UML – cz. I

UML – cz. I 1/1

UML - Unified Modeling Language

I ujednolicony – można go współdzielić z wieloma pracownikamiI modelowania – służy do opisu projektowanego modeluI język – posiada opisaną strukturę

UML – cz. I 2/1

UML – właściwości

Właściwości UML:I jest językiem formalnymI jest zwięzłyI jest wyczerpującyI jest skalowalnyI jest utworzony na podstawie wniosków z doświadczeńI jest standardem

UML – cz. I 3/1

UML – historia

”Trzech amigos”

I OOAD (Object-Oriented Analysis and Design) – Grady BoochI OOSE (Object-Oriented Software Engineering) – Ivar

JacobsonI OMT (Object Modeling Technique) – James Rumbaugh

UML – cz. I 4/1

UML – obecnie

UML – cz. I 5/1

Stopnie używalności języka UML

I UML w charakterze szkicuI UML w charakterze planu projektuI UML w charakterze języka programowania

UML – cz. I 6/1

Widoki modelu

Rysunek: Model widoku 4+1 Filipa Kruchtena

UML – cz. I 7/1

Składowe UML

I elementyI związkiI diagramy

UML – cz. I 8/1

Pierwszy posmak UML

I notatki – komentarze, uwagi nie uchwycone na diagramach

I stereotypy – sygnalizuje specjalne użycie

UML – cz. I 9/1

Modelowanie wymagań – przypadki użycia

Przypadek użycia

I jest przypadkiem, w którym dany system jest używany w celuspełnienia jednego lub więcej wymagań użytkownika

I przypadki użycia są wymaganiami funkcjonalnymiI przypadki użycia nie określają, czego system nie powinien robić

UML – cz. I 10/1

Modelowanie wymagań – aktorzy

AktorI aktorzy nie muszą być rzeczywistymi ludźmiI aktorów należy traktować jak czarne skrzynkiI aktorzy muszą współdziałać z systemem

UML – cz. I 11/1

Przypadki użycia – aktorzy

Rysunek: Wyodrębnianie aktorów

UML – cz. I 12/1

Przypadki użycia – aktorzy

Rysunek: Udoskonalanie aktorów

UML – cz. I 13/1

Przypadki użycia

Rysunek: Notacja

Przypadek użycia

I z perspektywy użytkownika jest kompletnym wykorzystaniemsystemu

I składa się z interakcji użytkownika z systemem i rezultatuI przypadek użycia powinien mieć zdefiniowane kryteria

powodzenia i niepowodzenia

UML – cz. I 14/1

Linie komunikacji

Rysunek: Linia komunikacji pomiędzy aktorem a przypadkiem użycia

I komunikacja między aktorem a przypadkiem użyciaI strzałka na linii komunikacji może oznaczać przepływ

informacji lub sugeruje kto rozpoczyna dany przypadek użycia

UML – cz. I 15/1

Granice systemu

Rysunek: Aktor ”Administrator” umieszczony jest na zewnątrz systemu”System zarządzania zawartością” reprezentowanego przez prostokąt

UML – cz. I 16/1

Szczegółowy opis przypadku użycia

Szczegółowy opis przypadku uży-cia

Co oznacza dany opis i dlaczego jest przydatny?

Powiązane wymagania Wskazanie, które wymagania są przez dany przypadek użycia spełnionew całości lub częściowo.

Kontekst zadaniowy Umiejscowienie danego przypadku użycia w systemie oraz określenie,dlaczego jest on istotny.

Warunki wstępne Co musi zajść przed wykonaniem danego przypadku użycia.Warunek pomyślnego zakończenia Jaki powinien być stan systemu w razie wykonania danego przypadku

użycia zakończonego powodzeniem.Warunek niepomyślnego zakończe-nia

Jaki powinien być stan systemu w razie wykonania danego przypadkuużycia zakończonego niepowodzeniem.

Aktorzy główni Główni aktorzy uczestniczący w danym przypadku użycia. Często obej-muje również aktorów uruchamiających dany przypadek użycia lub uzy-skujących z niego informacje w sposób bezpośredni.

Aktorzy drugoplanowi Aktorzy uczestniczący w danym przypadku użycia, lecz nie będącygłównymi graczami.

Wyzwalacz Zdarzenie wyzwalane przez aktora, powodujące wykonanie danegoprzypadku użycia.

Główny przepływ wykonania Miejsce służące do opisu każdej z ważnych czynności występującychpodczas normalnego wykonywania danego przypadku użycia.

Rozszerzenia Opis dowolnych czynności dodatkowych, innych niż te opisane w głów-nym przepływie wykonania.

UML – cz. I 17/1

Szczegółowy opis przypadku użyciaNazwa przypadku użycia Utwórz nowe konto pamiętnikaPowiązane wymagania Wymaganie A.1.Kontekst zadaniowy Nowy lub już istniejący autor żąda od administratora utworzenia nowego

konta pamiętnika internetowego.Warunki wstępne System dostępny jest dla rozpoznanych autorów, dlatego też autor musi

dysponować odpowiednim potwierdzeniem tożsamości.Warunek pomyślnego zakoń-czenia

Dla autora tworzone jest nowe konto pamiętnika.

Warunek niepomyślnego za-kończenia

Wniosek o konto jest odrzucany.

