Uniwersytety ludowe - pracowniaswot.pl · Gdynia – Gniewino, marzec 2017 Uniwersytety ludowe...

Gdynia – Gniewino, marzec 2017

Uniwersytety ludowe

Identyfikacja kluczowych obszarów problemowych, celów i działań na przykładzie KUL w Wieżycy

Wyciąg

Raport przygotowany przez Pracownię SWOT:

Piotr Pawliszcze

Mariusz Mówka

www.pracowniaswot.pl 2 | S t r o n a

Streszczenie Pracę nad gromadzeniem danych i ich analizą przeprowadzono w okresie 25 lutego do 15 marca 2017 r., w zespole roboczym złożonym z przedstawicieli Pracowni SWOT (Piotr Pawliszcze i Mariusz Mówka) przy wykorzystaniu wiedzy i doświadczenia ekspertów Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego w Wieżycy.

W raporcie wykorzystano informacje dot. grup docelowych przesłane mailowo przez członków Ogólnopolskiej Sieci Uniwersytetów Ludowych OSUL.

(…)

Zgromadzony materiał pozwolił na zdefiniowanie kluczowych obszarów problemowych UL, które były analizowane z perspektywy kluczowych grup docelowych wskazanych przez 4 UL-e oraz sformułowanie oczekiwanych zmian (struktura celów) i identyfikacji ewentualnych typów projektów.

Lista obszarów problemowych i lista zmian nie wyczerpuje całości zagadnienia. Może stanowić punkt wyjścia do dalszej pracy nad opisem pożądanych zmian społecznych oraz identyfikacją typów projektów prowadzących do osiągania tych zmian.

Jako autorzy raportu przedstawiliśmy kilkanaście propozycji projektów/programów opartych na wynikach badania. Przedstawiliśmy trzy sposoby(metody) pracy nad definiowaniem kolejnych propozycji.

Kluczowe obszary problemowe z perspektywy badanych grup docelowych

Niniejsza analiza została przeprowadzona przy uwzględnieniu perspektywy dwóch kluczowych grup docelowych, wskazanych przez placówki OSUL.

Poniższa hierarchia obszarów problemowych została ustalona na podstawie wysokości „wskaźnika istotności” obszaru, który został wyliczony na podstawie wyników wypełniania macierzy konfrontacji.

1. Rozpoznawalność wizerunku Uniwersytetów Ludowych wśród potencjalnych odbiorców działań edukacyjnych. 70,7%

2. Kwalifikacje zawodowe i ich walidacja w Uniwersytetach Ludowych. 62,0% 3. Kultura ludowa i jej miejsce w Uniwersytetach Ludowych. 53,8% 4. Rozwijanie kompetencji nauczycieli UL. 51,9% 5. Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz seniorów

(60+) na wsi. 47,3% 6. Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz młodych

(24-30) bezrobotnych dorosłych. 41,4% 7. Edukacja wykorzystująca nowe technologie – zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu. 41,0%

http://www.pracowniaswot.pl/

www.pracowniaswot.pl Strona | 3

Cele i niezbędne zmiany

W poniższych zestawieniach zawarte są propozycje struktury celów wynikających ze zdefiniowanych obszarów problemowych. Zostały one opracowane przez Pracownię SWOT na podstawie zgromadzonych wyników badania z użyciem SWOT i rachunku macierzy konfrontacji (więcej w rozdziale Metoda). Kolejność obszarów i ich numeracja jest oparta na wyliczonej wielkości wskaźnika istotności (%) Proces identyfikowania zmian (R.1.1 - …R.7.1 - …) pozostaje otwarty na propozycje wynikające z wiedzy i doświadczenia placówek OSUL.

Nazwa obszaru problemowego

Istotność potrzeby

Definicja obszaru problemowego

Definicja celu Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia

celu

I. Rozpoznawalność wizerunku Uniwersytetów Ludowych wśród potencjalnych odbiorców działań edukacyjnych.

70,7%

1. Uniwersytety Ludowe nie są rozpoznawane wśród potencjalnych odbiorców jako demokratycznie urządzone placówki edukacji dorosłych (Szkoły dla życia) oferujące kształcenie w przyjaznym, niekonkurencyjnym środowisku uczenia się, w których stosowana jest grundvigiańska metodyka pracy, oparta na inicjatywie i samopomocy uczestników.

C1. WZROST ROZPOZNAWALNOŚCI

UL JAKO DEMOKRATYCZNYCH

PLACÓWEK EDUKACJI DOROSŁYCH, W KTÓRYCH STOSOWANA JEST

GRUNDVIGIAŃSKA METODYKA

PRACY (SZKOŁY DLA ŻYCIA).

R.1.1. Opracowana i wdrażana strategia budowy marki Uniwersytetów Ludowych.

R.1.2. Lepsza komunikacja z potencjalnymi odbiorcami i społecznościami. Opracowany i wdrażany plan komunikacji na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

R.1.3. Zwiększenie zdolności OSUL do prowadzenia działań informacyjnych i promocyjnych, w tym wynikających ze strategii budowy marki.

R.1.4. Większa rozpoznawalność pojęcia „Uniwersytety Ludowe” i wartości „Szkoły dla życia” wśród adresatów działań edukacyjnych.

R.1.5. Zwiększone poczucie identyfikacji i solidarności środowisk związanych z UL

R.1.6. Ule są organizacjami zdolnymi być liderami/koordynatorami lokalnych sieci / partnerstw edukacji dorosłych

R.1.7.






Cel Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia

celu

II. Kwalifikacje zawodowe i ich walidacja w Uniwersytetach Ludowych

62,0%

2. Niedostateczna oferta Uniwersytetów Ludowych w zakresie prowadzenia kursów pozwalających zdobywać kwalifikacje zawodowe oraz w zakresie prowadzenia procedur związanych z walidacją* kompetencji zawodowych.

C2. WZROST ZDOLNOŚCI UL DO

PROWADZENIA KURSÓW

POZWALAJĄCYCH UCZESTNIKOM

ZDOBYWAĆ KWALIFIKACJE

ZAWODOWE ORAZ W ZAKRESIE

PROWADZENIA PROCEDUR

ZWIĄZANYCH Z WALIDACJĄ

KOMPETENCJI ZAWODOWYCH.

R.2.1. Ule oferują więcej kursów pozwalających uczestnikom zdobywać kwalifikacje zawodowe.

R.2.2. Ule (kadra) są wspierane w zakresie nabywania i rozwoju kompetencji umożliwiających opracowanie programów / procedur umożliwiających walidację kompetencji zawodowych.

R.2.3. Ule posiadają zasoby umożliwiające zatrudnienie dodatkowych nauczycieli

R.2.4. Ul rozwijają bazę materialną i zasoby umożliwiające zdobywanie kwalifikacji zawodowych przez słuchaczy.

R.2.5. Ule oferują przyzwoity standard w zakresie warunków w jakich prowadzone są zajęcia.

R.2.6.






Cel Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia

celu

III. Kultura ludowa i jej miejsce w Uniwersytetach Ludowych 53,8%

3. Uniwersytety Ludowe dysponują ograniczoną bazą materialną i zasobami, w tym niezbędnymi dla edukacji wykorzystującej tradycyjne formy rękodzieła i sztuki ludowej.

C3. ROZWÓJ BAZY MATERIALNEJ I

ZASOBÓW UL NIEZBĘDNYCH DO

ROZWIJANIA UMIEJĘTNOŚCI

ARTYSTYCZNYCH I ZAWODOWYCH

UCZESTNIKÓW ZWIĄZANYCH ZE

RĘKODZIEŁEM I SZTUKĄ LUDOWĄ.

R.3.1. ULe dysponują bazą i zasobami niezbędnymi do rozwijania umiejętności artystycznych i zawodowych uczestników związanych ze rękodziełem i sztuką ludową

R.3.2. ULe są wspierane w zakresie zakupu wyposażenia, materiałów, niezbędnych remontów itd.

R.3.3.

3.1. Uniwersytety Ludowe w ograniczonym stopniu wykorzystują i rozwijają metody pracy korzystające z idei i wartości kultury ludowej (języka regionalnego) oraz szacunku dla innych kultur dla budowania tożsamości lokalnych wspólnot.

C3.1. ROZWÓJ KOMPETENCJI

KADRY NAUCZYCIELSKIEJ UL W

ZAKRESIE WYKORZYSTYWANIA I

ROZWIJANIA METOD PRACY

KORZYSTAJĄCYCH Z IDEI I WARTOŚCI

KULTURY LUDOWEJ (W TYM JĘZYKA

REGIONALNEGO).

R.3.1.1. Nauczyciele UL doskonalą kompetencje umożliwiające korzystanie z idei i wartości kultury ludowej (języka regionalnego) oraz szacunku dla innych kultur podczas procesu edukacji.

R.3.1.2. Nowi nauczyciele UL nabywają kompetencje umożliwiające korzystanie z idei i wartości kultury ludowej (języka regionalnego) oraz szacunku dla innych kultur podczas procesu edukacji.

R.3.1.3. Ule i nauczyciele UL współpracują z lokalnymi i regionalnymi aktorami (w tym uczelniami) w obszarze edukacji i kultury.

R.3.1.4. Powstają i są doskonalone autorskie, innowacyjne programy i metody nauczania w UL.

R.3.1.5.






Cel Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia celu

IV. Rozwijanie kompetencji nauczycieli UL

51,9%

4. Brak wsparcia dla rozwijania kompetencji nauczycieli Uniwersytetów Ludowych, w tym kształcenia nowych nauczycieli w zakresie edukacji dorosłych, wykorzystującego zasoby ludzkie i bazę materialną UL.

C4. ROZWÓJ PROGRAMÓW NA

RZECZ KSZTAŁCENIA I

DOSKONALENIA KOMPETENCJI

NAUCZYCIELI UL.

R.4.1. Wzrasta liczba nauczycieli UL podnoszących swoje kompetencje.

R.4.2. Nauczyciele Ul korzystają z doświadczeń i wzorów skandynawskich, niemieckich i innych.

R.4.3. Realizowane są szkolenia dla nauczycieli UL we współpracy z wiodącymi ośrodkami edukacji dorosłych w kraju.

R.4.4. Rozwija się współpraca UL i OSUL z ośrodkami akademickimi.

R.4.5.



Definicja obszaru problemowego Cel Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia celu

V. Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz seniorów (60+) na wsi.

47,2%

5. Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu odpowiadają na rosnące potrzeby edukacyjne seniorów (60+) na wsi w zakresie edukacji w przyjaznym, niekonkurencyjnym środowisku uczenia się, szczególnie wobec zagrożeń związanych z wykluczeniem cyfrowym i zagrożeń dla jakości życia seniorów.

C5. ROZWÓJ ZDOLNOŚCI

ORGANIZACYJNEJ I

PROGRAMOWEJ UL W

ZAKRESIE EDUKACJI DLA

SENIORÓW (60+) NA WSI.

R.5.1. UL dysponują zasobami umożliwiającymi dotarcie z ofertą edukacyjną do lokalnych społeczności emerytów (mobilność).

R.5.2. Ule wspierają środowiskowe inicjatywy formalnych i nieformalnych grup seniorów w formie mikrograntów.

R.5.3. Nauczyciele UL dysponują kompetencjami i wyposażeniem umożliwiającym działania edukacyjne na rzecz cyfrowego włączenia seniorów.

R.5.4. Ule prowadzą działania edukacyjne nakierowane na aktywizację i poprawę jakości życia seniorów (60+) na wsi.



R.5.5.


Istotność potrzeby Definicja obszaru problemowego Cel

Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia celu

VI. Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz młodych (24-30) bezrobotnych dorosłych.

