Tworzenie strony WWW przez uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim.

1. Wiadomości wstępne

4.1 1.1 InternetPoczątki Internetu sięgają lat sześćdziesiątych. Tworzą go połączone ze sobą sieci komputerowe i potężne maszyny na całym świecie. Pierwotnie miała to być sieć wykorzystywana przez wojsko. Znaczny postęp w rozwoju informatyki pozwolił rozwinąć Internet do takich rozmiarów, że obecnie jest to powszechnie dostępna, ogólnoświatowa sieć komputerowa. Umożliwia przekazywanie informacji między konkretnymi osobami jak i udostępnianie ich wszystkim lub tylko pewnej części pozostałych użytkowników na całym świecie. Stanowi niewyczerpane źródło informacji nieustannie aktualizowanej i poszerzanej. Wystarczy kilka kliknięć myszy by żądane dane pojawiły się na ekranie monitora. Początkowo Internet może się wydawać czymś niezwykle skomplikowanym. Oprogramowanie do obsługi Internetu pozwala jednak użytkownikowi bez trudu poznać to środowisko i niemal automatycznie tworzy połączenie z dostępnymi w Internecie usługami. Istnieje kilka rodzajów usług w Internecie. Należą do nich:

- Poczta elektroniczna - umożliwia każdemu użytkownikowi, który posiada własny adres e-mail wysłanie i odebranie wiadomości drogą internetową. Poczta elektroniczna jest szybka, łatwa w użyciu i wygodna.

- Grupy dyskusyjne - umożliwiają porozumiewanie się ludzi o wspólnych zainteresowaniach. Zajmują się takimi najróżniejszymi tematami jak: ochrona środowiska, żywność, dowcipy, muzyka, religia, sport czy telewizja.

- IRC (Internet Relay Chat) umożliwia grupom użytkowników przeprowadzanie rozmów "na żywo".

- FTP - protokół wykorzystywany do przeglądania i kopiowania na własny dysk plików z innych komputerów, gdzieś w świecie.

- WWW (World Wide Web) - to najbardziej interesujący obszar Internetu. Składa się z ogromnego zbioru dokumentów przechowywanych w komputerach na całym świecie. Poprzez WWW możemy uzyskać dostęp do praktycznie wszystkich innych usług internetowych.

4.1 1.2 World Wide WebNajbardziej popularną usługą w Internecie jest oczywiście World Wide Web nazywany w skrócie WWW. Został on opracowany przez Europejską Organizację Badań Jądrowych CERW mieszczącą się w Genewie. Za pośrednictwem stron WWW uzyskujemy dostęp do gigantycznej masy informacji. Zasada obsługi WWW opiera się na wywoływaniu stron głównych (tzw. Homepages) innych komputerów. Każda strona WWW ma unikatowy adres, w skrócie z angielskiego zwany URL. Każdy adres strony WWW zaczyna się od ciągu znaków http (skrót od "hypertext transport protocol", co po polsku znaczy "protokół przesyłania hipertekstu"). Strony WWW są dokumentami hipertekstowymi. Taki dokument zawiera odnośniki do innych stron zwane hiperłączami lub linkami, których klikniecie powoduje wyświetlenie na ekranie kolejnych stron. Hiperłącza wyróżnione są na stronie WWW kolorem i podkreśleniem. Jeśli chcemy skorzystać z możliwości WWW i przemieszczać się po poszczególnych stronach bądź wyszukiwać informację w Internecie, konieczne jest posiadanie specjalnego programu tak zwanej przeglądarki WWW.

4.1 1.3 Tworzenie stron WWWAby podzielić się określonymi informacjami z ludźmi na całym świecie można utworzyć władną stronę WWW i opublikować ją w sieci. Posiadanie władnej strony otwiera całkiem nowe możliwości. Osoby prywatne mogą w niej zaprezentować własne hobby i zainteresowania, przekazywać informacje. Firmy mogą wykorzystać publikację w sieci do promocji swych interesów, reklamy wyrobów itp. Inni użytkownicy Internetu, o ile tylko posiadają adres naszej strony, mogą wówczas odczytać zamieszczone na niej dane i korzystając z podanego na niej adresu naszej skrzynki pocztowej przesyłać nam wiadomości elektroniczne.Do tworzenia stron WWW służy język HTML. Istnieje wiele specjalnych programów zwanych edytorami HTML, których można użyć do tworzenia stron internetowych. Niektóre z nich pozwalają na utworzenie strony bez znajomości języka HTML. Na stronach WWW oprócz tekstu można umieszczać ilustracje, zdjęcia i inne elementy graficzne, które podnoszą atrakcyjność strony. Ważne jest umieszczenie na stronie hiperłączy gdyż umożliwiają one łatwe przenoszenie się w inne miejsca w sieci. Dzięki temu użytkownik może łatwo dotrzeć do informacji zgodnych z jego zainteresowaniami.Po utworzeniu strony należy opublikować ją w sieci. Wystarczy tylko przesłać wszystkie pliki na serwer. Wiele firm oferuje przestrzeń na swoich serwerach przeznaczoną na publikacje stron WWW.

4.1 1.4 Cel pracyWłasną stronę można zbudować samodzielnie. Celem niniejszej pracy jest stworzenie witryny internetowej przez uczniów szkoły, w której pracuję. Uczniowie ci są upośledzeni umysłowo w stopniu lekkim. Tworzenie strony internetowej będzie dla nich nowym doświadczeniem, a jednocześnie nową, ciekawą formą rewalidacji. Głównym tematem serwisu będzie ekologia. Na stronach umieszczone będą rady i wskazówki dotyczące ochrony środowiska oraz działalność szkoły w zakresie propagowania ekologicznych działań i zachowań. Witryna jednocześnie pełnić będzie funkcję informacyjną i edukacyjną. Treści przedstawione na stronie mogą zostać wykorzystane przez uczniów i nauczycieli przy realizacji ścieżki ekologicznej i to nie tylko przez nauczycieli szkół specjalnych, ale również tzw. masowych. Dzieci na stronach znajdą to, co lubią najbardziej i dzięki czemu uczą się łatwiej, czyli łamigłówki, rebusy, krzyżówki, quizy. Witryna ma postać początkową. Zakłada się jej dynamiczny rozrost przy pełnej współpracy koła ekologicznego i komputerowego.

2. Komputer w kształceniu specjalnym

4.1 2.1 Rola komputera w oligofrenopedagogicePowszechnie rozumianą rolą pedagogiki specjalnej jest realizacja funkcji kompensacyjno - naprawczej. W tym mieści się dążenie do likwidowania lub chociażby łagodzenia skutków obciążeń dziedzicznych, usprawnianie zaburzonych funkcji organicznych i psychicznych, szeroko rozumiane usuwanie i wyrównywanie braków. Funkcję pedagogiki specjalnej można i należy odczytywać także z innego punktu widzenia. Pozwala on dostrzec inne oblicze tej pedagogiki. Zasadnicze rysy tego oblicza można ująć w trzech aspektach: odkrywanie szans, rozwijanie potencjału oraz przekraczanie możliwości. Przedmiotem pedagogiki specjalnej są zdolności człowieka i ich rozwój. Pedagog specjalny zajmuje się bowiem odkrywaniem i urzeczywistnianiem takich działów, które nastawione są na podnoszenie zdolności do czegoś.Aby zrealizować opisaną tu funkcję pedagogiki specjalnej potrzebni są odpowiednio przygotowania pedagodzy wyposażenie w bogaty zestaw środków. Ostatnie lata wzbogaciły zestaw dostępnych edukacji specjalnej środków kształcenia o komputer, który to środek stanowi nową jakość w grupie tzw. "pomocy dydaktycznych". Sięganie do środków dydaktycznych jest związane z dążeniem do realizacji wcześniej określonych celów kształcenia. Służą one do przyśpieszania procesu poznania, czynią rzecz bliższą poznaniu itp. Komputer oczywiści spełnia te zadania. Jednocześnie obok ułatwienia realizacji szczegółowych zadań edukacyjnych, z których najważniejsze to:

- przygotowanie osób kształconych do cywilizacji, która nadejdzie;- przysposobienie młodzieży do wykonywania przyszłych zawodów;- wyposażenie uczniów w umiejętności posługiwania się narzędziem będącym środkiem

do podnoszenia własnej sprawności;- przygotowanie młodzieży do wykorzystania komputera jako środka umożliwiającego

przeżycie przygody intelektualnej.

