Urządzenia Dla Energetyki nr 8/2015

Specjalistyczny magazyn branżowyISSN 1732-0216INDEKS 220272

Nr 8/2015 (91) cena 16 zł ( )w tym

8% VAT

| www.urzadzeniadlaenergetyki.pl |

UR

ZĄ

DZ

EN

IA D

LA

EN

ER

GE

TY

KI 8

/20

15

(91

)

• Sukces to nie przypadek. ZPUE S.A. – polska firma konkuruje ze światowymi gigantami branży energetycznej • Końcówki i złączki śrubowe do żył kabli elektroenergetycznych - Nexans, GPH • Praktyczne rozwiązania dla energetyki konwencjonalnej i odnawialnej – ASTE • • Łącząc dwa światy. Zintegrowane zarządzanie sieciami elektroenergetycznymi – Elkomtech • Nowoczesne technologie produkcji

kondensatorów niskich napięć – ELMA Energia • 100 lat z Makitą • Mocna wiertarka udarowa Hitachi DV22V •

91

http://www.urzadzeniadlaenergetyki.pl

Radosnych i spokojnych,pełnych ciepła i nadziei

Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności,

osiągnięcia sukcesów, cierpliwości i wytrwałości w realizacji planów oraz dalszej, owocnej współpracy

w nadchodzącym 2016 rokużyczy firma

http://www.kopex-eko.pl

OD REDAKCJI

4 URZĄDZENIA DLA ENERGETYKI 8/2015

Spis treści

Współpraca reklamowa:

nWYDARZENIA I INNOWACJEABB zrealizuje innowacyjny, pierwszy w Polsce projekt oszczędzania energii w procesach hutniczych ....................6PGE Polska Grupa Energetyczna konsoliduje segment OZE ........7500 mln dla PGE od BGK ......................................................................................8Bydgoszcz z czystszym powietrzem dzięki inwestycji PGE ...........8PGE: elektroniczna obsługa klienta w nowej odsłonie ..................10Słoneczny port lotniczy .....................................................................................11Jedno z największych robotycznych laboratoriów w Europie z udziałem ABB ...............................................................................12Rozwój inwestycji kogeneracyjnych w Polsce ....................................13Oprogramowanie zenon jest kompatybilne z systemem Windows 10 ................................................................................................14Doosan podpisuje kontrakt z PKN ORLEN ............................................15Energia z drewna ...................................................................................................16Największa farma słoneczna świata ...........................................................17

n TECHNOLOGIE, PRODUKTY, INFORMACJE FIRMOWEZawory Z1B-M Polna S.A. ..................................................................................18Sukces to nie przypadek ...................................................................................20Przedłużenie czasu „życia” transformatorów mocy poprzez wymianę podobciążeniowego przełącznika zaczepów w miejscu zainstalowania .................................................................................22Uziemienia złożone wielokrotne. Pomiary bez rozpinania złącz kontrolnych ............................................28Nowoczesne technologie produkcji kondensatorów niskich napięć .....................................................................32Kabel Nexans ENERGYFLEX PV .......................................................................34Końcówki i złączki śrubowe do żył kabli elektroenergetycznych ...36Praktyczne rozwiązania dla energetyki konwencjonalnej i odnawialnej ...................................................................38Napowietrzny wyłącznik SN typu KTW27 ..............................................40Czy obudowy w II klasie ochronności to innowacyjne rozwiązanie techniczne czy tylko zabieg marketingowy? ...........44Nowoczesna stacja transformatorowa .....................................................48Oszczędność w cenie ..........................................................................................50Łącząc dwa światy. Zintegrowane zarządzanie sieciami elektroenergetycznymi ..................................................................52

n EKSPLOATACJA I REMONTY100 lat z Makitą .......................................................................................................54Aktywna ochrona przez zimnem od Milwaukee ...............................56Mocna wiertarka udarowa Hitachi DV22V .............................................58Nowa generacja akumulatorowych młotów udarowo-obrotowych Bosch 36 V ..............................................................60Jeden akumulator by wszystkie włączyć ................................................62Elektryka prąd nie tyka… ale lepiej mieć sprawdzone narzędzia...63Szybkie cięcie metalu bez iskier ...................................................................64

n TARGIVIII edycja Targów Energetycznych ENERGETICS za nami! ...........66Rittal na targach SPS IPC Drives 2015........................................................68XIV Konferencja Systemy Informatyczne w Energetyce SIwE’15 .....70

WydawcaDom Wydawniczy LIDAAN Sp. z o.o.

Adres redakcji00-241 Warszawa, ul. Długa 44/50 lok. 109tel./fax: 22 760 31 65 e-mail: [email protected]

Prezes ZarząduAndrzej Kołodziejczyk, tel. kom.: 502 548 476, e-mail: [email protected]

Dyrektor ds. reklamy i marketinguDariusz Rjatin, tel. kom.: 600 898 082, e-mail: [email protected]

Zespół redakcyjny i współpracownicyRedaktor naczelny: mgr inż. Marek Bielski,tel. kom.: 500 258 433, e-mail: [email protected]

Dr inż. Andrzej Maciej Maciejewski,tel. kom.: 601 991 000, e-mail: [email protected]

Sekretarz redakcji: mgr Marta Olszewskatel. kom.: 531 266 287, e-mail: [email protected]

Dr inż. Wojciech Żurowski, doc. dr Valentin Dimov (Bułgaria), Inż. Armand Kehiaian (Francja), prof. dr hab. inż. Andrzej Krawczyk, prof. dr hab. inż. Krzysztof Krawczyk, dr inż. Jerzy Mukosiej, prof. dr hab. inż. Andrew Nafalski (Australia), prof. dr hab. inż. Andrzej Rusek, prof. dr inż. Wiesław Seruga, prof. dr hab. Jacek Sosnowski, prof. dr hab. inż. Czesław Waszkiewicz, prof. dr hab. inż. Jerzy Ziółko, mgr Anna Bielska

Redaktor ds. wydawniczych: Dr hab. inż. Gabriel Borowski

Redaktor Techniczny: Robert Lipski, [email protected]

Fotoreporter: Zbigniew Biel

Opracowanie graficzne: www.studio2000.pl

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo przeprowadzania zmian w tekstach, np. adiustowania lub skracania, a także nieodsyłania materiałów nie zakwalifikowanych do druku. Przedruk, a także publikacja w innej formie, np. elektronicznej w internecie, tylko za zgodą wydawcy i właściciela praw autorskich.

Prenumerata realizowana przez RUCH S.A:Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.plEwentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora.

ZPUE ....................................................................................................................... I OKŁADKAPROTEKTEL .......................................................................................................... II OKŁADKAMIKRONIKA ........................................................................................................III OKŁADKAETHOSENERGY................................................................................................. IV OKŁADKAKOPEX-EKO ...............................................................................................................................3APATOR ELKOMTECH ............................................................................................................9ASTE .......................................................................................................................................... 39ELEKTROBUD......................................................................................................................... 51ELMA ENERGIA ..................................................................................................................... 33ENERGOELEKTRONIKA.PL ................................................................................................ 15GPH ........................................................................................................................................... 37HITACHI.................................................................................................................................... 59INSTYTUT ENERGETYKI ZD BIAŁYSTOK ...................................................................... 19JM-TRONIK ................................................................................................................................5MAKITA .................................................................................................................................... 55MILWAUKEE............................................................................................................................ 57NEXANS ................................................................................................................................... 35POLCONTACT ........................................................................................................................ 69SILTEC ....................................................................................................................................... 43SONEL....................................................................................................................................... 29TARGI HANOWERSKIE ...........................................................................................................7TAVRIDA ELECTRIC .............................................................................................................. 41TECHNOKABEL ..................................................................................................................... 65ZREW TRANSFORMATORY ............................................................................................... 13

http://www.jmtronik.pl

ABB, wiodący na świecie dostaw-ca technologii energetyki i auto-matyki, zrealizuje na zamówie-

nie ArcelorMittal Poland S.A. pierwszy w Polsce projekt oszczędności energii elektrycznej w procesach hutniczych. Zamówienie dotyczy dostaw układów regulacji prędkości i wydajności ener-getycznej pomp oraz wentylatorów. Trwają pierwsze uruchomienia urzą-

dzeń. Klient poza obniżeniem kosztów ponoszonych na energię elektryczną, zmniejszy również wpływ swojej dzia-łalności na środowisko naturalne ogra-niczając hałas i pośrednio emisję dwu-tlenku węgla.W ramach kierowanej do dużych kon-sumentów energii elektrycznej usłu-gi DriveSave, która gwarantuje pew-ne określone oszczędności energii już po czterech miesiącach od rozpoczę-cia realizacji projektu, ABB dostarczy dla huty w Dąbrowie Górniczej m.in. przemienniki częstotliwości i silniki do wentylatorów, pomp czy też ssa-wy konwertora. Wydajność tych urzą-

dzeń zostanie dostosowana do właści-wych parametrów procesu produkcyj-nego. Firma zastosuje również swoją innowacyjną technologię silnika re-luktancyjnego, który – zgodnie z ba-daniami ABB - cechuje się najwyższą sprawnością energetyczną. Ponadto ABB będzie odpowiedzialna za serwis oraz optymalizację i utrzymywanie urządzeń na maksymalnym poziomie sprawności przez okres 5 lat.Wszystkie wykorzystane rozwiązania pozwolą na zminimalizowanie strat energii. Realizacja zamówienia potrwa około 7 miesięcy od momentu podpi-sania kontraktu.Projekt zmniejszenia zużycia ener-gii elektrycznej to kolejne zamówie-nie w długoletniej współpracy z firmą ArcelorMittal, która od wielu lat jest kluczowym klientem ABB. W ramach współpracy spółki wspólnie wytypo-wały z obszarów dąbrowskiej lokaliza-cji 50 urządzeń, w których możliwe by-ło uzyskanie oszczędności energetycz-nych. Ostatecznie - po zebraniu danych z pomiarów i obliczeń - 23 z nich zo-stanie zmodernizowanych przez ABB. Inwestycja swoim zakresem obejmuje prawie wszystkie wydziały huty w Dą-browie Górniczej.Jest to innowacyjny projekt, biorąc pod uwagę nie tylko rynek polski, ale i rynki zagraniczne. Rozmowy nad je-go wdrożeniem trwają także we Fran-cji. Do niedawna nie wszystkie firmy w sektorze przemysłu były zainteresowa-ne oszczędzaniem energii elektrycznej. Teraz, gdy ceny energii w Polsce są jed-nymi z najwyższych w Europie, przemysł szuka oszczędności i chce zmniejszać koszty produkcji. ABB dysponuje najno-wocześniejszymi urządzeniami, które w sposób płynny pozwalają regulować wydajność i korzystnie wpływają na sam proces produkcji. Dzięki jego zop-tymalizowaniu również końcowa ja-kość produktu jest wyższa – mówi Jan Kowalczyk, kierownik obszaru sprze-daży w Lokalnej Dywizji Automatyki Procesowej.

Sam proces wdrażania projektu odby-wa się bez negatywnego wpływu na produkcję klienta – w niezmienionych warunkach pracy huty i bez jej wstrzy-mywania. Wymiana urządzeń musi od-być się w określonym czasie bez wpływu na produkcję. Od razu po uruchomieniu urządzeń układ musi działać prawidło-wo. Wszystko odbędzie się w płynny i bez-pieczny sposób – dodaje Jan Kowalczyk.Do tej pory sprzedawaliśmy urządzenia bądź rozwiązania w tradycyjny sposób, teraz sprzedajemy oszczędność energe-tyczną wspieraną odpowiednio dobra-nym modelem finasowania. W warun-kach tak wysokich cen energii, jak i ogól-nie pojętej efektywności przedsiębiorstwa zapotrzebowanie na tego typu projekty będzie coraz większe – podsumowu-je Robert Szczotka, dyrektor Lokalnej Dywizji Automatyki Procesowej ABB w Polsce.Usługa DriveSave, k tóra po-zwala na uzyskanie znacznych oszczędności energii elektrycznej z tytułu modernizacji aplikacji opartych na silnikach elektrycznych, przezna-czona jest dla firm działających w ta-kich sektorach jak metalurgiczny, che-miczny, ropy i gazu oraz celulozowym i papierniczym. W ramach usługi klien-towi oferowana jest gwarantowana, za-pisana w umowie, oszczędność energii elektrycznej, jaką zakład będzie noto-wać w skali roku.ABB współpracuje z polskimi hutami od wielu lat w oparciu o strategię solidne-go partnera. Firma oferuje klientom kompletny pakiet dostaw i usług oraz gwarantuje pełne wsparcie serwisowe.ABB (www.abb.com) jest liderem w technologiach dla energetyki i au-tomatyki, które pozwalają klientom przemysłowym oraz zakładom uży-teczności publicznej zwiększyć swoją efektywność, jednocześnie minima-lizując oddziaływanie na środowisko naturalne. Grupa ABB zatrudnia oko-ło 140 000 pracowników w blisko 100 krajach świata.

n

ABB zrealizuje innowacyjny, pierwszy w Polsce projekt oszczędzania energii w procesach hutniczychPozyskane przez ABB zamówienie pozwoli na oszczędności energii w hucie stali w Dąbrowie Górniczej na poziomie 20 MWh rocznie.

URZĄDZENIA DLA ENERGETYKI 8/20156

WYDARZENIA I INNOWACJE

Celem procesu konsolidacji ak-tywów wytwórczych opartych o OZE jest skoncentrowanie ich

w ramach jednej linii biznesowej, co umożliwi wymierne ograniczenie kosz-tów zarządzania tymi aktywami w ra-mach całej Grupy. Tym samym wpisuje się to w kompleksowy program opty-malizacji działalności operacyjnej, sta-nowiący główny filar programu prze-glądu strategii biznesowej. Działania zmierzające do konsolidacji spółek i skoncentrowania aktywów wytwarza-jących energię ze źródeł odnawialnych zapoczątkowane zostały w pierwszej połowie 2015 roku.

Konsolidacja w segmencie OZE daje efekt synergii wynikający ze wspólne-go zarządzania całym obszarem przy optymalnym wykorzystaniu posiada-nych zasobów – mówi Marek Wosz-czyk, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej. Zapoczątkowane w I kwartale 2015 roku działania konsolidacyjne spowodują ob-niżenie kosztów o 12 mln zł w 2016 roku i ponad 13 mln zł rocznie od roku 2017. Docelowo oszczędności na poziomie Grupy PGE sięgną 51 mln zł w okresie 2016-2019. Będzie to przede wszystkim efekt lepszego zagospodarowania po-siadanych aktywów. Proces konsolidacji

aktywów obszaru energetyki odnawial-nej w Grupie Kapitałowej PGE zakończy się zgodnie z harmonogramem w grud-niu 2015 roku.W ramach procesu konsolida-cji PGE Energia Odnawialna jesz-cze w czerwcu 2015 roku przejęła od spółki PGE Obrót, która w Grupie PGE sprzedaje energię elektryczną do ponad 5 mln klientów, Elektrownię Wodną Dębe o mocy 20 MW oraz pięć małych elektrowni wodnych. Dzięki temu wszystkie elektrownie wodne w portfelu PGE zostały skonsolidowa-ne w ramach jednej spółki.

GKPGE n

PGE Polska Grupa Energetyczna konsoliduje segment OZE Grupa Kapitałowa PGE koncentruje aktywa związane z produkcją energii ze źródeł odnawialnych w ramach jednej linii biznesowej zarządzanej przez spółkę PGE Energia Odnawialna. To element kompleksowego programu poprawy efektywności Grupy. Podjęte działania spowodują znaczne obniżenie kosztów funkcjonowania segmentu OZE od 2016 roku.

URZĄDZENIA DLA ENERGETYKI 8/2015 7


Get new technology first

25-29 kwietnia 2016 Hanower Niemcyhannovermesse.com

I znajduje je w jednym miejscu.

HANNOVER MESSE

Przemysł poszukuje rozwiązań. Niech Państwo

odkryją 100

praktycznych

rozwiązań

dla przemysłu 4.0

- live na miejscu!

Targi Hanowerskie s.c. · Tel. +48 22 465 66 22 · [email protected]

http://www.targihanowerskie.com.pl

Umowa kredytowa zawarta zosta-ła na 13 lat, a ostateczny termin spłaty zobowiązania to 31 grud-

nia 2028 r. Kwota 500 mln zł wypłaca-na będzie w transzach i zostanie udo-stępniona od daty spełnienia standar-dowych warunków zawieszających, do 31 grudnia 2016 r. Kredyt jest amortyzo-wany, spłaty kapitałowe rozpoczną się w czerwcu 2021 r.

Głównym celem PGE jest budowanie wartości dla akcjonariuszy oraz umac-nianie pozycji branżowego lidera. Ce-le te można osiągnąć wyłącznie przez rozwój i realizację ambitnego, dobrze przemyślanego i opłacalnego planu inwestycyjnego. Dla zapewnienia efek-tywnego finansowania naszych pro-jektów, w tym budowy dwóch nowych bloków w Opolu oraz kolejnych projek-tów z segmentu energetyki odnawial-nej, tylko w 2015 roku Grupa PGE pozy-skała kredyty o łącznej wartości 8 mld złotych. Zaufanie okazane nam przez instytucje finansowe to dowód na to, że PGE jest solidnym, odpowiedzialnym i przewidywalnym partnerem – mówi

Marek Woszczyk, prezes PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Kredyt udzielony przez Bank Gospo-darstwa Krajowego to kolejna duża transza środków, które Grupa PGE po-zyskała na realizację swojego progra-mu inwestycyjnego. 7 września 2015 roku PGE zawarła z ośmioma banka-mi umowę na kredyt konsorcjalny o wartości 5,5 mld zł, a 27 paździer-nika podpisała dwie umowy kredy-towe z Europejskim Bankiem Inwe-stycyjnym na łączną kwotę prawie 2 mld zł. Zdywersyfikowany program finansowania dopełnia program emi-sji euroobligacji średnioterminowych do kwoty 2 mld euro z 2014 r., z któ-rego PGE pozyskała do tej pory nieco ponad 600 mln euro.

Umowa podpisana 4 grudnia 2015 r. jest drugą umową kredytową zawartą między PGE a Bankiem Gospodarstwa Krajowego w ramach programu „Inwe-stycje polskie”. Pierwszy kredyt, o war-tości 1 mld zł, PGE pozyskała rok temu, w połowie grudnia 2014 r.

Wspieranie polskiej gospodarki, w tym modernizacji infrastruktury energetycznej, jest misją BGK jako państwowego banku rozwoju. Nasze zaangażowanie w sekto-rze energetyki wciąż rośnie – w ciągu mi-nionego miesiąca podpisaliśmy 3 umowy o wartości 1,6 mld zł. W ramach programu „Inwestycje polskie” zapewniliśmy dotych-czas finansowanie 158 rentownych projek-tów inwestycyjnych w różnych obszarach na łączną kwotę 24,6 mld zł i możemy spo-dziewać się kolejnych – mówi Jacek Szu-gajew, wiceprezes zarządu Banku Go-spodarstwa Krajowego.

„Inwestycje polskie” to zainicjowany przez rząd program, którego celem jest utrzymanie tempa wzrostu gospodar-czego poprzez finansowanie wybranych inwestycji. Jego celem jest zapewnienie finansowania długoterminowych i ren-townych projektów infrastrukturalnych. Mają one przyczynić się do wzrostu PKB oraz tworzenia nowych miejsc pracy. Program adresowany jest do przedsię-biorstw prywatnych i państwowych oraz samorządów.

PGE Polska Grupa Energetyczna n

Tylko w trzech pierwszych kwar-tałach 2015 roku PGE przezna-czyła na wszystkie projekty mo-

dernizacyjne w obszarze energetyki konwencjonalnej 2,1 mld zł. W latach 2014-2020 na budowę nowych i mo-dernizację istniejących aktywów wy-

twórczych Grupa PGE planuje wydać ok. 30 mld zł. Dzięki takim działaniom, jednostki należące do PGE z powo-dzeniem spełnią zaostrzone wyma-gania ochrony środowiska wynikają-ce z dyrektywy ws. emisji przemysło-wych (IED).

Sukcesywnie zaostrzane europejskie stan-dardy środowiskowe są wyzwaniem, któ-remu zamierzamy sprostać podwyższa-jąc efektywność posiadanych aktywów, budując nowe moce wytwórcze oraz in-westując w odnawialne źródła energii. Projekty te są także częścią konsekwent-

500 mln dla PGE od BGK

Bydgoszcz z czystszym powietrzem dzięki inwestycji PGE

PGE Polska Grupa Energetyczna pozyskała kolejny kredyt od Banku Gospodarstwa Krajowego. Kwota 500 mln zł zostanie przeznaczona na współfinansowanie realizowanych inwestycji oraz bieżącej działalności Grupy.

W Zespole Elektrociepłowni Bydgoszcz, po niespełna roku intensywnych prac, uruchomiona została instalacja odsiarczania spalin (IOS), która nawet siedmiokrotnie obniży emisję dwutlenku siarki. Zakończony właśnie projekt o wartości 65 mln zł jest częścią wartego kilkanaście miliardów złotych programu modernizacji aktywów Grupy PGE, którego celem jest wydłużenie zdolności wytwórczych bloków energetycznych poprzez dostosowanie ich do coraz ostrzejszych wymagań środowiskowych.



nie realizowanej strategii, której celem jest budowanie wartości Grupy – mówi Ma-rek Woszczyk, prezes PGE Polskiej Gru-py Energetycznej.

Uruchomiona w Bydgoszczy instalacja zredukuje roczną emisję pyłu o ok. 13 ton oraz zmniejszy emisję dwutlenku siarki o ok. 1380 ton rocznie, co pozwo-li dostosować urządzenia wytwórcze w ZEC Bydgoszcz do nowych unijnych wymagań środowiskowych. Dzięki te-mu PGE będzie mogła produkować ciepło dla mieszkańców Bydgoszczy, zapewniając pokrycie bilansu ciepła dla odbiorców komunalnych i przemysło-wych w mieście po 2015 roku.

Inwestycja polegała na budowie in-stalacji odsiarczania spalin z dwóch kotłów OP 230 w technologii pół-suchej NID™ o przepustowości stru-mienia spalin w granicach od 160 000 do 340 000 Nm3/h wraz z no-wym kominem. Koszt realizacji za-dania wyniósł 65 milionów zł netto. PGE na budowę instalacji uzyskała wsparcie w postaci pożyczki z Woje-wódzkiego Funduszu Ochrony Śro-dowiska i Gospodarki Wodnej w To-runiu w wysokości 15 mln zł. Drugim

bardzo istotnym źródłem finansowa-nia projektu były środki w kwocie 4 mln złotych, przyznane przez Naro-dowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w ramach częściowego umorzenia spłaty pożyczki.

Budowa instalacji odsiarczania spalin nie kończy procesu modernizacji ak-tywów w Bydgoszczy. PGE rozpoczęła realizację kolejnego zadania inwesty-cyjnego – budowy instalacji odazo-towania spalin, która pozwoli zredu-kować emisję tlenków azotu do po-ziomu określonego w Dyrektywie IED i przyszłych konkluzjach BREF/BAT. Obecnie trwa procedura przetargowa mająca na celu wyłonienie wykonaw-cy inwestycji. Przekazanie instalacji do eksploatacji planowane jest na koniec 2017 roku.

Poza projektami realizowanymi w Bydgoszczy, kluczowymi inwesty-cjami w Grupie PGE, które mają na celu dostosowanie aktywów do re-gulacji środowiskowych są obec-nie: kompleksowa modernizacja i rekonstrukcja bloków 7-12 w Elek-trowni Bełchatów, budowa instala-

cji odsiarczania i odazotowania spalin dla bloków 4-6 w Elektrowni Turów oraz budowa instalacji odsiarczania i odazotowania spalin w Elektrocie-płowni Lublin – Wrotków. Pod ko-niec listopada PGE podpisała umowę na kompleksową modernizację blo-ków 1-3 w Elektrowni Turów PGE, roz-poczęła także program inwestycyjny w Elektrowni Pomorzany, dzięki które-mu będzie ona przystosowana do dal-szej eksploatacji po roku 2019, przez ko-lejne 20 lat.

Elektrownie i elektrociepłownie Gru-py PGE w ostatnich latach ograniczy-ły już emisje tlenków siarki o 80 proc., tlenków azotu o 40 proc. i emisje py-łów o 97 proc. Zgodnie z przyjętą stra-tegią biznesową do 2020 roku na mo-dernizację istniejących jednostek wy-twórczych Grupa wyda łącznie ok. 16 mld zł. Środki te zostaną przeznaczone na dalsze ograniczanie emisji spalin, zwiększenie mocy zainstalowanej oraz podniesienie sprawności aktywów.




eBOK, czyli elektroniczne Biuro Obsługi Klienta, to system po-zwalający każdemu klientowi

w dogodnym dla niego miejscu i cza-sie zweryfikować stan rozliczenia ener-gii elektrycznej, sprawdzić aktualne saldo, wskazania licznika, a także prze-dłużyć lub wybrać nową ofertę. Klien-ci mogą również dokonywać płatno-ści elektronicznych, a także skorzystać z usługi PGE eFaktura, dzięki której bę-dą otrzymywać fakturę na wskazany adres mailowy. eBOK to także przydat-ne narzędzie do monitorowania zu-życia energii, co może pomóc w sku-tecznym obniżeniu rachunków za prąd. Ciekawym rozwiązaniem jest prezenta-cja zużycia energii w postaci graficznej z możliwością porównania w analo-gicznych okresach. Wykres prezentuje także zużycie średniodobowe w da-nym okresie rozliczeniowym, co da-je możliwość oszacowania dziennego kosztu zużycia energii.

Dużym atutem jest powiązanie z pro-filem eBOK kilku kont rozliczeniowych z różnych systemów billingowych, przez co można zarządzać nimi bez konieczności przelogowania, a także możliwość udostępniania konta innym osobom, poprzez zapraszanie zaufa-nych osób do zarządzania nim.

Nowa odsłona eBOKa to nasza odpo-wiedź na potrzebę najsilniej deklarowa-ną przez klientów w odniesieniu do te-go typu usług, czyli możliwość szybkiej i łatwej realizacji spraw przez internet. Do tej pory nasi klienci korzystali z 5 różnych systemów eBOK, teraz każdy z nich ma dostęp do takich samych, in-nowacyjnych funkcjonalności. To du-ża zmiana w poziomie obsługi klienta i krok w kierunku realizacji strategicz-

nego celu Grupy, jakim jest optymali-zowanie procesu sprzedaży i stałe pod-noszenie jakości obsługi – mówi Marek Woszczyk, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Inauguracja eBOKa jest elementem in-tegrowania wszystkich systemów za-rządzania kontaktami z klientami. Do-celowo doprowadzi to do obniżenia kosztów funkcjonowania Grupy PGE, a klientom umożliwi korzystanie z no-wych produktów.

PGE Polska Grupa Energetyczna kon-sekwentnie wzmacnia pozycję lidera polskiego sektora elektroenergetyczne-go poprzez budowanie przewagi kon-kurencyjnej w każdym obszarze swo-jej działalności. Inwestujemy nie tylko w nowoczesne bloki energetyczne, od-nawialne źródła energii czy sieci dystry-bucyjne, ale także w najnowsze rozwią-zania technologiczne, w tym systemy IT oraz bazy danych. Dzięki wykorzystaniu innowacyjnych rozwiązań, takich jak eBOK, nasza kompleksowa oferta po-zwala pozyskiwać nowych i utrzymy-wać obecnych klientów – mówi Marek Woszczyk.

Korzystanie z wszystkich funkcjonalno-ści, jakie daje eBOK w nowej odsłonie, możliwe jest po założeniu profilu na stronie: ebok.gkpge.pl. Do wypełnienia formularza rejestracyjnego potrzebny będzie adres e-mail, hasło, PESEL, nu-mer klienta oraz kwota ostatniej fak-tury. Dane o numerze klienta i kwocie ostatniej faktury można uzyskać pod-czas jednej krótkiej rozmowy z konsul-tantem telefonicznego PGE Contact Center, pod numerem 422 222 222. Za-kładanie profilu to jednorazowa czyn-ność, przy ponownej wizycie do logo-

wania wystarczy login i hasło.

Użytkownicy portali społecznościowy-mi będą mogli powiązać profil eBOK z profilami na portalach Facebook i Go-ogle+, dzięki czemu będą mieli możli-wość przejścia bezpośrednio z pozio-mu swojego profilu na portalu spo-łecznościowym do aplikacji eBOK. Już wkrótce aplikacja uzupełniona zostanie o kolejne funkcjonalności, m.in. moż-liwość otrzymywania powiadomień z eBOKa na konto na portalu Facebo-ok. Powiadomienia te dotyczyć będą między innymi najnowszej faktury.

Za pośrednictwem eBOKa można już dziś dokonywać płatności elektronicz-nych i doładować liczniki przedpłato-we. Klienci mogą zgłaszać zapytania oraz składać reklamacje, które w czasie rzeczywistym trafiają do elektroniczne-go systemu obsługi zgłoszeń PGE Ob-rót, gdzie można na bieżąco monitoro-wać status sprawy.

W najbliższym czasie klientom udo-stępniona będzie również wersja mo-bilna czyli mBOK, którą będzie można zainstalować na telefonach z oprogra-mowaniem Android oraz iOS. Obok funkcjonalności dostępnych w eBOKu, aplikacja pozwoli także na lokalizację najbliższego stacjonarnego Biura Ob-sługi Klienta.

Systemy eBOK oraz mBOK zostały przy-gotowane przez dwie spółki należące do Grupy Kapitałowej PGE: PGE Obrót – największego sprzedawcę energii oraz PGE Systemy – dostawcę usług telein-formatycznych.


PGE: elektroniczna obsługa klienta w nowej odsłonie Każdy z ponad 5 mln odbiorców PGE, zarówno gospodarstw domowych jak i przedsiębiorców, może już korzystać z nowego elektronicznego Biura Obsługi Klienta. eBOK PGE zastąpił kilka dotychczasowych systemów, zyskał świeży wygląd i innowacyjne funkcjonalności, takie jak połączenie z Facebookiem i Google+, a także możliwość zarządzania kilkoma kontami rozrachunkowymi jednocześnie.



