1

Spis treÊci1 Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

2 O instrukcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

3 Co nowego w TRS2006? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

4 Konwencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

5 Instalacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8

6 Ekran startowy TRS2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

7 Konfigurowanie TRS2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

8 Uruchamianie TRS2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

9 Maszynista . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

10 Geodeta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

11 Geodeta w szczegó∏ach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62

12 Podr´cznik maszynisty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154

13 Lokomotywownia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .226

14 Wymiana pociàgów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .229

15 Czat i portal iTrainz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .230

16 ZawartoÊç i zbiory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241

17 Mened˝er ZawartoÊci Plus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .242

18 Warsztat lakierniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261

19 Kreator ZawartoÊci Plus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .277

2

20 Track IR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .295

21 gMax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .297

22 Skróty klawiszowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .299

23 Twórcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .304

24 Betatesterzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .305

25 Niezale˝ni twórcy zawartoÊci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .306

3

1 - Wst´pWitamy w nowej generacji symulacji kolejowych.

W Trainz Railroad Simulator 2006 (w skrócie TRS2006) stworzyliÊmy otwarty,

interaktywny, ˝yjàcy Êwiat, który umo˝liwi ci dostosowanie warunków zabawy

do twoich upodobaƒ. Niezale˝nie od tego czy chcesz prowadziç pociàgi, kierowaç

ruchem pasa˝erów i towarów, obs∏ugiwaç zak∏ady przemys∏owe, czy tworzyç w∏asne

szlaki kolejowe lub tereny, TRS2006 umo˝liwi ci urzeczywistnienie tych marzeƒ.

Zespó∏ Auran pragnie podzi´kowaç ci za zakup tego rozszerzonego produktu;

ufamy, ˝e b´dziesz nie tylko dobrze si´ bawiç tym, co znajdziesz w pude∏ku, ale tak˝e

do∏àczysz do b∏yskawicznie rozrastajàcej si´ spo∏ecznoÊci sieciowej Trainz, aby

poszerzaç i ulepszaç mo˝liwoÊci zabawy. Jako cz∏onek spo∏ecznoÊci b´dziesz móg∏

bezp∏atnie pobieraç nowe elementy gry, a tak˝e dzieliç si´ swoimi dzie∏ami

i pomys∏ami. Dowiedz si´ wi´cej o Êwiecie Trainz, odwiedzajàc stron´

www.railroadsimulator.com.

4

2 - O instrukcjiNiniejsza instrukcja powsta∏a po to, aby nauczyç ci´ instalacji TRS2006, konfiguracji

gry tak, aby odpowiada∏a parametrom twojego komputera, i uruchamiania programu

wraz ze wszystkimi jego g∏ównymi elementami.

W instrukcji znajduje si´ kilka dodatkowych Podr´czników. Pomogà ci lepiej zrozumieç

dzia∏anie poszczególnych modu∏ów i elementów, a tak˝e wykorzystaç wszystkie

mo˝liwoÊci, które daje program.

Poniewa˝ program Trainz stale si´ rozwija, powinieneÊ równie˝ odwiedzaç stron´

internetowà Trainz, aby byç na bie˝àco z pojawiajàcymi si´ tam uaktualnieniami

i ulepszeniami symulatora.

Na stronie znajduje si´ równie˝ dodatkowa dokumentacja z informacjami dla tych

u˝ytkowników, którzy chcà puÊciç wodze fantazji i stworzyç w∏asne elementy Êwiata

Trainz.

5

3 - Co nowego w TRS2006?Je˝eli podoba∏y ci si´ poprzednie wersje Trainz, to na pewno ch´tnie zaznajomisz si´

z nowymi funkcjami, które znalaz∏y si´ w TRS2006.

• Ca∏a nowa zawartoÊç odzwierciedla specyfik´ rynków regionalnych.

• Przy tworzeniu bardziej zaawansowanych i bardziej skomplikowanych tras

wykorzystano wiele nowych funkcji dodanych od czasu wydania

TRS2004.

• W Sterowaniu z kabiny dost´pny jest Interfejs graficzny.

• Do silnika fizycznego dodano poÊlizg kó∏ i uszkodzenie sprz´gu.

• Nowe animowane rozjazdy nadajà utworzonym torom bardziej

realistyczny wyglàd.

• Dzi´ki czatowi iTrainz gracze mogà rozmawiaç ze sobà w trakcie gry.

• T∏a: nowy rodzaj obiektu, który jest widoczny bez wzgl´du na ustawienia

zasi´gu widocznoÊci.

• Kamera mo˝e byç umieszczona w wagonach pasa˝erskich.

• Dzi´ki Mened˝erowi ZawartoÊci Plus ∏atwiej znajdziesz i uporzàdkujesz

zawartoÊç gry.

• Ulepszone szkolenie pomo˝e nowicjuszom szybciej odnaleêç si´ w grze.

• Do ekranów ∏adowania dodano Wskazówki.

• Dodatkowe funkcje na ekranie Minimapy; informacje o punktach

prze∏adunkowych i sk∏adzie.

• Nowe ekrany Maszynisty i Sesji umo˝liwiajà ∏atwiejszà nawigacj´

w zainstalowanych trasach i sesjach.

• Nowy Warsztat lakierniczy z elastyczniejszym interfejsem, dost´pny

w pakiecie instalacyjnym.

• Ponad 50 zasad, ponad dwukrotnie wi´cej ni˝ w TRS2004.

• Obs∏uga dêwi´ków wózków zwrotnych i mostów.

6

4 - KonwencjeW niniejszej instrukcji stosujemy skróty i terminologi´, które wyjaÊniamy poni˝ej.

TRS2006 Trainz Railroad Simulator 2006

MZP Mened˝er ZawartoÊci plus

KZP Kreator ZawartoÊci Plus

SPD Serwer do pobierania danych

KLPM Kliknij lewym przyciskiem myszy

KPPM Kliknij prawym przyciskiem myszy

KLPMP Kliknij lewy przycisk myszy i przytrzymaj

KPPMP Kliknij prawy przycisk myszy i przytrzymaj

Zbli˝enie Przybli˝anie lub oddalanie widoku za pomocà

kó∏ka myszy lub klawiszy PageUp/PageDown

Kompas Kursor trójwymiarowego kompasu w Geodecie.

Czerwone Êwiat∏a Czerwone przyciski typu Êwiecàcej diody

Zielone Êwiat∏a Zielone przyciski typu Êwiecàcej diody

KUID/KUID2 Identyfikator danego obiektu

Rozjazd Dla u∏atwienia: odnosi si´ do punktu lub w´z∏a i nie nale˝y

go myliç z dêwignià s∏u˝àcà do sterowania zwrotnicà.

Dêwignia Dêwignia s∏u˝àca do sterowania zwrotnicà

Maszynista Wcielenie sztucznej inteligencji (SI), któremu mo˝na

wydawaç polecenia podczas sesji Maszynisty (jest to

równie˝ nazwa modu∏u symulacji prowadzenia pociàgu).

Sk∏ad Dowolne zestawienie taboru kolejowego lub lokomotyw

Lokomotywa Jednostka nap´dowa sk∏adu.

Pojazd Odnosi si´ do cz´Êci taboru kolejowego. Mo˝e to byç

lokomotywa, pasa˝er lub wagon towarowy.

Linia Mapa okreÊlajàca elementy Êwiata (tory, punkty

prze∏adunkowe, sceneri´ itp.), tekstury i teren.

Sesja Sesja Maszynisty zwiàzana z linià kolejowà, w obr´bie

której mo˝na prowadziç dzia∏ania zwiàzane z obs∏ugà taboru

kolejowego.

7

Produkt Dowolny towar produkowany przez lub potrzebny punktom

prze∏adunkowym, który mo˝e byç przewo˝ony odpowiednim

wagonem.

Pasa˝erowie Szczególny rodzaj produktu zwiàzany z dworcami

i wagonami pasa˝erskimi.

Wózek ko∏owy Termin brytyjski i australijski oznaczajàcy wózek (zestaw

ko∏owy) montowany na elemencie taboru.

Punkt prze∏adunkowy Interaktywny element scenerii, umieszczony na linii

kolejowej.

KB Koleje Brytyjskie

KA Koleje Australijskie

KPA Koleje Po∏udniowoaustralijskie

Rada: Terminologia dotyczàca tematyki zwiàzanej z pociàgami znacznie si´

ró˝ni w zale˝noÊci od kraju (nawet mi´dzy narodami angielskoj´zycznymi),

warto wi´c zapoznaç si´ z powy˝szymi terminami.

8

5 - InstalacjaPrzed rozpocz´ciem instalacji upewnij si´, ˝e masz odpowiednià iloÊç wolnego

miejsca na dysku twardym (przynajmniej 4 GB) i ˝e nie sà uruchomione inne

programy.

OSTRZE˚ENIE: Na czas instalacji wy∏àcz programy antywirusowe!

Nie zapomnij ponownie ich w∏àczyç po zakoƒczeniu instalacji.

Program instalacyjny

Program instalacyjny poprowadzi ci´ przez kolejne kroki procesu instalacji.

W pewnym momencie zostaniesz poproszony o wpisanie kodu licencyjnego twojej

wersji programu (wielkimi literami).

Wi´cej informacji zwiàzanych z instalacjà TRS2006 znajduje si´ w pliku Czytaj To,

znajdujàcym si´ w katalogu instalacyjnym Trainz lub na dysku TRS2006..

Rada: Gdy ju˝ zainstalujesz TRS2006, zarejestruj si´ w Planet Auran, by mieç

dost´p do takich rzeczy, jak nowa zawartoÊç gry czy fora dyskusyjne. Wi´cej

informacji znajduje si´ w rozdziale 7.1

Rozpocznij proces instalacji poprzez w∏o˝enie p∏yty z programem TRS2006

do nap´du DVD.

9

W∏ó˝ p∏yt´ do nap´du DVD. Je˝eli funkcja autoodtwarzania jest w∏àczona,

automatycznie w∏àczy si´ program instalacyjny, który poprowadzi ci´ przez proces

instalacji. Je˝eli okno programu instalacyjnego nie pojawia si´, kliknij dwukrotnie

ikon´ DVD w Moim komputerze lub przejrzyj r´cznie zawartoÊç p∏yty DVD i kliknij

dwukrotnie plik SETUP.EXE, znajdujàcy si´ w katalogu g∏ównym p∏yty, aby rozpoczàç

proces instalacji.

