1

VI Historicus (szkolny konkurs historyczny 2013/2014)

1. (5p.) Podpisz portret; najdokładniej

nazwij postać- imię/imiona, numer,

przydomek.

A. ......……………………………….

B. …………………………………….

C. …………………………………….

D. …………………………………….

E. …………………………………….

2. (4 p.) Podaj kolejność wydarzeń: A. Nieszpory sycylijskie…………

B. Noc długich noży……………...

C. 18 brumaire'a roku VIII……….

D. Herbatka bostońska……………

E. Cud domu brandenburskiego….

F. Noc św. Bartłomieja, zwana

również krwawym weselem

paryskim………………………

G. Pucz piwiarniany……………...

H. II Defenestracja praska………..

2

3. (4 p.)Podaj odpowiednią nazwę: A. Funkcjonująca w średniowiecznym

systemie prawa feudalnego forma

własności nieruchomości. Była to

ziemia stanowiąca nieograniczoną własność, wolną od zobowiązań i ciężarów feudalnych, czym różniła się od lenna. Nazywana również własnością bezwarunkową oraz

własnością dziedziczną- …..……………………………………

………………………..........................

B. Wysoki urząd w wielu państwach

starożytnej Grecji. Urząd ten wywodził

się z czasów królewskich, a spotykany

był potem w wielu państwach.

Najbardziej znana jest jednak ta

instytucja w Atenach. Po reformach

Klejstenesa nazwą tą oznaczano

urzędującą w danym okresie część rady. W ramach bule 1/10 jej

członków, tzn. 50 członków z każdej

fyli-

………………………………………

………………………………………

C. Dawna nazwa folwarku bez włościan

lub gruntu bezprawnie oderwanego od

majątku ziemskiego. W Pacta conventa

jest to określenie ziemi, która została

stracona przez Rzeczpospolitą Obojga

Narodów w trakcie jej wojen z lat

1648–1709. Królowie polscy zostali

zobowiązani w pactach do odzyskania

tych ziem-

…………………………….…………

……………………………………….

D. Był to masowy i radykalny ruch

polityczny istniejący na przestrzeni lat

1836-49 w Wielkiej Brytanii, który

zmierzał do wprowadzenia

demokratycznych zmian w systemie

wyborczym oraz poprawy sytuacji

ekonomicznej robotników-

………………………………………...

………………………….......................

4. (4 p.) Uzupełnij:

A. ……………………………………

………………..to olbrzymie sumy,

jakie Księstwo Warszawskie było

winne Napoleonowi (ok. 20 mln

franków).

B. ……………………………………

……………………..to zwycięstwo

osiągnięte nadmiernym kosztem,

np. z dużymi stratami w ludziach i

sprzęcie wojennym, które są nieproporcjonalne do osiągniętych

efektów. Nazwa pochodzi od

imienia króla Epiru, który w III w.

p.n.e. toczył wojnę z Rzymem i

jego okupionej dużymi stratami,

wygranej w bitwie pod Ausculum

w roku 279 p.n.e.

C. ……………………………………

……………...to termin określający

wydarzenia, które przypadły pod

koniec 1989 roku w Europie

Środkowo-Wschodniej, związane z

obaleniem ustroju

komunistycznego w krajach tej

części świata.

D. ………………………………………

…………...to przenośnie: wyrok losu,

niebezpieczeństwo, zagrożenie

nieubłaganie wiszące nad człowiekiem.

Określenie wywodzi się od losu, jaki

spotkał, dworzanina tyrana Syrakuz -

Dionizjosa Starszego. Dionizjos, chcąc

unaocznić swój los schlebiającemu mu

dworzaninowi, który nazywał go

najszczęśliwszym ze śmiertelników,

zaproponował pochlebcy, aby ten na

jeden dzień wcielił się w jego rolę, pozwolił mu nawet położyć się na

swoim złotym łożu w pełnej przepychu

komnacie i ucztować. 5. (5p.)Podaj polskie tłumaczenie:

A. Mane, tekel, fares (hebr.) -

.........................................................

