Wykład 4 -2015 Studenci

7/24/2019 Wykad 4 -2015 Studenci

1/76

Wykad 4Wykad 41.1. Monosacharydy - izomeria i ich pochodneMonosacharydy - izomeria i ich pochodne

2.2. Glikacja biaekGlikacja biaek

3.3. Kwasy oraniczne! hydoksykwasy iKwasy oraniczne! hydoksykwasy i

ke"okwasyke"okwasy

4.4. Kwasy "#szczowe nasycone i nienasyconeKwasy "#szczowe nasycone i nienasycone

$.$. Wybrane zwi%zki aroma"yczne iWybrane zwi%zki aroma"yczne ihe"erocykliczne i ich pochodnehe"erocykliczne i ich pochodne


2/76

Gr#pa ke"onowaGr#pa ke"onowa Gr#pa aldehydowaGr#pa aldehydowa

&ihydroksyace"on 'ldehyd &-licerynowy 'ldehyd (-licery )ke"oza* )aldoza* )aldoza*

Monosacharydy - aldehydy l#b ke"ony zawieraj%ceMonosacharydy - aldehydy l#b ke"ony zawieraj%cedwie l#b wi+cej r#p hydroksylowychdwie l#b wi+cej r#p hydroksylowych


3/76

,zomeria,zomeria,zomery zwi%zki o "akim samym skadzie,zomery zwi%zki o "akim samym skadzie

lecz r/ni%ce si+ kon0#racj% "j.lecz r/ni%ce si+ kon0#racj% "j.przes"rzennym rozmieszczeniemprzes"rzennym rozmieszczeniemposzczelnych a"omw.poszczelnych a"omw.

zy a"omy s% "ak samo po%czonezy a"omy s% "ak samo po%czone

'K'K NIENIE

,zomery kons"y"#cyjne,zomery kons"y"#cyjne

"ereoizomer"ereoizomeryy


4/76

,56M78,7 M696':'8;& aldopen"ozy maj% cz"erydias"ereoizomery? aldoheksozy osiem.dias"ereoizomery? aldoheksozy osiem.

3.3. 7pimeria! wys"+powanie par c#krw )nale/%cych do "eo7pimeria! wys"+powanie par c#krw )nale/%cych do "eosameo szere# &- l#b (-* r/ni%cych si+ poo/eniem?sameo szere# &- l#b (-* r/ni%cych si+ poo/eniem?wzl+dem paszczyzny pier@cienia l#b aAc#cha? r#pywzl+dem paszczyzny pier@cienia l#b aAc#cha? r#py-6: przy jednym w+l# asyme"rycznym.-6: przy jednym w+l# asyme"rycznym.

4.4. 'nomeria! wys"+powanie "eo sameo monosacharyd# z'nomeria! wys"+powanie "eo sameo monosacharyd# zr#p% hydroksylow% w+la likozydoweo w poo/eni#r#p% hydroksylow% w+la likozydoweo w poo/eni#cisciswzl+dem r#py -:wzl+dem r#py -:226: )6: )* l#b w poo/eni#* l#b w poo/eni# transtranswzl+dem "ej r#py )wzl+dem "ej r#py )

*.*.


5/76

CHO

C

CH2OH

OHH *

'ldehyd &-)B*-'ldehyd &-)B*-licerynowylicerynowy

CHO

C

CH2OH

HO H*

'ldehyd (-)-*-'ldehyd (-)-*-licerynowylicerynowy

7nancjomery aldehyd# licerynoweo7nancjomery aldehyd# licerynoweo

'ldehyd licerynowy posiada 1 asyme"ryczny ?'ldehyd licerynowy posiada 1 asyme"ryczny ?wi+c 2 s"ereoizomery )&- i (-*wi+c 2 s"ereoizomery )&- i (-*s% enancjomerami?s% enancjomerami?

wzajemnymi odbiciami l#s"rzanymiwzajemnymi odbiciami l#s"rzanymi7nancjomer? k"ry skr+ca @wia"o zodnie z kier#nkiem7nancjomer? k"ry skr+ca @wia"o zodnie z kier#nkiemwskazwek zeara oznacza si+ )B*? czyli jes"wskazwek zeara oznacza si+ )B*? czyli jes"prawoskr+"ny? a enancjomer skr+caj%cy @wia"o wprawoskr+"ny? a enancjomer skr+caj%cy @wia"o wkier#nk# przeciwnym oznacza si+ znakiem )-*? czyli jes"kier#nk# przeciwnym oznacza si+ znakiem )-*? czyli jes"lewoskr+"ny.lewoskr+"ny.


6/76

7nancjomery "e"roz7nancjomery "e"roz


7/76

C

C

O

H

OH

C

C

C

CH2OH

H

HO

OHH

OHH

H

D-glucose

C

C

O

H

HO

C

C

C

CH2OH

H

OH

HO H

HO H

H

L-glucose

7nancjomery heksoz7nancjomery heksoz

&-l#koza (-l#koza&-l#koza (-l#koza

9ajdalej poo/ony w+iel asyme"ryczny9ajdalej poo/ony w+iel asyme"ryczny


8/76

Monosacharydy szere# ( nie s% w s"anieMonosacharydy szere# ( nie s% w s"anie

zas"%piC w oranizmie swych odpowiednikwzas"%piC w oranizmie swych odpowiednikwz szere# &? poniewa/ (-c#kry nie mo% byCz szere# &? poniewa/ (-c#kry nie mo% byCs#bs"ra"ami dla chiralnych enzymw.s#bs"ra"ami dla chiralnych enzymw.

yn"e"yczne c#kry i ich pochodne? rwnie/yn"e"yczne c#kry i ich pochodne? rwnie/jakojakoskadniki lekw zwykle s% mieszaninamiskadniki lekw zwykle s% mieszaninamiracemicznymi )rwnomolowa ilo@Cracemicznymi )rwnomolowa ilo@Cenancjomer# prawo i lewoskr+"neo* i mo%enancjomer# prawo i lewoskr+"neo* i mo%

byC wykorzys"ane przez oranizm /ywy "ylkobyC wykorzys"ane przez oranizm /ywy "ylko

Wyj%"ki!Wyj%"ki!(-=#koza? kwas (-id#ronow(-=#koza? kwas (-id#ronow

Wi+kszo@C wa/nych? wys"+p#j%cychWi+kszo@C wa/nych? wys"+p#j%cychw na"#rze c#krw? "ow na"#rze c#krw? "oenancjomeryenancjomery

&.&.


