Świadomy Podatnikprojekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan

www.radapodatkowa.pl

OPTYMALIZACJA PODATKOWAdr Krzysztof Biernacki

„nie ma żadnej podstawy prawnej, aby przyjąć masochistycznązasadę, że strony powinny zawsze regulować swoje stosunki

cywilnoprawne w sposób najbardziej dla fiskusa korzystny”

Z. Radwański, glosa do wyroku NSA O/Z w Białymstoku z dnia 10.11.1999r.

Program wystąpienia:

Czym jest optymalizacja oraz jak i kiedy można ją

wykorzystać ?

Bieżące przykłady optymalizacji podatkowej

Międzynarodowe aspekty optymalizacji

Podmioty powiązane – optymalizacja w grupie

Procedura – jak optymalizować ?

Co to jest optymalizacja ?

Prawo cywilne – Prawo podatkowe – Finanse

Efekt optymalizacji:

• zmniejszenie obciążeń publicznoprawnych,

• przesunięcie momentu powstania obowiązku

podatkowego,

• minimalizacja ryzyka podatkowego,

• minimalizacja odpowiedzialności

prawnopodatkowej

Obszary optymalizacji podatkowej: (1)I. Podatki dochodowe• Wybór formy rozliczania swoich dochodów (przychodów)• Zmiana/przesunięcie momentu powstania przychodu do

opodatkowania• Dochody z instrumentów rynku finansowego• Koszty uzyskania przychodów (amortyzacja, koszty

bieżące, świadczenia na rzecz pracowników)• Zwolnienia przedmiotowe otrzymywanych świadczeń• Podmioty powiązane/tworzenie grup kapitałowych• Źródła finansowania spółek kapitałowych

Obszary optymalizacji podatkowej: (2)

II. Podatki obrotowe• Zwolnienia obligatoryjne i fakultatywne w podatku od towarów

i usług (VAT)• Moment powstania obowiązku podatkowego (szczególne

momenty – art. 19 UoVat)• Odliczenie podatku naliczonego• Dokumentowanie zdarzeń na potrzeby podatkowe• Rozliczenie podatku (wybór płatności, metody ryczałtowe)• Usługi złożone (por. interpretacja ogólna MF z dnia 30 marca

2012 r., sygn. PT1/033/2/46/KSB/12/PT-241/PT-279)

Obszary optymalizacji podatkowej: (3)

III.Podatki majątkowe

• Podatek od nieruchomości – opodatkowanie budynków i budowli

• Podatek od spadków, darowizn i pożyczek pomiędzy najbliższymi – optymalizacja podatkowa w rodzinie

Obszary optymalizacji podatkowej: (4)

IV. Odpowiedzialność podatkowa

• Odpowiedzialność w ramach relacji małżeńskich

• Odpowiedzialność osób trzecich (art. 107-119 Ordynacji)

• Odpowiedzialność przy przekształceniach (art. 93-95

Ordynacji)

• Zabezpieczenia zobowiązań podatkowych

Przykłady optymalizacji bieżącej

Moment powstania przychodu – podatki dochodowe (1)

STAN FAKTYCZNYPodatnik ma kwotę 1 mln zł oszczędności, które chce ulokować w bezpiecznej inwestycji. Rozważa lokatę bankową lub bezpieczne instrumenty rynku kapitałowego (obligacje, fundusze inwestycyjne). Zakładany okres oszczędzania to 10 lat. Średnie roczne oprocentowanie to 5% (nominalnie).

PYTANIEJaką kwotę podatku można zaoszczędzić przesuwając moment opodatkowania takiej inwestycji na zakończenie okresu oszczędzania ?

Moment powstania przychodu – podatki dochodowe (2)

1. Podatnik oszczędza bez opodatkowania:Kwota oszczędności = 1 mln *[1+(0,05/12)]^12*10 = 1 647 009 PLN

2. Podatnik oszczędza przy miesięcznej kapitalizacji odsetek:Kwota oszczędności = 1 mln *[1+(0,05/12*0,81)]^12*10 = 1 498 280 PLN

3. Podatek jest naliczany na koniec okresu oszczędzania:Kwota oszczędności = {1 mln *[1+(0,05/12)]^12*10} – 0,19 * {[1 mln * [(0,05/12)^12*10] – 1 mln} = 1 524 077

(RÓŻNICA 25 797 PLN)

Moment powstania przychodu – podatki dochodowe (3)

STAN FAKTYCZNYPodatnik zamierza oszczędzać przez 20 lat kwotę 1000 zł miesięcznie. Rozważa lokaty bankowe lub fundusze inwestycyjne bezpieczne. Zakładane średnie roczne oprocentowanie to 7% (nominalnie).

PYTANIEJaką kwotę podatku można zaoszczędzić przesuwając moment opodatkowania takiej inwestycji na zakończenie okresu oszczędzania ?

