrony danych umieszczanych na serwerach i komputerach urzędów.

Najczęstszymi powodami wykorzystywania wolnego i otwartego oprogramowania sąograniczone zasoby finansowe badanych urzędów: wysokie koszty własnościowego opro‐gramowania, brak funduszy na zakup płatnych wersji oraz zawyżone ceny własnościowegog y p p y j y y goprogramowania.

Powody korzystania z wolnego oprogramowaniaN=92, wskazania powyżej 5%

69

62

41

40

29

Wysokie koszty własnościowego oprogramowania

Brak funduszy na zakup płatnych wersji

Zawyżone ceny własnościowego oprogramowania

Rozwiązania własnościowe nie oferują istotnie większej funkcjonalności względem wolnego oprogramowania

Wolne/ otwarte oprogramowanie gwarantuje niewykluczanie cyfrowe obywateli/ petentów

Ważnym powodem sięgania po wolne i otwarte oprogramowanie jest fakt, iż [dla 40% badanych] rozwiązania własnościowe nie oferują istotnie większej funkcjonalności.20% urzędów nie dostrzega po‐trzeby zmian obecnie stosowa‐

Grafika 10.

22

21

19

16

14

11

10

Zatrudniamy własnych specjalistów, którzy odpowiadają za opiekę nad tymi rozwiązaniami

Wolne/ otwarte oprogramowanie jest bezpieczniejszew użyciu

Brak potrzeby zmian w ramach obecnie stosowanych rozwiązań

Wolne/ otwarte oprogramowanie umożliwia nieograniczony dostęp do kodu źródłowego

Wolne/ otwarte oprogramowanie jest stabilniejsze w użyciu

Dostawca wybrał i zarekomendował wolne/ otwarte oprogramowanie

Zalecenia urzędu wyższej rangi

trzeby zmian obecnie stosowanych rozwiązań w dziedzinie IT. Tylko co 10 urząd stosuje wolne i otwarte oprogramowa‐nie z uwagi na zalecenia urzędu wyższej rangi.

Urzędy na szczeblu pozacentral‐nym częściej niż urzędy central‐ne wymieniają czynnik zasobów


Grafika 11.

y ją yfinansowych w różnych aspek‐tach wśród ważnych powodów korzystania z wolnego oprogra‐mowania. Urzędy na szczeblu centralnym częściej niż urzędy niższej rangi wśród powodów wykorzystywa‐nia tego rodzaju oprogramowa‐nia podają fakt zatrudniania

Powody korzystania z wolnego oprogramowania Szczebel urzędu

40

40

30

30

30

20

20

20

72

41

21

17

9

68

44

16

Urząd szczebla centralnego [N=10] Urząd szczebla pozacentralnego [N=81]


Rozwiązania własnościowe nie oferują istotnie większej funkcjonalności w stosunku do wolnego oprogramowania

Zatrudniamy własnych specjalistów, którzy odpowiadają za opiekęnad tymi rozwiązaniami






Dane w %, N – urzędy korzystające z wolnego oprogramowania

nia podają fakt zatrudniania własnych specjalistów, którzy odpowiadają za opiekę nad tymi rozwiązaniami, oraz rekomen‐dacje dostawcy.

10

10

10

32

10

15

23

do odu ód o ego

Wolne/ otwarte oprogramowanie gwarantuje niewykluczanie cyfrowe obywateli



Wolne/ otwarte oprogramowanie jest bezpieczniejsze w użyciu


13

6 P d k t i / i k t i


Widoczna jest różnica w podawanych powodach wyboru między wolnym i własnościo‐wym oprogramowaniem w zależności od zajmowanego stanowiska uczestników badania.Osoby na stanowiskach specjalistów i kierownicy częściej niż szeregowi pracownicydziałów IT deklarowali różnego rodzaju powody, dla których w ich urzędach jest w ogólewykorzystywane wolne i otwarte oprogramowanie.Można postawić hipotezę iż specjaliści i kierownicy mają szerszą wiedzę na temat

6. Powody korzystania/niekorzystaniaz wolnego i otwartego oprogramowania – cd.

Można postawić hipotezę, iż specjaliści i kierownicy mają szerszą wiedzę na tematkosztów i warunków wdrażania wolnego oprogramowania niż pozostali pracownicy.

