Wolontariat pracowniczy

Projekt dofinansowany ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych

E R A Z M U S

Wraz ze wzrostem popularności idei społecznej odpowiedzialności biznesu i społecznego zaangażowania przedsiębiorstw coraz częstszą formą działalności wolontariackiej staje się tzw. wolontariat pracowniczy. Cechą wyróżniającą tę formę wolontariatu jest to, że jest stymulowany i – do pewnego przynajmniej stopnia – organizowany przez pracodawcę.


Zazwyczaj programy wolontariatu pracowniczego powstają i są wdrażane w ramach strategii społecznej odpowiedzialności danego przedsiębiorstwa. Firmy, często we współpracy z organizacjami pozarządowymi, realizują projekty, w których wkład strony „biznesowej” wykracza daleko ponad wsparcie finansowe: firmy udostępniają swoje zasoby wiedzy, know-how oraz czas swoich pracowników zaangażowanych osobiście w realizację projektów.


Z badań przeprowadzonych z inicjatywy kampanii biznesowej ENGAGE wśród firm działających w 11 krajach wynika, że niemal 70% firm bierze udział w tego rodzaju programach; 75% przedstawicieli badanych firm twierdzi, ze zaangażowanie pracowników jest jednym z najlepszych sposobów pomocy społecznościom lokalnym.

Także w Polsce Forum Odpowiedzialnego Biznesu przeprowadziło badania na 170 firmach, których menedżerowie przyznali (ponad 80%), że ich zdaniem społeczność lokalna oczekuje większego zaangażowania w rozwiązywanie problemów lokalnych. Wolontariat pracowniczy odpowiada na te właśnie potrzeby.


Określenie „wolontariat pracowniczy” oznacza zachęcanie pracowników przez pracodawcę do uczestniczenia w działaniach organizacji społecznych na rzecz osób potrzebujących. Zachęcanie pracowników do wolontariatu odbywa się z wykorzystaniem wszystkich kanałów komunikacji wewnętrznej firmy. Firma może wspierać pracownika w tych działaniach na wiele sposobów: np. deleguje pracownika do pracy wolontarystycznej w czasie pracy, udziela pracownikowi kilku godzin dodatkowego urlopu, przekazuje pomoc rzeczową lub wsparcie logistyczne i finansowe dla organizacji, w której pomaga pracownik.

Pracownicy wykonują różnego rodzaju prace na rzecz osób potrzebujących, wykorzystując przy tym swoje predyspozycje i umiejętności zawodowe oraz talenty i zdolności z innych dziedzin.


Biorąc udział w programach wolontariatu firma pomaga w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnej. Organizacje pozarządowe, które udzielają bezpośredniej pomocy potrzebującym otrzymują dostęp nie tylko do dotacji finansowych, ale i wiedzy oraz umiejętności pracowników.

Dzięki temu coraz efektywniej działają i znacząco zwiększa się dostęp do świadczonych przez nie usług (porady, rehabilitacja, pomoc dla osób nieuleczalnie chorych i ich rodzin, zajęcia pozalekcyjne dla dzieci i in.). W ten sposób następuje nawiązanie dialogu firm, ich pracowników, organizacji społecznych, ich podopiecznych i mieszkańców oraz aktywizacja zasobów już istniejących w regionie.

Zachodzą zmiany w społeczności zarówno lokalnej, jak i globalnej. Podnosi się poziom świadomości społecznej pracowników, ale również i kontrahentów oraz klientów firmy. Firma nie tylko stymuluje gospodarczy wzrost regionu i zapewnia miejsca pracy, ale również dając dobry przykład, edukuje społeczeństwo i popularyzuje postawy dobroczynne.