41,4%

6. Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu adresują swoje działania edukacyjne na rzecz rozwijania wśród młodych (24-30) bezrobotnych dorosłych postaw świadomego i aktywnego samorozwoju, opartych o wartości wolności, partnerstwa, inicjatywy, samopomocy oraz zrozumienia wartości działań na rzecz dobra wspólnego.

C6. ROZWÓJ ZDOLNOŚCI

ORGANIZACYJNEJ I

PROGRAMOWEJ UL W

ZAKRESIE EDUKACJI DLA

MŁODYCH BEZROBOTNYCH

DOROSŁYCH (24-30).

R.6.1. UL mają zasoby do prowadzenia dłuższych form edukacyjnych, umożliwiających kształtowanie postaw, wiedzy i umiejętności słuchaczy.

R.6.2. Zdobywaniu kwalifikacji zawodowych w UL towarzyszą działania związane z rozwojem kompetencji kluczowych.

R.6.3. Ule rozwijają i testują innowacyjne formy edukacji młodych bezrobotnych dorosłych.

R.6.4.



Definicja obszaru problemowego Cel Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia

celu

7. Edukacja wykorzystująca nowe technologie – zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu.

41,0%

7. Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu wykorzystują możliwości jakie niosą ze sobą nowe technologie/usługi społecznościowe/nowe media i towarzyszące im nowe formy kształcenia na odległość (blended learning, peer learning itp.) oraz nowe formy i kanały komunikowania się.

C7. WDRAŻANIE I

ROZWIJANIE ZDOLNOŚCI

ORGANIZACYJNEJ I

PROGRAMOWEJ UL DO

OFEROWANIA NOWYCH FORM

KSZTAŁCENIA NA ODLEGŁOŚĆ I

WYKORZYSTYWANIA W

KOMUNIKACJI NOWYCH

MEDIÓW.

R.7.1. Nauczyciele UL posiadają kompetencje i zasoby niezbędne do prowadzenia kształcenia na odległość.

R.7.2. UL są postrzegane jako placówki korzystające z nowych technologii i innowacyjnych form kształcenia na odległość.

R.7.3. Nauczyciele i pracownicy UL potrafią używać nowych form i kanałów komunikowania się.



R.7.4.


www.pracowniaswot.pl Strona | 9

Spis treści STRESZCZENIE .................................................................................................................................................. 2

KLUCZOWE OBSZARY PROBLEMOWE Z PERSPEKTYWY BADANYCH GRUP DOCELOWYCH ............................................................ 2 CELE I NIEZBĘDNE ZMIANY ......................................................................................................................................... 3

SPIS TREŚCI....................................................................................................................................................... 9

KONTEKST ...................................................................................................................................................... 10

METODA ........................................................................................................................................................ 10

METODA PRACOWNI SWOT ................................................................................................................................... 10 SWOT PLUS MACIERZE KONFRONTACJI ...................................................................................................................... 10 ANALIZA DANYCH ZASTANYCH .................................................................................................................................. 12 ETAPY PRACY NAD RAPORTEM .................................................................................................................................. 12

KLUCZOWE CZYNNIKI OTOCZENIA (SZANSE I ZAGROŻENIA) ........................................................................... 14

DEFINIOWANIE KLUCZOWYCH GRUP DOCELOWYCH ...................................................................................... 16

MŁODZI DOROŚLI (24-30) BEZROBOTNI – MACIERZE KONFRONTACJI. WARSZTATY STACJONARNE I ONLINE (VIA SKYPE). ................................................................................................................................................... 19

OBLICZENIA WARTOŚCI MACIERZY KONFRONTACJI ......................................................................................................... 20 WYNIKI MACIERZY KONFRONTACJI POTENCJAŁ => OTOCZENIE (P->O) ORAZ OTOCZENIE => POTENCJAŁ (O->P) ....................... 21 WYNIKI KONFRONTACJI – POLE SIŁ............................................................................................................................. 23

SENIORZY 60 PLUS - MACIERZE KONFRONTACJI. WARSZTATY STACJONARNE I ONLINE (VIA SKYPE). ............ 26

MACIERZE KONFRONTACJI POTENCJAŁ => OTOCZENIE ORAZ OTOCZENIE => POTENCJAŁ ........................................................ 28 WYNIKI KONFRONTACJI – POLE SIŁ............................................................................................................................. 30

DEFINIOWANIE OBSZARÓW PROBLEMOWYCH NA PODSTAWIE WYNIKÓW MACIERZY ................................. 32

OBSZARY PROBLEMOWE I ZMIANY NIEZBĘDNE DLA ICH ROZWIĄZANIA ........................................................ 39

DEFINIOWANIE POTENCJALNYCH PROJEKTÓW NA PODSTAWIE WYNIKÓW MACIERZY KONFRONTACJI. PROPOZYCJE PRACOWNI

SWOT. ............................................................................................................................................................... 45 DEFINIOWANIE POTENCJALNYCH PROJEKTÓW NA PODSTAWIE LOGIKI PROJEKTOWEJ. ........................................................... 49 DEFINIOWANIE POTENCJALNYCH PROJEKTÓW Z UŻYCIEM METODY PYTAŃ „DLACZEGO?” TECHNIKA „5 WHY?” ......................... 50



Kontekst Propozycja przeprowadzenia analizy i opracowania niniejszego raportu została przedstawiona członkom Ogólnopolskiej Sieci Uniwersytetów Ludowych (dalej OSUL) w dniu 24 lutego 2017 r.

Metoda Zgromadzony materiał pozwolił na zdefiniowanie kluczowych obszarów problemowych UL, które były analizowane z perspektywy kluczowych grup docelowych wskazanych przez 4 ULe oraz sformułowanie oczekiwanych zmian i identyfikacji ewentualnych typów projektów. Może stanowić punkt wyjścia do dalszej pracy nad opisem pożądanych zmian społecznych oraz identyfikacją typów projektów prowadzących do osiągania tych zmian.

Metoda Pracowni SWOT

W pracy posługiwaliśmy się autorską metodą analizy. Jest ona oparta na klasycznej metodzie analizy SWOT1, rozbudowaną o elementy rachunku macierzy oraz uzupełnioną innymi technikami analizy potencjału i otoczenia (w kolejnych fazach generowania i redukcji danych).

Analizę SWOT potencjału (siły i słabości) oraz otoczenia (szanse i zagrożenia) rozbudowano o etap konfrontacji silnych i słabych stron potencjału z szansami i zagrożeniami w otoczeniu. Konfrontację czynników potencjału i otoczenia przeprowadzono w oparciu o wykorzystanie macierzy blokowych, zgodnie z zaleceniami prof. Michała Kolupy2.

SWOT plus macierze konfrontacji

Rozbudowanie SWOT o elementy rachunku macierzy pozwoliło na zmianę charakteru wyników z jakościowych na wyniki ilościowe.

Praca z macierzami polegała na wypełnianiu przez macierzy3 konfrontacji. Uczestnicy szacowali wyniki konfrontacji czynników otoczenia i potencjał (O->P) oraz potencjału ni otoczenia (P->O) w skali od -2 do +2.

Sporządzono matryce konfrontacji O->P oraz P->O dla dwóch kluczowych grup docelowych (seniorzy i młodzi bezrobotni dorośli). Uczestnicy warsztatów wypełnili 4 takie matryce i podjęli łącznie 480 decyzji oceniając wartości liczbowe wyników konfrontacji.

1 W „typowym” zastosowaniu SWOT ma charakter narzędzia jakościowej analizy opartej o wiedzę i doświadczenie uczestników i ekspertów. Praca ze SWOT kończy się najczęściej na opracowaniu list czynników potencjału (wnętrza) i otoczenia organizacji mających (zdaniem uczestników) wpływ na sytuację badanej organizacji. Czasem zidentyfikowanym czynnikom nadaje się wskaźniki ważności, także opierając się na wiedzy i doświadczeniu uczestników. W końcowym etapie rozważane są tzw. podejścia strategiczne, to znaczy szacowanie w oparciu o wiedzę uczestników ważności wzajemnych odziaływań czynników potencjału i otoczenia. 2 M. Kolupa, J. Nowakowski, Wielokrotne macierze brzegowe i ich ekonometryczne zastosowania, Warszawa 1990 3 Za Wikipedią: „Macierz jest układ liczb, symboli lub wyrażeń zapisanych w postaci prostokątnej tablicy.(…)”. Słowa macierz, matryca, tablica oznaczają to samo. Najprostszym przykładem wykorzystania macierzy (matrycy) są szachy (pozycję każdej figury na szachownicy da się zidentyfikować dzięki kombinacji liter i cyfr).



Rysunek 1 Budowa macierzy konfrontacji i jej kluczowe elementy

Wprowadzenie liczbowego szacowania badanych czynników, pozwoliło na obiektywizację uzyskanych wyników. Zastosowanie, w tradycyjnej wersji, wyłącznie technik jakościowych, prowadziło do otrzymania rozwiązań bardzo subiektywnych. Zastosowanie techniki ilościowej konfrontacji czynników potencjału i otoczenia umożliwiło obiektywną ocenę poszczególnych silnych i słabych stron potencjału oraz szans i zagrożeń w otoczeniu.

Reasumując, w metodzie Pracowni SWOT łączymy dwa podejścia jakościowe i ilościowe:

• Podejście intuicyjne (jakościowe), odwołujące się do wiedzy o doświadczenia uczestników analizy SWOT (techniki jakościowe), w którym określamy siły i słabości potencjału organizacji oraz szanse i zagrożenia w otoczeniu;

• Analiza ilościowa, w której konfrontujemy siły i słabości potencjału z szansami i zagrożeniami w otoczeniu (macierze konfrontacji), co pozwala na liczbowe oszacowanie wyniku konfrontacji czynników potencjału i otoczenia.



Więcej informacji o samej metodzie na stronie Pracowni SWOT (www.pracowniaswot.pl).

Analiza danych zastanych

W procesie identyfikacji czynników otoczenia wykorzystano następujące prace:

• Warunki i jakość życia w woj. Pomorskim, Gdańsk 2016. Raport opracowany przez zespół badaczy pod kierunkiem prof. Cezarego Obracht-Prądzyńskiego.

• Kapitał społeczny wsi pomorskiej, Wieżyca 2013. Autorzy raportu: Wojciech Knieć, Wojciech Goszczyński, Cezary Obracht-Prądzyński.

Zdefiniowano 33 czynniki (procesy) zachodzące w szeroko pojętym otoczeniu UL. Kryterium wyboru było wskazanie przez autorów ogólnopolskiego charakteru danego czynnika. Lista kluczowych czynników otoczenia była przedmiotem analizy kadry KUL i podstawą do dalszych decyzji dotyczących wyboru najważniejszych czynników.

Etapy pracy nad raportem

Etap 1. Zdefiniowanie kluczowych dla UL grup docelowych za pomocą kwestionariusza mailowego. Analiza i redukcja grup docelowych.

Wybór dwóch kluczowych grup:

• Młodzi dorośli (24 -30 lat) bezrobotni.

• Seniorzy (60+).




Etap 2. Zdefiniowanie kluczowych czynników otoczenia (O) UL zostało przeprowadzone w oparciu o analizę dwóch raportów:

• Warunki i jakość życia w województwie pomorskim (2016)4 – czynniki o charakterze ogólnopolskim.

• Kapitał społeczny na wsi pomorskiej (2013)5 - czynniki o charakterze ogólnopolskim.

Etap 3. Zdefiniowanie kluczowych czynników potencjału (P) KUL przy zastosowaniu techniki kapitałów lokalnych.

