© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNAWYDZIAŁ LOGISTYKI

ZASADY I WYTYCZNESYSTEMOWEGO PODEJŚCIA DO WYMAGAŃ AQAP

© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI Wydanie 3 z dnia 02.10.2017 r.

1/8

WSTĘP Zadania związane z certyfikacją na zgodność z dokumentami standaryzacyjnymi NATO dotyczącymi zapewnienia jakości, zlecane przez Ministra Obrony Narodowej Wojskowej Akademii Technicznej1 realizowane są przez Centrum Certyfikacji Jakości (CCJ).

Publikacje AQAP typu kontraktowego2 stosowane są w umowach dotyczących wyrobów3 będących przedmiotem zamówienia na potrzeby wojska.

Publikacje AQAP 2110, AQAP 2210, AQAP 2310 oraz AQAP 2105 stanowią podstawę certyfikacji systemu zarządzania jakością (SZJ) organizacji przez CCJ oraz nadzorowania jakości wyrobu, w tym odbioru wojskowego4w ramach zawartych umów.

Niniejsze zasady przeznaczone są w szczególności dla:

organizacji5 będących potencjalnymi dostawcami / dostawcami / dostawcami zewnętrznymi (poddostawcami)6 wyrobów, które ustanawiają, wdrażają i doskonalą SZJ,

audytorów wewnętrznych prowadzących audyty pierwszej i drugiej strony,

audytorów CCJ oceniających zgodność SZJ organizacji z wymaganiami AQAP,

CCJ w procesach planowania, weryfikacji i doskonalenia działalności certyfikacyjnej,

organów zaopatrywania7 nadzorujących realizację kontraktów oraz wyznaczonych przedstawicieli zamawiającego.

Niniejsze zasady zostały opracowane we współpracy z wyżej wymienionymi oraz przedstawicielami Komitetu Programowego nadzorującego działalność certyfikacyjną CCJ.

Wieloletnia współpraca z instytucją narodową ds. jakości8 w Polsce, badania naukowe i doświadczenia upoważniają CCJ do opracowania niniejszych zasad w celu:

określenia zastosowania poszczególnych wymagań AQAP w systemie zarządzania jakością (SZJ) organizacji,

stworzenia możliwości wykorzystania AQAP do doskonalenia systemu zarządzania jakością organizacji w procesie ciągłym (zgodnie z polityką jakości NATO),

budowania świadomości jakościowej organizacji w zakresie wymagań AQAP przywołanych w dokumentacji kontraktowej,

kreowania warunków do właściwej komunikacji i doskonalenia współpracy z przedstawicielami sprawującymi nadzór nad realizacją umowy z wymaganiami AQAP,

ujednolicenia zasad audytowania wymagań AQAP oraz współpracy z audytorami CCJ.

1Zgodnie ze Statutem WAT zatwierdzonym decyzją nr 203/MON z dnia 06 lipca 2012 r. (Dz. Uz. MON, poz. 265 z póź. zmian.) 2 AQAP (Allied Quality Assurance Publication) – dokumenty NATO dotyczące jakości, pełny wykaz obowiązujących AQAP –

www.ccj.wat.edu.pl / zakładka AQAP. 3 Każdy wyrób, w tym usługa, przede wszystkim sprzęt wojskowy (SpW) – broń, amunicja lub materiały wojenne, w tym środki

bojowe, sprzęt techniczny oraz sprzęt powszechnego użytku posiadający etatową obsługę; zgodnie z Decyzją nr 444/MON z dnia 30 grudnia 2013 r.w sprawie zasad wprowadzania do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej sprzętu wojskowego oraz wycofywania sprzętu wojskowego nieodpowiadającego wymaganiom wojska(Dz.Urz.Min. Obr. Nar. poz. 397).

4Odbiór wojskowy realizowany zgodnie z Decyzją nr 427/MON z dnia 30 pażdziernika 2014 r.w sprawie określenia zasad funkcjonowania systemu zapewnienia jakości wyrobów obronnych, obowiązków zamawiającego, rejonowego przedstawicielstwa wojsko-wego, gestora sprzętu wojskowego i centralnego organu logistycznego oraz Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji w zakresie zapewnienia jakości wyrobów obronnych (Dz.Urz.Min. Obr. Nar. poz. 343).

