Vademecum Polaków we Włoszech niezbędnikemigranta · pracy, jak założyć własną...

28
Jedynym wymogiem formalnym związanym z pobytem we Włoszech maksymalnie przez okres do trzech miesięcy jest dopełnienie obowiązku meldunkowego w ciągu 48 godzin od momentu przyjazdu. Ten, kto pragnie podjąć pracę zarobkową, studia lub z innych powodów che pozostać tu na dłużej musi wpisać się do rejestru mieszkańców strona II Każdy, kto jest niezadowolony z decyzji administracyjnej, może jej treść kwestionować, odwołując się bezpośrednio do organu, który wydał decyzję, organu wyższego stopnia lub odwołując się na drodze sądowej w Regionalnym Sądzie Administracyjnym. Ponadto istnieje możliwość weryfikacji takich decyzji w trybie nadzwyczajnym strona V Prawa pobytowe obywateli polskich Jak odwołać się od decyzji administracyjnych Co zrobić, żeby pracować i studiować Urzędnicy bywają omylni © photoxpress.com Legalizacja pobytu we Włoszech Nr 1 / 1- 15 WRZEŚNIA 2012 Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” niezbędnik emigranta Vademecum Polaków we Włoszech EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy Historia Polskiego Cmentarza Wojskowego w Casamassima Nekropolia w Casamassima to jeden z pięciu polskich cmentarzy wojennych we Włoszech strona VI Prezentacja prężnie działających polskich stowarzyszeń w Lombardii Przedstawiamy: Związek Polaków w Mediolanie oraz Polsko-Włoskie Koło Kulturalne w Lombardii strona 11 Pracować we Włoszech Dowiecie się: jakie są podstawowe zasa- dy nawiązania i wygaśnięcia stosunku pracy, jak założyć własną działalność gospodarczą, jak naliczane są pensje we Włoszech oraz gdzie uzyskać pomoc w przypadku sporu z pracodawcą Pytania i odpowiedzi Eksperci współpracujący z najpopular- niejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpo- wiedzą na pytania naszych czytelników dotyczące problemów związanych z pracą we Włoszech PONADTO W TyM NUMERzE: W NASTęPNyM NUMERzE: Nie taka straszna włoska biurokracja, jak ja maluja, ,

Transcript of Vademecum Polaków we Włoszech niezbędnikemigranta · pracy, jak założyć własną...

Jedynym wymogiem formalnym związanym z pobytem we Włoszech maksymalnie przez okres do trzech miesięcy jest dopełnienie obowiązku meldunkowego w ciągu 48 godzin od momentu przyjazdu. Ten, kto pragnie podjąć pracę zarobkową, studia lub z innych powodów che pozostać tu na dłużej musi wpisać się do rejestru mieszkańców

strona II

Każdy, kto jest niezadowolony z decyzji administracyjnej, może jej treść kwestionować, odwołując się bezpośrednio do organu, który wydał decyzję, organu wyższego stopnia lub odwołując się na drodze sądowej w Regionalnym Sądzie Administracyjnym. Ponadto istnieje możliwość weryfikacji takich decyzji w trybie nadzwyczajnym

strona V

Prawa pobytowe obywateli polskich

Jak odwołać się od decyzji administracyjnych

Co zrobić, żeby pracować i studiować Urzędnicy bywają omylni©

pho

toxp

ress

.com

Legalizacja pobytu we Włoszech

Nr 1 / 1- 15 WRZEŚNIA 2012 Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”

niezbędnikemigrantaVademecum Polaków we Włoszech

EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy

Historia Polskiego Cmentarza Wojskowego w Casamassima

Nekropolia w Casamassima to jeden z pięciu polskich cmentarzy wojennych we Włoszech

strona VI

Prezentacja prężnie działających polskich stowarzyszeń w Lombardii

Przedstawiamy: Związek Polaków w Mediolanie oraz Polsko-Włoskie Koło Kulturalne w Lombardii

strona 11

Pracować we Włoszech

Dowiecie się: jakie są podstawowe zasa-dy nawiązania i wygaśnięcia stosunku pracy, jak założyć własną działalność gospodarczą, jak naliczane są pensje we Włoszech oraz gdzie uzyskać pomoc w przypadku sporu z pracodawcą

Pytania i odpowiedzi

Eksperci współpracujący z najpopular-niejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpo-wiedzą na pytania naszych czytelników dotyczące problemów związanych z pracą we Włoszech

PONADTO W TyM NUMERzE: W NASTęPNyM NUMERzE:

Nie taka straszna włoska biurokracja,

jak ja maluja,,

Nr 16 / 1-15 września 2012 II

Obywatele krajów należących do Unii Europejskiej mogą legal-nie przebywać na terytorium

Republiki Włoskiej nawet, jeśli nie studiu-ją tu, ani nie pracują, o ile posiadają okre-śloną przez prawo minimalną wysokość środków finansowych, niezbędną do utrzy-mania się we Włoszech. Za wystarczającą kwotę, wskazywaną jako niezbędne mini-mum, uznaje się równowartość zasiłku socjalnego (assegno sociale). Stawkę tę co roku wylicza Istituto Nazionale della Previdenza Sociale (INPS), czyli zakład ubezpieczeń społecznych. W 2012 roku minimalny roczny dochód wynosi 5.577 euro.

Dokumentami potwierdzającymi posia-danie ww. wymaganych zasobów są m.in. zaświadczenie o pobieraniu emerytury, roczna deklaracja podatkowa, informacja o posiadanych papierach wartościowych oraz środkach zgromadzonych na ksią-żeczkach oszczędnościowych i kontach bankowych.

Warto wiedzieć:Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta

Republiki nr 445 z dnia 28 grudnia 2000 r. możliwe jest tzw. samozaświadczanie (autodichiarazione) posiadanych zasobów materialnych.

W przypadku, kiedy zamierzamy udo-

kumentować posiadane środki finansowe poprzez oświadczenie własne, musimy pamiętać, iż zawarte w nim informacje muszą być na tyle dokładne, aby umożli-wić dokonanie kontroli posiadanych zaso-bów przez odpowiednie włoskie urzędy.

Obywatele UE pracujący we Włoszech i to zarówno pracownicy etatowi, jak i prowadzący własną działalność zachowują prawo do pobytu we Włoszech przekra-czającego 3 miesiące, jeżeli:

- ich aktywność zawodowa została zatrzymana z powodu choroby lub wypad-ku;

- obywatel, który po roku pracy we Włoszech utracił ją nie ze swojej winy lub któremu po roku wygasła umowa o pracę i stał się bezrobotnym, oraz taki, który zarejestrował się w rejonowym centro per l'impiego (urzędzie dla bezrobotnych);

- obywatel uczęszczający na szkolenia zawodowe (corsi di formazione professio-nale). (ms, dw)

Informacje ogólne dotyczące praw pobytowych we Włoszech Obywatelom polskim, podobnie jak wszystkim obywatelom państw należących do Unii Europejskiej, przysługuje prawo do swobodnego przemieszczania się po wszystkich krajach UE, bez potrzeby posiadania wizy wjazdowej. Jedynym wymogiem jest obowiązek posiadania przy sobie dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby wjeżdżającej (dowód lub paszport).

Pobyt do trzech miesięcy we Włoszech Obywatel polski zamierzający pozostać we Włoszech maksymalnie przez okres do 3 miesięcy nie musi spełniać żadnych szczególnych formalności, poza spełnie-niem obowiązku meldunkowego w ciągu 48 godzin od momentu przyjazdu.Należy jednak pamiętać, że każdy obywa-tel jest zobowiązany posiadać dokument tożsamości: ważny paszport lub dowód osobisty.

Obowiązek meldunkowyPobyt każdego cudzoziemca we Włoszech musi zostać zgłoszony policji w ciągu 48 godzin od jego przyjazdu. Pobyt osób zakwaterowanych w ośrodkach tury-stycznych (hotelach, pensjonatach i na campingach) zgłasza ich administracja.W przypadku osób będących gośćmi osób

prywatnych lub wynajmujących miesz-kanie obowiązku meldunkowego musi dopełnić właściciel mieszkania lub osoba w nim zamieszkała.

Pobyt powyżej trzech miesięcyObywatel polski zamierzający pozostać na terenie Republiki Włoskiej przez ponad 3 miesiące zobowiązany jest wystąpić o wpis do rejestru mieszkańców (iscrizione anagrafica) do urzędu gminy (Ufficio del Comune) w miejscu swoje-go pobytu.Aby uzyskać ww. wpis, należy spełnić warunki określone przez prawo pobytowe.

Pobyt ze względu na pracę lub prowadzenie działalności gospodar-czej na terenie WłochAby uzyskać ww. wpis do rejestru mieszkańców (attestazione di iscrizione anagrafica), należy przedłożyć dokument potwierdza-jący legalne zatrudnienie lub prowadze-nie zarejestrowanej działalności gospo-darczej w Republice Włoskiej.

Pobyt ze względu na naukę Należy przedłożyć dokumenty potwier-

dzające naukę w zarejestrowanych szko-łach lub ośrodkach kształcenia oraz posia-danie środków finansowych (w wysoko-ści określonej przez prawo) na pokrycie kosztów utrzymania we Włoszech siebie i swojej najbliższej rodziny, ubezpiecze-nia zdrowotnego obejmującego ewentu-alną konieczność leczenia we Włoszech. Minimalną wymaganą kwotą w 2012 roku jest suma 5.577 euro.

Pobyt turystycznyNależy przedłożyć doku-menty poświadczają-ce posiadanie środków finansowych (w wysokości określonej przez prawo) na pokrycie kosztów utrzy-mania we Włoszech siebie i swojej najbliższej rodziny, ubezpieczenia zdrowotne-go obejmującego ewentu-alną konieczność leczenia we Włoszech. Minimalną wymaganą kwotą w 2012

roku jest suma 5.577 euro.

Dokumenty stwierdzające posiadanie wymaganych środków finansowych to m.in.: zaświadczenie o pobieraniu emerytury, roczna deklaracja dochodowa, informacje o posiadanych papierach wartościowych,

wyciąg z konta bankowego, książeczki oszczędnościowe.

Praca sezonowaObywatel polski pragnący pozostać we Włoszech tylko na czas związany z wyko-nywaną pracą sezonową, może wpisać się do rejestru mieszkańców tymczasowych. By uzyskać zaświadczenie wpisu tymcza-sowego, pracownik sezonowy powinien przedstawić:- ważną umowę o pracę lub deklara-cję pracodawcy, że zamierza zatrudnić wnioskodawcę (lettera di assunzione) lub dokument potwierdzający zgłoszenie zatrudnienia wysłane do biura pośred-nictwa pracy (comunicazione al centro per l’impiego);- polski ważny paszport lub dowód oso-bisty; - codice fiscale, czyli włoski numer identyfikacji podatkowej wydany przez Agenzia delle Entrate;- podanie o wpis tymczasowy.

Wpis do rejestru mieszkańców tymczaso-wych wygasa najpóźniej po upływie roku od daty jego dokonania.

Dokumenty wymagane przy składaniu podania o attestazione di soggiorno:

Pobyt każdego cudzoziemca we Włoszech

musi zostać zgłoszony policji w ciągu 48 godzin

od jego przyjazdu.

Pobyt we Włoszech z innych powodówPrawo do legalnego pobytu we Włoszech przez okres przekraczający 3 miesiące przysługuje również w szczególnych sytuacjach osobom, które nie pracują, ani nie studiują we Włoszech.

Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”.

© p

hoto

xpre

ss.c

om

Nr 16 / 1-15 września 2012III

Obywatel polski, który uzyskał wpis do rejestru osób zameldowanych, tj. otrzymał attestazione di soggiorno wydane przez terytorialne Biuro Ewidencji Ludności (Ufficio Anagrafe), może również zalegali-zować pobyt najbliższych członków swojej rodziny. Zgodnie z przepisami prawa naj-bliższymi członkami rodziny są: małżonek i dzieci do 21 roku życia lub starsze, o ile pozostają na utrzymaniu rodziców, a także rodzice i teściowie.

Należy jednak pamiętać, że obywatel pragnący zarejestrować członków swojej rodziny musi posiadać określone ustawo-wo zasoby materialne pozwalające na ich utrzymanie we Włoszech.

Poniżej przedstawiamy minimalne środki finansowe (stawka określona przez INPS na 2012 rok), które należy udokumentować, aby zalegalizować pobyt rodzi-ny:

• 5.577 euro - wnioskodawca + 1 członek rodziny• 11.154 euro - wnioskodawca + 2 lub 3 członków rodziny• 16.731 euro - wnioskodawca + 4 i więcej członków rodziny Warto wiedzieć:Przy wpisie do rejestru osób zameldowanych nie ma znaczenia narodowość

członków rodziny, zatem obywatel Polski może zalegalizować pobyt we Włoszech członków rodziny, nawet jeśli nie posiadają oni obywatelstwa UE.

M.S. i D.W

Pracownicy etatowi (lavoratori diPendenti):- zaświadczenie o zatrudnieniu z Centro per l’impiego (comunicazione di assun-zione del centro per l'impiego); - zaświadczenie o zapisaniu się do zakła-du ubezpieczeń społecznych (certificato di iscrizione all'INPS);- karta przychodów z ostatniego miesiąca (busta paga recente);- pokwitowanie uiszczenia składek INPS (ricevuta di versamento dei contributi all'INPS); - umowa o pracę zawierająca numery identyfikacyjne INPS i INAIL (contratto di lavoro contenente i numeri identifica-tivi INPS e INAIL).

Pracownicy Prowadzący własną działal-ność gosPodarczą we włoszech (lavorato-ri autonomi):- zaświadczenie o wpisaniu do Izby Handlowej (certificato di iscrizione alla Camera di Commercio); - zaświadczenie o nadaniu numeru par-tita IVA przez urząd skarbowy (attesta-zione di attribuzione della partita IVA da parte dell'Agenzia delle Entrate);- w przypadku wykonawców wolnych zawodów niezbędne jest zaświadczenie o przynależności do zrzeszenia wyko-nawców danego zawodu (certificato di iscrizione al relativo).

studenci: - dokument potwierdzający bycie słucha-czem publicznej lub prywatnej uczelni (documentazione attestante l'iscrizione presso un istituto pubblico o privato rico-nosciuto); - ubezpieczenie zdrowotnie na co naj-mniej rok, uwzględniające leczenie na terytorium całego kraju;- dokument potwierdzający posiada-nie określonej przez prawo minimal-nej kwoty, niezbędnej do utrzymania się we Włoszech, np. wyciąg bankowy (documentazione dalla quale risulti disponibilità di risorse economiche suf-ficienti al soggiorno).

Mascia SalvatoreDanuta Wojtaszczyk

Obywatel pragnący pozostać we Włoszech

tylko na czas pracy sezonowej może wpisać się

do rejestru mieszkańców tymczasowych.

Diritto di soggiorno permanete, czyli prawo do stałego pobytu

Legalizacja pobytu członków rodziny

Zasady wydawania attestazione di soggiorno reguluje dekret: D.Lgs n. 30 del 2007, a w szczególności artykuły 14, 15 i 16. Dokument ten stanowi w praktyce potwierdzenie legalizacji pobytu we Włoszech na stałe.

Prawo do otrzymania attesta-zione di soggiorno permanente przysługuje obywatelom UE, któ-rzy mają udokumentowane 5 lat pobytu we Włoszech (posiadają residenza od co najmniej 5 lat).

Prawo to traci się w momencie opuszczenia kraju na okres przekraczający 2 lata.

Warto wiedzieć: Każdy, kto nabył prawo do stałego pobytu we Włoszech, nie podlega

wymaganiom stawianym imigrantom, którzy po raz pierwszy składają podanie o attestazione di soggiorno, co oznacza, że mają prawo pobytu bez względu na ich sytuację zawodową i zdolność finansową.

Szczególne sytuacje, kiedy przysługuje permesso permanente Artykuł 15 cytowanego wyżej dekretu stanowi, że prawo do stałego poby-

tu we Włoszech przysługuje także osobie, która przebywa we Włoszech od mniej niż 5 lat, jeżeli:

- legalnie pracowała we Włoszech (na etacie lub prowadząc własną dzia-łalność) i osiągnęła wiek emerytalny;

- jest pracownikiem etatowym, który przeszedł na wcześniejszą emerytu-rę (pod warunkiem, że mieszka we Włoszech od co najmniej 3 lat i pracował przez ostatnie 12 miesięcy);

- przebywa legalnie we Włoszech od co najmniej 2 lat i przysługuje jej renta inwalidzka z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;

- przez 3 lata legalnie pracowała we Włoszech, po czym wyjechała do pracy do innego kraju UE, przy czym miejscem jej stałego zameldowania pozostają Włochy.

Andrea De Rossioprac .D.W

Zdarza się, że terytorialne Biuro Ewidencji Ludności (Ufficio Anagrafe) odmawia wpisu do rejestru obywatelom, którzy pragną pozostać we Włoszech na okres przekraczający 3 miesiące.

Najczęstszym powodem odmowy jest złożenie niekompletnej dokumen-tacji potwierdzającej posiadanie prawa

do legalnego pobytu na czas dłuższy niż kwartał roku. Zdarza się jednak, iż odmowna decyzja jest wynikiem błędu urzędnika analizującego wniosek. Od decyzji odmownej można się odwołać na drodze postępowania administracyj-nego lub sądowego. Szerzej na ten temat piszemy w artykule na str. V.

Niespełnienie wymogów pobytowych

W przypadku niespełnienia przez obywatela polskiego warunków dotyczących pobytu we Włoszech terytorialne Ufficio Anagrafe odmawia jego rejestracji.

Jak otrzymać Codice Fiscale?Jednym z dokumentów niezbędnych do uzyskania wpisu do rejestru osób zameldowanych we Włoszech, a także do podjęcia zatrudnienia i uzyskania dostępu do świadczeń publicznej służby zdrowia jest Codice Fiscale. Jest to jedna z pierwszych formalności, jakich należy dokonać po przyjeździe do Włoch.

Codice Fiscale jest zarazem numerem identyfikacji podatkowej, jak i ewidencyjnym w spisie ludności.

Kod ten składa się z 16 znaków alfanumerycznych. Pierwsze 15 zawiera informacje dotyczące imienia, nazwiska, daty i miejsca urodzenia, a 16 znak to litera kontrolująca, wybrana na zasadzie algorytmu z pierwszych 15 znaków.

Codice Fiscale nadawane jest w urzędach Agenzia delle Entrate, po wypełnieniu odpowiedniego formularza i okazaniu ważnego dowodu osobistego lub paszportu.Procedura jest bezpłatna, a numer zostaje nadany automatycznie i od ręki. Do uzyskania numeru potrzebny jest jedynie paszport lub dowód osobisty. W przypadku niemowląt przyznanie numeru Codice Fiscale może także nastąpić w urzędzie miasta (Comune), do którego rodzice powinni zgłosić się (w ciągu 60 dni po urodzeniu) z aktem urodzenia.

Adresy oddziałów Agenzia delle Entrate zlokalizowanych na terytorium całej Republiki Włoskiej znaleźć można na stronie internetowej www.agenziaentrate.it.

© p

hoto

xpre

ss.c

om

© p

hoto

xpre

ss.c

om©

pho

toxp

ress

.com

Nr 16 / 1-15 września 2012 IV

Mieszkam legalnie we Włoszech od 7 lat, jednak od roku nie mam stałej pracy. Udałem się do mojego urzędu gminy z wnioskiem o wydanie mi attestazione di soggiorno permanentne, załączając wymagane dokumenty. Jednak pra-cownica Biura Ewidencji Ludności nie przyjęła go, tłumacząc, iż muszę przed-łożyć umowę o pracę i zaświadczenie o wysokości otrzymanej pensji z ostatnie-go miesiąca, aby otrzymać prawo do stałego pobytu. Co robić?

Zasady wydawania attestazione di soggiorno reguluje dekret: D.Lgs n. 30 del 2007, a w szczególności artykuły 14, 15 i 16.

Każdy, kto nabył prawo do stałego pobytu we Włoszech nie podlega wymaganiom stawianym imigrantom, którzy po raz pierwszy składają podanie o attestazione di soggiorno, co oznacza, że mają prawo pobytu bez względu na ich sytuację zawodową i posiadane zasoby materialne.

Z opisanej sytuacji wynika, iż pracownica nie jest w pełni zaznajomiona z obowią-zującymi przepisami.

Sugerujemy ponowne udanie się do urzędu i domaganie się umotywowania na piśmie przyczyn odmowy przyjęcia wniosku lub umówienia spotkania z kierownikiem ufficio anagrafe, w celu uzyskania bezpośrednich wyjaśnień.

M.S. i D.W.

Zasady nadawania obywatelstwa włoskiego, podobnie jak polskie-go, oparte są przede wszystkim o

prawo krwi. Zasadę prawa ziemi stosuje się jedynie pomocniczo.

Zatem obywatelami Włoch są osoby, których przynajmniej jedno z rodziców posiada włoskie obywatelstwo.

Kwestię nadania obywatelstwa wło-skiego cudzoziemcowi reguluje ustawa z dnia 5 lutego 1992 roku (Legge 5 Febbraio 1992, N. 91/1992). Na jej mocy obywatelstwo włoskie może być przy-znane:

- potomkowi obywatela Włoch, tj. cudzoziemcowi, którego jedno z rodzi-ców (lub też krewny drugiego stopnia w linii prostej np. dziadek) był w chwili urodzenia się dziecka obywatelem wło-skimi,

- ze względu na zawarcie związku mał-żeńskiego z obywatelem włoskim,

- w wyniku tzw. naturalizacji osobom, które od określonego czasu mieszkają legalnie we Włoszech.

Jeżeli cudzoziemiec urodził się i legal-nie przebywał we Włoszech, to na rok na rok przed ukończeniem 18 roku życia

może wystąpić o nadanie mu włoskiego obywatelstwa.

Cudzoziemiec, który zawarł zawiązek małżeński z obywatelem włoskim może wystąpić o nadanie mu obywatelstwa po dwóch latach małżeństwa, jeżeli jest

rezydentem we Włoszech lub po trzech latach, jeżeli mieszka za granicą. Okres ten zostaje skrócony o połowę, jeże-li małżonkom urodziły się dzieci lub zostały przez nich adoptowane. Polacy, jako obywatele Unii Europejskiej mogą wystąpić o obywatelstwo włoskie już po 4 latach udokumentowanego, legalnego pobytu we Włoszech oraz poda warun-kiem, że spełniają dodatkowy warunek, jakim jest osiąganie określonych docho-dów poprzez pracę zarobkową. Roczne dochody muszą przekraczać wartość tzw. assegno sociale, czyli minimalnej renty socjalnej. W 2012 roku ta minimalna wymagana suma wynosi 5.577 euro.

M.S. i D.W.

Bez Włoskiego ani rusz

Znajomość języka włoskie-go jest praktycznie niezbędna do podjęcia pracy w Republice Włoskiej jak i funkcjonowania i w życiu codziennym.

W większości włoskich miast organizowane są bezpłatne kursy języka włoskiego dla cudzoziemców.

Niektóre z tych szkół oferu-ją także kursy on line. Adresy szkół dostępne są na stronie internetowej na rządowym por-talu dla integracji migrantów www.integrazionemigranti .gov.it

Warty polecenia jest też kurs języka i kultury włoskiej o nazwie Dentro Italiano, zrealizowany przez DIDAEL S.P.A. przy współpracy z RAI International. Objaśnienia i instrukcje są dostępne w 6 językach: włoskim, angieskim, francuskim, hiszpańskim, nie-mieckim i portugalskim. Link: http://www.italica.rai.it/corso.php.