Słoneczny port lotniczyNa południu Indii, w pobliżu miasta Koczin, otwarto pierwsze międzynarodowe lotnisko zasilane w całości energią ze słońca. Ogromny solarny port lotniczy generuje dokładnie tyle energii, ile zużywa. Całkowita moc gigantycznej instalacji wynosi 12 megawatów. Koszt przedsięwzięcia wyniósł zaledwie 10 mln dolarów.

Port lotniczy Koczin to czwarte naj-większe lotnisko Indii. Do zasilania tak wielkiego obiektu należało wy-

budować samodzielną farmę solarną – zajęła ona 18 hektarów (obejmujących m.in. dachy budynków terminala, a tak-że pusty plac niedaleko magazynów), na których rozmieszczono w sumie 46 150 ogniw fotowoltaicznych. Cała nad-produkcja, czyli energia nie zużywana przez samo lotnisko, trafia do lokalnej sieci energetycznej.Uroczyste otwarcie elektrowni słonecz-nej o mocy 12 MW generującej od 50 do 60 tysięcy kWh energii odbyło się w sierpniu tego roku. System został zre-alizowany przez indyjskie oddziały firm Bosch Energy i Building Solutions.Dwa lata temu lotnisko uruchomiło dwa inne projekty wykorzystujące energię słoneczną: na dachu hali przylotów za-instalowano 400 modułów polikrysta-licznych o mocy 100 kW a częściowo na dachu, częściowo zaś w okolicy hangaru obsługi statków powietrznych zamon-towano 4000 modułów monokrysta-licznych o łącznej mocy 1 MW. Obie in-stalacje wyposażono w system SCADA.Władze Indii planują kolejną inwestycję w fotowoltaikę – w Porcie Lotniczym

w Kalkucie. Prawdopodobnie na po-nad 24 hektarach zamontowana bę-dzie 15-megawatowa instalacja PV. Air-port Authority of India (AAI) zarządza-jący 125 lotniskami w Indiach zaplano-wał budowę elektrowni słonecznych na około 30 swoich lotniskach. Do 2016 roku powstaną dzięki temu elektrow-nie fotowoltaiczne generujące 50 MW, a w latach późniejszych aż 150 MW.Według inwestorów koszt przedsię-wzięcia powinien zwrócić się już w cią-gu kilku najbliższych lat. I to nie tylko pod względem finansowym, ale także społecznym i ekologicznym. Co roku zanieczyszczone powietrze przyczynia się bowiem w Indiach do kilkuset tysię-cy zgonów. WHO uznała zaś w 2014 ro-ku New Delhi za najbardziej zanieczysz-czone miasto w Indiach.Lotnisko w Kochi (zapisywane także ja-ko Cochin) ma być wzorem dla reszty indyjskich portów lotniczych. Do 2025 roku władze tego kraju chcą pięciokrot-nie zwiększyć wykorzystanie energii sło-necznej, co uczni z Indii jedno z najbar-dziej zaawansowanych technologicznie państw świata. Tylko w ciągu najbliższej dekady, czyli do roku 2025, rząd Indii planuje zainwestować 100 mld dolarów

w energię słoneczną. Do tej pory gospo-darka energetyczna tego kraju opierała się głównie na węglu. Obecnie Indie są trzecim (po USA i Chinach) węglowym trucicielem świata.Dzięki takiej inwestycji jak ta w Koczin, w ciągu 25 lat do atmosfery nie trafi już 300 tysięcy ton dwutlenku węgla, który byłby skutkiem ubocznym zasila-nia lotnisk w energię ze spalania węgla w elektrowniach. Do zneutralizowania takiej ilości gazu trzeba by było posa-dzić kilka milionów drzew. Co zresz-tą planują władze Indii – w ciągu naj-bliższych 25 lat zasadzonych zostanie w tym kraju 3 miliony drzew.Solarna inwestycja jest częścią projektu premiera Indii Narendra Modi, który jesz-cze jako kandydat na szefa rządu nawo-ływał do zwiększenia nakładów na inwe-stycje związane z energią odnawialną. Indie od lat borykają się z problemami energetycznymi. W kraju powstało kilka elektrowni atomowych, jednakże dy-namiczny rozwój indyjskiej gospodarki oraz wzrost liczby ludności powoduje, że ich moce są ciągle niewystarczające.

OM nFot: mat. prasowe Kochin

i Wikimedia Commons



Długo wyczekiwane przez przy-szłych inżynierów i wykładow-ców uczelni laboratorium zo-

stało otwarte w czerwcu tego roku. Oprócz urządzeń stanowiących prze-krój całego światowego rynku robo-tów przemysłowych o różnym udźwi-gu i strukturze, pracownie laborato-ryjne zostały wyposażone w systemy sprzęgające, systemy wymiany narzę-dzi oraz ogrodzenia zabezpieczające. Wszystkie stanowiska zintegrowano siecią Ethernet. Laboratorium w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie jest jednym z największych tego typu obiektów akademickich w Europie. Odzwier-ciedla wszystkie najważniejsze pro-cesy z zakresu robotyki: wytwarzanie (w tym spawanie, cięcie, zgrzewanie) oraz montaż i transport (w tym kleje-nie, sortowanie, pakowanie, paletyza-cja i depaletyzacja). Maszyny dostar-czyli najwięksi na świecie producenci robotów przemysłowych, w tym firma ABB, która współpracuje z Wojskową Akademią Techniczną w Warszawie od wielu lat. Jednym z celów naszej firmy jest stałe podnoszenie poziomu kształcenia przy-szłych inżynierów. Realizujemy to po-przez programy praktyk, współudział w realizacji projektów z uczelniami. Li-czymy, że te działania pozwolą im jesz-cze lepiej przygotować się do pracy za-wodowej – mówi Łukasz Drewnow-ski, kierownik marketingu i sprzedaży w Lokalnej Jednostce Biznesu Roboty-ki ABB w Polsce.Firmy działające w branży inżynierskiej są zainteresowane zatrudnianiem ab-solwentów Wojskowej Akademii Tech-nicznej w Warszawie. Jednak, podob-nie jak w przypadku innych uczelni wyższych, największym problemem

jest niewielkie doświadczenie prak-tyczne studentów. Laboratorium jest odpowiedzią na te potrzeby. Dzięki niemu przyszli inżynierowie mają moż-liwość codziennej pracy z robotami.Studenci podłączają, uruchamiają, programują roboty oraz z ich wyko-rzystaniem realizują konkretne zada-nia. Dzięki temu, po objęciu pierwsze-go stanowiska pracy, będą znać sprzęt i łatwiej będzie im rozwiązywać codzien-ne problemy – mówi ppłk dr inż. Woj-ciech Kaczmarek, kierownik Zespołu Mechatroniki w Wojskowej Akademii Technicznej.I tak, przyszli inżynierowie uczą się in-tegracji i programowania stanowiska do sortowania detali z robotem IRB 360, obsługi zrobotyzowanego stano-wiska wyposażonego m.in.: w robota IRB 120 i komputer przemysłowy, reali-zacji procesów spawalniczych na sta-nowisku z robotem IRB 2600, a także paletyzacji i depaletyzacji w oparciu o 4-osiowego robota IRB 260. Studenci trenują również konfigurowanie i pro-gramowanie na stanowisku z robotem IRB 6620 ze zintegrowanym systemem wizyjnym oraz systemem SafeMove. Zajęcia praktyczne połączone są z na-uczaniem obsługi systemów bezpie-czeństwa. W budynku wydziału, na potrzeby studentów uruchomione zostały także 3 nowoczesne sale kom-puterowe.Zaledwie w ciągu kilku miesięcy od uruchomienia laboratorium powstały pierwsze innowacyjne projekty z ob-szaru robotyki. Przyszli inżynierowie opracowali m.in. system sterowania ro-bota przemysłowego firmy ABB z wy-korzystaniem tabletu lub smartphone-’a, aplikacje umożliwiające sterowanie robotem za pomocą gestów i ruchów operatora oraz projekty z obszaru sor-

towania, paletyzacji i pakowania. Ak-tualnie realizowane są prace, po ukoń-czeniu których będzie można zagrać z robotem w kości lub bilard. Powsta-je również projekt stanowiska robota--barmana oraz automatycznej obsługi przechowalni bagażu.Studenci specjalności automatyki i ste-rowania od 3 semestru mają zajęcia na zrobotyzowanych stanowiskach. Te sta-nowiska żyją. Realizujemy na nich m.in.: procesy zrobotyzowanego spawania łu-kowego, zgrzewania, cięcia laserowego, sortowania, pakowania i paletyzacji. My-ślę, że wszystko to przyda nam się i zosta-nie wykorzystane w przyszłości – ocenia Łukasz, student 5 roku na kierunku me-chatroniki.Do końca roku w laboratorium na Wy-dziale Mechatroniki i Lotnictwa Wojsko-wej Akademii Technicznej w Warsza-wie roboty zostaną wykorzystane m.in. w przedmiotach: Podstawy automatyki i robotyki, Roboty przemysłowe, Mode-lowanie i projektowanie układów robo-tyki, Robotyzacja procesów technolo-gicznych oraz Integracja systemów au-tomatyki.ABB (www.abb.com) jest liderem w technologiach dla energetyki i auto-matyki, które pozwalają klientom prze-mysłowym oraz zakładom użyteczno-ści publicznej zwiększyć swoją efek-tywność, jednocześnie minimalizując oddziaływanie na środowisko natu-ralne. Grupa ABB zatrudnia około 140 000 pracowników w blisko 100 krajach świata.

n

Jedno z największych robotycznych laboratoriów w Europie z udziałem ABB15 najnowocześniejszych maszyn, 3 w pełni wyposażone sale komputerowe, 180 studentów pracujących z robotami i kilkanaście realizowanych projektów dyplomowych – tak przedstawia się niespełna rok działalności laboratorium robotyki na Wydziale Mechatroniki i Lotnictwa Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Sprzęt do pracy dla studentów i kadry naukowej dostarczyła m.in. firma ABB.



Obecny system wsparcia dla ko-generacji obowiązuje tylko do 2018 roku. Prace nad nowym

systemem dopiero startują, co oznacza niepewność wśród inwestorów, a tak-że możliwość nie zrealizowania celów, które postawiła sobie Polska w Polityce Energetycznej, a mianowicie podwo-jenie produkcji w kogeneracji do roku 2020. Ze względu na dobrze rozwinięte systemy ciepłownicze Polska może stać się liderem tej technologii w Unii Euro-pejskiej. Jak przyśpieszyć tempo roz-woju kogeneracji w Polsce, jak ją efek-tywnie wspierać oraz jak sfinansować inwestycję w systemie aukcyjnym? Na te i na wiele innych pytań odpowiemy podczas II edycji seminarium: „Roz-wój inwestycji kogeneracyjnych w Polsce”, które organizowane jest 13 kwietnia we Wrocławiu podczas trwania Międzynarodowych Tar-gów Energii ze Źródeł Odnawial-nych i Efektywności Energetycznej „InEnerg”.

W programie m.in.: y otoczenie prawne, y technologie trigeneracyjne oraz

poligeneracyjne – przykłady zasto-sowań,

y audyt i certyfikacja jednostek koge-neracyjnych,

y co dalej z systemem opartym na cer-tyfikatach?, jak dalej wspierać koge-nerację?

y analiza opłacalności inwestycji w systemie aukcyjnym,

y perspektywy wsparcia według pro-jektu PEP 2050,

y efekt zachęty, y przykłady systemów wsparcia w kra-

jach UE, y przykłady zastosowań kogeneracji

w przemyśle.

Seminarium skierowane jest do: y energetyki konwencjonalnej, y szeroko rozumianego przemysłu, y oczyszczalni ścieków, y biogazowni,

y spalarni odpadów, y zakładów utylizacji odpadów, y firm technologicznych, y aquaparków, y szpitali i wszystkich podmiotów zain-

teresowanych tematyką kogeneracji.

Koszt uczestnictwa w konferencji:393,60 PLN w przypadku rejestracji uczestnictwa do dnia 11.03.2016 r.,492,00 PLN w przypadku rejestracji uczestnictwa po dniu 11.03.2016 r.,393,60 PLN cena z kodem rabatowym,246,00 PLN studenci za okazaniem le-gitymacji studenckiej.Seminarium odbędzie się podczas trwa-nia Międzynarodowych Targów Ener-gii ze Źródeł Odnawialnych i Efek-tywności Energetycznej „InEnerg” na Stadionie Miejskim we Wrocławiu przy Alei Śląskiej 1 w Strefie VIP.Więcej informacji na stronie współor-ganizatora:http://city-brand.pl/wroclaw-13-04-2016/

n

Rozwój inwestycji kogeneracyjnych w Polsce



http://city-brand.pl/wroclaw-13-04-2016/

http://www.zrew-transformatory.pl

Pod koniec lipca bieżącego roku Mi-crosoft wprowadził na rynek sys-tem Windows 10 – „najlepszy sys-

tem Windows” jak twierdzą pracownicy firmy. Windows 10 pojawił się na rynku jako usługa, która będzie stale aktuali-zowana. Dzięki pozytywnym wynikom testów oprogramowania zenon, Micro-soft ogłosił, że zenon działa bez zarzu-tu na nowym Windows 10. W związ-ku z tym, wszyscy klienci korzystający z oprogramowania zenon mogą już aktualizować swoje systemy operacyj-ne kiedy tylko zechcą. Wszystkie pro-jekty realizowane za pomocą oprogra-mowania zenon działają sprawnie od pierwszej chwili po aktualizacji.Reinhard Mayr, kierownik ds. produk-tów COPA-DATA, wyjaśnia: „Nasze oprogramowanie jest dostosowane do technologii firmy Microsoft, dlatego też jesteśmy zainteresowani dalszym roz-wojem systemu Windows. W przypad-ku Windows 10 szczególny nacisk po-

łożyliśmy na bezpieczeństwo i komfort użytkowania. Te dwa aspekty są dla nas szczególnie istotne w procesie tworze-nia oprogramowania. Cieszymy się, że możemy zaoferować klientom pełną kompatybilność naszego oprogramo-wania zenon z systemem Windows 10.”zenon również na Windows IoT Core Poza wieloma innymi wersjami firma Microsoft wprowadziła na rynek także Windows 10 IoT Core. Ta nowa edycja systemu Windows została przygotowa-na specjalnie z myślą o małych, wbudo-wanych urządzeniach – z lub bez wy-świetlacza. Stefan Hufnagl, kierownik ds. zintegrowanej polityki produktu w fir-mie COPA-DATA, tłumaczy: „Windows IoT Core oferuje programistom i archi-tektom systemów informatycznych twórczą wolność. Platforma ta obsługu-je wiele języków programowania oraz opcję open source. W tej chwili w firmie COPA-DATA skupiamy się na tej najnow-szej platformie i ostatnie testy wykaza-

ły, że nasze środowisko programowania PLC oparte o normę IEC 61131-3, zenon Logic, działa płynnie na urządzeniach z systemem Windows IoT Core. Umiesz-czanie komponentów przemysłowych PLC w urządzeniach z systemem Win-dows IoT Core umożliwia spojrzenie na niezwykle ciekawe architektury i porządki topologiczne. Ze względu na niedrogie platformy zastosować można zarówno elastyczne jak i odporne sieci. W ten sposób technologie optymalnie uzupełniają się wzajemnie w celu wy-tworzenia modułów do tworzenia inte-ligentnych sieci informatycznych.” Od 2005 w ramach programu Micro-soft Partner Network firma COPA-DA-TA jest zaangażowana w dalszy rozwój partnerstwa strategicznego i jest dwu-krotnym zdobywcą kompetencji firmy Microsoft („Application Development” oraz „Intelligent Systems”).

COPA-DATA Polska Sp. z o.o. n

Oprogramowanie zenon jest kompatybilne z systemem Windows 10Najnowsza wersja oprogramowania dla automatyki przemysłowej firmy COPA-DATA, zenon 7.20, z powodzeniem przeszła test kompatybilności z systemem Microsoft Windows 10. Oprogramowanie działa bez zarzutu na nowym systemie operacyjnym i spełnia wszystkie wymagania dotyczące jakości i bezpieczeństwa.

Informacje o COPA-DATACOPA-DATA jest technologicznym lide-rem w zakresie ergonomicznych i dy-namicznych rozwiązań procesowych. Założona w 1987 roku spółka opraco-wała w swojej siedzibie w Austrii opro-gramowanie zenon dla: HMI/SCADA, dynamicznego raportowania z pro-dukcji oraz zintegrowanych systemów PLC. Spółka sprzedaje oprogramowa-nie zenon w swoich biurach w Europie, Ameryce Północnej i Azji, a także za po-średnictwem partnerów i dystrybuto-rów na całym świecie. Dzięki zdecen-tralizowanej strukturze korporacyjnej klienci mają możliwość bezpośrednie-go kontaktu z lokalnymi przedstawi-cielami firmy oraz uzyskania bieżącego wsparcia sprzedażowego i technicz-nego. COPA-DATA, jako spółka nieza-leżna i dostosowująca się do nowych warunków, działa prężnie i ciągle pod-nosi standardy dotyczące funkcjonal-

ności i łatwości użytkowania. Jest także liderem wyznaczającym tendencje na rynku. 100000 tysięcy systemów zain-stalowanych w 50 krajach zapewniło całkiem nową automatykę spółkom w przemyśle spożywczym, w sektorze energii i infrastruktury, a także w prze-myśle samochodowym i farmaceu-tycznym.& Infrastructure, Automotive and Pharmaceutical sectors with new scope for efficient automation.Informacje o oprogramowaniu zenonzenon to rodzina zróżnicowanych pro-duktów firmy COPA-DATA, wprowadza-jąca ergonomiczne rozwiązania proce-sowe w wielu branżach, począwszy od czujników do ERP. W jej skład wchodzą: zenon Analyzer, zenon Supervisor, zenon Operator i zenon Logic. zenon Analyzer to rozwiązanie pozwalające na tworze-nie zindywidualizowanych raportów (np. dotyczące zużycia, przestojów, KPI) na podstawie danych z IT i automaty-

ki. zenon Supervisor, niezależny system SCADA, umożliwia wszechstronne mo-nitorowanie procesów i kontrolowanie systemów redundantnych, także w zło-żonych sieciach i poprzez zdalny do-stęp. zenon Operator, jako system HMI, gwarantuje bezpieczną kontrolę ma-szyn oraz zapewnia prostą i intuicyjną obsługę, w tym Multi-Touch. zenon Lo-gic, który jest zintegrowanym systemem PLC opartym na IEC 61131-3, umożliwia optymalną kontrolę procesów i logiczne przetwarzanie. Rodzina produktów ze-non, jako niezależny od platformy port-fel rozwiązań procesowych, bezproble-mowo integruje się z istniejącą techno-logią automatyczną i środowiskami IT oraz oferuje oprogramowania set-up wizards i wzory umożliwiające łatwą konfigurację i prostą migrację z innych systemów. Charakterystyczną cechą ro-dziny produktów zenon jest zasada „pa-rametryzacja zamiast programowania”.



Kontrakt z PKN Orlen to kolejny krok w rozwoju Doosan w Polsce. Tym bardziej cieszy nas, że w polskiej elek-

trociepłowni zostanie zainstalowany tur-bozespół parowy wyprodukowany przez nasz oddział pochodzący z tego regionu Europy. Doosan Skoda Power ma duże doświadczenie w tej klasie produktów, a niezawodność jaką cieszą się nasze pro-dukty jest jednym z kluczowych aspektów ego typu inwestycji – powiedział Mariusz Marciniak, Dyrektor Sprzedaży Grupy Doosan w Polsce.Wartość kontraktu w formule EPC na projektowanie, dostawy, montaż i uru-chomienie turbozespołu parowego to prawie 100 mln zł. Konsekwentny rozwój obszaru energetyki, zakładający wykorzystanie efektywnego procesu kogeneracji jest jednym z filarów

strategii Koncernu do 2017 r. Dlatego pro-wadzimy inwestycje w nowe bloki paro-wo-gazowe, a jednocześnie rozwijamy ist-niejącą infrastrukturę, jak elektrociepłownia w Płocku – powiedział Marcin Wasilewski, Dyrektor Biura Energetyki w PKN ORLEN. Cykl inwestycji to 24 miesiące, a przeka-zanie turbozespołu do eksploatacji pla-nowane jest w IV kwartale 2017 roku. Doosan Skoda Power, będąca częścią Doosan Heavy Industry & Construction, posiada nowoczesne technologie ener-getyczne oraz elastyczne rozwiązania biznesowe, dzięki którym spółka konse-kwentnie zdobywa kontrakty i zwiększa udziały rynkowe. Doosan dostarcza zinte-growane urządzenia, które obniżają czas oraz koszt realizacji inwestycji. Obecnie, firma realizuje zlecenia związane z budo-wą nowych obiektów energetycznych

w Stalowej Woli, Włocławku, Krakowie, Zabrzu, Tychach i Dąbrowie GórniczejDoosan buduje i serwisuje elektrow-nie na całym świecie oraz wydłuża ich okres eksploatacji. Firma oferuje czyste, elastyczne i zintegrowane rozwiązania energetyczne, dzięki zastosowaniu naj-nowszych technologii oraz wiedzy spe-cjalistycznej, najlepszej w swojej klasie. Począwszy od nowoczesnych turbin oraz technologii kotłowych, po pełen wachlarz usług posprzedażowych, Do-osan oferuje szeroki zakres usług dla instalacji przemysłowych, sektora ener-getycznego i petrochemicznego.

Więcej informacji o firmie można znaleźć na stronie: www.doosanpowersystems.pl

n

Doosan podpisuje wart blisko 100 mln zł kontrakt z PKN ORLEN Katowice, 10 listopada 2015 r. – Spółka Doosan Skoda Power, podpisała kontrakt z PKN ORLEN na dostawę do istniejącej elektrociepłowni w Płocku przeciwprężnego turbozespołu parowego o mocy 68,6 megawat elektrycznych netto wraz z infrastrukturą „pod klucz”. Urządzenie będzie zapewniać produkcję energii elektrycznej oraz ciepła na potrzeby technologiczne rafinerii. Strony podpisały również kontrakt na obsługę serwisową.



Energoelektronika.pl tel. (+48) 22 70 35 290/291, fax (+48) 22 70 35 [email protected], www.energoelektronika.pl

- nowości z branży- porady specjalistów- przegląd prasy branżowej- katalogi firm i producentów- opisy urządzeń i podzespołów- kalendarium ważnych wydarzeń- słownik techniczny angielsko-polski i polsko-angielski

NEWSLETTER (11.000 ODBIORCÓW)

DRUKOWANY BIULETYN BRANŻOWY

WORTAL KONFERENCJE 2016

21.01.2016 - Łódź - edycja 40

25.02.2016 - Warszawa - edycja 41

16.03.2016 - Częstochowa - edycja 42

20-21.04.2016 - Zabrze (kopalnia) - edycja V

18.05.2016 - Trójmiasto - edycja 43

09.06.2016 - Augustów - edycja 44

22.09.2016 - Sandomierz - edycja 45

13.10.2016 - Szczecin - edycja 46

03.11.2016 - Nowy Sącz - edycja 47

24.11.2016 - Włocławek - edycja VI

08.12.2016 - Lublin - edycja 48

QR CODEWygenerowano na www.qr-online.pl

Darmowy wpis podstawowy

http://www.doosanpowersystems.pl

Nowa technologia przetwarza-nia odpadów na gaz syntezowy, a w następnie na metanol i na

energię pozwala odzyskać trafiające dotąd na składowiska potężne ilości drewna i wyprodukować dodatek do paliw wykorzystywanych np. do urzą-dzeń grzewczych. Wynalazek, nad któ-rym inżynierowie pracują od jesieni 2013 roku , obejmuje też mobilną insta-lację technologiczną, złożoną z łatwych w transporcie modułów. Urządzenia są przeznaczone do instalacji o mocy grzewczej 50-100 kW i mogą tworzyć lokalne centra energetyczne.Jak powiedział kierujący projektem Ro-man Okniński z Instytutu Technik i Tech-nologii Specjalnych – W rejonie powiatu wyszkowskiego mamy poważny problem z sieciami przesyłowymi o bardzo słabej jakości. Tartaki zlokalizowane w małych osadach mają problem z zasilaniem i za-pewnianiem pełnych dostaw. A przecież działający tartak może być doskonałym źródłem biomasy. Dzięki naszej instala-cji odpad stanie się produktem do prze-róbki, czyli z jednej strony zmniejszymy ilość odpadów generowanych przez tar-tak, z drugiej zaś wygenerujemy energię. W ten sposób tartaki uniezależnią się od wielkich dostawców prądu i będą mogły zużytkować swoje odpady do produkcji energii elektrycznej i cieplnej.Pierwszy etap procesu, jaki zachodzi w poszczególnych częściach tej instala-cji, to piroliza, czyli beztlenowy rozkład termiczny biomasy, podczas którego uzyskuje się mieszaninę węglowodo-rów – od fazy gazowej po fazę ciekłą. Nowa instalacja składa się z pięciu 20-stopowych kontenerów, które po skonfigurowaniu ich i połączeniu w je-den system umożliwią przeróbkę bio-masy na energię elektryczną i cieplną oraz pozwolą na uzyskanie produktu ciekłego – metanolu. Kontenery bę-dzie można zdemontować i przewieźć w dowolne miejsce.Demonstrator technologii będzie działał na terenie Instytutu w Wyszko-wie i zostanie wykorzystany do jej do-pracowania na potrzeby przemysło-we. Sprawdzona zostanie między in-

nymi opłacalność opisanego procesu, który, jak szacują badacze, przyniesie małym firmom spore korzyści, zwłasz-cza że jednym z głównych problemów w gospodarce odpadową biomasą jest wysoki koszt jej transportu. – Sło-ma, odpady drzewne z lasu to produkty objętościowe, które trudno jest przewo-zić na duże odległości i wiąże się to ze sporymi kosztami. W założeniu nasza mobilna instalacja ma pracować w da-nym regionie kilka miesięcy, ale można ją w 2-3 tygodnie uruchomić ponownie w innym miejscu – komentuje Roman Okniński.Choc kiedyś tartaki i zakłady drzewne dostarczały trociny i zżynki do elek-trociepłowni i elektrowni, co wiąza-ło się z pozyskiwaniem certyfikatów ekologicznych, to obecnie jest to za-pomniana praktyka, zaś gospodarka odpadami stanowi poważny problem dla małych zakładów. Lokalne cen-trum energetyczne pozwoli tartako-

wi, którego zapotrzebowanie ener-getyczne wynosi ok. 50 kW, uzyskać niezależność energetyczną. Pozyska-na energia cieplna posłuży tartakom do suszenia drewna, a elektryczna do zasilania wszystkich urządzeń na tere-nie zakładu.Projekt Instytutu Technik i Techno-logii Specjalnych ma kilku podwyko-nawców: za część chemiczną odpo-wiada Instytut Chemii Przemysłowej, a za część energetyczną i automatykę Instytut Tele- i Radiotechniczny. Na-rodowe Centrum Badań i Rozwoju przeznaczyło na projekt ponad 8,3 mln złotych. Konstruktorzy zamierza-ją skomercjalizować swój wynalazek i sprzedawać go tartakom. Instalacje będą oferowane przedsiębiorcom wraz z technologią przetwarzania biomasy.

OM nFot.: Wikimedia Commons

Energia z drewnaBadacze z Instytutu Technik i Technologii Specjalnych z Wyszkowa opracowali mobilny zestaw do przetwarzania pozyskiwanej z powstających w tartakach odpadów biomasy i wytwarzania z niej paliw ciekłych. Energia z niewykorzystywanego dotąd drewna posłuży do ogrzewania zakładów i zasilania wszystkich pracujących tam urządzeń.





Kraje nastawione na odnawialne źródła energii prześcigają się w tworzeniu jej zasobów na skalę zapewniającą pokrycie rosnącego zapotrzebowania na jej konsumpcję. Nic więc dziwnego, że dotychczasowy prymat gigantycznej, najpotężniejszej dziś farmy słonecznej Ivanpah znajdującej się na pustyni w Kalifornii przejmie już w przyszłym roku Rewa Ultra Mega Solar – słoneczna farma w Indiach.

Wedle zapowiedzi i planów w marcu 2017 roku Rewa Ultra Mega Solar osią-gnie moc 750 megawatów – niemal dwukrotnie większą od amerykań-skiego giganta.

Indyjskie władze, które postanowiły wreszcie wykorzystać słońce, swój potężny za-sób naturalny, po otwarciu całkowicie solarnego lotniska zapowiadają stworzenie największej słonecznej farmy świata.Farma ma powstać niedaleko miasta Rewa w centralnej części kraju, Madhya Pra-desh, i zająć powierzchnię ponad 1500 hektarów. Rząd, który ma w tym projekcie połowę udziałów, przekazał na budowę farmy nieużywane grunty. Pokrywająca resztę kosztów firma Solar Energy Corporation of India przeprowadzi natomiast instalację paneli słonecznych.

OM nFot. mat. prasowe Rewa

Wesołych Świąt,

Szczęśliwego Nowego Roku

oraz potrzebnej MOCY życzy

www.milwaukeetool.pl

Największa farma słoneczna świata

http://www.milwaukeetool.pl

Zakłady Automatyki „POLNA” SA w Przemyślu oferują zawory ozna-czone symbolem Z1B-M (Rys. 1),

które wnoszą nową jakość w technice regulacji, górują nad dotychczasowy-mi rozwiązaniami w zastosowaniach na najtrudniejsze warunki pracy i stanowią najbardziej nowoczesne rozwiązanie techniczne w prawie 50 letniej historii produkcji zaworów w POLNEJ.