Sporo menedżerów często myli wolontariat pracowniczy z dobroczynnością, czyli np. przekazywaniem pieniędzy na rzecz potrzebujących. Wielu niestety ma także tendencję do przypinania orderu do własnej piersi, gdy któryś z pracowników firmy angażuje się społecznie w swoim wolnym czasie, przy zerowym wsparciu ze strony przedsiębiorstwa. Bywa, że sama promocja działalności wolontariackiej jest uznawana za wolontariat, względnie darowanie czegoś, gdy firmie zbywa – np. gdy produkuje farby, których termin ważności mija, wówczas przekazuje je pobliskiej szkole na cele remontowe.


przyjęcie przez osoby zarządzające u pracodawcy programu wolontariatu pracowniczego (wytyczenie celu i zadań z nim związanych oraz sposobu jego realizacji – najlepiej przy jak największym zaangażowaniu pracowników);

wyznaczenie menedżera zarządzającego przyjętym programem (stwierdzenie „jakiś dział za to odpowiada” jest niewystarczające i zwykle nie zapewnia prawidłowego przebiegu pomocy; wyznaczona osoba powinna mieć wpisane w zakres obowiązków służbowych zarządzanie takim programem);

określenie przez pracodawcę, który już podjął decyzję o zaangażowaniu się w wolontariat pracowniczy, minimalnego budżetu programu, który będzie mógł zaangażować do realizacji przyjętego programu;

chęć uczestnictwa w programie pracowników firmy; rzeczywiste wsparcie projektu przez firmę, zarówno

budżetowe, jak i organizacyjne; dodatkowe wsparcie beneficjenta.


podnoszenie kwalifikacji pracowników przez zdobycie przez nich nowych doświadczeń i kompetencji, umiejętności interpersonalnych

podnoszenie poziomu motywacji w zespole integracja pracowników różnych działów

wokół wspólnego celu podniesienie poziomu lojalności pracowników

w stosunku do firmy budowanie wizerunku firmy odpowiedzialnej

i zaangażowanej społecznie w jej otoczeniu wzmocnienie pozycji konkurencyjnej firmy


możliwość samorealizacji - wykorzystanie talentów, umiejętności wynikających z własnych zainteresowań, nie koniecznie wykorzystywanych w codziennej pracy

możliwość odreagowania stresów związanych z pracą zawodową

lepsze poznanie i zrozumienie problemów społecznych poczucie satysfakcji z faktu niesienia pomocy innym zdobywanie nowych umiejętności (zdolność współpracy,

motywowania, skuteczność, twórcze podejście do problemów)

zwiększenie samoświadomości możliwość obserwacji kolegów z pracy w innych

sytuacjach niż zawodowe (i poprawa komunikacji w związku z tym)


Możliwości są nieograniczone – zależne od pomysłowości i możliwości pracowników oraz osób zarządzających firmami.

Pomagać można ludziom starszym, schorowanym, niepełnosprawnym, rodzinom, dzieciom. Można też wspierać organizacje czy inicjatywy na rzecz ochrony zwierząt, roślin lub generalnie – środowiska naturalnego.

Można pracować na rzecz lokalnych społeczności – np. w biurze organizacji czy instytucji pożytku publicznego, przy organizacji, realizacji projektów, w tłumaczeniach, przy komputerze, w porządkowaniu dokumentacji, pisaniu wniosków, projektowaniu materiałów promocyjnych, dystrybucji itd.

Warto najpierw rozejrzeć się w najbliższej okolicy, a dopiero potem szukać dalej. Przydatna może być także witryna: www.bazy.ngo.pl, na której znajdują się wszystkie fundacje i stowarzyszenia w Polsce.


Dobrze zająć się tym, na czym firma/osoba się zna, czym się pasjonuje

lub jej działalność jest związana, np.:producent samochodów – działalność na rzecz poprawy bezpieczeństwa dzieci na drogach w Polsce;operatorzy telefonii komórkowej – recykling telefonów;korporacja komputerowa – edukowanie w zakresie bezpieczeństwa, np. małoletnich, w sieci;firma spedycyjna – ochrona środowiska, np. sadzenie drzew w lokalnym parku;producent alkoholi – odpowiedzialna sprzedaż i serwowanie napojów alkoholowych;dystrybutor produktów spożywczych – walka z niedożywieniem dzieci;bank – szkolenia z zakresu racjonalnego zarządzania domowym budżetem czy oszczędzania;dostawca energii – źródła odnawialnej energii, recykling, etc.;producent okien – oszczędność energii w domach itd.


