Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W....

21
Tworzenie podstawowej i dodatkowej dokumentacji pedagogicznej w oparciu o nową podstawę programową Tworzenie podstawowej i dodatkowej dokumentacji pedagogicznej w oparciu o nową podstawę programową Prowadzący: Halina Staniek – doradca metodyczny języka niemieckiego wojewódxki ekspert do spraw nowej podstawy programowej Puławy 09.12.2010r Tworzenie podstawowej i dodatkowej dokumentacji pedagogicznej w oparciu o nową podstawę programową Prowadzący: Halina Staniek – doradca metodyczny języka niemieckiego wojewódxki ekspert do spraw nowej podstawy programowej Puławy 09.12.2010r.

Transcript of Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W....

Page 1: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Tworzenie podstawowej

i dodatkowej dokumentacji pedagogicznej

w oparciu o nową podstawę programową

Tworzenie podstawowej

i dodatkowej dokumentacji pedagogicznej

w oparciu o nową podstawę programową

Prowadzący Halina Staniek ndash

doradca metodyczny języka niemieckiego

wojewoacutedxki ekspert do spraw nowej

podstawy programowej

Puławy 09122010r

Tworzenie podstawowej

i dodatkowej dokumentacji

pedagogicznej w oparciu o nową

podstawę programową

Prowadzący Halina Staniek ndash

doradca metodyczny języka niemieckiego

wojewoacutedxki ekspert do spraw nowej

podstawy programowej

Puławy 09122010r

Nowa podstawa programowa

Podstawa programowa

Rozporządzenia Ministra Edukacji

Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej

wychowania przedszkolnego

oraz kształcenia ogoacutelnego

w poszczegoacutelnych typach

szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)Standardy wymagań

egzaminacyjnych

Nowa podstawa

Zawiera dla

każdego

przedmiotu

opisy

celoacutew kształcenia -

wymagania ogoacutelne

treści nauczania ndash

wymagania

szczegoacutełowe

zalecanych warunkoacutew

i sposobu realizacji

Wymagania edukacyjne

Nowa podstawa kładzie szczegoacutelny nacisk na

wyroacutewnywanie szans i nauczanie dostosowane

do możliwości i tempa uczenia się oraz

zdolności ucznioacutew Te zapisy dookreślają

charakter działań ktoacutere muszą być

podejmowane w szkole oraz powinny zostać

zawarte w podręcznikach i materiałach

metodycznych dla nauczycieli

Wymagania edukacyjne

Oczekiwane osiągnięcia ucznioacutew polegające na celowym

skutecznym i świadomym działaniu w określonych

sytuacjach przełożone na poszczegoacutelne stopnie

szkolne

Wymagania edukacyjne

Treści nauczania Warstwa treści Wymagania

(poziomy wymagań)

Ponad program Wykraczająca Wykraczające (W)stopień celujący

Program nauczania Dopełniająca Pełne (D)st bardzo dobry

(system czynności) Rozszerzająca Rozszerzające (R)st dobry

Podstawa programowa

Podstawowa Podstawowe (P)st dostateczny

(system czynności) Konieczna Konieczne (K)st dopuszczający

Program nauczania

Dobre programy służą

kształceniu samodzielności myślenia i rozwiązywania

problemoacutew

wyzwalaniu kreatywności

uczeniu jak się uczyć i posługiwać zdobytą wiedzą

gromadzeniu wiedzy użytecznej czyli takiej ktoacuterą uczeń

będzie moacutegł wykorzystać

wspierają rozwoacutej osobisty emocjonalny i duchowy

kształtowanie postaw i systemoacutew wartości

Zasady dopuszczenia do użytku

szkolnego programoacutew nauczania Ustawa z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektoacuterych innych ustaw wprowadziła zmiany w zasadach dopuszczania do użytku szkolnego programoacutew nauczania (art 22a)

W myśl tej ustawy zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego i program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły

Dopuszczone do użytku w danej szkole programy nauczania stanowią szkolny zestaw programoacutew nauczania Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programoacutew całości podstawy programowej ustalonej dla danego etapu edukacyjnego