9/76



*.*.



10/76

&ias"ereoizomery aldoz&ias"ereoizomery aldoz

aldehyd D-glicerynowy

D-erytroza D-treoza

D-ryboza D-arabinoza D-ksyloza D-liksoza

D-alloza D-altroza D-glukoza D-mannoza D-guloza D-idoza D-galaktoza D-taloza

Tetrozy

Pentozy

Heksozy


11/76

&ias"ereoizomery ke"oz&ias"ereoizomery ke"oz

D-psykoza D-fruktoza D-sorboza D-tagatoza

D-rybuloza D-ksyluloza

D-erytruloza

dihydroksyaceton


12/76




*.*.


13/76

7pimer 2 &-l#kozy 7pimer 4 &-l#kozy7pimer 2 &-l#kozy 7pimer 4 &-l#kozy

7pimery &-l#kozy7pimery &-l#kozy


14/76

7nolizacja monosacharydw7nolizacja monosacharydw

,zomeryzacja w roz"worze sabo zasadowym,zomeryzacja w roz"worze sabo zasadowym&-l#koza&-l#koza transtrans-endiol &-=r#k"oza-endiol &-=r#k"oza ciscis-endiol &-mannoza-endiol &-mannoza

8eakcje? k"re zmieniaj% poo/enie8eakcje? k"re zmieniaj% poo/eniepods"awnikw przy pojedynczym asyme"rycznympods"awnikw przy pojedynczym asyme"rycznyma"omie w+la w monoc#krach nazywaj% si+a"omie w+la w monoc#krach nazywaj% si+reakcjami epimeryzacji.reakcjami epimeryzacji.

7pimery przeksz"acaj% si+ wzajemnie poprzez7pimery przeksz"acaj% si+ wzajemnie poprzez "a#"omeri+"a#"omeri+ii

enolizacj+enolizacj+)#"worzenie wi%zania)#"worzenie wi%zaniapodwjneo pomi+dzy 1 oraz 2*podwjneo pomi+dzy 1 oraz 2*


15/76

8eakcje8eakcjeepimeryzacjiepimeryzacji

Frzeksz"acenie ryb#lozo-$-=os=oran#? pows"aj%ceo w cykl#Frzeksz"acenie ryb#lozo-$-=os=oran#? pows"aj%ceo w cykl#pen"ozo=os=oranowym? do ksyl#lozo-$-=os=oran# jes"pen"ozo=os=oranowym? do ksyl#lozo-$-=os=oran# jes"przykadem reakcji epimeryzacji w oranizmach /ywych.przykadem reakcji epimeryzacji w oranizmach /ywych.


16/76

Kwas (-id#ronowy pows"aje z kwas# &-Kwas (-id#ronowy pows"aje z kwas# &-l#k#ronoweo w reakcji -$ epimeryzacji.l#k#ronoweo w reakcji -$ epimeryzacji.

8eakcje8eakcjeepimeryzacjiepimeryzacji

KwasKwas -&-l#k#ronowy-&-l#k#ronowy KwasKwas --(-id#ronowy(-id#ronowy


17/76




*.*.


18/76

worzenie piranozyworzenie piranozy

ProjekcjaFischera WewntrzczsteczkowyWewntrzczsteczkowy

hemiacetal,hemiacetal,2 anomer2 anomer ii na C1na C1

Projekcja Hawortha

-D-glukopiranoza

-D-glukopiranoza

D-glukoza(forma otwartego acuchowa)

i = ) i = )


19/76

worzenie =#ranozy )zworzenie =#ranozy )zheksoz*heksoz*

ProjekcjaFischera WewntrzczsteczkowyWewntrzczsteczkowy

hemiketal,hemiketal,

2 anomery,2 anomery, ii na C2na C2

Projekcja Hawortha

D-fruktoza(forma otwartego acucha)

-D-fruktofuranoza

(cykliczna forma fruktozy)


20/76

-&-l#kopiranoza-&-l#kopiranoza

-&-mannopiranoza-&-mannopiranoza

-&-alak"opiranoza-&-alak"opiranoza

-&-=r#k"o=-&-=r#k"o=#

z"ery najcz+@ciej wys"+p#j%cez"ery najcz+@ciej wys"+p#j%ceheksozyheksozyFrojekcja :awor"haFrojekcja :awor"haFrzeds"awiono anomery Frzeds"awiono anomery


21/76

Horma krzesekowaHorma krzesekowa Horma dkowaHorma dkowa

&wie wne kon=ormacje&wie wne kon=ormacjepier@cieni piranozowychpier@cieni piranozowych

Fier@cieA piranozy nie jes" paskiFier@cieA piranozy nie jes" paski

&la wi+kszo@ci aldoz #przywilejowan% kon=ormacj%&la wi+kszo@ci aldoz #przywilejowan% kon=ormacj%pier@cienia piranozoweo jes" "aka? w k"rejpier@cienia piranozoweo jes" "aka? w k"rej d#/ed#/epods"awniki zajm#j% poo/enie ekwa"orialnepods"awniki zajm#j% poo/enie ekwa"orialnea wszys"kiea wszys"kie

mae ):* s% w poo/eni# aksjalnymmae ):* s% w poo/eni# aksjalnym ))-&-l#kopiranoza w-&-l#kopiranoza w

W h d h h dW " h d h h d


22/76

W roz"worach wodnych monosacharydyW roz"worach wodnych monosacharydys"anowi% mieszanin+ anomerw I i s"anowi% mieszanin+ anomerw I i

-D-glukopiranoza

(36%)

Wgiel anomeryczny

M#"aro"acjaM#"aro"acja "o zjawisko? maj%ce miejsce kr"ko po "o zjawisko? maj%ce miejsce kr"ko porozp#szczeni# krys"aliczneo monosacharyd# w wodzie>rozp#szczeni# krys"aliczneo monosacharyd# w wodzie>polea na przechodzeni# jednej =ormy anomerycznej wpolea na przechodzeni# jednej =ormy anomerycznej wdr#% za po@rednic"wem =ormy aAc#chowej monoc#kr#.dr#% za po@rednic"wem =ormy aAc#chowej monoc#kr#.