.........................................................

według przekazu biblijnego

przepowiednia, napisana

tajemniczą ręką, która pojawić się miała na ścianie pałacu

3

babilońskiego władcy Baltazara

podczas wydanej przez niego uczty.

B. Veni, vidi, vici (łac.) - …………….

……………………………………

…………………………………….

według Plutarcha i Swetoniusza

tymi słowami Gajusz Juliusz Cezar

przekazał (47 p.n.e.) senatowi

wiadomość o swym zwycięstwie

nad Farnakesem II, królem Pontu,

w bitwie pod Zelą. C. Divide et impera- …………………

……………………………………

……………………………………

stara i praktyczna zasada rządzenia

polegająca na wzniecaniu

wewnętrznych konfliktów na

podbitych terenach i występowaniu

jako rozjemca zwaśnionych stron.

Jako pierwsi zastosowali ją Rzymianie na Półwyspie

Apenińskim (podpisywali umowy

między podbitymi ludami,

zwanymi odtąd

"sprzymierzeńcami", a

sprzymierzeńcom nie wolno było

podpisywać umów między sobą, przez to prowincje nie mogły się zjednoczyć, aby pokonać Rzymian).

D. Amicus Plato, sed magis amica

veritas- ……………………………

……………………………………

……………………………………

……………………………………

Autorstwo maksymy przypisuje się Arystotelesowi jako parafrazę zdania z jego Etyki

nikomachejskiej: gdy jedno i drugie

jest drogie, obowiązek nakazuje

wyżej cenić prawdę (aniżeli

przyjaciół).

E. Galilaee, vicisti-…………………...

……………………………………

……………………………………

ostatnie słowa Juliana Apostaty,

cesarza z rodu Konstantyna, w

chwili śmierci w 363r.

6. (5p.) Jakie więzi pokrewieństwa

łączyły królów?

Ludwika XVI- Ludwika XVIII- Karola X:

……………………………………………

…………………………………………….

Jakie? Zygmunta II Augusta- Annę Jagiellonkę- Zygmunta III Wazę- Jan II

Zygmunt Zápolyę: ………………………..

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

…………………………………………….

7. (3p.)Podaj tytuł mapy. ( co

przedstawia?)

……………………………………………

…………….………………………………

8. (1p.) Oznaki i symbole władzy

monarszej, królewskiej, jak:

korona, berło, jabłko itp. nazywa

się również ……………………….

4

9. (6p.) Połącz postacie z

wydarzeniami; wpisz numer

wydarzenia przy postaci:

A. Hannibal………………………

B. Książę Juan de Austria……….

C. Piotr I Wielki………………….

D. Wercyngetoryks……………….

E. Gustaw II Adolf……………….

F. Võ Nguyên Giáp………………

1. Bitwa nad Jeziorem

Trazymeńskim

2. Ofensywa Tết 3. Bitwa pod Lepanto

4. Bitwa pod Połtawą 5. Bitwa pod Alezją 6. Walki o Guadalcanal

7. Bitwa pod Lützen

10. (2p.)Spośród wymienionych

wydarzeń wybierz dwa

najwcześniejsze. Obok pierwszego

chronologicznie wydarzenia wpisz

literę A, obok drugiego literę B:

1. Bitwa pod Akcjum…………….

2. Ustanowienie trybuna

ludowego……………………...

3. Bitwa pod Leuktrami…………

4. Śmierć Peryklesa……………...

5. Bitwa pod Maratonem………...

6. Bitwa pod Issos………………..

7. Prawo dwunastu tablic………...

11. (5p.) Podpisz obrazek:

A. ……………………………………

…………………………………….

B. ……………………………………

…………………………………….

C. ……………………………………

…………………………………….

D. ……………………………………

……………………………………

E. ……………………………………

……………………………………

5

12. (4p.) Kogo przedstawia rysunek? Podaj

epokę oraz krótko scharakteryzuj postać.

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

……………………………………………

13. (8p.) Podaj tytuł obrazu oraz autora

(imię i nazwisko)

A. ……………………………………

……………………………………

……………………………………

B. ……………………………………

…………………………………….

