Warszawa, dnia 9 maja 2014 r. RPP P Poz....

DZIENNIK USTAWRZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 9 maja 2014 r.

Poz. 588

ROZPORZDZENIEMINISTRA GOSPODARKI1)

z dnia 30 kwietnia 2014 r.

w sprawie szczegowych wymaga dla silnikw spalinowych w zakresie ograniczeniaemisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych przez te silniki2)

Na podstawie art. 10 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodnoci (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z pn. zm.3)) zarzdza si, co nastpuje:

Rozdzia 1

Przepisy oglne

1. Rozporzdzenie okrela:1) szczegowe wymagania dla silnikw spalinowych, ktre bd zamontowane w niedrogowych maszynach rucho-

mych, i pomocniczych silnikw przeznaczonych do zamontowania w pojazdach stosowanych do przewozu osb lub adunkw po drogach, w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych przez te silniki;

1) Minister Gospodarki kieruje dziaem administracji rzdowej gospodarka, na podstawie 1 ust. 2 rozporzdzenia Prezesa Rady Ministrw z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegowego zakresu dziaania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 248, poz. 1478).

2) Niniejsze rozporzdzenie wdraa:1) dyrektyw 97/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1997 r. w sprawie zblienia ustawodawstw Pastw

Czonkowskich odnoszcych si do rodkw dotyczcych ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych i pyowych z silnikw spalinowych montowanych w maszynach samojezdnych nieporuszajcych si po drogach (Dz. Urz. WE L 59 z 27.02.1998, str. 1, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 20, str. 17);

2) dyrektyw Komisji 2001/63/WE z dnia 17 sierpnia 2001 r. dostosowujc do postpu technicznego dyrektyw 97/68/WE Parla-mentu Europejskiego i Rady w sprawie zblienia ustawodawstw Pastw Czonkowskich odnoszcych si do rodkw dotycz-cych ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych i pyowych z silnikw spalinowych montowanych w maszynach samojezd-nych nieporuszajcych si po drogach (Dz. Urz. WE L 227 z 23.08.2001, str. 41; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 26, str. 422);

3) dyrektyw 2002/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 grudnia 2002 r. zmieniajc dyrektyw 97/68/WE w sprawie zblienia ustawodawstw Pastw Czonkowskich odnoszcych si do rodkw dotyczcych ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych i pyowych z silnikw spalinowych montowanych w maszynach samojezdnych nieporuszajcych si po drogach (Dz. Urz. WE L 035 z 11.02.2003, str. 28; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 31, str. 73);

4) dyrektyw 2004/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. zmieniajc dyrektyw 97/68/WE w spra-wie zblienia ustawodawstw Pastw Czonkowskich odnoszcych si do rodkw dotyczcych ograniczenia emisji zanieczysz-cze gazowych i pyowych z silnikw spalinowych montowanych w niedrogowych maszynach samojezdnych nieporuszajcych si po drogach (Dz. Urz. UE L 146 z 25.06.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34, str. 341);

5) dyrektyw Komisji 2010/26/UE z dnia 31 marca 2010 r. zmieniajc dyrektyw 97/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zblienia ustawodawstw Pastw Czonkowskich odnoszcych si do rodkw dotyczcych ograniczenia emisji zanie-czyszcze gazowych i pyowych z silnikw spalinowych montowanych w maszynach samojezdnych nieporuszajcych si po drogach (Dz. Urz. UE L 86 z 01.04.2010, str. 29);

6) dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/88/UE z dnia 16 listopada 2011 r. zmieniajc dyrektyw 97/68/WE w odnie-sieniu do przepisw dotyczcych silnikw wprowadzanych do obrotu wedug formuy elastycznej (Dz. Urz. UE L 305 z 23.11.2011, str. 1);

7) dyrektyw Komisji 2012/46/UE z dnia 6 grudnia 2012 r. zmieniajc dyrektyw 97/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zblienia ustawodawstw pastw czonkowskich odnoszcych si do rodkw dotyczcych ograniczenia emisji zanie-czyszcze gazowych i pyowych z silnikw spalinowych montowanych w maszynach samojezdnych nieporuszajcych si po drogach (Dz. Urz. UE L 353 z 21.12.2012, str. 80).

Dziennik Ustaw 2 Poz. 588

2) warunki i tryb przeprowadzania bada silnikw, o ktrych mowa w pkt 1;

3) sposoby identyfikacji i oznakowania silnikw, o ktrych mowa w pkt 1.

2. Przepisw rozporzdzenia nie stosuje si do silnikw do napdu:

1) statkw, z wyjtkiem jednostek pywajcych po wodach rdldowych;

2) statkw powietrznych;

3) pojazdw rekreacyjnych, w szczeglnoci pojazdw: nienych, wieloterenowych oraz motocykli terenowych;

4) cignikw rolniczych.

3. 1. Uyte w rozporzdzeniu okrelenia oznaczaj:

1) niedrogowa maszyna ruchoma transportowe urzdzenie przemysowe lub pojazd z nadwoziem albo pojazd bez nad-wozia nieprzeznaczony do przewozu osb lub adunkw po drogach oraz dowoln maszyn ruchom przeznaczon i przystosowan do poruszania si lub do przemieszczania si po drogach lub po szynach i wyposaon w silnik:

a) o zaponie samoczynnym o mocy netto rwnej lub wikszej ni 19 kW, lecz nie wikszej ni 560 kW, ktry pra-cuje raczej przy zmiennej prdkoci obrotowej ni przy jednej staej prdkoci obrotowej, dziaajcy na zasadzie samozaponu, lub

b) o zaponie samoczynnym o mocy netto rwnej lub wikszej ni 19 kW, lecz nie wikszej ni 560 kW, ktry pra-cuje przy staej prdkoci obrotowej, dziaajcy na zasadzie samozaponu, lub

c) o zaponie iskrowym o mocy netto nie wikszej ni 19 kW, dziaajcy na zasadzie zaponu iskrowego, zasilany benzyn, lub

d) skonstruowany do napdu wagonw silnikowych, ktre s samojezdnymi pojazdami szynowymi przeznaczony-mi do przewozu adunkw lub pasaerw, lub

e) skonstruowany do napdu lokomotyw, ktre s samojezdnymi pojazdami szynowymi przeznaczonymi do poru-szania lub napdu wagonw zaprojektowanych do przewozu adunkw oraz pasaerw, z wyjtkiem osb obsu-gujcych lokomotyw, i innych urzdze;

2) silnik silnik o zaponie samoczynnym lub iskrowym;

3) silnik zamienny silnik nowo zbudowany, przeznaczony jako cz zamienna do zastpienia silnika zamontowanego w niedrogowej maszynie ruchomej;

4) silnik pomocniczy silnik zamontowany w pojedzie lub na pojedzie, niedostarczajcy mocy sucej do napdu pojazdu;

5) silnik do maszyn trzymanych w rku silnik uytkowany w:

a) elemencie wyposaenia, ktry jest niesiony przez operatora, w caym zakresie moliwoci jego przewidzianego dziaania, lub

b) elemencie wyposaenia, ktry pracuje wielopozycyjnie, w pozycji odwrconej lub bocznej przy spenieniu jego przewidzianych funkcji, lub

c) elemencie wyposaenia, ktrego ciar netto wraz z silnikiem wynosi mniej ni 20 kg i gdy:

operator zapewnia albo podparcie elementu wyposaenia albo niesie ten element, w zakresie moliwoci jego przewidzianego dziaania, lub

operator zapewnia podparcie elementu wyposaenia lub steruje jego pooeniem, w zakresie moliwoci jego przewidzianego dziaania, lub

jest uytkowany w generatorze lub w pompie;

6) zanieczyszczenia gazowe tlenek wgla (CO), wglowodory (HC) wyraone jako stosunek C1: H1,85 oraz tlenki azotu (NOx) wyraone jako ekwiwalent dwutlenku azotu (NO2);

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i Nr 227, poz. 1367, z 2012 r. poz. 1529 oraz z 2013 r. poz. 898.


7) czstki stae materia osadzony na odpowiednim filtrze po przepywie rozrzedzonych gazw spalinowych silnika o zaponie samoczynnym, rozcieczonych czystym przefiltrowanym powietrzem, tak aby ich temperatura nie przekra-czaa 325 K (52C);

8) moc netto moc silnika w kW uzyskiwan na stanowisku badawczym na kocwce wau korbowego lub jej odpo-wiedniku, mierzon zgodnie z metod pomiaru mocy silnika spalinowego, przeznaczonego dla pojazdw poruszaj-cych si po drogach, z tym e mocy wentylatora silnika nie uwzgldnia si;

9) znamionowa prdko obrotowa maksymaln prdko obrotow przy penym obcieniu, ograniczon przez regu-lator, zgodnie z danymi producenta;

10) obcienia czciowe cz maksymalnego momentu obrotowego przy danej prdkoci obrotowej;

11) prdko obrotowa momentu maksymalnego prdko obrotow silnika, przy ktrej osiga on maksymalny moment obrotowy, zgodnie z danymi producenta;

12) prdko obrotowa porednia prdko obrotow silnika, przy zachowaniu nastpujcych warunkw:

a) dla silnikw przeznaczonych do pracy w zakresie prdkoci obrotowej na krzywej momentu przy penym obci-eniu, jako prdko obrotowa porednia powinna by przyjta deklarowana prdko obrotowa momentu mak-symalnego, jeeli wystpuje on midzy 60% a 75% prdkoci obrotowej znamionowej,

b) jeeli deklarowana prdko obrotowa momentu maksymalnego jest mniejsza ni 60% prdkoci obrotowej zna-mionowej, prdko obrotowa porednia powinna wynosi 60% prdkoci obrotowej znamionowej,

c) jeeli deklarowana prdko obrotowa momentu maksymalnego jest wiksza ni 75% prdkoci obrotowej zna-mionowej, wwczas prdko obrotowa porednia powinna wynosi 75% prdkoci obrotowej znamionowej,

d) dla silnikw przeznaczonych do badania wedug cyklu G1, prdko obrotowa powinna wynosi 85% znamiono-wej prdkoci obrotowej;

13) typ silnika kategori silnikw, ktre nie rni si midzy sob pod wzgldem podstawowych cech charakterystycz-nych, wyspecyfikowanych w dokumencie informacyjnym okrelonym w zaczniku nr 1 do rozporzdzenia;

14) rodzina silnikw grup silnikw wydzielon przez producenta o podobnych charakterystykach emisji spalin;

15) rodzina silnikw maoseryjnych rodzin silnikw o zaponie iskrowym o cakowitej rocznej produkcji mniejszej ni 5000 sztuk;

16) silnik macierzysty silnik wybrany z rodziny silnikw;

17) parametr nastawny urzdzenie nastawne, ukad lub element o konstrukcji, ktra moe mie wpyw na emisj zanie-czyszcze gazowych i czstek staych lub osigi silnika podczas badania tej emisji lub w czasie normalnej pracy silnika;

18) dodatkowe oczyszczanie przejcie spalin przez urzdzenie lub ukad, ktrego przeznaczeniem jest dokonanie che-micznej lub fizycznej zmiany w spalinach przed ich ujciem do atmosfery;

19) dodatkowe urzdzenie sterujce emisj dowolne urzdzenie, ktre mierzy parametry pracy silnika w celu regulacji jakiejkolwiek z czci ukadu sterowania emisj zanieczyszcze gazowych i czstek staych;

20) ukad sterowania emisj zanieczyszcze gazowych i czstek staych urzdzenie, ukad lub element o konstrukcji, ktra umoliwia sterowanie t emisj lub jej zmniejszanie;

