Slajd 1

Wojewdzki Urzd Ochrony Zabytkww Warszawiewww.mwkz.pl

Ochrona zabytkw zostaa w polskim systemie prawnym zagwarantowana w Konstytucji RP, w ktrej mowa jest o obowizku przekazywania przyszym pokoleniom wszystkiego co cenne z ponad tysicletniego dorobku Polski.Obiekty zasugujce na ochron , stanowi cenne (jako rdo tosamoci , trwania i rozwoju narodu polskiego) elementy dziedzictwa narodowego .Ochrona szczeglnych wartoci charakteryzujcych zabytki stanowi w rozumieniu polskiego prawa wany interes publiczny jakim jest ochrona cennych z punktu widzenia tosamoci , trwania i rozwoju narodu polskiego elementw dorobku narodowego tj. zabytkw.

Dziedzictwo kulturowe to zasb rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz ze zwizanymi z nim wartociami duchowymi , zjawiskami historycznymi i obyczajowymi uznawany za godny ochrony prawnej dla dobra spoeczestwa i jego rozwoju oraz przekazania nastpnym pokoleniom z uwagi na wartoci historyczne, patriotyczne, naukowe i artystyczne , majce znaczenie dla tosamoci i cigoci rozwoju spoecznego i kulturalnego, upamitnienia wydarze historycznych , kultywowania poczucia pikna i wsplnoty cywilizacyjnej.

Zabytkiem jest nieruchomo lub rzecz ruchoma , ich cz lub zesp, bdcych dzieem czowieka lub zwizana z jego dziaalnoci i stanowica wiadectwo minionej epoki bd zdarzenia , ktrej zachowanie ley w interesie spoecznym ze wzgldu na posiadan warto, alternatywnie historyczna , artystyczna lub naukow.

W rejestrze powinny znajdowa si przede wszystkim te zabytki , ktre z okrelonych wzgldw mona uzna za zagroone , a opieka sprawowana przez wacicieli nie jest w stanie zagwarantowa ich naleytego zachowania i z tego wzgldu niezbdna jest wadcza ingerencja pastwa.

Ochronie i opiece podlegaj zabytki bez wzgldu na stan ich zachowania art. 6 uoz

Przepisy karne zawarte w uoz odnosz si nie tylko do zabytkw rejestrowych , ale rwnie do tych , ktre nie zostay ujte w adnym rejestrze czy ewidencji.

Zgodnie z ustaw uoz ochrona zabytkw polega w szczeglnoci na podejmowaniu przez organy administracji publicznej dziaa majcych na celu :- zapewnienie warunkw prawnych , organizacyjnych i finansowych umoliwiajcych trwae zachowanie zabytkw oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie- zapobieganie zagroeniom mogcym spowodowa uszczerbek dla wartoci zabytkw- udaremnianie niszczenia i niewaciwego korzystania z zabytkw czyli zapobieganie wszelkim zjawiskom , mogcym prowadzi do uszkodzenia zabytkw, wzgldnie do ich cakowitego zniszczenia (utraty)- przeciwdziaanie kradziey , zaginiciu lub nielegalnemu wywozowi zabytkw za granic- kontrol stanu zachowania i przeznaczenia zabytkw- uwzgldnienie zada ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ksztatowaniu rodowiska

Art. 3. zabytek - nieruchomo lub rzecz ruchom, ich czci lub zespoy, bdce dzieem czowieka lub zwizane z jego dziaalnoci i stanowice wiadectwo minionej epoki bd zdarzenia, ktrych zachowanie ley w interesie spoecznym ze wzgldu na posiadan warto historyczn, artystyczn lub naukow; Zabytkami w wietle legalnej definicji zabytku s odpowiednio obiekty, przestrzenie i tereny: - wpisane do rejestru zabytkw; -uznanie za pomnik historii; - park kulturowy; - chronione na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;- wpisane do ewidencji zabytkw.Rny zakres ochrony konserwatorskiej

Ustawa o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku(DZ.U. NR 162, poz. 1568. z pn. zm.)REJESTR

Do rejestru mog by wpisane pojedyncze obiekty jak ich zespoy a take przestrzenie zabytkowe.

