Wprowadzenie do systemu ocen oddziaływania na rodowisko · • dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu...

12
Wprowadzenie do systemu ocen oddzialywania na środowisko Krzysztof Mielniczuk Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości © Warszawa, 08-09.2008 r. Co to jest przedsięwzięcie? Warszawa, 08-09.2008 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości © 2 Rozumie się przez to zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przeksztalceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym równieŜ na wydobywaniu kopalin. Przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, takŜe jeŜeli są one realizowane przez róŜne podmioty. (art. 3 ust. 14)

Transcript of Wprowadzenie do systemu ocen oddziaływania na rodowisko · • dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu...

Wprowadzenie do systemu ocen

oddziaływania na środowisko

Krzysztof Mielniczuk

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości © Warszawa, 08-09.2008 r.

Co to jest przedsięwzięcie?

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©2

• Rozumie się przez to zamierzenie

budowlane lub inną ingerencję w

środowisko polegającą na

przekształceniu lub zmianie

sposobu wykorzystania terenu, w

tym równieŜ na wydobywaniu

kopalin.

• Przedsięwzięcia powiązane

technologicznie kwalifikuje się jako

jedno przedsięwzięcie, takŜe jeŜeli

są one realizowane przez róŜne

podmioty.

(art. 3 ust. 14)

Co to jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko?

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©3

Rozumie się przez to postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na

środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w

szczególności:

• weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,

• uzyskanie wymaganych opinii i uzgodnień,

• zapewnienie moŜliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.

(art. 2 ust. 7)

Co to jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000?

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©4

Rozumie się przez to

ocenę oddziaływania

przedsięwzięcia na

środowisko

ograniczoną do badania oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000

(art.3 ust. 6)

Co to jest strategiczna OOŚ?

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©5

Rozumie się przez to postępowanie w

sprawie oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu i programu, obejmujące w szczególności:

a) uzgodnienie stopnia szczegółowości

informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko

b) sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko

c) uzyskanie wymaganych ustawą opinii

d) zapewnienie moŜliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu

(art.3. ust.15)

OOŚ to procedura a nie dokument!

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©6

• Ocena oddziaływania na środowisko to nie jest jeden dokument!

• OOŚ to długa i skomplikowana procedura

• OOŚ kończy się wydaniem decyzji o

środowiskowych uwarunkowaniach zgody na

realizację przedsięwzięcia (tzw. decyzji środowiskowej, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach)

• OOŚ składa się z kilku etapów, nowe przepisy

przewidują dla niektórych przedsięwzięć ocenę

powtórną

• Występuje element konsultacji społecznych

• Wiele organów jest zaangaŜowanych w

opiniowanie i konsultacje dokumentów

• Przepisy OOŚ są często nowelizowane

Jakie przedsięwzięcia wymagają OOŚ? (1)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©7

Prawie kaŜde przedsięwzięcie podejmowane przez człowieka powoduje negatywne oddziaływanie a środowisko (nawet małe biuro produkuje odpady, zuŜywa wodę czy powoduje emisję spalin zsamochodów).

Wśród wszystkich przedsięwzięć mogących negatywnie oddziaływać na środowisko przepisy UE i polskie wyróŜniają przedsięwzięcia mogące ZNACZĄCO oddziaływać na środowisko

Jakie przedsięwzięcia wymagają OOŚ? (2)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©8

Przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga realizacja następujących planowanych

przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko:

– planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco

oddziaływać na środowisko (I grupa)

– planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco

oddziaływać na środowisko, jeŜeli obowiązek przeprowadzenia

oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko został

stwierdzony na podstawie art. 65 ust.1(tj. w wyniku przeprowadzenia postępowania kwalifikującego – tzw. screeningu) (II grupa)

(art.61 ust. 1)

Jakie przedsięwzięcia wymagają oceny oddziaływania na Naturę 2000?