Etap 4. Macierze konfrontacji.

Warsztaty stacjonarne i online (via Skype) – Młodzi dorośli (24-30) bezrobotni.

1. Redukcja czynników otoczenia (otoczenie – szanse i zagrożenia), 2. Definicja i redukcja czynników potencjału (wnętrze – siły i słabości), 3. Badanie konfrontacji otoczenia i potencjału/potencjału i otoczenia przy użyciu macierzy

konfrontacji, 4. Prezentacja wyników w formie pola sił.

Etap 4a. Warsztaty stacjonarne i online (via Skype) – Seniorzy (60+):

5. Redukcja czynników otoczenia (otoczenie – szanse i zagrożenia), 6. Definicja i redukcja czynników potencjału (wnętrze – siły i słabości), 7. Badanie konfrontacji otoczenia i potencjału/potencjału i otoczenia przy użyciu macierzy

konfrontacji, 8. Prezentacja wyników w formie pola sił.

Etap 5. Definiowanie obszarów problemowych na podstawie wyników macierzy.

• Identyfikacja przyczyn,

• Identyfikacja zmian/rezultatów

4Zespół kierowany przez prof. zw. dr hab. Cezarego Obracht-Prondzyńskiego. „(…) Raport został opracowany w całości jako analiza danych zastanych (ang. Desk Research). (…) Priorytetowe znaczenie dla niniejszego opracowania ma przedsięwzięcie empiryczne pn. „Diagnoza społeczna. Warunki i jakość życia Polaków”(…)” 5 Autorzy: W. Knieć, W. Goszczyński, C. Obracht-Prondzyński.



Etap 6. Identyfikacja działań.

• Definiowanie potencjalnych projektów/programów.

Kluczowe czynniki otoczenia (szanse i zagrożenia) Na wstępie zdefiniowano kluczowe czynniki otoczenia (O - szanse i zagrożenia). Punktem wyjścia była identyfikacja kluczowych czynników (procesów) zachodzących w otoczeniu UL,




Ekspertów KUL proszono wskazanie kluczowych czynników otoczenia w opracowanym kwestionariuszu. Możliwe było wskazanie własnych czynników nie wskazanych na liście, a uważanych za ważne z perspektywy nadanych grup docelowych.

Tabela 1 Kluczowe czynniki otoczenia - propozycja

Wyszczególnienie

1. Przemiany w tradycyjnym modelu rodziny. W tym przypadku rodziny mogą coraz częściej mieć charakter atomowy, a relacje w nich przybierają coraz częściej formę partnerską.

2. Zmniejszenie średniej liczby osób w gospodarstwach domowych

3. Spadek liczby ludności w Polsce aż o 11,8% do 2050 r.

4. Spadek odsetka ludności w wieku przedprodukcyjnym

5. Rosnące obciążenie ludności w wieku produkcyjnym ludnością w wieku nieprodukcyjnym



Wyszczególnienie

6. Rosnący poziom zatrudnienia obcokrajowców

7. Osoby przed 30 rokiem życia znacznie częściej rozważały możliwość ewentualnego wyjazdu za granicę w celu podjęcia pracy

8. Problem niskich dochodów dotyczy przede wszystkim mieszkańców wsi.

9. Rosną dysproporcje między metropoliami, a resztą obszarów w regionach.

10. Rozwarstwienie ekonomiczne na wsi ma silniejszy charakter, niż to między miastem a wsią. Widoczny, w szczególności w ostatnich latach, jest skokowy wzrost liczby wiejskich gospodarstw domowych o najwyższych dochodach, przy jednoczesnym nieznacznym wzroście liczby gospodarstw o dochodach najniższych.

11. Na przestrzeni minionych 15 lat dynamicznie zwiększyła się liczba osób z wykształceniem wyższym.

12. Ogólny poziom posługiwania się językami obcymi jest w Polsce niższy niż średnia dla krajów UE.

13. Niski poziom zainteresowania ofertą edukacji nieformalnej.

14. Bardzo zaniedbany jest w edukacji obszar rozwoju wychowawczego i trening kompetencji miękkich.

15. Poziom wykształcenia – następuje „rozchodzenie się światów” między metropolią a „interiorem” staje się coraz bardziej widoczne.

16. Rozwarstwienie w poziomie edukacji na niekorzyść mieszkańców wsi konsekwentnie utrzymywało się na przestrzeni całego badanego piętnastolecia.

17. Na tle innych państw Unii Europejskiej Polacy wypadają relatywnie słabo, jeśli chodzi o znajomość języków obcych

18. 32% (2015) Polaków uważa, że osoby obcego pochodzenia mają „zbyt wiele do powiedzenia w naszym kraju”.

19. Maleje poziom bezrobocia w całej populacji.

20. Prawie 9 na 10 Polaków odczuwa zmęczenie i rozdrażnienie, a ponad połowa ma stany depresyjne.

21. Polaków (Pomorzan także) nie satysfakcjonują działania w sferze publicznej. Nasila się natomiast sukcesywnie presja na realizację indywidualnych strategii życiowych.

22. Osłabienie funkcjonowania wspólnot lokalnych

23. Rośnie w szybkim tempie zakres praktyk niezinstytucjonalizowanych, nieformalnych dot. uczestnictwa w kulturze

24. Prymatu uczestnictwa w kulturze wśród osób młodych, pochodzących z dużych ośrodków miejskich.

25. Niski poziom obecności W świecie nowych mediów osób po 45 roku życia.

26. Słabnie poziom kompetencji cyfrowych Polaków

27. Wzrasta liczba osób korzystających z komputera (nowych mediów)

28. Przepaść między dwoma światami: młodymi „cyfrowymi tubylcami” i wykluczonymi albo samowykluczającymi się seniorami.



Wyszczególnienie

29. Wysoki odsetek Polaków przejawia obojętność względem przestrzegania norm Wspólnotowych.

30. Wysokiemu poziomowi zaufania do bliskich towarzyszy niski poziom zaufania Zgeneralizowanego (do obcych)

31. Niski jest poziom zaufania do władz lokalnych. Towarzyszy mu niski (choć rosnący) poziom zaangażowania obywatelskiego. Poczucie sprawstwa i przekonania o możliwości wpływu na życie lokalnej społeczności nie przekłada się na zwiększenie poziomu aktywności obywatelskiej.

32. Na wsi dominuje aktywność obywatelska niezinstytucjonalizowana.

33. Poczucie obowiązku za lokalną społeczność nie jest postrzegane jako sprawa priorytetowa. Poziom identyfikacji wspólnotowej jest niski, a przekonanie, że sprawy społeczne są ważne – mało istotne.

Źródło: Warunki i jakość życia w woj. Pomorskim (2016); Kapitał społeczny wsi pomorskiej (2013). W tabeli przedstawiono wybrane czynniki o charakterze ogólnopolskim.

Definiowanie kluczowych grup docelowych Identyfikację grup prowadzono w oparciu o kwestionariusz rozesłany mailowo do członków OSUL. Otrzymano odpowiedzi z 4 UL (Wieżyca, Radawnica, Wola Sękowa, Grzybów).

Pierwszym zadaniem dla UL było określenie poziomu uczestnictwa poszczególnych grup docelowych oraz ich znaczenia w działaniach danego UL w roku 2016. Oceniający mieli do rozdysponowania pulę 100 punktów. Oceniający mieli również możliwość wskazania dodatkowych, niewymienionych w kwestionariuszu grup, o ile występowała ich zdaniem taka potrzeba. W poniższej tabeli grupy zostały uporządkowane wg danych kolumny „Suma”. Na czerwono zaznaczono własne definicje grup docelowych zaproponowane przez uczestników badania.

Tabela 2 Do jakich grup odbiorców adresowane były działania Twojego UL w 2016 roku?

Grupy odbiorców Uczestnik 1 Uczestnik 2 Uczestnik 3 Uczestnik

4 Uczestnik 5 suma

Seniorzy (60 plus) 15 40 10 5 5 75

Nauczyciele 10 30 5 5 5 55

Uczniowie szkół podstawowych (i gimnazjów)

5 10 30 45

Młodzi dorośli 24 – 30 bezrobotne

25 10 5 40

Młodzi dorośli 24 - 30 15 20 35

Rolnicy 5 25 30

Dorośli 20-60 30 30

Dorośli bezrobotni 31-49 25 25

Młodzież 18-24 bezrobotna 8 10 5 23

Młodzież 18-24 15 5 20

Uczniowie szkół podstawowych z problemami w zachowaniu

20 20

Kobiety 40-60 20 20

Osoby niepełnosprawne 5 5 5 15



Grupy odbiorców Uczestnik 1 Uczestnik 2 Uczestnik 3 Uczestnik

4 Uczestnik 5 suma

Dorośli powyżej 30 r.ż. bezrobotni

12 12

Animatorzy społeczno – kulturalni

10 10

Mniejszości etniczne i narodowe

5 5 10

Dorośli 40-60 10 10

Dorośli 30-40 10 10

Kobiety 40-60 bezrobotne 10 10

Nauczyciele regionaliści 5 5

Zadanie drugie polegało na wskazaniu maksymalnie 3 grup spośród wskazanych w pierwszym zadaniu, które zdaniem UL najbardziej potrzebują wsparcia. Wyniki pokazuje tabela poniżej. Najczęściej wskazywane grupy docelowe to: młodzi bezrobotni (24-30) oraz seniorzy (60+). Wskazaniom UL przyporządkowano wartości liczbowe od 3pkt za wskazanie grupy na pierwszym miejscu do 1pkt za wskazanie grupy na miejscu trzecim.

Tabela 3 Wskaż 3 grupy odbiorców z tabeli powyżej, które dzisiaj najbardziej wymagają wsparcia przez ULe

Ważność w pkt.

Uczestnik 1 Uczestnik 2 Uczestnik 3 Uczestnik 4 Uczestnik 5

3 Młodzież + młodzi dorośli

Młodzież 18-24 bezrobotna

Dorośli 40-60 Młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych

Młodzież 18-24 bezrobotna

2 Nauczyciele Młodzi dorośli 24 – 30 bezrobotni

Seniorzy Kobiety 40-60 bezrobotne

Młodzi dorośli 24 – 30 bezrobotni

1 Seniorzy Seniorzy (60 plus) Uczniowie z problemami w zachowaniu

Kobiety 40 – 60 Seniorzy (60 plus)

Ostatnie zadanie polegało na wskazaniu przez Ule maksymalnie 3 grup docelowych spośród wskazanych w pierwszym zadaniu, które ich zdaniem będą wymagały wsparcia w najbliższej przyszłości. Wyniki pokazuje tabela poniżej. Najczęściej wskazywane grupy docelowe to: cudzoziemcy i emigranci, seniorzy (60+) i młodzi bezrobotni (24-30). Wskazaniom UL przyporządkowano wartości liczbowe od 3pkt za wskazanie grupy na pierwszym miejscu do 1pkt za wskazanie grupy na miejscu trzecim.

Tabela 4 Wskaż 3 grupy z tabeli w pkcie 1., które najbardziej będą wymagały wsparcia przez ULe w najbliższej przyszłości

Ważność w pkt.