-D-glukopiranoza

(64%)

aksjalneaksjalneekwa"orialneekwa"orialne

)D?D2E*

@ @


23/76

Wa@ciwo@ci chemiczneWa@ciwo@ci chemicznemonosacharydwmonosacharydw

Wa@ciwo@ci red#k#j%ceWa@ciwo@ci red#k#j%ce do ich do ichwys"+powania konieczna jes" wolna r#pawys"+powania konieczna jes" wolna r#paaldehydowa l#b ke"onowa w cz%s"eczcealdehydowa l#b ke"onowa w cz%s"eczce

c#kr#.c#kr#.#kry posiadaj% wa@ciwo@ci red#k#j%ce w#kry posiadaj% wa@ciwo@ci red#k#j%ce w@rodowisk# alkalicznym? w k"rym nas"+p#je@rodowisk# alkalicznym? w k"rym nas"+p#jeo"warcie pier@cieniao"warcie pier@cienia

W @rodowisk# kwa@nym c#kry wys"+p#j% wW @rodowisk# kwa@nym c#kry wys"+p#j% w=ormie pier@cieniowej=ormie pier@cieniowej#kry red#k#j%ce inne s#bs"ancje same #leaj%#kry red#k#j%ce inne s#bs"ancje same #leaj%#"lenieni# do kwasw#"lenieni# do kwasw


24/76

Wa@ciwo@ci red#k#j%ceWa@ciwo@ci red#k#j%ce

es" ollensaes" ollensa

&-=r#k"oza Kwas&-=r#k"oza Kwasl#konowyl#konowy


25/76

l wapniowa kwas# &-l#konoweo jes" lekiem s"anowiacym Jrdol wapniowa kwas# &-l#konoweo jes" lekiem s"anowiacym Jrdowapnia )w chorobach alericznych i w leczeni# os"eoporozy*.wapnia )w chorobach alericznych i w leczeni# os"eoporozy*.


26/76

8ed#kcja monosacharydw8ed#kcja monosacharydw

9asilona red#kcja l#kozy nas"+p#je podczas hiperlikemii?9asilona red#kcja l#kozy nas"+p#je podczas hiperlikemii?

"owarzysz%cej c#krzycy. 9aromadzony"owarzysz%cej c#krzycy. 9aromadzony &-sorbi"ol&-sorbi"olpowod#jepowod#je

p+cznienie i #szkodzenie komrek nerww obwodowych?p+cznienie i #szkodzenie komrek nerww obwodowych?

w "ym nerw# wzrokoweo.w "ym nerw# wzrokoweo.

W alak"ozemii romadzi si+W alak"ozemii romadzi si+ alak"i"olalak"i"ol? k"ry odkadaj%c si+ w? k"ry odkadaj%c si+ w

soczewce oka mo/e przyczyniaC si+ do rozwoj# zaCmy.soczewce oka mo/e przyczyniaC si+ do rozwoj# zaCmy.


27/76

&ziaanie kwasw na c#kry&ziaanie kwasw na c#kryWszys"kie c#kry? o liczbie a"omw w+laWszys"kie c#kry? o liczbie a"omw w+lawi+ksze ni/ 4 w cz%s"eczce? orzewane zwi+ksze ni/ 4 w cz%s"eczce? orzewane zmocnymi kwasami ):l? :mocnymi kwasami ):l? :226644* #leaj%* #leaj%odwodnieni# i cyklizacji.odwodnieni# i cyklizacji.

Furfurylowe pochodneFurfurylowe pochodne daj barwne zwizki z pochodnymi fenolowymi,daj barwne zwizki z pochodnymi fenolowymi,

pozwalajce na odrnienie pentoz od heksoz, czy aldoz od ketozpozwalajce na odrnienie pentoz od heksoz, czy aldoz od ketoz


28/76

PO3H2

-D-glukozo-6-fosforan-D-glukozo-6-fosforan

% reak"ywnymi =ormami% reak"ywnymi =ormami

monosacharydw w reakcjachmonosacharydw w reakcjach

ka"abolicznych? k"rych celemka"abolicznych? k"rych celem

jes" odzyskanie i zromadzeniejes" odzyskanie i zromadzenie

w oranizmie eneriiw oranizmie enerii

z s#bs"ra"w w+lowodanowych.z s#bs"ra"w w+lowodanowych.

OH

7s"ry =os=oranowe7s"ry =os=oranowec#krwc#krw


29/76

9ajwa/niejsze deoksyc#kry9ajwa/niejsze deoksyc#kry

-2-deoksy-D-ryboza -L-ramnoza!-deoksy-L-mannoza"

-L-#ukoza

!-deoksy-L-galaktoza"


30/76

'minoc#kry'minoc#kry-- r#pa -6: jes" zas"%piona przezr#pa -6: jes" zas"%piona przezr#p+ aminow%r#p+ aminow% cz+s"ocz+s"o ace"ylowan%ace"ylowan%

Mody0kowane monosacharydyMody0kowane monosacharydy


31/76

Mody0kowane monosacharydyMody0kowane monosacharydy cz+s"o wys"+p#j% w likopro"einach na powierzchnicz+s"o wys"+p#j% w likopro"einach na powierzchnikomrkikomrki

-L-Fukoza -D-N-acetylogalaktozoamina -D-N-acetyloglukozoamina (Fuc) (GalNAc) (GlcNAc)

Kwas sjalowy (SA)(N-acetyloneuraminowy)

6li h d6liosachar do e


32/76

pecy0czne likozylo"rans=erazy przy%czaj% c#kry dopecy0czne likozylo"rans=erazy przy%czaj% c#kry do

an"yen# D.an"yen# D.

