Urząd Statystyczny w Lublinie filena sesji w dniu 9 marca 1789 r. ... Pierwszy powszechny spis...

Urząd Statystyczny w Lublinie

Łukasz PoszepczyńskiLubelski Ośrodek Badań Regionalnych

109.03.2018 Lublin

Konferencja prasowaUrzędu Statystycznego w Lublinie

www.lublin.stat.gov.pl1

Podpisanie porozumienia o współpracy z Wydziałem Podstaw Techniki Politechniki Lubelskiej

100 lat Głównego Urzędu Statystycznego

Historia Lublina w liczbach

2

Podpisanie porozumienia o współpracy

www.lublin.stat.gov.pl

dr Krzysztof MarkowskiDyrektor Urzędu Statystycznego w Lublinie

dr hab. inż. Dorota Wójcicka-Migasiuk, prof. PLDziekan Wydziału Podstaw TechnikiPolitechniki Lubelskiej

09.03.2018 Lublin



109.03.2018 Lublin

100 latGłównego Urzędu Statystycznego

www.lublin.stat.gov.pl3

Elżbieta ŁośGłówny specjalistaw Lubelskim Ośrodku Badań Regionalnych

47



13 lipca 1918 r.

Reskrypt Rady Regencyjnej powołuje do życiaGłówny Urząd Statystyczny

5



ustawa o organizacji statystyki administracyjnej(Dz. U. Rz. P. Nr 85, poz. 464)

21 październik 1919 r.

67



Pierwszy dyrektor GUSProf. dr Jerzy Buzek8 listopada 1918 r. – 1 listopada 1929 r.

http://stat.gov.pl/portal-edukacyjny/historia-statystyki/statystycy-polscy/

https://stat.gov.pl/portal-edukacyjny/historia-statystyki/statystycy-polscy/

77



1789 rok

Pierwszy spis ludności na ziemiachpolskich został przeprowadzonyna podstawie przyjętej uchwałyprzez Sejm Czteroletni (1788–1792)na sesji w dniu 9 marca 1789 r.Inicjatorem uchwały był posełhr. Fryderyk J. Moszyński (1737–1818).

Następnie 22 czerwca 1789 r. przyjętoKonstytucję „Lustracya dymów ipodanie ludności”, uzasadniającejprzeprowadzenie spisu i formularz„Tabella ludności spisu 1789 r.”

87



9 marcaDzień Statystyki

Polskiej

Święto uchwalone2 grudnia 2008 r. na zebraniu KomitetuStatystyki i Ekonometrii PANna pamiątkę sesji Sejmu Czteroletniegoz 9 marca 1789 roku

97



Przyjęcie Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie

przeprowadzenia powszechnego spisu

ludności. Był to unikalny dokument prawny w zakresie statystyki,

przyjmujący określenia stosowane w spisie.

Dotyczyło to zarówno definicji podmiotów

spisywanych, organizacji spisu, obowiązków

spisowych, tajemnicy statystycznej, jak i informacji

o spisie i jego promocji.

9 czerwca 1921 r.

107



Pierwszy powszechny spis ludnościw odrodzonej Polsce został przeprowadzonyw 1921 r. wg stanu o północy 30 września na dzień 1 października 1921 roku.

Nie zakończyła się jeszcze wówczas masowa repatriacja ludności, trwały także wewnętrzne migracje w kraju. Nie było definitywnie ustalonych granic państwa polskiego i dlatego, np. część Wileńszczyzny i Górnego Śląska nie została objęta spisem.

Potrzeby państwa polskiego, przystępującego do odbudowy zintegrowanego organizmu społeczno-gospodarczego po 123-letniej niewoli, zdecydowały o tak szybkim przeprowadzeniu spisu.

Wyniki spisu ludności opublikowano w 29 tomach obejmujących łącznie 6 mln informacji. Większość publikacji ukazała się w okresie od 5 do 7 lat po spisie.

117



12





109.03.2018 Lublin

Historia Lublina w liczbach

www.lublin.stat.gov.pl13…

dr Andrzej JakubowskiStarszy specjalistaw Lubelskim Ośrodku Badań Regionalnych

14

Powierzchnia miasta


0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

1317

1330

1350

1370

1390

1410

1430

1450

1470

1490

1510

1530

1550

1570

1590

1610

1620

1640

1660

1680

1700

1720

1740

1760

1780

1800

1820

1840

1860

1880

1900

1916

1928

1949

1960

1980

2000

2017

Powierzchnia Lublina w latach 1317-2017 (w km2)*

• W momencie lokacji w 1317 r. Lublin zajmował powierzchnię 100 łanów „ziemi uprawnej

i nieuprawnej miary magdeburskiej”, tj. ok. 24,0 km2

• W 1673 r. Lublin osiągnął minimalną powierzchnię ok. 1,4 km2

• Obecnie powierzchnia Lublina wynosi 143,5 km2

* Dane dla lat 1317-1799 za D. Kociuba (2007)

15

Ludność


• W momencie lokacji w 1317 r. Lublin liczył ok. 1 tys. mieszkańców

• Spadek liczby ludności miasta zaobserwowano w II poł. XVII w., w trakcie Wielkiego Kryzysu

Ekonomicznego, II Wojny Światowej oraz od początku XXI w.

