Uprawa roślin energetycznych i wykorzystanie biomasy do

produkcji energii

Prof. dr hab. Bogdan Kościk

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu

Katedra Produkcji Roślinnej I Agrobiznesu

1. Aktywność społeczno-gospodarcza środowisk regionalnych i lokalnych

stopień uświadomienia samorządów w zakresie możliwości i korzyści płynących z szerokiego wykorzystania energetyki ze źródeł odnawialnych,

zainteresowanie samorządów realizacją projektów związanych z energetyką ze źródeł odnawialnych,

polityka władz lokalnych wspierająca tworzenie korzystnych warunków ekonomicznych, prawnych, finansowych i społecznych dla rozwoju przedsiębiorstw, w tym również związanych z produkcją „zielonej” energii.

2. Unormowania prawne i ekonomiczne na szczeblu unijnym i krajowym

CZYNNIKI DECYDUJĄCE O ROZWOJU ENERGETYKI ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH

Dokumenty programowe Unii EuropejskiejBiała Księga „Energia dla przyszłości – odnawialne źródła energii” z 1997 rokuZielona Księga „O bezpieczeństwie energetycznym” z 2000 rokuZielona Księga „Osiągając więcej zużywając mniej” z 2005 rokuZielona Księga „Europejska strategia na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii” z 2006 rokuDyrektywa 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspierania na rynku wewnętrznym produkcji energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnychDyrektywa 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnychKomunikat Komisji WE COM(2005) 628 Plan działania w sprawie biomasy z dnia 07.12. 2005r. Projekt dyrektywy Komisji Europejskiej i Rady COM(2008) 30 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych

Najnowszy projekt Komisji Europejskiej w zakresie produkcji energii ze źródeł odnawialnych

Projekt nowej dyrektywy

Dyrektywa zakłada:

- zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w ostatecznym zużyciu

energii dla całej Unii Europejskiej na poziomie 20%:

- dla poszczególnych krajów członkowskich cele te zostały

wyznaczone na różnym poziomie, tak aby osiągnąć wspólny cel dla

wszystkich krajów:

- w wysokość właśnie 20%

Każde państwo członkowskie dba o to:

- aby jego udział energii ze źródeł odnawialnych w ostatecznym zużyciu

energii w 2020 r. odpowiadał:

- co najmniej jego docelowemu całkowitemu udziałowi energii ze

źródeł odnawialnych w tym roku.

Polskie dokumenty programowe

Ustawa Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 roku (z późn. zm.)Rezolucja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych

Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej z 2000 roku Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 r. (z późn. zm.) w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach

Polityka energetyczna Polski do 2025 roku przyjęta w 2005 roku

Polityka klimatyczna Polski. Strategia redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020

Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013

Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015

Aspekty prawne rozwoju rynku biomasy na cele energetyczne

1. Producenci energii elektrycznej mają obowiązek sprzedaży energii ze źródeł odnawialnych w następującej ilości:

2007 – 5,1% 2008 – 7% 2009 – 8,7% 2010 do 2014 – 10,4%

2. Do roku 2014 producenci energii są zobligowani do współspalania biomasy innej niż leśna bądź pochodząca z przemysłu przetwarzającego produkty leśne w udziale 60% w łącznej współspalanej ilości biomasy. Udział ten ma rosnąć w następujący sposób:

2008 – 5% 2009 – 10% 2010 – 20% 2011 – 30% 2012 – 40% 2013 – 50% 2014 – 60%

Aspekty prawne rozwoju rynku biomasy na cele energetyczne c.d.

3. Narodowy Cel Wskaźnikowy – minimalny udział biokomponentów i

innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw

ciekłych zużywanych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie,

liczony według wartości opałowej. Aktualna wartość tego wskaźnika

wynosi:

2008 – 3,45% 2009 – 4,60% 2010 – 5,75% 2011 – 6,20% 2012 – 6,65% 2013 – 7,10%

Stan aktualny gospodarki żywnościowej

Sposoby wykorzystania surowców roślinnych na cele energetyczne

Produkty uboczne i odpady roślinne

Rośliny wieloletnie

 GazyfikacjaPiroliza

Fermen-tacja

 

GranulowanieSpalaniebezpośr.

 

Gaz Paliwo stałe

Rośliny o dużejzawartości

cukru, skrobi

Rośliny oleiste

Ługowanie, fermentacja

cukru

Tłoczenie, estryfikacja

Etanol, paliwo

Paliwo z oleju

roślinnego 

Ciepło, elektryczność, praca mechaniczna

Plantacje energetyczne

Zalety i wady roślin uprawianych na cele energetyczne

Gatunki wieloletnieZalety: -wysoka wartość energetyczna plonu-niższe koszty prowadzenia plantacjiWady: -wysokie koszty założenia i likwidacji plantacji

Gatunki jednoroczneZalety:-możliwość utrzymywania właściwego płodozmianu-łatwiejsze dostosowanie się do koniunktury rynkowejWady: -niższa wartość energetyczna plonu-wyższe koszty prowadzenia plantacji

Zestawienie plonów oraz wartości energetycznej wybranych gatunków roślin energetycznych

Roślina

Wilgoć całkowita

Plon suchej masy

Plon oraz wartość energetyczna plonu głównego

Plon oraz wartość energetyczna plonu dodatkowego

Skumulowane wartości energetyczne plonów z 1ha

% t. s.m. t/ha MJ/ kg

GJ/ ha

t/ha MJ/ kg

GJ/ ha

GJ/ ha

Ślazowiec pensylwański

14,3 16,28 19,00 14,4 273,6 273,6

Róża wielokwiatowa

47,0 10,34 19,50 18,7 193,3 193,3

Wierzba wiciowa*

41,6 23,07 39,50 9,3 367,4 367,4

Miskant cukrowy

16,3 13,39 16,00 13,6 217,6 217,6

Owies 15,5 2,81 3,33 15,5 51,6 3,0 13,9 41,7 93,3

Łubin wąskolistny

14,6 1,55 1,82 15,3 27,8 3,1 14,0 43,4 71,2 * zbiór z plantacji dwuletniej

Produkcja, uprawa i przetwórstwo biomasy

w województwie lubelskim

Pierwsi przetwórcy

biomasy

 Przetwórstwo biomasy na cele energetyczne

  Skup biomasy na cele energetyczne

Gorzelnie na lubelszczyźnie

Kotłownie wykorzystujące

słomę

  Kotłownie komunalne

  Kotłownie indywidualne

Strategie wykorzystania odnawialnych źródeł energii

w skali lokalnej

Gminy należące do Grzędy Sokalskiej

opracowanie strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w ramach inicjatywy wspólnotowej Leader +

oszacowanie potencjału biomasy na cele energetyczne

kotłownie na biomasę – „Bracia Mrozik” Łaszczów produkcja brykietu – SKR Łaszczów projekt budowy biogazowni

Gmina Sosnowica

opracowanie strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii

oszacowanie potencjału biomasy na cele energetyczne