…………………………………….

C. ……………………………………

……………………………………

…………………………………….

D. ……………………………………

……………………………………

……………………………………

14. (4p.) Karykatura ta jest

komentarzem do dwóch wydarzeń

6

historycznych. Podaj ich daty

(dokładne) i krótko nazwij je.

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

15. (4p.) Połącz cytaty z osobami.

Wpisz obok wypowiedzi numer postaci:

A. Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja skrwawiona w

wojnach na pewno na pokój zasługuje. Ale

pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego

świata ma swoją cenę wysoką, ale

wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia

pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko

rzecz w życiu ludzi, narodów i państw,

która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor.

……………………………………………

B. Każdy prowokator czy

szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie

pewien, że mu tę rękę władza odrąbie w

interesie klasy robotniczej, w interesie

chłopstwa pracującego i inteligencji, w

interesie walki o podnoszenie stopy

życiowej ludności, w interesie dalszej

demokratyzacji naszego życia, w interesie

naszej Ojczyzny. ………………………….

C. Żołnierze! Spotkał was ten

zaszczy niezmierny, że pierwsi pójdziecie

do Królestwa i przestąpicie granicę rosyjskiego zaboru, jako czołowa kolumna

wojska polskiego, idącego walczyć za

oswobodzenie Ojczyzny. Wszyscy

jesteście równi wobec ofiar, jakie ponieść macie. Wszyscy jesteście żołnierzami. Nie

naznaczam szarż, każę tylko

doświadczeńszym wśród Was pełnić funkcje dowódców. Szarże uzyskacie w

bitwach. Każdy z was może zostać oficerem, jak również każdy oficer może

znów zejść do szeregowców, czego oby nie

było… Patrzę na was, jako na kadry, z

których rozwinąć się ma przyszła armia

polska i pozdrawiam Was, jako pierwszą kadrową kompanię………………………

D. Jeśli nam pomożecie, to sądzę, że ten cel uda nam się wspólnie osiągnąć... Jak? Pomożecie?... No……………………

1. Józef Piłsudski

2. Józef Haller

3. Edward Gierek

4. Józef Cyrankiewicz

5. Józef Beck

16. (2p.) Przeanalizuj dane statystyczne

i wykonaj polecenia A i B. Tabela. Zaludnienie Wielkopolski, Małopolski i

Mazowsza w latach 1580–1700

Rok Liczba

mieszkańców

w tysiącach

Liczba

mieszkańców

na km2

1580 3100 21,3

1650 3830 26,3

1660 2900 19,9

1700 3250 22,3 Na podstawie: A. Mączak, Problemy gospodarcze,

[w:] Polska XVII wieku, Warszawa 1977, s. 95

A. Podaj rok, w którym zaludnienie

Wielkopolski, Małopolski i Mazowsza

było najmniejsze.

.....................................................................

B. Podkreśl właściwą odpowiedź. Wydarzenie, które miało wpływ na

zaludnienie tych ziem we wskazanym

przez Ciebie roku to:

1. wojna trzynastoletnia.

2. ostatnia wojna z Zakonem Krzyżackim.

3. potop szwedzki.

4. druga wojna północna.

7

17. (4p.) Podaj kolejność wydarzeń. Wpisz obok kolejność od

najdawniejszego.

A. Konkordat wormacki……

B. Bitwa pod Cuszimą………..

C. Koliszczyzna………………

D. Bitwa na Kosowym

Polu………………………..

E. Upadek dynastii Qing……..

F. Bitwa pod Azincourt………

G. Pokój westfalski…………...

H. Sobór trydencki……………

18. (3p.) Obok zdania wpisz: prawda

(P) lub fałsz (F).

A. Bezprym był synem Bolesława

Chrobrego…………………………

B. Utrakwiści to odłam religijny

kwakrów…………………………..

C. „Moskiewska pożyczka” to pomoc

dla komunistów w Czechosłowacji

w 1968r……………………………

D. Ikonodulia to oddawanie czci

ikonom, obrazom, wizerunkom

bóstwa i symbolom rzeczy

świętych…………………………...