5Organizacja - osoba lub grupa osób, która ma swoje własne funkcje, obowiązki, władzę i relacje do osiągnięcia jej celów. 6Dostawca – organizacja, która działa w ramach umowy jako podmiot dostarczający wyroby dla zamawiającego. 7 Organy zaopatrywania resortu ON, m.in.: Inspektorat Uzbrojenia, Inspektorat Wsparcia, Agencja Mienia Wojskowego, zwane

zamawiajacym. 8 Wojskowe Centrum Normalizacji Jakości i Kodyfikacji nadzoruje przedstawicielstwa wojskowe zgodnie zDecyzją Nr 67/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 marca 2014 r.w sprawie nadzoru nad funkcjonowaniem w resorcie obrony narodowej systemu zapewnienia jakości wyrobów obronnych. (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. poz.77).

© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI Wydanie 3 z dnia 02.10.2017 r.

2/8

ZASADY OGÓLNE

Zgodność SZJ organizacji z dokumentami standaryzacyjnymi AQAP może być potwierdzona we wnioskowanym przez nią zakresie certyfikacji w oparciu o udokumentowane planowanie jakości pod warunkiem, że w czasie audytu zostaną przedstawione dowody:

funkcjonowania procesów niezbędnych do realizacji wyrobów wynikających z tego zakresu,

spełnienia przez organizację wymagań ISO 9001:2015 w kontekście potrzeb resortu obrony narodowej oraz pkt 4 i 5 AQAP 2110:2016 z uwzględnieniem wymagań wspomagających SZJ (zawartych w pkt 3) i/lub pozostałymi, właściwymi AQAP.

Dopuszcza się uwzględnienie w zakresie certyfikacji procesów realizowanych na zewnątrz, pod warunkiem posiadania dowodów na skuteczne ich nadzorowanie.

Zgodność SZJ z AQAP potwierdzana jest dla organizacji wytwarzających sprzęt wojskowy (SpW)9, t.j.:

systemy kierowania ogniem, urządzenia służące do wykrywania i identyfikacji materiałów chemicznych wysokotoksycznych, biologicznych, broni jądrowej oraz środki przeciwdziałające wymienionym materiałom, elektroniczne i optoelektroniczne środki rozpoznania, przeciwdziałania i zwalczania oraz systemy łączności specjalnej (AQAP 2110, AQAP 2210, AQAP 2310; AQAP 2105);

broń, broń palna do zastosowań wojskowych, broń artyleryjska, granaty, miny, bomby, torpedy, rakiety i pociski sterowane oraz urządzenia wojskowe specjalnie zaprojektowane do ich obsługi, montażu, demontażu, odpalania oraz wykrywania, maszyny inżynieryjne (AQAP 2110, AQAP 2210, AQAP 2310, AQAP 2105);

czołgi, transportery, pojazdy i samochody specjalne, statki powietrzne oraz wyposażenie statków powietrznych, okręty oraz wyposażenie specjalistyczne i związaną z nimi wojskową technikę morską (AQAP 2110, AQAP 2210, AQAP 2310, AQAP 2105);

amunicja do broni, materiały wybuchowe, stałe i płynne materiały napędowe, materiały pędne i smary, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej (AQAP 2110, AQAP 2105);

środki zaopatrzenia żywnościowego, przedmioty zaopatrzenia mundurowego oraz inne wyroby i komponenty służące do wytwarzania SpW (AQAP 2110, AQAP 2105)

z uwzględnieniem możliwości przeprowadzenia procesu GQA zgodnie z AQAP 2070. Zasady szczegółowe dla SpW powinny być dostosowane do specyfiki realizowanych procesów.

Dla pozostałych wyrobów i usług nabywanych na potrzeby wojska zgodność SZJ może być potwierdzona tylko z AQAP 2110:2016 i/lub AQAP 2310, AQAP 2210, AQAP 2105, dla których zasady szczegółowe mogą być stosowane w ograniczonym zakresie.