Powszechnie uważa się, że praca z komputerem wymaga od użytkownika pewnego rodzaju sprawności intelektualnej. Nie jest to pogląd do końca prawdziwy. Dzieci upośledzone umysłowo, którym umożliwiono dostęp do komputera bardzo chętnie z niego korzystają. Szybko opanowują zasady obsługi programów komputerowych i z dużym zaangażowaniem i dociekliwością pokonują kolejne stopnie obsługi komputera. Uczniowie trudno wyuczalni, którym trudność sprawia opanowanie prostych czynności dość szybko opanowują podstawowe umiejętności z zakresu obsługi komputera. Największym atutem komputera jest jego atrakcyjność, co wywołuje u dzieci pozytywną motywację do uczenia się, sprzyja zainteresowaniu się nauką, pobudza jego aktywność. A należy tutaj podkreślić, że uczniowie o obniżonej sprawności intelektualnej cechują się naturalną niechęcią do uczenia się i uruchomienie ich aktywności wymaga wielu zabiegów. Komputer natomiast sam sobą wywołuje zainteresowanie, pozytywną motywację do pracy, aktywność ucznia. Jest jeszcze jeden fakt, których przemawia za komputerowym wspomaganiem kształcenia. Do szkół specjalnych oprócz dzieci z ewidentnym niedorozwojem umysłowym trafiają dzieci wywodzące się ze środowisk zaniedbanych. Obniżona sprawność intelektualna tych dzieci spowodowana jest często brakiem należytej opieki wychowawczej i działań stymulujących rozwój. Komputer dla nich osiągalny jest tylko w szkole lub w świetlicach i ośrodkach wychowawczych. Rewalidacja tych dzieci, wsparta techniką komputerową mogłaby przebiegać szybciej i efektywniej.Podsumowując, komputer nawet ze skromnymi urządzeniami peryferyjnymi i podstawowym oprogramowaniem otwiera przed uczniami upośledzonymi umysłowo całkowicie nowe możliwości aktywności lekcyjnej i pozalekcyjnej, pozwala wzbogacić życie społeczności

szkolnej. Wydawanie gazetki, drukowanie zaproszeń i plakatów, tworzenie stron WWW to tylko niektóre formy pracy, które można zrealizować w szkołach wyposażonych w ten środek dydaktyczny.

4.1 2.2 Elementy metodyki nauczania podstaw informatyki w kształceniu specjalnym

Możliwości edukacyjne dzieci upośledzonych umysłowo w zakresie kształcenia informatycznegoNikogo specjalnie nie zastanawia obecność w programach nauczania szkoły specjalnej takich przedmiotów jak język polski, matematyka czy przyroda. Wiadomo, że są to dziedziny, bez których znajomości trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie w otaczającym świecie. Zadaniem edukacji nie jest jednakże jedynie przystosowanie do stanu zastanego. Istotą tego procesu jest również wyprzedzanie przyszłych warunków i potrzeb społecznych. Świat wokół nas się zmienia. Informatyka jest jedną z dziedzin, które rozwijają się najszybciej. Czy wobec tego można pominąć naukę zagadnień z zakresu informatyki w szkole specjalnej?W przypadku dziecka upośledzonego umysłowo pojawiają się uzasadnione wątpliwości: czy uczeń będzie w stanie sensownie wykorzystać możliwości takich narzędzi dydaktycznych i czy wysiłki włożone w zdobycie umiejętności dadzą się w przyszłości spożytkować? W pierwszym przypadku odpowiedź brzmi: "tak", oczywiście z pomocą nauczyciela ( z zastrzeżeniem, że zależy to od stopnia upośledzenia). Co do przyszłego wykorzystania nabytych umiejętności, trudno zawczasu wyrokować. Nie wiemy na ile rozwój, z jakim będziemy mieli do czynienia zmieni sposoby produkcji i zautomatyzuje nasze życie codzienne. Rynek pracy będzie potrzebował wykwalifikowanych medialnie pracowników i to nie tylko o najwyższych kwalifikacjach. Dlatego nauka informatyki nie uczyni ich wtórnie upośledzonymi przez pozbawienie możliwości kształcenia i zdobycie kwalifikacji zawodowych. Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim w większości posiadają niezbędne możliwości do nauki informatyki w nie mniejszym zakresie niż języka polskiego, matematyki itp.

Zakres przedmiotu informatyka w szkole specjalnejNajważniejszą sprawą jest wyodrębnienie takiej problematyki, która okaże się przystępna dla ucznia i będzie dobrze skorelowana z treściami innych przedmiotów. Podstawowym zadaniem zająć informatycznych jest wyposażenie upośledzonych umysłowo w sprawność posługiwania się systemem informatycznym, kształcenie umiejętności posługiwania się komputerem. Zakres kształcenia powinien obejmować takie elementy jak: system operacyjny, programy graficzne, edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, baza danych oraz programy komunikacyjne w tym wykorzystanie Internetu. Dodatkowo, w zależności od możliwości uczniów można wprowadzić naukę programowania.Jak widać zakres nie różni się zbytnio od tego, co proponuje się w szkołach masowych, ale przecież wiadomo, że nie ma komputerów dla dzieci specjalnej troski a w szczególności dla upośledzonych umysłowo. Są one takie same jak innych, pełnosprawnych użytkowników. Również oprogramowanie jest standardowe. Różnica może polegać jedynie w sposobie realizacji określonych treści. Do minimum powinien być ograniczony etap wstępny kształcenia obejmujący wiedzę o tym jak jest zbudowany i jak działa komputer. Należy ograniczać wiedzę teoretyczną na rzecz ćwiczeń praktycznych. Opis funkcji programu należy zastąpić poznawaniem programu przez działanie. Obok nauczania przez działanie ważne jest wzbudzenie w uczniach zainteresowanie przedmiotem. Zbyt naukowe podejście do przedmiotu spowoduje spadek zainteresowania. Dlatego praca z dziećmi upośledzonymi powinna przebiegać od etapu zabawy po użytkowanie programu. Należy dać uczniowi możliwość uczestniczenia we wszystkich tych etapach.