E. Gibelini i Gwelfowie to

stronnictwa polityczne

rywalizujące we Włoszech między

XII a XIII wiekiem, głównie w

okresie zmagań cesarza Fryderyka

II z papiestwem……………………

F. Zwierciadło saskie to opis życia

średniowiecznego

chłopstwa………………………….

19. (5p.) Po biogramie rozpoznaj kto

jest? Podaj imię i nazwisko.

A. Polski i francuski generał, jakobin

polski, członek Rady Najwyższej

Narodowej w czasie insurekcji

kościuszkowskiej, pierwszy namiestnik

Królestwa Polskiego, senator wojewoda

Królestwa Polskiego w 1815, to

……………………………………………

…………………………………………….

B. Książę, hetman wielki litewski od

1497 do swej śmierci w 1530r., wojewoda

trocki od 1522, kasztelan wileński od

1511. Odniósł wiele zwycięstw, m. in. pod

Orszą w 1514, to ………………………….

……………………………………….........

C. Kapłan katolicki, uczony, prawnik,

pisarz religijny i prawno-polityczny,

obrońca interesów Polski w sporach z

Krzyżakami. Brał udział w soborze w

Konstancji (1414-1418), gdzie wystąpił z

traktatem o władzy papieża i cesarza

(Tractatus de potestate papae et

imperatoris respectu infidelium), w którym

postawił tezę o możliwości pokojowego

współistnienia państw chrześcijańskich i

pogan, to …………………………………

…………………………………………….

D. Polski polityk, publicysta

polityczny, Minister Spraw Zagranicznych,

poseł na Sejm Ustawodawczy RP oraz II i

III Dumy. Współzałożyciel Narodowej

Demokracji (endecji, ruchu narodowego),

główny jego ideolog. Polski działacz

niepodległościowy, postulujący w

pierwszym etapie zjednoczenie wszystkich

ziem polskich i uzyskanie autonomii w

ramach Imperium Rosyjskiego, a później

odzyskanie niepodległości w oparciu o

sojusz z Rosją i ententą, zaś w opozycji do

państw centralnych, to……………………

…………………………………………….

E. biskup krakowski (w l. 1208-1218),

związany z kancelarią księcia Kazimierza

Sprawiedliwego. Autor Kroniki polskiej,

drugiego tego typu utworu w dziejach

polskiej historiografii. Od 1764

błogosławiony Kościoła

rzymskokatolickiego, patron diecezji

sandomierskiej, to ………………………

……………………………………………

20. (2p.) Nazwij ten symbol. Podaj co

oznacza.

……………………………………………

……………………………………………

…………………………………………….

8

21. (4p.) Słynne kobiety- podpisz, imię i nazwisko (imię)

A. ……………………………………

……………………………………

B. ……………………………………

……………………………………

C. ……………………………………

……………………………………

D. ……………………………………

…………………………………….

22. (3p.) Podaj nazwę. Potoczna nazwa powstałej w 1954

organizacji młodzieżowej, nazwanej od

pseudonimu Karola Świerczewskiego,

a następnie – już w ramach Związku

Harcerstwa Polskiego. Jednym z

założycieli był Jacek Kuroń. A. ....………………………………...

Subkultura młodzieżowa funkcjonująca

w Polsce do końca lat 50. XX w.

Słowo to określa polski odpowiednik

amerykańskiego bitnika,

charakteryzujący człowieka

niestosującego się do narzucanych

norm, buntującego się wobec

rzeczywistości. W Polsce wraz z walką z szarą rzeczywistością PRL-u

wchodziła również walka polityczna.

B. ……………………………………

Potoczne określenie darmowego

posiłku, jaki był wydawany na

ulicach Warszawy biednym

mieszkańcom miasta, m.in.

osobiście przez ministra pracy i

polityki społecznej na początku lat

90. XX wieku. Posiłkiem tym była

grochówka. Następnie wyraz ten

stał się synonimem zasiłku dla

bezrobotnych.

C. …………………………………….