Boczny 1/122016

Wykaz zasad wynikających z układów zbiorowych pracy, zasad rozpatrywania sporów zbiorowych oraz innych kwestii o istotnym znaczeniu przy wykonywaniu prac budowlanych i montażowych w Danii

Boczny 2/122016

Boczny

9 Wymogi i zasady, które nie wynikają z układów

zbiorowych, a których trzeba przestrzegać

wykonując prace w sektorze budowlano-

montażowym w Danii

9 Wymogi w zakresie udokumentowania kompetencji

zawodowych

9 Wykonywanie instalacji elektrycznych, wodnych,

grzewczych, gazowych i sanitarnych

9 Członkostwo pracowników w związkach

zawodowych

9 Członkostwo przedsiębiorstw w organizacjach

pracodawców

9 Członkostwo w kasie ubezpieczeń na wypadek bezrobocia

10 Obowiązek rejestracji zagranicznych usługodawców

10 Ubezpieczenie od wypadków przy pracy

10 Ubezpieczenie społeczne, jeśli w okresie oddelegowania

do Danii pracownicy są objęci systemem ubezpieczenia

społecznego w kraju pochodzenia

10 Ubezpieczenie społeczne, jeśli w okresie oddelegowania do

Danii pracownicy nie mogą być objęci systemem ubezpiec-

zenia społecznego w kraju pochodzenia

11 Podatek VAT

11 Podatek dochodowy

11 Bezpieczeństwo i higiena pracy

11 Warunki kontraktów i umów

11 Przełącznik

Spis treści

Boczny

3 Zasady i obowiązki wynikające z układów

zbiorowych pracy

3 Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy poprzez

członkostwo w organizacji pracodawców

3 Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek

zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu

zbiorowego ze związkiem zawodowym

3 Data objęcia postanowieniami układu zbiorowego pracy

3 Wynagrodzenie godzinowe

4 Wynagrodzenie (rekompensata) urlopowa

4 Rekompensata za utracone zarobki w święta przypadające

w dni robocze

5 Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób

zatrudnionych

5 Zasady dotyczące wymiaru czasu pracy

5 Zwrot kosztów przejazdu

5 Zwrot kosztów podróży pracowni egowanych

6 Bygge- og Anlægsbranchens Uddannelsesfond /

Fundusz Kształcenia Pracowników Sektora Budowlano-

Montażowego/

6 Bygge- og Anlægsbranchens Udviklingsfond /Fundusz

Rozwoju Sektora Budowlano-Montażowego/

6 DA/LO Udviklingsfond /Fundusz Rozwoju DA [Dansk

Arbejdsgiverforening, Duńskie Zrzeszenie Pracodawców] /

LO [Landsorganisationen i Danmark, Ogólnokrajowa Cen-

trala Związkowa]/

7 Narodziny dziecka pracownika

7 Program ubezpieczenia zdrowotnego

7 Wymogi w zakresie dokumentacji

7 Zebrania zwoływane w terminie 48 godzin

8 Zasady rozpatrywania sporów zbiorowych

Boczny 3/122016

Zasady i obowiązki wynikające z układów zbiorowych pracy

Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy poprzez członkostwo w organizacji pracodawcówJeśli zagraniczne przedsiębiorstwo zostaje objęte układem zbio-rowym pracy wskutek przystąpienia do organizacji pracodawców, to przy świadczeniu usług na terytorium Danii posiada ono te same prawa i obowiązki wynikające z danego układu, co duńskie przedsiębiorstwa będące członkami tej organizacji.

W związku z tym ważne jest, by przedsiębiorstwo zapoznało się z postanowieniami obowiązującego(-ych) je układu(-ów) zbioro-wego(-ych) pracy przed uzgodnieniem warunków pracy i płacy z pracownikami i przed złożeniem ostatecznej oferty w zakresie danego zlecenia, tak by kalkulacje cenowe uwzględniały wszyst-kie wymogi i warunki takiego układu.

Zalecamy, by przedsiębiorstwo skontaktowało się z organizacją pracodawców w celu uzyskania informacji o przepisach i zasa-dach, których winno przestrzegać.

Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek zawarcia lokalnego porozumie-nia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowymW celu ochrony i zabezpieczenia funkcjonowania duńskiego rynku pracy w oparciu o system układów zbiorowych, związkom zawodo-wym przysługuje historyczne prawo oraz środki przymusu do eg-zekwowania uczestnictwa przedsiębiorstw w układach zbiorowych pracy. W konsekwencji wyroku zapadłego w tzw. sprawie Laval (wyrok Trybunału Sprawiedliwości WE nr C 341/05), do ustawy o delegowaniu pracowników do Danii wprowadzono dodatkowe postanowienie, na którego mocy związki zawodowe mogą wcho-dzić w spór zbiorowy z zagranicznym przedsiębiorstwem w celu doprowadzenia do podpisania przez nie układu zbiorowego pracy, o ile przedsiębiorstwu temu uprzednio przedstawiono niebudzące wątpliwości warunki odpowiedniego duńskiego układu zbiorowego.

Jeżeli zagraniczne (lub duńskie) przedsiębiorstwo nie zgodzi się na zawarcie lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym, ani na objęcie go posta-nowieniami takiego układu poprzez członkostwo w organizacji pracodawców, związek zawodowy zapowie wejście w spór zbio-rowy z takim przedsiębiorstwem, który zakończyć może jedynie jego przystąpienie do układu zbiorowego.

W trakcie trwania sporu organizacja pracodawców nie ma prawa do podejmowania jakichkolwiek działań, chyba że uzgodnienia między tą organizacją a danym związkiem zawodowym przewidu-ją inaczej. Spór wygasa wyłącznie w przypadku podpisania przez dane przedsiębiorstwo odpowiedniego układu zbiorowego.

Data objęcia postanowieniami układu zbiorowego pracy

Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy poprzez członkostwo w organizacji pracodawcówData, począwszy od której zagraniczne przedsiębiorstwo winno stosować i przestrzegać postanowień układu zbiorowego pracy, zależy od statutu danej organizacji pracodawców.

