Informacja publiczna – resume

Zakres

• Podstawowe akty prawne• Definicja informacji publicznej• Podmioty zobowiązane do udzielania informacji publicznej• Podmioty uprawnione do uzyskiwania informacji publicznej• Formy informacji publicznej• Korzystanie z informacji publicznej• Terminy udostępniania informacji publicznej• Ograniczenia w udostępnianiu informacji publicznej• Postępowanie odwoławcze i działalność kontrolna

w zakresie prawa dostępu do informacji publicznej• Powtórne wykorzystanie informacji publicznej

Podstawowe akty prawne• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r. • Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności

z 1950 r.• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r. • Zielona Księga Komisji Wspólnot Europejskich z 20 stycznia 1999 r. • Karta Praw Podstawowych UE z 2000 r.• Dyrektywa 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17

listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (art. 61)• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji

publicznej• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z

dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej

• W pierwszych dniach stycznia 2002 r. weszła w życie ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

• Sprecyzowała konstytucyjny zapis (art. 61) dotyczący prawa obywateli do uzyskania informacji o działaniach władzy publicznej.

• Na organy władzy państwowej został nałożony obowiązek udostępniania każdej informacji dotyczącej spraw publicznych.

Definicja informacji publicznej

• „Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w ustawie”.

Orzecznictwo Sądów

• Informacja publiczna związana jest z treścią dokumentów stworzonych przez organy władzy publicznej i dotyczy sfery jej działalności.

• Za informację publiczną uznaje się nie tylko dokumenty będące bezpośrednio zredagowane i technicznie wytworzone przez organ administracji publicznej, ale przymiot taki będą posiadać także te, których organ używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań, nawet w momencie, gdy prawa autorskie należą do innego podmiotu.

Podmioty zobowiązane do udzielania informacji publicznej

• organy władzy publicznej• organy samorządów gospodarczych i zawodowych• organy reprezentujące Skarb Państwa• podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne lub osoby prawne

samorządu terytorialnego lub też podmioty będące reprezentantami innych państwowych jednostek organizacyjnych bądź też jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego

• podmioty reprezentujące osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub mają do dyspozycji majątek publiczny,

• podmioty prawne, w których pozycja dominująca należy do Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, gospodarczego albo zawodowego

• reprezentatywne organizacje związkowe• reprezentatywne organizacje pracodawców• partie polityczne

Podmioty uprawnione do uzyskiwania informacji publicznej

• Prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje każdemu bezwzględnie – nie można żądać od wnioskodawcy wykazania interesu prawnego lub faktycznego w jej uzyskaniu.

• W przypadku informacji przetworzonej można żądać od wnioskodawcy wykazania interesu publicznego.

Każda osoba ma prawo do:

• uzyskania dostępu do informacji publicznej na wniosek złożony zarówno w formie pisemnej jak i ustnej

• dostępu do dokumentów urzędowych• wstępu na posiedzenia kolegialnych organów rządzących

oraz dostępu do materiałów dokumentujących takie posiedzenia

• uzyskania informacji na temat działalności organów władzy publicznej oraz na temat osób pełniących funkcje publiczne

• uzyskania bezpłatnej informacji – ewentualna opłata powinna odpowiadać rzeczywistym kosztom udostępnienia bądź przekształcenia informacji na użytek wnioskującego o nią

Typy informacji publicznej

• Prosta• Przekształcona• Przetworzona

• (anonimizacja)

Formy informacji publicznej

• Biuletyn Informacji Publicznej• w drodze wyłożenia lub wywieszenia

w miejscach ogólnodostępnych (fakultatywnie)

• wgląd do dokumentów urzędowych• wstęp na posiedzenia kolegialnych organów

władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów

• udostępnienie na wniosek

Biuletyn Informacji Publicznej

• System zbudowany ze stron internetowych, których prowadzenie należy do obowiązków podmiotów wymienionych w art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Jego działanie zostało także uregulowane rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 stycznia 2007 r.

• W Biuletynie umieszczane są informacje obowiązkowe oraz takie, które podmiot prowadzący dany BIP uzna za ważne, wszystkie pozostałe, które nie zostały zawarte na stronach BIP muszą być udostępnione na wniosek podmiotu zainteresowanego nimi.

Strona podmiotowa BIP - minimum• status prawny lub forma prawna • organizacja,• przedmiot działalności i kompetencje• organy i osoby sprawujące funkcje oraz ich kompetencje • struktura własnościowa podmiotów• majątek, którym dysponują,• zasady funkcjonowania,• tryb działania (w tym w zakresie wykonywania zadań publicznych oraz ich

działalności w ramach gospodarki budżetowej i pozabudżetowej),• sposoby stanowienia aktów publicznoprawnych• sposoby przyjmowania i załatwiania spraw • stan przyjmowanych spraw, kolejność ich załatwiania lub rozstrzygania,• prowadzonych rejestrów, ewidencji i archiwów oraz o sposobach

i zasadach udostępniania danych w nich zawartych

Udostępnianie na wniosek

Korzystanie z informacji publicznej

• Poszukiwanie informacji publicznej powinno rozpocząć się od zapoznania się z zawartością Biuletynu Informacji Publicznej (BIP) danej instytucji.

