UKŁAD MOCZOWY

NERKA

Nerki filtrują osocze i produkują hipertoniczny mocz ostateczny. Z moczem wydalane są produkty przemiany materii szczególnie zawierające azot. Nerki wydzielają erytropoetynę i prostaglandyny. Uczestniczą w utrzymaniu homeostazy elektrolitów we krwi i płynie tkankowym. Regulują objętość krwi.

NERKA

Zrąb – tkanka łączna właściwa luźna

Miąższ –nefrony

NERKA

NEFRON – jednostka strukturalna i funkcjonalna nerki

NEFRON – 2,5mln w obu nerkach

ciałko nerkowe

kanalik kręty I rzędu

pętla nefronu (Henlego)

kanalik kręty II rzędu, dystalny

80%

20%

NERKA

Tętnica nerkowa Tętnice międzypłatowe nerki Tętnice łukowate:Tętnice międzypłacikowe iTętnice proste prawdziwe

Od Tętnic międzypłacikowych Tętniczki doprowadzające dochodzą do kłębuszków tworząc sieć dziwną tętniczo-tętniczą Z kłębuszka – tętniczka odprowadzająca – rozpada się na sieć naczyń włosowatych otaczających kanaliki w części korowej rdzennej – naczynia proste rzekome

– naczynia proste prawdziwe

Pod torebką nerki krew zbiera się w żyłach korowych, ż. gwiaździstych –żż międzypłacikowych – łukowatych – międzypłatowych – żyła nerkowa

NERKA – ciałko nerkowe

Kłębuszek naczyniowy

Torebka Bowmana:

Listek trzewny

Listek ścienny

Aparat przykłębuszkowy

NERKA – ciałko nerkowe

Kłębuszek naczyniowy Komórki śródbłonka – pory

Błona podstawna – 3 warstwy,

siarczan heparanu, laminina, fibronektyna,

kolagen typu IV

Właściwości antygenowe

Komórki mezangium

NERKA – ciałko nerkowe

Torebka Bowmana:

Listek trzewny

Listek ścienny

Kłębuszek naczyniowy

Aparat przykłębuszkowy

Mezangium

Rodzaj tkanki łącznej występującej między naczyniami w ciałku nerkowym:

Mezangium zewnętrzne

Mezangium wewnętrzne:

Zdolność do fagocytozy

Odgrywają rolę błony podstawnej

Właściwości kurczliwe

Bariera krew-mocz pierwotny

Porowate komórki śródbłonka

Błona podstawna

Szczeliny filtracyjne i ich przepony

Filtr działa:

Mechanicznie - zależnie od wielkości cząsteczki

Zależnie od ładunku elektrycznego (podokaliksyna, siarczan heparanu, kolagen typu IV)

Wysokie RR w nacz kłębuszkado jamy torebki kłębuszka przechodzącukry proste, AKsy, mocznik, kreatynina, kwas moczowy, fosforany nieorganiczne,Niewielka ilość białka 120ml/min – moczu pierwotnego

Przeciwdziałają filtracji: ciśnienie onkotyczne białek, ciśnienie płynu w przestrzeniach podpodocytarnych

do 1mln

32-125 tys

Nefryna, CD2ap

NERKA – ciałko nerkowe

Aparat przykłębuszkowy:

Komórki ziarniste medii tętniczki doprowadzającej (JG)

Komórki siatki = mezangium pozakłębuszkowe

Komórki plamki gęstej kanalika krętego II rzędu

Komórki okołonaczyniowe

Torebka Bowmana: Listek trzewny Listek ściennyKłębuszek naczyniowyAparat przykłębuszkowy

NERKA – ciałko nerkowe

Aparat przykłębuszkowy:

Komórki ziarniste medii tętniczki doprowadzającej

Komórki siatki = mezangium pozakłębuszkowe

Komórki plamki gęstej kanalika krętego II rzędu (osmochemoreceptor)

Komórki okołonaczyniowe

Torebka Bowmana: Listek trzewny Listek ściennyKłębuszek naczyniowyAparat przykłębuszkowy

Informacja z komórek plamki gęstej –osmoreceptor informujący o stężeniu sodu w kanaliku krętym II rz. Wydzielana jest Renina:Angiotensynogen (-2-globulina) angiotensyna I angiotensyna II wpływa na zwiększenie wydzielania aldosteronu

Funkcje Angiotensyny II

Remodelowanie tkanek przez pobudzenie proliferacji miocytów naczyniowych i akrecji,aktywowanie metaloproteinaz

Wpływ na komórki śródbłonka ( produkcji tlenku azotu)

Wywoływanie stresu oksydacyjnego

Wywoływanie zapalenia (produkcja cytokin i chemokin), wzrost przepuszczalności naczyń i diapedezy leukocytów

Obkurczenie naczyń krwionośnych i zwiększenie ciśnienia krwi

Uwolnienie aldosteronu z kory nadnerczy

Uwolnienie hormonu antydiuretycznego (ADH) z cz.nerwowej przysadki mózgowej

Obkurczenie tętniczek odprowadzających i zwiększenie filtracji nerkowej

Znaczenie RAS

Reguluje funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i nerek

Wszystkie białka układu RAS powstają też w adipocytach, sercu, naczyniach krwionośnych, mózgu

NERKA

Syntetyzuje:

Informacja z komórek plamki gęstej – osmoreceptor informujący o

stężeniu sodu w kanaliku krętym II rz. Wydzielana jest Renina:

Angiotensynogen (-2-globulina) angiotensyna I angiotensyna II wpływa na zwiększenie wydzielania aldosteronu

Erytropoetyna

Czynna postać wit D3

(25-hydroksycholekalcyferol 1-25-hydroksycholekalcyferol)