Uczestnik 1 Uczestnik 2 Uczestnik 3 Uczestnik 4 Uczestnik 5

3 Cudzoziemcy, emigranci

Młodzież bezrobotna 18 -24

Młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych

Cudzoziemcy, emigranci

Cudzoziemcy, emigranci

2 Młodzi dorośli 24 – 30 bezrobotni

Dorośli 40-60 Kobiety 40-60 bezrobotne

Młodzi dorośli Młodzi dorośli 24 – 30 bezrobotni

1 Seniorzy (60 plus) Seniorzy (60 plus) Kobiety 40 – 60 Seniorzy (60 plus) Seniorzy (60 plus)



Wartości liczbowe z trzech powyższych zadań zostały użyte przez Pracownię SWOT do obliczenia wskaźnika ważności danej grupy docelowej. Wyniki zostały przedstawione w poniższej tabeli oraz wykresie.

Biorąc pod uwagę wyniki analizy ważności grup docelowych zdecydowano o wyborze dwóch grup: seniorów (60+) i młodych bezrobotnych dorosłych do dalszych analiz. W kolejnych etapach sytuacja UL (Wieżyca) była analizowana właśnie z perspektywy tych dwóch grup.

Tabela 5 Wyniki identyfikacji grup docelowych wg wskaźnika ważności

Grupy docelowe UL Wskaźnik ważności

Młodzi dorośli 24 – 30 bezrobotni 110

Seniorzy (60 plus) 84

Nauczyciele 32

Kobiety 40-60 bezrobotne 22

Kobiety 40-60 21

Osoby niepełnosprawne 15

Dorośli 30-40 10

Młodzież 18-24 bezrobotna 6

Cudzoziemcy, emigranci 6

Młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych 3

Młodzi dorośli 24 - 30 2

Dorośli 40-60 2



Młodzi dorośli (24-30) bezrobotni – macierze konfrontacji. Warsztaty stacjonarne i online (via Skype). Zdefiniowano 32 czynniki (procesy) zachodzące w szeroko pojętym otoczeniu UL. Kryterium wyboru było wskazanie przez autorów ogólnopolskiego charakteru danego czynnika.

Kadra KUL miała za zadanie przeanalizować i wybrać z listy 6 kluczowych ich zdaniem czynników, które zostaną użyte w macierzach konfrontacji.

Wyniki redukcji (wybór kadry KUL) pokazuje poniższa tabela.

Tabela 6 Kluczowe czynniki otoczenia

SZANSE – czynniki otoczenia O(+) ZAGROŻENIA – czynniki otoczenia O(-)

O1(+) Pozytywne zmiany na rynku pracy (spadek bezrobocia).

O7(-) Rosnący poziom zatrudnienia obcokrajowców.

O2(+) Młodzi dorośli są „cyfrowymi tubylcami” - te umiejętności są atrakcyjne dla pracodawców.

O8(-) Wygórowane oczekiwania dot. pracy (wynagrodzeń).

O3(+)

Młodzi dorośli chcą rozwijać swoje kompetencje, jeśli dostrzegają powód ku temu (co mi to da?).

O9(-)

Młodzież oddziela/separuje życie prywatne od zawodowego (nie ma przejścia między światami).

O4(+)

Młodzi dorośli/młodzież ma dostęp do technologii i narzędzi edukacji w Internecie. O10(-)

Młodzi dorośli/młodzież nie wie co chce robić w życiu (nie ma celów życiowych, zawodowych).

O5(+)

Młodych dorosłych ze wsi cechuje zwiększona mobilność (samochody i region. infrastruktura transportowa).

O11(-)

Młodzi dorośli/młodzież niechętnie podejmują pracę poza miejscem zamieszkania.

O6(+)

Pracodawcy są skłonni do przeszkolenia kandydatów do pracy (zainwestowania w pracownika).

O12(-) Młodzi dorośli mają ograniczony dostęp do przedszkoli/żłobków.

Następnie uczestnicy wskazali kluczowe czynniki wnętrza (siły i słabości). W celu identyfikacji posłużono się metodą kapitałów lokalnych. W kolejnym kroku uczestnicy dokonali wyboru najważniejszych ich zdaniem czynników.

Wyniki redukcji pokazuje poniższa tabela.

Tabela 7 Kluczowe czynniki wnętrza

SIŁY – czynniki potencjału P(+) SŁABOŚCI – czynniki potencjału P(-)

P1(+) Kompetentna kadra trenerska-nauczycielska KUL

P6(-) KUL nie prowadzi kursów potwierdzających kwalifikacje/certyfikacja.

P2(+) KUL ma pomysł na oświatę dorosłych wg koncepcji i metod Grundtviga.

P7(-) Ograniczona zdolność KUL do organizowania kształcenia przy użyciu nowoczesnych technologii.

P3(+) KUL posiada internat i kuchnię umożliwiające organizację długich form edukacyjnych.

P8(-) Nierozpoznawalny wśród potencjalnych odbiorców wizerunek specyfiki kształcenia w KUL.




P4(+) Kul ma doświadczenie w edukacji młodych dorosłych i młodzieży.

P9(-) KUL ma trudności z dotarciem z ofertą edukacyjną do młodych dorosłych.

P5(+) KUL wykorzystuje w edukacji elementy kultury i języka kaszubskiego oraz innych kultur.

P10(-)

Peryferyjna lokalizacja KUL (brak atrakcji dla młodych dorosłych uczestników, wolontariuszy w pobliżu KUL).

Obliczenia wartości macierzy konfrontacji

Oddziaływanie czynników potencjału na czynniki otoczenia oraz czynników otoczenia na czynniki potencjału wyliczamy jako synergię, rozumianą jako działanie czynników na siebie, których efekt jest większy niż suma ich oddzielnych działań.

Obliczenia wartości macierzy SWOT przeprowadzono w formie sesji planowania z udziałem ekspertów KUL. Ich udział w sesji planowania polegał na indywidualnym ocenianiu oddziaływania czynników potencjału na otoczenie i vice versa.

Do obliczeń wykorzystaliśmy system ocen w przedziale liczb całkowitych <-2,+2>.

• Synergia dodatnia: +2,+1 – sytuacja korzystna dla badanej organizacji

• Synergia ujemna: -2,-1 – sytuacja niekorzystna dla badanej organizacji

• „0” – sytuacja neutralna dla badanej organizacji

Synergię oddziaływań potencjału na otoczenie wyliczamy w macierzach konfrontacji.



Wyniki macierzy konfrontacji potencjał => otoczenie (P->O) oraz otoczenie => potencjał (O->P)

Tabela 8 Macierz konfrontacji potencjału z otoczeniem PO [arkusz nr 13 skoroszyt Excell - OSUL ANALIZA 16.03.2017 public.xlsx]

Konfrontacja potencjału

z otoczeniem

(P O)

SZANSE otoczenie O(+) ZAGROŻENIE otoczenie O(-) Rozkład

brzegowy potencjału

Rozkład z %

O1(+) O2(+) O3(+) O4(+) O5(+) O6(+) O7(-) O8(-) O9(-) O10(-) O11(-) O12(-)

SIŁ

Y –

pote

ncja

ł P(+

)

P1(+) 1,0 1,0 2,0 1,0 0,0 2,0 1,0 1,0 0,0 2,0 1,0 0,0 12,0 100,0%

P2(+) 1,0 -1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 0,0 -2,0 0,0 2,0 -1,0 -1,0 2,0 16,7%

P3(+) -1,0 0,0 1,0 -1,0 1,0 -1,0 -1,0 -1,0 0,0 2,0 -1,0 -1,0 -3,0 -25,0%

P4(+) -1,0 2,0 2,0 1,0 1,0 2,0 0,0 -1,0 0,0 1,0 -1,0 0,0 6,0 50,0%

P5(+) 0,0 0,0 2,0 1,0 1,0 0,0 1,0 0,0 0,0 1,0 0,0 0,0 6,0 50,0%

SŁABO

ŚCI

pote

ncja

ł P(-

) P6(-) -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -2,0 -1,0 0,0 0,0 -2,0 -1,0 0,0 -11,0 -91,7%

P7(-) -1,0 -2,0 0,0 -2,0 0,0 0,0 0,0 -1,0 0,0 0,0 -1,0 0,0 -7,0 -58,3%

P8(-) -1,0 0,0 -2,0 -1,0 -1,0 -2,0 0,0 -1,0 0,0 -2,0 -1,0 0,0 -11,0 -91,7%

P9(-) -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 0,0 -1,0 0,0 0,0 -2,0 -1,0 0,0 -9,0 -75,0%

P10(-) 0,0 -1,0 -1,0 0,0 1,0 0,0 0,0 -1,0 -1,0 -1,0 0,0 0,0 -4,0 -33,3%

Rozkła

d

brz

egow

y

oto

czenia

-4,0 -3,0 3,0 -2,0 2,0 0,0 -1,0 -6,0 -1,0 1,0 -6,0 -2,0 -19,0 Wynik

macierzy PO

W %

-66,7% -50,0% 50,0% -33,3% 33,3% 0,0% -16,7% -

100,0%

-16,7% 16,7% -

100,0% -33,3% 66,7%

Dobroć macierzy

PO



Tabela 9 Macierz konfrontacji otoczenia z potencjałem OP [arkusz nr 14 skoroszyt Excell - OSUL ANALIZA 16.03.2017 public.xlsx]

Konfrontacja potencjału z otoczeniem

(O P)

SIŁY –potencjał P(+) SŁABOŚCI potencjał P(-) Rozkład brzegowy potencjału

Rozkład z %

P1(+) P2(+) P3(+) P4(+) P5(+) P6(-) P7(-) P8(-) P9(-) P10(-)

SZAN

SE o

toczenie

O(+

)

O1(+) 2,0 0,0 0,0 1,0 0,0 -2,0 -1,0 0,0 -2,0 -1,0 -3,0 -33,3%

O2(+) 1,0 1,0 0,0 2,0 1,0 -1,0 -2,0 -1,0 -2,0 -1,0 -2,0 -22,2%

O3(+) 1,0 1,0 1,0 2,0 1,0 -2,0 -1,0 -2,0 -2,0 -2,0 -3,0 -33,3%

O4(+) 1,0 1,0 1,0 1,0 0,0 -1,0 -2,0 -1,0 -2,0 -1,0 -3,0 -33,3%

O5(+) 1,0 1,0 1,0 2,0 0,0 -1,0 -1,0 -2,0 -2,0 -1,0 -2,0 -22,2%

O6(+) 2,0 1,0 1,0 1,0 1,0 -2,0 -1,0 -2,0 -1,0 -1,0 -1,0 -11,1%

ZAG

RO

ŻEN

IE o

toczenie

O(-

) O7(-) 0,0 0,0 0,0 1,0 1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -2,0 -1,0 -4,0 -44,4%

O8(-) -1,0 -1,0 -1,0 1,0 0,0 -1,0 -1,0 -1,0 -2,0 -2,0 -9,0 -100,0%

O9(-) 0,0 -1,0 -1,0 0,0 0,0 -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -7,0 -77,8%

O10(-) 0,0 2,0 1,0 2,0 1,0 -2,0 -1,0 -2,0 -1,0 0,0 0,0 0,0%

O11(-) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 -1,0 0,0 0,0 0,0 0,0 -1,0 -11,1%

O12(-) 0,0 0,0 -2,0 0,0 0,0 0,0 -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -6,0 -66,7%

Rozkła

d

brz

egow

y

oto

czenia

7,0 5,0 1,0 13,0 5,0 -15,0 -13,0 -14,0 -18,0 -12,0 -41,0 Wynik

macierzy PO

W %

41,2% 29,4% 5,9% 76,5% 29,4% -88,2% -76,5% -82,4% -

100,0% -70,6% 75%

Dobroć macierzy

PO



Wyniki konfrontacji – pole sił

W kolejnym kroku wyniki konfrontacji posłużyły do wyliczenia bezwzględnych wartości oddziaływania każdego czynnika, nazywanego „Wskaźnikiem F6”.