W Dansk Byggeri (duńskie zrzeszenie pracodawców sektora budowlano-montażowego) przedsiębiorstwo z siedzibą za granicą zostaje objęte postanowieniami układu zbiorowego po zaakcepto-waniu jego wniosku o członkostwo i otrzymaniu wpłaty składki za pierwszy rok.

W związku z tym, od chwili złożenia wniosku do czasu objęcia przedsiębiorstwa postanowieniami układu zbiorowego upływają zwykle 2-3 tygodnie.

Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowymW tym przypadku postanowienia układu zbiorowego zaczynają obowiązywać przedsiębiorstwo począwszy od daty uzgodnionej w porozumieniu.

Wynagrodzenie godzinowe Jeśli przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami układu zbio-rowego pracy poprzez członkostwo w organizacji pracodawców, to jest ono zobowiązane do stosowania stawek o wysokości przy-najmniej równej minimalnym stawkom wynagrodzenia określonym w ramowym układzie zbiorowym, bądź o wysokości uzgodnionej pomiędzy przedsiębiorstwem a jego pracownikami w oddzielnych lokalnych umowach – o ile są one korzystniejsze dla pracowników niż zapisy ramowego układu zbiorowego.

W Danii stosuje się różne stawki wynagrodzenia, zależnie od rodzaju wykonywanych prac i układu zbiorowego mającego zasto-sowanie do danej branży, a więc usilnie zalecamy skontaktowanie się z właściwą organizacją pracodawców w celu uzyskania infor-macji o aktualnych stawkach, ewentualnie otrzymania pisemnego wykazu takich stawek.

Jeśli przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym, obowiązują je stawki wynagrodzenia godzinowego określone w tym porozumieniu.

Boczny 4/122016

Wynagrodzenie (rekompensata) urlopowa Tutaj należy wprowadzić rozróżnienie pomiędzy niemieckimi przedsiębiorstwami, które są członkami niemieckich kas urlopo-wych (ULAK) a wszelkimi innymi podmiotami.

Przedsiębiorstwa, które mogą udokumentować członkostwo w kasie ULAK, za pomocą stosownego potwierdzenia z tej kasy lub zaświad-czenia duńskiego Urzędu ds. Emerytur i Rent o zwolnieniu z wymogu odprowadzania składek, nie dokonują w Danii wpłat z tytułu wynagro-dzenia (rekompensaty) urlopowej pracowników ani ich rekompensaty za utracone zarobki w święta przypadające w dni robocze.

Dania i Niemcy wzajemnie uznały swoje przepisy i zasady dotyczące urlopów (w zakresie działania kas ULAK oraz obowiązywania duń-skich przepisów urlopowych) i przyjęły, że są one ze sobą zrównane.

W odniesieniu do wszystkich innych przedsiębiorstw, które zostają objęte postanowieniami układów zbiorowych zawartych pomiędzy Dansk Byggeri a kartelem BAT /Bygge-, Anlægs- og Trækartellet, Zrzeszenie Związków Pracowników Sektora Budowlano-Montażo-wego i Drzewnego/, Dansk Byggeri ustaliło z Kasą Urlopową Związ-ku Zawodowego 3F /Fagligt Fælles Forbund, Zjednoczona Fede-racja Pracowników/, że przedsiębiorstwa te odprowadzają składkę na wynagrodzenie (rekompensatę) urlopową oraz rekompensatę za święta przypadające w dni robocze, aktualnie w wysokości 19,4%.

Następnie przedsiębiorstwa takie mogą, na podstawie stosownej dokumentacji, wnioskować o zwrot już wypłaconego wynagrodze-nia urlopowego i rekompensat za święta przypadające w dni robo-cze na podstawie przepisów państwa, w którym mają siedzibę, by nie doszło do sytuacji, w której pracodawca dwukrotnie opłaca te same świadczenia.

Ponieważ w większości państw wynagrodzenie urlopowe jest wypłacane na bieżąco w roku, w którym pracownik nabywa do niego prawo, a nie – jak w Danii – gromadzone i wypłacane w następnym roku urlopowym, trudno jest bezpośrednio porównać wysokość zagranicznych i duńskich świadczeń, ale można uznać, że w przybliżeniu są one zrównane.

Zakładając, że większość wydelegowanych pracowników otrzymu-je pełne wynagrodzenie za okres urlopu, dodatkowe dni urlopowe oraz święta przypadające w dni robocze, wypłacone kwoty odpo-wiadają w przybliżeniu 11,4% łącznego wynagrodzenia (wynagro-dzenie urlopowe) i 6,8% łącznego wynagrodzenia (rekompensata za święta przypadające w dni robocze), ale należy oczywiście dokonać dokładnej kalkulacji każdego indywidualnego przypadku.

W Danii pracownicy nabywają prawo do 2,08 dni urlopu za każdy przepracowany miesiąc, łącznie 25 dni urlopu w roku kalenda-rzowym, do wykorzystania w następnym roku urlopowym, który biegnie od dnia 1 maja do 30 kwietnia.

Ponadto wolne od pracy są dni świąteczne takie jak Nowy Rok, Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny, Drugie Święto Zesłania Ducha Świętego (Zielone Świątki), Wielki Dzień Modlitwy, Święto Wniebowstąpienia Pańskiego, Dzień Konstytucji oraz pierwszy i drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia. Oprócz tego pracownikom przysługuje 5 dodatkowych dni urlopowych w roku.

Składki z tytułu wynagrodzenia (rekompensaty) urlo-powej oraz rekompensaty za święta przypadające w dni robocze należy wpłacać do Kasy Urlopowej 3F:3F FeriekassenKampmannsgade 4DK-1791 København V

Rachunek bankowy:Arbejdernes LandsbankNr rachunku: 5322 0000510495IBAN: DK9253220000510495SWIFT: ALBADKKK

Jednocześnie przesyłając odpowiednie sprawozdanie za dany okres pod adres feriekasse@3f.dk (tam też należy napisać, by otrzymać odpowiedni formularz). Sprawozdanie powinno zawierać następujące dane:2 Sposób zapłaty2 Nazwa, adres i numer identyfikacyjny przedsiębiorstwa2 Numery identyfikacyjne poszczególnych pracowników2 Imiona, nazwiska i adresy pracowników2 Wyliczenie wysokości rekompensaty na rzecz poszczególnych

pracowników2 Zestawienie dla danego okresu2 Informacja o tym, czy nastąpiło rozwiązanie stosunku zatrud-

nienia z danym pracownikiem.