Pojedyncze obiekty - poddane ochronie ze wzgldu na ich samoistne wartoci zabytkowe wskazane w definicji zabytku:

zabytki nieruchome - nieruchomo, jej cz lub zesp nieruchomoci,

zabytki ruchome - rzecz ruchom, jej cz lub zesp rzeczy ruchomych,

zabytki archeologiczne - zabytek ruchomy, bdcy wytworem dziaalnoci czowieka powierzchniow, podziemn lub podwodn pozostaoci jego egzystencji

zespoy i przestrzenie zabytkowe w ich skad wchodzi wiele czsto zrnicowanych obiektw warto zabytkow stanowi cao wraz ze wszystkimi elementami cakowite zniszczenie jednego z nich powoduje uszkodzenie chronionego zabytku s to np.: zabytki archeologiczne - zabytek nieruchomy, bdcy powierzchniow, podziemn lub podwodn pozostaoci egzystencji i dziaalnoci czowieka, zoon z nawarstwie kulturowych i znajdujcych siw nich wytworw bd ich ladw;

historyczny ukad urbanistyczny lub ruralistyczny - przestrzenne zaoenie miejskie lub wiejskie, zawierajce zespoy budowlane, pojedyncze budynki i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w ukadzie historycznych podziaw wasnociowych i funkcjonalnych, w tym ulic lub sieci drg;

historyczny zesp budowlany - powizan przestrzennie grup budynkw wyodrbnion ze wzgldu na form architektoniczn, styl, zastosowane materiay, funkcj, czas powstania lub zwizek z wydarzeniami historycznymi;

krajobraz kulturowy - przestrze historycznie uksztatowan w wyniku dziaalnoci czowieka, zawierajc wytwory cywilizacji oraz elementy przyrodnicze; REJESTR c.d.przestrzenie penice funkcje suebne w stosunku do zabytkw ( czyli takie ktre same z siebie nie posiadaj cech zabytkowych )

otoczenie zabytku - teren wok lub przy zabytku wyznaczony w decyzji o wpisie tego terenu do rejestru zabytkw w celu ochrony wartoci widokowych zabytku oraz jego ochrony przed szkodliwym oddziaywaniem czynnikw zewntrznych.

REJESTR c.d

.POMNIK HISTORII

Art. 15.1.Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek ministra waciwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, w drodze rozporzdzenia, moe uzna za pomnik historii zabytek nieruchomy wpisany do rejestru lub park kulturowy o szczeglnej wartoci dla kultury, okrelajc jego granice. Art. 15.4.Minister moe przedstawi Komitetowi Dziedzictwa wiatowego wniosek o wpis pomnika historii na List dziedzictwa wiatowegow celu objcia tego pomnika ochron na podstawie Konwencjiw sprawie ochrony wiatowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjtej w Paryu dnia 16 listopada 1972 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 32, poz. 190 i 191).

PARK KULTUROWY

Art. 16.1.Rada gminy, po zasigniciu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw, na podstawie uchway, moe utworzy park kulturowy w celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyrniajcych si krajobrazowo terenw z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej. (krajobraz kulturowy - przestrze historycznie uksztatowan w wyniku dziaalnoci czowieka, zawierajc wytwory cywilizacjioraz elementy przyrodnicze)

2.Uchwaa okrela nazw parku kulturowego, jego granice, sposb ochrony, a take zakazy i ograniczenia, o ktrych mowa w art. 17 ust. 1.

PARK KULTUROWY c.d.Art. 17.1.Na terenie parku kulturowego lub jego czci mog by ustanowione zakazy i ograniczenia dotyczce: prowadzenia robt budowlanych oraz dziaalnoci przemysowej, rolniczej, hodowlanej, handlowej lub usugowej; zmiany sposobu korzystania z zabytkw nieruchomych; umieszczania tablic, napisw, ogosze reklamowych i innych znakw niezwizanych z ochron parku kulturowego, z wyjtkiem znakw drogowych i znakw zwizanych z ochron porzdku i bezpieczestwa publicznego, z zastrzeeniem art. 12 ust. 1; skadowania lub magazynowania odpadw. Art. 16. 6.Dla obszarw, na ktrych utworzono park kulturowy, sporzdza si obowizkowo miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Art. 19. 1. W studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzgldnia si, w szczeglnoci ochron:

1) zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia; 2) innych zabytkw nieruchomych, znajdujcych si w gminnej ewidencji zabytkw; 3) parkw kulturowych. 2. W przypadku gdy gmina posiada gminny program opieki nad zabytkami, ustalenia tego programu uwzgldnia si w studium i planie, o ktrych mowa w ust. 1. 3. W studium i planie, o ktrych mowa w ust. 1, ustala si, w zalenoci od potrzeb, strefy ochrony konserwatorskiej obejmujce obszary, na ktrych obowizuj okrelone ustaleniami planu ograniczenia, zakazy i nakazy, majce na celu ochron znajdujcych si na tym obszarze zabytkw.MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Art. 145. Do czasu zaoenia gminnej ewidencji zabytkw, w studiach uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w ustaleniach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzgldnia si, oprcz zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia oraz ustale planw ochrony parkw kulturowych, inne zabytki nieruchome wskazane przez wojewdzkiego konserwatora zabytkw.

MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO c.d.Art. 21.Ewidencja zabytkw jest podstaw do sporzdzania programw opieki nad zabytkami przez wojewdztwa, powiaty i gminy. - krajowa ewidencja zabytkw prowadzona, w formie zbioru kart ewidencyjnych zabytkw znajdujcych siw wojewdzkich ewidencjach zabytkw, przez Generalnego Konserwatora Zabytkw (Art. 22.1.)- wojewdzka ewidencja zabytkw prowadzona, w formie zbioru kart ewidencyjnych zabytkw znajdujcych si na terenie wojewdztwa, przez Wojewdzkiego konserwatora zabytkw (Art. 22.2.)- gminna ewidencja zabytkw prowadzona, w formie zbioru kart adresowych zabytkw nieruchomych z terenu gminy, objtych wojewdzk ewidencj zabytkw, przez Wjta (burmistrza, prezydent miasta) (Art. 22.4.)

EWIDENCJA ZABYTKWArt. 6.1.Ochronie i opiece podlegaj, bez wzgldu na stan zachowania: 1) zabytki nieruchome bdce, w szczeglnoci: a) krajobrazami kulturowymi, b) ukadami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespoami budowlanymi, c) dzieami architektury i budownictwa, d) dzieami budownictwa obronnego, e) obiektami techniki, a zwaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami i innymi zakadami przemysowymi, f) cmentarzami, g) parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, h) miejscami upamitniajcymi wydarzenia historyczne bd dziaalno wybitnych osobistoci lub instytucji;

EWIDENCJA ZABYTKW c.d.Art. 6.1.Ochronie i opiece podlegaj, bez wzgldu na stan zachowania: 2)zabytki ruchome bdce, w szczeglnoci: a) dzieami sztuk plastycznych, rzemiosa artystycznego i sztuki uytkowej, b) kolekcjami stanowicymi zbiory przedmiotw zgromadzonych i uporzdkowanych wedug koncepcji osb, ktre tworzyy te kolekcje, c) numizmatami oraz pamitkami historycznymi, a zwaszcza militariami, sztandarami, pieczciami, odznakami, medalami i orderami, d)wytworami techniki, a zwaszcza urzdzeniami, rodkami transportu oraz maszynami i narzdziami wiadczcymi o kulturze materialnej, charakterystycznymi dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentujcymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego, e)materiaami bibliotecznymi, o ktrych mowa wart. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz. U. Nr 85, poz. 539, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2001 r. Nr 129, poz. 1440 orazz 2002 r. Nr 113, poz. 984), f) instrumentami muzycznymi, g) wytworami sztuki ludowej i rkodziea oraz innymi obiektami etnograficznymi, h) przedmiotami upamitniajcymi wydarzenia historyczne bd dziaalno wybitnych osobistoci lub instytucji; EWIDENCJA ZABYTKW c.d.Art. 6.1.Ochronie i opiece podlegaj, bez wzgldu na stan zachowania:

3)zabytki archeologiczne bdce, w szczeglnoci: a)pozostaociami terenowymi pradziejowego i historycznego osadnictwa, b)cmentarzyskami, c)kurhanami, d)reliktami dziaalnoci gospodarczej, religijnej i artystycznej.

EWIDENCJA ZABYTKW c.d.