21) okres trwaoci emisji liczb godzin okrelon w procedurze testu dla silnikw o zaponie iskrowym, zgodnie z nor-mami emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych, stosowan do okrelenia wspczynnikw pogorszenia emisji;

22) ukad paliwowy silnika czci skadowe zwizane z dozowaniem i przygotowaniem mieszanki paliwa;

23) dugo fazy czas midzy zmian prdkoci obrotowej lub momentu obrotowego poprzedniej fazy lub fazy przygo-towawczej a rozpoczciem nastpnej fazy; zawiera ona czas, podczas ktrego prdko obrotowa lub moment obroto-wy s zmieniane, oraz stabilizacj na pocztku kadej fazy;

24) cykl testu sekwencj punktw testu o zdefiniowanej prdkoci obrotowej i momencie obrotowym, w ktrych ma pracowa silnik w warunkach stacjonarnych (test NRSC) lub niestacjonarnych (test NRTC);


25) urzdzenie unieruchamiajce urzdzenie, ktre mierzy, wyczuwa lub reaguje na parametry eksploatacyjne w celu uaktywnienia, modulowania, opnienia lub odczenia pracy jakiegokolwiek elementu lub funkcji ukadu ogranicze-nia emisji tak, aby efektywno tego ukadu zostaa ograniczona w warunkach wystpujcych podczas normalnej eksploatacji niedrogowej maszyny ruchomej, chyba e stosowanie takiego urzdzenia jest wczone do procedury dotyczcej homologacji testu emisji;

26) nieracjonalna strategia kontroli strategi, ktra podczas pracy niedrogowej maszyny ruchomej w normalnych warun-kach eksploatacji ogranicza efektywno ukadu ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych do poziomu niszego ni oczekiwany w stosowanej procedurze testu emisji;

27) wane wiadectwo eglugi lub bezpieczestwa wiadectwo potwierdzajce zgodno z:

a) Midzynarodow Konwencj o Bezpieczestwie ycia na Morzu (SOLAS) z 1974 r. lub

b) Midzynarodow Konwencj o Liniach adunkowych z 1966 r. i wiadectwo IOPP potwierdzajce zgodno z Midzynarodow Konwencj o Zapobieganiu Zanieczyszczeniu przez Statki (MARPOL);

28) jednostka pywajca po wodach rdldowych jednostk przeznaczon do uywania na wodach rdldowych, ma-jc dugo rwn 20 m lub wiksz i objto 100 m3 lub wiksz, obliczon w sposb okrelony w pkt 29, lub ho-lownik albo pchacz zbudowany do holowania lub pchania lub prowadzenia przy burcie jednostek majcych dugo rwn 20 m lub wiksz, z wyjtkiem:

a) jednostek pywajcych po wodach rdldowych przeznaczonych do transportu pasaerw, przewocych nie wicej ni 12 osb bez wliczenia ich zaogi,

b) rekreacyjnych jednostek pywajcych, majcych dugo mniejsz ni 24 m, w rozumieniu przepisw o systemie oceny zgodnoci,

c) jednostek obsugi nalecych do organw kontrolujcych,

d) statkw przeciwpoarowych,

e) statkw penomorskich, w tym holownikw penomorskich i pchaczy pywajcych lub stojcych w akwenach wd pywowych lub czasowo na drogach wodnych rdldowych, pod warunkiem e maj one wane wiadectwo eglugi lub bezpieczestwa,

f) statkw rybackich znajdujcych si w rejestrze statkw rybackich Unii Europejskiej;

29) objto 100 m3 lub wiksza objto jednostki pywajcej po wodach rdldowych, obliczon wedug wzoru:

L x B x T

gdzie poszczeglne symbole oznaczaj:

L maksymaln dugo kaduba, bez steru i bukszprytu,

B maksymaln szeroko kaduba, mierzon od zewntrznej krawdzi jego poszycia, w szczeglnoci bez k opatkowych oraz belek odbojowych,

T odlego pionow midzy najniszym punktem konstrukcyjnym kaduba lub stpk a maksymaln lini zanu-rzenia;

30) formua elastyczna procedur umoliwiajc producentowi silnika wprowadzenie do obrotu, niezalenie od obowi-zywania etapw okrelajcych wartoci graniczne, o ktrych mowa w 14, ograniczonej liczby silnikw przeznaczo-nych do zamontowania w niedrogowych maszynach ruchomych i speniajcych wartoci graniczne jedynie dla wcze-niejszego z tych etapw.

2. Do niedrogowych maszyn ruchomych, w ktrych zamontowane s silniki:

1) o zaponie samoczynnym, zalicza si w szczeglnoci:

a) przemysowe urzdzenia wiertnicze, sprarki,

b) urzdzenia budowlane, w tym adowarki koowe, spycharki, cigniki gsienicowe, adowarki gsienicowe, ado-warki typu samochodowego, pozadrogowe samochody ciarowe oraz koparki hydrauliczne,

c) urzdzenia rolnicze, rotacyjne maszyny do uprawy roli, samojezdne pojazdy rolnicze, z wyjtkiem cignikw,

d) urzdzenia stosowane w gospodarce lenej,

e) urzdzenia do podawania materiaw, wzki jezdniowe podnonikowe z mechanicznym napdem podnoszenia,


f) urzdzenia do naprawy drg, w tym rwniarki silnikowe, walce drogowe, rwniarki do asfaltu,

g) urzdzenia do odnieania,

h) urzdzenia do wspomagania naziemnego na lotniskach,

i) podnoniki bramowe,

j) urawie samojezdne,

k) sprarki gazowe,

l) generatory prdotwrcze ze zmiennym obcieniem, zawierajce zespoy chodzce i zestawy spawalnicze,

m) pompy irygacyjne,

n) maszyny do pielgnacji murawy, duta pneumatyczne, wyposaenie do usuwania niegu,

o) zamiatarki;

2) o zaponie iskrowym, zalicza si w szczeglnoci:

a) kosiarki trawnikowe, piy acuchowe,

b) generatory,

c) pompy wodne,

d) przycinarki ywopotw.

4. 1. Do obrotu mog by wprowadzane nowe silniki zamontowane albo niezamontowane w niedrogowych maszy-nach ruchomych, z zastrzeeniem 15 ust. 4 i 26 ust. 3:

1) jeeli speniaj wymagania okrelone w rozporzdzeniu;

2) dla ktrych wydano certyfikat homologacji typu.

2. Przez certyfikat homologacji typu rozumie si:

1) wiadectwo homologacji typu pojazdu wydawane dla pojazdw i czci znajdujcych si w typie pojazdu, na zasadach i w trybie okrelonych w przepisach o ruchu drogowym;

2) wiadectwo homologacji E wydawane dla wyposaenia pojazdu i czci motoryzacyjnych, na podstawie Regulami-nu Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodw Zjednoczonych, ktrego Rzeczpospolita Polska jest stro-n zgodnie z owiadczeniem rzdowym z dnia 10 lutego 2004 r. w sprawie mocy obowizujcej Regulaminw Euro-pejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodw Zjednoczonych, stanowicych zaczniki do Porozumienia doty-czcego przyjcia jednolitych wymaga technicznych dla pojazdw koowych, wyposaenia i czci, ktre mog by stosowane w tych pojazdach, oraz wzajemnego uznawania homologacji udzielonych na podstawie tych wymaga, sporzdzonego w Genewie dnia 20 marca 1958 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1185).

5. W przypadku gdy silnik nie spenia wymaga okrelonych w rozporzdzeniu, nie wydaje si certyfikatu homologa-cji typu dla silnika lub rodziny silnikw.

6. 1. Zabudowa silnika w niedrogowej maszynie ruchomej spenia wymagania okrelone w certyfikacie homologacji typu, a take nastpujce wymagania techniczne:

1) podcinienie w ukadzie dolotowym;

2) nadcinienie w ukadzie wylotowym.

2. Niedopuszczalne jest przekroczenie przez wymagania, o ktrych mowa w ust. 1, wartoci okrelonej w informacji zamieszczonej odpowiednio w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia albo w zaczniku nr 4 do rozporzdzenia.

7. Silnik pomocniczy o mocy netto wikszej ni 560 kW, przewidziany do montau w jednostkach pywajcych po wodach rdldowych, spenia wymagania okrelone dla silnika do napdu tych jednostek.

8. Silniki zamienne, z wyjtkiem silnikw zamiennych do napdu jednostek pywajcych po wodach rdldowych, wagonw silnikowych i lokomotyw, speniaj wartoci graniczne, jakie musia spenia silnik zamieniany, gdy by wprowa-dzony do obrotu.


9. 1. Silnik, ktry wydala spaliny zmieszane z wod, wyposaa si w cznik w ukadzie wydechowym silnika umiesz-czony, w kierunku przepywu, za silnikiem i przed punktem, w ktrym spaliny wchodz w kontakt z wod lub inn ciecz chodzc bd puczc, do czasowego zamocowania wyposaenia do poboru zanieczyszcze gazowych lub czstek sta-ych; umieszczenie tego cznika zapewnia pobr dobrze zmieszanej, reprezentatywnej prbki spalin.

2. cznik powinien mie znormalizowany wewntrzny gwint rurowy nie wikszy ni p cala i gdy nie jest uywany, powinien by zamknity za pomoc zalepki; dopuszczalne s czniki ekwiwalentne.

Rozdzia 2

Szczegowe wymagania dla silnikw o zaponie samoczynnym w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych

10. 1. Czci skadowe silnika o zaponie samoczynnym, ktre mog wpyn na emisj zanieczyszcze gazowych i czstek staych, projektuje si, wykonuje i montuje w taki sposb, aby silnik, w warunkach normalnego uytkowania, mimo drga, ktrym podlega, spenia wymagania okrelone w rozporzdzeniu.

2. Producent silnika o zaponie samoczynnym stosuje takie rodki techniczne, aby zgodnie z wymaganiami okrelonymi w rozporzdzeniu zapewniay skuteczne ograniczenie emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych podczas eksploata-cji silnika w warunkach prawidowego uytkowania.

3. Jeeli w silniku o zaponie samoczynnym zamontowany zosta reaktor katalityczny lub wychwytywacz czstek sta-ych, jako urzdzenie do dodatkowego oczyszczania spalin, producent wykazuje, przeprowadzajc samodzielnie badanie trwaoci zgodnie z dobr praktyk inyniersk i dokonujc rejestracji tych bada, e urzdzenia te bd prawidowo dziaa przez okres uytkowania silnika.

4. Dopuszcza si systematyczn wymian urzdze do dodatkowego oczyszczania spalin po okresie pracy silnika okrelonym przez producenta.

5. Dokonywanie regulacji, naprawy, demontau, czyszczenia lub wymiany elementw lub podzespow silnika o zapo-nie samoczynnym wykonywane okresowo, w celu zabezpieczenia silnika przed nieprawidowym dziaaniem, w stosunku do urzdzenia do dodatkowego oczyszczania spalin, jest dopuszczalne tylko w takim zakresie, jaki jest technicznie uzasadnio-ny dla zapewnienia prawidowego dziaania ukadu ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych.

6. Sposb wykonywania czynnoci, o ktrych mowa w ust. 5, okrela si w instrukcji obsugi i zatwierdza przed wyda-niem certyfikatu homologacji typu.

11. 1. Wprowadzanie do obrotu silnikw o zaponie samoczynnym, z wyjtkiem silnikw do napdu jednostek pywa-jcych po wodach rdldowych oraz wagonw silnikowych, jest dopuszczalne na podstawie formuy elastycznej w trybie okrelonym w 1922.

2. Silniki o zaponie samoczynnym wprowadzone do obrotu na podstawie formuy elastycznej oznakowuje si w sposb okrelony w 40.