10

6 - Ekran startowy TRS2006Gdy ju˝ zainstalujesz TRS2006, kliknij dwukrotnie ikon´ TRS2006 na pulpicie (albo

wybierz Auran z menu Start), aby wejÊç do menu ekranu startowego Trainz.

W menu ekranu startowego znajduje si´ kilka elementów:

Graj

Ta funkcja uruchamia program.

Opcje

Umo˝liwiajà dostosowanie ustawieƒ gry do w∏asnych potrzeb, ∏àcznie z ustawieniami

Planet Auran, ustawieniami wyÊwietlania i zaawansowanymi elementami

graficznymi, takimi jak na przyk∏ad cienie. Te ustawienia opisane sà szczegó∏owo

w rozdziale 7.

Zarzàdzaj zawartoÊcià

Tym przyciskiem uruchomisz Mened˝era ZawartoÊci Plus, który pomo˝e ci zarzàdzaç

zawartoÊcià Trainz i pobraç dodatkowe elementy programu. Mened˝er ZawartoÊci

zosta∏ szczegó∏owo opisany w rozdziale 17 niniejszego dokumentu.

11

Instrukcja

Otwiera wersj´ PDF instrukcji do gry Trainz (tj. tego, co w∏aÊnie czytasz). Aby móc jà

przeglàdaç na komputerze, musisz mieç zainstalowanà aplikacj´ Adobe® Reader®.

WWW

Otwiera przeglàdark´ i wyÊwietla stron´ internetowà spo∏ecznoÊci TRS2006, gdzie

dziesiàtki tysi´cy fanów Trainz ch´tnie odpowie na twoje pytania i podzieli si´

doÊwiadczeniami.

Dodatki

Dodatkowe dokumenty od Auran i innych u˝ytkowników tworzàcych zawartoÊç.

Czytaj To

Otwiera plik tekstowy, w którym szczegó∏owo opisane sà najnowsze detale tej edycji

Trainz.

Wyjdê

Zamyka menu ekranu poczàtkowego TRS2006.

Goràco zach´camy, abyÊ obejrza∏ te pozosta∏e elementy menu i zapozna∏ si´

z Opcjami, CzytajTo i stronà internetowà Trainz.

12

7 - Konfigurowanie TRS2006Tu mo˝esz dostosowaç rozmaite opcje gry - tak, aby zmaksymalizowaç satysfakcj´

z gry Trainz Railroad Simulator 2006.

7.1 Planet Auran

Planet Auran to b∏yskawicznie rozrastajàca si´ spo∏ecznoÊç sieciowa, do której

bezp∏atnie mo˝e do∏àczyç ka˝dy u˝ytkownik TRS2006.

Po co si´ przy∏àczaç? Poniewa˝ znajdziesz tam bogactwo dodatkowych informacji

i zawartoÊci, które ogromnie zwi´kszà twojà radoÊç z gry w TRS2006.

Do najwa˝niejszych elementów nale˝à:

• Dodatkowe pliki i programy u˝ytkowe, które pomogà ci maksymalnie

wykorzystaç mo˝liwoÊci TRS2006;

• Fora internetowe (tablice og∏oszeƒ), gdzie mo˝esz zadawaç pytania

dotyczàce korzystania z TRS2006 i uczyç si´ od innych

• Interaktywne elementy internetowe jak czat iTrainz czy iPortal.

13

Je˝eli jeszcze si´ nie przy∏àczy∏eÊ, kliknij przycisk "DO¸ÑCZ DO PLANET AURAN",

aby si´ zarejestrowaç. W przeglàdarce otworzy si´ strona rejestracyjna Planet Auran,

która przeprowadzi ci´ przez proces rejestracji. W trakcie rejestracji musisz mieç

dost´p do internetu i byç online.

Gdy ju˝ si´ zarejestrujesz, Mened˝er ZawartoÊci Plus da ci dost´p do ponad 40000

ró˝nych elementów, jak linie, lokomotywy, tabory, budynki, mosty, tory itd., abyÊ

móg∏ zbudowaç imperium kolejowe na miar´ swoich marzeƒ.

Po przy∏àczeniu si´ do spo∏ecznoÊci Planet Auran mo˝esz wpisaç nazw´ u˝ytkownika,

has∏o i zaznaczyç kwadracik "Zawsze dost´pny".

14

7.2 Ustawienia ekranu

Teraz kliknij zak∏adk´ menu Ustawieƒ ekranu. W zale˝noÊci od konfiguracji sprz´tu

mo˝esz wybraç tryb DirectX lub OpenGL. W przypadku starszych komputerów

wybranie DirectX oznacza zwykle wi´kszà szybkoÊç generowania grafiki.

Poeksperymentuj, aby ustaliç, jakie ustawienia najbardziej pasujà do twojego sprz´tu.

Opcja RozdzielczoÊç ekranu wybiera u˝ywanà rozdzielczoÊç obrazu. Nale˝y

pozostawiç 32-bitowà g∏´bi´ kolorów, chyba ˝e twoja karta graficzna nie obs∏uguje

takiej grafiki.

Uwaga: Aby uzyskaç optymalne dzia∏anie, upewnij si´, ˝e masz zainstalo-

wane najnowsze sterowniki do karty graficznej.

7.3 Ustawienia wydajnoÊci

Tutaj mo˝esz konfigurowaç TRS2006, aby osiàgnàç równowag´ pomi´dzy

mo˝liwoÊciami twojego sprz´tu, jakoÊcià grafiki i p∏ynnoÊcià animacji. Ka˝dy

z suwaków wp∏ywa na sposób tworzenia grafiki w Trainz i jedynie najnowsze

komputery umo˝liwià uruchamianie gry na "pe∏nych suwakach" (wszystkie suwaki

15

ustawione w pozycji maksymalnie na prawo) przy zachowaniu p∏ynnoÊci animacji na

zadowalajàcym poziomie. Nawet wtedy po dodaniu kolejnych obiektów lub pociàgów

mo˝na p∏ynnie wyÊwietlaç grafik´. Mówiàc wprost, im lepszy komputer, tym wi´ksza

wydajnoÊç.

Chcàc zrównowa˝yç bogactwo scenerii i p∏ynnoÊç animacji musisz zdecydowaç, czy

wolisz przesunàç suwaki w lewo i obni˝yç jakoÊç, czy ulepszyç swój sprz´t i poprawiç

wydajnoÊç.

Uwaga: Te ustawienia sà równie˝ dost´pne w modu∏ach Maszynisty i Geodety

pod g∏ównym menu. Wi´cej szczegó∏ów znajduje si´ w rozdzia∏ach 9.14 i 11.13.8.

Teren - przebieg teksturowania

OkreÊla liczb´ tekstur na∏o˝onych na danà powierzchni´ terenu. Ustaw przebieg

teksturowania na '0', a zobaczysz kwadratowe tekstury. Gdy zmienisz ustawienie na

'1', jeden zestaw tekstur "wtopi" si´ w nast´pny. Niektóre karty graficzne radzà sobie

lepiej z wieloma teksturami ni˝ inne.

16

Teren - szczegó∏owoÊç

OkreÊla stopieƒ rozdzielczoÊci terenu. Im ni˝sze ustawienie, tym mniejsza liczba

poligonów.

Teren - widocznoÊç

OkreÊla maksymalnà odleg∏oÊç, z jakiej teren jest widoczny. Przy wy˝szym ustawieniu

teren nie b´dzie ods∏ania∏ si´ "skokowo", ale poradzi sobie z tym tylko bardzo wydajna

karta graficzna.

Sceneria - widocznoÊç

OkreÊla maksymalnà odleg∏oÊç, z jakiej widoczne sà elementy scenerii. W zasadzie

powinieneÊ ustawiç jà na podobnym poziomie, jak widzialnoÊç terenu.

Maksima detali - edycja krzywych

Dost´pne sà trzy poziomy. Przy prostym ustawieniu krzywe rysowane sà "bia∏à linià"

od miejsca, w którym umieÊci∏eÊ ostatni punkt krzywej. Na szczegó∏owym poziomie

krzywe sà na bie˝àcà uaktualniane w trakcie ich uk∏adania.

Maksima detali - iloÊç wielokàtów

OkreÊla liczb´ poligonów, z których b´dà sk∏ada∏y si´ lokomotywy i wagony widoczne

na ekranie. Wa˝na jest tak˝e iloÊç elementów taboru wyÊwietlanych naraz, wi´c przy

ustawieniu niewielkiej liczby poligonów mo˝e nastàpiç zniekszta∏cenie niektórych

wagonów w d∏ugim sk∏adzie pociàgu.

Efekty - Gamma

Ustawia jasnoÊç ekranu w trakcie gry. Je˝eli ekran jest zbyt ciemny, przesuƒ suwak

Gamma w prawo, a je˝eli zbyt jasny - w lewo.

Efekty - mg∏a w dobrà pogod´

Dostosowuje odleg∏oÊç na jakiej generowana jest mg∏a. Im ni˝sze ustawienie, tym

mniej mg∏y. Sama mg∏a nie jest du˝ym obcià˝eniem dla systemu. U˝ywa si´ jej raczej

do ukrycia artefaktów, które mogà si´ pojawiç w oddali, gdy suwaki sà ustawione na

niskim poziomie. Je˝eli suwaki ogólnej wydajnoÊci masz ustawione na niskim

poziomie, powinieneÊ zwi´kszyç poziom mg∏y, aby uniknàç niepo˝àdanych efektów

wizualnych.

17

Efekty - mg∏a w z∏à pogod´

Dzia∏a w ten sam sposób, ale u˝ywa si´ jej tylko w czasie opadów deszczu lub Êniegu.

Efekty - efekty czàsteczek

Poziom efektów takich jak dym z lokomotywy lub komina fabrycznego. Im ni˝sze

ustawienie, tym zobaczysz mniej dymu (itp.), ale wydajnoÊç grafiki wzroÊnie.