Niniejsze zasady i wytyczne nie uzupełniają wymagań określonych w AQAP 2110 i same w sobie nie mogą stanowić kryteriów oceny. Wskazują systemowe rozwiązania spełniające wymagania AQAP 2110:2016, ze szczególnym zastosowaniem planu jakości (dalej w treści PJ).

Zgodnie z definicją jakości (pkt 3.6.2 ISO 9000) oraz celem właściwego stosowania zasad zarządzania konfiguracją w części szczegółowej nazwano wyrób i/lub usługę obiektem konfiguracji - CI10, który wynika z zakresu certyfikacji i/lub wymagań klienta (zamawiającego) i/lub analizy wymagań pod względem krytyczności charakterystyk.

Stosowane skróty w niniejszych zasadach: CI – przede wszystkim wyrób wynikający z zakresu certyfikacji lub potencjalnej umowy, GQA – proces rządowego zapewnienia jakości, PJ – plan jakości, SpW – sprzęt wojskowy, SZJ – system zarządzania jakością, UI – udokumentowane informacje.

9Decyzja 141/MON z dnia 05 lipca 2017 r. w sprawie systemu pozyskiwania, eksploatacji i wycofywania sprzętu wojskowego Sił

Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.Urz. Min. Obr. Nar. poz. 149), §2, pkt. 1, ppkt. 42. 10Obiekt konfiguracji – jednostka w obrębie konfiguracji, która spełnia końcową funkcję użytkową (ISO 10007).

© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI Wydanie 3 z dnia 02.10.2017 r.

3/8

ZASADY SZCZEGÓŁOWE

Zasady szczegółowe wynikają z wymagań AQAP 2110:2016 (dalej w treści AQAP 2110) jako publikacji podstawowej i mogą być wykorzystane do systemowej oceny zastosowania AQAP 2210, AQAP 2310 oraz AQAP 2105. Wskazują na oczekiwane dowody systemowego zastosowania AQAP w organizacji, w tym na obowiązkowy opis spełnienia wszystkich wymagań AQAP 2110 w PJ (zgodnie z pkt 5.4.1.1 AQAP 2110 Plan Jakości), który może odnosić się do rozdziałów księgi jakości, procedur, instrukcji, formularzy lub innych dokumentów z zastrzeżeniem uszczegółowienia rozwiązań do specyfiki oferowanych CI.

AQAP, pkt 3 Układ wymagań w AQAP 2110

Oczekuje się spełnienia wymagań ISO 9001 oraz stosowania w SZJ AQAP, w tym w PJ:

terminologii ISO 9000 oraz definicji AQAP 2110,

wymagań ACMP 2100 z uwzględnieniem ISO 10007,

zasad i wytycznych zawartych w ISO 31000,

wymagań zawartych w ISO 10012,

zaleceń i wytycznych oraz powołań informacyjnych, które powinny mieć zastosowanie w dowolnej, równoważnej formie.

AQAP, pkt 4.1 Wymagania ogólne ISO 9001:2015 (QMS)

Oczekuje się opisu SZJ zgodnie z kontekstem organizacji, dostosowanego do specyfiki oferowanych CI (wynikających z zakresu certyfikacji - potencjalnych umów), w tym:

wymagań ISO 9001 i AQAP 2110,

uwarunkowań wynikających z dokumentów obowiązujących w resorcie ON,

wymagań i potrzeb stron zainteresowanych w resorcie ON,

procesów operacyjnych, w tym zewnętrznych niezbędnych do wykonania oferowanego CI Niezbędne jest posiadanie dowodów wdrożenia oraz oceny i doskonalenia SZJ, w tym wyniki z audytów wewnętrznych, przeglądu zarządzania w zakresie jego skuteczności i ekonomiczności z uwzględnieniem kosztów jakości nadzorowanych procesów operacyjnych oraz kosztów reklamacji.

AQAP, pkt 4.2 System zarządzania jakością i jego procesy

Niezbędne jest utrzymywanie udokumentowanego, aktualnego, zgodnego z kontekstem opisu zakresu SZJ oraz aktualnych obiektywnych dowodów zgodności z AQAP, w tym wyników audytów wewnętrznych, samooceny oraz przeglądu zarządzania.