Istotą rozwiązania jest element regu-lujący (trim) (Rys. 2) w postaci zespołu wielootworowych tulei realizujących przepływ medium z rozdziałem stru-

gi (Rys. 3), kilkukrotną zmianą kierun-ku przepływu i dławieniem przepływu w otworach o średnicy 3 lub 4 mm. W odróżnieniu od dotychczasowych rozwiązań klatki realizują dławienie czynne o wartości dławienia zależnej nie tylko od wielkości przepływu lecz rów-nież skoku co w połączeniu z maksymal-nymi wartościami współczynników wy-miarowych zaworu (FL, XT) sprawia, że zawory eliminują kawitację i przepływ dławiony przy spadkach ciśnienia wyż-szych o ok. 20% w stosunku do rozwią-zań dotychczasowych. Zawory Z1B-M produkowane są w wersjach przysto-

sowanych do mediów ściśliwych (para, gaz) i nieściśliwych (ciecz). Potwierdziły się założenia projektowe w zastosowa-niach przemysłowych (energetyka, ga-zownictwo) przy spadkach ciśnienia do 200 bar. Szczególnie spektakularny jest poziom kilkukrotnego obniżenia pozio-mu generowanego hałasu w stosunku do zaworów stosowanych dotychczas. Zawory Z1B-M charakteryzują się do-skonałą trwałością i niezawodnością. In-spekcja zaworu po 12 miesiącach pracy (Kopalnia Gazu „Zielin”, medium-wodny roztwór aminów, ∆p=50 bar, t1=50 st.C) nie wykazała żadnych śladów zużycia elementów wewnętrznych (gniazdo, grzyb, klatki).

Zawory z wewnętrznym przepływem labiryntowym występują w ofercie czołowych firm zaworowych świa-ta. Rozwiązanie konstrukcyjne i ade-kwatne technologie obróbki zasto-sowane w zaworach Z1B-M sprawia-ją, że stanowią one znacznie tańszą ofertę bez ustępstw na rzecz jakości produktu.Zachęcamy do współpracy: TEST IT !Więcej informacji na stronie www.polna.com.pl n

Zawory Z1B-M Polna S.A.Wraz z rozwojem technologii procesów przemysłowych zwiększają się wymagania instalacji w zakresie wielkości ciśnień, temperatur, przepływów. Tradycyjne rozwiązania nie spełniają właściwej roli w warunkach zagrożenia kawitacją, erozją, szokami termicznymi, przepływem ponaddźwiękowym, nadmiernym hałasem. Zjawiska te działają destrukcyjnie na armaturę i rurociągi, stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa i trwałości instalacji i wymagają zastosowania urządzeń wpływających na ograniczenie lub eliminację tych zagrożeń. Dotychczasowe rozwiązania techniczne zmierzały do podziału spadku ciśnienia na zaworze do wartości poniżej wartości krytycznych przez zastosowanie grzybów wielostopniowych, zaworów klatkowych i innych rozwiązań antykawitacyjnych.

Rys. 1.

Rys. 3.

Rys. 2.


TECHNOLOGIE, PRODUKTY – INFORMACJE FIRMOWE

Instytut EnergetykiZakład Doświadczalny w Białymstoku

www.iezd.pl

http://www.ude

Firma od lat realizuje strategię zrów-noważonego rozwoju, systema-tycznie umacniając swoją pozycję

i dywersyfikując zakres działań na pol-skim i światowym rynku elektroenerge-tycznym. Jest prekursorem wielu inno-wacyjnych projektów, często „szytych na miarę”. Elastyczność i umiejętność szybkiego reagowania na zmiany za-chodzące w rynkowym otoczeniu po-zwalają jej konkurować ze światowymi koncernami i z sukcesem realizować nietypowe zamówienia europejskich i krajowych inwestorów.Wśród przykładów definiujących moż-liwości technologiczne i logistyczne spółki pojawiają się takie projekty jak udział w jednej z najbardziej ambitnych inwestycji gospodarki morskiej w histo-rii Holandii – rozbudowie portu APM Terminal Maasvlakte w Rotterdamie. ZPUE dostarczyło i zamontowało na sztucznym półwyspie Morza Północ-nego ponad 400 urządzeń, które zasi-lają od 2013 roku jeden największych portów kontenerowych na świecie. Ciekawostką może być wykorzystanie urządzeń tego polskiego producenta do zasilania polskiego pawilonu na te-gorocznych światowych targach EXPO 2015 w Mediolanie. Oryginalny, naszpi-kowany elektroniką pawilon był zasila-ny między innym urządzeniami z ZPUE. Inny przykład obrazujący potencjał ZPUE dotyczy skonstruowania i insta-lacji dwudziestu rozdzielnic średniego napięcia dla Europejskiej Organizacji Ba-dań Jądrowych CERN. Ten ośrodek na-ukowo-badawczy położony na północ-no-zachodnich przedmieściach Gene-wy zrzesza tysiące naukowców i inży-nierów z ponad pięciuset instytucji naukowych z całego świata. Najważ-niejszym narzędziem ich pracy jest naj-większy na świecie akcelerator cząstek tzw. Wielki Zderzacz Hadronów. ZPUE wygrało międzynarodowy przetarg na

Sukces to nie przypadekZPUE S.A. – polska firma konkuruje ze światowymi gigantami branży energetycznej.

Światowe Targi EXPO, Mediolan 2015 – zasilanie słynnego polskiego pawilonu; CERN okolice Genewy – dwadzieścia rozdzielnic odpowiedzialnych za pracę największego na świecie akceleratora cząstek; APM Terminal, Rotterdam – ponad czterysta rozdzielnic w największym porcie kontenerowym w Europie, pomysł na dynamiczne, zdalne zarządzanie sieciami energetycznymi – to nieliczne przykłady zrealizowanych przez polską spółkę ZPUE S.A. projektów.

Zestaw rozdzielnic MITRAL przed wysyłką

Montaż poszczególnych elementów zestawów MITRAL musiał odbywać się przez dach budynku



https://pl.wikipedia.org/wiki/Genewa

https://pl.wikipedia.org/wiki/Genewa

https://pl.wikipedia.org/wiki/Akcelerator_cz%C4%85stek

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielki_Zderzacz_Hadron%C3%B3w

dostawę rozdzielnic średniego napięcia ogłoszony przez CERN i wymianę do-tychczas funkcjonujących rozwiązań znanego, światowego koncernu. Pro-jekt został zakończony w 2014 roku. Dziś rozdzielnice z ZPUE S.A. zasilają magnesy służące do rozpędzania czą-steczek w wielkim akceleratorze. Są wy-posażone w specjalne zabezpieczenia uniemożliwiające przerwanie obwodu, co ma kolosalne znaczenie dla prowa-dzonych w ośrodku eksperymentów naukowych. Ciekawym projektem realizowanym przez inżynierów ZPUE była praca nad zleceniem holenderskiej firmy Baten-burg. Temat dotyczył rozbudowy jed-

nego z największych na świecie Uni-wersytetów Technicznych TU Delft, a konkretnie wyposażeniu nowo po-wstającego budynku w specjalnie za-projektowane rozdzielnice. Ze wzglę-du na konieczność montażu urządzeń energetycznych w pobliżu specjalnego scaningowego mikroskopu elektrono-wego (SEM – scanning electron micro-scope) należało je tak zaprojektować, by do minimum ograniczyć działanie pola magnetycznego i emisję drgań, na które mikroskop jest bardzo wraż-liwy. Konstruktorzy ZPUE skupiając się na szansach rozwojowych zachowa-li odpowiednią dyscyplinę i sprostali bardzo wysokim wymaganiom stawia-

nym przez inwestora. Ich projekt poko-nał konkurencję. Dwa potężne zestawy urządzeń tzw. MITRAL (pojedynczy ze-staw ma 17 metrów długości) oraz kil-ka pojedynczych rozdzielnic średniego i niskiego napięcia produkcji ZPUE już pracują zasilając nowy budynek uni-wersytetu. ZPUE, rzecz jasna reaguje także na pro-blemy krajowej energetyki, która zma-ga się dzisiaj między innymi ze starze-jącą się, zdekapitalizowaną infrastruktu-rą. Tylko w Europie ponad 50% zaplecza energetycznego jest u kresu użytkowa-nia. W Polsce sytuacja jest jeszcze gor-sza - dane z 2013 roku mówią o 80% li-nii energetycznych średniego napięcia wymagających gruntownego remon-tu. Odpowiedzią ZPUE na zapotrzebo-wanie zakładów energetycznych, czyli dostawców prądu do naszych domów, które chcą modernizować sieci i lepiej nimi zarządzać jest autoreklozer. Urzą-dzenie pozwala na szybką detekcję miejsc uszkodzenia linii i automatyczne przełączenia, przez co czas awarii zde-cydowanie się skraca. To osiągnięcie techniczne w skali Europy, a ZPUE jest jedyną Polską firmą, która posiada wła-sne, nieimportowane, rozwiązanie tego typu. Innowacyjne urządzenie zostało opatentowane w Polsce. Spełnia najno-wocześniejsze europejskie i światowe standardy (IEC, IEEE) zarówno w zakre-sie energetyki, jak i ochrony środowiska oraz wymogi stawiane przez inteligent-ne systemy elektroenergetyczne zwa-ne „smart grid”, które według specja-listów będą w najbliższych latach naj-silniej rozwijającym się sektorem rynku energetycznego.

Firma ZPUE S.A. wchodzi w skład Gru-py Kapitałowej ZPUE. Jest znana pol-skim energetykom od dwudziestu siedmiu lat. W Europie postrzegana, ja-ko dostawca kompleksowy i komple-mentarny. ZPUE to nie tylko synonim niezawodnych rozwiązań dla elektro-energetyki, ale także jeden z najlep-szych pracodawców na rynku świę-tokrzyskim i właściciel kilku zakładów w kraju (Katowice, Gliwice, Raciąż, Ka-lisz, Koszalin, Rosja, Czechy, Ukraina). Zatrudnia łącznie ponad 2500 osób w oddziałach firmy, fabrykach i biu-rach sprzedaży.

n400 rozdzielnic produkcji ZPUE zasila APM Terminal’s Maasvlakte - główną bramę handlową w Europie

Ekipa z TVP1 w trakcie nagrania do programu „Wiadomości Naukowe”, którego auto-rzy zainteresowali się autoreklozerem ZPUE



https://pl.wikipedia.org/wiki/Akcelerator_cz%C4%85stek

WstępWymogi gospodarki rynkowej powo-dują, że przedsiębiorstwa z branży ener-getycznej w coraz większym stopniu zmuszone są do ograniczania środków na bieżącą eksploatację przy jednocze-snym zachowaniu, a nawet zwiększe-niu niezawodności przesyłu i dostawy energii. Kluczowym ogniwem systemu elektroenergetycznego są transforma-tory. Ich wysoka ranga wynika zarówno ze względów technicznych jak i ekono-micznych. Bowiem są one niezbędnym elementem przetwarzania energii i re-gulacji jej przesyłu, a jednocześnie sta-nowią najbardziej kosztowny składnik majątku sieciowego. Natomiast dane statystyczne wskazują, że średni wiek transformatorów przekracza obecnie projektowany przez konstruktorów „czas życia” [1,2,3]. Bardzo duża ilość transformatorów eksploatowanych powyżej 25-ciu lat powoduje, że szybka ich wymiana na nowe z przyczyn technicznych i eko-nomicznych jest niewykonalna. Zatem koniecznością staje się przedłużenie ich eksploatacji przy zachowaniu akcepto-walnego stanu technicznego. Anali-za awarii transformatorów wskazuje,

że w około 40-tu % ich przyczyną są PPZ. Z doświadczenia autorów wyni-ka, że główna przyczyna uszkodzenia PPZ jest pochodną skomplikowanego układu elektromechanicznego. Nara-stające podczas wieloletniej eksploata-cji zużycie elementów mechanicznych, zmęczenie materiału, degradacja elek-trycznych i mechanicznych elementów łączeniowych oraz zaniedbania w okre-sowej obsłudze i serwisowaniu są pod-stawowymi czynnikami obniżającymi trwałość PPZ. Istotną rolę ma również wpływ warunków zewnętrznych na elementy napędu silnikowego oraz układu przeniesienia napędu. Kolej-

nym źródłem problemów w eksploata-cji PPZ, zwłaszcza starszej generacji, jest brak wsparcia technicznego ze strony wytwórcy, który w wielu wypadkach zaprzestał ich produkcji lub też całko-wicie zniknął z rynku. W tej sytuacji rozsądnym rozwiązaniem pod względem technicznym i ekono-micznym jest wymiana starego PPZ na urządzenie nowej generacji. Z punktu widzenia eksploatatora operacja taka staje się bardzo atrakcyjna zwłaszcza, gdy może być zrealizowana na miejscu zainstalowania transformatora. Należy jednak podkreślić, że wymaga ona nie-zwykle precyzyjnej organizacji robót

Przedłużenie czasu „życia” transformatorów mocy poprzez wymianę podobciążeniowego przełącznika zaczepów w miejscu zainstalowaniaExtension of the lifespan of power transformers through the exchange of OLTC on the place of installation.

W artykule omówiono problematykę związaną z wymianą wyeksploatowanego podobciążeniowego przełącznika zaczepów w transformatorze 400 kV. Przedstawiono zagadnienia dotyczące organizacyjnej i technicznej części oryginalnej technologii, która pozwala dokonać zamiany w warunkach polowych wysłużonego podobciążeniowego przełącznika zaczepów na PPZ nowej generacji. Opracowana przez Energo-Complex technologia pozwala na dokonanie tej operacji praktycznie dla każdego typu olejowego transformatora energetycznego. Pozwala ona w efektywny sposób przedłużyć „czas życia” transformatorów.

Rys. 1. Widok przedziału PPZ w kadzi transformatora po demontażu RS4 (z lewej) oraz instalacja przełącznika MS (z prawej) (materiały własne)



oraz wysokiego poziomu techniczne-go wykonawcy. Dlatego niewiele firm świadczących usługi serwisowe potra-fi temu zadaniu sprostać. W niniejszym artykule omówione będą doświadcze-nia Energo-Complex w tym zakresie.

Wymiana PPZ w transformatorach dystrybucyjnych 110 kVPierwsze operacje wymiany przełącz-nika zaczepów realizowane w miejscu zainstalowania dotyczyły transforma-torów wyprodukowanych w ZSRR. Pierwsza, wykonana przez Energo--Complex, operacja tego rodzaju zre-alizowana została w sierpniu 2009. Na miejscu zainstalowania transforma-tora wymieniono typu PPZ typu RS 4 – 200 Y o 19 zaczepach na odpo-wiednik prod. Maschinenfabrik Rein-hausen (MR). Na rysunku 2 pokazano główne etapy instalacji nowego PPZ typu MS.

Znacznie trudniejsza, pod względem technologicznym i organizacyjnym, jest operacja wymiany przełącznika ty-pu PO lub VEL na nowy PPZ prod. MR. Urządzenia te stanowią całkowicie róż-ne konstrukcje przede wszystkim w od-niesieniu do wymiarów i rozmieszcze-nia styków a także do kształtów i roz-miarów pokrywy PPZ. Stąd wynikła konieczność wykonania wielu modyfi-kacji aby nowy PPZ mógł zostać zain-stalowany. Zebrane przez Energo-Complex do-świadczenia podczas kilkunastu wy-mian PPZ w transformatorach średnich mocy pozwoliły na opracowanie od-powiedniej technologii, która pozwa-la dokonać tej operacji w miejscu zain-stalowania jednostki w krótkim czasie. Stąd w ostatnich latach obserwuje się zwiększone zainteresowanie tą tech-nologią, która pozwala w znaczący sposób przedłużyć „czas życia” trans-formatorów przy względnie niskich nakładach finansowych i organizacyj-nych. Dla ilustracji, na rysunku 3 poka-zano dwa fragmenty cyklu technolo-gicznego wymiany PPZ PO na V III 200 Y prod. MR.

Wymiana podobciążeniowego przełącznika zaczepów na transformatorze 250 MVA 110/400 kV w SE Gdańsk BłoniaO ile, jak to przedstawiono wyżej, wy-miana PPZ w jednostkach średniej mo-cy jest już operacją opanowaną pod względem technologicznym i tym samym coraz bardziej popularną, to w odniesieniu do transformatorów najwyższych napięć i mocy wymaga ona rozwiązania wielu problemów. Dotyczą one zwłaszcza ochrony części aktywnej i układu izolacyjnego przed wpływem czynników środowisko-wych a szczególnie przed nadmierną sorpcją wilgoci. Od strony technicz-nej, newralgicznym zagadnieniem jest przestrzenne usytuowanie nowe-go PPZ w kadzi oraz wykonanie połą-czeń, które zapewnią wymaganą wy-trzymałość elektryczną. Stąd w końco-wej fazie prac konieczne są specjalne próby i testy, które weryfikują jakość wykonania montażu.Kierując się tymi wytycznymi Energo--Complex wraz z Maschinenfabrik Re-inhausen opracowali technologię, któ-ra pozwoliła zrealizować w warunkach polowych wymianę PPZ w transforma-torze 400 kV, 250 MVA. Była to pierwsza w kraju oraz unikalna na skalę świato-wą operacja tego typu. Z tego wzglę-du, w dalszej części artykułu, będzie ona omówiona w bardziej szczegóło-wy sposób.

Uszkodzenie przełącznika mocy – źródło problemów eksploatacyjnychWyprodukowany w 1972 roku transfor-mator 400 kV, 250 MVA pracował po-prawnie do roku 2013, kiedy stwierdzo-no poważne uszkodzenie przełączni-ka zaczepów typu LRY-01. W wyniku wykonanego przez Energo-Complex szczegółowego przeglądu stwierdzo-no uszkodzenie styków łukowych sta-łych oraz ruchomych we wszystkich fazach. Ponadto na skutek oddziały-wania łuku i podwyższonej tempera-

tury degradacji uległy elementy mo-cowania styków stałych, podzespoły mechanizmów napędzających styki ruchome oraz elementy elektroizola-cyjne (rys. 4).

Rys. 4. Widok styku głównego, styków łukowych oraz przegrody izolacyjnej uszkodzonego PPZ typu LRY-01 (mat. własne)

Od producenta transformatora uzyska-no informację o zaprzestaniu produk-cji tego typu PPZ oraz odpowiednich części zamiennych. Natomiast oferowa-ny wysoki koszt uruchomienia produk-cji specjalnej oraz długi okres dostawy okazał się nie do zaakceptowania dla właściciela. W rezultacie jako rozwiąza-nie przyjęto wymianę przełącznika za-czepów na nowy.

Studium wykonalnościNa potrzeby ewentualnej wymiany sporządzono techniczno-ekonomicz-ne studium możliwości wykonania tej operacji w warunkach polowych. Opar-to go na następujących, wstępnych za-łożeniach:

y wymiana powinna być wykonana na miejscu zainstalowania transfor-matora,

y nowy PPZ powinien charakteryzo-wać się lepszymi parametrami tech-nicznymi,

y stan techniczny transformatora nie może ulec pogorszeniu.

y W części technicznej studium wzię-Rys. 2. Kołnierz przejściowy do montażu PPZ V III 200 (materiały własne)

Rys.3. Oznaczanie połączeń przed demontażem PPZ PO (z lewej) oraz nowy przełącz-nik V III 200 Y w trakcie wykonywania nowych połączeń (z prawej) (materiały własne)



to pod uwagę następujące czynniki: y wymagane podstawowe właściwo-

ści elektryczne PPZ, a w szczególno-ści jego możliwości łączeniowe oraz poziomy izolacji,

y gabaryty starego PPZ oraz jego ewentualnego zamiennika,

y możliwość montażu zamiennika w transformatorze,

y możliwość wykonania nowych po-łączeń z uwzględnieniem bezpiecz-nych odstępów izolacyjnych pomię-dzy przewodami oraz do kadzi,

y rozmiary wolnej przestrzeni monta-żowej w kadzi transformatora,

y środki ochrony części aktywnej przed wpływem zewnętrznej at-mosfery,

y warunki środowiskowe montażu i bezpieczeństwa pracy.

Pierwszym krokiem jest dobór typu no-wego PPZ z uwzględnieniem geometrii oryginalnego rozwiązania i zamiennika oraz rozmieszczenia poszczególnych styków selektora. Umożliwia to, w na-stępnej kolejności, oszacowanie pozo-stałej do dyspozycji wolnej przestrze-ni ze względu na odstępy izolacyjne, a także z punktu widzenia przewidy-wanych prac montażowych. W analizowanym przypadku, wobec braku dokładnych rysunków wymia-rowychstarego PPZ wykorzystano wykonane w trakcie wizji lokalnej po-miary gabarytów przełącznika mocy wraz z pokrywą. Po szczegółowej ana-lizie wszystkich czynników i zagrożeń stwierdzono możliwość wykonania w miejscu zainstalowania transforma-tora wymiany przełącznika typu LRY-01 na przełącznik typu VRD 1300 prod. Maschinenfabrik Reinhausen. Oszaco-wano również koszt tej operacji.

Technologia wymiany PPZPrzygotowanie do operacji wymiany PPZ wymaga m.in. opracowania szcze-gółowej technologii zamocowania no-wego PPZ oraz wykonania połączeń

wybieraka z uzwojeniami regulacyjny-mi. Z tego powodu niezbędna była re-wizja wewnętrzna transformatora w ce-lu poznania dokładnych wymiarów po-szczególnych elementów. Wykonano m.in. pomiary przekrojów przewodów i ich przestrzennego usy-tuowania, które posłużyły do opraco-wania technologii wykonania nowych połączeń uzwojenia z wybierakiem. W opracowanej technologii zawarte zostały:

y procedura mechanicznego zamo-cowania nowego PPZ w istniejących warunkach;

y procedura wykonania skompliko-wanych prac łączeniowych w ogra-niczonej przestrzeni kadzi z zapew-nieniem względnego komfortu oraz bezpieczeństwa pracy;

y procedura ochrony układu izo-lacyjnego przed zawilgoceniem i kontaminacją zanieczyszczeniami z atmosfery (pyły, etc.) w warunkach długotrwałego pozostawania trans-formatora w stanie suchym;

y procedura uzdatnienia izolacji po zakończeniu prac oraz osuszenia ze-wnętrznych jej warstw;

y procedura przygotowania materia-łów do montażu uwzględniające-go ochronę przed zawilgoceniem

(przewody elastyczne w izolacji pa-pierowej, przekładki izolacyjne, pa-pier i taśmy bawełniane, etc.);

y program prób i pomiarów wstęp-nych, program kontroli międzyope-racyjnej oraz prób końcowych.

Harmonigram wymiany PPZ podzielo-no na trzy etapy technologiczne:I. prace przygotowawcze i kontrolno-

-pomiarowe;II. wymiana przełącznika zaczepów -

prace zasadnicze;III. uzdatnianie izolacji, pomiary końco-

we - zakończenie prac.

Etap I. Prace przygotowawcze i kontrolno-pomiaroweEtap ten obejmował badania i pomia-ry określające istniejący stan technicz-ny transformatora oraz przygotowanie miejsca pracy. Ze względu potrzebę określenia ewentualnego wpływu wy-konywanych prac na stan układu izo-lacyjnego zastosowano bardzo szeroki zakres wstępnych prób i pomiarów. Naj-ważniejszą i najbardziej wymagającą pod względem technicznym była pró-ba napięciem indukowanym z użyciem mobilnego generatora (rys.8) z jedno-czesnym pomiarem wyładowań niezu-pełnych. Do jej wykonania zastosowa-no układ probierczy o następujących

Tablica 1. Wyniki wstępnych pomiarów wnz podczas próby napięciem indukowanym

U prob Uzwojenie 400kV Uzwojenie 120kV Uzwojenie 31,5kV

faza A [pC] faza B [pC] faza C [pC] faza a [pC] faza b [pC] faza c [pC] faza a [pC] faza b [pC] faza c [pC]

5kV 25 20 30 25 18 22 30 30 32

10kV 25 20 32 25 20 25 30 35 32

20kV 500 500 800 150 180 190 250 250 150

31,5kV 1000 1200 1800 400 500 550 500 500 400

34,6kV 1200 1600 1800 500 600 600 600 600 400

19kV Napięcie zapłonu wnz

12kV Napięcie gaśnięcia wnz

Rys. 5. Mobilny generator do prób napięciowych wraz z układem pomiaru wnz (mat. własne)



parametrach: y zespół prądotwórczy „silnik spalino-

wy- generator” o mocy 300kVA, y transformator podwyższający 0,4 /

10 ... 30kV, y Układy pomiarowe:

• 9 - kanałowy, 12-bitowy przetwor-nik A/C, a w tym:

– 3 kanały dla pomiaru napięcia wyjściowego generatora (linia 400V),

– 3 kanały dla pomiaru prądu ge-neratora,

– 3 kanały dla bezpośredniego pomiaru napięcia wyjściowego transformatora podwyższającego,

• 6 - kanałowy system do pomia-ru wnz typu MPD 600 firmy OMI-CRON,

• system do lokalizacji WNZ metodą akustyczną typu PDL 650,

Próbę napięciem indukowanym wy-konano zasilając trójfazowo uzwojenie wyrównawcze transformatora. Maksy-malna wartość napięcia probierczego wyniosła 110% Un przy uziemionym punkcie neutralnym uzwojenia GN oraz DN. Zastosowano liniową rampę napięciową z jednoczesnym pomiarem wnz, co pozwoliło określić napięcie za-płonu wnz oraz dokonać lokalizacji ich źródła za pomocą metody akustycznej. Do lokalizacji źródła wyładowań użyto cztery przetworniki akustyczne, które były mocowane do kadzi transforma-tora i współpracowały z systemem PDL 650. W tablicy 1 podano wyniki wstęp-nych pomiarów ładunku pozornego wnz w czasie próby napięciem indu-kowanym.

Wykazały one obecność w transfor-matorze wyładowań niezupełnych, zwłaszcza w uzwojeniu 400 kV. Jednak uznano, że zmierzone wartości ładun-ku pozornego nie stanowią istotnego zagrożenia dla eksploatacji transfor-matora.

Etap II. Wymiana przełącznika zaczepów - prace zasadnicze

Etap ten obejmował zasadniczą część prac związaną bezpośrednio z wy-mianą przełącznika zaczepów. Jest to newralgiczna część zadania, gdyż podczas tej operacji kadź transfor-matora pozostaje bez oleju. W konse-kwencji, izolacja transformatora może być potencjalnie narażona na zwilgo-cenie i zanieczyszczenia. Ze względu na poziom napięcia GN transformato-ra wynoszący 400 kV oraz długotrwałe

utrzymywanie jednostki w stanie bez-olejowym, odpowiednie zabezpiecze-nie układu izolacyjnego przed tymi za-grożeniami stanowiło krytyczny punkt w realizacji zadania.

Ochrona układu izolacyjnego przed działaniem czynników zewnętrznychPo opróżnieniu jednostki z oleju oraz otwarciu włazu rewizyjnego, w celu maksymalnej ochrony układu izolacyj-nego przed działaniem czynników ze-wnętrznych przyjęto następujące środ-ki prewencyjne:

y podczas wykonywania prac otwarty może być tylko jeden właz;

y po demontażu PPZ Hitachi otwór w kadzi powinien być zabezpie-czony tymczasową pokrywą wy-konaną ze szkła organicznego (rys.6). Oprócz bariery przed wni-kaniem wilgoci oraz zanieczysz-czeń stałych, pokrywa ta zapew-nia dostęp światła dziennego do wnętrza kadzi, co znacznie popra-wia komfort pracy;

y przestrzeń robocza wewnątrz kadzi powinna być szczelnie odseparo-wana od części aktywnej przegrodą wykonaną z folii polimerowej;

y kadź transformatora powinna być napełniona suchym powietrzem;

y suche powietrze powinno być wprowadzone w dwóch punktach za przegrodą tymczasową oraz w przedziale montażowym. Prze-pływ powietrza powinien wytwo-rzyć nadciśnienie wewnątrz kadzi, parametry powierza muszą być sta-le kontrolowane;

y we wnętrzu kadzi może pracować maksymalnie 2 ludzi wyposażo-nych w specjalne kombinezony oraz maski minimalizujące ryzyko przenoszenia zanieczyszczeń oraz wilgoci.

y okresowo podczas dłuższych przerw w pracach wewnątrz kadzi należy wytwarzać próżnię w celu usunięcia ewentualnej wilgoci;

y przeznaczony do zamontowania PPZ wraz z prefabrykowanymi po-łączeniami powinny być wysuszone oraz zaimpregnowane olejem elek-troizolacyjnym.

Technologia instalacji przełącznika zaczepów VRD 1300Bardzo ważnym elementem prac zwią-zanych z wymianą PPZ jest drobiazgo-wa kontrola poprawności wykony-wania połączeń. Bowiem niewykryta odpowiednio wcześnie przypadkowa zamiana przewodów powodować bę-dzie w dalszym etapie ogromne kom-plikacje montażowe. Dlatego nowe połączenia powinny być wykonywane w zaplanowanej kolejności tak aby za-chować układ geometryczny przewo-dów i zapewnić bezpieczne dystanse między nimi. Instalacja nowego PPZ wiąże się z szeregiem modyfikacji kon-strukcji transformatora, w tym m.in. niezbędne jest wykonanie nowej po-krywy, która pozwala na zamocowanie i uszczelnienie nowego PPZ (rys. 7).

W trakcie prac wewnątrz kadzi nie można stosować żadnej obróbki skrawaniem lub spawania i lutowa-nia. Dlatego przewody mogą być łą-czone wyłącznie za pomocą praso-wanych złączek. Do ustalenia odle-głości między przewodami zastoso-wano dystansowe elementy izolacyj-ne wykonane z kompozytu papiero-wo-fenolowego oraz szkło-epoksy-dowego (rys.8).

Rys. 7. Rysunek zmodyfikowanej pokrywy (z lewej) oraz widok zamontowanego PPZ typu VRD 1300 (z prawej) (mat. własne).

