świeży rynek oraz do przetwórstwa (nowe odmiany...

dr Paweł Krawiec Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie / Horti Team

Nowoczesna uprawa malin: na świeży rynek oraz do przetwórstwa (nowe odmiany i agrotechnika)

WYBÓR SYSTEMU UPRAWY

System tradycyjny…

- uprawa pod osłonami - Haygrove Poland- inny rodzaj sadzonek - zielne sadzonki (plug plants)

Plantacja „zagonowa”

MROZOWYTRZYMAŁOŚĆ

4,9 3,8

-3,5

3,4 4

9,2

-3,9

-8

-15,8

-3,6 -3,9-0,8

16,313,5

11,2 12,414,1

23,4

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

Warunki termiczne na koniec wegetacji 2015 i podczas zimy 2015/2016 - Lubelskie

średnia temperatura miesięczna temperatura max temperatura min

listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień

11.06.2016

10.06.2016

Sytuacja na wielu plantacjach po zimie 2015/2016

- nierównomierny wzrost roślin

Temperatury zimą 2016/2017 oraz wiosną 2017 w woj. Lubelskie

-30

-20

-10

0

10

20

30

październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj

°C

temperatura średnia temperatura minimalna temperatura maksymalna

Uszkodzenia mrozowe

wiosną 2017

Okrywanie włókniną – regeneracja malin po uszkodzeniach mrozowychTermin przykrycia (początek kwietnia)Termin odkrycia (15-20 maj)

ODMIANA

Maliny tradycyjne Maliny powtarzające

Rodzaj Phytophthora – organizmy grzybopodobnePhytophthora - oznacza „niszczyciel roślin”.

W minionym 80-leciu z porażonych malin, w różnych krajach, wyizolowano 18 gatunków Phytophthora, w tym:

P. cinnamomi, P. citricola, P. citrophthora, P. cryptogea, P. fragariaevar. rubi

‘Polka’ 9.09.2014

Choroby pochodzenia glebowego

Polka

Glen Ample

1. WIRUS KRZACZASTEJ KARŁOWATOŚCI MALINY(Raspberry bushy dwarf virus , RBDV) przenoszony z pyłkiem

2. WIRUS PLAMISTOŚCI LIŚCI MALINY(Raspberry leaf blotch virus, RLBV) -przenoszony przez szpeciela przebarwiaczamalinowego

Choroby wirusowe – prawda czy bajka?

‘Polka’

‘Tulameen’

2015

3. WIRUS ŻÓŁTACZKI NERWÓW LIŚCI MALINY (Raspberry yellow net virus, RYNV) przenoszony przez mszyce

Dla przetwórstwa...

‘Polesie’

‘Polana’

‘Polka’

‘Canby’

‘Willamette’

‘Laszka’

‘Benefis’

Rynek deserowy...

‘Polesie’

‘Polka’

‘Glen Ample’

‘Tulameen’

‘Laszka’

‘Benefis’

Odmiany „jesienne” - 13Odmiany „letnie” - 4

2015-2017

Odmiany polskie –„letnie”

Laszka

Sokolica Przehyba

Radziejowa

2015-2017

Odmiany francuskie

2015-2017

Odmiany holenderskie 2015-2017

Odmiany włoskie

Odmiana szwajcarska

2015-2017

Odmiany polskie2015-2017

Zarządzanie liczbą pędów w uprawie gruntowej i tunelowej

15.04.2016

Liczba pędów w odmianach „jesiennych”:

- 5 w roślinie/12,5 mb (wszystkie odmiany)

- 4 w roślinie/10 mb (‘Polka’, ‘Enrosadira’)

- 3 w roślinie/7,5 mb (‘Polka’, ‘Enrosadira’)

2015-2017

Zarządzanie liczbą pędów, 2016

21

21,5

22

22,5

23

23,5

24

24,5

25

25,5

5/12,5 4/10 3/7,5 5/12,5 4/10 3/7,5

Liczba pędów w roślinie/Liczba pędów na 1 mb

rozstawa - 3,0x0,4m (8300 szt./ha)

Plon z ha (t/ha)

'Polka'

'Enrosadira'