7.4 Opcje zaawansowane

Dzi´ki tym opcjom poprawisz niektóre inne funkcje sprz´tu, aby jeszcze bardziej

zwi´kszyç wydajnoÊç. Najcz´stszym wàskim gard∏em dzisiejszych kart graficznych

jest generowanie cienia. Wy∏àczenie tej opcji spowoduje ogromnà popraw´

wydajnoÊci. Pe∏ny opis innych opcji znajduje si´ w CzytajTo dost´pnym z ekranu

startowego Trainz.

18

7.5 Opcje zaawansowane

Mo˝esz równie˝ dostosowaç wydajnoÊç TRS2006 do swojego sprz´tu, korzystajàc

z edytora tekstowego (np. Notatnika), w którym da si´ wyedytowaç plik

"trainzoptions.txt". Znajdziesz ten plik w katalogu, w którym zainstalowa∏eÊ TRS2006.

OSTRZE˚ENIE: Pami´taj, ˝e z parametrów wiersza polecenia korzystasz

na w∏asne ryzyko. Je˝eli zauwa˝ysz jakieÊ problemy z twojà wersjà

TRS2006, ∏àcznie z awarià i problemami graficznymi, zanim

skontaktujesz si´ z punktem pomocy Auran, przywróç pierwotny stan

pliku "trainzoptions.txt (zobacz rozdzia∏ 9.4). Auran nie b´dzie w stanie

pomóc w przypadku problemów wynikajàcych ze zmiany tych opcji.

Zanim zaczniesz si´ bawiç plikiem "trainzoptions.txt", na wszelki

wypadek zrób kopi´ zapasowà pliku "trainzoptions.txt", zawierajàcà

ustawienia domyÊlne, i nadaj mu innà nazw´".

7.5.1 Parametry wiersza polecenia

-DepthBits = XXX

Wybiera iloÊç bitów do bufora g∏´bi. Mo˝na wybraç pomi´dzy 16, 24 i 32. Niektóre

karty graficzne nieprawid∏owo odczytujà '32' jako '16', i w przypadku takich kart lepsze

rezultaty osiàgniesz wybierajàc '24'. Przy korzystaniu z bufora szablonu, mo˝liwe, ˝e

b´dzie trzeba dostosowaç bity g∏´bi, w zale˝noÊci od rozmiaru bitów szablonu; tj. 24

g∏´bia + 8 szablon = w sumie 32. Czasami o ustawieniach decyduje sterownik karty

graficznej.

-StencilBits=XXX

Wybiera iloÊç bitów do bufora szablonu. Zazwyczaj jest to 0 lub 8. Bufor szablonu jest

potrzebny w Trainz do opcji cienia. Niektóre karty nie obs∏ugujà buforów szablonu albo

nie obs∏ugujà tych buforów w okreÊlonej rozdzielczoÊci/okreÊlonych trybach. Gdy

karta nie obs∏uguje bufora szablonu, sterownik b´dzie czasem próbowaç korzystaç

z programu do buforowania szablonu, który jest bardzo wolny. Do uaktywnienia bufora

szablonu potrzeba 24 lub 32-bitowej g∏´bi.

-disablestencil

Uniemo˝liwia wybór iloÊci bitów szablonu i wymusza wartoÊç 0.

19

-ColorBits=XXX

Wybiera iloÊç bitów w buforze kolorów. Zazwyczaj jest to 16, 24 lub 32. Gdy jest ich

wi´cej, kolory sà bardziej dok∏adne i mniejsze jest rozpraszanie. W przypadku

niektórych kart graficznych parametr ColorBits musi byç sumà parametrów DepthBits

i StencilBits

-Jet=XXX

Wpisz Êcie˝k´ do folderu "Jet". W rynkowej wersji Trainz b´dzie to Êcie˝ka mi´dzy

katalogiem Trainz a katalogiem bin, tj. "bin". W przypadku dodatków oznacza to zwykle

Êcie˝k´ dost´pu do folderu "Jet", a nie "Jet/Bin". Przy niepoprawnym ustawieniu tej

opcji Trainz zawiesza si´ przy próbie uruchomienia.

-ResourceMemory=XXX

OkreÊla iloÊç pami´ci (w MB) u˝ywanà do buforowania zawartoÊci dysku.

Zapobiegnie to zbyt cz´stemu odwo∏ywaniu si´ gry Trainz do danych na dysku

twardym, przez co skróci si´ proces wczytywania danych z dysku i zmniejszà

przestoje, dokuczliwe w przypadku wolniejszych dysków twardych. DomyÊlna

wartoÊç tej opcji to 0.

-vsync

Aktywuje 'synchronizacj´ w pionie'. Mo˝e si´ okazaç, ˝e o ustawieniu zdecyduje

sterownik karty graficznej. Kiedy opcja te jest aktywna, grafika jest bardziej p∏ynna,

choç kosztem iloÊci klatek wyÊwietlanych w ciàgu sekundy. Zwykle warto jà

w∏àczyç. OkreÊla jà wartoÊç "-vsync = 1".

-vsync=XXX

Sprawdê opis "-vsync". S∏u˝y do precyzyjnego ustawienia wartoÊci vsync,

umo˝liwiajàc synchronizacj´ co drugiej ("-vsync=2") lub co trzeciej klatki

("-vsync=3") itd. Przy wi´kszych wartoÊciach zmniejsza si´ maksymalna mo˝liwa

iloÊç klatek, ale wi´ksza jest szansa uzyskania stabilnej p∏ynnoÊci obrazu.

Prawdopodobnie nieprzydatna dla wi´kszoÊci u˝ytkowników.

-frequency=XXX

Próbuje narzuciç okreÊlonà szybkoÊç odÊwie˝ania (w Hz.) JeÊli twoja karta graficzna

nie obs∏uguje tej szybkoÊci odÊwie˝ania przy danej rozdzielczoÊci, Trainz przerwie

uruchamianie, wyÊwietlajàc komunikat "sprawdê ustawienia". Niektóre z popularnych

20

szybkoÊci odÊwie˝ania to: 60, 70, 72, 75, 85. Im wy˝sza wartoÊç, tym lepsza jakoÊç

obrazu, o ile taka szybkoÊç jest mo˝liwa do uzyskania w monitorze. Nie sprawdzano

zachowania gry, gdy ustawiona szybkoÊç odÊwie˝ania by∏a kompatybilna z

ustawieniem karty graficznej, ale niedostosowana do monitora - w takich

przypadkach obraz mo˝e byç nieprawid∏owy.

-width=XXX

R´czne ustawianie szerokoÊci okna/widoku (w pikselach). W trybie pe∏noekranowym

wartoÊç ta musi odpowiadaç szerokoÊci ekranu w jednej z dost´pnych rozdzielczoÊci

(dodatkowo nale˝y ustawiç w∏aÊciwà wartoÊç height). Przy wykorzystywaniu do gry

wi´cej ni˝ jednego monitora wartoÊç ta oznacza zsumowanà iloÊç pikseli w poziomie

we wszystkich monitorach, nie zaÊ rozdzielczoÊç poziomà jednego monitora.

-height=XXX

R´czne ustawianie wysokoÊci okna/widoku (w pikselach). W trybie pe∏noekranowym

wartoÊç ta musi odpowiadaç ustawionej wysokoÊci ekranu w jednej z dost´pnych

rozdzielczoÊci. Przy wykorzystywaniu wi´cej ni˝ jednego monitora wartoÊç ta oznacza

pojedynczà rozdzielczoÊç pionowà jednego monitora.

-640

Jednoznaczne z ustawieniem "-width=640" i "-height=480".

-800

Jednoznaczne z ustawieniem "-width=800" i "-height=600".

-1024

Jednoznaczne z ustawieniem "-width=1024" i "-height=768".

-znear=XXX

Wymusza wartoÊç bufora Z dla bliskich odleg∏oÊci. WartoÊç podaje si´ w metrach.

DomyÊlna to 0,1 m. Mniejsze wartoÊci umo˝liwiajà oglàdanie przedmiotów

umieszczonych bli˝ej ni˝ 10 cm, ale szybko pogarsza to dok∏adnoÊç pracy bufora Z

i przy wi´kszoÊci kart graficznych spowoduje pojawienie si´ artefaktów na ekranie.

Wi´ksze wartoÊci poprawiajà dok∏adnoÊç bufora Z i dajà mniej artefaktów, zw∏aszcza

w trybie 16-bitowej g∏´bi, mogà jednak sprawiç problemy w czasie oglàdania blisko

po∏o˝onych obiektów, np. w widoku wn´trza kabiny.

21

-zfar=XXX

Wymusza wartoÊç bufora Z dla dalekich odleg∏oÊci. WartoÊç podaje si´ w metrach.

DomyÊlna to 1500 m. Mniejsze wartoÊci nieco poprawià dzia∏anie bufora Z, ale

spowodujà, ˝e daleko po∏o˝one obiekty przestanà byç widoczne. (Uwaga:

niekoniecznie musi to poprawiç p∏ynnoÊç grafiki, jeÊli w opcjach podane b´dzie

generowanie obiektów na du˝ej odleg∏oÊci, gdy˝ wtedy Trainz nadal b´dzie uznawaç

dalekie obiekty za widoczne, nawet jeÊli karta graficzna nie b´dzie w stanie ich

wyrenderowaç). Zwi´kszanie wartoÊci bufora Z jest prawdopodobnie nieprzydatne,

jako ˝e Trainz nie zezwala na generowanie obiektów po∏o˝onych dalej ni˝ w odleg∏oÊci

1300 m, spowoduje natomiast pogorszenie dok∏adnoÊci bufora Z i wywo∏a artefakty

na ekranie.

-disablefog

Uniemo˝liwia generowanie mg∏y.

-fullscreen

Powoduje, ˝e Trainz decyduje o wielkoÊci ekranu. Ten tryb jest preferowany.

-windowed

Wymusza dzia∏anie Trainz w oknie. Opcja ta jest przydatna do debugowania, mo˝e

jednak pogorszyç p∏ynnoÊç animacji i wywo∏aç niepo˝àdane artefakty graficzne,

zw∏aszcza w trybie DirectX.