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 2: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Nowa podstawa programowa

Podstawa programowa

Rozporządzenia Ministra Edukacji

Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej

wychowania przedszkolnego

oraz kształcenia ogoacutelnego

w poszczegoacutelnych typach

szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)Standardy wymagań

egzaminacyjnych

Nowa podstawa

Zawiera dla

każdego

przedmiotu

opisy

celoacutew kształcenia -

wymagania ogoacutelne

treści nauczania ndash

wymagania

szczegoacutełowe

zalecanych warunkoacutew

i sposobu realizacji

Wymagania edukacyjne

Nowa podstawa kładzie szczegoacutelny nacisk na

wyroacutewnywanie szans i nauczanie dostosowane

do możliwości i tempa uczenia się oraz

zdolności ucznioacutew Te zapisy dookreślają

charakter działań ktoacutere muszą być

podejmowane w szkole oraz powinny zostać

zawarte w podręcznikach i materiałach

metodycznych dla nauczycieli

Wymagania edukacyjne

Oczekiwane osiągnięcia ucznioacutew polegające na celowym

skutecznym i świadomym działaniu w określonych

sytuacjach przełożone na poszczegoacutelne stopnie

szkolne

Wymagania edukacyjne

Treści nauczania Warstwa treści Wymagania

(poziomy wymagań)

Ponad program Wykraczająca Wykraczające (W)stopień celujący

Program nauczania Dopełniająca Pełne (D)st bardzo dobry

(system czynności) Rozszerzająca Rozszerzające (R)st dobry

Podstawa programowa

Podstawowa Podstawowe (P)st dostateczny

(system czynności) Konieczna Konieczne (K)st dopuszczający

Program nauczania

Dobre programy służą

kształceniu samodzielności myślenia i rozwiązywania

problemoacutew

wyzwalaniu kreatywności

uczeniu jak się uczyć i posługiwać zdobytą wiedzą

gromadzeniu wiedzy użytecznej czyli takiej ktoacuterą uczeń

będzie moacutegł wykorzystać

wspierają rozwoacutej osobisty emocjonalny i duchowy

kształtowanie postaw i systemoacutew wartości

Zasady dopuszczenia do użytku

szkolnego programoacutew nauczania Ustawa z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektoacuterych innych ustaw wprowadziła zmiany w zasadach dopuszczania do użytku szkolnego programoacutew nauczania (art 22a)

W myśl tej ustawy zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego i program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły

Dopuszczone do użytku w danej szkole programy nauczania stanowią szkolny zestaw programoacutew nauczania Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programoacutew całości podstawy programowej ustalonej dla danego etapu edukacyjnego

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 3: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Nowa podstawa

Zawiera dla

każdego

przedmiotu

opisy

celoacutew kształcenia -

wymagania ogoacutelne

treści nauczania ndash

wymagania

szczegoacutełowe

zalecanych warunkoacutew

i sposobu realizacji

Wymagania edukacyjne

Nowa podstawa kładzie szczegoacutelny nacisk na

wyroacutewnywanie szans i nauczanie dostosowane

do możliwości i tempa uczenia się oraz

zdolności ucznioacutew Te zapisy dookreślają

charakter działań ktoacutere muszą być

podejmowane w szkole oraz powinny zostać

zawarte w podręcznikach i materiałach

metodycznych dla nauczycieli

Wymagania edukacyjne

Oczekiwane osiągnięcia ucznioacutew polegające na celowym

skutecznym i świadomym działaniu w określonych

sytuacjach przełożone na poszczegoacutelne stopnie

szkolne

Wymagania edukacyjne

Treści nauczania Warstwa treści Wymagania

(poziomy wymagań)