W przypadku odrzucenia SZJ (jego elementów) przez klienta oczekuje się od organizacji uruchomienia działań korygujących, a w przypadku wystąpienia kar umownych powiadomienia CCJ. W PJ należy uwzględnić każdą informację o odrzuceniu SZJ (jego elementów) przez klienta.

AQAP, pkt 4.3 Dostęp do dostawcy i dostawców zewnętrznych, wsparcie działań GQA

Niezbędny jest szczegółowy opis praw klienta lub jego upoważnionych przedstawicieli (zwanych dalej klientem), wynikających z pkt 4.2, 4.3 oraz 5 AQAP 2110, w formie zobowiązania kierownictwa do zapewnienia możliwości nadzorowania procesów operacyjnych własnych oraz zewnętrznych.

AQAP, pkt 5.1.1 Role organizacyjne, odpowiedzialność i uprawnienia [5.3 QMS]

Niezbędne jest opisanie miejsca w strukturze organizacyjnej, doświadczenia oraz obowiązków przedstawiciela kierownictwa ds. GQA obejmujących współpracę z klientem w odniesieniu do procesów SZJ. Oczekiwane jest opisanie kryteriów kompetencyjnych dotyczących wykształcenia, szkolenia oraz doświadczenia. (patrz 7.2 ISO 9001) oraz utrzymywanie dowodów kompetencji przedstawiciela kierownictwa i pozostałego personelu odpowiedzialnego za jakość.

© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI Wydanie 3 z dnia 02.10.2017 r.

4/8

AQAP, pkt 5.2.1 Zarządzanie ryzykiem [6.1 QMS]

Niezbędny jest opis zasad zarządzania ryzykiem zgodnego z ISO 31000 uwzględniającego wymagania AQAP 2110 i praw klienta dla każdego CI realizowanego w ramach procesów operacyjnych własnych i zewnętrznych. W opisie zaleca się uwzględnienie SZJ i jego etapów operacyjnych, tj.: ofertowania, przeglądu wymagań oraz realizacji CI, w tym ryzyka zawiązanego z możliwością podrobienia wyrobu.

AQAP, pkt 5.3.1 Infrastruktura [7.1.3 QMS]

Niezbędne jest opisanie miejsc oraz sposobu przechowywania wyrobów lub usług niezgodnych z wymaganiami pod względem zapewnienia warunków zapobiegających zmianom ich właściwości oraz nieuprawnionemu ich użyciu.

AQAP, pkt 5.3.2 Zasoby do monitorowania i pomiarów [7.1.5 QMS]

Niezbędny jest opis systemu zarządzania pomiarami wg ISO 10012, których niepewność wpływa na ocenę zgodności CI z wymaganiami (patrz 7.1.5.2 ISO 9001). Należy opisać zasady postępowania, w przypadku gdy przyrząd nie spełnia warunków wzorcowania, w tym sposób powiadamiania klienta.

AQAP, pkt 5.3.3 - Kompetencje [7.2 QMS]

Niezbędny jest opis sposobu identyfikacji potrzeb szkoleniowych całego personelu mającego wpływ na jakość CI, w tym przedstawiciela kierownictwa ds. GQA oraz audytorów wewnętrznych. Należy utrzymywać dowody kompetencji personelu.

Oczekuje się opisu kryteriów kompetencyjnych dotyczących wykształcenia, szkolenia i doświadczenia (patrz 7.2 ISO 9001).

AQAP, pkt 5.3.4 Świadomość [7.3 QMS]

Niezbędne jest zidentyfikowanie personelu dostawcy i dostawców zewnętrznych, zaangażowanego w realizację CI oraz opisanie sposobu przekazywania i potwierdzania aktualnych ustaleń (np.: uczestnictwo w spotkaniach dotyczących PJ, potwierdzenia email).

AQAP, pkt 5.3.5 Udokumentowana informacja [7.5 QMS]

Niezbędny jest opis mających zastosowanie UI z określeniem ich formatu oraz statusu zgodnie z zasadami identyfikacji konfiguracji, nadzorowania zmian oraz opisem statusu konfiguracji, np.: opis CI, wykaz statusu CI, zestawienie CI, listy oraz umowy dostawców zewnętrznych, rejestry zmian, odstępstw, raporty z audytów konfiguracji.