Specyfika stosowania komputerów na zajęciach w szkole specjalnejRegułą rozpoczęcia zajęć z informatyki jest przybliżenie uczniom tej dziedziny, rys historyczny, zapoznanie z urządzeniami od jednostki centralnej zaczynając a na urządzeniach peryferyjnych kończąc, wyjaśnienie zasad działania systemu. Są to zagadnienia dość abstrakcyjne dla dzieci upośledzonych umysłowo (dla których abstrakcja jest często niedostępna). Stąd te zagadnienia należy potraktować skrótowo. Przedstawiamy komputer jako maszynę służącą do liczenia, pisania, rysowania i jeżeli pracujemy w sieci, a także, gdy dysponujemy modemem do porozumiewania się. Nie negujemy istnienia gier komputerowych, które to poważny komputer potrafią zamienić w niepoważną zabawkę. Od początku pokazujemy uczniom, że obsługa komputera jest stosunkowo prosta pod warunkiem, że przestrzegamy reguł bezpieczeństwa, które dotyczą pracy z urządzeniami elektrycznymi oraz w szczególności pracy z systemem i aplikacjami. Uczymy dobrych nawyków informatycznych czuwając nad czynnościami wykonywanymi przez nich od uruchomienia do wyłączenia komputera. Ważne, aby w trakcie nauki mieli nie tylko zaufanie do nas, ale i poczuli zaufanie do swoich umiejętności. I to już od pierwszej lekcji, gdy pokazujemy im , że komputer faktycznie liczy, pisze, rysuje, wysyła i odbiera informacje. Uświadamiamy uczniom, że żaden program: kalkulator, edytor tekstu czy grafiki nie wykonuje żadnych działań dopóki mu ich nie zadamy. Kształtujemy w ten sposób poczucie odpowiedzialności za wykonywane operacje. Wykorzystując wiadomości uczniów przekazujemy informacje na temat sprzętu komputerowego. Od początku próbujemy utrwalać właściwe nazewnictwo, wiązać jego znajomość z wykonywana funkcją. W ten sposób dochodzimy do sytemu operacyjnego. Powinniśmy udostępnić uczniom gotowy skonfigurowany komputer sprawny i przygotowany do pracy. Należy tak skonfigurować komputer, by środowisko było jak najbliżej graficznego, a jak najdalej tekstowego.Kolejnym krokiem jest wprowadzenie do środowiska. Na początku warto czas poświęcić myszce i prawidłowemu jej trzymaniu, posługiwaniu się. Już na tym etapie w grę wchodzą różnice w sprawności uczniów. Rolą nauczyciela jest dobór programów tak, aby nie tylko bawiły, ale i przy okazji pooprawiały umiejętność koncentracji uwagi, kształtowały spostrzegawczość, pamięć. Podczas doskonalenia techniki posługiwania się myszą i potem klawiaturą, możemy rozpocząć prezentację jednej z ulubionych przez nasze dzieci dziedzin, w której współcześnie wykorzystywany jest komputer tzn. grafiki komputerowej. Powstałe w wyniku pracy z tym programem ilustracje, laurki czy dyplomy mogą służyć nie tylko do ćwiczeń graficznych czy przy pracy nad innymi dokumentami ale mogą być wykorzystane w wychowawczej pracy klasy i szkoły.Następnym etapem jest wykorzystanie typowych programów użytkowych. Wybór i dysponowanie odpowiednim oprogramowaniem to dopiero część sukcesu. Dając do ręki prawdziwe narzędzia (np. Microsoft Works) dzieciom specjalnej troski, należy zdać sobie sprawę, że w odróżnieniu od programów graficznych niejednokrotnie oferujących dobrą zabawę, stawiamy im bardzo wysokie wymagania. Należy dokładnie przemyśleć, które z bogatych opcji oprogramowania są podstawowe bez których nie można się obejść, a które z nich są ważne, ale niekonieczne. Drugą ważną sprawą jest kolejność wprowadzania programów narzędziowych.Po poznaniu programu graficznego kolejnym doświadczeniem, powinna być praca z edytorem tekstu. W trakcie pracy nad wykonywaniem napisów (haseł), tabelek, wizytówek, gazetek itp. Poznajemy bliżej klawiaturę, eksperymentujemy z czcionkami, ich krojem i rozmiarem, układem strony, z formatowaniem tabeli (szerokość, wysokość), wstawianiem rysunku, klipartu. Poszerzamy umiejętności związane z kopiowaniem, wklejaniem, wycinaniem. Po edytorze wykorzystujemy komputer do obliczeń. Ułatwia to dzieciom arkusz kalkulacyjny. Dzięki arkuszom wykonujemy działania na liczbach, liczymy średnie, obliczmy pola, obwody

lub objętości figur. Samodzielnie wykonywane zadania powinny być proste. Następnym krokiem jest tworzenie bazy danych. Zakładamy bazę danych o klasie. Dobór informacji, które mogą ją wypełnić jest dowolny. Ważną sprawą jest powracanie do już poznanych programów, by nie zostały szybko zapomniane. Całkiem realnie brzmią postulaty edukacji upośledzonych umysłowo w zakresie obsługi i wykorzystania programów graficznych, trudniejszym może wydać się zamiar zapoznawania tych uczniów z programami użytkowymi. Ale programowanie, tworzenie stron WWW brzmi niewiarygodnie, jak fikcja. Zapewne nie jest to etap osiągalny dla każdego z nich, ale podobnie jest w przypadku j. polskiego, matematyki, czy geografii.Te rozważania dotyczą programu nauczania w którym informatyka jest przedmiotem samodzielnym. Rozwiązanie w postaci koła zainteresowań może być dogodne dla nauczyciela. Zapewnia bowiem pozycję samodzielnego przedmiotu przy zachowaniu warunków pracy w niewielkim zespole.

4.1 2.3 Tworzenie stron WWW jako "przekraczanie możliwości" ucznia upośledzonego umysłowo

Własną stronę można zbudować samodzielnie. W niniejszej pracy przedstawię proces tworzenia strony internetowej przez uczniów Zespoły Szkół Specjalnych we Wrześni. Uczniowie ci są upośledzeni umysłowo w stopniu lekkim. Zebranie materiałów oraz przygotowanie i obróbka grafiki odbywać się będzie na lekcjach informatyki w gimnazjum oraz na zajęciach fakultatywnych z informatyki w Zasadniczej Szkole Zawodowej. Tworzenie stron odbywać się będzie na zajęciach Koła Informatycznego. Jest to pewnego rodzaju wyzwanie, postawienie przed uczniem upośledzonym zadania, które wykracza poza jego możliwości intelektualne. Właśnie to przekraczanie możliwości przy umiejętnej pomocy nauczyciela pomoże osiągnąć cel, którym oprócz stworzenia witryny i poznania kolejnego narzędzia komputerowego jest rewalidacja dziecka niepełnosprawnego. Działania te mają zapewnić dziecku jak najpełniejszy rozwój zarówno intelektualny jak i emocjonalny. Dzieci upośledzone umysłowo czują się gorsze od swoich pełnosprawnych rówieśników. Stworzenie strony WWW będzie dla nich doświadczeniem, które pozwoli im spojrzeć na siebie z innej perspektywy. Będą poznawać, a następnie używać takich samych narzędzi komputerowych jak ich pełnosprawni rówieśnicy a także dorośli użytkownicy komputerów. Inną ważną i istotną rzeczą jest publikacja ich prac. Do tej pory największym osiągnięciem było wydanie z pomocą nauczyciela szkolnej gazetki. Strony WWW przez nich stworzone będą dostępne dla wszystkich użytkowników Internetu. Tworzenie strony WWW nie będzie łatwym zadaniem, ale na tyle atrakcyjnym, że nie powinno zniechęcić ucznia upośledzonego do nauki.