Ponad program Wykraczająca Wykraczające (W)stopień celujący

Program nauczania Dopełniająca Pełne (D)st bardzo dobry

(system czynności) Rozszerzająca Rozszerzające (R)st dobry

Podstawa programowa

Podstawowa Podstawowe (P)st dostateczny

(system czynności) Konieczna Konieczne (K)st dopuszczający

Program nauczania

Dobre programy służą

kształceniu samodzielności myślenia i rozwiązywania

problemoacutew

wyzwalaniu kreatywności

uczeniu jak się uczyć i posługiwać zdobytą wiedzą

gromadzeniu wiedzy użytecznej czyli takiej ktoacuterą uczeń

będzie moacutegł wykorzystać

wspierają rozwoacutej osobisty emocjonalny i duchowy

kształtowanie postaw i systemoacutew wartości

Zasady dopuszczenia do użytku

szkolnego programoacutew nauczania Ustawa z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektoacuterych innych ustaw wprowadziła zmiany w zasadach dopuszczania do użytku szkolnego programoacutew nauczania (art 22a)

W myśl tej ustawy zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego i program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły

Dopuszczone do użytku w danej szkole programy nauczania stanowią szkolny zestaw programoacutew nauczania Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programoacutew całości podstawy programowej ustalonej dla danego etapu edukacyjnego

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 4: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Wymagania edukacyjne

Nowa podstawa kładzie szczegoacutelny nacisk na

wyroacutewnywanie szans i nauczanie dostosowane

do możliwości i tempa uczenia się oraz

zdolności ucznioacutew Te zapisy dookreślają

charakter działań ktoacutere muszą być

podejmowane w szkole oraz powinny zostać

zawarte w podręcznikach i materiałach

metodycznych dla nauczycieli

Wymagania edukacyjne

Oczekiwane osiągnięcia ucznioacutew polegające na celowym

skutecznym i świadomym działaniu w określonych

sytuacjach przełożone na poszczegoacutelne stopnie

szkolne

Wymagania edukacyjne

Treści nauczania Warstwa treści Wymagania

(poziomy wymagań)

Ponad program Wykraczająca Wykraczające (W)stopień celujący

Program nauczania Dopełniająca Pełne (D)st bardzo dobry

(system czynności) Rozszerzająca Rozszerzające (R)st dobry

Podstawa programowa

Podstawowa Podstawowe (P)st dostateczny

(system czynności) Konieczna Konieczne (K)st dopuszczający

Program nauczania

Dobre programy służą

kształceniu samodzielności myślenia i rozwiązywania

problemoacutew

wyzwalaniu kreatywności

uczeniu jak się uczyć i posługiwać zdobytą wiedzą

gromadzeniu wiedzy użytecznej czyli takiej ktoacuterą uczeń

będzie moacutegł wykorzystać

wspierają rozwoacutej osobisty emocjonalny i duchowy

kształtowanie postaw i systemoacutew wartości

Zasady dopuszczenia do użytku

szkolnego programoacutew nauczania Ustawa z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektoacuterych innych ustaw wprowadziła zmiany w zasadach dopuszczania do użytku szkolnego programoacutew nauczania (art 22a)

W myśl tej ustawy zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego i program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły

Dopuszczone do użytku w danej szkole programy nauczania stanowią szkolny zestaw programoacutew nauczania Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programoacutew całości podstawy programowej ustalonej dla danego etapu edukacyjnego

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 5: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Wymagania edukacyjne

Oczekiwane osiągnięcia ucznioacutew polegające na celowym

skutecznym i świadomym działaniu w określonych

sytuacjach przełożone na poszczegoacutelne stopnie

szkolne

Wymagania edukacyjne

Treści nauczania Warstwa treści Wymagania

(poziomy wymagań)

Ponad program Wykraczająca Wykraczające (W)stopień celujący

Program nauczania Dopełniająca Pełne (D)st bardzo dobry

(system czynności) Rozszerzająca Rozszerzające (R)st dobry

Podstawa programowa

Podstawowa Podstawowe (P)st dostateczny

(system czynności) Konieczna Konieczne (K)st dopuszczający

Program nauczania

Dobre programy służą

kształceniu samodzielności myślenia i rozwiązywania

problemoacutew

wyzwalaniu kreatywności

uczeniu jak się uczyć i posługiwać zdobytą wiedzą

gromadzeniu wiedzy użytecznej czyli takiej ktoacuterą uczeń

będzie moacutegł wykorzystać

wspierają rozwoacutej osobisty emocjonalny i duchowy

kształtowanie postaw i systemoacutew wartości

Zasady dopuszczenia do użytku

szkolnego programoacutew nauczania Ustawa z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektoacuterych innych ustaw wprowadziła zmiany w zasadach dopuszczania do użytku szkolnego programoacutew nauczania (art 22a)