12. 1. Zanieczyszczenia gazowe i czstki stae emitowane przez silnik o zaponie samoczynnym poddany badaniom mierzy si za pomoc metod opisanych w zaczniku nr 4 do rozporzdzenia.

2. Emisja zanieczyszcze gazowych i czstek staych z silnika o zaponie samoczynnym moe by mierzona za pomoc innych ni okrelone w zaczniku nr 4 do rozporzdzenia metod pomiarw lub analizatorw, pod warunkiem e zapewni one uzyskanie wynikw emisji:

1) zanieczyszcze gazowych mierzonych w spalinach nierozcieczonych ukad przedstawiony na rysunku 2 w zacz-niku nr 4 do rozporzdzenia;

2) zanieczyszcze gazowych mierzonych w spalinach rozcieczonych w ukadzie przepywu cakowitego rozcieczonej mieszaniny ukad przedstawiony na rysunku 3 w zaczniku nr 4 do rozporzdzenia;

3) czstek staych mierzonej w ukadzie przepywu cakowitego spalin rozcieczonych dziaajcym z odrbnym filtrem dla kadej fazy lub przy uyciu metody jednego filtra ukad przedstawiony na rysunku 13 w zaczniku nr 4 do roz-porzdzenia.

3. Okrelenie rwnowanoci ukadu pomiarowego opiera si na zbadaniu, na podstawie cyklu siedmiu testw lub ich wikszej liczby, zalenoci pomidzy rozpatrywanym ukadem a jednym lub kilkoma ukadami odniesienia wymienionymi w ust. 2.


4. Kryterium rwnowanoci ukadu pomiarowego definiuje si jako 5% zgodnoci waonych wartoci emisji cyklu, przy zastosowaniu cyklu testu okrelonego w pkt 4 zacznika nr 8 do rozporzdzenia.

13. 1. Jeeli silnik o zaponie samoczynnym spenia wymagania dotyczce emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych okrelone w rozporzdzeniu, nie mona odmwi wydania certyfikatu homologacji typu silnika lub rodziny silni-kw oraz da speniania wymaga innych ni okrelone w rozporzdzeniu.

2. Nie wydaje si certyfikatu homologacji typu po dniu 30 czerwca 1998 r. dla silnikw o mocy netto:

1) 130 kW P 560 kW zaliczonych do kategorii A,

2) 75 kW P < 130 kW zaliczonych do kategorii B,

3) 37 kW P < 75 kW zaliczonych do kategorii C

jeeli silniki te nie speniaj wymaga okrelonych w rozporzdzeniu oraz emisje zanieczyszcze gazowych i czstek staych z tych silnikw przekraczaj wartoci graniczne okrelone w 14 ust. 2.

3. Nie wydaje si certyfikatu homologacji typu po dniu:

1) 31 grudnia 1999 r. dla silnikw o mocy netto 18 kW P < 37 kW zaliczonych do kategorii D,

2) 31 grudnia 2000 r. dla silnikw o mocy netto 130 kW P 560 kW zaliczonych do kategorii E,

3) 31 grudnia 2001 r. dla silnikw o mocy netto 75 kW P < 130 kW zaliczonych do kategorii F,

4) 31 grudnia 2002 r. dla silnikw o mocy netto 37 kW P < 75 kW zaliczonych do kategorii G


4. Nie wydaje si certyfikatu homologacji typu dla silnikw, z wyjtkiem silnikw pracujcych przy staej prdkoci obrotowej, po dniu:

1) 30 czerwca 2005 r. dla silnikw o mocy netto 130 kW P 560 kW zaliczanych do kategorii H,

2) 31 grudnia 2005 r. dla silnikw o mocy netto 75 kW P < 130 kW zaliczanych do kategorii I,

3) 31 grudnia 2006 r. dla silnikw o mocy netto 37 kW P < 75 kW zaliczonych do kategorii J,

4) 31 grudnia 2005 r. dla silnikw o mocy netto 19 kW P < 37 kW zaliczanych do kategorii K


5. Nie wydaje si certyfikatu homologacji typu dla silnikw pracujcych przy staej prdkoci obrotowej, po dniu:

1) 31 grudnia 2009 r. dla silnikw o mocy netto 130 kW P 560 kW zaliczanych do kategorii H,

2) 31 grudnia 2009 r. dla silnikw o mocy netto 75 kW P < 130 kW zaliczanych do kategorii I,

3) 31 grudnia 2010 r. dla silnikw o mocy netto 37 kW P < 75 kW zaliczonych do kategorii J,

4) 31 grudnia 2009 r. dla silnikw o mocy netto 19 kW P < 37 kW zaliczanych do kategorii K



1) 31 grudnia 2009 r. dla silnikw o mocy netto 130 kW P 560 kW zaliczanych do kategorii L,

2) 31 grudnia 2010 r. dla silnikw o mocy netto 75 kW P < 130 kW zaliczanych do kategorii M,

3) 31 grudnia 2010 r. dla silnikw o mocy netto 56 kW P < 75 kW zaliczanych do kategorii N,

4) 31 grudnia 2011 r. dla silnikw o mocy netto 37 kW P < 56 kW zaliczanych do kategorii P




1) 31 grudnia 2012 r. dla silnikw o mocy netto 130 kW P 560 kW zaliczanych do kategorii Q,

2) 31 grudnia 2013 r. dla silnikw o mocy netto 56 kW P < 130 kW zaliczanych do kategorii R


8. Nie wydaje si certyfikatu homologacji typu dla silnika do napdu jednostek pywajcych po wodach rdldowych, po dniu:

1) 31 grudnia 2005 r. dla silnikw o mocy rwnej lub wikszej ni 37 kW i objtoci skokowej cylindra mniejszej ni 0,9 l zaliczanych do kategorii V1: 1,

2) 30 czerwca 2005 r. dla silnikw o objtoci skokowej cylindra rwnej lub wikszej ni 0,9 l, lecz mniejszej ni 1,2 l zaliczanych do kategorii V1: 2,

3) 30 czerwca 2005 r. dla silnikw o objtoci skokowej cylindra rwnej lub wikszej ni 1, 2 l, lecz mniejszej ni 2,5 l i mocy netto silnika 37 kW P < 75 kW zaliczanych do kategorii V1: 3,

4) 31 grudnia 2006 r. dla silnikw o objtoci skokowej cylindra rwnej lub wikszej ni 2,5 l, lecz mniejszej ni 5 l zaliczanych do kategorii V1: 4,

5) 31 grudnia 2007 r. dla silnikw o objtoci skokowej cylindra wikszej ni 5 l zaliczanych do kategorii V2


9. Nie wydaje si certyfikatu homologacji typu dla silnikw do napdu wagonw silnikowych po dniu:

1) 30 czerwca 2005 r., dla silnikw o mocy netto wikszej ni 130 kW zaliczanych do kategorii RC A,

2) 31 grudnia 2010 r., dla silnikw o mocy netto wikszej ni 130 kW zaliczanych do kategorii RC B

jeeli silniki te nie speniaj wymaga okrelonych w rozporzdzeniu oraz emisje zanieczyszcze gazowych i czstek staych z tych silnikw przekraczaj wartoci graniczne okrelone odpowiednio w 14 ust. 5 lub 6.

10. Nie wydaje si certyfikatu homologacji typu dla silnikw do napdu lokomotyw po dniu:

1) 31 grudnia 2005 r., dla silnikw o mocy netto 130 kW P 560 kW zaliczanych do kategorii RL A,

2) 31 grudnia 2007 r., dla silnikw o mocy netto wikszej ni 560 kW zaliczanych do kategorii RH A,

3) 31 grudnia 2010 r., dla silnikw o mocy netto wikszej ni 130 kW zaliczanych do kategorii R B

jeeli silniki te nie speniaj wymaga okrelonych w rozporzdzeniu oraz emisje zanieczyszcze gazowych i czstek staych z tych silnikw przekraczaj wartoci graniczne okrelone odpowiednio w 14 ust. 5 lub 6.

11. Przepisw ust. 27 nie stosuje si do silnikw do napdu jednostek pywajcych po wodach rdldowych, lokomo-tyw i wagonw silnikowych.

14. 1. Wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych okrela si dla poszczeglnych kategorii silnikw o zaponie samoczynnym w zalenoci od ich mocy netto, w nastpujcych etapach:

1) I dla silnikw zaliczanych do kategorii AC, o ktrych mowa w 13 ust. 2;

2) II dla silnikw zaliczanych do kategorii DG, o ktrych mowa w 13 ust. 3;

3) IIIA dla silnikw, z wyjtkiem pracujcych przy staej prdkoci obrotowej, zaliczanych do kategorii HK, o kt-rych mowa w 13 ust. 4;

4) IIIA dla silnikw pracujcych przy staej prdkoci obrotowej, zaliczanych do kategorii HK, o ktrych mowa w 13 ust. 5;


5) IIIA dla silnikw do napdu w jednostkach pywajcych po wodach rdldowych zaliczanych do kategorii V1V2, o ktrych mowa w 13 ust. 8;

6) IIIA dla silnikw do napdu wagonw spalinowych zaliczanych do kategorii RC A, RL A i RH A, o ktrych mowa w 13 ust. 9 pkt 1 i ust. 10 pkt 1 i 2;

7) IIIB dla:

a) silnikw zaliczanych do kategorii LP, o ktrych mowa w 13 ust. 6, z wyjtkiem silnikw pracujcych przy staej prdkoci obrotowej,

b) silnikw do napdu wagonw silnikowych zaliczanych do kategorii RC B, o ktrych mowa w 13 ust. 9 pkt 2,

c) silnikw do napdu lokomotyw zaliczanych do kategorii RB, o ktrych mowa w 13 ust. 10 pkt 3;

8) IV dla silnikw zaliczanych do kategorii QR, o ktrych mowa w 13 ust. 7, z wyjtkiem silnikw pracujcych przy staej prdkoci obrotowej.

2. W etapie I zmierzona emisja zanieczyszcze gazowych i czstek staych nie moe przekroczy wartoci okrelonych w pkt 1 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

3. Wartoci graniczne emisji, o ktrych mowa w ust. 2, dotycz emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych wy-dalanych bezporednio z silnika o zaponie samoczynnym. Wartoci te osiga si przed dowolnym urzdzeniem do dodat-kowego oczyszczania spalin.

4. W II etapie zmierzona emisja zanieczyszcze gazowych i czstek staych nie moe przekracza wartoci okrelonych w pkt 2 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

5. W etapie IIIA emisja tlenku wgla, suma emisji wglowodorw i tlenkw azotu oraz emisja czstek staych okrelona z uwzgldnieniem wspczynnikw pogorszenia emisji, o ktrych mowa w zaczniku nr 8 do rozporzdzenia, nie moe przekroczy wartoci okrelonych w pkt 3 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

6. W etapie IIIB emisja tlenku wgla, emisja wglowodorw i tlenkw azotu lub suma emisji wglowodorw i tlenkw azotu, jeeli dotyczy, oraz czstek staych, okrelona z uwzgldnieniem wspczynnikw pogorszenia emisji, o ktrych mowa w zaczniku nr 8 do rozporzdzenia, nie moe przekroczy wartoci okrelonych w pkt 4 zacznika nr 15 do rozpo-rzdzenia.