Należy utrzymywać opis zasad udostępniania UI klientom i innym stronom zainteresowanym.

AQAP, pkt 5.4.1 Planowanie i nadzór nad działaniami operacyjnymi [8.1 QMS]

Należy opisać lub przywołać (zgodnie z zasadami zarządzania konfiguracją):

wykorzystywane w produkcji procesy oraz sposób nadzoru nad nimi

zasady określania wymagań dla wyrobów i usług

kryteria akceptacji procesów i CI,

dowody zgodności CI z wymaganiami przed jego przekazaniem klientowi,

sposób akceptacji przez klienta. Należy utrzymywać dowody zatwierdzenia CI oraz procesów produkcji własnej i realizowanych na zewnątrz.

AQAP, pkt 5.4.1.1 Plan Jakości [8.1 QMS]

Dla oferowanych CI niezbędne jest opisanie i dokumentowanie w PJ sposobu:

spełnienia wszystkich wymagań AQAP odniesionych do właściwych CI,

planowania realizacji właściwych CI z uwzględnieniem procesów operacyjnych własnych i zewnętrznych oraz

dokumentowania i utrzymywania wymagań uzyskanych z planowania, w tym macierzy

© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI Wydanie 3 z dnia 02.10.2017 r.

5/8

”wymaganie-rozwiązanie”, w odniesieniu do właściwych CI. Dopuszcza się przywołanie, np.: procedur, dokumentacji technicznej, pod warunkiem doprecyzowania informacji w PJ do specyfiki CI.

Należy utrzymywać UI z realizacji PJ w rzeczywistych warunkach oraz z jego przeglądu i aktualizacji.

W przypadku zawarcia umowy z wymaganiami AQAP, PJ należy dostosować do wymagań klienta, gdyż może on go nie zaakceptować.

Zaleca się wykorzystanie wymagań publikacji AQAP 2105 "Wymagania NATO dotyczące planów jakości dla wyrobu będącego przedmiotem zamówienia" do opracowania PJ.

AQAP, pkt 5.4.1.2 Zarządzanie konfiguracją

Niezbędne jest opisanie zasad zarządzania konfiguracją (patrz ISO 10007 wraz z dodatkowymi wymaganiami ACMP 2100) dla właściwych CI, w tym CI dostarczanych przez dostawców zewnętrznych.

AQAP, pkt 5.4.2 Komunikacja z klientami [8.2.1 QMS]

Niezbędne jest opisanie zasad komunikacji z klientem (np.: harmonogram spotkań) zapewniające, m.in.:

udział dostawców zewnętrznych w ustaleniach dotyczących CI,

spełnienie wymagań klienta, w tym jego prawa do nadzorowania,

informowanie klienta o zmianach organizacyjnych mających wpływ na SZJ (również CCJ w aspekcie udzielonej certyfikacji).

AQAP, pkt 5.4.3 Określenie wymagań związanych z wyrobami [8.2.2 QMS]

Niezbędne jest opisanie wszystkich oferowanych CI (związanych z zakresem certyfikacji, potencjalną umową) z uwzględnieniem właściwości krytycznych wpływających na: zdrowie i bezpieczeństwo użytkowników, niezawodność CI oraz wydajność CI. Zaleca się utrzymywanie list i opisów wszystkich CI.

AQAP, pkt 5.4.4 Nadzór nad projektowaniem i rozwojem [8.3.4 QMS]

Niezbędne jest opisanie metod weryfikacji i walidacji prac projektowych, w tym badań i kontroli CI. Organizacja powinna stosować zasady zarządzania konfiguracją na każdym etapie (np.: projektu, wykonania modelu, prototypu, serii próbnej, badań i testów, produkcji, instalowania, serwisowania, w tym zatwierdzenia dokumentacji oraz wprowadzania zmian i/lub odstępstw do zatwierdzonej dokumentacji).

AQAP, pkt 5.4.5 Niezawodność

Jeżeli ma to zastosowanie, należy opisać działania i odpowiedzialność, w tym dostawców zewnętrznych związaną z zarządzaniem niezawodnością, (np. przywołując program zapewniania niezawodności), z uwzględnieniem wymagań klienta, kryteriami niezdatności oraz UI potwierdzającymi spełnienie wymagań niezawodnościowych (patrz: 8.2, 8.3, 8.5.2 ISO 9001).