Oboje z żoną jesteśmy Polkami. Od 2 lat mieszkamy legalnie we Włoszech. Za miesiąc urodzi nam się dziecko. Czy przez sam fakt urodzenia się na terytorium Republiki Włoskiej stanie się jej obywatelem?

Nabyłem prawo do stałego pobytu, ale urzędniczka odrzuciła mój wniosek

Istnieje kilka przepisów prawnych, na mocy których nikt nie może odmówić Pani zarejestrowania w spisie miesz-kańców, nawet jeśli nie posiada Pani środków na własne utrzymanie.

Wymogi, które Pani postawio-no w urzędzie są niezgodne z włoską Konstytucją, a konkretnie z art. 3, który

gwarantuje każdemu obywatelowi Włoch prawo do stanowienia rodziny, zatem odmowa wpisania Pani do reje-stru narusza podstawowe prawo, jakiem przysługuje Pani mężowi.

Może Pani dochodzić swoich praw na drodze administracyjnej i sądowej.

Jestem żoną Włocha, a mam kłopoty z legalizacją pobytuJestem żoną Włocha, jednak kiedy udałam się do urzędu, aby zarejestrować się spisie mieszkańców powiedziano mi, iż jako osoba niepracująca nie spełniam wymogów, aby zalegalizować mój pobyt. Czy to nie jakiś absurd?

Kwestię obywatelstwa włoskiego reguluje

prawo krwi

Kolejne formalności do załatwienia, aby zamieszkać we Włoszech

Włoski dowód osobisty i książeczka zdrowia

Po dokonaniu wpisu do rejestru miesz-kańców, obywatel polski może otrzymać włoski dowód osobisty (carta d'identità).

Dokument ten jest niezbędny, każdej osobie, której pobyt we Włoszech jest związany z pracą zarobkową lub nauką.

Wydany dowód nie upraw-nia jednak do przekra-czania granicy Włoch (documento non valido per espatrio).

Po otrzymaniu wpisu potwierdzającego zameldowanie obywatel pol-ski nabywa także prawo do korzystania z publicznej służby zdrowia.

Aby otrzymać książeczkę zdrowia (tesserasanitaria) oraz dokonać wyboru lekarza rodzinne-go (medico di familia) należy udać się do rejonowej przychodni (ASL).

© p

hoto

xpre

ss.c

om

© p

hoto

xpre

ss.c

om©

pho

toxp

ress

.com

Czy nasze dziecko otrzyma obywatelstwo włoskie po urodzeniu się w tym kraju?

Nr 16 / 1-15 września 2012V

W pierwszym przypadku można odwołać się samemu (ricorso amministrativo), składając

wniosek o ponowne rozpatrzenie, zmia-nę decyzji lub jej uchylenie. W przy-padku odwołania na drodze sądowej wnioskodawca musi być reprezentowa-ny przez adwokata.

Stosowne pouczenie, gdzie i w jakim terminie można składać odwołanie, otrzymuje się na piśmie wraz z decyzją.

Odwołanie w administracyjnym toku instancji (ricorso ammini-strativo):

- zwyczajne (ordinario), składane bezpośrednio do organu, który wydał decyzję (ricorso in opposizione) lub do organu wyższego stopnia (ricorso gerar-chico);

- nadzwyczajne (straordinario), skła-dane do Prezydenta Republiki.

Motywem odwołania mogą być wady unieważniające decyzję z mocy prawa (vizi di legittimità), gdy organ admini-stracyjny nie ma odpowiednich upraw-nień do wydania decyzji, lub wady mery-toryczne (vizi di merito), gdy decyzja nie jest adekwatna do zaistniałych faktów.

Decyzje administracyjne osta-teczne (atti definitivi) i nieosta-teczne (atti non definitivi)

Odwołanie zwyczajne trzeba złożyć w ciągu 30 dni od otrzymania oficjalnego zawiadomienia o decyzji (notifica). Po tym terminie decyzja jest już ostatecz-na, tzn. nie można się od niej odwo-łać w administracyjnym postępowaniu, ale tylko na drodze sądowej lub w try-bie nadzwyczajnym, bezpośrednio do Prezydenta Republiki.

Do decyzji ostatecznych zaliczają się także:

- decyzje wydane przez nadrzędny organ administracji publicznej np. bur-mistrza lub ministra;

- decyzje wydane przez organy kole-gialne np. komisji lekarskich;

- decyzje uznane za ostateczne wg prawa np. zarządzenia prefekta w spra-wie wywłaszczenia;

- decyzje wydane w odpowiedzi na odwołanie się do organu, który wydał decyzję (ricorso in opposizione) i do organu wyższego stopnia (ricorso gerar-chico).

Odwołanie do organu wyższego stopnia (ricorso gerarchico)

To typowe odwołanie zwyczajne od decyzji nieostatecznych, które trzeba złożyć osobiście lub wysłać listem pole-conym (raccomandata a/r) w ciągu 30 dni od dnia oficjalnego zawiadomienia o decyzji. Odwołanie należy złożyć do organu, który wydał decyzję lub organu wyższego stopnia, np. do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych odwołując się od decyzji Prefekta (Ministero dell'Interno) lub do Prefekta odwołując się od decyzji Kwestora (Questore) czy Urzędu Miasta (Comune).

W odwołaniu można prosić o wstrzy-manie wykonania decyzji administracyj-nej, jeśli istnieją ku temu ważne powo-dy.

W odpowiedzi na odwołanie organy administracji mogą:

- uznać wniosek za nie do przyję-cia (inamissibile), jeśli decyzja zawiera nieprawidłowości; w przypadku, gdy te mogą być poprawione, wyznaczony jest termin do ich poprawy;

- odrzucić wniosek (respingere), jeśli nie spełni się wymienionych warunków w podanym terminie lub jeśli wnio-sek zostanie uznany za bezpodstawny (infondato);

- przyjąć wniosek, anulując lub zmie-niając decyzję lub też przekazując akt do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, który wydał decyzję.

Odpowiedź na odwołanie powinna nadejść w ciągu 90 dni od daty jego złożenia, powinna być uzasadniona i zakomunikowana wszystkim zaintereso-wanym stronom przez oficjalne zawia-domienie (notifica) lub list polecony (raccomandata a/r).

Odwołanie do organu, który wydał decyzję (ricorso in opposi-zione)

Można je składać w sprawach zatrud-nienia pracowników państwowych, np. dotyczących klasyfikacji uczestników konkursu, kompetencji podwładnych, przyznawania etatów, itd. Postępowanie jest jednakowe jak w przypadku odwo-łania do organu wyższego stopnia (r. gerarchico).

Odwołanie nadzwyczajne do Prezydenta Republiki

Można je złożyć bez pośrednictwa adwokata w ciągu 120 dni od daty ofi-cjalnego zawiadomienia (notifica), w przypadku odpowiedzi negatywnej już nie można się odwołać do żadnej instan-cji.

Wniosek można złożyć osobiście, poprzez zawiadomienie oficjalne (notifi-ca) czy listem poleconym (raccomanda-ta a/r) do organu, który wydał decyzję lub do kompetentnego w tej sprawie ministerstwa.

Odwołanie nadzwyczajne do Prezydenta Republiki nie jest możliwe w przypadkach:

- przekroczeń przepisów drogowych (trzeba je kierować do sądów najniższej instancji, tzw. Giudice di pace);

- spraw, które leżą w kompetencji sądów zwykłych;

- spraw budżetowych leżących w kom-petencji sądów specjalnych, np. Corte dei Conti; spraw podatkowych leżących w kompetencji Giudice Tributario, itp.

Odwołanie sądowne w Tribunale

Amministrativo Regionale (TAR) Od decyzji administracyjnej można

się odwołać w ciągu 60 dni od daty ofi-cjalnego powiadomienia o decyzji (noti-fica), także wysyłając oficjalne zawia-domienie wszystkim zainteresowanym stronom, a w ciągu następnych 30 dni należy złożyć wniosek do sekretariatu sądu TAR obowiązkowo za pośrednic-twem adwokata.

Decyzja sądowa TAR ma podobne skutki jak odpowiedź na odwołanie do organu wyższego stopnia (r. gerarchi-co).

Wyrok sądowy TAR wchodzi w życie z rygorem natychmiastowej wykonalności, ale można się od niego odwołać do Rady Państwa (Consiglio di Stato). Od wyro-ku drugiej instancji w niektórych przy-padkach można jeszcze wnieść apelację do Sądu Kasacyjnego (Cassazione).

opr. Agnieszka Gorzkowska

Odwołanie od decyzji administracyjnychKażdy, kto jest niezadowolony z decyzji administracyjnej, może jej treść kwestionować, odwołując się bezpośrednio do organu, który wydał decyzję, organu wyższego stopnia lub odwołując się na drodze sądowej w Regionalnym Sądzie Administracyjnym – Tribunale Amministrativo Regionale (TAR). Ponadto istnieje możliwość weryfikacji takich decyzji w trybie nadzwyczajnym.

regionalny sąd administracyjny - Tar

We Włoszech sądy administracyjne pełnią przede wszystkim funkcje kontrolne nad prawomocnym charakterem aktów administracyjnych. Mogą one doprowadzić do ich

unieważnienia. Pierwszą instancją w tym przypadku są Regionalne Sądy Administracyjne, a drugą instancją działy prawne Rady Państwa, a w przypadku regionu Sycylia – Rady Sprawiedliwości Administracyjnej. Sędziowie administracyjni nie są częścią sądownictwa powszechnego i mają autonomiczny organ samorządowy.

W zakresie kompetencji sędziego administracyjnego leży ocena sytuacji podmiotu (prawomocnego interesu podmiotu) z wyjątkiem przypadków wyłączności, kiedy to sędzia administracyjny staje się również sędzią praw podmiotowych.

W przypadku konfliktu, pozytywnego lub negatywnego, zaistniałego w sytuacji prawnej między sędziami sądu szczególnego a sędzią sądu powszechnego, decyzję podejmuje sąd kasacyjny podczas wspólnego posiedzenia wszystkich działów.

źródło: ec.europa.eu

Warto pamiętać, że po upływie 90 dni,

w przypadku braku odpowiedzi od organu

rozstrzygającego, wniosek uznaje się za odrzucony i można odwoływać się już tylko na drodze sądowej w TAR lub złożyć odwołanie

nadzwyczajne do Prezydenta Republiki. Takie postępowanie obowiązuje

również w przypadku odrzucenia wniosku o

odwołanie.

© s

xc.h

u

21 lipca 2006 r. Włochy zniosły wszelkie ograniczenia dla pracowników pochodzących z nowych państw UE, likwidując obowiązujące wcześniej procedury biurokratyczne związane z koniecznością uzyskania zgody na pracę. Od tej chwili warunki zatrudnienia obywateli UE są takie same jak dla obywateli Włoch.

strona II

We Wloszech, kwestia samozatrudnienia regulowana jest na mocy ustawy DL 185/2000. W związku z tym, obywatele polscy mający zamiar podjęcia pracy na zasadzie samozatrudnienia (lavoro autonomo) czynią to na zasadach obowiązujących wszystkich obywateli Unii Europejskiej.

strona IV

Ogólne informacje o prawie pracy

Lavoro autonomo, czyli samozatrudnienie

Co zrobić, żeby podjąć zatrudnienie Zostań swoim szefem©

pho

toxp

ress

.com

Praca we Włoszech

Nr 2 / 16-30 WRZEŚNIA 2012 Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”

niezbędnikemigrantaVademecum Polaków we Włoszech

EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy

Bój o Pizzo Corno

Opis natarcia Pułku Ułanów Karpackich i 15. Pułku Ułanów Poznańskich w czasie bitwy o Monte Cassino na stano-wiska łączące Linię Gustawa z Ryglem Sengera.

strona VI

Prezentacja działających polskich stowarzyszeń w Veneto i Friuli Venezia GiuliaPrzedstawiamy: Associazione Italo-Polacca Padova oraz Gripę polonijną Friuli Venezia Giulia w Udine.

strona VIII

Pracować we Włoszech

Dowiecie się o zasiłku dla bezrobotnych oraz o opodatkowaniu dochodów z pracy we Włoszech, ulgach podatko-wych i gdziemożna otrzymać pomoc i porady w ww. sprawach oraz o cassetto fiscale.

Pytania i odpowiedzi

Eksperci współpracujący z najpopular-niejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpo-wiedzą na pytania naszych czytelników dotyczące opodatkowania oraz prawach bezrobotnych we Włoszech.

Ponadto W tym numerze: W nastęPnym numerze:

Nr 17 / 16-30 września 2012 II

Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej, obowiązek uznania przez władze włoskie uzyskanego w Polsce dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe istnieje tylko w przypadku tzw. zawodów regulowanych (professioni rego-lamentate).Zawody regulowane to te, których wyko-nywanie wymaga oprócz odpowiednie-go wykształcenia również dodatkowego zezwolenia. Zaliczają się do nich m.in.: zawody techniczne, prawno-sądowe, administracyjno-ekonomiczne, medycz-ne oraz dziennikarze i publicyści, czyli te gdzie przedmiotem pracy są działania intelektualne.W niektórych zawodach, ze względu na ujednolicony system kształcenia na pozio-mie wspólnotowym, uznanie kwalifikacji przez państwo przyjmujące odbywa się automatycznie. Dotyczy to m.in.: lekarzy, pielęgniarek, położnych, lekarzy denty-stów, lekarzy weterynarii, farmaceutów, architektów, adwokatów z krajów unij-nych. Procedura uznania ogranicza się do przesłania dokumentów do właściwego ministerstwa, które sprawdza ich zgod-ność z normami.

PielęgniarkiWyjątkiem automatycznego uznania kwalifikacji zawodowych regulowanych stanowią uzyskane w Polsce dyplomy

pielęgniarskie. Na stronie Konsulatu Generalnego w Mediolanie dowiadujemy się, że automatycznemu uznaniu podlega-ją wyłącznie dyplomy ukończenia studiów wyższych na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo. W przypadku pielęgniarek i położnych, które ukończyły studia licen-cjackie kwalifikacje uznawane są w opar-ciu o zasadę praw nabytych, o ile osoba pracowała w zawodzie przez co najmniej 3 lata w okresie ostatnich 5 lat. Podobnie uznawane są kwalifikacje absolwentów szkół pomaturalnych, o ile mogą udo-wodnić zatrudnienie w zawodzie przez co najmniej 5 lat w okresie ostatnich 7 lat.

Uznanie dyplomu w zawodach regulowa-nych jak np. inżynier, psycholog, nauczy-ciel, itp. nie odbywa się automatycznie. W przypadku znaczących różnic w okresie trwania lub programie nauki, do uzyskania prawa wykonywania zawodu na terenie Włoch może być konieczne udowodnienie posiadanego doświadczenia zawodowego, odbycie dodatkowych praktyk lub zdanie dodatkowego egzaminu.

W przypadku zawodów nieregulowanych uznanie kwalifikacji zawodowych doko-nuje pracodawca. Dlatego też ważne jest dokonanie legalizacji uzyskanych w Polsce dyplomów lub świadectw oraz ich tłuma-czeń. opr. A.M. i A.F.

Informacje ogólne o prawie pracy we Włoszech21 lipca 2006 r. Włochy zniosły wszelkie ograniczenia dla pracowników pochodzących z nowych państw UE, w tym z Polski, likwidując obowiązujące wcześniej procedury biurokratyczne związane z koniecznością uzyskania zgody na pracę. Od tej chwili warunki zatrudnienia obywateli UE są takie same jak dla obywateli Włoch.

zbiorowe umowy związkowePrawo pracy we Włoszech regulu-je Księga Piąta kodeksu cywilnego – o pracy. Określa ona ogólne warunki pracy, urlopy czy wynagrodzenia. Oprócz tego, warunki pracy, obowiązki i prawa pra-cowników i pracodawców we Włoszech określone są przez zbiorowe umowy związkowe (CCNL - Contratto Colletivo Nazionale di Lavoro). Umowy te istnie-ją osobno dla poszczególnych sektorów działalności zawodowej, a każdy z sekto-rów jest dodatkowo podzielony na liczne kategorie.

CCNL mogą nieco odmiennie regulować warunki pracy w 14 sektorach: rolnictwo, chemia, mechanika, tekstylia, żywność i przemysł rolny, budownictwo, poligrafia i rozrywka, handel, transport, kredyty i ubezpieczenia, firmy usługowe, admini-stracja państwowa, instytucje prywatne, inne.

Sposoby poszukiwania pracy Włoskie urzędy pracy

Odpowiednikiem polskich urzędów pracy we Włoszech są Centri per l`Impiego. Urzędy pracy starają się pozyskiwać ofer-ty pracy, a także przygotować ludzi do samodzielnego szuka-nia zatrudnienia. Celem pośrednictwa pracy jest pomoc osobom bezro-botnym i poszukującym pracy w znalezieniu odpowiedniego zatrud-nienia, a pracodawcom w znalezieniu odpo-wiednich pracowni-ków.

agencje pośrednictWa pracy

Poszukując pracy, można także skorzystać z ofert pracy prezentowanych przez biura pośred-nictwa pracy. Przed skorzystaniem z jej usług należy zawsze sprawdzić, czy znajduje się ona na liście licencjo-nowanych agencji. Jej legalność na terenie Włoch można sprawdzić na stronie włoskiego ministerstwa pracy: welfare.gov.it.Legalnie działający agent nie może brać pieniędzy za znalezienie pracy czy zarejestrowanie w swojej bazie danych.

Nie może też żądać od nas żadnych oryginałów dokumentów.

prasa i internet

Zatrudnienia we Włoszech można rów-nież szukać pośród ofert pracy zamiesz-czanych we włoskiej prasie oraz na wło-

skich portalach interneto-wych.

Formy zatrudnieniaWłoskie prawo pracy nie narzuca formy pisemnej umowy o pracę (contratto di lavoro), jednak przed podjęciem zatrudnienia w Italii najlepiej jest zawrzeć na piśmie ustalone warun-ki pracy. Sporządzenie umowy jest o tyle lep-sze, że w momencie, gdy nie zostanie ona spisana

pomiędzy stronami, może stanowić duże utrudnienie w przyszłości w udowodnie-niu istnienia realnego stosunku pracy (rapporto di lavoro).

umowa na czas nieokreślonyW momencie zatrudnienia, pracodawca zobowiązany jest do dostarczenia pracow-nikowi dokumentu (lettera di assunzio-ne), w którym będą podane następujące informacje: dane pracodawcy i pracow-nika, data rozpoczęcia stosunku pracy i

ewentualnie termin ważności umowy (w przypadku umowy na czas określony), długość trwania okresu próbnego, ilość czasu pracy w ujęciu dziennym lub tygo-dniowym, przysługująca ilość dni wol-nych od pracy, dzień w którym pracow-nik będzie otrzymywał zapłatę, wysokość wynagrodzenia, kategorię pracowniczą, ewentualny stopień awansu zawodowe-go, a także warunki rozwiązania umowy. Lettera di assunzione musi zostać pod-pisana zarówno przez pracodawcę jak i pracownika.

Umowa na czas określonyW większości przypadków, umowa o pracę we Włoszech jest zwykle podpisy-wana na czas nieokreślony, ale w szcze-gólnych przypadkach możliwe jest zawar-cie również umowy na czas określony.Podpisanie umowy terminowej dopusz-czalne jest zwykle jedynie z powodów technicznych, organizacyjnych lub w zastępstwie pracownika, przy czym umowa ta powinna precyzować w jasny sposób powody jej zawarcia. W przypad-ku, gdy nie zostaną w niej ujęte powo-dy jej zawarcia, zostanie potraktowana jak umowa na czas nieokreślony. Forma pisemna nie jest wymagana, gdy okres zatrudnienia nie przekracza 12 dni. Umowa na czas określony może zostać wznowiona tylko jeden raz, za zgodą pra-

Problematyka zawodów regulowanychW kwestii zawodów regulowanych występuje spore zróżnicowanie między poszczególnymi krajami. We Włoszech do wykonywania zawodów wolnych regulowanych niezbędne jest uznanie dyplomu uzyskanego przez cudzoziemca za granicą.

Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”.

Legalnie działający pośrednik nie może brać pieniędzy od przyszłych

pracowników

Nr 17 / 16-30 września 2012III

Czas pracyWe Włoszech maksymalny czas pracy nie

może przekraczać limitów określonych przez prawo i umowy zbiorowe.

W większości przypadków, ustawowy czas pracy we Włoszech wynosi 8 godzin dziennie i 40 tygodniowo .

W umowach zbiorowych została określona także wysokość dodatków, które przysługują pracownikowi za pracę w nadgodzinach i w porze nocnej.

Należy pamiętać, że niezależnie od CCNL, nadgodziny nie mogą przekraczać 250 godzin rocznie. Jeżeli dany pracownik zatrud-niony jest na więcej niż 6 godzin dziennie, przysługuje mu przerwa obiadowa.

Każdy pracownik musi mieć także zapewniony w każdym tygodniu pracy 24 godzinny odpoczynek.

UrlopPracownik zatrudniony we Włoszech ma prawo do corocznego urlopu płatnego.

W ciągu roku przysługują mu ustawowo 4 tygodnie urlopu wypoczynkowego. W większości przypadków, o przyznaniu płatnego urlopu decyduje pracodawca, biorąc pod uwagę interesy firmy oraz pracownika.

Warto pamiętać, że nie może on zostać zastąpiony odszkodowaniem z tytułu nie-wykorzystanego urlopu. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy zostaje przerwany stosunek pracy.

M.S. i A.F.

cownika oraz pod warunkiem, że pierw-sza umowa była zawarta na okres krótszy niż 3 lata. Tylko i wyłącznie w takim wypadku, całkowity czas obowiązywania umowy, razem z jej jednokrotnym prze-dłużeniem, nie powinien przekroczyć 3 lat.Nowa umowa o pracę na czas określony może zostać podpisana ponownie z tym samym pracownikiem, jeśli od momentu wygaśnięcia pierwszej umowy upłynęło minimum 10 dni (w przypadku umowy zawartej na okres krótszy niż 6 miesięcy) oraz 20 dni w przypadku umowy .

Obowiązki pracodawcyPracodawca ma obowiązek poinformo-wać o zatrudnieniu pracownika włoski Zakład Ubezpieczeń Spełecznych (INPS), przynajmniej 24 godziny przed rozpoczę-ciem pracy (także, jeżeli jest to dzień świąteczny). Niedopełnienie powyższego obowiązku powoduje nałożenie na pra-codawcę pieniężnej sankcji w wysokości od 1.500 do 12.000 euro. Pracodawca jest także zobowiązany do wpłacania na rzecz pracownika skła-dek ubezpieczeniowych do INPS-u i do INAIL-u (włoskiego Instytutu ds. ubez-pieczeń od wypadków przy pracy).

Staże, praktyki zawodowe i szko-leniaJednym z największych problemów mło-

dych ludzi jest wejście na rynek pracy. W ostatnim czasie coraz bardziej popu-larne metody zdobywania we Włoszech doświadczenia zawodowego oraz dokształcania są praktyki (apprendista-to) oraz staże (stage). Zarówno praktyki, jaki i staże są formą zdobycia doświadczenia zawodowe-go przez osoby dopiero wkraczające na rynek pracy. Nie są to jednak pojęcia jed-noznaczne, pomimo tego, że pracodawcy często stosują je wymiennie.We Włoszech praktyki regulowane są zgodnie z dekretem legislacyjnym nr 167 z 14 września 2011 roku, zwanym Testo Unico Apprendistato (Kodeks Praktyk).