-surround

Uruchamia mo˝liwoÊç korzystania z trzech monitorów. Dzia∏a tylko, jeÊli masz trzy

monitory pod∏àczone do jednej karty graficznej tak, ˝e razem tworzà pojedynczy ekran

(nie mo˝na ustawiç trzech oddzielnych widoków - przyp. t∏um.). Opcja nie dzia∏a jeÊli

trzy monitory sà pod∏àczone do ró˝nych kart graficznych ani jeÊli b´dà dzia∏aç

niezale˝nie. Na dziÊ opcja ta dzia∏a jedynie w module Maszynisty. Wymagane jest

dodatkowo ustawienie odpowiedniej rozdzielczoÊci ekranu (tj. w stosunku 12:3)

i uruchomienie gry w trybie pe∏noekranowym. W przypadku niektórych kart

graficznych przed uruchomieniem gry konieczne b´dzie ustawienie odpowiedniej

rozdzielczoÊci ekranu.

-disablecarz=X

DomyÊlnie 0 (samochody w∏àczone). Ustawienie 1 (samochody wy∏àczone) oznacza,

22

˝e na drogach nie b´dà pojawiaç si´ samochody. Mo˝e (choç nie by∏o to testowane)

zwi´kszyç p∏ynnoÊç animacji. Tylko w celu eksperymentowania.

-framestoaverage=XXX

Ta opcja kontroluje "wyg∏adzanie" p∏ynnoÊci animacji. Zwi´kszanie tej wartoÊci

zmniejszy iloÊç "przeskoków", mo˝e jednak wywo∏aç okresowo "przyspieszenia"

spowodowane nag∏ymi zmianami iloÊci wyÊwietlanych klatek. Mogà spróbowaç

skorzystaç ze zwi´kszenia tej wartoÊci w∏aÊciciele zaawansowanego sprz´tu,

wyposa˝onego w szybkà kart´ graficznà, która pozwala zachowaç sta∏à p∏ynnoÊç

grafiki. DomyÊlne ustawienie to 4, maksymalne to aktualnie 16, minimalne 1 (brak

uÊredniania).

-filter=XXX

OkreÊla tryb filtrowania tekstur. DomyÊlnie ustawiony jest tryb "trilinear", który oferuje

najlepszà jakoÊç tekstur. Inne opcje to "bilinear" i brak filtrowania. Nie nale˝y si´

spodziewaç poprawy jakoÊci gry za wyjàtkiem mo˝e s∏abszych komputerów lub kart

graficznych.

-intro=XXX

Zmienia ustawienia filmów towarzyszàcych grze. Dost´pne opcje to "wy∏àczone" i

"pe∏ny ekran". W trybie pe∏noekranowym filmy odgrywane sà na pe∏nym ekranie

zamiast poÊrodku ekranu. "Wy∏àczone" powoduje, ˝e filmy wprowadzajàce nie b´dà

wyÊwietlane.

-quit

Powoduje, ˝e Trainz koƒczy dzia∏anie po zakoƒczeniu ∏adowania. U˝ywane jedynie w

celach diagnostycznych.

-DisableEnvMap

Wstrzymuje renderowanie map Ârodowiska przez Trainz. Mo˝e poprawiç wydajnoÊç

niektórych komputerów wyposa˝onych w s∏absze karty graficzne.

-framerate=XXX

Ustawia iloÊç klatek wyÊwietlanych przez Trainz w ciàgu sekundy. Opcja nie by∏a

testowana. Wydaje si´, ˝e nie dzia∏a przy w∏àczonym vsync. Mo˝e pomóc utrzymaç

stabilnà p∏ynnoÊç animacji na s∏abszych komputerach.

23

-render=renderdirectx

Wymusza renderowanie grafiki przez Direct3D API zamiast domyÊlnego OpenGL.

Mo˝e poprawiç wydajnoÊç lub kompatybilnoÊç kart graficznych nie obs∏ugujàcych

poprawnie biblioteki OpenGL.

-autopilotsignaldistance = XXX

Zmienia odleg∏oÊç percepcji sygnalizacji przez autopilota (wyra˝onà w metrach).

DomyÊlna wartoÊç wynosi 200 m. Nie mo˝na ustawiç mniejszej wartoÊci. Opcja ta

wp∏ywa na to, jak autopilot reaguje na sygnalizacj´ - tj. jak szybko zacznie hamowaç

albo w jakiej odleg∏oÊci od semafora zacznie si´ zatrzymywaç.

-showcachebar

Powoduje wyÊwietlanie paska ∏adowania. Jest to poziomy czerwony pasek

pojawiajàcy si´ w lewym dolnym rogu ekranu, gdy do pami´ci ∏adowane sà

poszczególne zasoby, np. gdy otwierasz nowà lini´ lub gdy poruszasz si´ po du˝ej linii

kolejowej. Inaczej ni˝ w poprzednich wersjach, w TRS2006 pasek ten nie jest

pokazywany domyÊlnie.

-debug

Do∏àczenie tej opcji umo˝liwia tryb debugowania. Jej g∏ównà zaletà jest mo˝liwoÊç

przyspieszenia gry za pomocà wciÊni´tego klawisza Shift. Mo˝e byç przydatne dla

osób tworzàcych dodatki do Trainz, które chcà szybko przetestowaç swoje sesje. Nie

mo˝emy jednak zagwarantowaç poprawnego dzia∏ania Trainz w tym trybie podczas

przyspieszania za pomocà klawisza Shift.

-allownoctrlrightclick

Wy∏àcza koniecznoÊç przytrzymywania klawisza Ctrl podczas klikania PPM w celu

otwarcia menu wagonu lub punktu przemys∏u w module Maszynisty. Tak by∏o w

poprzednich wersjach Trainz, wi´c opcja ta jest dla graczy, którzy wolà czyniç to tak,

jak w poprzednich wersjach.

-dualhead

Uruchamia mo˝liwoÊç korzystania z dwóch monitorów. Dzia∏a tylko jeÊli masz dwa

monitory pod∏àczone do jednej karty graficznej tak, ˝e razem tworzà pojedynczy ekran

(nie mo˝na ustawiç dwóch oddzielnych widoków - przyp. t∏um.). Opcja nie dzia∏a jeÊli

24

dwa monitory sà pod∏àczone do ró˝nych kart graficznych ani jeÊli b´dà dzia∏aç

niezale˝nie. Na dziÊ opcja ta dzia∏a jedynie w module Maszynisty. Wymagane jest

dodatkowo ustawienie odpowiedniej rozdzielczoÊci ekranu (tj. w stosunku 8:3)

i uruchomienie gry w trybie pe∏noekranowym. W przypadku niektórych kart

graficznych przed uruchomieniem gry konieczne b´dzie ustawienie odpowiedniej

rozdzielczoÊci ekranu.

-heartbeat=XXX

Ustawia minimalny czas, w jakim program analizuje zjawiska fizyczne zachodzàce

w Êwiecie Trainz (w sekundach). DomyÊlnie 0,03 s. Wi´ksze interwa∏y odcià˝ajà

procesor, kosztem jednak dok∏adnoÊci odwzorowywania Êwiata gry. Nie zaleca si´

przekraczania 0,05 s. Zmiany tej wartoÊci sà raczej niekonieczne i mogà negatywnie

wp∏ynàç na dok∏adnoÊç odwzorowywania zjawisk fizycznych.

-disableztest

Wy∏àcza testowanie efektów Êwietlnych (flary sygna∏owe, Êwiat∏o s∏oneczne,

reflektory) przez bufor Z. Spowoduje, ˝e Êwiat∏o zacznie padaç *przez* ró˝ne obiekty,

ale zmniejszy iloÊç artefaktów pojawiajàcych si´ tam, gdzie Êwiat∏o pada na grunt lub

pociàg.

7.5.2 WartoÊci domyÊlne

JeÊli w wyniku zmian w pliku "trainzoptions.txt" TRS2006 przestaje stabilnie dzia∏aç,

mo˝esz przywróciç plik z kopii, o zrobienie której prosiliÊmy w rozdziale 9.2, lub

przywróciç wartoÊci domyÊlne w pliku "trainzoptions.txt" wstawiajàc w odpowiednie

miejsca co nast´puje:

-DepthBits=24-StencilBits=8-fullscreen-Jet=bin-cabinfov=65-driverfov=55-DefaultAutoMip=none

25

7.6 Rozwiàzywanie problemów

W przypadku wiadomoÊci o b∏´dzie lub wystàpienia problemów w czasie gry

przeczytaj plik CzytajTo w czasie uruchamiania Trainz (Trainz Launcher), aby zapoznaç

si´ z informacjami na temat rozwiàzywania najcz´stszych problemów. Upewnij si´, ˝e

masz zainstalowane najnowsze sterowniki do karty graficznej i ˝e masz zainstalowany

DirectX w wersji 9 lub nowszej.

Mo˝esz tak˝e odwiedziç Pomoc Technicznà na stronie internetowej, aby sprawdziç,

czy masz najnowsze aktualizacje lub sprawdziç mo˝liwoÊç rozwiàzania innych

cz´stych problemów. Kolejnym doskona∏ym êród∏em informacji sà fora internetowe

Trainz, na których u˝ytkownicy wymieniajà si´ trikami i podpowiedziami dotyczàcymi

praktycznie wszystkich mo˝liwych zagadnieƒ zwiàzanych z Trainz i dzielà si´ swoim

doÊwiadczeniem.

26

8 - Uruchamianie TRS2006PodÊwietl opcje menu w ekranie startowym Trainz za pomocà myszy, a nast´pnie

KLPM opcj´ "Graj". Zobaczysz ekran uruchamiania i b´dziesz musia∏ poczekaç par´

chwil, a˝ program si´ za∏aduje.

W Menu g∏ównym Trainz sà do wyboru 3 modu∏y: Geodeta, Maszynista

i Lokomotywownia, a tak˝e opcja Wymiana trainz.

Nast´pujàce rozdzia∏y tej instrukcji pozwolà ci poznaç nieco ka˝dy z tych obszarów.

Uwaga: Aby dowiedzieç si´ wi´cej o module Maszynisty, przeczytaj

rozdzia∏ 9. Geodeta jest opisany w rozdzia∏ach 10 i 11.

27

9 – Maszynista

9.1 Wprowadzenie

Modu∏ maszynisty obejmuje znacznie wi´cej ni˝ tylko zwyk∏à symulacj´ prowadzenia

pociàgu. W tej wersji Trainz zapewniliÊmy graczom kilka ró˝nych mo˝liwoÊci

kierowania pociàgiem na trasie.

