• -

111 •

4,17 ,1 l (). for he,11th and handicap chanties

Nr 6 (603) Rok XXVIII

16-31 MARCA 1981

Cena 8 d

Międzynarodowy Rok Inwalidów

W każdym społeczeństwie żyje pewien odsetek ludzi, którzy mają de-fekty ciała lub cierpią na przewlekle choroby. Jeżeli uszkodzenie zdrowia występuje w poważnym stopniu i trwale, wówczas mówimy o inwa-lidztwie.

Według danych międzynarodowych, ludzi niepełnosprawnych jest na świecie 450 milionów a w samej tylko Polsce — 2,5 miliona. Są to liczby ogromne, zważywszy, że ludzie ci wymagają specjalnej opieki. Nic więc dziwnego, że Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 1981 Ro-kiem Ludzi Niepełnosprawnych. Wybrany oficjalny emblemat Roku przedstawia dwoje ludzi trzymających się za ręce na znak solidarności i wzajemnego wsparcia w pozycji równości. Symbolizuje to równość, nadzieję i pomoc. Zaś otaczający rysunek wieniec zaczerpnięty jest z emblematu ONZ.

vJ

Ź..1"

Co jest powodem, że tak dużo ludzi dotkniętych jest trwałym kalectwem? Przyczyn jest wiele. Zycie jest samo w szyte ryzykiem i każdy z nas może wcze-śniej czy później stać się ofiarq przezna-czenia, prowadzącego do niesprawności fizycznej. Dlatego nie wolno nam prze-chodzić obojętnie wobec kalek i pozosta-wiać ich własnemu losowi, traktując ich jaka przedmioty godne co najwyżej współczucia i nieprzydatne w społe- czeństwie.

(cxl. na str. 140)

_

ROS MONOLAUX OLS

%Win ^ "11

Ęlr ?a 49 500. 1550 1:1439tru

Ilhecos PANAMERICANOS SOME S/LLAS Da sUEGAS

Migdzynarodowy Rok Inwalidów (c.a. s I str. ostaasą

Trwale kalectwo może być wrodzone lub nabyte. Już często u nowo narodzo-nych dzieci spotyka się zmiany systemu kostnego, które mogą na trwale zaważyć na sprawności fizycznej. Dzieci takie wy-magają już wczesnego leczenia, nierzad-ko operacyjnego, ale przede wszystkim przez zastosowanie odpowiedniej gimna-styki leczniczej (Finlandia 1947) .). Cwi-czenia gimnastyczne a szczególnie tzw. gimnastyka szwedzka (Szwecja 1949), któ-rą wprowadził Per Henrik Ling (Szwecja 1939), odgrywa dużą rolę w procesach rehabilitacyjnych tok jak niektóre sporty a w szczególności plwanie (Liechtenstein 1958) jest często stosowane jako metoda lecznicza. Często też stosuje się dla po-prawy usztywniające opaski gipsowe, któ-rych wynalazcą jest holenderski lekarz wojskowy Antonius M. Mathijsen (Holan-dia 1941).

Największą grupę ludzi upośledzonych stanowią kalectwa nabyte. Przyczyn jest wiele. Wiemy dobrze, że bezpośrednio po I a jeszcze bardziej po II wojnie świa-towej wyraźnie wzrosła liczba Inwalidów, i to nie tylko wśród wojskowych, ale i ludności cywilnej.

Częstym powodem kalectwa sq prze-byte choroby. Na pierwszym miejscu na-leży tu wymienić chorobę Heinego i Me-dina (Poliomyelitis), dawniej zwaną pa-raliżem dziecięcym. Niedowład mięśni po-wodowany tą chorobą wymaga oprócz le-czenia operacyjnego, zastosowania odpo-wiednich szyn (Belgia 1962, Indonezja /957). Obecnie, dzięki stosowaniu szcze-pionki Dr. Joriosa E. Salka (Liberia 1973) choroba ta na szczęście rzadziej wystę-puje. Duże upośledzenie ruchu może także powodować reumatyzm deformujący (licz-ne emisje na całym świecie W 1977 r.) oraz gruźlica kostno-stawowa, leczone głównie w uzdrowiskach np. w Piszcza-nach w Czechosłowacji (CSRS 1956) oraz w sanatoriach (Rumunia 1962).

Slepi i głusi od dawien dawna zajmują szczególne miejsce w akcji rehabilitacyj-nej (Holandia 1931). Nauka posługiwania się pismem Braille'a (Francja 1948, UAR 1961) oraz rękodzieła takie jak wikli-niarstwo (Finlandia 1954), tkactwo (Indo-nezja 1956) w specjalnych szkotach (Pa-nama 1961) pozwalają im na branie u-działu w ogólnym życiu.

Głusi i głuchoniemi, dzięki nauce ję-zyka migowego (Polska 1987) względnie przez zastosowanie specjalnych akustycz-nych aparatów (Belgia 1962) stają się w miarę sprawnymi członkami społeczeń-stwa. Duże znaczenie z psychologicznego punktu widzenia maję różne akcje jak np. zaopatrzenie niewidomych w aparaty

radiowe (Francja 1938) czy też różnego rodzaju zawody np. Swiatowe Mistrzo-stwa Szachowe Głuchych (Polska 1956). Nie bez znaczenia są również organizo-wane różnego rodzaju mistrzostwa spor-towe i olimpiady dla upogedzonych fi-zycznie (RFN 1972).

Duży procent w powstawaniu inwa-lidztwa odgrywają choroby zawodowe, wypadki przy pracy a ostatnio coraz częściej — wypadki drogowe (RFN 1953).

Charakter opieki nad inwalidami uległ w obecnym stuleciu zasadniczej zmianie. Jeśli przedtem wiata ona charakter bier-ny, nieraz połączony z izolacją od zdro-wego społeczeństwa, to obecnie, w więk-szości pattstw, jako zasadniczą formę opieki przyjęto program rehabilitacji. W Polsce rehabilitacja prowadzona jest przez państwo oraz inwalidzkie organi-zacje społeczne. Celem rehabilitacji jest przywrócenie, upośledzonej na zdrowiu

14,3

SKOLIMOW 3 2 8.1.1989

, ., ),

i _

'g k v ? ł 11

et SYMPOZJUM illATELISTTKR MARCA

^ W REHABILITACJI

t•-•-tv,--

osobie, w maksymalnym stopniu zdolno-ki do samodzielnego życia i pracy za-wodowej. Rehabilitacja Wda się istotnym elementem polityki socjalnej i prowa-dzona jest ze względów humanitarnych, społecznych i ekonomicznych. Zawodowa rehabilitacja jest przedmiotem zaintere-sowań wielu organizacji oraz towarzystw międzynarodowych, jak np. Międzynaro-dowa Organizacja Pracy (Polska 1969), Międzynarodowe Towarzystwo Rehabili-tacji Inwalidów itd. Polska bierze czyn-ny udział w tych towarzystwach.

Jak ważny jest to problem świadczy duża liczba wydawnictw filatelistycznych, emitowanych na całym świecie. Już dziś można poświęcić zbiór nie tylko samemu problemowi inwalidztwa, nie nawet jego poszczególnym aspektom. A bieżący rok przyniesie na pewno nowe liczne wyda-nia. Gdyby ktoś zainteresował się tym tematem, niech napisze do „Filatelisty",

Rzadkości w zbiorach

z chęcią udzielimy wszelkich dodatko-wych wyjaśnień, na które w tym miejscu ?lie starczyło miejsca.

Nn koniec trzeba przypomnieć o roli Polskiego Związku Filatelistów w orga-nizowaniu specjalnych kol młodzieżowych w ośrodkach rehabilitacyjnych. lnicjaty-

\5*11A811% ..1SEp? 4>

2 7 AUG 1972 r59

wa ta została wykorzystana przez leka-rzy i pedagogów w procesach rehabili-tacji i daje cenne i pozytywne rezultaty.

Maria Groer

') Przy nazwie krato podany test rok wydania

UNARODOWIONE KARTY NIEMIECKIE

W zbiorze unarodowionych w 1918/19 roku, przez zaopatrzenie stempelkiem kauczukowym z napisem „POCZTA POL-SKA", kart niemieckich z okupacyjnym nadrukiem „Gen. Gouv. Warschau", mia-łem możność zobaczyć, często po raz pierwszy w życiu, ciekawe rzadkości wy-dań lokalnych z terenu b. okupacji nie-mieckiej w Królestwie Polskim. Zbiór byl własnością jednego z największych polskich zbieraczy calostek, który zo-stawił go pod opieką przyjaciela w Kra-kowie a sam wyjechał w początkach września 1939 roku do Lwowa. Dalsze lo-sy zagnały go na bezkresne obszary Zwiazku Radzieckiego. Po powrocie do kraju w latach pięćdziesiątych, odzyskał

tylko część swych zbiorów, właśnie te pozostawione w Krakowie, reszta prze-padła.

W zbiorze tym widziałem karty (Cp ON 12 i ON 13) oryginalnie utyte pocztowo z nadrukami repolonizacyjnymi: Zduńska Wola (Typ II), Pułtu.sk (kasownik NA-SIELSK) oraz nie używane z nadrukami sporządzonymi w Skierniewicach i Ostro-tece, (Fot. I). Ponadto znajdowały się tam także użyte pocztowo, karty unaro-dowione w Ciechocinku i we Włocław-ku (Typ I), równocześnie z kartami nie używanymi zaopatrzonymi w unarodo-wiające stempelki w Łukowie, Łowiczu i Koninie (Typ III), (Fot. 2). Byly tam także karty nie używane i kasowane

144

145

Pofłrurtc tint 2t tipt.st trtirtc

fot. 1

grzecznościowo z Ozorkowa, Kalisza (Typ V), Brzezin oraz Włocławka (Na Skarb/ Narodowy) (Fot. 3), ponadto grzecznościo-wo skasowana z nadrukiem sporządzo-nym w Kaliszu (Typ I), (Fot. 4).

Karty powyższe, chociaż stanowią nad-kość w polskich zbiorach całostek pocz-

towych, nie maja jednolitego statusu fi-latelistycznego. Jeden z największych zbieraczy całostek z okresu międzywojen-nego Włodzimierz Rachmanow, który po-dał swoje ustalenia w artykule pt. „Znaczki lokalne P.P. na G.G.W. 1918—I979" (Filatelista Polski — Poznań R. 2,

145

Poftturtc POLSKA Fe_sik›,

POi-trarte nut :Intwortrarł.:

POCZTA g0C2W

Na Skarb

Na rocke.kvY &11.-*Iitt

Niffra

1949 str. 97-99, 113-117, 132-135) kla-syfikuje je na wydania: 1 — pełnopraw-ne pocztowo i filatelistycznie, II — Me-pełnoprawne i III — wydania spekula-cyjne.

Do grupy I-ej zalicza W. Rachrnanow karty repolonizowane w poszczególnych upt. w okresie od 11 do 30 listopada 1918 roku, bez podloża spekulacji i bez wpływów osób postronnych, znane z ory-ginalnej korespondencji. Są -to karty z nadrukami sporządzonymi: w Ciechocin-ku (pojedyncze egz.), Kadiszu (Typ I) i z nadrukiem „Na Skarb/Narodowy", Koni-nie (Typ I i II), Ostrołęce — nakład 1.000 szt., Ostrowi Mazowieckiej — na-kład 3.000 szt., Poddębicach, Puł tusku, Sieradzu ((Typ I i II) oraz w Zduńskiej Woli (Typ I i II). Do grupy II-ej zalicza karty z nadrukami wydane nieco później i spotykane wyłącznie na przesyłkach fi-latelistycznych. Są to karty z nadrukami

Uwaga na fałszerstwa...

Mamy stosunkowo sporo kolekcjonerów znaczków b. Wolnego Miasta Gdańska. Ci, którzy zbierają znaczki nie kasowane, muszą zwracać szczególną uwagę na bar-dzo niebezpieczne fałszerstwa, które się ostatnio Pojawiły, na nadruki fałszowane oraz na podrabiane gumowanie. Są to jednak fałszerstwa stosunkowo łatwe do wykrycia. Ale wyostrzona czujność i kry-tycyzm są tu bardzo pożądane.

Trudny natomiast problem stanowi za-gadnienie autentyczności kasowników na znaczkach b. Wolnego Miasta Gdańska zarówno na znaczkach luźnych, jak na listach i pocztówkach. Mamy tu do czy-nienia z kasownikami fałszywymi jak i kasownikami oryginalnymi, tyle że „nadużytymi" w niewłaściwym czasie.

Badanie autentyczności kasowników na znaczkach i listach b. Wolnego Miasta Gdańska stanowi poważny problem i wy-maga -dużego doświadczenia oraz wiedzy o datach wprowadzenia i wycofania z u-życia różnych kasowników przez 'urzędy pocztowe. Po-maga tu również umiejęt-ność =poznawania farb stosowanych przez pocztę w różnych okresach do ka-sowania znaczków. Sprawami autentycz-ności kasowników zajmują się wyspecja-lizowani eksperci, których znaki gwaran-cyjne stanowią rękojmię autentyczności

.9,4Ssur

wykonanymi: w Błoniu, Brzezinach, Gro-dzisku, Kaliszu (Typ II, III i IV), Koni-nie (Typ III), Łęczycy, Łukowie, Ozorko-wie i Skierniewicach. Do grupy III-ej za-Licea się karty, których nie spotyka się w ogóle w obiegu pocztowym, wydane w Kaliszu (Typ. V) i Łowiczu.

Stanisław J. Zólkiewski

Gdańska kasownika. Niestety, w Polsce nie mamy takich ekspertów. Musimy więc polegać na opiniach innych uznanych autoryte-tów.

W styczniowym numerze DBZ opubli-kowano nowe zasady gwarantowania ka-sowanych znaczków luzem i na listach b. Wolnego Miasta Gdańska. Poznanie tych zasad uchronić może wielu naszych kolekcjonerów przed dużym rozczarowa-niem, a także przed nabywaniem zupeł-nie bezwartościowych obiektów filatelis-tycznych.