7. W etapie IV emisja tlenku wgla, emisja wglowodorw i tlenkw azotu oraz czstek staych z silnikw stosowanych do innych celw ni do napdu jednostek pywajcych po wodach rdldowych, lokomotyw i wagonw silnikowych, okrelona z uwzgldnieniem wspczynnikw pogorszenia emisji, o ktrych mowa w zaczniku nr 8 do rozporzdzenia, nie moe przekroczy wartoci okrelonych w pkt 5 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

15. 1. Dopuszcza si wprowadzanie do obrotu silnikw zamontowanych lub jeszcze niezamontowanych w niedrogo-wych maszynach ruchomych, po datach wymienionych poniej, z wyjtkiem silnikw przeznaczonych do wprowadzenia do obrotu na terytorium pastw niebdcych czonkami Unii Europejskiej, jeeli speniaj wymagania okrelone w rozporz-dzeniu i uzyskay certyfikat homologacji typu zgodnie z jedn z kategorii w:

1) etapie I silniki zaliczane do kategorii:

a) A i B po dniu 31 grudnia 1998 r.,

b) C po dniu 31 marca 1999 r.;

2) etapie II silniki zaliczane do kategorii:

a) D po dniu 31 grudnia 2000 r.,

b) E po dniu 31 grudnia 2001 r.,

c) F po dniu 31 grudnia 2002 r.,

d) G po dniu 31 grudnia 2003 r.;

3) etapie IIIA silniki, z wyjtkiem silnikw pracujcych przy staej prdkoci obrotowej, zaliczane do kategorii:

a) H po dniu 31 grudnia 2005 r.,

b) I i K po dniu 31 grudnia 2006 r.,

c) J po dniu 31 grudnia 2007 r.;


4) etapie IIIA silniki do napdu jednostek pywajcych po wodach rdldowych, zaliczane do kategorii:

a) V1:1, V1: 2 oraz V1:3 po dniu 31 grudnia 2006 r.,

b) V1:4 i V2 po dniu 31 grudnia 2008 r.;

5) etapie IIIA silniki pracujce przy staej prdkoci obrotowej, zaliczane do kategorii:

a) H, I oraz K po dniu 31 grudnia 2010 r.,

b) J po dniu 31 grudnia 2011 r.;

6) etapie IIIA silniki do napdu wagonw silnikowych, zaliczane do kategorii RC A po dniu 31 grudnia 2005 r.;

7) etapie IIIA silniki do napdu lokomotyw, zaliczane do kategorii:

a) RL A po dniu 31 grudnia 2006 r.,

b) RH A po dniu 31 grudnia 2008 r.;

8) etapie IIIB silniki, z wyjtkiem pracujcych przy staej prdkoci obrotowej, zaliczane do kategorii:

a) L po dniu 31 grudnia 2010 r.,

b) M i N po dniu 31 grudnia 2011 r.,

c) P po dniu 31 grudnia 2012 r.;

9) etapie IIIB silniki do napdu wagonw silnikowych, zaliczane do kategorii RC B po dniu 31 grudnia 2011 r.;

10) etapie IIIB silniki do napdu lokomotyw, zaliczane do kategorii R B po dniu 31 grudnia 2011 r.;

11) etapie IV silniki, z wyjtkiem silnikw pracujcych przy staej prdkoci obrotowej, zaliczane do kategorii:

a) Q po dniu 31 grudnia 2013 r.,

b) R po dniu 30 wrzenia 2014 r.

2. Dla kadej kategorii silnikw daty, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 311, odracza si o dwa lata w przypadku silnikw, ktrych data produkcji jest dat wczeniejsz ni wymieniona w ust. 1 pkt 311.

3. Certyfikaty homologacji typu wydane dla silnikw zaliczanych do danej kategorii w danym etapie wartoci granicz-nych emisji trac wano po wejciu w ycie nastpnego etapu wartoci granicznych emisji.

4. Przepisw ust. 1 oraz 4 ust. 1 nie stosuje si do silnikw:

1) przeznaczonych do uytkowania przez siy zbrojne;

2) stanowicych kocow parti zwolnion z limitw czasowych wprowadzania ich do obrotu, o ktrych mowa w 18, zwanych dalej limitami czasowymi;

3) przeznaczonych do stosowania w maszynach przeznaczonych do:

a) wodowania i wydobywania odzi ratunkowych,

b) wodowania i cigania statkw wyrzuconych na brzeg.

16. 1. Dopuszcza si wprowadzanie do obrotu silnikw zamiennych do:

1) wagonw silnikowych i lokomotyw speniajcych wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych i czstek sta-ych okrelone dla etapu IIIA, pod warunkiem e zastpuj silniki, ktre:

a) nie speniaj wartoci granicznych emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych okrelonych dla etapu IIIA,

b) speniaj wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych okrelone dla etapu IIIA, ale nie speniaj wartoci granicznych dla etapu IIIB;

2) wagonw silnikowych nieposiadajcych ukadu kontroli jazdy i niezdolnych do samodzielnego przemieszczania si niespeniajcych wartoci granicznych emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych okrelonych dla etapu IIIA, o ile speniaj wartoci graniczne nie nisze ni silniki zamontowane w wagonach silnikowych tego typu.


2. Wprowadzenie do obrotu silnikw zamiennych do wagonw silnikowych i lokomotyw speniajcych warunki, o kt-rych mowa w ust. 1, jest dopuszczalne pod warunkiem uzyskania zgody jednostki przeprowadzajcej badania zgodnoci typu lub rodziny silnikw. Jednostka udziela zgody, jeeli zamontowanie silnika zamiennego speniajcego wartoci gra-niczne emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych okrelone dla ostatniego obowizujcego etapu emisji wie si ze znacznymi problemami technicznymi.

3. Przy wprowadzaniu do obrotu silnikw zamiennych do wagonw silnikowych i lokomotyw nie stosuje si przepisw 13 ust. 9 pkt 2 i ust. 10 pkt 3 oraz 15 ust. 1 pkt 311.

17. Jeeli jedna rodzina silnikw pokrywa wicej ni jeden zakres mocy, wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych z silnika macierzystego i wszystkich typw silnikw wchodzcych w skad tej samej rodziny powinny spenia wysze wymagania dla wyszego zakresu mocy, przy czym producent moe ograniczy rodzin silnikw do jednego zakresu mocy i zgosi j do certyfikacji.

18. 1. Silniki o zaponie samoczynnym przechowywane w magazynach lub znajdujce si jako zapas dla niedrogo-wych maszyn ruchomych, w przypadku kocowej ich partii, mog by zwolnione, na wniosek producenta, z limitw czaso-wych, po spenieniu nastpujcych warunkw:

1) producent wystpi do jednostki, ktra przeprowadzia badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw, przed dniem obowizywania dla tych silnikw limitw czasowych;

2) wystpienie, o ktrym mowa w pkt 1, zawiera:

a) wykaz zawierajcy numery identyfikacyjne nowych silnikw danego typu, niewprowadzonych do obrotu w okrelonych limitach czasowych, zwany dalej wykazem,

b) techniczne i ekonomiczne uzasadnienie zwolnienia z limitw czasowych;

3) silniki te s zgodne z typem lub rodzin silnikw, dla ktrych certyfikat homologacji typu nie jest duej wany, albo z typem lub rodzin silnikw, dla ktrych certyfikat ten nie by wymagany, ale ktre byy produkowane zgodnie z limitami czasowymi;

4) znajduj si w magazynach przed upywem limitw czasowych;

5) maksymalna liczba silnikw jednego lub wikszej liczby typw wprowadzanych do obrotu i zgoszonych do zwolnie-nia z limitw czasowych nie przekracza 10% nowych silnikw wszystkich typw wprowadzonych do obrotu w po-przednim roku.

2. Jednostka, ktra przeprowadzia badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw, wydaje dla silnika o zaponie samoczynnym lub rodziny silnikw, o ktrych mowa w ust. 1, certyfikat zgodnoci; w certyfikacie umieszcza si adnotacje o silnikach lub ich rodzinie. W szczeglnie uzasadnionych przypadkach jednostka udzielajca homologacji typu moe wy-da wsplny dokument zawierajcy numery identyfikacyjne silnikw, o ktrych mowa w ust. 1.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si w okresie 12 miesicy od dnia, w ktrym silniki po raz pierwszy podlegay limitom czasowym.

4. Przepisu ust. 2 nie stosuje si do silnikw do napdu jednostek pywajcych po wodach rdldowych.

19. 1. Na wniosek producenta urzdzenia oryginalnego jednostka przeprowadzajca badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw moe zezwoli producentowi wytwarzajcemu silniki na wprowadzenie do obrotu na podstawie for-muy elastycznej okrelonej liczby silnikw przeznaczonych wycznie do zastosowania przez producenta urzdzenia ory-ginalnego.

2. Zezwolenie nie dotyczy silnikw do wagonw silnikowych i lokomotyw.

3. Liczb silnikw wprowadzonych do obrotu na podstawie formuy elastycznej ustala si w sposb okrelony w 20 albo w 21, wskazany we wniosku, o ktrym mowa w ust. 1, przy czym nie moe ona przekroczy wartoci obliczonych zgodnie z 20 i z 21.

20. 1. Liczba silnikw wprowadzonych do obrotu na podstawie formuy elastycznej nie moe dla okrelonej kategorii silnikw przekroczy 20% rocznej liczby urzdze z silnikami tej kategorii wprowadzonych do obrotu przez producenta urzdzenia oryginalnego, obliczonej jako rednia z ostatnich piciu lat sprzeday na rynku Unii Europejskiej.


2. Jeeli producent urzdzenia oryginalnego wprowadza do obrotu na rynku Unii Europejskiej urzdzenia z silnikami okrelonej kategorii przez okres krtszy ni pi lat, rednia jest obliczana dla okresu, w ktrym producent urzdzenia ory-ginalnego wprowadza te urzdzenia do obrotu na rynku Unii Europejskiej.

21. Na wniosek producenta urzdzenia oryginalnego jednostka przeprowadzajca badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw moe zezwoli producentowi wytwarzajcemu silniki na wprowadzenie do obrotu na podstawie formuy elastycznej staej liczby silnikw wycznie do zastosowania przez producenta urzdzenia oryginalnego. Liczba silnikw nie moe przekroczy dla okrelonej kategorii silnikw wartoci okrelonych w pkt 6 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

22. 1. Producent urzdzenia oryginalnego docza do wniosku, o ktrym mowa w 21, prbk:

1) etykiety do zamocowania na kadym egzemplarzu niedrogowej maszyny ruchomej, w ktrej zamontowany bdzie silnik wprowadzony do obrotu na podstawie formuy elastycznej, zawierajc tekst wskazany w 40 ust. 6;

2) dodatkowej etykiety, ktra bdzie zamocowana na silniku, zgodnie z 40 ust. 8.

2. Producent urzdzenia oryginalnego przekazuje jednostce przeprowadzajcej badania zgodnoci typu silnika lub ro-dziny silnikw wszelkie informacje niezbdne do wydania zezwolenia na wprowadzenie do obrotu silnikw na podstawie formuy elastycznej.

3. Producent urzdzenia oryginalnego przekazuje na danie jednostki przeprowadzajcej badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw w pastwie czonkowskim informacje potwierdzajce, e silnik, ktrego dotyczy wniosek o wprowadze-nie do obrotu na podstawie formuy elastycznej lub oznakowany jako taki, zosta odpowiednio zgoszony lub oznakowany.

Rozdzia 3

Szczegowe wymagania dla silnikw o zaponie iskrowym w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych

23. 1. Czci skadowe silnika o zaponie iskrowym, ktre mog mie wpyw na emisj zanieczyszcze gazowych, projektuje si, wykonuje i montuje w taki sposb, aby silnik, w warunkach normalnego uytkowania, mimo drga, ktrym moe by poddany, spenia wymagania okrelone w rozporzdzeniu.

