Wprowadzenie do systemu ocen oddziaływania na rodowisko · • dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu...
Transcript of Wprowadzenie do systemu ocen oddziaływania na rodowisko · • dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu...
Wprowadzenie do systemu ocen
oddziaływania na środowisko
Krzysztof Mielniczuk
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości © Warszawa, 08-09.2008 r.
Co to jest przedsięwzięcie?
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©2
• Rozumie się przez to zamierzenie
budowlane lub inną ingerencję w
środowisko polegającą na
przekształceniu lub zmianie
sposobu wykorzystania terenu, w
tym równieŜ na wydobywaniu
kopalin.
• Przedsięwzięcia powiązane
technologicznie kwalifikuje się jako
jedno przedsięwzięcie, takŜe jeŜeli
są one realizowane przez róŜne
podmioty.
(art. 3 ust. 14)
Co to jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko?
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©3
Rozumie się przez to postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w
szczególności:
• weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,
• uzyskanie wymaganych opinii i uzgodnień,
• zapewnienie moŜliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.
(art. 2 ust. 7)
Co to jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000?
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©4
Rozumie się przez to
ocenę oddziaływania
przedsięwzięcia na
środowisko
ograniczoną do badania oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000
(art.3 ust. 6)
Co to jest strategiczna OOŚ?
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©5
Rozumie się przez to postępowanie w
sprawie oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu i programu, obejmujące w szczególności:
a) uzgodnienie stopnia szczegółowości
informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko
b) sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko
c) uzyskanie wymaganych ustawą opinii
d) zapewnienie moŜliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu
(art.3. ust.15)
OOŚ to procedura a nie dokument!
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©6
• Ocena oddziaływania na środowisko to nie jest jeden dokument!
• OOŚ to długa i skomplikowana procedura
• OOŚ kończy się wydaniem decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach zgody na
realizację przedsięwzięcia (tzw. decyzji środowiskowej, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach)
• OOŚ składa się z kilku etapów, nowe przepisy
przewidują dla niektórych przedsięwzięć ocenę
powtórną
• Występuje element konsultacji społecznych
• Wiele organów jest zaangaŜowanych w
opiniowanie i konsultacje dokumentów
• Przepisy OOŚ są często nowelizowane
Jakie przedsięwzięcia wymagają OOŚ? (1)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©7
Prawie kaŜde przedsięwzięcie podejmowane przez człowieka powoduje negatywne oddziaływanie a środowisko (nawet małe biuro produkuje odpady, zuŜywa wodę czy powoduje emisję spalin zsamochodów).
Wśród wszystkich przedsięwzięć mogących negatywnie oddziaływać na środowisko przepisy UE i polskie wyróŜniają przedsięwzięcia mogące ZNACZĄCO oddziaływać na środowisko
Jakie przedsięwzięcia wymagają OOŚ? (2)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©8
Przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga realizacja następujących planowanych
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko:
– planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco
oddziaływać na środowisko (I grupa)
– planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko, jeŜeli obowiązek przeprowadzenia
oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko został
stwierdzony na podstawie art. 65 ust.1(tj. w wyniku przeprowadzenia postępowania kwalifikującego – tzw. screeningu) (II grupa)
(art.61 ust. 1)
Jakie przedsięwzięcia wymagają oceny oddziaływania na Naturę 2000?
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©9
Realizacja planowanego przedsięwzięcia innego niŜ określone w ust. 1
wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeŜeli:
– przedsięwzięcie to moŜe znacząco oddziaływać na obszar Natura
2000, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub
nie wynika z tej ochrony,
– obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na
obszar Natura 2000 został stwierdzony na podstawie art.98 ust.1
(tj. organ właściwy do wydania decyzji wymaganej przed
rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia innego niŜ przedsięwzięcie
mogące znacząco oddziaływać na środowisko stwierdził
moŜliwość potencjalnego znaczącego oddziaływania na Naturę 2000,
organ ma obowiązek rozwaŜyć taką moŜliwość)
(III grupa) (art. 61 ust. 2)
Podział przedsięwzięć na grupy I - III
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©10
• I grupa – planowane przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco
oddziaływać na środowisko
• II grupa - planowane przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko
• III grupa - przedsięwzięcia nie naleŜące do I lub II grupy ale mogące
znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000
Podział przedsięwzięć na grupy I-III w przepisach polskich
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©11
• Listę przedsięwzięć z I i II grupy zawiera rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz
szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem
przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na
środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, ze zm.),
nazywane dalej Rozporządzeniem OOŚ
• Ww. rozporządzenie moŜe obowiązywać nie dłuŜej niŜ 24 miesiące od
wejścia w Ŝycie ustawy o udziale społeczeństwa
• Ustawa o udziale społeczeństwa zawiera delegację do wydania przez
MŚ nowego Rozporządzenia OOŚ
• Nie ma listy przedsięwzięć z III grupy – to moŜe być kaŜde przedsięwzięcie!!!
Podział przedsięwzięć na grupy I – III w przepisach UE
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©12
• Listę przedsięwzięć z I i II grupy zawiera Dyrektywa Rady
85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny wpływu
wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na
środowisko naturalne (nazywana dalej Dyrektywą OOŚ) w Aneksach I i II
• Nie ma pełnej zgodności Aneksów I i II z polskim rozporządzeniemOOŚ!!!
• Nie ma listy przedsięwzięć z grupy III. Ocenie wpływu na Naturę
2000 podlegają wszystkie przedsięwzięcia, o których mowa w art. 6.3. Dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 w sprawie ochrony
siedlisk naturalnych oraz dzikiej flory i fauny (nazywana dalej
Dyrektywą Siedliskową)
13
Podstawy prawne,niezgodności
polskiego prawa z dyrektywami UE i związane z tym
zmiany w polskich przepisach
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości © Warszawa, 08-09.2008 r.
