Władysław Graf

*1

Władysław Graf

O S T R Z E S Z Ó WWITRAŻE W RATUSZU

FOTOGRAFIE : Władysław Graf

BIBLIOGRAFIA :D zie je Ostrzeszowa Stanisław Nawrocki 1990 r .

D R U K :

Kserografia Dom Kultury w Ostrzeszowie

N A K Ł A D :

Dom Kultury w Ostrzeszowie

3

W stęp

Ostrzesizowski Ratusz pochodzi z końca XVIII wieku. Początkowo drewniany, zosta ł przebudowany około 1840 roku.Na ratuszowej wieży w 1842 r .za ło żo n o kosztem 240 talarów zegar, wykonany przez firmę Hadank i Syn z Hoyerswerdy.Na wieży znajdował s ię jeszcze w początkach XX wieku dzwon,którym alarmowano w raz ie pożarów.

W ratuszu obok władz m a g is tra ck ich urzędow ali również p o l i c j a n c i , a w la ta ch 1907-191T b y ł nawet umieszczony sk lep na p a r t e r z e .

Po odzyskaniu n i e p o d l e g ł o ś c i w 1919 roku,na ratu szow e j w ieży umieszczono na maszcie g o d ło państwowe, zamocowane- na o b ro ­towym p i e r ś c i e n i u ,b y nie s ta w ia ło oporu w c z a s ie w iatrów .Niemcy po napaści na Polskę usunęli p o lsk ieg o orła z wieży Ratusza w dniu 2 września 1939 roku.

W c z a s ie ok u oac ji w 1941 r .w g ó rn e j s a l i p o s ie d ze ń , w siedm iu oknach umieszczono 1 4 w i t r a ż y , ob ra zu ją ce r z e m ie ś ln ic z e godła.Na tarczach h era ldycznych p rzed staw ion o sym bolikę wybranych r z e m i o s ł . .p o d tarczami zn a jdu ją s i ę kom pozycje w stęg ,na k tórych w język u niemieckim gotyckim pismem b y ły wypisane nazwy r z e m io s ł . Napisy te z o s ta ły usunięte po o k r e s ie o k u p a c j i ,a w i c h m ie jsca wprawiono zwykłe p r z e ź r o c z y s te s zy b k i .D o d z i s i a j zachowało s ię 12 g o d e ł w c a ł o ś c i i 2 częśc iow o u szk odzon e , k tó re wymagają rek on ­s t r u k c j i i wypełn ien ia kolorpwymi szybkami w zg lędn ie malunkami.

W 5 0 -r o c z n ic ę zrzu cen ia z w ieży ra tu szow e j godła P o l s k i p rzez Niemców,w dniu 2 .09 .1989 roku zrekonstruowano to god ło w takim samym w yglądzie i wymiarze p ierw otnym ,jednak z przyczyn te ch n iczn y ch n ie można by ło za w ie s ić na m a s z c i e , l e c z um ieścić pod daszkiem ratuszow ej w ieży .

8ala ostrzeszowskiego Ratusza dawniej była przeznaczona na salę posiedzeń władz administracyjnych i samorządu miasta. K orzystały z n ie j również in s t y t u c j e , zakłady i o rgan izacje na przeprowadzanie zebrań i spotkań okolicznościow ych.O becnie j e s t wykorzystana przez Urząd Stanu Cywilnego.

RATUSZ Zdjęcie -1930 r.

FOTOGRAFIEWITRAŻY

6

SUS RZEMIOSŁ

1 . Bednarz2. C ieśla3. Garncarz4. K o ło d z ie j5. Kowel6. Krawiec7. Malarz8. Młynarz9. Murarz

10. Ogrodnik 1 1. Piekarz12. S to la rz13. Ślusarz

7

W górn e j c z ę ś c i uszkodzony

CIEŚLA

GARN CARZ

1 o

KOŁODZIEJ

11

KOWAL

12

KRAWIEC

MALARZW ezęśc i uszkodzony

1 4

15

m u r a r z

1 6

OGRODNIK

■gramj

1 3

STOLARZ

1 9

ŚLUSARZ

2 0

Brak określenia nazwy zawodu

i

i

|

Jedno z siedmiu okien z witrażami godeł rzem ieś ln iczych w s a l i ostrzeszowskiego Ra tu sza .Okna czteropzęściowe.V/ dolnych połowach okien są umieszczone w itraże .Rozmiary okien : 190 x 110 cm Rozmiary witraży : 28 x 26 cm

WYKAZ RZEMIOSŁ SPISANYCH Z KRONIK I ŹRÓDEŁ BIBLIOGRAFICZNYCH ZAEWIDENCJONOWANYCH W OSTRZESZOWIE W LATACH 18 19 -189 0

1 . Be-dnarz2 . C ieś la3. Drukarz4. Farbiarz5. F r y z je r6 . Garbarz7. Garncarz8 . Grabarz9 . I n t r o l ig a t o r

10. K o ło d z ie j1 1. Kowal12. Krawiec13. Księgarz14. Kuśnierz 15* Ma.larz16. Młynarz

17. Murarz18. Mydlarz19. Ogrodnik20. O le jarz 21 . Piekarz2 2 . F łóc ien n ik23. Powroźnik24. Producent tytoniu25. Rymarz26 . rRzeźńik27. S to larz28. Szewc29. Szklarz3 0 . Ślusarz31. Zegarmistrz32. Z łotn ik

2 3

PosłowieW niniejszym opracowaniu przedstawiłem reprodukcje

w itraży godeł rzem ieśln iczych z okien s a l i ratuszow ej z f o t o g r a f i i czarno-białych.Wyrażone piękno w w itrażach ,akcentują dop iero wardzo wyraźne kolory szybek odpowiednio zcieniowanych i zestawionych w ca łość obrazu poszczególnego godła.Są piękne w wizualnym od b iorze , szczegó ln ie przy s łon eczn e j pogodzieo

Odczytanie nazw rzemiosł z t r e ś c i rysunków wyrażonych w symbolach poszczególnych zawodów nie n s trę c za ło w iele trud n ośc i , za wyjątkiem godła przedstawiającego baranka z chorągiewką.

Na pytanie : " ja k i zawód symbolizuje ten rysunek",n ie p o t r a f i l i odpowiedzieć sami rze m ie ś ln icy , s t a r s i mieszkańcy Ostrzeszowa i " p r o f e s jo n a l i ś c i przedmiotu'.' .DostęPne mi m ateriały b ib l io g r a f ic z n e oraz zapisy kronikarskie Cechu Rzemiosł Różnych w O strzeszow ie , również nie podają nazwy zawodu o t a k ie j sym bolice .

Stw ierdzenia , a ra cze j przypuszczenia były różne oraz sprzeczne z sobą.Jedni t w i e r d z i l i , że baranek w godle przedstawia zawód rzeźn ik a , inni że garbarza olbo owczarza.Z powyższych przyczyn celowo nie umieściłem napisu pod tym godłem,co pozostawiam czytelnikom do ich własnej oceny i wiedzy.Wlkażdym bądź ra z ie , god ło to w swoim wyrazie j e s t piękne i sym bolizuje znaczące ' rzem ios ło w O strzeszow ie .O sobiśc ie uważam,że przedstawia cech r z e ź n i c z y , który we wszystkich okresach d zie jów Ostrzeszowa stanow ił l ic zn ą grupę swoich członków.

Autor

Z C Y K L U ZESZYTY O STRZESZO W SKIE

1992