1

2

3

FulFil Extra stanowi reprezentatywny przyk∏ad nowoczesnego kompozytu

Êwiat∏outwardzalnego, którego budowa chemiczna odpowiada wspó∏cze-

snym standardom wyznaczanym przez osiàgni´cia technologii polimerowej

wykorzystywane obecnie w Êwiatowej stomatologii.

Mo˝na wi´c oczekiwaç, ˝e produkt ten stanie si´ godnym konkurentem dla

nowych materia∏ów z∏o˝onych. Wa˝nym pretekstem do opracowania mate-

ria∏u wype∏niajàcego FulFil Extra sta∏o si´ powszechne zainteresowanie

kompozytami o konkretnych walorach u˝ytkowych i ekonomicznych.

Wbrew pozorom w naszej „stomatologicznej” rzeczywistoÊci tego rodzaju

materia∏y sà bardzo po˝àdane przez stomatologów .

Czasoch∏onne i pracoch∏onne systemy kompozytowe majà wie-

le niekwestionowanych zalet. Do najwa˝niejszych nale˝y nie-

wàtpliwie wysoki poziom estetyczny wype∏nieƒ, jaki mo˝na

uzyskaç pracujàc zgodnie z proponowanymi technikami aplikacji. Proble-

mem jaki wykreowa∏o pojawienie si´ tej grupy kompozytów sta∏a si´ kwestia

podniesienia kosztów wykonywanych zabiegów. Aspekt ekonomiczny spra-

wi∏ wi´c, ˝e wielu pacjentów jest sk∏onna wybieraç taƒsze, alternatywne spo-

soby leczenia. To oczywiÊcie wià˝e si´ z koniecznoÊcià poszukiwania przez

stomatologów konkurencyjnych cenowo kompozytów. W tej sytuacji najbar-

dziej oczekiwanà wydaje si´ kombinacja dobrej jakoÊci materia∏u z jego rela-

tywnie niskà cenà. Te wymogi doskonale spe∏nia FulFil Extra.

Prosta technika pracy, optymalna estetyka oraz mo˝liwoÊç stosowania ró˝-

nych, uniwersalnych systemów wià˝àcych(np. Prime&Bond NT, Xeno III) to

walory które dodatkowo czynià z tego kompozytu pro-

dukt godny zain-

teresowania. ■

Materiał złożony FulFil Extra to najnowsza pozycja na liście kompozytów oferowanychprzez firmę Dentsply. Jak zwykle do opracowania kolejnego produktu wykorzystanowiedzę i doświadczenia pozyskane dzięki pracom klinicznym dotyczących poprzednichmateriałów wypełniających (np. Prisma APH, Prisma TPH, Esthet•X, Ceram•X).

Special Syringe Starter Kit

Resin-based dental restorative systemUniwersalny materia∏ wype∏niajàcy na bazie ˝ywic kompozytowych

Pryskyfiiãn˘ v˘plÀov˘ materiálMıgyanta alapú kompozit tömŒanyagSistem restaurativ direct pe baza de rasina

For dental use only

0123

ReOrder 606.05.370

27g Composite 4.5ml Bonding

UNIWERSALNY? SZYBKI? TANI?

Czas na Fulfil!

NR 15 • 2004 ISSN 1505-487X

DENTSPLY RAPORT [15•2004]

… a dotyczy budowy chemicznej

■ Ceram•X nale˝y do grupy kompozytowych materia∏ów wype∏niajàcych.

Nano-ceramiczna technologia z której si´ wywodzi stanowi po∏àczenie or-

ganicznie modyfikowanej ceramiki z podstawami nanotechnologii.

■ Budowa Ceram•X opiera si´ na zawartoÊci Organicznie Zmodyfikowa-

nych Ceramicznych nano-czàsteczek o wielkoÊci 2-3 nm, nano-czàsteczek

(~10 nm) zastosowanych ju˝ w Prime&Bond NT oraz konwencjonalnych

szklanych czàsteczek wype∏niacza o wielkoÊci oko∏o 1 µm. Nano-ceramicz-

ne czàsteczki (nieorganiczno-organiczne) maja charakter hybrydowy. Nie-

organiczna silkoksanowa cz´Êç odpowiada za wytrzyma∏oÊç kompozytu,

a organiczna, metakrylanowa cz´Êç jest kompatybilna do ˝ywic i ma mo˝li-

woÊç wzi´cia udzia∏u w reakcji polimeryzacji. Dzi´ki komponencie nieorga-

nicznej Ceram•X cechuje si´ wysokà odpornoÊcià na szerzenie si´ mikro-

p´kni´ç wewnàtrz struktury materia∏u z∏o˝onego.

… właściwości użytkowych

■ Wykorzystany w Ceram•X nowy system fotoinhibitorów wyd∏u˝y∏ czas

pracy a˝ do 180 sekund. To oznacza niemal trzykrotnie d∏u˝szy czas pracy

ni˝ w przypadku wi´kszoÊci konwencjonalnych kompozytów.

■ Zastosowanie nano-technologii znacznie poprawi∏o w∏aÊciwoÊci u˝ytko-

we Ceram•X. Do jego niekwestionowanych zalet nale˝y konsystencja któ-

ra ∏atwo poddaje si´ wszelkim czynnoÊciom manipulacyjnym (nie klei si´

do narz´dzi).

■ Ceram•X zawiera jednoczeÊnie organiczne i nieorganiczne czàsteczki

wype∏niacza. Dzi´ki temu ograniczono zawartoÊç ˝ywicy do 12%. Materia∏

wype∏niajàcy Ceram•X wyró˝nia znacznie zredukowane uwalnianie wol-

nych monomerów. Wp∏ywa to na ulepszonà biokompatybilnoÊç w stosun-

ku do tkanek z´ba.

Wszystkoco chcielibyście wiedzieć o

NOWOÂCI

S i g n u m T e m p o r i2

… możliwości estetycznych

■ W∏aÊciwoÊci estetyczne dajà prawo zakwalifikowania Ceram•X do gru-

py kompozytów o wyjàtkowych walorach kosmetycznych. Ograniczona

iloÊç specjalnie dobranych odcieni daje szeroki wachlarz mo˝liwoÊci nie

komplikujàc jednoczeÊnie procedury stosowania.

■ W zale˝noÊci od wyboru techniki pracy system Ceram•X dost´pny jest

jako Ceram•X mono (System Pojedyƒczej PrzeziernoÊci) oraz Ceram•Xduo (System Podwójnej PrzeziernoÊci).

■ Ceram•X mono opiera si´ na siedmiu kolorach o poÊrednim stopniu

przeziernoÊci (Mono M1, M2, M3, M4, M5, M6 i M7).