Tak więc znaczki kasowane b. Wolnego Miasta Gdańska z okresu tzw. „inflacji", tj. z lat 1920-1923 sygnowane są obecnie według następujących zasad umożliwia-jących równocześnie ich właściwą wyce-nę:

1. stempelekimienny wlaeciwego eksperta plos zakreskowane male koteczko °magm: kasownik jest autentyczny, ale grzecznoSelowy:

2. znak gwarancyjny „iniPLA-F,C1-11.- plus koteczko z kropeczka w środku samcza: ka-sownik autentyczny z obiegu pocztowego;

5. znaczki szczegolnie rzadkie i drogie za-równo luzem jak i na listach są omaczane stempelkami „INFLA-ECHT" 1 dodatkowo stempelkiem imiennym właściwego eksperta.

...Wolnego Miasta

147

Tak więc nabywając znaczki b. Wol-nego Miasta Gdańska stosujmy szczegól-nie dużą ostrożność, bo łatwo możemy się stać posiadaczami bezwartościowego fałszerstwa.

Ważne zagadnienie stanowi ponadto wycena znaczków na listach, pocztówkach i kartach pakietowych. Kierowanie się w tym przypadku wyłącznie notowaniem katalogowym może być bardzo mylące. Zasady są proste, ale niestety nie znane bliżej ogólnie. Są one następujące:

1. listy i pocztówki ofrankowane zgodnie obowiązującą w danym czasie taryfą pocz-

tową — dopuszczalne przefrankawanie maksi-mum 10% — I odpowiednio sygnowane przez wlaSciwego eksperta, oceniane są ~Ług no-towail katalogu specjalnego lub katalegu wy-ceny listów;

2. listy i pocztówki przetrankowane ponad 10% w stosunku do taryfy pocztowej obowią-zującej w danym czasie i sygnowane przez

wlaactwego eksperta jako autentyczne (z obie-gu) wyceniane sq następująco: najdroZszy zna-czek według ceny katalogowej dla znaczków kasowanym plus 15%, pozostate znaczki wedtug ceny katalogowej dla znaczków kasowanych, ale nie na listach.

Stosowanie właściwej wyceny warun-kuje sygnum gwarancyjne właściwego eksperta.

Dla przykładu reprodukujemy znaczek b. Wolnego Miasta Gdańska z 1920 r. skasoviany „nadużytym" kasownikiem. Kasownik „Gdttland" o średnicy 28,8 mm byt w użyciu od 28.1.1922 r. do 31.X11. 1935 r. Na znaczku mamy datę „26.11.21", czyli datę, kiedy kasownik ten jeszcze nie byt w użyciu! Jest to po prostu falszer-stwo drogą antydatowania skasowania znaczka kasownikiem, który byt w użyciu znacznie później. A takie fałszerstwa spo-tykane są często.

aur.

„POCZTA POLSKA" na „GEN. GOUV. WARSCHAU" nie ewidencjonowany arkusz -

Doniesienie dotyczy arkusza znaczków nr 13 a (25/71/2 fen.) wydania PP/GGW, przedrukowanego formą I.

W „Polskich Znakach Pocztowych" , w tomie 1, na stronie 100 i 101 podano tabelaryczną ewidencję znanych do 1960 roku arkuszy tego wydania. Nie znajdu-jemy w niej omawianego arkusza.

Opis arkusza dotyczy cech druku znacz-ka podstawowego jak i cech nadruku niemieckiego „Gen. Gouv. Warschau", a także nadruku unarodowiającego „Poczta Polska":

1. Nr znaczka z polskim przedrukiem — P2P 13 a

2. Wartość nominalna znaczka z pol-skim przedrukiem — 25 fen. j(zia 7 1/2 fen.)

3. Barwa i odcień znaczka — poina-ranciowy

4. Nr nakładu znaczka zasadniczego niemieckiego na bocznym prawym mar-ginesie — H 1799 18 (P. zdjęcie dolnego, prawego fragmentu arkusza)

5. Nr partii opatrzony przedrukiem G.G.W. na dolnym marginesie — H 30818 (p. zdjęcie)

6. Pod którym znaczkiem lub znaczka-mi arkusza znajduje się nr partii opa-trzony .przedrukiem G.G.W. — pod 99 100 znaczkiem

148

7. Połysk nadruku „G.G.W." — pólbły-szczący

3. Forma, jej odmiana i ugrupowanie błędów — I Cc (FBI% str. 109)

4 błędy: B O — kropka między „O" i „C" w wyrazie Poczta na 16. znaczku arkusza .

B 3 — litera „I" w wyrazie „Polska" odwrócona na 63. znaczku arkusza

B 4 — brak trzeciej kreski kasującej niemiecki napis „Deutsches Rejek" na 97. znaczku arkusza

B 5 — kropka w literze „P" wyrazu „Poczta" na 57, znaczku arkusza.

Żaden z ewidencjonowanych arkuszy tego wydania w „PZP"i nie ma numeru H309.18 na dolnym marg&nesie.

W związku z siowyższyrn arktisz ten powinien Uzupełnić dotychczasową ewi-dencję tego wydania W „Polskich Zna-Osach Pocztowych",.

Jerzy Gryzel Bibliografia

I. Polskie Znaki Poeziowe, I. 1, s. 96-115, Biuro Wyd,Prop. „Ruch", Warszawa 1960 1 t. IV, s. 251—.9.51, Agencja Wydawnicza „Ruchu — PPF „Ruch", Warszawa 1966.

2. Tislowitz Drugie polskie wydanie pro- wizoryczne dla b. okupacji niemieckiej. „Fi-latelista", R. IV, 1957, nr 5, s. 83-87, nr e, k 108—L15 i nr 7, s. 126-129 oraz R. V. 1958, nr 17, k 322-327.

3. wiodarski z.: Drugie polskie wydanie pro-wizoryczne dla b. okupacji niemleeldeL „Fi-latelista", R. IX, 1962, nr 15, s. 283-287 i R. XI, 1964, nr 14, s, 295-298 oraz PP/GGIV Forma Przedrukowa II D. „ruatrusia", n. xxvi, 1979, nr 32, S. 591-559.

t 4. Schmutz L., Sztuba x.: „Poczta Polska"

na „GGW". „Filatelista., R. XXII. 1975, nr 21. S. 467-971. Falsmrstwa nadruków wydania

„Poczta Polska" na „Gen. Gouv. Warschau", 111storyczno-Buduivezy Biuletyn Filatelistyczny, R. XX, 1979, nr 1 1 nr 2, s. 86-75.

Moje wspomnienia filatelistyczne Pierwszy rok I wojny światowej stal

się dla nas, kilkunastOletnich miodzik6w, wielka IwzygOd4. Sznury paciagów woj-skowych pełnych uzbrojonych Zatniemy, armat, taborów i kord ciągnących na wschód, wzbudzali wielkie zainteresowa-nie i zarazem zazdrość, że jesteśmy tyUco biernymi widzami toczących sig (falek° od nas dzialan wojennych i ucieczki gnę-biący-ch nas dotąd carskich „CZillOWIti-

Sosni)Utieć, miasto leżące no samej gra-nicy rosyjsko-niemieckiej, już w pierw-szym dniu wojny zestal zajęty przez woj-tka władze niemieckie, Po chwilowym

zastoju żucie potoczy/o się dla nas nor-malnym nurtem. Dziu/unia wojenne roz-grywaiy się daleko, a dochodzące w pier-wszych dniach nocami gluche i ciężkie postękiwania dzial wzbudzaiy ty/ko Mi-szą ciekawość, lecz nie budzily lęku.

Zaczęta się znowu szkota, nauka, spo-tkania z kolegami, zabawy w wojsko i toczenie zaciętych walk na podwórkach Pewnego dnia do rodziców jednego z mych kolegów nadszedl list z dalekich kolonii niemieckich w Afryce. Koperta bici pełna różnych stempli, lecz najcie-kawsze by/y znaczki pocztowe, jak się dawniej mówiło „morki pocztowe", na

140

Stron, tytutow,i

których widniały wspaniale statki prują-ce morskie fale i nazwa dalekiego, egzo-tycznego kraju. Okazato się, że ojciec mego kolegi zbierał „marki pocztowe". Naturalnie i te powędrowały do jego al-bumu, zawierającego znaczki z ca/ego świata. Mogliśmy je potem obejrzeć. W ten sposób zainteresowalem się znacz-kami pocztowymi. Zabawy w wojsko chwilowo przestały mnie interesować, natomiast pochionęto mnie poszukiwanie i zbieranie „marek pocztowych".

Zbierało się wówczas cacy świat. Zna-czków bowiem nie ‚syto tak wiele jak dziś, a zbieranie ich nie stało się jeszcze popularne. Naturalnie, na pierwszym miejscu byty znaczki z dalekich krajów, na których widniały wizerunki dzikich zwierząt, widoki dalekich krain palnych tajemnic przyrody i egzotyki, kolorowych ludów o odrębnej kulturze i zwyczajach, wspaniałych lasów palmowych. Znaczki malajskie z tygrysem, Labami tub Bor-neo z dziwnymi 'zwierzętami lub ptakami, znaczki Egiptu z piramidami i sfinksem, lub Transvaal, w którym mężni Burowie walczyli o swą wolność z zastępami ko-lonialnych wojsk angielskich, o czym wiedzę czerpaliśmy z książek takich, jak „Kapitan Lamiglowa", wzór wspaniałego wywiadowcy: Koniecznie trzeba byto mieć „marki" z tych krajów. A ile przy tym byto marzeń o niezwyktych przygodach wśród tropikalnych lasów, o polowaniach na dzikiego zwierza z Murzynami.!...

Trwały poszukiwania, wymiany między kolegami, a nawet — handel. Lecz nie za pieniądze, którymi nie dysponowaliśmy. Scyzoryk, a raczej kozik, różne poszuki-wane stalówki, malowanki, a nawet ksiażki, a zwłaszcza zeszyty przygodo-wych opowiadań jak „Jack Turas", „Buffalo Bill", „Nick Carter" itp. byty najlepsza walutą. Wartość znaczka oce-nialo się wówczas według nie pisanych prawideł handlowych. Byty nimi poszu-kiwane zwierzęta, egzotyka kraju pacho-

&unia znaczka i jego wizerunek. Im lad-niejszy i z dalszych stron, tym większa była wartość „marki''. Nie istniał wów-czas abonament znaczków. Zbiory trzeba buto kompletować w drodze poszukiwa-nia korespondencji z potrzebnymi znacz-kami. O ileż latwiejsze jest dziś zebranie kolekcji filatelistycznej. Znaczki musical, być stemplowane. Znaczek czysty, nie stemplowany, mial bardzo matą wartość. Poszukiwany i wartościowy byt znaczek, który rzeczywiście odbyt daleką drogę pocztową zanim się znaLazt na kartach albumu. Nie byto także wówczas tak po-spolitych dziś klaserów. O albumy, prze-ważnie wydawnictw niemieckich, byto niezmiernie trudno i byty one dla nas na ogól za drogie. Zakładato się wobec tego „ai/ramy" w zeszytach szkolnych, odpowiednio podzielonych na poszczegól-ne państwa i we wiaściwym miejscu wklejało się znaczek przy pomocy nagu-mowanych podiepek własnej roboty.

Egzotyka pociągała, ale coraz trudniej-sze byto zdobycie znaczka z dalekich kra-jów zamorskich. Przeszkadzala tentu trwająca -ciągle wojna. Mieliśmy nato-miast znaczki sąsiednich państw jak . Niemcy, Rosja, Austria i inne europej-skie kraje. Rzadkie znaczki polskie z 1860 r. nie byty dla nas dostępne, a po-nadto nie byty one wśród nas traktowane jako znaczki polskie, lecz rosyjskie. Pol-skich znaczków jeszcze nie by/o. Państwo Polskie nie istnialo, choć istnial Naród Polski walczący o zdobycie niepodlegloś-ci. Zaczęto się więc zbierać znaczki oku-pacyjne, początkowo z nadrukiem RUSSISCII — POLEN, a później GEN. GOUV. WARSCHAV, znaczki austriackie K.u.K. FELDPOST kursujące na okupo-wanych przez Austrię ziemiach polskich. W roku 1916 pojawiły się wśród kolegów znaczki K.O.M.W. — znaczki miejskie Warszawy. Cóż to byle za radość, gdy wśród obcojęzycznych „marek" ziutlazt się w zbiorze POLSKI ZNACZEK Z BIAŁYM ORLEM! Te bowiem spośród znaczków warszawskich mioty dla nas największą wartość. Oprócz znaczków warszawskich w zbiorach naszych zna-Cazty się również znaczki miejskie Sos-nowca,

Od dziecka interesowalesn się historią i wszystko, co minio charakter zabytko-wy, stanowdo dla mnie obiekt zaintere-sowań. Mając możność przeglądania w biurze magistratu sosnowieckiego wielu listów, a raczej kopert z korespondencji naplywającej do magistratu, zacząłem się interesować umieszczonymi na nich róż-nymi stemplami. Jakże wielka byle ich rozmaitość. Datowniki pocztowe, stemple niemieckich urzędów i inladz, stemple różnych miasteczek i gmin wiejskich,

150

rYJ,! xf✓ Wił. - 4..%... IAR)l 14STA

1.4TAIY.1,1,"~19

(>,,,! 0,9; g~

/i2 •

szkolne, organizacyjne, bankowe itp. A. nade wszystko — stemple polskich jed-nostek wojskowych. Począłem wobec te-go kolekcjonować stemple. Niestety, wy-cinałem je na okrągło z kopert i nakle-jałem to swym zeszycie-albumie. Część jednak kopert ze znaczkami i stemplami zachowałem w całości, byty bowiem świadectwem minionych dni. Prawie ca-cy ten zbiór zaginął mi w czasie ostatniej wojny. Dziwnym zrządzeniem losu, z wo-jennej zawieruchy ocalaly dwa moje dziecinne zeszyty-albumy zawierające nieco pozostalych stempli. Stanowią dziś drogą mi pamiątkę dawnych, młodych lat.

W okresie międzywojennym w dalszym ciągu kontynuowałem zbieractwo znacz-ków, ograniczając się jednak do znacz-ków Polski i Niemiec. Dużą wagę przy-wiązywalem też do zachowywania całych kopert z obiegu pocztowego oraz z oko-licznościowymi stemplami różnych im-prez pocztowych i rocznicowych. Była to bowiem dokumentacja historyczna ilu-strujęca nasze dzieje.