• Dn. 31 XII 2016 r. liczba ludności Lublina wynosiła 340,5 tys. osób

1,0 5,2 11,3

4,7 8,6

9,4 13,5 20,0

21,3 32

,8 52,1

57,2 66

,7 76,9

81,2

119,

2

112,

3

122,

0

137,

0

83,8

114,

0

116,

6

183,

4

238,

5

304,

4

351,

4

358,

9

349,

5

340,

5

0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

300,0

350,0

400,0

Liczba ludności Lublina w latach 1317-2016 (w tys.)*

* Dane dla lat 1317-1799 za D. Kociuba (2007)

16

Ludność


51,7 50,9

39,7 43,5 42,7 42,5 43,0 42,2 40,3

64,00,3

0,1 0,3 0,2

7,1 6,5 7,1

0,6

1,72,8 1,3 1,1

2,31,9 2,0

0,6

48,3 49,158,3

53,6 55,7 56,347,6 49,5 50,6

34,8

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1819 1830 1843 1850 1860 1866 1890 1900 1910 1931

Struktura ludności Lublina według wyznania w latach 1819-1931

katolicy prawosławni ewangelicy żydzi

17

Ludność według wyznania i narodowości w 1897 r.


Ludność według wyznania

Wyznanie Osób

prawosławni 5752

staroobrzędowcy 17

katolicy (obrządku ormiańskiego) 2

katolicy (obrządku rzymskiego) 19354

luteranie 890

reformaci 20

baptyści 10

wyznawcy innych wyznań chrześcijańskich 14

żydzi 24280

muzułmanie 43

buddyści i lamaici 3

Ludność według języka ojczystego

Język ojczysty Osób

polski 20231wielkoruski (rosyjski) 4890małoruski (ukraiński) 668białoruski 7czeski 40litewski 7żmudzki 4łotewski 28mołdawski 12francuski 28niemiecki 337szwedzki 12grecki 5cygański 6żydowski 23624estoński 411zyriański 1mordowski 14czeremiski 1czudski 2tatarski 30turecki 8kałmucki 3

18

Struktura ludności według stanu społecznego


1297

393

119

169

2281

3063

1843*

szlachta

księża, zakonnicy i zakonnice

kupcy i kramarze

fabrykanci i rzemieślnicy

mieszczanie

służący, wyrobnicy i inni

1982

434

140

670

2095

3529

1862*

3906128 114

33676

11748

1897

szlachta dziedziczna

księża, zakonnicy i zakonnice

kupcy z rodzinami

mieszczanie

chłopi

*Za T. Mencel (1961)

19

Ludność z umiejętnością czytania


46

54

1897

umiało czytać nie umiało czytać

67

33

1921

umiało czytać nie umiało czytać

20

Wybrane warsztaty rzemieślnicze w 1524 r.*


Zawód Liczba

Szewcy 22Piekarze 17Ślusarze 16Piwowarzy 14Kowale 13Krawcy 13Murarze 11Cieśle 10Rzeźnicy 9Rymarze 7Kuśnierze 7Bednarze 7Czapnicy 6Stolarze 6

Zawód Liczba

Garncarze 5Złotnicy 4Miecznicy 4Powroźnicy 4Tkacze 4Kołodzieje 4Stelmachy 4Siodlarze 3Konwisarze 3Postrzegacze sukna 1Szklarze 1Snycerze 1Aptekarze 1Malarze 1

*Za B. Nowak (1981-82)

21

Ważniejsze zakłady przemysłowe w Lublinie w 1873 i 1912 r.


Wyszczególnienie1873 1912

Liczba zakładów

Liczba pracowników

Liczba zakładów

Liczba pracowników

Ogółem 16 416 125 1888Destylarnie i gorzelnie 4 23 1 20Browary i słodownie 3 33 5 149Garbarnie - - 4 121Zakłady obuwnicze - - 20 83Cegielnie - - 2 16Zakłady produkcji mydła i świec 3 16 3 8Młyny parowe 1 9 1 40Tartaki parowe i wodne - - 1 18Zakłady wyrobu produktów żelaznych - - 5 20Zakłady mleczarskie - - 7 12Zakłady produkcji słodyczy - - 6 28Zakłady wyrobów tytoniowych 2 207 1 240Fabryka maszyn i narzędzi rolniczych 2 44 2 453Zakłady produkcji trumien - - 5 42Fabryki dywanów - - 4 27Gazownie - - 1 14Fabryki wag - - 2 383Zakłady produkcji ekwipaży i bryczek - - 5 43Zakłady produkcji gilz papierosowych - - 3 21Drożdżownie - - 1 27Stolarnie (zakłady produkcji mebli) - - 9 28Zakłady produkcji wód gazowanych i sodowych - - 13 14