Wypłata zgromadzonego wynagrodzenia (rekompensaty) urlopowejWszyscy cudzoziemcy, którzy opuszczają Danię, mają prawo do otrzymania wypłaty zgromadzonej kwoty wynagrodzenia (rekom-pensaty) urlopowej.

W tej sprawie należy zwrócić się do Kasy Urlopowej 3F w Ko-penhadze lub do najbliższego oddziału związku zawodowego 3F, który można znaleźć pod poniższym linkiem:www.3f.dk/find-afdeling/

Zgromadzona rekompensata urlopowa może być wypłacona go-tówką lub przekazana na rachunek bankowy w Danii. Ewentualny przelew na rachunek zagraniczny wiąże się z opłatą w wysokości 150,00 kr., która jest potrącana z kwoty należnej rekompensaty.

W celu otrzymania wypłaty należy wypełnić oświadczenie o opuszczeniu Danii.

Rekompensata za utracone zarobki w święta przypadające w dni robocze Patrz powyżej.Rekompensatę za święta przypadające w dni robocze nalicza się za dni świąteczne określone w duńskich układach zbiorowych pracy.

Boczny 5/122016

Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych Wszystkie przedsiębiorstwa objęte postanowieniami ramowych układów zbiorowych odprowadzają składkę na dodatkowe ubez-pieczenie emerytalne osób zatrudnionych do funduszu Pension Danmark.

Obecnie pracownik odprowadza 4% swojego wynagrodzenia, natomiast pracodawca 8,15%, czyli łącznie 12,15%.

Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych to uzupełniający program emerytalny, obowiązujący w myśl układów zbiorowych pracy, a więc nie można go porównywać z ewentual-nym ubezpieczeniem emerytalnym pracowników obowiązującym na podstawie przepisów, ani dokonywać potrąceń z ewentualnymi podobnymi składkami w kraju pochodzenia.

Termin zapłaty: 10-ty dzień każdego miesiąca. W tym samym terminie należy przesyłać odpowiednie sprawozdania, przez cały okres, w którym przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami układu zbiorowego – nawet jeśli w poprzedzającym miesiącu żaden z jego pracowni-ków nie przebywał na oddelegowaniu w Danii.

Składki emerytalne należy wpłacać do funduszu:Pension DanmarkKongens Vænge 8DK-3400 Hillerød

Telefon: +45 70 12 13 30Faks: +45 70 12 13 31E-mail: service@pension.dkInternet: www.pension.dk

Rachunek bankowy:NordeaNr. rachunku: 2149-0367251859IBAN: DK1220000367251859SWIFT: NDEADKKK

Jednocześnie należy przesyłać następujące informacje do service@pension.dk:

1) Nazwa i numer identyfikacyjny przedsiębiorstwa

2) Kod odpowiedniego układu zbiorowego pracy

3) Imiona, nazwiska i daty urodzenia poszczególnych pracowników

4) Specyfikacja składki odprowadzonej za poszczególnych pracowników

5) Stawka procentowa

6) Informacja o formie zapłatynt

Zasady dotyczące wymiaru czasu pracy Tygodniowy wymiar zwykłego efektywnego czasu pracy wynosi 37 godzin, dzieli się pomiędzy pięć pierwszych dni tygodnia i mie-ści się w przedziale pomiędzy godz. 6.00 a 18.00. Łączny czas przerw przeznaczonych na spożywanie posiłków i odpoczynek nie

może być dłuższy niż 1 godzina ani krótszy niż ½ godziny.

Można zawierać pisemne umowy przewidujące wydłużony lub skrócony wymiar dziennego lub tygodniowego czasu pracy, z tym że najwyżej do 10 efektywnych godzin pracy dziennie w ograni-czonym okresie.

Istnieje również możliwość zawierania umów dotyczących pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy, w godzinach nadliczbowych, w przesuniętych godzinach pracy lub w systemie zmianowym.

Zasady dotyczące różnych rodzajów czasu pracy i wynagrodzenia są różne w różnych układach zbiorowych, a więc ważne jest to, by ewentualne umowy były zawierane w sposób zgodny z postano-wieniami właściwego obowiązującego układu i konsultowane z jego stronami, by uniknąć późniejszych sporów.

Odstępstwa od normalnego czasu pracy muszą zawsze być uzgodnione pisemnie przed przystąpieniem do ich stosowania.

Zwrot kosztów przejazdu W zasadzie, przy wyliczaniu wysokości zwrotu kosztów prze-jazdu, uwzględnia się teren obowiązywania układu zbiorowego pracy, czyli wyłącznie przejazdy na terytorium Danii.

Obliczając ewentualny zwrot przysługujący pracownikowi w związku z podróżami do domu i z powrotem, na urlopy i week-endy, bierze się pod uwagę najkrótszą odległość od granicy do tymczasowego miejsca pobytu pracownika w Danii.

W okresie oddelegowania, tymczasowe miejsce pobytu pracow-nika w Danii stanowi punkt wyjścia do wyliczeń zwrotu kosztów przejazdu. Należy pamiętać o tym, że zasady zwrotu kosztów przejazdu w poszczególnych układach zbiorowych różnią się między sobą. Zaleca się więc, by przed wejściem w życie ewentualnej umowy w tym zakresie została ona zatwierdzona przez organizację branżo-wą, której członkiem jest przedsiębiorstwo.

Zwrot kosztów podróży pracowni egowanychPracownicy oddelegowani otrzymują zwykle zwrot kosztów podróży (nieopodatkowany dodatek z tytułu oddelegowania) na zasadach obowiązujących w państwie ich pochodzenia.

Punkt wyjścia do wyliczeń zwrotu kosztów podróży przysługują-cego na podstawie duńskiego układu zbiorowego pracy stanowi tymczasowe miejsce pobytu pracownika w Danii w okresie odde-legowania.

Należy pamiętać o tym, że zasady zwrotu kosztów podróży w poszczególnych układach zbiorowych różnią się między sobą. Zaleca się więc, by przed wejściem w życie ewentualnej umowy w tym zakresie została ona zatwierdzona przez organizację branżo-wą, której członkiem jest przedsiębiorstwo.