2015-2017

Zbiór podwójny 2017

Kweli Sugana Polonez

Odmiany jesienne - Pędy dwuletnie - cięcie

OCENA ZDROWOTNA - ODMIANY

Wrażliwość kilkunastu odmian na rdzę maliny, 2016 (skala 0-5)

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

Występowanie zamierania pędów maliny (% powierzchni

pędu), październik, 2016

0

2

4

6

8

10

12

14%

PLONOWANIE

Plon przeliczeniowy z 1 ha w 2015 (pierwszy rok po posadzeniu) - tunel

0,72,0

2,22,7

4,25,25,3

6,27,17,2

9,19,6

10,3

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0

'Castion''Polonez''Poemat''Kwanza'

'Versailles''Paris'

'Enrosadira''Polka'

'Sugana''Deauville'

'Erica''Kweli''Imara'

t/ha

Rozstawa sadzenia :3x0,4m – 8 300 szt./ha

Termin sadzenia :początek czerwca - lipiec

Plon przeliczeniowy z 1 ha odmian maliny ocenianych w projekcie Malinowe Factory w 2016

(drugi rok po posadzeniu) - tunel

Rozstawa sadzenia - 3x0,4m – 8 300 szt./hat/ha

13,0

16,3

20,2

20,7

21,2

21,3

23,4

23,4

24,8

25,1

25,1

25,6

26,1

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

'Deauville'

'Versailles'

'Castion'

'Polonez'

'Poemat'

'Sugana'

'Kwanza'

'Enrosadira'

'Paris'

'Polka'

'Kweli'

'Erica'

'Imara'

496 498,2 498,8534 535,8 536,7 540,7 548,1

609,6 623,4 624,3659,1

716,8

0

100

200

300

400

500

600

700

800

Masa 100 owoców (g)

503,3 507,4 517,2 521,4529,0 530,5

557,1583,4 589,2 607,8

612,3 612,5662,9

0,0

100,0

200,0

300,0

400,0

500,0

600,0

700,0

2015

2016

Termin dojrzewania owoców różnych odmian malin

Początek zbiorów Połowa zbiorów Koniec zbiorów

'Poemat' 13-07 18-08 24-10

'Polka' 13-07 18-08 24-10

'Enrosadira' 25-07 24-08 24-10

'Imara' 19-07 24-08 24-10

'Polonez' 25-07 24-08 24-10

'Deauville' 13-07 30-08 24-10

'Sugana' 25-07 30-08 24-10

'Castion' 13-07 1-09 24-10

'Kweli' 13-07 1-09 24-10

'Erica' 13-07 6-09 24-10

'Versailles' 19-07 15-09 24-10

'Paris' 13-07 20-09 24-10

'Kwanza' 13-07 27-09 24-10

Odmiany polskie – „letnie” –plonowanie 2016

OdmianaPlon z

pędu (kg)

Plon z

rośliny

(kg)

Plon z 1 ha

(t)

Średnia masa

owocu (g) (min.-

maks.)

Zawartość

ekstraktu

(°Brix)

‘Laszka’ 1,0 1,8 13,6 6,9 (4,9-8,3) 10,5

‘Radziejowa’ 1,2 2,2 16,5 7,7 (5,3-8,9) 10,1

‘Sokolica’ 1,7 3,4 25,0 7,1 (4,4-8,6) 10,4

‘Przehyba’ 1,4 2,6 19,0 9,7 (6,9-11,3) 9,7

‘Przehyba’ -

20.06.2016

‘Sokolica’ -

27.06.2016

Parametry mechaniczne

owoców

Parametry mechaniczne owoców kilkunastu odmian - 2016

Odmiana

Siła (N) potrzebna doSuma sił

(N)zgniecenia ściśnięcia rozerwaniawyrwania szypułki

1 2 3 4 1+2+3

‘Erica’ 3,69 1,72 1,00 1,18 6,4

‘Sugana’ 5,02 2,61 1,17 2,02 8,8

‘Enrosadira’ 4,66 2,97 1,34 0,92 9,0‘Polonez’ 5,58 2,19 1,39 1,03 9,2‘Polka’ 6,14 2,26 1,47 1,63 9,9‘Castion’ 5,76 2,90 1,67 1,68 10,3‘Paris’ 6,56 2,62 1,48 1,81 10,7‘Deauville’ 7,39 2,76 1,19 1,82 11,3‘Kweli’ 6,63 3,62 1,44 1,18 11,7‘Imara’ 7,30 3,43 1,10 2,27 11,8‘Versailles’ 6,34 3,78 1,83 3,21 11,9‘Kwanza’ 6,27 4,02 1,76 1,45 12,0‘Poemat’ 6,86 4,20 1,82 0,97 12,9