Powody korzystania z wolnego oprogramowania Rodzaj stanowiska

71

59

41

54

54

33

76

73

Kierownik [N=34] Pracownik działu IT [N=24] Samodzielny specjalista [N=33]




Dane w %, urzędy korzystające z wolnego oprogramowania

Grafika 12.

38

26

24

21

18

18

18

12

9

33

33

13

29

13

13

13

4

21

13

48

48

24

36

27

24

18

6

3

21


Rozwiązania komercyjne nie oferują istotnie większej funkcjonalności w stosunku do wolnego oprogramowania

Zatrudniamy własnych specjalistów, którzy odpowiadają za opiekęnad tymi rozwiązaniami

Wolne/ otwarte oprogramowanie gwarantuje niewykluczanie cyfrowe obywateli

Wolne/ otwarte oprogramowanie jest bezpieczniejsze w użyciu






W sumie tylko co dziesiąty badany urząd w ogóle nie wykorzystuje wolnego i otwar‐tego oprogramowania i nigdy nie podejmowano w nim próby wdrożenia takiego opro‐gramowania na stanowiskach komputerowych. W tej grupie jest jeden urząd centralny[w ramach próby badawczej 13 urzędów centralnych] oraz 9 urzędów pozacentralnych[w ramach próby badawczej 88 urzędów pozacentralnych].Wśród najważniejszych wymienianych powodów niekorzystania z wolnego i otwartegooprogramowania są: odgórne zalecenia centrali, niski poziom wiedzy urzędników na


temat wolnego i otwartego oprogramowania oraz brak pewności stabilności pracy przywykorzystaniu tego typu oprogramowania. Pojedynczy respondenci mówili ponadto o wy‐sokich kosztach wdrażania oraz o braku możliwości stosowania innego oprogramowanianiż obecnie wykorzystywane.

14


7. Powody korzystania z własnościowego oprogramowania

Powody korzystania z własnościowego oprogramowaniaOgółem

Dane w %, N=101, wskazania powyżej 5%

70

69

67

49

43

Przyzwyczajenie użytkowników/ urzędników

Zgodność/ kompatybilność z ogólnie dostępnymi aplikacjami

Powszechność tego oprogramowania

Opieka techniczna producenta nad oprogramowaniem

Certyfikaty zgodności ze sprzętem i oprogramowaniem

Najważniejsze powody korzy‐stania z oprogramowania własnościowego przez jednostki urzędów centralnych i poza‐centralnych to przyzwyczajenie pracowników, powszechna dostępność tego oprogramo‐

i [ ó i ż ś ód k t

Grafika 13, 14, 15.

40

40

35

34

33

23

19

16

8

Wymagania kontrahentów

Działanie oprogramowania kluczowego dla urzędu

Gwarancja rozwoju oprogramowania

Dostępność usług pomocy technicznej producenta


Dostępność autoryzowanych szkoleń i specjalistów

Zbyt duże koszty wdrażania pracowników w inne rozwiązania

Ochrona prawna ze strony producenta

Zalecenia naczelników urzędów

Powody korzystania z własnościowego oprogramowaniaSzczebel urzędu

Urząd szczebla centralnego [N=13] Urząd szczebla pozacentralnego [N=87]Dane w %

wania [również wśród kontra‐hentów i interesantów] oraz jego kompatybilność z innymi aktualnie używanymi aplika‐cjami oraz sprzętem.Urzędy na poziomie centralnym częściej niż urzędy niższego szcze‐bla zwracają uwagę na gwarancję rozwoju oprogramowania, dostęp‐

ść t h k l ń69

69

69

62

62

62

62

54

31

31

15

15

8

70

34

28

70

46

68

40

32

41

17

24

15

38

9














Zalecenia naczelników urzędu

ność autoryzowanych szkoleńi specjalistów, opiekę techniczną producenta oraz istnienie certy‐fikatów zgodności ze sprzętemi oprogramowaniem.Osoby na kierowniczych stano‐wiskach częściej jako powód wyboru oprogramowania wła‐snościowego podają poziom i d t ść i ki t h i j