6liosacharydowe6liosacharydowede"erminan"y r#p krwide"erminan"y r#p krwi


33/76

GlikozydyGlikozydy

Gr#pa -6: na w+l# anomerycznym jes"Gr#pa -6: na w+l# anomerycznym jes"zas"%piona przez inny zwi%zek.zas"%piona przez inny zwi%zek.

alkohole )-6:* 6-likozydyalkohole )-6:* 6-likozydyaminy )-9:2* 9-likozydyaminy )-9:2* 9-likozydy"iole ):-* -likozydy"iole ):-* -likozydy


34/76

6-Glikozydy6-Glikozydy

wizaniewizanie

!"! #likozydowe!"! #likozydowe


35/76

9-9-likozydylikozydy

wi%zaniewi%zanie-9- likozydowe-9- likozydowe

wi%zaniewi%zanie-9- likozydow-9- likozydow


36/76

Wi%zania likozydoweWi%zania likozydowe

Wi%zanie 6-likozydowe Wi%zanie 9-Wi%zanie 6-likozydowe Wi%zanie 9-likozydowelikozydowe

$eryna%&reonina$eryna%&reonina

'spara#ina'spara#ina


37/76

Gl#k#ronidyGl#k#ronidy

pochodne kwasw #ronowychpochodne kwasw #ronowych a"wo rozp#szczalne wa"wo rozp#szczalne w

wodziewodzie wydalaj% si+ z moczemwydalaj% si+ z moczem ich alikonami mo% byC!ich alikonami mo% byC!

=enole? s"erydy? zwi%zki=enole? s"erydy? zwi%zkihydro=obowe zawieraj%cehydro=obowe zawieraj%cer#p+ 6:r#p+ 6:

Wymaane wzory l#k#ronidw! =enol# i kwas#Wymaane wzory l#k#ronidw! =enol# i kwas#salicyloweosalicyloweo

l#k#ronid =enol#l#k#ronid =enol#=enylo--&-l#k#ronopiranozyd=enylo--&-l#k#ronopiranozyd


38/76

Gl#k#ronidyGl#k#ronidy

W =ormie salicylo--&-l#k#ronopiranozyd# wydalany jes" zW =ormie salicylo--&-l#k#ronopiranozyd# wydalany jes" zmoczem kwas salicylowy pochodz%cy np. z aspiryny? na"omias" wmoczem kwas salicylowy pochodz%cy np. z aspiryny? na"omias" w

=ormie prenandiolo--&-l#k#ronopiranozyd# niek"re hormony=ormie prenandiolo--&-l#k#ronopiranozyd# niek"re hormony


39/76

GlikacjaGlikacja"r#k"#ralna i =#nkcjonalna"r#k"#ralna i =#nkcjonalna

mody0kacja biaekmody0kacja biaek

po"ranslacyjny procespo"ranslacyjny proces nieenzyma"ycznynieenzyma"yczny

zachodzi przy podwy/szonym s"+/eni#zachodzi przy podwy/szonym s"+/eni#l#kozy w komrcel#kozy w komrce

nasila si+ z wiekiemnasila si+ z wiekiem

nasila si+ w niek"rych s"anachnasila si+ w niek"rych s"anach

chorobowych oranizm# )c#krzyca*chorobowych oranizm# )c#krzyca*


40/76

$

HO

$

$$

$

$H2OH

OH

OHH

OH

H

HOH

H

glukoza

%H2& H2O

$

H&

$

$

$

$

$H2OH

OH

OH

H

OH

H

HO

H

H

%

zwi%zekzwi%zekaddycyjnyaddycyjnyaldoiminowaldoiminowyy

przer#powanprzer#powanieie

'madori'madori

H&

$

$

$

$

$H2OH

OH

H

OH

HO

H

H

%

O

$H2

zwi%zekzwi%zekaddycyjnyaddycyjnyke"oaminowyke"oaminowy

5wi%zek "yp# zasady5wi%zek "yp# zasadychiLachiLa

9ieenzyma"yczna addycja r#py aldehydowej l#kozy do9ieenzyma"yczna addycja r#py aldehydowej l#kozy dowolnej r#py aminowej w aAc#ch# biakowym )np.wolnej r#py aminowej w aAc#ch# biakowym )np.hemolobiny* - mo/e "o byC r#pahemolobiny* - mo/e "o byC r#pa -aminowa aminokwas#-aminowa aminokwas#koAcoweo l#bkoAcoweo l#b

-aminowa r#pa lizyny-aminowa r#pa lizyny..

Frzer#powanie 'madori )aldoiminy do ke"oaminy*Frzer#powanie 'madori )aldoiminy do ke"oaminy*prowadzi do #"worzenia s"abilneo zwi%zk# addycyjneo?prowadzi do #"worzenia s"abilneo zwi%zk# addycyjneo?k"ry #lea dalszym przemianom? daj%c "zw.k"ry #lea dalszym przemianom? daj%c "zw. koAcowekoAcowe

prod#k"y zaawansowanej likacji )'G7s - 'dancedprod#k"y zaawansowanej likacji )'G7s - 'danced--

$

HO

$

$$

$

$H2OH

OH

OHH

OH

H

HOH

H

glukoza

%H2& H2O

$

H&

$

$

$

$

$H2OH

OH

OH

H

OH

H

HO

H

H

% H&

$

$

$

$

$H2OH

OH

H

OH

HO

H

H

%

O

$H2

l#kozal#koza

Glik ji l jGlik ji l j


41/76

Glikacji #leaj%!Glikacji #leaj%!

hemolobinahemolobina

alb#minaalb#mina

niek"re biaka bonoweniek"re biaka bonowe

biaka #kad# nerwoweobiaka #kad# nerwoweo

niek"re biaka macierzy pozakomrkowej )np.niek"re biaka macierzy pozakomrkowej )np.kolaen - #sz"ywnienie s"r#k"#ry i w konsekwencjikolaen - #sz"ywnienie s"r#k"#ry i w konsekwencjiobni/enie spr+/ys"o@ci @ciany "+"nic*obni/enie spr+/ys"o@ci @ciany "+"nic*

'nali"yczne oznaczanie likowanych biaek )szczelnie'nali"yczne oznaczanie likowanych biaek )szczelnie alb#miny ialb#miny ihemolobinyhemolobiny* jes" wykorzys"ywane* jes" wykorzys"ywane w dianos"yce hiperlikemiiw dianos"yce hiperlikemii dodo

moni"orowania pos"+pw leczenia c#krzycy.moni"orowania pos"+pw leczenia c#krzycy.