2. Producent silnika o zaponie iskrowym stosuje rodki techniczne, ktre zgodnie z wymaganiami okrelonymi w roz-porzdzeniu zapewniaj skuteczne ograniczenie emisji zanieczyszcze gazowych podczas caego okresu eksploatacji silni-ka, w warunkach jego prawidowego uytkowania.

24. 1. Zanieczyszczenia gazowe emitowane przez silnik o zaponie iskrowym poddany badaniom mierzy si za pomo-c metod okrelonych w zaczniku nr 4 do rozporzdzenia; badanie obejmuje kade urzdzenie do dodatkowego oczysz-czania spalin.

2. Emisja zanieczyszcze gazowych z silnika o zaponie iskrowym moe by mierzona za pomoc innych ni okrelone w zaczniku nr 9 do rozporzdzenia metod pomiarw lub analizatorw, pod warunkiem e zapewni one uzyskanie wyni-kw rwnowanych otrzymanych za pomoc nastpujcych ukadw pomiarowych dla emisji zanieczyszcze gazowych mierzonych w:

1) spalinach nierozcieczonych ukad przedstawiony na rysunku 2 w zaczniku nr 4 do rozporzdzenia;

2) rozcieczonych spalinach w ukadzie przepywu cakowitego rozcieczonej mieszaniny ukad przedstawiony na ry-sunku 3 w zaczniku nr 4 do rozporzdzenia.

25. Podzia na klasy i kategorie silnikw o zaponie iskrowym, zaliczanych do klasy gwnej S mae silniki o mocy netto 19 kW, okrela pkt 7 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

26. 1. Jeeli silnik o zaponie iskrowym spenia wymagania okrelone w rozporzdzeniu dotyczce emisji zanieczysz-cze gazowych, nie mona odmwi wydania certyfikatu homologacji typu dla typu silnika lub rodziny silnikw oraz da speniania innych ni okrelone w rozporzdzeniu wymaga dla tego typu silnika w zakresie emisji zanieczyszcze gazo-wych do atmosfery przez niedrogowe maszyny ruchome, w ktrych silnik jest zamontowany.

2. Nie wydaje si certyfikatu homologacji typu dla typu silnika o zaponie iskrowym lub rodziny tych silnikw dla nie-drogowej maszyny ruchomej, w:

1) etapie I jeeli silnik nie spenia wymaga okrelonych w rozporzdzeniu oraz emisja zanieczyszcze gazowych z silnika przekracza wartoci graniczne okrelone w 28 pkt 1;


2) etapie II po dniu 1 sierpnia:

a) 2004 r. dla silnikw klasy SN:1 i SN:2,

b) 2006 r. dla silnikw klasy SN:4,

c) 2007 r. dla silnikw klas SH:1, SH:2 i SN:3,

d) 2008 r. dla silnikw klasy SH:3

jeeli silnik o zaponie iskrowym nie spenia wymaga okrelonych w rozporzdzeniu oraz emisja zanieczyszcze gazo-wych z silnika przekracza wartoci graniczne, o ktrych mowa w 28 pkt 2.

3. Przepisw ust. 2 pkt 2 oraz 4 ust. 1 nie stosuje si do silnikw przeznaczonych do uytkowania przez siy zbrojne.

27. 1. W okresie 36 miesicy od dat wymienionych w 26 ust. 2 pkt 2 wartoci granicznych emisji zanieczyszcze gazowych, o ktrych mowa w 28 pkt 2, nie stosuje si do:

1) rodziny silnikw, ktrych produkcja jest nie wiksza ni 25 000 sztuk, pod warunkiem e rodziny tych silnikw maj rne pojemnoci skokowe;

2) silnikw, ktrych produkcja roczna nie przekracza 25 000 sztuk;

3) silnikw, ktre bd zamontowane w nastpujcych maszynach:

a) pile acuchowej trzymanej w rku urzdzeniu trzymanym w rku, zaprojektowanym do cicia drewna za po-moc acucha piy, zaprojektowanym do trzymania w dwch rkach, z silnikiem o pojemnoci skokowej prze-kraczajcej 45 cm3, zgodnie z norm EN ISO 11681-1,

b) maszynie z uchwytem w grnej czci: wiertarce i pile acuchowej do cicia drewna, trzymanej w rku urz-dzeniu trzymanym w rku, z uchwytem w grnej czci, zaprojektowanym do wiercenia otworw lub cicia drewna za pomoc acucha piy, zgodnie z norm EN ISO 11681-2,

c) pile do cicia krzeww, trzymanej w rku, wyposaonej w silnik spalinowy urzdzeniu trzymanym w rku, z wirujcym ostrzem wykonanym z metalu lub tworzywa sztucznego, przeznaczonym do cicia trawy, krzakw, maych drzew i podobnych rolin; urzdzenie to musi by zaprojektowane zgodnie z norm EN ISO 11806 do pracy w wielu pozycjach, w szczeglnoci poziomej, odwrconej, i mie silnik o pojemnoci skokowej przekra-czajcej 40 cm3,

d) przycinarce do ywopotw trzymanej w rku urzdzeniu zaprojektowanym do przycinania ywopotw i krze-ww za pomoc jednego lub wielu ostrzy o ruchu postpowo-zwrotnym, zgodnie z norm EN 774,

e) przycinarce wyposaonej w silnik spalinowy, trzymanej w rku urzdzeniu przeznaczonym do cicia materia-w twardych, takich jak kamie, asfalt, beton oraz stal, za pomoc wirujcego metalowego ostrza, wyposao-nym w silnik o pojemnoci skokowej przekraczajcej 50 cm3, zgodnie z norm EN 1454,

f) nietrzymanych w rku klasy SN:3 z poziomym waem korbowym, ktre wytwarzaj moc rwn lub mniejsz ni 2,5 kW i s stosowane przede wszystkim do specjalnych celw, w tym do uprawy roli, oraz piach rotacyjnych, urzdzeniach do napowietrzania trawnikw i generatorach.

2. Do rodziny silnikw i silnikw, o ktrych mowa w ust. 1, w okresie 36 miesicy od dat wymienionych w 26 ust. 2 pkt 2, stosuje si wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych, o ktrych mowa w 28 pkt 1.

3. Okres, o ktrym mowa w ust. 1 i 2, ulega przedueniu do dnia 31 lipca 2013 r. dla silnikw klasy SH:3 montowa-nych w:

1) piach acuchowych do cicia drewna, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 3 lit. b;

2) przycinarkach do ywopotw trzymanych w rku, wymienionych w ust. 1 pkt 3 lit. d.

4. Do dnia 31 lipca 2013 r. nie stosuje si wartoci granicznych, o ktrych mowa w 28 pkt 2, dla silnikw klasy SH:2 montowanych w:

1) piach acuchowych do cicia drewna, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 3 lit. b;

2) przycinarkach do ywopotw trzymanych w rku, wymienionych w ust. 1 pkt 3 lit. d.

5. Do dnia 31 lipca 2013 r. do silnikw montowanych w maszynach, o ktrych mowa w ust. 3 i 4, stosuje si wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych, okrelone w 28 pkt 1.


28. Wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych okrela si dla poszczeglnych kategorii silnikw o zaponie iskrowym, w dwch etapach:

1) etapie I zmierzona emisja tlenku wgla, emisja wglowodorw, emisja tlenkw azotu oraz suma wglowodorw i tlenkw azotu nie moe przekroczy wartoci okrelonych w pkt 8 lit. a zacznika nr 15 do rozporzdzenia;

2) etapie II zmierzona emisja tlenku wgla oraz emisja sumy wglowodorw i tlenkw azotu, okrelona z uwzgldnie-niem wspczynnikw pogorszenia emisji, o ktrych mowa w zaczniku nr 9 do rozporzdzenia, nie moe przekro-czy wartoci okrelonych w pkt 8 lit. b zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

Rozdzia 4

Warunki i tryb przeprowadzania bada silnikw

29. 1. Producent lub jego upowaniony przedstawiciel przed wprowadzeniem do obrotu silnikw skada wniosek o wydanie certyfikatu homologacji typu silnika lub rodziny silnikw do jednostki, ktra bdzie przeprowadza badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw.

2. Wniosek zawiera:

1) nazw i adres producenta lub imi i nazwisko oraz adres jego upowanionego przedstawiciela;

2) podstawowe cechy silnika;

3) wykaz rodziny silnikw.

3. W przypadku gdy wniosek dotyczy rodziny silnikw, docza si do niego opis:

1) silnika macierzystego;

2) oglny rodziny silnikw;

3) kadego z typw silnikw w rodzinie silnikw oddzielnie dla kadego typu silnika.

4. Wraz z wnioskiem przedstawia si do bada:

1) silnik danego typu lub

2) silnik macierzysty w przypadku wystpienia o wydanie certyfikatu homologacji typu dla rodziny silnikw.

5. Podstawowe cechy charakterystyczne silnika macierzystego oraz rodziny silnikw okrelaj zaczniki nr 3 i 4 do rozporzdzenia.

30. 1. Jednostka, ktra bdzie przeprowadza badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw po otrzymaniu wniosku, o ktrym mowa w 29 ust. 1:

1) sprawdza, czy silnik:

a) przedstawiony do bada jest zgodny z typem silnika, dla ktrego ma by wydany certyfikat homologacji typu,

b) macierzysty jest reprezentatywny dla rodziny silnikw,

c) jest zgodny z opisem technicznym silnika;

2) przeprowadza badania w celu okrelenia wielkoci:

a) emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych dla silnikw o zaponie samoczynnym, w sposb okrelony w procedurze testu, o ktrej mowa w zaczniku nr 8 do rozporzdzenia,

b) emisji zanieczyszcze gazowych dla silnikw o zaponie iskrowym, w sposb okrelony w procedurze testu, o ktrej mowa w zaczniku nr 9 do rozporzdzenia;

3) sprawdza, czy producent wprowadzi system i procedury zapewniajce skuteczne sterowanie zgodnoci produkcji z certyfikowanym typem silnika.

2. Jeeli dokonane sprawdzenia i przeprowadzone badania potwierdz, e silnik spenia wymagania okrelone w rozpo-rzdzeniu i producent wprowadzi system i procedury, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 3, jednostka, ktra przeprowadzaa ba-dania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw, wydaje certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw.


3. Certyfikat homologacji typu zawiera:

1) nazw i adres producenta silnikw;

2) oznaczenie fabryczne silnika macierzystego oraz typu rodziny silnikw, o ile ich dotyczy;

3) fabryczny kod typu, jakim zosta oznaczony silnik, jego usytuowanie i sposb przymocowania;

4) wykaz niedrogowych maszyn ruchomych, ktre maj by napdzane przez silnik;

5) nazw i adres upowanionego przedstawiciela producenta;

6) usytuowanie, kodowanie i sposoby przymocowania oznacze silnika;

7) adres zakadu montujcego silnik.

4. Jeeli na podstawie dokonanego sprawdzenia, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 1, wybrany silnik nie w peni reprezentuje typ lub rodzin silnikw, producent dostarcza inny silnik lub, jeeli jest to niezbdne, dodatkowy silnik macierzysty wyty-powany przez jednostk, ktra przeprowadzaa badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw.

5. Jednostka przeprowadzajca badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw prowadzi wykaz:

1) wystawionych certyfikatw homologacji typu produkowanych silnikw;

2) udzielanych homologacji typu.

6. Wzr certyfikatu homologacji typu okrela zacznik nr 10 do rozporzdzenia.

7. Wzr wykazu udzielanych homologacji typu silnikw lub rodziny silnikw okrela zacznik nr 11 do rozporzdze-nia.

31. 1. Jeeli waciwoci typu silnika lub rodziny silnikw mona oceni tylko w poczeniu z innymi czciami nie-drogowych maszyn ruchomych, zakres certyfikatu homologacji typu odpowiednio ogranicza si.