■ Ceram•X duo, sk∏ada si´ z czterech odcieniach z´binowych (Duo D1,

D2, D3 and D4) i trzech szkliwnych (Duo E1, E2 and E3). S∏u˝y do wyko-

nywania najbardziej wymagajàcych pod wzgl´dem estetycznym wype∏nieƒ.

W ramach sytemu Ceram•X duo, wyst´puje dodatkowy odcieƒ z´binowy

(Duo DB) do z´bów wybielonych.

■ Zarówno Ceram•X mono jak i Ceram•X duo mogà byç stosowane

do odbudowy ubytków wszystkich klas.

■ W zale˝noÊci od preferowanej techniki pracy, estetycznych wymogów

danego przypadku klinicznego oraz poziomu oczekiwaƒ pacjenta stomato-

log mo˝e stosowaç obydwa systemy w odmiennych sytuacjach klinicznych.

PRZED… PO…

1

2

3

1

2

3

Ceram•X

DENTSPLY RAPORT [15•2004] 3

ontrowersyjne wype∏nienia amalgamatowe wcià˝ stanowià

jednà z potencjalnych mo˝liwoÊci. Niewàtpliwie sà to mate-

ria∏y wype∏niajàce nale˝àce do najprostszych i najtaƒszych.

PiÊmiennictwo dostarcza wielu dowodów na ich wyjàtkowà

trwa∏oÊç klinicznà chocia˝ nie brak równie˝ publikacji któ-

rych rezultaty nie nale˝à do przekonywujàcych. Kryterium

które bezwzgl´dnie dyskwalifikuje amalgamaty, z ca∏à suro-

woÊcià popartà brakiem akceptacji ze strony wi´kszoÊci pa-

cjentów, jest wyglàd estetyczny.

JednoczeÊnie materia∏y z∏o˝one podlegajà nieustajàcym

udoskonaleniom. Wynikiem sà lepsze parametry wytrzyma-

∏oÊciowe umo˝liwiajàce d∏u˝sze funkcjonowanie wype∏nieƒ

w skomplikowanych warunkach Êrodowiska jamy ustnej.

Warto tak˝e zauwa˝yç, ˝e stosowanie kompozytów pozwala

na bardziej zachowawcze opracowanie ubytku i do pewne-

go stopnia wzmacnia struktur´, os∏abionego procesem

próchnicy, z´ba. Dzi´ki wspó∏czesnym systemom wià˝àcym

jesteÊmy w stanie stworzyç bardziej szczelne wype∏nienia

i ten argument tak˝e przemawia za powszechnym stosowa-

niem polimerowych materia∏ów wype∏niajàcych.

Decydujàc si´ na wybór danego materia∏u z∏o˝onego musi-

my wziàç pod uwag´ wiele kryteriów. Niektóre z nich takie

jak na przyk∏ad: rodzaj i rozleg∏oÊç ubytków, lokalizacja gra-

nic znajdujàcych si´ pod lub nad po∏àczeniem szkliwno-z´bi-

nowym, rodzaj Êcian ubytków w zakresie z´biny powinny sta-

nowiç g∏ówne wyznaczniki w∏aÊciwego wyboru produktu.

Jednak ich mnogoÊç narzuca koniecznoÊç hierarchizacji celi

jakie narzucajà nam zasady post´powania terapeutycznego.

Do jasno sformu∏owanych standardów mo˝na proÊciej przy-

porzàdkowaç grupy materia∏ów, a wraz z nimi okreÊlone

kompozyty. Bioràc pod uwag´ koszty wykonania danego wy-

pe∏nienia i stopieƒ z∏o˝onoÊci techniki pracy Lutz i wsp.

[1998] zaproponowani wyodr´bnienie trzech poziomów le-

czenia zachowawczego. Standard pierwszy obejmuje sytuacje

gdy nadrz´dnym celem staje si´ zachowanie tkanek twar-

dych stosujàc najprostsze w u˝yciu i najtaƒsze materia∏y wy-

pe∏niajàce. Standard drugi odnosi si´ do koniecznoÊci za-

pewnienia prawid∏owego kszta∏tu anatomicz-

nego tak, aby wykonane wype∏nienie spe∏-

nia∏o funkcj´ utraconych tkanek z´ba. Naj-

bardziej skomplikowanej procedury tera-

peutycznej wraz z wykorzystaniem

najdro˝szych kompozytów wymaga

standard trzeci. Tutaj oprócz warun-

ków jakie narzucone zosta∏y na poziomie drugim dochodzi

koniecznoÊç spe∏nienia kryterium estetycznego. Wykonane

wype∏nienie wymaga czasu i wi´kszych nak∏adów finanso-

wych, ale rezultat kosmetyczny sprawia ˝e naÊladuje ono wy-

glàd naturalnego szkliwa i z´biny. Takie wype∏nienia sà po˝à-

dane przez pacjentów i pracy nad nimi chcia∏aby oddaç si´

wi´kszoÊç stomatologów. Niestety nie zawsze rzeczywistoÊç

ekonomiczna pozwala na zaoferowanie pacjentom wraz z na-

szymi umiej´tnoÊciami i wiedzà materia∏ów wype∏niajàcych,

które sà w stanie zapewniç idealny efekt kosmetyczny.

Materia∏ z∏o˝ony QuixFil przeznaczony do wykonywania sta-

∏ych wype∏nieƒ w z´bach bocznych jeÊli chodzi o parametry fi-

zyko-chemiczne spe∏nia wymogi stawiane nowoczesnym kom-

pozytom. Zaspakaja tym samym oczekiwania lekarzy, którzy

wybierajàc dany produkt stawiajà przed nim konkretne wyma-

gania. Mo˝na go zakwalifikowaç do materia∏ów, które wed∏ug

przedstawionego powy˝ej schematu odpowiadajà standardo-

wi drugiemu. Oznacza to, ˝e prosta technika pracy oraz niskie

koszty wykonania tego rodzaju wype∏nienia sà konkurencyjne

w stosunku do tradycyjnych systemów kompozytowych.

Kompozyt QuixFil wyst´puje w jednym

uniwersalnym odcieniu. Chocia˝ nie

jest mo˝liwe idealne dopasowanie

koloru do tkanek z´ba w ka˝dych

warunkach klinicznych to jednak

wype∏nienie spe∏nia podstawowe

oczekiwania pacjentów co do rezulta-

tu kosmetycznego.

Niepodwa˝alnà zaletà QuixFilu sà jego w∏aÊciwoÊci u˝ytko-

we takie jak: konsystencja pasty, krótki czas polimeryzacji.