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©9

Realizacja planowanego przedsięwzięcia innego niŜ określone w ust. 1

wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeŜeli:

– przedsięwzięcie to moŜe znacząco oddziaływać na obszar Natura

2000, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub

nie wynika z tej ochrony,

– obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na

obszar Natura 2000 został stwierdzony na podstawie art.98 ust.1

(tj. organ właściwy do wydania decyzji wymaganej przed

rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia innego niŜ przedsięwzięcie

mogące znacząco oddziaływać na środowisko stwierdził

moŜliwość potencjalnego znaczącego oddziaływania na Naturę 2000,

organ ma obowiązek rozwaŜyć taką moŜliwość)

(III grupa) (art. 61 ust. 2)

Podział przedsięwzięć na grupy I - III

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©10

• I grupa – planowane przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco

oddziaływać na środowisko

• II grupa - planowane przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco

oddziaływać na środowisko

• III grupa - przedsięwzięcia nie naleŜące do I lub II grupy ale mogące

znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000

Podział przedsięwzięć na grupy I-III w przepisach polskich

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©11

• Listę przedsięwzięć z I i II grupy zawiera rozporządzenie Rady

Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów

przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz

szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem

przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na

środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, ze zm.),

nazywane dalej Rozporządzeniem OOŚ

• Ww. rozporządzenie moŜe obowiązywać nie dłuŜej niŜ 24 miesiące od

wejścia w Ŝycie ustawy o udziale społeczeństwa

• Ustawa o udziale społeczeństwa zawiera delegację do wydania przez

MŚ nowego Rozporządzenia OOŚ

• Nie ma listy przedsięwzięć z III grupy – to moŜe być kaŜde przedsięwzięcie!!!

Podział przedsięwzięć na grupy I – III w przepisach UE

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©12

• Listę przedsięwzięć z I i II grupy zawiera Dyrektywa Rady

85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny wpływu

wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na

środowisko naturalne (nazywana dalej Dyrektywą OOŚ) w Aneksach I i II

• Nie ma pełnej zgodności Aneksów I i II z polskim rozporządzeniemOOŚ!!!

• Nie ma listy przedsięwzięć z grupy III. Ocenie wpływu na Naturę

2000 podlegają wszystkie przedsięwzięcia, o których mowa w art. 6.3. Dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 w sprawie ochrony

siedlisk naturalnych oraz dzikiej flory i fauny (nazywana dalej

Dyrektywą Siedliskową)

13

Podstawy prawne,niezgodności

polskiego prawa z dyrektywami UE i związane z tym

zmiany w polskich przepisach

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości © Warszawa, 08-09.2008 r.

Podstawy prawne UE (1)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©14

• Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie

oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i

prywatne na środowisko naturalne (Dyrektywa OOŚ)

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27

czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i

programów na środowisko (Dyrektywa SOOŚ/SEA)

• Dyrektywa 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 w sprawie ochrony siedlisk

naturalnych oraz dzikiej flory i fauny (Dyrektywa Habitatowa/Siedliskowa)

• Dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony

dzikich ptaków (Dyrektywa Ptasia)

Podstawy prawne UE (2)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©15

• dyrektywa Rady 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r. dotycząca

zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli

(Dyrektywa IPPC)

• dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28

stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji

dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/WE

• dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26

maja 2003 r. przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do

sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska

oraz zmieniająca w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do

wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE

Konwencje międzynarodowe

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©16

• Konwencja z Espoo -konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzona w Espoo dnia 25 lutego 1991 r. (Dz.U. z 1999 r. Nr 96, poz.110)

• Konwencja z Aarhus -konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzona w Aarhus (Dz.U.Nr 78, poz. 706)

Przepisy polskie (1)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©17

• ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r.

Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr

62, poz. 627, ze zm.), nazywana dalej

UPoś,

• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9

listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz.

2573, ze zm.), nazywane dalej

Rozporządzeniem OOŚ

Przepisy polskie (2)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©18

• Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji

w zakresie dróg publicznych

• Ustawa o ochronie przyrody

• Ustawa Prawo budowlane

• Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych

• Ustawa o odpadach

• Ustawa Prawo wodne

• Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Zmiany prawne w obszarze OOŚ (1)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©19

• W 2006 r. Komisja Europejska wszczęła przeciw Polsce postępowanie administracyjne w sprawie o naruszenie przepisów Dyrektywy OOŚ

(naruszenie nr 2006/2281) na postawie art. 226 TWE.