6s"a"nio pojawiy si+ nowe mo/liwo@ci nieinwazyjnej oceny nasilonej likacji6s"a"nio pojawiy si+ nowe mo/liwo@ci nieinwazyjnej oceny nasilonej likacjiza pomoc%za pomoc% oznaczeA N#orescencji kolaen# w skrzeoznaczeA N#orescencji kolaen# w skrze )'H an. skin)'H an. skina#"oN#orescence.a#"oN#orescence.

Fochodne likacji przeksz"acaj% si+ do 'G7s? "akich jak! $-hydro-$-Fochodne likacji przeksz"acaj% si+ do 'G7s? "akich jak! $-hydro-$-

me"ylimidazolon i N#oryz#j%ca arpirymidyna.me"ylimidazolon i N#oryz#j%ca arpirymidyna.


42/76

Kwasy oraniczneKwasy oraniczne


43/76

9azewnic"wo acyli9azewnic"wo acyli)rodnikw acylowych*)rodnikw acylowych*

me"anoilme"anoil)=ormyl*)=ormyl*

e"anoile"anoil)ace"yl*)ace"yl*

propanoilpropanoil)propionyl*)propionyl*

b#"anoilb#"anoil)b#"yryl*)b#"yryl*

: 6

6

:3

1 61:3 1:21:2

6

:3 :2


44/76

:ydroksykwasy w swoich cz%s"eczkach:ydroksykwasy w swoich cz%s"eczkachzawieraj% dwie r#py =#nkcyjne!zawieraj% dwie r#py =#nkcyjne! karboksylow%karboksylow%

i hydroksylow%?i hydroksylow%? oksokwasyoksokwasyzawieraj% r#pyzawieraj% r#py

=#nkcyjne!=#nkcyjne!karboksylow%karboksylow%

i karbonylow%.i karbonylow%.

Kwas mlekowyKwas mlekowy )2-)2-hydroksypropanowy*hydroksypropanowy*

::33 :: 6666::

66::

:ydroksykwasy i:ydroksykwasy ioksokwasyoksokwasy

66:66:

::


45/76

(ak"ydy i(ak"ydy ilak"onylak"ony

B 2:B 2:2266

lak"ydlak"ydkwas# mlekoweokwas# mlekoweo

kwas &-kwas &-l#konowyl#konowy

B :B :2266

lak"onlak"on kwas# &-kwas# &-l#konoweol#konoweo

: droks k as i oksok as o:ydroksykwasy i oksokwasy o


46/76

kwas 3-oksob#"anowykwas 3-oksob#"anowy)ace"ylooc"owy)ace"ylooc"owy**

kwas 3-hydroksyb#"anowykwas 3-hydroksyb#"anowy)kwas)kwas

-hydroksymasowy*-hydroksymasowy*

:ydroksykwasy i oksokwasy o:ydroksykwasy i oksokwasy oznaczeni# bioloicznymznaczeni# bioloicznym

W krwi nieleczonych diabe"ykw jes" bardzo d#/e s"+/enie ciaW krwi nieleczonych diabe"ykw jes" bardzo d#/e s"+/enie ciake"onow ch.ke"onowych.

ciaaciaake"onoweke"onowe

OO66

66


47/76

O6O6

::22::22

OO 66::

OO6666

::

kwaskwas--oksol#"arowyoksol#"arowy

6622

::22

::22

OO66

66::

OO6666::

22

:: ::

::

OO6666::

OO6666::kwaskwas

b#rsz"ynowyb#rsz"ynowy

kwaskwas

=#marowy=#marowy

::22

::

66

::

OO6666::

OO6666::

::22

OO66

OO6666::

OO6666::

kwaskwas&-jabkowy&-jabkowy

kwaskwas

szczawiooc"oszczawiooc"owywy

B :B :2266 22

::

::

:: OO6666::

::66 OO66

KwasKwas=#marowy=#marowy

::

::

OO6666

::

OO66

66::

KwasKwasmaleinowymaleinowy

ykl kwas# cy"rynoweo )cykl Krebsa*ykl kwas# cy"rynoweo )cykl Krebsa* odrywa kl#czo odrywa kl#czo


48/76

KwasKwas

cy"rynowycy"rynowy

KwasKwasciscis-akoni"owy-akoni"owy

KwasKwasizocy"rynowyizocy"rynowy KwasKwas

-oksol#"arowy-oksol#"arowy

Kwas b#rsz"ynowyKwas b#rsz"ynowy

KwasKwas=#marowy=#marowy

Kwas jabkowyKwas jabkowy

KwasKwasszczawiooc"owyszczawiooc"owy

y y y ) y *y y y ) y *w me"abolizmie? prowadz%c do #"leniania r#p ace"ylowych zwi%zanyw me"abolizmie? prowadz%c do #"leniania r#p ace"ylowych zwi%zany

do 6do 622i :i :2266


49/76

Kwasy "#szczoweKwasy "#szczowe - ali=a"yczne kwasy monokarboksylowe- ali=a"yczne kwasy monokarboksylowe)nasycone i nienasycone*? k"rych cz%s"eczki zawieraj%)nasycone i nienasycone*? k"rych cz%s"eczki zawieraj%

cz"ery i wi+cej a"omw w+lacz"ery i wi+cej a"omw w+la..