(10 sek/4 mm) i d∏ugi czas pracy (90 sek) Kompozyt zawie-

ra bardzo du˝à iloÊci wype∏niacza organicznego (66% obj´-

toÊciowo i 86% wagowo). Wp∏yn´∏o to korzystnie na ograni-

czonà wielkoÊç skurczu polimeryzacyjnego – 1,73%, a dzi´-

ki technologii precyzyjnej kontroli Êrednicy czàsteczek wy-

pe∏niaczy(ang. Precise Filler Control Technology) uda∏o si´

osiàgnàç mimo zwi´kszonej obecnoÊci wype∏niaczy opty-

malnà lepkoÊç pasty.

– QuiXfil™, poprzez zastosowanie technologii BIT (ang.

Bi-modal Interstitial Technology) osiàgnà∏ najwy˝szà za-

wartoÊç wype∏niacza. Badania pochodzàce z Uniwersyte-

tów w Creighton i Mainz dowiod∏y, ˝e QuiXfil™ cechuje

wyjàtkowo niska ÊcieralnoÊç i obni˝one napi´cie skur-

czowe – powiedzia∏ Dr Christoph Weber, dyrektor dzia∏u

Badaƒ i Rozwoju firmy DENTSPLY DeTrey. – Te parametry

zapewniajà trwa∏oÊç i czynià z tego kompozytu idealny

materia∏ wype∏niajàcy do z´bów bocznych. ■

GALERIA PRZYPADKÓW KLINICZNYCH

Q u o d E r a t D e m o n s t r a n d u m

QuiXfil™

Prosty w użyciu kompozyt do zębów bocznych

PROSTODO CELUPROSTO

DO CELU

Trwała odbudowa ubytków w zębach trzonowych i przedtrzono-wych wciąż pozostaje kwestią problematyczną. Mamy do dyspo-zycji dużą ilość produktów których przeznaczeniem jest leczeniezębów trzonowych i przedtrzonowych techniką bezpośrednią.

4 DENTSPLY RAPORT [15•2004]

1. Ząb 37 po wykonaniu izolacji pola pracy. Widoczne rozległewypełnienie amalgamatowe. Badanie radiologiczne wykazało obecnośćogniska próchnicy na ścianie dystalnej

2. Stan po usunięciu amalgamatu i opracowaniu ubytkuna ścianie dalszej

3. Zastosowanie formówek częściowych systemu Palodent. Formówkaidealnie dopasowana do ściany stycznej zapobiega wypłynięciu półpłyn-nego kompozytu i daje możliwość odbudowy punktu stycznego

4. Wytrawianie zębiny i szkliwa za pomocą 37% kwasu fosforowegow ciągu 30 sek

5. Aplikacja systemu wiążącego Prime & Bond NTi polimeryzacja przez 10 sek

7. Usunięcie formówki częściowej i warstwowe wypełnianie ubytkuklasy I

6. Aplikacja półpłynnego kompozytu X flow jako materiałupodkładowego, który zapewnia jednocześnie lepszą adaptacjędo ścian ubytku

8. Ostateczne opracowanie powierzchni żującej

QuiXfil™ – Przypadek kliniczny

Javier Fernández Zubizaretta, Associate Professor PTD, Faculty of Dentistry, University of Oviedo

TLENEK CYRKONU OBECNY JESTW MEDYCYNIE OD 30 LAT

Tlenek cyrkonu, lub dok∏adniej Y-TZP (Yttria stabilized te-

tragonal zirconia polycrystals), stabilizowany tlenkiem

itru, jest stosowany w ortopedii z du˝ym sukcesem od 1969

roku. Materia∏u tego u˝ywa si´ do wykonywania g∏ówek

sztucznych stawów biodrowych. Od roku 1969 udokumen-

towano na ca∏ym Êwiecie ponad 400 000 przypadków zasto-

sowania tlenku cyrkonu w ortopedii.

Po przeprowadzeniu licznych doÊwiadczeƒ na starzenie si´

materia∏u oraz licznych testów obcià˝eniowych okaza∏o si´,

i˝ materia∏ Y-ZTP równie˝ po okresie fizjologicznego u˝ywa-

nia, czyli po ok. 50 latach, wykazuje doskona∏e w∏aÊciwoÊci

mechaniczne. Jest wystarczajàco twardy i wytrzyma∏y, aby

zastosowaç go w implantach ortopedycznych lub stomato-

logicznych.

Y-TZP nie wykaza∏ w ró˝norodnych testach in-

-vitro i in-vivo dzia∏ania mutagennego (test

aberacji chromosomów) ani te˝ kancero-

gennego (test Amesa). Raporty zgodnie po-

twierdzajà, ˝e w kontakcie ceramiki cyrko-

nowej z koÊçmi lub tkankami mi´kkimi nie

wyst´pujà miejscowe efekty toksyczne.

W stomatologii tlenek cyrkonu by∏ dotychczas

stosowany przewa˝nie w formie prefabrykowa-

nych wk∏adów koronowo-korzeniowych, zamków orto-

dontycznych lub ∏àczników implantologicznych.

Do tej pory tlenek cyrkonu opracowywany by∏ wy∏àcznie

wówczas, gdy zosta∏ poddany procesowi Êcis∏ej synteryzacji,

co by∏o zwiàzane z niezwykle du˝ym Êcieraniem si´ narz´-

dzi oraz wymaga∏o ogromnego nak∏adu czasu.

Dzi´ki systemowi Cercon, ze wzgl´du na mo˝liwoÊç obrób-

ki materia∏u w stanie przed synteryzacjà, otwierajà si´ no-

we, racjonalne i nie tak kosztowne techniki wykonywania

koron i mostów z tlenku cyrkonu w laboratorium prote-

tycznym.

ZDECYDOWANIE WIĘKSZA WYTRZYMAŁOŚĆ

Statystyczna odpornoÊç na z∏amania wyfrezowanych w tlenku

cyrkonu trzypunktowych mostów w obszarze bocznym jest 2-

-3 razy wy˝sza w porównaniu do trzypunktowych mostów

z ceramiki t∏oczonej (Empress II) lub ceramiki infiltrowanej

(InCeram Alumina). Wytrzyma∏oÊç materia∏u Y-TZP jest trzy-

krotnie wi´ksza ni˝ wytrzyma∏oÊç materia∏u InCeram Alumina.

Przy porównaniu odpornoÊci na z∏amania pe∏noceramicz-

nych koron w z´bach bocznych uzupe∏nienia z tlenku cyr-

konu, które zosta∏y wykonane w systemie Cercon, wykazujà

zdecydowanie wy˝szà odpornoÊç ni˝ dotychczas u˝ywane

na rynku systemy pe∏noceramiczne (InCeram Zirconia,

Procera, Empress II).