Rys. 6. Tymczasowa pokrywa z „Plexigla-su” (mat. własne)



Ostatnim elementem wymiany prze-łącznika był montaż napędu oraz ukła-du przeniesienia napędu. Został on wy-konany z wykorzystaniem istniejących punktów mocowań przekładni PPZ Hi-tachi (rys. 9).

Etap III. Zakończenie prac - uzdatnianie izolacji, pomiary końcowe

Etap ten obejmował następujący zakres prac:

y próżniowe suszenie izolacji, y uzdatnianie oleju i zalanie transfor-

matora, y pomiary końcowe wraz z próbą na-

pięciową i pomiarem wnz.

W technologii wykonania III etapu prac założono, że pomimo zastoso-wania odpowiednich środków i ba-rier, nieunikniona jest ograniczona penetracja wilgoci do zewnętrznych warstw izolacji papierowej. W szcze-

gólności spodziewano się wystąpie-nia tych zjawisk w odniesieniu do ele-mentów izolacyjnych PPZ oraz odpły-wów i zainstalowanych nowych prze-wodów z izolacją papierową. Dlatego przewidziano konieczność suszenia części aktywnej transformatora po wykonaniu prac montażowych. Na-leży podkreślić, że suszenie izolacji

transformatora na miejscu zainstalo-wania jest procedurą skomplikowa-ną i wymagającą specjalistycznego sprzętu. Dla uzyskania zadawalają-cych rezultatów z reguły koniecz-ne jest ogrzanie izolacji do wysokiej temperatury oraz wytworzenie głę-bokiej próżni. W analizowanym przy-padku nie zachodziła potrzeba susze-nia całej objętości izolacji papierowej, gdyż wyniki wstępnych pomiarów jej zawilgocenia wykazywały na obec-ność tylko około 1,1% wody. Stąd su-szeniu należało poddać tylko przypo-wierzchniowe warstwy izolacji części aktywnej oraz zredukować ilość wil-goci zgromadzonej w zamontowa-nych nowych przewodach. Zabieg ten przeprowadzono po napełnieniu transformatora olejem oraz nagrza-niu części aktywnej poprzez cyrku-lację gorącego oleju do temperatury około 70°C.

Tablica 2. Wyniki pomiarów WNZ po zakończeniu prac

U prob Uzwojenie 4000kV Uzwojenie 120kV Uzwojenie 31,5kV

Faza A [pC] Faza B [pC] Faza C [pC] Faza a [pC] Faza b [pC] Faza c [pC] Faza a [pC] Faza b [pC] Faza c [pC]

5kV 9 25 20 30 25 18 22 30 30

10kV 9 25 20 32 25 20 25 30 35

20kV 9 50 50 80 35 38 39 35 35

31,5kV 9 100 100 90 40 50 55 50 50

34,6kV 9 100 110 90 50 60 60 60 60

Tablica 3. Wyniki badania DGA przed i po próbie napięciowej

Lp. Parametr Metoda Wartości typowewg IEC Jednostka Przed próbą Po próbie

1. Wodór H2 PN-EN 60567 50 – 150 ppm 0 3,5

2. Metan CH4 PN-EN 60567 30 – 130 ppm 0,3 0,35

3. Etan C2H6 PN-EN 60567 20 – 90 ppm 0 0,63

4. Etylen C2H4 PN-EN 60567 60 – 280 ppm 0 0,12

5. Acetylen C2H2 PN-EN 60567 2 – 20 ppm 0 0

6. Propan C3H8 PN-EN 60567 - ppm 6,7 8,7

7. Propylen C3H6 PN-EN 60567 - ppm 6,6 4,8

Rys. 8. Połączenia wybieraka z systemem dystansowym i mocowaniem (mat. własne)

Rys. 9. Przekładnia Hitachi (z lewej) oraz MR (po prawej) (mat. własne)



Kolejnym krokiem w procesie susze-nia izolacji było opróżnienie jednostki z oleju oraz wytworzenie i utrzyma-nie przez 24 godziny głębokiej próżni o ciśnieniu resztkowym nie przekracza-jącym jednego Tora. Przy ocenie sku-teczności suszenia izolacji zastosowa-nie metod RVM oraz PDC ma głębokie uzasadnienie fizyczne. Bowiem wska-zania metody RVM są bardzo wrażliwe na obecność wody w warstwach przy-powierzchniowych, natomiast metoda PDC identyfikuje średnie zawilgocenie w całej objętości izolacji. Stąd tożsamy wynik pomiarów zawilgocenia według obu metod dowodzi równomiernego rozłożenia małej ilości wody w całej ob-jętości izolacji.

Próba napięciem indukowanym i pomiary elektryczneKluczowa dla oceny jakości wykona-nych prac była ponowna próba napię-ciem indukowanym. Aparatura oraz metodyka próby były analogiczne jak przed przystąpieniem do prac. Jednak w tym przypadku próbę napięciową rozszerzono na wszystkie zaczepy PPZ w celu sprawdzenia izolacji wszystkich nowych połączeń. Wyniki pomiarów ła-dunku pozornego wnz podano w tabli-cy 2. Stwierdzono, że zmierzone warto-ści ładunku były niższe w porównaniu rejestrowanych przed przystąpieniem do prac (tabl.1).

Wykonano również końcową analizę DGA oleju (tabl. 3), która generalnie potwierdziła obserwowany w pomia-rach ładunku pozornego brak wyła-dowań niezupełnych w izolacji. Po-nadto, poza pomiarami WNZ oraz analizą DGA, wykonano pełny zestaw końcowych pomiarów elektrycznych w identycznym zakresie jak przed roz-poczęciem prac. W rezultacie dzię-ki uzyskaniu pozytywnych wyników wszystkich badań transformator prze-kazano do eksploatacji. Po przeprowa-dzeniu 72 godzinnego ruchu próbne-go został on włączony do normalnego ruchu elektrycznego.

Wnioski końcoweProcedura wymiany podobciążeniowe-go przełącznika zaczepów w miejscu zainstalowania jest pod każdym wzglę-dem wymagająca i zapewne nigdy nie stanie się zabiegiem rutynowym. Każde tego typu zadanie musi być rozpatrywa-ne indywidualnie a decyzja o jego reali-zacji powinna być oparta o szczegółową analizą techniczną. Jednakże jak wyka-zano w artykule doświadczony zespół, solidne przygotowanie oraz dbałość o każdy techniczny szczegół pozwala na przeprowadzenie tego typu operacji nawet na jednostkach najwyższych na-pięć i dużej mocy.W krajowym systemie wciąż obec-nych jest wiele jednostek, których

przełączniki zaczepów są na tyle wy-eksploatowane, że wkrótce zaczną stanowić duży problem dla niezawod-nej pracy sieci przesyłowej. Doświad-czenie płynące z operacji wymiany przełącznika zaczepów w transforma-torze 400 kV, 250 MVA otwierają no-we możliwości rewitalizacji transfor-matorów NN i przedłużenia ich „czasu życia”. Dlatego należy oczekiwać, że w przyszłości tego typu technologie stosowane będą coraz częściej. Bo-wiem, pomimo technicznych kom-plikacji i znacznych kosztów, są one atrakcyjną techniczno-ekonomiczną alternatywą w stosunku do remontu transformatora z transportem do fa-bryki lub jego wymianą na nowy.

nJanusz Płowucha,

Paweł Molenda, Robert Kubicki

Energo-Complex Sp. z o.o.

Literatura

1. „Analiza awaryjności stacji trans-formatorowych SN/nn na przykła-dzie wybranych Spółek Dystrybu-cyjnych”. Raport PTPiREE, Poznań, (2001,2002).

2. Монастурский А.Е.: „Экономи-ческие аспекты эксплуатации трансформа-торного оборудоба-ния”, Методы и средства оценки состояния энергети-ческого обо-рудобания – ред. А.И. Таджибае-ва, Выпуск 27, Санкт–Петербург, (2005), с. 7-11

3. Krüger M.: “Transformer diagnosis – practical experience using simple methods like winding resistance measurement, dynamic tap chang-er testing, ratio, leakage reactance capacitance and dissipation factor measurement”, Omicron Electron-ics Gmbh Austria

4. Kraemer, A., “On-Load Tap-Changer for Power Transformers, Operation, Principles, Applications and Selec-tion,” MR Publication, ISBN 3-00-005948-2

5. Grigsby, L. L., “The Electric Power Engineering Handbook,” CRC Press LLC, 2001, pp. 3–184 – 3–204, ISBN 0-8493-8578-4

6. On-Load Tap-Changer VACUTAP VR® I II III Operating Instructions Maschinenfabrik Reinhausen GmbH 2013.

7. On-Load Tap-Changer OILTAP M® I II III Operating Instructions Maschin-enfabrik Reinhausen GmbH 2013.

Rys. 10. Agregaty MAS 6000 w trakcie nagrzewania transformatora (mat. własne)

Rys. 11. Charakterystyki napięcia powrotnego RVM (z lewej) oraz prądów polaryzacji i depolaryzacji PDC (z prawej) wyznaczone w końcowych pomiarach zawilgocenia (mat. własne).



Zrozumiałe jest zatem, że każde ułatwienie, które może być zasto-sowane w takim przypadku, jest

szczególnie pożądane. Uziemienia, nie-zależnie od ich charakteru, jeśli są ukła-dem złożonym z wielu zwodów, żeby zmierzyć ich rezystancję selektywnie, trzeba przed pomiarami porozpinać. Zastosowanie cęgów eliminuje tę ko-nieczność, skracając czas pomiaru wie-lokrotnie. O tym, czy pomiar z wykorzy-staniem cęgów można wykonać, decy-dują dwa czynniki: układ elektryczny uziemienia i jego fizyczna budowa. Aby rozwinąć temat, zacznijmy jednak od przypomnienia zasady pomiaru uzie-mienia metodą techniczną.W celu zmierzenia rezystancji uziemie-nia „E”, musimy spowodować przepływ przez nie prądu pomiarowego. W tym celu w pewnej odległości od badanego uziemienia trzeba pogrążyć w gruncie sondę dodatkową „H”. Tym sposobem powstał obwód prądowy naszego ukła-du. Wymuszony przez źródło w mierni-ku prąd przemienny, płynąc w obwo-dzie „H”, przez grunt i badane uziemie-nie „E” powoduje powstanie potencja-łów wokół uziemienia i sondy „H”. Jako że badane uziemienie charakteryzuje się pewną rezystancją, wystąpi na niej spadek napięcia. Żeby określić wartość tej rezystancji, wystarczy już tylko zbu-dować obwód napięciowy i zbadać wartość spadku napięcia. Do tego celu wykorzystujemy drugą sondę pomoc-niczą „S”, którą pogrążamy pomiędzy badanym uziemieniem a sondą prądo-wą. Na rys. nr 1 zaprezentowano zasa-dę pomiaru. Wygląda to prosto. Musi-my jednak pamiętać o kilku niezbęd-nych zasadach. Sonda prądowa musi być oddalona od badanego uziemienia

na tyle daleko, żeby potencjał otacza-jący badane uziemienie nie nachodził na potencjał sondy prądowej „H”. Son-da napięciowa „S” musi (!!!) znajdować się w obszarze potencjału zerowego. Tu pojawia się pierwszy element związa-ny ze starannością i pracochłonnością tych pomiarów. Otóż jeden pomiar nie gwarantuje nam możliwości oceny, czy badanie zostało wykonane poprawnie. W celu weryfikacji trzeba wykonać jesz-cze co najmniej dwa pomiary, przesta-wiając sondę napięciową o kilka me-trów w kierunku badanego uziemie-nia i następnie w kierunku sondy prą-dowej. Tylko jeśli trzy wyniki pomiaru rezystancji będą takie same (znacznie zbliżone), możemy uznać badanie za poprawne.

Metoda techniczna jest stosowana po-wszechnie, chociaż nie zawsze pamięta się o zasadach jej stosowania. W przy-padku uziemień pojedynczych nie ma żadnego problemu z zastosowaniem takiej metody w praktyce. Jako przy-kład uziomu pojedynczego może po-służyć słup linii SN. Jest to typowe uziemienie pojedyncze, ponieważ uziemienia słupów linii w ża-den sposób nie są ze sobą połączone. Stosowanie tu innej metody niż opisa-na powyżej matoda techniczna może jedynie wprowadzić błędy. Dla takie-go przypadku nie wolno stosować cę-gów pomiarowych. Wyjaśnijmy zatem, w czym może nam pomóc i gdzie mo-że być stosowana metoda techniczna z wykorzystaniem cęgów.

Uziemienia złożone wielokrotne. Pomiary bez rozpinania złącz kontrolnychWykonywanie badań rezystancji uziemienia jest procesem bardzo pracochłonnym. W zależności od budowy uziemienia, warunków terenowych i wielu czynników obiektywnych, badania wymagają dużego zaangażowania od pomiarowców. I chodzi tu na równi o zaangażowanie fizyczne i intelektualne. Badanie uziemienia trzeba przeprowadzić starannie, nie pomijając żadnego elementu procedury, gdyż chodzenie na skróty będzie skutkować błędami tak dużymi, że całość nie będzie miała najmniejszego znaczenia metrologicznego.

Rys. 1. Pomiar rezystancji uziemienia metodą techniczną



Jeśli musimy zbadać układ uziemień, ale w taki sposób, aby określić idywi-dualnie, dla każdego zwodu, wartość jego rezystancji, musimy odpiąć bada-ny element uziemienia od pozostałej części układu. Możemy też przy użyciu cęgów pomiarowych, bez rozpinania złącz, zbadać, jaki prąd płynie przez ten element uziemienia i sprawdzić spadek napięcia na nim. Jest więc to dokładnie metoda techniczna, którą przedstawia rys. nr 1 z tą tylko różnicą, że mierzymy prąd płynący przez zwód przy użyciu cęgów pomiarowych.Na rys. nr 3 mamy przedstawioną insta-lację odgromową na budynku. Mamy cztery zwody połączone ze sobą na dachu. Prąd, który wymuszamy, płynie oczywiście w całym obwodzie, ale cęgi mogą zmierzyć jego wartość w mierzo-nym elemencie systemu uziemiające-go. Niewątpliwie jest to metoda bardzo wygodna, nie wszędzie może być jed-nak zastosowana. Wynika to z konstruk-

cji samych cęgów pomiarowych. Mają one określoną grubość i rozwarcie. Nie wszędzie jesteśmy w stanie je umie-ścić. Jest to kłopotliwe w nowo moder-nizowanych (ocieplanych) budynkach, gdzie wykonawcy po przykryciu styro-pianem instalacji uziemiającej, montu-ją na złączach bardzo małe okienka re-wizyjne, do których ciężko jest włożyć dłoń, a cóż dopiero spore cęgi. Drugie ograniczenie to układ elektryczny uzie-mienia.Na rys. nr 4 przedstawiona jest linia ni-skiego napięcia. Uziemienia poszcze-gólnych słupów są ze sobą połączo-ne przewodem PEN. Wydawać by się mogło, że postępując jak w przypadku z rys. 3, możemy założyć cęgi na złącze kontrolne i wykonać pomiar. Otóż nie. Bednarka uziemiająca słup przyłączona jest do jego zbrojenia. Sam beton na-siąknięty jest wilgocią, która rozpuszcza różne sole i stanowi elektrolit przewo-dzący prąd. Kiedy wymusimy przepływ prądu pomiarowego w obwodzie, roz-

Rys. 2. Słup linii średniego napięcia

Rys. 3. Pomiar uziemienia metodą techniczną z wykorzystaniem cęgów



http://www.sonel.pl

płynie się on po całej linii. Cęgi powin-ny zmierzyć wartość prądu płynącego przez uziemienie słupa, co dokładnie czynią. Jednak jest jeszcze prąd, któ-ry płynie przez zbrojenie słupa i może niewielki, ale jednak, przez sam beton, z którego słup jest wykonany. W efek-cie miernik zmierzy wartość spadku napięcia dla sumy tych prądów płyną-cych przez zbrojenie, beton i mierzone uziemienie, ale będzie liczył rezystancje tylko dla prądu zmierzonego cęgami. Mamy więc sytuację, w której spadek napięcia wywołany jest większym prą-dem niż ten zmierzony, zatem otrzyma-na wartość rezystancji uziemienia bę-dzie znacznie zawyżona!!! Pod kątem ochrony przed porażeniem nie stano-wi to może problemu, ale może powo-dować niepotrzebne decyzje o moder-nizacji uziemienia i koszty z tym zwią-zane. Można oczywiście rozkręcić uzie-mienie. Niestety, przepisy BHP zabra-

niają tego dla linii czynnych, a wyłącze-nie jest kłopotliwe i kosztowne. Jeszcze większe problemy są związane z liniami wysokiego napięcia. Słupy kratowe to jeden wielki element przewodzący. Nie sposób zastosować tam taki rodzaj cę-gów. Dodatkowo, zwody słupów kra-towych połączone są pod ziemią oto-kiem i prąd płynie w metalicznej pętli, uniemożliwiając logiczne rozpatrywa-nie takiego przypadku na podstawie pomiaru prądu tylko w bednarce uzie-miającej. Dochodzimy w tym miejscu, może nie do rewolucyjnej, ale z pew-nością przełomowej metody pomiaru z użyciem cęgów. Firma SONEL opraco-wała i wdrożyła do powszechnego za-stosowania cęgi elastyczne, które mają znacznie mniejszą grubość i długość nawet 5 m, co sprawia, że ich średnica jest nie do osiągnięcia przez cęgi do tej pory stosowane. Ponieważ cęgi te pra-cują inaczej niż stosowane do tej po-

ry, wymusiło to zmiany konstrukcyjne pomiarowych obwodów wejściowych. Aby nie zmuszać klientów SONEL SA do zakupu nowych mierników, jeśli chcą skorzystać z tej nowatorskiej metody, zastosowano moduł pośredni między miernikiem a cęgami w postaci przy-stawki ERP-1.

Do pomiarów można wykorzystywać znane klientom SONEL cęgi elastyczne typu F, dedykowane FS (bardziej czułe) i cęgi na zamówienie, FSX (superczułe dla wyjątkowo trudnych warunków po-miarowych). W standardzie oferowany jest zestaw ERP-1 z cęgami FS o długo-ści 4 m. Przystawka posiada możliwość dopasowania zastosowanych cęgów przez wybór klawiszem, co jest sygna-lizowane diodą led. Kolejnym przyci-skiem wskazujemy, ile zwojów cewki jest wykonanych na badanym uziemie-niu (od 1 do 4).

Przykładem zastosowania niech będzie sytuacja z rys. nr 6 ze znanym proble-mem z rys. nr 4.

Jak widać na rysunku, objęcie cęga-mi całego słupa, wraz z uziemieniem, sprawia, że mierzymy cały prąd płyną-cy w obwodzie do ziemi. Wynik pomia-ru będzie zatem prawidłowy. Problem, który tu występował, przestał być istot-ny. Oczywiście był on związany bezpo-średnio z właściwościami elektryczny-mi tego obwodu. Obecnie stosuje się coraz częściej słupy wirowane i do te-go łączone po dwa, np. dla stacji 20/04. Wcześniej byłby to wielki kłopot, aby wykonać pomiar rezystancji uziemie-nia takiej konstrukcji. Teraz, z przystaw-ką ERP-1 i cęgami elastycznymi SONEL, nie stanowi to żadnej trudności.

Rys. 4. Uziemienie słupa linii niskiego napięcia

Rys. 5. Cęgi elastyczne (cewka Rogowskiego) i przystawka ERP-1



Cęgi pozwalają na jednoczesne obję-cie obu słupów. Nie musimy martwić się również, jeśli oba uziemienia są po-łączone pod ziemią, gdyż i tak cęgi mie-rzą całkowitą wartość prądu płynącego przez uziemienia.

Sprawą o wiele bardziej skomplikowa-ną jest pomiar słupów kratowych. Roz-wiązanie zaproponowane przez SONEL może stać się przełomowym w tej ma-terii, ponieważ umożliwia wykonanie badań metodą techniczną bez potrze-

by wyłączenia linii wysokiego napięcia. Przy pomiarach wykonywanych mier-nikiem MRU-200 i ERP-1 możliwa jest diagnostyka uziemienia słupów krato-wych nieosiągalna do tej pory metodą jednocęgową (przy czynnej linii zasila-jącej).

Zasada pomiaru w dalszym ciągu doty-czy metody technicznej. Jest tylko nie-co inna procedura.

Wykonując taki pomiar, obejmujemy cęgami całą jedną nogę słupa. W celu uzyskania większej dokładności, moż-na wykonać więcej niż jeden zwój. W mierniku wybieramy procedurę po-miaru z ERP-1. Następnie wskazujemy, ile nóg ma mierzony słup (1, 2, 3 lub 4). Po podłączeniu układu pomiarowego rozpoczynamy badanie. Procedura po-lega na wykonaniu kolejno pomiarów dla każdej nogi słupa. Należy pamiętać, aby wraz z przekładaniem cęgów na kolejne punkty przepinać również złą-cze wymuszające przepływ prądu „E”. Po zakończonej serii pomiarów mier-nik na wyświetlaczu zaprezentuje re-zystancję uziemienia całego słupa. Au-tomatyczna procedura wyliczania re-zystancji uziemienia słupa kratowego jest dostępna na razie tylko dla mier-nika MRU-200. Trzeba podkreślić, że miernik sprawdza kierunek prądu dla poszczególnych pomiarów, dlatego cę-gi przy każdym pomiarze trzeba zakła-dać w tym samym kierunku. Ta cecha sprawia, że miernik potrafi rozpoznać uszkodzenie polegające na oberwa-niu (lub całkowitym przekorodowaniu) bednarki przyłączonej do otoku takie-go słupa. Jest to cecha unikalna, nie-występująca w żadnym innym mierni-ku do uziemień dostępnym na rynku.

nRoman Domański

SONEL S.A

Rys 6. Prawidłowy pomiar uziemienia słupa NN bez rozłączania złącza kontrolnego z ERP-1

Rys. 7. Pomiar dla słupów wirowanych

Rys. 8. Pomiar uziemienia słupa kratowego



Kondensatory niskich napięć są urządzeniami wyjątkowo wraż-liwymi na przekroczenia warto-

ści znamionowych: prądu, napięcia czy temperatury. Każde takie zjawisko może skrócić ich żywotność, stąd są to urządzenia, przy których produkcji szczególne znaczenie mają: technolo-gia, wiedza, wyposażenie linii produk-cyjnej, a także zdolność przetestowa-nia nie tylko wykonanych urządzeń, ale i prototypów, co przekłada się na jakość wykonanych produktów. Firmą, która spełnia takie wymagania jest Shengye Electrical Co.,Ltd, produ-kująca najwyższej jakości kondensatory mocy niskich napięć w technologii ga-zowej. Wyłącznym przedstawicielem tej firmy w Polsce jest ELMA energia Sp. z o.o., wiodący producent urządzeń do kompensacji mocy biernej.Firma Shengye Electrical Co.,Ltd po-łożyła wielki nacisk na zastosowanie najwyższej klasy urządzeń produk-cyjnych (np. nawijarki szwajcarskiej firmy Metar), jak również na własne laboratorium testowe, umożliwiające

nie tylko sprawdzenie urządzeń przed wysyłką, ale również pełną weryfika-cję nowych produktów wprowadza-nych na rynek.Laboratorium firmy Shengye wykonuje pełne badania wyrobu wymagane nor-mą IEC60831, tożsamą z PN-EN60831. Każdy kondensator posiada swój nu-mer identyfikacyjny i w każdej chwi-li można uzyskać pełną informację na temat badań przeprowadzonych przed wysyłką u producenta, w czasie kiedy wielu europejskich producentów po-daje na tabliczce znamionowej wyłącz-nie datę produkcji lub numer serii, co uniemożliwia weryfikację tych danych. Dodatkowo, laboratorium może wyko-nać testy zgodne z normami:

y EIA-456-A (USA) y IEC60252 (UE) y JISC4908 (Japonia) y IEC61048, IEC61049 (UE) y GB/T 3667.1 (Chiny)

Co ważniejsze, prócz ściśle określo-nych wymaganiami normy badań wy-robu, wykonywany jest cały szereg ba-

dań dodatkowych, mających na celu nie tylko identyfikację niepoprawnie wykonanych elementów, ale również dostarczonych przez firmy zewnętrzne podzespołów i materiałów. W laboratorium wykonywane są m.in. następujące badania:

y działania kondensatorów w warun-kach skrajnych temperatur (zarówno ujemnych, jak i dodatnich),

y próby wytrzymałości zwarciowej, y testy wytrzymałościowe zacisków

kondensatorów, y pomiary prądu upływu, y próby wytrzymałościowe prądem

stałym, y próby szczelności obudowy, y próby pracy w warunkach zawilgo-

cenia, y testy w mgle solnej.

Efektem nacisku położonego na jakość oraz badania produktów przez firmę Shengye są doskonałe pod względem technicznym kondensatory niskich napięć do kompensacji mocy biernej w izolacji gazowej (N2).

Nowoczesne technologie produkcji kondensatorów niskich napięćPodstawowym źródłem energii biernej pojemnościowej w elektroenergetycznych układach zasilająco-rozdzielczych i przesyłowych są kondensatory, w tym kondensatory niskich napięć. Umiejętnie stosowane do kompensacji indywidualnej, grupowej, zabudowane w pasywne filtry wyższych harmonicznych kondensatory pozwalają na prowadzenie racjonalnej gospodarki mocą i energią bierną. Problem ten sprowadza się do zagadnień kompensacji mocy biernej, co pozwala na ograniczenie opłat za energię elektryczną, zwiększenie przepustowości sieci rozdzielczej czy poprawę jakości energii.

Rys. 1. Nawijarki folii polipropylenowej



Kondensatory produkowane są w dwóch wykonaniach:

y tradycyjnym do kompensacji od-biorów symetrycznych typu MKG (wewnętrzne połączenie w trójkąt), wyposażone w czujnik tempe-raturowy pozwalający na wypro-wadzenie sygnału powodującego odłączenie kondensatora w przy-padku zbyt wysokiej temperatury jego obudowy,

y do kompensacji odbiorów asyme-trycznych typu MKT - w układzie gwiazdy, z wyprowadzonym punk-tem zerowym; dzięki takiemu wyko-naniu, nie ma konieczności stosowania

trzech kondensatorów jednofazowych w układach, gdzie wymagana jest kom-pensacja w każdej fazie niezależnie.

Oba rozwiązania charakteryzują się na-stępującymi właściwościami:

y wyposażone są w zabezpieczenie nadciśnieniowe, powodujące ze-rwanie połączeń wewnętrznych kondensatora w przypadku zbyt wy-sokiego ciśnienia wewnątrz obudo-wy (wynikającego z procesów sta-rzeniowych kondensatora),

y mają bardzo małe straty mocy, y są samoregenerujące, y wyposażone są w oporniki rozładowcze,

y nie wymagają utylizacji po upły-wie ich żywotności – ze względu na zastosowanie gazu jako dielektry-ka, jednostki mogą być złomowane,

y posiadają 24 miesięczną gwarancję.

Kondensatory MKG i MKT od kilku lat są zabudowywane w instalacjach kompen-sacyjnych firmy ELMA energia Sp. z o.o. Pracują one bezawaryjnie bardzo często w trudnych warunkach środowiskowych (np. duża wilgotność, szybkozmienne obciążenia), a o ich jakości świadczy spo-ra grupa stałych Odbiorców, której grono każdego roku powiększa się.

ELMA ENERGIA n

Rys. 2. Badanie pojemności zwijek przed montażem w obudowie kondensatora

Rys. 3. Laboratorium badawcze

Rys. 4. Kondensator MKG z czujnikiem temperaturowym dla odbiorów symetrycznych

Rys. 5. Kondensator MKT dla odbiorów asymetrycznych



http://www.elma-energia.pl

Koszty energii lektrycznej i opła-ty za emisję gazów cieplarnia-nych szybują nieustannie w gó-

rę, nic więc dziwnego, że właściciele budynków mieszkalnych, biurowych i fabrycznych w coraz większym stopniu korzystają z energii słonecz-nej, stanowiącej niezawodne i stabil-ne źródło taniego zasilania.Jako producent paneli słonecznych, firma instalująca systemy lub wyspe-cjalizowany dystrybutor, pragniecie dysponować wysokiej jakości kablem do łączenia fotowoltaicznych paneli z falownikiem, który zamienia prąd z ogniw słonecznych na prąd prze-mienny o użytecznych parametrach. Ponieważ wasi klienci nie zamierza-ją wymieniać co kilka lat okablo-wania systemu, interesuje was roz-wiązanie zdolne zapewnić – przez co najmniej 30 lat – niezawodność i wysoką jakość połączeń w najtrud-niejszych warunkach pogodowych: od burzy lodowej, po piekący żar pustyni. Oczekujecie, że oferowany kabel będzie odporny na degrada-cję pod wpływem promieni ultrafio-letowych i będzie na tyle giętki, aby instalacja mogła przebiegać bezpro-blemowo i sprawnie. Wszystko to jest w stanie zapewnić Nexans – uzna-ny dostawca wysokiej jakości kabli o utrwalonej reputacji.

Ze znakiem jakościKabel ENERGYFLEX PV przeznaczo-ny jest do stosowania w systemach paneli słonecznych i ma doskonałe charakterystyki robocze, ułatwia in-stalowanie systemów i charakteryzu-je się długotrwałą niezawodnością. Ten jednożyłowy kabel w podwójnej izolacji poliolefinowej przenosi na-pięcie stałe od 0,6 do 1 kV, przy du-żej sprawności i niezawodności obli-czonej na dziesiątki lat bezawaryjnej pracy. Charakterystyki kabla nie tylko są zgodne z aktualnymi przepisami, lecz także spełniają z naddatkiem stosowne wymagania, zwłaszcza te dotyczące odporności na tempe-raturę i czynniki zewnętrzne oraz zdolności do długotrwałej eksplo-atacji. Bezhalogenowe materiały użyte do budowy kabla zapewniają optymalne bezpieczeństwo poża-rowe w przypadku rozprowadzenia instalacji po dachu – kabel spełnia także wymagania najświeższych dy-rektyw RoHS, które dotyczą ograni-czenia stosowania niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Janusz SokołowskiNexans Polska s n

Kabel Nexans ENERGYFLEX PVZapewnia długotrwałą niezawodność i wysoką jakość działania słonecznych fotowoltaicznych systemów zasilania.

