UCHWAŁA nr VII/100/2015 RADY MIEJSKIEJ W...

UCHWAŁA nr VII/100/2015

RADY MIEJSKIEJ W ŚWIEBODZINIE

z dnia 30 kwietnia 2015

w sprawie: przyjęcia „Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych

w Gminie Świebodzin na lata 2015-2021”

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2013r., poz. 594 z późn. zm.)

oraz art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015r. poz.163)

uchwala się co następuje:

§ 1. Przyjmuje się „Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin

na lata 2015 – 2021” stanowiącą załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Świebodzina

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady Miejskiej

Tomasz Olesiak

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 – 2021

__________________________________________________________________________________

2

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015r.

poz. 163), do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy opracowanie i realizacja

gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów

pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest

integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin na lata 2015 - 2021 jest

wieloletnim i najważniejszym dokumentem programowym stanowiącym o realizowanej lokalnej

polityce społecznej. Ma istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego jej mieszkańców,

w szczególności grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.

W myśl art. 16b ust. 2 cytowanej ustawy strategia rozwiązywania problemów społecznych zawiera

w szczególności:

1. diagnozę sytuacji społecznej;

2. prognozę zmian w zakresie objętym strategią;

3. określenie:

a) celów strategicznych projektowanych zmian,

b) kierunków niezbędnych działań,

c) sposobu realizacji strategii oraz jej ram finansowych,

d) wskaźników realizacji działań.

W/w Strategia zorientowana jest na rozszerzenie i pogłębienie form pracy socjalnej, współpracę

z różnymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się pomocą społeczną w Gminie

oraz instytucjami działającymi w szerszym obszarze polityki społecznej jak: edukacja, ochrona zdrowia,

bezpieczeństwo publiczne, pomoc osobom niepełnosprawnym, zapobieganie wykluczeniu

społecznemu. Dla efektywnego rozwoju i stabilizacji Gminy istotne znaczenie ma przede wszystkim

poprawa jakości życia mieszkańców, umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężania trudnych

sytuacji życiowych, a także stworzenie efektywnego i sprawnie działającego systemu pomocy

społecznej.

Wobec powyższego zasadne jest przyjęcie przedmiotowej uchwały.


__________________________________________________________________________________

3

Załącznik nr 1

do Uchwały nr. VII/100/2015

Rady Miejskiej w Świebodzinie

z dnia 30 kwietnia 2015

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych

w Gminie Świebodzin

na lata 2015 - 2021


__________________________________________________________________________________

4

Świebodzin 2015

Spis treści

Wstęp ....................................................................................................................................................... 5

I REGULACJE PRAWNE ...................................................................................................................... 6

1.1. Podstawy prawne strategii ....................................................................................................... 6

1.2. Zgodność strategii z dokumentami programowymi ................................................................ 7

II CHARAKTERYSTYKA GMINY ŚWIEBODZIN ............................................................................ 9

2.1. Położenie Gminy ..................................................................................................................... 9

2.2. Walory przyrodniczo-krajobrazowe ...................................................................................... 11

2.3. Sytuacja demograficzna......................................................................................................... 11

2.4. Kultura ................................................................................................................................... 16

2.4.1. Obiekty zabytkowe .............................................................................................................. 17

2.4.2. Instytucje kulturalne ............................................................................................................ 18

2.5. Edukacja ................................................................................................................................ 20

2.6. Sektor pozarządowy ................................................................................................................... 21

III DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNEJ W GMINIE ŚWIEBODZIN .......................................... 24

3.1. Rodzina świebodzińska w systemie pomocy społecznej ....................................................... 24

3.2. Bezrobocie ............................................................................................................................. 26

3.3. Niepełnosprawność ............................................................................................................... 34

3.4. Domy Pomocy Społecznej .................................................................................................... 37

3.5. Pomoc i opieka nad osobami niepełnosprawnymi i seniorami w miejscu zamieszkania ..... 38

3.6. Problemy uzależnień i przemocy w rodzinie ......................................................................... 39

3.7. Charakterystyka Pieczy Zastępczej w Gminie Świebodzin................................................... 43

3.8. Bezdomność .......................................................................................................................... 46

VI ANALIZA SWOT ............................................................................................................................ 48

V GŁÓWNY CEL STRATEGICZNY, CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ ............................................ 60

VI REALIZACJA STRATEGII ............................................................................................................ 82

6.1. Koordynacja i realizacja strategii ............................................................................................... 82

6.2. Finansowanie strategii ................................................................................................................ 82

6.3. Monitoring i ewaluacja ............................................................................................................... 82

SPIS TABEL ......................................................................................................................................... 83

SPIS WYKRESÓW .............................................................................................................................. 85


__________________________________________________________________________________

5

Wstęp

Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2015-2021 jest

wieloletnim dokumentem programowym. Ma istotne znaczenie dla zapewnienia

bezpieczeństwa socjalnego jej mieszkańców, w szczególności grup zagrożonych wykluczeniem

społecznym. Obowiązek jej opracowania wynika z art. 17 ust.1 pkt 1 ustawy o pomocy

społecznej z dnia 12 marca 2004 roku. Zgodnie z tą Ustawą do zadań własnych

o charakterze obowiązkowym gminy należy opracowanie i realizacja gminnej strategii

rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy

społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest

integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka.

Strategia rozwiązywania problemów społecznych zorientowana jest na rozszerzenie

i pogłębienie form pracy socjalnej, współpracę z różnymi instytucjami i organizacjami

pozarządowymi zajmującymi się pomocą społeczną w gminie oraz instytucjami działającymi

w szerszym obszarze polityki społecznej jak: edukacja, ochrona zdrowia, bezpieczeństwo

publiczne, pomoc osobom niepełnosprawnym, zapobieganie wykluczeniu społecznemu. Dla

efektywnego rozwoju i stabilizacji gminy istotne znaczenie ma przede wszystkim poprawa

jakości życia mieszkańców, umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężania trudnych

sytuacji życiowych, a także stworzenie efektywnego i sprawnie działającego systemu pomocy

społecznej. Polityka społeczna realizowana przez samorząd powinna być podporządkowana

postanowieniom strategii i z nimi konfrontowana. Realizacja określonych w niej zadań

odbywać się powinna przy udziale szerokiego forum społecznego, dzięki czemu nie jedna

instytucja a cała społeczność czuje się odpowiedzialna za osiągnięcie celów strategii.


__________________________________________________________________________________

6

I REGULACJE PRAWNE

1.1. Podstawy prawne strategii

Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej nakłada na gminę obowiązek

opracowania i realizacji gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych. Strategia,

zgodnie z ustawą, powinna zawierać w szczególności: diagnozę sytuacji społecznej, prognozę

zmian w zakresie objętym strategią, określenie celów strategicznych projektowanych zmian,

kierunków niezbędnych działań, sposobu realizacji strategii, jej ram finansowych oraz

wskaźników realizacji działań. Strategia zgodna jest z następującymi aktami prawnymi,

regulującymi zadania w obszarze polityki społecznej:

Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej,

ustawą z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2015

roku poz. 163),

ustawą z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości

i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 roku poz. 1356

z późn. zm.),

ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity:

Dz. U. z 2012 roku poz. 124),

ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

(Dz. U. z 2005 roku nr 180 poz. 1493 z późn. zm.),

ustawą z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego

i o wolontariacie (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 roku, poz. 1118 z późn. zm.),

ustawą z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jednolity:

Dz. U. z 2011 roku nr 231 poz. 1375 z późn. zm.),

ustawą z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

(tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku poz. 332),

ustawą z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004

roku nr 256 poz. 2572 z późn. zm.),

ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych

ze środków publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 roku nr 164 poz. 1027 z późn.

zm.),


__________________________________________________________________________________

7

ustawą z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity:

Dz. U. z 2015 roku poz. 114),

ustawą z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

(tekst jednolity Dz. U. z 2012 roku poz. 1228 z późn. zm.),

ustawą z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych (tekst jednolity: Dz.

U. z 2013 roku poz. 966 z późn. zm.),

ustawą z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym

zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 roku poz. 150),

ustawą z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (tekst jednolity:

Dz. U. z 2011 roku nr 43 poz. 225 z późn. zm.),

ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

(tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku poz. 149),

ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2011 roku nr 127 poz.

721 z późn. zm.).

1.2. Zgodność strategii z dokumentami programowymi

Na szczeblu europejskim ważnym dokumentem jest Strategia Lizbońska. Głównym

celem strategii, przyjętym przez wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej, jest

stworzenie na terytorium Europy, najbardziej dynamicznej i konkurencyjnej gospodarki na

świecie, która będzie zdolna do systematycznego wzrostu gospodarczego, a w warunkach

spójności społecznej będzie zapewniała większą liczbę miejsc pracy. Z punktu widzenia

tematyki społecznej, najistotniejszym jest postulat spójności społecznej, czyli kształtowania

nowego, aktywnego państwa socjalnego1.

Kolejnym dokumentem jest strategia „Europa 2020”. Celem strategii jest osiągnięcie

wzrostu gospodarczego, który będzie: inteligentny i zrównoważony − dzięki zdecydowanemu

przesunięciu w kierunku gospodarki niskoemisyjne oraz sprzyjający włączeniu społecznemu,

ze szczególnym naciskiem na tworzenie nowych miejsc pracy i ograniczanie ubóstwa. Strategia

koncentruje się na pięciu dalekosiężnych celach w dziedzinie zatrudnienia, innowacyjności,

edukacji, walki z ubóstwem oraz w zakresie klimatu i energii2.

1 Strategia lizbońska 2 http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020-in-a-nutshell/priorities/index_pl.htm


__________________________________________________________________________________

8

Na szczeblu krajowym wyróżniamy Strategię Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, która

za główny cel uważa rozwijanie kapitału ludzkiego poprzez wydobywanie potencjałów osób w

taki sposób, by mogły w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, politycznym

i ekonomicznym na wszystkich etapach życia. Poza celem głównym w SRKL zostało

wyznaczonych pięć celów szczegółowych takich jak: wzrost zatrudnienia; wydłużenie

aktywności zawodowej i zapewnienie lepszej jakości funkcjonowania osób starszych; poprawa

sytuacji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym; poprawa zdrowia obywateli oraz

podniesienie efektywności opieki zdrowotnej; podniesienie poziomu kompetencji i kwalifikacji

obywateli3.

Dokumentem wyznaczającym kierunki polityki społecznej w województwie lubuskim

jest Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego na lata 2014 - 2020. W strategii

duży nacisk kładzie się na prawidłowe funkcjonowanie rodziny. Już na wstępie czytamy „za

podstawowy priorytet polityki społecznej województw wyznaczono wyrównanie szans

rozwoju dzieci i młodzieży. W obliczu przewidywanego starzenia się populacji niezbędne jest

wykorzystanie potencjału młodego pokolenia. Podstawowym zadaniem jest praca na rzecz

prawidłowego funkcjonowania rodziny”4.

W strategicznym dokumencie programowym przyjętym dla powiatu świebodzińskiego

tj. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Świebodzińskim, za priorytet

uznano „poprawę jakości życia osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka”

i wyróżniono trzy obszary działań: udoskonalenie systemu pomocy społecznej, rozbudowę

systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych oraz przeciwdziałanie patologiom społecznym.

Przyjęte cele będą realizowane dzięki podejmowaniu działań ukierunkowanych na współpracę,

m.in. z urzędami i samorządami gminnymi oraz ośrodkami pomocy społecznej. Strategia

rozwiązywania problemów społecznych w powiecie świebodzińskim zgodna jest celami

ujętymi w Strategii Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego.

3 Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 4 Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego na lata 2014-2020


__________________________________________________________________________________

9

II CHARAKTERYSTYKA GMINY ŚWIEBODZIN

2.1. Położenie Gminy

Świebodzin jest gminą miejsko-wiejską, położoną w centralnej części powiatu

świebodzińskiego i należy do średnich gmin województwa lubuskiego. Siedzibą gminy jest

miasto Świebodzin, które pełni funkcję administracyjną, przemysłową i usługową. Gmina

Świebodzin jest jedną z 6 gmin powiatu świebodzińskiego i graniczy z następującymi gminami:

od zachodu z gminą Lubrza,

od południa z gminą Sulechów oraz z gminą Skąpe,

od północy z gminą Międzyrzecz oraz z gminą Trzciel,

od wschodu z gminą Szczaniec.

Położenie Gminy Świebodzin na mapie Powiatu Świebodzińskiego

Źródło: http://pl.wikipedia.org, dostęp: wrzesień 2014r.

Swoim zasięgiem administracyjnym Gmina Świebodzin obejmuje teren 23 sołectw,

2 osad i miasta Świebodzin. Gmina jest znacznie zróżnicowana pod względem wielkości

miejscowości i ich położenia na obszarze Gminy. Największymi miejscowościami poza

Świebodzinem to: Wilkowo, Jordanowo, Gościkowo, Rzeczyca i Chociule.

Podział administracyjny Gminy Świebodzin

http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiebodzin_(gmina)


__________________________________________________________________________________

10

Źródło: Aktualizacja projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla

Źródło: Gminy Świebodzin na lata 2014-2018, cz. 03 Charakterystyka Gminy Świebodzin s. 4.

Z danych GUS wynika, że powierzchnia ogólna Gminy Świebodzin wynosi 226km²,

z czego obszar wiejski zajmuje 209km², natomiast powierzchnia miasta 17km². Według danych

GUS w gminie w 2013r. zamieszkiwało ogółem 30 405 osób.

W gminie użytki rolne zajmują 14.026 ha (62%), lasy i grunty leśne 6.368 ha (28%),

grunty zabudowane i zurbanizowane 1.260 ha (6%) oraz pozostałe grunty i nieużytki 957 ha

(4,23%) powierzchni.

Gmina Świebodzin posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę szkolnictwa. Na terenie

gminy funkcjonują trzy stacjonarne szkoły ponadgimnazjalne: Powiatowy Zespół Szkół

Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie, Zespół Szkół Ogólnokształcących


__________________________________________________________________________________

11

w Świebodzinie oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Świebodzinie, dwa

gimnazja w Świebodzinie oraz pięć szkół podstawowych w Świebodzinie i jedna

w Gościkowie.

2.2. Walory przyrodniczo-krajobrazowe

Gmina Świebodzin leży na Pojezierzu Lubuskim, dokładniej prawie cała gmina leży

w granicach Pojezierza Łagowskiego a jedynie fragment południowo-zachodni (okolice wsi

Chociule, Kępsko i tereny na zachód od Rosina) położone są na terenie Równiny Torzymskiej.

Gmina Świebodzin położona jest w całości w dorzeczu Odry, na wododziale między

rzeką Odrą i Wartą. Charakterystyczną cechą Gminy jest znaczna obfitość wód

powierzchniowych. Główną rzeką jest Paklica, dopływ Odry. Największym jeziorem gminy

jest Jezioro Niesłysz o powierzchni zwierciadła wody 486,2 ha i wysp 10,4 ha. W znacznej

części jezioro znajduje się na terenie sąsiedniej gminy Lubrza a do gminy Świebodzin należą

jedynie brzegi południowo-wschodnie. Jezioro Niesłysz jest drugim co do wielkości jeziorem

w województwie i jednocześnie najczystszym. Pozostałe jeziora to: Jezioro Paklicko Wielkie

(196,0 ha), Jezioro Wilkowskie (130,5 ha), Jezioro Lubinieckie (79,4 ha).

Gmina posiada zasoby leśne obejmujące obszar 6 368 ha co stanowi 28,2% powierzchni

Gminy, przy średniej dla powiatu 42,4 % , województwa 49,1 % i Polski 28,2%. Obszary te

posiadają wartość gospodarczą (82,7 %) i wartość ochronną (15,8 %) zaś grunty związane z

gospodarką leśną obejmują 2,5 % ogólnej powierzchni5.

Zasoby przyrodnicze Gminy podlegają różnym formom ochrony prawnej. Na terenie

Gminy znajduje się rezerwat leśny (częściowy) „Dębowy Ostrów”, obszar chronionego

krajobrazu (5 100 ha), 5 pomników przyrody, dwa zespoły drzew będące pomnikami przyrody

oraz jeden użytek ekologiczny (Jezioro Księżno). Rezerwat „Dębowy Ostrów” został,

powołany w 1970 r., zajmuje powierzchnię 2,29 ha. Rezerwat położony jest

w Nadleśnictwie Świebodzin, leśnictwo Nowy Dworek. Przedmiotem ochrony jest fragment

naturalnego lasu o charakterze kwaśnej dąbrowy z wielogatunkowym runem (m.in. konwalia

majowa)6.

2.3. Sytuacja demograficzna

5 Strategia zrównoważonego rozwoju Miasta i Gminy Świebodzin. 6 Tamże.


__________________________________________________________________________________

12

Z końcem 2013 roku Gmina Świebodzin liczyła 30.405 mieszkańców, w tym 22.064

w mieście Świebodzin oraz 8.341 na wsi. Gęstość zaludnienia w gminie wynosiła 134 osoby

na km². W okresie ostatnich pięciu lat utrzymuje się podobna proporcja liczby kobiet

i mężczyzn, gdzie zauważamy znaczną przewagę kobiet (51,8%) w gminie. Podobnie kształtuje

się współczynnik feminizacji, który obecnie wynosi 108 kobiet na 100 mężczyzn. Dane

szczegółowe w tym zakresie przedstawia poniższa tabela.

Tabela 1. Ludność Gminy Świebodzin

rok ogółem mężczyźni % kobiety % Na 1 km²

powierzchni

Kobiety na

100

mężczyzn

2009 29 728 14 227 47,9 15 501 52,1 131 109

2010 30 506 14 748 48,3 15 758 51,7 135 107

2011 30 520 14 773 48,4 15 747 51,6 135 107

2012 30 485 14 704 48,2 15 781 51,8 135 107

2013 30 405 14 616 48,1 15 789 51,9 134 108 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Wykres 1. Ludność Gminy Świebodzin wg miejsca zamieszkania 2013r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

W analizowanym okresie zmniejszała się liczba dzieci i młodzieży oraz osób w wieku

produkcyjnym, natomiast liczba osób starszych systematycznie rosła. Dane szczegółowe

w tym zakresie przedstawia tabela poniżej.

Tabela 2. Ludność wg ekonomicznych grup wieku

Gmina Świebodzin

ogółem; 30 405Gmina Świebodzin

Miasto; 22 064

Gmina Świebodzin Wieś; 8 341


__________________________________________________________________________________

13

Ludność w wieku Lata

2009 2010 2011 2012 2013

przedprodukcyjnym 6 043 5 990 5 952 5 864 5 781

produkcyjnym: 19 444 19 997 19 830 19 573 19 350

*mobilnym 11 845 12 219 12 180 12 140 12 114

*niemobilnym 7 599 7 778 7 650 7 433 7 236

poprodukcyjnym 4 241 4 519 4 738 5 048 5 274 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Wykres 2. Ekonomiczne grupy wieku wg płci w 2013r.