Moment powstania przychodu – podatki dochodowe (4)1. Podatnik oszczędza bez opodatkowania:Kwota oszczędności = 1000 * {[(1+0,00583)^240]-1}/0,00583] = 520 927 PLN

2. Podatnik oszczędza przy miesięcznej kapitalizacji odsetek:Kwota oszczędności = 1000 * {[(1+0,004725)^240]-1}/0,004725] = 444 396 PLN

3. Podatek jest naliczany na koniec okresu oszczędzania:Kwota oszczędności = 520 927 PLN – 19% * (520 927 – 240 000) = 467 551

(RÓŻNICA 23 155 PLN)

Abonamenty medyczne

Wykupione przez pracodawcę pakiety świadczeń medycznych, których

wartość nie jest wolna od podatki PIT na podstawie art. 21 ust 1 pkt 11

ustawy, stanowią dla pracowników, uprawnionych do ich wykorzystania,

nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust 1 w/w ustawy.

Uchwała pełnego składu NSA (Izba Finansowa) z dnia 24.10.2011r., II FPS 7/10

Świadczenia na rzecz pracowników

Jeśli świadczenia oferowane pracownikowi mają charakter niesprecyzowany co do wielkości, potencjalny i warunkowy,

kwalifikowanie ich jako przychodu ze stosunku pracy jest sprzeczne z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód nie może zostać hipotetycznie przypisany

en bloc (grupie podatników czy też jednemu podatnikowi). Przeciwnie, powinien on poddawać się weryfikacji w sensie

możności jego wyliczenia i skonkretyzowania

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 kwietnia 2011 r., sygn. akt I FSK 2147/09

Finansowanie spółki z o.o. (1)

PASYWA

Kapitały własne

Kapitały obce

1/4

3/4

Finansowanie spółki z o.o. (2)Rozliczenie po stronie spółki

1000 (P) – 200 (KB) – 200 (KO) = 600 (D) * 19% = 114 (Pod)

Rozliczenie po stronie wspólnikao19% od przychodu (konsument)oPrzychód w ramach działalności gospodarczej

Optymalizacja finansowa: ROA > Koszt długu

Moment powstania obowiązku podatkowego – podatek od towarów i usług (świadczenia złożone) 1:

Opłaty wynikające z eksploatacji lokalu przez najemcę: za energię cieplną, dostawę wody, odbiór ścieków i wywóz

nieczystości powinny być ujmowane do podstawy opodatkowania jako składniki czynszu z tytułu usługi najmu na

podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, chyba że z umowy najmu zawartej pomiędzy wynajmującym a najemcą wynika

jednoznacznie, że opłaty te (wszystkie lub niektóre) na podstawie art. 30 ust. 3 tej ustawy są regulowane przez najemcę

na rzecz wynajmującego w sposób odrębny od czynszu.

Moment powstania obowiązku podatkowego – podatek od towarów i usług (świadczenia złożone) 2:

W sytuacji, gdy podstawa opodatkowania usługi najmu obejmuje powyższe opłaty, obowiązek podatkowy (wystawienia faktury) z tego tytułu powstaje na podstawie art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT tzn. z chwilą otrzymania całości

lub części zapłaty czynszu, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Nie wyklucza to jednak możliwości

korygowania czynszowych rozliczeń okresowych w zależności od terminu płatności poszczególnych opłat eksploatacyjnych towarzyszących usłudze

najmu.

Obowiązek podatkowy (wystawiania faktury) z tytułu opłat eksploatacyjnych towarzyszących usłudze najmu, rozliczanych odrębnie od czynszu najmu

powstaje na podstawie art. 19 ust. 13 pkt 1 ustawy o VAT, tzn. z upływem terminu płatności określonego w umowie najmu właściwej dla rozliczeń z ich

tytułu.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt I FSK 740/10

Podatek od nieruchomości:

Centrum handlowe o powierzchni 10 tys. mkw jest współwłasnością dwóch spółek z udziałami po 50% każda. Obowiązek podatkowy ciąży na nich solidarnie, a podatek wynosi 210 500 zł (10 000 x 21,05 zł).

Wspólnicy jednak zdecydowali się na ustanowienie odrębnej własności na nieruchomości w taki sposób, że mają po jednym lokalu o powierzchni 1000 m2, a pozostała część centrum 8000 m2 jest wspólna.

Tak więc każdy ze wspólników zapłaci 21 050 zł (1000 m2 x 21,05 zł) podatku z tytułu własnej nieruchomości. Ponadto każdy ze wspólników jest zobowiązany do zapłacenia podatku od części wspólnej w kwocie 16 840 zł [(1000/10000) x 8000m2 x 21,05 zł]. Tak więc podatek każdego wspólnika wyniesie 21 050 zł + 16 840 zł =37 890 zł. Łączne opodatkowanie nieruchomości wynosi zatem 75 780 zł co daje w porównaniu do podatku 210 500 zł w przypadku wspólnej własności oszczędności w kwocie 134 720 zł rocznie

(źródło: Joanna Szlęzak-Matusewicz, www.taxcare.pl)

Optymalizacja międzynarodowa

Rezydent (nieograniczony obowiązek podatkowy) Nierezydent (ograniczony obowiązek podatkowy)

FRANCJA POLSKA

(opodatkowanie dochodu (opodatkowanie z danego kraju) wszystkich przychodów)

