WPŁYW USŁUG PUBLICZNYCH NA ROZWÓJ LOKALNY
description
Transcript of WPŁYW USŁUG PUBLICZNYCH NA ROZWÓJ LOKALNY
WPŁYW USŁUG PUBLICZNYCHNA ROZWÓJ LOKALNY
warsztaty problemowePłock, 11-12 grudnia 2013 r.DZIEŃ PIERWSZY
dr Paulina Legutko-Kobusdr Ewa Jastrzębska
JST to organizacje specyficzne, non-profit, ukierunkowane
na misję, którą jest zapewnienie mieszkańcom życia
godziwego (tj. wysokiej jakości)
Na jakość życia społeczności lokalnej/regionalnej
bezpośrednio przekłada się dostępność (przestrzenna,
ekonomiczna i społeczna) oraz jakość świadczonych usług
publicznych
MISJA JST
Usługi publiczne można zdefiniować jako takie: w stosunku do których niemożliwe jest wykluczenie kogokolwiek z
korzystania z nich (niemożność wykluczenia z konsumpcji)
które, niezależnie od liczby korzystających, posiadają określoną
wartość, nienaruszalną przez kolejnych użytkowników (brak
rywalizacji w konsumpcji)
Usługi publiczne są więc dostępne dla wszystkich,
niezależnie od np. uzyskiwanego dochodu czy poziomu
wykształcenia
Mają służyć osiąganiu celów wyższych, najważniejszych z
punktu widzenia potrzeb całej wspólnoty obywateli i
odzwierciedlonych w podzielanych wartościach (tj.
interesowi publicznemu)
DEFINIOWANIE USŁUG PUBLICZNYCH
KLASYFIKACJA USŁUG PUBLICZNYCH
POWIĄZANIE Z GOSPODARKĄ•usługi gospodarcze•usługi pozagospodarcze
PRZEZNACZENIE DANEJ USŁUGI
•usługi produkcyjne (np. roboty instalacyjne, montażowe, dystrybucja energii elektrycznej)•usługi konsumpcyjne (np. usługi transportowe, komunalne, mieszkaniowe, ochrona zdrowia, opieka społeczna)
•usługi ogólnospołeczne
RODZAJ WYNIKU PRACY
• usługi renowacyjne (mające na celu zachowanie lub przywracanie wartości użytkowej dóbr)•dystrybucyjne (odnawianie lub zwiększenie droga wymiany wartości zasobów rzeczowych)•rekreacyjne (polegające na działaniu na właściwości fizjologiczne człowieka, np. lecznicze, turystyczne)
•oświatowo-kulturalne (przekazywanie wiedzy i doznań artystycznych)•organizacyjne (podejmowanie i przekazywanie decyzji osobom lub grupom osób)
ODPŁATNOŚĆ•usługi rynkowe (będące przedmiotem kupna-sprzedaży, posiadające określoną cenę)•usługi pozarynkowe (przekazywane na zasadach nieodpłatnych lub częściowej odpłatności np. oświata, kultura, opieka zdrowotna)
FORMA PRAWNA
•usługi świadczone przez przedsiębiorstwa prywatne•usługi oferowane przez przedsiębiorstwa publiczne (np. telewizja publiczna)•usługi oferowane przez instytucje publiczne i samorządowe oraz organizacje i stowarzyszenia
WAŃKOWICZ, KOŻUCH
•usługi administracyjne (obejmują zadania realizowane przez administrację publiczną, związane z dokonywaniem czynności administracyjnych)
•usługi publiczne o charakterze społecznym (ochrona zdrowia, oświata i wychowanie, kultura, kultura fizyczna i rekreacja, pomoc i opieka społeczna, mieszkalnictwo, bezpieczeństwo publiczne)
•usługi publiczne o charakterze technicznym (transport – usługi i infrastruktura, zaopatrzenie w wodę i kanalizacja, gospodarka odpadami oraz utrzymania czystości i porządku, cmentarnictwo, zaopatrzenie w energię, zieleń publiczna)
Usługi edukacyjne
żłobki
placówki przedszkolne
szkoły podstawowe
gimnazja
szkoły ponadgimnazjalne
zajęcia pozaszkolne i wyrównawcze
ośrodki dokształcania
poradnie psychologiczno-
pedagogiczne
Usługi kulturalne
biblioteki
koła zainteresowań, pracownie i zespoły
artystyczne
kursy
imprezy kulturalne
wystawy stałe i czasowe
kino i teatr
opieka nad zabytkami
Usługi zdrowotne
podstawowa opieka zdrowotna
pediatryczna opieka zdrowotna
stomatologiczna opieka zdrowotna
specjalistyczna opieka zdrowotna
diagnostyka laboratoryjna i
obrazowa
programy profilaktyczne
Usługi komunalne
zaopatrzenie w wodę
sieć kanalizacyjna