Z danych przedstawionych powyżej wynika, że liczba kobiet i mężczyzn w wieku

przedprodukcyjnym jest na tym samym poziomie. W wieku produkcyjnym przeważa większa

liczba mężczyzn, natomiast w wieku poprodukcyjnym, liczba kobiet.

Tabela 3. Stan urodzeń i zgonów

Urodzenia Zgony

Rok Ogółem Miasto Wieś Ogółem Miasto Wieś Przyrost naturalny

2009 365 255 110 309 214 95 56

2010 321 234 87 268 206 62 53

2011 348 250 98 271 198 73 77

2012 346 242 104 275 193 82 71

2013 299 217 82 289 202 87 10

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miejskiego w Świebodzinie

Wykres 3. Urodzenia i zgony w latach 2009 - 2013

2 910

9 135

3 7442 871

10 215

1 530

wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny

Ekonomiczne grupy wieku

Kobieta Mężczyzna


__________________________________________________________________________________

14


Dokonując analizy zachodzących w gminie zmian demograficznych, należy podkreślić,

że mimo dodatniego przyrostu naturalnego oraz wysokiego odsetka dzieci

i młodzieży w ogóle mieszkańców (19% na koniec 2013r.) są one coraz mniej korzystne.

Wpływ na to mają dwie obserwowane tendencje. Pierwsza z nich dotyczy stale zmniejszającej

się liczby urodzeń żywych, która przyczynia się do spadku liczby osób w wieku

przedprodukcyjnym i przy zwiększającej się liczbie zgonów, obniża przyrost naturalny [Tab.3].

Druga natomiast związana jest z systematycznym wzrostem udziału osób starszych

w populacji gminy. Obie tendencje powodują postępujący proces starzenia się społeczności

lokalnej, co w perspektywie najbliższych lat będzie m.in. wymagało dostosowania

w szerszym zakresie niż dotychczas wachlarza usług społecznych do potrzeb seniorów.

Tabela 4. Małżeństwa i rozwody w latach 2009 - 2013

Rok Małżeństwa Rozwody % rozwodów

2009 388 92 23,7

2010 342 156 45,6

2011 316 104 32,9

2012 274 144 52,5

2013 275 84 30,5


Sytuacja społeczna kształtowana jest również przez zmiany w modelu rodziny. Ilość

zawieranych małżeństw w Gminie w ciągu ostatnich pięciu lat spadła. Nie jest to sytuacja bez

znaczenia, jeśli chodzi o kryzys demograficzny, bo więcej dzieci rodzi się

w małżeństwach niż związkach nieformalnych i to one gwarantują najlepsze warunki do

wychowania dzieci. Według danych GUS, wskaźnik liczby zawieranych małżeństw na 1000

ludności w Gminie Świebodzin przyjął w 2013 roku wartość 4,7% i był niższy od wskaźnika

dla województwa lubuskiego (4,6%) i powiatu świebodzińskiego (5,0%).

365321 348 346

299309268 271 275 293

56 53 77 716

2009 2010 2011 2012 2013

Urodzenia i zgony

Urodzenia Zgony Przyrost naturalny


__________________________________________________________________________________

15

W Gminie Świebodzin liczba rozwodów w latach 2009-2013 ulegała wahaniom. Największy

procent rozwodów w stosunku do małżeństw był w 2012 roku i wynosił aż 52,5%, najniższy

zaś w 2009 (23,7%).

Wykres 4. Małżeństwa i rozwody w latach 2009 - 2013


Na podstawie wyników Narodowego Spisu Powszechnego z 2011r. ustalono najwyższy

ukończony poziom wykształcenia ludności w wieku 13 lat i więcej. W powiecie

świebodzińskim najliczniejszą grupę stanowiły osoby legitymujące się świadectwem

ukończenia szkoły policealnej i średniej 49%. Kolejne mniej liczne grupy stanowiły osoby

z wykształceniem zasadniczym zawodowym 21% oraz osoby, które ukończyły szkołę

podstawową i gimnazjum 19%. Wykształcenie wyższe osiągnęło 10% populacji. Najmniejszy

odsetek osób (1%) nie legitymuje się żadnym wykształceniem.

Wykres 5. Struktura wykształcenia ludności w wieku 13 lat i więcej w 2011r.

w powiecie świebodzińskim


388342 316

274 275

92156

104144

8423,7 45,6 32,9 52,5 30,5

2009 2010 2011 2012 2013

Małżeństwa i rozwody

Małżeństwa Rozwody % rozwodów

10%

49%21%

19%

1%

Struktura wykształcenia ludności

wyższe

policealne i średnie

zasadnicze zawodowa

podstawowe ukończone igimnazjalne

podstawowe nieukończone ibez wykształcenia


__________________________________________________________________________________

16

W 2011r. utrzymywały się różnice w strukturze wykształcenia kobiet i mężczyzn.

W populacji osób z wykształceniem wyższym, policealnym i średnim dominowały kobiety,

których udział ukształtował się odpowiednio na poziomie 11,6% i 51,5% i był wyższy od

odsetka mężczyzn w obu grupach wykształcenia o 9%. Udział mężczyzn mających ukończoną

zasadniczą szkołę zawodową wynosił 26,8% i był wyższy o 10,8% niż udział kobiet.

Wykres 6. Struktura ludności w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia i płci

w powiecie świebodzińskim w 2011r.


Kolejnym czynnikiem, który ma zasadniczy wpływ na poziom wykształcenia jest

miejsce zamieszkania. Wśród mieszkańców miast powiatu świebodzińskiego przeważały osoby

posiadające wykształcenie wyższe 12,8% (na wsi 7,3%) oraz policealne i średnie 55% (na wsi

42,1%). Wśród mieszkańców wsi przeważają osoby z wykształceniem zasadniczym

zawodowym 24,9% (w miastach 17,5%) oraz podstawowym ukończonym i gimnazjalnym 24%

(w miastach 13,9%).

Ważnym czynnikiem różnicującym strukturę wykształcenia mieszkańców powiatu

świebodzińskiego jest również wiek. W populacji osób młodych poniżej 30 roku życia

dominuje wykształcenie średnie. W kategorii wiekowej 30-59 lat najliczniejszą grupą były

osoby z wykształceniem średnim, ale także duży odsetek osób legitymował się wykształceniem

zawodowym. Wśród osób w wieku 60 lat i więcej przeważają osoby

z wykształceniem średnim i ukończonym podstawowym.

2.4.Kultura

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

wyższe policealne iśrednie

zasadniczezawodowe

podstawoweukończone igimnazjalne

podsawowenieukończone

i bezwykształcenia

kobiety

męźczyźni


__________________________________________________________________________________

17

2.4.1. Obiekty zabytkowe

Świebodzin jest jednym z najstarszych miast Ziemi Lubuskiej. Przez wieki kształtował

się tu charakterystyczny krajobraz kulturowy.

„Najcenniejszym zespołem urbanistyczno-architektonicznym jest Świebodzin,

zachowany bez większych ubytków w starej zabudowie. Miasto posiada wartościowe zabytki

użyteczności publicznej (kościoły, ratusz, zamek, mury obronne) i mieszkalnej. Klasę

ogólnopolską reprezentuje także zespół poklasztorny w Gościkowie, pod względem

architektury i wyposażenia wnętrz. Na terenie Gminy znajduje się ponadto 14 kościołów,

w tym 3 powstałe w XVI w. (przebudowane w latach późniejszych), 2 w XVIII w., a 9 w XIX

i XX w. Spośród 13 budowli podworskich pałac w Wilkowie z 1550 roku jest architektonicznie

najciekawszym. Pałace w Lubinicku i Rakowie, powstałe w XVIII wieku prezentują formy z

okresu przebudowy dokonanej w 2 połowie XIX w. Pozostałych 10 obiektów powstało w XIX

i XX stuleciu. Z 17 zespołów folwarcznych z zabudowy

z XIX w. (poza jednym z XVIII-XIX w.) pewne walory architektoniczne posiadaj- folwarki w:

Borowie, Chociulach, Lubinicku, Lubogórze, Kupieninie i Rakowie. Na 7 parków istniejących

w gminie dobrze utrzymane są w: Świebodzinie, Gościkowie, Lubinicku, Chociulach i

Rakowie. Zabudowa mieszkalna pochodzi z II połowy XIX w. i I ćwierci XX w. Pewne

wartości kulturowe posiada zabudowa Grodziszcza, Jordanowa, Kępska i Kupienina”7.

W Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta i Gminy Świebodzin8 znajduje się 1.726

obiektów, z czego 725 to zabytki na terenie Miasta Świebodzin, a 1.001 to zabytki na

pozostałym terenie Gminy Świebodzin.

Do najbardziej charakterystycznych form decydujących o charakterze krajobrazu

kulturowego Gminy należy:

kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i świętego Marcina z XIII-XIV w.

przebudowany w XVIII w., klasztor z XIII-XIV w. i zabudowania podworskie

w Gościkowie,

układ urbanistyczny obszaru d. miasta średniowiecznego z zamkiem i parkiem miejskim

w Świebodzinie,

ratusz z XVI w., mury i baszty obronne w Świebodzinie.

7 Tamże. 8 Zarządzenie nr 640/B/2013 Burmistrza Świebodzina z dnia 01 lipca 2013r. w sprawie przyjęcia Gminnej

Ewidencji Zabytków Miasta i Gminy Świebodzin.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Naj%C5%9Bwi%C4%99tsza_Maryja_Panna

http://pl.wikipedia.org/wiki/Marcin_z_Tours

http://pl.wikipedia.org/wiki/XIII_wiek

http://pl.wikipedia.org/wiki/XIV_wiek

http://pl.wikipedia.org/wiki/XVIII_wiek

http://pl.wikipedia.org/wiki/XIII_wiek

http://pl.wikipedia.org/wiki/XIV_wiek


__________________________________________________________________________________

18

2.4.2. Instytucje kulturalne

Gminna instytucja kultury obejmująca swoim działaniem teren Gminy Świebodzin.

Oprócz bogatej oferty artystycznej, koncertów i imprez estradowych, oferuje możliwość

udziału w zajęciach prowadzonych przez wykwalifikowanych instruktorów, jak też w grupach

prowadzących swą działalność w Świebodzińskim Domu Kultury a opartych na społecznych

inicjatywach.

Tabela 5. Sekcje w Świebodzińskim Domu Kultury

Sekcje w Świebodzińskim Domu Kultury

Lp. Lp. 1. Sekcja Taneczna 12. Uniwersytet Trzeciego Wieku:

2. Tetra Ruchu Grupa Rowerowa

3. Świebodzińska Orkiestra Dęta Kabaret Bakalaret

4. Cheerleaderki Sekcja Artystyczna

5. Sekcja Wokalna Sekcja Kronikarska

6. Sekcja Teatralna Sekcja Gimnastyczna

7. Klub Seniora: Sekcja Komputerowa

Zespół Śpiewaczy „Retro” Sekcja Turystyczna

Sekcja Żywego Słowa Sekcja „Na zdrówko seniorze”

8. Sekcja Plastyczna Miłośnicy Piosenki Turystycznej

9. Stowarzyszenie Pamięci Czesława Niemena Sekcja Zumba Senior

10. Sekcja krótkofalowców SP3PLD Sekcja Literacka

11. Sekcja Szachowa Sekcja Krawiecka

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ŚDK

ŚDK jest autorem i organizatorem wielu ważnych imprez kulturalnych, które zasięgiem

obejmują nie tylko Gminę i Powiat Świebodzin, ale całe Województwo Lubuskie. Ośrodek ten

od kilku lat utrzymuje, realizuje i rozwija szeroko rozumianą współpracę zagraniczną.

Wiodącym motywem są tutaj kontakty z partnerską gminą Neuenhagen bei Berlin. Na bazie

wzajemnych kontaktów udało się stworzyć wiele wspólnych imprez o charakterze

wielopokoleniowym, które w znacznej części finansowane były ze środków unijnych.

Do ważniejszych wydarzeń realizowanych przez ŚDK w ostatnich latach należą:

1. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny im. Marcina Agricoli.

2. Imprezy estradowe.

3. Spektakle teatralne.

4. Wojewódzkie i Międzynarodowe Przeglądy Amatorskiego Ruchu Artystycznego.


__________________________________________________________________________________

19

5. Imprezy plenerowe.

6. Działalność wydawnicza, która w głównej mierze realizowana jest na bazie

Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

7. Szeroka oferta zajęć dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

Oprócz w/w sekcji działa także Galeria „Inspiracje” organizująca wystawy, spotkania

klubowe, okolicznościowe, koncerty muzyczne, Świebodzińska Scena Rockowa, na której

działają zespoły amatorskie i półprofesionalne oraz Centrum Komputerowe prowadzące zajęcia

internetowe oraz kursy komputerowe. Pozostałe formy działalności Domu Kultury obejmują

imprezy artystyczne i rozrywkowe takie jak: Festiwal Folkloru, Dni Świebodzina

i inne9.

Funkcję upowszechnienia kultury realizują również placówki biblioteczne. Według

danych GUS w 2013r. na terenie Gminy Świebodzin funkcjonowały 4 placówki biblioteczne,

w tym jedna filia miejska w pawilonie Świebodzińskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i dwie filie

wiejskie (Jordanowo, Rzeczyca). Sieć biblioteczną gminy uzupełnia Biblioteka Pedagogiczna

mieszcząca się na ul. Świerczewskiego w Świebodzinie, która jest filią biblioteki

Pedagogicznej z Zielonej Góry.

W Świebodzinie funkcjonuje Muzeum Regionalne, którego siedzibą jest renesansowo-

neogotycki ratusz. Zbiory własne Muzeum mają charakter prawie wyłącznie regionalny

obejmują, ok. 5.000 pozycji z następujących dziedzin: historii, archeologii, sztuki,

numizmatyki, techniki, etnografii oraz przyrody. W ramach ekspozycji stałych prezentowanych

jest ponad 1.000 obiektów. Najcenniejsze zbiory i kolekcje to: kartografia Dolnego Śląska,

lokalne malarstwo I poł. XX w., dawne karty pocztowe, lokalna rzeźba gotycka i

manierystyczna, numizmatyka polska i niemiecka, malarstwo i grafika miejscowego

środowiska plastycznego, regionalne zbiory archeologiczne oraz przyrodnicze. Oferta muzeum

obejmuje ekspozycje stałe i czasowe oraz imprezy cykliczne10.

Większość placówek kulturalnych koncentruje się w Świebodzinie, brak jest oferty na

obszarach wiejskich.

Priorytetem w dziedzinie kultury powinno być z jednej strony wykorzystanie potencjału

kulturowego Gminy dla jej promocji na zewnątrz, a z drugiej wzmocnienie istniejących i

pobudzenie nowych potrzeb kulturalnych wśród jego mieszkańców.

9 Strategia zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Świebodzin. 10 http://www.muzeumswiebodzin.pl/


__________________________________________________________________________________

20

2.5. Edukacja

Edukacja, rozumiana jako wychowanie, wykształcenie, nauka oraz zdobywanie wiedzy,

umiejętności i kształcenie, pełni zasadniczą rolę w rozwoju człowieka. Jako proces trwający od

młodości jest sposobem na podniesienie jakości zasobów ludzkich, a tym samym poziomu

konkurencyjności gospodarki i przyspieszenia tempa rozwoju gospodarczego.

Głównym problemem edukacji jest nierówny dostęp do niej przez całe życie, efektem

czego są zróżnicowane szanse życiowe poszczególnych grup ludności, np. młodzieży

mieszkającej na wsi i w mieście, dziewcząt i chłopców, dorosłych bez wykształcenia

i z wykształceniem.

W roku szkolnym 2013/2014 w Gminie Świebodzin funkcjonowały

2 grupy żłobkowe, 1 żłobek (niepubliczny), klub dziecięcy (niepubliczny), 14 placówek

wychowania przedszkolnego, w tym 8 przedszkoli, 6 szkół podstawowych, 4 szkoły

gimnazjalne.

Dane szczegółowe na temat placówek oświatowych, a także liczby dzieci i uczniów do

nich uczęszczających w ostatnich latach szkolnych przedstawia poniższa tabela.

Tabela 6. Placówki oświatowe w Gminie Świebodzin

EDUKACJA Rok szkolny

2010/2011 2012/2013 2013/2014

Placówki wychowania przedszkolnego:

w tym przedszkola

14 14 14

7 8 8

Miejsca w przedszkolach 808 880 809

Dzieci w placówkach wychowania

przedszkolnego 993 1 139 1 071

w tym w przedszkolach 793 887 802

Szkoły podstawowe 8 6 6

Uczniowie szkół podstawowych 1 818 1 767 1 804

Szkoły gimnazjalne 5 4 4

Uczniowie szkół gimnazjalnych 1 246 1 108 1 111

Liczba uczniów przypadających na 1

oddział w szkołach:

podstawowych 19 20 20

gimnazjalnych 20 21 22

Źródło: Statystyczne Vademecum Samorządowe GUS 2014

Warto dodać, iż w 1998 roku w gminie został powołany Uniwersytet Trzeciego Wieku,

który obejmuje ustawicznym kształceniem osoby w starszym wieku, najczęściej emerytów i


__________________________________________________________________________________

21

rencistów. Uczestnictwo w UTW jest dobrowolne, a wykłady dla wszystkich seniorów

odbywają się raz w miesiącu. Ponadto każdy z uczestników UTW przynależy do sekcji

zainteresowań, które zostały przedstawione powyżej.

2.6. Sektor pozarządowy

Organizacje pozarządowe są przejawem społeczeństwa obywatelskiego, jedną z form

aktywności społecznej. Odgrywają ważną rolę nie tylko w konsolidacji lokalnej społeczności,

organizacyjnym wzmacnianiu władz lokalnych, lecz również zwiększają szanse rozwoju

małych i średnich miejscowości. Dobrze zorganizowane środowisko może sprzyjać

aktywizowaniu nie tylko pojedynczych osób i marginalizowanych grup społecznych, ale ich

lokalnego otoczenia, sprzyja budowaniu samowystarczalności społeczności lokalnych poprzez

uruchomienie i wykorzystanie jej zasobów.

Samorząd gminy, w oparciu o akt prawa miejscowego („Program współpracy Gminy

Świebodzin z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3

ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie”) podejmował współpracę

z organizacjami pozarządowymi, która przybierała dofinansowania działalności statutowej

organizacji, wsparcia rzeczowego i lokalowego oraz doradztwa i konsultacji. Poniższa tabela

przedstawia dane szczegółowe na temat sektora pozarządowego funkcjonującego w gminie.