Badania in-vitro testujàce odpornoÊç na z∏amania koron z´-

bów przednich wykaza∏y, i˝ uzupe∏nienia z tlenku cyrkonu

majà porównywalnà wytrzyma∏oÊç jak metalowo-ceramicz-

ne korony na bazie stopów z metali szlachetnych.

System Cercon zosta∏ opracowany przez naukowców szwaj-

carskich z renomowanej Federalnej Wy˝szej Szko∏y Techniki

w Zürichu we wspó∏pracy z Akademià Medycznà w Zürichu.

Proces obróbki tlenku cyrkonu zosta∏ wielokrotnie opisany

w literaturze pod has∏em DCM (Direct Ceramic Machi-

ning) i dok∏adnie opracowany do wprowadzenia na rynek

w kooperacji z firmà DeguDent.

W procesie CAM kszta∏t modelu woskowego korony lub

mostu jest rejestrowany przez laser. Komputer wykorzystu-

je dane przekazane przez laser do sterowania bardzo precy-

zyjnà frezarkà, która rzeêbi kszta∏t woskowej korony

w sztabce z tlenku cyrkonu, po czym

wyfrezowany most lub korona zostajà

poddane synteryzacji.

Proces skanowania i frezowania po-

jedynczej korony w urzàdzeniu Cer-

con Brain trwa ok. 30 min, trzypunk-

towego mostu ok. 50 min, a 4-punkto-

wego mostu ok. 65 min. Wyfrezowana

praca zostaje w∏o˝ona do pieca Cercon heat

i tam poddana synteryzacji w temperaturze

1350°C. Ca∏y proces spiekania trwa ok. 6 godzin. Poniewa˝

synteryzacja wià˝e si´ ze zmianà obj´toÊci wyrzeêbionego

obiektu, w zwiàzku z tym konstrukcja zaraz po wyrzeêbie-

niu jest o ok. 30% wi´ksza ni˝ jej woskowy pierwowzór.

Skanowanie kszta∏tu modelu woskowego i jednoczeÊnie

powi´kszenie kszta∏tu konstrukcji odbywa si´ w sterowa-

nym komputerowo urzàdzeniu Cercon Brain. Jest to mo˝li-

we, gdy˝ skurcz sztabek z tlenku cyrkonu, Cercon base, zo-

staje podczas produkcji dok∏adnie obliczony i jego wielkoÊç

mo˝na przewidzieç.

Do licowania dok∏adnie dopasowanych, poddanych synte-

ryzacji konstrukcji cyrkonowych nadaje si´ tylko specjalnie

opracowana ceramika Cercon Ceram S.

PEŁNOCERAMICZNE UZUPEŁNIENIA NABAZIE TLENKU CYRKONU – ZASTOSOWANIE

Tlenek cyrkonu stabilizowany tlenkiem itru wyró˝nia si´

ekstremalnà twardoÊcià i wytrzyma∏oÊcià. Jest bia∏y i prze-

puszcza Êwiat∏o. Ponadto ogromnà zaletà jest jego biozgod-

noÊç oraz ma∏a zdolnoÊç przewodzenia ciep∏a. To wszystko

powoduje, ˝e materia∏ nadaje si´ doskonale na sta∏e uzu-

pe∏nienia protetyczne.

Uzupe∏nienia pe∏noceramiczne na bazie tlenku cyrkonu sta-

bilizowanego tlenkiem itru, wykonywane w systemie Cer-

con sà obecnie zalecane w nast´pujàcych przypadkach: ko-

rony pojedyncze, trzypunktowe mosty, czteropunktowe

mosty, mosty o maksymalnej anatomicznej d∏ugoÊci 47 mm

w obszarze z´bów przednich i bocznych.

Zastosowanie systemu Cercon w wy˝ej wymienionych przy-

padkach jest potwierdzone wynikami badaƒ klinicznych.

W przypadku odpowiedniej, dostosowanej do systemu prepa-

racji mo˝liwe jest równie˝ wykonywanie koron cz´Êciowych.

Ze wzgl´du na du˝à wytrzyma∏oÊç materia∏u konstrukcyjnego,

uzupe∏nienia z tlenku cyrkonu mogà byç mierzone zarówno

po wykonaniu konstrukcji (po procesie synteryzacji), jak rów-

nie˝ po zakoƒczeniu licowania. Post´powanie kliniczne staje

si´ wi´c o wiele ∏atwiejsze w porównaniu z adhezyjnie cemen-

towanymi uzupe∏nieniami pe∏noceramicznymi i gwarantuje

NOWOÂCI

Komputerowo wspomaganysystem ceramiki bezmetalowej

DENTSPLY RAPORT [15•2004] S i g n u m T e m p o r i6

NOWOÂCI

mo˝liwoÊç przymiarki i sprawdzenia zgryzu okluzji, mo˝liwoÊç

cementowanie prowizorycznego i konwencjonalnego.

Uzupe∏nienia w systemie Cercon nale˝y wykonaç jako koro-

ny i mosty, które zostanà poddane w ca∏oÊci licowaniu cera-

mikà. Konstrukcja z tlenku cyrkonu nie powinna byç wi-

doczna, gdy˝ tlenek cyrkonu jest bardzo trudny do polero-

wania, a ponadto materia∏ ten posiada wi´kszà ÊcieralnoÊç

ni˝ tradycyjna ceramika dentystyczna. Decydujàcy wp∏yw na

sukces kliniczny uzupe∏nienia ma zachowanie pewnych pa-

rametrów przy sporzàdzaniu konstrukcji.

Minimalna gruboÊç Êcian osiowych i Êciany ˝ujàcej nie mo˝e

byç mniejsza ni˝ 0,4 mm. Miejsca po∏àczeƒ prz´s∏a w mostach

muszà posiadaç minimalnà powierzchni´ przekroju 9 mm2.

ZALECENIA DOTYCZĄCE PREPARACJI

Zalecenia odnoÊnie preparacji pod uzupe∏nienia z Cerconu

pokrywajà si´ ze znanymi zaleceniami preparacji pod uzu-

pe∏nienia pe∏noceramiczne. Opracowanie z´ba bez stopnia

lub ze stopniem typu shoulder ze zukoÊnieniem nie po-

zwala na wykonanie uzupe∏nienia z tlenku cyrkonu, gdy˝

obie formy opracowania koƒczà si´ zbyt cienkim brzegiem,

co mo˝e spowodowaç p´kni´cia brzegów korony cyrkono-

wej. Odpowiednie preparacje to opracowanie typu cham-

fer (90°) oraz opracowanie typu shoulder z zaokràglonym

kàtem.

