WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Temat: Postępowanie administracyjne

Plan lekcji

1. Prawo administracyjne2. Postępowanie administracyjne3. Podmioty postępowania administracyjnego4. Zasady postępowania administracyjnego5. Akty organów administracyjnych6. Organy odwoławcze7. Środki odwoławcze od decyzji organów administracyjnych8. Nieważność decyzji9. Skarga do sądu administracyjnego

Administracja to ogół różnorodnych jednostek organizacyjnych, skupionych wokół organów, tj. jednostek wyposażonych w określone w ustawach kompetencje i tworzących zamknięty układ organizacyjny, które realizują zadania o charakterze państwowym lub publicznym.

Prawo administracyjne to zespół norm prawnych, regulujących działalność administracyjną, lub gałąź prawa, która reguluje działalność organów administracji. Działalnością organów administracji jest część działalności państwa, która nie należy do działalności ustawodawczej i sądowniczej.

W prawie administracyjnym możemy wyróżnić normy rodzajowo podobne do siebie. Są to:• normy prawa ustrojowego,• normy prawa materialnego,• normy prawa procesowego.

Prawo administracyjne

Postępowanie administracyjne

Administracja publiczna ma ustawowo uregulowany tryb działania zwany postępowaniem administracyjnym, które jest obok postępowania cywilnego i karnego jednym z trzech podstawowych postępowań.

Postępowanie administracyjne oznacza tryb działania organów administracji publicznej związany z rozstrzygnięciem indywidualnej sprawy i wydaniem decyzji administracyjnej (aktu administracyjnego).Przez prawo postępowania administracyjnego rozumieć należy natomiast ogół przepisów regulujących władcze działanie organów administracji publicznej w rozstrzyganiu indywidualnych spraw osób fizycznych i prawnych, jak również jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej.

Właściwymi organami do rozstrzygania poszczególnych spraw są:• organy administracji rządowej,• organy administracji samorządowej.

Podmioty postępowania administracyjnego

Podmioty postępowania administracyjnego

Organ administracji publicznej

Strony postępowania

administracyjnego

Organy stojące na straży

praworządności

Inne podmioty i osoby

Osoby fizyczne

Osoby prawne Prokurator

Rzecznik Praw

Obywatel-skich

Biegli Rzeczo-znawcy

Jednostki organizacyjne

niemające osobowości

prawnej

Organizacje społeczne i zawodowe

Świadkowie Organizacje niebędące

stroną

Zasady postępowania administracyjnego

1)Legalizmu

Ogólne zasady postępowania administracyjnego

2) Prawdy

materialnej

5) Prawa

jednostki do wyczerpującej

informacji

6) Czynnego

udziału stron w postępowaniu

10) Pisemnego załatwienia

spraw

11) Dwuinstancyjności

3) Uwzględnienia

interesu społecznego i

indywidualnego

4)Zaufania

obywateli do państwa

7) Wyjaśnienia

stronom zasadności przesłanek

decyzji

8) Wnikliwego i

szybkiego postępowania

12) Trwałości decyzji

administracyjnych

13) Sądowej kontroli

decyzji administracyjnych

9) Ugodowego załatwiania

spraw

Zasady postępowania administracyjnego

1. Zasada legalizmu, zwana także zasadą praworządności, to jeden z najbardziej znaczących filarów państwa prawnego. Jej istota wyraża się w tym, że organy administracji publicznej obowiązane są do przestrzegania obowiązującego prawa, a wydawane przez nie akty administracyjne nie naruszają ani ustawowych praw podmiotowych obywateli, ani prawnie chronionego interesu publicznego.

2. Zasada prawdy materialnej nakłada na organ administracyjny obowiązek wszechstronnego zbadania sprawy zarówno pod względem faktycznym jak i prawnym. Istota tej zasady wyraża się w tym, że organ administracyjny wydający decyzję opiera się na rzeczywiście stwierdzonym stanie rzeczy, uzasadniającym powzięcie decyzji.

3. Zasada uwzględniania interesu społecznego i indywidualnego – jej słowne sformułowanie jest zawarte w końcowej części art. 7 k.p.a.: „W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli”.