W myśl tej ustawy zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego i program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły

Dopuszczone do użytku w danej szkole programy nauczania stanowią szkolny zestaw programoacutew nauczania Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programoacutew całości podstawy programowej ustalonej dla danego etapu edukacyjnego

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 6: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Wymagania edukacyjne

Treści nauczania Warstwa treści Wymagania

(poziomy wymagań)

Ponad program Wykraczająca Wykraczające (W)stopień celujący

Program nauczania Dopełniająca Pełne (D)st bardzo dobry

(system czynności) Rozszerzająca Rozszerzające (R)st dobry

Podstawa programowa

Podstawowa Podstawowe (P)st dostateczny

(system czynności) Konieczna Konieczne (K)st dopuszczający

Program nauczania

Dobre programy służą

kształceniu samodzielności myślenia i rozwiązywania

problemoacutew

wyzwalaniu kreatywności

uczeniu jak się uczyć i posługiwać zdobytą wiedzą

gromadzeniu wiedzy użytecznej czyli takiej ktoacuterą uczeń

będzie moacutegł wykorzystać

wspierają rozwoacutej osobisty emocjonalny i duchowy

kształtowanie postaw i systemoacutew wartości

Zasady dopuszczenia do użytku

szkolnego programoacutew nauczania Ustawa z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektoacuterych innych ustaw wprowadziła zmiany w zasadach dopuszczania do użytku szkolnego programoacutew nauczania (art 22a)

W myśl tej ustawy zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego i program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły

Dopuszczone do użytku w danej szkole programy nauczania stanowią szkolny zestaw programoacutew nauczania Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programoacutew całości podstawy programowej ustalonej dla danego etapu edukacyjnego

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 7: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Program nauczania

Dobre programy służą

kształceniu samodzielności myślenia i rozwiązywania

problemoacutew

wyzwalaniu kreatywności

uczeniu jak się uczyć i posługiwać zdobytą wiedzą

gromadzeniu wiedzy użytecznej czyli takiej ktoacuterą uczeń

będzie moacutegł wykorzystać

wspierają rozwoacutej osobisty emocjonalny i duchowy

kształtowanie postaw i systemoacutew wartości

Zasady dopuszczenia do użytku

szkolnego programoacutew nauczania Ustawa z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektoacuterych innych ustaw wprowadziła zmiany w zasadach dopuszczania do użytku szkolnego programoacutew nauczania (art 22a)

W myśl tej ustawy zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego i program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły

Dopuszczone do użytku w danej szkole programy nauczania stanowią szkolny zestaw programoacutew nauczania Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programoacutew całości podstawy programowej ustalonej dla danego etapu edukacyjnego

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 8: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Zasady dopuszczenia do użytku

szkolnego programoacutew nauczania Ustawa z dnia 19 marca 2009 r o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektoacuterych innych ustaw wprowadziła zmiany w zasadach dopuszczania do użytku szkolnego programoacutew nauczania (art 22a)

W myśl tej ustawy zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego i program nauczania dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły

Dopuszczone do użytku w danej szkole programy nauczania stanowią szkolny zestaw programoacutew nauczania Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programoacutew całości podstawy programowej ustalonej dla danego etapu edukacyjnego

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 9: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Kto może opiniować program nauczania

ogoacutelnegoPrzed dopuszczeniem programu nauczania ogoacutelnego do użytku w danej szkole

dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii

1048633 nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego posiadającego wykształcenie wyższe

i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla ktoacuterych program jest przeznaczony lub

1048633 konsultanta lub doradcy metodycznego lub

1048633 zespołu nauczycielskiego zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego o ktoacuterych mowa w przepisach w sprawie ramowych statutoacutew publicznego przedszkola oraz publicznych szkoacuteł