Boczny 6/122016

Bygge- og Anlægsbranchens Uddannelsesfond /Fundusz Kształcenia Pracowników Sektora Budowlano-Montażowego/ Dotyczy tylko przedsiębiorstw zatrudniających pracowników zgodnie z postanowieniami układu zbiorowego pracy dla sektora budowlano-montażowego pomiędzy Dansk Byggeri a 3F, układu zbiorowego pracy w zakresie prac wykonywanych przez murarzy i pomocników murarskich pomiędzy Dansk Byggeri a 3F oraz układu zbiorowego pracy dla pomocników murarskich pomiędzy Dansk Byggeri a BJMF /Bygge-, Jord- og Miljøarbejdernes Fagfo-rening, Związek Zawodowy Pracowników Sektora Budowlanego, Sektora Prac Ziemnych i Ochrony Środowiska/ obowiązującego na terenie gmin Kopenhaga i Frederiksberg.

Jeśli przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami ramowego układu zbiorowego pracy poprzez członkostwo w Dansk Byggeri, wpłaca na fundusz 20 øre za każdą godzinę roboczą faktycznie przepracowaną w Danii.

Natomiast jeśli przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami ukła-du zbiorowego pracy wskutek zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym, kwota ta wynosi 35 øre za każdą godzinę roboczą faktycznie przepracowaną w Danii.

Funduszem zarządza Administration og Service /Administracja i Obsługa/, spółka zależna Pension Danmark, która 2 razy w roku wysyła wezwania do zapłaty.

Administration og Service automatycznie otrzymuje adres przed-siębiorstwa od Pension Danmark, gdy dokona ono pierwszej wpłaty składki emerytalnej.

Administration og Service wylicza liczbę godzin, od których należy odprowadzić składkę na fundusz, na podstawie wysokości składek emerytalnych wpłaconych do Pension Danmark oraz podanych kodów układów zbiorowych. Przedsiębiorstwo kontro-luje, czy wyliczona liczba godzin jest poprawna i dokonuje wpłaty prawidłowej kwoty.

Przedsiębiorstwa nie mogą bezpośrednio wnioskować o przyzna-nie środków z funduszu. Są one wykorzystywane na realizację wspólnych inicjatyw, takich jak np. projekt BamBus, który ma na celu zwiększanie bezpieczeństwa i optymalizację warunków fizycznego środowiska pracy.

Bygge- og Anlægsbranchens Udviklingsfond /Fundusz Rozwoju Sektora Budowlano-Montażo-wego/Przedsiębiorstwa objęte postanowieniami odpowiednich układów zbiorowych pracy odprowadzają składkę w wysokości 520 kr. za każdego oddelegowanego pracownika rocznie, tj. obecnie w przeliczeniu ok. 0,33 kr. za każdą godzinę roboczą.

Funduszem zarządza Administration og Service, spółka zależ-na Pension Danmark, która 2 razy w roku wysyła wezwania do zapłaty.

Administration og Service automatycznie otrzymuje adres przed-siębiorstwa od Pension Danmark, gdy dokona ono pierwszej wpłaty składki emerytalnej.

Administration og Service przelicza łączną składkę na składkę za 1 godzinę roboczą na podstawie wysokości składek emerytalnych wpłaconych do Pension Danmark. Przedsiębiorstwo kontroluje, czy wyliczona liczba godzin jest poprawna i dokonuje wpłaty prawidłowej kwoty.

Celem działalności funduszu jest umożliwienie przedsiębior-stwom ubiegania się o dofinansowanie kursów doszkalających dla pracowników w ramach kształcenia ustawicznego. Fundusz koncentruje się na rozwoju kompetencji i podwyższaniu wykształ-cenia osób zatrudnionych, tak by ich możliwości utrzymania się na rynku pracy były zachowane i wzmacniane.

Wnioski o dofinansowanie z funduszu można składać internetowo na stronie www.uddannelsesfonde.dk

DA/LO Udviklingsfond /Fundusz Rozwoju DA [Dansk Arbejdsgiverforening, Duńskie Zrzesze-nie Pracodawców] / LO [Landsorganisationen i Danmark, Ogólnokrajowa Centrala Związkowa]/Przedsiębiorstwa objęte postanowieniami układów zbiorowych pracy wpłacają na fundusz 36 øre za każdą godzinę roboczą faktycznie przepracowaną w Danii.

Funduszem zarządza Dansk Arbejdsgiverforening. Siedziba funduszu mieści się pod adresem:DA/LO UdviklingsfondenVester Voldgade 113DK-1790 København VTel.: +45 33 11 36 88Faks: +45 33 93 30 86E-mail: MOL@da.dkInternet: www.da-lo.dk

Fundusz wysyła do przedsiębiorstw 2 wezwania do zapłaty w roku, w lutym i sierpniu. Przedsiębiorstwo samo wylicza liczbę faktycznie przepracowanych godzin.

Jaką korzyść może odnieść przedsiębiorstwo z tytułu wpłat na rzecz funduszu?Przedsiębiorstwa mogą szkolić swoich pracowników m.in. w zakresie kwalifikacji niezbędnych mężom zaufania (przedsta-wicielom pracowników) oraz pozostałych kursów organizowa-nych przez związki zawodowe (FIU – Fagbevægelsens Interne Uddannelser, system szkoleń Ogólnokrajowej Centrali Związkowej LO). Organizacje pracodawców mogą przeznaczać swoją część składki na kształcenie pracodawców - reprezentantów przedsię-biorstw członkowskich. Łączną kwotę składek po odjęciu kosztów dzieli się w następujących proporcjach: ¾ na rzecz organizacji członkowskich LO i ¼ na rzecz organizacji członkowskich Dansk Arbejdsgiverforening.

Boczny 7/122016

Narodziny dziecka pracownika Jeśli przedsiębiorstwo nie korzysta z innego rozwiązania w za-kresie rekompensaty kosztów ponoszonych w związku z narodzi-nami dzieci jego pracowników, to poprzez członkostwo w Dansk Byggeri lub innej organizacji pracodawców należącej do Dansk Arbejdsgiverforening, zostaje objęte programem DA-Barsel, o ile posiada duński numer identyfikacyjny CVR – czyli stałe miejsce wykonywania działalności w Danii.