Najmniejsza gruboÊç Êcian konstrukcji z tlenku cyrkonu wy-

nosi 0,4 mm, minimalna konieczna gruboÊç przewidziana

na ceramik´ w obszarze szyjkowym to 0,6 mm, w zwiàzku

z czym szerokoÊç stopnia powinna wynosiç 1,0 mm.

Przy uzupe∏nieniach w obszarze z´bów bocznych nale˝y na

powierzchni ˝ujàcej zapewniç minimalnie 1-milimetrowà

warstw´ ceramiki licujàcej. Ze wzgl´du na minimalnà gru-

boÊç Êciany konstrukcji – 0,4 mm nale˝y w obszarze po-

wierzchni ˝ujàcej dà˝yç do usuni´cia tkanki z´ba na gru-

boÊç ok. 1,5 mm. Zbie˝noÊç ka˝dej Êciany osiowej powinna

wynosiç od 3° do 4°. PrzejÊcia pomi´dzy Êcianami osiowymi

a powierzchnià ˝ujàcà nale˝y zaokràgliç.

W przypadku mostów nale˝y przy ustalaniu toru wprowa-

dzenia zwracaç uwag´, aby ∏àczna zbie˝noÊç Êcian osiowych

wynosi∏a przynajmniej 6°. Zbyt równolegle opracowane

Êciany osiowe rejestrowane sà przez skaner jako pionowe

i nie mogà zostaç dok∏adnie odwzorowane przez program.

Powierzchnia ˝ujàca powinna mieç uproszczony kszta∏t. Kà-

ty nachylenia stoków na p∏aszczyênie ˝ujàcej od 120° do

140° pozwalajà na dok∏adne odtworzenie wewn´trznych

powierzchni uzupe∏nienia podczas frezowania, co zapewnia

dobre wewn´trzne przyleganie.

Opracowanie z´bów przednich odbywa si´ wg wspomnia-

nych ogólnych regu∏. Oprócz g∏´bokoÊci schodka wynoszà-

cej 1,0 mm, zbie˝noÊç Êcian osiowych powinna wynosiç od

6° do 8°. PrzejÊcia pomi´dzy powierzchniami osiowymi

a wargowo-podniebiennymi oraz brzeg sieczny nale˝y za-

okràgliç (minimalny promieƒ 0,4 mm).

G∏ównie ze wzgl´dów estetycznych brzeg sieczny nale˝y ze-

szlifowaç o 2,0 mm. Minimalna szerokoÊç brzegu siecznego

w kierunku przednio-tylnym musi wynosiç 0,9 mm, aby

uzyskaç dok∏adne odwzorowanie wewn´trznych po-

wierzchni konstrukcji.

Opracowanie brzegu w kszta∏cie stopnia typu shoulder z za-

okràglonym kàtem w porównaniu do opracowania typu

chamfer u∏atwia wykonanie ceramicznego brzegu korony

w pracowni protetycznej. Uzupe∏nienia z cyrkonu mo˝na

wykonaç z brzegiem ceramicznym na powierzchni wargo-

wej lub na ca∏ym obwodzie korony. Do dyspozycji istniejà

odpowiednie masy schodkowe Cercon Ceram S.

WYCISKI

Dzi´ki u˝yciu plecionych nici retencyjnych (np. Ultrapak,

Ultradent Products/ USA) uzyskuje si´ dobre odwzorowa-

nie granicy opracowania.

Dobre wyciski o dok∏adnym odwzorowaniu pola protetycz-

nego mo˝na uzyskaç dzi´ki u˝yciu dwóch nici retencyjnych.

W technice tej cienka nitka zak∏adana jest jako pierwsza do

kieszonki z´ba i pozostaje ona w kieszonce podczas pobie-

rania wycisku. Druga, gruba nitka, zostaje na∏o˝ona nad

pierwszà i usuwa si´ jà tu˝ przed pobraniem wycisku.

Pierwsza nitka ma za zadanie, zablokowaç krwawienie z kie-

szonki i utrzymuje retrakcj´ dziàs∏a.

Metoda jednoetapowa pobierania wycisku za pomocà dwu

mas o ró˝nej pr´˝noÊci wymaga u˝ycia ∏y˝ki indywidualnej

lub przynajmniej indywidualizacji ∏y˝ki (∏y˝ka Rimlock). Za-

lecane jest tak˝e uszczelnienie tylnej granicy ∏y˝ki materia-

∏em Êwiat∏outwardzalnym lub termoplastycznym.

Wycisk mo˝na pobraç za pomocà wszystkich popularnych

materia∏ów wyciskowych do uzupe∏nieƒ sta∏ych (hydroko-

loidalnych, polieterowych i silikonowych). W przypadku

u˝ycia mas silikonowych mo˝na zastosowaç zarówno meto-

d´ jedno- jak i dwuetapowà. Zastosowanie materia∏ów poli-

eterowych o ró˝nej pr´˝noÊci wymaga u˝ycia metody jed-

noetapowej.

Niezale˝nie od stosowanej metody – jedno- lub dwuetapo-

wej – zalecamy rozprowadzenie masy o ma∏ej pr´˝noÊci

strumieniem powietrza. Pozwoli to na lepsze zwil˝enie po-

wierzchni opracowania.

CEMENTOWANIE

Powierzchnie uzupe∏nienia z tlenku cyrkonu przeznaczone do

zacementowania, nale˝y przed osadzeniem wypiaskowaç (tle-

nek glinu, 110 µm, 3 – 4 bary). Schropowacenie, a wi´c po-

wi´kszenie powierzchni, zapewnia lepsze po∏àczenie w przy-

padku konwencjonalnego jak i adhezyjnego cementowania.

Do konwencjonalnego osadzania uzupe∏nieƒ z tlenku cyr-

konu nadajà si´ zarówno cementy na bazie fosforanu cyn-

kowego jak i cementy szk∏ojonomerowe. W przypadku tra-

dycyjnego cementowania specjalne przygotowanie po-

wierzchni z´ba nie jest konieczne. Wed∏ug przeprowadzo-

nych badaƒ cementy o podwójnym sposobie wiàzania nie

nadajà si´ do cementowania adhezyjnego. W warunkach la-

boratoryjnych nie osiàgni´to w przypadku tych produktów

d∏ugotrwa∏ego po∏àczenia.

Do adhezyjnego cementowania uzupe∏nieƒ z tlenku cyrko-

nu mo˝na zgodnie z obecnym stanem wiedzy zaleciç ce-

menty Panavia 21 i Panavia F.

Tymczasowe cementowanie uzupe∏nieƒ z tlenku cyrkonu

mo˝na przeprowadziç za pomocà ka˝dego cementu do

prowizorycznego osadzania (np. Temp Bond, Kerr GmbH,

Karlsruhe). JeÊli planowane jest adhezyjne cementowanie

uzupe∏nienia w póêniejszym terminie, zalecane jest u˝ycie

cementu nie zawierajàcego eugenolu.