Opinia powinna zawierać w szczegoacutelności ocenę zgodności programu nauczania ogoacutelnego

z podstawą programową kształcenia ogoacutelnego i dostosowania programu do potrzeb

i możliwości ucznioacutew dla ktoacuterych jest przeznaczony

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 10: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Zadanie nauczyciela

Nauczyciel może

1048633 opracować program samodzielnie bądź we wspoacutełpracy z innymi nauczycielami

albo

1048633 przedstawić dyrektorowi szkoły program opracowany przez innego autora (autoroacutew) np może wybrać program nauczania spośroacuted programoacutew dostępnych na rynku jeśli uważa że taki właśnie program najlepiej odpowiada potrzebom jego ucznioacutew i warunkom w jakich pracuje

albo

1048633 przedstawić program opracowany przez innego autora (autoroacutew) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem dlaczego je proponuje

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 11: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Jak oceniać program

Najważniejszą kwestią ktoacuterą należy sprawdzić przed dopuszczeniem programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania do użytku w danej szkole jest zgodność z podstawą programową

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w danych warunkach ale przede wszystkim musi prowadzić do efektywnego nauczenia wszystkiego co zostało zapisane w podstawie Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę programową należy zwroacutecić uwagę czy i na ile takie poszerzenie jest zasadne a także możliwe do zrealizowania z uczniami

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 12: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Etapy procedury dopuszczenia programu nauczania

do użytku w danej szkole

Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program nauczania (wniosek)

1) Dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego doradcy metodycznego konsultanta lub zespołu o zaproponowanym przez nauczyciela programie nauczania

(fakultatywnie)

2) Dyrektor szkoły zasięga opinii rady pedagogicznej

(np Uchwała Rady Pedagogicznej)

(obligatoryjnie)

3) Dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku w danej szkole

(Dopuszczenie może być udokumentowane poprzez odpowiednią adnotację na programie nauczania lub poprzez prowadzenie wykazu programoacutew nauczania dopuszczonych do użytku w danej szkole)

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 13: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Rozkład materiału nauczania

Dokument ten napisany najczęściej w formie

tabelarycznej i zawiera np numery i tematy

lekcji Ułatwia pracę nauczycielowi pozwala

na planowanie pracy dydaktycznej

w poszczegoacutelnych zespołach klasowych

dostosowanie treści edukacyjnych do

możliwości ucznioacutew i specyfiki szkoły

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 14: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Rozkład materiału nauczania ( przykład)

1 Przedmiot - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

2 Zawoacuted - technik informatyk

3 Klasa - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

4 Rok szkolny - 20102011

5 Wymiar godzin - (np 2 godziny x 32 tygodni) = 64 godzin

6 Prowadzący - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

7 Nr programu - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

8 Podstawa programowa - zgodna z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł dla liceoacutew ogoacutelnokształcących liceoacutew profilowanych i technikum

9Podręczniki - helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

LpTemat lekcji - zagadnienia Uwagi

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 15: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Nowa podstawa programowa

a wyboacuter podręcznika

Podręcznik wybiera nauczyciel - zgodnie z art 22a

ustawy o systemie oświaty - spośroacuted podręcznikoacutew

do puszczonych do użytku szkolnego

httpwwwreformaprogramowamengovplnowe

podreczniki

Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości

do 15 czerwca zestaw podręcznikoacutew ktoacutere będą

obowiązywać w szkole od początku następnego roku

szkolnego

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 16: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Doboacuter podręcznika

Doboacuter podręcznika zależy od wielu czynnikoacutew przede wszystkim od tego jakich ucznioacutew będzie miał nauczyciel Niekiedy nauczyciel np w I klasie gimnazjum nauczyciel często nie zna jeszcze swych przyszłych ucznioacutew w momencie w ktoacuterym ma podjąć decyzję o wyborze podręcznika

Nie ma też podręcznika ktoacutery byłby optymalny dla wszystkich nauczycieli Roacuteżne są osobowości nauczycieli roacuteżne mogą być też preferowane przez nich metody nauczania

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 17: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programemWażnych jest wiele kwestii