Po pierwsze mo˝esz wsiàÊç do kabiny lokomotywy i badaç tras´ zza jej pulpitu

sterowniczego. Masz do dyspozycji uproszczony system sterowania cyfrowego (DCC)

albo realistyczne kierowanie z kabiny z u˝yciem poszczególnych dêwigni i przyrzàdów.

Mo˝esz obserwowaç pociàgi z boku, jak mijajà ci´ z hukiem, lub obserwowaç swój

sk∏ad z lotu ptaka.

Mo˝esz nawet prze∏àczyç si´ na widok mapy i sterowaç wszystkimi zwrotnicami,

czuwaç nad sygnalizacjà i kontrolowaç ruch pociàgów z perspektywy dwuwymiarowej.

W przypadku uruchomienia kilku pociàgów mo˝esz sterowaç ka˝dym z nich

samodzielnie lub pozwoliç sztucznej inteligencji na kierowanie sk∏adem, podczas gdy

Ty b´dziesz prze∏àczaç zwrotnice.

Mo˝esz nawet wydawaç okreÊlone polecenia komputerowym maszynistom,

przydzielonym do poszczególnych pociàgów.

Poza ró˝nymi metodami sterowania w grze istnieje w pe∏ni interaktywny model przemys∏u,

który automatycznie generuje zlecenia na przewóz towarów do ró˝nych obiektów

przemys∏owych. Twoim zadaniem w tym trybie gry b´dzie dbanie o p∏ynne funkcjonowanie

tych obiektów dzi´ki odpowiedniemu kontrolowaniu przep∏ywu surowców i towarów przez

sieç po∏àczeƒ kolejowych. Mo˝esz obserwowaç, jak pociàgi kontrolowane przez ciebie lub

twoich maszynistów sà za∏adowywane i roz∏adowywane po przybyciu do ró˝nych punktów

prze∏adunkowych. Wi´cej informacji na temat konfigurowania punktów prze∏adunkowych

znajdziesz w rozdziale 10.4.4 niniejszej instrukcji.

Uwaga: W tym rozdziale znajduje si´ tylko wprowadzenie do modu∏u

Maszynisty. Bardziej szczegó∏owe informacje znajdziesz w rozdziale 12

– podr´cznik maszynisty.

28

9.2 Poczàtek kariery kolejarza

Po uruchomieniu TRS2006 KLPM opcj´ menu Maszynista, by przejÊç do modu∏u

maszynisty.

Po wczytaniu trybu maszynisty zobaczysz przed sobà list´ mo˝liwych linii wraz z liczbà

dost´pnych sesji dla ka˝dej z nich (w nawiasie obok linii). Kliknij lini´, a nast´pnie

wybierz sesj´.

29

Gdy wybierzesz sesj´, przeczytaj informacje w oknie Opisu, które pojawià si´ w lewej

górnej cz´Êci ekranu. Zauwa˝, ˝e w prawej dolnej cz´Êci ekranu pojawia si´ przycisk

"Wczytaj", gdy sesja zostanie wybrana.

9.2.1 Sesje szkolenia

TRS2006 zawiera 6 wprowadzajàcych sesji szkoleniowych, które pomogà ci

opanowaç podstawy obs∏ugi modu∏u Maszynisty. Te szkolenia to w kolejnoÊci:

• Samouczek 1 (Wielka Brytania)

• Samouczek 2 (Wielka Brytania)

• Samouczek 3 (Ameryka Pó∏nocna)

• Samouczek 4 (Australia)

• Samouczek 5 (Zag∏´bie Highland Valley)

• Samouczek 6 (Ameryka Pó∏nocna)

Uwaga: Sesje szkoleniowe odbywajà si´ na kilku ró˝nych liniach i nie

pojawià si´ w kolejnoÊci w Menu g∏ównym Maszynisty. Aby wejÊç do

szkolenia, znajdê odpowiadajàcà mu lini´ na liÊcie powy˝ej i rozwiƒ t´ lini´

w Menu g∏ównym Maszynisty.

Aby rozpoczàç, KLPM lini´ "Wielka Brytania". Nast´pnie wybierz "Samouczek 1". Gdy

wybierzesz sesj´, KLPM przycisk Wczytaj, który znajduje si´ w prawym dolnym rogu

ekranu.

30

Rozpocznie si´ Samouczek 1, w którym zapoznasz si´ ze wszystkimi podstawowymi

przyciskami sterowania, które tworzà interfejs Maszynisty w TRS2006. Gdy

zakoƒczysz pierwsze szkolenie, przejdê kolejne, abyÊ móg∏ si´ dowiedzieç, co jeszcze

mo˝na zrobiç.

9.3 Sterowanie kamerà - kontrolowanie widoku

TRS2006 oddaje do dyspozycji gracza wiele widoków w Êwiecie trójwymiarowym,

a widok mapy zapewnia dodatkowà mo˝liwoÊç dwuwymiarowej obserwacji terenu

z góry. W ka˝dym z widoków kamer´ mo˝na przybli˝aç i oddalaç, obracaç oraz

zmieniaç jej punkt ogniskowania. Poni˝ej widaç Panel sterowania kamerà. Znajdziesz

te˝ opis ka˝dego z trybów obserwacji wraz z jego skrótem klawiszowym. Korzystaj

z kamery i zwiedzaj Êwiat Trainz.

9.3.1 Widok z kabiny

Najpierw sprawdê, czy widok jest zogniskowany na lokomotywie (KLPM

lokomotyw´, aby go zogniskowaç), a nast´pnie kliknij LPM przycisk Widok

z kabiny (lub naciÊnij klawisz „1”). B´dziesz obserwowaç Êwiat gry ze

stanowiska maszynisty w kabinie lokomotywy. KPPMP i przeciàgaj mysz, by

rozglàdaç si´ po kabinie i wyglàdaç przez jej okna. Mo˝esz te˝ zmieniaç punkt

obserwacji w kabinie, naciskajàc klawisze „[“ oraz „]”. Je˝eli lokomotywa jest

wyposa˝ona w dwie kabiny maszynisty, mo˝esz prze∏àczaç si´ mi´dzy nimi za

pomocà kombinacji „Alt+C”.

9.3.2 Widok z zewnàtrz

Gdy uruchomisz tryb maszynisty, ujrzysz przed sobà widok z zewnàtrz,

zogniskowany na jednej z lokomotyw. KPPMP i przeciàgaj mysz, by

rozglàdaç si´ dooko∏a - obracaç kamer´ i zmieniaç jej wysokoÊç (mo˝na do

tego u˝yç równie˝ klawiszy kursora); lokomotywa b´dzie przez ca∏y czas pozostawaç

poÊrodku ekranu. Chcesz si´ zbli˝yç? Do zbli˝ania i oddalania obrazu mo˝na u˝yç kó∏ka

myszy lub klawiszy Page Up/Page Down.

Je˝eli klikniesz LPM na jednym z wagonów pociàgu, widok zmieni si´ w taki sposób,

˝e kamera b´dzie teraz zogniskowana na wskazanym wagonie. Mo˝esz te˝ naciskaç

31

klawisze „-” i „+” w celu prze∏àczenia si´ na nast´pny lub poprzedni wagon bie˝àcego

sk∏adu. Ponadto mo˝na klikaç LPM na innych pociàgach (lub na ikonach sk∏adów na

mapie dwuwymiarowej), by prze∏àczaç ogniskowanie widoku.

9.3.3 Widok z torów

Teraz kliknij LPM ikon´ Widok Êledzàcy, a widok prze∏àczy si´ na obraz

z najbli˝szej kamery przytorowej. Istniejà dwa typy takich kamer:statyczne

i Êledzàce. Kamery te rozmieszcza si´ w Êwiecie trójwymiarowym w trybie

geodety. Kamery statyczne sà ca∏kowicie nieruchome, skierowane zawsze

w okreÊlonà stron´, a zatem obserwowany obiekt mo˝e opuÊciç ich pole widzenia.

Kamery Êledzàce nie przemieszczajà si´, lecz obracajà za obserwowanym obiektem,

utrzymujàc go poÊrodku swego pola widzenia. Je˝eli w zasi´gu widocznoÊci

obserwowanego obiektu nie ma ˝adnych kamer statycznych ani Êledzàcych, obraz

prze∏àcza si´ z powrotem na widok zewn´trzny, do chwili, gdy obiekt znajdzie si´

w zasi´gu kolejnej kamery przytorowej.

9.3.4 Kamera wolna

Widok dowolny jest bardzo elastyczny i dzia∏a podobnie jak poruszanie si´

po terenie w module geodety. W celu przesuni´cia punktu zogniskowania

kamery wystarczy kliknàç PPM w odpowiednim miejscu trójwymiarowego

Êwiata. Punkt widzenia p∏ynnie przesunie si´ do wskazanego miejsca. Teraz mo˝esz

u˝ywaç klawiszy strza∏ek do obracania kamery lub zmiany jej wysokoÊci, a kó∏ka

myszy lub klawiszy Page Up/Page Down - do przybli˝ania i oddalania obrazu. KPPMP

i przeciàgaj mysz, by przemieszczaç punkt widzenia w sposób ciàg∏y. ¸àczàc te

polecenia myszy z klawiszami strza∏ek oraz przybli˝ania/oddalania obrazu mo˝esz

w dowolny sposób poruszaç si´ po terenie.

9.3.5 W∏àcz/wy∏àcz map´

Ikona widoku mapy znajduje si´ w prawym dolnym rogu ekranu.

Do w∏àczenia tego widoku mo˝na te˝ u˝yç skrótu klawiszowego Ctrl M. Jak

zobaczysz, widok mapy jest przydatny, gdy zechcesz poznaç po∏o˝enie

pociàgów, lokalizacj´ obiektów przemys∏owych i uk∏ad torów, a tak˝e zaplanowaç

ruch pociàgów oraz sprawdziç ustawienie zwrotnic i stan sygnalizacji.

Na dwuwymiarowym widoku mapy zobaczysz po∏o˝enie, d∏ugoÊç i nazw´ ka˝dego

sk∏adu, kierunek ustawienia ka˝dej ze zwrotnic oraz nazwy wa˝nych punktów

32

orientacyjnych takich jak rozjazdy, obiekty przemys∏owe i stacje. Mo˝esz powi´kszaç

i pomniejszaç map´ za pomocà ikon "+" i "-" (lub kó∏ka myszy), aby zobaczyç mniejszy

lub wi´kszy fragment terenu.