Wy/sze kwasy "#szczoweWy/sze kwasy "#szczowe - zawieraj% wi+cej ni/ 1D a"omw- zawieraj% wi+cej ni/ 1D a"omww la.

oleinowyoleinowy

palmi"ooleinowypalmi"ooleinowy

Kwasy "#szczoweKwasy "#szczowe

kwaskwas -linolenowy-linolenowy

1P ! D1P ! D

1Q ! D1Q ! D


50/76

):):22**RR--::33

):):22**RR--66:66:

::

::

Kwas oleinowyKwas oleinowy)odmiana)odmiana ciscis??

"emp."opn.13"emp."opn.13**

::33--):):22**RR

):):22**RR--66:66:

::

::

Kwas elaidynowyKwas elaidynowy )odmiana)odmiana transtrans??

"emp."opn.$D"emp."opn.$D**


51/76

Frzy prod#kcji mararynyFrzy prod#kcji mararyny? podczas? podczas

#wodornienia nienasyconych kwasw#wodornienia nienasyconych kwasw

"#szczowych w olejach ro@linnych?"#szczowych w olejach ro@linnych?dochodzi do konwersji wi%zaAdochodzi do konwersji wi%zaA ciscis ww

transtrans..

Sadania wykaz#j%? /e nienasycone kwasySadania wykaz#j%? /e nienasycone kwasy"#szczowe z wi%zaniami"#szczowe z wi%zaniami transtransww

wi+kszym s"opni# ni/ nasycone kwasywi+kszym s"opni# ni/ nasycone kwasy

"#szczowe - zwi+kszaj% poziom"#szczowe - zwi+kszaj% poziom

choles"erol# (&(? k"ry k#m#l#je si+ wcholes"erol# (&(? k"ry k#m#l#je si+ w/yach i "+"nicach./yach i "+"nicach.

8/ne sposoby n#merowania8/ne sposoby n#merowania


52/76

8/ne sposoby n#merowania8/ne sposoby n#merowaniaa"omw w+la w kwasiea"omw w+la w kwasie

"#szczowym"#szczowym

2244

w+iew+ie

l nrl nr11331R1R

1Q1Q

$$RRTT1$1$ 11111313

1D1D

w+ielw+ielomeaomea

22

11 3344

$$PP

RRQQ

TT1D1D 1212 1414 1P1P 1Q1Q

Fi d j i iFi d j i i


53/76

Fozycja podwjneoFozycja podwjneowi%zania? k"rewi%zania? k"reznajd#je si+ najbli/ejznajd#je si+ najbli/ej

w+la omea ww+la omea waAc#ch# kwas#aAc#ch# kwas#"#szczoweo"#szczoweookre@laokre@laprzynale/no@C doprzynale/no@C do

r#py kwaswr#py kwasw"#szczowych."#szczowych.

Fierwsze podwjne wi%zanieFierwsze podwjne wi%zaniejes" przy "rzecim w+l# odjes" przy "rzecim w+l# odkoAca omeakoAca omea

W+ielW+ielomeaomea

Fierwsze podwjne wi%zanieFierwsze podwjne wi%zaniejes" przy szs"ym w+l#jes" przy szs"ym w+l#od koAca omeaod koAca omea

Fodwjne wi%zanieFodwjne wi%zaniejes" przy dziewi%"ymjes" przy dziewi%"ymw+l#w+l#

6mea-36mea-3

6mea-P6mea-P

6mea-T6mea-T

KoniecKoniecme"ylowyme"ylowy

KwasKwas -linolenowy? kwas "#szczowy omea-3-linolenowy? kwas "#szczowy omea-3

Kwas linolowy? kwas "#szczowy omea-PKwas linolowy? kwas "#szczowy omea-P

Kwas oleinowy? kwas "#szczowy omea-TKwas oleinowy? kwas "#szczowy omea-T


54/76

6ranizm l#dzki nie jes" w s"anie "worzyC6ranizm l#dzki nie jes" w s"anie "worzyC

podwjnych wi%zaA przed T w+lem od r#pypodwjnych wi%zaA przed T w+lem od r#pyme"ylowej? "ak wi+c nie syn"e"yz#jemyme"ylowej? "ak wi+c nie syn"e"yz#jemy

pewnych kwasw "#szczowych "akich jak!pewnych kwasw "#szczowych "akich jak!

kwasy omea 3 )kwasy omea 3 )

-linolenowy* i omea P-linolenowy* i omea P

)linolowy*.)linolowy*.

Kwasy "e m#sz% byC dos"arczane w diecie?Kwasy "e m#sz% byC dos"arczane w diecie?

nazywane s% w zwi%zk# z "ymnazywane s% w zwi%zk# z "ymniezb+dnymi nienasyconymi kwasaminiezb+dnymi nienasyconymi kwasami

"#szczowymi 99K"#szczowymi 99K..

9,75SU&97 9,79';697 KW'; V556W79,75SU&97 9,79';697 KW'; V556W7


55/76

9,75SU&97 9,79';697 KW'; V556W79,75SU&97 9,79';697 KW'; V556W7)99K*)99K*

Kwas linolowy )Kwas linolowy )

-P* 1Q!2> T?12 oleje ro@linne-P* 1Q!2> T?12 oleje ro@linne

KwasKwas -linolenowy )-linolenowy )

-3* 1Q!3> T?12?1$ oleje ro@linne-3* 1Q!3> T?12?1$ oleje ro@linne

Kwas arachidonowy )Kwas arachidonowy )

-P* 2D!4> $?Q?11?14 ryby morskie-P* 2D!4> $?Q?11?14 ryby morskie

pods"awowpods"awowe 99Ke 99K

Frzy zby" maej poda/y kwas# linoloweoFrzy zby" maej poda/y kwas# linoloweo

niezb+dnyniezb+dny

jes" rwnie/ kwas arachidonowy? b+d%cy jeojes" rwnie/ kwas arachidonowy? b+d%cy jeo

ochodn .pochodn%.