22www.lublin.stat.gov.pl

Podmioty LiczbaKrawcy i magazyny ubiorów męskich 49

Fryzjerskie zakłady i salony damskie 30

Kolonialne towary i artykuły spożywcze 27

Krawieckie pracownie i magazyny ubiorów damskich 23

Galanteria 21

Obuwia magazyny i pracownie 21

Bławatne, bawełniane wyroby i bielizna 17

Drukarnie 17

Apteczne składy 15

Banki i instytucje finansowe 12

Biura buchalteryjno-korespondencyjne, próśb i porad prawnych 11

Czytelnie i biblioteki 11

Hotele 11

Fotograficzne zakłady 10

Księgarnie 9

Browary i składy piwa 7

Broni i przyborów myśliwskich sprzedaż i reperacja 6

Budowlane przedsiębiorstwa 6

Ekspedycyjno-przewozowe przedsiębiorstwa 6

Perfumeria i kosmetyka 6

Zakłady handlowe w Lublinie w 1928 r.

23

Pracujący


65,5

82,4 91

,8

112,

4

130,

7 145,

7

143,

6 158,

3

119,

9

109,

3

105,

6 120,

9

124,

3

126,

6

32,7 43

,2

43,3 52

,3 60,4 64

,3

59,3

56,3

37,5

30,8

21,9 24,2

22,3

22,632

,8 39,2 48

,5

60,1 70

,3

81,4 84,3

102,

0

82,4

78,5 83

,7

96,7 10

2,0

104,

0

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

1957 1962 1965 1970 1973 1978 1984 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2016

Pracujący w latach 1957-2016

pracujący ogółem w przemyśle i budownictwie w pozostałych działach/sekcjach

24

Gospodarka komunalna


0

100

200

300

400

500

600

700

800Długość infrastruktury sieciowej

sieć wodociągowa sieć kanalizacyjna sieć gazowa

• Powstały ok. 1506 r. wodociąg (rurociąg mistrza Jana) mierzył ok. 5 km długości (Teatr NN)

• Wodociąg Adolfa Weisblata z 1896 r. mierzył ok. 8,4 km (Teatr NN)

25

Zasoby mieszkaniowe


19493 24601 25364

4097550632

5729165571 68919

92516101744103376

113282120785

130585138465

147314149506

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

1921 1931 1950 1960 1966 1970 1973 1975 1984 1989 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2016

Mieszkania

22981751

13481644

38972192

1472

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500

2016201020001990197819701960

Mieszkania oddane do użytkowania

26

Mieszkania wyposażone w instalacje (w %)


37,2

53,6

76,6

98,6 99,0

0102030405060708090

100

1950 1960 1970 2005 2016

wodociąg

16,5

32,3

58,7

95,8 97,8

0102030405060708090

100

1950 1960 1970 2005 2016

ustęp spłukiwany

9,0

24,8

53,0

93,5 96,2

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

1950 1960 1970 2005 2016

łazienkę

1,6

15,7

46,5

89,1 91,1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1950 1960 1970 2005 2016

centralne ogrzewanie

27

Szkolnictwo wyższe


Rozwój szkół wyższych w Lublinie

28

Szkolnictwo wyższe


0,6

0,3

0,7

1,1 1,4 1,9 3,3 6,

3

5,7 7,1

12,6

20,4

30,6

31,7

26,9 30

,8

53,0

76,5

83,6

84,2

67,3

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0Liczba studentów (w tys.)

29

Szkolnictwo wyższe


0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000Liczba nauczycieli akademickich

samodzielni pracownicy nauki niesamodzielni pracownicy nauki

30

Kina


256

12701178

2702,4

2073,6

1701,7

1888,4

1325,9

469,5333,3275,2

779,2

1023,1

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

1925 1931 1936 1960 1965 1970 1973 1989 1995200020052010 2016

widzowie (w tys.)Rok Kina Miejsca

(w tys.)

1925 2 1,9

1931 9 4,5

1936 6 3,9

1960 11 4,7

1965 18 6,1

1970 14 5,4

1973 12 4,8

1989 9 3,5

1995 8 2,6

2000 9 2,6

2005 6 2,0

2010 5 2,6

2016 9 5,6


ul. Stanisława Leszczyńskiego 4820-068 Lublin

tel.: (81) 533 20 51e-mail: [email protected]

……

Urząd Statystyczny w Lublinie filena sesji w dniu 9 marca 1789 r. ... Pierwszy powszechny spis...

Documents

Transcript of Urząd Statystyczny w Lublinie filena sesji w dniu 9 marca 1789 r. ... Pierwszy powszechny spis...