Powody korzystania z własnościowego oprogramowaniaRodzaj stanowiska

69

64

61

56

53

50

44

44

42

68

64

46

68

39

39

39

43

32

72

78

36

78

36

17

33

14

Kierownik [N=36] Pracownik działu IT [N=28] Samodzielny specjalista [N=36]










Dane w %

i dostępność opieki technicznej producenta nad oprogramowa‐niem oraz zalecenia urzędu wyższej rangi.Zdaniem 20% uczestników bada‐nia, koszt przekwalifikowania pracowników na inny typ opro‐gramowania jest zbyt wysoki, co przy jednoczesnym braku gwa‐

ji h j ż36

25

25

11

6

61

25

18

11

11

28

28

19

14

22

8






Zalecenia naczelników urzędu

rancji ochrony prawnej może stanowić istotną barierę przy wdrażaniu wolnego i otwartego oprogramowania na większą skalę.


15


8. Jakość wolnego i otwartego oprogramowania

Zdania na temat jakości oprogramowania własnościowego względem oprogramowaniawolnego i otwartego są podzielone.

51% badanych urzędników uważa, iż jakość wolnego i otwartego oprogramowania jesttaka sama, jak oprogramowania własnościowego.

15% uczestników badania jest zdania, iż oprogramowanie wolne i otwarte jest lepszejjakości niż oprogramowanie własnościowe. 30% badanych uważa, iż oprogramowaniej p g y p gwolne i otwarte jest gorszej jakości.

Różnice w ocenie jakości widoczne są wśród pracowników zajmujących różne typy sta‐nowisk. 30% pracowników zajmujących stanowiska samodzielnego specjalisty deklaruje,iż jakość wolnego i otwartego oprogramowania jest lepsza niż własnościowego. Dlaporównania tylko 3% osób na kierowniczych stanowiskach podziela tę pozytywną opinię.

Grafika 16.

32% 36%46%

27% 28%

36%29% 28%

46%29%

2%

20%

3% 3% 3% 2%1-zdecydowanie gorsza

2-raczej gorsza

Jakość wolnego/otwartego oprogramowania

6%

20%9% 5% 3% 4%

14%7%

9%

18%

11% 4%

3%

11%

14%

8%

9%

51%

60%36%

41%

57% 60%

58%

57%42%

46%

53%

8%9%

3-taka sama

4-raczej lepsza

5-zdecydowanie lepsza

Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]


Pracow nik[N=28]


[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentralny[N=87]

Staż pracy Rodzaj stanowiska Szczebel urzędu


do 1 roku 1 - 2 lata 2 - 5 lat 5 - 10 lat > 10 lat[N=5] [N=11] [N=22] [N=37] [N=25]

Kierownik/ Pracownik Samodzielny dyrektor [N=28] specjalista[N=36] [N=36]

Centralny Poza-centralny

[N=13] [N=87]

16


45% badanych uznało, iż wolne i otwarte oprogramowanie jest bezpieczniejsze w użyciu niż wła‐snościowe. Jednak tylko 10% ba‐danych była zdecydowana w wy‐rażaniu tak pozytywnej opinii.

Hipoteza 1. Wolne i otwarte oprogramowanie w porównaniu do własnościowego oprogramowania jest bezpieczniejsze w użyciu.

27%52% 42% 48%

5%

20%9% 5% 5% 6% 4% 6%

15%3%

1-Zdecydowanie się nie zgadzam

Oprogramowania wolne/otwarte vs własnościowe

Grafika 17.

Częściej pozytywne opinie na temat bezpieczeństwa wolnego i otwartego oprogramowania wyrażali pracownicy ze stażem 1 do 2 lat i powyżej 10 lat, pracu‐jący na stanowiskach samodziel‐nych specjalistów oraz zatrudnio‐nychw urzędach pozacentralnych.