Mapa b´dzie przewijaç si´ zgodnie z ruchem aktualnie wybranego sk∏adu. Sk∏ad ten

b´dzie na mapie oznaczony kolorem zielonym, a wszystkie pozosta∏e - szarym. Kliknij

LPM na wybranym szarym sk∏adzie, a znajdzie si´ on poÊrodku mapy, która b´dzie si´

od tej pory przesuwaç zgodnie z ruchem wybranego sk∏adu.

Kliknij PPM wybrany punkt mapy, by wyÊrodkowaç jà we wskazanym miejscu. Mapa

przestanie Êledziç aktualny sk∏ad.

Korzystajàc z mapy mo˝esz prze∏àczaç zwrotnice, klikajàc je (strza∏ki kierunku b´dà si´

zmieniaç). Ponadto na mapie widoczny jest ka˝dy sygnalizator na linii.

Wyjdê z ekranu mapy, klikajàc ponownie LPM przycisk Ekranu mapy lub wciskajàc

Ctrl-M.

9.4 Polecenia dla maszynisty - czyli kto i któr´dy

Otwórz sesj´ "iPortal" na linii "Tidewater – pó∏noc". Kliknij LPM portret Maszynisty

znajdujàcy si´ w lewej dolnej cz´Êci ekranu. Wzd∏u˝ lewej kraw´dzi ekranu pojawi si´

lista przydzielonych maszynistów. Kliknij LPM Maszynist´ "Ami", który powinien

znajdowaç si´ u do∏u tej listy. Kamera skupi widok na lokomotywie wybranego

maszynisty.

Sprawimy, ˝e maszynista zabierze bale z wyr´bu i zawiezie je do tartaku.

33

PPM kliknij portret maszynisty, aby wywo∏aç Menu poleceƒ maszynisty. Wybierz

Jedê do > RichWood Logging Co. > Punkt za∏adunku d∏u˝yc z kolejnych

podmenu. Zauwa˝, ˝e u do∏u ekranu przy portrecie maszynisty pojawi si´ ikona placu

wyr´bu. Maszynista natychmiast przystàpi do wykonywania swoich obowiàzków,

a ty mo˝esz wydawaç mu kolejne polecenia podczas jazdy.

Kliknij PPM portret maszynisty i z menu poleceƒ wybierz Za∏aduj. Na prawo od ikony

wyr´bu pojawi si´ ikona Za∏adunku. Kontynuuj tworzenie ciàgu poleceƒ wybierajàc

Jedê do > Tartak 1 > Punkt roz∏adunku d∏u˝yc, i nast´pnie polecenie Roz∏aduj.

Wzd∏u˝ dolnej kraw´dzi ekranu powinien teraz widnieç szereg ikon, oznaczajàcych

polecenia wydane temu maszyniÊcie.

Twój maszynista b´dzie wykonywa∏ otrzymane polecenia w kolejnoÊci, w jakiej

widniejà wzd∏u˝ dolnej kraw´dzi ekranu, uwzgl´dniajàc ograniczenia szybkoÊci

i pozosta∏y ruch kolejowy. Po wykonaniu danego polecenia jego ikona zniknie

i maszynista przystàpi do nast´pnego zadania.

Nie tylko mo˝esz wydawaç rozkazy kilku maszynistom jednoczeÊnie (maksymalnie 7),

ale równie˝ nakazaç im wykonywanie zadaƒ w oparciu o listy przewozowe z zak∏adów

przemys∏owych. Po wydaniu poleceƒ zobaczysz, jak twoja kolej budzi si´ do ˝ycia.

34

Gdy zechcesz opuÊciç gr´, naprowadê mysz na górnà kraw´dê ekranu - pojawi si´

menu, w którym mo˝esz kliknàç LPM na przycisku wyjÊcia (X). Mo˝esz te˝ nacisnàç

ESC. Pojawi si´ okno dialogowe z pytaniem, czy chcesz zapisaç swojà sesj´ - jest to

bardzo przydatne, gdy Êwiat rzeczywisty brutalnie przerwie dzia∏alnoÊç twoich kolei.

9.5 Sterowanie pociàgiem – przejmij kontrol´

Przyjdà chwile, kiedy postanowisz wskoczyç do kabiny w∏asnej lokomotywy i przejàç

kontrol´ nad pociàgiem. Gdy któryÊ z twoich maszynistów nie b´dzie mia∏ ˝adnych

poleceƒ do wykonania, po prawej stronie ekranu pojawi si´ wyÊwietlacz maszynisty.

Je˝eli b´dziesz graç w trybie DCC, zobaczysz tarcz´ szybkoÊci. Jest to uproszczony

model sterowania, nie odbiegajàcy zbytnio od systemu sterowania cyfrowego

wykorzystywanego w nowoczesnym kolejnictwie. Za pomocà tarczy mo˝esz

kontrolowaç pr´dkoÊç lokomotywy bez potrzeby zajmowania si´ ciÊnieniem

w systemie hamulcowym i ustalania, którà dêwigni´ nale˝y pociàgnàç i kiedy.

KLPMP tarcz´ szybkoÊci i przeciàgnij myszà, by zmieniç pr´dkoÊç jazdy. Kliknij LPM

ikon´ Stop, by zatrzymaç pociàg. System sterowania uwzgl´dnia efekt bezw∏adnoÊci,

nie oczekuj wi´c, ˝e pociàg ruszy czy zatrzyma si´ natychmiast. Do przyspieszania

i hamowania mo˝esz te˝ u˝ywaç klawiszy „W” i „X”. Klawisz „S” uaktywnia bieg

ja∏owy, a klawisz „A” - hamulec r´czny.

Aktualna pr´dkoÊç i ograniczenie pr´dkoÊci obowiàzujàce na bie˝àcym odcinku toru

sà wyÊwietlane w prawym górnym naro˝niku ekranu na panelu czasu i wyÊwietlacza.

Kierujàc pociàgiem, pami´taj o przestrzeganiu ograniczeƒ pr´dkoÊci i stosowaniu si´

do sygnalizacji.

35

9.6 Kierowanie lokomotywà spalinowà/elektrycznà w trybie kabinowym

– czy jesteÊ gotowy?

Tryb kierowania z kabiny zapewnia bardziej realistycznà zabaw´ - uwzgl´dnia takie

czynniki, jak ró˝ne poziomy mocy przy poszczególnych ustawieniach przepustnicy czy

d∏ugoÊç pociàgu podczas hamowania. Do sterowania lokomotywà w tym trybie

wykorzystuje si´ poszczególne dêwignie, przyciski i wskaêniki znajdujàce si´ na pulpicie

w trójwymiarowym widoku z kabiny. W tym samym celu mo˝na te˝ u˝ywaç skrótów

klawiszowych lub wyÊwietlacza przeziernego w kabinie (co umo˝liwia sterowanie

lokomotywami obserwowanymi z zewnàtrz tak˝e w trybie kierowania z kabiny).

Poni˝sze wskazówki powinny wystarczyç na poczàtek, jednak zalecamy

przestudiowanie rozdzia∏u 12 - Podr´cznik maszynisty w celu zapoznania si´ z bardziej

szczegó∏owymi informacjami na temat kierowania pociàgiem z kabiny.

Uruchom modu∏ maszynisty i wybierz z listy „Samouczek 3”. Kliknij LPM przycisk

“Wczytaj” w prawym dolnym rogu ekranu, by otworzyç sesj´ maszynisty. Post´puj

zgodnie z instrukcjami zawartymi w szkoleniu, aby nauczyç si´ kierowaç lokomotywà

w trybie kabinowym.

Aby uruchomiç lokomotyw´ w trybie kabinowym, zwolnij hamulec ("Q"). JeÊli

cylinder hamulca nie opró˝ni si´, konieczne mo˝e byç równie˝ zwolnienie niezale˝nego

hamulca ("D"). Prze∏àcz dêwigni´ nawrotnika w przód, wciskajàc klawisz "F". Otwórz

powoli przepustnic´ ("W"), a pociàg zacznie poruszaç si´ do przodu. Klawisz „X” s∏u˝y

do przymykania przepustnicy, a „S” do prze∏àczania jej na bieg ja∏owy. Klawisz „A”

36

w∏àcza hamulce, a „Z” je zwalnia. Obserwuj informacje pojawiajàce si´ na Panelu

wyÊwietlacza w trybie kabinowym, dotyczàce pr´dkoÊci, ustawieƒ przepustnicy

i hamulca oraz kierunku nawrotnika.

Uwaga: Mo˝esz uruchomiç Nawrotnik, tylko gdy przepustnica jest w pozycji

ja∏owej.

9.7 Kierowanie parowozem – podejmiesz wyzwanie?

Po pierwszym wejÊciu do kabiny parowozu podczas nowej sesji zauwa˝ysz, ˝e palacz

przygotowa∏ ju˝ ∏adny ogieƒ pod kot∏em. Temperatur´ paleniska mo˝na oszacowaç po

kolorze; pomaraƒczowy oznacza stosunkowo niskà temperatur´, do osiàgni´cia

ciÊnienia roboczego niezb´dny jest ogieƒ rozpalony do bia∏oÊci. PowinieneÊ mieç ju˝

pewien zapas pary; ciÊnienie w kotle mo˝na sprawdziç albo na wskaêniku wewnàtrz

kabiny, albo na panelu wyÊwietlacza kabinowego (przedstawionym poni˝ej).

Uruchom Maszynist´ i wybierz “Samouczek 4” z listy linii “Australia”. Kliknij LPM

przycisk “Wczytaj” w prawej dolnej cz´Êci ekranu, aby uruchomiç Sesj´ maszynisty.

Post´puj zgodnie z instrukcjami zawartymi w szkoleniu, aby poznaç podstawy

sterowania parowozem w trybie kabinowym.