miękkie

zwarte

0,8-0,9m


Termin sadzenia -czerwiec


Sadzonki doniczkowane zostały posadzone w kilku kombinacjach - 3,5m między rzędami na 0,3m w rzędzie pojedynczym (9500 roślin/ha)- 3,5m między rzędami na 0,4m w rzędzie pojedynczym (7100 roślin/ha)-3,5m między rzędami na 0,3 x 0,3m w rzędzie podwójnym (19000 roślin/ha)-termin sadzenia początek czerwca-uprawa gleby – zagon z włókniną lub bez

Plonowanie ‘Polany’ 2016 –gęstość sadzenia

RozstawaPlon z

pędu (g)

Plon z mb

(kg)

Plon z ha

(t)

Masa 100

owoców

(g)

rząd pojedynczy x40cm 34,6 0,45a 1,34a 283,3

rząd pojedynczy x30cm 41,1 0,65b 1,96b 300,8

rząd podwójny x30cm 40,4 0,99c 2,98c 306,2


‘Polana’ 24.11.2016r.

(termin sadzenia –

początek czerwca 2016)

dr Paweł Krawiec Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie / Horti Team

Jak przygotować pole do uprawy borówki amerykańskiej, podstawowe zasady prowadzenia plantacji– wnioski z własnego gospodarstwa

- 2-3 lata wcześniej- analiza gleby- regulacja pH- struktura gleby- chwasty trwałe

Przed założeniem plantacji:

Przybliżone dawki siarki (kg/100m2) do zakwaszania gleby (L – gleba lekka, C – gleba ciężka)

Aktualne pH

pH do uzyskania

3,4 3,8 4,2

L C L C L C

4,2 4 12 2 6 - -

4,7 6 17 4 12 2 6

5,1 7 22 5 17 4 12

6,0 11 34 9 28 7 22

Liczby graniczne zawartości składników przyswajalnych w glebie (Sadowski i in. 1990).

WyszczególnienieKlasa zasobności

niska średnia wysokaDla wszystkich rodzajów gleb: zawartość P (mg/100g gleby)- warstwa orna 0-20 cm < 2,0 2,0-4,0 > 4,0- warstwa podorna < 1,5 1,5-3,0 > 3,0Nawożenie: dawka P2O5 kg/ha- przed założeniem plantacji 150 50-100Warstwa orna 0-20 cm: zawartość K (mg/100 g gleby)< 20% części spławialnych < 5,0 5,0-8,0 > 8,0

20-35% < 8,0 8,0-13,0 > 13,0> 35% 21,0

Warstwa podorna: zawartość K (mg/100 g gleby)< 20% części spławialnych < 3,0 3,0-5,0 > 5,020-35% < 5,0 5-8,0 > 8,0> 35% < 8,0 8,0-13,0 > 13,0

Nawożenie: dawka K2O kg/ha- przed założeniem plantacji 100-180 60-120- owocująca plantacja 80-120 50-80Dla obu warstw gleby: zawartość Mg (mg/100 g gleby)- gleby zawierające < 20% części spławialnych

< 2,5 2,5-4,0 > 4,0

- gleby zawierające > 20% części spławialnych

< 4,0 4,0-6,0 > 6,0

Nawożenie: dawka MgO kg/ha- przed założeniem plantacji (z wapnowaniem)

120-200 60-120 -

- owocująca plantacja 120 60 -

Dla wszystkich rodzajów gleb i obu warstw

stosunek K/Mg

b. wysoki wysoki poprawny

6,0 3,5-6,0 3,5

przy niskiej lub średniej zawartości P: 50-150 kg P2O5

przy zawartości P w dolnym zakresie zasobności wysokiej P: 50-100 kg P2O5

przy niskiej lub średniej zawartości K: 60-180 kg K2O,

przy wysokiej zawartości K: 20-40 kg K2O na glebach ciężkich

Przedziały składników w glebie oznaczone metodą uniwersalną dla gleb mineralnych użytkowanych

sadowniczo (Komosa i Stafecka 2002)