Zasady postępowania administracyjnego 4. Zasada zaufania obywateli do państwa – wyrażona w art. 8 k.p.a. akcentuje

znaczenie pogłębienia świadomości i kultury prawnej obywateli.

5. Zasada prawa jednostki do wyczerpującej informacji – istotę tej zasady stanowi zobowiązanie organów administracji do wszechstronnego informowania stron toczącego się postępowania o wszelkich okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na wydanie decyzji administracyjnej określającej prawa i obowiązki stron.

6. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu – ta zasada nakłada na organy administracji obowiązek zapewnienia stronom udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji możliwości wypowiedzenia się na temat zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

7. Zasada wyjaśniania stronom zasadności przesłanek decyzji administracyjnej – praktyczne znaczenie stosowania tej zasady wyraża się w tym, że strony przekonane o zasadności (słuszności) przesłanek, którymi kierował się organ administracji przy wydawaniu decyzji, będą skłonne do jej przyjęcia bez potrzeby zastosowania środków przymusu.

Zasady postępowania administracyjnego

8. Zasada wnikliwego i szybkiego postępowania – chodzi w niej o to, aby organy administracji publicznej, wnikliwie rozpatrzywszy sprawę, podejmowały decyzję szybko, a posługiwały się przy tym możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

9. Zasada ugodowego załatwiania spraw – wyrażona w k.p.a. zasada ugody administracyjnej ma na celu obligowanie organów administracji do zachęcania stron do ugodowego załatwienia spornej sprawy.

10. Zasada pisemnego załatwiania spraw dopuszcza, raczej jako wyjątek, możliwość ustnego załatwienia sprawy, jeżeli za taką formą przemawia prawnie chroniony interes strony.

11. Zasada dwuinstancyjności – oznacza, że strona niezadowolona z wydanej decyzji przez organ pierwszej instancji ma możliwość wniesienia odwołania do organu administracyjnego drugiej instancji.

Decyzja to akt organu administracyjnego skierowany do konkretnego adresata, zawierający rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie, np. nakaz, zakaz, licencja.

Postanowienie to akt organu administracyjnego dotyczący kwestii proceduralnych w toku postępowania, nierozstrzygający istoty sprawy, np. odrzucenie dowodu.

Ugoda winna być zawarta w formie pisemnej (w formie protokołu podpisanego przez osobę upoważnioną do sporządzenia ugody). Ugoda wymaga zatwierdzenia - w postaci postanowienia – przez organ administracji, przed którym została zawarta.

Akty organów administracyjnych

Decyzja administracyjna

Akty organów administracyjnych

Elementy decyzji administracyjnej

Decyzja administracyjna

zawiera

Oznaczenie organu wydającego

Datę wydania

Oznaczenie strony lub stron

Powołanie podstawy prawnej

Rozstrzygnięcie merytoryczne sprawy

Uzasadnienie

Pouczenie o środkach i trybie odwołania się od decyzji

Imię i nazwisko oraz stanowisko osoby uprawnionej do jej

wydania i podpis

Akty organów administracyjnych

Elementy ugody

Oznaczenie organu administracyjnego

Oznaczenie stron

Przedmiot i treść

Data zawarcia

Wzmianka o odczytaniu i przyjęciu jej przez strony

Podpisy stron

Podpis pracownika organu

administracyjnego

Elementy pisemnej ugody administracyjnej

Akty organów administracyjnych

Elementy postanowienia

Postanowienie zawiera

Oznaczenie organu administracyjnego

Oznaczenie stron(y) lub uczestników postępowania

Powołanie podstawy prawnej

Datę wydania

Treść postanowienia

Pouczenie o środkach prawnych przeciw

wydanemu postanowieniu

Podpis osoby uprawnionej

Organy odwoławcze

• W wypadku decyzji organów samorządu terytorialnego organem odwoławczym jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze. W wyniku wojewody zaś – właściwy w sprawie minister,

• w wypadku organów administracji rządowej właściwymi organami odwoławczymi są odpowiednie organy nadrzędne lub minister,