ENERGYFLEX zapewnia… y Wytrzymałość w całym okresie eks-

ploatacji: produkt wytrzymuje do 30 lat eksploatacji nawet w ciężkich wa-runkach zewnętrznych

y Trwałość w zastosowaniach na wolnym powietrzu: wytrzy- małość na skrajne temperatury (od -40°C do +120°C)

y Produkt bezpieczny dla warstwy ozonowej

y Odporność na promieniowanie UV: pełna ochrona przed degradacją pod wpływem promieni ultrafioletowych

y Materiały bezhalogenowe: zwiększone bezpieczeństwo pożarowe przy in-stalowaniu na dachu, produkt nisko- dymny, opóźniający palenie

y Giętkość kabla i łatwość zdejmowania powłoki: szybka i łatwiejsza instalacja

y Produkt opracowany z myślą o zgodno-ści z aktualnie stoso- wanymi typami złączek: zgodność co do średnicy i wy-ma- ganej dokładności pasowania

y Opakowanie uwzględniające wymogi logistyki i ergonomii: szybkie dostawy i łatwość posługiwania się produktem

y Aprobata TÜV: badania przeprowa-dzone w laboratoriach niemieckich zgodnie z normami WE

y W pełni odzyskiwane materiały: zgod-ność z nowymi przepisami dotyczą-cymi ochrony środowiska.Nexans Polska sp. z o.o. · ul. Wiejska 18, 47-400 Racibórz

[email protected] · www.nexans.pl

Kable i systemy kablowe Nexans są obecne w każdym

miejscu naszego codziennego życia. Tworzą infrastrukturę

energetyczną i telekomunikacyjną, występują w przemyśle,

budownictwie, statkach, farmach wiatrowych, pociągach,

samochodach, samolotach, … Prawdopodobnie nawet o

tym nie wiesz, bo nie widzisz ich na co dzień. Nasze kable i

systemy kablowe otwierają drzwi do światowego postępu.

Because so much of your performance runs through caBles

at the core of performance

Światowy ekspert w dziedzinie kabli i systemów kablowych

NEX_Performance_210x297_PL_feb12.indd 1 17.02.12 12:07:49 Uhr



Nexans Polska sp. z o.o. · ul. Wiejska 18, 47-400 Racibórz [email protected] · www.nexans.pl

Kable i systemy kablowe Nexans są obecne w każdym

miejscu naszego codziennego życia. Tworzą infrastrukturę

energetyczną i telekomunikacyjną, występują w przemyśle,

budownictwie, statkach, farmach wiatrowych, pociągach,

samochodach, samolotach, … Prawdopodobnie nawet o

tym nie wiesz, bo nie widzisz ich na co dzień. Nasze kable i

systemy kablowe otwierają drzwi do światowego postępu.

Because so much of your performance runs through caBles

at the core of performance

Światowy ekspert w dziedzinie kabli i systemów kablowych

NEX_Performance_210x297_PL_feb12.indd 1 17.02.12 12:07:49 Uhr

Końcówki i złączki śrubowe będące uniwersalnym rozwiązaniem dla połączeń żył kabli elektroenerge-

tycznych pozwalają dzięki swojej wie-lozakresowości na połączenie szero-kiego zakresu kabli i stosowanie dzię-ki temu szerokozakresowych izolowa-nych zakończeń i połączeń kablowych (muf, głowic, konektorów). Zaletą tego typu połączeń jest ich duża uniwersal-ność, małe gabaryty, mała powierzch-nia składowania i prosty montaż. Koń-cówki i złączki śrubowe nie wymagają używania specjalnych narzędzi jak po-łączenia prasowane, przy których sto-suje się specjalistyczne praski, matryce do różnych materiałów i prze- krojów. W przypadku złączek śrubowych wy-starczy standardowy klucz oczkowy, na-sadowy lub imbusowy.Dodatkową zaletą jest możliwość połączeń żył kabli zagęszczanych, często ostatnimi la-ty oferowanych na rynku, które przysparzały kłopotu przy prasowaniu standardowych końcówek i złączek.Jedna złączka/końcówka śrubowa (np. typ M70-240) o zakresie przekrojów 50–240 mm2 dla miedzi i 70–240 mm2 dla alumi-nium pozwala na połączenie ok. 52 żył ka-blowych o różnej budowie (RM, SM, RE, SE) i materiale (Cu, Al). Największym wy-produkowanym przez GPH przekrojem była złączka śrubowa na wysokie napię-cie o przekroju 4800 mm2, wymagająca na-prawdę szerokiej znajomości tematu po-łączeń w zakresie mechaniki i elektro-techniki. Dzięki zaawansowanym możliwo-ściom firmy GPH udało się osiągnąć duży postęp w udoskonalaniu tych połączeń. W efekcie powstała seria złączek do żył kabli

od 10 do 1000 mm2, które potrzebują tyl-ko czterech elementów do pełnego pokry-cia zakresowego. Daje to oszczędności ma-gazynowe, bo do obsługi sieci potrzebna jest mniejsza liczba muf i głowic. Ale jest to przede wszystkim optymalne rozwiąza-nie pod względem ceny i możliwości, doce-nione przez monterów w Europie używają-cych na stałe rozwiązań GPH. Firma Nexans Power Accessories oferuje całą gamę ak-cesoriów i osprzętu do kabli i przewodów o przekrojach od 0,14 do 1000 mm2. W ofer-cie znajdują się narzędzia do obróbki kabli, końcówki i złączki kablowe śrubowe i pra-sowane, osprzęt SN i nN do kabli z zakresu 0,4–42 kV oraz inne materiały izolacyjne.Do połączeń żył kabli polecany jest system połączeń śrubowych GPH do kabli stoso-wanych w energetyce i przemyśle:

y seria M i C: wielozakresowe końcówki i złączki z wielopoziomowymi śrubami zrywającymi, przeznaczone do żył kabli SN z typoszeregiem czterech złączek lub końcówek o pełnym pokryciu za-kresu 16–1200 mm2, z różnymi otwora-mi na końcówki i różnymi kombinacja-mi redukcji,

y seria M-440: złączka ze wstawką 440 mm do muf reparacyjnych do napra-wy uszkodzonych kabli bez stosowania wstawek,

y seria SV: wielozakresowe końców-ki i złączki przeznaczone do żył kabli nN o zakresie 16–400 mm2, z różnymi otworami na końcówki i kombinacja-mi śrub (zrywalnymi lub do dokręcania kluczem z momentem),

y seria SVT-A-K: złączka śrubowa z możli-wością dodatkowego odgałęzienia ka-bla głównego,

y seria MDK: zacisk V z ustawionym mo-mentem zerwania śruby, umożliwia-jącym podłączenie zacisków aparatów bez stosowania klucza z momentem, z możliwością późniejszego odkręce-nia,

y seria MS-CW: złączka i końcówka prze-znaczona specjalnie do żył powrot-nych kabli SN, umożliwiająca przenie-sienie krótkotrwałych obciążeń prądo-wych z kabli do instalacji uziemiającej.

Rozwiązania połączeń śrubowych do żył kabli GPH umożliwiają łączenie kabli alumi-niowych i miedzianych o różnych prze- kro-jach według typu złączki, a także kabli mie-dzianych w jednej złączce, niezależnie od jej budowy (wielodrutowa lub jednodru-towa) oraz kształtu (okrągła lub sektorowa). Dzięki takiemu rozwiązaniu można zapo-mnieć o całej gamie dodatkowych narzędzi do prasowania i pudłach matryc.Wymienione tu końcówki i złączki prze-szły badanie wg IEC 61238, a końcówki i złączki do rozwiązań specjalnych badane są wg stosownych norm. Produkcja końcó-wek i złączek odbywa się w standardach zarządzania 9001 z dbałością o środowi-sko (wg 14001) w europejskich zakładach produkcyjnych.

Nexans Power Accessories Poland Sp. z o. o. ul. Wiejska 18, 47-400 Racibórz

tel. 32 4182349, kom. 606 366 200, fax 32 4182248

[email protected], www.euromold.pl, www.gph.pl

Końcówki i złączki śrubowe do żył kabli elektroenergetycznychProblemy monterów związane z przekrojem kabli, wykonaniem, profilem żyły kablowej od lat stara się rozwiązywać marka GPH należąca do koncernu Nexans. Jest ona liderem w Europie w zakresie produkcji końcówek i złączek śrubowych nN, SN oraz WN



mailto:[email protected]

http://www.euromold.pl/

http://www.gph.pl/

Taśmy i opaski ze stali Wibracje, wpływy zewnętrzne i uszko-dzenia mechaniczne skracają czas życia instalacji. Do mocowania coraz częściej w tych warunkach stosuje się opaski oraz taśmy ze stali nierdzewnej i nie-rdzewnej kwasoodpornej. Taśmy i opaski są zalecane do mocowa-nia kabli oraz przewodów do elemen-tów konstrukcyjnych, drabin, masztów i słupów, a także mocowania innych elementów do słupów, np. znaków i ta-blic informacyjnych. Taśmy oraz opaski stalowe polecane są wszędzie tam, gdzie ważna jest duża odporność na zerwanie, podwyższona odporność na działanie ognia, odporność na działa-nie wysokich i niskich temperatur, oraz czynników chemicznych i promienio-wania UV.Liderem wśród producentów taśm i opasek stalowych jest amerykański Band-it. Produkty Band-It wykonane są w całkowitej zgodności z dyrektywą RoHS oraz dyrektywą niskonapięciową (oznaczenie CE). Zostały pozytywnie zaopiniowane przez instytucje klasyfi-kujące i certyfikujące takie jak: Underw-riters Laboratories, Det Norske Veritas czy Lloyds Register. Stosowanie opasek i taśm wraz zam-

kami Band-It jest bezpieczne dla izo-lacji mocowanych przewodów. Więk-szość opasek i taśm ma gładką po-wierzchnię wewnętrzną oraz zaokrą-glone krawędzie. W celu uzyskania właściwego zapięcia opaski czy taśmy zaleca się stosowa-nie odpowiednio skalibrowanych na-rzędzi, które zapewniają właściwą siłę naciągu oraz dokładne obcięcie, bez-pośrednio przy zamku.

System ochrony kabliDo niedawna przegryzanie kabli w instalacjach solarnych nie było du-żym problemem. W obecnych czasach coraz częściej zakładane są farmy foto-woltaiczne, na polach oraz w pobliżu zakładów przemysłowych zlokalizowa-nych poza obrębem miasta.Tego typu instalacji jest coraz więcej, zatem problem zaczął dotyczyć więk-szej ilości instalatorów.

Praktyczne rozwiązania dla energetyki konwencjonalnej i odnawialnejNiezawodność działania instalacji i urządzeń przeznaczonych do przetwarzania oraz przesyłu energii w dużej mierze zależy od jakości zastosowanych produktów. Oczekujesz, że Twoje urządzenia, będą pracowały w każdych warunkach, zarówno teraz jak i w przyszłości, nasze produkty spełnią Twoje oczekiwania.

System PMA – skuteczna ochrona kabli



Jedną z metod ochrony systemów so-larnych przed gryzoniami jest zastoso-wanie odpowiedniego systemu ochro-ny kabli. Można z powodzeniem sto-sować elementy Systemu PMA, które zostały stworzone specjalnie do tego typu zastosowań. Rury XSOL – będące elementem syste-mu PMA, przeznaczone do stosowania w instalacjach solarnych, to rury wielo-warstwowe, posiadające doskonałą od-porność na promieniowanie UV i czyn-niki pogodowe oraz wysoką odporność mechaniczną. Rury XSOL są przy tym bardzo elastyczne i odporne na wielo-krotne zginanie. Posiadają bardzo wyso-ki poziom bezpieczeństwa pożarowe-go, są wolne od halogenów i kadmu.

Identyfikacja kabli i urządzeńW celu właściwego utrzymania i serwi-su urządzeń oraz instalacji należy za-stosować czytelne oznaczenie na lata, które w przyszłości ułatwi szybką dia-gnozę awarii i wymianę uszkodzonego przewodu lub urządzenia.Dla rynku energetycznego polecamy:

y Cienkościenne koszulki termokurcz-liwe TREDUX o skurczu 3:1. Zapew-

niają one niezawodną izolację elek-tryczną i ochronę kabli przed uszko-dzeniem.Dzięki skurczowi 3:1, także elemen-ty o dużej różnicy średnic mogą być dobrze zabezpieczone koszulką.

y Szyldy oznaczeniowe ze stali nie-rdzewnej M-BOSS. Ten rodzaj ozna-czeń jest przeznaczony głównie do stosowania w obszarach o eks-tremalnych warunkach środowi-skowych, np. w miejscach gdzie występują bardzo wysokie lub bardzo niskie temperatury oraz szkodliwe substancje chemiczne. Oprócz kompletnego systemu ofe-rujemy również same szyldy z usłu-gą tłoczenia według indywidual-nych potrzeb. Dostępne są szyldy w 4 rozmiarach o długości od 60 do 100 mm pozwalających na wytło-czenie 10-40 znaków w zależności od typu. Standardowa wytłaczarka posiada zestaw 42 znaków.

y Etykiety samolaminujące Helatag. Specjalny materiał gwarantuje naj-wyższą jakość druku termotransfe-rowego. Projektowanie i drukowa-nie etykiet jest niezwykle proste.

Dzięki oprogramowaniu TagPrint Pro przygotowanie i wydrukowanie pro-fesjonalnej etykiety zajmuje tylko kil-ka chwil.Etykiety są wykonane z materiałów o doskonałej odporności na działanie wody, alkoholi, większości olejów, środ-ków smarnych, paliw, rozpuszczalników alifatycznych, słabych kwasów, soli i za-sad. Laminowanie zapewnia doskona-łą ochronę przed wilgocią i ścieraniem mechanicznym.

W Polce powyższe produkty są szero-ko stosowane przy budowie statków, w energetyce, przemyśle chemicznym, w infrastrukturze kolejowej i drogowej.

Oferta ASTE obejmuje ponadto kable i przewody, koryta siatkowe DEFEM, dławnice i przepusty oraz specjalistycz-ne linie produktów do stref zagrożo-nych wybuchem czy produkty EMC.

Zapraszamy do kontaktu oraz na stro-nę: www.aste.pl

ASTE Sp. z o.o. n

Koszulki termokurczliwe TREDUX Szyldy oznaczeniowe ze stali M-BOSS Etykiety samolaminujące Helatag



http://www.aste.pl

Wyłącznik KTW27 jest uprosz-czoną, ekonomiczną wersją reklozera KTR27. W wyłączni-

ku wykorzystano zespół łączeniowy OSM-27 stosowany w reklozerze (Fot. 1). Uproszczeniu uległy funkcje zespołu sterowniczego.Prezentowany aparat to wyłącznik próżniowy SN zintegrowany konstruk-cyjnie z układami pomiarowymi (cew-kami Rogowskiego), oferujący znacznie większe możliwości łączeniowe i funk-cjonalne niż rozłącznik zastosowany w tym samym miejscu sieci.

Kryterium selektywnego działania zabezpieczeń w sieciach SN

Reklozery oraz łączniki wyposażone w sygnalizatory zwarć są kluczowy-mi elementami strategii realizowanej aktualnie przez Operatorów Systemu Dystrybucyjnego (OSD), której celem jest minimalizacja wskaźników ciągło-ści zasilania odbiorców. Obecność reklozerów w sieciach roz-dzielczych SN w istotny stopniu popra-wia ich niezawodność [1]. Ponadto do-skonale wpisują się one w układy auto-matycznego sterowania siecią. Zapew-niają selektywność działania zabezpie-czeń. Dają pełny obraz stanu sieci w jej strategicznych punktach. Jeśli jednak część funkcji reklozerów nie jest wykorzystywana, stosowanie ich w sieciach jako łączników, nie zawsze jest ekonomicznie uzasadnione.W celu zapewnienia selektywnego dzia-łania zabezpieczeń konieczne jest stop-niowanie czasowe dla kolejnych bloków automatyki tak, aby reklozer umiesz-czony najdalej od punktu zasilania dzia-łał z najkrótszym czasem. Taka metoda nastawienia zabezpieczeń działających z charakterystyką niezależną ogranicza teoretycznie do trzech liczbę rekloze-rów instalowanych w ciągu GPZ – koniec analizowanego odgałęzienia. Wynika to

z przyjętego w polskich sieciach elek-troenergetycznych stopniowania czaso-wego zabezpieczeń na poziomie 200-300ms oraz ograniczenia czasu działania zabezpieczenia w stacji GPZ do ok. 1s. Ograniczeń takich nie stwarzają same re-klozery KTR. Czas otwarcia wyłącznika od zabezpieczeń jest krótszy i wynosi 40ms. Obowiązujące pozostają jednak standar-dy OSD. W efekcie zastosowania kryte-rium selektywnego działania zabezpie-czeń dobrana liczba reklozerów w wielu przypadkach jest za mała, aby efektyw-nie zarządzać siecią i w sytuacjach awa-ryjnych wyłączać zasilanie tylko dla mini-malnej liczby odbiorców. Z tych powo-dów w sieciach potrzebne są dodatkowe łączniki.Szybką lokalizację miejsca zwarcia, umożliwiają detektory prądów zwarcia rozmieszczone wewnątrz sieci oraz tań-sze od reklozerów łączniki umożliwia-jące wydzielenie relatywnie bardzo krótkich odcinków sieci. Warunkiem koniecznym jest jednak zapewnienie każdemu z tych urządzeń komunikacji z nadrzędnym systemem sterowania. Zastosowanie w tych miejscach pre-zentowanych w artykule wyłączników KTW wprowadza uproszczenie struktu-

ry systemu (wyłącznik ma zabudowane cewki Rogowskiego) eliminując rów-nocześnie ograniczenia jakie dla syste-mów sterowania stwarzają rozłączniki.

Budowa wyłącznika KTW27

Najważniejszym elementem wyłącznika jest zespół łączeniowy OSM-27 przed-stawiony na fotografii 1. Jest to stosun-kowo mały i lekki wyłącznik próżniowy SN o napędzie elektromagnesowym umieszczony w obudowie z sześcioma układami pomiaru prądów. Konstruując ten zespół stworzono próżniowy wy-łącznik napowietrzny, który;

y jest bezobsługowy w całym okresie eksploatacji;

y nie posiada elementów mechanicz-nych narażonych na działanie czyn-ników atmosferycznych;

y nie wykorzystuje gazu SF6 jako izola-cji, gdyż w wyłączniku zastosowano izolację stałą;

y pozwala na pomiar prądu w każdej fazie oraz dodatkowo prądu Io;

y może być otwarty ręcznie i równo-cześnie zablokowany mechanicznie i elektrycznie;

y ma masę 72kg .

Napowietrzny wyłącznik SN typu KTW27

Fot. 1. Zespół łączeniowy OSM-27

W artykule przedstawiono wyłącznik KTW27 - nową propozycję firmy Tavrida Electric Polska dla linii napowietrznych SN. Aparat przystosowany jest do współpracy z systemami zdalnego sterowania i układami automatycznej rekonfiguracji sieci - automatyką FDIR. Stanowi naturalne uzupełnienie dla sieci wyposażonych w reklozery.



Zespół sterowniczy wyłącznika KTW27 przedstawiony na fotografii 2 umożliwia:

y zdalne sterowanie wyłącznikiem; y monitorowanie prądów obciążenia

i prądów zwarciowych; y realizację operacji załączenia i wyłą-

czenia w trybie lokalnym i zdalnym (dopuszczalne są operacje przy prą-dach zwarciowych);

y pracę z baterii przez 24 godziny po zaniku napięcia pomocniczego;

y pełną obsługa w systemie SCADA w tym:

– dwa niezależne kanały transmisji, SCADA i łącze inżynierskie;

– łączność z wykorzystaniem trans-misji GSM/GPRS;

– modem TETRA jako wyposażenie opcjonalne;

– obsługa protokołów DNP3.0, IEC 60870-5-104, MAP27 i innych.

Szafka sterowania wyłącznika KTW27 wykonana jest ze stali nierdzewnej. Wy-posażona jest w:

y moduł sterowania wyłącznikiem ty-pu CM_16;

y sterownik Ex-mBEL przystosowany do współpracy z przekładnikami po-wietrznymi do pomiaru prądów fazo-wych i prądu ziemnozwarciowego;

y modem GPRS Ex-MHS; y zasilacz buforowy; y dwa akumulatory żelowe; y układ ogrzewania szafki.

Sterownik Ex-mBEL zastosowano ze względu na niewielkie rozmiary obu-dowy, niski pobór mocy oraz dostępne funkcje. Sterownik ten:

y realizuje funkcje telemechaniki; y monitoruje stan wyłącznika; y monitoruje układ zasilania; y wysyła do systemu SCADA pomiary

prądów; y wysyła do systemu informacje

o przepływie prądu zwarciowego; y wykonuje zdalne i lokalne sterowa-

nie wyłącznikiem; y realizuje automatykę SPZ; y obsługuje protokoły: MAP27, TE-

TRA, IEC60870-5-101, -103, -104, DNP3.0, MODBUS RTU, IEC 61107, DLMS, PPP.

Podsumowanie

Aktualnie w Polsce eksploatowanych jest prawie 2000 reklozerów KTR firmy Tavrida Electric. Pierwsze egzempla-rze zamontowano 10 lat temu. Okres ten jest wystarczający dla obiektyw-nej oceny technicznej aparatów. Po-twierdzeniem pozytywnej opinii o aparacie jest wzrastająca z roku na rok sprzedaż.W prezentowanym wyłączniku KTW 27 zastosowano ten sam zespół łącze-niowy OSM-27 nie ingerując w jego konstrukcję.

Wyłącznik ma trzy podstawowe cechy wyróżniające go spośród łączników wy-korzystywanych aktualnie w sieciach:

y jest bezobsługowym wyłącznikiem o trwałości mechanicznej ≥ 30 000 cykli ZO;

y ma zabudowane czujniki prądu (cewki Rogowskiego) pozwalają-ce na identyfikację prądów zwar-cia oraz bieżącą rejestrację wartości prądu w danym miejscu sieci;

y nie wykorzystuje gazu SF6 jako me-dium izolacyjnego.

Właściwości ruchowe takie jak szyb-kość działania, możliwość wyłączania prądów zwarcia preferują wyłącznik w aktualnie tworzonych systemach automatycznego zarządzania sie-ciami średnich napięć. Urządzenie umożliwia w pełni realizację inteli-gentnych sieci (Smart Grid).

Literatura:

[1] Mirosław KORNATKA, Lech WIERZ-BOWSKI.: „Reklozer jako element au-tomatyzacji sieci średniego napięcia”, VIII KONFERENCJA Naukowo-Technicz-na – i-MITEL 2014

n

Lech Wierzbowski, Janusz Byrczek Tavrida Electric Polska

Fot. 2. Zespól sterowniczy RC_KTW27



KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIA Z ZAKRESU ENERGETYKI

zasilacze UPS,

agregaty prądotwórcze,

dynamiczne systemy zasilania,

rozdzielnice energetyczne nn,

systemy monitoringu,

serwis gwarancyjny i pogwarancyjny

Oferujemy pełne,

profesjonalne doradztwo

techniczne, realizację

infrastruktury, dostawę

i uruchomienie

urządzeń oraz nadzór

nad właściwym

funkcjonowaniem

systemów

gwarantowanego

zasilania w okresie jego

eksploatacji.

Siltec podczas swojej

działalności na rynku

polskim zainstalował

ponad 6500 systemów

UPS oraz ponad

1500 sztuk agregatów

dla zapewnienia ciągłości

zasilania w energię

elektryczną.

więcej informacji:

[email protected]: + 48 22 572 18 00

http://www.siltec.pl

Analiza funkcjonalności i właściwości fizykochemicznych Producent obudów rozdzielnic chciał-by uzyskać przewagę konkurencyjną na rynku dzięki następującym właści-wościom: bezpieczeństwu użytkowa-nia, przyjazności dla środowiska dzię-ki możliwości recyklingu, wydłużeniu czasu życia obudowy oraz walorom estetycznym [1].Trudno zgodzić się z taką argumenta-cją. Bezpieczeństwo użytkowania bez-sprzecznie jest większe w przypadku obudowy izolacyjnej, jaką jest obu-dowa wykonana z termoutwardzal-nego tworzywa wzmocnionego typu SMC [4], [5], [6]. Podobnie w przypad-ku podnoszonego aspektu ekologicz-nego – możliwości recyklingu. Nie ma żadnych wątpliwości, że obudowę wy-konaną z blachy aluminiowej można poddać recyklingowi. Również obudo-wy izolacyjne rozdzielnic nn wykonane z tworzywa SMC nie powoduje skaże-nia środowiska – jest wykorzystywane, po zmieleniu, podobnie jak porcelana elektrotechniczna, np. w budownic-twie drogowym.Producent podaje, że czas życia obudo-wy wykonana z blachy aluminiowej bę-dzie 4 razy dłuższy niż obudowy wyko-nanej z tworzywa termoutwardzalne-

go typu SMC. Trudno się z tym zgodzić. Do dziś eksploatowane są przez spółki energetyczne rozdzielnice w obudo-wach wykonanych z tworzywa termo-utwardzalnego typu SMC pochodzące z połowy lat 90-tych. Być może ich es-tetyka daje wiele do życzenia, ale posia-dają one w dalszym ciągu właściwości mechaniczne i elektryczne, co potwier-dzone zostało badaniami obudowy rozdzielnicy eksploatowanej w energe-tyce niemieckiej [3]. Badania wykazały, że po 30-tu latach ubytek zewnętrznej powłoki wynosi ok. 50-150 mikrome-

trów, co przy grubości ścian obudowy wynoszącej 3,5 mm, stanowi znikomy procent. Badania wykazały ponadto, że materiał obudowy nie traci swoich właściwości elektrycznych i mecha-nicznych. Problem estetyki obudowy narażonej na starzenie i erozję, podno-szonej przez autora publikacji [1] został rozwiązany wiele lat temu. Zastosowa-nie przez producentów obudów lakie-ru nawierzchniowego poliuretanowe-go ze składnikiem odpornym na pro-mieniowanie UV pozwoliło zabezpie-czyć obudowę przed powierzchniową degradacją. Na rys. 2 przedstawiono widok obudowy wykonanej z tworzy-wa SMC, nie zabezpieczonej lakierem odpornym na działanie UV, po 15 latach ekspozycji na warunki atmosferyczne. Na rys. 3 przedstawiono widok obudo-wy wykonanej z tworzywa SMC, z dasz-kiem zabezpieczonym lakierem odpor-nym na działanie UV, po 15 latach eks-pozycji na warunki atmosferyczne. Wieloletnie obserwacje wykazały, że co prawda po 3-5 latach występuje lekkie spłowienie koloru i lekkie matowienie lakieru, ale lakier ten skutecznie zapo-biega procesowi erozji – to znaczy, że wczesna faza starzenia się postępuje wolniej, a późna faza jest w zasadzie wstrzymana [2], [3]. Omawiając funkcjo-

Czy obudowy w II klasie ochronności to innowacyjne rozwiązanie techniczne czy tylko zabieg marketingowy?Przedmiotem niniejszej analizy są obudowy aluminiowe rozdzielnic niskiego napięcia (nn) izolowane od wewnątrz dwoma warstwami izolacji: żywicą epoksydową i gumą, opisywane jako obudowy w II klasie ochronności produkcji firmy PRE Edward Biel (rys. 1). Urządzenie reklamowane jest jako nowoczesna alternatywa dla produkcji rozdzielnic napowietrznych w obudowach wykonanych z poliestru z dodatkiem włókna szklanego (wg terminologii słownika IEC jest to obudowa wykonana z termoutwardzalnego tworzywa wzmocnionego typu SMC [4], [5], [6]). Opis produktu został dokonany w oparciu o artykuł pt. „Rozdzielnice nn i obudowy aluminiowe w II klasie ochronności” opublikowany w nr 1-2/2015 branżowego miesięcznika elektro.info [1], informacji podanych przez producenta drogą telefoniczną i na stoisku targowym, na podstawie własnych oględzin, a także na podstawie analizy dokumentacji fotograficznej. Artykuł jest polemiką do ww. artykułu.