DA-Barsel to program wyrównywania kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwo w związku z narodzinami dzieci jego pracowników.

Udział w programie kosztuje obecnie 325 kr. kwartalnie za każde-go pracownika w wieku od 18 do 67 lat.

Programem zarządzaDA-BarselVester Voldgade 113DK-1790 København V

Program ubezpieczenia zdrowotnego Jeśli w dniu 10 grudnia 2010 r. przedsiębiorstwo nie było zgłoszo-ne do programu ubezpieczenia zdrowotnego, którym zarządza Pension Danmark, to od dnia 1 stycznia 2011 r. jest nim objęte automatycznie i naliczana jest wobec niego podwyższona o 0,15% składka pracodawcy na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych.

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy wpłacać jednocze-śnie ze składką na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych.

Patrz punkt „Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrud-nionych”.

Wymogi w zakresie dokumentacjiodcinki wypłat wynagrodzeń Odcinki wypłat wynagrodzeń z kraju pochodzenia mogą być akceptowane, jeśli zawierają dane spełniające minimalne wymogi określone w układach zbiorowych, tj.:

1) Numer identyfikacyjny przedsiębiorstwa

2) Rozliczenie prac wynagradzanych wg stawek godzinowych (liczba przepracowanych godzin roboczych)

3) Rozliczenie prac wynagradzanych wg stawek akordowych / rozliczenie nadwyżek akordowych

4) Rozliczenie prac wykonywanych w godzinach nadliczbowych

5) Wynagrodzenie za czas choroby

6) Zgromadzone środki na rekompensatę urlopową i z tytułu utra-conych zarobków w święta przypadające w dni powszednie

7) Zwrot kosztów przejazdu

8) Składka na ATP /Arbejdsmarkedets Tillægspension, Uzupeł-niające Dodatkowe Ubezpieczenie Emerytalne Osób Zatrud-

nionych/ (jeśli danego pracownika obejmuje duński system ubezpieczenia społecznego)

9) Składka emerytalna

10) Rekompensata za pierwszy, drugi i trzeci dzień pozostawania bez pracy (tylko jeśli dany pracownik jest członkiem duńskiej kasy ubezpieczeń na wypadek bezrobocia).

dokumenty umów o pracę Umowy o pracę z kraju pochodzenia mogą być akceptowane, jeśli zawierają dane spełniające minimalne wymogi określone w układach zbiorowych, tj.:

1) Nazwa, siedziba, numer telefonu i numer identyfikacyjny przed-siębiorstwa

2) Imię i nazwisko, adres, numer telefonu i numer identyfikacyjny pracownika

3) Określenie układu zbiorowego pracy, który ma zastosowanie do stosunku pracy w okresie oddelegowania

4) Sposób wynagrodzenia – wynagrodzenie godzinowe lub akordowe

5) W przypadku wynagrodzenia godzinowego – uzgodniona stawka początkowa

6) Częstotliwość wypłat wynagrodzenia

7) Określenie, czy miejsce pracy jest stałe czy tymczasowe

8) Data rozpoczęcia zatrudnienia

9) Podpisy stron.

tygodniowe wykazy wykonanych pracNie ma wymogów formalnych co do treści tygodniowych wykazów wykonanych prac.

Zebrania zwoływane w terminie 48 godzinStrony układów zbiorowych pracy w Danii są zgodne co do tego, że wszelkie prace w duńskim sektorze budowlano-montażowym powinny być wykonywane na warunkach wynikających z posta-nowień układów zbiorowych, które zabezpieczają wysokość wy-nagrodzeń pracowników, a także czas oraz warunki wykonywania przez nich pracy.

Jeśli jedna ze stron układu zbiorowego wykaże istnienie okolicz-ności, które mogą wskazywać na naruszenie postanowień układu zbiorowego, zwołuje się zebranie.

Zebranie odbywa się w terminie 48 godzin (o ile strony nie uzgodnią inaczej) na placu budowy. Jest to zebranie organizacji, podczas którego strony wspólnie usiłują ustalić, czy postanowie-nia układu zbiorowego są przestrzegane.

O ile w trakcie tego zebrania nie uda się przedstawić wystar-czających informacji dotyczących danej sprawy, muszą one być przedłożone federacji związkowej najpóźniej na 72 godziny po tym zebraniu.

Jeżeli na zebraniu organizacji nie zostanie uzyskana zgodność co do tego, czy postanowienia układu zbiorowego pracy są,

Boczny 8/122016

czy też nie są, przestrzegane, to do składu orzekającego może dołączyć stały superarbiter wyznaczony przez Sąd Pracy w celu jak najszybszego wydania orzeczenia arbitrażowego (patrz punkt „Zasady rozpatrywania sporów zbiorowych”).

Zasady rozpatrywania sporów zbiorowychPrzy rozpatrywaniu sporów zbiorowych w Danii rozróżnia się dwa typy spraw:2 Naruszenie postanowień układu zbiorowego2 Interpretacja (lub stosowanie) postanowień układu zbiorowego.

W razie naruszenia postanowień układu zbiorowego, np. wstrzy-mania wykonywania pracy przez pracowników lub wypłaty wyna-grodzeń przez przedsiębiorstwo, sprawa podlega rozstrzygnięciu przez Sąd Pracy. Sąd Pracy wchodzi w skład systemu duńskich sądów powszechnych, ale zajmuje się wyłącznie sprawami doty-czącymi rynku pracy.

Przed rozpoczęciem postępowania przed Sądem Pracy odbywa się wspólne posiedzenie przedstawicieli DA i LO w siedzibie DA. Wspólne posiedzenia w trybie przyspieszonym są zwoływane w terminie 7 dni. Na wspólnym posiedzeniu ustala się, czy faktycz-nie nastąpiło naruszenie postanowień układu zbiorowego.

Jeśli skarżący podtrzymuje zamiar skierowania sprawy do Sądu Pracy, opracowywany jest pozew, który przesyła się do strony przeciwnej oraz Sądu Pracy. Analogicznie, pozwany przygotowu-je odpowiedź na pozew. W zakresie przedkładania sporów pod rozstrzygnięcie Sądu Pracy nie obowiązują żadne terminy. Po zakończeniu wymiany pism wyznaczana jest rozprawa, podczas której Sąd wydaje końcowy wyrok.