3. Narzędzia do tworzenia stron WWW

4.1 3.1 Edytory do tworzenia stron WWWWyróżnia się dwa rodzaje edytorów do tworzenia stron WWW:

- „prawdziwe” edytory HTML, e których pracuje się bezpośrednio z kodami- edytory „wysiwyg”, w których obraz na ekranie monitora wygląda w trakcie edycji tak

samo jak później w oknie przeglądarkiW „prawdziwym” edytorze plików HTML pracuje się bezpośrednio z kodami. Aby zobaczyć rezultat swojej pracy trzeba uruchomić przeglądarkę internetową i tam obejrzeć napisaną w HTML stronę. Edytor HTML może być bardzo prosty. Może nim być nawet Notatnik, należy tylko pamiętać, aby zapisać dokument w postaci pliku HTML. Jednak tworzenie plików tego typu w edytorze tekstowym sprawia wiele kłopotów, gdyż wszystkie znaczniki (np. <, >) trzeba wpisywać ręcznie. Prawdziwy edytor HTML posiada narzędzia do wpisywania wszystkich znaczników. Usprawniają one proces wpisywania kodu, na przykład podpowiadają składnię języka HTML.Do najważniejszych z nich należą:

- Pajączek 2000- HTMLowiec- AceHTML

Powstało już wiele programów pozwalających stworzyć atrakcyjną stronę WWW bez znajomości HTML. Działają w trybie WYSIWYG. „Wysiwyg” jest skrótem od: „What you see, is what you get” – otrzymujesz to, co widzisz. Korzystając z nich, widzimy i modyfikujemy graficzny projekt strony wyglądający podobnie, jak ta sama strona wyświetlana w przeglądarce. W tle edytor samodzielnie, wyręczając użytkownika generuje kody HTML.Do takich edytorów należą:

- Front Page 2000- Front Page Express- Netscape Composer

Front Page 2000 – hasło reklamowe głosi, że za pomocą Front Page’a można stworzyć profesjonalnie wyglądające strony WWW nawet bez umiejętności programowania. W programie nie brakuje żadnej funkcji potrzebnej podczas tworzenia stron WWW w trybie WYSIWYG. Narzędzi jest tak dużo, że poszukiwanie tego, którego chcemy użyć, może zająć sporo czasu. Front Page przypadnie do gustu osobom, które tworząc strony lubią stosować ramki.Obydwa typy edytorów: „prawdziwe” i graficzne mają swoje zalety i jeśli pracuje się nad witryną to często korzysta się z kombinacji tych edytorów. Korzystnie z jednego konkretnego edytora nie jest konieczne.W procy nad szkolną witryną uczniowie korzystać będą z edytora graficznego Front Page Express.

Opis funkcji programu Front Page Express, które będą wykorzystywane w pracy z uczniami.

Tworzenie nowego dokumentu HTMLNowy dokument HTML można utworzyć wciskając przycisk Nowa na pasku narzędzi lub wydając polecenie Plik → Nowa.

W pierwszym przypadku automatycznie stworzona jest nowa strona. W drugim możemy dokonać wyboru z listy.

Zapisywanie dokumentu HTMLPierwsze zapisanie dokumentu HTML można wywołać poleceniem Plik → Zapisz jako lub wciskając przycisk Zapisz na pasku narzędzi.Front Page Express domyślnie zapisuje stronę na serwerze WWW, a nie w postaci plików na dysku lokalnym.W polu Tytuł strony należy określić, jaki tytuł będzie miał nasz dokument HTML. Tytuł strony będzie wyświetlany na pasku tytułowym przeglądarki internetowej.W polu Lokalizacja strony należy wskazać jego lokalizację. Jeżeli stronę zapisuje się na dysku lokalnym to należy użyć przycisku Jako plik i wskazać lokalizację pliku.

Otwieranie dokumentu HTMLJeśli chcemy otworzyć do redagowania dokument HTML należy skorzystać z polecenia Plik → Otwórz lub przycisku Otwórz na pasku narzędzi.Jeżeli strony zapisane są na dysku lokalnym to wybieramy opcję Z pliku i wskazujemy ścieżkę dostępu za pomocą przycisku Przeglądaj.

Ustawianie właściwości dokumentu HTMLDla każdego dokumentu HTML definiuje się grupę ogólnych właściwości takich jak: tytuł, lokalizacja, kodowanie znaków itp.Właściwości te można określić po wydaniu polecenia Plik → Właściwości strony i przejściu w wyświetlonym oknie dialogowym do karty OgólneZapisana strona ma już określoną lokalizację, więc w polu Lokalizacja nie można jej zmienić.Tytuł służy do wpisania tytułu strony.Lokalizacja bazowa służy do wpisania adresu bazowego strony.Domyślna ramka docelowa pozwala na określenie ramki, w której będzie wyświetlony dany dokument to znajdzie się on w ramce domyślnej.Dźwięk w tle umożliwia wskazanie pliku dźwiękowego, który będzie odtwarzany w tle podczas przeglądania strony.Kodowanie HTML – pozwala na wybór standardu kodowania znaków podczas zapisywania i wyświetlania naszej strony. Do wyświetlania tej strony i Do zapisywania tej strony wybieramy opcję Środkowoeuropejski ( ISO 8892 – 2). Jest to kodowanie oparte na specjalnym standardzie internetowym obsługującym nie tylko komputery pracujące w systemie Windows, ale także w innych systemach np. Linuks, Macintosh.

Wybieranie tła strony i kolorów na stronie.Kolory strony można określić po wydaniu polecenia Plik → Właściwości strony i przejściu w wyświetlaniu do karty Tło lub przez polecenie Format → TłoW oknie tym należy określić ścieżkę dostępu do pliku zawierającego tło strony.Wystarczy zaznaczyć pole Obraz tła i wskazać ścieżkę dostępu do pliku (posługując się przyciskiem Przeglądaj). Tło strony można także wybrać z listy rozwijanej Tło.Pozostałe pola służą określeniu kolorów tekstów i hiperłączy na stronie. Na każdej z tych list zamiast wskazywać konkretny kolor można użyć opcji Domyślny. Oznacza to, że dany element strony będzie wyświetlony domyślnym kolorem określonym w przeglądarce WWW użytkownika.

Pisanie i formatowanie tekstuTekst zamieszczony w dokumencie HTML piszemy i redagujemy w sposób typowy dla edytora tekstu.Można:

- stosować style- zmieniać czcionkę- używać pogrubień, kursywy, podkreśleń- Zmiana atrybutów czcionki następuje po wydaniu polecenia Format → Czcionka

Zmianę niektórych atrybutów czcionki można wykonać także za pomocą przycisków znajdujących się na pasku narzędziW oknie dialogowym Czcionka znajduje się jeszcze karta Style specjalne. Pozwala ona na wybranie dla tekstu charakterystycznych stylów udostępnionych przez języki HTML. W pracy z uczniami ta funkcja nie będzie wykorzystywana.Tekst akapitu może być wyrównany do lewego lub prawego marginesu strony, a może być też wyśrodkowany. Odpowiedni efekt uzyskuje się po użyciu właściwych przycisków na pasku narzędzi.Nowy akapit tworzy się po wciśnięciu klawisz Enter. Odstęp między poszczególnymi akapitami jest dość duży. Jeśli chce się przejść do nowego wiersza bez tworzenia nowego akapitu korzysta się z kombinacji Shift + Enter. Odstęp w takim przypadku jest podobny jak w edytorze tekstu.

Listy numerowane i wypunktowaneAby w dokumencie HTML wstawić listę numerowaną lub wypunktowaną należy korzystać z polecenia: Format → Punktowanie i numerowanie lub z odpowiednich przycisków paska narzędzi. Na karcie Punktowanie okna dialogowego Właściwości listy znajdują się przykłady dostępnych stylów punktowania. Po wybraniu odpowiedniego należy go zaznaczyć i cisnąć przycisk OK.Na karcie Numerowanie możemy wybrać styl numerowania. Jeżeli lista ma być numerowana od określonego numeru to należy go podać w polu Rozpocznij od.