Otwórz drzwi paleniska, by zwi´kszyç dop∏yw powietrza i dorzuç w´gla, naciskajàc

spacj´. Podczas dorzucania w´gla drzwi paleniska MUSZÑ byç otwarte. Nale˝y te˝

uwa˝aç, by nie dorzuciç za du˝o, poniewa˝ spowoduje to chwilowy spadek

temperatury. Gdy ogieƒ si´ rozpali, ciÊnienie w kotle powinno zaczàç si´ podnosiç. Za

37

pomocà mierników poziomu wody sprawdê czy kocio∏ jest odpowiednio nape∏niony -

powinny wskazywaç poziom od po∏owy do dwóch trzecich. Poziom wody w kotle

mo˝na zwi´kszyç za pomocà wtryskiwaczy.

Po osiàgni´ciu po˝àdanego ciÊnienia i zwolnieniu hamulców („Q” i „D”) mo˝esz ruszyç

lokomotywà, otwierajàc regulator. „Odci´cie” oznacza procent suwu t∏oka, w zakresie

którego podawana jest para; jest ono modyfikowane przez u˝ycie przek∏adni

nawrotnej. Pe∏na d∏ugoÊç suwu wynosi 75% i jest wykorzystywana przy ruszaniu

pociàgu. W miar´ jak sk∏ad nabiera rozp´du, odci´cie jest zmniejszane i do

wytwarzania mocy wykorzystuje si´ rozpr´˝liwoÊç pary, bez szybkiego obni˝ania

ciÊnienia w kotle. W miar´ zmniejszania odci´cia mo˝liwa pr´dkoÊç maksymalna

wzrasta, a wydajnoÊç mocy z cylindra maleje.

D∏ugie odci´cie (40-75%) odpowiada du˝ej sile pociàgowej i zwi´kszonemu zu˝yciu

w´gla i wody. Krótkie odci´cie daje mniejszà si∏´ pociàgowà, ale wià˝e si´ z bardziej

oszcz´dnym zu˝yciem paliwa. Jazda z du˝à pr´dkoÊcià przy pe∏nym otwarciu

przek∏adni szybko opró˝nia kocio∏. Mo˝na to porównaç z samochodem, w którym

piàty bieg jest bardzo ekonomiczny pod kàtem zu˝ycia paliwa, ale nie jest najlepszy

przy wjeêdzie na zbocza. Odci´cie jest bardzo wa˝nym czynnikiem decydujàcym

o wykorzystaniu dost´pnej iloÊci pary.

W przypadku przekroczenia nominalnego ciÊnienia w kotle otwierajà si´ zawory

bezpieczeƒstwa, w celu upuszczenia nadmiaru pary. Sprawna za∏oga b´dzie jednak

unikaç takiego marnowania pary i paliwa, utrzymujàc równowag´ mi´dzy

temperaturà ognia, ciÊnieniem w kotle i warunkami na najbli˝szym odcinku toru. Na

przyk∏ad na podjeêdzie do stromego zbocza do zapewnienia odpowiedniego ciÊnienia

pary niezb´dne b´dzie bardzo goràce palenisko. Z kolei gdy pociàg z goràcym

paleniskiem zbli˝a si´ do ∏atwego odcinka trasy, mo˝na dolaç wody do kot∏a, aby

obni˝yç w nim ciÊnienie i tym samym zapobiec otwarciu zaworów bezpieczeƒstwa.

Sprawdzaj regularnie poziom wody w tendrze, zw∏aszcza podczas intensywnej pracy

lokomotywy. Mo˝e si´ zdarzyç, ˝e podczas jazdy wymaganych b´dzie kilka wizyt

w stacji obs∏ugi parowozów.

38

9.8 Sterowanie zwrotnicami

Kierunek zwrotnicy (Rozjazd/Prze∏àcz) mo˝esz zmieniaç, klikajàc LPM strza∏ki danej

zwrotnicy. Zielona strza∏ka wskazuje kierunek, na który prze∏àczona jest zwrotnica.

Je˝eli jesteÊ w kabinie, przytrzymaj Ctrl podczas klikania strza∏ki LPM lub naciÊnij „J”,

by prze∏àczyç najbli˝szà zwrotnic´ przed sobà (Ctrl-J, je˝eli cofasz).

Zwrotnice mo˝na te˝ prze∏àczaç na dwuwymiarowym widoku mapy, co przydaje si´

podczas planowania ruchu pociàgu z du˝ym wyprzedzeniem.

Uwaga: Klikaj mi´dzy strza∏kami, by zmieniç ich kierunek.

9.9 Sygnalizacja

Trainz stosuje przede wszystkim podstawowy system sygnalizacji blokowej, ale

charakteryzuje si´ du˝à elastycznoÊcià, by mo˝na by∏o stosowaç zmodyfikowane modu∏y

sygnalizacji, odpowiadajàce systemom u˝ywanym w ró˝nych cz´Êciach Êwiata.

Poni˝ej opisano najbardziej typowe stany Êwiate∏ sygnalizacyjnych. Obszerniejszy

opis sygnalizacji (w∏àcznie z semaforami) znajduje si´ w Przewodniku sygnalizacji.

Podstawowe sygna∏y sà nast´pujàce:

Zielone - droga wolna

Nast´pny sygna∏ jest ˝ó∏ty lub zielony, mo˝na jechaç z normalnà pr´dkoÊcià.

˚ó∏te - uwaga

Nast´pny sygna∏ jest czerwony, jechaç z ni˝szà (o po∏ow´) pr´dkoÊcià.

Czerwone - stop

Nast´pny blok jest zaj´ty, zakoƒczony Êlepo lub zamkni´ty.

Wszystkie sygnalizatory sà ustawione na Êwiat∏o czerwone, z wyjàtkiem tego, do

którego zbli˝a si´ pociàg - w tym przypadku dany sygnalizator prze∏àcza si´ na zielone

Êwiat∏o, by umo˝liwiç przejazd. Istnieje kilka przyczyn, dla których sygnalizator nie

prze∏àczy si´ na Êwiat∏o zielone, gdy zbli˝y si´ do niego pociàg:

1. Linia mo˝e byç Êlepa lub zamkni´ta (tzn. zwrotnica znajdujàca si´ w bloku

strze˝onym przez sygna∏ mo˝e byç zamkni´ta).

39

2. Cz´Êç jakiegoÊ pociàgu mo˝e zajmowaç cz´Êç bloku strze˝onego przez

sygna∏, wobec czego czerwony sygna∏ zapobiega wjechaniu innego

pociàgu na strze˝ony odcinek.

3. Cz´Êç jakiegoÊ pociàgu mo˝e zajmowaç cz´Êç sàsiedniego bloku, wobec

czego ˝ó∏ty sygna∏ b´dzie ostrzega∏ o tym, ˝e kolejny sygnalizator b´dzie

czerwony.

Gdy przed pociàgiem pali si´ zielone Êwiat∏o, mo˝na minàç sygnalizator z normalnà

pr´dkoÊcià. Sygna∏ pozostanie zielony do chwili, gdy koniec pociàgu wjedzie na

strze˝ony przez ten sygna∏ blok, po czym zmieni si´ na czerwony. Gdy pociàg opuÊci

blok strze˝ony przez ten sygnalizator, Êwiat∏o zmieni si´ na ˝ó∏te, informujàc o wolnym

przejeêdzie a˝ do kolejnego sygnalizatora, który aktualnie jest czerwony.

Gdy Êwiat∏o jest ˝ó∏te, maszynista musi zmniejszyç pr´dkoÊç o po∏ow´, a gdy jest

czerwone - musi si´ oczywiÊcie zatrzymaç do chwili, gdy zawiadowca zezwoli na

przejazd.

Podczas sesji maszynisty mo˝esz poznaç przyczyny pojawienia si´ ˝ó∏tego lub

czerwonego Êwiat∏a. Naprowadê kursor na sygnalizator, a pojawi si´ komunikat

informujàcy o stanie bloku strze˝onego przez badany sygnalizator. Klikni´cie lampy

sygnalizatora spowoduje przejÊcie do przeszkody, niezale˝nie od tego, czy jest to

zwrotnica wymagajàca prze∏àczenia, koniec toru, czy inny pociàg. Mo˝esz te˝

oczyÊciç swojà tras´ za pomocà dwuwymiarowego widoku mapy.

Uwaga: Je˝eli komputerowi maszyniÊci zachowujà si´ nieprawid∏owo, mo˝e

to byç rezultatem nieprawid∏owego rozmieszczenia sygnalizatorów. Wi´cej

informacji na temat prawid∏owego rozmieszczania sygnalizatorów znajdziesz

w Przewodniku sygnalizacji.

9.10 Informacje o obiektach przemys∏owych

Ka˝dy interaktywny obiekt przemys∏owy w TRS2004 jest zaopatrzony w pe∏ny model

surowcowy, zgodnie z którym zak∏ad przemys∏owy zu˝ywa surowce i wytwarza

towary. Kliknij Ctrl + PPM dowolny obiekt przemys∏owy, a pojawi si´ jego menu

informacyjne. Mo˝esz nast´pnie kliknàç LPM opcj´ Zobacz szczegó∏y, aby otworzyç

okno opisujàce dany obiekt i iloÊci znajdujàcych si´ w nim towarów.

40

Wi´cej szczegó∏owych informacji dotyczàcych konfiguracji iloÊci towarów

w obiektach przemys∏owych znajduje si´ w rozdziale 10.4.4 niniejszej instrukcji.

Zamknij okno klikajàc LPM “X” w lewym górnym rogu.

41

9.11 Listy przewozowe – kto co potrzebuje

Kliknij LPM ikon´ listu przewozowego, by wywo∏aç list´ obiektów

przemys∏owych, które zg∏osi∏y listy przewozowe dotyczàce dowozu

okreÊlonych towarów. Kliknij LPM ka˝dà ikon´ obiektu przemys∏owego,

znajdujàcà si´ na liÊcie, by sprawdziç, jakie iloÊci towarów sà potrzebne.

Listy przewozowe sà tworzone automatycznie przez obiekt przemys∏owy, gdy osiàgnie

on okreÊlony procent zmagazynowanej iloÊci danego towaru. Gdy pe∏na iloÊç towaru,

na którà opiewa zlecenie, zostanie dostarczona na miejsce, list przewozowy zostanie

usuni´ty z listy (choç w jego miejsce mo˝e pojawiç si´ inne).

Sesje szkoleniowe “Samouczek 2 (Wielka Brytania)” i “Samouczek 5 (Zag∏´bie

Highland Valley)" nauczà ci´ podstaw korzystania z Listów przewozowych.