W tabelach poniżej przedstawiono wyliczenie wielkości wskaźnika F dla wszystkich czynników SWOT (siły, słabości, szanse, zagrożenia) wskaźniki F w formie procentowej.

Tabela 10 Wyniki konfrontacji dla czynników potencjału (siły i słabości)

Oznaczenie czynników

CZYNNIKI POTENCJAŁU Wskaźnik F [%]

P4(+) Kul ma doświadczenie w edukacji młodych dorosłych i młodzieży.

70,6%

P1(+) Kompetentna kadra trenerska-nauczycielska KUL 68,0%

P5(+) KUL wykorzystuje w edukacji elementy kultury i języka kaszubskiego oraz innych kultur.

39,8%


26,1%


-6,5%

P10(-) Peryferyjna lokalizacja KUL (brak atrakcji dla młodych dorosłych uczestników, wolontariuszy w pobliżu KUL).

-59,8%

P7(-) Ograniczona zdolność KUL do organizowania kształcenia przy użyciu nowoczesnych technologii.

-73,9%

P8(-) Nierozpoznawalny wśród potencjalnych odbiorców wizerunek specyfiki kształcenia w KUL.

-91,5%

P6(-) KUL nie prowadzi kursów potwierdzających kwalifikacje/certyfikacja.

-95,3%

P9(-) KUL ma trudności z dotarciem z ofertą edukacyjną do młodych dorosłych.

-100,0%

Tabela 11 Wyniki konfrontacji dla czynników otoczenia (szanse i zagrożenia)


CZYNNIKI OTOCZENIA Wskaźnik F [%]

O14(-) Młodzi dorośli/młodzież nie wie co chce robić w życiu (nie ma celów życiowych, zawodowych).

6,1%

O5(+) Młodych dorosłych ze wsi cechuje zwiększona mobilność (samochody i region. infrastruktura transportowa).

-1,5%

O3(+) Młodzi dorośli chcą rozwijać swoje kompetencje, jeśli dostrzegają powód ku temu (co mi to da?).

-2,4%

O6(+) Pracodawcy są skłonni do przeszkolenia kandydatów do pracy (zainwestowania w pracownika).

-7,1%

6 Wskaźnik F obrazujący siłę poszczególnych czynników jest obliczany na podstawie formuły uwzględniającej wartości rozkładów brzegowych obu macierzy, wskaźnika dobroci macierzy oraz wartości łącznej macierzy.





O2(+) Młodzi dorośli są „cyfrowymi tubylcami” - te umiejętności są atrakcyjne dla pracodawców.

-32,5%

O4(+) Młodzi dorośli/młodzież ma dostęp do technologii i narzędzi edukacji w Internecie.

-33,3%

O7(-) Rosnący poziom zatrudnienia obcokrajowców. -34,0%

O11(-) Młodzi dorośli/młodzież niechętnie podejmują pracę poza miejscem zamieszkania.

-44,2%

O1(+) Pozytywne zmiany na rynku pracy (spadek bezrobocia). -45,7%

O12(-) Młodzi dorośli mają ograniczony dostęp do przedszkoli/żłobków.

-54,3%

O9(-) Młodzież oddziela/separuje życie prywatne od zawodowego (nie ma przejścia między światami).

-55,0%

O8(-) Wygórowane oczekiwania dot. pracy (wynagrodzeń). -100,0%

Komentarz do wyników konfrontacji.

Zastosowanie metody badania konfrontacji czynników potencjału i otoczenia pozwala zweryfikować prawdziwą ich „siłę”. Na przykład „posiadanie zaplecza internatowego” zdefiniowane na podstawie intuicji uczestników jako siła KUL, faktycznie okazuje się niewielkim, ale jednak problemem.

Jeszcze wyraźniej widać to w przypadku czynników otoczenia. Pięć czynników zidentyfikowane jako szanse skonfrontowane z potencjałem okazują się tak naprawdę zagrożeniem dla KUL. Widać to szczególnie w przypadku czynnika „Młodzi dorośli/młodzież ma dostęp do technologii i narzędzi edukacji w Internecie.”. Z drugiej strony zagrożenie „Młodzi dorośli/młodzież nie wie co chce robić w życiu (nie ma celów życiowych, zawodowych).” Okazuje się w niewielkim stopniu nawet sprzyjać KUL.

Poniżej przedstawiono graficzną prezentację czynników w formie wektorowego pola sił wyrażonych procentową wartością wskaźnika F wyliczoną dla każdego z czynników z osobna.



Tabela 12 Wektorowe pole sił pokazujące czynniki hamujące (lewa strona) i sprzyjające (prawa strona) KUL



Seniorzy 60 plus - macierze konfrontacji. Warsztaty stacjonarne i online (via Skype). Na wstępie zdefiniowano kluczowe czynniki otoczenia (szanse i zagrożenia), które zostaną użyte w macierzach konfrontacji.




Zdefiniowano 33 czynniki (procesy) zachodzące w szeroko pojętym otoczeniu UL. Kryterium wyboru było wskazanie przez autorów ogólnopolskiego charakteru danego czynnika.

Kadra KUL miała za zadanie przeanalizować i wybrać z listy kluczowe ich zdaniem czynniki, które zostaną następnie użyte w macierzach konfrontacji.


Tabela 13 Kluczowe czynniki otoczenia

SZANSE – czynniki otoczenia O(+) ZAGROŻENIA – czynniki otoczenia O(-)

O1(+)

Seniorzy są zmotywowani do aktywności we wspólnocie (mimo niskiego wykształcenia) O6(-)

Seniorzy odczuwają zmęczenie i rozdrażnienie, a część ma stany depresyjne.

O2(+)

Seniorzy dysponują własnymi dochodami i dysponują wolnym czasem.

O7(-)

Seniorzy z wyższym wykształcenie izolują się od swojego otoczenia, zamykają się w enklawach np. emerytowani nauczyciele

O3(+)

Seniorzy częściej myślą o dobru wspólnym niż inne grupy O8(-)

Seniorzy nie dysponują własnymi samochodami - mają ograniczoną mobilność

O4(+)

Przyjezdni (osiedlający się na wsi) seniorzy dysponują społecznymi zasobami.

O9(-)

Zwiększa się przepaść między młodymi „cyfrowymi tubylcami”, a wykluczonymi albo samo wykluczającymi się seniorami.

O5(+)

Seniorzy chcą rozwijać swoje kompetencje.

O10(-)

Niechęć seniorów przed sformalizowanymi formami edukacyjnymi (złe doświadczenia z przeszłości).

O11(-) Nikt nie kształci nauczycieli przygotowanych do pracy z dorosłymi.

Następnie uczestnicy wskazali kluczowe czynniki wnętrza (siły i słabości). W celu identyfikacji posłużono się metodą kapitałów lokalnych. W kolejnym kroku uczestnicy dokonali wyboru najważniejszych ich zdaniem czynników.




Tabela 14 Kluczowe czynniki wnętrza


P1(+) Kadra trenerska-nauczycielska (kompetentna)

P6(-) Brak dedykowanych środków finansowych (w formie dotacji podmiotowej) na działalność KUL

P2(+)

Dobre relacje KUL z lokalnymi aktorami społecznymi P7(-)

Brak dedykowanych środków finansowych (w formie dotacji przedmiotowej) na programy realizowane przez KUL

P3(+) Odpowiednie warunki lokalowe i sprzętowe w KUL i możliwość dostępu do lokalnej infrastruktury społecznej (szkoły, świetlice).

P8(-) Ograniczona zdolność KUL do organizowania kształcenia przy użyciu nowoczesnych technologii

P4(+) KUL ma pomysł na oświatę dorosłych wg koncepcji i metod Grundtviga. P9(-)

Brak zaplecza materialnego do organizowania zajęć z zakresu rękodzieła (pracownie artystyczno-rękodzielnicze).

P5(+) KUL posiada internat i kuchnię umożliwiające organizację długich form edukacyjnych. P10(-)

Nierozpoznawalny wśród potencjalnych odbiorców wizerunek specyfiki kształcenia w KUL

Sposób obliczenia macierzy konfrontacji czynników potencjału na czynniki wnętrza oraz czynników wnętrza na czynniki otoczenia został przeprowadzony w ten sam sposób, jak w przypadku młodych bezrobotnych dorosłych.



Wyniki macierzy konfrontacji potencjał => otoczenie (P->O) oraz otoczenie => potencjał (O->P)

Tabela 15 Macierz konfrontacji potencjału z otoczeniem PO [arkusz nr 3 skoroszyt Excell - OSUL ANALIZA 16.03.2017 public.xlsx]


(P O)

SZANSE otoczenie O(+) ZAGROŻENIE otoczenie O(-) Rozkład brzegowy potencjału

Rozkład z %

O1(+) O2(+) O3(+) O4(+) O5(+) O6(-) O7(-) O8(-) O9(-) O10(-) O11(-)

SIŁ

Y –

pote

ncja

ł P(+

)

P1(+) 2,0 1,0 0,0 0,0 1,0 -1,0 0,0 0,0 1,0 1,0 -2,0 3,0 21,4%

P2(+) 2,0 1,0 0,0 0,0 1,0 0,0 -2,0 1,0 1,0 1,0 0,0 5,0 35,7%

P3(+) 2,0 1,0 1,0 0,0 1,0 -1,0 0,0 0,0 0,0 -1,0 -1,0 2,0 14,3%

P4(+) 2,0 2,0 1,0 1,0 2,0 -1,0 -1,0 -1,0 0,0 -1,0 -1,0 3,0 21,4%

P5(+) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0%

SŁABO

ŚCI

pote

ncja

ł P(-

) P6(-) -1,0 -1,0 -1,0 -2,0 -1,0 -2,0 -1,0 0,0 0,0 0,0 0,0 -9,0 -64,3%

P7(-) -2,0 -1,0 0,0 0,0 -1,0 0,0 0,0 0,0 0,0 -1,0 -1,0 -6,0 -42,9%

P8(-) 0,0 -1,0 0,0 0,0 -1,0 0,0 0,0 -1,0 -2,0 -1,0 -1,0 -7,0 -50,0%

P9(-) 0,0 -1,0 0,0 0,0 -1,0 0,0 -1,0 0,0 0,0 -1,0 -1,0 -5,0 -35,7%

P10(-) -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -2,0 -2,0 -1,0 -2,0 0,0 -2,0 -1,0 -14,0 -100,0%

Rozkła

d

brz

egow

y

oto

czenia

4,0 0,0 0,0 -2,0 -1,0 -7,0 -6,0 -3,0 0,0 -5,0 -8,0 -28 Wynik

macierzy PO

W %

50,0% 0,0% 0,0% -25,0% -

12,5% -87,5% -75,0% -37,5% 0,0% -62,5%

-100,0%

58,2% Dobroć

macierzy PO



Tabela 16 Macierz konfrontacji otoczenia z potencjałem OP [arkusz nr 4 skoroszyt Excell - OSUL ANALIZA 16.03.2017 public.xlsx]


(O P)

SIŁY –potencjał P(+) SŁABOŚCI potencjał P(-) Rozkład brzegowy potencjału

Rozkład z %

P1(+) P2(+) P3(+) P4(+) P5(+) P6(-) P7(-) P8(-) P9(-) P10(-)