Wstawianie rysunkówW dokumencie HTML można umieszczać pliki graficzne. Operację tę można wykonać po wydaniu polecenia Wstaw → Obraz lub wciśnięcie przycisku Wstaw obraz na pasku narzędzi.W polu Z pliku karty Inne lokalizacje należy wskazać lokalizację pliku, w którym jest zapisany rysunek. Gdy plik znajduje się na dysku lokalnym do jego wskazania należy posłużyć się przyciskiem Przeglądaj.Po wstawieniu obrazu można zdefiniować jego właściwości. Po dwukrotnym kliknięciu w obraz zostanie wyświetlone okno dialogowe Właściwości obrazu.W polu Źródło obrazu wyświetlana jest nazwa pliku rysunku. Można w tym miejscu również wskazać inny plik. Na karcie Ogólne okna można wybrać typ pliku, czyli format, w którym zostanie on zapisany GIF lub JPEG. Dla formatu GIF można określić czy ma to być plik przezroczysty.W grupie Reprezentacje alternatywne można zdefiniować ustawienia związane z sytuacją, gdy wyświetlenie obrazu jest niemożliwe lub ładowanie trwa bardzo długo. Może to być rysunek o niższej rozdzielczości (gdy komputer użytkownika pracuje z niższą rozdzielczością niż wymaga tego rysunek).W polu Tekst można wpisać tekst związany z rysunkiem. Tekst będzie wyświetlony w prostokątnym okienku podczas ładowania rysunku a także wtedy, gdy użytkownik zatrzyma na rysunku wskaźnik myszy. Tekst ten będzie również wyświetlana zamiast rysunku przez przeglądarkę nie pozwalające na przeglądanie plików graficznych.Gdy rysunek ma występować jako mapa hiperłączy można dla niego wskazać domyślną lokalizację, do której przenosi nas po kliknięciu w dowolny obszar poza obszarami stanowiącymi hiperłącza. Lokalizację tę określa się w polu Lokalizacja a dodatkowo można jeszcze wybrać ramkę docelową dokumentu.

W dokumencie HTML redagowanym za pomocą Front Page Express można wstawiać pliki graficzne różnych formatów. Edytor poprosi nas jednak o potwierdzenie konwersji wstawionych rysunków na format GIF lub JPEG, gdyż tylko takie pliki obsługują przeglądarki WWW. Jest to związane z tym, że dokumenty HTML to dokumenty tekstowe, które nie pozwalają na zapamiętanie grafiki. W dokumencie znajduje się tylko odsyłacz do pliku graficznego, który również musi być umieszczony na serwerze WWW.Ustawienia związane z wyglądem ramki rysunku można zdefiniować na karcie Wygląd.W grupie Układ w polu Wyrównanie określić można sposób wyrównania rysunku względem tekstu. W polu Grubość obramowania można określić grubość ramki otaczającej rysunek. Opcje: Odstępy w poziomie i Odstępy w pionie określają odstępy między rysunkiem a jego ramką.W polu Określ rozmiar można zmienić rozmiar rysunku.

Tabelki Tabelki na stronach WWW służą przede wszystkim do rozmieszczania i wyrównywania tekstów i grafiki. Przez wstawianie tekstów i rysunków w komórkach tabeli można uzyskać efekty niedostępne przez formatowanie zawartości strony jedynie w postaci akapitów. Tabelkę można utworzyć wydając polecenie Tabela → Wstaw tabelę lub korzystając z przycisku Wstaw tabelę na pasku narzędziW polach grupy Rozmiar określa się rozmiar tabeli czyli liczbę wierszy i kolumn.W grupie Układ określa się wygląd tabelki. W polu Wyrównanie można wymusić wyrównanie tabeli do lewej lub prawej krawędzi strony bądź umieścić ją na środku strony. W polu Rozmiar obramowania określa się grubość ramki. Jeżeli ramka ma być niewidoczna to w tym polu należy wprowadzić wartość 0. W polu Uzupełnienie komórki można wprowadzić przesunięcie tekstu w stosunku do krawędzi komórki a odstęp między poszczególnymi komórkami tabelki w polu Odstęp między komórkami. Zaznaczając pole Określ szerokość można zdefiniować stałą szerokość tabelki określając ją procentowo lub na stałe w pikselach. Po wydaniu polecenia Tabela → Właściwości tabeli można określić właściwości tabeli.Grupa Układ i Minimalna szerokość to pola z okna Wstaw tabelę. W tym miejscu możemy jedynie dokonać ewentualnych zmian. Dodatkowe opcje dostępne w oknie Właściwości tabeli pozwalają na wybranie tła i kolorów tabeli.W grupie Tło niestandardowe można wybrać tło tabelki. Zaznaczając pola Użyj obrazu tła można wskazać plik zawierając obraz.W polu Kolor tła można wskazać kolor tła z listy.Grupa Kolory niestandardowe umożliwia wskazanie kolorów dla obramowań tabeli.W polu Obramowanie wybieramy kolor dla wszystkich krawędzi tabeli.Pola Jasne obramowanie i Ciemne obramowanie służą do uzyskania efektu trójwymiarowości ramki.Właściwości komórki można określić po wydaniu polecenia Tabela → Właściwości komórki.Sposób wyrównania zawartości komórki w poziomie wybiera się za pomocą pola Wyrównanie w poziomie a w pionie za pomocą Wyrównanie w pionie.Zaznaczenie pola Nagłówek komórki spowoduje wpisanie do tej komórki tekstu pogrubionego. Zaznaczenie pola Bez zawijania spowoduje, że wyrazy które się nie zmieszczą w samym wierszu nie są automatycznie przenoszone do nowego. Do każdej tabeli można dodać tytuł przez polecenie Tabela → Wstaw tytuł. Aby zmienić jego położenie należy użyć polecenia Tabela → Właściwości tytułu

Hiperłącza

Strony WWW są ze sobą powiązane na kształt „pajęczyny” oplatającej cały świat Internetu. Efekt ten można uzyskać przez umieszczanie na stronach odnośników do innych stron tzw. Hiperłączy. Hiperłącze może występować w postaci tekstu lub rysunku.Aby utworzyć hiperłącze w dokumencie należy wpisać tekst lub wstawić grafikę, która ma reprezentować hiperłącze. Następnie należy zaznaczyć tekst lub grafikę i wydać polecenie Wstaw → Hiperłącze lub wcisnąć przycisk Hiperłącze na pasku narzędzi. Jeżeli tworzymy serwis WWW składający się z wielu stron, które następnie udostępnimy na tym samym serwerze korzystamy z karty Otwarte strony.Dokument HTML na który ma wskazywać hiperłącze należy podświetlić w okienku Otwarte strony. Dodatkowo można wybrać nazwę zakładki (jeżeli takowe znajdują się w dokumencie) oraz w polu ramka docelowa wybrać docelową ramkę (jeśli dokument zbudowany jest z ramek) i wcisnąć przycisk OK.Za pomocą karty Nowa strona okna Utwórz hiperłącze możemy uzyskać podobny efekt jak w oknie Otwarte strony.Różnica polega na tym, że hiperłącze wskazuje na nowo tworzoną stronę, którą w tym momencie użytkownik musi utworzyć.Trzecia karta okna Utwórz hiperłącze to Sieć Web, można w niej odwołać się do dokumentu położonego na konkretnym serwerze w sieci WWW.W polu typ hiperłącza należy podać http: (jeżeli hiperłącze wskazywać będzie na stronę WWW).W polu Adres Url podajemy adres strony.Aby zlikwidować hiperłącze bez usuwania tekstu bądź grafiki należy je zaznaczyć a następnie wydać polecenie Wstaw → Hiperłącze lub wciskając przycisk Utwórz lub edytuj hiperłącze.W oknie dialogowym Edytuj hiperłącze należy wcisnąć przycisk Wyczyść, który likwiduje hiperłącze pozostawiając tekst lub grafikę.