Mascia SalvatoreAnna Malczewska

Włoskie prawo pracy nie narzuca formy pisemnej umowy o pracę, jednak przed podjęciem tutaj

zatrudnienia najlepiej jest zawrzeć ją na piśmie

tFr, czyli odprawa po rozwiązaniu stosunku pracy

Czas pracy oraz prawo do urlopu

Z dniem 1 stycznia 2007 roku zaczęły obowiązywać nowe prze-pisy dotyczące wypłaty odprawy po rozwiązaniu stosunku pracy, po włosku zwanej TFR lub liqu-idazione.

Należy pamiętać, że wszyscy pracownicy w przypadku rozwią-zania stosunku pracy (zarówno zwolnienie się jak i zwolnienie przez pracodawcę) mają prawo do jej otrzymania.

Naliczanie odprawyPierwszym krokiem jest ustalenie sumy rocznego wynagrodzenia, za każdy rok oddzielnie, dodając do tego trzynastą i czternastą pensję. Do obliczenia odprawy brane są także pod uwagę nieobecności z powodu wypadku, choroby, urlopu macierzyńskiego oraz urlopu okolicznościowe-go na ślub. Wysokość rocznego wynagrodzenia należy podzielić przez 13,5. Otrzymana kwota jest sumą przeznaczoną na odprawę. Kwota należna pracownikowi za każdy rok pracy jest rewaloryzowana na dzień 31 grudnia w oparciu o współczynnik równy 75% indeksu wzrostu cen towarów i usług konsump-cyjnych (tzw. rivalutazione ISTAT) oraz stałe wyrównanie w wysokości 1.5% (0,125% na miesiąc).

Zaliczka TFRDość często zdarza się, że pracownicy proszą pracodawców o wypłacenie w ciągu roku zaliczki odprawy.Zgodnie z umowami zbiorowymi, pracodawca zobowiązany jest do zapłaty na wniosek pracownika 70% odprawy. O zaliczkę pracownik może prosić nie więcej niż raz w roku.

Andrea De Rossioprac . A.F.

Wynagrodzenie określane dla każdego sektora przez zbiorowe umowy związko-we (CCNL).

Pensja danego pracownika uzależnio-na jest od branży, sprawowanego sta-nowiska, stażu pracy, kwalifikacji oraz zakresu obowiązków.

Większość CCNL przewiduje także 13

i 14 uposażenie. Warto przypomnieć, że tzw. “trzynastka” wypłacana jest w grud-niu, a “czternastka” w czerwcu.

Praca w w godzinach nadliczbowych jest wynagradzane dodatkowo, a ich wysokość. przewidziane jest każdorazo-wo w CCNL.

Jak naliczane są pensje we Włoszech?

We Włoszech w odróżnieniu od większości państw europejskich nie jest określone wynagrodzenie minimalne.

spory z pracodawcąPrawo pracownicze we Włoszech chroni wszystkich poszkodowanych pracowników, nawet tych, którzy pracują nielegalnie.

Każdy osoba, która znalazła się w sytuacji, gdzie pracodawca nie wypłaca od dłuższego czasu pensji, nie dolicza do wynagrodzenia płatnych dni wolnych od pracy, nadgodzin, trzynastek, czternastych pensji, odpraw i nie opłaca składek na ubezpieczenie społeczne, może zwrócić się o pomoc bezpośrednio do związków zawodowych (CGIL (www.cgil.it), CISL (www.cisl.it), UIL (www.uil.it)). Związki te mają bardzo duże doświadczenie w prowadzeniu postępowań w sporze z pracodawcą.

Jeszcze do niedawna, pierwszą fazą rozwiązania problemu była próba mediacji pomiędzy stronami. W chwili obecnej pracownik może oddać sprawę do sądu pracy przeciw nieuczciwemu pracodawcy od razu. W tym przypadku, z pomocą przyjdzie specjalizujący się w prawie pracy włoski adwokat. Lista obrońców z całego terytorium Włoch znajduje się np. na stronie internetowej Państwowej Rady Adwokackiej mieszczącej się przy włoskim Ministerstwie Sprawiedliwości – Consiglio Nazionale Forense presso il Ministero Italiano della Giustizia (www.cnf.it).

A.M.

© p

hoto

xpre

ss.c

om

© p

hoto

xpre

ss.c

om©

pho

toxp

ress

.com

Nr 17 / 16-30 września 2012 IV

Samozatrudnionie to inaczej dzia-łalność na własny rachunek, gdzie osoba fizyczna zobowazuje się, w

zamian za wynagrodzenie, do wykona-nia dziela lub świadczenia usługi bez konieczności podporzadkowania się oraz przy samodzielnej organizacji pracy. Do tego rodzaju zatrudnienia zalicza się działalność przemysłową, zawodową (w

tzw. wolnych zawodach regulowanych i nie regulowanych), rzemieślniczą i han-dlową, cechującą się stałością i ciągło-ścią świadczonej pracy. Do działalności na zasadzie samozatrudnienia zalicza się również umowy o dzieło (contratti a progetto).

Każdy cudzoziemiec pragnący pro-wadzić działalność na własny rachunek, winien spełniać także warunki, jeżeli taki wymóg wynika z przepisów miej-scowego prawa, upoważniające go do wpisu na tzw. listy zawodowe (albo pro-fessionale).

Obywatel polski przed nim założeniem firmy, powinien zbadać włoski rynek, który jest trudny, ale też bardzo atrakcyj-ny dla polskiego przedsiębiorcy z dobrym pomysłem na biznes.

Co należy sprawdzić?Oprócz zbadania rynku, przed założe-

niem działalności gospodarczej w Italii powinno sprawdzić się m.in:

- wymogi, jakie stawia ustawodawstwo włoskie w odniesieniu do wybranego rodzaju działalności;

- wymogi sanitarne i lokalowe dla pro-wadzenia danej działalności;

- wymogi związane z dostosowaniem lokalu użytkowego, w którym będzie wykonywana działalność;

- wymogi związane z uzyskaniem zezwolenia bezpieczeństwa publicznego (autorizzazione di Pubblica Sicurezza).

Communicazione UnicaOd 1 kwietnia 2010 roku, obywa-

tel polski zainteresowany podjęciem działalności na zasadzie samozatrud-nienia winny jest ją zarejestrować w formie elektronicznej, wypełniając tzw. Comunicazione Unica.

Ten rodzaj powiadomienia o rozpo-częciu działalności jest zbiorem doku-mentów w formie elektronicznej (formu-larze do rejestru firm w Registro delle Imprese; formularze do urzędu skarbo-wego Agenzia delle Entrate; formularze do INPS oraz INAIL).

Sporządzone oświadczenie (commu-nicazione) jest ważne dla celów podat-kowych, ubezpieczeniowych i odszkodo-

wawczych. Po opatrzeniu go podpisem elektronicznym, zostaje przesłane do rejestru firm we właściwej izbie han-dlowej, która przekazuje je dalszym zainteresowanym instytucjom: urzędo-wi skarbowemu, zakładowi ubezpieczeń społecznych i zakładowi ubezpieczeń z tytułu wypadków przy pracy.

W ciągu 5 dni właściwa izba handlo-wa wysyła informację o wpisie spółki do rejestru na adres poczty elektronicz-nej PEC (Posta Elletronica Certificata) spółki oraz na adres nadawcy dokumen-tacji. W ciągu 7 dni czynią to natomiast poszczególne zainteresowane instytucje, wysyłając informacje do spółki i do reje-stru firm.

Podpis elektronicznyWarunkiem złożenia Comunicazione

Unica jest posiadanie podpisu elek-tronicznego oraz adresu Poczty Elektronicznej Certyfikowanej PEC. Należy pamiętać, że wszystkie dokumen-ty, które składają się na Comunicazione Unica muszą być opatrzone podpisem elektronicznym.

Aby uzyskać podpis elektroniczny należy udać się do właściwej izby handlo-wej lub do akredytowanych przy CNIPA jednostek certyfikacyjnych (CNIPA - Centro Nazionale per Informatica nella Pubblica Amministrazione - Krajowe Centrum Informatyczne Administracji Publicznej).

Posta Elettronica Certificata PEC

Od 29 listopada 2011 wszystkie firmy, spółki, a także profesjonaliści tzw. wolnych zawodów wpisani do rejestru włoskiego Registro delle Imprese muszą posia-dać PEC - Posta Elettronica Certificata (Poczta Elektroniczna Certyfikowana), na którą włoska Administracja Publiczna lub inne podmioty będą mogły przesyłać oficjalne komunikaty (articolo 16 della legge 185/2008).

PEC umożliwia przyjmowanie i obsłu-gę dokumentów elektronicznych pod-pisanych zarejestrowanym podpisem

elektronicznym, zapewniając dostarcze-nie komunikatu równoważnego kore-spondencji poleconej A.R. – andata e ritorno, czyli z przesłaniem do nadawcy potwierdzenia jej odbioru przez adre-sata.

PEC zastępuje pocztę tradycyjną (papierową) oraz fax.

Formy działalności gospodarczej we Włoszech

Najbardziej popularnymi formami prawnymi dla prowadzenia działalności gospodarczej we Włoszech wśród cudzo-ziemców są spółki jednoosobowe, oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialno-ścią.

inne rodzaje spółek We Włoszech:- spółki osobowe (zwykła – socità sem-

plice; jawna – società in nome colletivo, S.n.c; zwykła społka komandytowa - società in commandita semplice, S.a.s.).

- spółki kapitałowe (akcyjna - società per azioni, S.p.A.; komandytowo-akcyj-na - società in accomandita per azioni, S.a.p.a; z ograniczoną odpowiedzialno-ścią - (società a responsabilità limitata, S.r.l.).

- firmy indywidualne (ditte individu-ali).

- spółki spółdzielcze z ograniczoną odpowiedzialnością (societa cooperative a responsabilità limitata S.a R.L).

Ubezpieczenie zdrowotneProwadząc działalność gospodarczą na

terenie Włoch i płacąc tu podatki zwią-zane z ww. działalnością, przedsiębiorcy przysługuje karta ubezpieczenia zdro-wotnego, czyli tessera sanitaria.

W celu jej uzyskania należy przed-łożyć we właściwym terytorialnie ASL (Azienda Sanitaria Locale) dokument tożsamości, potwierdzenie zamieszkania na terenie Włoch, codice fiscale oraz dokument potwierdzający podjęcie dzia-łalności gospodarczej.

opr. A.M. i A.F.

Lavoro autonomo, czyli samozatrudnienieWe Wloszech, kwestia samozatrudnienia uregulowana jest na mocy ustawy DL 185/2000. W związku z tym, obywatele polscy mający zamiar podjęcia pracy na zasadzie samozatrudnienia (lavoro autonomo) czynią to na zasadach obowiązujących wszystkich obywateli Unii Europejskiej.

Zostań swoim szefem

Cambio di residenza in tempo reale

Jeszcze do niedawna potrzeba było od 2 do 6 miesięcy na zmianę adresu zameldowania w rzymie. teraz dzięki wprowadzonym przez miasto nowemu systemowi praktykę będzie można załatwić przy okienku od ręki lub maksymalnie w ciągu 2 dni roboczych, jeśli podanie złożymy on line.

aby zmienić adres zamieszkania poprzez internet wystarczy skorzystać z serwisu dostępnego na stronie internetowej stolicy: www.comune.roma.it (klikając na banner Cambio di residenza).

Ponadto wniosek o zmianę adresu zameldowania można złożyć osobiście w okienku, w rejonowym urzędzie dzielnicowym (municipio), poprzez fax lub listem poleconym.

należy pamiętać, że do wniosku należy dołączyć kserokopię ważnego dokumentu tożsamości.

D.W.

Samozatrudnienie staje się coraz bardziej popularne

wśród pracodawców, oznacza bowiem dla nich

mniej formalności podatkowo-

ubezpieczeniowych.

© s

Phot

oXpr

ess.

com

Nr 17 / 16-30 września 2012V

Włoskie Ministerstwo Pracy nie określa dla umów o pracę sezonową minimalne-go tygodniowego czasu pracy ani wynagrodzenia, a co zatem idzie pracownicy sezo-nowi nie otrzymują statusu pracownika i dostępu do wszystkich świadczeń.

Legalizacja pobytuObywatel polski zamierzający pozostać we Włoszech mak-

symalnie przez okres do 3 miesięcy nie musi spełniać żadnych szczególnych formalności, poza spełnieniem obowiązku mel-dunkowego w ciągu 48 godzin od momentu przyjazdu.

Osoby pragnące pozostać we Włoszech tylko na czas związa-ny z wykonywaną pracą sezonową, może wpisać się do rejestru mieszkańców tymczaso-wych. Wpis ten wygasa najpóźniej po upływie roku od daty jego dokonania.

By uzyskać zaświadczenie wpisu tymczasowego pracownik sezonowy powinien przed-stawić:

- ważną umowę o pracę lub deklarację pracodawcy, że zamierza zatrudnić wniosko-dawcę (lettera di assunzione) lub dokument potwierdzający zgłoszenie zatrudnienia wysłane do biura pośrednictwa pracy (comunicazione al centro per l’impiego);

- polski ważny paszport lub dowód osobisty - codice fiscale, czyli włoski numer identyfikacji podatkowej - podanie o wpis tymczasowy.Codice Fiscale nadawane jest w urzędach Agenzia delle Entrate, po wypełnieniu

odpowiedniego formularza i okazaniu ważnego dowodu osobistego lub paszportu.Procedura jest bezpłatna, a numer zostaje nadany automatycznie i od ręki. Do uzy-

skania numeru potrzebny jest jedynie paszport lub dowód osobisty. Adresy oddziałów Agenzia delle Entrate znaleźć można na stronie internetowej www.agenziaentrate.it.

Należy pamiętać, że obywatele UE nie mają prawa do świadczeń opieki socjalnej (zasiłków rodzinnych, macierzyńskich, itp.) przez pierwsze trzy miesiące pobytu.

oprac. Danuta Wojtaszczyk

Warunki podejmowania pracy sezonowej

W zaświadczeniu zawarte są informacje o dochodach uzyskanych w poprzednim przepracowanym roku, pobranych zalicz-kach na podatek, zapłaconych składkach na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

W związku z tym, że zaświadczenie CUD potrzebne jest do złożenia rocznej dekla-racji o zarobkach, pracownicy, którzy nie

otrzymali ww. Dokumentu do końca lute-go, powinni wysłać list polecony z potwier-dzeniem odbioru do pracodawcy, w któ-rym żądają przekazania zaświadczenia CUD, zaznaczając przy tym, że jeżeli nie zostanie ono dostarczone, sprawa zostanie skierowana do Agenzia delle Entrate (wło-ski urząd skarbowy). A.M.

Pracodawca nie przekazał mi zaświadczenia CudKażdy pracodawca zgodnie z artykułem 4 pkt. 6 dekretu 332/98 zobowiązany jest do przekazania pracownikowi zaświadczenia CUD (Certificazione Unica Redditi di lavoro dipendente) do 28 lutego następnego roku.

Czy pomocą domowym przysługuje zasiłek macierzyński?

Colf i badanti mają prawo i obowiązek pójścia na urlop macierzyński dwa miesiące

przed porodem i na trzy po rozwiązaniu, ale jeżeli otrzymają zaświadczenie potwierdzające ich dobry stan zdrowia, mogą pracować do końca 8 miesiąca ciąży.

W tym okresie pracownica otrzymuje z INPSu 80% średniego wynagrodzenia dziennego.

Uwaga: Pracownice mają prawo do otrzymania zasiłku tylko i wyłącznie w przypadku gdy:

- przez 24 miesiące poprzedzające okres obowiązkowego urlopu, zostały wpłacane 52 składki tygodniowe, także w innych sektorach niż pomoc domo-wa;

- przez 12 miesięcy poprzedzających obowiązkowy urlop macierzyński, zosta-

ło wpłaconych przynajmniej 26 składek tygodniowych, także w przypadku pracy w innych sektorach.

Więcej informacji na temat zasad wypłacania zasiłków macierzyńskich dla pomocy domowych można uzyskać w INPS: (włoski Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Operatorzy bezpłatnej infolinii 803 164 rozmawiają również w języku polskim. Pod numer ten można dzwonić od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty od 8.00 do 14.00.

Mascia Salvatore, oprac. D.W.

© is

tock

.free

CZy WyPoWiedZenie In blanco

ma moC PraWną?

Pół roku temu otrzymałem zatrudnienie w firmie kurier-skiej. Umowa jest na czas okre-ślony. W momencie, kiedy ją zawierałem wymuszono na mnie podpisanie pisma in blan-co, w którym wypowiadam umowę o pracę.

Czy ten dokument po wpisa-niu przez prezesa firmy daty złożenia oraz daty rozwiązania umowy będzie prawomocne?

Mariusz z Mediolanu

Chociaż wypowiedzenia in blanco (wł. dimissioni in bian-co) są nieważne z mocy samego prawa, problematyczne może być natomiast udowodnienie tego przed sądem pracy.

Sugerujemy, aby zawiadomił pan na piśmie pracodawcę, że wycofuje uprzednio skierowane do niego pismo – podpisane in blanco, bez daty wypowiedzenia

Wymuszenie przez praco-dawcę złożenia pisma in blanco (jako wypowiedzenia wymuszo-nego, złożone bez zamiaru roz-wiązania umowy i niewywołują-ce żadnych skutków prawnych) stawia pracodawcę w trudnej sytuacji prawnej, dlatego wyco-fanie pisma nie jest dla pana ryzykowne.

Redakcja

rozwiązanie umowy o pracę

Według nowych przepisów nie wystarczy już zwykłe wypo-wiedzenie pisemne przedłożo-

ne pracodawcy, nawet jeśli zostanie ono wysłane listem poleconym.

aby rozwiązać umowę o pracę:1. Pracownik musi osobiście potwierdzić

pisemny wniosek o rozwiązanie umowy o pracę w jednym z poniższych urzędów:

- Lokalnym Urzędzie Pracy (Direzione Territoriale del Lavoro),

- Agencji Zatrudnienia (Centro per l’Impiego),

- w siedzibie wyznaczonej przez CCNL (contratto collettivo nazionale di lavoro –

układ zbiorowy pracy). 2. Pracownik przedkłada pracodawcy

pisemny wniosek o rozwiązanie umowy o pracę, a następnie pracodawca powia-damia o tym telematycznie Agencję Zatrudnienia - Centro impiego (poprzez tzw. „C.o.” - comunicazioni obligatorie on line – obowiązkowe komunikaty online), a następnie w ciągu 30 dni (pod rygorem nieważności) zwraca się do pracownika, aby to potwierdził w jednym z poniższych urzędów:

- Lokalnym Urzędzie Pracy (Dtl - Direzione Territoriale del Lavoro),

- Agencji Zatrudnienia (CPI - Centro per l’Impiego),

- w siedzibie wyznaczonej przez CCNL (contratto collettivo nazionale di lavoro – układ zbiorowy pracy),

lub podpisał komunikat telematycznie poprzez „C.o.”.

Jeśli pracodawca nie zwróci się do pra-cownika o takie potwierdzenie, rozwiąza-nie umowy o pracę uznaje się za nieważne. Od momentu otrzymania prośby o urzę-dowe potwierdzenie wniosku o rozwiąza-nie umowy pracownik ma 7 dni na pod-pisanie komunikatu „C.o.” i rozwiązanie stosunku pracy.

Pracownik ma jeszcze możliwość zgło-szenia sprzeciwu, składając jednocze-śnie wniosek o cofnięcie wypowiedzenia umowy o pracę. Jeśli tego nie uczyni, wniosek o rozwiązanie umowy o pracę uznaje się w pełni za ważny.

Agnieszka Gorzkowska

Zgodnie z ustawą 92/12 Reformy Pracy z dnia 18/07/2012 r. weszły w życie nowe przepisy rozwiązywania umowy o pracę przez pracownika, które mają zapobiec powszechnej praktyce podpisywania wniosku o rozwiązanie umowy o pracę bez konkretnej daty, już w momencie zatrudnienia pracownika.

Weszły w życie nowe przepisy

Do podpisywania wypowiedzenia in blanco zmuszane są najczęściej kobiety - na wypadek, gdyby zaszły w ciążę

© p

hoto

xpre

ss.c

om

System podatkowy we Włoszech słynie na całym świecie z chaotyczności i restrykcyjności. Według najnowszego raportu Eurostatu, Italia, jeżeli mówimy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przedsiębiorstw, jest jednym z krajów UE o najwyższym ich opodatkowaniu.

strona II

Część składek wpłacanych przez pracowników regularnie zarejestrowanych w INPS jest przeznaczana na ubezpieczenie od utraty pracy i od bezrobocia spowodowanych rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn niezależnych od samego pracownika.

strona IV

System podatkowy we Włoszech

Zasiłek dla bezrobotnych we Włoszech

Rezydent podatkowy Indennità disoccupazione©

pho

toxp

ress

.com

Podatki we Włoszech

Nr 3 / 1-15 października 2012 Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”

niezbędnikemigrantaVademecum Polaków we Włoszech

EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy

Inferno Track – Droga do PiekiełHistoria i znaczenie jednej z głównych arterii komunikacyjnych 2. Korpusu Polskiego podczas bitwy o Monte Cassino.

strona VI

Prezentacja działających polskich stowarzyszeń we WłoszechPolska Ludoteka Rodzina w Campiglia dei Berci oraz Stowarzyszenie Via del’Ambra z Savignano/s Panaro.

strona VIII

Pracować we Włoszech

Świadczenia socjalne we Włoszech: rodzaje zasiłków dla pracowników i zasiłków gminnych, służba zdrowia, ubezpieczenie turystów, opieka zdro-wotna, wybór lekarza rodzinnego i pediatry, itd.

Pytania i odpowiedzi

Eksperci współpracujący z najpopu-larniejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpowiedzą na pytania naszych czytel-ników dotyczące świadczeń socjalnych Włoszech.

PONADTO W TYM NUMERZE: W NASTęPNYM NUMERZE:

Nr 18 / 1-15 października 2012 II

Cassetto fiscale (skrzynka podat-kowa) jest usługą włoskiego urzę-du skarbowego (Agenzia delle

Entrate), która umożliwia dostęp przez internet do wszystkich własnych infor-macji podatkowych takich jak: dane osobowe oraz adresowe; roczne deklara-cje podatkowe, informacje na temat ulg podatkowych, z których korzystaliśmy, zwrotach podatku, jakie otrzymaliśmy oraz treści korespondencji wysyłanej nam przez urząd.Istnieje możliwość pobrania kopii wszystkich dokumentów przez inter-net. Jeśli więc staracie się o kredyt lub pożyczkę albo na potrzeby innej praktyki pilnie potrzebujecie deklaracji podatkowej, wystarczy jeden klik, aby ją ściągnąć.

Co trzeba zrobić, żeby otrzymać dostęp do skrzynki skarbowej?Aby otrzymać dostęp do skrzynki skar-bowej, należy złożyć osobiście, telefo-nicznie lub przez internet wniosek o nadanie numeru PIN do korzystania z telematycznych usług urzędu skarbo-wego.Pierwsze 4 cyfry PIN-u zostają podane w momencie złożenia podania. Ze wzglę-dów bezpieczeństwa i z uwagi na ochro-nę danych kolejne 6 cyfr potrzebnych do zalogowania się do skrzynki skarbowej

zostaje przesłanych przez Agenzia delle Entrate pocztą w ciągu 15 dni od daty otrzymania pierwszych 4 cyfr. W liście otrzymanym do domu oprócz brakują-cych 6 cyfr znajdziemy też hasło umożli-wiające pierwsze logowanie.