11%20%

27%

5% 5% 4%17% 13%

34% 20%

36%

32%

32%

28% 39%

36%

23%

36%

50%

40%

50%57%

52%

56%54%

42%

62%

48%

11%16%

41%

Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]


Pracow nik[N=28]


[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentraln[N=87]

2-Raczej się nie zgadzam

3-Raczej się zgadzam

4-Zdecydowanie się zgadzam






[N=13] [N=87]

Hipoteza 2. Wolne i otwarte oprogramowanie w porównaniu do własnościowego oprogramowania gwarantuje większą stabilność użytkowania.


34% badanych urzędników jest zdania, iż wolne i otwarte opro‐gramowanie gwarantuje większą stabilność użytkowania niż opro‐gramowanie własnościowe. Naj‐więcej entuzjastów tej hipotezy

Grafika 18.

7% 9% 5% 8% 4%14%

8%

27% 40%

55%

19% 24%25%

32%25%

23%

28%

61%40%

36%

68%65%

64% 69% 57% 56%

62%

61%

5%

20%8% 4% 3% 7% 6%

15%3%

3%8%

27%

Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]


Pracow nik[N=28]


[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentraln[N=87]





więcej entuzjastów tej hipotezy znalazło się wśród pracowników ze stażem między 1 a 2 lata. Większość badanych [66%] uzna‐ła jednak, że większa stabilność użytkowania gwarantowana jest przez oprogramowanie własno‐ściowe. Brak pewności stabilności pracy do 1 roku 1 - 2 lata 2 - 5 lat 5 - 10 lat > 10 lat

[N=5] [N=11] [N=22] [N=37] [N=25]Kierownik/ Pracownik Samodzielny dyrektor [N=28] specjalista[N=36] [N=36]


[N=13] [N=87][N 36] [N 36]Staż pracy Rodzaj stanowiska Szczebel urzędu przy wykorzystaniu wolnego

i otwartego oprogramowania był podawany jako jeden z powodów niewdrażania tego typu oprogra‐mowania.


17


44% badanych uznało, iż wolne i otwarte oprogramowanie jest wydajniejsze niż oprogramowa‐nie własnościowe. Niemniej jednak ponad połowa uznaje w tym aspekcie wyższość opro‐

Hipoteza 3.Wolne i otwarte oprogramowanie w porównaniu do własnościowego oprogramowania jest wydajniejsze.

5%

20%9% 9%

3% 6% 4% 6% 8% 5%



Grafika 19.

w tym aspekcie wyższość opro‐gramowania własnościowego.

Stosunek opinii pozytywnych i negatywnych względem wydaj‐ności wolnego/ otwartego opro‐gramowania jest podobny nieza‐leżnie od długości stażu, zajmo‐wanego stanowiska czy typu urzędu w którym badany jest

8%20%

14%5%

11% 14% 9%

36%20% 55%

38% 36%39%

39% 31%

38%

36%

51%

40%

36%

50%54% 56%

56%46%

50%54%

51%

8%

27%

Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]


Pracow nik[N=28]


[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentraln[N=87]





O i P RI




[N=13] [N=87]

zatrudniony.

Hipoteza 4. Wolne/otwarte oprogramowanie w porównaniu do własnościowego oprogramowaniaw większym stopniu gwarantuje niewykluczanie cyfrowe obywatela.


Zdecydowana większość bada‐nych – 72%, wyraziła opinię, iż wolne i otwarte oprogramo‐

i t j b t l


Grafika 20.

35%

60%

27%36%

30% 29%

47%

31% 36%

37%

36% 30%

44%

44%50% 17%

38%36%

26%

20%

36%14%

41%

12%25% 18%

33%31% 25%

3%

20%

5% 4% 3% 4% 3% 3%

28%40%

45%





wanie gwarantuje obywatelom lepszy dostęp do urzędów drogą elektroniczną.

Szczególnie entuzjastycznie i zdecydowanie na temat tej hipotezy wypowiadali się pra‐cownicy ze stażem do 1 roku.

Grupa samodzielnych specja‐listów też w dużym stopniu

Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]


Pracow nik[N=28]


[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentraln[N=87]


listów też w dużym stopniu popiera postawioną hipotezę. Blisko połowa jest o tym fakcie zdecydowanie przekonana. Opracowanie: Pentor RI




[N=13] [N=87]

18


Decyzyjność i swoboda wyboru w obszarze stosowanych rozwiązań IT zależy od rangiurzędu.