Jeśli chodzi o wolontariat pracowniczy, w Polsce nie istnieje formalna definicja prawna tego pojęcia, jak również nie ma przepisów prawnych regulujących prawa i obowiązki pracodawcy angażującego się w tego typu wolontariat. Jednak istnieje zespół aspektów, działań faktycznych, po których można rozpoznać, czy dany podmiot będący pracodawcą taką działalność prowadzi. Kluczowym jest faktyczne zaangażowanie zasobów i środków pracodawcy w pomoc pracownikom, którzy chcą działać na zasadzie wolontariatu pracowniczego.


I Ogólnopolskie Badania Wolontariatu Pracowniczego

w Polsce przeprowadzono wśród 500 największych firm w Polsce (Raport dostępny na

stronie: www.wolontariatpracowniczy.plBadanie z jednej strony analizuje wiedzę pracowników na temat wolontariatu pracowniczego oraz ich stosunek do tej formy aktywności społecznej. Zaprezentowane zostały opinie zarówno pracowników zaangażowanych w programy wolontariatu społecznego, jak i osób, które w takich programach nie brały jeszcze udziału. Do badania zaproszono pracowników 14 firm z listy największych przedsiębiorstw w Polsce, które uczestniczą w programach wolontariatu pracowniczego. Respondenci wypełniali anonimową ankietę internetową. W sumie zebrano opinie 145 osób, z czego 64 to osoby aktywnie zaangażowane w wolontariat pracowniczy (wolontariusze), a 81 to osoby nie zaangażowane.


Zdaniem wolontariuszy kluczową korzyścią, jaką daje im wolontariat jest satysfakcja, że pomaga się potrzebującym. Poza tym, wolontariusze wskazują na możliwość samorealizacji, rozwijanie nowych umiejętności i kompetencji czy też możliwość poznania siebie i swoich kolegów z pracy w innych sytuacjach. Wolontariusze wykazują chęć aktywnego działania w tworzeniu i opracowywaniu programów realizowanych w ramach wolontariatu pracowniczego. 60% wolontariuszy preferuje projekty, które mogą zmieniać, i na które mogą mieć wpływ.

Z badań wynika, że fakt istnienia w firmie programu wolontariatu pracowniczego jest istotnym czynnikiem wpływającym na postrzeganie przedsiębiorstwa jako pracodawcy. Dla co trzeciego wolontariusza ma to duże znaczenie, a tylko dla 8% fakt ten nie wpływa na wizerunek.

Wśród pracowników niezaangażowanych w wolontariat zdecydowana większość zetknęła się z pojęciem wolontariatu pracowniczego, natomiast 63% brak zaangażowania argumentuje brakiem czasu.


Druga część badania została przeprowadzona wśród decydentów w największych firmach w Polsce. Z analizy wynika, że zaledwie 2% firm prowadzi programy wolontariatu pracowniczego, nie oznacza to jednak, że pozostałe nie angażują się w działania na rzecz społeczeństwa. Najczęściej realizowanymi formami wsparcia są pomoc finansowa (85% respondentów) i pomoc rzeczowa (69%).

Dwie najczęściej wskazywane przyczyny, dla których wolontariat nigdy nie był w firmie organizowany, to istnienie innych form wsparcia potrzebujących (41%) oraz nieświadomość istnienia takiej formy pomocy (35%).

W firmach realizujących programy wolontariatu pracowniczego angażuje się w nie przeciętnie 12% pracowników, którzy poświęcają średnio 29 godzin w skali roku na pracę wolontarystyczną. Aż 78% firm ma wydzielony budżet na program wolontariatu pracowniczego. Przeciętna wysokość nakładów finansowych w skali roku to ok. 160 tysięcy zł.


W połowie firm, gdzie funkcjonuje ten program, istnieją odrębne przepisy regulujące jego działanie, a w 80% z nich istnieją ustalone standardy, które dotyczą przede wszystkim, ogólnych zasad pracy wolontariuszy oraz etyki pracy. Za realizację projektów wolontariackich najczęściej odpowiedzialne są działy Public Relations (36% firm), a następnie HR (29%) i zarząd (21%).


Wolontariat pracowniczy

Documents

Transcript of Wolontariat pracowniczy