Składanie wniosku osobiściePo wypełnieniu formularza dostępnego na stronie internetowej Agenzia delle Entrate możemy złożyć go w jakimkol-wiek oddziale urzędu skarbowego we Włoszech. Do podania należy załączyć kserokopię ważnego dokumentu tożsa-mości i codice fiscale.

TelefonicznieZa pośrednictwem automatycznego numeru rejestracji dostępnego pod numerem telefonu 848.800.444.

Przez internetWniosek można także złożyć bezpośred-nio poprzez stronę internetową Agenzia delle Entrate (http://telematici.agenzia-entrate.gov.it/Main/SAbilitazione.jsp).

opr. Danuta Wojtaszczyk

Ogólne informacje na temat systemu podatkowego we WłoszechSystem podatkowy we Włoszech słynie na całym świecie z chaotyczności i restrykcyjności. Według najnowszego raportu Eurostatu, Italia, jeżeli mówimy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przedsiębiorstw, jest jednym z krajów UE o najwyższym ich opodatkowaniu.

Rezydent podatkowyOd 1 stycznia 2007 roku za rezydentów podatkowych uważa się osoby posiadają-ce miejsce zamieszkania dla celów podat-kowych w danym kraju i przebywające na jego terenie przez więcej niż 183 dni w roku kalendarzowym lub też posiadające w danym miejscu tzw. centrum interesów osobistych lub gospodarczych. Kwestie podatkowe ww. osób leżą w kompeten-cji Agenzia delle Entrate (włoski urząd skarbowy).

Numer Identyfikacji Podatkowej Aby rozliczyć podatek we Włoszech, wymagany jest Numer Identyfikacji Podatkowej, czyli codice fiscale. Warto przypomnieć, że służy on także do innych celów. Numer potrzebny jest min.: do zarejestrowania się w Publicznej Służbie Zdrowia; zatrudnienia w charakterze pra-cownika najemnego; podjęcia samodziel-

nej działalności gospodarczej; zawierania umów oraz otwarcia konta bankowego.W celu uzyskania codice fiscale nale-ży zgłosić się z ważnym dokumentem potwierdzającym tożsamość (dowód oso-bisty, paszport) do jednego z biur urzę-du skarbowego (Agenzia delle Entrate) i wypełnić odpowiedni formularz.Nadanie ww. numeru jest bezpłatne i jeżeli dane osobowe występu-jącego o nadanie go nie ulegną zmianie, zacho-wuje ważność przez całe życie. Karta z indywidu-alnym numerem codice fiscale przesyłana jest na adres domowy.

podatek doChodowy od osób fizyCznyCh

IRPEFIRPEF (Imposta sul Reddito delle Persone Fisiche) jest to podatek docho-dowy od osób fizycznych i jego stawka uzależniona jest od wysokości dochodów. Pod tę kategorię opodatkowania podlega-ją osoby fizyczne, spółki komandytowe, spółki jawne, instytucje nie prowadzące działalności handlowej.Podatek ten płaci się od dochodów uzy-

skanych: ze stosunku pracy i samoza-trudnienia, z działalności gospodarczej, z tytułu wykonywania wolnych zawo-dów, majątków ziemskich, wynajmu nieruchomości oraz kapitału.

Podstawa oblicze-nia IRPEFWłoski podatek IRPEF jest progresywny. Oznacza to, że zależy od wysokości uzyskanego w danym roku dochodu. W 2012 roku obowiązu-je pięć stawek podatko-wych: 23, 27, 38, 41 i 43 proc. (patrz tabela na str. II).

Zeznanie podatko-we

Rok podatkowy dla osób fizycznych równy jest z rokiem kalendarzowym, natomiast w spółkach pokrywa sie z rokiem bilansowym.We Włoszech zeznanie podatkowe skła-da się w okresie od 1 maja do 31 lipca roku następującego po roku podatko-wym. Rozliczenia dokonuje się na pod-stawie rocznego zaświadczenia o docho-dach (tzw. CUD), które pracodawca ma

obowiązek dostarczyć pracownikowi do końca lutego każdego roku.Rozliczenia podatku od dochodu doko-nuje się na formularzach 730 (emeryci i renciści, a także pracownicy pozostający w stosunku pracy z jednym pracodawcą i nieposiadający innych dochodów) oraz tzw. Modello Unico (osoby osiągające dochody z umów zlecenia i o dzieło, pra-cujący u więcej niż jednego pracodawcy, otrzymujący dochody również z innych źródeł). Także osoby zatrudnione w cha-rakterze pomocy domowych, opiekunek, baby sitter i sprzątaczek muszą doko-nać rozliczenia na formularzu Modello Unico.

Zwolnienia od podatkuZwolnieni od podatku są ci pracownicy, których dochód roczny brutto w 2012 roku nie przekroczy 8 tys. euro. Suma ta pod-lega corocznym wahaniom, dlatego przed dokonaniem rozliczenia należy upewnić się co do jej wysokości w Agenzia delle Entrate. Zwolnieni od podatku są także emeryci, których dochód nie przekracza 7.500 euro, w przypadku gdy podatnik jest w wieku do 75 lat, oraz 7.750 euro, jeśli podatnik jest w wieku 75 lat lub star-szy, przy emeryturze wypłacanej przez 12 miesięcy w roku. W obu przypadkach osoby te powinny złożyć roczne zeznanie podatkowe.

Cassetto fiscale, czyli skrzynka skarbowa podatnika Niniejsze wydanie

„Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”.

Zgodnie z prawem włoskim, każdy kto osiąga

tutaj dochody, musi co roku złożyć deklarację

podatkową.

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Nr 18 / 1-15 października 2012III

Gdzie dokonać rozliczenia podat-kowego?W celu prawidłowego wypełnienia for-mularza można udać się do jednego z Centrów Pomocy Fiskalnej działających przy włoskich związkach zawodowych CAF (Centro Assistenza Fiscale) lub pry-watnego księgowego (commercialista). Usługi zarówno w CAF, jak i u księgowe-go są odpłatne.

inne podatki

IVA (imposta sul valore aggiun-to)Podatek IVA (VAT) – jest obowiązkowy dla każdego rodzaju działalności wyko-nywanej we Włoszech. Przedsiębiorca na początku swojej działalności powinien skontaktować się z odpowiednim biu-rem, gdzie następnie otrzyma numer dla potrzeb VAT. W 2011 roku stawka pod-stawowa IVA wzrosła z 20 do 21%. Stawki obniżone (10% i 4%), które stosuje się do większości produktów spożywczych i dóbr pierwszej potrzeby, pozostają bez zmian.

IRES (imposta sul reddito delle società)Jest to podatek od dochodów spółek (przedsiębiorstw).

IMU (Imposta municipale pro-pria)Podatek gminny od nieruchomości od tzw. pierwszego domu (prima casa), który został wprowadzony ponownie od 1 stycznia 2012 roku (czytaj str. V).

TARSU (tassa per lo smaltimen-to dei rifiuti solidi urbani)Jest to opłata gminna od zbiórki i wywo-zu komunalnych odpadów stałych.

IRAP (Imposta Regionale sulle Attività Produttive)Jest to podatek regionalny od działalno-ści produkcyjnej.

Anna MalczewskaAlessio Fasolino

Zwolnieni od podatku są ci

pracownicy, których dochód roczny brutto w

2012 roku nie przekroczy 8 tyś. euro.

Polsko-włoska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania

21 czerwca 1985 roku zosta-ła zawarta pomiędzy Polską a Republiką Włoską umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dzięki niej unika się podwójnego opodatkowania tego same-go dochodu w Polsce i we Włoszech.

Do podatków, których dotyczy umowa, należą w Polsce: podatek docho-dowy, od wynagrodzeń, wyrównawczy oraz rolny. Natomiast we Włoszech są to: podatek dochodowy od osób fizycznych, od osób prawnych, lokalny podatek dochodowy.

Umowa oparta jest na metodzie wyłączenia z progresją, która polega na tym, że w Polsce wyłącza się z podstawy opodatkowania dochód osiągnię-ty we Włoszech. Polacy zarabiający wyłącznie w Republice Włoskiej nie muszą składać w Polsce zeznania podatkowego i dopłacać do podatku w Polsce. Natomiast w przypadku osób posiadających dochody w obu kra-jach, dochód z Włoch zostanie wzięty pod uwagę jedynie przy obliczaniu stopy podatku właściwej dla całego dochodu, która będzie zastosowana do opodatkowania tylko polskich zarobków.

doChody od nieruChomośCi

Jeżeli chodzi o dochody od nieruchomości uzyskiwane przez osobę zamiesz-kałą w umawiającym się państwie (np. we Włoszech) z majątku nierucho-mego, do których włącza się dochody uzyskane z bezpośredniego użyt-kowania, najmu, jak również eksploatacji gospodarstw leśnych i rolnych, położonego w drugim umawiającym się państwie (np. w Polsce) mogą być one opodatkowane w tym drugim państwie.

Definitywny tekst umowy znaleźć można w Dz.U. z 1989 r. nr 62, poz. 374

Zgodnie z prawem obowiązującym w Italii każdy, kto osiąga tutaj dochody (zarówno pracownik zależny, jak i auto-nomiczny), musi każdego roku złożyć deklarację podatkową. W zależności od rocznych dochodów osoba zatrudniona musi zapłacić podatki, które naliczane są w sposób proporcjonalny do zarobków.

Warto pamiętać, że pracodawcy osób zatrudnionych we włoskich gospodar-stwach domowych zobowiązani są jedy-nie do zapłacenia składek na ubezpiecze-nie społeczne (contributi previdenziali ed assistenziali). Składki te nie obejmu-ją jednak podatków, które musi płacić każda osoba zatrudniona we Włoszech.

Kto musi składać roczne deklaracje rozliczeniowe?

Wszyscy pracownicy muszą składać deklaracje podatkowe. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku osobom tym grozi kara pieniężna.

Infolinia INPS i INAIL w języku polskim

Dzwoniąc na 803 164 - bezpłatną infolinię INPS (włoski Zakład Ubezpieczeń Społecznych) i INAIL (Krajowy Instytut Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych) możesz uzyskać informacje również w języku polskim.Infolinia czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty od 8.00 do 14.00. Serwis jest bezpłatny.

W INPS można uzyskać informacje między innymi na temat: rent i emerytur, zasiłków i tymczasowych składek indywidualnych, wysyłki dokumentów i zaświadczeń dla ubezpieczonych w INPS ( m.in. ekstrakt opłaconych składek, świadectwa emerytalne, CUD), zadłużenia, rejestracja on-line pomocy domych i opiekunek, wniosków o zasiłek dla bezrobotnych, statusu wniosków i wypłaty świadczeń W INAIL można uzyskać informacje między innymi na temat: rent, obowiązków pracodawców związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa w miejscu pracy, motywacji i finansowania działań skierowanych na zapewnienie bezpieczeństwa pracy, ubezpieczenia domu, rejestracji i potwierdzenia rezerwacji do ścieżek szkoleniowych dla RSPP i ASPP.

(dw)

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

ponad do

15.000 23% 23% od całości przychodu

15.001 28.000 27% 3.450+27% nadwyżki ponad 15.000

28.001 55.000 38% 6.960 + 38% nadwyżki ponad 28.000

55.001 75.000 41% 17.220+41% nadwyżki ponad 55.000

Ponad 75.000

43% 25.420 +43% nadwyżki ponad 75.000

Podstawa obliczenia podatku IRPEF

Podatek wynosi

Włoski podatek IRPEF jest progresywny i zależy on od wysokości uzyskanego w danym roku dochodu. W 2012 roku obowiązuje pięć stawek podatkowych: 23, 27, 38, 41 i 43 proc.Stawki te podlegają corocznym wahaniom, dlatego przed dokonaniem rozliczenia należy upewnić się co do ich wysokości w Agenzia delle Entrate.

Progi podatkowe w 2012 roku

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Nr 18 / 1-15 października 2012 IV

Świadczenia mogą otrzymać wszy-scy pracownicy etatowi niezależnie od ich kwalifikacji, w tym osoby

wykonujące usługi w domu pracodawcy (lavoratori a domicilio) i cudzoziemcy z poza UE.

Świadczenia dla bezrobotnych przysługują:- pracownikom, którzy utracili pracę sta-nowiącą ich główne źródło dochodu,- pracownikom aktualnie wykonującym prace sezonowe.

We Włoszech istnieje kilka rodzajów zasiłków dla bezrobotnych, zróżnico-wanych pod względem sektora pracy i wymogów prawnych:

- zasiłek podstawowy (indennità ordi-naria),- zasiłek podstawowy obniżony (indennità ordinaria con requisiti ridotti),- świadczenia specjalne dla sektora budowlanego (trattamento speciale per l'edilizia),- świadczenia specjalne dla robotników rolnych (trattamento speciale per operai agricoli).

Świadczenia specjalne są to zasiłki podwyższone, czyli wyższe od pozo-stałych form zasiłku dla bezrobotnych, ponieważ dotyczą pracowników sekto-rów produkcji, w których przewidziane są częste przerwy w zatrudnieniu.

Utrata prawa do zasiłku nastę-puje:- gdy zakończy się przewidziany okres dni pobierania świadczenia, - gdy osoba zostaje skierowana przez agencję zatrudnienia do nowej pracy zarobkowej,- gdy osoba zostaje bezpośrednim bene-ficjentem ubezpieczenia społecznego (świadczenia z tytułu podeszłego wieku, starości, wcześniejszej emerytury, nie-zdolności do pracy, renty inwalidzkiej).

Zasiłek podstawowy przysługu-je:- osobom zwolnionym z pracy (nie doty-czy pracowników, którzy dobrowolnie odeszli z pracy, z wyjątkiem rozwiązania

umowy z obiektywnie ważnych przyczyn - dimissioni per giusta causa),- osobom zawieszonym w pracy przez przedsiębiorstwa dotknięte czasowymi trudnościami z przyczyn niezależnych od pracownika czy pracodawcy.

Warunki wymagane do przyzna-nia prawa do zasiłku:- przynajmniej 52 składki tygodniowe wpłacone w poprzednich dwóch latach pracy liczonych od daty rozwiązania sto-sunku pracy,- przynajmniej 2 lata ubezpieczenia od niezawinionego bezrobocia oraz mini-mum 1 składka tygodniowa wpłacona przed dwuletnim okresem poprzedzają-cym złożenie wniosku o zasiłek,- oświadczenie złożone w Agencji Zatrudnienia (Centro per l’Impiego) o gotowości podjęcia pracy.

Wniosek składany w Agencji Zatrudnienia (Centro per l'impie-go)W przypadku cudzoziemców praco-dawca zobowiązany jest zawiadomić w ciągu 5 dni od rozwiązania stosun-ku pracy o indywidualnym zwolnieniu z pracy lub rozwiązaniu umowy o pracę przez pracownika urząd ds. imigracji Sportello unico przy biurze terytorial-nym Prefektury i Agencję Zatrudnienia (Centro per l'impiego). Następnie cudzoziemiec ubiegający się o status bezrobotnego powinien w ciągu 40 dni od rozwiązania stosunku pracy zgło-sić gotowość do podjęcia pracy w Agencji Zatrudnienia (Centro per l'impiego), gdzie zostanie zarejestrowany na okres minimum 6 miesięcy (ale nie dłuższy niż wskazuje jego pozwolenie na pobyt).

Wysokość zasiłku podstawowe-go- przez pierwsze 6 miesięcy bezrobot-ny otrzymuje 60% stawki otrzymywanej przez 3 ostatnie miesiące pracy,- w 7 i 8 miesiącu okresu bezrobocia otrzymuje 50% tejże stawki,- w następnych miesiącach okresu bezro-bocia otrzymuje 40% stawki.

Zasiłek podstawowy zostaje wypłaca-ny przez okres 8 miesięcy, który wydłuża

się do 12 miesięcy w przypadku osób w wieku min. 50 lat (wiek w momencie rozwiązania stosunku pracy). W przy-padku pracowników zawieszonych zasi-łek wypłacany jest maksymalnie przez 65 dni.

Podanie o przyznanie zasiłku dla bezrobotnychPodanie o przyznanie zasiłku podstawo-wego (formularz DS 21) należy złożyć w ciągu 68 dni od rozwiązania stosun-ku pracy w siedzibie lokalnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych INPS.

Pobieranie zasiłku Zasiłek można pobierać w formie czeku obiegowego (assegno circolare), przele-wu bankowego lub pocztowego (bonifico bancario o postale), a także w każdym urzędzie pocztowym na terenie Włoch.

Zasiłek podstawowy dla sektoru rolnego- przeznaczony dla osób wpisanych w rejestr pracowników rolnych na czas określony,- przeznaczony dla pracowników rolnych zatrudnionych na czas nieokreślony, któ-rzy przepracowali część roku.

Wymogi prawne - wpis na listę etatowych pracowników rolnych w roku, którego dotyczy składa-ny wniosek,- przynajmniej 2 lata składek na ubezpie-czenie od niezawinionego bezrobocia,- 102 dni składek wpłaconych w prze-ciągu 2 lat (w tym rok, którego dotyczy składany wniosek lub poprzedni).

Wysokość i okres wypłacania zasiłku- 30% średniego wynagrodzenia dla danej kategorii lub (jeśli wyższe) śred-niego wynagrodzenia dziennego,- wypłacany przez liczbę dni równą licz-bie przepracowanych dni w ciągu roku.

Podanie o przyznanie zasiłkuPodanie należy złożyć w siedzibie lokal-nego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych INPS od 1 stycznia do 31 marca następ-nego roku.

tłum. i oprac. Agnieszka Gorzkowska

na podst. materiałów INPS

Zasiłek dla bezrobotnych we WłoszechCzęść składek wpłacanych przez pracowników regularnie zarejestrowanych w INPS (Istituto Nazionale della Previdenza Sociale - włoskim Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych) jest przeznaczana na ubezpieczenie od utraty pracy i od bezrobocia spowodowanych rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn niezależnych od samego pracownika.

Indennità disoccupazione©

ww

w.in

ps.it

Transfer zasiłku dla bezrobotnych do Polski

Od 1 maja 2010 r. w krajach Unii Europejskiej, a od 1 kwietnia 2012 r. w Szwajcarii oraz od 1 czerwca 2012 r. w Norwegii, Islandii i Liechtensteinie obowiązują nowe przepisy dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w tym transferu zasiłków dla bezrobotnych: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009.

Osoba bezrobotna, która uzyskała prawo do świadczeń z tytułu bezrobocia w państwie swojego ostatniego zatrudnienia, którym był kraj Unii Europejskiej, Norwegia, Islandia, Liechtenstein lub Szwajcaria i wraca do Polski w celu poszukiwania pracy, ma prawo do transferu zasiłku dla bezrobotnych. Należy w tym celu uzyskać odpowiedni dokument (U2) uprawniający do transferu zasiłku.

Instytucją wydającą ten formularz będzie najczęściej ta sama instytucja, która decyduje o przyznaniu zasiłku i która go wypłaca. Wykaz instytucji zagranicznych pomocnych w realizacji zasad koordynacji systemów zabezpie-czenia społecznego znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

W celu dokonania transferu przyznanego zasiłku trzeba być zarejestrowa-nym w urzędzie pracy państwa ostatniego zatrudnienia przez okres minimum czterech tygodni od chwili utraty pracy (odpowiedni urząd może wyrazić zgodę na wyjazd przed upływem tego terminu; zgodnie z zaleceniem unijnym taką zgodę urząd powinien wydać zwłaszcza bezrobotnemu towarzyszącemu swojemu małżonkowi lub partnerowi, który podjął pracę w innym państwie niż państwo właściwe).

Transfer zasiłku dla bezrobotnych do innego kraju może być dokonany na okres trzech miesięcy. W wyjątkowych sytuacjach może być on przedłużony do maksymalnie sześciu miesięcy. Obecnie możliwe jest skorzystanie z prawa do transferu zasiłku dla bezrobotnych więcej niż jeden raz pomiędzy dwoma okresami zatrudnienia. Łączny okres transferu nie może być jednak dłuższy niż trzy miesiące (a w wyjątkowych okolicznościach może trwać maksymalnie do sześciu miesięcy).

Należy pamiętać, że prawo do transferowania zasiłku dla bezrobotnych może być realizowane jedynie wtedy, gdy migrujemy w celu poszukiwania pracy i podjęcia zatrudnienia.

Więcej na ten temat przeczytacie w portalu powroty.zielonalinia.gov.pl

Obywatelom Unii Europejskiej, którzy legalnie pracowali

we Włoszech zasiłek dla bezrobotnych INPS

wypłacany jest na takich samych zasadach jak obywatelom Włoch

Nr 18 / 1-15 października 2012V

Pracuję w jednej z włoskich firm i kilka dni temu mój pracodawca poinformował mnie, że za miesiąc wszyscy pracownicy pójdą do cassa integrazione ordinaria. Co to oznacza i jakie będą moje prawa?

Cassa integrazione przysługuje w przypadku, gdy nie z winy pracodawcy, jego firma ma trudności, np. ekono-miczne, i nie mogąc poradzić sobie z nimi musi zawiesić działalność. Celem przejścia do cassa integrazione jest podniesienie spółki poprzez czasową przerwę w pracy, pozwalając pracownikom do ponownego rozpoczęcia pracy, po uporaniu się z trudnościami.

Cassa integrazione jest rodzajem pomocy ekonomicz-nej, która wypłacana jest przez INPS i jej zadaniem jest przejęcie wypłaty wynagrodzenia pracownikom zawieszonym w pracy.

Wypłacana kwota to 80% łącznego wynagrodzenia, które należałoby się pracow-nikom za nieprzepracowane godziny.

Kwota ta nie może jednak przekroczyć limitu miesięcznego, ustalanego z roku na rok, który w 2012 roku wynosi 876,89 euro netto i zwiększony jest do 1.053,95 euro netto w przypadku miesięcznego wynagrodzenia, większego niż 2.014,77 euro brutto. Okres w cassa integrazione doliczany jest do stażu pracy przy naliczaniu emerytury i tego rodzaju pomoc może zostać przyznana przez maksymalnie 13 tygodni, w specyficznych przypadkach może zostać przedłużona do 12 miesięcy.

Pracownikom w cassa integrazione zezwala się na podjęcie pracy w innych firmach na czas określony lub pracy na własną rękę. Oczywiście w czasie, gdy pracownik pracuje, pomoc z cassa integrazione jest zawieszona. Pracownik musi wysłać powiadomienie do INPS o podjęciu pracy, zaznaczając datę jej rozpoczęcia i zakończenia.

Andrea De Rossi

Jak funkcjonuje cassa integrazione? Zasiłek dla bezrobotnych pracowników rolnych

Wszyscy pracownicy, którzy straci-li pracę, a za których zostały wpłaco-ne składki do INPS-u, mają prawo do otrzymania zasiłku dla bezrobotnych.

Prawo włoskie przewiduje specjalne traktowanie pracowników rolnych. Są oni ubezpieczeni na wypadek bezro-bocia i dlatego też zasiłek przysługu-je im zawsze, zarówno pracownikom zatrudnionym na czas określony jak i nieokreślony.