Wszystkie badane urzędy centralne deklarowały, iż same decydują o rodzaju stosowanychrozwiązań, przy czym w 30% z nich odpowiedzialność wyboru ciąży na osobach bezpo‐średnio administrujących system IT w urzędzie, a w 70% tych urzędów decyzje co do sto‐

h i ń d j b b ś d i i ś d i d i

9. Decyzyjność urzędów w obszarze wyboru stosowanego oprogramowania

sowanych rozwiązań podejmowane są przez osoby bezpośrednio i pośrednio odpowie‐dzialne za administrowanie systemem IT.

W urzędach szczebla pozacentralnego, wybór stosowanego oprogramowania zależy w 70%od samych urzędów, a w 30% od urzędów wyższego szczebla.

W urzędach niższego szczebla, samodzielnie decydujących o stosowanych rozwiązaniach IT,odpowiedzialność za dokonany wybór jest nałożona w większości przypadków na praco‐wników bezpośrednio nieadministrujących systemem IT.

Grafika 21

4469

58

4

3

6

138

30

6

15

1119 15 13 Jest to decyzja, którą podejmuje urząd w

uzgodnieniu z organem będącym na wyższymszczeblu administracji publicznej

Jest to decyzja podejmowana na wyższymszczeblu administracji publicznej, a pracownicydanego urzędu mają niewielki wpływ

Jest to wyłącznie decyzja podejmowana nawyższym szczeblu administracji publicznej bez

Dane w %

Grafika 21.

25 22 18

32 3124

6

4

15

7

40

42

30

354

OGÓŁEM[N=101]

Kierownik[N=36]

Pracownik[N=28]


Centralny[N=13]

Pozacentralny[N=87]

udziału pracowników urzędu

Jest to wyłącznie decyzja urzędu, biorą w niejudział pracownicy odpowiedzialni za IT, jak teżinne osoby

Jest to wyłącznie decyzja urzędu ale bez udziałupracowników odpowiedzialnych za IT

Jest to wyłącznie decyzja urzędu, ale tylkopracowników urzędu odpowiedzialnych za IT

[N=36]Szczebel urzęduRodzaj stanowiska


19


10. Przygotowanie osób odpowiedzialnych za IT do obsługi wolnego i otwartego oprogramowania

Zdaniem zdecydowanej większości badanych pracowników przygotowanie osób odpo‐wiedzialnych za IT do obsługi wolnego oprogramowania jest na wysokim poziomie.Szczególnie widoczne jest to w obszarze posiadanych kompetencji w zakresie instalacjii utrzymania wolnego oprogramowania [systemów operacyjnych i poszczególnych aplika‐cji] oraz administrowania bazami danych i serwerami aplikacji.

Pracownicy urzędów central‐nych relatywnie częściej dekla‐rowali posiadanie niewystarcza‐jącej wiedzy w zakresie instalacji i obsługi wolnego i otwartego oprogramowania niż pracownicy urzędów pozacentralnych.

Grafika 22.

16% 17% 18% 23%16%

8%19%

7%19%

39%

6%

jest wystarczająca jest niewystarczająca

Instalacja i utrzymanie systemu operacyjnego

Biorąc pod uwagę rangę urzędu, widać zróżnicowanie w pozio‐mie przygotowania i doświad‐czenia – pracownicy działów IT urzędów centralnych częściej byli zdania, iż przygotowanie osób w zakresie poszczególnych b ó j t i t j

Instalacja i utrzymanie poszczególnych aplikacji


84% 83% 82% 77%84%

93%81%

62%

94%

81%92%

Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]


Pracow nik[N=28]


[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentralny[N=87]


Grafika 23.

obszarów jest niewystarczające, w szczególności w obszarze modyfikacji kodu źródłowego.

Nie ma znaczących różnic w po‐ziomie przygotowania do obsłu‐gi wolnego i otwartego oprogra‐mowania jeśli chodzi o staż pracy.