Tabela 6. Organizacje pozarządowe w Gminie Świebodzin w 2014r.

Lp. Nazwa organizacji Adres organizacji

1. Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju "Hyak" ul. Sulechowska 4c/4, Świebodzin

2. Stowarzyszenie na Rzecz Edukacji "Pomost" ul. Moniuszki 5, Świebodzin

3. Stowarzyszenie Osób Niewidomych

i Słabowidzących z Powiatu Świebodzińskiego Plac Wolności 18, Świebodzin

4. Fundacja Na Rzecz Walki z Pedofilią

"Obudź Szansę" Os. Żaków 79, Świebodzin

5. Stowarzyszenie "Człowiek" Os. Słoneczne 43, Świebodzin

6. Fundacja "Lider" ul. Żymierskiego 17a, Świebodzin

7. Stowarzyszenie Klub Piłkarski Pogoń Świebodzin ul. Sikorskiego 25, Świebodzin

8. Stowarzyszenie Sympatyków Sportów Siłowych

Arm Strong Świebodzin Os. Łużyckie 12c/5, Świebodzin

9. Stowarzyszenie Śpiewacze Adoramus Park Chopina 4, Świebodzin

10. Fundacja "Chirurgia Świebodzin" ul. Młyńska 6, Świebodzin

11. Stowarzyszenie Rodzin Świebodzińskich

"Ars Familia" Os. Łużyckie 52, Świebodzin

12. Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły

"Szkoła Marzeń"

ul. Świerczewskiego 76a,

Świebodzin

13. Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Ich Rodzinom

w Trudnej Sytuacji Życiowej "Kuźnia" Park Chopina 4, Świebodzin


__________________________________________________________________________________

22

14. Towarzystwo Sportowe "Zew" Świebodzin Park Chopina 1, Świebodzin

15. Towarzystwo Przyjaciół Szkoły Muzycznej

i Stopnia w Świebodzinie ul. Sulechowska 15, Świebodzin

16. Świebodzińskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom

Niepełnosprawnym Plac Wolności 18, Świebodzin

17. Stowarzyszenie Pomocy dla Zwierząt

"Azyl na Koziej" ul. Kozia 2A, Świebodzin

18. Klub Sportowy "Ju-Jitsu" Świebodzin ul. Sobieskiego 15a/ 4, Świebodzin

19. Stowarzyszenie "Nasz Szpital" ul. Młyńska 6, Świebodzin

20. Stowarzyszenie Miłośników Aktywnego i

Zdrowego Stylu Życia "Totis Viribus" ul. Ogrodowa 12a/4, Świebodzin

21. Klub Sportów Walki "Profight" ul. Kościelna 10b/5, Świebodzin

22. Klub Biegacza "Świeboda" Świebodzin Os. Kopernika 41, Świebodzin

23. Klub Piłkarski "Santos" Świebodzin Os. Łużyckie 47/20

24. Klub Sportowy "Jofrakuda" Świebodzin ul. Żaków 6e/7, Świebodzin

25. Świebodziński Klub Tenisowy Os. Słoneczne 107, Świebodzin

26. Miejski Klub Sportowy "Pogoń" Świebodzin ul. Sikorskiego 25, Świebodzin

27. Uczniowski Klub Sportowy "Orlik" Park Chopina 1, Świebodzin

28. Uczniowski Klub Sportowy "Siódemka" ul. Świerczewskiego 74a,

Świebodzin

29. Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy "Lider" ul. Świerczewskiego 74a,

Świebodzin

30. Uczniowski Klub Sportowy "Gambit" przy

Świebodzińskim Domu Kultury ul. Piłsudskiego 39, Świebodzin

31. Regionalne Towarzystwo Kultury w Świebodzinie Plac Jana Pawła II 1, Świebodzin

32. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków - Koło

Terenowe w Świebodzinie ul. Kamienna 15b/4, Świebodzin

33. Związek Inwalidów Wojennych RP - Zarząd

Oddziału Plac Wolności 18, Świebodzin

34. Stowarzyszenie Aktywnej Rehabilitacji

"Makuwygi" ul. Zamkowa 1, Świebodzin

35. Stowarzyszenie Nasza Wieś Tradycja - Przyszłość ul. Sikorskiego 2, Świebodzin

36. Stowarzyszenie "Świebodziński Parasol Nadziei" ul. Okrężna 4, Świebodzin

37. Świebodziński Związek Kresowian Organizacja

Pożytku Publicznego ul. Kręta 11, Świebodzin

38. Fundacja "Otwartych Serc" ul. 1 Maja 22, Świebodzin

39. Świebodzińskie Stowarzyszenie Modelarzy

Lotniczych Os. Łużyckie 1d/1, Świebodzin

40. Stowarzyszenie Pamięci Czesława Niemena ul. Piłsudskiego 39/41, Świebodzin

41. Stowarzyszenie "LGD Działaj z Nami" ul. Wałowa 1, Świebodzin

42. Uczniowski Klub Sportowy Klub Tańca Victor Os. Łużyckie 42/6, Świebodzin

43. Stowarzyszenie "Aktywni 2010" ul. Wałowa 13, Świebodzin

44. Polskie Centrum Szachowe Niepełnosprawnych

"Idea" Os. Kopernika 99, Świebodzin

45. Klub Sportowy "Pogoń" ul. Sikorskiego 25, Świebodzin

46. "Rodzinne Domy Dziecka"

Fundacja Pod Wezwaniem Św. Józefa ul. Mała 5, Świebodzin

47. Stowarzyszenie im. Lecha Wierusza ul. Piłsudskiego 39/41, Świebodzin

48. Klub Abstynenta "Świeboda" ul. Bramkowa 2, Świebodzin

49. Stowarzyszenie Wzajemnej Samopomocy

"Samaria" ul. Rusinów 1, Świebodzin

50. Świebodzińskie Towarzystwo Oświatowe ul. Szpitalna 3, Świebodzin


__________________________________________________________________________________

23

51. Klub Kultury Filmowej Plac Jana Pawła II 1, Świebodzin

52. Stowarzyszenie Wspierania Małej i Średniej

Przedsiębiorczości ul. Wałowa 1, Świebodzin

53. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Dobroczynne ul. Wałowa 7, Świebodzin

54. Stowarzyszenie Żeglarskie Manta ul. Łużycka 5a, Świebodzin

55. Stowarzyszenie "Nasz Witosław" Witosław 7a, Świebodzin

56. Stowarzyszenie Sportowe "Olimpia" Jeziory 32, Świebodzin

57. Stowarzyszenie Razem Dla Grodziszcza Grodziszcze 21d/4, Świebodzin

58. Stowarzyszenie

"Wspólne Dobro" Wityń - Rzeczyca Rzeczyca 12A, Świebodzin

59. Ludowy Zespół Sportowy "Zryw" Rzeczyca Rzeczyca 14, Świebodzin

60. Związek Byłych Pracowników PGR "Lubuskiego" Lubinicko 26, Świebodzin

61. Stowarzyszenie "Nasza Wieś Lubinicko" Lubinicko 51a, Świebodzin

62. Ludowy Zespół Sportowy Błyskawica

w Lubinicku Lubinicko 54, Świebodzin

63. Klub Piłkarski Odra Glińsk Glińsk 12 lok. 2, Świebodzin

64. Ludowy Zespół Sportowy Meteor Jordanowo Gościkowo 31, Świebodzin

65. Stowarzyszenie "Z Głębi Serca w Jordanowie" Jordanowo 3, Świebodzin

66. Stowarzyszenie "Bona Fides" Jordanowo 45, Świebodzin

67. Ogólnopolskie Stowarzyszenie "Joker" Nowy Dworek 46, Świebodzin

68. Stowarzyszenie Nowy Dworek Nowy Dworek 32a, Świebodzin

69. Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich

"Wspólne Dobro" Ługów 58, Świebodzin

70. Klub Sportowy "Zenit" Ługów Ługów 50, Świebodzin

71. Ludowy Zespół Sportowy "Bizon" Wilkowo Wilkowo 82, Świebodzin

72. KS Schnug Chociule Chociule 68/1, Świebodzin

73. Fundacja "Podkówka" Chociule 73, Świebodzin

74. Automobilklub Zachód Chociule 36C, Świebodzin

75. Stowarzyszenie Klub Sportowy "Sokół" Rozłogi Rozłogi 6, Świebodzin

76. Ludowy Zespół Sportowy "Rakovia" Raków 19a/ 6, Świebodzin

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych www.ngo.pl

Analizując powyższą tabelę, można zauważyć, że na terenie Gminy Świebodzin

funkcjonuje zbyt mała liczba organizacji pozarządowych działających w obszarze polityki

społecznej.


__________________________________________________________________________________

24

III DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNEJ W GMINIE ŚWIEBODZIN

3.1. Rodzina świebodzińska w systemie pomocy społecznej

Analiza danych wskazuje, że w roku 2011 pomocą objęto ogółem 720 rodzin, natomiast

w roku 2013 odnotowano 823 rodzin, zatem liczba osób korzystających z pomocy uległa

zwiększeniu. Jednak należy zauważyć, że w tym samym okresie liczba jednoosobowych

gospodarstw domowych nie uległa zmianie. W 2011 roku stanowiły one liczbę 341, zaś w 2013

roku 343.

Wśród rodzin z dziećmi najliczniejszą grupę stanowią rodziny z dwójką dzieci (130

rodzin), następnie z jednym dzieckiem (124 rodzin) i z trójką dzieci (66 rodzin), od czwórki do

siedmiu i więcej to liczba od kilkudziesięciu do kilku rodzin. W latach 2011-2013 we

wszystkich przedziałach zauważalna jest tendencja spadkowa rodzin korzystających

z pomocy.

W 2011 roku odnotowano liczbę 129 rodzin niepełnych, a w roku 2013 liczbę 143.

Pośród tych rodzin najliczniejsza grupa to samotny rodzic z jednym dzieckiem (66). Na

przestrzeni lat liczba ta zwiększyła się, w 2012 odnotowano 50 rodzin, natomiast w 2011 roku

49. Natomiast liczba rodzin niepełnych z dwójką dzieci objętych pomocą ulegała wahaniom, w

roku 2011 stanowiła liczbę 44, w 2012 roku zmalała do 37, natomiast w roku 2013 znów

wzrosła do liczby 46. Z kolei rodziny z trójką oraz czwórką dzieci i więcej kształtują się

w ciągu wskazanych powyżej lat na podobnym poziomie.

Tabela 7. Liczba rodzin objętych wsparciem Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie w latach 2011-

2013

Przyczyny trudnej sytuacji życiowej Lata

2011 2012 2013

Ubóstwo 621 685 729

Bezdomność 48 58 47

Potrzeba ochrony macierzyństwa,

w tym wielodzietności

77 95 100

17 18 16

Bezrobocie 378 446 496

Bezradność w sprawach opiekuńczo –

wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa

domowego w tym:

- rodziny niepełne

- rodziny wielodzietne

169 176 189

106 109 119

51 53 55

Alkoholizm 68 67 83

Narkomania 21 16 14

Trudności w przystosowaniu po zwolnieniu

z zakładu karnego 20 22 27

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS w Świebodzinie


__________________________________________________________________________________

25

Według danych powyżej, najczęstszym powodem ubiegania się o pomoc jest ubóstwo i

bezrobocie. W 2011 r. liczba rodzin objętych wsparciem z powodu ubóstwa wynosiła 621,

a bezrobocia 378. W 2013r. liczba wzrosła z tytułu ubóstwa o 17,4% do 729 rodzin,

a bezrobocia aż o 31,2% do 496 rodzin.

Drugą najczęstszą przyczyną korzystania z pomocy jest bezradność w sprawach

opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego. W roku 2011 pomocą z

tego powodu objęto 169 rodzin, a w 2013r. – 189, co wskazuje na tendencję wzrostową

o 11,9%.

Kolejną przyczyną jest potrzeba ochrony macierzyństwa. W ciągu ostatnich 3 lat objęto

pomocą od 77 do 100 rodzin. W 2011r. z pomocy skorzystało 17 rodzin wielodzietnych,

natomiast w 2013r. było ich 16.

Pomocą z powodu alkoholizmu w 2011r. objęto 68 rodzin, a liczba ta w 2013r. wzrosła

do 83.

Kolejną przyczyną trudnej sytuacji życiowej jest bezdomność. Liczba osób objęta

wsparciem z tego tytułu ulegała wahaniom (48:58:47) w latach 2011-2013.

Dwie następne przyczyny korzystania z pomocy to trudności w przystosowaniu po

zwolnieniu z zakładu karnego i narkomania. Liczba rodzin z pierwszego wymienionego

powodu od 2011r. - 20, wzrosła do 27 rodzin w 2013r. Z powodu narkomanii w 2011r. pomocą

objęto 21 rodzin, a w ciągu kolejnych dwóch lat zmniejszyła się do liczby 14 rodzin.

Należy również uwzględnić stosunkowo nową formę wsparcia, jaką jest przydzielenie

asystenta rodziny. Asystent rodziny współpracuje z rodziną wymagającą wsparcia. Pomoc

ta uwzględnia zarówno potrzeby rodzin jak i gotowość do realnego współdziałania.

Indywidualna pomoc służy przede wszystkim rozwiązaniu konkretnych problemów

podopiecznego, wzbudzeniu w nim wiary w swoje możliwości oraz motywowanie

do podejmowania działań do tej pory uznawanych przez niego za niemożliwe. Zadaniem

asystenta jest przede wszystkim wskazanie osobom zagrożonym marginalizacją możliwości

podejmowania sprawczych działań, zwiększenie poczucia wpływu na swoje życie oraz

podwyższenie samooceny. Główną metodą pracy asystenta jest podążanie za podopiecznym

i selektywne wspieranie jego realnych dążeń.

Od kwietnia 2012r. w Ośrodku Pomocy Społecznej w Świebodzinie funkcjonuje jeden

asystent rodziny, który objął pomocą 11 rodzin, natomiast w 2013r. wspierał 18 rodzin

(w tym 40 dzieci). Od 1 stycznia 2015 r. przyznanie asystenta będzie obligatoryjnym zadaniem

gminy, gdzie asystent będzie mógł objąć pomocą 15 rodzin.


__________________________________________________________________________________

26

Wykres 7. Liczba rodzin korzystających z usług asystenta rodziny w 2013r.


Podejmując pracę z rodziną główny akcent powinien być nałożony na profilaktykę,

czyli wsparcie udzielane rodzinie naturalnej dziecka przed wystąpieniem w sytuacji

kryzysowej, w konsekwencji której może dojść do zabrania dziecka z domu.

Podejmowane działania powinny być ukierunkowane na wsparcie rodziny naturalnej

oraz eliminowanie takich sytuacji, kiedy dziecko musi opuścić własną rodzinę. Umieszczenie

dziecka w systemie pieczy zastępczej nie oznacza bowiem rozwiązania problemu rodziny.

Takie rozwiązanie należy traktować jako przejściową formę zabezpieczenia dziecka. Mając na

uwadze więzi emocjonalne dziecka z rodziną oraz środowiskiem w takich przypadkach

konieczne jest motywowanie rodziców do zmiany oraz tworzenie warunków do prawidłowego

rozwoju dziecka w rodzinie naturalnej dających szansę na jego powrót do rodziny.

Zgodnie z art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i pieczy

zastępczej kwestia wspierania rodziny zostanie opracowana w odrębnym programie wspierania

rodziny.

Ponadto od czerwca 2014 r. Gmina Świebodzin na podstawie Ustawy o Karcie Dużej

Rodziny realizuje rządowy program dla rodzin wielodzietnych Karta Dużej Rodziny, który ma

za zadanie zwiększyć szanse rozwojowe i życiowe dzieci i młodzieży z rodzin wielodzietnych.

Program ma zasięg ogólnokrajowy i adresowany jest do członków rodzin wielodzietnych bez

względu na ich miejsce zamieszkania oraz wykazywane dochody. Karta oferuje system zniżek

oraz dodatkowych uprawnień. Jej posiadacze mogą korzystać

z katalogu oferty kulturalnej, rekreacyjnej czy transportowej na terenie całego kraju.

W 2014 r. do Ośrodka Pomocy Społecznej realizującego zadanie wpłynęło

44 wniosków rodzin wielodzietnych o przyznanie Karty Dużej Rodziny.

3.2. Bezrobocie

4

5

9

Liczba rodzin korzystających z usług

asystenta rodziny

do 3 miesięcy

powyżej 3 do 12 miesięcy

powyżej 1 roku


__________________________________________________________________________________

27

Zmiany gospodarcze i polityczne, jakie dokonały się w Polsce w latach 1989-1990

doprowadziły do tego, że Polska dołączyła do krajów o gospodarce rynkowej, co z kolei

spowodowało pojawienie się zjawiska bezrobocia. Jest to zjawisko społeczne, polegające na

tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje

faktycznego zatrudnienia. Stan ten jest spowodowany brakiem równowagi pomiędzy podażą

pracy a popytem na pracę. W Polsce stało się kwestią społeczną, świadczy o tym dynamika,

skala i struktura zjawiska. Brak pracy jest czynnikiem, który ma wpływ na zaspokojenie

ważnych potrzeb społecznych w różnych sferach życia. Konsekwencją braku pracy jest też

narastające ubóstwo i związane z tym kwestie edukacyjne, zdrowotne, mieszkaniowe itd.,

których rozwiązaniem zajmuje się szeroko pojęta polityka społeczna.

Walka z bezrobociem możliwa jest tylko przez kompleksowe działania w sferze

ekonomicznej mającej na celu wzrost gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy. Zadania

w tej sferze koncentrują się również wokół problemów ochrony pracowników przed utratą

zatrudnienia, ochrony egzystencji jednostki dotkniętej brakiem pracy oraz pomocy

w znalezieniu zatrudnienia. Świadczenia społeczne dla bezrobotnych w Polsce reguluje ustawa

o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Powinny one zapewnić bezrobotnemu

minimum życiowe, ale powinny także zachęcać do podjęcia zatrudnienia.

Wykres 8. Bezrobotni w Gminie Świebodziń na

tle powiatu świebodzińskiego w 2013r.


Według danych Głównego Urzędu Statystycznego i Powiatowego Urzędu Pracy

w Świebodzinie w latach 2011-2013 liczba posiadających zatrudnienie mieszkańców Gminy

Świebodzin zmniejszała się z roku na rok (z 9 637 w 2011r. do 8 994 w 2013r.),

a liczba osób bezrobotnych rosła (z 1 242 w 2011r. do 1 709 w 2013r.). Na koniec roku 2013r.