AQAP, pkt 5.4.6 Nadzór nad procesami, wyrobami i usługami dostarczanymi z zewnątrz [8.4 QMS]

Niezbędne jest opisanie zasad weryfikacji i/lub walidacji zakupywanych CI. Oczekuje się gromadzenia i/lub identyfikowania UI stanowiących obiektywne dowody realizowanego nadzoru np.: protokoły odbioru, sprawozdania z badań, świadectwa jakości, karty charakterystyk, karty pomiarowe, karty obiegowe, karty kompetencji, karty procesów.

AQAP, pkt 5.4.6.1 Wymagania ogólne [8.4.1 QMS]

Niezbędne jest opisanie zasad nadzorowania procesów zewnętrznych z wykorzystaniem porozumień, umów, uzgodnionych procedur i/lub warunków dostaw z dostawcami zewnętrznymi na wykonanie CI, gwarantujących możliwość skutecznego nadzorowania jakości przez klienta, m.in. obejmujące wiedzę o łańcuchu dostaw. Należy opisać zasady

© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI Wydanie 3 z dnia 02.10.2017 r.

6/8

i odpowiedzialność za wykonanie przeglądu zamówień i umów zawieranych z dostawcami zewnętrznymi oraz sposób dokumentowania takiego przeglądu.

AQAP, pkt 5.4.6.2 Rodzaj i zakres nadzoru [8.4.2 QMS]

Niezbędne jest opisanie sposobu, w jaki dostawca zamierza:

akceptować procesy/procedury stosowane przez dostawcę zewnętrznego,

wydawać dostawcy zewnętrznemu niezbędne polecenia (instrukcje wykonawcze) oraz

unikać, wykrywać, minimalizować i eliminować podrabiane CI. Należy opisać zakres odpowiedzialności dostawcy za działania dostawcy zewnętrznego oraz rolę klienta.

AQAP, pkt 5.4.6.3 Komunikacja [8.4.3 QMS]

Niezbędne jest opisanie wszystkich dostawców zewnętrznych i/lub zastosowanie ich wykazu z uwzględnieniem:

zawartych umów/zamówień, porozumień, procedur i/lub warunków dostaw,

krytyczności oferowanych wyrobów, usług lub procesów oraz oceny ryzyka,

sposobu komunikacji z klientem, w tym udostępniania klientowi kopii zamówień CI. Zaleca się utrzymywanie UI potwierdzającej komunikację z klientem w ramach PJ.

AQAP, pkt 5.4.7 Nadzorowanie produkcji i dostarczania usługi [8.5.1]

Niezbędne jest opisanie sposobu nadzorowania produkcji CI z uwzględnieniem innych stosowanych UI, w tym zawierających kryteria akceptacji (np.: normy przedmiotowe, dokumentacja techniczna, dokumentacja technologiczna, rysunki wykonawcze, schematy ideowe, szablony, wzorce, karty obiegowe, karty pomiarowe, sprawozdanie z badań, protokoły kontroli/odbioru).

AQAP, pkt 5.4.8 Identyfikacja i identyfikowalność [8.5.2 QMS]

Niezbędne jest opisanie zasad identyfikacji CI poprzez określenie zasad znakowania (cechowania) oraz zapewnienia identyfikowalności w ramach określania statusu konfiguracji CI, z uwzględnieniem mających zastosowanie kryteriów, tj.: utrata życia, funkcjonowanie CI, utrata CI.

AQAP, pkt 5.4.9 Własność należąca do klientów lub dostawców zewnętrznych [8.5.3 QMS]

Niezbędne jest opisanie i uzgodnienie zasad postępowania z CI będącym własnością klienta lub dostawcy zewnętrznego oraz sposób informowania Klienta o stanie CI. Należy utrzymywać UI o wszelkich nieprawidłowościach CI będącego własnością klienta.

AQAP, pkt 5.4.10 Zabezpieczanie [8.5.4 QMS]

Niezbędny jest opis sposobu postępowania z CI, który ma ograniczone okresy przydatności do użycia lub wymaga okresowego przeglądu, konserwacji, wzorcowania i/lub sprawdzania lub innych obsług, z wykorzystaniem, np.: DTR, książki urządzenia, instrukcji obsługi.