89%100%

73%82%

92% 89% 92%

54%

97%

11%

27%18%

8% 4%14% 11% 8%

46%

3%

86%96%


Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]


Pracow nik[N=28]


[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentralny[N=87]



20


10. Przygotowanie osób odpowiedzialnych za ITdo obsługi wolnego i otwartego oprogramowania – cd.

29% 33%27% 32%

12%22% 25%

36%

12%


Administracja bazami danych i serwerami aplikacjiGrafika 24.

71% 67%55%

73%68%

75%64%

46%

88%

33%46%

32% 36%

54%

78%88%

Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]

>10 lat [N=25] Kierow nik/dyrektor

Pracow nik[N=28]


Centralny[N=13]

Pozacentralny[N=87]

Ogólnie najsłabiej wypada przygotowanie w zakresie modyfikacji kodu źródłowego;tylko 20% badanych było zdania, iż ich wiedza i doświadczenie w dziedzinie instalacjii obsługi wolnego i otwartego oprogramowania jest wystarczająca.

[N=36] [N=36]Staż pracy Szczebel urzęduRodzaj stanowiska

Modyfikacja kodu źródłowego


Grafika 25.

36%

81%75%

82% 82% 78%84% 83% 86%

75%

100%

64%


19%25%

18% 18% 22%14%

25%36%

17%16%

Ogółem[N=101]

do 1 roku[N=5]

1 - 2 lata[N=11]

2 - 5 lat[N=22]

5 - 10 lat[N=37]


Pracow nik[N=28]


[N=36]

Centralny[N=13]

Pozacentralny[N=87]



21


Poziom znajomości regulacji prawnych w zakresie wykorzystywania wolnego i otwartegooprogramowania różni się w zależności od rodzaju dokumentu, zajmowanego stanowi‐ska, stażu pracy i rangi urzędu.

Średnio ogólna znajomość wszystkich badanych dokumentów jest dość niska. Najlepsząwiedzę mają osoby zajmujące kierownicze stanowiska, staż powyżej 10 lat, zatrudnionew urzędach centralnych.

O b t i k h ki i h l t i l i j i t j i d i i h

11. Znajomość regulacji prawnych

Osoby na stanowiskach kierowniczych relatywnie lepiej orientują się w zagadnieniachregulacji prawnych niż pracownicy szeregowi działów IT i samodzielni specjaliści. Podo‐bnie pracownicy działów IT urzędów centralnych deklarują lepszą orientację w regula‐cjach prawnych niż pracownicy urzędów niższego szczebla.

Znajomość regulacji prawnychSkala 1-10, gdzie 1 =‘Zupełnie o tym nie wiem,/ nie słyszałem nic o tym’, 5=‘Trochę o tym wiem’, 10= ‘Wiem o tym bardzo dużo znam ten dokument bardzo

Grafika 26.

4,8

4,4

4,7

0 5 10

Ogółem [N=101]

do 1 roku [N=5]

1 - 2 lata [N=11]

Znajomość regulacji prawnychOgólna średnia znajomość wszystkich badanych regulacji prawnych

Wiem o tym bardzo dużo, znam ten dokument bardzo dobrze’; Dane: średnia

‘Zupełnie o tym nie wiem,/ nie słyszałem nic o tym’

‘Trochę o tym wiem’‘Wiem o tym bardzo dużo,

znam ten dokument bardzo dobrze’

4,6

4,5

5,3

5,7

3,6

4,5

5,7

4 9

2 - 5 lat [N=22]

5 - 10 lat [N=37]

>10 lat [N=25]

Kierow nik/ dyrektor [N=36]

Pracow nik [N=28]

Samodzielny specjalista [N=36]

Centralny [N=13]

Pozacentralny [N=87] 4,9Pozacentralny [N=87]


22


Pracownicy poszczególnych urzędów deklarują większą zna‐jomość, jeśli chodzi o „Ustawęo informatyzacji działalności podmiotów realizujących zada‐nia publiczne” oraz „Rozporzą‐

5,7

5,4

6,4

0 5 10

Ogółem [N=101]

do 1 roku [N=5]

1 - 2 lata [N=11]

Znajomość regulacji prawnychUstawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne




Skala 1-10, gdzie 1 =‘Zupełnie o tym nie wiem,/ nie słyszałem nic o tym’, 5=‘Trochę o tym wiem’, 10= ‘Wiem o tym bardzo dużo, znam ten dokument bardzo dobrze’; Dane: średnia