2. W przypadku okrelonym w ust. 1 certyfikat homologacji typu zawiera take informacje dotyczce ograniczenia sto-sowania silnika lub rodziny silnikw oraz warunki dla ich instalowania.

3. Informacje oraz warunki, o ktrych mowa w ust. 2, docza si do wyprodukowanego egzemplarza silnika.

32. Jednostka, ktra przeprowadzia badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw, z zastrzeeniem 33, nie moe odmwi wydania certyfikatu homologacji typu oraz da spenienia innych wymaga w zakresie emisji zanieczysz-cze gazowych i czstek staych ni okrelone w rozporzdzeniu, jeeli silnik lub rodzina silnikw speniaj wymagania okrelone w rozporzdzeniu.

33. Jednostka, ktra przeprowadzia badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw, odmawia wydania certyfi-katu homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, jeeli silnik lub rodzina silnikw nie speniaj wymaga okrelonych w rozporzdzeniu dla nastpujcych kategorii:

1) AC, po dniu 30 czerwca 1998 r.;

2) D, po dniu 31 grudnia 1999 r.;

3) E, po dniu 31 grudnia 2000 r.;

4) F, po dniu 31 grudnia 2001 r.;

5) G, po dniu 31 grudnia 2002 r.;

6) H, po dniu 30 czerwca 2005 r. albo po dniu 31 grudnia 2009 r.;

7) I, po dniu 31 grudnia 2005 r. albo po dniu 31 grudnia 2009 r.;

8) J, po dniu 31 grudnia 2006 r. albo po dniu 31 grudnia 2010 r.;

9) K, po dniu 31 grudnia 2005 r. albo po dniu 31 grudnia 2009 r.;


10) V1, po dniu:

a) 31 grudnia 2005 r. dla silnikw, o ktrych mowa w 13 ust. 8 pkt 1,

b) 30 czerwca 2005 r. dla silnikw, o ktrych mowa w 13 ust. 8 pkt 2 lub pkt 3,

c) 31 grudnia 2006 r. dla silnikw, o ktrych mowa w 13 ust. 8 pkt 4;

11) V2, po dniu 31 grudnia 2007 r.;

12) RCA, po dniu 30 czerwca 2005 r.;

13) RCB, po dniu 31 grudnia 2010 r.;

14) RLA, po dniu 31 grudnia 2005 r.;

15) RHA, po dniu 31 grudnia 2007 r.;

16) RB, po dniu 31 grudnia 2010 r.;

17) L, po dniu 31 grudnia 2009 r.;

18) M, po dniu 31 grudnia 2010 r.;

19) N, po dniu 31 grudnia 2010 r.;

20) P, po dniu 31 grudnia 2011 r.;

21) Q, po dniu 31 grudnia 2012 r.;

22) R, po dniu 31 grudnia 2013 r.

34. W przypadku wprowadzenia zmian w dokumentacji silnika o zaponie samoczynnym w zakresie danych w niej zawartych, na podstawie ktrych wydano certyfikat homologacji typu dla typu silnika lub rodziny silnikw, i stwierdzeniu, e produkowane silniki s niezgodne z typem silnika lub rodzin silnikw opisanymi w certyfikacie homologacji typu, jed-nostka, ktra przeprowadzia badania zgodnoci typu silnika lub rodziny silnikw:

1) w okresie 6 miesicy od dnia stwierdzenia wprowadzenia zmian w dokumentacji silnika przeprowadza weryfikacj silnikw produkowanych, w zakresie ich zgodnoci z certyfikatem homologacji typu;

2) wycofuje certyfikat homologacji typu, jeeli producent nie postpi zgodnie z zaleceniami wynikajcymi z przeprowa-dzonej weryfikacji;

3) w okresie miesica od dnia wycofania certyfikatu homologacji typu informuje ministra waciwego do spraw gospo-darki o przyczynach wycofania certyfikatu homologacji typu.

35. 1. Na danie jednostki, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, producent lub jego upowaniony przedstawiciel, w cigu 45 dni po zakoczeniu roku kalendarzowego, sporzdza wykaz.

2. Wykaz okrela wspzaleno pomidzy numerami identyfikacyjnymi odpowiednich typw silnikw lub rodzin silnikw a numerami wystawionych certyfikatw homologacji typu oraz zawiera szczegowe informacje dotyczce plano-wanego zaprzestania produkcji certyfikowanego typu silnika lub rodziny silnikw.

3. W wykazie producent zamieszcza informacje o typach silnikw lub rodzinie silnikw wraz z numerami identyfika-cyjnymi tych silnikw, ktre zamierza produkowa po przedoeniu wykazu jednostce, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw.

4. Producent przechowuje wykaz co najmniej przez okres 20 lat od dnia zaprzestania produkcji homologowanego typu silnika lub rodziny silnikw.

36. 1. Producent lub jego upowaniony przedstawiciel informuje jednostk, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, o wszelkich zmianach danych silnika oraz wprowadzonych zmianach do ich projektw. W ta-kim przypadku jednostka udzielajca homologacji wydaje uzupenienie do certyfikatu homologacji typu.

2. Jeeli jednostka, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, stwierdzi, e zmiany, o kt-rych mowa w ust. 1, uzasadniaj przeprowadzenie powtrnych bada lub dokonanie sprawdze, jednostka ta informuje o tym producenta lub jego upowanionego przedstawiciela i wydaje uzupenienie do certyfikatu homologacji typu, o ile powtrne badania lub sprawdzenia uzyskaj wynik pozytywny.


3. Jednostka, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, w uzupenieniu do certyfikatu ho-mologacji typu zamieszcza szczegowe uzasadnienie i dat jego wydania.

37. 1. Jednostka, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, przekazuje na danie wa-ciwych organw:

1) wykaz wyprodukowanych silnikw, dla ktrych wydano certyfikat homologacji typu, wedug wzoru okrelonego w zaczniku nr 12 do rozporzdzenia;

2) arkusz danych silnikw posiadajcych homologacje typu, wedug wzoru okrelonego w zaczniku nr 13 do rozporz-dzenia.

2. Jednostka, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, sprawdza, o ile jest to konieczne, prawidowo oznaczenia numerami identyfikacyjnymi silnikw produkowanych zgodnie z wymaganiami okrelonymi w rozporzdzeniu; dodatkowe sprawdzenia jednostka udzielajca homologacji typu przeprowadza take w zakresie zgodno-ci produkcji silnikw z wymaganiami okrelonymi we waciwych normach.

38. 1. Jednostka, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, wykonujc czynnoci, o kt-rych mowa w 30 ust. 1 pkt 2, sprawdza, czy producent silnikw zapewnia, e przyjty system i procedury sterowania ja-koci produkcji funkcjonuj zgodnie z wymaganiami okrelonymi we waciwej normie, a take, czy:

1) dysponuje niezbdnymi przyrzdami dla sprawdzenia zgodnoci kadego egzemplarza silnika z certyfikowanym typem;

2) zapewnia waciw rejestracj wynikw bada sprawdzajcych oraz posiada dokumentacj tych bada;

3) analizuje wyniki bada sprawdzajcych kadego silnika, w celu zweryfikowania i zapewnienia stabilnoci charaktery-styk silnika, biorc pod uwag rozrzut produkcji;

4) zapewnia, aby pobrana do bada sprawdzajcych prbka silnika lub jego czci, wykazujca niezgodno z certyfiko-wanym typem silnika, zostaa zastpiona inn prbk, w celu przeprowadzenia badania powtrnego.

2. Producent podejmuje niezbdne dziaania w celu zapewnienia zgodnoci produkcji silnikw lub rodziny silnikw z wymaganiami okrelonymi we waciwych normach, w przypadku naruszenia tych wymaga.

3. Jednostka, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, moe, w dowolnym czasie, doko-na kontroli u producenta zgodnoci produkcji silnikw lub rodziny silnikw z wymaganiami okrelonymi w ust. 1.

4. Producent udostpnia jednostce dokonujcej kontroli, o ktrej mowa w ust. 3, dokumenty bada sprawdzajcych i zapisy dotyczce przegldw produkcji silnikw lub rodziny silnikw.

5. Jeeli w wyniku przeprowadzonych kontroli, o ktrych mowa w ust. 3, jednostka udzielajca homologacji typu stwierdzi, e poziom produkcji jest niezadowalajcy lub konieczna jest weryfikacja informacji zawartych we wniosku, o ktrym mowa w 29 ust. 1, stosuje nastpujc procedur:

1) jeden silnik z danej serii poddaje badaniom, zgodnie z procedur testu, o ktrej mowa w zacznikach nr 8 lub 9 do rozporzdzenia; emisja tlenkw wgla, wglowodorw, tlenkw azotu i czstek staych nie powinna przekracza war-toci granicznych okrelonych w 14 ust. 3 i 4;

2) w przypadku gdy silnik z danej serii nie spenia wymaga, o ktrych mowa w pkt 1, wykonuje pomiary zanieczysz-cze gazowych i czstek staych na prbce silnikw z ich produkcji seryjnej i podlegajcych tym samym wymaga-niom; liczb silnikw przeznaczonych do pomiarw okrela producent w uzgodnieniu z jednostk udzielajc homo-logacji typu;

3) dla kadego z silnikw, ktry zosta dodatkowo wybrany do bada, i silnika badanego wyznacza redni arytmetyczn (grafika) z uzyskanych wartoci wielkoci zanieczyszcze gazowych i czstek staych.

6. Uznaje si, e produkcja silnikw jest zgodna z wymaganiami okrelonymi we waciwej normie, jeeli jest spenio-ny warunek okrelony w pkt 9 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

7. Jednostka, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw podczas kontroli zgodnoci produk-cji silnikw z wymaganiami okrelonymi we waciwej normie, przeprowadza badania silnikw czciowo lub cakowicie dotartych zgodnie z wymaganiami producenta.


8. Jednostka, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, przeprowadza raz w roku kontrol w zakresie zgodnoci produkcji silnikw z wymaganiami okrelonymi we waciwej normie, a w przypadku, o ktrym mowa w ust. 5 pkt 2, w terminie umoliwiajcym dokonanie sprawdzenia, czy zostay podjte niezbdne dziaania majce na celu uzyskanie tej zgodnoci.

39. 1. Producent silnikw lub jego upowaniony przedstawiciel dostarcza niezwocznie, na danie jednostki, ktra wydaa certyfikat homologacji typu silnika lub rodziny silnikw, niezbdne informacje dotyczce nabywcw silnikw wraz z numerami identyfikacyjnymi tych silnikw.

2. W przypadku gdy producent silnikw lub jego upowaniony przedstawiciel nie dostarczy informacji, o ktrych mowa w ust. 1, certyfikat homologacji typu dotyczcy odpowiedniego typu silnika lub rodziny silnikw moe zosta cofnity.

Rozdzia 5

Sposb oznakowania silnikw

40. 1. Na egzemplarzu silnika wyprodukowanego zgodnie z typem silnika i dla ktrego wystawiono certyfikat homo-logacji typu producent umieszcza oznakowanie zawierajce:

1) nazw i adres producenta lub znak towarowy;

2) oznaczenie typu silnika oraz numeru identyfikacyjnego egzemplarza silnika;

3) numer certyfikatu homologacji typu.

2. Oznakowanie umieszcza si w sposb trway, zapewniajcy jego czytelno i uniemoliwiajcy jego usunicie przez okres eksploatacji silnika.

3. Nalepki lub tabliczki, na ktrych jest umieszczone oznakowanie, powinny by przymocowane do silnika przez okres jego eksploatacji w sposb trway, uniemoliwiajcy ich usunicie bez zniszczenia lub uszkodzenia.