• Jeżeli nie znajdziemy informacji w BIP możemy złożyć wniosek ustny lub pisemny o jej udostępnienie.

• Wniosek pisemny składamy, gdy zaistnieje taka konieczność – przy czym warto przeczytać podpowiedź jak taki wniosek powinien wyglądać.

Terminy udostępniania informacji publicznej

• Każda informacja, której udostępnienie jest możliwe natychmiast, powinna być wydana w ustnej lub pisemnej formie bez konieczności składania pisemnego wniosku.

• Bez niepotrzebnej zwłoki, nie później niż 14 dni od dnia złożenia wniosku.• Jeżeli informacja, o jaką wnioskuje podmiot zainteresowany, nie może być

wydana w terminie, jednostka która jest zobowiązana do udostępnienia tej informacji powinna poinformować w przeciągu tych 14 dni o powodzie opóźnienia. Tym samym powinien zostać wyznaczony nowy termin, w którym informacje zostaną udostępnione. Termin ten nie może być dłuższy niż dwa miesiące od momentu złożenia wniosku.

• Informacja może być udostępniona z opóźnieniem także w sytuacji gdy wnioskodawca prosi o sporządzenie informacji w pewnej określonej przez niego formie, bądź w określony sposób. Jeżeli przekształcenie informacji będzie związane z kosztami.

Ograniczenia w udostępnianiu informacji publicznej

• gdy informacje, o które wnioskuje, znajdują się w Biuletynie Informacji Publicznej

• gdy nie ma możliwości ich udostępnienia w formie lub sposobem o jaki wnioskuje

• organ nie posiada informacji, o jakich udostępnienie wnosi wnioskodawca

• gdy informacja nie ma charakteru publicznego• gdy dotyczy informacji niejawnej lub zastrzeżoną

z powodu tajemnicy• gdy wnioskuje się o udostępnienie informacji

przetworzonej, a podmiot zobowiązany uzna, że wnioskodawca nie ma interesu publicznego w uzyskaniu takiej informacji

• gdy dostęp do konkretnej informacji reguluje inny akt prawa

Decyzja o odmowie. Cechy:• oznaczenie instytucji, która ją wydała,• datę wydania,• oznaczenie strony lub stron, • podanie podstawy prawnej, na której oparto decyzję,• rozstrzygnięcie,• uzasadnienie faktyczne i prawne,• pouczenie, czy i w jakim trybie służy od decyzji

odwołanie,• podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska

służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji,

• pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi,

• imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji,

• oznaczenie podmiotów, ze względu na których chronione dobra (np. prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy), wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji.

Postępowanie w sytuacji odmowy

• Jeżeli w decyzji rozstrzygnięcie nie jest pełne (np. pomija część wniosku), brakuje pouczenia o prawie do odwołania albo o prawie złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego lub powództwa do sądu powszechnego, możemy złożyć w ciągu 14 dni kalendarzowych żądanie uzupełnienia (lub sprostowania) decyzji w tych kwestiach.

• Wnioskodawca ma prawo złożyć odwołanie od decyzji odmownej, a jej rozpatrzenie powinno nastąpić w przeciągu 14 dni.

Postępowanie odwoławcze i działalność kontrolna

• W przypadku odmowy udzielenia informacji oraz w przypadku ograniczenia prawa do informacji publicznej poprzez złożenie odwołania, wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

• W przypadku nie udzielenia informacji publicznej w terminie lub nie udostępnienia informacji istnieje możliwość zastosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez złożenie skargi na bezczynność organu.

• W polskich regulacjach prawnych brakuje osobnej instytucji wybieranego przez Parlament i odpowiedzialnego przed nim rzecznika prawa do informacji publicznej. Rolę taką obecnie pełni Rzecznik Praw Obywatelskich.

Powtórne wykorzystanie informacji publicznej

• Prawo dostępu do informacji publicznej to prawo wolnościowe – prawo obywateli i innych podmiotów do pełnej wiedzy o tym, co robi władza publiczna.

• Prawo do ponownego wykorzystania informacji publicznej to rodzaj prawa gospodarczego, prawa o wymiarze ekonomicznym, prawa do tworzenia wartości dodanej w oparciu o informacje publiczne, gromadzone przez sektor publiczny.

Ponowne wykorzystywanie informacji publicznej stanowi:

• wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, informacji publicznej lub każdej jej części, będącej w posiadaniu podmiotów zobowiązanych do udostępnienia informacji publicznej do jej ponownego wykorzystania, niezależnie od sposobu jej utrwalenia (w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej), w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż jej pierwotny publiczny cel wykorzystywania, dla którego informacja została wytworzona.