Druga wojna światowa i udział w wal-kach z hitlerowskimi Niemcami przerwa-ły na dłuższy czas moje zainteresowania. Cale prawie moje mienie przepadli', a z nim zbiory, nie tylko zresztą filate-listyczne. Okres okupacji, w czasie któ-rego znalazłem się wraz z rodzinę bez środków do życia na dalekiej lubelskiej wsi, nie pozwalał początkowo na konty-nuowanie dawnych zamiłowań. Jednak ocalaie szczątki mych zbiorów, nawiąza-nie kontaktów z innymi zbieraczami, zgodnie z przystawiam „czym skorupka za miodu nasiąknie, tym na starość trą-ci" sprowokowały mnie do rozpoczęcia uzupełniania braków i kontynuowania zbieractwa.

Koniec wojny, zasadnicze zmiany, jakie zaszły w naszym kraju nie pozbawiły mnie starych zainteresowań. A więc, na-

Kop..ta ze znaczkami Meksyku z 1909 r.

totalnie, kontynuowanie generalnego zbioru. Polski. Kiedyś wpadł mi to ręce spory zbiór kopert i znaczków K.O.M.W. Mieszkałem już w Warszawie. Przyszedł mi wówczas pomysł, by zająć się zbiera-niem znaków pocztowych dotyczących Warszawy. Zbierać zacząłem chronolo-gicznie. Początkowo tylko znaczki i ca-łostki oraz całości (czyli koperty z nale-pionymi znaczkami), następnie datowniki i stemple okolicznościowe. I wówczas okazało się, że zbiory warszawskie nie mogą obejmować tylko znaków poczto-wych polskich, lecz i te wszystkie, które dotyczą Warszawy, a są wydawane poza granicami -naszego państwa. W dalszym ciągu stwierdziłem, że przecież poczta w Warszawie istnieje od dawna. Trzeba się więc zająć badaniem jej przesztóóci. Za-cząłem szukać starych listów i dokumen-tów pocztowych z okresu przedznaczko-wego i powoli doszerlieni do poważnego zbioru HISTORIA POCZTY W WAR-SZAWIE od zarania jej dziejów. Zbiór mój wystawiałem na wielu wystawach i pokazach filatelistycznych w Warszawie.

4~80-.3- is v< ,ust;.- -.

fV

f Ja", E .

,tr.z .ciw.ciu,' • 1,14

Karta pocztowa g Chile z 1904 r. Karta pocztowa Bośni i Hercegowiny 1899

151

Chicago, Pradze Czeskiej, Lodzi, Katowi-cach, Koszalinie, uzyskując wysokie wy-różnienia, dyplomy i medale.

wśród zbiorów moich i pamiątek po-czesne miejsce zajmują dwa stare, znisz-

czone zeszyty szkolne z wlepionymi na ich kartkach stemplami obrazującymi fragmenty przebytej, ciernistej drogi na-szej Ojczyzny.

Jemy Dobrzenietki

ZWIEDZAMY MUZEA POCZTOWE

Francuskie Muzeum Pocztowe w Paryżu

Paryskie Muzeum Pocztowe (Musće Po-stal — Nlaison de la Poste et de la Phi-latklie) zajmuje od kilku lat nowoczesną siedzibę przy Boulevard de Vaugirard 34, w nowym centrum handlowo-finansowym Maine-Montparnasse. -Ekspozycja wypel-nia 15 sal na sześciu poziomach, połą-czonych, wspólną osią. Zwiedzanie rożno-czyna się na V piętrze i kończy na par-terze. Bardzo bogate zbiory dotyczą hi-storii poczty, głównie francuskiej, tele-komunikacji i filatelistyki, od czasów sta-rożytnych do dnia dzisiejszego. Przed roz-poczęciem właściwego zwiedzania \ obej-rzeć można teltruteadzająCy film o histo-rii poczty.

Poaaatelt usAlrewki listu do adresata , skusyertas pocztowa

W pierwszej sali zgromadzono najstar-sze eksponaty — Min. tabliczki gliniane z Mezopotamii (okoto 2500 lat p.n.e.), pa-pirusy egipskie, tabliczki woskowe uży-wane w starożytnej Grecji i Rzymie, skytale greckie (długi wąski pasek skó-rzany nawinięty wokół drewnianej laski

i następnie zapisywany wzdłuż niej, słu-żył jako środek tajnej korespondencji państwowej, mógł go odczytać tylko ten, kto posiadał identycznej grubości laskę), listy na pergaminie oraz dawne przybory pisarskie. Kolejna sala ukazuje rozwój instytucji pocztowych, od średniowiecz-nych posłańców królewskich, uniwersy-teckich, klasztornych i kupieckich — do poczty balonowej i gołębiej podczas oblę-żenia Paryża przez wojska pruskie w la-tach 1870-71 i jedynego w swoim ro-dzaju środka komunikacji pocztowej: slynnych kul z Moulins (zaopatrzonych w lcpatki blaszanych pojemników na listy, które w tychże latach puszczano z prądem Sekwany w nadziei wyłowienia ich w Paryżu za pomocą sieci: więk-szość z nich nie dotarła nigdy do adresa-tów, ugrzęzla bowiem w dnie rzeki. Nie-które kule wydobyto dopiero w ostatnich czasach).

Osobny dzial poświęcony jest funkcjo-nowaniu poczty w latach 1914-18 i ru-chowi oporu pocztowców podczas II woj-ny światowej. Dalej oglądać można roz-wój połączeń pocztowych, linii dYliżan-sowych i kolejowych oraz sieci placówek pocztowych we Francji — od 1973 urzę-dów w roku 1830 do okolo IB tysięcy obecnie. Kolejne sale gromadzą modele środków przewozu poczty, począwszy od wieku XVI — powozy, dyliżanse, m.in. stawną „La Turgotine", lekki pojazd wprowadzony w roku 1776 przez ówczes-nego generalnego nadintendenta poczty francuskiej Turgota, mieszczący około 10 pasażerów oraz pocztę i osiągający prze-bieg 100 km dziennie, ambulanse kolejo-we — we Francji zastosowane po raz pierwszy w roku 1844 na linii Paryż--Bonen, statki („paquebots"), ambulan-se samochodowe i samoloty do przewozu poczty.

152

Francuska poczta lotnicza datuje się od roku 1013, pierwszy lot pocztowy od-pyl' się na linii Villacoublay—Pauillac. Część ekspozycji dotyczącej historii pocz-ty zamykają sale gromadzące dokumenty — przepisy pocztowe, zarządzenia, taryfy, mundury urzędników oraz inne rekwizy-ty związane z ich pracą, szyldy urzędów pocztowych, skrzynki pocztowe z różnych państw i okresów oraz pamiątki po lu-dziach nastożonych dla rozwoju poczty i komunikacji we Francji (Louvois, Tur-goi; Chappe, Arago, eonie). osmy sala obrazuje rozwój połączeń międzynarodo-wych, od szesnastowiecznej poczty rodzi-ny Taids6w,do powstania i dzialalności Swiatowego Związku Pocztowego.

Sale 8-13 to właściwa ekspozycja fila-telistyczna. Pierwsza z nich obejmuje okres przedfilatelistyki. Przedstawiono tu min. działalność paryskiej poczty miej-skiej Villayera, niezwykle ciekawą kolek-cję listów ze stemplami dokumentujący-mi zmiany nazw miejscowości we Fran-cji w latach wielkiej rewolucji i ponow-ne ich przywrócenie za czasów Ludwika

. Filipa w roku 1834, listy poczty wojsko-wej Armii Wschodu z okresu kampanii egipskiej Bonapartego, komplet listów ze wszystkich 130 departamentów Grand Empire ze stemplami numerowymi wpro-wadzonymi za panowania Napoleona (by-ta to pierwsza próba zastosowania kodu pocztowego!), listy dezynfekowane z lat epidemii i urządzenia do dezynfekcji oraz dziesiątki listów z najróżniejszymi, nie-jednokrotnie bardzo rzadkimi ostemplo-waniami. Dalsza ekspozycja przybliża techniki druku znaczków pocztowych —typografię, światłodruk, staloryt, offset, ukazując kolejne fazy ~stawania znacz-ka, oraz zawiera makietę nowej drukarni w Pćrigueux, która od roku 1970 produ-kuje ponad 500 emisji znaczków poczto-wych rocznie dla Francji i większości krajów frankofońskich.

W drusisj polowie XIX w. kole] żelazna stop- niowo zastepowata w służbie poestoweJ am-

bulanse konne

Od początku Xxdo przewozu poczty Używan0 Sarrionhodew M1 — ambulans samocho-

dowy poczty szelskiej z lat trzydziestych

Sala 11 mieści potną kolekcję znaczków francuskich, od roku 1840 do dnia dzi-siejszego, łącznie z próbami, odmianami i Wędami druku i ząbkowania. Znaczki ułożone są na planszach umieszczonych w specjalnych urządzeniach pozwalają-cych na wybranie za pomocą kombinacji liter i cyfr dowolnego znaczka, a nawet na uzyskanie jego powiększenia na ekra-nie. Rzecz to niezwykle pożyteczna dla każdego filatelisty.

Następna sala prezentuje wybrane zna-czki innych krajów, znajdujące się w zbiorach Muzeum (jest to niemal polna kolekcja wszystkich znaczków świata). Wystawa ta jest zmienna, z jednym wy-jątkiem: zawsze obejmuje „The Penny Black". W tejże sali oglądać można także płyty litograficzne znaczków Towarzy-stwa Kanału Sueskiego z roku 1868. Ko-lejne pomieszczenie stanowi filatelistycz-ne atelier, przeznaczone glównie dla mlo-dzieży. Jest ono miejscem okresowych wystaw zbiorów młodych zbieraczy. Dwie ostatnie sale ukazują dzień dzisiejszy i przyszłość usług pocztowych, zasady ko-dowania korespondencji, urządzenia do sortowania i stemplowania listów oraz nowe środki łączności przesyłania teks-tów.

Poza stalą ekspozycją, Muzeum orga-nizuje także wystawy filatelistyczne. Po-siada również wielotysięczną bibliotekę i lototekę oraz własny urząd pocztowy, przeznaczony glównie do obslusi kolek-cjonerów. Ponadto przy placówce tej dziala Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Pocztowego, założone w roku 1947. Sku-pia ono około 800 członków, wśród nich wielu wybitnych filatelistów i historyków, głównie francuskich, oraz wydaje własny biuletyn.

Muzeum otwarte jest codziennie, z wy-jątkiem czwartków i dni świątecznych, w godzinach 10-17.

Włodzimierz Wilczek

153

Spotkanie filatelistów z 11 państw

Już za dwa miesiące, w czerwcu, fila-teliści z krajów socjalistycznych spotka-ją się na tradycyjnej wystawie Soda«. Przygotowania do wystawy i wielu im-prez towarzyszących są na ukończeniu. W tym roku gospodarzom, filatelistom słowackim, szczególnie zależy, aby wysta-wie nadać najwyższą rangę filatelistycz-ną, a treściom ekspozycji głęboki, ideo-wy charakter. Socfilex 81 Bratysława zbiega się bowiem z dwoma ważnymi wydarzeniami politycznymi w Czechoslo-wacji: 150-leciem powstaniu komunistycz-nej partii i jej 18-tym Zjazdem.

W pięknym Domu Sztuki, na 900 ste-lażach wystawione będą zbiory konkur-sowe znaczków pocztowych wydanych przez państwa socjalistyczne, począwszy od dnia przejęcia władzy przez klasę ro-botniczą. Każde z zaproszonych państw ma prawo wystawić 14 klasycznych i te-matycznych zbiorów oraz zbiory młodzie-żowe.

W czasie trwania -wystawy, od 7 do 17 czerwca br. odbędą się liczne spotka-nia i narady, a m.in. przedstawicieli kra-jowych związków filatelistów, oraz redak-torów naczelnych pism filatelistycznych

z państw socjalistycznych. Planuje się także seminarium poświęcone budowie i ocenie zbiorów tematycznych poświęco-nych problematyce społeczno-politycznej.

Główną będzie oczywiście wystawa ,fl-latelistyczna. Oprócz niej jednak planu-je się i inne, jak inp. wystawę rysunków satyrycznych i humorystycznych o tema-tyce fiatelistycznej, programów audiowi-zualnych form przekazu, pokazy wielu filmów poświęconych różnym działom filatelistyki i pracy poczty.

Jak tradycja każe, poczta czechosło-wacka z okazji Socfilex 81 wyda spec-jalne serie znaczków I koperty pierwsze-go dnia obiegu, znaki pocztowej opiaty i okolicznościowe stemple.

Interesującą ekspozycję przygotowuje Federalne Min. Łączności CSRS, przed-stawiona bowiem będzie zmechanizowa-na i zautomatyzowana praca poczty. Po- • ' nadto gospodarze szykują wiele imprez kulturalnych i rozrywkowych. Emocji więc dla nikogo nie zabraknie. byle cza-su starczyło obejrzeć to co najciekawsze, uczestniczyć w tym — co najważniejsze.

(fbk)

nowości C-ji POLSKIE Stemple okolicznościowe

k ffl :o c.1 DOPIT zawtada- n

9.111. w Upt. Gdaask 58 — datownika: ..Dar Młodzieży" — rozpaczacie budowy (Mame z 5.111.).

10111. w Upt. Kraków 1 — datownika: VI Sródmlelskie Miodzieżowe Dni Techniki (pismo z 11.111.).

23.111. w Upt. Kraków 1 — datownika: 45 rocznica walk rewolucyjnych proletariatu Kra-kowa (pismo z 13.111.).

30,111. w Upt. Kraków 1 — datownika: 150 rocznica założenia Szkoty nr 39 w Krakowie (pismo z 17.111.).

I.N. w Upt. Słupsk 1 — datownika: Twórct Literatury Polakuj. Poltinal konkursu fileta listycznego (pismo z 10.111).

18.V. w Upt. Tomie 1 — datownika: VI To niania Konferencja Problemowa PZITD.

d"°'"'"' Krajowa Konferencja SIMP. 13.V1. w Upt. Warzywa 1 datownika

30-lecie kształcenia nauczycieli w Szkole im. M. Konarskiego.