Makroelementy Mikroelementy Zanieczyszczenia EC

Składnikmg·100 g-1

s.m. glebySkładnik

ppm w s.m. gleby

Składnikmg·100 g-1

s.m. glebymS·cm-1

N-NH4+N-NO3

2,5-5,0 Fe 75,0-120 Na

Wiosna – czas sadzenia System uprawy

Przygotowanie gleby

C/N w różnych ściółkachMateriał organiczny C/N

rośliny strączkowe 9:1 do 19:1

Torf wysoki 45:1 do 58:1

słoma 20:1 do 80:1

kora 490:1

Świeże trociny 300:1 do 700:1

Trociny sezonowane 2 miesiące 625:1

Trociny sezonowane 3 lata 142:1

30:1 - immobilizacja azotu

nieorganicznego przez mikroorganizmy

Błędy przy przygotowaniu pola

- choroby pochodzenia glebowego

Błędy przy przygotowaniu pola i wyzwania w trakcie życia

plantacji

Osłony przeciwwietrzne

OdmianaOdmiany wczesne – owocowanie w pierwszej połowie lipca

‘Earliblue’, ‘Duke’, ‘Sunrise’, ‘Spartan’, ‘Chanticleer’, ‘Wejmouth’, ‘Bluetta’, ‘Ręka’

Odmiany średniowczesne –owocowanie w drugiej połowie lipca i niekiedy pierwsze dni sierpnia

‘Patriot’, ‘Bluejay’, ‘Blueray’, ‘Goldtraube’, ‘Sierra’, ‘Bluecrop’,

Odmiany średnie – owocowanie w pierwszej połowie sierpnia

‘Berkeley’, ‘Chandler’, ‘Toro’, ‘Bonifacy’

Odmiany średniopóźne –owocowanie w drugiej połowie sierpnia

‘Brigitta’, ‘Herbert’, ‘Nelson’, ‘Rubel’, ‘Legacy’, ‘Bluegold’, ‘Toro’, ‘Nui’, ‘Puru’

Odmiany późne – owocowanie od końca sierpnia

‘Darrow’, ‘Elizabeth’, ‘Elliott’, , ‘Lateblue’, ‘Jersey’

Cięcie

Zgorzel pędów borówki amerykańskiej (Godronia cassandrae)

Kilka uwag nt. ochrony

Zamieranie pędów borówki (Phomopsisvaccinii)

Zamieranie

pędów b.

wysokiej

antraknoza

b. wysokiej

Szara pleśń

• kaptan- Kapelan 80 WG/Kapłan 80 WG/Biszop 80 WG/El Cappo 80 WG/Pastor 80 WG

• iprodion - Rovral Aquaflo 500 SC/Iprodione 500 SC

• piraklostrobina, boskalid -Signum 33 WG

• cyprodinil, fludioksonil - Switch 62,5 WG

• tiofanat metylu - Topsin M 500 SC

• tiofanat metylu, tetrakonazol - Yamato 303 SE

• trifloksystrobina - Zato 50 WG (tylko zamieranie pędów)

• krezoksym metylu - Diskus 500 WG (mączniak)

• Siarka - Siarkol Extra 80 WG (mączniak)

Preparaty biologiczne:Serenade ASO

Polyversum (Pythiumoligandrum)

Aktualnie w programie w Polsce –szara pleśń, zamieranie pędów, mączniak, antraknoza