Oczekuje się, aby opis obejmował identyfikację pozostałych okresów przydatności oraz sposób informowania klienta przed dostawą.

AQAP, pkt 5.4.11 Zwolnienie wyrobów [8.6 QMS]

Niezbędny jest opis zasad potwierdzania zgodności CI z wymaganiami, z wykorzystaniem:

kart technologicznych, obiegowych, pomiarowych, kontroli,

protokołów z badań,

deklaracji zgodności, certyfikatów zgodności,

protokołów odbioru przed jego zwolnieniem do klienta. W planie należy opisać obowiązki dostawcy oraz uprawnienia klienta dotyczące zwalniania CI.

© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI Wydanie 3 z dnia 02.10.2017 r.

7/8

AQAP, pkt 5.4.12 Nadzór nad wyrobami niezgodnymi [8.7 QMS]

Niezbędny jest opis trybu postępowania z wyrobem niezgodnym z wymaganiami z uwzględnieniem prawa klienta do akceptacji lub odrzucenia tego wyrobu. W opisie powinien być uwzględniony tryb postępowania dotyczący:

wyrobu niezgodnego, własnego lub dostawcy zewnętrznego,

analizy niezgodności i ich przyczyn oraz realizacji działań korygujących,

uzyskiwania upoważnienia od klienta na zezwolenie lub odstępstwo,

zapewnienia niezbędnej infrastruktury zgodnie z p. 5.3.1 AQAP. Należy utrzymywać UI dotyczące wyrobów niezgodnych, np.:

karta wyrobu niezgodnego, odchyłek, braków,

rejestr wyrobów niezgodnych, w tym likwidowanych,

rejestr upoważnień, zezwoleń, odstępstw, odchyłek.

AQAP, pkt 5.5.1 Zadowolenie klienta [9.1.2 QMS]

Niezbędny jest opis zasad postępowania z zażaleniami klienta (uwagami, reklamacjami, skargami), obejmujący sposób ich rozpatrywania i przesyłania informacji zwrotnej. Oczekuje się UI dotyczących: identyfikacji wszystkich zażaleń, rodzaju zażalenia, numeru umowy i/lub CI, sposobu realizacji, zakresu odpowiedzialności, analizy niezgodności oraz przyczyn źródłowych, działań korygujących, ocen skuteczności podjętych działań.

AQAP, pkt 5.5.2 Audyt wewnętrzny [9.2]

Niezbędny jest opis planowania audytów w skali rocznej, w odniesieniu do procesów operacyjnych własnych i zewnętrznych niezbędnych do realizacji oferowanego CI. Niezbędne jest audytowanie działań wynikających z kontekstu, procesów krytycznych oraz wymagań ISO 9001 i AQAP 2110. Oczekuje się opisu sposobu informowania klienta o obszarach do doskonalenia i/lub niezgodnościach. Oczekiwane są UI potwierdzające doświadczenie audytorów w SZJ organizacji, metodach audytowania i realizacji procesów operacyjnych wg przyjętych kryteriów (patrz 7.2 ISO 9001).

AQAP, pkt 5.5.3 Przegląd zarządzania [9.3 QMS]

Niezbędny jest opis planowania przeglądu zarządzania, w tym jego terminu, zakresu dokumentowania danych wejściowych (z uwzględnieniem pkt 5.4 ISO 10012) i wyściowych oraz sposobu informowanie klienta o jego wynikach. W ramach danych wyjściowych należy utrzymywać ustalenia oraz wynikające z nich zadania z terminami ich realizacji, przypisanymi osobami odpowiedzialnymi oraz wymaganymi zasobami.

AQAP, pkt 5.6 Niezgodności i działania korygujące [10.2 QMS]

Niezbędny jest opis sposobu postępowania z niezgodnościami obejmujący postępowanie z uwagami zgłaszanymi przez klienta, w tym dotyczącymi akceptacji SZJ lub jego elementów, np.: odrzucenia SZJ lub PJ (pkt 4.2 AQAP 2110), wyrobów niezgodnych (pkt 5.4.12 AQAP 2110) lub zażaleń klienta (pkt 5.5.1 AQAP 2110). Oczekuje się, aby opis obejmował zastosowanie analizy przyczyn niezgodności z wykorzystaniem narzędzi i/lub technik, np.: Burza mózgów, Lista pytań kontrolnych, Diagram Ishikawy, Arkusze kontrolne, Histogramy, itp.