UWAGA!

UWAGA! Już w następnym numerze

doroczny Konkurs na Najladniejszy Polski Znaczek Pocztowy 1980 roku

154

nowości ZAGRANICZNE 111 AFRYKI PO. REP. (OSA).

15 X11.80. — 2 znaczki „M-.-lecie wojny niepodlegM9eio-wal": 5 c (portrety przywód-ców). 10 C (pomnik).

ALGIERIA. 20.1. — 1 znaczek ,,Plan pięcioletni 1980-1984": 0.60 ols (symb. rys.).

ANTIGUA. X11.80. — 9 znacz-ków i blok „Boże Narodze-nie ISSO": 1/2, ł, 2, 4, 8, 00, 25 c, 2 dol., 2 1/2 doi,. blok 4 dol. (Swiat Disney'a na znaczkach).

ARGENTYNA. — 1 znaczek „Historia mdienotill": 700 p (litery ,.1„1/" na tle roz-chodzących się tal radiowy.).

BARBADOS. 13.1. — 5 znacz-ków „Transport w dawnych czasach": 12, 28, 45, 70 c, 1 dol. (stacje pocztowe, powozy, omnibusy, tramwaj konny, pociąg parowy).

BELGIA. 26.1. — 1 znzek do serii obiegowej: I Pano-wy typ lwa w herbie).

9.11. — 2 znaczki z dopłata Inwa-

lidów": 1''0<'}nr'f , (rys. symboliczne).

BRAZYLIA. 9.X11.00. —znaczek „Beatyfikacja o. JOse de Anchieta": 5 et (o. Tose na brzegu morza, obok sie dzący tubylec).

29.XII.80. — 6 znaczków &likowanych w arkusni obok siebie (w szeScioblokach) „Sztuka brazylijska": 5 cr X 8 (post. Chrystusa w ma-larstwie).

BULGARIA. 24.1{1.80. — I blak „25-locie członkostwa Bulgarii w ONZ": 80.st (gmach ONZ w Nowym Jorku, Olch

27.X1.80 — 5 znaczków ,„Ko-

ni ": 3 st (koń Przewalskie. g ), 5 st (tarpan), 13 st (arab), 23 st (angloarab), 35 st (koi) ci tki, pociągowy).

COOKA WYSPY. XI—X11.80. — 48 znaczków serii obiego-wi j

mjednakowych

n inalach drukowane obok sl bil w poziomym pasku): 1, S, 4, 5, G, 8, 10, 12, 15. 20, 25, 90 c — każdy nominał: X (korale).

DANIA. 5.11. — 1 znaczek dopłatę na opiekę nad

da ecklem: 1.80 kr ł20 bre (dwoje rozbawionych dzieci),

DOMINIKA. X11.80. — 1 ma-eze'k„50-locie odkrycia pla-nety Pluton”: 2 dol. (rysu-nek W. Disney'a).

DOMINIKAŃSKA REP. 23.X.80. — 2 znaczki lotu. „75 lat Międzynarodowego Rotary": 10, 33 c (symb. rys., emblemat).

31.X.80. — 3 znaczki lotni- cze „100-leole czlonkostwa UPIJ": 33, 45, 50 c (emblemat UPII i różne rys.).

nżoniTi. 20.X1.80. — 2 znacM1 „James Cook": 55 f (portret, żaglowiec), 90 (trasa 3. podróży, 3 taglow.).

FALKLANDZKIE WYSPY. 15.1. — 4 znaczki „Zwierzęta domowe": 3 p (owce), 11 P (krowa z cielętami), 25 p (koli pod siodłem), 33 p (psy)

n.

FIDZI. 22.XII.80. — 9 zacz-ków „Budowle i osobliwoSci": 5 c (meczet), 6 e (poczta główna), 12 e (szkota), 18 c (myn), 15 c (hotel). 45 e .(Swią-tynta Sziwil. 50 c (ww, Its wysepce), 1 dol. (latarnia morska), 2 dol. (miejsce pa-mięci).

FINLANDIA. 22,11, — I zna-czek „Mistrzostwa Europy w Boksie — Finlandia, 2-10.V.61": 1.10 mk (2 bokserów wal. czacych w ringu).

FRANCJA. 6.11. — 1 znaczek „MicroelectroniqUe, CNET Grenoble" (CNET = Centre National clKtudes des TSleco-mnattnIcat)ons): 1.20 f, (symb.

I1 s. i tekst). 9.11. — i zna z &Mata

z cyklu „WyMtniczek

ludzie" — „siostra Anne-Marie ...o-bcy.: 0,40 +0,30 f r (portret Siostry

W otoczeniu główek

dziecięcych).

16,11. — Y znaczek z do-plata z cyklu „Wybitni lu-dzie" — „100-lecie Smierei kompozytora Jacques Offen-bacha": 1.40+0.30 fr (portret ł scena teatralna z Jego utworu).

GÓRNA WOLTA. 5.X1.80. —4 znaczki „5 lat CEDEAO" (układ gospodarczy państw wschodrdoafrykahskIch): 55 I (gospodarka rolna), 85 f (tech-nika), 75 f (budownictwo), WO f (górnictwo).

GRENADA. XIr 80, — 1 zna-czek ,,59-lecie odkrycia pla-nety Pluton": 2 dol. (rysu-nek W, DMnej,a),

GRENADA dla wysepek Grenadiny. XII.00. — 1 zna-ezek ,,50-lecie odkrycia pla-nety Pluton": 2 dol. (rysu-nek W. Disney'a).

HOLANDIA. B-I- — 1 znaczek zwiazku ze zmiana taryf),

65 c (portret królowej Rea-

LXI.80. — I znaczek „Fauna":

2.14 r (drop indy1-

53ci). 3.X1,80. — 1 znaczek „XIV

wieków ery hidżra (hedtrar: 35 p (stylizowany napis arab-ski).

JAPONIA. 27.X.80. — 2 znaczki „Nowoczesna sztuka Japońska — VIII": 50 yen (mei). Moc). Ogiwara), 50 yen (obraz Yumei Takehisa).

JEmENSKA REP, ARAB. 21.X1.130. — znaczki „Dzień Międzynarodowej Wspótpracy z Narodem Palestyńskim": 25, 75 f (symb. rys. na tle em-blematu ONZ).

KONGO, REP. LUD. 30.X.80. — 2 znaczki „Turystyka": 80, 150 f (krajobrazy).

KUBA. 10..1.80. — S znaczki z przywieszkami ,,Zwycięzey Igrzysk Xxii Olimpiady w Moskwie": 13 c (medal bra., lonty, emblemat Igrzysk). 30 c (medal srebrny, emblemat). 50 c (medal zloty, emblemat).

LIECHTENSTEIN. 9.111. —4 znaczki „Herby starostów (ID": 40, 70, Ni c. 1.10 fr (repro-dukcje herbów, XVI—XVIII

MALGASKA Rep, DEM. 15.X.80. — I znaczek „Dr Jo-seph Haseta". O- f (pettlet)

155

MALI. 30.X.80. — i znaczek „Europafrique": 300 f (globus, naciąg 1 samolot).

9.X1.80. — 2 znaczki A-le-cie śmierci gen. de 420, 430 f (portret).

17.XI.80, — 4 znaczki lotu. „Historia kater': 120, 130. 200, 480 f (znaczki na znaczkach).

MAROKO. 8.X.80. — 2 znacz-ki .0szczedzanie energii": 0.40, 1 dh (syrnb. rysunki).

22.X.80. — 1 znaczek „Świa-towa konferencja turystyki W

0.40 dh (emblemat). 30.X.80. — 1 znaczek „Dro-

ga przez Gibraltar — pole-czenie Europy z Afryką". I dh (drzewo na Wybrl.e2U. widok na polaczenie z kon-tynentem).

MAURITIUS. 15.1. — 4 znaCz-ki „Kwiaty": 25 c, 2 r, 2.50 r, 5 r.

MONAKO. AV. — 5 znacz-ków o jednakowym rysunku „?5-lecie malśmistwa księcia Rairder i księżnej Grace": 1.20, 1.40, 1.70, 1.80, 2 f (por-trety ksiecia I ksle3tle1).

MONGOLIA. 20.X1.80. — 7 znaczków I blok „Stare sa-mochody": 20, 30, 90, 50. 60, 0 1 tg, blok 4 ty.

NIGERIA- 14.X.80. — 2 znacz-ki _5w:otawy dzieli standa-

nzacji": 10 k (linia metrycz-. waga), 30 k daboratorlurn). NORWEGIA. 26.11. — 3 aria.-

serk obiegowej: 1,50 kr (katedra w Stayanger), 1.70 kr (wieża w Bergen z XIII—XV wieku), 2.20 kr (kościół w Tromsdalen).

NOWA KALEDONIA. 12.X11. 80. — I znaczek Mln. „Kora-le": 60 f.

NRD. 10.11. — 1 znaczek „X Zjazd RED", I Wydanie: 10 3 (Portret Marksa i Le-nina na tle czerwonej flagi).

10.11. — 1 znaczek do serii .bj.80,76)' 4 (Halle — pomnik walki klasy robotni-czej).

24.11. — 4 znaczki „Zaslu-*one osobistości niemieckiego ruchu robotniczego": 10 t X4 (Portrety/. • PAPUA I NOWA GWINEA. 21.I. — 5 znaczków „Ptak,: 3, 7, 20, 25, M t.

PORTUGALIA. 28.2. — 2 znaczki „Sala ludności IM": 6.50, 16 esc (symb. rys.).

SENEGAL. XII.80. — 1 zna-czek lato. „Pierwszy przewóz Poczty przez Pd. Atlantyk": mo f (portrety 2.1081 t sn-

SR1 LANKA. 20.X1.80. — 2 znaczki „Boże Narodzenie

1980": 35 c, 3,05 r (obrazy re-ligijne). "

SURINAM. — 3 znaczki z ~aut „Haze Na-rodzenie 1180, 45+10 c 50+15 c, 75 ł 20 c (rysunki Przedstawia16 starych ludzi'

raźnych sytuacjach — do-Plata przeznaczona lent na Porriroc dla 'starców).

TURCJA. 15.XII.80. — 2 znaczki „1005-lecie urodzin AwIcenny — Ibn Sina": 21/2, 20 1 (portrety).

USA. 27.XII.80. — I zaczek „Wybitni Amerykanie":

n 10 e

(Sequoyah, portret). 20.X11. — 2 znaczki Man.

„Pionierzy lotnictwa": 24 c (Blanek° Stuart Scott. pil

Cot-

ka, portret), M c (Clenia ur-lias, portret).

WATYKAN. °nacz"- kl „50-lecle zalożenta raga Watykan": 100, 150, MO, 600.'1 z lewej strony znaczków roś-

rysunki.,3..Prawei — laty radia Watykan i herb

papieża Jana Pa wła 11).

156

W. BRYTANIA. 25.111. — 9 znaczki „Miedzynarodowy Fiok Inwalidów": 14 p (niewidomy orowadzony przez psa), W p

mowa rąk" — (Szyk gb, chonlemyeb), 22 p (inwalida na wózku), 25 p (pędzel ma-larski trzymany palcami nóg).

WHGRY. II. — ł znaczek „175 rocznica urodzin hr. La-josa Batthyany, znanego li-herala, I ft (cmix.).

WYBRZEŻE KOSCi KLOMB-WEJ. 15.X.80. —znaczki ..VII Kongres P.P.S.1. R.D.A.": 60, 65 f (emblemat).

111.X.130. — 7 znaczków „75--lecie urodzin .prezydenta Rouplimet Heleny": M. 05, 70, 150, 300, „ 2000, 9000 i (por-ret). ZSRR. 5.1. — 3 znaczki ,Ha-

dzieckie badania Antarktyki: 4 kop. (20 lat obserwatorium „Mirnyi"), 0 kop. 535 lat ra-

dz(eckich badań Antarktyki), 15 kop. (20-lecie Traktatu An-tarktycznego).

20.1. — 1 znaczek „W lat Bagestafiskleł Asan": 9 kop. (herb, przegtfal Ogiągnieel.

20.1. — 1 znaczek ,,XII MI- strzos[wa Swiata w Hokeju

• lodzie": kop. (emble- mat mistrzostw, 2 zawodni-ków).

22.1. — 2znaczki „XXVI Zjazd KPZR": 9 kop. (flaga • napisem „XXVI Zjazd KPZR"), 20 kop, (Palac•Zjaz-dow, gzowa Lenina).

23.1, — / maczek ,,XXV1 Zjazd KP Ukrainy": 9 k (»Dwa Lenina, Pałac Kultury „Ukraina.).

Zamiast recenzji Od dawna czekaliSmy na tę publikację.

Wreszcie ukazał się, od lat oczekiwany, Katalog Specjalizowany Znaków Poczto-wych Ziem Polskich 1981. Nic też dziw-nego, ze przy nakładzie 40.000 egzempla-rzy, znikł on błyskawicznie ze sklepów. Kto nie zdążyć go nabyć, a chce wejść w jego posiadanie, musi dziś zapłacić podwójna cenę. A chętnych nie brak, zważywszy, że następna edycja ma się pojawić dopiero za kilka lat.

Należy żałować, że okładka Katałogu, choć ładna, nie jest usztywniona. Jest to szczegół bardzo ważny, gdyż przy braku w tym roku Katalogu Popularnego, obec-ny Katalog służyć będzie jako jedyny dostępny cennik. •

Wydaje się, że przyjęty nowy podział wg organizacji poczt a w ramach danej poczty ‚układ chronologiczny, jest słuszny tym bardziej, że Katalog Specjalizowany ma skladać się z dwóch tomów. Również koncepcja podziału Katalogu na tomy, w taki sposób, aby w tomie I znalazły się rozdziały zamknięte a w tomie II — roz-działy otwarte, wymagające bieżącego u-zupełniania, jest bardzo trafna.

Niestety, edycja wykonana została nie najstaranniej. Wprawdzie Katalog jest bogato ilustrowany, ale reprodukcje zna-czków, bloków i arkusików są niedbale wykonane, przez co czasami zupełnie nie-czytelne. Gdyby nie szczegółowe opisy, nie wiadomo by byto, co dany maczek przedstawia. Gorzej, gdy reprodukcję sta-nowi czarna plama a brak zupełnie opisu jak np. Cp 660. A pozycji takich jest więcej.

