Kod ucznia Liczba punktów

WOJEWÓDZKI KONKURS HISTORYCZNY

DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

STOPIEŃ REJONOWY – 19 STYCZNIA 2015

1. Test konkursowy zawiera 30 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie

masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny.

2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania.

3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach.

4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego wybierz jedną,

prawidłową odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem, np.:

A B C D

Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem,

po czym skreśl właściwą literę, np.:

A B C D

5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie

zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu.

6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się

z innymi uczestnikami konkursu.

7. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu.

8. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany.

9. Brudnopis, dołączony do testu, nie podlega ocenie.

X

X X

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

2 z 12

Zadanie 1. (2 p.)

Na podstawie tekstu źródłowego i własnej wiedzy uzupełnij zdania, wpisując

w wykropkowane miejsca odpowiednią literę lub cyfrę.

Cała władza ludu i senatu przeszła na Augusta i od niego zaczyna się pełne jedynowładztwo

[…]. Wprawdzie sam tytuł jedynowładcy był tak dalece znienawidzony przez Rzymian, że

nie nazywali oni swych cesarzy ani dyktatorami, ani królami […], jednak nie ma powodu, by

nie można było mówić, że nie panowała u nich monarchia, ponieważ w ich rękach

spoczywała najwyższa władza. Jakkolwiek urzędy […] obsadzane są według dawnego prawa,

to jednak kierownictwo i zarząd wszystkich spraw zależy wyłącznie od woli każdorazowego

cesarza. Kasjusz Dion Kokcejanus, Historia rzymska, księga LIII, cyt. za S. Roszak,

Śladami przeszłości, podręcznik do gimnazjum, kl. I, Warszawa 2009.

I. Tekst przedstawia charakterystykę ustroju cesarstwa rzymskiego w okresie ………. .

II. Wymieniony w tekście August to .......... .

A. pryncypatu. B. dominatu.

1. bratanek Cezara. 2. syn Cezara.

Zadanie 2. (4 p.)

Rozstrzygnij, czy podane w poniższej tabeli informacje są prawdziwe, czy fałszywe.

Wpisz słowo prawda lub fałsz w odpowiednie miejsca tabeli.

A. Panteon to okazała budowla grecka na Akropolu.

B. Kodeks Hammurabiego pochodzi z XVIII w. p.n.e.

C. Państwo Wielkomorawskie powstało w IX w.

D. W 622 r. Mahomet uciekł z Medyny do Mekki.

Zadanie 3. (1 p.)

Którego z wymienionych działań nie podjął Karol Wielki?

A. Reforma pisma.

B. Reforma szkolnictwa.

C. Podział państwa na hrabstwa i marchie.

D. Budowa rezydencji królewskiej w Paryżu.

Zadanie 4. (4 p.)

W wykropkowane miejsca wpisz stulecia, w których tworzyli wymienieni przedstawiciele

kultury polskiej.

A. Jan Długosz …………...........

B. Jan Kochanowski ……………

C. Adam Naruszewicz ……………..

D. Adam Mickiewicz ………….

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

3 z 12

Zadanie 5. (1 p.)

Podaj, w czasach którego władcy państwo polskie miało granice przedstawione na mapie

i uzasadnij, dlaczego tak uważasz. W tabeli zakreśl krzyżykiem właściwe oznaczenia

odpowiedzi.

1. Mapa przedstawia

państwo polskie w czasach

1.1

2. ponieważ

2.1

1.2 2.2

1.3 2.3

1.1 Mieszka I

1.2 Bolesława Chrobrego

1.3 Kazimierza Jagiellończyka

2.1 do państwa włączone są na zachodzie Milsko i Łużyce, a na wschodzie Grody

Czerwieńskie.

2.2 w granicach państwa znajduje się Pomorze Gdańskie, które ten władca odzyskał po

pokoju toruńskim.

2.3 w taki sposób jego granice określono w dokumencie, w którym władca oddawał je pod

opiekę papieża.

Zadanie 6. (1 p.)

Cesarz niemiecki i książę Rusi Kijowskiej pomogli Mieszkowi II wrócić do Polski, udzielając

mu wsparcia, ponieważ

A. dążyli do zjednoczenia państw Europy Środkowo-Wschodniej.

B. obawiali się wzrostu pozycji Czech w Europie.

C. byli z nim spokrewnieni.

D. liczyli na nabytki terytorialne kosztem Polski.

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

4 z 12

Zadanie 7. (3 p.)

Przyporządkuj podane rodzaje sejmików ziemskich do wymienionych w tabeli kompetencji.