Powtórne wykorzystanie informacji publicznej

• Powinny być udostępniane w celu ich ponownego wykorzystywania bez ograniczeń warunkami i bezpłatnie. Podmiot zobowiązany może jednakże określić warunki ponownego wykorzystywania informacji publicznej, ale tylko w przedmiocie i zakresie określonym ustawą, o czym ma poinformować zainteresowanych na stronie podmiotowej BIP.

• Z tytułu udostępnienia informacji publicznej w celu jej ponownego wykorzystania może zostać pobrana przez podmiot zobowiązany opłata, jeżeli przygotowanie informacji w sposób wskazany we wniosku wymaga poniesienia dodatkowych kosztów.

Ponownemu wykorzystaniu może podlegać informacja publiczna

udostępniona:

• na stronie podmiotowej w BIP,• w inny sposób niż w BIP,• w centralnym repozytorium,• na wniosek o ponowne wykorzystanie

informacji publicznej

Terminy

• Wniosek o udostępnienie informacji publicznej w celu jej ponownego wykorzystania podmiot zobowiązany powinien rozpatrzyć bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 20 dni od dnia otrzymania wniosku.

• W sprawach szczególnie skomplikowanych podmiot zobowiązany może przedłużyć załatwienie sprawy o kolejne 20 dni, po zawiadomieniu wnioskodawcy w terminie 20 dni od dnia otrzymania wniosku.

Naszakasa

• Portal ten specjalizuje się w udostępnianiu danych dotyczących finansów gmin. Pozwala on uzyskać dane na temat wydatków oraz przychodów na najniższym szczeblu podziału terytorialnego.

• Dane prezentowane są w atrakcyjnej formie graficznej, pozwalającej przeciętnemu mieszkańcowi poznać dość złożoną strukturę budżetu gminy.

Moja polis• Celem serwisu jest ułatwienie dostępu do danych o społeczno-

ekonomicznej kondycji gmin, powiatów i województw.• Wskaźniki publikowane w mojapolis.pl pochodzą ze statystyki

publicznej oraz danych administracyjnych i odnoszą się zarówno do cech społeczno-demograficznych mieszkańców, jak i jakości życia, gospodarki czy środowiska naturalnego danego regionu, a także działań podejmowanych przez samorządy i inwestycji unijnych.

• Korzystać z nich mogą różne środowiska: od władz lokalnych i decydentów odpowiedzialnych za tworzenie i ewaluacje polityk publicznych przez działaczy organizacji pozarządowych, aktywnych obywateli, akademików i studentów po przedstawicieli mediów.

• Mojapolis.pl ułatwia porównywanie danych z różnych źródeł, przygotowywanie lokalnych i regionalnych diagnoz czy ewaluacji polityk publicznych, tworzenie programów edukacyjnych lub rzeczniczych.

MojePaństwo

• Portal prowadzony przez Fundację ePaństwo to multiwyszukiwarka informacji publicznej i nie tylko. Serwis łączy ze sobą funkcjonalności kilku aplikacji, z których każda stanowi samodzielny element.

MojePaństwo• "Kto tu rządzi?" - aplikacja dostarcza informacji na temat funkcjonowania

podmiotów administracji publicznej. W większości wypadków są to jedynie dane teleadresowe, jednak na temat 18 instytucji centralnej administracji publicznej uzyskamy bardziej szczegółowe dane. Zakres szczegółowych informacji obejmuje: budżet podmiotu, zamówienia publiczne oraz stanowione przez prawo.

• "Prawo" - ta część serwisu poświęcona jest w całości aktom prawnym. Aplikacja, poza dostępem do aktualnych ustaw i rozporządzeń, pozwala śledzić zmiany w prawie. Dodatkowym jej atutem jest baza projektów ustaw.

• "Krajowy Rejestr Sądowy" - aplikacja umożliwia wyszukiwanie danych zawartych w KRS przy użyciu nazwy podmiotu lub osoby. Poza ogólnodostępnymi informacjami z rejestru, aplikacja dostarcza informację przetworzoną w formie sieci powiązań poszczególnych podmiotów. Poniżej przykładowa sieć wygenerowana przy użyciu aplikacji.

• "Sejmometr" - od tej aplikacji rozpoczęło się działanie portalu mojepaństwo.pl. To bardzo rozbudowane narzędzie do monitorowanie aktywności posłów. Odnajdziemy w niej dane dotyczące: głosowań, składanych interpelacji, sytuacji finansowej i wiele innych. Aplikacja ta również udostępnia informację w postaci przetworzonej tj.: liczba wystąpień, frekwencja na posiedzeniach sejmu, liczba interpelacji.

Totalny Rejestr Umów Publicznych

Sprawdź samorząd!

http://e-bibliotekarz.org/

Dziękuję za uwagę!!!

dr Artur Paszko

artur.paszko@gmail.comwww.arturpaszko.blogspot.com