56/76

Wybrane zwi%zkiWybrane zwi%zki

aroma"yczne i he"erocyklicznearoma"yczne i he"erocykliczne

oraz ich pochodneoraz ich pochodne

6bowi%z#je znajomo@C reakcji? wszys"kich wzorw i nazw6bowi%z#je znajomo@C reakcji? wszys"kich wzorw i nazw

pochodnychpochodnych poza nas"+p#j%cymi wzorami! wi"amin?poza nas"+p#j%cymi wzorami! wi"amin?

hormonw? lekw )=#rosemid? ni"ro=#razon? me"ronidazol*?hormonw? lekw )=#rosemid? ni"ro=#razon? me"ronidazol*?

analow zasad azo"owych i n#kleozydw s"osowanych wanalow zasad azo"owych i n#kleozydw s"osowanych w

"erapii nowo"worw i por0ryny."erapii nowo"worw i por0ryny.

Fochodne benzen#Fochodne benzen#


57/76

Fochodne benzen#Fochodne benzen#

6:6:

=enol=enol

BB9a6:9a6:

69a69a

=enolan sod#=enolan sod#

B :B :2266

6:6:66::

piroka"echipiroka"echinana

oo

66::

66

::

rezorcynrezorcynaa

mm

66::

66::

hydrochinohydrochinonn

pp

8ed#kcyjne wa@ciwo@ci8ed#kcyjne wa@ciwo@ci


58/76

yjyjhydrochinon#hydrochinon#

6dwracalna reakcja #"leniania hydrochinon# odrywa6dwracalna reakcja #"leniania hydrochinon# odrywaznaczn% rol+ w bioloicznych procesach redoks.znaczn% rol+ w bioloicznych procesach redoks.

66:: 66

::

l#bl#b

66::

66::

B 2'B 2'BB BB26:26:

B 2'B 2'

BB2:2:2266OO

OO

66

66

p-chinonp-chinon

OO

OO66

66

o-chinono-chinonpiroka"echipiroka"echinana

hydrochinohydrochinonn


59/76

para-ace"amido=enolpara-ace"amido=enol

HenolHenol

HenolHenol

aspirynaaspirynakwas ace"ylo-salicylowykwas ace"ylo-salicylowy

"r#k"#ry =enolowe w zwi%zkach o znaczeni#"r#k"#ry =enolowe w zwi%zkach o znaczeni#


60/76

)koenzym X*)koenzym X*

::22

)bierze #dzia w przenoszeni#)bierze #dzia w przenoszeni#elek"ronw w aAc#ch#elek"ronw w aAc#ch#

oddechowym*oddechowym*

Firoka"echinaFiroka"echina

hydrochinonhydrochinon

na="ochinonna="ochinon

=enol=enol

bioloicznymbioloicznym

'OH

5wi%zki he"erocykliczne5wi%zki he"erocykliczne


61/76

5wi%zki he"erocykliczne% e e ocy c epi+cioczonowepi+cioczonowe

z jednym he"eroa"omemz jednym he"eroa"omem

6

2

4 3

$

H#ran

io=en

2

34

$ 9

:

2

34

$

Firol(oksol)(oksol) (tiol)(tiol) (azol)(azol)

Fochodne =#ran#Fochodne =#ran#


62/76

H#rosemidH#rosemids"os#je si+ w leczeni# niewydolno@ci serca i nerek? a "ak/es"os#je si+ w leczeni# niewydolno@ci serca i nerek? a "ak/e

w prbach zapobieania obrz+kowi mz#.w prbach zapobieania obrz+kowi mz#.

9i"ro=#razon9i"ro=#razons"osowany jes" w bak"eryjnych zaka/eniach skry? w"rnychs"osowany jes" w bak"eryjnych zaka/eniach skry? w"rnychzaka/eniach zmian alericznych.zaka/eniach zmian alericznych.

Fochodne =#ran#Fochodne =#ran#

H#rosemidH#rosemid 9i"ro=#razon9i"ro=#razon

Wi"amina Wi"amina

Fochodne pirol#Fochodne pirol#


63/76

azolidynaazolidyna)pirolidyna*)pirolidyna*

'"omowe orbi"ale p w cz%s"eczkach pirol#? "io=en#? =#ran#'"omowe orbi"ale p w cz%s"eczkach pirol#? "io=en#? =#ran#

wolna para nawolna para naorbi"al# sporbi"al# sp22

para na orbi"al# p?para na orbi"al# p?cz+@C sys"em#cz+@C sys"em#elek"ronw Pelek"ronw P

paraparazdelokalizowana nazdelokalizowana nacay pier@cieAcay pier@cieA

z"ery pier@cienie pirol# po%czonez"ery pier@cienie pirol# po%czone

mos"kami jednow+lowymi )me"inowymi*mos"kami jednow+lowymi )me"inowymi*daj% zwi%zki makrocykliczne zwanedaj% zwi%zki makrocykliczne zwane

por0namipor0nami..

For0ny mo% "worzyC kompleksy z jonamiFor0ny mo% "worzyC kompleksy z jonami

me"ali? w k"rych ka/dy z cz"erech a"omwme"ali? w k"rych ka/dy z cz"erech a"omw

azo"# oddaje swoj% par+ elek"ronow% doazo"# oddaje swoj% par+ elek"ronow% do

me"al#.me"al#.


For0na nie wys"+p#je w przyrodzie w s"anie wolnym?For0na nie wys"+p#je w przyrodzie w s"anie wolnym?