Wpisz właściwe nazwy sejmików w odpowiednie miejsca tabeli.

relacyjny, elekcyjny, deputacki

A. Wysłuchiwał sprawozdań z obrad sejmu i podejmował

uchwały związane z wykonaniem ustaw sejmowych.

B. Wybierał kandydatów na urzędy ziemskie.

C. Wybierał członka Trybunału Koronnego albo Trybunału

Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Zadanie 8. (2 p.)

Uzupełnij zdania dotyczące elekcji vivente rege.

A. Elekcja vivente rege oznaczała, że wyboru króla dokonywano ………………………

………………………………………………………………………………………….

B. W taki sposób po raz pierwszy w Polsce wybrano króla ……………………………

…………………………………………………………………………………………..

Zadanie 9. (3 p.)

Do podanych dat dopisz nazwy miejscowości, w których wówczas królowie Polski nadali

szlachcie przywileje.

1422 r. – ………………………………………………………….

1388 r. – ………………………………………………………….

1505 r. – ………………………………………………………….

Zadanie 10. (2 p.)

Uzupełnij zdania, wpisując odpowiednie imię i nazwisko oraz wiek.

Pierwszym prymasem Kościoła katolickiego w Polsce był arcybiskup

………………………………………………… , który urząd ten sprawował w ………… w.

Zadanie 11. (4 p.)

Przeczytaj podane informacje, a następnie wpisz poniżej nazwy dokumentów, których one

dotyczą.

A. Dokument z X w. zawierający informacje na temat granic i obszaru Polski.

B. Dokument z XII w., na mocy którego podzielono Polskę na dzielnice.

C. Dokument z XVI w. określający zasady ustrojowe państwa polskiego, który

podpisywali królowie elekcyjni.

D. Dokumenty z XVII wieku, w których Polska zrezygnowała z władzy zwierzchniej nad

Prusami Książęcymi.

A. ........................................................ B. .............................................................

C. ….................................................. D. ….........................................................

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

5 z 12

Zadanie 12. (3 p.)

Na podstawie zawartych w tabeli danych statystycznych dotyczących liczby ludności

w wybranych państwach Europy rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe i oznacz je literą P,

a które fałszywe i oznacz je literą F.

Lata Polska Włochy Francja Niemcy W. Brytania Rosja

Ludność w

mln

na 1

km2

w

mln

na 1

km2

w

mln

na 1

km2

w

mln

na 1

km2

w

mln

na 1

km2

w

mln

na 1

km2

1000 1,25 5 7 24 9,0 17 5,4 10 2,5 8 8,5 2

1350 2,00 8 8 28 15,0 28 8,5 16 3,3 11 12,0 2

1500 3,40 13 11 38 15,5 29 10,8 20 5,0 16 15,1 3 Historia Polski w liczbach. Ludność. Terytorium, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1994, s. 20

A. We wszystkich wymienionych w tabeli krajach europejskich

w średniowieczu następował wzrost liczby mieszkańców.

B. W 1500 r. Rosja zajmowała drugie miejsce w Europie pod

względem gęstości zaludnienia.

C. Z wymienionych w tabeli państw w X-XV w. Polska miała

najmniejszą liczbę ludności i najmniejszą gęstość zaludnienia.

Zadanie 13. (1 p.)

Wpisz w ramkę oznaczenia literowe ziem, które zgodnie z aktem unii lubelskiej z 1569 r.

włączono do Korony.

A. Podlasie.

B. Województwo smoleńskie.

C. Wołyń.

D. Ukraina.

E. Polesie.

F. Województwo witebskie.

G. Mołdawia.

Zadanie 14. (2 p.)

Do podanych wydarzeń dopisz imiona polskich władców, którzy panowali, gdy do niego

doszło, oraz nazwy dynastii, z których oni pochodzili.

A. Podpisanie rozejmu w Dywilinie – ……………………………………………………

B. Zawarcie pokoju w Karłowicach – …................................................................

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

6 z 12

Zadanie 15. (3 p.)

Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia.

Raport Heinricha Ostermana dla cara Piotra I o sytuacji w Polsce z 1719 r.

"Jestem zdania, że i my powinniśmy postarać się zawczasu nie tylko zerwać jak najprędzej

sejm grodzieński, ale też [...] wzniecić przeciwko królowi jakąś nową konfederację, nie

żałując na to trudu ani pieniędzy. Taka konfederacja zawsze będzie użyteczna dla celów

J. Carskiej Mości [...], gdyż l-o pod tym pretekstem J. C. Mość może zawsze trzymać

w Polsce swe wojska, 2-o za pomocą konfederacji zmusi się króla Augusta, by ostrożniej i nie

tak publicznie przeciwko nam występował, 3-o póki wojska nasze będą w Polsce, cesarz także

namyśli się dziesięć razy, nim przedsięweźmie coś przeciwko J. C. Mości; 4-o króla

pruskiego tym łatwiej będzie utrzymać w sferze naszych interesów, 5-o dzięki konfederacji J.