55%45%

Bezrobotni wGminieŚwiebodzin

Bezrobotni wpozostałej częścipowiatu


__________________________________________________________________________________

28

większość osób bezrobotnych stanowili mężczyźni (53,9%). W porównaniu do stanu

z 31.12.2011r. odnotowano wzrost liczby zarejestrowanych o 37,6% w skali gminy.

Wykres 9. Mieszkańcy gminy posiadający zatrudnienie Wykres 10. Bezrobotni gminy w latach 2011-2013

w latach 2011-2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS i PUP w Świebodzinie

Przedstawiony w poniższej tabeli obraz rynku pracy w gminie poprzez pokazanie wg.

danych GUS ilości osób pracujących potwierdza poprzednie obserwacje o zwiększeniu się

bezrobocia. Wniosek taki można wyciągnąć zgodnie ze spadkiem ilości osób zatrudnionych

1242

15871709

580

790

921

662

797788

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2011 2012 2013

liczba osób bezrobotnych ogółem

liczba bezrobotnych mężczyzn

liczba bezrobotnych kobiet

9637 9266 8994

4876 4697 45304761 4569 4464

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

2011 2012 2013

liczba osób pracujących ogółem

liczba pracujących mężczyzn

liczba pracujących kobiet


__________________________________________________________________________________

29

w przeciągu trzech lat. Utrzymywanie się tej tendencji jest zjawiskiem zdecydowanie

niekorzystnym. Bezrobocie w konsekwencji prowadzi bowiem do ubożenia społeczeństwa,

problemów edukacyjnych, zdrowotnych, mieszkaniowych itp.

Tabela 8. Pracujący wg innego podziału niż PKD w latach 2009 - 2013

Liczba osób w latach

2009 2010 2011 2012 2013

Ogółem 9 003 9 651 9 637 9 266 8 994

Mężczyźni 4 257 4 770 4 876 4 697 4 530

Kobiety 4 746 4 881 4 761 4 569 4 464


Wzrost liczby bezrobotnych w Gminie Świebodzin w latach 2011 - 2013 wpisywał się

w powiatową, wojewódzką i ogólnopolską tendencję. Potwierdzają to przedstawione na

poniższym wykresie dane dotyczące stopy bezrobocia w powiecie świebodzińskim,

w województwie lubuskim i w kraju.

Wykres 11. Stopa bezrobocia w powiecie świebodzińskim, w województwie lubuskim i w kraju

w latach 2011-2013 (w %)


Na koniec 2013 roku wśród bezrobotnych w gminie największe grupy stanowiły osoby

młode w wieku 18-34 lata, często bez doświadczenia zawodowego (łącznie 822 osoby), osoby

pozostające bez zatrudnienia od 1 do 3 miesięcy (379 osób) oraz od 6 do 12 miesięcy (376

osób), a także osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (538 osób).

Liczne grupy wśród będących bez zatrudnienia stanowiły również osoby w wieku 35-

44 lata (319 osób) i 45-54 lata (315 osób), osoby pozostające bez pracy od 12 do 24 miesięcy

(366 osób) oraz od 3 do 6 miesięcy (345 osób), osoby ze stażem powyżej 30 lat (331 osób) oraz

osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym (471 osób).

9,912,5 13,5

15,4 15,9 15,712,5 13,4 13,4

2011 2012 2013

stopa bezrobocia w powiecie świebodzińskim stopa bezrobocia w województwie lubuskim

stopa bezrobocia w kraju


__________________________________________________________________________________

30

Warto zaznaczyć, że spora liczba osób w wykształceniem wyższym (9,4 % wszystkich

bezrobotnych w gminie) boryka się z problemem bezrobocia i odsetek tych osób stale wzrasta.

Dane szczegółowe uwzględniające podział bezrobotnych według wieku, czasu

pozostawania bez pracy, stażu pracy i wykształcenia przedstawiają poniższe wykresy.

Wykres 12, 13, 14, 15. Bezrobotni w Gminie Świebodzin w roku 2013 według wieku, czasu pozostawania bez pracy,

stażu pracy i poziomu wykształcenia


__________________________________________________________________________________

31

95

366

376

345

379

148

powyżej 24 m-cy

12-24 m-cy

6-12 m-cy

3-6 m-cy

1-3 m-cy

do 1 m-ca

liczba osób bezrobotnych według czasupozostawania bez pracy

122

491

233

224

357

228

340

30 lai iwięcej

20-30 lata

10-20 lat

5-10 lat

1-5 lat

do 1 roku

bez stażu

liczba osób bezrobotnych według stażu pracy


__________________________________________________________________________________

32

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PUP w Świebodzinie

Odpowiedzią na taki stan rzeczy są aktywne formy promocji zatrudnienia, łagodzenia

skutków bezrobocia i aktywizacji bezrobotnych, finansowane z Funduszu Pracy

i Europejskiego Funduszu Społecznego.

Powiatowy Urząd Pracy w Świebodzinie udziela pomocy osobom pozostającym bez

pracy poprzez:

prace interwencyjne;

staże;

prace społecznie użyteczne;

471

538

169

370

161

gimnazjalne i niższe

zasadnicze zawodowe

średnie ogólnokształcące

policealne i średniezawodowe

wyższe

liczba osób bezrobotnych według wykształcenia

64

189

315

319

491

331

60-64 lata

55-59 lata

45-54 lata

35-44 lata

25-34 lata

18-24 lata

liczba osób bezrobotnych według wieku


__________________________________________________________________________________

33

refundację kosztów doposażenia stanowiska pracy,

roboty publiczne;

jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej;

organizację szkoleń;

pośrednictwo pracy;

poradnictwo zawodowe i informację zawodową;

pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy;

dodatek aktywizacyjny.

Pracownicy socjalni Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie na bieżąco dokonują

diagnozy osób bezrobotnych i ich rodzin. Poza przyznaniem i wypłacaniem świadczeń

pieniężnych, udzieleniem pomocy rzeczowej pracownicy socjalni podejmują działania

motywujące tę grupę osób do podejmowania aktywnych form poszukiwania pracy oraz

podnoszenia i nabywania nowych kwalifikacji zawodowych zwiększających szanse na

przerwanie długotrwałego bezrobocia.

Bezrobotni klienci pomocy społecznej kierowani są przez Powiatowy Urząd Pracy

w Świebodzinie na wniosek Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie do wykonywania

prac społecznie użytecznych. Osoby te w zależności od posiadanych kwalifikacji,

predyspozycji, czy doświadczenia zawodowego wykonują prace gospodarcze, porządkowe,

remontowe, pomagają w kuchni i biurze. W 2010 roku z tej formy skorzystało 13 osób

zarejestrowanych w PUP w Świebodzinie, w 2012 roku – 10 osób, a w 2013 roku – 16 osób.

Aby przeciwdziałać dziedziczeniu statusu bezrobotnego, na terenie Gminy Świebodzin

funkcjonuje Hufiec Pracy. Placówka ma charakter otwarty i realizuje zadania na rzecz

młodzieży środowiska lokalnego. Hufiec Pracy stwarza młodzieży warunki do podwyższania

wiedzy ogólnej oraz uzyskania kwalifikacji zawodowych. Prowadzi działalność

wychowawczą, resocjalizacyjną i profilaktyczną. W czasie wolnym młodzież ma możliwość

rozwijania swoich zainteresowań i pasji poprzez udział w zajęciach sportowo-rekreacyjnych

i artystycznych,. Dodatkowo młodzież ma możliwość uczestniczenia w realizowanych

projektach PNWM i programach współfinansowanych przez Europejski Fundusz

Społeczny. Hufiec Pracy w Świebodzinie oferuje możliwość uzupełnienia wykształcenia

ogólnego na poziomie gimnazjum – klasa I (na statusie ucznia) i klasy II i III (w których oprócz

zajęć teoretycznych odbywa się również przyuczenie do wykonywania określonej pracy na

zasadzie płatnych praktyk w zakładach pracy znajdujących się na terenie Gminy Świebodzin).

W klasie I i II Gimnazjum oferowane jest kształcenie m.in. w zawodach: sprzedawca, ogrodnik,


__________________________________________________________________________________

34

murarz – tynkarz, monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych, monter zabudowy i robót

wykończeniowych w budownictwie, ślusarz, mechanik pojazdów samochodowych, cukiernik,

piekarz czy stolarz.

Celem wszystkich wyżej wymienionych podejmowanych działań jest zaktywizowanie

zawodowe jak największej liczby osób bezrobotnych, umożliwienie wyjścia z kręgu

świadczeniobiorców pomocy społecznej na rynek pracy, co zapewni samodzielność finansową

rodzinom oraz zaradność, niezależność i odpowiedzialność jej członków.

3.3. Niepełnosprawność

Powszechność oraz rozmiar zjawiska niepełnosprawności powoduje, że jest on jednym

z ważniejszych problemów w naszym regionie. Osoby niepełnosprawne zmagają się

z szeregiem trudności wynikających z obniżenia ich sprawności fizycznej, psychicznej

i umysłowej, ale również prawidłowym funkcjonowaniem nich w społeczeństwie. Szereg

ograniczeń i trudności spowodowanych barierami uniemożliwiającymi aktywne uczestnictwo

w życiu społecznym powoduje, że ta grupa społeczna jest bardziej narażona na marginalizacje

społeczną oraz wykluczenie społeczne.

Według Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności

w Świebodzinie, liczba osób zaliczonych do stopnia niepełnosprawności prawomocnym

orzeczeniem w 2013r. wynosiła 839, co stanowi 3% ludności Gminy Świebodzin. Dla

porównania, liczba osób niepełnosprawnych w powiecie świebodzińskim wynosiła 2.334, co

stanowi 4% populacji. Wśród ogółu osób niepełnosprawnych w gminie 438 stanowiły kobiety.

W miastach liczba kobiet niepełnosprawnych wynosiła 335 i w ciągu ostatnich 3 lat ulegała

wahaniom, natomiast na wsi osiągnęła liczbę 103 i od 2011r. zwiększyła się o 6,3%.

Niepełnosprawni mężczyźni w 2013r. stanowili nieco liczniejszą grupę – 401 osób. Ich

liczebność zwiększyła się w stosunku do 2011r. o 14%. Wzrost liczby niepełnosprawnych

mężczyzn widoczny był w miastach (o 11,5%) i na wsi (o 25,6%). Niepełnosprawność częściej

dotyka mieszkańców miast niż wsi.

Wykres 16. Osoby niepełnosprawne wg. płci w latach 2011 - 2013


__________________________________________________________________________________

35

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania

o Niepełnosprawności

Wśród osób posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w Gminie

Świebodzin, najwięcej osób legitymuje się orzeczeniem umiarkowanym. Osoby te w 2013r.

stanowiły liczbę 398. Ich liczebność zwiększyła się w stosunku do 2011r. o 7,7% . Kolejną

grupą osób, były osoby z orzeczeniem o stopniu znacznym, które w 2013r. stanowiły 271.

W ciągu ostatnich 3 lat liczba osób ze stopniem znacznym ulegała wahaniom. Stopniem lekkim

w 2013r. legitymowało się 175 osób niepełnosprawnych. Ich liczebność zwiększyła się w

stosunku do 2011r. o 19,9%.

Wykres 17. Osoby wg. stopnia niepełnosprawności w latach 2011 - 2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania

o Niepełnosprawności

Według Narodowego Funduszu Zdrowia Odział Zielona Góra, liczba osób leczonych

z powodu zaburzeń psychicznych w Gminie Świebodzin na przestrzeni analizowanych lat była

388

451 438

345 359401

2011 2012 2013

Osoby niepełnosprawne ze względu na płeć

Kobiety Mężczyźni

222

284 271

365 368393

146 158 175

2011 2012 2013

Liczba osób według stopnia niepełnosprawności

znaczny umiarkowany lekki


__________________________________________________________________________________

36

zróżnicowana. W roku 2010 liczba osób psychicznie chorych stanowiła 2 141, z czego

w 2011 roku zmniejszyła się do 1 957 osób, natomiast do roku 2013 wzrosła do 2 075, co

stanowiło 6,8 % mieszkańców gminy. Z danych przedstawionych w poniższej tabeli wynika,

że kobiety częściej niż mężczyźni cierpią na zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania.

Tabela 9. Liczba osób z Gminy Świebodzin leczonych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń

zachowania w latach 2010 – 2013.

Liczba osób w latach 2010 - 2013

2010 2011 2012 2013

Ogółem 2 141 1 957 2 016 2 075

Mężczyźni 908 813 792 803

Kobiety 1 233 1 144 1 224 1 272

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych NFZ Odział Zielona Góra

Osoby niepełnosprawne znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej i finansowej mogą

ubiegać się o pomoc świadczoną przez ośrodki pomocy społecznej na zasadach określonych w

ustawie o pomocy społecznej.

Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie pomaga potrzebującym w różny sposób,

w tym między innymi: praca socjalna, poradnictwo prawne i specjalistyczne, pomoc

w staraniach o dom pomocy społecznej, pomoc finansowa i rzeczowa.

Sytuacja osób niepełnosprawnych jest najczęściej bardzo trudna. Choroba

i niepełnosprawność zwykle prowadzą do pogorszenia kondycji finansowej i sytuacji bytowej

osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Brak możliwości pracy zarobkowej, duże koszty leczenia

rehabilitacji, bariery architektoniczne, potrzeba opieki ze strony innych osób powodują, że

osoby te są klientami pomocy społecznej.

Analiza danych wskazuje, że w roku 2011 pomocą objęto ogółem 269 rodzin, natomiast

w roku 2013 odnotowano 282 rodzin, zatem liczba osób niepełnosprawnych korzystających z

pomocy uległa zwiększeniu o 4,8%. Z zasiłku pielęgnacyjnego w 2013r. korzystało ogółem

3.099 osób.

Istotą działań służb społecznych jest udzielenie takiego wsparcia osobom i rodzinom

osób niepełnosprawnych i długotrwale chorych, które umożliwi im samodzielną egzystencję,

da szansę na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, aktywność społeczną, pełnienie

właściwych ról społecznych i poprawi jakość życia. Szczególną grupą osób niepełnosprawnych

są osoby starsze, samotne.


__________________________________________________________________________________

37

3.4. Domy Pomocy Społecznej

Na terenie Gminy Świebodzin funkcjonują dwa domy pomocy społecznej,

w Jordanowie i w Glińsku, które działają na prawach powiatu świebodzińskiego. Z uwagi

jednak na brak miejsc, zachodzi konieczność umieszczania tych osób w domach pomocy

społecznej poza terenem gminy.

W 2012 roku do Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie wpłynęło 6 wniosków

o umieszczenie w domu pomocy społecznej. Skierowano 3 wnioski do sądu o wydanie

postanowienia skierowania do domu pomocy społecznej, w tym 1 osoba została skierowana

przez OPS w Świebodzinie, natomiast 2 osoby na podstawie opiekuna prawnego. W roku 2013

wpłynęło 5 wniosków do Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie o umieszczenie w domu

pomocy społecznej. Do sądu skierowano 3 wnioski o wydanie postanowienia skierowania do

domu pomocy społecznej, w tym 1 osoba została skierowana przez OPS,

a 2 osoby na podstawie opiekuna prawnego.

Tabela 10. Koszty ponoszone przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie za pobyt

mieszkańców w domach pomocy społecznej w latach 2011-2013

Lata Ilość osób Poniesione koszty

2011 31 612 987

2012 34 634 726

2013 34 637 466


Znaczna część osób umieszczonych w domach pomocy społecznej to osoby samotne, z

niskimi dochodami. W takich przypadkach obowiązek ponoszenia różnicy pomiędzy ich

odpłatnością, a kosztem utrzymania mieszkańca w danym domu spoczywa wyłącznie na

gminie. Najliczniejsza grupa podopiecznych Ośrodka Pomocy Społecznej przebywa

w domach pomocy społecznej na terenie powiatu świebodzińskiego, w Glińsku, Jordanowie

oraz w Toporowie. Aktualnie koszty utrzymania mieszkańca w placówkach kształtują się od

2 900 zł do 3 371 zł miesięcznie. Z danych Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie

wynika, że z roku na rok, koszty ponoszone za pobyt mieszkańców w domach pomocy

społecznej stale rosną. W roku 2011 gmina zapłaciła 612 987 zł, natomiast do 2013 kwota ta

wzrosła do 637 466 zł.

Na dom pomocy społecznej obecnie oczekuje 1 osoba. Wymaga ona skierowania

wyłącznie do specjalistycznej placówki, której na terenie naszej gminy nie ma. Z uwagi na

długie okresy oczekiwania na przyjęcie do tego typu placówek Ośrodek poszukuje miejsc poza

województwem, na terenie całego kraju.


__________________________________________________________________________________

38

Rosnąca liczba osób wymagająca długotrwałej opieki, brak możliwości zabezpieczenia

pomocy przez rodzinę oraz wysokie koszty ponoszone przez gminę na opłacenie różnicy

pomiędzy odpłatnością ponoszoną przez mieszkańca, a kosztem utrzymania w danym domu,

rodzi konieczność tworzenia alternatywnych form zabezpieczenia socjalnego w miejscu

zamieszkania.

3.5. Pomoc i opieka nad osobami niepełnosprawnymi i seniorami

w miejscu zamieszkania

W ciągu ostatnich lat obserwuje się proces starzenia się społeczeństwa. Zgodnie

z definicją ONZ starzenie się społeczeństwa ma miejsce wtedy, gdy udział ludności w wieku

powyżej 65 lat przekracza 7% populacji. Z danych statystycznych wynika, że w Gminie

Świebodzin jest 5.274 osób w wieku poprodukcyjnym, co stanowi 17% mieszkańców gminy.

Rosnąca liczba osób starszych rodzi potrzebę edukowania do starości oraz tworzenia

takich form aktywności społecznej, które pozwolą seniorom na utrzymanie dobrej kondycji

psychicznej, zdrowotnej oraz jak najdłuższe zachowanie samodzielności. W tym celu należy

modyfikować oraz wzmacniać instrumenty lokalnej polityki na szczeblu lokalnym. Zatem

konieczne jest wspieranie i organizacja klubu seniora, rozwoju Uniwersytetu III Wieku oraz

Dziennego Domu Pomocy na terenie gminy. Takie formy działań służą bowiem wzmocnieniu

aktywności osób starszych oraz podtrzymywaniu więzi międzyludzkich.

Centrum Usług Opiekuńczych działające przy Ośrodku Pomocy Społecznej

w Świebodzinie świadczy pomocą dla seniorów. Oprócz stołówki, z której korzystają obecnie

24 osoby, prowadzi dom dziennego pobytu, organizuje również opiekę domową dla osób, które

ze względu na stan zdrowia wymagają pomocy.