4. Oznakowanie umieszcza si:

1) na tej czci silnika, ktra jest niezbdna do jego normalnego dziaania i nie podlega wymianie w okresie jego eksplo-atacji;

2) w sposb zapewniajcy jego widoczno po skompletowaniu na silniku urzdze pomocniczych, niezbdnych do jego dziaania.

5. Silnik wyposaa si w dodatkow, dajc si przemieszcza tabliczk wykonan z trwaego materiau, na ktrej umieszcza si informacje, o ktrych mowa w ust. 1, w sposb zapewniajcy ich widoczno i atwy dostp, gdy silnik jest zamontowany w niedrogowej maszynie ruchomej.

6. Na etykiecie, o ktrej mowa w 22 ust. 1 pkt 1, umieszcza si nastpujcy tekst: MASZYNA NR ... (seria maszyn) Z ... (cakowita liczba maszyn w danym przedziale mocy) Z SILNIKIEM NR ... MAJCYM HOMOLOGACJ TYPU (wedug dyrektywy 97/68/WE) NR ....

7. Silnik zamienny wprowadzony do obrotu zgodnie z 8 i 16 oznakowuje si nastpujcym tekstem: Silnik zamien-ny i sprecyzowanym odniesieniem do odpowiedniego odstpstwa.

8. Na dodatkowej etykiecie, o ktrej mowa w 22 ust. 1 pkt 2, umieszcza si nastpujcy tekst: Silnik wprowadzony do obrotu wedug formuy elastycznej.

41. 1. Silniki przed opuszczeniem linii produkcyjnej powinny posiada wszystkie oznakowania.

2. Oznakowania silnikw w zestawieniu z ich numerami identyfikacyjnymi powinny by takie, aby umoliwiay jedno-znaczne okrelenie kolejnoci produkcji silnikw.

Rozdzia 6

Przepisy przejciowe i kocowe

42. 1. Do dnia 30 czerwca 2007 r. mogy by wprowadzane do obrotu silniki przeznaczone do montau w statkach eglugi rdldowej, ktre speniaj wymagania ustalone przez Centraln Komisj eglugi na Renie z dnia 11 maja 2000 r. etap I, dla ktrych wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych okrelono w pkt 10 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.


2. Od dnia 1 lipca 2007 r. mogy by wprowadzane do obrotu silniki przeznaczone do montau w statkach eglugi rd-ldowej, ktre speniaj wymagania ustalone przez Centraln Komisj eglugi na Renie z dnia 31 maja 2001 r. etap II, dla ktrych wartoci graniczne emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych okrelono w pkt 11 zacznika nr 15 do roz-porzdzenia.

43. W okresie obowizywania etapu emisji IIIB, ale nie duej ni przez trzy lata od jego rozpoczcia, liczba silnikw wprowadzonych do obrotu na podstawie formuy elastycznej, o ktrej mowa w:

1) 20 nie moe przekroczy 37,5% rocznej liczby urzdze z silnikami okrelonej kategorii wprowadzonych do ob-rotu przez producenta urzdzenia oryginalnego;

2) 21 nie moe przekroczy dla okrelonej kategorii silnikw wartoci okrelonych w pkt 12 zacznika nr 15 do rozporzdzenia.

44. 1. W okresie obowizywania etapu IIIB, ale nie duej ni przez trzy lata od jego rozpoczcia, producent urzdze-nia oryginalnego moe wystpi o zezwolenie na wprowadzenie do obrotu na podstawie formuy elastycznej maksymalnie 16 silnikw do lokomotyw wycznie do zastosowania przez producenta urzdzenia oryginalnego.

2. W okresie obowizywania etapu IIIB, ale nie duej ni przez trzy lata od jego rozpoczcia, producent urzdzenia oryginalnego moe wystpi o zezwolenie na wprowadzenie do obrotu, niezalenie od liczby silnikw wymienionej w ust. 1, dodatkowych 10 silnikw o mocy znamionowej powyej 1800 kW do zainstalowania w lokomotywach przeznaczonych do uytku w sieci kolejowej Wielkiej Brytanii.

3. Lokomotywami przeznaczonymi do uytku w sieci kolejowej Wielkiej Brytanii s lokomotywy, dla ktrych zostao wydane wiadectwo bezpieczestwa uprawniajce do eksploatacji w sieci kolejowej Wielkiej Brytanii lub zakwalifikowane do otrzymania takiego wiadectwa.

4. Zezwolenia, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, przyznaje si, gdy istnieje techniczne uzasadnienie niemonoci spenienia wartoci granicznych etapu emisji IIIB.

45. Traci moc rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2005 r. w sprawie szczegowych wy-maga dla silnikw spalinowych w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych przez te silniki (Dz. U. Nr 202, poz. 1681, z 2011 r. Nr 69, poz. 366 oraz z 2012 r. poz. 1226).

46. Rozporzdzenie wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia.

Minister Gospodarki: wz. J. Pietrewicz


33

Zaczniki do rozporzdzenia Ministra Gospodarki

z dnia r. (poz. )

Zacznik nr 1

DOKUMENT INFORMACYJNY nr Dotyczcy certyfikatu homologacji typu i odnoszcy si do dziaa zaradczych majcych na celu ograniczenie emisji zanieczyszcze gazowych i czstek staych z silnikw spalinowych

przeznaczonych do zabudowy w niedrogowych maszynach ruchomych Silnik macierzysty/typ silnika1)

1. Dane oglne: 1) marka silnika (nazwa producenta) .............................................................................................. 2) typ i nazwa handlowa silnika macierzystego i (jeeli dotyczy) rodziny silnika(-w)1) ............ 3) symbol kodu producenta oznaczonego na silniku(-ach) ............................................................ 4) wykaz maszyn przewidzianych do napdu przez silnik2) . 5) nazwa i adres producenta ........................................................................................................... 6) nazwa i adres upowanionego przedstawiciela producenta (jeeli wystpuje) ........................ 7) usytuowanie, kodowanie i sposb przymocowania numeru identyfikacyjnego silnika 8) usytuowanie i sposb przymocowania znaku homologacji WE ................................................ 9) adresy zakadw montujcych ................................................................................................... 2. Zaczniki: 1) Podstawowe cechy charakterystyczne silnika(-w) macierzystego(-ych) (zacznik nr 2) 2) Podstawowe cechy charakterystyczne rodziny silnikw (zacznik nr 3) 3) Podstawowe cechy charakterystyczne typw silnikw w rodzinie (zacznik nr 4) 4) Cechy charakterystyczne zwizanych z silnikiem czci maszyn ruchomych 5) Fotografie silnika macierzystego 6) Wykaz dodatkowych zacznikw (jeeli wystpuj) _________ 1) Niepotrzebne skreli. 2) Zgodnie z 3 ust. 2 rozporzdzenia.

Zaczniki do rozporzdzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 kwietnia 2014 r. (poz. 588)

Zacznik nr 1


34

Zacznik nr 2

PODSTAWOWE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE SILNIKA MACIERZYSTEGO1) 1. Opis silnika powinien zawiera informacje dotyczce: 1) nazwy i adresu producenta ......................................................................................................... 2) oznacze fabrycznych silnika ..................................................................................................... 3) liczby suww - czterosuwowy/dwusuwowy2) ........................................................................... 4) rednicy cylindra .............................................................................................................. [mm] 5) skoku toka ....................................................................................................................... [mm] 6) liczby i ukadu cylindrw ........................................................................................................... 7) pojemnoci skokowej silnika ............................................................................................ [cm3] 8) znamionowej prdkoci obrotowej ............................................................................................. 9) prdkoci obrotowej maksymalnego momentu .......................................................................... 10) objtociowego stopnia sprenia 3) ......................................................................................... 11) opisu ukadu spalania ................................................................................................................ 12) rysunku(-w) komory spalania i denka toka ........................................................................... 13) minimalnego pola przekroju poprzecznego powierzchni otworw dolotowych i wylotowych. 1.1. Ukad chodzenia 1.1.1. W przypadku chodzenia ciecz naley poda nastpujce informacje: 1) rodzaj cieczy .......................................................................................................................... 2) czy ma zastosowanie pompa cyrkulacyjna: tak/nie2) 3) charakterystyka lub marka oraz typ (jeeli dotyczy).............................................................. 4) przeoenie(-a) napdu(-w) (jeeli dotyczy) ........................................................................ 1.1.2. W przypadku chodzenia powietrzem naley poda nastpujce informacje: 1) czy ma zastosowanie dmuchawa tak/nie2) 2) charakterystyka lub marka oraz typ (jeeli dotyczy) .............................................................. 3) przeoenie(-a) napdu(-w) (jeeli dotyczy) ........................................................................ 1.1.3. Temperatura dopuszczana przez producenta: 1) chodzenie ciecz: maksymalna temperatura na wylocie................................................. [K] 2) chodzenie powietrzem: zalecany punkt pomiarowy ............................................................. 3) maksymalna temperatura w zalecanym punkcie pomiarowym........................................ [K] 4) maksymalna temperatura adunku powietrza na wlocie do chodnicy powietrza

doadowujcego (jeeli dotyczy) ..................................................................................... [K] 5) maksymalna temperatura spalin w punkcie przewodu(-w) wylotowego(-ych)

przylegajcego(-ych) do zewntrznego(-ych) konierza(-y) kolektora wylotowego....[K] 6) temperatura oleju smarujcego: minimalna: .................................................................... [K] maksymalna: ................................................................. [K] 1.1.4. Sprarka doadowujca, czy ma zastosowanie: tak/nie2): 1) marka ......................................................................................................................................

Zacznik nr 2


35

2) typ ........................................................................................................................................... 3) opis ukadu (maksymalne cinienie doadowania, upust spalin, jeeli dotyczy).................... 4) czy wystpuje chodnica powietrza doadowujcego: tak/ nie2) 1.1.5. Ukad dolotowy: maksymalne dopuszczalne podcinienie powietrza dolotowego przy

znamionowej prdkoci obrotowej silnika i 100 % obcieniu: .......................... [kPa] 1.1.6. Ukad wylotowy: maksymalne dopuszczalne nadcinienie spalin przy znamionowej

prdkoci obrotowej silnika i 100 % obcieniu:........................................................ [kPa]. 2. rodki przeciw emisjom. 2.1. Ukad recyrkulacji gazw ze skrzyni korbowej: tak/nie2) 2.2. Dodatkowe urzdzenia przeciw zanieczyszczeniom (jeeli dotyczy). 2.2.1. Reaktor katalityczny: tak/nie2) 2.2.1.1. Marka(-i): .............................................................................................................................. 2.2.1.2. Typ(-y): ................................................................................................................................. 2.2.1.3. Liczba reaktorw katalitycznych i ich czci: ...................................................................... 2.2.1.4. Wymiary i pojemno reaktora(-w) katalitycznego(-ych): ................................................ 2.2.1.5. Rodzaj dziaania katalitycznego: .......................................................................................... 2.2.1.6. Cakowita zawarto metali szlachetnych: ........................................................................... 2.2.1.7. Stenie wzgldne: ............................................................................................................... 2.2.1.8. Nonik (struktura i materia): ............................................................................................... 2.2.1.9. Gsto komrek: ................................................................................................................. 2.2.1.10. Typ obudowy reaktora(-w) katalitycznego(-ych): ........................................................... 2.2.1.11. Pooenie reaktora(-w) katalitycznego(-ych) (miejsce i najwiksza/najmniejsza

odlego od silnika):.......................................................................................................... 2.2.1.12. Normalny zakres temperatur roboczych [K]: ................................................................... 2.2.1.13. Reagent ulegajcy zuyciu (jeeli dotyczy): .................................................................... 2.2.1.13.1. Typ i stenie reagentu niezbdnego do reakcji katalitycznej: ..................................... 2.2.1.13.2. Normalny zakres temperatur roboczych reagentu: ....................................................... 2.2.1.13.3. Norma midzynarodowa (jeeli dotyczy): .................................................................... 2.2.1.14. Czujnik NOx : tak/nie2) 2.2.2. Czujnik tlenu: tak/nie2) 2.2.2.1. Marka(-i): ........................................................................................................................... 2.2.2.2. Typ: .................................................................................................................................... 2.2.2.3. Pooenie: ........................................................................................................................... 2.2.3. Wtrysk powietrza: tak/nie2) 2.2.3.1. Typ (pulsacyjny, pompa powietrza itp.): ............................................................................ 2.2.4. EGR: tak/nie2) 2.2.4.1. Waciwoci (np. chodzony/niechodzony, wysoko-/niskoprny itp.) ............................ 2.2.5. Wychwytywacz czstek staych: tak/nie2) 2.2.5.1. Wymiary i pojemno wychwytywacza czstek staych: ....................................................