Aktorzy główni Administrator.Aktorzy drugoplanowi Baza danych z danymi autorów.Wyzwalacz Administrator żąda od systemu CMS utworzenia nowego konta pamiętnika

internetowego.Główny przepływ wykonania Krok Akcja

1. Administrator prosi system o utworzenie nowego konta pamiętnika.2. Administrator wybiera rodzaj konta.3. Administrator wprowadza szczegółowe dane autora.4. Szczegółowe dane autora są weryfikowane przy użyciu informacji pobra-

nych z bazy danych autorów.5. Tworzone jest nowe konto pamiętnika.6. Podsumowanie informacji o nowym koncie przesyłane jest pocztą elek-

troniczną do autora.Rozszerzenia Krok Rozgałęziona akcja

4.1. Informacje uzyskane z bazy danych autorów nie pozwalają na potwier-dzenie danych autora.

4.2. Wniosek o utworzenie nowego konta jest odrzucany.

UML – cz. I 18/1

Zależności pomiędzy przypadkami użycia

Rysunek: Zależność <<include>> umożliwia wielokrotne wykorzystanieprzypadku użycia

UML – cz. I 19/1

Zależności pomiędzy przypadkami użycia

Rysunek: System zarządzania zawartością może tworzyć dwa rodzajekont – zwykłe oraz redakcyjne

UML – cz. I 20/1

Zależności pomiędzy przypadkami użycia

Rysunek: <<extend>> oznacza, że przypadek użycia Utwórz nowąosobistą stronę Wiki oraz Utwórz nowe konto pamiętnika możeokazjonalnie wykorzystywać zapisywanie odrzucenia wniosku

UML – cz. I 21/1

Diagramy czynności

I należą do widoku procesuI umożliwiają pokazanie w jaki sposób system osiąga

zamierzone celeI prosta notacja

UML – cz. I 22/1

Diagramy czynności – przykład

UML – cz. I 23/1

Diagramy czynności

UML – cz. I 24/1

Diagramy czynności

Rysunek: Węzeł decyzyjny

Warunki:I przyjmują wartość logiczną prawda lub fałszI przykłady warunków:

I [Autoryzacja], [wordCount >= 100],[wordCount > 0 & wordCount < 100]

I tylko jeden warunek może mieć wartość prawdaUML – cz. I 25/1

Diagramy czynności

Rysunek: Akcje przygotuj obudowę i przygotuj płytę główną mogą byćwykonywane równolegle

UML – cz. I 26/1

Obiekty oraz przekaźniki danych

Rysunek: Węzeł obiektu Zamówienie sygnalizuje fakt jego przepływu odakcji Pobierz zamówienie do Zatwierdź płatność

Rysunek: To samo za pomocą przekaźnika

UML – cz. I 27/1

Diagramy czynności

Rysunek: Sygnały wskazują na interakcję z zewnętrznymi uczestnikami

UML – cz. I 28/1

Diagramy czynności

Pozostałe elementy

I partycjeI zdarzenia czasoweI wywoływanie innych czynności

UML – cz. I 29/1

Diagram sekwencji

I widok logicznyI przedstawiają kolejność interakcji pomiędzy uczestnikami

UML – cz. I 30/1

Diagram sekwencji – uczestnicy

Rysunek: Uczestnicy na diagramie sekwencji

UML – cz. I 31/1

Diagram sekwencji – uczestnicy

Przykłady nazw uczestników

I AdminI :ContentManagementSystemI admin:AdministratorI :ContentManagementSystem ref cmsInteraction

UML – cz. I 32/1

Diagram sekwencji – komunikaty

Rysunek: Wysłanie komunikatu

UML – cz. I 33/1

Diagram sekwencji – komunikaty

Sygnatury komunikatów

I doSomething()I doSomething(number1:Number, number2:Number)I doSomething():ReturnClassI myVar = doSomething():ReturnClass

UML – cz. I 34/1

Diagram sekwencji – komunikaty

Rysunek: Rodzaje komunikatów

UML – cz. I 35/1

Diagram sekwencji – przykład

Utwórz nowe zwykłe konto pamiętnikaGłówny przepływwykonania

Krok Akcja

1. Administrator prosi system o utworzenienowego konta pamiętnika.

2. Administrator wybiera rodzaj konta.3. Administrator wprowadza szczegółowe da-

ne autora.4. Szczegółowe dane autora są weryfikowane

przy użyciu informacji pobranych z bazydanych autorów.

5. Tworzone jest nowe konto pamiętnika.6. Podsumowanie informacji o nowym kon-

cie przesyłane jest pocztą elektroniczną doautora.

UML – cz. I 36/1

Diagram sekwencji – przykład

Rysunek: Utwórz nowe zwykłe konto pamiętnika

UML – cz. I 37/1

Diagram sekwencji – przykład

Rysunek: Utwórz nowe zwykłe konto pamiętnika z wykorzystaniemfragmentu sekwencji

UML – cz. I 38/1

Diagram sekwencji – przykład

Rysunek: Utwórz nowe zwykłe konto pamiętnika z wykorzystaniemfragmentu sekwencji – cd.

UML – cz. I 39/1

Diagram sekwencji – przykład

Rysunek: Utwórz nowe zwykłe konto pamiętnika z wykorzystaniemfragmentu sekwencji – cd.

UML – cz. I 40/1

W wykładzie wykorzystano materiały

I Miles R., Hamilton K.: UML 2.0. Wprowadzenie, Helion,Gliwice 2007

UML – cz. I 41/1