Czy program jest przejrzyście jasno napisany

Jak rozłożony jest materiał na kolejny klasy

Bywa że jest nadmiar materiału w klasie środkowej

Jak opisane są w programie procedury osiągania zamierzonych celoacutew

Czy są wystarczająco jasne i konkretne

Czy są wskazoacutewki do pracy z uczniami słabym

Jak ujęty w programie jest opis założonych osiągnięć ucznia i sposoacuteb ich oceniania

Czy są konkretne sensowne propozycje przeliczania poszczegoacutelnych osiągnięć ucznioacutew na końcową ocenę (zgodne z przyjętym w szkole systemem oceniania)

Co wydawca dołączył do programu i podręcznika

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 18: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Zbigniew Semadeni ndash podręcznik

wybieraj z programem Czy wszystko to jest potrzebne

Czy jest realistyczny rozkład materiału

Można liczyć na około 30 tygodni w roku szkolnym z tym że II poacutełroczu jest zazwyczaj mniej tygodni niż w pierwszym poacutełroczu

Czy na pewne czasochłonne tematy nie przewidziano zbyt mało o godzin

Jest oczywiste że podręcznik powinien być zgodny z podstawa programową Powinno się też jednak sprawdzić czy jest zgodny podstawą dla poprzedniego etapu kształcenia

Czy w podręczniku są należycie opracowane wątki praktyczne

i interdyscyplinarne

Czy są propozycje zajęć powtoacuterzeniowych i utrwalających

Czy są propozycje sprawdzianoacutew

Czy są tematy zajęć nadobowiązkowych

Jak podręcznik rozkłada akcenty przy prezentacji materiału

Jaka jest forma prezentacji (jasny język dowcipy)

Czy podręcznik będzie atrakcyjny dla ucznia

Czy jest książka dla nauczyciela komentująca podręcznik

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 19: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Scenariusz lekcji

Dokumentem szczegoacutelnie przydatnym dla każdego nauczyciela jest

scenariusz lekcji Według MEN scenariusz lekcji jest to

Szczegoacutełowo opracowany plan prowadzenia lekcji zawierający takie

elementy jak

- cel ogoacutelny i cele operacyjne lekcji

- stosowane środki dydaktyczne

- metody i formy pracy

- oraz określający czas trwania lekcji

Struktura i opis zajęć powinna zawierać

- wprowadzenie (wstęp)

- część głoacutewną

- podsumowanie

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 20: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Realizacja godziny z art 42 KN

Wobec ustalonych zajęć z określoną liczbą ucznioacutew

wskazane jest skonstruowanie kroacutetkiego planu działań

z wyznaczonymi celami (tak jak to się dzieje w związku

z realizacją przedmiotu) jednak należy też przyjąć że

jeśli realizacja godziny z at 42 KN polega na doraźnej

pomocy uczniom z określonej klasy w nauce

planowanie długofalowe nie może być wdrożone

Wymagana przepisami dokumentacja realizacji

godziny z art 42 to jedynie zapisanie jej we

właściwym dzienniku

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198

Page 21: Tworzenie podstawowej - pcdzn.edu.plKupisiewicz Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1980. 10. W. Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela. Warszawa 198. Title: PowerPoint Presentation

Bibliografia

1Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r

w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogoacutelnego w poszczegoacutelnych typach szkoacuteł (Dz U z 2009 r Nr 4 poz 17)2Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programoacutew wychowania przedszkolnego i programoacutew nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcznikoacutew (DzU z 2009 r Nr 89 poz 730) 3 Ochenduszko J (1997) Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela WOM

Bydgoszcz4 Kruszewski K (red) Pedagogika w pokoju nauczycielskim WSiP5 Niemierko B (1997) Między oceną szkolną a dydaktyką WSiP6 Niemierko B (2000) Kształcenie według wymagań [W]7 I Kroacutel Nauczyciel i jego warsztat pracy Poznań 19978 T Komorowski Prawo w praktyce oświatowej Poznań 20039 C Kupisiewicz Podstawy dydaktyki ogoacutelnej Warszawa 198010 W Kobyliński ABC organizacji pracy nauczyciela Warszawa 198