• w wypadku organizacji społecznych właściwymi organami odwoławczymi są właściwe organy wyższe tych organizacji lub organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

Budynek NSA

Środki odwoławcze od decyzji organów administracyjnych

1. Odwołanie składa się w terminie 14 dni od otrzymania decyzji organu administracyjnego. Kieruje się je do odpowiedniego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Organ odwoławczy jest wskazany w decyzji. Może on decyzję uchylić w całości lub częściowo, utrzymać lub umorzyć postępowanie,2. Zażalenie wnosi się na postanowienie w ciągu 7 dni od jego doręczenia,

Środki odwoławcze od decyzji organów administracyjnych

3. Wznowienie postanowienia dotyczy tylko spraw, w których zapadła decyzja ostateczna i polega na ich ponownym rozpatrzeniu. Wznowienie może nastąpić wtedy, gdy są poważne przypuszczenia, że w trakcie postępowania nastąpiły nieprawidłowości, które miały duży wpływ na ostateczną decyzję, np. dowody były fałszywe, pojawiły się nowe, istotne dla sprawy dowody, decyzję podjęto w wyniku przestępstwa,4. Stwierdzenie nieważności decyzji stosuje się w wypadku decyzji ostatecznych. Nieważność może zostać stwierdzona wtedy, gdy została wydana przez organ do tego nieupoważniony, jej wydanie nie miało żadnych podstaw prawnych, a wykonanie oznaczałoby naruszenie prawa.

Nieważność decyzji

Nieważność decyzji administracyjnej powodują

Naruszenie przepisów o właściwości organu administracyjnego

Brak podstawy prawnej, rażące naruszenie prawa

Wydawanie decyzji w sprawie już rozstrzygniętej

Skierowanie jej do niewłaściwej osoby

Niewykonalność decyzji

Karalność czynu będącego następstwem jej wykonania

Wada powodująca nieważność z mocy prawa

Skarga do sądu administracyjnego

• Skarga może dotyczyć takich zagadnień jak zgodność z prawem decyzji lub postanowień organu administracji lub bezczynność organów administracji. Skargę wnosi się w terminie 30 dni od otrzymania ostatecznej decyzji organu administracyjnego. Skargę może wnieść strona, prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich,• sądy administracyjne nie zmieniają zaskarżonych rozstrzygnięć organów administracyjnych. Sąd administracyjny może uchylić lub unieważnić decyzję w całości lub części, a wypadku skargi na bezczynność zobowiązuje organ do wydania właściwego aktu,• od decyzji wojewódzkiego sądu administracyjnego można wnieść skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który rozpatruje ją na rozprawie w składzie trzech sędziów. Jeśli uzna on skargę za zasadną, uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia sądowi, który wydał zaskarżoną decyzję.

Skarga do sądu administracyjnego

Skargę do sądu administracyjnego

może wnieść

Strona postępowania administracyjnego

Rzecznik Praw Obywatelskich

Każdy, kto ma interes prawny

Prokurator

Organizacja społeczna

Inny uprawniony podmiot

Podmioty uprawnione do wniesienia skargi do sądu administracyjnego

Skarga do sądu administracyjnego

Skarga sądowa zawiera

5. Podpis osoby wnoszącej skargę lub

pełnomocnika

1. Oznaczenie skarżącego z jego

adresem

3. Wskazanie organu, którego skarga

dotyczy

2. Wskazanie zaskarżonej decyzji,

innego aktu lub czynności

4. Określenie naruszenia prawa

bądź interesu prawnego

Niezbędne elementy skargi administracyjnej

Skarga do sądu administracyjnego

Sąd administracyjny odrzuca skargę w

przypadku:

Niewłaściwości sądu administracyjnego

Uchybienia terminu

Sprawy w toku lub prawomocnie

osadzonej

Braku zdolności sądowej lub

procesowej strony

Nieusunięcia w terminie braków

formalnych

Niedopuszczalności skargi z innych

przyczyn

Przyczyny odrzucenia skargi przez sąd administracyjny

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl

Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.