Postępowanie przed Sądem Pracy w praktyce może trwać do 2 lat.

Rozbieżności dotyczące interpretacji – innymi słowy stosowania – układów zbiorowych są rozpatrywane zgodnie z zasadami okre-ślonymi w każdym z nich. Strony układów zbiorowych uzgodniły, że wszelkie spory należy rozstrzygać w drodze rokowań pomię-dzy organizacjami. Postanowienia w tym zakresie nie są identycz-ne dla wszystkich zakresów branżowych układów, ale zasadniczo reguły są następujące:

Lokalne negocjacjeSpór rozpatrywany jest w danym przedsiębiorstwie przez bezpo-średnio zaangażowane strony.

Postępowanie pojednawczeO ile nie uda się rozwiązać sporu na szczeblu lokalnym, strona skarżąca wnioskuje o wszczęcie postępowania pojednawczego przez organizacje. Zwykle obowiązują tutaj dość krótkie terminy. Zwoływane jest spotkanie pojednawcze stron. Wszystkie zaanga-żowane strony mają obowiązek udziału w postępowaniu.

Na spotkaniu pojednawczym podejmowana jest próba rozwiąza-nia sporu w drodze negocjacji pomiędzy stronami. Jeśli uda się doprowadzić do porozumienia, sprawa jest zamknięta.

Arbitraż branżowyJeśli organizacje nie dojdą do porozumienia na spotkaniu po-jednawczym, spór można przekazać do rozpatrzenia w trybie branżowego arbitrażu.

Arbitraż branżowy to w zasadzie niepubliczna instancja prawna, w której strony zgodnie poddają się rozstrzygnięciu superarbitra. Posiedzenie trybunału arbitrażowego jest zwykle zwoływane w terminie ok. 3 miesięcy.

W trakcie posiedzenia strony przedstawiają okoliczności sprawy. Następnie superarbiter wydaje orzeczenie, od którego nie przy-sługuje żadne środki odwoławcze, i sprawa zostaje zamknięta.

Boczny 9/122016

Wymogi i zasady, które nie wynikają z układów zbioro-wych, a których trzeba przestrzegać wykonując prace w sektorze budowlano-montażowym w Danii

Wymogi w zakresie udokumentowania kompetencji zawodowych Niezależnie od warunków w zakresie kompetencji zawodowych pracowników przewidzianych w poszczególnych układach zbiorowych, państwo duńskie wymaga od cudzoziemców, którzy zamierzają tymczasowo lub dorywczo wykonywać pracę w Danii, by przed przystąpieniem do jej świadczenia poddali się kontroli swoich kwalifikacji zawodowych przez duńską Państwową Inspek-cję Pracy /Arbejdstilsynet/. Obowiązek ten dotyczy:2 wykonywania prac przy użyciu azbestu2 operatorów podnośników teleskopowych2 monterów urządzeń dźwigowych (wind)2 operatorów wózków widłowych2 operatorów żurawi (żurawi samojezdnych i wieżowych oraz

żurawi montowanych na pojazdach, o maksymalnym momencie obciążającym powyżej 25 tonometrów)

2 instalatorów urządzeń i systemów chłodzących2 wykonywania montażu rusztowań, z wyjątkiem rusztowań jezd-

nych i stojakowych2 wykonywania prac spawalniczych (zgodnie z Rozporządze-

niem Państwowej Inspekcji Pracy nr 908 z dnia 27.09.2005 r. o środkach zapobiegania ryzyku chorób nowotworowych podczas wykonywania prac przy użyciu substancji i materiałów /„kræftbekendtgørelsen”/).

Cudzoziemcy, którzy przybywają do Danii na pobyt stały z zamia-rem świadczenia pracy w jednej z powyższych dziedzin, a także w każdym innym zawodzie wymagającym szczególnych kompe-tencji na podstawie przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, muszą przed podjęciem takiej pracy uzyskać decyzję o uznaniu ich kwalifikacji zawodowych. Informacje o właściwej procedurze znajdują się na stronie duńskiego Ministerstwa Nauki, Innowacji i Szkolnictwa Wyższego (www.en.iu.dk/recognition).

Adres Państwowej Inspekcji Pracy jest następujący:ArbejdstilsynetPostboks 1228DK-0900 København CTel.: +45 70 12 12 88Faks: +45 70 12 12 89E-mail: at@at.dkInternet: www.at.dk

Rozpatrywanie wniosku może trwać 2 do 3 miesięcy, a więc zale-ca się jego złożenie z odpowiednim wyprzedzeniem.

Wykonywanie instalacji elektrycznych, wodnych, grzewczych, gazowych i sanitarnychW Danii prace w zakresie instalacji elektrycznych, wodnych, grzew-czych, gazowych i sanitarnych mogą być wykonywane wyłącznie

przez przedsiębiorstwa posiadające odpowiednie zezwolenie.

Jeśli dane przedsiębiorstwo ma stosowne uprawnienia lub licencję w kraju, w którym mieści się jego siedziba, to w większości przypad-ków na tej podstawie będzie mogło uzyskać zezwolenie duńskie.

Z wnioskiem o jego udzielenie należy zwrócić się do Urzędu ds. Bezpieczeństwa Technologicznego:SikkerhedsstyrelsenNørregade 63DK-6700 EsbjergTel.: +45 3373 2000Faks: +45 3373 2099E-mail: sik@sik.dkInternet: http://www.sik.dk/

Rozpatrywanie wniosku może trwać 3 do 4 miesięcy, a więc zale-ca się jego złożenie z odpowiednim wyprzedzeniem.

Członkostwo pracowników w związkach zawodowychCzłonkostwo w organizacjach branżowych jest w Danii dobro-wolne, ale w przypadku dłuższego okresu oddelegowania Dansk Byggeri zaleca przystąpienie pracowników do właściwych związ-ków zawodowych.