borówki

Pryszczarek

borówkowiec

Aktualnie w programie maliny – preparaty owadobójcze

Nazwa handlowa Substancja czynna Termin stosowania Szkodnik Ilość/haKarencja

/liczba dni/

Calypso 480 SC tiachlopryd

przed kwitnieniem, po

kwitnieniu po zbiorach, po

wystąpieniu szkodników

mszyce, Drosophila suzuki,

pryszczarek 0,2 14

Mospilan 20 SP/Miros

20SP/Stonkat 20SPacetamipryd

opryskiwać do 2 razy w

sezonie od fazy pierwszego

liścia do końca kwitnienia

zwójki, mszyce, pryszczarek 0,2 14

Patriot 100 EC/Decis

Mega 50 EWdeltametryna

od końca kwitnienia, po

kwitnieniu, skuteczny do

20C

mszyce, pryszczarek,

Drosophila suzuki0,125/0,25 7

SpinTor 240SC spinosad

opryskiwać do 2 razy w

sezonie od fazy pąków

kwiatowych do końca fazy

dojrzewania owoców

zwójki, Drosophila suzuki 0,32-0,4 3

Afiknaturalne

polisaharydypo kwitnieniu, po zbiorze

preparat powierzchniowy

wspomaga ochronę (mszyce,

przędziorki)

0,3% 0

AgriTrapwodny roztwór żywic

i gum roślinnychpo kwitnieniu, po zbiorze



przędziorki)

0,3-0,6% 0

Emulpar 940 SColej rydzowy i środki

emulgującepo kwitnieniu, po zbiorze



przędziorki)

0,9-1,2% 0

Siltac EC polimery silkonowe po kwitnieniu, po zbiorze



przędziorki)

0,15-0,2% 0

Zachwaszczenie

Dobre zapylenie kwiatów borówki – klucz do sukcesu

Główne zapylacze w uprawach borówki - pszczołowate

Pszczoła miodnaTrzmielePszczoły

samotnicze

70% 25% 5%

(źródło: Giejdasz 2008)

GatunekLiczba kwiatów na 1

minutę

Liczba tetradpyłku na 1 wizytę

kwiatu

% zapylonych kwiatów

Trzmiel ziemny 13 -

92-97Trzmiel kamiennik 15 -

Matka trzmiela 7-16 50

Robotnice trzmiela 5-15 34

Pszczoła miodna (nektar) 5-8 12 24

Murarka ogrodowa 10 12-28 -

Pszczolinka 7 46 -

Charakterystyka pracy na plantacji borówki kilku gatunków zapylaczy

(Javorek i in. 2002)

zabieg chemiczny -przenoszenie

UWAGI

PRAKTYCZNE…

temperatura

jagodowe 6-12 rodzin/ha

Normy obsady pszczołami

Gatunek/Odmiana Liczba rodzin pszczelich

Borówka wysoka 2-3 (4-6)

Weymouth, Bluetta, Blueray, Rubel, Duke

2-3

Bluecrop 4

Berkeley, Elliot, Coville 5

Jersey, Earliblue, Bluejay, Brigitta

6

(źródło: Prabucki pr. zb. 1998, Retamales i Hancock 2012)

Ocena efektywności atraktanta na plantacji borówki amerykańskiej w 2014-2015r.

Biopolin - dawka 2 l/ha na początku kwitnienia (1.05.) oraz powtórnie (6.05) po trzydniowych opadach i tygodniu niskich temperatur uniemożliwiających oblot

70 m

100 m

50 m

150 m

200 m

250 m

4 rodziny pszczele

kon

tro

la

atra

ktan

t

rzędy roślin

3szt./ha

0

50

100

150

200

250

7.05. 9.05. 11.05. 17.05. 20.05. 24.05.

kontrola

atraktant

0

50

100

150

200

250

7.05. 9.05. 11.05. 17.05. 20.05. 24.05.

kontrola

atraktant

pszczoła miodna

trzmiele

Liczebność pszczoły miodnej oraz trzmieli na rzędzie długości 250m odmiany Bluecrop w 2014r.

Plonowanie – atraktant 2015, Bluecrop

Kombinacja

Zawiązanie

owoców

(%)

Liczba

nasion

Masa 100

owoćów

Plon

z roślinyszacunkowy

z 1 ha

kontrola 85,1 112,3 123,3 5,0a 15,7a

Biopolin 89,7 119,1 124,2 5,6b 17,9b

Komory chłodnicze

tel. +48 600 46 14 21e-mail: [email protected]

2017

Dziękuję za uwagę…

Horti Team - usługi doradcze

- badania wdrożeniowe 27.08.2017

Kraśnik -luty 2018

świeży rynek oraz do przetwórstwa (nowe odmiany...

Documents

Transcript of świeży rynek oraz do przetwórstwa (nowe odmiany...