C. Mość zawsze mocno stać będzie w Polsce i obie strony będą musiały postępować według

jego woli [...]. Powodów do konfederacji jest pod dostatkiem: że król August chce tron

zapewnić synowi, że dąży do samowładztwa, że stara się podnieść Turków przeciwko J. C.

Mości, a tym samym przeciwko Polsce, aby tymczasem spełnić swój zamiar, tj. zgnieść

wolność Rzplitej – to wszystko wystarczy do podbechtania Polski przeciwko królowi. Można

by jeszcze dodać, że on obiecał Turkom i cesarzowi pewne cesje terytorialne kosztem

Rzeczypospolitej; gdy dodamy do tego pieniądze i poufną zapowiedź protekcji carskiej,

sprawa, moim zdaniem, nie napotka wielkich trudności."

Sobańska-Bondaruk M., Lenard S.B., Ćwiczenia źródłowe dla gimnazjum, Warszawa 2002, str. 237

A. Wyjaśnij pojęcie konfederacja w kontekście zawartym w tekście źródłowym.

…...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Podaj imię i przydomek króla, który panował w Polsce w 1719 r.

…...................................................................................................................................................

C. Podaj jeden z argumentów, których zamierzali użyć Rosjanie, żeby podburzyć przeciwko

królowi polskiemu szlachtę polską.

…...................................................................................................................................................

…...................................................................................................................................................

Zadanie 16. (1 p.)

Które z podanych wydarzeń miało miejsce przed wstąpieniem na tron królewski Stanisława

Augusta Poniatowskiego?

A. Powstanie Komisji Edukacji Narodowej.

B. Powstanie Collegium Nobilium.

C. I rozbiór Polski.

D. Powstanie kościuszkowskie.

E. Konfederacja barska.

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

7 z 12

Zadanie 17. (3 p.)

Przeczytaj fragment wiersza Jana Lechonia dotyczącego I sejmu rozbiorowego, a następnie

odpowiedz na pytania.

Kiedy wszystko struchlało z obawy Moskali,

On na progu się sali jako kłoda wali

Z tą jedną myślą w głowie: „Ja wszystko ocalam”

Rozdziera swoje szaty, krzycząc: „Nie pozwalam!”

A. Podaj rok, w którym miało miejsce wydarzenie, do którego nawiązał autor

w przytoczonym fragmencie wiersza.

..................................................................................................................................

B. Wymień trzy postanowienia I sejmu rozbiorowego.

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

C. Podaj imię i nazwisko postaci, o której mowa w przytoczonym fragmencie wiersza.

.............................................................................................................................

Zadanie 18. (1 p.)

W wykropkowane miejsce wpisz nazwę Zgromadzenia Narodowego powołanego we Francji

w 1789 roku w celu opracowania oraz uchwalenia konstytucji państwa.

………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 19. (1 p.)

Spośród podanych wydarzeń wybierz to, które miało miejsce najwcześniej, i to, które miało

miejsce najpóźniej, a następnie wpisz odpowiednio do tabeli ich oznaczenia literowe.

A. Uchwalenie Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych.

B. Uchwalenie Konstytucja USA.

C. Bostońskie picie herbaty.

D. Wybór Abrahama Lincolna na prezydenta USA.

Wydarzenie najwcześniejsze

Wydarzenie najpóźniejsze.

Zadanie 20. (5 p.)

W wykropkowane miejsca wpisz nazwy polskich powstań narodowych, których skutkiem

były podane niżej fakty.

A. Likwidacja autonomii Rzeczypospolitej Krakowskiej – ………………………………..

B. Utworzenie obozu politycznego zw. Hôtel Lambert – ………………………………..

C. Wprowadzenie nazwy Kraj Przywiślański – ………………………………..

D. Budowa cytadeli w Warszawie – ………………………………..

E. III rozbiór Polski – ………………………………..

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

8 z 12

Zadanie 21. (2 p.)

Uzupełnij tabelę dotyczącą powstań polskich, wpisując odpowiednie oznaczenia literowe.

Nazwa powstania Walczące oddziały

1.

Ostatni dyktator

2.

listopadowe

styczniowe

1. A. niewielkie oddziały

partyzanckie

B. regularne oddziały

armii polskiej

C. pospolite ruszenie

2. A. Romuald Traugutt B. Jan Krukowiecki C. Maciej Rybiński

Zadanie 22. (4 p.)