Katalog jest mało przejrzysty — wy-

szukanie numeru znaczka nie jest sprawą prostą. Wszystko się elewa z treścią. Mo-że należałoby zastosować większe odstępy pomiędzy charakterystykę danego wyda-nia a numerem katalogowym lub też w inny sposób uwypuklić to, co.dla prze-ciętnego zbieracza jest najważniejsze: nu-mer, barwa i cena.

Katalog Specjalizowany Znaków Pocz-towych Ziem Polskich powinien obejmo-wać, jak sama nazwa wskazuje, to wszy-stko i tylko to, co jest znakiem poczto-wym. Niestety, w Katalogu jest wiele pozycji, które na takie miano nie za-sługują.

I tyta razem nie ustrzeżono się od błę-dów, które tyle razy 'wytykano Ilustro-wanemu Katalogowi Znaczków Polskich. W pierwszym rzędzie chodzi tu o maku-laturę. Wycenianie rzeczy pochodzących z nielegalnego źródła nie powinno mieś miejsca. Można a nawet należy umieścić wzmiankę, że taka istnieje, ale premio-wanie nielegalności wyceną jest chyba posnylką, i to poważną.

Ale nie tylko odnosi się to ..do 'maku-latury. Wyceniane, a więc i uważane za pelnowartościowe maki pocztowe są róż-nego rodzaju upominki jak „arkusik" wydany przez PZF z okazji wystawy fila-telistycznej „Polska 1000", który jest zwy-kłą i bezwartościową fotograficzną repro-dukcją, bez użycia oryginalnych klisz. Wydaje się, że ilustracje z monografii „400 Lat Poczty Polskiej" bardziej zasłu-gują na wzmiankę, choć też tego nie pro-panuję autorom Katalogu. Podobny sto-sunek powinni mieć autorzy do tzw. „czarnodruków" i „nowodruków". W ob-

150

jaśnieniach do Katalogu należałoby wy-raźnie sformułować, co to jest znak pocz-towy i co to jest czarnodruk a tych okre-śleń, chyba przez przeoczenie, brak.

Duto zamieszania wśród filatelistów wywołuje nieodpowiednie ustawienie na-zewnictwa i określeń. Już nie wiadomo, co jest blokiem a co arkusikiem. Sprawa ta jest dyskutowana od lat i nic się w tej materii nie umienia i nie poprawia a wręcz przeciwnie, brniemy dalej w gąszcz zawiłości. Jeżeli przyjmuje się, że blo-kiem okolicznościowym nazywamy wy-dawnictwo, z którego możemy wydzielić i użyć pojedynczo znak opiaty pocztowej, w wysokości oznaczonej na nim wartości nominalnej (w przeciwnym razie ma to być jedynie znaczek a nie blok) to dla-czego np. blok 33 (Apel Olimpijski 1967) jest blokiem? Dlaczego maczek 1524 (Mi-strzostwa Świata w Pilne Nożnej 1966) nie jest blokiem, a jeżeli jest znaczkiem, to dlaczego nie wchodzi w skład serii tak jak znaczek 1041 (Oltarz Wita Stwo-sza 1900)? To tylko przykłady, takich py-tań jest wiele i wreszcie trzeba by te sprawy uporządkować. W ogóle nomen-klatura filatelistyczna to nasza skiba strona. Posługujemy się nazwami, które dla każdego oznaczają coś innego. I znów z tej łączki: przyjęła się potocznie (może nie najszczęśliwiej) nazwa „międzypole" na określenie nie zadrukowanego, piono-wego pasa, rozdzielającego znaczki (np. przy emisji 10-lecia PRL). Autorzy ka-talogu wprowadzają zaś nową nazwę „margines". Margines to nie zadrukowany brzeg, a więc jednak nie to.

Najwięcej dyskusji toczy sig wokół cen, które zawsze podniecają filatelistów. Wy-daje się, że popelniono szereg pomyłek. Na całym świecie cena czworobloku wy-ceniana jest 5 X, u nas nie, u nas 4,5 X.

Najbardziej niepokojąca jest wycena całości pocztowych, a więc znaczków na listach. I tu znów -przykład: przy wyce-nie „Wodzów", na listach nie rozróżniono grzecznościowego ostemplowania i listów pochodzących z prawdziwego obiegu. Zre-sztą, gdy jesteśmy przy „Wodzach" to nie ma wzmianki o gamie kolorów a to już dzisiaj klasyka. Jeżeli wyceniono maku-laturę, to dlaczego nie kolory?

Mnożniki 1,5 dla znaczka 373 (Manifest Lipcowy) a 2 dla znaczka 374 (Wmter-platte) na listach są chyba mocno zani-żone. Stosunkowo popularne znaczki na listach 380-385 (Warszawa oskarżaj wy-cenione są 3 X.

Dobrze się stało, że w Katalogu roz-szerzono niektóre działy, jak np. „Poczty Lotnicze" chociaż i tu nasuwają się wą-tpliwości. Czy można wyceniać rzeczy, których urzędowe pochodzenie nie jest dostatecznie wyjaśnione? Chodzi tu mia-

nowicie o Lot Berlin—Warszawa z 1919r. Czy nie lepiej było zastosować „c.a." —cena amatorska?

Czy wycenianie stemplowanych (na równi z czystymi) różnego rodzaju na-lepek ma sens? Ich wartość jest przede wszystkim na przesyłkach a nie w izo-lowanej formie.

Dużym nieporozumieniem jest wycena znaczka 711 A i bloku 13 A, stemplowa-nych. Słusznie autorzy podają, że blok ten nie miał mocy obiegowej, był jednak grzecznościowo kasowany. Czy nie nale-żałoby się ograniczyć do tej uwagi?

Ta ostatnia pozycja najbardziej obu-rzyla, i słusznie, kol. Stefana Falkowskie-go, którego wiedzę filatelistyczną wysoko cenię i który w dyskusji powiedział, że jest to „pozbawione logiki i wymaga sprostowania". Nie można wyceniać cze-goś, co nie ma wartości obiegowej.

Bardzo dobrze się Maki, że w Katalogu uwzględniono tematykę znaczków. Wresz-cie, aby wiedzieć co jest przedstawione na polskich znaczkach nie musimy sięgać po zagraniczne katalogi. O to osobiście walczyłam od blisko 20 lat Opisy te będą na pewno dużą pomocą w budowaniu zbiorów tematycznych. Opisy te sit jednak za obszerne, Katalog znaków pocztowych to nie encyklopedia ogólna.

Nie sposób tu opisać wszystkich zalet i błędów, są to jedynie sygnały. Pełną recenzję, przydatną szczególnie dla auto-rów, będzie można opracować po jakimś czasie, gdy odezwą się inne glosy, na-płyną listy z uwagami filatelistów. Bę-dzie to szczególnie przydatne, ponieważ następne wydanie ma się ukazać dopiero za pięć lat. A więc będzie czas na prze-dyskutowanie pewnych spraw, na szero-ką konsultację. Wszystkim nam przecież chodzi o to, aby nasz Katalog był rze-czywiście na wysokim poziomie i poważ-ny. Autorzy Katalogu, którzy włożyli tyle pracy, na pewno dołożą starań, aby na-stępne wydania były jeszcze cieplej przy-jęte przez filatelistów. Dziękujemy za tom II, czekamy na tom I.

• Nie bez powodu zotytuiowaiam powyż-

sze uwagi „zamiast recenzji" — nie jest to recenzja, gdyż takiej, wydaje się, nie życzyło sobie wydawnictwo, ponieważ nie nadesłano do 'redakcji ,,Filatelisty" żad-nego egzemplarza Katalogu, co przynaj-mniej do tej pory jest ogólnie przyjętym zwyczajem.

Marla Gromi

Katalog Specjalizowany znaków Poczlowt ch Ziem Polskich 1951, I wydanie, tom Z, Krajowa Agencja Wydawnicza, naklad MOIM cena 130.1.

158

młodzież w PZF OD NICH ZALEŻY PRZYSZŁOŚĆ

FILATELISTYKI

Jest ich blisko 40 000, a działają w po-nad 1250 kolach na terenie całego kraju. Dużo to, czy maki?

Szukanie odpowiedzi na to pytanie by-lo jednym z tematów narady Komisji 1Vliodzieżowej ZG PZF, która w pierw-szych dniach lutego odbyła się w War-szawie.

Stwierdzono na niej: są okręgi, które doceniają pracę z młodzieżą, słusznie uzależniając od niej perspektywy rozwo-ju Związku. Sielsko-Biała, Gorzów WIlspi Katowice, Koszalin, Poznań i kilka jesz-cze okręgów może być dumnych z dyna-micznego rozwoju pracy z młodzieżą i wzrostu liczby młodzieżowych człon-ków PZF. Ale są też i inne okręgi, w których praca na tym odcinku nie przynosi spodziewanych rezultatów, a stan kryzysowy się pogłębia. Przewod-niczący Komisji Michał Andruszczyszyn z troską wymienił okręgi, mocne, dobrze pracujące, a w których w 1980 r. zazna-czył się spadek liczby młodzieży filate-listycznej.

Początek roku był okazją do wymiany poglądów na temat najbliższych zadań. Jak zwykle, wiodącym tematem jest „Olimpiada Filatelistyczna". Jak poważ-nie do tego zadania podchodzi Komisja niech świadczy fakt, że zwróciła się do naukowców z prośbą o przeprowadzenie badań nad wynikami zeszłorocznej. Ana—liza odpowiedzi i bardzo ciekawe wnios-ki zawarto w dokumencie „Osiągnięcia-sportu polskiego — rok 1980 — wiedza ogólna w zakresie sportu uczestników kól młodzieżowych PZF''.

Wnioski przedstawione przez naukow-ców są obecnie analizowane przez Ko-misję i zostaną szeroko uwzględnione w przyszłej pracy z kolami młodzieżo-wymi, przy opracowywaniu programu pracy z młodzieżą oraz pytań i materia-łów przyszłych Olimpiad. A plany Ko-misja ma jak zawsze ciekawe, uwzględ-niające zainteresowania samej młodzieży i aktualne problemy.

Tym • właśnie się kierując Komisja wprowadzila do tegorocznego programu wiele zadań wynikających z uchwalone-go przez ONZ br. „Rokiem Inwalidów i Ludzi Niepełnosprawnych". M. in. cała kampania dotyczyć będzie pracy filate-listycznej w sanatoriach i szpitalach dzie-cięcych. W tym celu postanowiono upo-wszechnić bogate doświadczenia z pracy

prowadzonej w Rabce, Konstancinie, Szczecinie, Poznaniu i Wrocławiu.

Tegoroczna Olimpiada poświęcona bę-dzie Twórcom Literatury• Polskiej.« Jej koncepcja i program zyskały wysokie uznanie władz oświatowych. Komisji na-leżą się słowa uznania za staranne przy-gotowanie programowe i metodyczne Ogólnopolskiego Konkursu Filatelistycz-nego, czego dowodem jest m. in. wydanie specjalnej broszurki. Ubolewać jedynie można nad nikłym nakładem. 1200 egz. nie starczy nawet na wszystkie kola mło-dzieżowe.

Zachęcony tymi pochwałami i ja ją zdobyłem na własność i zaraz przeczyta-łem. Rzeczywiście. Stanowi małą ency-klopedię wiedzy. I to nie tylko o tych twórcach, którzy zostali uwzględnieni w wydawnictwach pocztowych, ale również o głównych kierunkach i prądach lite-rackich. A materiał jest spory. W latach 1945-1979 Poczta Polska wydała prze-cież M znaczków i 1 blok dla uczczenia twórców literatury polskiej, a ponadto 19 kart pocztowych.

Słusznie więc Autorka opracowania mgr Alicja Salwa pisze we wstępie, że „w trakcie przygotowań młodzieży do konkursu nastąpi powtórzenie i utrwale-nie, a w wielu przypadkach rozszerzenie wiadomości uzyskanych w toku nauki". Podkreśla „duże walory ideowo-wycho-wawcze (...) tematu". Zwraca uwagę na „możliwość wykorzystania w organizacji konkursu bogatego materiału filateli-stycznego poświęconego twórczości i twórcom literatury polskiej".

Na naradzie Komisji Młodzieżowej sporo uwagi i miejsca w dyskusji zajmo-wał problem wystaw. Wiele pretensji i żalów zgłaszano pod adresem jurorów: że stawiają oceny bez żadnych wskazó-wek szkoleniowych, że sam medal bez opinii szczegółowej nie wystarcza, że zbiorów młodzieżowych nie można w ten sam sposób traktować, jak zbiory do-rosłych wystawców itp.

Biorący udział w naradzie przewodni-czący Komisji Wystaw ZG PZF Lucjan Adamczyk przyznał sporo racji tym za-rzutom. Równocześnie przedstawił po-gląd jurorów, którzy uważają, że do oce-ny usterek i błędów popełnionych przy budowaniu zbiorów przez młodzieżowych wystawców powołani są ich opiekunowie i komisje młodzieżowe. •

„Młodzieżowcy" natychmiast na to za-reagowali przedstawiając plany tegorocz-nego szkolenia. Chcą bowiem, wykorzy-stując swoją wystawę w Łodzi, zaprosić około 100 młodych wystawców, by na konkretnym materiale przeprowadzić analizę popełnionych błędów. Również obóz w Białymstoku będzie wykorzysta-

159

ny do tego celu. W niczym to Me imienia ich oczekiwania pomocy ze strony juro-rów.

Skłonny jeftem przyznać im rację. Uważam bowiem, że komisje młodzieżo-we, ba, każdy młody filatelista, ma pra-wo oczekiwać pomocy ze strony swych bardziej doświadczonych kolegów. Po-wiem więcej. Uważam, że ambicją każde-go wybitnego filatelisty powinno być skupienie wokół siebie grupy młodzieży celem przekazania im swoich doświad-czeń, wiedzy i umiejętności. Jest to naj-lepsza forma propagandy filatelistycznego ruchu, najbardziej skuteczny sposób za-pewnienia dalszego rozwoju naszemu Związkowi.