mieszkalnictwo komunalne
gospodarka odpadami
Usługi komunikacyjne
komunikacja miejska
transport autobusowy i busowy
kolej
ANALIZOWANE W PROJEKCIEUSŁUGI PUBLICZNE
USŁUGI PUBLICZNE A PARTYCYPACJA
Zgodnie z nowym podejściem, w świadczeniu usług
publicznych coraz większe znaczenie zyskuje dialog ze
społecznością lokalną, który pozwala na: zidentyfikowanie potrzeb społeczności lokalnej (interesu publicznego)
sposobu dostarczania usług publicznych na oczekiwanym poziomie
Konsultacje społeczne są podstawą nowoczesnego
zarządzania zintegrowanego i kreowania celów rozwojowych
Usługi publiczne mogą być czynnikiem, ale i barierą
procesów rozwojowych
W warunkach ograniczonych środków na realizację polityki
rozwoju dialog pozwala zwiększyć skuteczność
prowadzonych działań na rzecz podnoszenia jakości i
dostępności usług publicznych
Poprawę jakości i dostępności można osiągnąć dodatkowo
poprzez: coraz szerszy zakres e-usług
marketyzację usług publicznych (wykorzystanie potencjału
niepublicznych podmiotów w zakresie świadczenia tych usług)
nowe podejście do efektywności usług (analiza kosztów jednostkowych
usług)
POPRAWA DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCIUSŁUG PUBLICZNYCH
W podgrupach, z wykorzystaniem metody drzewa
problemów, będziemy wspólnie analizować grupy usług
publicznych, które rozpatrywane są w projekcie (tj.
edukacyjne, kultury, zdrowia, komunikacyjne, komunalne)
Następnie dokonamy hierarchizacji problemów (w
poszczególnych kategoriach usług) i porównania z
wyzwaniami jakie wynikają z Diagnozy
Problem = negatywny stan rzeczy, niekorzystne
warunki, które istnieją obecnie
JAK BĘDZIE PRZEBIEGAŁ WARSZTAT
DRZEWO PROBLEMÓW
źródło rysunku: Planowanie strategiczne. Poradnik dla administracji, W. Dziemianowicz i inni, s. 125 publikacja dostępna w wersji elektronicznej na stronie http://www.mrr.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_rozwoju/projekt_zarzadzanie_strategiczne_rozwojem/przydatne_dokumenty/strony/default.aspx
JAK ZBUDOWAĆ DRZEWO PROBLEMÓW
SPOSÓB PRACY W GRUPACH:
1) Listujemy problemy (każda z osób wskazuje po kilka problemów)
2) Określamy zasięg, czyli które z problemów mają zasięg lokalny, a które są charakterystyczne dla całego powiatu
3) Układamy problemy w ciągi przyczynowo-skutkowe
4) Zastanawiamy się jaki jest problem kluczowy (nie musi to być któryś z problemów wskazanych podczas pracy w grupie)
5) Budujemy pierwszą wersję drzewa problemów
Problem = negatywny stan rzeczy, niekorzystne warunki,
które istnieją obecnie
Problem kluczowy = problem, który generuje najwięcej
innych problemów i którego skutki są najdotkliwiej
odczuwalne dla większości zainteresowanych podmiotów
DRZEWO PROBLEMÓW DLA USŁUG EDUKACYJNYCH
Skutki problemu kluczowego
Problem kluczowy
Przyczyny problemu kluczowego
USŁUGI EDUKACYJNE – WYZWANIA I PROBLEMY
CZYNNIKI MIĘKKIE CZYNNIKI TWARDE
niekorzystne trendy demograficzne (coraz mniej dzieci = wiele szkół wiejskich traci sens)
brak sprawnie działającego systemu dowozu dzieci do szkół
rozproszenie dzieci szkolnych na poziomie gminy przewaga komparatywna szkół
ponadgimnazjalnych w Płocku (prestiż, częściowo wyższa jakość kształcenia)
rutyna, stagnacja i opór kadry nauczycielskiej sztywne regulacje Karty Nauczyciela mała oferta kształcenia ustawicznego brak oferty edukacyjnej dedykowanej osobom
niepełnosprawnym (dostępność i dostosowanie do potrzeb), zwłaszcza dorosłym oraz starszym
niska dostępność placówek opieki nad dziećmi do lat 3 (żłobków i przedszkoli) – brak lub brak miejsc
brak sieci szkolnictwa ponadgimnazjalnego świadczącej wysokiej jakości usługi
deficyt w zakresie szkolnictwa zawodowego
USŁUGI KULTURY – WYZWANIA I PROBLEMY
CZYNNIKI MIĘKKIE CZYNNIKI TWARDE