64/76

For0na nie wys"+p#je w przyrodzie w s"anie wolnym?For0na nie wys"+p#je w przyrodzie w s"anie wolnym?

ale jej analoi z pods"awionymi pier@cieniamiale jej analoi z pods"awionymi pier@cieniami

pirolowymi? zwanepirolowymi? zwane por0ryn%por0ryn%? s% skadnikiem? s% skadnikiem hem#?hem#?

cy"ochromw? chloro0l#cy"ochromw? chloro0l#..

hemolobinahemolobina kompleks /elazo)Hekompleks /elazo)He22BB*-po*-po )hem*)hem*

aAc#chaAc#chpolipep"ydowypolipep"ydowy

pier@cieniepier@cieniepirolowe por0rynypirolowe por0ryny



65/76

9

:

2:

9

:

9

:

:

166:

Firol

B2

Firolidyna Frolinakwas pirolidyno-2-karboksylowy

&ryptofan&ryptofan


h d i =F h d "i =


66/76

Fochodne "io=en#Fochodne "io=en#

Sio"yna )wi"aminaSio"yna )wi"amina

:*:*

imidazolimidazol

Fier@cienie pi+cioczonowe z dwomaFier@cienie pi+cioczonowe z dwoma


67/76

N N

H1?2-diazol

)pirazol*

Fier@cienie pi+cioczonowe z dwomaFier@cienie pi+cioczonowe z dwomahe"eroa"omamihe"eroa"omami

9

9

:

9:9:

:2

: 66Y

9:3

1?3-diazol

)imidazol*

B

:is"ydyna

N

N

CH3

CH2CH

2OH

NO2

Me"ronidazol)lek przeciwbak"eryjny*)lek przeciwbak"eryjny*

Fier@cienie pi+cioczonowe z dwomaFier@cienie pi+cioczonowe z dwoma


68/76

S

N

1?3- "iazol

)"iazol*

Fier@cienie pi+cioczonowe z dwomaFier@cienie pi+cioczonowe z dwomahe"eroa"omamihe"eroa"omami

S

N

N

N

CH3

NH2

CH2

CH2

CH2

O

P

O

P

O

O

O

OH

OH

(witaminaB1)

B

)pirymidyna*)"iazol*

-

&i=os=oran "iaminy

5wi%zki he"erocykliczne5wi%zki he"erocykliczne@


69/76

sze@cioczonowesze@cioczonowe z jednymz jednym

he"eroa"omemhe"eroa"omem

N

Firydyna

z dwomaz dwomahe"eroa"omamihe"eroa"omami

N

N

Firazyna

N

N

Firymidyna

NN

Firydazyna)1?4-)1?4-

diazyna*diazyna*

)1?3-)1?3-

diazyna*diazyna*

)1?2-)1?2-

diazyna*diazyna*

F h d i dF h d i d


70/76

9

66:

9

6

9:2

'mid kwas#niko"ynoweo

Kwasniko"ynowy

9

19

12:$

12:

$

6

&ie"yloamid kwas#niko"ynoweo)nike"amid*

Wi"amina FF?Wi"amina FF?niacynaniacyna

(ek nasercowy -(ek nasercowy -KardiamidKardiamid

Fochodne pirydynyFochodne pirydyny

5asady pirymidynowe5asady pirymidynowe


71/76

y p y yy p y y

racylracyl

)2?4-dioksopirymidyna*)2?4-dioksopirymidyna*

99

99

66

66

::

::

99

99

66

66

::

::

HHoorrmmaaeennoolloowwaaHorma ke"onowaHorma ke"onowa

11

22

3344

$$

PP

99

99

66

9:9:22

::

99

99

99::22

::

::66

Horma ke"onowa Horma enolowaHorma ke"onowa Horma enolowa

y"ozynay"ozyna

)4-amino-2-oksopirymidyna*)4-amino-2-oksopirymidyna*


72/76

yminaymina

99

99

66

66

::

::

99

99

66

66

::

::

Horma ke"onowa Horma enolowaHorma ke"onowa Horma enolowa

::33::33

)$-me"ylo-2?4-dioksopirymidyna*)$-me"ylo-2?4-dioksopirymidyna*$-me"ylo#racyl$-me"ylo#racyl

5asady p#rynowe5asady p#rynowe


73/76

5asady p#rynowe5asady p#rynowe

9

9

9

9

9

99

9

:

,midazol:

F#ryna

Firymidyna

B

5asady p#rynowe i prod#k"y ich5asady p#rynowe i prod#k"y ich


74/76

y p y p yy p y p y#"leniania#"leniania

99

9

9

6

:

:

[O]

:ipoksan"yna

(6-oksopu!na)

[O]

99

99

6

:

:

6

:

99

99

6

:

:

6

:

:

6

Ksan"yna(2"6-#ioksopu!na)

[O]

Kwas moczowy

(2"6"$-tioksopu!na)

99

99

6

9:2

:

:G#anina

(2-amino-6-oksopu!na)

[O]

99

9

9

NH2

H'denina

(6-aminopu!na)

(

2

3

)

*

+

,

!

r#dno rozp#szczalny wr#dno rozp#szczalny wwodzie i w @rodowisk#wodzie i w @rodowisk#kwa@nymkwa@nym kwas moczowkwas moczowmo/e odkadaC si+ wmo/e odkadaC si+ w

s"awachs"awach )dna)dnamoczanowa*moczanowa* i w nerkachi w nerkach)kamienie moczanowe*.)kamienie moczanowe*.

Fochodne ksan"yny - alkaloidy o znaczeni#Fochodne ksan"yny - alkaloidy o znaczeni#=armakoloicznym=armakoloicznym


75/76

NN

N

N

"

"

()*

)*(

()*

+ofeina

(.3.+-trimetyloksantyna"

)

NN

N

N

"

"

()*

()*

&eobromina3.+-dimetyloksantyna"

)*(

)

NN

NN

"

"

()*

&eofilina

(.3-dimetyloksantyna"

=armakoloicznym=armakoloicznym

li-cie herbaty.li-cie herbaty.

ziarna kakao.ziarna kakao.ziarna kawy.ziarna kawy.

'naloi zasad azo"owych i n#kleozydw s"osowane'naloi zasad azo"owych i n#kleozydw s"osowanejako leki pr eci no o" oro ejako leki przeciwnowo"worowe


76/76

jako leki przeciwnowo"worowejako leki przeciwnowo"worowe

/i si0 bezpo-rednio do 1N'/i si0 bezpo-rednio do 1N'i hamuj je#o replikacj0i hamuj je#o replikacj0

w komrkach nowotworowychw komrkach nowotworowych

*-#luorouracyl

! k t ! k t i

*-0odo-21-deoksyurydyna

Wykład 4 -2015 Studenci

Documents

Transcript of Wykład 4 -2015 Studenci