OPRACOWANIE DOSTĘPU I USUWANIEUZUPEŁNIEŃ

Opracowanie dost´pu do z´ba mo˝e byç wykonane w krótkim

czasie i bez dodatkowych powik∏aƒ dzi´ki zastosowaniu odpo-

wiednich narz´dzi. Zaleca si´ post´powanie dwuetapowe. Naj-

pierw nale˝y usunàç ceramik´ licujàcà za pomocà instrumentu

diamentowego, nie perforujàc podbudowy. Nast´pnie nale˝y

przeciàç instrumentem diamentowym podbudow´ cyrkonowà

i opracowaç odpowiedni dost´p. Zachowanie odleg∏oÊci 0,5

mm od ceramiki licujàcej zapobiega odpryskiwaniu porcelany

podczas przecinania konstrukcji ceramicznej.

Struktura i trwa∏oÊç korony z tlenku cyrkonu pozostaje za-

chowana równie˝ po leczeniu endodontycznym, dzi´ki cze-

mu uzupe∏nienie mo˝na pozostawiç. Otwór po perforacji

mo˝na wype∏niç materia∏em kompozytowym. Ponadto uzu-

pe∏nienia z tlenku cyrkonu dajà na zdj´ciach RTG podobny

cieƒ jak uzupe∏nienia metalowo-ceramiczne.

Do opracowywania dost´pu i zdejmowania koron doskona-

le nadajà si´: instrumenty w kszta∏cie cylindra o okràg∏ym

zakoƒczeniu i ziarnistoÊci 125-150 µm na kàtnic´ przyÊpie-

szajàcà 4:1 z maksymalnym ch∏odzeniem.

W celu usuni´cia uzupe∏nienia z tlenku cyrkonu nale˝y roz-

wierciç w nim szczelin´ wzd∏u˝ Êciany osiowej a˝ do po∏o-

wy powierzchni ˝ujàcej lub brzegu siecznego. Uzupe∏nienie

mo˝na wówczas rozchyliç odpowiednim narz´dziem, przy

czym dochodzi do p´kni´cia uzupe∏nienie. W przypadku

uzupe∏nieƒ osadzonych adhezyjnie nale˝y resztki cementu

usunàç za pomocà ultradêwi´ków. ■

7DENTSPLY RAPORT [15•2004]

INFORMACJE

DeguDentBiuro Dentsply DeTreyul. Filtrowa 43/2, 02-057 Warszawatel./fax 022 825 72 08degudent@dentsply.pl

S i g n u m T e m p o r i

iestety dynamizm rozwoju tej dziedziny

utrudni∏ w znaczàcym stopniu mo˝liwoÊç

d∏ugoterminowej obserwacji i tym samym

klinicznej weryfikacji skutecznoÊci wcià˝ powstajà-

cych materia∏ów wype∏niajacych. Dlatego szczegól-

nie wa˝ne wydajà si´ rezultaty poni˝ej przedstawio-

nej publikacji dr Jan W.V. van Dijken, eksperta

o mi´dzynarodowej s∏awie z dziedziny stomatologii

zachowawczej, cenionego nauczyciela akademic-

kiego z Umeá University. Van Dijken opublikowa∏

wyniki swoich 5-letnich badaƒ w opiniotwórczym

periodyku European Journal of Oral Science [1].

Natomiast 6-letnie wyniki tych obserwacji zamiesz-

czono w formie streszczenia [2].

MATERIAŁ I METODACelem badania by∏a ocena trwa∏oÊci nast´pujà-

cych materia∏ów wype∏niajàcych: kompomeru

Dyract, Êwiat∏outwardzalnego cementu glasjono-

merowego Fuji II LC oraz kompozytu Pekafil.Wykonano 154 du˝ych wype∏nieƒ klasy III. U wi´k-

szoÊci pacjentów zastosowano jeden z trzech oce-

nianych materia∏ów wype∏niajàcych. Wype∏nienia

z kompomeru Dyract wykonywano zgodnie z pro-

ponowanà przez producenta technikà aplikacji –

bez wytrawiania tkanek i przy zastosowaniu odpo-

wiedniego systemu wià˝àcego. Materia∏ z∏o˝ony

stosowano zgodnie z zasadami techniki ca∏kowite-

go wytrawiania oraz aplikujàc system wià˝àcy. Wy-

konanie wype∏nienia z cementu glasjonomerowe-

go Fuji II LC poprzedza∏ etap kondycjonowania

tkanek przy u˝yciu 10% kwasu poliakrylowego.

Wype∏nienia oceniano po raz pierwszy po up∏y-

wie szeÊciu miesi´cy, a nast´pnie co roku w cza-

sie szeÊcioletniego okresu obserwacji. Sprawdza-

no zachowanie kszta∏tu anatomicznego wype∏-

nieƒ, stopieƒ szczelnoÊci brze˝nej, przebarwienia,

dopasowanie koloru, szorstkoÊç powierzchni

i wyst´powanie objawów próchnicy wtórnej.

WYNIKIPo up∏ywie pi´ciu lat stwierdzono w przypadku

wszystkich wype∏nieƒ niewielkà iloÊç niepowo-

dzeƒ. Po szeÊciu latach, procentowy udzia∏ wype∏-

nieƒ, które otrzyma∏y pozytywnà ocen´ osiàgnà∏

wielkoÊç 89%, przy brak znaczàcych ró˝nic po-

mi´dzy badanymi materia∏ami wype∏niajàcymi.

Wype∏nienia wykonane zarówno z kompomeru

Dyract jak i z kompozytu wykazywa∏y lepsze wy-

niki w przypadku oceny stopnia szorstkoÊci oraz

dopasowania odcienia ni˝ w przypadku u˝ycia

cementu Fuji II LC.

˚adna z zastosowanych technik aplikacji nie spo-

wodowa∏a wystàpienia objawów nadwra˝liwoÊci

pozabiegowej lub utraty ˝ywotnoÊci miazgi.

W porównaniu do materia∏u z∏o˝onego kompo-

mer Dyract otrzyma∏ mniejszà iloÊç najwy˝szych

ocen przy badaniu stopnia dopasowania koloru

i wystàpienia przebarwieƒ brze˝nych. Jednak

ogólnie wype∏nienia z kompomeru Dyract i kom-

pozytu Pekafil uzyska∏y takà samà liczb´ pozytyw-

nych ocen.