Podstawy prawne UE (1)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©14
• Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie
oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i
prywatne na środowisko naturalne (Dyrektywa OOŚ)
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27
czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i
programów na środowisko (Dyrektywa SOOŚ/SEA)
• Dyrektywa 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 w sprawie ochrony siedlisk
naturalnych oraz dzikiej flory i fauny (Dyrektywa Habitatowa/Siedliskowa)
• Dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony
dzikich ptaków (Dyrektywa Ptasia)
Podstawy prawne UE (2)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©15
• dyrektywa Rady 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r. dotycząca
zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli
(Dyrektywa IPPC)
• dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28
stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji
dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/WE
• dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26
maja 2003 r. przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do
sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska
oraz zmieniająca w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do
wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE
Konwencje międzynarodowe
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©16
• Konwencja z Espoo -konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzona w Espoo dnia 25 lutego 1991 r. (Dz.U. z 1999 r. Nr 96, poz.110)
• Konwencja z Aarhus -konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzona w Aarhus (Dz.U.Nr 78, poz. 706)
Przepisy polskie (1)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©17
• ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr
62, poz. 627, ze zm.), nazywana dalej
UPoś,
• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9
listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz.
2573, ze zm.), nazywane dalej
Rozporządzeniem OOŚ
Przepisy polskie (2)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©18
• Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji
w zakresie dróg publicznych
• Ustawa o ochronie przyrody
• Ustawa Prawo budowlane
• Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych
• Ustawa o odpadach
• Ustawa Prawo wodne
• Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Zmiany prawne w obszarze OOŚ (1)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©19
• W 2006 r. Komisja Europejska wszczęła przeciw Polsce postępowanie administracyjne w sprawie o naruszenie przepisów Dyrektywy OOŚ
(naruszenie nr 2006/2281) na postawie art. 226 TWE.
• Dotychczas przeprowadzono dwa etapy procedury, tj.:
• Wezwanie do usunięcia uchybień, (tzw. uwagi formalne – letter of
formal notice) na które władze polskie udzieliły odpowiedzi pismem z
dnia 4 września 2006 r.;
• Uzasadniona opinia (reasoned opinion) na którą władze polskie
udzieliły odpowiedzi pismem z dnia 18 października 2007 r.)
Zmiany prawne w obszarze OOŚ (2)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©20
• W przypadku, gdyby Polska nie doszła do porozumienia z KE w
przedmiotowej sprawie, kolejnym krokiem procedury jest tzw. faza
sporna, polegająca na wniesieniu skargi Komisji Europejskiej do
Trybunału Sprawiedliwości WE i rozpoczęciu postępowania sądowego
• Gdyby faza sporna zakończyła się uwzględnieniem przez ETS skargi
KE (stwierdzeniem naruszenia prawa wspólnotowego przez Polskę),
moŜe wówczas nastąpić faza egzekucyjna. Jeśli Polska nie wykona w
tej sytuacji wyroku ETS, Komisja ma prawo nałoŜyć na państwo
członkowskie karę pienięŜną. Jest to tzw. procedura przymuszenia do
wykonania wyroku
Zmiany prawne w obszarze OOŚ (3)
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©21
• Jak wynika z komunikatów wydanych przez Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego, postępowanie przeciw Polsce skończy się
najprawdopodobniej na fazie administracyjnej, bowiem Komisja zgadza
się na rozwiązania zaproponowane przez Polskę
• Rozwiązania te znalazły się w projekcie ustawy o udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko
• Projekt ustawy jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa
Środowiska (www.mos.gov.pl) i Sejmu (www.sejm.gov.pl) . Ustawa
została przyjęta przez rząd 15 lipca 2008 r., jest po pierwszym czytaniu
w sejmowej Komisji OŚZNiL i ma wejść w Ŝycie w październiku 2008 r.
NajwaŜniejsze zarzuty KE
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©22
• nieprawidłowa transpozycja pojęcia development consent („zezwolenia na inwestycję”),
• nieprawidłowa transpozycja przepisów dotyczących „zezwolenia nainwestycję” w kontekście zgłoszenia budowy, wykonywania robót budowlanych, zmiany sposobu uŜytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
• zbyt wczesne w toku procesu inwestycyjnego przeprowadzanie postępowania w sprawie ooś dla dróg krajowych,
• nieprawidłowa transpozycja pojęcia „zainteresowana społeczność”,• niepełna zgodność polskich przepisów w zakresie „informowania”
społeczności z wymaganiami art. 6 ust. 2 dyrektywy 85/337/EWG,
• nieprawidłowa wykładnia przepisów dyrektywy w zakresie stosowania procedury screeningu, której podlegają przedsięwzięcia wymienione w Aneksie II dyrektywy 85/337/EWG
NajwaŜniejsze zmiany wprowadzane przez ustawę o
udziale społeczeństwa
Warszawa, 08-09.2008Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ©23
• „oceny strategiczne” dla dokumentów z zakresu zagospodarowania
przestrzennego
• powtórne postępowanie OOŚ na etapie pozwolenia na budowę
• udział społeczeństwa i NGO - rozszerzenie
• oceny na obszarach Natura 2000 – rozszerzenie
• realizacja przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko oraz przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
obszar Natura 2000 – wyłącznie na podstawie pozwolenia na budowę
(odejście od zgłoszeń)
• nowy centralny organ administracji rządowej – Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska + 16 regionalnych oddziałów GDOŚ
• Delegacja do zmiany Rozporządzenia OOŚ