SZAN

SE o

toczenie

O(+

) O1(+) 2,0 2,0 1,0 2,0 0,0 0,0 -1,0 0,0 0,0 -2,0 4,0 66,7%

O2(+) 2,0 1,0 1,0 2,0 0,0 -1,0 -2,0 0,0 0,0 -1,0 2,0 33,3%

O3(+) 1,0 1,0 1,0 2,0 0,0 -1,0 -2,0 -1,0 0,0 -2,0 -1,0 -16,7%

O4(+) 1,0 1,0 1,0 2,0 0,0 -1,0 -2,0 -1,0 -1,0 -2,0 -2,0 -33,3%

O5(+) 2,0 2,0 2,0 2,0 1,0 -1,0 -2,0 -1,0 -1,0 -2,0 2,0 33,3%

ZAG

RO

ŻEN

IE o

toczenie

O(-

) O6(-) 1,0 1,0 -1,0 1,0 0,0 -1,0 -2,0 0,0 -1,0 -2,0 -4,0 -66,7%

O7(-) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 -1,0 -1,0 -1,0 -1,0 -2,0 -6,0 -100,0%

O8(-) 0,0 1,0 1,0 2,0 0,0 -1,0 -2,0 -1,0 0,0 -1,0 -1,0 -16,7%

O9(-) 1,0 0,0 0,0 1,0 0,0 -1,0 -2,0 -2,0 0,0 -1,0 -4,0 -66,7%

O10(-) 1,0 1,0 1,0 2,0 0,0 -2,0 -2,0 -1,0 -1,0 -2,0 -3,0 -50,0%

O11(-) 0,0 0,0 0,0 -1,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 -1,0 -2,0 -33,3%

Rozkła

d

brz

egow

y

oto

czenia

11,0 10,0 7,0 15,0 1,0 -10,0 -18,0 -8,0 -5,0 -18,0 -15,0 Wynik

macierzy PO

W %

61,1% 55,6% 38,9% 83,3% 5,6% -55,6% -100,0% -44,4% -27,8% -100,0% 70,0% Dobroć

macierzy PO



Wyniki konfrontacji – pole sił

W kolejnym kroku wyniki konfrontacji posłużyły do wyliczenia bezwzględnych wartości oddziaływania każdego czynnika, nazywanego „Wskaźnikiem F7”.

W tabelach poniżej przedstawiono wyliczenie wielkości wskaźnika F (w formie procentowej) dla wszystkich czynników SWOT (siły, słabości, szanse, zagrożenia).

Tabela 17 Wyniki konfrontacji dla czynników potencjału (siły i słabości)


CZYNNIKI POTENCJAŁU Wskaźnik F [%]


59,0%

P2(+) Dobre relacje KUL z lokalnymi aktorami społecznymi 47,8%

P1(+) Kadra trenerska-nauczycielska (kompetentna) 45,5%

P3(+) Odpowiednie warunki lokalowe i sprzętowe w KUL i możliwość dostępu do lokalnej infrastruktury społecznej (szkoły, świetlice).

29,2%


3,4%

P9(-) Brak zaplecza materialnego do organizowania zajęć z zakresu rękodzieła (pracownie artystyczno-rękodzielnicze).

-30,9%

P8(-) Ograniczona zdolność KUL do organizowania kształcenia przy użyciu nowoczesnych technologii

-46,6%

P6(-) Brak dedykowanych środków finansowych (w formie dotacji podmiotowej) na działalność KUL

-59,0%

P7(-) Brak dedykowanych środków finansowych (w formie dotacji przedmiotowej) na programy realizowane przez KUL

-77,6%

P10(-) Nierozpoznawalny wśród potencjalnych odbiorców wizerunek specyfiki kształcenia w KUL

-100,0%

Tabela 18 Wyniki konfrontacji dla czynników otoczenia (szanse i zagrożenia)



O1(+) Seniorzy są zmotywowani do aktywności we wspólnocie (mimo niskiego wykształcenia)

66,6%

O2(+) Seniorzy dysponują własnymi dochodami i dysponują wolnym czasem.

15,1%

O5(+) Seniorzy chcą rozwijać swoje kompetencje. 6,0%

O3(+) Seniorzy częściej myślą o dobru wspólnym niż inne grupy -7,5%

7 Wskaźnik F obrazujący siłę poszczególnych czynników jest obliczany na podstawie formuły uwzględniającej wartości rozkładów brzegowych obu macierzy, wskaźnika dobroci macierzy oraz wartości łącznej macierzy.





O9(-) Zwiększa się przepaść między młodymi „cyfrowymi tubylcami”, a wykluczonymi albo samo wykluczającymi się seniorami.

-30,1%

O4(+) Przyjezdni (osiedlający się na wsi) seniorzy dysponują społecznymi zasobami.

-33,2%

O8(-) Seniorzy nie dysponują własnymi samochodami - mają ograniczoną mobilność

-34,8%

O10(-) Niechęć seniorów przed sformalizowanymi formami edukacyjnymi (złe doświadczenia z przeszłości).

-68,1%


-87,8%

O6(-) Seniorzy odczuwają zmęczenie i rozdrażnienie, a część ma stany depresyjne.

-93,8%

O7(-) Seniorzy z wyższym wykształcenie izolują się od swojego otoczenia, zamykają się w enklawach np. emerytowani nauczyciele

-100,0%

Komentarz do wyników konfrontacji.

Zastosowanie metody badania konfrontacji czynników potencjału i otoczenia pozwala zweryfikować prawdziwą ich „siłę”. Na przykład „Przyjezdni (osiedlający się na wsi) seniorzy dysponują społecznymi zasobami.” zdefiniowane zostało na podstawie intuicji uczestników jako czynnik sprzyjający KUL (szansa), faktycznie zaś mieć hamujące oddziaływanie na KUL.

Poniżej przedstawiono graficzną prezentację czynników w formie wektorowego pola sił wyrażonych procentową wartością wskaźnika F wyliczoną dla każdego z czynników z osobna.



Tabela 19 Seniorzy - wektorowe pole sił pokazujące czynniki hamujące (lewa strona) i sprzyjające (prawa strona) KUL

Definiowanie obszarów problemowych na podstawie wyników macierzy W kolejnym etapie odrzucono te czynniki, które pozostawały poza oddziaływaniem/wpływem KUL (brak środków finansowych, sytuacja na rynku pracy itp.). Pozostałe czynniki SWOT z obu badań dla młodych dorosłych bezrobotnych i seniorów zostały pogrupowane w zbiory, dla których przeprowadzono analizę pod kątem wzajemnych relacji i związków.



W wyniku przeprowadzonej analizy zdefiniowano obszary problemowe oraz ustalono ich wzajemną hierarchię (istotność) na podstawie wyników konfrontacji. Do obszarów problemowych należą:

1. Rozpoznawalność wizerunku Uniwersytetów Ludowych wśród potencjalnych odbiorców działań edukacyjnych. 70,7% 2. Kwalifikacje zawodowe i ich walidacja w Uniwersytetach Ludowych. 62,0% 3. Kultura ludowa i jej miejsce w Uniwersytetach Ludowych. 53,8% 4. Rozwijanie kompetencji nauczycieli UL. 51,9% 5. Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz seniorów (60+) na wsi. 47,3% 6. Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz młodych (24-30) bezrobotnych dorosłych. 41,4% 7. Edukacja wykorzystująca nowe technologie – zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu. 41,0%

Tabela 20 Rozpoznawalność wizerunku Uniwersytetów Ludowych wśród potencjalnych odbiorców działań edukacyjnych.

Sen

iorz

y /

Mło

dzi

do

rośl

i b

ezr

ob

otn

i

Wsk

aźn

ik F

Ozn

acze

nie

Czynniki Definicja obszaru problemowego Istotność potrzeby

M -91,5% P8(-) Nierozpoznawalny wśród potencjalnych odbiorców

wizerunek specyfiki kształcenia w KUL.

Uniwersytety Ludowe nie są rozpoznawane wśród potencjalnych odbiorców jako demokratycznie urządzone placówki edukacji dorosłych (Szkoły dla życia) oferujące kształcenie w przyjaznym, niekonkurencyjnym środowisku uczenia się, w których stosowana jest grundvigiańska metodyka pracy, oparta na inicjatywie i samopomocy uczestników.

70,7%

M -100,0% P9(-) KUL ma trudności z dotarciem z ofertą edukacyjną

do młodych dorosłych.

S -100,0% P10(-) Nierozpoznawalny wśród potencjalnych odbiorców

wizerunek specyfiki kształcenia w KUL

S 47,8% P2(+) Dobre relacje KUL z lokalnymi aktorami

społecznymi

S 59,0% P4(+) KUL ma pomysł na oświatę dorosłych wg koncepcji i

metod Grundtviga.

M 26,1% P2(+) KUL ma pomysł na oświatę dorosłych wg koncepcji i

metod Grundtviga.



Tabela 21 Kwalifikacje zawodowe i ich walidacja w Uniwersytetach Ludowych Se

nio

rzy

/ M

łod

zi d

oro

śli

be

zro

bo

tni

Wsk

aźn

ik F

Ozn

acze

nie


M -95,3% P6(-) KUL nie prowadzi kursów potwierdzających

kwalifikację/certyfikację.

Niedostateczna oferta Uniwersytetów Ludowych w zakresie prowadzenia kursów pozwalających zdobywać kwalifikacje zawodowe oraz w zakresie prowadzenia procedur związanych z walidacją* kompetencji zawodowych.

*formalnym potwierdzeniem posiadanych kompetencji zawodowych zdobytych w drodze edukacji pozaszkolnej.

Autor 3:

I jeszcze dla nas ważne - walidacja wykształcenia. My chętnie sami byśmy napisali program do terapii zajęciowej czy opiekuna medycznego, myślę że Ewa swój program z rolnictwa ekologicznego, ale żeby nasi absolwenci mogli przystąpić do egzaminu uznawanego przez pracodawców (dla zawodów pomocowych i medycznych CKE)"

62%

S -30,9% P9(-)

Brak zaplecza materialnego do organizowania

zajęć z zakresu rękodzieła (pracownie artystyczno-rękodzielnicze).

M -59,8% P10(-) Peryferyjna lokalizacja KUL (brak atrakcji dla młodych dorosłych uczestników, wolontariuszy w pobliżu KUL).



Tabela 22 Kultura ludowa i jej miejsce w Uniwersytetach Ludowych Se

nio

rzy

/ M

łod

zi d

oro

śli

be

zro

bo

tni

Wsk

aźn

ik F

Ozn

acze

nie


M 70,5% P4(+) Kul ma doświadczenie w edukacji młodych dorosłych i młodzieży.

Uniwersytety Ludowe dysponują ograniczoną bazą materialną i w ograniczonym stopniu wykorzystują i rozwijają metody pracy korzystające z idei i wartości kultury ludowej (języka regionalnego) oraz szacunku dla innych kultur dla budowania tożsamości lokalnych wspólnot.

53,8%

M 39,7% P5(+) KUL wykorzystuje w edukacji elementy kultury i języka kaszubskiego oraz innych kultur.

M -59,8% P10(-) Peryferyjna lokalizacja KUL (brak atrakcji dla młodych dorosłych uczestników, wolontariuszy w pobliżu KUL).

S -30,9% P9(-) Brak zaplecza materialnego do organizowania zajęć z zakresu rękodzieła (pracownie artystyczno-rękodzielnicze).

Tabela 23 Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz seniorów (60+) na wsi

Sen

iorz

y /

Mło

dzi

do

rośl

i b

ezro

bo

tni

Wsk

aźn

ik F

Ozn

acze

nie


S -33,2% O4(+) Przyjezdni (osiedlający się na wsi) seniorzy dysponują społecznymi zasobami.

Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu odpowiadają na rosnące potrzeby edukacyjne seniorów (60+) na wsi w zakresie

47,3%



S -100,00% O7(-) Seniorzy z wyższym wykształcenie izolują się od swojego otoczenia, zamykają się w enklawach np. emerytowani nauczyciele

edukacji w przyjaznym, niekonkurencyjnym środowisku uczenia się, szczególnie wobec zagrożeń związanych z wykluczeniem cyfrowym i zagrożeń dla jakości życia seniorów.

S -93,8% O6(-) Seniorzy odczuwają zmęczenie i rozdrażnienie, a część ma stany depresyjne.

S -68,1% O10(-) Niechęć seniorów przed sformalizowanymi formami edukacyjnymi (złe doświadczenia z przeszłości).

S -34,8% O8(-) Seniorzy nie dysponują własnymi samochodami - mają ograniczoną mobilność

S 66,5% O1(+) Seniorzy są zmotywowani do aktywności we wspólnocie (mimo niskiego wykształcenia)

S 15,1% O2(+) Seniorzy dysponują własnymi dochodami i dysponują wolnym czasem.

S 6,0% O5(+) Seniorzy chcą rozwijać swoje kompetencje.

S -7,5% O3(+) Seniorzy częściej myślą o dobru wspólnym niż inne grupy

Tabela 24 Rozwijanie kompetencji nauczycieli UL

Sen

iorz

y /

Mło

dzi

d

oro

śli

bez

rob

otn

i

Wsk

aźn

ik F

Ozn

acze

nie


S -87,8% O11(-) Nikt nie kształci nauczycieli przygotowanych do pracy z dorosłymi.

Brak wsparcia dla rozwijania kompetencji nauczycieli Uniwersytetów Ludowych, w tym kształcenia nowych nauczycieli w zakresie

51,9%



M -6,4% P3(+) KUL posiada internat i kuchnię umożliwiające organizację długich form edukacyjnych.

edukacji dorosłych, wykorzystującego zasoby ludzkie i bazę materialną UL.

S 45,5% P1(+) Kadra trenerska-nauczycielska (kompetentna)

Tabela 25 Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz młodych (24-30) bezrobotnych dorosłych

Sen

iorz

y /

Mło

dzi

do

rośl

i b

ezr

ob

otn

i

Wsk

aźn

ik F

Ozn

acze

nie

Czynniki Definicja obszaru problemowego


M -100,00% O8(-) Wygórowane oczekiwania dot. pracy (wynagrodzeń).

Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu adresują swoje działania edukacyjne na rzecz rozwijania wśród młodych (24-30) bezrobotnych dorosłych postaw świadomego i aktywnego samorozwoju, opartych o wartości wolności, partnerstwa, inicjatywy, samopomocy oraz zrozumienia wartości działań na rzecz dobra wspólnego.

41,4%

M -55,0% O9(-) Młodzież oddziela/separuje życie prywatne od zawodowego (nie ma przejścia między światami).

M -44,2% O11(-) Młodzi dorośli/młodzież niechętnie podejmują pracę poza miejscem zamieszkania.

M 6,1% O10(-) Młodzi dorośli/młodzież nie wie co chce robić w życiu (nie ma celów życiowych, zawodowych).

M -1,5% O5(+) Młodych dorosłych ze wsi cechuje zwiększona mobilność (samochody i region. infrastruktura transportowa).



Tabela 26 Edukacja wykorzystująca nowe technologie – zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu.

Sen

iorz

y /

Mło

dzi

d

oro

śli

be

zro

bo

tni

Wsk

aźn

ik F

Ozn

acze

nie


M -73,9% P7(-) Ograniczona zdolność KUL do organizowania kształcenia przy użyciu nowoczesnych technologii.

Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu wykorzystują możliwości jakie niosą ze sobą nowe technologie/usługi społecznościowe/nowe media i towarzyszące im nowe formy kształcenia na odległość (blended learning, peer learning itp.) oraz nowe formy i kanały komunikowania się.

41,0%

S -46,6% P8(-) Ograniczona zdolność KUL do organizowania kształcenia przy użyciu nowoczesnych technologii

M -32,5% O2(+) Młodzi dorośli są „cyfrowymi tubylcami” - te umiejętności są atrakcyjne dla pracodawców.

S -30,2% O9(-) Zwiększa się przepaść między młodymi „cyfrowymi tubylcami”, a wykluczonymi albo samo wykluczającymi się seniorami.

M -33,3% O4(+) Młodzi dorośli/młodzież ma dostęp do technologii i narzędzi edukacji w Internecie.

S 29,2% P3(+) Odpowiednie warunki lokalowe i sprzętowe w KUL i możliwość dostępu do lokalnej infrastruktury społecznej (szkoły, świetlice).



Obszary problemowe i zmiany niezbędne dla ich rozwiązania Dla zdefiniowania zmian ważnych dla rozwiązania wskazanego problemu/osiągnięcia celu wykorzystano metodę „odwróconej matrycy”.

Polega ona odpowiedzi na pytanie jakie zmiany są niezbędne dla rozwiązania problemu/osiągniecia celu.

W poniższych zestawieniach zawarte są propozycje opracowane przez Pracownię SWOT na podstawie zgromadzonych danych. Puste miejsca oznaczają miejsce na wpisanie własnych pomysłów.



Definicja celu Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia celu


1. Uniwersytety Ludowe nie są rozpoznawane wśród potencjalnych odbiorców jako demokratycznie urządzone placówki edukacji dorosłych (Szkoły dla życia) oferujące kształcenie w przyjaznym, niekonkurencyjnym środowisku uczenia się, w których stosowana jest grundvigiańska metodyka pracy, oparta na inicjatywie i samopomocy uczestników.

C1. Wzrost rozpoznawalności UL jako demokratycznych placówek edukacji dorosłych, w których stosowana jest grundvigiańska metodyka pracy (Szkoły dla życia).

R.1.8. Opracowana i wdrażana strategia budowy marki Uniwersytetów Ludowych.

R.1.9. Lepsza komunikacja z potencjalnymi odbiorcami i społecznościami. Opracowany i wdrażany plan komunikacji na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

R.1.10. Zwiększenie zdolności OSUL do prowadzenia działań informacyjnych i promocyjnych, w tym wynikających ze strategii budowy marki.

R.1.11. Większa rozpoznawalność pojęcia „Uniwersytety Ludowe” i wartości „Szkoły dla życia” wśród adresatów działań edukacyjnych.

R.1.12. Zwiększone poczucie identyfikacji i solidarności środowisk związanych z UL

R.1.13. Ule są organizacjami zdolnymi być liderami/koordynatorami lokalnych sieci / partnerstw edukacji dorosłych






II. Kwalifikacje zawodowe i ich walidacja w Uniwersytetach Ludowych

2. Niedostateczna oferta Uniwersytetów Ludowych w zakresie prowadzenia kursów pozwalających zdobywać kwalifikacje zawodowe oraz w zakresie prowadzenia procedur związanych z walidacją* kompetencji zawodowych.

C2. Wzrost zdolności UL do prowadzenia kursów pozwalających uczestnikom zdobywać kwalifikacje zawodowe oraz w zakresie prowadzenia procedur związanych z walidacją kompetencji zawodowych.

R.2.7. Ule oferują więcej kursów pozwalających uczestnikom zdobywać kwalifikacje zawodowe.

R.2.8. Ule (kadra) są wspierane w zakresie nabywania i rozwoju kompetencji umożliwiających opracowanie programów / procedur umożliwiających walidację kompetencji zawodowych.

R.2.9. Ule posiadają zasoby umożliwiające zatrudnienie dodatkowych nauczycieli

R.2.10. Ul rozwijają bazę materialną i zasoby umożliwiające zdobywanie kwalifikacji zawodowych przez słuchaczy.

R.2.11. Ule oferują przyzwoity standard w zakresie warunków w jakich prowadzone są zajęcia.

R.2.12.

R.2.13.






III. Kultura ludowa i jej miejsce w Uniwersytetach Ludowych

3. Uniwersytety Ludowe dysponują ograniczoną bazą materialną i zasobami, w tym niezbędnymi dla edukacji wykorzystującej tradycyjne formy rękodzieła i sztuki ludowej.

C3. Rozwój bazy materialnej i zasobów UL niezbędnych do rozwijania umiejętności artystycznych i zawodowych uczestników związanych ze rękodziełem i sztuką ludową.

R.3.4. ULe dysponują bazą i zasobami niezbędnymi do rozwijania umiejętności artystycznych i zawodowych uczestników związanych ze rękodziełem i sztuką ludową

R.3.5. ULe są wspierane w zakresie zakupu wyposażenia, materiałów, niezbędnych remontów itd.

R.3.6.

R.3.7.

3.1. Uniwersytety Ludowe w ograniczonym stopniu wykorzystują i rozwijają metody pracy korzystające z idei i wartości kultury ludowej (języka regionalnego) oraz szacunku dla innych kultur dla budowania tożsamości lokalnych wspólnot.

C3.1. Rozwój kompetencji kadry nauczycielskiej UL w zakresie wykorzystywania i rozwijania metod pracy korzystających z idei i wartości kultury ludowej (w tym języka regionalnego).

R.3.1.6. Nauczyciele UL doskonalą kompetencje umożliwiające korzystanie z idei i wartości kultury ludowej (języka regionalnego) oraz szacunku dla innych kultur podczas procesu edukacji.

R.3.1.7. Nowi nauczyciele UL nabywają kompetencje umożliwiające korzystanie z idei i wartości kultury ludowej (języka regionalnego) oraz szacunku dla innych kultur podczas procesu edukacji.

R.3.1.8. Ule i nauczyciele UL współpracują z lokalnymi i regionalnymi aktorami (w tym uczelniami) w obszarze edukacji i kultury.

R.3.1.9. Powstają i są doskonalone autorskie, innowacyjne programy i metody nauczania w UL.

R.3.1.10.

R.3.1.11.






4. Brak wsparcia dla rozwijania kompetencji nauczycieli Uniwersytetów Ludowych, w tym kształcenia nowych nauczycieli w zakresie edukacji dorosłych, wykorzystującego zasoby ludzkie i bazę materialną UL.

C4. Rozwój programów na rzecz kształcenia i doskonalenia kompetencji nauczycieli UL

R.4.6. Wzrasta liczba nauczycieli UL podnoszących swoje kompetencje.

R.4.7. Nauczyciele Ul korzystają z doświadczeń i wzorów skandynawskich, niemieckich i innych.

R.4.8. Realizowane są szkolenia dla nauczycieli UL we współpracy z wiodącymi ośrodkami edukacji dorosłych w kraju.

R.4.9. Rozwija się współpraca UL i OSUL z ośrodkami akademickimi.

R.4.10.

R.4.11.




5. Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu odpowiadają na rosnące potrzeby edukacyjne seniorów (60+) na wsi w zakresie edukacji w przyjaznym, niekonkurencyjnym środowisku uczenia się, szczególnie wobec zagrożeń związanych z

C5. Rozwój zdolności organizacyjnej i programowej UL w zakresie edukacji dla seniorów (60+) na wsi.






wykluczeniem cyfrowym i zagrożeń dla jakości życia seniorów.


R.5.10.

R.5.11.




VI. Rozwijanie kompetencji kluczowych oraz prowadzenie działań inkluzyjnych na rzecz młodych (24-30) bezrobotnych dorosłych.

6. Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu adresują swoje działania edukacyjne na rzecz rozwijania wśród młodych* (24-30) bezrobotnych dorosłych postaw świadomego i aktywnego samorozwoju, opartych o wartości wolności, partnerstwa, inicjatywy, samopomocy oraz zrozumienia wartości działań na rzecz dobra wspólnego.