36

2.2.5.2. Typ i konstrukcja wychwytywacza czstek staych: ........................................................... 2.2.5.3. Pooenie (miejsce i najwiksza/najmniejsza odlego od silnika): .................................. 2.2.5.4. Metoda lub ukad regeneracji, opis lub rysunek: ................................................................. 2.2.5.5. Normalny zakres temperatur roboczych [K] i cinienia [kPa]: ........................................... 2.2.6. Inne ukady: tak/nie2) 2.2.6.1. Opis i dziaanie: ................................................................................................................... 3. Zasilanie paliwem silnikw o zaponie samoczynnym 3.1. Pompa podajca. 3.1.1. Cinienie zasilania3) lub wykres charakterystyki [kPa].......................................................... 3.2. Ukad wtryskowy. 3.2.1. Pompa:

1) marka ....................................................................................................................................... 2) typ ............................................................................................................................................ 3) wydatek: ............... i .............. mm3 3) na skok lub cykl przy maksymalnej dawce prdkoci

obrotowej pompy ..................... obr/min znamionowej prdkoci obrotowej i odpowiednio ........................ obr/min (prdkoci obrotowej momentu maksymalnego) lub wykres charakterystyki (poda metod pomiaru: na silniku/na stanowisku probierczym1)).

3.3. Wyprzedzenie wtrysku: 1) krzywa wyprzedzenia wtrysku3) ............................................................................................ 2) ustawienie pocztku wtrysku3) ...............................................................................................

3.4. Przewody wtryskowe: 1) dugo [mm] .......................................................................................................................... 2) rednica wewntrzna [mm] ....................................................................................................

3.5. Wtryskiwacz: 1) marka ...................................................................................................................................... 2) typ ........................................................................................................................................... 3) cinienie otwarcia wtryskiwacza lub wykres charakterystyki 2) .................................. [kPa]

3.6. Regulator: 1) marka ....................................................................................................................................... 2) typ ............................................................................................................................................ 3) prdko obrotowa pocztku odcinania przy penym obcieniu3) [obr/min]........................ 4) maksymalna prdko obrotowa bez obcienia3) [obr/min] ................................................. 5) prdko obrotowa biegu jaowego3) [obr/min] ......................................................................

3.7. Ukad zimnego rozruchu: 1) marka ....................................................................................................................................... 2) typ ............................................................................................................................................ 3) opis ..........................................................................................................................................

4. Zasilanie paliwem silnikw o zaponie iskrowym 2) 4.1. Ganik: .......................................................................................................................................


37

4.1.1. Marka(-i): ................................................................................................................................ 4.1.2. Typ(-y): ................................................................................................................................... 4.2. Wtrysk poredni paliwa: jednopunktowy lub wielopunktowy: ................................................. 4.2.1. Marka(-i): ................................................................................................................................. 4.2.2.Typ(-y): .................................................................................................................................... 4.3. Wtrysk bezporedni paliwa: ....................................................................................................... 4.3.1. Marka(-i): ................................................................................................................................. 4.3.2. Typ(-y): .................................................................................................................................... 4.4. Godzinowe zuycie paliwa [g/h] oraz stosunek powietrze/paliwo przy prdkoci

znamionowej i penym otwarciu przepustnicy:. 5. Ukad rozrzdu 5.1. Maksymalny wznios oraz kty otwarcia i zamknicia w odniesieniu do punktw zwrotnych

lub dane rwnowane: ............................................................................................................. 5.2. Zakresy odniesienia lub regulacji 2) 5.3. Ukad zmiennych faz rozrzdu (jeli ma zastosowanie i gdzie wlot lub wylot) 5.3.1. Typ: cigy lub dwustanowy (wcz./wycz.) 2) 5.3.2. Kt przesunicia fazowego krzywki: ................................................................................. 6. Ukad szczelin w cylindrach 6.1. Pooenie, rozmiar i liczba: 7. Ukad zaponu 7.1. Cewka zaponowa 7.1.1. Marka(-i): ........................................................................................................................... 7.1.2.Typ(-y): ............................................................................................................................... 7.1.3. Liczba: ............................................................................................................................... 7.2. wiece zaponowe: ............................................................................................................... 7.2.1. Marka(-i): .......................................................................................................................... 7.2.2. Typ(-y): ............................................................................................................................. 7.3. Iskrownik: ............................................................................................................................ 7.3.1. Marka(-i): ........................................................................................................................... 7.3.2.Typ(-y): ............................................................................................................................... 7.4. Ustawienie zaponu: .............................................................................................................. 7.4.1. Wyprzedzenie statyczne odnoszce si do grnego punktu zwrotnego (kt obrotu wau

korbowego): ..................................................................................................................... 7.4.2. Krzywa wyprzedzenia, jeeli ma zastosowanie: ................................................................

_________ 1) W przypadku kilku silnikw naley poda dla kadego z nich. 2) Niepotrzebne skreli. 3) Poda tolerancje.


38

Zacznik nr 3

PODSTAWOWE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE RODZINY SILNIKW 1. Rodzina silnikw moe by zdefiniowana przez podstawowe parametry konstrukcyjne, ktre

s wsplne dla silnikw w obrbie rodziny. W niektrych przypadkach moe wystpowa wzajemne oddziaywanie parametrw. Te skutki take bierze si pod uwag dla zapewnienia, e tylko silniki o podobnych charakterystykach emisji spalin s wczone do rodziny silnikw. Aby silniki mogy by uznane za nalece do tej samej rodziny silnikw, musz mie wsplne podstawowe parametry okrelone poniej:

1.1.Cykl spalania: 1) silnik 2-suwowy; 2) silnik 4-suwowy.

1.2. Czynnik chodzcy silnik: 1) powietrze; 2) woda; 3) olej.

1.3. Pojemno skokowa pojedynczego cylindra zawarta w przedziale midzy 85 % a 100 % najwikszej pojemnoci w obrbie rodziny silnikw.

1.4. Sposb zasilania powietrzem. 1.5. Rodzaj paliwa:

1) olej napdowy; 2) benzyna.

1.6. Typ/konstrukcja komory spalania. 1.7. Zawory i okna przelotowe - konfiguracja, wymiary i liczba. 1.8. Ukad paliwowy:

a) silnika o zaponie samoczynnym: - pompa - linia - pompa rzdowa, - pompa rozdzielaczowa, - pojedynczy element, - pompowtryskiwacz,

b) silnika o zaponie iskrowym: - ganik, - wtrysk do kanau dolotowego,

- wtrysk bezporedni. 1.9. Cechy rne:

- recyrkulacja spalin, - wtrysk wody/emulsji, - wtrysk powietrza,

Zacznik nr 3


39

- ukad chodzenia powietrza doadowania, - rodzaj zaponu (samoczynny, iskrowy). 1.10. Dodatkowe urzdzenia do oczyszczania spalin:

- reaktor katalityczny utleniajcy, - reaktor katalityczny trjfunkcyjny, - dopalacz, - wychwytywacz czstek staych.

2. Wybr silnika macierzystego. 2.1. Silnik macierzysty rodziny powinien by wybrany wedug podstawowej zasady najwikszej

dawki paliwa na skok pracy przy deklarowanej prdkoci obrotowej momentu maksymalnego. W przypadku gdy dwa, lub wicej, silniki speniaj to podstawowe kryterium, silnik macierzysty powinien by wybrany przy uyciu wtrnego kryterium dawki paliwa na skok przy znamionowej prdkoci obrotowej. W szczeglnych okolicznociach jednostka homologujca moe stwierdzi, e najgorszy przypadek poziomu emisji rodziny moe by najlepiej scharakteryzowany przez badanie drugiego silnika. Wwczas jednostka homologujca moe wybra dodatkowy silnik do bada, uwzgldniajc cechy charakterystyczne, ktre wskazuj, e moe on mie najwysze poziomy emisji z silnikw w obrbie tej rodziny.

2.2. Jeeli silniki w obrbie rodziny posiadaj inne zmienne cechy charakterystyczne, ktre mog by uznane za wpywajce na poziom emisji spalin, to cechy te musz by take zidentyfikowane i brane pod uwag przy wyborze silnika macierzystego.

3. Podstawowe cechy charakterystyczne rodziny silnika. 3.1. Wsplne parametry: 3.1.1. Cykl spalania .......................................................................................................................... 3.1.2. Czynnik chodzcy ................................................................................................................. 3.1.3. Sposb zasilania powietrzem ................................................................................................. 3.1.4. Typ komory spalania/konstrukcja ........................................................................................... 3.1.5. Zawory i okna przelotowe - konfiguracja, wymiary i ich liczba ............................................ 3.1.6. Ukad paliwowy ...................................................................................................................... 3.1.7. Ukady zarzdzania silnikiem: 3.1.7.1. Dowd identycznoci nastpujcych ukadw na podstawie numeru(-w) rysunku(-w):

1) chodzenia powietrza doadowujcego; 2) recyrkulacji spalin; 3) wtrysku wody/emulsji; 4) wtrysku powietrza.

3.1.8. Ukad oczyszczania spalin 1) 4. Wykaz rodziny silnikw 4.1. Nazwa rodziny silnikw: ........................................................................................................


40

4.2. Dane techniczne silnikw wchodzcych w skad tej rodziny:

Silnik macierzysty 2)

Silniki w ramach rodziny 3)

Typ silnika Liczba cylindrw

Znamionowa prdko obrotowa [obr./min]

Dawka paliwa na skok [mm3] dla silnikw o zaponie samoczynnym, godzinowe zuycie paliwa [g/h] dla silnikw o zaponie iskrowym, przy

znamionowej mocy netto

Moc znamionowa netto [kW] Prdko obrotowa przy maksymalnej

mocy [obr./min]

Moc maksymalna netto [kW] Prdko obrotowa przy maksymalnym

momencie obrotowym [obr./min]

Dawka paliwa na skok [mm3] dla silnikw o zaponie samoczynnym, godzinowe zuycie paliwa [g/h] dla silnikw o zaponie iskrowym, przy

maksymalnym momencie obrotowym

Maksymalny moment obrotowy [Nm] Prdko biegu jaowego [obr./min]

Pojemno skokowa cylindra (w % wartoci dla silnika

macierzystego)

100

1) Jeli nie dotyczy, oznaczy nd. 2) Dokadniejsze dane s podane

Warszawa, dnia 9 maja 2014 r. RPP P Poz....

Documents

Transcript of Warszawa, dnia 9 maja 2014 r. RPP P Poz....