Uakł

z życia PZF O/POZNAM

Już od rana 22 listopada 1980 roku, na długo przed rozpoczęciem oficjalnych u-roczystości jubileuszowych, w Zlotyirn Hallu Pałacu Kultury w Poznaniu spo-tykały się grupy filatelistów z Okręgu Poznańskiego. Wielu młodszych kolegów po raz pierwszy miało okazję poznać licznych zasłużonych członków naszego Związku, którzy przed laty byli często-kroć aktywnymi działaczami. Wśród przy-byłych w mundurze powstańca wielko-polskiego widzimy koł S. Krenca, w in-nej grupie dyskutuje Z. Bartoszkiewicz, jedyny z żyjących członków przedwojen-nego jeszcze zarządu Wielkopolskiego Klubu Filatelistów. Uwaga wszystkich skierowana jest na okolicznościowe eks-Pozycje.

Pierwsza z pięciu gablot wyjaśnia część ekspozycji — „Jan Witkowski — 80 lat dzialalności filatelistycznej". W ramach obchodów 30-lecia PZF koledzy wielce zasłużonego dla filatelistyki polskiej J. Witkowskiego zorganizowali uroczy-stość związaną z Jego jubileuszem. Na wystawie przedstawiono skromny frag-ment zbiorów medali, dyplomów, kata-logów i pism gratulacyjnych związanych z wieloletnią działalnością Jubilata. W na-stępnej grupie gablot wykresy przedsta-wiające rozwój .organizacyjny Okręgu w

wydawnictwa Okręgu oraz oko-licznościowy zbiór „30-lecie PZF". Bar-dzo duże zainteresowanie wzbudzają kro-niki działalności przesłane z 9 kół. Wśród nich niezwykłym artyzmem wyróżnia się zapis Kdla przy Chodzieskich Zakładach Porcelany i Porcelitu, który wg opinii Prezesa ZG kol. H. Białka, jako nieco-dzienny dowód naszej działalności winien być w przyszłości przekazany do muzeum.

O godz. 11.00 w Sali Blękitnej Pałacu Kul-turyrozpoczyna się oficjalna uroczystość. Miód przybylyCh gości wiceprzewodnicząca Rady 'Narodowej Miasta Poznania dr H. Ska-lisa. wicedyrektor DOPIT w Poznaniu Inż. H. Ciesielczyk, Prezes ZG PZF kol. H. Szalek.. Sekretarz ZG kol. R. Rzepko, byli prezesi ZO Poznańskiego 1 calonkowle Komitetu Honoro-wego Obchodów kol. kol. J. Witkowski i Z. ~opolski. a także przedstawiciel Potasu Kul-tury mgr A. Wojelechowska.

Po powitaniu wszystkich przybytych Prezes ZO wygłasza okolicznościowy re-ferat, w którym podaje krótki rys histo-rii filatelistyki w Wielkopolsce, prowa-dzący do powstania w dniu 4 listopada 1950 roku Oddziału Poznańskiego PZF. A filatelistyka w Poznaniu i Wielkopolsce ma już ponad 90-letnią tradycję.'Pierw-sze wzmianki o filatelistach poznańskich ukazały się w 1888 roku w biuletynie niemieckiego stowarzyszenia filatelistycz-nego „Philatelie", pióra Ryszarda Wag-:laza.

Z regulaminu sekcji Zbieraczy Ilustro-wanych Kart Pocztowych przy Związku Polskich Zbieraczy Znaczków Pocztowych w Krakowie z 1899 roku wynika, te w Poznaniu działała filia zwana konsula-tem. W 1910 roku odbył się w Krakowie I Kongres Filatelistów Polskich, w któ-rym uczestniczyli filateliści z Poznania. Pod rządami pruskiego zaborcy nie było mowy o zorganizowaniu w Poznaniu pol-skiego związku czy stowarzyszenia, stąd poznańscy filateliści należeli do klubu w Krakowie lub do innych stowarzyszeń filatelistycznych.

Bezpośrednio po odzyskaniu niepodleg-łości, w 1918 roku, nieliczna grupa po-znańskich zbieraczy podejmuje działal-ność, w wyniku której w 1920 raku utwo-rzono, Związek Filatelistów działający de 1924 roku. Związek ten, którego preze-sem był ówczesny dyrektor Banku Prze-mysłowców Kazimierz Bajoński, nie po-siadał statutu i nie przejawiał też żyw-szej działalności. Mimo tego, ślad Związ-ku pozostał do dziś — często bowiem slyszymy o „bajońskich sumach" w znacz-kach pocztowych czy też wydawanych na znaczki.

Po dziewięcioletniej przerwie, w 1933 roku nastąpiło odrodzenie zorganizowa-nego ruchu filatelistycznego. Powstaje wtedy Wielkopolski Klub Filatelistów z siedzibo w Poznaniu, którego prezesa-mi do 1939 .roku byli Stefan Musiel oraz Witold Urbański. Z chwilą napaści hitle-rowskiej na Polskę działalność tego Klu-bu, skupiającego 154 członków, została zawieszona.

Po Wyzwoleniu Poznania w 1945 roku reaktywowano Wielkopolski Klub Filate-listów, którego prezesem zestal ponownie Witold Urbański. Jesienią 1945 roku dala-laty także na terenie Wielkopolski liczące

180

kilkunastu członków Stowarzyszenie Fila-telistów w Ostrowie ,W1kp. oraz Związek Filatelistyczny w Gnieźnie, skupiający w swych szeregach 25 czlonków. Po krót-kiej dzialalności zostały one rozwiązane a ich czlonkowie przekazani do Wielko-polskiego Klubu Filatelistów. Klub ten dzialal do 1550 roku, kiedy to dnia 4 listo-pada powstał Oddział Wojewódzki PZF.

Dalsza część referatu dotyczyła rozwo-ju Okręgu oraz spolecznych zadań fila-telistyki. Z kolei mówca nawiązał. do jubileuszu 60-lecia działalności filatelis-tycznej kol. Jana Witkowskiego. W ol-brzymim skrócie przedstawiono znaczące i niepowtarzalne osiągnięcia Jubilata, o których częściowo pisał już na lamach sierpniowego numeru „Filatelisty" kol. C. Rudziński. Filateliści Wielkopolski, któ-rzy mają zaszczyt zaliczać się do kolegów i uczniów Jubilata, ufundowali pamiąt-kowy puchar z okolicznościowym napi-sem. Puchar ten, wraz z serdecznymi gratulacjami i życzeniami dalszej owoc-nej działalności zestal wręczony kol. J. Witkowskiemu przez prezesa ZO. Liczne wiązanki od kół, którymi od szeregu lat opiekuje się Jubilat, byty najlepszym do-wodem wysokiego szacunku, podziękowań i wdzięczności za Jego ,pełną entuzjazmu i poświęcenia pracę dla Związku.

W kolejnym wystąpieniu Prezes ZG kol. H. Siatek przedstawia zebranym glówne kierunki działalności PZF ze szczególnym uwzględnieniem spraw orga-nizacyjnych oraz naszej reprezentacji na forum międzynarodowych organizacji fi-latelistycznych.

Następuje moment wręczenia . zasłużonym działaczom odznaczeń 1 wyróżnień przyzna-nych zza wniosek władz Okręgu. Odznaki „Za-służonego Praccnralka Łączności" wręczono kol. kol. B. Okoniewskiernu — złotą oraz B. Jasicklemu, K. Kostrze. J. 5aPlakowt i R. Oli-wie — srebrne. Dr H. Skafit. wręczyła N. Ja- nowiczowi, B. Jaroszowi L. Konopnickiemu _Odznaki Honorowe za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego", 11. Białkowi. J. Blauciakowi, B. Ciesielskiemu, W. Golubin-skientiu, B Grygiel. J. Góreckiemu i B. Jasie-kiemu ..Odznaki Honorowe Miasto Poznania" oraz kol. Z. Borucideinu .,Odznakę za Zasługi dla miasta piły". Wcześniej. w maju 19110 ro-ku. z okazji aó-lecia PZF kol. kol. L. H. Ma. landowiez i e. Stępczynaki otrzymali odznaki „Zasluiony Działacz Kultury".

W dalszej Części 2.5 zasłużonym filatelistom wręczono złote Odznaki Honorowe PZF, nato-miast przedstawiciele kol poman-miasto, Gnie-zno, Leszno 1 Wolsztyn otrzymali dyplomy .Za aktywne trzydziestoletnią działalność na rzecz polskiej filatelistyki-. Podobne dyplomy otrzymała 25 członków Mmii zapisanych do PZF w 1950 roku, wśród których znaleźli się m.in. tak znani i cenieni koledzy. laki Z. Bia-da., H. Kowalski, L. Ronopiński, Z. Oblig. cielaki i J. Witkowski.

• Po krótkiej przerwie wypełnionej zwie-

dzaniem ekspozycji i dyskusjami rozpo-częto się sympozjum, którego celem było przedstawienie niektórych osiągnięć Okrę-

Prezes ZO Par H. AMlek i prems ZO Poznań L. K. Malentlow.icz wrgoMill dyplom 30-lecia powstańcowi wielkopolskiemu kol. 5. Krencowi

gu oraz wypracowanie zasadniczych kie-runków działań na przyszłe lata. W cie-kawych, często ilustrowanych diapozyty-wami wystąpieniach, pOruszon0szereg zagadnień istotnych dla Związku oraz Okręgu. L. K. Malendowicz omówił roz-wój organizacyjny Okręgu Poznańskiego PZF zwracając m.in. uwagę na dalsze działania, szczególnie na terenie miast liczących poniżej 15 tysięcy mieszkańców oraz wsi, do czego posluży szereg inicja-tyw takich jak konkurs na rozwój orga-nizacyjny, wydrukowanie ulotek informa-cyjnych czy też ściślejsza wspótpraca wydziałami kultury urzędów wojewódz-kich. Szczególne pole do popisu mial koł, Z. Rosiejka omawiający osiągnięcia wystawiennicze. W swym syntetycznym wystąpieniu 'mógł poruszyć tylko najważ-niejsze imprezy czy wyniki na wysta-wach, ale i tak nazbierało się tego co niemiara. W zakresie działalności nikt-dzieżowej, omówionej przez kol. B. Oko-niewskiego, Okręg może poszczycić się wieloma dobrymi rezultatami. Duża ilość kół i członków, dobrze rozwinięta akcja szkoleniowa oraz kształcenie nowych o-piekunów w oparciu o Instytut Ksztalce-nia Nauczycieli i Badań Oświatowych w Poznaniu, gdzie wykłady z filatelistyki włączono do programu .kursów, pozwala-ją z ufnością oczekiwać na dalszy rozwój tego odcinka filatelistyki.

Następni mówcy przedstawili „Pocztę lotniczą w Poznaniu i Wielkopolsce" (B. Kaczmarek), „Prasę filatelistyczną w Wiel-kopolsce'? (J. Koczorowski) oraz „Dzialal-nOść klubów zainteresowań" (W. Mewie-wie.). Swymi doświadczeniami w pracy kola przyzakładowego podzieli) się kol. K, Doerman — przedstawiciel liczącego ponad 000 członków kola przy HCP w Poznaniu, a przewodniczący jednego z najlepszych 1.51 Okręgu kol. J. Blauciak wskazał na istotne elementy działalności filatelistycznej wśród spółdzielców. Wre-szcie z zainteresowaniem wysłuchano u-wag kol. Z. Płochacza o działalności fila-

161

telistycznej na wsi, gdzie w większym niż dotychczas stopniu powinniśmy Pro-pagować zbieractwo znaków pocztowych.

Po części oficjalnej miała miejsce wy-miana filatelistyczna, kończąca spotkanie. Wydaje się, że dzień ten, z tak bogatym programem, pozostanie na dlugo w pa-mięci wszystkich filatelistów Wielkopol-ski.

Ludwik K. Mal.dowicz

O/KATOWICE

W odpowiedzi na apel Plenum Zarządu Głównego PZF zamieszczony w „Filate-liście" (nr 8/80) działacze kół, zrzeszo-nych w Delegaturze Bytomskiej Okręgu Katowice poparli inicjatywę zbierania funduszy na odnowę zabytków Krakowa. Godne uznania są formy, w jakich od-bywa się ta akcja.

I tak np. z inicjatywy kol. Alojzego Burczyka (Kolo PZF nr 18) za pomocą radiowęzia zakładowego KWK „Bobrek" zwrócono się z apelem do całej załogi kopalni, w rezultacie mego wpłynęła na konto odnowy Krakowa kwota zł 4000.

Stosowano również dobrowolną składkę podczas organizowanych w ty-m okresie wystaw, pokazów i zebrań wymimuoch.

Podajemy poniżej przekazane już pierw-sze wpłaty na fundusz rewaloryzacji Kra-kowa:

I. Koto PZF nr W KWK ,.Bobrek"w Bytomiu (przewodniczący kol. A. Burczyk) 1000.— z)

2. Kolo PZe nr w przy Byt. Przeds. Budowy Pleców erzemys. (przewod- niczący kol. P. Basen)

1000.:-.I

3. Kolo PZF nr 31 przy Byt. Zakl. Urządzeó Techn. (przewodniczący kol. J. Stachulcc)

300.— zz 4. Kolo PZF nr 7 przy KWK

bierki" (przewodniczący kol. G. La- mach)

470.— el 5. Koto PZF nr 20 przy JW w Tar-

nowskich Górach

533.-

11. Kolo PZF nr 90 przy Przeds. Ro-bót Elewacyjnych (Przew.1.1.110Y kol. J. Bombast) 550.20

Ponawiamy nadal nasz apel do dzia-łaczy kół Delegatury PZF w Bytomiu i Okręgu PZF Katowice o popieranie ze wszech miar szlachetnej inicjatywy Zwią-zku, pomnażania funduszów na rewalo-ryzację Krakowa.

Kazaniem Patko

0/KRAKEIW

Tak jak w .ubteglych latach, tak t w 188{ roku, ale nieco wcześniej z uwagi na obchody 30-leola Polskiego Związku Filatelistów, Komi-sja Wystaw Okręgu Krakowskiego podsumo-wała dzialalność kót Por w ramach wspól-zawodnictwa „O =olą Pincetę" za okres 1970,'8Q

W ten sposób została ustalona teista motów. ka, na której nasz Okręg glównie opiera swą dzialalno90.