WNIOSKIWyniki 6-letnich obserwacji klinicznych du˝ych

wype∏nieƒ klasy III wykonanych z kompomeru

Dyract wykaza∏y, ˝e jest to materia∏ wype∏niajàcy

∏atwy w u˝yciu. Procedura wykonywania wype∏-

nieƒ z kompomeru jest skrócona, co zmniejsza

czas ca∏ego zabiegu. Kompomer Dyract okaza∏ si´

odpowiednià alternatywà dla wype∏nieƒ kompo-

zytowych. Po up∏ywie szeÊciu lat liczba wype∏nieƒ

akceptowanych z punktu widzenia klinicznego

by∏a jednakowa dla obydwu materia∏ów wype∏nia-

jàcych. ■

[1] Van Dijken J W V (1999). Longevity of new hybridrestorative materials in class III cavities. Eur J Oral Science107:215-219.

[2] Van Dijken J W V (2001). Durability of new restorativematerials in Class III cavities. J Adhes. Dent. 3(1):65-70.

DENTSPLY RAPORT [15•2004] Q u o d E r a t D e m o n s t r a n d u m

GALERIA PRZYPADKÓW KLINICZNYCH

Rozwój stomatologicznychmateriałów wypełniającychto ciągłe wdrażanieudoskonaleń technologiikompozytowej mającena celu coraz lepsząodbudowę tkanek zębów.

✔ Uniwersalny kompomer

do wszystkich klas ubytków

✔ Konsystencja ułatwiająca

aplikację i adaptację

kompomeru do ścian ubytku

✔ Skrócony czas

polimeryzacji – 10 sek

✔ Długi czas pracy – 90 sek

✔ Gładka powierzchnia

i łatwość jej opracowania

✔ Właściwości

kariostatyczne

✔ Niska ścieralność

i większa wytrzymałość

✔ Wykorzystuje 10 lat

sukcesów klinicznych swych

poprzedników

Dyract/Dyract AP, które

zostałe potwierdzona

w ponad 140 publikacjach

CHARAKTERYSTYKA

Dyract eXtra

6-letnie badania kliniczne potwierdziłykliniczną skuteczność kompomeru Dyractstosowanego do odbudowy dużychubytków w zębach przednich

8

Esthet•X (2 mm*)A1, A2, A3, A3.5, A4 ✓B1, B2, B3 ✓B5/DY ✓C1, C2, C3, C4 ✓C5/XGB ✓D2, D3 ✓Universal ✓White ✓XL ✓WE, CE, YE, GE, AE ✓W-O, B2-O, C1-O, D3-O ✓A2-O ✓A4-O, C4-O ✓

Fulfil Extra (2 mm*)A1, A2, A3, A3.5 ✓B1, B2 ✓C2 ✓O-A3.5 ✓

SureFil (2 mm*)A, B, C ✓

QuixFil (4 mm*)Universal ✓

Xeno III ✓

Prime&Bond NT ✓

Ceram•X mono (2 mm*)M1, M2, M3 ✓M4, M5, M6, M7 ✓

Ceram•X duo (2 mm*)D1, D2, D3, D4, DB ✓E1, E2, E3 ✓

Dyract eXtra (2 mm)A2, A3, A3.5, A4 ✓B1, B3 ✓C2, C3 ✓O-A3, O-B3 ✓

X-flow (2 mm*)A2, B1, C2, TL ✓A3, A4 ✓

X-flow (1 mm*)O-A3 ✓

Czasy polimeryzacjidla wybranych produktów

LAMPA DIODOWA

Czas w sekundach 10 sek 20 sek 30 sek

* Głębokość pojedyńczej, naświetlanej warstwy zgodna ze standardem ISO 4049:2000

Wyniki testu szczelności z Uniwersytetu w Monachium

Pe

ne

tra

cja

ba

rwn

ika

[m

m] Technika

ćwieka

głównego

Kondensacja

boczna

AH Plus™ AH 26®Diaket Apexit

Skurcz polimeryzacyjny wybranych past uszczelniających

AH Plus™ AH 26® Hermetic Diaket Apexit Epiphany KetacEndo

Rozpuszczalność uszczelniaczy kanałowych

Ro

zpu

szcz

aln

ość

[w

w/%

]

AH Plus™ AH 26® Hermetic Apexit KetacEndo

Epiphany

Kontrastowość past uszczelniających na zdjęciach RTG

[mm

/mm

AI] AH Plus™

AH 26®

Hermetic

Diaket

Sealapex

Apexit

Ketac-Endo

Tubli-Seal

Endomethasone

N2

Roekoseal

Epiphany

✔ Wyjątkowa szczelność wypełnień kanałowych

✔ Doskonała kontrastowość na zdjęciach radiologicznych ✔ Bardzo niska rozpuszczalność

✔ Bardzo niski skurcz polimeryzacyjny

oparty na wykorzystaniu długoterminowych doświadczeńz żywicami amino-epoksydowymi (AH26)

wiodący uszczelniacz kanałowy

Zm

ian

y o

bję

tośc

iow

e [

%]

✔ Eliminacja uwalniania formaldehydu w addycyjnym procesie wiązania

✔ Opracowanie systemu pasta-pasta w celu poprawy walorów użytkowych materiału

✔ Sprawdzona biokompatybilność

✔ Doskonałe właściwości uszczelniające

dzięki ograniczonej rozpuszczalności

i niewielkim zmianom objętościowym

✔ Dobra kontrastowość na zdjęciu RTG

✔ Możliwość zastosowania we wszystkich

technikach uszczelniania kanału

✔ Rekomendacje słynnych ośrodków

uniwersyteckich

AutoMatrix i QuixFil

Automatrix™ to sprawdzony system formówek całkowitych z inte-gralnym mechanizmem zaciskającym. Automatrix™ może być stosowa-ny we wszystkich sytuacjach, gdzie niezbędne jest użycie formówek.Szczególnie przydatny w sytuacjach wykonywania rozległych wypełnieńoraz gdy nie możliwe użycie formówek częściowych (np. Palodent).Zestaw zawiera 4 rozmiary formówek o stożkowatym kształcie umożli-

wiającym lepszą anatomiczną adaptację. Z kolei AutoMate II to in-strument niezbędny do zaciskania pierścieni. System zawiera takżespecjalne narzędzia do przycinania formówek.Procedura zakładania formówek jest prosta i szybka. Dzięki mechani-zmowi zaciskającemu AutoMatrix zapewnia dobrą widoczność polapracy i stabilne zamocowanie formówek. ■

DENTSPLY RAPORT [15•2004]V a r i a

RÓ˚NOÂCI

Anaheim Group oceniła w specjalnym

raporcie firmę DENTSPLY jako najbar-

dziej innowacyjną firmę stomatologicz-

ną w 2003 roku.