N R

Dochód = 100 [j]Stawka = 20 %Podatek = 20 [j]

Dochód krajowy = 100 [j]Dochód zagraniczny = 100 [j]Suma dochodu = 200 [j]Stawka = 20 % do 100 [j],

a powyżej 40%Podatek = 20+ 40 = 60 [j]

Metody unikania podwójnego opodatkowania (1)I.Metoda zaliczenia proporcjonalnego (27 ust 9 Pdof)a)Sumuje się dochodyb)Od sumy dochodów określa się podatek wg skali (Pod)c)Oblicza się limit odliczenia podatku zapłaconego za granicą: Limit = Pod * DZ/DCd)Od podatku sumarycznego (Pod) odlicza się podatek zapłacony zagranicą, do wysokości Limitu

PRZYKŁADa)Dochód łączny: 100 + 100 = 200b)Podatek wg skali: (100*20%)+(100*40%) = 60c)Limit: 60 * 100/200 => 30 [j]d)Podatek do zapłaty w Polsce: 60 – 20 = 40 [j]

Metody unikania podwójnego opodatkowania (2)

II. Metoda wyłączenia z progresją (art. 27 ust 8 Pdof)a)Sumuje się dochodyb)Od sumy dochodów określa się podatek wg skalic)Oblicza się stopę procentową podatku: St = Pod/SD*100

PRZYKŁADa)Dochód łączny: 100 + 100 = 200b)Podatek wg skali: (100*20%)+(100*40%) = 60c)Stopa procentowa: St = 60/200 * 100 => 30%d)Podatek do zapłaty: 100 * 30% = 30 [j]

Opodatkowanie wynagrodzenia członków zarządu na Cyprze

1.Wynagrodzenia członków zarządu i dyrektorów spółek cypryjskich nie są opodatkowane na Cyprze2.Zgodnie z art. 24 Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania pom. Polską a Cyprem opodatkowanie wynagrodzenia w Polsce jest oparte o metodę zwolnienia (wyłączenia) z progresją.3.W konsekwencji: wynagrodzenie takie nie będzie opodatkowane ani na Cyprze ani w Polsce.

Przykładowo potwierdza to Interpretacja MF z dnia 15.11.2011r., nr ITPB1/415-973/11/AK

Przepisy te obowiązują do końca 2012 roku

Optymalizacja w grupie

Podatkowa grupa kapitałowa (art. 1a Ustawy o CIT)

Wysokie kapitały własne (1 mln PLN)Wysoki udział (95 %)Umowa w formie aktu notarialnego, maksymalnie na 3 lataOgraniczenia dot. powiązań z innymi podmiotamiOgraniczenia dot. niezalegania w obciążeniach publicznoprawnychKonieczność osiągnięcia udziały dochodów w przychodach w wysokości co najmniej 3%.

Podmioty powiązane (1)

I.Rodzaje powiązań

•Kapitałowe;•Osobowe

•Rodzinne•Pracownicze•Majątkowe

Podmioty powiązane (2)

II. Wysokość obrotów

•100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20%

kapitału zakładowego, albo

•30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub

udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

•50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Podmioty powiązane (3)

III. Dokumentacja podatkowa (struktura wg zaleceńKomisji Europejskiej) A)Cześć opisowa:dane stron transakcjifunkcje stron w dokumentowanej transakcjiB) Część analityczna:Określenie kosztów transakcjiWskazanie metody kalkulacji ceny

Przykład (1) Stan przed optymalizacjąŻona oraz mąż prowadzą oddzielne przedsiębiorstwa w formie spółek kapitałowych, które zajmują się produkcją oraz sprzedażą na rynek krajowy i zagraniczny. Sporadycznie dokonują transakcji pom spółkami.

PL UE USA

Ograniczenia:-problem tzw. podwójnego opodatkowania (limitowanie wynagrodzeń);-brak synergii zakupów oraz ustalania warunków sprzedaży-rozproszona kumulacja środków na inwestycje

ŻONA

MĄŻ

Przykład (2) Stan po optymalizacjiWspółmałżonkowie kumulują produkcję w spółce kapitałowej i powołująspółkę osobową do działalności handlowej.

PL UE USA

Zalety przyjętego rozwiązania:-podział dochodów na bieżące (spółka osobowa) oraz inwestycyjne (spółka produkcyjna) bez ograniczeń prawnych;-optymalizacja ryzyka podatkowego związanego z opodatkowaniem sprzedaży (np. spółka komandytowa);-Wprowadzenie synergii zakupowej oraz sprzedażowej.

PRODUKCJA SPRZEDAŻ

Procedura

Etapy optymalizacji podatkowej:

1)Audyt lub analiza bieżących rozliczeń podatkowych (zarówno związanych z działalnością jak też obciążeńprywatnych)

2)Określenie pożądanej struktury posiadanych aktywów i zobowiązań

3)Dobór alternatywnych (o ile to możliwe) instrumentów zarządzania majątkiem (optymalizacja właściwa)

OPTYMALIZACJA PODATKOWA

dr Krzysztof Biernacki

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