Członkostwo przedsiębiorstw w organizacjach pracodawców Członkostwo w organizacjach pracodawców jest w Danii dobro-wolne, ale w przypadku przedsiębiorstw planujących dłuższy okres działalności na tutejszym rynku i nieposiadających wiedzy na temat miejscowych zwyczajów i ustalonych praktyk w sektorze budowlano-montażowym, przynależność do takiej organizacji może być korzystna, gdyż daje bezpośredni dostęp do informacji i doradztwa w zakresie obowiązujących przepisów i reguł.

Członkostwo w kasie ubezpieczeń na wypadek bezrobociaZaleca się, by oddelegowani pracownicy sprawdzili, czy w okresie pobytu w Danii obejmuje ich ubezpieczenie na wypadek bezro-bocia z kraju pochodzenia, a jeśli nie, by przystąpili do jednej z duńskich kas ubezpieczeń /A-kasse/, by w razie ustania stosunku pracy po okresie oddelegowania przysługiwał im zasiłek.

Jeżeli staż pracy pracownika w kraju jego pochodzenia ma zostać uwzględniony przez duńską kasę, to wniosek o objęcie członko-

Boczny 10/122016

stwem należy złożyć w terminie 8 tygodni od rozpoczęcia pracy w Danii (formularz E 301).

Pracownik będzie ubezpieczony w pełnym zakresie po przepra-cowaniu co najmniej 296 godzin w okresie 12 tygodni/3 miesięcy i o ile, w razie utraty pracy, będzie aktywnie poszukiwał nowego zajęcia w Danii.

Obowiązek rejestracji zagranicznych usługodawcówZagraniczne przedsiębiorstwa świadczące usługi w Danii – także za pośrednictwem oddelegowanych pracowników – winny przed przystąpieniem do ich wykonywania zgłosić swoją działalność do tzw. rejestru RUT (Registeret for Udenlandske Tjenesteydere, Rejestr Zagranicznych Usługodawców).

Przedsiębiorstwa te są ponadto zobowiązane do przedstawienia swojemu zleceniodawcy potwierdzenia dokonania takiego zgło-szenia najpóźniej w chwili przystąpienia do świadczenia usług.

Zgłoszenia można dokonać internetowo na stronie www.virk.dk/rut. Są tam dostępne elektroniczne formularze w języku duńskim, angielskim, niemieckim i polskim.

Obowiązek zgłoszenia do rejestru RUT nie zachodzi tylko w przypadku, gdy:

1) okres wykonywania usług nie przekracza 8 dni,

2) wykonywanie usług odbywa się w ramach dostawy urządzeń lub instalacji technicznych oraz

3) zadanie oddelegowanego(-ych) pracownika(-ów) lub przedsię-biorstwa w Danii polega na montażu, instalacji, przeglądzie lub naprawie urządzeń bądź instalacji technicznych, lub przeka-zaniu informacji o takich urządzeniach bądź instalacjach tech-nicznych, a ponadto są oni specjalistami/posiadają kwalifikacje w tym zakresie.

Ubezpieczenie od wypadków przy pracy Przedsiębiorstwo winno upewnić się, czy w okresie oddelegowa-nia pracownicy są objęci posiadanym przez nie ubezpieczeniem od wypadków przy pracy.

Jeżeli tak nie jest, przedsiębiorstwo powinno zawrzeć dodatkowe ubezpieczenie pokrywające następstwa ewentualnych wypadków przy pracy w okresie oddelegowania do Danii.

Ubezpieczenie społeczne, jeśli w okresie oddelegowania do Danii pracownicy są objęci systemem ubezpieczenia społecznego w kraju pochodzenia Przedsiębiorstwo winno upewnić się, czy w okresie oddelegowa-nia pracownicy są objęci systemem ubezpieczenia społecznego w kraju pochodzenia, a także, że zabierają ze sobą stosowne dokumenty, które to potwierdzają.

Dokumenty te to formularz E 101 (do upływu daty ważności), formularz A1 (wystawiany po 1 maja 2010 r.) lub pismo potwier-dzające od kasy ubezpieczenia zdrowotnego, do której należy pracownik w państwie pochodzenia, w przypadku obywateli UE.

W przypadku obywateli EOG (Norwegia, Liechtenstein i Islandia) oraz Szwajcarii wymagana jest ta sama dokumentacja, so od obywateli UE (czyli ważny formularz A1).

Ubezpieczenie społeczne, jeśli w okresie oddelegowania do Danii pracownicy nie mogą być objęci systemem ubezpieczenia społeczne-go w kraju pochodzeniaJeśli pracownicy nie są objęci systemem ubezpieczenia społecz-nego w kraju pochodzenia, np. dlatego, że przedsiębiorstwo dele-gujące osiąga w nim mniej niż 25% swojego obrotu lub pracownik zamieszkuje w państwie trzecim i niemożliwe jest zawarcie porozumienia w myśl Artykułu 16 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 (weszło w życie dnia 1 maja 2010 r.) lub Artykułu 17 Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71, które nadal obowiązuje w stosunku do Norwegii, Islandii, Liechtensteinu i Szwajcarii, to pracownicy ci podlegają i muszą zostać objęci duńskimi przepisami w zakresie ubezpieczenia społecznego.

To oznacza, że:2 Ubezpieczenie od wypadków przy pracy

Przedsiębiorstwo delegujące winno ubezpieczyć pracownika od następstw wypadków przy pracy oraz jej szkodliwego wpływu na zdrowie zgodnie z obowiązującymi duńskimi przepisami.

2 Składka na Arbejdsmarkedets Erhvervssygdomssi-kring /AES, Ubezpieczenie Rynku Pracy od Chorób Zawodowych/ Przedsiębiorstwo delegujące winno odprowadzać składkę na AES.