W grupie 1.51 terenowych na miano najlep-szego zaslutylo Koto PZF nr ł w Rabce. a jaka następne kola PZF, Kolo nr 10 w Zakopanem, Koto nr 33 w SzczawnKy, Kolo nr 11 w Jorda-nowie, Kolo nr 30 w Starym Sączu. ,

Wśród 12M przyzakładowych ~mes nic rnie-lismy większych niespodzianek, gdyż jak M było do przewidzenia na pierwszym miejscu zostalo sklasyfikowane Kolo PZF nr 91 w Kra-kowie, a jako następne kola POW. Kolo nr 91 w Krakowie, Kolo nr 70 w Gorlicach, Kolo nr 137 w Krakowie I Kodo nr 50 w Krakowie.

Współzawodnictwo .pomiędzy kolami PZF na-szego okresu kontynuowane jut kilka lat ma na .1u wzbogacenie dorobku filatelistycznego, podnoszenie kwalifikacji oraz poziomu wiedzy filatelistycznej ł pobudzanie czlonków PZF db aktywnej działalności.

Ryszard Wa w tacki

„MILITARIA 81"

W dniach od 30 stycznia do 8 lutego 1981 r. odbyta się w stolicy NRD — Ber-linie międzynarodowa wystawa filatelis-tyczna „MILITARIA 81" dla uczczenia 25 rocznicy istnienia Armii Ludowej NRD. Na wystawie eksponowane byty także monety, medale i figurki ołowiane zwią-zane z tematyką wystaWy, tworząc od-rębną ekspozycję. Wystawa mieściła się w centrum wystawowym wieży telewi-zyjnej. Przez cały okres trwania wysta-wy był na niej czynny okolicznościowy urząd pocztowy, który stosował równo-legle 3 różne datowniki okolicznościowe (młotkowe, z wymienną datą). Sprzeda-wał też amię 2-znaczkową (10 i 20 fen.) z okazji XXV-lecia Armii NRD i czarno-druk zawierający oba te znaczki w arku-siku (nie ząbkowany, bez gumy). Z okazji wystawy wydano kartę i kopertę bez znaku opłaty oraz całostkę pół ilustrowaną z Obiegowym znakiem opłaty.

162

Na wystawę filatelistyczną zgłoszono 95 eksponatów (w tym 7 młodzieżowych), z tego 2 zostały wycofane wcześniej. Ka-talog wystawowy obejmował więc 93 zbio-ry, z których 2 nie zostały jednak na-desłane (niestety, oba z Polski). Domi-nowały zbiory tematyczne i motywowe. Było też kilkanaście zbiorów z dziedziny historii poczty.

Jednakże katalog wystawowy nie za-wierał wewnętrznego podziału na rodzaje zbiorów. Klasy honorowej nie było, a zbiory należące do jurorów organizatorzy włączyli do klasy konkursowej (były o-ceniane przez całe jury z wyłączeniem zainteresowanych). Ostatecznie klasa kon-kursowa liczyła 91 eksponatów, w tym 84 dorosłych i 7 młodzieżowych. Oceny dokonało 12-osobowe jury, w skład któ-rego wchodziło 8 sędziów z NRD i po 1 z Bułgarii (P. Penczew), CSRS (V. Vikli-cki), Polski (J. Tokar), Węgier (L. Mol-nar) i ZSRR (J. A. Morossanow) oraz 1 aspirant z NRD. Przewodniczącym jury był A. Stollberg, sekretarzem W. 33911er, pozostali zaś pracowali w 3 grupach. Jako kryterium oceny obowiązywały od-nośne wymogi FIP dla zbiorów moty-wowych i z ‚ dziadz ny historii poczty. Wyniki przedstawią abelka.

Wielką Nagrod Honorową otrzymał H, Sanger za zbió „Zwycięzcy Historii", a nagrodę honorową Ministerstwa Obrony Narodowej NRD C Giinzel za zbiór „Ar-mia Ludowa NRD i jej tradycje". Ponad-to nagrody honorowe ,przyznano dalszym 10 wystawcom.

Najwyższy poziom reprezentowały zbio-ry z dziedziny historii poczty, chociaż ilościowo były najmniej liczne. Zbudowa-ne wyłącznie z oryginalnych przesyłek pocztowych, zawierały bogaty i interesu-jący materiał. Warto tu wymienić dwa eksponaty S. Haspela „Powstanie Bokse-rów 1900-1905" i „Niemiecka misja woj-skowa w Turcji", które posiadają rzadkie ostemplowania i specjalizują poszczegól-ne stemple nie -tylko według wyróżników (liter rozpoznawczych), ale także ich od-miany i uszkodzenia. Dwa zbiory poświę-cone były znało u nas znanej dokumen-tacji pocztowej z okresu wojny domowej w Hiszpanii 1938-1939, zwłaszcza zbiór Z. Hrncira (CSRS) zatytułowany „No pa-saran" zawierał wyłącznie przesyłki ze strony republikańskiej, w tym unikalny list z blokiem poczty podwodnej (Michel, blok 5). •

cl —ażio y dorosłych — sino y Miodalcaowe

Kraj wystawny

Ilo0n eksponatów

_ Medale ......Dyplomy

. Z PZ a PS .

NRD d. 53 m. 5

T 8 i

10 —

13 M 3

Bułgaria d . 6 m. 2

— —

1 —

1

CSRS d. 6 2 2 2 — — —

Polaka d. s 1 — —

Węgry d. 6 — — 1 3 1

ZSRR d. 8 — —

Rasem zt. "I Yl 18 55 Id

I ls

7

183

Interesujące były też zbiory przedsta-wiające historię poczty niemieckiej ma-rynarki wojennej oraz niemieckiego ko-lejnictwa wojskowego w okresie I wojny światowej. Sporo było też obiorów po-święconych znakom cenzury. Ciekawy i dobrze udokumentowany był zbiór E. Pic-ia (NRD) pokazujący historię cenzury od czasu, gdy stara się powszechnym zwy-czajem wojujących stron, tj. od czasu wojny burskiej (zawiera m.in. polską kar-tę pocztową nadaną w dniu wybuchu II wojny — 11X 1939 r. z polską cenzu-rą), chociaż nie jest wolny od potknięć w opisach, szczególnie cenzur polskich 1918--1920 (co wynika z faktu, że nie mamy tej dziedziny opracowanej general-nie).

Ze zbiorów polskichmedol zloty i na-grodę ,otrzymal L. Cieillkowski za znany eksponat „Droga żołnierzy polskich w II wojnie światowej", medal srebrny Z. Ba-ranowski za„ List żołnierski”, medal po-srebrzany Z. Merpiński za „Szlak bojowy LWP'', dyplomy zaś — A. Marna, J.Szcze-pański i E. Lamperski.

Oceniając udział polskich wystawców, można powiedzieć, lż zbiory, które otrzy-mały jedynie dyplomy, nie mogły liczyć na więcej w konfrontacji z innymi zbio-rami, które zostały wyróżnione medalami brązowymi.

Natomiast sprawa zbiorów pozostałych, które w kraju otrzymałyby zapewne wyż-szą ocenę, pobudza do kilku refleksji o-gólniejszych. Przede wszystkim zbiory nasze tego typu bazują na materiale zwią-zanym dość ściśle z historią naszego na-rodu. Materiał ten jest dla nas dobrze znany i zrozumiały, ale dla zbieraczy zagranicznych mato lub wcale.

Jest dość zaskakujące, jak zbieracze (1 jurorzy) niemieccy mało wiedzą o kores-pondencji jeńców wojennych, będących w niewoli niemieckiej, czy o polskiej poczcie międzyobozowej w Niemczech, chociaż jedno i drugie działo sig na zie-mi niemieckiej.

Z powyższym zagadnieniem wiąże się sposób budowy i opisywania zbiorów, które mają być eksponowane na wysta-wach zagranicznych, Oprócz spełnienia wymogów FIP, niezbędne jest tu wyczu-cie i podejście pod kątem zbieraczy za-granicznych, aby eksponat był przejrzy-sty, a materiał (zwłaszcza mniej znany dla obcych zbieraczy) zrozumiały.

Przykładowe: jedna z uwag krytycznych o-ceniających dotyczysz braku jakiegokolwiek pplsu na estym riasu kart, na których ekspo-iłowane byty przeryiki jeńców polskich 19M--My. Dla znawców tego zagadnienia sprawa Jesz jasna, jeśli przyjrzy nią stemplom cenzory obozowej — chodzi o pokazanie przesylek różnych oboaów według kolejności: Stalag I A, Stalag I D ltd. (na kilku pierwszych przesył-kach są nawet odnośne strmlkii. Ale dla kei.

goi, kto na tym niewiele się mm, nawet «maiki wskazunice na oznaczenie obozów w stemplach cenzury są niewystarczające, a róż-nice woznaczeniach iiterowych mona być poj-mowane podobnie isk wyróżniki tego sa-mego stempla pocztowego, podczas gdY w tym przypadku litera za cyfrą rzymską °marta za-pp Tnie

fcl. Dlatego wskazanym byłoby, by zbiory nasze wyąylane na wystawy zagraniczne ozu- pelnić opisano pod katem widza zagranicz- nego, np. womawianym przypadku przy każ-dej prtesylce z poszczególnego obozu p,odać Jego sannę lokalimeję (w zbiorach poswie-cen ych wylącznie korespondencji jenieckiej wskazanym byloby też podanie sokresu ist.

wylacznie polskich tekstem obco-jesYcznrm (takie braki też mioty miejsce).

Przytoczone wytej aspekty rzutujące na oce-nił zbiorów przez zagranicznych jurorów by. wają w jakiejś mierze niWelowane przez sidolu) polskich sędziów Dia omawianej wystawie pier-wotne oceny byty niższe>, ale tylko części..., bonie milenia to ogólnego wrageMa. A po-nadto — nie we wszystkich wystawach biorą udzial polscy sędziowie i wystawcy nie mogą na to liczy!. Tyki bardziej Powinni wziąć sobie do eksponaty

nr teres pedanci uwagi PrzYgokiwnioąc

wystaw zne. i pl- ski sędzia nie pomo

y że,

zagran Jeś liM Ale

nalży poefada mankamenty merytoryczne i kiedy Istnieje rozdżwięk między tezą, czy opisem, amam-rialem dokumentującym. Na przyklad — jeśli pragniemy. wykazać, iż w czasie I wojny iwia-mwej Polacy slutyli w armiach trzech paostw whorczyeb, to z eksponowanej koresponden. cli tolnierskiej fakt ten musi niezbicie wyni-kat (z typOwo polskiego nazwiska nadawcy względnie odblorey albo z treści pisanej po Polsku), a jeśli stdsowna dokumentacja zwi-duje się wewnątra lub na odwrocie przesylki, to niezbędne jest wówczas pokazanie fotokopii.

Przytoczonymi refleksjami dzielę się w przekonaniu, że mogą być użyteczne na-szym wystawcom na przysziość.

Jerzy Tokar

„MOSKWA 80"

Swoje zmagania olimpijskie filateliści--olimpijczycy uwieńczyli Wystawą Fila-telistyczną „MOSKWA '80", której orga-nizatorami z inicjatywy Klubu Zaintere-sowań PZF „Olimpijczyk" byli Okrąg Warszawski PZF oraz Klub Migdzyna-risclowej Prasy i Książki „Nowy Świat". Wystawa była czynna w salonie wysta-wowym KMP1K przy ul. Nowy Świat 15/17 w Warszawie, w dniach od- 12 lipca do 10 sierpnia 1980 r.

Otwarcia wystawy dokona] Prezes O/Warszawskiego PZF kol. B. Babom w obecności licznie przybyłych wystawców i zaproszonych gości, wśród których byli m.in. członkowie Zarządu O/Warszawskie-go PZF, przedstawiciele Polskiego Komi-tetu Olimpijskiego, redakcji dwutygodni-ka „Filatelista", Domu Kultury Radziec-kiej oraz liczni przedstawiciele radia, te-lewizji i prasy. W dniu otwarcia wysta-^ wę zwiedził również Prezes ZG PZF kol. H. Białek.

164

Witając gości, kol. Subocz nawiązał do okazji, jaką stwarzają igrzyska sporej rzeszy filatelistów, uprawiających tema-tykę olimpijską. Wspomniał również o udziale filatelistów polskich w wspiera-niu funduszu olimpijskiego wcale nieba-gatelnymi kwotami, pochodzącymi z do-płat do emisji Ministerstwa Łączności. Następnie podsumował całoroczną data-łaLność Klubu Zainteresowań PZF „Olim-pijczyk", który był inicjatorem i aktyw-nie uczestniczył w organizacji kilku wy-staw filatelistycznych o tematyce olim-pijskiej i sportowej w Warszawie, w okre-sie od lipca 1979 roku do lipca 1980 ro-ku: „Od Aten ... do Moskwy", .„50-lecie Akademii Wychowania Fizycznego", „H--lecie Polskiego Komitetu Olimpijskie-go" i „MOSKWA 80".

W wejściu na wystawę dominowały dwa akcenty — Igrzyska XXII Olimpia-dy — Moskwa 1980 udokumentowane już sporym materiałem oraz plakat upa-miętniający 30-lecie PZF. Tę wiośnie wystawę K. Z. „OLIMPIJCZYK" potrak-tował jako swój wkład w obchody tej rocznicy. Fragment wystawy przedstawia fot. 1.

Wystawa miała charakter propagandy, a poszczególne zbiory zostały wyselekcjo-nowane zgodnie z jej scenariuszem. Naj-większą grupę stanowiły zbiory o tema-tyce olimpijskiej (9 zbiorów). Mitologię, ceremonie i historię starożytnych olim-piad przedstawił J. Nowak (Kielce) W zbiorze „Olimpiady a filatelistyka", pod-budowanym rzadkimi walorami, doku-mentującymi wiernie interesujący plan zbioru. Zbiór ten zwracał również uwagą bardzo starannym opracowaniem graficz-nym. Kontynuację rysu historycznego i organizacje współczesnego olimpizmu można było prześledzić w zbiorze T. Iwaśki (Zabrze). Dalsze zbiory stanowiły w zasadzie dokumentację pocztowo-fila-telistyczną kolejnych igrzysk olimpijskich. Największe uznanie publiczności zdobył dawno nie wystawiany zbiór J. Kołpaka

fot. i

(Warszawa) — „Znaczki i kasowniki olim-pijskie", który na powierzchni 10 ekra-nów uazał różnorodną tematykę olim-pijską.