Aby ubiegać się o zasiłek należy speł-nić kilka warunków:

1. być wpisanym (pracownicy zatrud-nieni na czas określony) na listę stałych mieszkańców w roku, za który ubiega się o zasiłek;

2. mieć przepracowanych 102 dni w przeciągu 2008/2009 i wpłacone składki na ubezpieczenie od minimum 2 lat; jeżeli chodzi o przepracowane dni, zaliczyć do nich można również te przepracowane w innych sektorach, ale większość powinna być przepracowana w rolnictwie;

Wysokość zasiłku wynosi 40% wyna-grodzenia i do jego wyliczenia bierze się pod uwagę efektywnie przepracowane dni.

Wniosek o przyznanie zasiłku należy złożyć w INPS do 31 marca br. Płatność zostanie dokonana jednorazowo.

Istnieje również zasiłek dla bezrobot-nych, którzy nie osiągnęli ww. wymagań. Aby starać się o tego typu zapomogę, należy przepracować w ciągu roku (od 1 stycznia do 31 grudnia) co najmniej 78 dni i mieć wpłacone składki na ubezpie-czenie od minimum 2 lat. Również i w tym przypadku, wnioski należy składać do końca marca br.

M.S.

Jak uniknąć podwójnego opodatkowania z tytułu posiadanych nieruchomości

Obowiązkiem podatkowym objęte są zarówno osoby, do których należy pełne prawo własności, jak też i posiadacze ograniczonych praw rzeczowych.Wysokość podatku jest proporcjonalna do udziału podatnika we współwłasności oraz do okresu posiadania w skali roku.Świadczenie wynosi 0,76% wartości nieruchomości, wynikającej z aktu jej zakupu, bądź z kontraktu, który jej doty-czy. W przypadku braku powyższych dokumentów brana będzie pod uwagę cena rynkowa dobra w miejscu jego położenia.

Od należnego we Włoszech świad-czenia odlicza się ewentualne podatki dochodowe nałożone w państwie, w któ-rym umiejscowiona jest nieruchomość.Do powyższego obowiązku fiskalnego stosuje się włoskie przepisy o podatku od osób fizycznych.Włoski system podatkowy opiera się na generalnej zasadzie “world wide taxtion”. To oznacza, że osoba fizyczna zameldowana we Włoszech jest zobo-wiązana do opłacenia podatku dochodo-wego w tym kraju, nawet jeżeli korzyść majątkowa została osiągnięta poza jego granicami.

Wyjątek od reguły stanowi ok. 60 dwustronnych umów międzynarodo-wych, które zostały podpisane i ratyfi-kowane przez Włochy w celu uniknię-cia tzw. “podwójnego opodatkowania” obcokrajowców zamieszkujących w tym państwie.

Ustawa nr 97 z 21 lutego 1989 roku zawiera porozumienie podpisane w tym celu z Polską.Zgodnie z art. 6 tej umowy, dochód

od nieruchomości jest opodatkowany w kraju jej umiejscowienia.Zasada ta dotyczy również świadczeń od dochodu z nieruchomości wypro-dukowanych przez osoby prawne oraz w ramach wykonywania tzw. wolnych zawodów.

Comma 6 wyżej opisanej normy praw-nej ma zastosowanie także w stosunku do pożytków z prawa rzeczowego.Stąd wyłania się konflikt pomiędzy art. 19 comma 13 i następnymi Dekretu Prawnego nr 201 z 6 grudnia 2011 roku i art. 6 Ustawy nr 97 z 21 lutego 1989 roku, zawierającej porozumienie podpi-sane przez Włochy i Polskę w celu unik-nięcia tzw. podwójnego opodatkowania.Powyższy kontrast może zostać roz-wiązany poprzez osobę fizyczną dzięki zastosowaniu procedury przewidzianej w art. 25 Ustawy nr 97 z 21 lutego 1989 roku.

W przypadku, w którym jednostka uważa, że działania jednego lub obu umawiających się państw wprowadziły lub wprowadzą dla niej opodatkowanie niezgodne z postanowieniami powyż-szej umowy dwustronnej, może ona, (niezależnie od środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym tych państw), przedstawić swój zarzut właściwemu organowi państwa zamel-dowania.Sprawa powinna być przedstawiona w ciągu dwóch lat od dnia pierwsze-go zawiadomienia o działaniu powo-dującym opodatkowanie niezgodne z umową.

Jeżeli zarzut zostanie uznany za uza-sadniony zastosowane będzie jedno z dwóch niżej wymienionych rozwiązań:

- właściwy organ państwa zameldo-wania, któremu został przedstawiony zarzut, sam wprowadzi i zastosuje odpo-wiednie rozwiązanie zgodne obowiązu-jącą umową,- jeżeli nie może sam wprowadzić i zastosować zadowalającego rozwiązania, dołoży wszelkich starań, aby przypadek ten uregulować w drodze wzajemnego porozumienia z właściwymi organami umawiającego się państwa, w celu unik-nięcia opodatkowania niezgodnego z umową.Poza tym, władze umawiających się państw zostały zobowiązane do tego, by czynić wszelkie starania, aby w dro-dze wzajemnego porozumienia, usuwać wszystkie trudności lub wątpliwości co do interpretacji lub stosowania powyż-szej Ustawy nr 97 z 21 lutego 1989 roku.

Zaangażowane państwa zobowiązane są do tego by bezpośrednio lub poprzez celowo powołaną komisję podjąć nie-zbędne działania w celu osiągnięcia porozumienia.Zgodnie z art. 19 comma 17 Dekretu

prawnego nr 201 z 6 grudnia 2011 roku do obowiązku fiskalnego osób zamel-dowanych we Włoszech, dotyczącego opodatkowania nieruchomości przez nie posiadanych, znajdujących się poza terytorium tego państwa, stosuje się przepisy o podatku od osób fizycznych.W związku z tym procedura przewi-dziana w art. 25 Ustawy n. 97 z 21 lutego 1989 roku (Umowa dwustronna podpisana przez Włochy i Polskę w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania) będzie miała zastosowanie przed wło-skimi wojewódzkimi komisjami podat-kowymi.

Zgodnie z art. 2 Dekretu z mocą usta-wy nr 546 z 31 grudnia 1992 roku, do ich jurysdykcji należą spory dotyczącego każdego rodzaju podatku.Od ich decyzji możliwe jest apelacja przed regionalną komisją podatkową.Jej decyzja, z kolei, może zostać odwo-łana do Sądu Kasacyjnego z przyczyn przewidzianych w art. 360 c.p.c. (włoski kodeks procedury cywilnej).

mgr prawa Marta KlykArchiwum „Naszego Świata”

Art. 19 comma 13 i następne Dekretu Prawnego nr 201 z 6 grudnia 2011 roku ustanowiły podatek od wartości nieruchomości znajdujących się poza terytorium Włoch dla wszystkich osób zameldowanych w tym kraju.

© p

hoto

xpre

ss.c

om

Obywatele polscy i ich rodziny posiadający we Włoszech uregulowaną sytuację pobytową, mają zagwarantowany dostęp do publicznej służby zdrowia na takich samych zasadach jak obywatele włoscy. Również podczas pobytów turystycznych można korzystać z usług SSN, jednak tylko w nagłych wypadkach

strona II

We Włoszech wszelkiego rodzaju świadczenia socjalne oraz odszkodowania dla pracujących we Włoszech wypłacane są zasadniczo przez dwie instytucje: INPS (zakład ubezpieczeń społecznych) i INAIL (zakład ubezpieczeń z tytułu wypadków przy pracy). Różnego rodzaju zasiłki oferowane są też przez gminy

strona IV

Służba zdrowia Opieka socjalnaServizio Sanitario Nazionale (SSN) Świadczenia socjalne INPS, INAIL i od gmin

© p

hoto

xpre

ss.c

om

Służba zdrowia i świadczenia socjalne we Włoszech

Nr 4 / 16-31 października 2012 Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowanaz dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”

niezbędnikemigrantaVademecum Polaków we Włoszech

EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy

Polskie pomniki strzegące pola bitwy o Monte CassinoPomniki: 5. Kresowej Dywizji Piechoty, 3. Dywizji Strzelców Karpackich, 4. Pułku Pancernego „Skorpion” i 6. Pułku Pancernego „Dzieci Lwowskich”

strona VI

Prezentacja działających polskich stowarzyszeń we WłoszechZwiązek Polaków w Trentino, Stowarzyszenie Natura i Sztuka w Bolonii oraz Klub Młodego Polaka w Treviso

strona VIII

Szkolnictwo we WłoszechOrganizacja włoskiego systemu szkol-nictwa. Uznawanie wykształcenia i kwalifikacji zawodowych. Kłopoty z nostryfikacją dyplomu - gdzie uzyskać pomoc. Polskie i polo-nijne szkoły na terenie Włoch.

Pytania i odpowiedziEksperci współpracujący z najpopular-niejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpowiedzą na pytania naszych czytel-ników dotyczące szkolnictwa i nostryfi-kacji zagranicznych tytułów studiów.

PONADTO W TYM NUMERZE: W NASTęPNYM NUMERZE:

IINr 19 / 16-31 października 2012

W przypadku dzie-ci, których rodzice przebywają w Italii

legalnie, należy obowiązko-wo zapisać je do rejonowe-go ośrodka zdrowia ASL w miejscu zamieszkania. Aby tego dokonać nale-ży przedłożyć akt urodzenia dziecka, zaświadczenie o zameldowaniu lub jego samozaświadczenie oraz zaświad-czenie o wpisaniu do rejestru osób zameldowanych rodziców.

Rejestracja jest bezpłatna, a ksią-żeczkę zdrowia, czyli testera sanitaria zostanie przesłana w późniejszym ter-minie na adres zamieszkania rodzi-ców. Ważność książeczki uzależniona jest od ważności pozwolenia na pobyt rodziców.

W momencie zapisu dziecka do ASL należy wybrać pediatrę. Ośrodek zdro-wia udostępnia listę nazwisk pedia-trów mających swoje gabinet w okręgu rejonowego ośrodka zdrowia. Można też wybrać lekarza spoza dzielnicy, w której mieszkamy, np. jeśli dziecko spędza więcej czasu w innej części

miasta (u dziadków, niani, itp.). Lekarz pediatra w swoim gabinecie

wykonuje bezpłatnie wszystkie bada-nia diagnostyczne, terapeutyczne oraz kontroluje rozwój zarówno fizyczny jak i psychiczny dziecka. W razie bar-dzo złego stanu zdrowia dziecka lekarz złoży wizytę domową.

Noworodki, których rodzice nie posiadają pozwolenia na pobyt we Włoszech mają prawo do bezpłatnej opieki lekarskiej, jednak ze względu na niemożność uzyskania książeczki zdrowia zostają skierowane do przy-chodni lub lekarza wskazanego przez ASL.

Dzieci nielegalnych imigrantów mogą korzystać z opieki lekarskiej w konsultoriach pediatrycznych oraz w razie konieczności otrzymać bezpłatne leczenie w szpitalu publicznym.

Andrea De Rossii A.M.

Służba zdrowia we Włoszech Obywatele polscy i ich rodziny posiadający we Włoszech uregulowaną sytuację pobytową, mają zagwarantowany dostęp do publicznej służby zdrowia (SSN – Servizio Sanitario Nazionale) na takich samych zasadach jak obywatele włoscy. Również podczas pobytów turystycznych można korzystać z usług SSN, jednak tylko w nagłych wypadkach.

Dostęp do publicznej służby zdrowia podczas pobytów turystycznych (pobyt do trzech miesięcy)

Obywatele Polski, będący posiada-czami Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) w ramach ubez-pieczenia unijnego mają prawo do korzystania z leczenia w ramach włoskiej

publicznej służby zdrowia, jednak tylko w zakresie podstawowych usług medycz-nych. Dlatego zalecane jest wykupienie dodatkowych ubezpieczeń prywatnych,

które w razie konieczności pokryją kosz-ty leczenia w szerszym.

Najczęściej wykupowane przez tury-stów ubezpieczenia to: • ubezpieczenie na pokrycie kosztów leczenia i pomocy w podróży (polisa ta pokryje w razie konieczności kosz-ty specjalistycznego leczenia);• ubezpieczenie następstw nieszczę-śliwych wypad-ków. Zapewnia ono wypłatę odszkodo-wania na wypadek doznania trwałego uszczerbku na zdro-wiu lub poniesienia śmierci na skutek wypadku.

Dostęp do publicznej służby zdrowia przy pobycie przekraczającym trzy miesiące

Każdy obywatel UE, który pracuje legalnie we Włoszech, ma prawo do bez-płatnej opieki zdrowotnej w tym kraju. Ma on także prawo samozaświadczyć miejsce zameldowania lub zamieszka-nia w danym ośrodku zdrowia ASL, w którym wystąpi o wydanie książeczki zdrowia (tessera sanitaria).

Tessera sanitaria Książeczka zdrowia jest dokumentem potwierdzającym wpis do SSN - Servizio Sanitario Nazionale i umożliwiającym korzystanie z publicznej opieki zdro-wotnej. Dokument wydawany jest przez rejonowe ośrodki zdrowia ASL.

Dokumenty potrzeb-ne do uzyskania tes-sera sanitaria:- kserokopia umowy o pracę,- kserokopia codi-ce fiscale (numeru identyfikacji podat-kowej)- oświadczenie o miejscu zamieszka-nia (certificato di residenza), które

można także samozaświadczyć (auto-certificare).W razie zgubienia czy kradzieży tesse-ra sanitaria, należy udać się do ASL i wypełnić specjalne oświadczenie o utra-cie dokumentu. Jest to warunek otrzy-mania nowej książeczki zdrowia.

Wybór lekarza rodzinnego (medico di famiglia)W momencie wystawienia książeczki zdrowia, cudzoziemcowi zostaje udo-stępniony spis lekarzy w w okręgu pod-legającym kompetencji danego ASL, z

którego może on wybrać lekarza rodzin-nego. Zainteresowany ma możliwość późniejszej zmiany lekarza. Dla dzieci do 14 roku życia należy wybrać pediatrę. W momencie ukoń-czenia 14 lat, ASL informuje rodzinę o automatycznym wykreśleniu dziecka z listy pacjentów pediatry i o konieczności wyboru dla niego lekarza rodzinnego.

Wizyty w gabinecie lekarza i wizyty domoweWe Włoszech lekarz rodzinny przyjmuje w swoim gabinecie (ambulatorio/stu-dio), w ustalonych dniach i godzinach. Jeśli zajdzie taka konieczność, odwiedza też bezpłatnie pacjenta w domu (visi-ta a domicilio). Lekarz odbywa wizytę domową, jeżeli stan zdrowia pacjenta nie pozwala mu na udanie sie do gabi-netu.

Zaświadczenia lekarskie (certificati medici)Lekarz rodzinny i pediatra mogą wysta-wiać na prośbę pacjenta zaświadczenia lekarskie. Większość z nich jest nieod-płatna. Jednak za wystawienie niektó-rych zaświadczeń pobierane są opłaty. Ich wysokość ustalana jest na podstawie cenników Ministerstwa Zdrowia.

Zaświadczenia bezpłatne:- zaświadczenia dotyczące stanu zdrowia pacjenta (choroby, wypadku lub innych przyczyn niezdolności do pracy),

Wybór pediatry we Włoszech

Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”.

Pracownikom unijnym i ich rodzinom posiadającym

we Włoszechuregulowaną sytuację pobytową, publiczna

opieka zdrowotna (Servizio Sanitario Nazionale) gwarantuje pokrycie

kosztów leczenia na równi z obywatelami włoskimi.

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

© freedigitalphotos.net

Opieka zdrowotna dla dzieci nowonarodzonych jest we Włoszech zagwarantowana przez prawo, niezależnie od tego,czy rodzice dziecka przebywają tu legalnie, czy też nie.

Nr 19 / 16-31 października 2012III

We Włoszech, aby uzyskać dostęp do usług zdrowotnych świadczonych przez szpitale publiczne lub prywatne ośrod-ki zdrowia (wizyty specjali-styczne i badania ambulato-ryjne, itp.) należy uiścić opłatę regionalną, tzw. „ticket”, której wysokość zależy do uzyskiwa-nych rocznie przez daną rodzi-nę dochodów.

Prawo przewiduje jednak, że w niektórych przypadkach, pacjent może zostać zwolniony z konieczności uiszczenia ww. opłaty (wł. esenzione al ticket). Cudzoziemcy i to zarówno obywatele Unii Europejskiej jak i spoza wspólnoty, legalnie przebywający we Włoszech są na równi traktowani z obywatelami Włoch w dostępie do usług zdrowot-nych i możliwości skorzystania ze zwolnienia z opłat.

Włoskie przepisy przewidują zwolnienie z opłaty regionalnej za korzysta-nie z usług służby zdrowia dla czterech kategorii osób, w oparciu o ich wiek i osiągane dochody.

„Esenzione dal ticket” przysługuje:1) Osobom, które mają mniej niż sześć lub ponad 65 lat i których całko-

wity dochód osiągany przez rodzinę nie przekracza36,151.98 euro rocznie, (kod „esenzione ” E01).

2) Osobom bezrobotnym i członkom ich rodzin, o ile całkowity roczny dochód rodziny nie przekracza sumy 8,263.31 euro (11,362.05 euro, jeśli współmałżonek pozostaje na jego utrzymaniu i dodatkowo 516,46 na każde dziecko). (kod „esenzione ” E02)

3) Osoby otrzymujące emeryturę socjalną (pensione sociale) oraz człon-kom ich rodzin. Kod E03

4) Emeryci w wieku co najmniej 60 lat i członkowie ich rodzin, w przypadku, dochód całej rodziny nie przekracza sumy 8263.31 euro. kod „esenzione ” E04

Ponadto, z płacenia „ticketu” zwolnione są kobiety, których ciąża jest zagrożona oraz nosiciele przewlekłych chorób.

M.S.

- zaświadczenia o opiece rodzica nad chorym dzieckiem usprawiedliwiające nieobecność rodzica w pracy,- zaświadczenia dotyczące uczestnictwa ucznia w lekcjach wychowania fizycz-nego.

Zaświadczenia odpłatne:- zaświadczenia dotyczące zawodowego uprawiania sportu (certificato agonisti-co) i wymagane przez sale gimnastyczne (certificato sportivo),- zaświadczenia - załączniki niezbędne do podania o przyznanie renty inwa-lidzkiej,- zaświadczenia do celów ubezpiecze-niowych.

Recepty i skierowania na wizyty(ricette e impegnative) Zakup niektórych leków we Włoszech wymaga, podobnie jak w Polsce, wysta-wienia przez lekarza recepty. Do wyko-nania badań i analiz oraz do zamówienia wizyty u lekarza specjalisty w wybranej placówce publicznej służby zdrowia, lekarz rodzinny musi wystawić skiero-wanie, czyli impegnativa. Dokument wystawiany jest bezpłatnie za okaza-niem książeczki zdrowia.

We Włoszech przewidziane jest współpłacenie, tzn. pacjent opłaca część

sumy za leki/lub za wizytę lekarską. Jest to tzw. „ticket", którego wysokość usta-la Ministerstwo Zdrowia. Występując o wszelkiego rodzaju aparaty ortodontycz-ne, protezy i okulary, pacjent powinien przedstawić w ASL w swoim rejonie skierowanie lekarza specjalisty. Także w tych przypadkach należy zapłacić ticket.

Kto jest zwolniony od pokrywa-nia części kosztów świadczeń?- inwalidzi cywilni, niewidomi i głucho-niemi,- małoletni pobierający rentę inwalidz-ką,- osoby, którym usunięto organ,- chorzy na przewlekłe choroby (np. cukrzycę)

Anna Malczewska i Mascia Salvatore

Leczenie szpitalne we Włoszech jest

bezpłatne, o ile pacjent nie wybierze

sali o podwyższonym standardzie.

.

Komu przysługuje „esenzione al ticket sanitario”

Wizyty ginekologiczne we włoskich placówkach publicznej służby zdrowia są bezpłatne. Nie obowiązuje rejonizacja dzielnicowa, zatem może Pani wybrać ginekologa, który przyjmuje w najdo-godniejszym dla Pani punkcie miasta. To samo dotyczy szpitala – będzie Pani mogła urodzić w tym, który najbardziej

Pani odpowiada. Obowiązkowe bada-nia w okresie są częściowo odpłatne: należy uiścić opłatę regionalną tzw. tic-ket. Badania te są darmowe dla kobiet, których ciąża jest zagrożona oraz jeśli przysługuje im zwolnienie z opłaty regio-nalnej (esenzione dal ticket).

M.S. i D.W.

Ciąża we Włoszech – wybór ginekologa i szpitala do porodu

Nigdy dotąd nie byłam we Włoszech u ginekologa. Posiadam tessera sanitaria. Czy w ciągu ciąży badania i wizyty są nieodpłatne?

Jak otrzymać zwolnienie z opłaty regionalnej za koszty leczenia

Przed wprowadzeniem w ostatnim czasie zmian administracyjnych, aby otrzymać „esenzione al ticket” wystarczyło tzw. samozaświadczenie o finansowej sytuacji rodziny i skierowanie od lekarza na badania z wpisanym na nim kodem przysługującej ulgi. Rzadziej wymagano udania się do rejonowej przychodni zdrowia (ASL) w celu otrzymania specjalnego zaświadczenia, potwierdzającego uprawnienie do zwolnienia z opłaty.Obecnie procedura związana ze zwalnianiem z opłaty regionalnej na usługi zdrowotne wyglada następująco: lekarz rodzinny (medico di famiglia) lub pediatria, przed wypisaniem skierowania na badania lub recepty sprawdza komputerowej bazie danych, czy nazwisko jego pacjenta figuruje na liście uprawnionych do „esenzione ticket” i jeśli tak jest wpisuje na skierowaniu lub recepcie odpowiedni kod.W przypadku, kiedy pacjent jest przekonany, iż przysługuje mu zwolnienie z opłaty, a jego nazwisko nie figuruje w rejestrze musi się on udać do rejonowej przychodni (ASL) i po przedłożeniu wymaganej dokumentacji fiskalnej otrzymuje zaświadczenie o przysługującej mu uldze.Po takie specjalne zaświadczenie muszą się zawsze zgłosić do ASL osoby bezrobotne.Należy pamiętać, że wszystkie ośrodki zdrowia we Włoszech pozostają w gestii lokalnych samorządów, a tj. w kompetencji regonów ( wł.: regioni) , w związku z tym, aby skorzystać ze zwolnienia płacenia „ticketu” należy się upewnić w rejonowym ośrodku zdrowia, jak wygląda procedura z tym związana.

M.S.

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Consultori familiari, czyli porad-nie rodzinne to miejsce, w któ-rym spotkacie bratnie dusze i

uzyskacie fachową pomoc wielu eks-pertów.

W Rzymie i innych większych mia-stach, w każdym okręgu dzielnico-wym (municipio) znajduje się porad-nia rodzinna, w której można uzyskać porady prawne, z zakresu świadczeń socjalnych, a także odbyć zajęcia w ramach szkoły rodzenia, a po porodzie uzyskać rady i opiekę położnej.

Przede wszystkim jednak w „con-sultorio familiare" poznacie bratnie dusze – inne kobiety oczekujące na dziecko lub świeżoupieczonych rodzi-ców, tak jak wy zagubionych w nowej sytuacji.

Wszystkie usługi oferowane przez poradnie rodzinne są całkowicie bez-płatne. Kursy przedporodowe też!

Z poradni rodzinnych mogą korzy-stać rezydenci danej dzielnicy lub mia-sta, ale nie martwcie się, jeżeli jeste-ście we Włoszech na czarno, uzyskacie równie fachową pomoc (za niewielką opłatą) w poradniach prowadzonych przez stowarzyszenia charytatywne.

D.W.