oferta gmin powiatu w zakresie usług kultury jest bardziej konkurencyjna niż komplementarna
niski poziom uczestnictwa w usługach kultury malejący wraz z wiekiem i poziomem wykształcenia odsetek
osób korzystających z usług kultury brak oferty kursów na terenie powiatu duży odsetek mieszkańców korzystający z usług
kulturalnych w mieście Płock, zwłaszcza wyższego rzędu (przewaga komparatywna – nobilitacja i wygoda)
brak zaangażowania władz i mieszkańców w rozwijaniu usług kultury i opieki nad zabytkami
średnio niższa niż w województwie i kraju liczba osób korzystających z usług kultury
ograniczony dostęp do usług kultury grup zagrożonych marginalizacją (zwłaszcza osób powyżej 65 roku życia i z niskim wykształceniem)
słaby system informacji o usługach kultury w powiecie
dysproporcje pomiędzy ilością książek i komputerów z dostępem do internetu oraz aktualizacją zasobów w bibliotekach w obrębie poszczególnych gmin oraz pomiędzy nimi
luki w sieci infrastruktury domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic
brak infrastruktury wystawienniczej
ograniczone środki finansowe gmin i powiatu na kulturę (zwłaszcza ochronę zabytków)
USŁUGI ZDROWOTNE – WYZWANIA I PROBLEMY
ogólnie dobra ocena jakości usług przez mieszkańców – pozytywny efekt, czy niezbyt wygórowane oczekiwania?
niewielki odsetek przychodni to podmioty samorządowe – jaki więc realnie jest wpływ na jakość świadczonych usług?
potrzeba wzmacniania i konsolidacji ośrodków zdrowia, co wpłynie na koncentrację usług,
zmiany organizacyjne, w tym zmiany godzin funkcjonowania placówek zwiększenie dostępności specjalistów i opieki pediatrycznej określenie jakie usługi zdrowotne będą dla mieszkańców powiatu świadczone głównie w
mieście Płock i jaki może być zakres współpracy samorządów w tym zakresie rola samorządów lokalnych – koordynacja? informacja? poszukiwanie rozwiązań tam,
gdzie pojawiają się luki w usługach zdrowotnych? rola samorządów w promocji zdrowia – spójny program w skali powiatu rola samorządów w przezwyciężaniu barier w dotarciu do usług zdrowotnych grup
zagrożonych marginalizacją, w tym głównie niepełnosprawnych
USŁUGI KOMUNIKACYJNE – WYZWANIA I PROBLEMY
CZYNNIKI MIĘKKIE CZYNNIKI TWARDE
niedostosowany do natężenia ruchu rozkład jazdy
niepunktualność środków transportu
badania potrzeb klientów
optymalizacja cen i rodzajów biletów
poprawa bezpieczeństwa jazdy
nieprofesjonalne zachowanie kierowców komunikacji publicznej
zły stan dróg niedostosowanie infrastruktury
towarzyszącej komunikacji za mało połączeń komunikacyjnych modernizacja lub zakup nowych środków
transportu na bardziej ekonomiczny i ekologiczny
brak ułatwień dla grup zagrożonych marginalizacją (osoby starsze, niepełnosprawne, rodziny wielodzietne)
brak ścieżek rowerowych zagospodarowanie brzegu Wisły w
celach transportowych
USŁUGI KOMUNALNE – WYZWANIA I PROBLEMY
CZYNNIKI MIĘKKIE CZYNNIKI TWARDE
dezinformacja w czasie zmiany systemu gospodarowania odpadami
niedostateczny poziom konsultacji społecznych w zakresie zagospodarowania przestrzenią publiczną (zarówno pod względem przeznaczenia, jak i urządzania)
zróżnicowane i rozbieżne oceny tych samych kwestii dotyczących usług komunalnych przez mieszkańców i lokalnych liderów
zróżnicowana sieć wodociągowa i kanalizacyjna oraz dysproporcje pomiędzy odsetkiem osób korzystających z wodociągów i kanalizacji
ograniczone środki finansowe gmin i powiatu na rozbudowę technicznego zaplecza usług komunalnych
niedostosowanie przestrzeni publicznej do potrzeb mieszkańców
niewielka ilość mieszkań komunalnych (w tym socjalnych)
NA DZISIAJ TO WSZYSTKO…
Dziękujemy za pracę w grupach
Zapraszamy na jutrzejsze zajęcia warsztatowe