PGA2, PGE2

Kalikreina powoduje powstanie bradykininy z kininogenu

Pozostaje pod wpływem:

Aldosteronu

Hormonu antydiuretycznego

Parathormonu

NEFRON – jednostka strukturalna i funkcjonalna nerki

ciałko nerkowe

kanalik I rzędu, proksymalny (część kręta i prosta)

część cienka zstępującej pętli nefronu

część cienka i gruba wstępującej pętli nefronu

kanalik II rzędu (część kręta), dystalny

NEFRON – kanalik kręty I rzedu

Najdłuższy odcinek nefronu

Wysłany nabłonkiem

jednowarstwowym sześciennym

Połączenia zamykające: okludyna, klaudyna, paracelina

W szczytowej części komórek

— rąbek szczoteczkowy

w podstawnej części komórek

— inwaginacje błony komórkowej

+ liczne mitochondria

= prążkowanie przypodstawne (Heidenhaina)

Odcinek końcowy — prosty

Resorpcja zwrotna (obligatoryjna):

glukoza, 85% wody i NaCl, białko,

aminokwasów, witamin

Zmniejszana przez ANF

URAT1- wypompowuje kwas moczowy do krwi

Pętla nefronu (Henlego)

Część (ramię) zstępujące

— część cienka – bardzo spłaszczone

komórki

Część (ramię) wstępujące

— część gruba – sześcienne komórki

podobne do kanalika II rzędu

= zaliczana do kanalika dalszegoprzemieszczenie sodu do przestrzeni śródmiąższowej,

w rezultacie hipotoniczna

zawartość dochodzi do kanalika II rzędu

NEFRON – kanalik kręty II rzędu

Krótszy, węższy, mniej kręty niż

kanalik kręty I rzędu

Na przekroju dość regularne światło

Wysłany nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym

w szczytowej części komórek

— nie! występuje rąbek szczoteczkowy

w podstawnej części komórek

— inwaginacje błony komórkowej

+ liczne mitochondria

= prążkowanie przypodstawne

Pod wpływem aldosteronuaktywne pompowanie Na+ do krwi

CEWKA ZBIORCZA

Odprowadza zawartość nefronów

z części korowej nerki do miedniczek nerkowych

W rdzeniu łączą się w większe przewody uchodzą na szczycie brodawek w obrębie pola sitowego

Na przekroju dość regularne światło

Wysłany nabłonkiem jednowarstwowym

sześciennym z rąbkiem oskórkowym

w korowej części nerki sześcienne komórki

jasne (kalikreina) i poj. ciemne (urodylatyna) -

im niżej – mniej komórek ciemnych

a komórki jasne - walcowate

Przewód brodawkowyBelliniego

Kalikreina (z kom. jasnych) przekształca prekursor w aktywny hormon urodylatynę (z kom. ciemnych)= zwiększenie wydalania Na+ i wody

z moczem i obniżenie ciśnienia krwi

Pod wpływem ADH resorpcja wody, od niej zależy stężenie moczu ostatecznego

NERKA – komórki śródmiąższowe

W korze komórki podobne do fibroblastów (80%

erytropoetyny organizmu, kolagen, proteoglikany) i limfocyty

W rdzeniu komórki śródmiąższowe:

Typu I – gwiaździste, RER, Golgi, lizosomy, kropelki tłuszczu

Typu II – zdolność do fagocytozy

Typu III – rodzaj perycytów, układających się wzdłuż naczyń prostych, mają zdolność kurczenia się, regulują przepływ krwi przez naczynia proste

NEFRON – jednostka strukturalna i funkcjonalna nerki

Eliminacja z osocza krwi końcowych produktów

przemiany materii i substancji toksycznych za pomocą:

Filtracji

Resorpcji zwrotnej W kanaliku krętym Irz. całkowita resorpcja glukozy (180mg%), 85% wody i

NaCl, aktywnie wchłaniane są: białko, akwasy i witaminy

W pętli nefronu aktywne przemieszczanie sodu i chlorków do przestrzeni śródmiąższowej pod wpływem aldosteronu – do kanalika IIrz dociera mocz hipotoniczny

W kanaliku zbiorczym resorpcja wody zależna od ADH

Wydzielania – sód, chlorki, potas, wodorowęglany, kreatynina, środki cieniujące stosowane przy badaniach rtg, PAH

Syntezy

NERKA

Syntetyzuje: Renina Erytropoetyna Czynna postać wit D3 (25-hydroksycholekalcyferol 1-25-hydroksycholekalcyferol) PGA2, PGE2 Kalikreina(kininogen bradykinina)

Pozostaje pod wpływem: Aldosteronu Hormonu antydiuretycznego Przedsionkowego czynnika natriuretycznego (ANF)

Parathormonu

Narządy odprowadzające mocz

Kielichy nerkowe mniejsze

Kielichy nerkowe większe

Miedniczki nerkowe

Moczowody

Pęcherz moczowy

Cewka moczowa

Błona śluzowa

Błona mięśniowa

Przydanka

MoczowódMoczowód

Narządy odprowadzające mocz

Pęcherz moczowy

BŁONA ŚLUZOWAUrothelium:Nabłonek wielowarstwowy sześcienny z kom baldaszkowatymi: Liczne plamki – ściśle upakowane białka, w błonie głównie glikosfingolipidy liczne fałdy i wgłobienia utworzone przez dyskoidalne pęcherzyki w kształcie litery V

BŁONA MIĘŚNIOWAtrzy warstwy miocytów gładkich w. zewnętrza i wewnętrzna -podłużnaw. środkowa – okrężna

PRZYDANKA I BŁONA SUROWICZAzewnętrzna powierzchnia – przydanka (tkanka łączna właściwa), górna powierzchnia - błona surowicza, nabłonek mezothelium