C6. Rozwój zdolności organizacyjnej i programowej UL w zakresie edukacji dla młodych bezrobotnych dorosłych (24-30).

R.6.5. UL mają zasoby do prowadzenia dłuższych form edukacyjnych, umożliwiających kształtowanie postaw, wiedzy i umiejętności słuchaczy.

R.6.6. Zdobywaniu kwalifikacji zawodowych w UL towarzyszą działania związane z rozwojem kompetencji kluczowych.

R.6.7. Ule rozwijają i testują innowacyjne formy edukacji młodych bezrobotnych dorosłych.

R.6.8.

R.6.9.

R.6.10.

* Marcin Boryczko, Krzysztof Frysztacki, Anna Kotlarska-Michalska, Maria Mendel, Solidarnie przeciw biedzie. Socjologiczno-pedagogiczny przyczynek do nowych rozwiązań starego problemu, Gdańsk 2016, s. 75:

„Niektóre kategorie społeczne szczególnie narażone na życie w niedostatku zostały opisane bardziej szczegółowo, inne, mniej widoczne i „widzialne” w przestrzeni publicznej, pozostają w cieniu zainteresowań badaczy społecznych. Stosunkowo mało wiemy o nowym zjawisku, które skrótowo określane jest jako NEET i dotyczy młodych ludzi, którzy nie pracują i nie uczą się. Ta kategoria młodzieży jest już przedmiotem zainteresowań i troski w wielu krajach europejskich. Składa się na to kilka powodów.



Według Blanki Serafin-Juszczak „należący do kategorii NEET to ludzie młodzi, którzy z różnych przyczyn jednocześnie nie uczą się, nie pracują, nie przygotowują do zawodu, uczestnicząc w różnych formach samo-kształcenia” (2014, s. 45). Stanowią kategorię zróżnicowaną, gdyż należą do niej:

1. bezrobotni, 2. niezdolni do podjęcia nauki lub pracy (głównie chorzy, niepełnosprawni oraz opiekunowie mający zobowiązania rodzinne), 3. niezaangażowani, czyli zniechęceni byli pracownicy lub bezrobotni, również młodzi ludzie prowadzący aspołeczny tryb życia, 4. poszukujący lub oczekujący, którzy wprawdzie aktywnie szukają pracy lub szkoleń, ale tylko odpowiadających ich pozycji,

umiejętnościom, aspiracjom życiowym, 5. dobrowolni NEET-si – grupa, w której są osoby zaangażowane w inne aktywności, na przykład w sztukę, muzykę, podróże,

samodoskonalenie się (tamże, s. 47–48). W świetle polskich badań do najlepiej rozpoznanych empirycznie należą tylko dwie pierwsze z wyróżnionych grup, pozostałe trzy są prawie nierozpoznane.




7. Edukacja wykorzystująca nowe technologie – zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu.

7. Uniwersytety Ludowe w niedostatecznym stopniu wykorzystują możliwości jakie niosą ze sobą nowe technologie/usługi społecznościowe/nowe media i towarzyszące im nowe formy kształcenia na odległość (blended learning, peer learning itp.) oraz nowe formy i kanały komunikowania się.

C7. Wdrażanie i rozwijanie zdolności organizacyjnej i programowej UL do oferowania nowych form kształcenia na odległość i wykorzystywania w komunikacji nowych mediów.

R.7.5. Nauczyciele UL posiadają kompetencje i zasoby niezbędne do prowadzenia kształcenia na odległość.

R.7.6. UL są postrzegane jako placówki korzystające z nowych technologii i innowacyjnych form kształcenia na odległość.

R.7.7. Nauczyciele i pracownicy UL potrafią używać nowych form i kanałów komunikowania się.

R.7.8.

R.7.9.

R.7.10.



Definiowanie potencjalnych projektów na podstawie wyników macierzy konfrontacji. Propozycje Pracowni SWOT.

Poniżej prezentujemy kilka propozycji programów/projektów które zostały zdefiniowane na podstawie grupowania (podobieństwo czynników) i analizy wyników wskaźników konfrontacji.

Tabela 27 Identyfikacja zakresu projektu/programu „Po starej znajomości”

Nr czynnika

Opis F [%] Skalowanie8

Istotność potrzeby/ wyzwania

(średnia)

Projekt Opis Obszar problemowy

O4(+) Przyjezdni (osiedlający się na wsi) seniorzy dysponują społecznymi zasobami.

-33,2% 0,66

78,2% Po starej znajomości - projekt edukacyjny dla seniorów (z otoczenia UL)

• Prowadzony przez seniorów - nauczycieli (miejscowych emerytów, w tym tych przyjezdnych).

• Zajęcia przedmiotowe (nauczycielka emerytka opowiada o chemii)

• informatyka – elementy peer learning.


O7(-) Seniorzy z wyższym wykształcenie izolują się od swojego otoczenia, zamykają się w enklawach np. emerytowani nauczyciele

-100,0% 1,00

O10(-) Niechęć seniorów przed sformalizowanymi formami edukacyjnymi (złe doświadczenia z przeszłości).

-68,1% 0,68

Tabela 28 Identyfikacja zakresu projektu/programu „Nauczyciele dla nauczycieli”

8 Wartości bezwzględne. Dla czynników nominalnie przeciwnego znaku (np. ujemna wartość wskaźnika F dla czynnika zidentyfikowanego jako szansa) wskaźnik F mnożymy razy dwa



Nr czynnika



(średnia)

Projekt Opis Obszar

problemowy


-87,8% 0,88

51.2%

Nauczyciele dla nauczycieli - edukacja nauczycieli osób dorosłych prowadzona w systemie sieciowym (w każdym UL inny zakres kompetencji)

• Kursy stacjonarne wykorzystujące zaplecza internatowo-kuchenne.

• Każdy Ul wybiera zakres kompetencji (kluczowe lub zawodowych), np. kształcenie nauczycieli wyszywania prowadzi UL z miejscowości X.

• Jeden wybrany UL prowadzi szkolenia w zakresie "metody grundvigiańskiej" - specyficzne kompetencje nauczycieli osób dorosłych (udział mistrzów z SE, DK).

• Każdy nauczyciel (certyfikacja?-znak towarowy? ) musi skończyć kurs kompetencji Grundtviga- [kompetencje kluczowe dla nauczycieli dorosłych]

• Każdy nauczyciel musi ukończyć kurs "metody grundvigiańskiej" + kurs zawodowy (o ile potrzebuje)



3,4% 0,03

P1(+) Kompetentna kadra trenerska-nauczycielska KUL

68,0% 0,68


45,5% 0,46




Tabela 29 Identyfikacja zakresu projektu/programu „Wrota do szkoły dla życia”

Nr czynnika Opis F [%] Skalowanie10


(średnia)

Projekt Opis Obszar

problemowy

P5(+)

KUL posiada internat i kuchnię umożliwiające

organizację długich

form edukacyjnych.

-6,5% 0,13

48,7%

WROTA do Szkoły dla Życia- program rozwoju kompetencji zawodowych nauczycieli dorosłych w UL

• Program adresowany do osób (ca. 100-120 osób), które chcą zdobyć certyfikowany status nauczyciela osób dorosłych (kompetencje: idee Grundtviga w praktyce w Polsce, techniki interaktywne i warsztatowe, metody nauczanie on-linie, organizowanie grupy, zarządzanie kursem dorosłych wg. Grundtviga itd.- program konieczny do opracowania).

• Program edukacyjny WROTA, co najmniej 150 -180 godz. [2 semestry, (standard studium podyplomowego]

• Wybieramy 4-5-? UL w Polsce. Każdy UL prowadzi zajęcia dla w ustalonych kompetencjach.

• Uczniowie -studenci przyjeżdżają do każdego Ul na okres 5-7 dni.

Program WROTA zmniejsza kluczową słabość UL -internat (czynnik potencjału UL tworzący stałe koszty: utrzymanie, ogrzewanie, remonty itd..)

O11(-)

Nikt nie kształci nauczycieli

przygotowanych do pracy z dorosłymi.

-87,8% 0,88


45,5% 0,46

Tabela 30 Identyfikacja zakresu projektu/programu „Wprowadzenie metody Grundtviga jako znaku towarowego"




Nr czynnika



(średnia)

Projekt Opis Obszar problemowy

P4(+)

KUL ma pomysł na oświatę dorosłych wg koncepcji i metod Grundtviga.

59,0% 0,59

32,7%

Wprowadzenie Metody Grundtviga jako znaku towarowego na usługę szkoleniową/edukacyjną

• Metoda Grundtviga opisana w formie procedury (dokumentu np. instrukcji, manual’a, przewodnika (jak nauczyć się Metody Grundtviga ?), itd.…)

• Kurs stacjonarny dla zainteresowanych z możliwością pobierania opłaty za znak towarowy na certyfikacie.


P2(+)

KUL ma pomysł na oświatę dorosłych wg

koncepcji i metod Grundtviga.

26,1% 0,26

P3(+)

KUL posiada internat i kuchnię umożliwiające organizację długich form edukacyjnych.

-6,5% 0,13




Definiowanie potencjalnych projektów na podstawie logiki projektowej.

Kolejnym sposobem na identyfikację działań (projektów/programów) jest matryca logiczna. Poniżej przedstawiono propozycję/szablon matrycy z miejscem na identyfikację potencjalnych działań. Proces identyfikowania projektów pozostaje otwarty na propozycje wynikające z wiedzy i doświadczenia placówek OSUL.

Tabela 31 Szablon matrycy z miejscem na identyfikację potencjalnych działań w ramach celu 5 (obszar problemowy V.)

Cel

Zmiany niezbędne dla rozwiązania problemu /osiągnięcia celu

Działania służące osiągnięciu zmiany

C5. Rozwój zdolności organizacyjnej i programowej UL w zakresie edukacji dla seniorów (60+) na wsi.


Po starej znajomości - projekt edukacyjny dla seniorów (z otoczenia UL)

Inne?




R.5.5.

R.5.6.



Definiowanie potencjalnych projektów z użyciem metody pytań „dlaczego?” Technika „5 why?”

Zgodnie z metodologią używaną przez Pracownię SWOT identyfikacja potencjalnych działań/projektów wykonywana razem z klientem przy użyciu metody pytań „dlaczego?”.

Poniżej przykład takiej metody opracowany przez Pracownię SWOT dla obszaru o najwyższej istotności: „Uniwersytety Ludowe nie są rozpoznawane wśród potencjalnych odbiorców jako demokratycznie urządzone placówki edukacji dorosłych (Szkoły dla życia) oferujące kształcenie w przyjaznym, niekonkurencyjnym środowisku uczenia się, w których stosowana jest grundvigiańska metodyka pracy, oparta na inicjatywie i samopomocy uczestników.”



Zapis z sesji Propozycja projektowa

Ludzie nie znają Grundtviga Opracowanie strategii marki, planu komunikacji zawierający język jakim należy się posługiwać i narzędzia komunikacyjne.

Nie ma „mudrych”, autorytetów, gwiazd. Projekt „ambasadorów” UL.

Wersja maxi: p. Stenka ambasadorem UL 😊

Nie ma „misjonarza” – organizacji, która ma misję „mówienia o UL”

OSUL jako organizacja – „misjonarz UL” opracowuje strategię marki, plan komunikacji. Realizuje i monitoruje.


Uniwersytety ludowe - pracowniaswot.pl · Gdynia – Gniewino, marzec 2017 Uniwersytety ludowe...

Documents

Transcript of Uniwersytety ludowe - pracowniaswot.pl · Gdynia – Gniewino, marzec 2017 Uniwersytety ludowe...