Art. 28. Niezalenie od obowizkw wynikajcych z opieki nad zabytkami, okrelonych w art. 5, waciciel lub posiadacz zabytku wpisanego do rejestru lub zabytku znajdujcego si w wojewdzkiej ewidencji zabytkw zawiadamia wojewdzkiego konserwatora zabytkw o: 1) uszkodzeniu, zniszczeniu, zaginiciu lub kradziey zabytku, niezwocznie po powziciu wiadomoci o wystpieniu zdarzenia; 2) zagroeniu dla zabytku, niezwocznie po powziciu wiadomoci o wystpieniu zagroenia; 3) zmianie miejsca przechowania zabytku ruchomego w terminie miesica od dnia nastpienia tej zmiany; 4) zmianach dotyczcych stanu prawnego zabytku, nie pniej ni w terminie miesica od dnia ich wystpienia lub powzicia o nich wiadomoci. EWIDENCJA ZABYTKW c.d.Art. 113. 1. Kto bdc wacicielem lub posiadaczem zabytku wpisanego do rejestru lub innego zabytku znajdujcego si w wojewdzkiej ewidencji zabytkw nie powiadomi wojewdzkiego konserwatora zabytkw o: 1) uszkodzeniu, zniszczeniu, zaginiciu lub kradziey zabytku niezwocznie po powziciu wiadomoci o wystpieniu zdarzenia, 2) zagroeniu dla zabytku niezwocznie po powziciu wiadomoci o wystpieniu zagroenia, 3) zmianie miejsca przechowania zabytku ruchomego, w terminie miesica od dnia nastpienia tej zmiany, 4) zmianach dotyczcych stanu prawnego zabytku, nie pniej ni w terminie miesica od dnia ich wystpienia lub powzicia o nich wiadomoci podlega karze grzywny.

EWIDENCJA ZABYTKW c.d.Art. 294. 1. Kto dopuszcza si przestpstwa okrelonego w art. 278 1 lub 2, art. 284 1 lub 2, art. 285 1, art. 286 1, art. 287 1, art. 288 1 lub 3, lub w art. 291 1, w stosunku do mienia znacznej wartoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10.

2. Tej samej karze podlega sprawca, ktry dopuszcza si przestpstwa wymienionego w 1 w stosunku do dobra o szczeglnym znaczeniu dla kultury. Kodeks Karny

Art. 108. 1. Kto niszczy lub uszkadza zabytek, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.

2. Jeeli sprawca czynu okrelonego w ust. 1 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.

3. W razie skazania za przestpstwo okrelone w ust. 1 sd orzeka, a w razie skazania za przestpstwo okrelone w ust. 2 sd moe orzec, nawizk na wskazany cel spoeczny zwizany z opiek nad zabytkami w wysokoci od trzykrotnego do trzydziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia.

Przepisy karne ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami

Art. 109. 1. Kto bez pozwolenia wywozi zabytek za granic lub po wywiezieniu go za granic nie sprowadza do kraju w okresie wanoci pozwolenia, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.

2. Jeeli sprawca czynu okrelonego w ust. 1 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.

3. W razie skazania za przestpstwo okrelone w ust. 1 sd orzeka, a w razie skazania za przestpstwo okrelone w ust. 2 sd moe orzec, nawizk na wskazany cel spoeczny zwizany z opiek nad zabytkami w wysokoci od trzykrotnego do trzydziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia.

4. Sd moe orzec przepadek zabytku, chociaby nie stanowi on wasnoci sprawcy.

Art. 109 a. Kto podrabia lub przerabia zabytek w celu uycia go w obrocie zabytkami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.Art. 109 b. Kto rzecz ruchom zbywa jako zabytek ruchomy albo zbywa zabytek jako inny zabytek, wiedzc, e s one podrobione lub przerobione, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.

Art. 110. 1. Kto bdc wacicielem lub posiadaczem zabytku nie zabezpieczy go w naleyty sposb przed uszkodzeniem, zniszczeniem, zaginiciem lub kradzie, podlega karze aresztu, ograniczenia wolnoci albo grzywny.

2. W razie popenienia wykroczenia okrelonego w ust. 1 mona orzec nawizk do wysokoci dwudziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskazany cel spoeczny zwizany z opiek nad zabytkami.

Art. 111. 1. Kto bez pozwolenia albo wbrew warunkom pozwolenia poszukuje ukrytych lub porzuconych zabytkw, w tym przy uyciu wszelkiego rodzaju urzdze elektronicznych i technicznych oraz sprztu do nurkowania, podlega karze aresztu, ograniczenia wolnoci albo grzywny. 2. W razie popenienia wykroczenia okrelonego w ust. 1 mona orzec: 1) przepadek narzdzi i przedmiotw, ktre suyy lub byy przeznaczone do popenienia wykroczenia, chociaby nie stanowiy wasnoci sprawcy; 2) przepadek przedmiotw pochodzcych bezporednio lub porednio z wykroczenia; 3) obowizek przywrcenia stanu poprzedniego lub zapaty rwnowartoci wyrzdzonej szkody.