Grafika 27, 28.11. Znajomość regulacji prawnych – cd.

dzenie Rady Ministrów w spra‐wie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych”niż w przypadku „Krajowych/ Europejskich Ram Interopera‐cyjności”. Dokumenty „Krajowe/Europej‐skie Ramy Interoperacyjności” są wśród pracowników działów

6,7

6,3

6,8

7,6

5,0

6,4

7,7

6,1

2 - 5 lat [N=22]

5 - 10 lat [N=37]

>10 lat [N=25]


Pracow nik [N=28]


Centralny [N=13]

Pozacentralny [N=87]

Znajomość regulacji prawnych

‘Zupełnie o tym nie wiem,/ nie słyszałem ‘Trochę o tym wiem’

‘Wiem o tym bardzo dużo, znam ten dokument

Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych


Grafika 26.

IT poszczególnych urzędów znane na bardzo słabym pozio‐mie lub nie są w znane w ogóle. Prawdopodobnie wynika toz tego, iż dokumenty te mają charakter rekomendacji, a nie norm prawnych oraz faktu, iż są w chwili obecnej w fazie przygotowań.

6,2

6,0

7,4

6,2

7,9

8,0

5,1

6,8

8,2

6 8

6,8

0 5 10

Ogółem [N=101]

do 1 roku [N=5]

1 - 2 lata [N=11]

2 - 5 lat [N=22]

5 - 10 lat [N=37]

>10 lat [N=25]


Pracow nik [N=28]


Centralny [N=13]


nic o tym’ę y

bardzo dobrze’

6,8Pozacentralny [N=87]

3,6

3,0

2,2

2,4

3,4

2,7

0 5 10

Ogółem [N=101]

do 1 roku [N=5]

1 - 2 lata [N=11]

2 - 5 lat [N=22]

5 - 10 lat [N=37]

>10 lat [N=25]





Krajowe Ramy Interoperacyjności - projekt uchwały Rady Ministrów


3,6

3,3

2,0

2,9

3,0

2,8

0 5 10

Ogółem [N=101]

do 1 roku [N=5]

1 - 2 lata [N=11]

2 - 5 lat [N=22]

5 - 10 lat [N=37]

>10 lat [N=25]





Europejskie Ramy Interoperacyjności


Grafika 29. Grafika 30.

3,4

2,2

2,5

3,2

3,8


Pracow nik [N=28]


Centralny [N=13]


3,7

2,2

2,4

3,8

2,8


Pracow nik [N=28]


Centralny [N=13]



23


55% badanych urzędów rozważa wdrożenie wolnego i otwartego oprogramowaniaw bieżącym roku. Urzędy pozacentralne planują przeprowadzić wdrażanie w większymstopniu niż urzędy centralne.

Istotne jest, iż 96% tych urzędów, które planują takie wdrożenia, już posiada na swoichstanowiskach komputerowych lub serwerach wolne i otwarte oprogramowanie. Może to

12. Zapotrzebowanie i plany wdrażaniawolnego i otwartego oprogramowania

stanowiskach komputerowych lub serwerach wolne i otwarte oprogramowanie. Może tona przykład oznaczać, iż urzędy przekonały się o jakości i funkcjonalności wolnegoi otwartego oprogramowania, a już zainstalowane oprogramowanie spełniło oczekiwania.

Plany wdrażania wolnego/ otwartego oprogramowaniaCzy planują/ rozważają Państwo wprowadzenie wolnego/ otwartego oprogramowania w bieżącym roku?

Grafika 31.

45

61

43

nie rozważamy wprowadzeniawolnego oprogramowania

Dane w %

55

39

57

ogółem [N=101] urząd szczebla centralnego[N=13]

urząd szczeblapozacentralnego [N=88]

tak, rozważamy wprowadzeniewolnego oprogramowania

5 urzędów

50 urzędów

O i P t RIOpracowanie: Pentor RI

24


Rozważane do wdrożenia wolne i otwarte oprogramowanie to zarówno system operacyjny,jak i poszczególne programy do obsługi poczty i baz danych, pakiety biurowe i przeglądarki.