4.1 3.2. Programy graficzneProgramy do tworzenia rysunków i elementów graficznych stronyDo stworzenia rysunków potrzebny jest program do rysowania. Istnieje wiele komercyjnych programów do rysowania takich jak np. Corel Draw, Microsoft Draw 2000. Dzieci do tworzenia elementów graficznych I rysunków korzystać będą z programu Paint, jednej z aplikacji Windows. Program Paint w porównaniu z programem Corel czy Microsoft Draw ma znikome możliwości, ale za jego wyborem przemawia to, że jest prosty w obsłudze i co ważne dostępny w szkolnej pracowni. Dodatkowo za jego wyborem przemawia to, że dzieci uczą się obsługi tego programu i wszystkich jego funkcji na lekcjach informatyk. Wiele rysunków i innych elementów graficznych powstanie właśnie ta tych lekcjach w czasie realizacji treści programowych.Program graficzny PAINT pozwala na tworzenie, obróbkę i zapis plików bitmapowych. Przy tworzeniu rysunków w programie Paint wykorzystywane będą wszystkie jego funkcje.

Otwieranie istniejącego obrazuIstniejący obraz można otworzyć wciskając przycisk Otwórz na pasku narzędzi Standardowy lub wydając polecenie Plik → Otwórz. W polu Szukaj w należy otworzyć folder zawierający obraz, wybrać plik na liście plików i kliknąć przycisk Otwórz.

Tworzenie rysunku

PrzybornikAplikacja zawiera cały szereg narzędzi rysowniczo – malarskich dostępnych w tzw. przyborniku. Podstawowe narzędzia rysunkowe to ołówek i pędzel. Przy tworzeniu rysunków można wykorzystać bibliotekę figur geometrycznych. Zamknięte obszary można

pokolorować wykorzystując do tego wypełnianie kolorem lub aerograf. Rysunek można wzbogacić napisem wykorzystując narzędzie tekst. Aby wykonać precyzyjny retusz obrazu lub narysować mały element należy zrobić to pod dużym powiększeniem wykorzystując w tym celu narzędzie lupa. Do korekty rysunku można użyć narzędzia gumka.

Pole koloruAplikacja udostępnia paletę kolorów standardowych. W polu koloru po lewej stronie pojawiają się domyślne kolory tła i pierwszego planu. Kolor u góry reprezentuje kolor pierwszego planu. Kolor u dołu reprezentuje kolor tła. Jeśli paleta kolorów jest dla użytkownika niewystarczająca można z menu Kolory wybrać polecenie Edytuj kolory pozwalające skorzystać z pełnej palety kolorów niestandardowych. Paint pozwala na skopiowanie koloru z jednego obszaru lub obiektu do innego. Wykorzystuje się do tego narzędzie Weź kolor znajdujący się na przyborniku.

Efekty specjalneAplikacja pozwala na wykorzystanie efektów specjalnych takich jak obroty, przerzucenia, rozciągnięcia obrazu lub jego elementu. Aby przerzucić lub obrócić rysunek należy z menu Obraz wybrać polecenie Przerzuć/Obróć, wybrać odpowiednią opcję. Jeśli tej operacji chcemy poddać tylko fragment rysunku należy najpierw ten element zaznaczyć za pomocą narzędzia Zaznacz znajdującego się w przyborniku.Aby rozciągnąć lub pochylić rysunek należy z menu Obraz wybrać polecenie Rozciągnij/Pochyl, przez wpisanie odpowiednich liczb wybrać odpowiedni efekt i kliknąć OK. Jeśli tej operacji chcemy poddać tylko fragment rysunku należy najpierw ten element zaznaczyć.W programie Paint można również skorzystać z przenoszenia danych przez schowek. Aby powielić fragment rysunku należy go zaznaczyć, następnie z menu Edycja wybrać polecenie Kopiuj, a następnie z menu Edycja polecenie Wklej. Aplikacja pozwala wybrać czy kopiowany fragment rysunku ma być przezroczysty czy nie.

Zapisywanie nowego obrazuNowy obraz można zapisać wciskając przycisk Zapisz na pasku narzędzi Standardowy lub wydając polecenie Plik → Zapisz. W polu Zapisz w należy wybrać stację dysków i folder, w którym obraz ma zostać zapisany a w polu Nazwa pliku wpisać jego nazwę.

Oprogramowanie skaneraSkanowanie zdjęć i innej grafiki odbywać się będzie przy pomocy skanera i oprogramowania dostępnego w szkolnej pracowni. Oprogramowanie skanera jest w języku angielskim co stwarza dzieciom dodatkową trudność. W związku z tym uczniowie poznają tylko podstawowe okna i podstawowe czynności umożliwiające zeskanowanie obiektu. Po wywołaniu skanera pojawia się okno dialogowe, w którym wybiera się docelowy program, za pomocą którego zostanie przetworzony zeskanowany obiekt (Scan to:). Oprócz tego można w nim określić czy przed skanowaniem chcemy obejrzeć podgląd skanowanej ilustracji (Preview Scan) oraz czy skanowanie ma być wykonane w kolorze czy nie (Scan in Color). W zależności od wyboru należy zaznaczyć odpowiednią opcję (Yes – tak, No – nie).Po wciśnięciu przycisku Settings – ustawienia, można przejść do następnego okna, w którym można między innymi ustawić rozdzielczość skanowanego obrazu (domyślnie ustawiona jest rozdzielczość 150 dpi.Naciśnięcie przycisku Scan powoduje wstępne zeskanowanie obrazu i otwarcie okna podglądu w którym można zrezygnować z dalszego skanowania Cancel, zmienić ustawienia Settings, zaakceptować wygląd skanowanego obiektu i przystąpić do właściwego skanowania – Accept.

Po zaakceptowaniu ukaże się okno Save As – Zapisz jako pozwalające wybrać folder, w którym ma zostać zapisany zeskanowany obraz (Save in), nazwę pliku (File Name) oraz typ grafiki (Save as type).Jeśli jako typ wybierzemy JPEG (najczęściej stosowany w Internecie) ukaże się okno określające stopień kompresji pliku mający wpływ na jakość obrazu – Image Quality. Wysoka jakość (High) powodujee, że plik z obrazem jest duży (Large File), niska jakość (Low) powoduje, że plik jest mały (Small File).Programy do obróbki graficznejElementy graficzne, rysunki i zdjęcia, które mają zostać użyte na stronach WWW muszą zostać odpowiednio do tego dostosowane. Najistotniejszą rzeczą jest zoptymalizowanie rozmiaru oraz zapisanie obrazu w odpowiednim formacie.Jest wiele programów, które służą do obróbki graficznej np. Photopaint, Photoshop, Paint Shop Pro, Microsoft Photo Editor. Przy pracy nad obróbką zdjęć i rysunków i innych elementów graficznych strony uczniowie korzystać będą z programu Microsoft Photo Editor dołączonego do narzędzi pakietu Office, dostępnego w szkolnej pracowni komputerowej.

Okno programu Microsoft Photo Editor

Funkcje programu Microsoft Photo Editor wykorzystywane w pracy z dziećmi:

Otwieranie istniejącego obrazuIstniejący obraz można otworzyć wciskając przycisk Otwórz na pasku narzędzi Standardowy lub wydają polecenie Plik → Otwórz. W polu Szukaj w należy otworzyć folder zawierający obraz, wybrać plik na liście plików i kliknąć przycisk Otwórz.

Zapisywanie nowego obrazuNowy obraz można zapisać wciskając przycisk Zapisz na pasku narzędzi Standardowy lub wydając polecenie Plik → Zapisz. W polu Zapisz w należy wybrać stację dysków i folder, w którym obraz ma zostać zapisany a w polu Nazwa pliku wpisać jego nazwę.

Zapisywanie obrazu poddanego przeróbce (zmiana rozmiaru obrazu, zmiana formatu pliku)Obraz należy zapisać wydając polecenie Plik → Zapisz jako. W polu Zapisz w należy wybrać stację dysków i folder, w którym obraz ma zostać zapisany a w polu Nazwa pliku wpisać jego nazwę. Aby zmienić format pliku należy w polu Zapisz jako typ kliknąć żądany format pliku.