Uzupełnij poniższe zdania właściwymi datami.

W ................. r. we Włoszech zostały utworzone Legiony Polskie.

W wyniku układu w Tylży w ................. r. utworzono Księstwo Warszawskie.

Wódz naczelny wojsk Księstwa Warszawskiego ks. Józef Poniatowski zginął w bitwie pod

Lipskiem w ................. r.

Po klęsce Napoleona Księstwo Warszawskie przestało istnieć, a w ................. r. utworzono

Królestwo Polskie.

Zadanie 23. (1 p.)

Bitwa w czasie powstania listopadowego, w której dzięki swej brawurowej szarży na oddziały

rosyjskie zasłużył się Józef Bem, została rozegrana pod

A. Grochowem.

B. Iganiami.

C. Ostrołęką.

D. Warszawą.

E. Dębem Wielkim.

Zadanie 24. (3 p.)

Uzupełnij tabelę dotyczącą konstytucji polskich.

Lp. Umowna nazwa

konstytucji

Rok nadania Kto nadał? Miejsce nadania

1. Sejm Czteroletni

2. Napoleon

3. Konstytucja Królestwa

Polskiego 1815

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

9 z 12

Zadanie 25. (2 p.)

Na podstawie poniższej reprodukcji herbu Księstwa Warszawskiego odpowiedz na pytania.

A. Dlaczego tarcza herbu jest dwudzielna? Co symbolizuje każda jej część?

…...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Dlaczego nad tarczą znajduje się korona?

…...................................................................................................................................................

Zadanie 26. (1 p.)

Podkreśl ciąg wydarzeń, w którym są one ułożone w porządku chronologicznym.

A. Wiosna Ludów, likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej, utworzenie Austro-Węgier,

zakończenie zjednoczenia Niemiec.

B. Likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej, Wiosna Ludów, zakończenie zjednoczenia

Niemiec, utworzenie Austro-Węgier.

C. Likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej, Wiosna Ludów, utworzenie Austro-Węgier,

zakończenie zjednoczenia Niemiec.

Zadanie 27. (2 p.)

Wpisz w wykropkowane miejsca pod tekstami imiona i nazwiska postaci, których one

dotyczą.

A. Pełnił funkcję naczelnika Rządu Cywilnego przed powstaniem styczniowym oraz

jeszcze pół roku po wybuchy powstania. W 1862 roku reaktywował w Warszawie

uniwersytet pod nazwą Szkoła Główna.

…………………………………………………………………………………………

B. Był poetą, działaczem politycznym i wojskowym. W 1794 r. stanął na czele powstania

w Wilnie. W tym też roku zginął, broniąc Pragi przed wojskami rosyjskimi.

…………………………………………………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

10 z 12

Zadanie 28. (2 p.)

Do zamieszczonych w tabeli opisów dopisz pełne nazwy ugrupowań Wielkiej Emigracji,

których one dotyczą.

A. Członkowie tego ugrupowania uważali, że o niepodległość należy

walczyć w powstaniu połączonym z rewolucją społeczną. Wiodącą rolę

w tej walce mieli odegrać chłopi. Spośród wszystkich ugrupowań

emigracyjnych to należało do najbardziej lewicowych. Jego przywódcy

uważali, że w niepodległym państwie trzeba zlikwidować prywatną

własność ziemi.

B. Członkowie ugrupowania uważali, że Polska może odzyskać

niepodległość dzięki wielkiej wojnie mocarstw europejskich. Wolne

państwo miało być monarchią konstytucyjną, w której zamierzano

przeprowadzić najpierw oczynszowanie, a potem uwłaszczenie chłopów za

odszkodowaniem dla właścicieli ziemskich.

Zadanie 29. (2 p.)

Na podstawie obrazu François de Villaina Detronizacja cara Mikołaja I i wiedzy własnej

odpowiedz na pytania.

A. Kiedy dokonano przedstawionej na obrazie detronizacji?

....................... ………………… ………………

dzień miesiąc rok

B. Kto podjął uchwałę pozbawiającą cara tronu polskiego?

…………………………………………………………………………………….

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

11 z 12

Zadanie 30. (4 p.)

Poniższe mapy przedstawiają ziemie polskie w latach 1795, 1807, 1809, 1815. Do każdej

mapy przyporządkuj właściwą datę.

A. B.

C. D.

Mapa A – …............ Mapa C – ….............

(data) (data)

Mapa B – …............. Mapa D – .................

(data) (data

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ REJONOWY

12 z 12

Brudnopis (nie jest sprawdzany)