2 Arbejdsmarkedets Tillægspension /ATP, Uzupełnia-jące Dodatkowe Ubezpieczenie Emerytalne Osób Zatrudnionych/ Przedsiębiorstwo delegujące oraz pracownik winni odprowa-dzać składkę na ATP. To oznacza, że przedsiębiorstwa, które nie posiadają swojej siedziby w Danii, muszą uzyskać numer identyfikacyjny CVR i zarejestrować się jako pracodawca od-prowadzający składkę na ATP. Przedsiębiorstwo winno zwrócić się do najbliższego urzędu skarbowego z wnioskiem o zarejestrowanie go jako praco-dawcy odprowadzającego składkę na ATP i nieposiadającego stałego miejsca prowadzenia działalności w Danii. Należy ubiegać się o zarejestrowanie w funduszu ATP przez wypełnie-nie formularza 40110, który dostępny jest na stonie duńskiego urzędu skarbowego www.skat.dk. Po wejściu na stronę proszę wyszukać „blanket 40110”

2 Zasiłek chorobowy i macierzyński Przedsiębiorstwo delegujące jest zobowiązane do wypłaty zasiłku chorobowego i macierzyńskiego pracownikom na takich samych zasadach jak pracodawcy duńscy i przysługuje mu prawo do uzyskiwania zwrotu wypłaconych świadczeń, również na takich samych zasadach jak pracodawcom duńskim.

Boczny 11/122016

2 Karty ubezpieczeniowe Oddelegowani pracownicy powinni zwrócić się do urzędu gmi-ny, w której znajduje się ich miejsce pracy i uzyskać żółtą kartę ubezpieczenia zdrowotnego, niebieską kartę ubezpieczeniową UE oraz formularz E 106 (do użytku przez instytucje ubezpie-czenia społecznego w kraju zamieszkania).

Podatek VATJeśli przedsiębiorstwo wykonuje zlecenie na rzecz duńskiego podmiotu zarejestrowanego jako płatnik podatku VAT, to faktura winna być wystawiona bez VAT i zawierać duński numer identyfi-kacji VAT kontrahenta.

Jeśli przedsiębiorstwo wykonuje zlecenie na rzecz prywatnego duńskiego klienta, winno być zarejestrowane jako płatnik podatku VAT w Danii, a wystawiona przez nie faktura musi obejmować duński VAT w wysokości 25%.

Rejestracji przedsiębiorstwa jako płatnika VAT w Danii można dokonać wchodząc na https://secure.capevo.net/XForm/frontend/irsvirk.aspx? alias=40112+PDF&groupid=122i wypełniając formularz „Registration of non-Danish Company”.

Podatek dochodowy Gdy zagraniczne przedsiębiorstwo świadczy usługi w Danii, są one zwykle objęte postanowieniami konwencji o unikaniu podwój-nego opodatkowania pomiędzy Danią a państwem, w którym ma ono swoją siedzibę.

Należy tu jednak rozróżnić samodzielne wykonywanie usług na podstawie umowy o ich świadczenie/wykonawstwo i dostarczanie siły roboczej, która wykonuje prace na odpowiedzialność, ryzyko i pod kierownictwem zleceniodawcy.

W przypadku samodzielnego świadczenia usług na podstawie umowy zastosowanie mają przepisy właściwej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeśli natomiast mamy do czynienia z leasingiem pracowniczym, to duński zleceniodawca jest zobowiązany do potrącania i odprowadzania podatku w wyso-kości 35,6 % wynagrodzenia pracownika brutto w całym okresie oddelegowania.

Bezpieczeństwo i higiena pracy Informacje o duńskich przepisach w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy można znaleźć na poniższych stronach:www.byggesikkerhed.dkwww.sicheren-arbeitsplatz.dkwww.build-ryzykuj.dkwww.safe-construction.dk

Warunki kontraktów i umów

AB 92 W Danii opracowano tzw. AB 92 /Almindelige Betingelser, Ogólne Warunki/ - ogólne warunki wykonywania prac i dostaw w sekto-rze budowlano-montażowym, które są powszechnie stosowane przy zawieraniu umów pomiędzy profesjonalnymi podmiotami tej branży. Zagranicznym przedsiębiorstwom zaleca się zapoznanie z AB92 i wdrożenie ich do użytku przy zawieraniu umów na prace budowlane i montażowe w Danii.

ABT 93Podobnie, do celów zawierania umów o generalne wykonawstwo prac budowlanych i montażowych, opracowano warunki ABT 93 /Almindelige Betingelser for Totalentrepriser, Ogólne Warunki dla Wykonawstwa Generalnego/, które również zaleca się stosować zagranicznym przedsiębiorstwom.

AB ForbrugerZ kolei do zawierania umów pomiędzy firmami budowlanymi a prywatnymi inwestorami służą warunki AB-Forbruger /Almindelige Betingelser –Forbruger, Ogólne Warunki – Konsument/, które również zaleca się stosować zagranicznym przedsiębiorstwom.

Ustawa o pozyskiwaniu ofertDuńska ustawa o pozyskiwaniu ofert /Tilbudsloven/ reguluje tę kwestię w odniesieniu do publicznych zamówień na prace budowlane i montażowe, których wartość jest niższa od wartości progowej określonej w dyrektywie 93/37/EWG. Wartość progowa w większości przypadków wynosi 5.150.548 ECU, ale w odnie-sieniu do pewnych kontraktów na prace budowlane i montażowe objętych dyrektywą 2004/17/WE jest równa 5.000.000 ECU.

Przełącznik Chiefconsulent Søren Lange Nielsen

Phone: +45 72 16 00 94

Mail: SLN@danskbyggeri.dk

Boczny 12/122016

Dansk Byggeri jest organizacją gospodarczą gromadzącą pracodawców sektora budowlanego, montażowego i przemy-słowego związanego z budownictwem. Ok. 6.000 członków – firm reprezentujących wszystkie etapy procesu budowla-nego – zapewnia szeroki zasięg geograficzny i branżowy zrzeszenia.

Do głównych zadań Dansk Byggeri należy wywieranie wpływu na istotne kwestie gospodarcze i polityczne, udział w debacie publicznej, świadczenie doradztwa oraz zawieranie układów zbiorowych pracy, aby przedsiębiorstwa człon-kowskie mogły w najlepszy możliwy sposób rozwijać swoją działalność, zwiększając zatrudnienie oraz konkurencyjność.

Redakcyjny: Dansk Byggeri/Søren Lange Nielsen, chefkonsulent. DTP: Dansk Byggeri/Ditte Brøndum. Fotografia: Ricky John Molloy i Anders Bach. Adres: Dansk Byggeri, Nørre Voldgade 106, 1358 Copenhagen K, phone: +45 72 16 00 00, www.danskbyggeri.dk