Zmiana rozmiaru obrazuRozmiar rysunku można zmienić wydając z menu Obraz polecenie Zmień rozmiar. W oknie dialogowym należy wprowadzić nową szerokość lub wysokość lub procent oryginału i zaznaczyć inne opcje, które chce się zastosować.

Tworzenie przezroczystych obszarów w obrazieMożna użyć przezroczystych obszarów w obrazie do zintegrowania obrazu w dokumencie, prezentacji lub stronie sieci Web. Po wydrukowaniu obrazu w dokumencie programu Word tło będzie miało kolor papieru. W prezentacji programu PowerPoint lub na stronie sieci Web przezroczysty obszar będzie miał kolor tła. Aby uzyskać efekt przezroczystości należy na pasku narzędzi Standardowy kliknąć przycisk Ustaw kolor przezroczysty. Następnie ustawić narzędzie w obszarze koloru, który ma być przezroczystym i kliknąć. Pojawia się wtedy okno dialogowe Zmiana koloru na przezroczysty.W oknie podglądu widoczny będzie kolor, który stanie się przezroczysty po kliknięciu przycisku ok. Można zmodyfikować opcje, aby zwiększyć zakres kolorów, które staną się przezroczyste lub zmienić stopień przezroczystości. Przezroczystość nie jest zapisywana w formacie JPG.Program Microsoft Photo Editor zawiera w sobie jeszcze wiele innych funkcji edytorskich np. automatyczne dostosowanie jakości obrazu, przycinanie, matowienie, obracanie obrazu,

smużenie, wyostrzanie części obrazu, możliwość stosowania efektów artystycznych (Kreda i węgiel, uwypuklenie, pióro graficzne, papier notatkowy, akwarela, witraż, stempel, teksturowanie), oraz możliwość stosowania efektów specjalnych (wyostrzanie, zmiękczanie, negatyw, usuń plamki, pasteryzacja, krawędź). Wymienione tu możliwości programu nie będą wykorzystywane w pracy z dziećmi.

4.1 3.3. Programy do pracy z siecią WebPrzeglądarkiPrzeglądarka to program komputerowy, który umożliwia dostęp do wszystkich informacji w sieci. Większość przeglądarek wygląda podobnie i podobnie się z nich korzysta. Znaczną część ekranu przeglądarki zajmuje obszar wyświetlania strony. Ważnym elementem okna programu jest pasek adresu, w którym wpisuje się adres szukanej strony tzw. URL. W oknie znajdują się również paski narzędzi umożliwiające szybkie wykonywanie zadań. Najbardziej popularne przeglądarki to Internet Explorer, Netscape Navigator, Opera.

Internet ExplorerInternet Explorer to chyba najczęściej stosowana przeglądarka graficzna w Polsce, ze względu na obsługę języka polskiego. Z niej właśnie korzystają uczniowie w szkolnej pracowni internetowej. Po uruchomieniu przeglądarki uaktywnia się jej strona domowa (home page). Jako stronę domową można wybyć dowolną stronę WWW z całej sieci. Po wywołaniu adresu przeglądarka wyświetla dokumenty. Może on zawierać łącza hipertekstowe, które po kliknięciu myszą wywołują następny dokument znajdujący się na tym samym lub innym serwerze. Wpisany adres strony może być przez nią zapamiętany w tzw. „Ulubionych”. Jest to specjalna zakładka przechowująca adresy częściej odwiedzanych stron. Pozwala uniknąć wielokrotnego wpisywania adresów ulubionych stron WWW. Inną zakładką jest Historia. Jest to miejsce, w którym można znaleźć spis ostatnio odwiedzanych stron. Dzięki temu do każdej z nich można szybko wrócić. Przeglądarka wyświetla strony podzielone przestrzennie na tzw. Okna (ramki), w których wyświetlają się różnorodne informacje. Jeżeli strona jest zbyt obszerna i nie mieści się na ekranie przeglądarki, po lewej stronie i u dołu pojawiają się paski przewijania. Wyświetlanie obrazów (lub rysunków) wymaga trochę czasu. Można go zaoszczędzić wyłączając w przeglądarce funkcje wyświetlania obrazów (wtedy zamiast obrazu ukaże się mała ikona). Przeglądarka Internet Explorer zawiera kilka dodatkowych programów ułatwiających wymianę i dostęp do informacji w sieci. Są to:

- Outlook Express – ułatwia wymianę korespondencji elektronicznej. Umożliwia również użytkownikowi dołączenie do grup dyskusyjnych jednoczących ludzi z całego świata o wspólnych zainteresowaniach.

- Front Page Express – umożliwia tworzenie i redagowanie własnych stron WWW.- NetMeeting – pozwala na nawiązanie bezpośredniego kontaktu z inną osobą w sieci. Za

jego pomocą można porozmawiać, wymienić pliki czy wspólnie popracować nad jednym dokumentem

Na rynku dostępna jest obecnie wersja 6,0 tej przeglądarki

Netscape NavigatorGraficzna przeglądarka WWW udostępniana bezpłatnie przez firmę Netscape Communications. Jeden z dwóch (obok Internet Explorera) najpopularniejszych programów do korzystania z zasobów sieci World Wide Web.Wersja 1.0 Navigatora napisana została w 1994 roku przez Marca Andreessena, współzałożyciela firmy Netscape. Netscape Navigator dostępny jest obecnie w wersji 6. W szóstej edycji dopracowano m.in. interfejs przeglądarki, umieszczono opcje ułatwiające

dokonywanie zakupów, dodano kalendarz pozwalający na organizowanie czasu oraz poprawiono funkcje wydruku stron WWW.

Program FTPWindows Commander to popularny polskojęzyczny menedżer plików. Za jego pomocą można porządkować dane na dysku. Program pozwala między innymi tworzyć i usuwać katalogi, kopiować i usuwać pliki. Oprócz tego Windows Commander posiada funkcję kompresji plików.Dla twórców stron WWW Windows Commander jest bardzo dobrym klientem FTP. Za jego pomocą łatwo można umieścić pliki na serwerze w Internecie. Windows Commander zapamiętuje adresy serwerów FTP, które już wcześniej odwiedzano. Dzięki temu nie trzeba ich ponownie wpisywać. Klienta FTP można uruchomić poprzez kliknięcie na pasku narzędzi ikony FTP lub poprzez menu Polecenia → FTP Połączenie.Przy pierwszym łączeniu trzeba wybrać Nowe połączenie. Ukaże się wtedy okno FTP – szczegóły połączenia.Po wypełnieniu niezbędnych danych należy zatwierdzić klikając przycisk OK.Po nawiązaniu połączenia w jednym oknie Windows Commander’a będzie znajdować się zawartość twardego dysku naszego komputera a w drugim zawartość konta na serwerze. Wystarczy skopiować pliki z twardego dysku na serwer.

4. Tworzenie witryny

Wybór tematuWybranie tematu tworzonej strony WWW poszło niezwykle łatwo. Od czasu otrzymania pracowni komputerowej i powstania Koła Informatycznego nastąpiła ścisła współpraca między tym kołem, a Kołem Ekologicznym. Efektem współpracy był konkurs na grafikę komputerową „Ekologia Twórczość Komputer” oraz wydanie gazetki szkolnej Ekolożek. Tematyka ekologiczna stała się uczniom bardzo bliska. Postanowiliśmy, że naszą dotychczasową oraz aktualną działalność przedstawimy na stronie internetowej i podzielimy się naszymi doświadczeniami z innymi.