Wymienione formy wsparcia środowiskowego mają na celu zarówno wsparcie rodzin

w opiece nad niepełnosprawnymi członkami rodziny oraz powstrzymanie rosnącej liczby osób

ubiegających się o miejsce w domach pomocy społecznej.

Przy Ośrodku Pomocy Społecznej w Świebodzinie znajduje się Dzienny Dom Pomocy.

Ze statystyk wynika, że liczba miejsc jest niewystarczająca. Konieczny jest rozwój placówki,

by móc zapewnić seniorom miejsce do spędzania czasu wolnego.

W przypadku, gdy stan zdrowia ogranicza samodzielne funkcjonowanie, organizowane

są usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania.

Tabela 11. Usługi opiekuńcze w Gminie Świebodzin w latach 2011-2013


__________________________________________________________________________________

39

Lata

2011 2012 2013

Liczba osób objętych pomocą w

formie usług opiekuńczych 26 24 16


Z obserwacji pracownika socjalnego i bezpośredniego wykonawcy usług opiekuńczych

w domu chorego wynika, że bardzo liczną grupę osób stanowią podopieczni

w bardzo ciężkim stanie zdrowia, po wylewach, udarach, cierpiący na choroby przewlekłe bądź

otępienie. Są to zarówno osoby samotne, jak i te którym rodzina ze względu na pracę zawodową

lub zamieszkanie poza terenem Gminy Świebodzin nie jest w stanie zapewnić opieki. Osoby w

ciężkim stanie zdrowia wymagają pomocy w zwiększonym wymiarze godzin usług

opiekuńczych, co uniemożliwia objęcie pomocą większej liczby osób. Aby zapobiec

nagminnym umieszczaniu osób starszych w domach pomocy, potrzebny jest rozwój usług

opiekuńczych na terenie naszej gminy.

3.6. Problemy uzależnień i przemocy w rodzinie

Do negatywnych zjawisk mających wpływ na funkcjonowanie rodzin jest nadużywanie

alkoholu co stanowi groźną plagę społeczną.

Dane podawane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

pozwalają szacunkowo określić zakres problemów alkoholowych w mieście ok. 25 tysięcznym.

Liczba osób uzależnionych od alkoholu wynosi ok. 500 osób, tj. 2% populacji. Około

1 000 osób dorosłych żyje w otoczeniu alkoholika (ok. 4% populacji), natomiast aż ok. 1 000

osób (tj. 4% populacji) to dzieci wychowujące się w rodzinach alkoholików. Liczba osób

pijących szkodliwie kształtuje się od 1 250 do 1 750 osób, co stanowi 5-7% populacji.

W rodzinach z problemem alkoholowym ok. 2/3 dorosłych oraz 2/3 dzieci to ofiary przemocy11.

By skutecznie przeciwdziałać problemom uzależnień i przemocy w rodzinie oraz

eliminować ich niekorzystny wpływ na społeczeństwo, konieczne jest prowadzenie działań

związanych z profilaktyką i ich rozwiązywaniem oraz integracji społecznej osób nimi

dotkniętych. Na szczeblu gminnym działania te wyznaczane są w ramach gminnych programów

profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania narkomanii, a także

przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy

11 http://www.parpa.pl/


__________________________________________________________________________________

40

w rodzinie, a ich inicjowanie należy do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów

Alkoholowych.

Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące środków finansowych przeznaczonych na

profilaktykę i rozwiązywanie problemów uzależnień oraz przemocy w rodzinie w Gminie

Świebodzin w latach 2011 - 2013.

Tabela 12. Środki finansowe przeznaczone na profilaktykę i rozwiązywanie problemów

uzależnień w gminie w latach 2011-2013

Wydatki 2011 2012 2013

Przeciwdziałanie narkomanii 8 600 7 500 5 935

Przeciwdziałanie alkoholizmowi 631 055 635 430 641 112

Przeciwdziałanie przemocy w

rodzinie 1 000 4 400 5 036

Ogółem 640 655 647 330 652 083

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OPS - Ocena Zasobów Pomocy Społecznej 2013r.

W latach 2011-2013 wysokość kwot wydatkowanych w gminie na profilaktykę

i rozwiązywanie problemów alkoholowych wzrosła (z 631.055 zł. w 2011 r., 635.430 zł.

w 2012 r., do 641.112 zł. w 2013 r.), natomiast środki przeznaczone na przeciwdziałanie

narkomanii zmniejszyły się do 5.935 zł. w 2013r.

Trudno jest oszacować ile osób z problemem alkoholowym oraz członków ich rodzin

korzysta z oferty pomocowej adresowanej do nich w Gminie Świebodzin, ponieważ korzystać

mogą z pomocy udzielanej w różnych miejscach. Placówki pomocowe w naszej gminie nie

prowadzą wspólnego rejestru.

Z danych, jakimi dysponuje Pełnomocnik Burmistrza ds. Uzależnień wynika, że liczba

osób przyjętych w Punkcie Konsultacyjnym dla Osób Uzależnionych od alkoholu

i narkotyków w latach 2011-2013 kształtuje się następująco:

Tabela 13. Liczba osób przyjętych w Punkcie Konsultacyjnym dla Osób Uzależnionych od alkoholu

i narkotyków w latach 2011-2013


__________________________________________________________________________________

41

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GKRPA oraz Pełnomocnika Burmistrza ds. Uzależnień

Liczba osób przyjętych w Punkcie Konsultacyjnym dla osób uzależnionych od

alkoholu, na przestrzeni trzech diagnozowanych lat, wahała się. W roku 2011 przyjęto 83

osoby, w roku następnym liczba przyjętych osób spadła do 63, natomiast w 2013 r. znów

wzrosła do 79 osób. Klienci uzależnieni od narkotyków stanowili większą grupę przyjętych do

Punktu Konsultacyjnego, w latach 2011-2012 zanotowano 131 osób, zaś w 2013r. – 141 osób.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2013r. przyjęła 52

wnioski o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu.

W tym samym roku Komisja skierowała do Sądu Rejonowego w Świebodzinie 3 wnioski

o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.

Oszacowanie skali problemu uzależnienia jest trudne, ponieważ znaczny odsetek osób

dotkniętych uzależnieniem nie szuka wsparcia u profesjonalistów i w instytucjach

pomocowych.

Obok Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i ww. instytucji,

istotną funkcję w profilaktyce i rozwiązywaniu problemów uzależnień oraz przeciwdziałaniu

przemocy w rodzinie w gminie pełnią również: działający Zespół Interdyscyplinarny

ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie.

Zespół utrzymuje stały kontakt i współpracuje na co dzień z Sądem Rodzinnym, Zespołem

Kuratorów i Komedą Powiatową Policji. Osoby podejmujące leczenie są kierowane do

Oddziału Terapii Uzależnień od Alkoholu i Substancji Psychoaktywnych w Ciborzu oraz

Ośrodka dla Osób Uzależnionych w Nowym Dworku.

W 2013 roku do Zespołu Interdyscyplinarnego wpłynęło 205 „Niebieskich Kart”

sporządzonych w 146 rodzinach, gdzie 199 zostało sporządzone przez funkcjonariuszy

Komendy Powiatowej Policji w Świebodzinie, 4 zostały założone przez pracowników Ośrodka

83

63

79

2129

18

131 131141

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2011 2012 2013

Liczba osób przyjętych wPunkcie Konsultacyjnym dlaOsób Uzależnionych odalkoholu

Liczba wspołuzależnionych odalkoholu osób przyjętych wPunkcie Konsultacyjnym dlaOsób Uzależnionych

Liczba osób przyjętych wPunkcie Konsultacyjnym dlaOsób Uzależnionych odnarkotyków


__________________________________________________________________________________

42

Pomocy Społecznej, 2 przez pracowników oświaty (pedagogów). Na 190 procedur

prowadzonych w 2013 r., 161 spraw dotyczyło przemocy wobec partnera (współmałżonki/a,

byłej/go małżonki/a lub konkubiny/konkubenta), 5 spraw dotyczyło przemocy wobec dzieci,

natomiast 4 przypadki dotyczyły przemocy ze strony dorosłych dzieci wobec rodzica bądź

rodziców12.

Gminny Zespół Interdyscyplinarny w 2013 r. pięciokrotnie zwracał się do Sądu

Rejonowego z prośbą o wgląd w sytuację rodziny w której była wszczęta procedura Niebieskiej

Karty. Ponadto, dziewiętnastokrotnie wystąpiono do GKRPA w Świebodzinie

z wnioskiem o wszczęcie postępowania wobec osób nadużywających alkohol i powodujących

tym samym rozkład pożycia rodzinnego. Dziesięciokrotnie wystąpiono do KPP

w Świebodzinie, celem rozważenia wszczęcia postępowania z art. 207 kk, czterokrotnie

natomiast wystąpiono do Prokuratury Rejonowej w Świebodzinie zawiadamiając

o przestępstwie.

Wszystkie rodziny, u których była i jest prowadzona procedura Niebieskiej Karty

zostały objęte pracą socjalną. Ofiary przemocy motywowano do udziału w terapii prowadzonej

przez psychologa w Punkcie Interwencji Kryzysowej w Świebodzinie oraz kierowano do

Stowarzyszenia „BABA”.

Tabela 14. Liczba osób przyjętych w Punkcie Interwencji Kryzysowej w Świebodzinie w latach 2011 -2013

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GKRPA oraz Pełnomocnika Burmistrza ds. Uzależnień

Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Urząd Miejski w Świebodzinie, podejmował liczne

działania profilaktyczne, informacyjne i edukacyjne w zakresie rozwiązywania problemów

alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, które są

12 Sprowadzanie za rok 2013 z realizacji „Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz

Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Świebodzin”.

138

191

123

32

66 65

0

50

100

150

200

250

2011 2012 2013

Liczba osób przyjętych wPunkcie Interwencji Kryzysowej

Liczba osób przyjętych wPunkcie Interwencji Kryzyzowejdot. przemocy


__________________________________________________________________________________

43

wpisane w Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar

Przemocy w Rodzinie, Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów

Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Świebodzin.

3.7. Charakterystyka Pieczy Zastępczej w Gminie Świebodzin

Rodzinna piecza zastępcza jest formą tymczasowej opieki nad dzieckiem. Gdy dziecko

nie może dalej wychowywać się w swojej rodzinie biologicznej, najlepszym rozwiązaniem dla

bezpieczeństwa dziecka jest zapewnienie mu opieki w rodzinnej pieczy zastępczej, którą może

być: rodzina zastępcza spokrewniona, rodzina zastępcza niezawodowa lub zawodowa, oraz

rodzinny dom dziecka.

W ostatnich trzech latach rozwój rodzinnej pieczy zastępczej w Gminie Świebodzin

kształtował się następująco:

Tabela 15. Rodziny zastępcze funkcjonujące na terenie na terenie Gminy Świebodzin w latach 2011-2013

Typy rodziny zastępczej

Lata

2011

(na dzień 31.12.2011) 2012

(na dzień 31.12.2012) 2013

(na dzień 31.12.2013)

spokrewnione 33 30 31

niezawodowe 6 14 14

zawodowe 1 1 1

Ogółem 40 45 46

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PCPR w Świebodzinie

Z analizy danych zawartych w powyżej tabeli wynika, ze na terenie Gminy Świebodzin

w ostatnich dwóch latach wzrosła liczba rodzin zastępczych niezawodowych. Liczba rodzin

zastępczych spokrewnionych z dzieckiem ulegała wahaniom, natomiast liczba rodzin

zastępczych zawodowych pozostawała bez zmian.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.

U. Nr 149, poz. 887, z późn. zm.) określa, że na mocy art. 191

ust. 9 i 10 w przypadku umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej po 1 stycznia 2012 r. gmina

właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go po raz

pierwszy w pieczy zastępczej współfinansuje pobyt tego dziecka w pieczy zastępczej. Ośrodek

Pomocy Społecznej w Świebodzinie w latach 2012 – 2013 poniósł następujące koszty

dotyczące odpłatności za pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

Tabela 16. Odpłatność Gminy Świebodzin za pobyt dziecka w pieczy zastępczej w latach 2012-2013


__________________________________________________________________________________

44

Piecza zastępcza Lata

2012 2013

Placówki

opiekuńczo-wychowawcze 12 600,63 zł 56 056,83 zł

Rodziny zastępcze 22 440,30 zł 99 605,50 zł


W gminie Świebodzin od 1 kwietnia 2013 roku formę instytucjonalnej pieczy zastępczej

pełni pięć placówek opiekuńczo - wychowawczych typu socjalizacyjnego, tj. Dom Dziecka w

Świebodzinie oraz Centrum Administracyjne do Obsługi Placówek Opiekuńczo –

Wychowawczych w Świebodzinie. Placówki te podlegają pod Powiatowe Centrum Pomocy

Rodzinie w Świebodzinie i posiadają bazę lokalową, zapewniającą opiekę 104 wychowankom,

z tego 5 wychowanków pochodzi z innych powiatów13.

W poniższej tabeli przedstawiona została liczba miejsc w placówkach opiekuńczo –

wychowawczych w latach 2011 – 2013.

Tabela 17. Liczba miejsc w placówkach opiekuńczo wychowawczych w latach 2011 - 2013

Placówki opiekuńczo -

wychowawcze

Lata

2011 2012 Do 31.03.2013

Dom Dziecka

w Świebodzinie 64 108 108

Dom Dziecka

w Chociulach 50 x x


Na koniec 2011 roku w Domach Dziecka na terenie powiatu świebodzińskiego łącznie

przebywało 113 dzieci, w 2012 roku umieszczonych było 109 wychowanków, zaś w 2013 roku

w pięciu Domach Dziecka w Świebodzinie przebywało 104 dzieci.

Natomiast z danych dostępnych w Ośrodku Pomocy Społecznej wynika, że w roku 2012

liczba dzieci z Gminy Świebodzin umieszczonych w Domu Dziecka szacowała się na 9, tudzież

w 2013 roku w placówkach opiekuńczo – wychowawczych było 15 podopiecznych

z naszej gminy.

Na podstawie postanowienia sądu, do placówki opiekuńczo – wychowawczej w 2011

roku skierowano 25 dzieci, w 2012 roku – 14 dzieci, tj. o 9 osób mniej niż w roku poprzednim,

natomiast w 2013 roku skierowano 13 dzieci.

13 Dane PCPR w Świebodzinie na dzień 31.12.2013r.


__________________________________________________________________________________

45

Osoba, która po osiągnięciu pełnoletności opuściła rodzinę zastępczą, bądź placówkę

opiekuńczo-wychowawcą jest objęta pomocą niesioną przez Powiatowe Centrum Pomocy

Rodzinie w Świebodzinie mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze

środowiskiem przez pracę socjalną, jak również przez pomoc:

pieniężną na usamodzielnienie;

pieniężną na kontynuowanie nauki;

pieniężną na zagospodarowanie.

Poniższe tabele prezentują dane dotyczące udzielania pomocy osobom

usamodzielnionym z placówek opiekuńczo – wychowawczych i z rodzin zastępczych

w latach 2011 – 2013.

Tabela 18. Udzielona pomoc dla osób usamodzielnionych z placówek opiekuńczo – wychowawczych

w latach 2011 - 2013

Rodzaj świadczenia

Kwota wypłacanych świadczeń (zł) Liczba wypłaconych

świadczeń

Liczba osób, które

otrzymały

świadczenia

Lata

2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013

Pomoc pieniężna na

usamodzielnienie 18 117,00 13 176,00 11 529,00 x 1 4 3 2 2


kontynuowanie nauki 34 224,98 9 798,44 21 882,00 x 168 163 7 2 9

Pomoc rzeczowa na

zagospodarowanie 48 565,25 50 127,98 78 680,22 x 3 8 15 15 22

Ogółem 100 907,23 73 102,42 112 091,22 x 172 175 21 19 25


Tabela 19. Udzielona pomoc dla osób usamodzielnionych z rodzin zastępczych w latach 2011 - 2013

Rodzaj świadczenia Kwota wypłacanych świadczeń (zł) Liczba wypłaconych

świadczeń

Liczba osób, które

otrzymały

świadczenia


__________________________________________________________________________________

46

Lata

2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013


usamodzielnienie 18 117,00 65 88,00 16 476,00 x 1 4 5 1 4


kontynuowanie nauki 77 753,27 82 260,00 83 679,67 x 168 163 23 19 22

Pomoc rzeczowa na

zagospodarowanie 44 388,74 14 819,19 18 882,00 x 3 8 9 3 8

Ogółem 140 259,01 103 667,19 119 037,67 x 172 175 37 23 34


Obecnie z pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki korzysta 22 wychowanków

usamodzielnionych z placówek opiekuńczo – wychowawczych i 15 wychowanków, którzy

opuścili rodziny zastępcze.

Zgodnie z art. 180 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny

i systemie pieczy zastępczej kwestia pieczy zastępczej zostanie opracowana w odrębnym

programie rozwoju pieczy zastępczej.

3.8. Bezdomność

W ujęciu socjologicznym bezdomność jest problemem społecznym charakteryzującym

się brakiem stałego miejsca zamieszkania. Ze względu na trudną do określenia skalę, złożone

przyczyny oraz szczególnie dotkliwe społeczno-ekonomiczne skutki jest zjawiskiem

o zasięgu i znaczeniu globalnym, mającym jednocześnie specyficzne regionalne i lokalne

uwarunkowania, które wpływają na dobór odpowiednich środków przeciwdziałania.

Złożoność przyczyn bezdomności wynika z tego, że niejednokrotnie są one ze sobą

powiązane, częstokroć trudno jest określić pierwotną przyczynę problemu. Wiele osób staje się

bowiem bezdomnymi w wyniku splotu niekorzystnych zdarzeń, które występują po sobie

i wzajemnie się przenikają.

Bezdomność może być efektem panującej sytuacji społeczno-ekonomicznej (w tym

wzrostu bezrobocia, postępującej likwidacji hoteli robotniczych, braku miejsc w szpitalach,

zakładach opiekuńczych, domach pomocy społecznej, braku opieki nad wychowankami

domów dziecka po ukończeniu 18 lat, braku ośrodków dla nosicieli wirusa HIV) i prawnej

(możliwość wyeksmitowania lokatora za długi i zaległości w opłatach czynszowych), może

mieć również podłoże patologiczne (alkoholizm, przestępczość, odrzucenie lub brak opieki ze

strony najbliższych, rozwód lub trwały rozpad więzi formalnych lub nieformalnych,


__________________________________________________________________________________

47

prostytucja, przemoc w rodzinie) oraz wynikać z przyczyn socjopsychologicznych (świadomy

wybór innego sposobu życia, odrzucenie obowiązującego systemu wartości)

i osobowościowych (poczucie niższości, osamotnienia, wstydu, przekonania o złym świecie

i ludziach).