© CENTRUM CERTYFIKACJI JAKOŚCI Wydanie 3 z dnia 02.10.2017 r.

8/8

Wykaz dokumentów związanych (aktualnych na dzień zatwierdzenia zasad):

Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym(t.j. Dz.U. z 20017 r. poz. 290);

Ustawa z dnia 29.11.2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa(t.j. Dz.U. 2017 r. poz. 1050);

Ustawa z dnia 17 listopada 2006 r. o systemie oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz.U. 2006 nr 235 poz. 1700 z późn. zm.);

Decyzją nr 203/MON z dnia 06 lipca 2012 r. w sprawie zatwierdzenia Statutu Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego (Dz. Uz. MON, poz. 265 z póź. zm.)

Decyzja Nr 141/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.07.2017 r. w sprawie systemu pozyskiwania, eksploatacji i wycofywania sprzętu wojskowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. z 2017 r., poz. 149);

Decyzja Nr 444/MON z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie zasad wprowadzania do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej sprzętu wojskowego oraz wycofywania sprzętu wojskowego nieodpowiadającego wymaganiom wojska (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. z 2013 r., poz. 397);

Decyzja nr 136/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 czerwca 2017 r. w sprawie zatwierdzenia i wprowadzenia do stosowania dokumentów normalizacyjnych dotyczących obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. z 2017 r., poz. 141);

Decyzja Nr 67/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 marca 2014 r. w sprawie nadzoru nad funkcjonowaniem w resorcie obrony narodowej systemu zapewnienia jakości wyrobów obronnych (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. z 2014 r., poz. 77);

Decyzja Nr 427/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 października 2014 r. w sprawie określenia zasad funkcjonowania systemu zapewnienia jakości wyrobów obronnych, obowiązków zamawiającego, rejonowego przedstawicielstwa wojskowego, gestora sprzętu wojskowego i centralnego organu logistycznego oraz Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji w zakresie zapewnienia jakości wyrobów obronnych (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. z 2014 r., poz. 343);

Decyzja Nr 447/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania w resorcie obrony narodowej procedur wykonawczych dotyczących zapewnienia jakości wyrobów obronnych (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. z 2015 r., poz. 312);

„Instrukcja w sprawie zarządzania dokumentacją techniczną Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego” załącznik do decyzji nr 349/MON z dn. 20 listopada 2011 r. (Dz. Urz. MON. z 2011 r. Nr 19, poz. 287);

„Instrukcja w sprawie określenia wymagań na dokumentację techniczną Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego” załącznik do decyzji nr 349/MON z dn. 20 listopada 2011 r. (Dz. Urz. MON z 2011 r. Nr 19, poz. 287);

normy obronne, w tym w szczególności:

NO-06A101:2005 - postanowienia ogólne dotyczące metod kontroli i badań,

NO-06A102:2005 - dotycząca wymagań niezawodnościowych,

NO-06A103:2005 - dotycząca czynników środowiskowych,

NO-06A104:2005 - dotycząca wymagań konstrukcyjno-technicznych,

NO-06A105:2005 - dotycząca zasad badań oraz odbioru prototypów i urządzeń produkowanych seryjnie,

NO-06A106:2005 - dotycząca metodyki badań wymagań niezawodnościowych,

NO-06A107:2005 - dotycząca metod badań odporności całkowitej na działanie czynników środowiskowych,

NO-06A108:2005 - dotycząca metod oceny zgodności z wymaganiami konstrukcyjnymi.

pozostałe mające zastosowanie przepisy prawne, decyzje i normy obronne dotyczące rodzajów SpW związane z kontekstem.

Przydatne linki: http://www.dz.urz.mon.gov.pl; http://wcnjk.wp.mil.pl/pl/index.html; http://iu.wp.mil.pl/; http://iwsp.wp.mil.pl/