Zakres działalności poradni rodzinnych we Włoszech

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Consultiri familiari

IVNr 19 / 16-31 października 2012

InfolInIa InPS I InaIl Po PolSku

Dzwoniąc na 803 164 - bezpłat-ną infolinię INPS (włoski Zakład Ubezpieczeń Społecznych) i INAIL (Krajowy Instytut Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych) możesz uzyskać informacje również w języku pol-skim.Infolinia czynna jest od poniedział-ku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty od 8.00 do 14.00.

W INPS można uzyskać informacje między innymi na temat:- rent i emerytur,- zasiłków i tymczasowych składek indywidualnych;- wysyłki dokumentów i zaświad-czeń dla ubezpieczonych w INPS,- rejestracja on-line pomocy domych i opiekunek- wniosków o zasiłek dla bezro-botnych

W INAIL można uzyskać informa-cje między innymi na temat:- rent- obowiązków pracodawców zwią-zanych z zapewnieniem bezpie-czeństwa w miejscu pracy.

Świadczenia socjalne INPS, INAIL i od gmin

Istituto Nazionale della Previdenza Sociale INPS jest odpowiednikiem polskiego Zakładu Ubezpieczeń

Społecznych ZUS. Podobnie jak w Polsce wszyscy pracownicy są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenie spo-łeczne.

Do kompetencji INPS ustalenia uprawnień do świadczeń z tytułu ubez-pieczeń społecznych oraz świadczeń z tytułu opieki zdrowotnej oraz naliczania ich wysokości. Instytucja ta jest odpo-wiedzialna za wypłacanie emerytur w wyniku osiągnięcia wieku emerytalnego oraz z tytułu wysługi lat, emerytury dla

członków rodziny osoby zmarłej, renty, zasiłki inwalidzkie oraz emerytury nali-czane w wyniku łączenia systemów eme-rytalnych osoby pracującej we Włoszech i za granicą. W gestii Istituto Nazionale della Previdenza Sociale pozostaje również wypłata zasiłków socjalnych, rodzinnych, z tytułu okresu niezdolności do pracy związanej z chorobą, macie-rzyństwem oraz dla bezrobotnych.

Istituto Nazionale per l'Assicurazione contro gli Infortunni sul Lavoro INAIL, czyli Krajowy Zakład Ubezpieczeń z tytułu Wypadków przy Pracy zajmuje się wypłatą świadczeń z tytułu wypadków

przy pracy, choroby zawodowej, utraty zdrowia, inwalidztwa, rehabilitacji.

Władze samorządowe wspierają poprzez wypłatę różnego rodzaju zapo-móg osobom zameldowanym w danej gminie. O zasiłki od gminy (comune) mogą ubiegać się również cudzoziemcy, mający uregulowaną sytuację pobytową (residenza). Wnioski składa się w biu-rach służb socjalnych (Ufficio dei Servizi Sociali) w gminie zameldowania (comu-ne di residenza).

Andrea de RossiDanuta Wojtaszczyk

We Włoszech wszelkiego rodzaju świadczenia socjalne oraz odszkodowania dla pracujących we Włoszech wypłacane są zasadniczo przez dwie instytucje: INPS (zakład ubezpieczeń społecznych) i INAIL (zakład ubezpieczeń z tytułu wypadków przy pracy). Różnego rodzaju zapomogi dla osób nie będących płatnikami składek na ubezpieczenie społeczne oferowane są przez gminy

opieka socjalna we Włoszech

Zasiłek socjalny, czyli pomoc od gminy we Włoszech Jakie dokumenty są potrzebne, aby uzyskać cartyfikat ISE/ISEE?

Certyfikat Ise/Isee wydawany jest bezpłatnie w biurach CAF.

Aby uzyskać ww. zaświadczenie należy przedłożyć szereg dokumentów. Należą do nich:- ważny dokumentem tożsamości- dokument poświadczający zalegalizowany pobyt we Włoszech (attestazione di soggiorno wydana przez Comune);- dokument poświadczający skład rodziny, tj. attestazione del composizione del nucleo familiare,- codice fiscale wszystkich członków rodziny- ostatnie roczne deklaracje podatkowe, tj. dichiarazione dei redditi - w przypadku posiadanych nieruchomości lub terenów dokumenty stwierdzające ich wartość;- w przypadku osób mieszkających w wynajętym mieszkaniu umowa najmu;- wyciąg z konta bankowych z saldem na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ostatnią deklarację podatkową.

D.W.

Oprócz INPS i INAIL we Włoszech istnieją

inne instytucje, prowadzące obowiązkowe

ubezpieczenia pracowników poszczególnych branż

lub zawodów.

Komu przysługuje pomoc?- rodzinom w trudnej sytuacji mate-rialnej (famiglie con basso redditto)– rodzicowi samotnie wychowującemu niepełnoletnie dzieci- samotnym star-szym osobom, tj. mężczyznom powyżej 65 roku życia i kobietom powyżej 60 lat (anziano/anziana sola)- rodzinom, których członek jest nie-pełnosprawny (familiare convivente disabile)- osobom zmagającym z ciężkimi i przewlekłymi chorobami (presenza nel nucleo di persona affetta da gravi pro-blematiche sanitarie) - osoby bezdomne (senza fissa dimo-ra)

Warto wiedziećJeśli w Twojej rodzinie są niepełno-letnie dzieci, a osiągane przez Ciebie dochody ledwo starczają na związanie końca z końcem pamiętaj, że ze stro-ny miejskiej opieki społecznej możesz otrzymać pomoc pieniężną na zapłace-nie np. zaległych rachunków, czynszu, a także potrzebną na pokrycie wydat-ków „ekstra": specjalistyczne badania lekarskie, zakup okularów, aparatury medycznej, lekarstw, żywności diete-tycznej i odżywek, itp.

Wysokość zasiłku, termin i

sposób jego przyznawaniaWysokość zapomogi ustalana jest co roku przez władze samorządowe. Przykładowo w Rzymie ustalono, że wsparcie pieniężne będą mogły otrzy-mać rodziny, których miesięczny dochód nie przekracza kwoty 671.39 euro.Miejskie ośrodki pomocy społecznej rozpatrują indywidualnie sytuację każdej rodziny. Warto podkreślić, że istnieje możliwość otrzymania stałego zasiłku miesięcznego, wypłacanego co miesiąc, jak i jednorazowej zapomogi.

Podanie o udzielenie wsparcia finansowego od gminy składa się w biurze Servzio Sociale, właściwym dla miejsca stałego zamieszkania we Włoszech, zatem w urzędzie gminy (comune) lub w przypadku zamiesz-kiwania w dużym mieście w urzędzie dzielnicowym (municipio).

Dokumenty, które należy załączyć:- zaświadczenie Dichiarazione sosti-tutiva unica, popularnie zwane ISEE. Dokument ten musi zostać wydany przez autoryzowany urząd, tj. CAF (Centro Asistenza Fiscale) lub patro-nato. Ww. certyfikat jest wydawany od ręki i całkowicie bezpłatnie.- kserokopia ważnego dokumentu toż-

samości i codice fiscale

Dokumenty, które warto zabrać ze sobą:- w przypadku z zaleganiem z opłatami za wynajem (morosità) i czynsz listy ponaglające (messa in mora)- w przypadku zalegania z opłacaniem rachunków np. za gaz i prąd listy ponaglające oraz kserokopie rachun-ków (bollette)- kosztorysy badań medycznych/pre-ventivi (np. na leczenie dentystyczne, okulistyczne, rehabilitacyjne)- rachunki za zakup sprzętów domo-wych i za naprawy w mieszkaniu np. bojlera, piecyka gazowego- rachunki za zakup lekarstw, sprzę-tu medycznego lub wykonanie badań lekarskich z ostatniego roku

InfoSzczegółowe informacje o możliwo-ści skorzystania z zapomogi (accesso agli interventi economici) udzielane są w biurach opieki społecznej (servizi sociali) w każdym włoskim mieście. Adresy i numeru telefonu dostępne są na stronach internetowych urzędów gmin/miast.

D.W.

Miejskie ośrodki pomocy społecznej we Włoszech oferują pomoc w formie zasiłku pieniężnego obywatelom, zarówno Włochom jak i cudzoziemcom, w trudnej sytuacji socjo-ekonomicznej. Ten rodzaj pomocy w języku urzędowy określany jest terminem intervento economico a sostegno del cittadino. W wielu włoskich miastach zbierane są właśnie podania o przyznanie zapomogi w pierwszym kwartale 2012 roku.

fot..

Pho

toex

pres

s

fot..

Pho

toex

pres

s

Nr 19 / 16-31 października 2012V

Prawo do świadczeń rodzinnych i ich wysokość zależy od liczby członków rodziny, łącznych docho-

dów rodziny i jej sytuacji społecznej.Tabele wysokości świadczeń i kryteria dochodowe są opublikowane każdego roku i zachowują ważność od 1 lipca da 30 czerwca następnego roku. Zasiłek rodzinny można kumulować z zasiłkiem przyznawanym przez gminę.

Kryteria dotyczące rodziny Zasiłek przeznaczony jest dla członków rodziny wnioskodawcy - pracownika lub beneficjenta świadczeń socjalnych:- współmałżonka/ki nie żyjącego/ej w separacji;- dzieci małżeńskich lub pozamałżeń-skich, oraz dzieci przysposobionych (adoptowanych, naturalnych uznanych, ulegalizowanych, z poprzednich związ-ków, powierzonych rodzinom zastęp-czym, itd.) w wieku poniżej 18 lat, lub pełnoletnich niepełnosprawnych, które nie wstąpiły w związek małżeński;- dzieci własnych i przysposobionych, uczących się lub praktykantów w wieku 18 – 21 lat, jeśli wchodzą w skład rodziny wielodzietnej (przynajmniej 4 dzieci, w wieku poniżej 26 lat);- braci, sióstr, wnuków/kuzynów wnio-skodawcy, małoletnich i pełnoletnich niepełnosprawnych, tylko w wypadku kiedy są sierotami obojga rodziców, nie otrzymują tzw. renty sierocej i nie wstą-pili w związek małżeński.

Kryteria dochodowe Dochody rodziny oblicza się sumując roczne dochody poszczególnych człon-ków rodziny wnioskodawcy zadeklaro-wane do 1 lipca w roku poprzedzającym ten, którego dotyczy wniosek o zasiłek; dane obowiązują do 30 czerwca następ-nego roku.W przypadku małżonków, którzy w roku poprzednim nie zawarli jeszcze związ-ku małżeńskiego, deklaruje się roczne dochody obojga małżonków. W przypadku śmierci jednego z małżon-ków deklaruje się tylko dochody wdowy/wdowca i pozostałych członków rodziny.Małżonkowie żyjący w separacji powinni wykluczyć dochody współmałżonka/ki.

Dochody do zadeklarowania

Dochody podlegające opodatkowaniu IRPEF (imposta sul reddito delle per-sone fisiche -podatek dochodowy od osób fizycznych), i dochody wszelkiego rodzaju, łącznie z tymi, które przekra-czają 1.032,91 euro, dochody zwolnione od podatku, lub podlegające potrące-niu podatku u źródła lub też podatkowi zastępczemu (emerytury i zasiłki społecz-ne, renty i emerytury dla invalidów cywil-nych, oprocentowanie lokaty na kontach bankowych, pocztowych, oprocentowa-nie CCT i BOT, itd)Dochody podlegające oddzielnemu opo-datkowaniu odnoszące się do lat poprzed-nich, z wyjątkiem odprawy pieniężnej po rozwiązaniu umowy o pracę, lub jej zaliczki, a także zaległości płacowych.Dochody uzyskane za granicą, które we Włoszech podlegałyby opodatkowaniu IRPEF- z pracy wykonywanej dla instytu-cji międzynarodowych działających we Włoszech i nie podlegającym włoskim normom podatkowym;- z innych świadczeń społecznych (zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek macieżyński, itd).Dochody z emerytury otrzymywanej od organów i instytucji zagranicznych i mię-dzynarodowych.

Sytuacja rodzinnaDla rodzin znajdujących się w szczegól-nej sytuacji przewidziane są dodatkowe świadczenia:- dla rodzin monoparentalnych: jeśli wnioskodawca jest wdową/wdowcem, małżonkiem/ką żyjącym/ą w separacji, rozwodnikiem/rozwódką, nieżyjącym w związku, porzuconym/ą- dla rodzin, których członkiem jest osoba niezdolna do pracy zarobkowej.

Wniosek składa się:- do własnego pracodawcy, w przypadku kiedy wnioskodawca jest pracownikiem etatowym (najemnym) na formularzu ANF/DIP. Pracodawca musi wypłacić zasiłek za okres pracy przepracowyny w danej firmie, nawet jeśli wniosek został złożony po rozwiązaniu umowy w termi-nie do 5 lat.- do urzędu INPS (Istituto Nazionale di Previdenza Sociale - Krajowy Instytut Ubezpieczeń Społecznych) na podanym

formularzu, w przypadku pracowników pomocy domowej, najemnych pracow-ników rolnych czasowo zatrudnionych, pracowników otrzymujących inne świad-czenia społeczne.O jakiejkolwiek zmianie w dochodach lub w sytuacji rodzinnej zaszłych w okresie, którego dotyczy wniosek o zasiłek ANF należy poinformować w ciągu 30 dni.W przypadku, kiedy wniosek dotyczy poprzednich lat, ewentualne zaległości będą wypłacane w okresie max. 5 lat.

Upoważnienie

O upoważnienie do wypłaty zasiłku rodzinnego z INPS mogą ubiegać się osoby: dzieci własne i przysposobione rodziców żyjących w separacji, rodziców rozwiedzionych, porzuconych, dzieci

naturalne uznane przez obojga rodziców, z poprzednich związków, bracia, siostry i wnuki/kuzyni osieroceni lub niepeł-nosprawni, którzy nie otrzymują renty, członkowie rodzin zamieszkałych za gra-nicą...Wniosek o upoważnienie składa się na formularzu ANF 42 w INPS (gdy zasi-łek wypłaca pracodawca) lub załącza-jąc dokumenty wskazane w formularzu wnioskodawcy (gdy zasiłek pobierany jest bezpośrednio z INPS).

Wypłata zasiłkuPrawo do świadczeń rodzinnych obowią-zuje od pierwszego dnia płacy lub ubez-pieczenia społecznego i wygasa z dniem, w którym ustały okoliczności uzasadnia-jące wypłacanie tego zasiłku (np. separa-cja małżonka, osiągnięcie pełnoletności dziecka, itd.).

Zasiłek jest wypłacany:- przez pracodawcę w imieniu INPS czynnym pracownikom wraz z wypłatą ich wynagrodzenia;- bezpośrednio przez INPS pomocom domowym, najemnym pracownikom rol-nym czasowo zatrudnionych, pracowni-kom upadłych przedsiębiorstw, itd.)Wypłaty zasiłku z INPS dokonuje się w formie przelewu pocztowego lub, na życzenie, przelewu na konto bankowe.

Agnieszka Gorzkowska

Zasiłek rodzinny z INPS Zasiłek rodzinny to pomoc finansowa dla rodzin pracowników etatowych i beneficjentów obowiązkowego ubezpieczenia INPS (titolari di prestazione a carico dell'assicurazione generale obbligatoria), których dochód całkowity nie przekracza ustawowych limitów wyznaczanych co roku.

assegno al nucleo familiare©

Pho

toXp

ress

.com Zasiłek rodzinny z INPS,

przeznaczony jest dla członków rodziny wnioskodawcy - pracownika lub

beneficjenta świadczeń socjalnych

Urlop macierzyński colf i badanti

Pracuję jako pomoc domowa (colf). Jestem w 8-ym tygodniu ciąży. Kiedy będę mogła/musiała przejść na urlop macierzyński i czy mogę liczyć na otrzymanie jakiegoś zasiłku po porodzie?

Czytelniczka z Kalabrii

Pomoce domowe i opiekun-ki osób starszych, tak jak kobiety wykonujące inne zawody, mają

prawo do samodzielnego zarządzania okresem urlopu macierzyńskiego, decydując np. czy pracować do jednego miesiąca przed narodzinami dziecka.

Włoskie prawo przewiduje obowiązek zaprzestania przez kobietę wykonywania pracy zawodowej na dwa miesiące przed narodzinami dziecka i trzy miesiące po porodzie (słowem, 5 miesięczny urlop macie-rzyński jest we Włoszech obowiązkowy).

Jednak, jeżeli nie ma przeciwwskazań zdrowotnych ciężarne mogą pracować do jednego miesiąca przed urodzeniem i pozostać z noworod-kiem 4 miesiące po narodzinach.

Z tych przepisów mogą korzystać także colf i badanti. Jednak, aby móc pracować do końca 8-ego miesiąca ciąży należy przedstawić w INPS-ie odpowiednie zaświadczenie lekarskie, stwierdzające brak zagrożeń dla zdrowia matki i dziecka wynikających z dalszej pracy w tak zaawansowanej ciąży.

Colf i badanti mają prawo do pobierania zasiłku macierzyńskiego, o ile opłacały do INPS składki przez okres co najmniej 52 tygodni w ciągu 24 miesięcy poprzedzających przejście na urlop macierzyński lub opła-ciły 26 tygodniowych składek w okresie 12 miesięcy poprzedzających przejście na urlop.

Więcej informacji na temat urlopu macierzyńskiego można uzyskać bezpośrednio w INPS.

Przypominamy, że połączenie z infolinią INPS 803 i 164 jest bezpłat-ne z telefonów stacjonarnych, oraz że operatorzy odpowiadają również w języku polskim.

Andrea De Rossi

Zgodnie z art. 117 Konstytucji Republiki Włoskiej, system edukacji we Włoszech nadzorowany jest przez Państwo. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna i mogą do nich uczęszczać również dzieci-cudzoziemcy, przebywający w Italii zarówno legalnie, jak i nielegalnie.

strona II strona V

Szkolnictwo włoskieIl sistema scolastico italiano Po powrocie do Polski

© s

xc.h

u

System edukacji we Włoszech i pierwsze kroki w pracy

Nr 5 / 1-15 listopada 2012 Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowanaz dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”

niezbędnikemigrantaVademecum Polaków we Włoszech

EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy

Domek Doktora – Batalionowy Punkt Opatrunkowy w bitwie o Monte CassinoHistoria domku odbudowanego przez żołnierzy Dywizji Karpackiej w 1945 roku

strona VI

Prezentacja działających polskich stowarzyszeń we WłoszechOgnisko Polskie w Turynie oraz Stowarzyszenie Polsko-Włoskie w Genui

strona VIII

Sprawy motoryzacyjne

Jak zrobić prawo jazdy we Włoszech i ile ono kosztuje? Obowiązek zmiany rejestracji pojaz-du zarejestrowanego za granicą. Mandaty – co grozi za ich niezapła-cenie.

Pytania i odpowiedzi

Eksperci współpracujący z najpopu-larniejszym portalem dla imigrantów we Włoszech www.stranierinitalia.it odpowiedzą na pytania naszych czy-telników dotyczące spraw motoryza-cyjnych.

PONADTO W TYM NUMERZE: W NASTęPNYM NUMERZE:

Nostryfikacja świadectw oraz uznawanie dyplomów

IINr 20 / 1-15 listopada 2012

Włoski system edukacjiZgodnie z art. 117 Konstytucji Republiki Włoskiej, system edukacji we Włoszech nadzorowany jest przez Państwo. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna i mogą do nich uczęszczać również dzieci-cudzoziemcy, przebywający w Italii zarówno legalnie, jak i nielegalnie.

Ministerstwo Edukacji, Szkolnictwa Wyższego i Badań Naukowych (Ministero del l ’ Is truzione, dell’Università e della Ricerca) usta-nawia ramowe standardy systemy edu-kacji, z uwzględnieniem standardów europejskich. Natomiast na szczeblu regionalnym kwestiami oświaty zaj-mują się Uffici Scolastici Regionali (Regionalne Biura ds. Szkolnictwa – odpowiedniki polskiego kuratorium).

Pierwszy cykl edukacji

Pierwszy cykl edukacyjny jest obowiąz-kowy i bezpłatny. Składa się on ze szkoły podstawowej oraz gimnazjum i obejmuje w sumie osiem lat nauki.Rok szkolny we Włoszech rozpoczyna się we wrześniu, a kończy w czerwcu.W ciągu roku szkolnego, uczniowie

mają dwa tygodnie ferii bożonarodze-niowych (23 grudzień - 6 styczeń) oraz tydzień wielkanocnych.

Szkoła podsta-wowa (scuola pry-maria) Trwa ogółem 5 lat i można do niej zapisać dzieci które w danym roku szkolnym, przed dniem 30 kwietnia ukończą 6 rok życia.W szkole podstawowej każdy uczeń musi mieć zagwarantowaną ilość godzin lekcyjnych. Tygodniowy wymiar lekcyjny wynosi od 27- 30, jednak nie może przekraczać więcej niż 40 godzin tygodniowo.godzin, natomiast w pełnym wymiarze 40 godzin.

Gimnazjum (scu-ola secondaria di primo grado)Przejście ze szkoły podstawowej do gimnazjum jest automatyczne, bez konieczności zdawania egzaminu pań-stwowego ani dokonywania zapisu, jeżeli uczeń będzie kontynuował naukę w tej samej szkole. Nauka w gimna-zjum trwa trzy lata i kończy pierwszy

cykl edukacji. Po ośmiu latach i pomyślnym zakoń-czeniu pierwszego etapu nauki, uczeń musi zdać egzamin państwowy. Po zda-

niu egzaminu pań-stwowego, uczeń, zazwyczaj w wieku 14 lat, dokonuje pierwszego ważne-go wyboru kierun-ku dalszej edukacji. Może wybrać liceum lub kształcenie w kierunku szybkiego zdobycia zawodu.

drugi cykl eduka-cji

Liceum/techni-kumNauka w szkole średniej drugiego stopnia trwa 5 lat i dzieli się na dwa dwuletnie cykle nauczania i piąty rok nauki, który służy do

pogłębienia zdobytej wiedzy, przygoto-wania do matury i przygotowania się do wyboru odpowiedniego kierunku studiów uniwersyteckich.

Szkoła zawodowa o trzyletnim cyklu nauczania Szkoła przygotowująca do zawodu trwa

3 lata. Absolwenci tego typu szkoły mają możliwość dalszego kształcenia się w dwuletnich szkołach doskonale-nia zawodowego, po ukończeniu któ-rych można przystąpić doi egzaminu maturalnego, który uprawniać będzie do zapisu na wyższe uczelnie.

szczePienia

Brak zaświadczenia o przebytych szcze-pieniach, wymaganego przez prawo włoskie, nie pozbawia rodziców możli-wości zapisania dziecka do szkoły.Jeżeli dziecko przebyło szczepienia w kraju pochodzenia odpowiednie świa-dectwo szczepień musi zostać przetłu-maczone na język włoski.Jeżeli dziecko nie posiada karty szcze-pień szkoła wskaże najbliższy ośrodek zdrowia ASL.

Mediatorzy kulturowi (Mediatore culturale)Aby pomóc uczniowi-cudzoziemco-wi w pełnej integracji w środowisku szkolnym prawo włoskie przewiduje, że Państwo, Regiony i inne komórki lokalne powinny dołożyć wszelkich sta-rań w tym zakresie. Rada pedagogiczna może zaproponować umieszczenia w tej samej klasie uczniów z tego samego kraju, w ten sposób łatwiej też będzie pracować mediatorom kulturowym, pomagający uczniom w nauce języka włoskiego oraz zintegrowaniu się w szkole włoskiej. Oprócz tego dla ww.

Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”.

Obowiązkiem szkolnym objęta jest we Włoszech

młodzież w wieku od 6 do 16 roku życia lub do momentu uzyskania

przygotowania zawodowego (okres 8 lat). © freedigitalphotos.net

Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej, obowiązek uznania przez władze włoskie uzyskanego w Polsce dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe istnieje tylko w przypadku tzw. zawodów regulowanych (professioni rego-lamentate).Zawody regulowane to te, których wyko-nywanie wymaga oprócz odpowiednie-go wykształcenia również dodatkowego zezwolenia. Zaliczają się do nich m.in.: zawody techniczne, prawno-sądowe, administracyjno-ekonomiczne, medycz-ne oraz dziennikarze i publicyści, czyli te gdzie przedmiotem pracy są działania intelektualne.W niektórych zawodach, ze względu na ujednolicony system kształcenia na pozio-mie wspólnotowym, uznanie kwalifikacji przez państwo przyjmujące odbywa się automatycznie. Dotyczy to m.in.: lekarzy, pielęgniarek, położnych, lekarzy denty-stów, lekarzy weterynarii, farmaceutów, architektów, adwokatów z krajów unij-nych. Procedura uznania ogranicza się do przesłania dokumentów do właściwego ministerstwa, które sprawdza ich zgod-ność z normami.

PielęgniarkiWyjątkiem automatycznego uznania kwa-lifikacji zawodowych regulowanych stano-

wią uzyskane w Polsce dyplomy pielęgniar-skie. Na stronie Konsulatu Generalnego w Mediolanie dowiadujemy się, że auto-matycznemu uznaniu podlegają wyłącznie dyplomy ukończenia studiów wyższych na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo. W przypadku pielęgniarek i położnych, które ukończyły studia licencjackie kwa-lifikacje uznawane są w oparciu o zasadę praw nabytych, o ile osoba pracowała w zawodzie przez co najmniej 3 lata w okre-sie ostatnich 5 lat. Podobnie uznawane są kwalifikacje absolwentów szkół pomatu-ralnych, o ile mogą udowodnić zatrudnie-nie w zawodzie przez co najmniej 5 lat w okresie ostatnich 7 lat. Uznanie dyplomu w zawodach regulowa-nych jak np. inżynier, psycholog, nauczy-ciel, itp. nie odbywa się automatycznie. W przypadku znaczących różnic w okresie trwania lub programie nauki, do uzyskania prawa wykonywania zawodu na terenie Włoch może być konieczne udowodnienie posiadanego doświadczenia zawodowego, odbycie dodatkowych praktyk lub zdanie dodatkowego egzaminu. W przypadku zawodów nieregulowanych uznanie kwalifikacji zawodowych doko-nuje pracodawca. Dlatego też ważne jest dokonanie legalizacji uzyskanych w Polsce dyplomów lub świadectw oraz ich tłuma-czeń. opr. A.M. i A.F.

Uznanie tytułów wykształcenia do celów zawodowychWe Włoszech do wykonywania zawodów wolnych regulowanych niezbędne jest uznanie dyplomu uzyskanego przez cudzoziemca za granicą.

Nr 20 / 1-15 listopada 2012III

Prawo pobytu, podjęcia pracy lub studiów w dowol-nie wybranym państwie UE stanowi podstawowe prawo jej obywateli. Przedsiębiorcy mają także prawo do zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz do tymczasowego świadczenia usług na terenie całej Unii. Jednak zdarza się, że rozbieżności w inter-pretowaniu przepisów unijnych przez administracje krajowe, a także przewlekłe procedury utrudniają korzystanie z tych praw.SOLVIT jest odpowiedzią UE na te problemy. Jest to przyjazny dla użyt-kownika, bezpłatny serwis mający na celu niesienie pomocy obywatelom i przedsiębiorcom w UE, którzy poszukują szybkich i praktycznych roz-wiązań ich problemów w ramach rynku wewnętrznego. SOLVIT obejmuje sieć 30 centrów współpracujących ze sobą, które znajdują się we wszyst-kich państwach UE oraz w Islandii, Lichtensteinie i Norwegii. W SOLVIT mogą być rozwiązywane transgraniczne, rzeczywiście mające miejsce problemy związane ze stosowaniem prawa UE pomiędzy obywatelem lub przedsiębiorcą z jednego państwa członkowskiego, a organem admini-stracji innego państwa członkowskiego. W ramach systemu nie mogą być prowadzone sprawy dotyczące relacji przedsiębiorca - przedsiębiorca, konsument – przedsiębiorca, pracownik - pracodawca.Ze względu na nieformalny charakter systemu, SOLVIT nie może podjąć się interwencji w sytuacjach, gdy wszczęto już postępowanie sądowe. Dotychczas SOLVIT zajmował się przede wszystkim problemami w następujących obszarach: uznawanie kwalifikacji zawodowych dostęp do edukacji zezwolenia na pobyt prawo do głosowania zabezpieczenia spo-łeczne prawo jazdy rejestracja pojazdów silnikowych kontrole graniczne dostęp produktów do rynku dostęp do rynku usług podjęcie działalności na własny rachunek podatki (VAT, akcyza) swobodny przepływ kapitału lub płatności.Problem można zgłosić on-line lub przesłać go za pomocą poczty zwykłej, elektronicznej lub faksu:

centruM solVit Polska

www.solvit.gov.pl Ministerstwo Gospodarki Departament Spraw EuropejskichPlac Trzech Krzyży 3/500-507 WarszawaTel. (22) 693 53 60, Fax. (22) 693 40 80e-mail: [email protected]

uczni organizowane są kursy języka włoskiego.

trzeci cykl edukacji (nieobowiąz-kowy)

Szkolnictwo wyższeCudzoziemcy, legalnie przebywający na terenie Włoch mają wolny dostęp na wszystkie uczelnie wyższe na takich samych warunkach, jak obywatele wło-scy.Aby móc zapisać się na studia w Italii należy posiadać wymagany tytuł ukoń-czenia szkoły i ewentualnie zdać egza-miny wstępne na wybrany kierunek studiów.Do podania o przyjęcie na studia należy dołączyć zalegalizowane przez włoskie placówki dyplomatyczne za granicą świadectwo dojrzałości, dichiarazione di valore oraz tłumaczenie dokumen-tów na język włoski.

Uznawanie wykształcenia Uzyskane-go w Polsce

Świadectwa szkół podstawowych, śred-nich i wyższych wydane przez placówki edukacyjne w Polsce nie są automa-tycznie uznawane na terenie Włoch. Dokumenty potwierdzające ukończe-nie poszczególnych etapów nauki, przeznaczone do wykorzystania we Włoszech do celów kontynuacji nauki, powinny zostać zalegalizowane przez

Wydział Konsularny Ambasady Włoch w Warszawie.Do zalegalizowanych dokumentów dołączane jest zaświadczenie potwier-dzające autentyczność i zgodność z prawem wykształcenia (tzw. dichiara-zione di valore).

dichiarazione di Valore

Potwierdza autentyczność i zgodność z prawem tytułu (świadectwa). Jest to dowód, że uzyskany w kraju pochodze-nia dyplom uznany jest przez władze włoskie.

Mascia SalvatoreAlessio Fasolino

Niepełnoletni cudzoziemcy

mają prawo do edukacji bez względu na to, czy są we Włoszech legalnie, czy

nie i podlegają oni obowiązkowi szkolnemu w

taki sam sposób jak obywatele Włoch.

Bezpłatny serwis pomocy SOLVIT

Pierwszą, podstawową formą edukacji, przygotowującą do właściwego naucza-nia szkolnego są przedszkola, do którego przyjmowane są dzieci, które w danym roku szkolnym, przed dniem 30 kwietnia ukończą 3 rok życia.

3-letnie przedszkole nie jest obowiąz-kowe i nie stanowi części obowiązkowego

cyklu szkolnego. Jest to raczej swego rodzaju pomoc dla rodziców.

Zapisy do przedszkoli rozpoczynają się zazwyczaj w styczniu danego roku szkolnego, jednak ostateczna decyzja o wyznaczeniu daty zapisów leży w gestii gminy miasta.

M.S. i A.F.

Przedszkole (scuola d’infanzia)

Jestem mamą 4-letniej Ewelinki i chciałabym zapisać ją do przedszkola we Włoszech. Chciałabym się dowiedzieć na jakich zasadach działają tutaj tzw. scuole d’infanzia?

Czy mogę zapisać mojego syna do szkoły we Włoszech?

Mieszkam we Włoszech od 3 lat i niedługo przyjedzie do mnie mój 7-letni

synek. Czy będę mogła zapisać go w ciągu roku do włoskiej szkoły?

Oczywiście, dziecko będzie mogło uczęszczać do szkoły we Włoszech i będzie można go zapisać zaraz po jego przyjeździe do szkoły podstawowej. O zapisy niepełnoletnich cudzoziemców do szkół włoskich można poprosić w każdym momencie roku szkolnego.Wniosek o zapisanie muszą złożyć rodzice/rodzic w sekretariacie wybranej szkole. Oprócz tego, przed zapisaniem dziecka będzie trzeba przedstawić świadectwa szkoły, do której uczęszczało w Polsce. Należy pamiętać, że świadectwa te należy należy uprzednio przetłumaczyć na język włoski. W przypadku, gdy rodzice nie mają ww. świadectw, będą musieli poświadczyć osobiście, do której klasy uczęszczał synek w kraju pochodzenia.Aby móc zapisać dziecko do szkoły, należy przedłożyć także zaświadczenie o przebytych szczepieniach, w przypadku gdy nie posiada się ww. zaświadczenia, musisz zgłosić się do ASL w gminie zamieszkania.W większości wypadków dzieci zostają zapisane do klasy odpowiadającej ich wiekowi, jednak grono pedagogiczne może zadecydować, by zapisać dziecko do innej klasy, biorąc pod uwagę poziom edukacji w kraju pochodzenia.Szkoły, aby ułatwić przystosowanie, integrację w nowym środowisku oraz znajomość języka, prowadzą także kursy języka włoskiego w oparciu o konkretne projekty.Ponadto w momencie zapisania dziecka rodzice będą musieli wybrać wymiar godzin oraz zapisać synka np. na lekcję religii.

Stranieri in Italia, am

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Polska szkoła przy Ambasadzie RP w Rzymie jest polską placówką publiczną, powołaną do życia w 1995 r. Organem prowadzącym szkołę jest Ministerstwo Edukacji Narodowej w Polsce, natomiast nadzór w zakresie spraw administracyj-nych i finansowych sprawuje Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą w Warszawie.Zajęcia w szkole odbywają się w języ-ku polskim, raz w tygodniu (również w soboty) w godzinach popołudniowych. Rekrutacja do szkoły rozpoczyna się w połowie kwietnia a kończy z końcem wrze-śnia każdego roku. Obok dwóch siedzib w Rzymie, szkoła ma też filie w Bolonii, Mediolanie oraz w miejscowości Ostia. Warunkiem przyjęcia nowego ucznia do Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Ambasadzie RP w Rzymie jest posiadanie przez dziecko polskiego obywatelstwa.

adresy szkół:

Szkoła Polska im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego przy Ambasadzie RP w RzymieVia Pietro della Valle 1, Roma

tel. +39 06 6864619e-mail: [email protected]

Szkoła Polska im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego przy Ambasadzie RP w Rzymie, filia z siedzibą w BoloniiScuola Polacca di Bologna c/o La Fondazione “Maria Ausiliatrice e San Giovanni in Bosco”Via Andrea Costa n. 155, Bolognatel. +39 3203113271e-mail: [email protected] lub [email protected]

Szkoła Polska im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego przy Ambasadzie RP w Rzymie, filia z siedzibą w MediolanieVia Vitruvio 41, Milano C/O Instituto Gonzaga, Milanotel. +39 3336717350 lub +39 02 48018978e-mail: [email protected]

Szkoła Polska im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego przy Ambasadzie RP w Rzymie, filia z siedzibą w OstiiVia Mar dei Caraibi 30, Ostia Lido tel. +39 3406916122

Polska szkoła we Włoszech

IVNr 20 / 1-15 listopada 2012

Dobre CVDobrze przygotowane CV powinno nie tylko obrazować wykształcenie i drogę zawodową kandydata, ale również pre-zentować zasadnicze cechy osobowości i predyspozycje.

Dane osoboweDane osobowe są pierwszym segmen-tem dokumentu. Jest bardzo istotne, aby poza standardowymi danymi personal-nymi podać nr telefonu czy adres skrzyn-ki e-mail, przez które osoba prowadząca rekrutację może się kontaktować z kandy-datem w czasie swoich godzin pracy. Poza tym, jeżeli posiadamy prawo jazdy, warto zaznaczyć w CV jego kategorię.

Dane o wykształceniuW tym segmencie bardzo często podawa-ne są dane nieistotne. Przykładowo: osoba u kończyła studia wyższe, więc wiadomo, że musiała ukończyć szkołę podstawową i

średnią. W których latach i gdzie do tych szkół chodziła nikogo nie interesuje. W tej kwestii może być jeden wyjątek.Ktoś ukończył np. technikum mechanicz-ne o specjalności budowa maszyn, a studia w politechnice na wydziale elektroniki. W takim przypadku należy podać informację o ukończeniu szkoły średniej i wyższej, gdyż obrazuje ona 2 zawodowe przygoto-wanie kandydata.

Informacje o przebiegu pracy zawodowejPodanie informacji o nazwie zakładu, okresie w nim zatrudnienia i zajmo-wanym stanowisku nie jest wystarcza-jące dla osoby prowadzącej rekrutację. Przykładowo, ktoś podaje, że przez 8 lat pracował w firmie X na stanowisku kie-rownika działu organizacyjnego. Z tego nic nie wynika. Należy podać problema-tykę, którą się zajmował. To, że pani od 15 lat pracuje jako księgowa nie mówi nic na temat tego jaki zakres księgowości zna. Czy potrafi sporządzić sprawozdania do urzędu skarbowego? Czy potrafi sporzą-dzić bilans?

Informacje o zainteresowaniach i ewentualnych hobby kandydataMoże to być zaskakujące, ale te dane mają istotne znaczenie. Zainteresowania kandydat mogą znacznie odbiegać od pro-

blematyki stanowiska, o które się ubiega. Hobby i zainteresowania poza zawodowe obrazują skalę kreatywności kandydata. Może się okazać, że zainteresowania kan-dydata są zbieżne z zainteresowaniami jego przyszłego szefa, a to jest od razu plus. Często rozmowa kwalifikacyjna może się rozpocząć od dyskusji o tych właśnie zainteresowaniach.

Znajomość języków obcychCoraz częściej pracodawcy wymagają od swoich pracowników znajomości języków obcych. W związku z tym, kandydat nie powinien zapomnieć o wymienieniu języ-ków oraz ich stopnia.

A.M.

InfolInIa InPS I InaIl Po PolSku

Dzwoniąc na 803 164 - bezpłat-ną infolinię INPS (włoski Zakład Ubezpieczeń Społecznych) i INAIL (Krajowy Instytut Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych) możesz uzyskać informacje również w języku pol-skim.Infolinia czynna jest od poniedział-ku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00 oraz w soboty od 8.00 do 14.00.

W INPS można uzyskać informacje między innymi na temat:- rent i emerytur,- zasiłków i tymczasowych składek indywidualnych;- wysyłki dokumentów i zaświad-czeń dla ubezpieczonych w INPS,- rejestracja on-line pomocy domych i opiekunek- wniosków o zasiłek dla bezro-botnych

W INAIL można uzyskać informa-cje między innymi na temat:- rent- obowiązków pracodawców zwią-zanych z zapewnieniem bezpie-czeństwa w miejscu pracy.

Egzaminy CELI kluczem do kariery tłumacza?

Do egzaminu CELI - "certyfikatu potwierdzającego znajomość języka wło-skiego,wystawianego przez Uniwersytet dla cudzoziemców w Perugi", można przystąpić dwa razy w roku, w każdej zarejestrowanej szkole językowej we Włoszech, przygotowującej właśnie do tych egzaminów.

Jeśli chodzi o poziom CELI, który chce się zdawać, zależy to wyłącznie od stop-nia znajomości języka. Aby przystą-pić do egzaminu na poziomie CELI 4, warto wcześniej podejść do egzami-nu próbnego na tym poziomie. Taki

egzamin próbny potwierdzi czy jest to dla Pani odpowiedni poziom. Nie jest koniecznym zdawanie niższych stopni znajomości języka włoskiego CELI 1,2 czy 3. Próbne egzaminy, ułatwiające spraw-dzenie znajomości językja włoskiego, można znaleźć pod poniższymi linka-mi:www.ecfirenze.it/test_di_livello.html; www.cvcl . i t/MEDIACENTER/FE/CategoriaMedia.aspx?idc=104

CELI posiada również specjalne pod-ręczniki, które pomagają w przygoto-

waniu się do egzaminu: www.cvcl.it/MEDIACENTER/FE/CategoriaMedia.aspx?idc=83

By rozpocząć karierę tłumacza przysię-głego należy ukończyć studia wyższe o kierunku filologia włoska, bądź stu-dium podyplomowe dla filologów na kierunku język włoski. Po czym należy przystąpić do państwowego egzaminu na tłumacza przysięgłego z języka wło-skiego. Jeśli myśli Pani o pracy jako tłumacz freelance dla biur tłumaczeń, w tym przypadku przydaje się najwyższy stopień znajomości języka włoskiego, czyli CELI5, chociaż jest to indywi-dualna decyzja biura zlecającego tłu-maczenie. Planując karierę tłumacza freelance, warto wyspecjalizować się w konkretnej terminologii, np medycznej, prawniczej, czy też informatycznej.

Poniżej, dla zainteresowanych zamiesz-czamy link z informacją na temat CELI,oraz objaśnienia punktacji egza-minów CELI:http://www.porta-doriente.com/scuola%20d'italiano%20per%20stra-nieri/scuole-italiano-per-stranieri-e-same-CELI.asp

Monika Zakrzewskawww.polskaitalia.com

Witam, chciałam dowiedzieć się gdzie i w jaki sposób można zdać egzamin by uzyskać certyfikat CELI? Nie uczęszczam do żadnej szkoły językowej, język włoski opanowałam tylko i wyłącznie dzięki 3 letniemu pobytowi w Italii. Czy można odrazu przejść do egzaminu CELI 4? Czy nieuniknioną częścią jest zdanie egzaminów CELI1, CELI2 CELI3? Chciałam również zapytać, jaki certfikat potrzebny mi jest do rozpoczęcia kariery jako tłumacz? Z góry dziękuje za odpowiedź. Pozdrawiam serdecznie.

Kasia

Jak napisać dobre CV ?

Nie zapomnij!

Na końcu każdego CV powinno znaleźć się pozwolenie na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w przesłanym CV dla potrzeb niezbędnych w procesie rekrutacji: (Autorizzo il trattamento dei dati in conformità a quanto previsto dal DL 196/2003)

Podstawowym dokumentem przy ubieganiu się o pracę jest życiorys, czyli curiculum vitae (CV) kandydata. Jakość tego dokumentu decyduje, czy zainteresowany zakwalifikowany zostanie do dalszych etapów procedury rekrutacyjnej. Trzeba więc mieć świadomość jakie treści w CV są niezbędne, a jakich zdecydowanie być nie powinno.

fot..

Pho

toex

pres

s

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

ZgubIłem doWÓd oSobISty, co robIĆ?

Osoba, która utraciła dowód oso-bisty poza granicami Polski jest obowiązana niezwłocznie zawia-domić o tym polską placówkę konsularną. Organ ten wydaje zaświadczenie o utracie dowodu osobistego oraz powiadamia o tym urząd, który wydał dowód osobisty, w celu unieważnienia dokumentu.

Zaświadczenie nie jest dokumen-tem podróży i nie uprawnia do przekraczania granic w strefie Schengen.

Zawiadomienie o utracie dowodu osobistego wymaga osobistego stawiennictwa w urzędzie kon-sularnym osoby, która utraciła dowód osobisty, a w przypadku osób małoletnich i ubezwłasno-wolnionych - odpowiednio rodzi-ca lub opiekuna lub kuratora ustanowionego przez sąd.

Zaświadczenie o utracie dowodu osobistego jest wolne od opłat.

Informacja pochodzi ze stro-ny Ambasady RP w Rzymie

(www.rzym.msz.gov.pl)

Nr 20 / 1-15 listopada 2012V

Polska uznaje zagraniczne dyplo-my i stopnie naukowe uzyskanew tych państwach, z którymi

zawarła umowy międzynarodowe o uznawalności wykształcenia. Wykaz obowiązujących umów publikuje na swojej stronie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW).Jeśli twój dyplom został wydany przez kraj, z którym Polska nie zawarła umowy międzynarodowej, wtedy jego równoważność z polskim dyplomem może zostać stwierdzona w drodze nostryfikacji.

NostryfikacjaNostryfikacja jest to procedura prowa-dząca do określenia polskiego odpo-wiednika zagranicznego dyplomu lub stopnia naukowego. Nostryfikacji dokonują upoważnione uczelnie:- w przypadku nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów wyższych – uczel-nie odpowiadające kierunkowi studiów za granicą, które mają uprawnienia do nadawania stopnia doktora;- w przypadku nostryfikacji stopni naukowych – uczelnie odpowiadające kierunkowi studiów za granicą, które mają uprawnienia do nadawania stop-nia doktora habilitowanego.

Przyjęcie na studia drugiego

stopniaOsoba, która ubiega się o przyjęcie na studia drugiego stopnia w pol-skiej uczelni, może zostać zwolniona z konieczności nostryfikacji dyplomu. O zwolnieniu decyduje rada jednost-ki organizacyjnej, w której posiadacz zagranicznego dyplomu chce rozpo-cząć studia.

Przyjęcie na studia trzeciego stopnia

Z możliwości zwolnienia z nostryfika-cji przy ubieganiu się o przyjęcie na studia trzeciego stopnia, studia dokto-ranckie lub wszczęcie przewodu dok-torskiego mogą skorzystać osoby, które uzyskały dyplom ukończenia studiów wydany przez uczelnię państwa człon-kowskiego UE, EOG, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa będącego stroną Konwencji Lizbońskiej, który daje uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia doktoranckie w tym państwie.W przypadku zwolnienia z nostryfika-cji nie jest wydawane zaświadczenie stwierdzające równoważność zagra-nicznego dyplomu z jego polskim odpowiednikiem.

Ubieganie się o wszczęcie prze-wodu habilitacyjnego Z możliwości zwolnienia z postępowa-nia nostryfikacyjnego przy ubieganiu się o wszczęcie przewodu habilitacyj-nego mogą skorzystać osoby, które stopień naukowy uzyskały w jednymz państw członkowskich UE, EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej. Decyzję o zwolnieniu z postępowania nostryfi-kacyjnego w każdym przypadku podej-muje rada jednostki, w której kandy-dat ubiega sięo przyjęcie na dalsze studia lub otwar-

cie przewodu doktorskiego czy habi-litacyjnego. W przypadku odmowy konieczna jest nostryfikacja zagranicz-nego dokumentu.

Artykuł pochodzi z portalu powroty.zielonalinia.gov.pl

Uznawanie zagranicznych dyplomów w celu kontynuacji kształceniaZagraniczne dyplomy mogą zostać uznane w Polce w celu kontynuacji kształcenia na podstawie umów międzynarodowych lub nostryfikacji.