Rys. 1. Widok rozdzielnicy w obudowie aluminiowej izolowanej od wewnątrz dwoma warstwami izolacji: żywicą epoksydową i gumą, opisywane jako obudowy w II klasie ochronności pro-dukcji firmy PRE Edward Biel. Źródło: [1].



nalności i właściwości fizykochemiczne warto podkreślić, że o czasie życia urzą-dzenia umieszczonego w pasie drogo-wym lub przy budynkach nie decydu-je tak naprawdę żywotność obudowy, a czasokres pomiędzy remontami ka-pitalnymi drogi, pobocza, chodnika, w czasie którego bez względu na stan techniczny urządzenia wymienia się je na nowe. Warto wziąć pod uwagę również korozję obudowy metalowej na skutek obecności substancji powo-dujących korozję. Obudowa badana na zgodność z normą PNEN 62208:2011E Pu-ste obudowy do rozdzielnic i sterownic niskonapięciowych – Wymagania ogól-ne [15] jest badana w normalnych wa-runkach eksploatacji, odpowiednio dla zastosowań napowietrznych (próby przeprowadzone zgodnie z pkt 9.12 Resistance to ultra-violet (UV) radia-tion oraz pkt 9.13 Resistance to corro-sion) i wnętrzowych (jedynie próba zgodnie z pkt 9.13.1 a)). W przypadku narażenia obudowy i zewnętrznych elementów metalowych obudowy na specjalne warunki pracy np. nienor-malna temperatura otoczenia i nienor-malna wilgotność, obecność substan-cji powodujących korozję, obecność fauny, flory, pleśni, czy też obecność wibracji. Wówczas wymagania szcze-gólne w zakresie badań powinny być przedmiotem uzgodnień pomiędzy producentem a użytkownikiem [15]. Do tej pory spółki dystrybucyjne nie formułowały wymagań w zakresie ba-dań w zakresie specjalnych warunków pracy, w związku z tym obudowy prze-chodziły standardowe badania w za-kresie odporności na warunki atmos-feryczne. Inaczej swoje wymagania dla rozłączników wnętrzowych listwowych niskiego napięcia określiła jedna z nie-mieckich spółek dystrybucyjnych E.ON (obudów metalowych kablowych roz-dzielnic naziemnych niskiego napięcia

w Niemczech nie stosuje się i temat ten w ogóle nie poddany pod dyskusję). Ze względu na oczyszczanie zaśnie-żonych ulic solanką pojawiły się awarie wynikające wprost z zalania rozłączni-ków bezpiecznikowych solanką oraz pojawił się problem przyspieszonej korozji w wyniku pracy rozłączników w atmosferze o nadmiernym zasole-niu. E.ON, żeby przeciwdziałać temu, wprowadził dla producentów rozłącz-ników bezpiecznikowych listwowych niskiego napięcia dodatkowe badania w zakresie odporności na solankę. Ze względu na instalacje kablowych roz-dzielnic szafowych naziemnych w pa-sie drogowym podlegającym odśnie-żaniu przy wykorzystaniu soli i tym samym ze względu na zagrożenie wy-stąpienia przyspieszonej korozji alumi-nium w środowisku solnym za celowe uważa się wprowadzenie przez spółki dystrybucyjne dodatkowych badań, ostrzejszych niż standardowe, w zakre-sie specjalnych warunków pracy.Trudno odnieść się do tezy autora publi-kacji [1] dotyczącej kilkukrotnie mniej-szego zanieczyszczenia środowiska w czasie produkcji obudowy aluminio-wej w stosunku do produkcji obudowy z tworzywa termoutwardzalnego. Nie została poparta żadną argumentacją. Gdyby wziąć pod uwagę tylko emisję dwutlenku węgla w procesie produkcji, to wydaje się, że produkcja blach alumi-niowych, nanoszenie żywicy i gumy, są bardziej energochłonne niż produkcja mat tworzywa SMC i późniejsza pro-dukcja elementów obudowy w tech-nologii termoutwardzalnej.

Obudowa aluminiowa w II klasie ochronnościUrządzenia stosowane w instalacji elek-trycznej niskiego napięcia można po-dzielić na klasy, w zależności od kom-binacji: rozwiązań konstrukcyjnych, wy-

posażenia i sposobu ich zainstalowa-nia. Zgodnie z normami: PNHD 60365-4-41:2009P Instalacje elektryczne niskie-go napięcia. Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed porażeniem elektrycznym [7] oraz PNEN 61140:2002P+ A1:2006P Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. Wspólne aspekty instalacji i urządzeń [14], [15] rozróżnia się następujące klasy urządzeń:

y urządzenia klasy 0, z izolacją podsta-wową jako środkiem ochrony pod-stawowej i bez warunków dla ochro-ny przy uszkodzeniu,

y urządzenia klasy I, z izolacją podsta-wową jako środkiem ochrony pod-stawowej i połączeniami wyrów-nawczymi ochronnymi jako środ-kiem ochrony w przypadku uszko-dzenia,

y urządzenia klasy II, z izolacją podsta-wową jako środkiem ochrony pod-stawowej i izolacją dodatkową ja-ko środkiem ochrony w przypadku uszkodzenia lub w których ochro-na podstawowa i ochrona przy uszkodzeniu są zapewnione izolacją wzmocnioną,

y urządzenia klasy III, którego napię-cie jest ograniczone do wartości ELV, wyposażone w ochronę podstawo-wą i nie wyposażone w ochronę przy uszkodzeniu.

Urządzenia powinny być oznakowa-ne symbolami graficznymi wg norm: PNIEC 60417-1:2002E Symbole gra-ficzne stosowane na urządzeniach - Część 1: Przegląd i zastosowanie [8], PNIEC 60417-2:2002E+A1:2003E Symbo-le stosowane na urządzeniach - Część 2: Oryginały symboli [9] (obie normy zostały wycofane 17122008 r.) podano w Tablicy 1.

Warto podkreślić, że przypisując kla-sę urządzeniu zgodnie z normami [7], [14], nie można przypisać tej cechy frag-mentarycznie, np. tylko samej obudo-wie. Tak właśnie, zdaniem autorów w sposób niezgodny z przywołanymi normami, przypisano II klasę ochronno-ści przedmiotowej obudowie aluminio-wej rozdzielnicy nn izolowanej od we-wnątrz dwoma warstwami izolacji: ży-wicą epoksydową i gumą [1]. Pkt 412.2 normy PNHD 60365-4-41:2009P Instala-cje elektryczne niskiego napięcia. Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia bezpie-czeństwa. Ochrona przed porażeniem elektrycznym [7] wyraźnie wskazuje, że badaniom podlegają wszystkie ele-menty konstrukcji urządzenia, w tym przypadku: rozdzielnica nn, obudowa,

Rys. 2. Widok obudowy wykonanej z tworzywa SMC nie zabezpieczonej la-kierem odpornym na działanie promie-niowania UV, po 15 latach ekspozycji na warunki atmosferyczne. Fot. M. Schwann

Rys. 3. Widok obudowy wykonanej z tworzywa SMC, z daszkiem zabezpie-czonym lakierem odpornym na dzia-łanie promieniowania UV, po 15 latach ekspozycji na warunki atmosferyczne. Fot. M. Schwann.



ale także oprzewodowanie. Zatem aby uzyskać II klasę ochronności dla kom-pletnej rozdzielnicy należy przyłączać do niej jedynie kable o podwójnej lub wzmocnionej izolacji.Zatem nie można przypisać samej obu-dowie II klasy ochronności bez analizy i badań kompletnego urządzenia, po-za przypadkami, kiedy sama obudowa jest kompletnym urządzeniem, ale ta-kim wyrobem nie są zainteresowane spółki dystrybucyjne.

Konstrukcja obudowyObudowa rozdzielnicy niskiego napię-cia produkcji PRE Biel wykonana jest z aluminium. Zewnętrzna powierzch-nia obudowy jest zabezpieczona przed warunkami atmosferycznymi la-kierem proszkowym. Należy przy tym pamiętać, że zgodnie z pkt 5.1 normy PNEN 61140:2002P+A1:2006P „farby, la-kiery (..) nie są uznawane za izolację od-powiednią do ochrony przed poraże-niem elektrycznym”. Od wewnątrz izo-lowana jest dwoma warstwami izolacji: z żywicy epoksydowej i z gumy. Szyny zbiorcze izolowane są od obudowy poprzez izolatory nakręcane na śruby wspawane w obudowę. Takie rozwiąza-nie konstrukcyjne zgodnie z pkt 7.3.1.1 normy PNEN 61140:2002P+A1:2006P [11],

[12], zdaniem autorów, nie jest warun-kiem wystarczającym by uznać ten element za izolowany podwójną lub wzmocnioną izolacją i spełniający kry-teria wymagane dla urządzenia II klasy. Widok śruby wspawanej do aluminio-wej obudowy do montażu izolatora przedstawiono na rys. 4.Nie mniej istotnym elementem są me-talowe, przewodzące elementy obu-dowy. Należą do nich m.in. zawiasy drzwiczek i zamek baskwilowy. Obu-

dowa w tym zakresie, zdaniem auto-rów, nie spełnia wymagań określonych w pkt 7.3.1.2 normy PNEN 61140:2002P+A-1:2006P [11], [12]: „części przewodzące, które są oddzielone od niebezpiecz-nych części czynnych tylko izolacją podstawową, powinny być oddzielo-ne od osłoniętej powierzchni izolacją dodatkową (…)”. Obudowa nie spełnia również wy-mogu podanego w pkt 7.3.1.3 normy PNEN 61140:2002P+A1:2006P [11], [12]: „obudowa nie powinna zawierać żad-nych śrub lub innych środków moco-wania z materiałów izolacyjnych, jeżeli wymaga się, aby te śruby i inne środki mocowania były usuwane lub były moż-liwe do usunięcia podczas instalowania lub konserwacji i których zastąpienie

metalowymi śrubami lub innymi środka-mi mocowania może osłabić wymaganą izolację”. Występuje ryzyko zastąpienia elementu izolacyjnego innym elemen-tem przewodzącym w czasie instalacji bądź konserwacji i tym samym osłabie-nia izolacji. Dodatkowo warto rozważyć słuszność zastosowania przez produ-centa standardowych gwintów zwięk-szających prawdopodobieństwo takiej zamiany. Widok zawiasu zawierającego element przewodzący oraz widok śrub izolacyjnych mogących zostać zastąpio-nymi śrubami przewodzącymi przedsta-wiono na rys. 5, a widok zamka baskwilo-wego mającego metaliczne połączenie z obudową przedstawiono na rys. 6.Należy pamiętać, że szyna ochronno--neutralna nie może być połączona bezpośrednio z obudową tylko moco-wana i izolowana, w podobny sposób jak szyny fazowe, izolacją podwójną lub wzmocnioną. W podobny sposób na-leży prowadzić bednarkę przyłączaną do szyny ochronno-neutralnej w nie-których spółkach dystrybucyjnych.

BadaniaNiestety producent nie dostarczył do tej pory protokołów z badania typu kablowej rozdzielnicy szafowej zgod-nie z normami: PN-EN 61439-1:2011P Rozdzielnice i sterownice niskonapię-ciowe – Część 1: Postanowienia ogólne [13], PNEN 614395:2015-02E Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe - Część 5: Zestawy do dystrybucji mocy w sieciach publicznych [14] mimo wielokrotnych prób autorów. Producent nie podał również informacji w jaki sposób do-brano poszczególne izolacje: pod-stawową, dodatkową i wzmocnioną i czy w ogóle poddano te izolacje ba-daniom.Zdaniem autorów, oprócz Tablicy 2 pkt 8.3.2 zmiany do normy PNEN 61140:2002/

Rys. 4. Widok śruby do montażu izolato-ra wspawanej do aluminiowej obudowy. Fot. M. Schwann

Rys. 5. Widok zawiasu zawierającego element przewodzący oraz widok śrub izolacyjnych mogących zostać zastą-pionymi śrubami przewodzącymi. Fot. M. Schwann

Tablica 1. Symbole graficzne do oznakowanie urządzeń elektrycznych w instalacjach niskiego napięcia.

Klasa Oznakowanie urządzenia lub instrukcje Symbol graficzny

Klasa 0 Tylko zastosowanie w środowisku nieprzewodzącym lub ochrona za pomocą separacji elektrycznej.

Klasa IOznaczenie zacisku połączenia ochronnego symbolem nr 5019 wg PNIEC 60417-2:2002E+A1:2003E lub literami PE, lub kombinacją barw zielonej i żółtej.

Klasa II Oznaczenie symbolem nr 5172 wg PNIEC 60417-2:2002E+A1:2003E (podwójny kwadrat).

Klasa III Oznaczenie symbolem nr 5180 wg PNIEC 60417-2:2002E+A1:2003E (rzymska cyfra III w rombie).

Rys. 6. Widok zamka baskwilowego, którego jeden z elementów ma meta-liczne połączenie z obudową. Fot. M. Schwann



A1:2006P Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. Wspólne aspekty instalacji i urządzeń [12], przy doborze izolacji można oprzeć się na normie PN-EN 60664-1:2011P Koordynacja izo-lacji urządzeń elektrycznych w układach niskiego napięcia – Część 1: Zasady, wy-magania i badania [10]. Wymiarowanie odstępów powietrznych reguluje pkt 5.1, odstępów powierzchniowych re-guluje pkt 5.2, a wymagania dotyczące projektowania izolacji stałej opisuje pkt 5.3 normy PN-EN 60664-1:2011P [10]. Ba-dania i pomiary zostały opisane w pkt 6 normy PN-EN 60664-1:2011P [10]. Badania sprawdzające izolacji stałej, które są badaniami typu, obejmują:

y próbę napięciem udarowym wy-trzymywanym w celu sprawdzenia wytrzymałości izolacji stałej na na-pięcie znamionowe udarowe,

y próbę napięciem przemiennym w celu sprawdzenia wytrzymałości izolacji stałej na:

y krótkotrwałe przepięcia doryw-cze,

y najwyższe napięcie stanu ustalo-nego,

y szczytowe napięcie powtarzalne, y próbę wyładowań niezupełnych w

celu sprawdzenia, czy w izolacji sta-łej nie występują żadne wyładowa-nia niezupełne przy:

y najwyższym napięciu w stanie ustalonym,

y długotrwałym przepięciu doryw-czym,

y szczytowym napięciu powtarzal-nym,

y próbę napięciem wielkiej często-tliwości w celu sprawdzenia braku uszkodzenia pod wpływem nagrze-wania dielektrycznego.

Z informacji pozyskanych przez auto-rów drogą telefoniczną wiadomo tylko tyle, że wykonano badanie wytrzyma-łości izolacyjnej dla napięcia udarowe-go 3 kV.Wykonanie tylko jednej próby jest nie-wystarczające, żeby ocenić wyrób i jego izolację zapewniającą ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym.Warto przy tym zwrócić uwagę, że nie można zastosować postanowień normy PN-EN 61439-1:2011P Rozdzielni-ce i sterownice niskonapięciowe - Część 1: Postanowienia ogólne [7] w zakresie obudów wykonanych z materiałów izolacyjnych, do obudów izolowa-nych będących przedmiotem niniej-szej analizy. Trzeba również pamiętać, że ochrona przez całkowite izolowa-nie (Pkt 8.4.4 normy [13]) jest tylko od-powiednikiem urządzeń wykonanych

w II klasie ochronności, a nie urządze-niem w II klasie ochronności.

WnioskiObudowom aluminiowym rozdzielnic niskiego napięcia (nn) izolowanym od wewnątrz dwoma warstwami izolacji: żywicą epoksydową i gumą nie można przypisać II klasy ochronności bez ana-lizy i badań kompletnego urządzenia, poza przypadkami, kiedy sama obudo-wa jest kompletnym urządzeniem, ale takim wyrobem nie są zainteresowane spółki dystrybucyjne.Szczegółowa analiza budowy i funk-cjonalności rozdzielnicy niskiego na-pięcia w obudowie aluminiowej izo-lowanej od wewnątrz dwoma war-stwami izolacji: żywicą epoksydową i gumą, również nie można przypi-sać II klasy ochronności ponieważ nie spełnia niektórych wymagań normy PNEN 61140:2002P+A1:2006P Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. Wspólne aspekty instalacji i urządzeń [11], [12] oraz PN-HD 60364-4-41:2009P Insta-lacje elektryczne niskiego napięcia. Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia bezpie-czeństwa. Ochrona przed porażeniem elektrycznym [7].Obudowy opisywane przez autora publikacji [1] jako obudowy w II klasie ochronności to nie jest nowatorskie rozwiązanie techniczne tylko zabieg marketingowy w celu uzyskania prze-wagi konkurencyjnej na rynku kablo-wych rozdzielnic szafowych niskiego napięcia.

nKarolina Górzyńska,

Politechnika Gdańska;Mirosław Schwann,

KENTIA Firma Konsultingowa

84-200 Wejherowo, ul. 3 Maja 15/5

Biuro:84-200 Wejherowo,

ul. 3 Maja 3/2

Bibliografia[1] Czado D., Rozdzielnice nn i obudo-

wy aluminiowe w II klasie ochronno-ści, Elektro Info 1-2/2015, Str. 40-41.

[2] Liebold R.Tworzywo SMC – od-porność na działanie warunków atmosferycznych i ich metody ba-dawcze. Źródło: EMITER Sp. z o.o.

[3] Starzenie się szaf rozdzielczych wykonanych z żywicy poliestrowej wzmocnionej włóknem szklanym. ALGROUP LONZA. 25-03-1999. Źró-dło: EMITER Sp. z o.o.

[4] PN-EN 14598-1:2007P Termoutwar-dzalne tłoczywa wzmocnione. Specyfikacja tłoczyw arkuszowych (SMC) i tłoczyw sypkich (BMC) - Część 1: Oznaczenie.

[5] PN-EN 14598-2:2007P Termoutwar-dzalne tłoczywa wzmocnione. Specyfikacja tłoczyw arkuszowych (SMC) i tłoczyw sypkich (BMC) - Część 2: Metody badań i wymaga-nia ogólne.

[6] PN-EN 14598-3:2007P Termo-utwardzalne tłoczywa wzmoc-nione. Specyfikacja tłoczyw ar-kuszowych (SMC) i tłoczyw syp-kich (BMC) - Część 3: Wymagania szczegółowe.

[7] PN-HD 60364-4-41:2009P Instala-cje elektryczne niskiego napięcia. Część 4-41: Ochrona dla zapew-nienia bezpieczeństwa. Ochrona przed porażeniem elektrycznym.

[8] PN-IEC 60417-1:2002E Symbole gra-ficzne stosowane na urządzeniach – Część 1: Przegląd i zastosowanie.

[9] PNIEC 60417-2:2002E+A1:2003E Symbole stosowane na urządze-niach – Część 2: Oryginały.

[10] PN-EN 60664-1:2011P Koordyna-cja izolacji urządzeń elektrycznych w układach niskiego napięcia – Część 1: Zasady, wymagania i ba-dania.

[11] PNEN 61140:2002P Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. Wspólne aspekty instalacji i urzą-dzeń.

[12] PNEN 61140:2002P/A1:2006P Ochro-na przed porażeniem prądem elek-trycznym. Wspólne aspekty instala-cji i urządzeń.

[13] PN-EN 61439-1:2011P Rozdzielni-ce i sterownice niskonapięciowe - Część 1: Postanowienia ogólne.

[14] PN-EN 61439-5:2015-02E Rozdziel-nice i sterownice niskonapięcio-we - Część 5: Zestawy do dystry-bucji mocy w sieciach publicz-nych.

[15] PN-EN 62208:2011E Puste obudowy do rozdzielnic i sterownic niskona-pięciowych – Wymagania ogólne.



Nowoczesna stacja transformatorowaW dobie ciągłego rozwoju gospodarczego priorytetem jest niezawodność oraz parametry dostarczanej energii elektrycznej. Zakłady produkcyjne, budynki użyteczności publicznej, czy też hipermarkety szukają innowacyjnych rozwiązań, które pozwoliłyby im zwiększyć swoje oszczędności w czasach, kiedy energia elektryczna stale drożeje. Zwracają się dlatego też coraz częściej w stronę źródeł energii odnawialnej, odwracając się od dotychczas stosowanych stacji transformatorowych. Dlaczego tak się dzieje?

Rozwiązania w temacie stacji transformatorowych są raczej tradycyjne. Projektowanie za-

silania elektroenergetycznego dla indywidualnych odbiorców opar-te jest tylko i wyłącznie o katalogi i wyroby wyprodukowane na potrze-by zakładów energetycznych. Insta-lacja stacji transformatorowej polega na umiejscowieniu jej w granicy dział-ki i podłączeniu kablami średniego

napięcia do sieci energetycznej, skąd następnie kablami niskiego napięcia prąd dostarczany jest do końcowe-go odbiorcy. Wymusza to w pewien sposób stosowanie drogich kabli nn, na których powstają duże straty ener-gii elektrycznej, a co za tym idzie – zwiększenie kosztów stałych przed-siębiorstwa.Bardziej opłacalnym rozwiązaniem za-równo dla Inwestora jak i Wykonawcy

jest umieszczenie stacji transforma-torowej wewnątrz budynku. Energia elektryczna doprowadzana jest wów-czas bezpośrednio do odbiorcy ka-blami SN, które są tańsze od kabli nn. Dodatkowo na kablach średniego na-pięcia powstają mniejsze straty energii elektrycznej.Mało kto dotychczas zastanawiał się nad opłacalnością takiego rozwiązania, więc poddajmy je wnikliwej analizie.

Wymierna korzyść finansowa polegająca na wyeliminowaniu drogich kabli nn 0,4 kV

ZałożeniaTradycyjna stacja transformatorowa Wnętrzowa stacja transformatorowa

Odległość od budynku 190 m Odległość od przyłącza energ. 190 mCena 1 mb kabla YKXS 4x185 446,32 zł Cena 1 mb kabla YHAKXS 70 93,43 złKoszt zakupu (2 x 190 m x 446,32 zł) 169 601,60 zł Koszt zakupu (3 x 190 m x 39,43 zł) 22 475,10 złKoszt ułożenia kabla 15 200,00 zł Koszt ułożenia kabla 19 200,00 złŁĄCZNY KOSZT BUDOWY 184 801,60 zł ŁĄCZNY KOSZT BUDOWY 41 675,10 zł

Uzyskana, wymierna korzyść finansowa przy budowaniu zakładowej sieci energetycznej z wykorzystaniem wnętrzowej stacji transformatorowej wynosi 143 126,50 złJest to kwota, o którą wykonawca może pomniejszyć wycenę budowy, przez co jego oferta stanie się bardziej atrakcyjna dla Inwestora.



Wymierna korzyść finansowa polegająca na obniżeniu kosztów stałych przedsiębiorstwa poprzez zmniejszenie strat w przesyle energii elektrycznej.

ZałożeniaTradycyjna stacja transformatorowa Wnętrzowa stacja transformatorowa

Układ Pracy TN-C Transformator 630 kVAZapotrzebowana moc P= 550 kW Zapotrzebowana moc P= 550 kW

cos φ= 0,93 cos φ= 0,93In= 854,62 A Un= 15 kV

Kabel 2 x YKXS4 x 185 Prąd - obciążenia Id= S/√3 Un cos φObciążalność kabla Idd= 910 A Id= 22,78 A

Kabel 3 x YHAKXS1 x 70Obciążalność kabla Idd= 275 A

Spadek napięcia i straty w przesyle są wyliczone wg wzorów:

gdzie:l – jednokrotna długość przewodu [m] – 80 mA – przekrój pojedynczego przewodnika [mm2] – 150 mm2

χ – przewodność właściwa , miedź χ = 57 [m/Ωmm2]

Założenia c.d.

Tradycyjna stacja transformatorowa Wnętrzowa stacja transformatorowaDługość linii kablowej 190 m Długość linii kablowej 190 mObliczony spadek napięcia 13,32 V Obliczony spadek napięciaStraty dla przesyłu mocy 19,69 kW Straty dla przesyłu mocy 0,127 kWŚrednia cena 1 kWh 0,51 zł netto Średnia cena 1 kWh 0,51 zł netto

Czas pracy zakładu24 h na dobę

Czas pracy zakładu24 h na dobę

31 dni w miesiącu 31 dni w miesiącuStrata w przesyle mocy 14 649,36 kWh Strata w przesyle mocy 94,488 kWhWartość strat w ciągu jednego mie-siąca

7 471,17 zł netto Wartość strat w ciągu jednego mie-siąca

48,19 zł netto

Wartość strat w ciągu jednego roku 89 654,04 zł netto Wartość strat w ciągu jednego roku 578,28 zł nettoWartość strat w ciągu 10 lat 896 540,40 zł netto Wartość strat w ciągu 10 lat 5782,80 zł netto

Uzyskana, wymierna korzyść finansowa wynosi 890 757,60 zł w ciągu 10 lat.

Jak więc widzimy, zabudowanie wnę-trzowej stacji transformatorowej w bu-dynku jest rozwiązaniem nieporów-nywalnie bardziej opłacalnym dla Wy-konawcy – zmniejsza koszty budowy, oraz daje wymierną korzyść dla Inwe-stora - zmniejsza koszty eksploatacji obiektu.

Wśród dostępnych na rynku stacji transformatorowych jedynie opaten-towana, przemysłowa stacja transfor-matorowa spełnia wymagania prze-mysłu w obniżaniu kosztów. Przemy-słowe stacje transformatorowe ICZ-

-E (Inteligentne Centrum Zarządzania Energię) są produkowane przez polską firmę Elektrobud SA. Zabudowa stacji transformatorowej na hali produkcyj-nej zwiększa możliwości zagospoda-rowania terenu oraz wpływa na estety-kę i bezpieczeństwo. Cena przemysło-wych stacji transformatorowych ICZ-E jest porównywalna z cenami tradycyj-nych stacji transformatorowych. Jakość stacji potwierdzona jest Certyfikatem Instytutu Elektrotechniki w Warszawie nr 10/28/NBR/2011. Przemysłowa sta-cja transformatorowa została opaten-towana pod numerem 14690 w Unii

Europejskiej. ICZ-E realizuje strategię Europa 2020 – gospodarka niskoemi-syjna poprzez zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Została również wyróżniona godłem „Eko-Inspiracja 2013” w kategorii produkt. Dodatko-wym czynnikiem przemawiającym na korzyść stacji transformatorowych ICZ--E jest to, że oferująca je firma Elektro-bud SA jest w stanie wyliczyć wymier-ną wyliczalną korzyść finansową, którą uzyska klient, wybierając jej innowacyj-ne rozwiązanie.

www.elektrobud.pl n



Instalacja stacji transformatorowej po-lega na umiejscowieniu jej w granicy działki i podłączeniu kablami śred-

niego napięcia do sieci energetycznej, skąd następnie kablami niskiego na-pięcia prąd dostarczany jest do koń-cowego odbiorcy. Jest to standardowe rozwiązanie w przypadku firm energe-tycznych dostarczających prąd. Mało kto jednak zastanawia się nad opła-calnością tego typu przyłącza, dlatego spróbujemy to przeanalizować.Załóżmy, iż stacja transformatorowa znaj-duje się w odległości 190 m od budynku, do którego mamy doprowadzić energię elektryczną. Koszt podłączenia kabli ni-skiego napięcia (obejmujący cenę zaku-pu kabli oraz ich ułożenia) wyniesie we-dług cennika 184 480,60 zł. Gdy zakład pracuje 24 godziny na dobę przez sie-dem dni w tygodniu, to na takim odcin-ku generujemy straty w zużyciu energii elektrycznej w wysokości 7 471,17 zł mie-sięcznie a 89 654,08 zł rocznie, co daje aż 896 540,83 zł strat w okresie 10 lat!W dobie żarówek energooszczędnych, domów pasywnych wykorzystujących odnawialne źródła energii i zyskującej z każdym rokiem na popularności mo-dzie na ekologię, nasuwa się pytanie, w jaki sposób można by było zreduko-wać te straty?

Skutecznym rozwiązaniem jest przenie-sienie stacji transformatorowej do sie-dziby zakładu czy też firmy, możliwie jak najbliżej maszyn i urządzeń. Funkcję taką spełniają przemysłowe stacje transfor-matorowe ICZ-E. Dzięki ich zastosowa-niu eliminujemy konieczność zakupu drogich kabli niskiego napięcia, które zastępujemy tanimi kablami średniego napięcia. Przy założeniu, iż przemysłowa stacja transformatorowa ICZ-E oddalo-na jest od sieci energetycznej o 190 m, wspomniany wyżej koszt podłączenia kabli średniego napięcia (zakup i koszt ułożenia) zmniejsza się do 41 675,10 zł. Redukcji ulegają także straty w przesy-le energii elektrycznej. Zakład pracujący 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu zmniejsza straty do kwo-ty 48,19 zł miesięcznie, co daje roczną kwotę strat w wysokości 578,27 zł oraz kwotę 5782,70 zł za okres 10 lat. Różnica w zmniejszeniu strat w przesyle energii elektrycznej, jaką uzyskuje się przy wy-korzystaniu przemysłowej stacji trans-formatorowej ICZ-E w porównaniu do standardowej stacji transformatorowej, jest diametralna.Wśród dostępnych na rynku stacji transformatorowych jedynie opatento-wana przemysłowa stacja transforma-torowa spełnia wymagania przemysłu

w obniżaniu kosztów stałych. Przemy-słowe stacje transformatorowe ICZ-E (Inteligentne Centrum Zarządzania Energię) są produkowane przez polską firmę Elektrobud SA. Zabudowa stacji transformatorowej na hali produkcyj-nej zwiększa możliwości zagospoda-rowania terenu oraz wpływa na estety-kę i bezpieczeństwo. Cena przemysło-wych stacji transformatorowych ICZ-E jest porównywalna z cenami tradycyj-nych stacji transformatorowych. Jakość stacji potwierdzona jest Certyfikatem Instytutu Elektrotechniki w Warszawie nr 10/28/NBR/2011. Przemysłowa stacja transformatorowa została opatentowa-na pod numerem 14690 w Unii Euro-pejskiej. ICZ-E realizuje strategię Euro-pa 2020 – gospodarka niskoemisyjna poprzez zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Została również wyróż-niona godłem „Eko-Inspiracja 2013” w kategorii produkt. Dodatkowym czynnikiem przemawiającym na ko-rzyść stacji transformatorowych ICZ-E jest to, że oferująca je firma Elektrobud SA jest w stanie wyliczyć wymierną wy-liczalną korzyść finansową, którą uzy-ska klient, wybierając jej innowacyjne rozwiązanie.

www.elektrobud.pl n

Oszczędność w cenieJednym stacje transformatorowe kojarzą się z betonowymi „klockami”, innym ze słupami usytuowanymi przy ulicach. Swoimi kształtami – przeważnie archaicznymi – dość specyficznie wpisują się w otoczenie. Wiadomo, że chcemy mieć prąd, ale czy na pewno musi to tak wyglądać?



http://www.elektrobud.pl

W celu zapewnienia jakości i nieprzerwanych dostaw energii elektrycznej w spół-

kach Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) zaangażowanych jest wiele służb, które można podzielić na dwie główne grupy: służby związane z cen-tralną dyspozycją mocy – zajmujące się prowadzeniem ruchu, oraz służby związane z zarządzaniem majątkiem sieciowym.