Najczęściej rozważanymi rodzajami wolnego i otwartego oprogramowania są: pakiet biuro‐wy OpenOffice, system operacyjny Linux na serwer i przeglądarka internetowa Firefox [dekla‐racja 40% ogółu badanych urzędów].

12. Zapotrzebowanie i plany wdrażaniawolnego i otwartego oprogramowania – cd.

pakiet biurowy Open Office

system operacyjny Linux na serwerach

przeglądarka internetowa Firefox

baza danych (np. MySQL, PostgreSQL)

serwer WWW (np. Apache)

% ogółu

41%

40%

40%

35%

29%

Dane w %, N=55

Plany wdrażania wolnego/ otwartego oprogramowania

75

73

73

64

53

Grafika 32.

program do obsługi poczty Thunderbird

serwer poczty elektronicznej (np. Sendmail, Openexchange)

Firewall (np. Freesco, SME Server, ClarkC60nect)

system operacyjny Linux na stanowiskach komputerowych

przeglądarka internetowa Opera

aplikacje biznesowe (klasy ERP, CRM)

serwer aplikacji (np. JBoss, Tomcat, Zope)

22%

22%

19%

10%

8%

7%

6%

40

40

35

18

15

13

11

Plany wdrażania wolnego/ otwartego oprogramowania

Grafika 33.


80

80

80

60

40

40

20

20

72

62

50

38

76

8

80

Urząd szczebla centralnego [N=5] Urząd szczebla poza centralnego [N=50]

Dane w %, N – urzędy rozważające wdrażanie wolnego oprogramowania w bieżącym roku

Plany wdrażania wolnego/ otwartego oprogramowaniaSzczebel urzędu

Przeglądarka internetowa Firefox

Baza danych (np. MySQL, PostgreSQL)

Serwer WWW (np. Apache)

Serwer poczty elektronicznej (np. Sendmail, Openexchange)

System operacyjny Linux na serwerach

Serwer aplikacji (np. JBoss, Tomcat, Zope)

Pakiet biurowy Open Office46%

5%

44%

22%

29%

36%

41%

% ogółu danego typu urzęduN=13/ N=88

31%

31%

31%

23%

15%

15%

8%

8%20

20

20

42

36

18

14

Program do obsługi poczty Thunderbird

Firewall (np. Freesco, SME Server, ClarkC60nect)

System operacyjny Linux na stanowiskach komputerowych

Aplikacje biznesowe (klasy ERP, CRM)-

10%

21%

24%8%

8%

8%

8%


25


Pracownicy działów IT badanych urzędów, w których w ogóle nie wykorzystuje sięwolnego i otwartego oprogramowania [10 urzędów] za najważniejsze warunki, jakiepowinny być spełnione, by takie oprogramowanie mogło być wdrożone, uważa przedewszystkim:

13. Warunki wdrażania wolnego i otwartego oprogramowania w przypadku urzędów, które w ogóle nie korzystają

z tego typu rozwiązań IT

wszystkim:

Decyzję jednostki nadrzędnej/ centrali[poparcie i współpraca jednostek nadrzędnych, ministerstw, rządu;

odgórna aprobata korzystania z wolnego i otwartego oprogramowania w urzędach]

Szkolenie dla pracowników urzędu[chęć pracowników do nauki obsługi nowych programów]

Stabilność oprogramowania Spełnianie wymogów bezpieczeństwa teleinformatycznego/ testy bezpieczeństwa

Kompatybilność z aplikacjami Microsoft Odpowiedzialność prawna za błędy w oprogramowaniu

Biorąc pod uwagę fakt, iż 90% urzędów wykorzystuje w różnym stopniu wolne i otwarteoprogramowanie, bariery podnoszone przez odsetek urzędów nie korzystających z niegowydają się być do pokonania.

26

Wykorzystanie i otwartego oppgrogramowaniapppit.org.pl/publikacje/badanie_pentor.pdf · wiska...

Documents

Transcript of Wykorzystanie i otwartego oppgrogramowaniapppit.org.pl/publikacje/badanie_pentor.pdf · wiska...