Art. 113. 1. Kto bdc wacicielem lub posiadaczem zabytku wpisanego do rejestru lub innego zabytku znajdujcego si w wojewdzkiej ewidencji zabytkw nie powiadomi wojewdzkiego konserwatora zabytkw o: 1) uszkodzeniu, zniszczeniu, zaginiciu lub kradziey zabytku niezwocznie po powziciu wiadomoci o wystpieniu zdarzenia, 2) zagroeniu dla zabytku niezwocznie po powziciu wiadomoci o wystpieniu zagroenia, 3) zmianie miejsca przechowania zabytku ruchomego, w terminie miesica od dnia nastpienia tej zmiany, 4) zmianach dotyczcych stanu prawnego zabytku, nie pniej ni w terminie miesica od dnia ich wystpienia lub powzicia o nich wiadomoci - podlega karze grzywny. 2. W razie popenienia wykroczenia okrelonego w ust. 1 mona orzec nawizk do wysokoci dwudziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskazany cel spoeczny zwizany z opiek nad zabytkami.

28Art. 114. Kto uniemoliwia lub utrudnia dostp do zabytku organowi ochrony zabytkw, wykonujcemu uprawnienia wynikajce z ustawy, podlega karze grzywny.

Art. 115. 1. Kto niezwocznie nie powiadomi wojewdzkiego konserwatora zabytkw lub wjta (burmistrza, prezydenta miasta) o odkryciu w trakcie prowadzenia robt budowlanych lub ziemnych przedmiotu, co do ktrego istnieje przypuszczenie, i jest on zabytkiem, a take nie wstrzyma wszelkich robt mogcych uszkodzi lub zniszczy znaleziony przedmiot i nie zabezpieczy, przy uyciu dostpnych rodkw, tego przedmiotu i miejsca jego znalezienia, podlega karze grzywny.

2. W razie popenienia wykroczenia okrelonego w ust. 1 mona orzec nawizk do wysokoci dwudziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskazany cel spoeczny zwizany z opiek nad zabytkami.

Art. 116. 1. Kto niezwocznie nie powiadomi wojewdzkiego konserwatora zabytkw lub wjta (burmistrza, prezydenta miasta) o przypadkowym odkryciu przedmiotu, co do ktrego istnieje przypuszczenie, i jest on zabytkiem archeologicznym, a take nie zabezpieczy, przy uyciu dostpnych rodkw, tego przedmiotu i miejsca jego znalezienia, podlega karze grzywny.

2. W razie popenienia wykroczenia okrelonego w ust. 1 mona orzec nawizk do wysokoci dwudziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskazany cel spoeczny zwizany z opiek nad zabytkami.

Art. 117. Kto bez pozwolenia albo wbrew warunkom pozwolenia prowadzi prace konserwatorskie, restauratorskie, roboty budowlane, badania konserwatorskie lub architektoniczne przy zabytku wpisanym do rejestru lub roboty budowlane w jego otoczeniu albo badania archeologiczne, podlega karze grzywny.

Art. 118. Kto bez pozwolenia umieszcza na zabytku wpisanym do rejestru urzdzenia techniczne, tablice, reklamy oraz napisy, podlega karze grzywny.

Art. 119. Kto nie wykonuje zalece pokontrolnych, o ktrych mowa w art. 40 ust. 1, podlega karze grzywny. Art. 40.1.Na podstawie ustale wynikajcych z kontroli wojewdzki konserwator zabytkw moe wyda zalecenia pokontrolne kontrolowanej osobie fizycznej lub kierownikowi kontrolowanej jednostki organizacyjnej. Art. 41.W razie stwierdzenia, e dziaanie lub zaniechanie kontrolowanej osoby fizycznej albo kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub jej pracownika narusza przepisy art. 108-118 ustawy, wojewdzki konserwator zabytkw kieruje odpowiednio do Policji, prokuratury albo sdu zawiadomienie o popenieniu przestpstwa lub wykroczenia. Art. 42.Generalny Konserwator Zabytkw moe podejmowa czynnoci, o ktrych mowa w art. 38 ust. 3, art. 39, art. 40 ust. 1 i 3 oraz art. 41, jeeli jest to konieczne ze wzgldu na szczegln wag sprawy. Przepisy art. 38 ust. 4 i 5 stosuje si odpowiednio.

Art. 120. Orzekanie w sprawach okrelonych w art. 110-119 nastpuje na podstawie przepisw Kodeksu postpowania w sprawach o wykroczenia

1

2

3

4

5

6

7

874

9

10

11

12