Przeciwdziałanie problemowi bezdomności wymaga aktywnego, zintegrowanego

i kompleksowego działania. Wykorzystanie istniejących zasobów środowiska i tworzenie

warunków do wdrażania nowych form wsparcia na rzecz osób bezdomnych i ich integracji

z otoczeniem powinno stanowić podstawowy cel prowadzonej na szczeblu lokalnym polityki

społecznej.

Pomoc osobom bezdomnym i zagrożonym bezdomnością w Gminie Świebodzin

świadczy Ośrodek Pomocy Społecznej. W latach 2011 - 2013 liczba rodzin i przebywających

w nich osób objętych wsparciem Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie z powodu

bezdomności ulegała wahaniom. W 2011r. liczba rodzin szacowała się granicach 48, w 2012r.

wzrosła do 58 rodzin, natomiast w 2013r. znów spadła do 47 rodzin. Dane szczegółowe na

temat liczby osób objętych wsparciem przez Ośrodek Pomocy Społecznej z powodu

bezdomności przedstawia poniższy wykres.

Tabela 20. Pomoc i wsparcie z powodu bezdomności dla mieszkańców Gminy Świebodzin w latach 2011 - 2013


W razie potrzeby bezdomni są kierowani do Noclegowni w Świebodzinie, która od 2014

r. znajduje się przy ul. Wałowej 7 i prowadzona jest przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie

Dobroczynne. Z danych Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że liczba miejsc w Noclegowni

jest wystarczająca, na dzień 31.12.2014r. w placówce przebywało

11 osób bezdomnych na 20 możliwych miejsc.

4858

47

2011 2012 2013

Osoby i rodziny, którym udzielono pomocy i wsparcia

z powodu bezdomności

Liczba osób bezdomnych


__________________________________________________________________________________

48

VI ANALIZA SWOT


__________________________________________________________________________________

49

Analiza SWOT stała się podstawą do zidentyfikowania i sformułowania podstawowych

problemów i zagadnień strategicznych. Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i

mocnych stron polityki rozwiązywania problemów społecznych oraz badania szans i zagrożeń,

jakie stoją przed polityką rozwiązywania problemów społecznych

w Gminie Świebodzin. SWOT zawiera określenie czterech grup czynników:

mocnych stron – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony polityki

rozwiązywania problemów społecznych, które należycie wykorzystane sprzyjać będą

jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne, i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój);

słabych stron – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony polityki

rozwiązywania problemów społecznych, które niewyeliminowane utrudniać będą jej

rozwój i tym samym powodować brak skutecznych rozwiązań dla rozwiązywania

istniejących i przyszłych problemów społecznych (ich oddziaływanie należy

minimalizować);

szans - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania

społeczności Gminy Świebodzin, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy

odpowiednio podjętych działaniach mogą być wykorzystane jako czynniki sprzyjające

rozwojowi i skutecznemu realizowaniu polityki rozwiązywania problemów

społecznych;

zagrożeń - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od

zachowania społeczności Gminy Świebodzin, ale które mogą stanowić zagrożenie dla

skutecznej realizacji polityki rozwiązywania problemów społecznych (należy unikać

ich negatywnego oddziaływania na zarządzanie obszarem tej polityki).

Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest

syntezą poszczególnych obszarów polityki rozwiązywania problemów społecznych przyjętych

w założeniach do części strategicznej tego dokumentu. Poniższy zbiór informacji

o mocnych i słabych stronach polityki rozwiązywania problemów społecznych i stojących

przed nią szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach

polityki rozwiązywania problemów społecznych Gminy Świebodzin ułożonych przekrojowo

przy udziale instytucji publicznych i pozarządowych działających w szeroko rozumianym

obszarze pomocy społecznej.

Tabela 21. ANALIZA SWOT – OBSZAR RODZINA, DZIECKO, MŁODZIEŻ

Mocne strony Słabe strony


__________________________________________________________________________________

50

Wew

nęt

rzn

e za

sob

y G

min

y Ś

wie

bo

dzi

n

prowadzenie działań zapobiegających

dysfunkcjom rodzin

efektywna praca socjalna

analizowanie potrzeb rodzin, dzieci

i młodzieży

dostateczny dostęp do poradnictwa

specjalistycznego dla rodzin

wymagających tej formy wsparcia

rozwijanie opieki przedszkolnej, szkolnictwa

podstawowego i gimnazjalnego

prowadzenie działań mających na celu

podniesienie poziomu nauczania

współpraca z organizacjami pozarządowymi

działającymi na rzecz dzieci i młodzieży

prowadzenie działań profilaktycznych

w obszarze zdrowia

brak żłobków

brak mieszkań chronionych

i niewystarczająca liczba mieszkań socjalnych

niedostosowanie do potrzeb

i oczekiwań dzieci i młodzieży ofert spędzania

czasu wolnego

nierozwijanie sieci placówek wsparcia

dziennego dla dzieci i młodzież

brak ulg na towary i usługi w różnych

branżach na terenie gminy dla rodzin

wielodzietnych

dziedziczenie marginalizacji i wykluczenia

społecznego

Szanse Zagrożenia


__________________________________________________________________________________

51

Czy

nn

iki

zew

nęt

rzn

e –

cech

y o

tocz

enia

istnienie warunków do prowadzenia

efektywnej pracy socjalnej

dostateczne rozpoznanie potrzeb rodzin,

dzieci i młodzieży

możliwość poprawy skuteczności pomocy

udzielanej rodzinom, dzieciom i młodzieży

dzięki koordynacji działań instytucji

wspierających te grupy

dostateczny dostęp do opieki przedszkolnej

odpowiednia dostępność szkół

podstawowych i gimnazjalnych

możliwość kontynuowania w gminie nauki na

poziomie ponadgimnazjalnym

zadowalający poziom nauczania placówkach

oświatowych

istnienie organizacji pozarządowych

działających na rzecz rodzin, dzieci

i młodzieży

odpowiednia dostępność opieki medycznej

w gminie

utrzymanie się liczby rodzin dysfunkcyjnych

w gminie

zjawisko „eurosieroctwa”

rosnąca liczba rodzin wymagających wsparcia

w formie poradnictwa specjalistycznego

narastanie zjawiska wyuczonej bezradności

zatracanie rodzinnych wartości

Tabela 22. ANALIZA SWOT – OBSZAR BEZROBOCIE I UBÓSTWO


__________________________________________________________________________________

52

Wew

nęt

rzn

e za

sob

y G

min

y Ś

wie

bo

dzi

n


przeciwdziałanie zjawisku dziedziczenia

bezrobocia

upowszechnienie ofert pracy, informacji

o wolnych miejscach pracy

upowszechnienie informacji o usługach

poradnictwa zawodowego i szkoleniach


zachęcanie inwestorów do tworzenia nowych

miejsc pracy

podejmowanie, przy współpracy

z PUP, skutecznych działań na rzecz

ograniczenia bezrobocia w gminie, m.in.

organizowanie kursów i stażu umożliwiających

niebycie doświadczenia i przekwalifikowanie

brak działań służących ograniczeniu

zjawiska nielegalnego zatrudnienia

rosnące bezrobocie osób młodych,

w szczególności absolwentów

z wykształceniem wyższym

rosnący odsetek gospodarstw domowych

uzyskujących wsparcie

w ramach systemu pomocy społecznej z uwagi

na brak zatrudnienia

niewystarczający zasięg i skuteczność działań

w obszarze doradztwa zawodowego

adresowanego do osób młodych (głównie na

poziomie ostatniej klasy gimnazjum, w okresie

podejmowania kluczowych decyzji

odnoszących się do wyboru ścieżki

edukacyjnej)

brak ścisłej i efektywnej komunikacji

i współpracy pomiędzy głównymi sektorami

w obszarze promocji zatrudnienia i rynku

pracy

Szanse Zagrożenia

Czy

nn

iki

zew

nęt

rzn

e –

cech

y o

tocz

enia

wystarczająca wiedza osób bezrobotnych o

dostępnych ofertach, pracy i wolnych miejscach

pracy

rozwój różnorodnych form szkoleń

i kształcenia ustawicznego (dostosowanie

kwalifikacji do potrzeb rynku pracy)

korzystanie przez osoby bezrobotne z dostępu do

europejskich rynków pracy

możliwość pozyskiwania funduszy

strukturalnych Unii Europejskiej,

wzrost liczby nowych inwestorów tworzących

miejsca pracy na terenie gminy

wzrost poziomu bezrobocia

utrzymujący się wysoki poziom bezrobocia

wśród kobiet

wzrost liczby osób bezrobotnych

wymagających aktywizacji

występowanie zjawiska dziedziczenia

bezrobocia

brak organizacji pozarządowych działających

na rzecz osób bezrobotnych

wzrost poziomu nielegalnego zatrudnienia

brak podmiotów ekonomii społecznej

w gminie

migracje mieszkańców gminy za granicę

w celach zarobkowych

Tabela 23. ANALIZA SWOT – OBSZAR NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ


__________________________________________________________________________________

53

Wew

nęt

rzn

e za

sob

y G

min

y Ś

wie

bo

dzi

n


informowanie osób niepełnosprawnych o

przysługujących im prawach oraz dostępnych

formach pomocy

podejmowanie współpracy

z podmiotami świadczącymi usługi

rehabilitacyjne osobom niepełnosprawnym

udział w likwidowaniu barier utrudniających

codzienne życie osobom niepełnosprawnym

dostateczny dostęp do poradnictwa

specjalistycznego dla osób niepełnosprawnych

wymagających tej formy wsparcia

upowszechnianie wśród osób niepełnosprawnych

ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach

pracy


z organizacjami pozarządowymi działającymi na

rzecz osób niepełnosprawnych

istnienie w gminie bazy rehabilitacyjnej

funkcjonowanie Środowiskowego Domu

Samopomocy w gminie

izolacja najbliższych członków rodziny

brak wsparcia w postaci specjalistycznych

usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami

psychicznymi

brak działań inicjujących wolontariat na rzecz

osób niepełnosprawnych

Szanse Zagrożenia

Czy

nn

iki

zew

nęt

rzn

e –

cech

y o

tocz

enia

posiadanie przez osoby niepełnosprawne wiedzy

o przysługujących im prawach

i dostępnych formach wsparcia

istnienie bazy rehabilitacyjnej

posiadanie przez osoby niepełnosprawne

wystarczającej wiedzy o dostępnych ofertach

pracy

i wolnych miejscach pracy

brak zjawiska marginalizacji problemów i

potrzeb osób niepełnosprawnych

wzrost społecznej akceptacji osób

niepełnosprawnych

istnienie organizacji pozarządowych

działających na rzecz osób niepełnosprawnych

wzrost liczby osób niepełnosprawnych

wrastająca liczba osób niepełnosprawnych

wymagających opieki i wsparcia ze strony

pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej

istnienie barier utrudniających osobom

niepełnosprawnym codzienne życie

wzrost liczby dzieci wymagających

umieszczenia w grupach i klasach

integracyjnych

niewystarczająca liczba wolontariuszy

wspierających osoby niepełnosprawne w

codziennym życiu

brak wystarczającej ilości ofert pracy dla osób

niepełnosprawnych

Tabela 24. ANALIZA SWOT – OBSZAR STAROŚĆ


__________________________________________________________________________________

54

Wew

nęt

rzn

e za

sob

y G

min

y Ś

wie

bo

dzi

n


informowanie osób starszych

o dostępnych formach pomocy

podejmowanie działań zmierzających do

większego zaangażowania rodzin

w sprawowanie opieki nad osobami starszymi

istnienie w gminie instytucji działających na

rzecz osób starszych – Klub Seniora,

Uniwersytet III Wieku

kierowanie osób wymagających całodobowej

opieki do domu pomocy społecznej


podniesienie poziomu życia osób starszych

prowadzenie wśród osób starszych działań

prozdrowotnych

brak działań inicjujących powstawanie w

gminie grup wsparcia na rzecz osób starszych

niewielka możliwość kontynuowania przez

osoby starsze aktywności zawodowej

ograniczona współpraca

z organizacjami pozarządowymi działającymi

na rzec osób starszych

brak specjalistycznych usług opiekuńczych dla

osób z zaburzeniami psychicznymi

brak całodobowych usług opiekuńczych

brak integracji osób starszych

z osobami młodszymi

brak działań inicjujących wolontariat na rzecz

osób starszych

słabo działający Dom Dziennego Pobytu

Szanse Zagrożenia

Czy

nn

iki

zew

nęt

rzn

e –

cech

y o

tocz

enia

posiadanie przez osoby starsze wiedzy o

dostępnych formach pomocy

możliwość uzyskania przez osoby starsze

pomocy ze strony rodziny

dobra dostępność domów pomocy społecznej

wzrost liczby osób starszych

ograniczona liczba osób starszych

korzystających z usług opiekuńczych

brak w gminie grup wsparcia

i instytucji wsparcia dla osób starszych

mała liczba osób starszych kontynuujących

aktywność zawodową

brak organizacji pozarządowych działających

na rzecz osób starszych

niewystarczająca liczba wolontariuszy

wspierających osoby starsze

w codziennym życiu

zrzucenie odpowiedzialności za opiekę nad

osobą starsza na instytucję

niski udział osób starszych

w działaniach prozdrowotnych

Tabela 25. ANALIZA SWOT – OBSZAR UZALEŻNIENIA I PRZEMOC


__________________________________________________________________________________

55

W RODZINIE W

ewn

ętrz

ne

zaso

by

Gm

iny

Św

ieb

od

zin


zapewnienie dostępu do pomocy

psychospołecznej i prawnej rodzinom

dotkniętym problemami uzależnień

prowadzenie działalności terapeutycznej i

rehabilitacyjnej

w obszarze uzależnień

kierowanie osób uzależnionych

i współuzależnionych na leczenie odwykowe

pozyskiwanie kadry do pracy

z osobami uzależnionymi, współuzależnionymi i

dotkniętymi przemocą w rodzinie

prowadzenie przez placówki oświatowe działań

profilaktycznych, informacyjnych i

edukacyjnych

w obszarze uzależnień wśród dzieci

i młodzieży


działającymi

w obszarze uzależnień

i przeciwdziałania przemocy

w rodzinie

różnorodność działań w zakresie

przeciwdziałania przemocy

w rodzinie

prowadzenie poradnictwa

i interwencji w zakresie przeciwdziałania

przemocy

w rodzinie

funkcjonowanie zespołu interdyscyplinarnego

kierowanie sprawców przemocy

w rodzinie do udziału w programach korekcyjno-

edukacyjnych

brak diagnozy kwestii inicjacji alkoholowej

i narkotykowej wśród dzieci i młodzieży

brak dokładnych danych o ilości osób

uzależnionych na terenie gminy

Szanse Zagrożenia


__________________________________________________________________________________

56

Czy

nn

iki

zew

nęt

rzn

e –

cech

y o

tocz

enia

zwiększająca się liczba rodzin korzystających ze

wsparcia psychospołecznego i prawnego

wzrost liczby osób uzależnionych

i współuzależnionych objętych lecznictwem

odwykowym

funkcjonowanie grup wsparcia

i instytucji wsparcia dla osób uzależnionych i

współuzależnionych

wzrastająca wśród dzieci i młodzieży

świadomość zagrożenia uzależnieniami

programowanie działań w zakresie

przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz

ochrony ofiar przemocy

w rodzinie

wzrost liczby rodzin objętych poradnictwem i

interwencją z powodu przemocy w rodzinie

niewielka liczba osób wyleczonych

z uzależnień

wzrost liczby osób w stosunku do których

istnieje potrzeba podjęcia działań

interdyscyplinarnych

wzrost liczby osób wymagających działań

korekcyjno-edukacyjnych

obniżenie się wieku inicjacji alkoholowej

i narkotykowej

zwiększająca się liczba rodzin wymagających

interwencji z powodu przemocy w rodzinie

ukrywanie problemu przemocy

Tabela 26. ANALIZA SWOT – OBSZAR BEZDOMNOŚĆ


__________________________________________________________________________________

57

Zew

nęt

rzn

e za

sob

y G

min

y Ś

wie

bo

dzi

n


diagnozowanie problemu bezdomności

zapobieganie bezdomności oraz prowadzenie

działań na rzecz osób

bezdomnych

realizowanie indywidualnych programów

wychodzenia z bezdomności

informowanie bezdomnych

o przysługujących im prawach oraz dostępnych

formach pomocy

zapewnianie osobom bezdomnym schronienia

udzielanie wsparcia osobom bezdomnym

przybywającym z innych gmin

zapewnianie wsparcia osobom wychodzącym z

bezdomności


zwiększenie akceptacji społecznej osób

bezdomnych


działającymi na rzecz osób bezdomnych

niewystarczające zasoby mieszkań

komunalnych w gminie, w tym socjalnych

i chronionych

brak schronienia na terenie gminy dla

bezdomnych kobiet

ograniczone działania uwrażliwiające

mieszkańców gminy na problemy osób

bezdomnych

Szanse Zagrożenia

Czy

nn

iki

zew

nęt

rzn

e –

cech

y o

tocz

enia

posiadanie przez bezdomnych wiedzy

o przysługujących im prawach

i dostępnych formach wsparcia

utrzymująca się na stałym poziomie liczba osób

bezdomnych wymagających schronienia

odpowiednia jakość usług świadczonych osobom

bezdomnym

brak zjawiska minimalizowania problemów osób

bezdomnych

stopniowo zwiększająca się społeczna akceptacja

osób bezdomnych

występowanie problemu bezdomności

wzrastająca liczba osób bezdomnych

zmagających się z bezrobociem

ograniczone możliwości realizowania

indywidualnych programów wychodzenia

z bezdomności z powodu braku mieszkań

socjalnych


__________________________________________________________________________________

58

Tabela 27. ANALIZA SWOT – KAPITAŁ SPOŁECZNY I AKTYWNOŚĆ

OBYWATELSKA Z

ewn

ętrz

ne

zaso

by

Gm

iny

Św

ieb

od

zin


odpowiednia do potrzeb liczba pracowników

socjalnych

podnoszenie przez pracowników pomocy

społecznej kwalifikacji zawodowych poprzez

udział w szkoleniach i różnych formach

doskonalenia zawodowego

diagnozowanie problemów społecznych

w gminie

informowanie beneficjentów systemu pomocy

społecznej o możliwościach uzyskania wsparcia

poprawianie jakości obsługi klientów Ośrodka

Pomocy Społecznej

prowadzenie bazy danych o instytucjach

wsparcia i organizacjach pozarządowych

mogących świadczyć pomoc mieszkańcom

uświadamianie władzom gminy roli

i potrzeb sektora pomocy społecznej

przeciwdziałanie negatywnym stereotypom

postrzegania sektora pomocy społecznej


z organizacjami pozarządowymi oraz

przedstawicielami kościołów

i związków wyznaniowych

pozyskiwanie dodatkowych środków na

realizację zadań z zakresu pomocy społecznej,

m.in. z funduszy

strukturalnych Unii Europejskiej

dobra baza lokalowa dla pracowników Ośrodka

Pomocy Społecznej

brak specjalistów (np. psychologów,

terapeutów, prawników)

niedostatecznie rozwinięta sieć placówek

wsparcia dziennego w gminie w zakresie

pomocy osobom starszym i niepełnosprawnym

brak funkcjonowania wolontariatu przy

Ośrodku Pomocy Społecznej

mała liczba organizacji pozarządowych

działających

w obszarze pomocy społecznej na terenie

gminy

mała dostępność infrastruktury pomocowej na

terenach wiejskich

instrumentalne traktowanie instytucji

pomocowych przez większość klientów


__________________________________________________________________________________

59

Szanse Zagrożenia

Czy

nn

iki

zew

nęt

rzn

e –

cech

y o

tocz

enia

dobrze wykwalifikowana kadra zatrudniona w

ośrodku pomocy społecznej

wystarczająca wiedza na temat problemów

społecznych w gminie

posiadanie przez beneficjentów systemu pomocy

społecznej wiedzy o dostępnych formach

wsparcia

odpowiednia jakość obsługi klientów Ośrodka

Pomocy Społecznej

posiadanie przez pracowników pomocy

społecznej wiedzy na temat instytucji wsparcia i

organizacji pozarządowych mogących świadczyć

pomoc mieszkańcom

dobre finansowanie systemu pomocy społecznej

świadomość władz gminy co do roli

i potrzeb sektora pomocy społecznej

zmieniający się na korzyść wizerunek sektora

pomocy społecznej

powstawanie organizacji pozarządowych

działających w zakresie polityki społecznej

włączanie się przedstawicieli kościołów

i związków wyznaniowych w działania

pomocowe

zbyt duża ilość beneficjentów systemu pomocy

społecznej przypadających na jednego

pracownika socjalnego

popadanie w rutynę i doznawanie syndromu

wypalenia zawodowego przez pracowników

pomocy społecznej

niskie (niemotywujące) wynagrodzenie

pracowników socjalnych – pauperyzacja kadr

pomocy społecznej

mała liczba wolontariuszy świadczących

pomoc osobom wymagającym wsparcia

niekorzystny wizerunek sektora pomocy

społecznej

szybki wzrost ilości klientów trudnych

i agresywnych


__________________________________________________________________________________

60

V GŁÓWNY CEL STRATEGICZNY, CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ

Główny cel Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Świebodzin na

lata 2015 – 2021 brzmi:

Stworzenie spójnego systemu wsparcia zapewniającego godne warunki

do życia i rozwoju Mieszkańców Gminy Świebodzin w różnych sferach

życia społecznego i ekonomicznego poprzez zapobieganie marginalizacji

i wykluczeniu społecznemu.

Zrealizowanie tak sformułowanego głównego celu strategicznego wymaga wdrożenia

celów operacyjnych oraz kierunków działań.

Cele strategiczne:

1. Wielopłaszczyznowe wsparcie rodziny w wyplenianiu swoich funkcji.

2. Wspieranie osób bezrobotnych w zwiększaniu szans na rynku pracy.

3. Przeciwdziałanie izolacji i wykluczeniu społecznemu osób starszych.

4. Wspieranie osób niepełnosprawnych w integracji i funkcjonowaniu w środowisku

lokalnym.

5. Działania zmierzające do minimalizowania występowania zjawiska przemocy domowej

i jej skutków.

6. Rozbudowanie systemu przeciwdziałania uzależnieniom.

7. Wspieranie osób bezdomnych w powrocie do społeczności.

8. Rozwój kapitału społecznego i ludzkiego.

Odbiorcy strategii

Odbiorcami Strategii są mieszkańcy Gminy Świebodzin, w szczególności osoby

i rodziny potrzebujące pomocy i wsparcia z powodu: ubóstwa, bezrobocia, bezdomności,

uzależnień, problemów opiekuńczo – wychowawczych, samotnego rodzicielstwa, sieroctwa

społecznego, bezradności (życiowej, społecznej, rodzinnej), niepełnosprawności, długotrwałej

choroby, starości, przemocy w rodzinie.


__________________________________________________________________________________

61

Podstawą do wyznaczenia celów i działań Strategii były:

ilościowa analiza problemów społecznych za lata 2009 – 2013,

materiały zebrane z instytucji publicznych działających na terenie Gminy Świebodzin,

dane będące w dyspozycji Ośrodka Pomocy Społecznej, uzyskane w toku jego bieżącej

działalności.

Strategia wyznacza ogólne cele i działania w zakresie rozwiązywania problemów

społecznych, natomiast w wielu obszarach są one szczegółowo określane w różnego rodzaju

programach gminnych, w tym:

Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz

Przeciwdziałania Narkomanii Gminy Świebodzin tworzonym na każdy rok,

Gminnym Programie Wspierania Rodziny Gminy Świebodzin na lata 2015 – 2017,

Gminnym Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar

Przemocy w Rodzinie na lata 2015 – 2020,

Programie Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy Świebodzin tworzonym na

poszczególne lata,

Programie współpracy Gminy Świebodzin z organizacjami pozarządowymi oraz

podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego tworzonym na każdy rok,

Gminnym Programie Wychodzenia z Bezdomności na lata 2015 – 2017.


__________________________________________________________________________________

62

Harmonogram Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Świebodzin

na lata 2015 – 2021

Cel strategiczny 1.

Wielopłaszczyznowe wsparcie rodziny w wyplenianiu swoich funkcji

Cele operacyjne:

1. Wspieranie rodziny w pełnieniu funkcji opiekuńczo – wychowawczych.

2. Przeciwdziałanie zjawiskom zagrażającym rodzinie.

3. Reintegracja rodziny.

Kierunki działań do celu operacyjnego 1.:

1. Zapewnienie miejsc opieki nad dzieckiem, do czasu rozpoczęcia przez nie nauki

w szkole.

2. Zapewnienie oferty ogólnodostępnych zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych.

3. Zapewnienie oraz stałe rozwijanie oferty placówki wsparcia dziennego.

4. Wprowadzenie lokalnej karty oferującej zniżki dla rodzin wielodzietnych na podmioty

działające w gminie.


1. Zapewnienie rodzinom będącym w trudnej sytuacji materialnej wsparcia finansowego

oraz rzeczowego.

2. Rozwój oraz upowszechnienie dostępu do poradnictwa rodzinnego, prawnego,

psychologicznego oraz specjalistów pracujących z rodziną.

3. Realizowanie programów profilaktycznych z zakresu przeciwdziałania dysfunkcji

rodzin.

4. Zapewnienie rodzinom przeżywającym poważne trudności w wypełnieniu funkcji

opiekuńczo – wychowawczych wsparcia asystenta rodziny i pracownika socjalnego.

5. Zintegrowaniem działań na rzecz rodziny i dziecka w gminie poprzez stałą współpracę

placówek oświatowo – wychowawczych i kulturalnych, jednostek pomocy społecznej,

i ochrony zdrowia, sądu rejonowego i kuratorów sądowych, policji, organizacji

pozarządowej i kościoła.


__________________________________________________________________________________

63


1. Podejmowanie działań edukacyjnych i wspierających, skierowanych do rodziców dzieci

i młodzieży umieszczonych w pieczy zastępczej zmierzających do powrotu dzieci pod

opiekę.

2. Wsparcie młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo – wychowawcze oraz rodziny

zastępcze.

Szczegółowe działania w zakresie wspierania rodziny zawiera „Gminny Program

Wspierania Rodziny na lata 2015 – 2017”.

Czas realizacji działań:

Działania ciągłe w latach 2015 – 2021.

Podmioty odpowiedzialne za realizację działań:

Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy, placówki przedszkolne, placówki

oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego, kulturalne, jednostki sportowo-

rekreacyjne, placówki wsparcia dziennego.

Partnerzy w realizacji działań:

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna, organizacje

pozarządowe, kuratorzy sądowi, sąd rejonowy, policja, placówki opiekuńczo – wychowawcze

i kulturowe, kościoły i związki wyznaniowe.

Wskaźniki monitoringowe:

liczba rodzin objętych pracą socjalną,

liczba asystentów rodziny,

liczba rodzin wspierających,

liczba rodzin objętych wsparciem z systemu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych

i alimentacyjnych,

liczba osób i rodzin objętych poradnictwem specjalistycznym oraz liczba porad,

liczba dzieci, które powróciły do rodziny biologicznej,

liczba grup wsparcia i grup samopomocowych dla rodzin i samotnych rodziców,


__________________________________________________________________________________

64

liczba rodzin objętych wsparciem psychologicznym, prawnym oraz z systemu pomocy

społecznej

liczba dzieci do lat 3 objętych opieką oraz liczba dzieci uczęszczających do placówek

przedszkolnych,

liczba placówek opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego oraz liczba dzieci

i młodzieży objętych w ich ramach opieką,

Prognoza zmian:

Podjęcie działań powinno przyczynić się m.in. do:

spadku liczby rodzin zmagającymi się z problemami opiekuńczo-wychowawczymi,

poszerzenia wiedzy w zakresie właściwego wypełniania ról rodzicielskich,

zwiększenia dostępności wsparcia, w tym dla osób samotnie wychowujących dzieci,

podniesienia jakości kształcenia i wsparcia w placówkach oświatowych,

zwiększenia dostępności opieki dla dzieci do lat 3 oraz w wieku przedszkolnym,

zwiększenia szans edukacyjnych dla uczniów uzdolnionych i dzieci mających problemy

w nauce.


__________________________________________________________________________________

65

Cel strategiczny 2.

Wspieranie osób bezrobotnych w zwiększaniu szans na rynku pracy.

Cele operacyjne:

1. Poszerzenie struktury wspierającej działania osób bezrobotnych w poszukiwaniu pracy.

2. Dążenie do wyrównania szans różnych grup społecznych na rynku pracy ze

szczególnym uwzględnieniem osób wykluczonych społecznie.


1. Podejmowanie współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie upowszechniania

ofert pracy, informacji o wolnych miejscach pracy, usługach poradnictwa zawodowego,

szkoleniach, przygotowaniu zawodowym dorosłych

i stażach oraz organizacji robót publicznych, prac interwencyjnych i zatrudnienia

socjalnego.

2. Udział w partnerstwach na rzecz aktywizacji lokalnego rynku pracy.


1. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami bezrobotnymi, w tym w oparciu o kontrakt

socjalny.

2. Zmniejszanie skutków bezrobocia poprzez pomoc finansową udzielaną przez Ośrodek

Pomocy Społecznej.

3. Opracowywanie i realizowanie projektów służących aktywizacji osób bezrobotnych

w tym współfinansowanych z funduszy zewnętrznych, np. z funduszy strukturalnych

Unii Europejskiej.

4. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób

bezrobotnych.

5. Promowanie gminy w celu pozyskania inwestorów mogących utworzyć nowe miejsca

pracy; przygotowywanie terenów pod działalność gospodarczą, oferowanie ulg

podatkowych dla inwestorów.

6. Wspieranie rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości w gminie.

7. Wpływanie na dostosowywanie kierunków kształcenia do potrzeb lokalnego rynku

pracy.



__________________________________________________________________________________

66



Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy, organizacje pozarządowe.


Powiatowy Urząd Pracy w Świebodzinie, organizacje pozarządowe, lokalni przedsiębiorcy.


wielkość stopy bezrobocia,

liczba osób bezrobotnych w gminie, w tym liczba osób objętych przez Powiatowy

Urząd Pracy różnymi formami wsparcia,

liczba osób ubogich i bezrobotnych objętych pracą socjalną oraz liczba osób objętych

kontraktami socjalnymi,

liczba beneficjentów systemu pomocy społecznej objętych wsparciem z powodu

ubóstwa i bezrobocia,

liczba nowych inwestorów,

liczba podmiotów gospodarczych,

liczba opracowanych i realizowanych projektów w zakresie aktywizacji grup

zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz liczba osób nimi objętych.

Prognoza zmian


zwiększenia liczby osób zaktywizowanych,

zmniejszenia liczby beneficjentów pomocy społecznej,

spadku liczby osób bezrobotnych,

wzrostu liczby inwestorów i podmiotów gospodarczych.

Cel strategiczny 3.


__________________________________________________________________________________

67

Przeciwdziałanie izolacji i wykluczeniu społecznemu osób starszych.

Cele operacyjne:

1. Usprawnienie osób starszych i zapewnienie im właściwej opieki.

2. Umożliwienie osobom starszym udziału w życiu społecznym.


1. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami starszymi.

2. Udzielanie przez Ośrodek Pomocy Społecznej pomocy finansowej i rzeczowej osobom

starszym.

3. Zwiększenie jakości i dostępności całodobowych usług opiekuńczych, obejmujących

pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą

przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów

z otoczeniem.

4. Zwiększenie dostępu osób starszych do informacji o możliwych formach wsparcia.


1. Rozwijanie aktywnych i zdrowych form spędzania czasu wolnego przez osoby starsze

– zaspokojenie ich potrzeb kulturalno-społecznych, rekreacyjnych i edukacyjnych,

w tym poprzez organizowanie cyklicznych zajęć (m.in. w ramach Uniwersytetu

III Wieku, Klubu Seniora), spotkań integracyjnych, wycieczek, powołanie grup

wsparcia.

2. Rozszerzenie oferty usług Dziennego Domu Pobytu.


starszych.

4. Pozyskiwanie wolontariuszy mogących wspierać osoby starsze w codziennym życiu.




Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej, Świebodziński Dom Kultury i inne,

placówki kulturalne, jednostki sportowo–rekreacyjne.



__________________________________________________________________________________

68

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, domy pomocy społecznej, organizacje pozarządowe,

kościoły i związki wyznaniowe, społeczność lokalna.


liczba osób w wieku poprodukcyjnym i ich udział w ogóle mieszkańców,

liczba osób starszych objętych pracą socjalną,

liczba osób starszych objętych wsparciem z systemu pomocy społecznej,

liczba osób objętych usługami opiekuńczymi oraz liczba opiekunek,

liczba przedsięwzięć organizowanych dla osób starszych oraz liczba osób nimi

objętych,

liczba przedsięwzięć realizowanych przy współpracy z organizacjami pozarządowymi,

liczba wolontariuszy.

Prognoza zmian:


zwiększenia udziału seniorów w życiu społecznym,

podniesienia jakości świadczonych usług,

podniesienia jakości funkcjonowania osób starszych w środowisku zamieszkania.

Cel strategiczny 4.


__________________________________________________________________________________

69

Wspieranie osób niepełnosprawnych w integracji i funkcjonowaniu w środowisku

lokalnym.

Cele operacyjne:

1. Ograniczenie skutków niepełnosprawności.

2. Aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych.


1. Podnoszenie świadomości społecznej na temat osób niepełnosprawnych.

2. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami niepełnosprawnymi.


niepełnosprawnym.

4. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne

i środki pomocnicze dla osób niepełnosprawnych,

5. Zwiększenie dostępu osób niepełnosprawnych do informacji o prawach

i uprawnieniach.

6. Zwiększanie dostępności wsparcia w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych,

w tym dla osób z zaburzeniami psychicznymi.


1. Zwiększenie dostępu do kształcenia integracyjnego w gminie.

2. Podejmowanie współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowym

Urzędem Pracy, Środowiskowym Domem Samopomocy, Państwowym Funduszem

Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej

i zawodowej osób niepełnosprawnych, m.in. przy:

likwidacji barier,

zapewnieniu dostępu do rehabilitacji i sprzętu rehabilitacyjnego,

organizacji przedsięwzięć w zakresie sportu, kultury i turystyki,

zapewnieniu i utrzymaniu odpowiedniego zatrudnienia.

3. Przeciwdziałanie izolacji osób niepełnosprawnych, m.in. poprzez podejmowanie

inicjatyw umożliwiających ich integrację z pełnosprawnymi mieszkańcami gminy.

4. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz

osób niepełnosprawnych.


__________________________________________________________________________________

70

5. Pozyskiwanie wolontariuszy mogących wspierać osoby niepełnosprawne

w codziennym życiu.

Szczegółowe działania w zakresie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania

zaburzeniom psychicznym zawiera „Program Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy

Świebodzin” tworzony na poszczególne lata.




Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej, Środowiskowy Dom Samopomocy,

placówki oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego, placówki kulturalne, jednostki

sportowo–rekreacyjne.


Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Poradnia Psychologiczno-

Pedagogiczna, Państwowy Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, podmioty świadczące

usługi rehabilitacyjne, w tym Warsztaty Terapii Zajęciowej, placówki służby zdrowia,

organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, społeczność lokalna.


liczba osób dotkniętych niepełnosprawnością,

liczba osób niepełnosprawnych objętych pracą socjalną,

liczba niepełnosprawnych beneficjentów objętych wsparciem z systemu pomocy

społecznej,

liczba osób objętych usługami opiekuńczymi oraz liczba opiekunek,

liczba przedsięwzięć organizowanych dla osób niepełnosprawnych oraz liczba osób

nimi objętych,

liczba klas integracyjnych oraz liczba osób do nich uczęszczających,

liczba zlikwidowanych barier architektonicznych,

liczba osób korzystających z warsztatów terapii zajęciowej,

liczba nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych,


__________________________________________________________________________________

71

liczba przedsięwzięć realizowanych przy współpracy z organizacjami pozarządowymi,

liczba wolontariuszy.

Prognoza zmian:


zwiększenia udziału osób niepełnosprawnych w życiu społecznym,

podniesienia jakości świadczonych usług,

podniesienia jakości funkcjonowania osób nieoprawnych w środowisku zamieszkania,

zwiększenie liczby osób usprawnionych i zatrudnionych.

Cel strategiczny 5.


__________________________________________________________________________________

72

Działania zmierzające do minimalizowania występowania zjawiska przemocy domowej i

jej skutków.

Cele operacyjne:

1. Zapewnienie kompleksowej pomocy rodzinom, w których występuje przemoc

z uwzględnieniem potrzeb wszystkich członków rodziny.

2. Zintegrowanie środowisk i działań na rzecz ograniczania zjawiska przemocy

w rodzinie oraz zwiększanie kompetencji zawodowych osób zajmujących się

przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.

3. Podniesienie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie.


1. Zapewnienie rodzinom dotkniętym problemami przemocy w rodzinie szerszego

dostępu do wsparcia psychologicznego, prawnego i społecznego.

2. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy

w rodzinie.

3. Kompleksowa pomoc dla ofiar przemocy, w tym podejmowanie interwencji

w środowiskach dotkniętych przemocą w rodzinie oraz realizacja Procedury

„Niebieskiej Karty”.