Witryna ta ma postać początkową. Zakłada się jej dynamiczny rozrost przy pełnej współpracy uczniów z Koła Ekologicznego i Komputerowego.

Przygotowanie projektuPrzygotowując projekt witryny wykonano następujące operacje:

- podzielono witrynę na strony- przemyślano nawigację pomiędzy stronami- podjęto decyzję o wyglądzie strony

Ustalono, że w pierwszym rzędzie otwierać się będzie strona powitalna pod tytułem Strona młodych miłośników przyrody (plik index.html) , która zawierać będzie:

- nazwę strony- logo młodych ekologów- wejście na stronę główną Strona główna pod tytułem Ekolożek (plik „glowna.html”)

będzie składał się z 3 ramek:- powitani.html – w której pojawiają się informacje o witrynie a w trakcie jej

przeglądania otwierają się w niej wszystkie strony- tytul.html – w której znajduje się logo ekologów oraz nazwa witryny Ekolożek –

strona młodych miłośników przyrody.- spistres.html – na której znajdują się przyciski, które są linkami do następujących

stron: szkole Koło Ekologiczne Środowisko i my Rytmy przyrody Eko-kalendarz Eko-akcje Eko-sukcesy Galeria Nasi ulubieńcy Eko-żarty Rozrywka

Strony te spełniają rolę działów tematycznych które będą zawierać w sobie linki do kolejnych stron – tzw. podstron.

Zbieranie i przygotowanie materiałów tekstowych i graficznychMateriały tekstowe przygotowane zostały na zajęciach Koła Ekologicznego z myślą o umieszczeniu ich na stronie WWW. W związku z tym uczniowie pamiętali by:

- teksty były krótkie, czytanie na ekranie jest bardziej męczące niż na papierze- przejrzystość tekstu można zwiększyć, przedstawiając go w postaci listy

wypunktowanejMateriały graficzne w większości stworzone zostały przez uczniów na lekcjach informatyki w edytorze grafiki Paint. Rysunki te zostały zapisane w formacie gif i obrobione w programie Microsoft Photo Editor.

Do elementów graficznych należą również zdjęcia z ekologicznej działalności szkoły. Fotografie zostały zeskanowane i zapisane w plikach.

Wśród elementów grafiki wykonanych przez uczniów są:

- logo młodych ekologów z ZSS- elementy graficzne służące do nawigacji po danej stronie- rysunki przycisków pełniących funkcję hiperłączy- prace o tematyce ekologicznej znajdujące się w galerii

Przygotowanie serwisuSerwis WWW to zestaw wzajemnie powiązanych stron udostępnionych na tym samym serwerze. Można go stworzyć za pomocą programu Front Page Express. Program ten pozwala na jednoczesne otwarcie i redagowanie wielu dokumentów HTML. Dzięki temu można w łatwy sposób definiować hiperłącza umożliwiające swobodne poruszanie się po stronach składających się na serwis WWW.

Tworzenie serwisu przebiegało w następującej kolejności:

- utworzenie katalogu WWW a w nim podkatalogów obrazujących poszczególne działy serwisu

- zebranie w katalogach grafiki opracowanej w formacie JPEG i GIF- stworzenie pojedynczych stron WWW i umieszenie ich w odpowiednich katalogach- wstawienie hiperłączy między stronami znajdującymi się w poszczególnych

katalogach- stworzenie strony głównej- wstawienie hiperłączy wiążących stronę główną ze stronami głównymi

w poszczególnych katalogach- umieszczenie serwisu na ogólnodostępnym serwerze

Serwis tworzyli uczniowie upośledzeni umysłowo, dlatego w wielu sytuacjach konieczna była pomoc nauczyciela.

Nauczyciel stworzył stronę główną serwisu w programie Front Page 98. Było to konieczne ponieważ strona główna zbudowana jest z ramek. Front Page Express nie daje możliwości zbudowania strony z ramkami, a tylko z tym edytorem pracowali uczniowie. Uczniowie wykonali pojedyncze strony WWW, które następnie pod kierunkiem i nadzorem nauczyciela zostały połączone w pełny serwis WWW. Strony stworzone przez uczniów są mało skomplikowane. Uczniowie korzystali tylko z podstawowych funkcji oferowanych przez Front Page Express. Wprowadzenie uczniom zbyt wielu funkcji byłoby postawieniem przed niemi zbyt wysokich wymagań, co spowodowałoby zniechęcenie i rezygnację z pracy. W związku z tym, aby podnieść atrakcyjność serwisu niektóre strony wykonane zostały przez nauczyciela.

Do stworzenia serwisu wybrano edytor Front Page Express ponieważ umożliwia on tworzenie dokumentów HTML w trybie graficznym w sposób analogiczny jak redagowanie dokumentów tekstowych za pomocą edytora tekstu. Uczniowie wcześniej pracowali już z

programem Edytor tekstów Microsoft Works i znają podstawowe funkcje związane z formatowaniem tekstu, wstawianiem grafiki, co niewątpliwie ułatwiło im pracę.

Schemat witryny w początkowej fazie przedstawia się następująco:Indeks

EkolożekO szkole

Koło EkologiczneKoło Komputerowe

Koło Ekologiczne

Środowisko i myOgraniczamy ilość odpadówSortowanie odpadówOszczędzamy energięOszczędzamy wodęOgraniczmy ruch samochodowy

Rytmy PrzyrodyPóźną jesienią w listopadziePachnie majem

Eko-kalendarzDzień wodyDzień ptakówDzień ZiemiSprzątanie świata

Eko-akcjeDzień ZiemiDzień bez samochoduSprzątanie ŚwiataZbiórka surowców wtórnych

Eko-sukcesyGaleria

Galeria prac uczniowskich 1Galeria prac uczniowskich 2Galeria prac uczniowskich 3Galeria prac uczniowskich 4Galeria prac uczniowskich 5Jesień

Nasi ulubieńcyPieski Tomka Świnka morska Adama

Eko-żartyRozrywka

Krzyżówka „Czy znasz te ptaki”ŁamigłówkaKrzyżówka ekologiczna

Serwis, zgodnie z założeniami składa się z 11 działów tematycznych. W dziale „O szkole” przedstawione zostały podstawowe informacje o szkole i twórcach strony. Kolejny dział to „Koło Ekologiczne”. W nim zawarte są informacje o działalności Koła Ekologicznego. „Środowisko i my” poświęcone jest edukacji ekologicznej. Można w nim znaleźć informacje i wskazówki dotyczące ochrony środowiska. W „Rytmach przyrody” znajdują się wiadomości o zmianach zachodzących w przyrodzie. ”Eko-kalendarz przypomina i dostarcza wiedzy o dniach związanych z ochroną środowiska. W dziale „Eko-akcje” ukazana jest ekologiczna działalność szkoły. W „Eko sukcesach” można przeczytać o osiągnięciach uczniów w zakresie ochrony środowiska. „Galeria” poświęcona jest prezentacji prac uczniowskich. Dział „Nasi ulubieńcy” to miejsce w którym dzieci przedstawiają swoje zwierzęta. ”Eko-żarty” zawierają dowcipy i fraszki o tematyce ekologicznej. W ostatnim dziale zatytułowanym „Rozrywka” znajdują się krzyżówki, zagadki, łamigłówki.

Opublikowanie serwisu w sieciStrona WWW została opublikowana na serwerze poznańskiego węzła Internet dla Szkół. Wysłanie strony zostało wykonane za pomocą programu Windows Commander. Po nawiązaniu połączenia przekopiowano wszystkie pliki z dysku twardego na serwer. Po przesłaniu plików i folderów nadano im atrybuty, tak aby mogły być widziane w sieci a jednocześnie by nikt nie mógł w nich wprowadzać zmian.