• Dotychczas przeprowadzono dwa etapy procedury, tj.:

• Wezwanie do usunięcia uchybień, (tzw. uwagi formalne – letter of

formal notice) na które władze polskie udzieliły odpowiedzi pismem z

dnia 4 września 2006 r.;

• Uzasadniona opinia (reasoned opinion) na którą władze polskie

udzieliły odpowiedzi pismem z dnia 18 października 2007 r.)

Zmiany prawne w obszarze OOŚ (2)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©20

• W przypadku, gdyby Polska nie doszła do porozumienia z KE w

przedmiotowej sprawie, kolejnym krokiem procedury jest tzw. faza

sporna, polegająca na wniesieniu skargi Komisji Europejskiej do

Trybunału Sprawiedliwości WE i rozpoczęciu postępowania sądowego

• Gdyby faza sporna zakończyła się uwzględnieniem przez ETS skargi

KE (stwierdzeniem naruszenia prawa wspólnotowego przez Polskę),

moŜe wówczas nastąpić faza egzekucyjna. Jeśli Polska nie wykona w

tej sytuacji wyroku ETS, Komisja ma prawo nałoŜyć na państwo

członkowskie karę pienięŜną. Jest to tzw. procedura przymuszenia do

wykonania wyroku

Zmiany prawne w obszarze OOŚ (3)

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©21

• Jak wynika z komunikatów wydanych przez Ministerstwo Rozwoju

Regionalnego, postępowanie przeciw Polsce skończy się

najprawdopodobniej na fazie administracyjnej, bowiem Komisja zgadza

się na rozwiązania zaproponowane przez Polskę

• Rozwiązania te znalazły się w projekcie ustawy o udziale

społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania

na środowisko

• Projekt ustawy jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa

Środowiska (www.mos.gov.pl) i Sejmu (www.sejm.gov.pl) . Ustawa

została przyjęta przez rząd 15 lipca 2008 r., jest po pierwszym czytaniu

w sejmowej Komisji OŚZNiL i ma wejść w Ŝycie w październiku 2008 r.

NajwaŜniejsze zarzuty KE

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©22

• nieprawidłowa transpozycja pojęcia development consent („zezwolenia na inwestycję”),

• nieprawidłowa transpozycja przepisów dotyczących „zezwolenia nainwestycję” w kontekście zgłoszenia budowy, wykonywania robót budowlanych, zmiany sposobu uŜytkowania obiektu budowlanego lub jego części,

• zbyt wczesne w toku procesu inwestycyjnego przeprowadzanie postępowania w sprawie ooś dla dróg krajowych,

• nieprawidłowa transpozycja pojęcia „zainteresowana społeczność”,• niepełna zgodność polskich przepisów w zakresie „informowania”

społeczności z wymaganiami art. 6 ust. 2 dyrektywy 85/337/EWG,

• nieprawidłowa wykładnia przepisów dyrektywy w zakresie stosowania procedury screeningu, której podlegają przedsięwzięcia wymienione w Aneksie II dyrektywy 85/337/EWG

NajwaŜniejsze zmiany wprowadzane przez ustawę o

udziale społeczeństwa

Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©23

• „oceny strategiczne” dla dokumentów z zakresu zagospodarowania

przestrzennego

• powtórne postępowanie OOŚ na etapie pozwolenia na budowę

• udział społeczeństwa i NGO - rozszerzenie

• oceny na obszarach Natura 2000 – rozszerzenie

• realizacja przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na

środowisko oraz przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na

obszar Natura 2000 – wyłącznie na podstawie pozwolenia na budowę

(odejście od zgłoszeń)

• nowy centralny organ administracji rządowej – Generalna Dyrekcja

Ochrony Środowiska + 16 regionalnych oddziałów GDOŚ

• Delegacja do zmiany Rozporządzenia OOŚ