Po powrocie do Polski

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Szczegółowych informacji na temat uznawalności zagranicznych dyplomów w celu kontynuacji kształcenia w Polsce udziela polski ośrodek ENIC/NARIC:

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyższegoDepartament Obsługi Programów Międzynarodowychi Uznawalności Wykształcenia

ul. Wspólna 1/300-529 [email protected].: +48 22 628 67 76fax: +48 22 628 35 34

NostryfikacjaNostryfikacji podlegają dokumenty pochodzące z krajów, z którymi Polska nie posiada umowy o wzajemnym uzna-waniu dokumentów o wykształceniu oraz dokumenty z krajów, z którymi Polska zawarła ww. umowy, a które nie są objęte umową. Dotyczy to np. dyplo-mów z danego kraju wydanych w okre-sie, w którym umowa przestała obowią-zywać bądź też dokumentów, które nie są wymienione w danej umowie.Nostryfikacji dokonuje kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce zamiesz-kania osoby ubiegającej się o nostry-fikację, a w przypadku braku takiego miejsca – kurator oświaty właściwy ze względu na siedzibę instytucji, w której osoba zamierza złożyć świadectwo uzy-skane za granicą.Do wniosku o przeprowadzenie nostryfi-kacji należy dołączyć:- oryginał świadectwa albo jego duplikat zalegalizowany przez konsula RP urzę-dującego w państwie, w którym został wydany dokument,- oświadczenie, że świadectwo nie stano-wiło dotychczas przedmiotu postępowa-nia nostryfikacyjnego w Polsce.

LegalizacjaJeżeli instytucja, która wydała świadec-

two za granicą, działa w systemie edu-kacji innego państwa niż to, na którego terytorium było prowadzone kształce-nie, osoba ubiegająca się o nostryfikację składa oryginał świadectwa albo jego duplikat, zalegalizowane przez:- konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzę-dującego w państwie, - w którym działa szkoła lub - konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzędującego w państwie, w którego sys-temie edukacji działa szkoła lub- akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawi-cielstwo dyplomatyczne lub urząd kon-sularny państwa, w którego systemie edukacji działa szkoła, lub akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny państwa, w którym prowadzone było kształcenie.

Bez legalizacjiJeżeli świadectwo uzyskane za granicą zostało wydane przez instytucję działa-jącą w systemie edukacji państwa będą-cego stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów, sporządzonej w Hadze dnia 5 paździer-nika 1961 r., osoba ubiegająca się o nostryfikację świadectwa uzyskanego za granicą wraz z wnioskiem składa orygi-nał świadectwa albo jego duplikat, albo

kopię potwierdzoną notarialnie za zgod-ność z oryginałem,z umieszczoną na dokumencie albo dołą-czonym poświadczeniem (apostille).

Brak adnotacji stwierdzającej uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższeJeżeli na świadectwie uzyskanym za gra-nicą brak jest adnotacji stwierdzającej uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe do każdego typu szkół wyższych w państwie, w którego sys-temie edukacji działa instytucja wyda-jąca świadectwo, wówczas do wniosku o przeprowadzenie nostryfikacji należy dołączyć potwierdzenie tego uprawnie-nia wydane przez:- władze oświatowe państwa, w którego systemie edukacji wydano świadectwo lub- akredytowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawi-cielstwo dyplomatyczne lub urząd kon-sularny państwa, w którego systemie edukacji wydano świadectwo lub- konsula Rzeczypospolitej Polskiej urzę-dującego w państwie, w którego syste-mie edukacji wydano świadectwo.

Artykuł pochodzi z portalu powroty.zielonalinia.gov.pl

Nostryfikacja świadectw szkolnych i maturalnychZagraniczne dokumenty o wykształceniu są uznawane w Polsce na mocy umów międzynarodowych o uznawalności wykształcenia bądź w drodze nostryfikacji.

Apostille

Poświadczenie dokumentu sporządzonego w jednym państwie (np. aktu notarialnego, tłumaczenia przysięgłego lub odpisu aktu stanu cywilnego) umożliwiające legalne użycie go w innym państwie. Poświadczenie to wydawane jest przez właściwy organ państwa, z którego dokument pochodzi.Zasady używania apostilli reguluje konwencja haska z 5 października 1961 r., ratyfikowana między innymi przez Polskę. Apostille sporządzany jest według wzoru załączonego do konwencji i ma formę adnotacji dokonywanej na dokumencie lub odrębnego dokumentu do niego dołączanego.

wikipedia.org

Korzystanie z włoskich dróg wiąże się, podobnie jak w Polsce, z przestrzeganiem tutejszego kodeksu drogowego, który w 2010 r. został znowelizowany. W związku z tym, każdemu kierowcy, który ma zamiar poruszać się we Włoszech radzimy zapoznać się z istotnymi zmianami, które zaostrzyły wcześniejsze sankcje za wykroczenia drogowe.

strona II

Jeśli nie masz prawa jazdy, ale mieszkasz legalnie we Włoszech i posiadasz zameldowanie (residenza) oraz włoski dowód osobisty (carta d’identità) możesz zapisać się na kurs prawa jazdy (autoscuola). Zdobycie prawa jazdy w Italii jest o wiele łatwiejsze niż w Polsce.

strona II

Informacje dla kierowców

Dowiedz się jak zrobić prawo jazdy we Włoszech

kodeks drogowy i nie tylko Patente di guida

© p

hoto

xpre

ss.c

om

Polscy kierowcy na włoskich drogach

Nr 6 / 16-30 listopada 2012 Niniejsza publikacja została zrealizowana przez redakcję „Naszego Świata” przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowana z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”

niezbędnikemigrantaVademecum Polaków we Włoszech

EDITORE: Stranieri in Italia S.r.l. Via Eleonora Duse, 53 Roma 00197 ITALY Email: [email protected] | DISTRIBUZIONE ED ABONAMENTI: Email: [email protected] | TIPOGRAFIA: CENTRO STAMPA QUOTIDIANI Spa Via dell’Industria 52, Erbusco - (BS) 25030, Italy

Dom Sanitarny w bitwie o Monte CassinoJednym z zasadniczych elementów przygotowań i toczonej bitwy o przełamanie linii obrony niemieckiej w masywie górskim Monte Cassino – Monte Cairo, była organizacja i funkcjonowanie służb sanitarno – medycznych.

strona IV

Prezentacja polskich stowarzyszeń we WłoszechStowarzyszenie „Polonia” w Cesenie, Stowarzyszenie Le Rondini w Rzymie, Comunità Polacca w Terni, Związek Polaków w Kalabrii, Instytut dla Polonii w Neapolu, Stowarzyszenie Przyjaźni i Współpracy Polsko-Włoskiej w Kampanii

strona VIII

PONADTO W TyM NUMERzE:

Nr 21 / 16-30 listopada 2012 II

Zgodnie z prawem Unii Europejskiej we wszystkich krajach Wspólnoty obowiązuje

zasada wzajemnego uznawania prawa jazdy uzyskanego w każdym kraju członkowskim. Zatem jeśli posiadasz aktualne, polskie prawo jazdy możesz bez przeszkód prowadzić samochód we Włoszech.

Jak zrobić prawo jazdy we Włoszech?Jeśli nie masz prawa jazdy, ale miesz-kasz legalnie we Włoszech i posiadasz zameldowanie (residenza) oraz wło-ski dowód osobisty (carta d’identità) możesz zapisać się na kurs prawa jazdy (autoscuola).Ceny kursów teoretycznych na prawo jazdy B wahają się obecnie w grani-cach 390—600 euro w zależności od regionu.Koszt egzaminu praktycznego wynosi ok. 60 euro. Do tego należy doliczyć jazdę (o liczbie godzin decydujemy sami). Obecnie, w zależności od regio-nu godzina jazdy z instruktorem kosz-tuje od 30-40 euro.Jeszcze 2 lata temu każdy, kto chciał zdobyć prawo jazdy, otrzymywał na początku kursu foglio rosa (dosłow-nie: różowy papier), czyli dokument uprawniający do jazdy samochodem, niekoniecznie z instruktorem, ale w towarzystwie osoby posiadającej prawo

jazdy od co najmniej 10 lat.Od listopada 2010 roku szkoła jazdy, do której zapisze się przyszły kierowca, musi zanieść dokumenty kursanta do Motorizzazione. W wydziale komunika-cji zostanie wystawiony protokół, a po miesiącu i jednym dniu po jego wysta-wieniu, kandydat na kierowcę będzie mógł przystąpić do egzaminu teore-tycznego. Po pozytywnym zdaniu teorii, przyszłemu kierowcy zostanie wydane foglio rosa. Dodatkowo, od stycznia 2011, zostały wprowadzone zmiany w egzaminie teo-retycznym. Każdy kandydat musi odpo-wiedzieć tylko na 40 pytań. Oznacza to, że każdy z quizów ma tylko jedną odpowiedź.To nie wszystko: 40 pytań wybierane jest losowo, ze specjalnie przygotowa-nego programu informatycznego. Foglio rosa ma ważność 6 miesięcy i w tym czasie należy zaliczyć egzaminy praktyczny. Jeśli w ciągu 6 miesięcy nie uda się zdać egzaminu, należy odnowić ten dokument.

oprac. Danuta Wojtaszczyk

Informacje dla kierowcówKorzystanie z włoskich dróg wiąże się, podobnie jak w Polsce, z przestrzeganiem tutejszego kodeksu drogowego, który w 2010 r. został znowelizowany. W związku z tym, każdemu kierowcy, który ma zamiar poruszać się we Włoszech radzimy zapoznać się z istotnymi zmianami, które zaostrzyły wcześniejsze sankcje za wykroczenia drogowe.

Polskie prawo jazdyZgodnie z prawem Unii Europejskiej, we wszystkich krajach Wspólnoty obo-wiązuje zasada wzajemnego uznawania prawa jazdy uzyskanego w każdym kraju członkowskim.Obywatel polski, który przeprowadził się do Włoch i tu się zameldował ma trzy możliwości:1. może prowadzić pojazdy, legitymując się polskim prawem jazdy;2. może wymienić polskie prawo jazdy na włoskie w przeciągu jednego roku od daty meldunku;3. może legitymować się polskim pra-wem jazdy, które zostanie „riconosciu-to”, czyli uznane, ale w tym przypadku może tego dokonać w przeciągu 90 dni od momentu zameldowania.W przykładzie 2 i 3 obywatel polski musi udać się do Motorizzazione Civile i wypełnić wniosek (modello TT 746 w przypadku wymiany prawa jazdy, modello TT 746 w przypadku „riconosci-mento” polskiego prawa jazdy), dołącza-jąc do niego samozaświadczenie (auto-certificazione) o miejscu zameldowania. Do wniosku należy także załączyć opłatę skarbową w wysokości 9,00 euro i 14,62 euro wpłaconych na odpowiednie konta oraz kserokopie polskiego prawa jazdy.W przykładzie 3, po rozpatrzeniu wnio-sku, Motorizzazione Civile wyda nalep-kę, która musi zostać przyklejona w odpowiednim miejscu na polskim pra-

wie jazdy. Jeżeli jednak zdecydujemy się na wymianę prawa jazdy, zostanie nam wydany nowy dokument włoski.W przypadku, gdy posiadacz prawa jazdy zdecyduje się na prowadzenie pojaz-dów, legitymując się polskim dokumen-tem, może mieć problemy w przypadku konieczności wyrobienia jego duplikatu, np. w przypadku kradzieży lub znisz-czenia.

Obowiązek przerejestrowa-nia samochodu Zgodnie z art. 132 wło-skiego kodeksu drogo-wego, posiadacze pojaz-dó zarejestrowanych na polskich tablicach reje-stracyjnych, maksymal-nie po 12 miesiącach stałego pobytu we Włoszech mają obowiązek przereje-strowania pojazdu na włoskie numery. W razie jego niedopełnienia właściciel samochodu podlega sankcji mandatu w wysokości od 80 do 318 Euro.Jeżeli auto pochodzi z jednego z państw należących do Unii Europejskiej, może-my je przerejestrować na dwa sposoby.1. W telematycznych okienkach STA, obecnych na terytorium całych Włoch w wojewódzkich przedstawicielstwach ACI (Automobile Club Italia).2. W wojewódzkich Urzędzie Komunikacji (Ufficio Provinciale Motorizzazione

Civile), biurach ACI, przedstawiciel-stwach sprzedaży samochodów (agenzie pratiche auto).Jeżeli pojazd jest nowy, przy rejestra-cji należy przedłożyć ważny dokument tożsamości nabywcy, umowę sprzedaży (atto di vendita) posiadającą notarialne poświadczenie wiarygodności podpisu sprzedającego. Poświadczenie powinno

zostać sporządzone na papierze do pism urzę-dowych (z opłatą skar-bową), czyli tzw. carta bollata. Oprócz ww. dokumentów nabyw-ca musi przedłożyć świadectwo zgodności, wydane przez produ-centa pojazdu.Świadectwo zgodno-ści: Wydane przez

producenta - potwierdza, że parametry techniczne pojazdu spełniają wymogi bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Świadectwo może być europejskie (WE) lub krajowe.Jeśli samochód ma ważne świadectwo WE, urzędy krajowe nie mogą wyma-gać żadnej dodatkowej dokumentacji technicznej - chyba że po opuszczeniu fabryki samochód został zmodyfikowa-ny (wtedy mogą wymagać poddania go ponownej homologacji).W przypadku pojazdu używanego, do powyższych dokumentów należy dołą-czyć także zagraniczny dowód rejestra-

cyjny (+ 1 kserokopia) i własności.Koszt przerejestrowania pojazdu uza-leżniony jest od prowincji zamieszkania oraz rodzaju tablicy rejestracyjnej. Ale w większości przypadków koszt przereje-strowania wynosi około 80 euro.W przypadku, gdy nie jest możli-we przerejestrowanie pojazdu w STA, należy udać się do wojewódzkiego Urzędu Komunikacji (Motorizzazione Civile), następnie, w przeciągu 60 dni od momentu wydania nowego dowodu rejestracyjnego, należy wpisać auto do rejestru pojazdów (PRA).

Mandat i zatrzymanie pojazdu Kierowcy pojazdów zarejestrowanych za granicą są zobowiązani do natych-miastowego opłacenia mandatów nało-żonych przez kompetentne służby za wykroczenia popełnione w ruchu dro-gowym. W przypadku niemożności wniesienia opłaty z jakichkolwiek przyczyn, samo-chód musi być pozostawiony na parkin-gu depozytowym, wyznaczonym przez nakładające karę służby. Kierowca jest w ww. przypadku zobowiązany do pokrycia kosztów postoju pojazdu na parkingu.Mandat przyjęty i zapłacony jest rów-noznaczny z przyznaniem się do wykro-czenia drogowego i powoduje brak możliwości odwołania się do wyższej instancji.

Prawo jazdy we Włoszech

Niniejsze wydanie „Naszego Świata” zostało zrealizowane przy współpracy z Fundacją SEMPER POLONIA i współfinasowane z dotacji Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą”.

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Zdobycie prawa jazdy w Italii jest o wiele łatwiejsze niż w Polsce.

Nr 21 / 16-30 listopada 2012III

Zgodnie z art. 201 wło-skiego kodeksu drogo-wego, jeżeli protokół

wykroczenia drogowego nie może zostać natychmiast po złamaniu przepisów przedsta-wiony sprawcy, to musi zostać on o nim powiadomiony drogą urzędową w ciągu 60 dni od dnia, w którym zostało doko-nane wykroczenie, jeżeli prze-bywa na terenie Włoch, i w ciągu 360 dni jeżeli jego stałe miejsce zamieszkania jest poza granicami Włoch. Po przekroczeniu wymaganej ilości dni można odwołać się do odpowiednich organów o unieważnienie sankcji.

Organami kompetentnymi do rozstrzygania odwołań dotyczących man-datów są Sędzia Pokoju (Giudice di Pace) oraz Prefekt (Prefetto), do któ-rych można się odwołać w ciągu 60 dni od urzędowego powiadomienia o dokonanym wykroczeniu (art. 203 i 204 bis włoskiego kodeksu drogowe-go).

Poważną przeszkodą w przeprowadzeniu egzekucji na terenie innego państwa, w tym przypadku Polski jest bariera biurokratyczna, włoski tytuł egzekucyjny, aby uzyskać operatywność w Polsce musi przejść przez pro-cedurę sądową, co dla zagranicznego inkasenta może stanowić niemały problem, a co najważniejsze zwiększa koszty ryzykownej procedury, można to ująć w sposób bardzo prosty “gra robi sie niewarta świeczki”, ale jak już wcześniej wspomniałam nikt nie może zagwarantować intencji inkasenta, czy jego zleceniodawcy.

Należy pamiętać, że nieuregulowanie należności może spowodować przy jakiejkolwiek kontroli policji na terenie Włoch zmuszenie do natychmiasto-wej zapłaty lub zajęcie przez policję pojazdu.

Organy legislacyjne Unii Europejskiej zdały sobie perfekcyjnie sprawę z wagi problemu i pracują nad zunifikowaniem systemu płatności sankcji za wykroczenia drogowe. Oznacza to, że najprawdopodobniej w niedługim czasie będziemy mieć rozwiązania regulaminowe na skalę europejską, które będą musiały zostać ratyfikowane i wprowadzone w życie w pań-stwach członkowskich w ciągu dwóch lat od ich uchwalenia.

mgr pr. Agnieszka Janusz

Na drodzeMaksymalna dopuszczana prędkość na autostradach wynosi we Włoszech 130 km/h. Na niektórych autostradach trzypasmowych, a także tych z pasem awaryjnym limit prędkości został zwięk-szony do 150 km/h, jednak wyłącznie tam gdzie jest to wskazane i gdzie został zainstalowany tzw. „tutor" – tj. sys-tem wykrywający średnią prędkość na danym odcinku drogi.Od 2010 r. we Włoszech obowiązuje bezwzględny zakaz sprzedaży oraz poda-wania napojów alkoholowych na wszyst-kich stacjach benzynowych w godzinach 22.00-7.00.

Zawodowi kierowcyWłoska policja, mając na uwadze bez-pieczeństwo na drogach, dokonujeczęstych kontroli przestrzegania przez kierowców zawodowych ograniczeńdotyczących maksymalnego czasu pracy, a także prawidłowościposiadanych przez nich dokumentów samochodowych oraz tych naprzewożony towar. Kierowcy zawodo-wi powinni przed wyjazdem do Włoch skonsultować stronę włoskich autostrad (www.autostrade.it), w celu zapozna-nia się z kalendarzem dni wolnych, gdy samochody ciężarowe oraz TIR-y nie mogą poruszać się po tutejszych dro-gach.W przypadku zatrzymania samochodu,

przewożony przez kierowcę zawodo-wego towar, może być przeładowany na inny środek transportu spełniają-cy wszystkie wymagania w celu jego dostarczenia do miejsca przeznaczenia. W przypadku, gdy do towaru stosuje się przepisy („regime") TIR lub innej mię-dzynarodowej konwencji odnoszącej się do towarów należy powiadomić Urząd Celny i uzyskać pozwolenie.Brak w pojeździe zezwolenia na prze-wóz towarów (gdy jest ono wymagane) w ruchu międzynarodowym spowoduje zatrzymanie pojazdu na okres trzech miesięcy do odbycia na terytorium Włoch oraz wysoką karą pieniężną.

opr. A.F. i A.M.

Przy stałym

pobycie przekraczającym okres 1 roku nie jest wymagana wymiana

polskiego prawa jazdy na włoskie. Osoby posiadające polskie prawa jazdy mogąjednak na własne życzenie

dokonać wymiany dokumentu.

Co robić, kiedy włoski mandat zostanie przysłany do Polski?

Jeśli kierowca zostanie przyłapany z niezapiętymi pasami bezpieczeństwa, grozi mu mandat w wyso-kości 74 euro i 5 punktów karnych, natomiast osoby posiadające prawo jazdy od mniej niż trzech lat, otrzymają 10 punktów.W przypadku, gdy kierowca zostanie przyłapany na tym samym wykroczeniu po raz drugi, na decyzję prefekta, może mu zostać odebrane prawo jazdy na

okres od 15 dni do 2 miesięcy (art. 172 włoskiego kodeksu drogowego).Obowiązek zapinania pasów dotyczy także kobiet ciężarnych, również podczas długich podróży. Z tego obowiązku mogą zostać zwolnione jedynie panie mające orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do używania pasów.

Anna Malczewska

Jazda z niezapiętymi pasami bezpieczeństwa

Jestem w piątym miesiącu ciąży. Czy muszę zapinać pasy bezpieczeństwa podczas jazdy samochodem?

Limity dla świeżo upieczonych kierowców

Początkujący kierowcy przez pierwszy rok od momentu otrzymania prawa jazdy mogą prowadzić pojazdy o mocy, która nie przekracza 70 kW, i w których stosunek dopuszczalnej maksymalnej mocy silnika do ciężaru nie przekracza 55 kW na tonę.

Dla nowych samochodów dane te są podane w dowodzie rejestracyjnym. Rzeczywistą moc starszych aut trzeba wyliczyć często samodzielnie. Kto nie był prymusem z matematyki może posłużyć się wygodnym kalkulatorem dostępnym na stronie internetowej www.ilportaledellautomobilista.it.

"Neopatentati" muszą ponadto przestrzegać limitów prędkowościowych, niższych od normalnych. Przez pierwsze 3 lata od momentu otrzymania prawa jazdy nie mogą przekraczać prędkości 100km/h na autostradach i drogach szybkiego ruchu oraz 50 km/h w mieście.

Za złamanie przepisów grozi mandat do 594 euro i utrata prawa jazdy na 8 miesięcy.

D.W.

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Aby móc zasiąść za kierownicą samochodów osobowych, przyszli kierowcy muszą być już w posia-

daniu ważnego prawa jazdy kategorii A. Jako osoby towarzyszące można wyzna-czyć trzech wprawionych kierowców, którzy egzamin na prawo jazdy zdali co najmniej 10 lat wcześniej. Oprócz tego nie mogą mieć oni więcej niż 60 lat.Początkujący kierowcy muszą wystąpić o zezwolenie na prowadzenie pojazdów, tzw. guida accompagnata, w odpowied-niej Motorizzazione Civile, która po prze-prowadzeniu kontroli wyda małoletniemu zaświadczenie pozwalające na zapisanie się na kurs przygotowawczy do szkoły

jazdy.Po zakończeniu kursu szkoła wyda cer-tyfikat uczęszczania, który należy przed-łożyć ponownie w Motorizzazione Civile, która wyda wreszcie zezwolenie na pro-wadzenie pojazdów z osobą towarzyszącą. Zezwolenie ważne będzie do momentu ukończenia przez kursanta 18 roku życia.Pojazd, który może być prowadzony przez 17-latka nie może przekraczać masy 55 kW/t i maksymalnej mocy 70 kW. Na tylnej szybie pojazdu trzeba przykleić naklejkę, opatrzoną w litery GA (guida accompagnata). Naklejka musi być dobrze widoczna, ale nie przeszkadzać w prowa-dzeniu pojazdu. Osoby niepełnoletnie, które otrzymają zezwolenie na praktyczne przygotowanie się do egzaminu na prawo jazdy będą musiały podobnie jak początkujący kie-rowcy poruszać się z prędkością100 km/h na autostradach oraz 90 km/h na drogach szybkiego ruchu. A.F.

17-latki za kierownicą

© fr

eedi

gita

lpho

tos.

net

Od 21 kwietnia br. 17-latki mogą przygotowywać się do egzaminu na prawo jazdy, prowadząc pojazdy w towarzystwie osób, posiadających prawo jazdy kategorii B od minimum 10 lat.