Dyspozycja mocy nadzoruje aktualny stan obserwowalnej sieci elektroener-getycznej w systemie dyspozytorskim SCADA, takim jak WindEx firmy Apa-tor Elkomtech. System umożliwia nad-zorowanie i sterowanie stelemecha-nizowanymi elementami sieci w cza-sie rzeczywistym, archiwizację dzienników, a także analizę zja-wisk, które mają miejsce w sie-ci. W głębi sieci elektroenerge-tycznej instalowane są urządze-nia umożliwiające zdalny nadzór i sterowanie. Są to urządzenia te-lemechaniki produkowane m.in. przez Apator Elkomtech (takie jak automatyka zabezpieczeniowa Ex-BEL, Ex-fBEL i Ex-mBEL, tele-mechanika Ex-MST2, Ex-micro2, wskaźniki zwarć Ex-DPZ i inne). Zdarzenia awaryjne w sieci elek-troenergetycznej, planowanie prac i wyłączeń w sieci, jak rów-nież dokumentowanie pracy dyspozy-tora i nadzór nad brygadami pogoto-wia energetycznego wykonywane są w aplikacjach systemów klasy OMS (ta-kich jak WindEx AWAR, WindEx PLAN, WindEx EDZOP i WindEx mDZOP).

Z kolei służby zarządzania majątkiem nadzorują majątek sieciowy będący w posiadaniu OSD, równolegle planu-jąc konieczne do utrzymania w spraw-ności i operatywności prace eksplo-

atacyjne, remonty, przebudowy i no-we inwestycje. Korzystają przy tym ze specjalizowanego oprogramowania klasy Asset Management (AM) i Geo-graphic Information System (GIS), ta-kiego jak SID autorstwa firmy Apator Rector. Podstawą działania służb za-rządzania majątkiem jest konieczność posiadania wiedzy o elementach sie-ci. Pozyskanie i utrzymanie wiarygod-nej i użytecznej informacji o elemen-tach sieci możliwe jest jedynie w pro-cesie paszportyzacji, czyli swoistego „spisu z natury” elementów infra-struktury. Dla tych elementów two-rzone są paszporty, czyli zestawy da-nych i atrybutów, opisujące element sieciowy i uwzględniające m.in. para-metry elektryczne.

Urząd Regulacji Energetyki, Centrum Zarządzania Kryzysowego, zarządy koncernów i inne jednostki wyma-gają od OSD zintegrowanej i pewnej informacji, którą można pozyskać na podstawie danych z wielu systemów (AM, AMI, billing, SCADA, OMS, itp.), przedstawionych w postaci specjali-zowanych raportów, generowanych w określonych odstępach czasu. Rosnące zapotrzebowanie na jedno-litą, zagregowaną informację, doty-

czącą każdego z elementów struktury sieci elektroenergetycznej, pokazują-cą stan rzeczywisty ww. elementów powoduje konieczność tworzenia interfejsów pomiędzy programami umożliwiającymi prawidłowy nad-zór nad elementami infrastruktu-ry. Interfejsy tworzone są pomiędzy oprogramowaniem AM, GIS, SCADA, OMS i innymi, integrując te środowi-ska. Nie należy jednak zapominać, że mnogość modułów wewnątrz klas systemów wymaga dodatkowych in-terfejsów lub wdrożenia korporacyj-nej szyny danych.

Opisane wcześniej trzy podstawowe elementy, tj. urządzenia zapewniają-ce transmisję danych (sygnalizacja,

sterowanie, pomiary) o stanie pracy sieci, systemy używane przez dyspozytorów, jak i sys-temy zapewniające nadzór nad majątkiem sieciowym, obejmu-ją wiele procesów biznesowych, które do poprawnego funkcjo-nowania wymagają tych sa-mych danych. Ponad 27 lat do-świadczeń we wdrażaniu syste-mów wspomagających pracę OSD, jakimi mogą poszczycić się spółki grupy Apator oraz baczne słuchanie i obserwacja potrzeb Klientów skłoniły Apa-tor Elkomtech i Apator Rector

do podjęcia decyzji o konieczności opracowania zintegrowanego roz-wiązania dla dyspozycji i służb zarzą-dzania majątkiem sieciowym. Roz-wiązanie to oparte jest o wspólną bazę danych zgodną ze standardem CIM, jednocześnie składa się z od-rębnych modułów, które umożliwiają obsługę nazwanych procesów OSD i zapewniają pełną i integralną infor-mację. Rozumiejąc specyfikę pracy różnych służb, udostępniamy Klien-

Łącząc dwa światy.Zintegrowane zarządzanie sieciami elektroenergetycznymiJednym z najważniejszych zadań, jakie stoją w obecnych czasach przed OSD, jest zapewnienie ciągłości i niezawodności dostaw energii elektrycznej. A co za tym idzie, utrzymanie najwyższych z możliwych - ale i wymaganych – parametrów jakościowych.

Rys 1. Elementy kompletnego rozwiązania APATOR ELKOMTECH i APATOR RECTOR dla OSD



tom aplikacje z przyjaznym interfej-sem użytkownika, prezentując dane w różny, dla wyżej wymienionych dwóch rodzajów służb, sposób. Dane pozyskane w procesie obsługi prze-chowywane są w jednolitej i współ-dzielonej bazie danych. Głównym ce-lem takich działań jest zebranie infor-macji i odpowiednia ich dostępność dla różnych użytkowników we wspól-nych modułach, umożliwiająca pew-ną i bezpośrednią współpracę służb dyspozycji i majątku sieciowego.

W skład całego pakietu proponowa-nego rozwiązania wchodzą aplikacje takie jak:

AWARIE – obsługa wyłączeń awa-ryjnych, jak również jakichkolwiek przerw w dostawie energii elektrycz-nej. Uzupełniając odpowiednie for-mularze, dyspozytorzy i osoby odpo-wiedzialne za nadzór nad majątkiem wprowadzają informacje dotyczące danego incydentu. Zgromadzona w ten sposób kompleksowa informa-cja z obszaru całego OSD pozwoli na wielopoziomowe analizy, przy auto-matycznym obliczaniu wskaźników. Działania podjęte na podstawie za-gregowanych danych (np. dotyczą-ce powtarzających się awarii danego elementu, linii, czy stacji) pozwolą na przewidywanie i zlecanie odpowied-nich działań eksploatacyjnych, które przełożą się na mniejszą liczbę awa-rii, a tym samym na poprawę wskaź-ników SAIDI i SAIFI. Informacje z ob-szaru całego OSD mogą być zbierane i prezentowane w postaci specjalizo-wanych raportów w programie takim jak np. AWAR Centralny. Raporty ge-nerowane są w sposób automatycz-ny, nieangażujący i niezakłócający pracy dyspozytora w oddziale OSD.

PLANOWANIE – aplikacja, która umożliwia zarówno nadzór nad pla-nowaniem wyłączeń, jak i dostarcza narzędzie do planowania eksploata-cyjnego, planowania remontów oraz nowych inwestycji. Oferuje możli-wość agregacji pozyskanych infor-macji, wyszukiwania prac planowych w celu minimalizacji SAIDI, a także grupowanie koniecznych materiałów eksploatacyjnych i przekazywanie ze-stawień do systemów zakupowych.

DZIENNIK OPERACYJNY – prowa-dzenie ruchu w sieci elektroenerge-tycznej wymaga dokumentowania pracy dyspozytora w formie unie-możliwiającej jakiekolwiek zmiany

zapisów. Dzięki aplikacji wszystkie prace i czynności dyspozytora są za-pisywane automatycznie w dzienni-ku operacyjnym z minimalnym wkła-dem pracy, koniecznym do uzupeł-nienia brakujących informacji przez dyspozytora. Dzięki ścisłemu powią-zaniu z systemem WindEx większa część informacji, niezbędnych do udokumentowania wydania polece-nia, dostarczana jest automatycznie, a po uzupełnieniu brakujących ele-mentów przez dyspozytora, całość zapisywana jest w czytelnych formu-larzach. Dziennik operacyjny spełnia wszystkie wymagania stawiane tego typu aplikacjom, a dodatkowo umoż-liwia połączenie z aplikacją mobilną (działającą w trybie online) i przeka-zywanie poleceń brygadom pogoto-wia energetycznego. Uzupełnieniem aplikacji mobilnych są również aplika-cje mogące działać w trybie offline, które umożliwiają zbieranie danych z liczników, paszportyzację danych lub inne czynności niewpływające na stan sieci elektroenergetycznej.

Posiadane przez OSD informacje o sie-ci elektroenergetycznej (tzw. pasz-portyzacja) pozwalają na przedsta-wienie sieci w systemach GIS (na pod-kładach wektorowych, bitmapowych lub ortofotomapowych) w „układzie normalnym”, a także pokazanie sieci elektroenergetycznej na podkładach geograficznych w stanie rzeczywi-stym. Szczególnym przypadkiem te-go rozwiązania jest możliwość auto-matycznej generacji schematów sie-ci na podstawie danych z systemów majątkowych, co umożliwia jednora-zowe wprowadzanie (do AM) danych i późniejszą aktualizację spowodo-waną zmianami na sieci, co wpływa na aktualność schematu systemu SCADA, na którym pracują dyspozy-torzy kierujący ruchem sieci elektro-energetycznej. Jest to szczególnie istotne w przypadku sieci niskiego napięcia, w której zmiany zachodzą dynamicznie. Apator Elkomtech jako jedyny w Polsce może poszczycić się tego typu działającym produkcyjnie rozwiązaniem.

Prawidłowo przeprowadzona peł-na paszportyzacja sieci, a także da-ne o jej bieżącym stanie pozwalają na wykonywanie obliczeń inżynier-skich w trybie online. Przedstawiany system wyposażony będzie w moduł estymatora dla sieci WN, SN i nN, dzię-ki czemu będzie wykonywał oblicze-nia, ułatwiając w czasie rzeczywistym

podejmowanie decyzji dotyczących sterowania elementami sieci elektro-energetycznej. Moduł obliczeniowy jeszcze przed wykonaniem operacji sterowniczej dostarczy dyspozyto-rowi dane o jej skutkach, informując czy żadna linia lub transformator nie zostaną przeciążone, bądź czy dana operacja nie spowoduje niezasilenia odbiorców. Dzięki prowadzeniu ob-liczeń system będzie podpowiadał możliwości przełączenia, mające na celu optymalizację układu, aby mi-nimalizować koszty strat w sieci i na transformatorach.

W chwili obecnej firma Apator Elkomtech realizuje 3 projekty pilota-żowe, które mają pokazać możliwości systemu FDIR, takie jak automatyczne wykrycie zwarcia w sieci, jego wyizo-lowanie i przywrócenie zasilania dla pozostałej części odbiorców. Na efek-ty programów pilotażowych i ich rze-telną ocenę trzeba będzie poczekać ok. 10-12 miesięcy, jednak jesteśmy pewni, że spełnią wymagania na-szych Klientów.

Zaproponowany rozwój systemów niesie za sobą wymierne korzyści:

y spójny i zintegrowany system na każdym z poziomów zarządzania,

y ewolucyjne przejście, przy wykorzy-staniu już wdrożonych i działających u naszych Klientów systemów (doty-czy to również migracji danych z sys-temów firm trzecich),

y ochronę inwestycji dotychczas po-czynionych, ponieważ dane posia-dane przez OSD są migrowane do przedstawionego rozwiązania,

y możliwość ścisłego dostosowania systemu do potrzeb - dzięki modu-łowej budowie zapewniona jest ela-styczność w procesie wdrażania sys-temu u Klienta, dopasowując się tym samym do modelu biznesowego,

y na wszystkich szczeblach zarzą-dzania dostępna jest zintegrowana i kompletna informacja,

y w sposób automatyczny zapewnio-na jest obsługa taryfy jakościowej, zgodnie z rozporządzeniem URE, umożliwiając obniżenia wskaźników SAIDI, SAIFI i MAIFI.

nMarek Borkowski

Apator Elkomtech SA



Już co najmniej 25 lat temu Makita ugruntowała swoją pozycję na ryn-ku, a jej produkty zyskały zasłużo-

ne uznanie szerokiej rzeszy klientów na całym świecie. Kojarzone są z jakością, niezawodnością i zaawansowaniem technologicznym. Jednak elektrona-rzędzia nie były początkowo głównym przedmiotem zainteresowania firmy. Zanim osiągnęła swoją obecną pozy-cję ulegała wielu przekształceniom. Początek Makita Corporation ( ) przypada na pierw-szy dzień wiosny. 21 marca 1915 roku w Nagoi pan Mosaburo Makita i trzech pracowników założył „Makita Denki Se-isausa” (Makita Electric Machine Compa-ny). Firma początkowo zajmowała się na-prawą silników elektrycznych. Kolejnym krokiem było rozpoczęcie produkcji sil-ników elektrycznych przeznaczonych do różnych zastosowań. Zajmowała się też sprzedażą i naprawą sprzętu oświe-tleniowego i transformatorów. W okre-sie powojennym firma kieruje swoje zainteresowanie ku sektorowi narzędzi. W 1958 roku Makita wprowadza po raz pierwszy do obrotu w Japoni przenośny strug elektryczny. Rok później oficjalnie ogłasza przekształcenie się w producen-

ta elektronarzędzi i inicjuje eksport swo-ich strugów na rynek australijski. Niemal-że co roku powstają nowe przyczółki na świecie. Ekspansja Makity na rynkach świato-wych charakteryzuje kolejne dziesięcio-lecia jej działania. Najpierw w Europie: Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Wło-chy. Makita zdobywa Kanadę i Austra-lię. Posiada swoje przedstawicielstwa w większości krajów europejskich. Jest obecna w krajach Ameryki Południowej i oczywiście w Azji, w tym na najwięk-szych rynkach chińskim i indyjskim. Obecnie japoński koncern ma ponad 150 przedstawicielstw i ich liczba ro-śnie. Oprócz Japonii, wybudowała swo-je fabryki w Chinach, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Kanadzie, Stanach Zjedno-czonych, Brazylii i Rumunii.

20 lat Makita Sp. z o.o w PolsceW 1994 roku zostaje zarejestrowana Makita Sp. z o.o. w Polsce a w 1995 otwie-ra swoje przedstawicielstwo w Bielsku--Białej. Polska centrala koordynuje i roz-wija sprzedaż i promocję produktów. Współpracuje z rozwiniętą siecią punk-tów serwisowych, zapewniając dosta-wę części zamiennych i bezproblemo-we świadczenie napraw i przeglądów gwarancyjnych oraz pogwarancyjnych. Ponadto prowadzi szkolenia, z których korzystają serwisanci z całego kraju. W ramach akcji promocyjnych realizu-je i wspiera różnego rodzaju projek-ty, w tym też o charakterze lokalnym. Współpracuje ze szkołami, instytucjami publicznymi oraz uczelniami wyższymi w całym kraju.

n

100 lat z Makitą

W tym roku swoje stulecie obchodzi firma Makita, światowy lider w produkcji i sprzedaży elektronarzędzi, stacjonarnych maszyn do obróbki drewna, narzędzi pneumatycznych oraz narzędzi ogrodniczych. Japońska marka rozpoznawalna jest obecnie pod każdą szerokością geograficzną.


EKSPLOATACJA I REMONTY

Tradycyjna odzież zabezpiecza nas przed zimnem w sposób pasywny, a ciepło wytwarzane

przez człowieka jest akumulowane pod warstwą materiału. Wiadomo, że w takim systemie człowiek musi być w ciągłym ruchu, a warstwa odzieży na tyle gruba, by jak najdłużej prze-trzymać wytworzoną energię. No-wa odzież Milwaukee M12 to ubrania ochronne, które mają zabezpieczać przed zimnem, ale w sposób ak-tywny. 5 stref grzewczych poprzez grzałki w postaci cienkich przewo-dów w matach z włókna węglowego, które są wszyte w różnych częściach odzieży, zamieniają energię elektrycz-ną pochodzącą z akumulatora litowo--jonowego na ciepło, ogrzewające człowieka. Najważniejszą zaletą takie-go rozwiązania jest to, że osoba ubra-na w odzież Milwaukee może stać bez ruchu, a i tak nie zazna chłodu.Źródłem energii dla mat grzewczych umieszczonych w odzieży jest nowo-czesnych akumulator litowo-jonowy M12 o napięciu 12 V i pojemności 2,0 Ah To systemowe rozwiązanie, któ-re stosuje się w wielu innych maszy-nach bateryjnych Milwaukee. Prądu zgromadzonego w ogniwach REDLI-THIUM-ION wystarczy na ok. 6 godz. ciągłego grzania. Posiadając dwa

akumulatory, można w ciągu 8-go-dzinnego dnia pracy ani przez chwi-lę nie poczuć chłodu. Baterię instaluje się w specjalnym gnieździe, umiesz-cza w kieszeni i podpina do instalacji grzewczej kurtki. Na lewej piersi znaj-dziemy specjalny guzik, którym regu-lujemy poziom grzania. Do dyspozycji są trzy ustawienia mocy grzania– wy-sokie, średnie lub lekkie, a także pod-grzewanie kieszeni. W zależności od

wybranego programu przycisk zmie-nia kolor podświetlenia. W uchwycie na akumulator umieszczono port USB. Z baterii można więc zasilać telefon komórkowy lub odtwarzacz MP3 , któ-re można schować w specjalnie przy-gotowanej do tego kieszeni. Odzież Milwaukee M12 HJ jest uszyta z specjalistycznych materiałów, któ-re chronią przed wiatrem i wodą co zapewnia pasywną ochronę przed zimnem i dużą wytrzymałość mecha-niczną. Wszystkie modle mogą być prane w pralkach i suszone w suszar-kach. Nowoczesna odzież Milwaukee to znakomita ochrona przed zimnem także dla motocyklistów, wędkarzy czy myśliwych.Kurtka podgrzewana Milwaukee M12 HJ dostępna jest w trzech wariantach kolorystycznych i w aż pięciu rozmia-rach (od S do XXL). Do kurtki można dokupić dodatkowe akcesoria w po-staci adaptera do zasilania kurtki aku-mulatorem M18 (18 V) i ładowarkę sa-mochodową.Czerwona: M,X, XLCzarna: S, M,X, XLKamuflaż: M,X,XL,XXL

Więcej o nowoczesnej ochronie przez zimnem od Milwaukee na: http://milwaukeetool.pl

Aktywna ochrona przez zimnem od Milwaukee

Z myślą o chłodach, które już nastały i zapewne będą jeszcze większe Milwaukee, przygotowało nową odzież z aktywnym systemem grzewczym z pod szyldu M12. Nowe kurtki i kamizelki to nie tylko ochrona przed zimnem, ale także nowoczesne podejście do odzieży roboczej, poprzez swoją funkcjonalność, praktyczność a także estetykę.

Wchodząca w skład grupy TTI mar-ka Milwaukee, od 1924 koncentruje się na jednym celu: produkcji najlep-szych profesjonalnych elektronarzę-dzi heavy-duty i akcesoriów dla nich. Dzisiaj Milwaukee jest identyfikowa-na z profesjonalnymi narzędziami o najwyższej jakości, trwałości i nie-zawodności jaką tylko można kupić. Firma nieodmiennie ustanawia stan-dardy w branży kierując swoją ofertę do wszystkich użytkowników profe-sjonalnych narzędzi, których asorty-ment obejmuje ponad 500 elektro-narzędzi i przeszło 3.500 akcesoriów. Przez cały okres swojej działalności Milwaukee zawsze stawia na jakość, którą buduje z użyciem najnowo-cześniejszych technologii i zaawan-sowanych technik produkcyjnych.



http://milwaukeetool.pl

Kurtka podgrzewana M12 dane techniczne: y napięcie/pojemność baterii: 21V/1,5 Ah y 5 stref ciepła y 3 ustawienia ciepła + podgrzewanie kieszeni y materiał kurtki: Soft shell (95% Polyester / 5% Soandex) y rozmiary: S, M, L, XL, XXL, XXXL y ciężar: 1,2 kg y gwarancja: 3 lata



Do 8 godzin podgrzewania

Wiatro i wodoodporna

AktywnA ochronA

przed zimnem od milwAukee

www.milwaukeetool.pl

Dominujące do tej pory para-metry mocy wynosiły zaled-wie 790W. Urządzenie DV22V

oprócz bardzo wysokiej mocy wyróż-niają również wysokie parametry wier-cenia. Maksymalne średnice wiercenia na niskim biegu (małe obroty, wysoki moment obrotowy) wynoszą dla sta-li 16mm, dla materiałów betonowych 22mm, a dla drewna aż 40mm. Wier-tarka wyposażona jest w bardzo wy-sokiej klasy szybkomocujący uchwyt wiertarski. Podobnie jak w wielu nowo projekto-wanych elektronarzędziach Hitachi tak i w tym modelu zastosowano techno-logię AHB (Aluminium Housing Body), czyli obudowę przekładni z bardzo wytrzymałych i lekkich stopów alumi-nium. Dzięki takiej konstrukcji ciepło jest doskonale odprowadzane na ze-wnątrz, co zwiększa wytrzymałość ca-łego urządzenia o około 1,7 raza w po-równaniu do bardzo udanego i niezwy-

kle cenionego modelu DV20VB2 o mo-cy 790W. Ciekawostką w wiertarkach Hitachi jest zastosowany w DV22V nowy sys-tem mocowania szczotek oraz zmiany kierunku pracy maszyny, tak zwany rotacyjny system położenia szczotek. Dzięki takiemu rozwiązaniu szczotki zawsze są pozycjonowane optymalnie niezależnie czy używamy lewych czy prawych obrotów. Zapewnia to znacz-ne, bo aż dwukrotne wydłużenie ich żywotności. Hitachi projektując nowy model wier-tarki nie zapomniało również o zwięk-szeniu komfortu i bezpieczeństwa pra-cy. Na poprawę komfortu ma wpływ długa rękojeść boczna, której położe-nie możemy bez żadnych problemów dostosować dla użytkowników prawo jak i lewo ręcznych. Dodatkowo uchwyt boczny został wyłożony okładziną typu soft touch, co również poprawia kom-fort i jakość pracy urządzeniem.

Najważniejszym systemem chronią-cym użytkownika, jaki inżynierowie Hi-tachi dodali do nowego modelu DV22V jest sprzęgło bezpieczeństwa. Funkcja ta nie jest zbyt często spotykana w urządzeniach tej klasy. Ma ono na celu odłączenie układu napędzają-cego całą maszynę od jej wrzeciona w przypadku zaklinowania osprzętu w obrabianym materiale. Sprzęgło za-bezpiecza również sam silnik przed nadmiernym i nagłym obciążeniem.Dodatkowe cechy wyróżniające no-wy model maszyny to: płynna regu-lacja obrotów we włączniku, bardzo wygodne przełączniki trybu pracy (z udarem lub bez) i zmiany biegu z ni-skiego na wysoki.Urządzenie w zależności od specyfika-cji dostępne jest w walizce z tworzywa lub w tak zwanej walizce systemowej Hit-System Hitachi.

Hitachi n

Mocna wiertarka udarowa Hitachi DV22VHitachi Power Tools Polska w dobiegającym końca roku do bogatej gamy wiertarek z udarem mechanicznym dodało kolejne ciekawe urządzenie. Model, DV22V jest jedną z pierwszych wiertarek udarowych Hitachi z bardzo mocnym silnikiem o mocy znamionowej 1120W.



Radosnych i pogodnych

Świąt Bożego Narodzenia

oraz wielu sukcesów

w Nowym Roku 2016

życzy

Zespół Hitachi Power Tools Polska

Radosnych i pogodnych

Świąt Bożego Narodzenia

oraz wielu sukcesów

w Nowym Roku 2016

życzy

Zespół Hitachi Power Tools Polska

*1. Począwszy od września 2014 roku Wśród szlifierek kątowych klasy 2200W produkowanych przez wiodących producentów elektronarzędzi. (Ankietowani przez Hitachi Koki).*2. Od września 2014 roku Wśród szlifierek kątowych klasy 2000W/2200W produkowanych przez wiodących producentów elektronarzędzi (Ankietowani przez Hitachi Koki).*3. W porównaniu z poprzednimi modelami G18/23SS.

Szlifierki Hitachi 180mm/230mm G 18SW2/G 23SW2G 18ST/G 23ST

* Zdjęcie: G 23SW2 z opcjonalną tarczą.

niska waga

4,9kgdla G 18SW2

5,1kgdla G 23SW2

ogólnawytrzymałość

ok. 20% większa*3

dla G 18ST i G 23ST

Najniższa waga w klasie*1

oraz ogólna wytrzymałość*2

NOWOŚĆ

http://hitachi.pl/

GBH 36 V-LI Plus Professional z uchwytem stałym i GBH 36 VF--LI Plus Professional z wymien-

nym uchwytem wiertarskim to nowa generacja akumulatorowych młotów udarowo-obrotowych. W porównaniu do wcześniejszych modeli, nowe młoty odznaczają się wyższą mocą i dłuższym czasem pracy akumulatora. Wyposażo-ne są także w dodatkowe funkcje gwa-rantujące komfort pracy, m.in. funkcję tłumienia drgań. Ustanawiają tym sa-mym nowy standard w klasie napięcia 36 V. Jak pokazały testy przeprowadzo-ne przez niemiecką firmę SLG Prüf- und Zertifizierungs GmbH, obydwa akumu-latorowe młoty udarowo-obrotowe osiągają nie tylko wyraźnie lepsze wy-niki pod względem tempa pracy, ale są także szybsze od porównywalnych na-rzędzi sieciowych klasy 3 kg. Przy wier-ceniach porównawczych wykonanych koronką wiertniczą 68 mm w betonie

młot GBH 36 VF-LI Plus Professional osiągnął o około 35% szybsze tempo wiercenia (z wyłączoną funkcją udaru) od sieciowego odpowiednika.

Wszechstronność zastosowań – płytki, kamień, beton, drewno i metalNowe młoty ze sprawdzoną technolo-gią litowo-jonową mają szeroki zakres zastosowań. Szybko i precyzyjnie wy-wiercą małe otwory w płytkach i w mu-rze, poradzą sobie także z większymi robotami wymagającymi dłutowania. Podczas pracy koronkami wiertarski-mi o dużych średnicach do 82 mm, które stosuje się przy instalacji puszek rozdzielających, wysoka energia uda-ru gwarantuje znacznie szybsze tem-po wiercenia. W przypadku młota GBH 36 VF-LI Plus Professional z szyb-kozaciskowym uchwytem wiertarskim, użytkownicy mogą używać także wier-

teł z chwytem cylindrycznym do ob-róbki drewna i metalu.

Monterzy instalacji sanitarnych i grzew-czych, elektrycy i wszyscy profesjonaliści, których praca wymaga dużej mobilności z nowymi młotami udarowo-obrotowy-mi zaoszczędzą sporo czasu. Czas łado-wania tych narzędzi przy użyciu szyb-kiej ładowarki GAL 3680 CV Professional skraca się z 80 do 35 minut. Również pod względem komfortu obsługi nowe na-rzędzia mają wiele do zaoferowania, dzię-ki sprawdzonym rozwiązaniom Bosch. Na ich obudowie zamontowano ułatwiające pracę oświetlenie LED, a same młoty wy-posażono w zoptymalizowaną konstruk-cję – rękojeść znajduje się teraz w jednej linii z osią wiercenia, co zapewnia lepsze wyważenie i dużo bardziej komfortową pracę. Natomiast dzięki miękkiej okładzi-nie Softgrip młoty udarowo-obrotowe wygodnie leżą w dłoni.

Nowa generacja akumulatorowych młotów udarowo-obrotowych Bosch 36 VMoc, duże tempo wiercenia i pełna kontrola pracy dla profesjonalistów

Nowe młoty udarowo-obrotowe klasy 36 V wyróżniają się dużą mocą, długim czasem pracy i wyjątkową żywotnością. Innowacyjny system Bosch Electronic Precision Control zapewnia wysoki komfort i zwiększoną kontrolę pracy, a system Vibration Control redukuje poziom drgań o 25% w porównaniu do poprzednich modeli.



Większa wydajność – wysoka moc, długi czas pracy i długa żywotnośćNowe młoty udarowo-obrotowe 36 V są wyposażone w mocny mechanizm udarowy (3,2 J) i wytrzymały silnik. Oba elementy zapewniają wysoką wydajność wiercenia i dłutowania. Sil-nik młotów posiada cztery szczotki za-pewniające mu większą niezawodno-ścią z uwagi na mniejsze obciążenie poszczególnych szczotek. Silnik jest też lepiej chłodzony dzięki zoptymalizowa-nej geometrii szczelin wentylacyjnych. Te zmiany pozwoliły dwukrotnie wy-dłużyć żywotność narzędzi w porów-naniu do poprzednich modeli. Metale ziem rzadkich, wykorzystywane w ma-gnesach, zapewniają stałe pole magne-tyczne - silniki stają się wydajniejsze przy równocześnie bardziej kompakto-wej konstrukcji. Umożliwia to optyma-lizację relacji mocy do wagi i wielkości: młoty udarowo-obrotowe GBH 36 V--LI Plus Professional i GBH 36 VF-LI Plus Professional ważą, wraz z wydajnymi akumulatorami 4,0 Ah CoolPack, odpo-wiednio 4,5 i 4,6 kg.

Systemy Bosch Electronic – komfort i kontrola podczas pracyNowe młoty udarowo-obrotowe są wyposażone w systemy Electronic Ro-tation Control (ERC) i Electronic Preci-sion Control (EPC), które gwarantują wysoki komfort i pełną kontrolę pracy. W przypadku systemu ERC zintegrowa-ny czujnik wykrywa nagłe zablokowa-nie narzędzia w materiale – np. w wy-niku skrzywienia wiertła w metalu lub natrafienia na twardy obiekt w murze – i natychmiast wyłącza silnik. Dzięki temu nadgarstki użytkownika są lepiej chronione przed możliwymi urazami.

System EPC umożliwia natomiast pre-cyzyjną pracę w delikatnych materia-łach. Przy aktywnej funkcji EPC mak-symalna moc młota jest automatycz-nie ograniczana do 70%, a wzrost mo-cy jest mniej gwałtowny. Użytkownik może więc bezpiecznie wiercić także w miękkich materiałach, np. płytkach, i pracować w trybie udaru od samego początku, oszczędzając sobie dodatko-wych czynności. Funkcja zapobiega też ześlizgiwaniu się wiertła podczas na-wiercania materiału, co pozwala szyb-ko uzyskać precyzyjny rezultat pracy.