4. Prowadzenie działań interwencyjnych i zabezpieczających dzieci, które są ofiarami

i świadkami przemocy w rodzinie.

5. Ochrona osób starszych i niepełnosprawnych doznających przemocy ze strony swoich

bliskich lub opiekunów.

6. Oddziaływania terapeutyczno-edukacyjne wobec osób stosujących przemoc

w rodzinie.

7. Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia.


1. Umacnianie interdyscyplinarnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

2. Podejmowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi, działającymi na rzecz

dotkniętych przemocy w rodzinie.

3. Zintensyfikowanie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej

i szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów przemocy w rodzinie,

w szczególności skierowanej do dzieci i młodzieży.


__________________________________________________________________________________

73

4. Podnoszenie kwalifikacji grup zawodowych realizujących zadania w zakresie

przeciwdziałania przemocy w rodzinie.


1. Rozpowszechnianie informacji na temat przemocy w rodzinie, przeciwdziałania

przemocy oraz ochrony przed przemocą.

2. Współudział w organizacji kampanii społecznych ukierunkowanych na

przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, proponujących konstruowanie współżycia oraz

wychowania w rodzinie.

Szczegółowe działania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie zawiera

„Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy

w Rodzinie na lata 2015 – 2020”.




Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół Interdyscyplinarny, Gminna

Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, publiczne placówki przedszkolne oraz

placówki oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego, placówki kulturalne, jednostki

sportowo-rekreacyjne.


Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, prokuratura rejonowa, sąd rejonowy, kuratorzy sądowi,

policja, organizacje pozarządowe, domy pomocy społecznej, placówki lecznictwa

odwykowego, placówki służby zdrowia, organizatorzy kampanii ogólnopolskich.


liczba rodzin objętych pracą socjalną,

liczba osób i rodzin objętych poradnictwem specjalistycznym oraz liczba porad,


społecznej z powodu przemocy w rodzinie,


__________________________________________________________________________________

74

liczba przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności informacyjnej, edukacyjnej

i szkoleniowej,

liczba osób objętych pomocą w ramach punktu konsultacyjno-informacyjnego,

liczba udzielonych porad i przeprowadzonych interwencji w zakresie przeciwdziałania

przemocy w rodzinie,

liczba osób objętych oddziaływaniem zespołu interdyscyplinarnego,

liczba osób przebywających w ośrodkach wsparcia,

liczba sprawców przemocy w rodzinie skierowanych do udziału w programach

korekcyjno-edukacyjnych,

liczba przeprowadzonych kampanii na terenie gminy.

Prognoza zmian:

zmniejszenie skali przemocy w rodzinie,

zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie,

podniesienie świadomości mieszkańców gminy o zjawisku przemocy w rodzinie.

Cel strategiczny 6.

Rozbudowanie systemu przeciwdziałania uzależnieniom.


__________________________________________________________________________________

75

Cele operacyjne:

1. Budowanie zintegrowanego systemu wsparcia społecznego dla osób uzależnionych

i ich rodzin.

2. Zmniejszenie zjawiska nadużywania środków psychoaktywnych przez dzieci

i młodzież.

3. Zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu substancji psychoaktywnych na

życie człowieka.


1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób

uzależnionych od alkoholu i narkotyków.

2. Zapewnienie rodzinom dotkniętym problemami alkoholowymi i narkomanii szerszego

dostępu do wsparcia psychologicznego, prawnego i społecznego.

3. Kontynuowanie i rozwijanie działalności funkcjonującego w gminie Punktu

Konsultacyjnego dla Osób Uzależnionych.

4. Utrzymanie i rozwój spójnego systemu współpracy instytucji i organizacji zajmujących

się rozwiązywaniem problemów uzależnień.

5. Wspomaganie organizacji i instytucji działających na rzecz rozwiązywania problemów

uzależnień w celu zwiększenia dostępności do pomocy terapeutycznej oraz poradnictwa

specjalistycznego.

6. Działania edukacyjne skierowane do osób działających w obszarze profilaktyki

i ograniczania skutków uzależnień.


dotkniętych problemami alkoholowymi i narkomanii.

8. Opracowywanie i wdrażanie programów lokalnych.


1. Kontynuowanie działalności funkcjonujących w gminie placówek wsparcia dziennego

dla dzieci i młodzieży.

2. Organizowanie oraz wspieranie różnorodnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci

z rodzin dotkniętych problemem uzależnień


__________________________________________________________________________________

76

3. Zintensyfikowanie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej

i szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii

w szczególności skierowanej do dzieci i młodzieży.


1. Monitorowanie sieci punktów sprzedaży alkoholu, w tym przestrzeganie prawa

dotyczącego zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim.

2. Promowanie zdrowego trybu życia.

3. Rozpowszechnianie informacji na temat uzależnień.

4. Współudział w organizacji kampanii społecznych ukierunkowanych na problem

uzależnienia.

Szczegółowe działania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

i narkomanii zawiera „Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów

Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii” tworzony na każdy rok.




Ośrodek Pomocy Społecznej, Pełnomocnik Burmistrza ds. Uzależnień, Gminna Komisja

Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Punkt Konsultacyjny dla Osób Uzależnionych,

placówki oświatowe szczebla podstawowego i gimnazjalnego, placówki wsparcia dziennego

dla dzieci i młodzieży.


Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Punkt Interwencji Kryzysowej, Grupa Edukacyjna dla

Osób Uzależnionych, Grupy Samopomocowe, ośrodki leczenia uzależnień, policja, prokuratura

rejonowa, sąd rejonowy, kuratorzy sądowi, organizacje pozarządowe, kościoły

i związki wyznaniowe, społeczność lokalna.


liczba osób objętych pomocą terapeutyczną i rehabilitacyjną,


__________________________________________________________________________________

77


społecznej z powodu alkoholizmu i narkomanii,

liczba przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności informacyjnej, edukacyjnej

i szkoleniowej,

liczba osób objętych pomocą w ramach punktu konsultacyjnego,

liczba zmonitorowanych punktów sprzedaży alkoholu,

liczba opracowanych i realizowanych programów zdrowotnych oraz liczba osób nimi

objętych,

liczba przedsięwzięć w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej,

liczba przeprowadzonych kampanii na terenie gminy.

Prognoza zmian:


poszerzenia wiedzy mieszkańców w zakresie profilaktyki uzależnień,

zwiększenia dostępności wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych,

poszerzenia wiedzy mieszkańców w zakresie profilaktyki zdrowotnej oraz zdrowego

trybu życia,

zwiększenia dostępności opieki zdrowotnej.

Cel strategiczny 7.

Wspieranie osób bezdomnych w powrocie do społeczności.


__________________________________________________________________________________

78

Cele operacyjne:

1. Pomoc zagrożonym bezdomnością i bezdomnym.

2. Przeciwdziałanie zjawisku bezdomności.


1. Prowadzenie pracy socjalnej z osobami zagrożonymi i dotkniętymi bezdomnością,

w tym w oparciu o kontrakt socjalny.


zagrożonymi dotkniętym bezdomnością.

3. Stworzenie instytucjonalnej pomocy w zakresie poradnictwa specjalistycznego

i wsparcia medycznego.

4. Zwiększenie liczby mieszkań socjalnych.

5. Zapewnienie osobom bezdomnym schronienia.

6. Systematyczne monitorowanie problemu bezdomności.

7. Wypracowanie zasad współpracy instytucjonalnej.

8. Kontynuowanie współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz

osób bezdomnych


1. Opracowywanie i realizacja indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności.

2. Realizacja programów na rzecz osób bezdomnych.

Szczegółowe działania w zakresie wychodzenia z bezdomności zawiera „Gminny Program

Wychodzenia z Bezdomności na lata 2015 – 2017”.




Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy.



__________________________________________________________________________________

79

Organizacje pozarządowe działające na rzecz osób bezdomnych, inne podmioty prowadzące

działalność pożytku publicznego, kościoły i związki wyznaniowe, społeczność lokalna.


liczba osób bezdomnych objętych pracą socjalną oraz liczba osób objętych kontraktami

socjalnymi,

liczba beneficjentów systemu pomocy społecznej objętych wsparciem z powodu

bezdomności,

liczba opracowanych i realizowanych projektów oraz liczba osób nimi objętych,

liczba opracowanych i realizowanych indywidualnych programów wychodzenia

z bezdomności oraz liczba osób nimi objętych,

liczba akcji monitorujących problem bezdomności,

liczba mieszkań socjalnych,

liczba osób bezdomnych, którym zapewniono schronienie.

Prognoza zmian:

zmniejszenie liczby osób zagrożonych bezdomnością.

Cel strategiczny 8.


__________________________________________________________________________________

80

Rozwój kapitału społecznego i ludzkiego.

Cele operacyjne:

1. Wzmocnienie kadry pomocy społecznej oraz rozwijanie infrastruktury socjalnej.

2. Wspieranie instytucji społeczeństwa obywatelskiego.


1. Podnoszenie kwalifikacji kadr z obszaru pomocy społecznej.

2. Rozwijanie infrastruktury socjalnej w gminnie poprzez poszerzenie oferty już

działających jednostek oraz utworzenie, w razie potrzeby, nowych.

3. Inicjowanie powstawania w gminie nowych organizacji, funkcjonujących w obszarze

polityki społecznej.

4. Zapewnienie mieszkańcom szerszego dostępu do informacji o możliwościach

uzyskania i dostępnych formach świadczeń pomocy.

5. Pozyskiwanie dodatkowych środków na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej,

m.in. z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

6. Inicjowanie powstawania w gminie podmiotów ekonomii społecznej.


1. Realizowanie zadań z zakresu rozwiązywania problemów społecznych przy współpracy

z sektorem pozarządowym oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku

publicznego.

2. Inicjowanie w gminie działalności nowych organizacji pozarządowych

funkcjonujących w obszarze polityki społecznej.

3. Zachęcanie mieszkańców gminy do udziału w rozwiązywaniu lokalnych problemów

społecznych oraz wspieranie inicjatyw społecznych.

4. Propagowanie idei wolontariatu oraz pozyskiwanie wolontariuszy do udziału

w realizacji zadań dotyczących rozwiązywanie problemów społecznych.

Szczegółowe działania w zakresie współpracy samorządu gminy z organizacjami

pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego

zawiera „Program współpracy Gminy Świebodzin z organizacjami pozarządowymi oraz

podmiotami pożytku publicznego” tworzony na każdy rok.



__________________________________________________________________________________

81



Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy i inne jednostki organizacyjne gminy.


Organizacje pozarządowe, inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego,

kościoły, społeczność lokalna.


liczba szkoleń, w których uczestniczyła kadra pomocy społecznej,

liczba organizacji pozarządowych funkcjonujących w obszarze polityki społecznej,

liczba organizacji pozarządowych wspieranych przez samorząd gminy,

liczba powstałych podmiotów ekonomii społecznej,

liczba wolontariuszy,

stopień dostępności informacji o możliwościach uzyskania i dostępnych formach

świadczeń pomocowych oraz działalności sektora pozarządowego,

liczba realizowanych projektów z zakresu pomocy społecznej.

Prognoza zmian:


profesjonalizacji kadry pomocy społecznej,

zwiększenia jakości świadczonych usług,

zwiększenia aktywności mieszkańców, wzrostu liczby inicjatyw społecznych,

zróżnicowania form i zwiększenia efektywności współpracy z sektorem

pozarządowym.


__________________________________________________________________________________

82

VI REALIZACJA STRATEGII

6.1. Koordynacja i realizacja strategii

Zgodnie z art. 110, pkt 4 ustawy o pomocy społecznej, koordynatorem realizacji

Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Świebodzin na lata 2015 - 2021

będzie Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie. Sformułowane w dokumencie kierunki

działań będą wdrażane przez wyznaczonych realizatorów oraz partnerów w realizacji,

w zależności od posiadanych i pozyskanych środków finansowych.

6.2. Finansowanie strategii

Zakłada się, że działania określone w Strategii finansowane będą:

ze środków własnych gminy,

ze środków budżetu państwa,

ze środków zewnętrznych pozyskiwanych przez gminę (między innymi z Unii

Europejskiej oraz w ramach programów rządowych),

ze środków zewnętrznych pozyskiwanych we współpracy z organizacjami

pozarządowymi.

6.3. Monitoring i ewaluacja

W celu sprawdzenia, na ile Strategia została zrealizowana i jaki jest jej wynik podjętych

przedsięwzięć niezbędne jest prowadzenie monitoringu i dokonywanie ewaluacji. Dzięki

ewaluacji uzyska się informacje czy osiągnięto zakładane rezultaty, czy pozwoliła one i w

jakim stopniu na realizację celów operacyjnych Strategii.

Realizację zaplanowanych działań będzie monitorować komórka organizacyjna Urzędu

Miejskiego w Świebodzinie właściwa ds. społecznych na podstawie informacji uzyskanych od

podmiotów realizujących powyższe zadania.

Wskaźniki będą systematycznie mierzone do corocznego sprawozdania składanego

każdego roku do końca marca za rok poprzedni. Ostateczne efekty zostaną przedstawione po

zakończeniu okresu realizacji Strategii.


__________________________________________________________________________________

83

SPIS TABEL

Tabela 1. Ludność Gminy Świebodzin ................................................................................... 12

Tabela 2. Ludność wg ekonomicznych grup wieku ................................................................ 12

Tabela 3. Stan urodzeń i zgonów ............................................................................................ 13

Tabela 4. Małżeństwa i rozwody w latach 2009 - 2013 .......................................................... 14

Tabela 5. Sekcje w Świebodzińskim Domu Kultury .............................................................. 18

Tabela 6. Organizacje pozarządowe w Gminie Świebodzin w 2014r. .................................... 21

Tabela 7. Liczba rodzin objętych wsparciem Ośrodka Pomocy Społecznej w Świebodzinie

w latach 2011-2013 .................................................................................................................. 24

Tabela 8. Pracujący wg innego podziału niż PKD w latach 2009 - 2013 ............................... 29

Tabela 9. Liczba osób z Gminy Świebodzin leczonych z powodu zaburzeń psychicznych

i zaburzeń zachowania w latach 2010 – 2013. ......................................................................... 36

Tabela 10. Koszty ponoszone przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzinie za pobyt ..

mieszkańców w domach pomocy społecznej w latach 2011-2013………………………. ..... 37

Tabela 11. Usługi opiekuńcze w Gminie Świebodzin w latach 2011-2013 ............................ 38

Tabela 12. Środki finansowe przeznaczone na profilaktykę i rozwiązywanie problemów

uzależnień w gminie w latach 2011-2013 ................................................................................ 40

Tabela 13. Liczba osób przyjętych w Punkcie Konsultacyjnym dla Osób Uzależnionych od

alkoholu i narkotyków w latach 2011-2013 ............................................................................ 40

Tabela 14. Liczba osób przyjętych w Punkcie Interwencji Kryzysowej w Świebodzinie

w latach 2011 -2013 ................................................................................................................. 42

Tabela 15. Rodziny zastępcze funkcjonujące na terenie na terenie Gminy Świebodzin w

latach 2011-2013 ...................................................................................................................... 43

Tabela 16. Odpłatność Gminy Świebodzin za pobyt dziecka w pieczy zastępczej w latach

2012-2013 ................................................................................................................................. 43

Tabela 17. Liczba miejsc w placówkach opiekuńczo wychowawczych w latach 2011 - 2013

.................................................................................................................................................. 44

Tabela 18. Udzielona pomoc dla osób usamodzielnionych z placówek opiekuńczo –

wychowawczych w latach 2011 - 2013 ................................................................................... 45

Tabela 19. Udzielona pomoc dla osób usamodzielnionych z rodzin zastępczych w latach

2011 - 2013 ............................................................................................................................... 45


__________________________________________________________________________________

84

Tabela 20. Pomoc i wsparcie z powodu bezdomności dla mieszkańców Gminy Świebodzin

w latach 2011 - 2013 ................................................................................................................ 47

Tabela 21. ANALIZA SWOT – OBSZAR RODZINA, DZIECKO, MŁODZIEŻ ................ 49

Tabela 22. ANALIZA SWOT – OBSZAR BEZROBOCIE I UBÓSTWO ............................ 51

Tabela 23. ANALIZA SWOT – OBSZAR NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ ................................ 52

Tabela 24. ANALIZA SWOT – OBSZAR STAROŚĆ .......................................................... 53

Tabela 25. ANALIZA SWOT – OBSZAR UZALEŻNIENIA I PRZEMOC ......................... 54

Tabela 26. ANALIZA SWOT – OBSZAR BEZDOMNOŚĆ ................................................. 56

Tabela 27. ANALIZA SWOT – KAPITAŁ SPOŁECZNY I AKTYWNOŚĆ

OBYWATELSKA ................................................................................................................... 58


__________________________________________________________________________________

85

SPIS WYKRESÓW

Wykres 1. Ludność Gminy Świebodzin wg miejsca zamieszkania 2013r. ............................. 12

Wykres 2. Ekonomiczne grupy wieku wg płci w 2013r. ........................................................ 13

Wykres 3. Urodzenia i zgony w latach 2009 - 2013 ............................................................... 13

Wykres 4. Małżeństwa i rozwody w latach 2009 - 2013 ........................................................ 15

Wykres 5. Struktura wykształcenia ludności w wieku 13 lat i więcej w 2011r. ..................... 15

Wykres 6. Struktura ludności w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia i płci 16

Wykres 7. Liczba rodzin korzystających z usług asystenta rodziny w 2013r. ....................... 26

Wykres 8. Bezrobotni w Gminie Świebodziń na tle Powiatu Świebodzińskiego w 2013r. ... 27

Wykres 9. Mieszkańcy gminy posiadający zatrudnienie w latach 2011 - 2013 ...................... 26

Wykres 10. Bezrobotni gminy w latach 2011-2013 ................................................................ 28

Wykres 11. Stopa bezrobocia w powiecie świebodzińskim, w województwie lubuskim

i w kraju w latach 2011-2013 (w %) ........................................................................................ 29

Wykres 12. 13. 14. 15. Bezrobotni w Gminie Świebodzin w roku 2013 według wieku, czasu

pozostawania bez pracy, stażu pracy i poziomu wykształcenia ............................................... 30

Wykres 16. Osoby niepełnosprawne wg. płci w latach 2011 - 2013 ..................................... 34

Wykres 17. Osoby wg. stopnia niepełnosprawności w latach 2011 - 2013 ............................ 35

UCHWAŁA nr VII/100/2015 RADY MIEJSKIEJ W...

Documents

Transcript of UCHWAŁA nr VII/100/2015 RADY MIEJSKIEJ W...