Z satysfakcją pragnę poinformować, że zbiór ten w ogłoszonym przez Komitet Organizacyjny konkursie, został wybrany przez zwiedzających jako zbiór nr 1 wystawy. Spośród osób głosujących na zbiór wylosowano zwycięzcę konkursu. Szczęście uśmiechnęło się do Ewy Wój-cik (lat 14) z Warszawy, której przeka-zano piękną nagrodę od Okręgu War-szawskiego PZF oraz upominki od PKOl.

Sporo uwagi skupiły zbiory prezentu-jące usterki na polskich znaczkach olim-pijskich wystawione przez J. Kołpaka —„Usterki na znaczkach polskich — Mel-bourne 1950" (4 ramy) oraz J. Kapkow-skiego (Warszawa) — „Innsbruck 1964—zbiór badawczy" (3 ramy). Przed tymi zbiorami można było zobaczyć wielu fi-latelistów z notatnikami.

W dziale poświęconym Sportowi pol-skiemu dominowały dwa najlepsze aktu-alnie zbiory krajowe, które wzajemnie uzupełniały się w najrzadszych walorach. Były to zbiory „Poczta Polska a sport. Zbiór specjalizowany" w nowym, intere-sującym opracowaniu A. Haraburdy (Siedlce) i dawno nie wystawiany zbiór „Sport w polskiej dokumentacji filate-listycznej", Z. Krążla (Warszawa). Osiąg-nięcia sportu polskiego przedstawił J. Kosmata (Warszawa).

Trzecią grupę stanowiły zbiory po-święcone dyscyplinom sportowym, wśród których największą grupę stanowiły spor-ty wodne. Trzy dyscypliny przedstawił R. Sabot (Warszawa) — „Sport pływac-ki", „Wioślarstwo" i „Kajakarstwo", a uzupełniał je zbiór Z. Wachowskiego (Bydgoszcz) — „żeglarstwo". Dziel ten zamykały dwa zbiory z Poznania „Lek-koatletyka" A, Leśnego oraz ,,Europejs-kie mistrzostwa sportowe" H. Konopiń-skiej. Ten ostatni zbiór dokumentuje przegląd najważniejszych wydarzeń spor-

165

towych na kontynencie europejskim. Oczekiwana z wielkim zainteresowaniem premiera zbioru „Mistrzostwa świata w Piłce nożnej" nie doszła do skutku ze względu na chorobę F. Bury. Można wy-razić nadzieję, że tak bogaty materiał zostanie wkrótce udostępniony innym fi-latelistom, gdyż ta najpopularniejsza dys-cyplina sportowa nie doczekała się od-powiedniego opracowania w naszym kra-ju.

Łącznie zaprezentowano 23 zbiory (w 125 ekranach) przedstawiające obecny po-

tad VS Tą

Fot. 2 KtIO S kiNA.(30 z0 ):' --

ziarn możliwości rodzimej filatelistyki o tematyce sportowej. Okazało się bo-wiem, że skompletowanie zbiorów przy określonej koncepcji tematycznej wysta-

wy jest trudne wobec wielu białych plant oraz monotonności przedstawiania i opra-cowywania zbiorów. Mimo tych trudnOści wystawie zapewniono odpowiednie zbio-ry i spełniła ona swoje założenia propa-gandowe.

Z okazji otwarcia wystawy, tj. w dniu 12.VII.1980 r. stosowano w UST War-szawa 1 oraz w stoisku pocztowym na terenie wystawy kasownik okolicznościo-wy z tekstem: „WYSTAWA FILATE-LISTYCZNA — MOSKWA 80" i pikto-gramem Igrzysk XXII Olimpiady (fot. 2). Komitet Organizacyjny wystawy wyko-nał, za zgodą Ministerstwa Łączności, na-druk okolicznościowy o treści ,.Wystawa Filatelistyczna MOSKWA 80, Warszawa 12.7.80" na karcie pocztowej, wydanej z okazji przelotu polskiej ekipy olimpij-skiej do Moskwy. Przedrukowana 4000 kart pocztowych.

W związku z igrzyskami olimpijskimi w Moskwie, staraniem członków K. Z. PZF „Olimpijczyk" ukazał się w dnia otwarcia wystawy okolicznościowy numer ,,Filatelisty", (11/1980), poświęcony głów-nie tematyce olimpijskiej i sportowej.

Roman Babul

12gtoszenia Sprzedamznaczki Izraela.

Kupię .aczki Węgier, Cn-chosMwo ch, Rumunii 240.- wane, cięte. rialbski, 09-649 Warszawa, Nowowiejska 4727.

(D-21

Kupię, wymienię, czyste se-rie Which, San Marino, lata 1845/35. Oddam kolonie angiel-skie. Płaszczyk, skr. poczt.'" Warszawa 1, (D-1a)

Kupno-wymiana znaczków wlosk.i. Dawne zna.k1 Reg no i Republika Italia oraz znaczki sprzed 1910 San Ma-rino i Mita dcl Vaticano. Te-lefonować w godzinach 1-16

wyjątkiem Sobót 1 niedziel, Warszawa, 20-14-29. (D-11)

Partnera do wymiany .....-ków temat kosmos i ]ostki polskiesmka Wolfgang Peter, kastr. 10, D-7910 Badan-13A den 24, RFN. (F-9)

Poszukuję partnerbw w Pol-sce do wymiany znaczków i bloków panstw arabskich 1 a f rykansklch. Mój adres: Iwa. nofrankowsk, Kujidszawa 92759, Musza Gerszzon, ZSRR. (F-11)

Kuplę znaczki 1A-1.713, listy, makulaturę, prOby, litwy Soodkowej, arlaCzki) 31, 93, 37, 49, M VII—M XI, ON 29—ON 30, ON I—ON III, ON

160, blok W1, Całostki GG. Kurcewicz, 41-907 Bytom, Pu- szkina 9/4. (0-19)

Kupię kasowane, czyste zna-czki pojedynczo raz serie Wietnamu i Korei

o—KRLD z

lat 1945-59. Takie listy. Krup-ski, Bohaterów Września 5/9, 31-020 Kraków. (F-14)

Kuple arkusze znaczków PRL 339-3,

0 1. loty balonowe

stankowskiMaja 9c/S, Go. retor Wlkp. (F-M

Sprzedam arkusze ,,Przed-borza". Kupię znaczki PMW oraz obozowe. norman, Al. Kościuszki P1 in 5, 90-419 Midi.

(F-34) Kuplę polskie banknoty oraz

akcje. Antoni szalkowski, 1. Berna 50, 53-394 Walbrzych.

(F-25) Kupię znaczki nie stemplo-

wane Polski 1944-1559 oraz aakusarl wg listy braków. Po-szukuję Stale znaczków, ka-sowników, całostek d

Szczere zbioru

„Kopernik''. Bogdan bi

zer-bowski, Marchlewskiego 27/55, 94-047 Łódź. (F-27)

Nawiążę wymianę znaczków tematycznych, starych pol-skich widokówek i monet. 11111colał Maślak, skrytka Pozo-towa 55, 21-4000 lwanotran• kowsk. ZSRR. (F-30)

Wymienię znaczki FDC, ZSRR na czyste, FDC, stem-ple Europa zachodnia, USA, Japonia. Języki angielski, nie-miecki, francuski, rosyjski.

Adam Margalis, 310-092 Char-ków, Szekspira 14/16. ZSRR.

(P-31)

KatMogi

gra niczne, bloki Paplesz odstanie najwięcej o-tetuJacenin. Sprzedam korzy-stnie znaczki kasowane Kuby, czyste Japonii, tematyczne Szejkanaty, kasowniki targo-we. poznań, Piękna MM.

(F-31)

Nawiążę kontakt wymienny znaczków I cal.tek w języku r.yjskirn i polskim. VVIacze-slaw Niekrasow, Leningrad 192201, P.O. Box 152. (F-M)

Siedemnaście oprawnych plotnern roczników — Filate-listy 0983-1979 pilnie sprze-dam. Chero., księgarnia Szczawnlea. (F-39)

Pierwsze znaczki Węgier. Rosy carskiej — łu- kowski, 32-900 olwleelin, Gór- nickiego 3. (F-37)

.,Filatolh lepiszcze omylenia odejmowalnie, beeśladowo znaczki, hawidy. Walali., skr. 275, 99-950 (F-95)

Poszukuje zczków poczty polatuch miast z I olny światowej — listy, kartki, ca-lostki 1 p0J.IY..e zn czka czyste i stemplowa.. Daję znaczki NRD, Niemcy z tery-toriami. Korespondencja w Języku nieml.klm. manfred Klaus, DUR — 1200 Frankfurt, Clara zetkin. Ring 44. (F-173)

168

notatki ze świata dolnym rogu koperty sloganem „Schreib ofter" (pisz częściej) Wyipada dodać, że ostatni raz w Austrii tej formy całostka (koperta ze znaczkiem) ukazała się 77 lat temu.

Niemieckie arkusiki „Dzień Znaczka"

-Poczta RFN wydała w 1979 r. znaczek na „Dzień Znaczka" w arkuSiku obejmu-jącym 10 maczków. Ta forma emisyjna spowodowała wielki popyt na ten ma-mek.

Zwyczajowo maczki okolicznościowe z dopłatą miały w RFN nakłady około 5 milionów sztuk. W tym wypadku pocz-ta nie ograniczyła nakładu i przez to sprzedała kilkadziesiąt milion!~ macz-ków z 50% dopłatą na cele badawcze hi-storii -poczty i popularyzacji filatelistyki.

Mada chwyciła, bo wydany w roku 1980 w podobnym układzie znaczek z tekstem „F1P KOPIGRESS ESSDN 1980", nabywa-ny jest przez wszystkich w arkusikach po 10 sztuk i nakład tej emisji przekro-czy przypuszczalnie 100 milionów. Pocz-ta RFN zroibila nie tylko wielki interes, ale zyskała jeszcze wiele słów uznania cd kolekcjonerów.

Pisz częściej

Poczta nasza od przeszło 20 lat, z po-czątkiem października, pomnażała liczbą naszych stempli z Tekstem „Tydzień pi-sania listów". ManotonnoSE tekstu nie spotkała się z uznaniem wśród filatelis-tów. W inny sposób zachęcają do pisania listów poczty RFN i Austrii. Niedawno Poczta RFN wydała całostkę ze sloganem „Schreib mai wieder" (pisz znowu). Ten chwyt Propagandowy podchwyciła Poczta Austrii, wydając w listopadzie wb.r. ko-pertę z nadrukowanym maczkiem za 4 sz z serii „krajobrazy" i umieszczonym w

Magazyn kopert tematycznych

Znana w Świecie filatelistycznym firma amreykańska Clyde J. Sarzin oferuje trzy miliony różnych kopert tematycznych. W rzucającym Się w oczy ogłoszeniu fir-ma podaje, ,je zaspokaja w tej dziedzinie każde życzenie zbieraczy. Wysyła nawet zestawy kopert do wyboru. Ostatnirn pro-duktem tej firmy są modne w Ameryce koperty metalizowane z nakładanymi ko-lorami.

ol-Fa

Międzynarodowa

Polsko-Czechosłowocka

WYSTAWA

„KŁODZKO 1000"

odbędzie się w dniach

23— 31.1/.1.981 r.

Adres Komitety Organizacyjnego:

57-300 Kłodzko 1, skr. poczt. 16

Reda Adres kcja Redakcji: ul. Widok 22, 00-022 Warszawa, tel. 27-10-LI. Artykutów nie wmówionych

nie zwraea. Wydawca: naw „Prasa-lksiaika-Ruch" — młodzieżowa Agencja Wydawnicza, ul. Koszyko-

wa k, 00-464 Warszawa. Telefony: 22.02.73; 21-21-23. Ogloszenia przyjmuje: Elifro Reklamy emsowej 3 Propagandy, W. Mokotowska I m 3, n p., 00-540 Warszawa, telefon 25-34-75, konto NBP 15 om Warszawa, nr 1123-101473-139-11.

Cena ociosze:S: 10 zł za mowo w ogłoszeniach drobnych. Cena prenumeraty krajowej: kwartalnie — 45 as, pokimanie — M al, rocznie — 132-2/. Prenumeratę na Imaj przyjmują oddzialy centrali kolnorratu Prasy i Wydawnictw RSW

„Prasa-wsiązka-Ruch" oraz urzędy pocztowe i doręczyciele w terminach: do 23.X1. na I kwar-tał, 3 półrocze roku następnego I cały taki da 10 E33dego mimlana poprzedzającego prenumeraty na pozostałe okresy roku.

Jednosłki gospodarki uspołecznionej, Instytucje, organizacje spolemno-polityczne W miejsce-wo4ciach, w których nie tria oddziałów RSW „Pra23-1C.Siężka-Ruch" oraz prenumeratorzy indywiduami zamawiają prenumeratą w urzędach pocztowych lub u doręmycielt.

Prenumerata ze nietefuern wysyłki za granicą, w terminach jak dla prenumeraty kratowej przyjmuje BRYJ -Prasa-Książka-Raeh'i, Centrala Kolnoortatu Prasy I Wydawnictw, ul. Towa- rowa 23, 00-953 Warszawa, konto NBP XV OfWarszawa, 1153-302045-109-11. Prenumerata ze doceniam wysyłki za «ramie, jest droZsza od prenumeraty krajowei o.50% dla zleceniodawców Mdywidualnych i o NO% dla zlecających Malyteeji I wkładów urany.

Egzemplarze zdezalcloałizowane na uprzednie pisemne zamówienie, wysyca C1CPIW, 00-837 Warszawa, ul. Towarowa 32.

Nakład 13.590. Objętość 1 :„T ark, Format 122. Papier Ilu., V kl., 70 g, 10X100. RSW Wici, Grat. W-wa, ul. Srebrna in, wrn. 50-31(0. 1.-1413. INDEKS MOT,