Oba modele młotów są wyposażone w skuteczny system tłumienia drgań – element tłumiący drgania oddziela ręko-jeść główną od silnika młota, redukując

w ten sposób obciążenie użytkownika drganiami o 25% w porównaniu do po-przedniego modelu.

W wyposażeniu standardowym znaj-duje się walizka L-BOXX, dwa akumula-tory 4,0 Ah oraz szybka ładowarka. Pod-

czas pracy można używać przystawki odsysającej GDE 16 Plus Professional, dostępnej w programie osprzętu sys-temowego.

Robert Bosch Sp. z o.o. nwww.bosch.pl

Dane techniczne

GBH 36 V-LI Plus Professional

(zastępuje GBH 36 V-LI Professional)

GBH 36 VF-LI Plus Professional

(zastępuje GBH 36 VF-LI Professional)

Napięcie/pojemność akumulatora 36 V/4,0 Ah 36 V/4,0 Ah

Prędkość obrotowa bez obciążenia 1.150 min-1 1.150 min-1

Energia pojedynczego udaru 3,2 J 3,2 J

Maks. średnica wiercenia w drewnie/metalu/betonie 30/13/28 mm 30/13/28 mm

Wartość emisji drgań 14,5 m/s2 14,5 m/s2

Szybkozaciskowy uchwyt wiertarski nie tak

Waga 4,5 kg 4,6 kg

Fot.

Bosc

hFo

t. Bo

sch



http://www.bosch.pl

Długie zimowe wieczory to ideal-ny czas na próbowanie swoich sił w majsterkowaniu i sprawiają-

cych wiele przyjemności pracach rze-mieślniczych. Jednak kompletowanie elektronarzędzi, każdego z własnym akumulatorem, wymaga większych nakładów finansowych. Dlatego BLAC-K+DECKER™ rozszerza serię elektrona-rzędzi bez baterii. Wystarczy jeden aku-mulator 18V by wszystkie włączyć. I za-oszczędzić.

Moc akumulatorówDo elektronarzędzi akumulatorowych potrzebne jest odpowiednie zasilanie. Rozwiązanie BLACK+DECKER™ to aku-mulatory 1,5 Ah i 2 Ah lub ładowarka z akumulatorem 1,5 Ah. Wszystkie urzą-dzenia z nowej serii posiadają system szybkiego wsuwanego mocowania akumulatora. Akumulator dostępny w zestawie z ładowarką wielonapięcio-wą w cenie 299 zł brutto. Sama łado-warka w cenie 129zł brutto.

Niech się stanie światłość!Długie jesienne wieczory w warsztacie rozświetli ogumowana latarka BLAC-K+DECKER™ BDCF18. Umożliwia pracę do 11 godzin na jednym naładowaniu, dając solidny strumień światła z 12 diod LED. Dostosowanie kąta oświetlenia

ułatwia obrotowa głowica i wyprofilo-wana rękojeść, która pozwala postawić latarkę na boku. Waży zaledwie 0,24 kg. Dostępna bez akumulatora i ładowarki w cenie 129 zł brutto.

Niezawodna pilarka szablowaDo cięcia materiałów drewnianych, metalowych czy tworzyw sztucznych świetnie nada się pilarka szablowa BDCR18N. Pracuje z prędkością do 3000 obr./min, a jej użycie ułatwia beznarzę-dziowa wymiana ostrza oraz kompak-towa, ogumowana obudowa. Idealnie sprawdzi się do prac na świeżym po-wietrzu. Dostępna z akumulatorem i ładowarką w cenie 549 zł lub osobno w cenie 329 zł brutto.

Wkręcaj, wwiercaj i zakręcaj!Wiertarko-wkrętarka BDCDD18N o 10 ustawieniach momentu obroto-wego, ważąca tylko 1 kg, ułatwia pra-cę w drewnie i metalu. To 1-biegowe urządzenie jest podstawą wielu domo-wych prac – skręcania i naprawy mebli, czy majsterkowania. Jeżeli jednak po-trzeba większej prędkość, wzmocnio-nej udarem, dobrym wyborem będzie BDCH188N. Potężna wiertarko-wkrę-tarka posiadająca 2 biegi i 11 ustawień prędkości obrotu poradzi sobie z cięż-szymi zadaniami. Jej moc pozwala na

wiercenie w drewnie, metalu i murach. Obydwa produkty można nabyć osob-no bez akumulatorów lub w zestawie (BDCDDIM18B) z akumulatorami 1,5 Ah i ładowarką. Dobrym uzupełnieniem tego zestawu jest zakrętarka udarowa BDCIM18N, dzięki której bez wysiłku można usunąć każdą starą śrubę czy wkręt. Wiertarko wkrętarka bez aku-mulatora i ładowarki dostępna w ce-nie 219 zł brutto, wiertarko-wkrętarka udarowa bez akumulatora i ładowarki dostępna w cenie 269 zł brutto. Zakrę-tarka udarowa dostępna w cenie 329 zł brutto bez akumulatora i ładowarki lub w zestawie z wiertarko-wkrętarką, 2 akumulatorami i ładowarką w cenie brutto 899 zł.

Niezawodna pilarka tarczowaPilarka tarczowa BDCCS18N BLACK+ DECKER™ waży zaledwie 2,5 kg i po-zwala na prostopadłe cięcie na głębo-kość do 43 mm i ukośne pod kątem 45° do 35 mm. Dwie antypoślizgowe ręko-jeści pozwalają na dokładną kontrolę cięcia, a specjalne rozwiązania wydmu-chujące pył czynią pracę czystą i precy-zyjną. Dostępna w cenie 599 zł brutto wraz z akumulatorem i ładowarką lub osobno w cenie 379 zł brutto.

Stanley Black & Decker n

Jeden akumulator by wszystkie włączyć

Nowa seria 6 urządzeń BLACK+DECKER™ bez akumulatora spełni marzenia o przyjemnym i tanim majsterkowaniu. Dostępne bez baterii wiertarko-wkrętarki z udarem lub bez, zakrętarka, pilarki szablowa i tarczowa, a także latarka pozwolą uzupełnić zbiór narzędzi i cieszyć się nowymi możliwościami majsterkowania. Wystarczy jeden akumulator by wszystkie włączyć.



Elektrycy wykorzystują w swojej pra-cy przede wszystkim narzędzia spe-cjalistyczne, dostosowane do pracy

przy instalacjach elektrycznych, ale cza-sami przydają im się także typowe narzę-dzia ogólnobudowlane. I chociaż monter częściej będzie miał do czynienia z ukła-daniem instalacji elektrycznej, oświe-tleniowej i alarmowej, a konserwator z utrzymaniem w stanie gotowości sys-temu i urządzeń technicznych, to ich na-rzędzia w dużej mierze będą takie same.

Narzędzia ogólnobudowlane dla elektrykówW każdej skrzyni narzędziowej młotek to podstawa, także w pracy z prądem. Dlatego firma STANLEY® stworzyła dla elektryków specjalny, lekki młotek o wadze 200 g (model 54-695), a także przecinak (model 18-330), który w połą-czeniu ze zwykłym młotkiem, np. 1 kg, stanowi idealny zestaw do kucia row-ków pod przewody. Oprócz nich, elek-trykom przydadzą się także: legendar-na miarka PowerLock® (33-218), zestaw kluczy płaskooczkowych z grzechotką (model 17-369), wiertarko-wkrętarka STANLEY® FATMAX® FMC620LB oraz samopoziomujący laser krzyżowy, np. Cubix, rzutujący poziome i pionowe li-nie z możliwością ustalenia spadku, po-mocny w równym ułożeniu kabli.

Testowane do pracy z prądem Większość prac wykonywanych przez elektryków wymaga jednak użycia

specjalistycznych narzędzi izolowa-nych. Marka STANLEY®, przestrzega-jąc wyśrubowanych norm europej-skich IEC 60900, DIN EN 60900 oraz VDE0680, stworzyła całą gamę pro-duktów testowanych pod napię-ciem zmiennym 10 000 V. Narzędzia te oznaczone są na opakowaniach podwójnym trójkątem oraz warto-ścią 1000 V. Wśród nich znajdują się bezpieczne wkrętaki do montowania gniazdek i rozdzielnic – najpowszech-niej używane narzędzia w pracy elek-tromonterów. STANLEY® oferuje cały zestaw (model 62-573) takich wkręta-ków: z grotem prostym, krzyżowym Phillips i Pozidriv oraz próbnikiem na-pięcia. Kolejne niezastąpione narzę-dzie to uniwersalne szczypce STAN-LEY® MAXSTEEL® VDE (model 84-000), które służą do bezpiecznego zaciska-nia, przytrzymywania i wyginania materiału. I pomimo, że można ich użyć także do zdejmowania izolacji, do tej czynności STANLEY® propo-nuje szczypce specjalne (model 84-010), które ułatwiają i przyspieszają łączenie przewodów elektrycznych zmniejszając jednocześnie ryzyko ich uszkodzenia. Oferta STANLEY® dla elektryków obejmuje także obcinaki do cięcia przewodów i drutów: diago-nalny (model 84-003) i czołowy (mo-del 84-016) oraz szczypce do specy-ficznych zastosowań – wydłużone proste (model 84-006) albo wygięte (model 84-008).

Wszystkie proponowane narzędzia zmieszczą się w pojemnej skrzynce na-rzędziowej STANLEY® 95-830 z przeno-śną tacą i wysuwaną szufladą. Sugerowane ceny detaliczne brutto:

y Młotek 200 g STANLEY® (model 54-695) – ok. 56 zł

y Przecinak STANLEY® (model 18-330) – ok. 46 zł

y Miara STANLEY® PowerLock® (model 33-218) – ok.38 zł

y Zestaw kluczy płaskooczkowych z grzechotką STANLEY® (model 17-369) – ok. 307 zł

y Wiertarko-wkrętarka STANLEY® FMC620LB – ok. 949 zł

y Laser krzyżowy STANLEY® Cubix (model STHT1-77340) – ok. 218 zł

y Zestaw wkrętaków STANLEY® z gro-tem prostym, Philips i Pozidriv oraz próbnikiem napięcia (model 62-573) – ok. 242 zł

y Szczypce STANLEY® MAXSTEEL® VDE uniwersalne (model 84-000) – ok. 55 zł

y Szczypce do zdejmowania izolacji STANLEY® (model 84-010) – ok. 58 zł

y Obcinak diagonalny STANLEY® (mo-del 84-003) – ok. 68 zł

y Obcinak czołowy STANLEY® (model 84-016) – ok. 65 zł

y Szczypce wydłużone proste STAN-LEY® (model 84-006) – ok. 55 zł

y Szczypce wygięte STANLEY® (model 84-008) – ok. 64 zł

y Skrzynia narzędziowa STANLEY® (model 95-830) – ok. 220 zł

n

Elektryka prąd nie tyka… ale lepiej mieć sprawdzone narzędziaW pracy z prądem bardzo ważne jest, aby używać narzędzi bezpiecznych. Właśnie takie oferuje marka STANLEY®, która przygotowała dla elektryków cały szereg wysokiej jakości wkrętaków i szczypiec testowanych pod napięciem 1000 V, a także narzędzi ogólnobudowlanych.



Nowa akumulatorowa pilarka do metalu Bosch umożliwia profe-sjonalistom szybkie cięcie metalu

bez iskrzenia, które zostało niemal całko-wicie wyeliminowane. A wszystko dzię-ki specjalnej tarczy pilarskiej do obróbki stali „Standard for Steel”. Dzięki niej cięcie staje się nie tylko bezpieczniejsze, ale też bardziej dokładne - iskrzenie, które prze-słania widok linii cięcia, jest w przypad-ku tego narzędzia znikome. Dodatko-wo, ograniczone ryzyko powstawania zadziorów i przebarwień powierzchni redukuje nakłady związane z dodatko-wą obróbką materiału.

Komfortowa praca i szybkie tempo cięciaPilarkę GKM 18 V-LI Professional charak-teryzuje zwarta konstrukcja i niska waga wynosząca zaledwie 2,7 kg, co gwaran-tuje komfortową pracę w warsztacie i na

budowie. Jej zalety docenią z pewnością wykonawcy konstrukcji stalowych, ślu-sarze i dekarze. Wydajny akumulator li-towo-jonowy 18 V o pojemności 4,0 Ah zapewnia szybkie tempo i długi czas pracy. Zastosowana w nim technologia CoolPack sprawia, że nawet przy inten-sywnej eksploatacji akumulator wyko-rzystuje pełną pojemność energii i nie przegrzewa się. W modelu GKM 18 V-LI Professional zoptymalizowano też chło-dzenie silnika wykorzystując do tego dwa wentylatory. Ponadto systemy EMP (Electronic Motor Protection) i ECP (Elec-tronic Cell Protection) dodatkowo chro-nią narzędzie i akumulator przed prze-ciążeniem, co także wpływa na jego ży-wotność. W wyposażeniu akumulatorowej pilarki do metalu znajduje się wskaźnik stanu naładowania akumulatora, oświetlenie LED i wizjer w podstawie, zapewniające

dobrą widoczność linii cięcia i wysoką precyzję pracy. Komfort pracy zapewnia płynna regulacja głębokości cięcia, ergo-nomiczna rękojeść i zaczep, przy pomo-cy którego użytkownik może zawiesić pi-larkę GKM 18 V-LI Professional np. na dra-binie, rusztowaniu lub ławie roboczej.

System Flexible Power: pełna kompatybilność z programem narzędzi 18 VAkumulator 18 V o pojemności 4,0 Ah gwarantuje kompatybilność ze wszystki-mi narzędziami akumulatorowymi i łado-warkami w obrębie tej samej klasy napię-cia dzięki systemowi Flexible Power Bosch. Program 18 V obejmuje aktualnie 40 urzą-dzeń i akumulatorów o pojemności 1,5 Ah, 2,0 Ah, 3,0 Ah, 4,0 Ah, 5,0 Ah i 6,0 Ah.

Robert Bosch Sp. z o.o. nwww.bosch.pl

Szybkie cięcie metalu bez iskierPrecyzyjne cięcie metalu z akumulatorową pilarką Bosch dla Profesjonalistów

Bosch wprowadza na rynek pilarkę do metalu GKM 18 V-LI Professional. Nowe narzędzie gwarantuje precyzyjne rezultaty cięcia redukując jednocześnie ryzyko powstawania zadziorów i przebarwień powierzchni. Rozwiązania zastosowane w modelu GKM 18 V-LI Professional zapewniają też bezpieczne środowisko pracy dzięki niemal całkowitemu braku iskrzenia. Dodatkowym atutem pilarki jest jej zwarta konstrukcja i niska waga zwiększająca komfort pracy.

Fot.

Bosc

h



http://www.bosch.pl

http://www.technokabel.com.pl

Wśród produktów prezentowa-nych podczas Targów ENER-GETICS znalazły się rozdzielni-

ce niskiego i średniego napięcia, stacje transformatorowe, obudowy, aparaty i urządzenia do budowy złącz pomiaro-wych i kablowo-rozdzielczych, zabez-pieczenia elektroenergetyczne, senso-ry, automatyka przemysłowa, aparatura sygnalizacyjna, łączeniowa i instalacyj-na, systemy oświetlenia, osprzęt uzio-mowy i wiele innych.

Część ekspozycyjna Targów zosta-ła wzbogacona kompleksowym pro-gramem seminariów i szkoleń kon-centrujących się na najważniejszych zagadnieniach branżowych. „Ustawa o odnawialnych źródłach energii”, Se-minarium Lubelskiego Klastra Ekoener-getycznego, szkolenie „Pomiary instala-cji fotowoltaicznych” oraz seminarium „Energetyka obywatelska” organizowa-ne przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich czy Panel Politechniki Lubel-

skiej to tylko niektóre pozycje progra-mu wydarzeń towarzyszących. Po raz pierwszy Targom towarzyszyło Forum Dystrybutorów Energii. Konferencja do-tycząca niezawodności dostaw energii elektrycznej zgromadziła ponad 150 uczestników, w tym przedstawicieli Operatorów Systemów Dystrybucyj-nych takich jak: ENEA Operator Sp. z o.o., RWE Stoen Operator Sp. z o.o., ENERGA--OPERATOR, TAURON Dystrybucja S.A., PGE Dystrybucja S.A. W związku z pla-

VIII edycja Targów Energetycznych ENERGETICS za nami!W dniach 17-19 listopada 2015 roku w Targach Lublin odbyła się już VIII edycja Targów Energetycznych ENERGETICS oraz V edycja Targów Technologii Szerokopasmowych INFOSTRADA. Podczas trzech dni targowych swoją ofertę zaprezentowało niemal 160 Wystawców z Polski i Europy (m.in. z Włoch, Niemiec czy Białorusi) reprezentujących sektor energetyczny i telekomunikacyjny. Targi odwiedziło ponad 4700 zwiedzających, wśród których znaleźli się m.in.: przedstawiciele zakładów energetycznych, hurtowni elektrycznych, działów energetycznych firm i zakładów przemysłowych, instalatorzy, inżynierowie czy elektrycy.


TARGI

nowanym na styczeń 2016 roku wdro-żeniem taryf jakościowych dyskuto-wano o założeniach nowego modelu oraz znaczeniu zmian w tym obszarze dla funkcjonowania Operatorów Syste-mów Dystrybucyjnych. Tradycyjnie już podczas Lubelskiej Gali Energetyki towarzyszącej Targom ENERGETICS zostały wręczone nagro-dy targowe. W kategorii „Produkt Ro-ku” Komisja Konkursowa przyznała aż

trzy wyróżnienia. Pierwsze wyróżnie-nie otrzymała firma STRUNOBET-MI-GACZ Sp. z o.o za serię słupów struno-betonowych dla linii WN 110kv. Dru-gie wyróżnienie Komisja Konkursowa przyznała firmie POLLIN Zakład Elek-troniczny Wojciech Polak za wielo-funkcyjny przekaźnik czasowy master. Trzecim wyróżnionym została firma APATOR S.A. za rozłącznik bezpieczni-kowy listwowy smart ARS pro. Głów-

ną Nagrodę Targową w kategorii „Pro-dukt Roku” Targów Energetycznych ENERGETICS 2015 otrzymała firma MIKRONIKA za rodzinę sterowników SO-52v21-AUT z funkcją sygnalizatora zwarć do nadzoru rozłączników i sta-cji napowietrznych. W kategorii „For-ma Promocji Targowej” nagrodzono firmę ELEKTROBUDOWA S.A. W tym samym czasie odbyły się rów-nież Targi Technologii Szerokopasmo-wych INFOSTRADA – forum spotkań in-westorów, wykonawców i innych pod-miotów zaangażowanych w realizację projektów teleinformatycznych. Serdecznie dziękujemy wszystkim Zwiedzającym, Wystawcom, Współ-wystawcom, Patronom Honorowym, Branżowym, Medialnym oraz Partne-rom za współorganizowanie Lubel-skich Targów Energetycznych ENERGE-TICS 2015.

Energetics n


TARGI

„Nasze kompetencje. Twoje korzyści.“ – pod tym hasłem Rittal prezentuje na targach SPS IPC Drives w Norym-berdze całkiem nowe spojrzenie na proces tworzenia wartości w pro-dukcji urządzeń sterowniczych i roz-dzielczych. Po raz pierwszy firma za-inscenizuje na stoisku targowym re-alny zakład produkcyjny. Na 1200 metrach kwadratowych powierzch-ni wystawienniczej będą pokazywa-ne i dyskutowane wyzwania stojące przed produkcją aparatury sterowni-czej i rozdzielczej oraz poszczególne etapy procesu na podstawie konkret-nych sytuacji z dnia codziennego: od inżynierii, przez zamawianie, dosta-wę i wyposażenie, aż po okablowa-nie oraz montaż końcowy.Produkcja urządzeń sterowniczych i rozdzielczych, podobnie jak budo-wa maszyn, jest pod znaczną presją kosztów i terminów. Optymalizacja poszczególnych branż, produktów i etapów procesu dochodzi dzisiaj do własnych granic. „Dalsza produktyw-ność jest możliwa tylko przez konse-kwentną standaryzację, optymaliza-cję całych łańcuchów tworzenia war-tości i zastosowanie nowoczesnych

koncepcji IT oraz inżynierii“, mówi Uwe Scharf, szef działu zarządzania produktami w Rittal. Przed tymi wy-zwaniami stoi Friedhelm Loh Group wraz z firmami Rittal, Eplan i Cideon. Wspólnie z naszymi partnerami, klien-tami oraz dostawcami ciągle poszu-kujemy rozwiązań dla optymalizacji łańcuchów tworzenia wartości w pro-dukcji urządzeń sterowniczych i roz-dzielczych. Goście targów będą mogli zapoznać się z poszczególnymi etapami łańcu-cha tworzenia wartości w budowie urządzeń sterowniczych i rozdziel-czych: od inżynierii przez technikę systemową aż po rozbudowę syste-mu wraz z automatyzacją produkcji. W centrum tego łańcucha, jako ele-ment łączący, znajduje się wirtualny prototyp szafy sterowniczej. Sposób, w jaki konstruktorzy mogą przyspieszyć procesy projektowania, zostanie przedstawiony przez Rittal i Eplan w sekcji „Engineering“ w po-staci inteligentnych narzędzi inżynier-skich. Wskazuje się na możliwości zwiększenia efektywności przez wy-korzystanie danych urządzeń z Eplan Data Portal, poprzez rozwiązania in-

żynierskie (jak Eplan Electric P8, Eplan Pro Panel, Rittal Therm, Rittal Power Engineering) oraz najnowsze narzę-dzia doboru produktów. W sekcji „Technika systemowa“ Rit-tal pozwala spojrzeć na realistycznie przedstawiony świat produkcji apara-tury sterowniczej i rozdzielczej, przed-stawiając rozwiązania zwiększające efektywność całego łańcucha tworze-nia wartości: od dostawy, wstępne-go montażu i obróbki mechanicznej, przez instalowanie i konfekcjonowa-nie złączy zaciskowych, aż po okablo-wanie, montaż i dostawę. Potencjalne oszczędności oraz istotne zalety syste-mu szaf szeregowych TS 8, jak pokrycie powierzchni, łączenie szeregowe, wy-równanie potencjałów i wprowadza-nie kabli, są objaśniane na konkretnych przykładach. W sekcji „Automatyka“ Rittal prezentu-je rozbudowane rozwiązania wsparcia produkcyjnego i automatyzacji warsz-tatu. Zakres rozwiązań rozciąga się od obróbki mechanicznej w centrach ob-róbczych i centrach obróbki laserowej w 3D aż po automatyczne konfekcjo-nowanie złączy zaciskowych oraz prze-wodów. Główną atrakcją produktową są no-we klimatyzatory Blue e+, które dzięki opatentowanej technologii hybrydo-wej pozwalają na oszczędności ener-gii do 75%. Poza tym Rittal po raz

Rittal na targach SPS IPC Drives 2015Stoisko targowe zmieni się w zakład produkcji urządzeń sterowniczych i rozdzielczch 4.0

„Dalsza produktywność jest możliwa tylko przez konsekwentną standaryzację, optymalizację całych łańcuchów two-rzenia wartości i zastosowanie nowocze-snych koncepcji IT oraz inżynierii“, mówi Uwe Scharf, szef działu zarządzania pro-duktami w Rittal.

„Nasze kompetencje. Twoje korzyści.“ – pod tym hasłem Rittal zaprezentuje na tar-gach SPS IPC Drives w Norymberdze całkiem nowe spojrzenie na proces tworzenia wartości w produkcji urządzeń sterowniczych i rozdzielczych.


TARGI

pierwszy prezentuje nową generację wentylatorów dachowych oraz no-we wymienniki ciepła powietrze/wo-da w wersji Hygienic-Design. Innymi nowościami są adaptery urządzenio-we 630A do systemu rozdziału mocy Ri4Power 185 mm oraz system inte-ligentnego monitoringu dla głównej rozdzielni niskiego napięcia.Goście, którzy poza realnym konstru-owaniem szaf sterowniczych dodat-kowo interesują się inżynierią, mogą uzyskać informacje od siostrzanych firm Eplan i Cideon w hali 6, stoisko 210. Obok licznych nowości w za-kresie CAE i mechatroniki, na przy-kładzie wirtualnej maszyny zostanie zaprezentowana standaryzacja oraz zapewnianie równoległości i spój-ności danych w procesie inżynierii. Szczegółowo pokazany będzie także montaż szaf sterowniczych na pod-stawie wirtualnego prototypu w 3D – jak na stoisku Rittal – ze szczegól-nym uwzględnieniem produkcji ma-szyn i urządzeń.

Rittal Sp. z o.o. n

Wspólnie z partnerami, klientami i dostawcami Rittal ciągle poszukuje rozwiązań dla optymalizacji łańcuchów tworzenia wartości w produkcji urządzeń sterowniczych i rozdzielczych.


TARGI

Oferujemy kompletny asortyment przekładników niskiego napięcia, w tym:n przekładniki prądowe do pomiarów i zabezpieczeń

n przekładniki prądowe z dzielonym rdzeniem

n przekładniki prądowe sumujące

n przekładniki prądowe nakładane na kabel średniego napięcia (do 24 kV)

n przekładniki prądowe pomiarowe napowietrzne – NOWOŚĆ!

n przekładniki napięciowe

PRODUCENT APARATÓW I APARATURY PRZEMYSŁOWO-ENERGETYCZNEJ

ZAKŁADY POLCONTACT WARSZAWA Sp. z o.o.ul. Goździków 26, 04-231 Warszawawww.polcontact-warszawa.pl

DZIAŁ SPRZEDAŻYtel./faks: 22 815 93 38 (39)[email protected]

DZIAŁ TECHNICZNYtel./faks: 22 815 67 [email protected]

Radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz pomyślności w Nowym Roku 2016

życzyPolcontact Warszawa

Duże nasycenie sieci elektro-energetycznej urządzeniami teleinformatycznymi wynika

przede wszystkim z nowych techno-logii pojawiających się w energetyce (energetyka rozproszona, odnawial-ne źródła energii, elektrownie wirtu-alne, smart grid i smart meetering) oraz zwiększonych wymagań od-biorców energii elektrycznej wobec jej dostawców (szczegółowa infor-macja o zużyciu energii elektrycznej i wpływ na jego wielkość i charakter, a co za tym idzie na wysokość rachun-ków za energię). Dodatkową zachętą do jeszcze większego wykorzystywa-nia systemów teleinformatycznych jest wprowadzenie nowego modelu regulacji jakościowej, według którego przychody OSD będą zależały m.in. od poziomu realizacji wskaźników poprawy efektywności.Wszystkie te uwarunkowania sprawia-ją, że należy się spodziewać jeszcze większej integracji systemów teleinfor-matycznych z siecią energetyczną. Na szczęście, jak jednoznacznie podkreśla-li prelegenci, zarówno przedstawiciele OSD, jak i reprezentanci dostawców

systemów/rozwiązań IT zdają sobie doskonale sprawę, przed jakimi zagro-żeniami i w jaki sposób należy chronić sieć energetyczną.Jednym z głównych tematów prze-wodnich konferencji był, planowany do wdrożenia przez OSD, Centralny System Wymiany Informacji (CSWI) na detalicznym rynku energii elektrycz-nej. Stan prac nad CSWI, oczekiwane założenia techniczne oraz planowany model jego wdrożenia zaprezentowali kierownik projektu Grażyna Hańderek oraz przedstawiciel zespołu ds. IT Ro-bert Grabowski.Podczas konferencji omawiano rów-nież wdrażanie rozwiązań AMI (Advan-ced Metering Infrastructure). Podkreśla-no potencjał AMI w zakresie ogranicza-nia poziomu strat energii oraz bieżące-go monitorowania obciążenia sieci. Ma-riusz Jurczyk zaprezentował wdrożenie AMI w TAURON Dystrybucja SA.W sesji pt.: „Rozwiązania IT w energe-tyce” Sławomir Noske oraz Mieczysław Wrocławski z ENERGA-OPERATOR SA przedstawili m.in. projekt UPGRID, czy-li wykorzystanie danych z systemu AMI do monitorowania sieci nn. – Projekty

innowacyjne realizujemy w celu poszu-kania elastyczności systemu dystrybucyj-nego również w partnerstwie z użytkow-nikami energii. Testujemy narzędzia, które podnoszą elastyczność systemu – podsu-mował Mieczysław Wrocławski.W konferencji udział wzięło 547 uczest-ników (w tym 200 reprezentujących energetykę zawodową) ze 167 firm i in-stytucji. W jej trakcie wygłoszono 39 re-feratów, przygotowano 25 stoisk pro-mocyjnych. Patronat honorowy nad SIwE‘15 objęli: Wiceprezes Rady Mini-strów, Minister Gospodarki Janusz Pie-chociński oraz Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Maciej Bando.

Już teraz zapraszamy Państwa do udziału w XV edycji Konferencji SIwE, która odbędzie się w dniach 29 listopa-da – 2 grudnia 2016 r.

Szczegółowe informacje znaleźć moż-na na stronie internetowej: siwe.ptpiree.pl.

Sebastian Brzozowski (PTPiREE) n

XIV Konferencja Systemy Informatyczne w Energetyce SIwE’15Zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej w dniach 24-27 listopada 2015 r. w Wiśle, XIV Konferencja „Systemy informatyczne w energetyce” (SIwE) była poświęcona bezpieczeństwu sieci energetycznej, szczególnie w kontekście ogromnego jej nasycenia systemami teleinformatycznymi narażonymi na zupełnie innego rodzaju zagrożenia niż sieć energetyczna.


KONFERENCJE I SEMINARIA

http://www.mikronika.pl

http://www.ude

Urządzenia Dla Energetyki nr 8/2015

Documents

Transcript of Urządzenia Dla Energetyki nr 8/2015