W zestawieniu, okreÊlajàc firm´ tym mianem,

wzi´to pod uwag´ liczb´ uzyskanych przez nià pa-

tentów oraz dopuszczonych do sprzeda˝y w USA

produktów w których zastosowano te innowacyj-

ne rozwiàzania.

Wskaênik ten nie okreÊla bezpoÊrednio stopnia

sukcesu komercyjnego, ale autorzy raportu pod-

kreÊlajà ˝e istnieje mi´dzy nimi korelacja

Anaheim Group stanowi wiarygodne êród∏o infor-

macji na temat bran˝y stomatologicznej i zwiàza-

nych z nim producentów. Swà dzia∏alnoÊç rozpo-

cz´li w 1994 roku publikujàc po raz pierwszy

DENTALFAX MONTHLY. Obecnie ukazuje si´ tak-

˝e DENTALFAX WEEKLY wraz z internetowymi

stronami pod adresem dentalfax.com.

Anaheim Group podaje wyniki swoich zestawieƒ

od poczàtku lat dziewi´çdziesiàtych, ale a˝ do

2002 roku rankingi te nie zawiera∏y tak wielu da-

nych na temat technicznych innowacji. ■

Aby wykonywanie wypełnieniaw zębach bocznych przestałobyć problemem…

Dentsply jako wiodąca firmaw dziedzinie innowacji

11

Zapraszamy na nasze strony internetowewww.dentsply.pl

LISTA AUTORYZOWANYCHPARTNERÓW HANDLOWYCH

WYDAWCA: Dentsply DeTrey GmbH Biuro Przedstawicielskieul. Filtrowa 43 m. 2, 02-057 Warszawa,

tel. (022) 825 40 71, fax (022) 825 45 59, http://www.dentsply.pl/Oprac. merytoryczne: lek. stom. Agnieszka Anna Pacyk

Oprac. graficzne: Piotr StelmasiakW razie pytaƒ dotyczàcych naszych produktów prosimy o pozostawienie wiadomoÊcipod numerem telefonicznym, za poÊrednictwem faxu lub e-mail: a.pacyk@dentsply.pl

Bia∏ystok

DENTOMAX15-206 Bia∏ystokul. Nowowarszawska 32/2tel. 85/7403690-92, tel./fax 85/7437998

Bielsko Bia∏a

MARRODENT43-385 Jasienica k/ Bielska Bia∏ejul. Strumieƒska 894tel./fax 33/8152267, tel. 33/8152013

E∏k

DENTOMAX19-300 E∏k, ul. Kajki 12tel/fax 87/6106418

Gdaƒsk

DEN-MEDica80-462 Gdaƒsk, ul. Jana Paw∏a II 6 D/1tel. 58/5121105, 5121107

Jaros∏aw

AN-WERul. Reymonta 1Ctel. 16/6242290, fax 16/6242291

Jelenia Góra

CEZAL58-500 Jelenia Góra, ul. WolnoÊci 32/1tel/fax 75/7525409

Katowice

MARRODENT40-881 Katowice, ul. Chrobrego 29tel. 32/2507060, fax 32/2541687,

Koszalin

CEZAL75-011 Koszalin, ul. Zwyci´stwa 102tel. 94/3425081

Kraków

MEDDENT30-224 Krakówul. Królowej Jadwigi 135tel. 12/4251527tel/fax 12/6254363

Legnica

CEZAL59-200 Legnica, ul. Or∏a Bia∏ego 4tel/fax 76/8627884

Leszno

CEZAL64-100 Leszno, ul. Szybowników 19tel/fax 65/5293832

Lubaczów

AN-WERul. Kopernika 1tel. 16/6329900, fax 16/6329901

Lublin

DENTAL S.J.20-128 Lublin, ul. Lwowska 6tel. 81/7476242, fax 81/7477335

HELTKOPOL20-809 Lublin, ul. Botaniczna 22tel/fax 81/7421236

¸om˝a

DENTOMAX18-400 ¸om˝a, ul. Stary Rynek 2tel/fax 86/2165947

¸ódê

DENT-R90-410 ¸ódê, ul. Piotrkowska 31tel . 42/6338922, 42/6321494fax 42/6325812

HANSEN DENTALPOLEN90-266 ¸ódê, ul. Wschodnia 74tel. 42/6303377, fax 42/6326667

Opole

CEZAL45-062 Opole, ul. KoÊciuszki 31tel/fax 77/4545325

Ostrów Wielkopolski

CEZAL63-400 Ostrów Wielkopolskiul. Raszkowska 24atel 62/7351622, fax 62/7351630

Pabianice

DENT-R95-200 Pabianice, ul. 20 Stycznia 40tel/fax 42/2270379

Piotrków Trybunalski

SKAMEX97-300 Piotrków Trybunalskiul. ˚elazna 4tel. 44/6491400

Poznaƒ

MERCONTROL61-728 Poznaƒ, ul. 3 Maja 48Ctel. 61/8528079, fax 61/8528082

Radom

KOL-DENTAL26-600 Radomul. ˚wirki i Wigury 38 lok. 12tel. 48/3669320; 48/3647444

Rzeszów

AN-WER35-201 Rzeszówul. Kochanowskiego 15tel/fax 17/8529347

S∏upsk

CEZAL76-200 S∏upskul. Wojska Polskiego 49tel 59/8412827

Szczecin

CEZAL70-303 Szczecinul. Getta Warszawskiego 19/2tel 91/4338757

Âwidnica

CEZAL66-008 Âwidnica, ul. Komunardów 14tel/fax 74/8514399

Warszawa

DANAMED03-734 Warszawaul. Targowa 66 paw. 20tel. 22/6181472, fax 22/6704168

DONAU TRADING Corp.00-775 Warszawa, ul. Konduktorska 4,tel.22/8513454, 22/6274711fax 22/6274712

KOL-DENTAL04-175 Warszawa, ul. Ostrobramska 73tel. 22/6139048, fax 22/6138679

MARRODENT02-127 Warszawa, ul. Bohdanowicza13, tel. 22/6590002, tel/fax 22/6590231

S+M DENTAL00-854 Warszawa, ul. ¸ucka 18 paw. 6tel./fax 22/6547127tel. 22/6542145, fax 22/6542143

Wroc∏aw

CAR-LINE53-146 Wroc∏aw, ul. Rac∏awicka 2/4,tel. 71/3603655, tel/fax 71/3384190

CEZAL50-543 Wroc∏aw, ul. Widna 4tel. 71/3332101, 71/3678027fax 71/3688704

CEZAL50-046 Wroc∏aw, ul. Sàdowa 9a, tel/fax71/3423051

CEZAL50-130 Wroc∏aw, ul. Rzeênicza 28/31tel/fax 71/3724622