9.12 Towary

Mo˝esz okreÊlaç, jakiego rodzaju towar b´dzie przewo˝ony w danym

wagonie. Kliknij ikon´ towarów w prawej dolnej cz´Êci ekranu, by wywo∏aç

menu towarów. Kliknij ikon´ wybranego towaru, a nast´pnie odpowiedni

wagon. Ikona poinformuje, ˝e dany wagon b´dzie od tej pory przewoziç wy∏àcznie

wskazany towar. W celu wstrzymania za∏adunku lub roz∏adunku towaru kliknij ikon´

„Stop”. Aby dopuÊciç ∏adowanie wy∏àcznie domyÊlnego towaru, kliknij ikon´

„DomyÊlne”. Podczas okreÊlania towaru do przewozu wybór jest ograniczony

wy∏àcznie do tych, które dany wagon mo˝e przewoziç.

Aby poznaç podstawy “pracy” z towarami, przejdê przez “Samouczek 6” na linii

“Ameryka Pó∏nocna”.

9.13 Tryb od∏àczania

W celu uaktywnienia trybu rozprz´gania kliknij ikon´ Roz∏àcz (lub naciÊnij

klawisze „Ctrl D”), a nast´pnie przesuwaj kursor nad ci´g∏ami wagonów, a˝

zobaczysz czerwonà ikon´ rozprz´gania. Kliknij wtedy LPM, by roz∏àczyç

sk∏ad we wskazanym punkcie. Gdy uda ci si´ od∏àczyç wagon, czerwona ikona ci´g∏a

„otworzy si´”, a na ekranie pojawi si´ odpowiedni komunikat. CzynnoÊç rozprz´gania

powoduje powstanie nowego sk∏adu, a kamera pozostanie zogniskowana na tym

samym wagonie lub lokomotywie, co przed rozprz´ganiem. W celu ponownego

42

sprz´gni´cia wagonów przemieszczaj sk∏ady z pr´dkoÊcià nie wi´kszà ni˝ 8 km/h

(5 mil/h). Eksperymentuj z ró˝nymi ustawieniami kamery, by u∏atwiç sobie operacj´

rozprz´gania.

Rada: W trybie DCC musisz w∏àczyç hamulec r´czny („A”) przed rozpocz´ciem

rozprz´gania, aby uniknàç samodzielnego odtaczania si´ wagonów.

9.14 Inne funkcje

W lewym górnym naro˝niku ekranu znajduje si´ grupa ikon umo˝liwiajàcych

wykonywanie innych ogólnych czynnoÊci.

Wyjdê (Esc)

Koƒczy bie˝àcà sesj´ i powraca do G∏ównego menu ekranu maszynisty lub

geodety. Przed zakoƒczeniem mo˝na zapisaç sesj´.

Pauza (P)

Wstrzymuje bie˝àcà sesj´, abyÊ móg∏ odebraç wa˝ny telefon lub wreszcie zjeÊç

obiad.

Zapisz (Ctrl-S)

Umo˝liwia zapisanie stanu sesji, w∏àcznie z pozycjami poszczególnych sk∏adów

i stanami wszystkich obiektów przemys∏owych. W celu wczytania zapisanej

sesji u˝yj opcji “Zapisana sesja” na g∏ównym menu ekranu modu∏u maszynisty.

Ustawienia wydajnoÊci (Ctrl-T)

S∏u˝y do modyfikowania ustawieƒ graficznych za pomocà suwaków, w celu

poprawienia wyglàdu lub szybkoÊci dzia∏ania gry. Wi´cej szczegó∏ów

dotyczàcych tych ustawieƒ znajdziesz w rozdziale 7.3.

43

Imperialne/Metryczne (G)

Prze∏àcza jednostki u˝ywane w grze. Wp∏ynie to na te elementy Trainz, przy

których wyÊwietla si´ informacje o miarach/pr´dkoÊci, takie jak Panel

wyÊwietlacza czasu i pr´dkoÊci.

Znajdê (Ctrl-F)

Umo˝liwia wyszukiwanie obiektów takich jak zwrotnice, stacje, lokomotywy

lub interaktywne obiekty przemys∏owe. Wskazanie znalezionego obiektu

spowoduje przeskok kamery do odpowiedniego miejsca na linii. Wi´cej informacji

dotyczàcych opcji Znajdê znajdziesz w rozdziale 11.13.4.

Pomoc ekranowa (Ctrl-H)

Prze∏àcznik w∏àczajàcy lub wy∏àczajàcy ikony wyÊwietlane na ekranie, takie jak

wskaêniki ustawienia zwrotnic.

Wi´cej informacji dotyczàcych tych ikon znajdziesz w rozdziale 12.6.

9.15 Opanowanie potrzebnych umiej´tnoÊci

Samouczki zawarte w rozdziale 9.2.1 pokazujà graczowi, jak prosto "wystartowaç"

w module maszynisty i przystàpiç do kierowania kolejà na liniach dostarczonych wraz

z TRS2006 lub stworzonych przez ciebie lub innych u˝ytkowników. Obszerniejsze

objaÊnienia mo˝liwoÊci modu∏u maszynisty znajdujà si´ w rozdziale 12 - Podr´cznik

maszynisty.

44

10 - Geodeta

10.1 Wprowadzenie

Witaj w module geodety, przyjaznym dla u˝ytkownika systemie tworzenia

Êwiatów/linii/torowisk. Geodeta stanowi narz´dzie, którym mo˝na si´ szybko zaczàç

bawiç. Pe∏ne opanowanie jego mo˝liwoÊci mo˝e jednak zajàç nieco czasu.

Dzi´ki geodecie i w∏asnej wyobraêni mo˝esz tworzyç mapy, pokrywaç je teksturami,

a nast´pnie dekorowaç drzewami, krzewami, budynkami, drogami, liniami

energetycznymi, zwierz´tami i ludêmi. Mo˝esz tworzyç jeziora i rzeki, zmieniaç

warunki pogodowe, a nawet kolor zachodu s∏oƒca.

Ponadto masz mo˝liwoÊç tworzenia sieci torów, zaopatrzonej w stacje, sygnalizatory,

warsztaty techniczne, obrotnice i mnóstwo przytorowej infrastruktury, sk∏adajàcej si´

na dzia∏ajàcà sieç kolejowà. Mo˝esz modyfikowaç istniejàce linie oraz tworzyç w∏asne

od samego poczàtku. Mo˝esz te˝ pobieraç za poÊrednictwem SPD ogromnà liczb´ linii

stworzonych przez u˝ytkowników i modyfikowaç je w celu dostosowania do

w∏asnych upodobaƒ.

W trybie geodety rozmieszczasz te˝ lokomotywy, wagony i maszynistów, którzy b´dà

aktorami na tworzonej przez ciebie scenie dla sesji maszynisty.

10.2 Co nowego w module Geodety w TRS2006?

Zak∏adamy, ˝e znasz wczeÊniejsze wersje Trainz, dlatego poni˝ej przedstawiamy

króciutkà list´ najwa˝niejszych ró˝nic w module Geodety pomi´dzy wersjà TRS2006

a jej poprzednikami:

• Elementy t∏a

• Animowane rozjazdy

• Ponad 50 zasad

• Filtr przeszukiwania zawartoÊci stworzonej przez u˝ytkownika

10.3 ElastycznoÊç a p∏ynnoÊç animacji

Geodeta to narz´dzie do budowania Êwiata. Trzeba z nim troch´ poeksperymentowaç.

Jest programem elastycznym i otwartym i u˝ytkownicy zawsze znajdà sposób

wykorzystania go w zakresie wi´kszym ni˝ przewidziany pierwotnie.

Swoboda ta pociàga jednak za sobà pewien dylemat. Poniewa˝ Geodeta nie nak∏ada

˝adnych ograniczeƒ co do liczby i ró˝norodnoÊci obiektów umieszczanych na mapie,

ca∏kiem mo˝liwe jest stworzenie linii, która powali na kolana nawet najszybszy

komputer. U˝ywajàc Geodety, mo˝esz zminimalizowaç efekt obni˝enia p∏ynnoÊci

animacji, zmniejszajàc ró˝norodnoÊç i liczb´ obiektów. Pami´taj o tym, budujàc swój

Êwiat, a przyjemniej b´dzie po nim podró˝owaç.

Dzi´ki Geodecie mo˝esz tworzyç mapy, pokrywaç je drzewami, krzewami, budynkami,

drogami, pojazdami, samolotami, statkami, liniami energetycznymi, zwierz´tami

i ludêmi. Mo˝esz te˝ tworzyç sieç torów, zaopatrzonà w stacje, sygnalizatory,

warsztaty techniczne, obrotnice i mnóstwo przytorowej infrastruktury, sk∏adajàcej si´

na dzia∏ajàcà sieç kolejowà.

Nie zapomnij te˝ o nowych obiektach przemys∏owych, dzi´ki którym tworzenie sieci

kolejowych nabiera sensu, i o lokomotywach i sk∏adach kolejowych, które sà

aktorami na scenie, którà tworzysz.

Zaczniemy od przewodnika, który krok po kroku nauczy ci´ tworzyç podstawowà

dzia∏ajàcà lini´ kolejowà. W ten sposób poznasz podstawowe elementy Geodety.

45

46

Kolejne rozdzia∏y przedstawià szczegó∏owy opis ka˝dego z narz´dzi dost´pnych

w ramach Geodety. Geodeta to pot´˝ne narz´dzie umo˝liwiajàce tworzenie Êwiatów,

krajobrazów i linii kolejowych. Stwórz pagórki, góry, doliny i potoki, wyposa˝ ten

Êwiat w elementy scenerii i oczywiÊcie u∏ó˝ tory, umieÊç sygnalizacj´, rozjazdy,

sk∏ady, a nawet zaprogramuj dzia∏anie linii.

Mo˝esz edytowaç linie domyÊlne lub te, które stworzyli inni u˝ytkownicy. Mo˝esz

równie˝ rozpoczàç swój w∏asny projekt od zera. Ogromnà liczb´ linii stworzonych

przez u˝ytkowników takich jak ty znajdziesz na serwerze do pobierania danych

TRS2006. Po pobraniu b´dziesz móg∏ je dostosowaç do swoich potrzeb.

Poni˝sze szkolenie zawiera tylko podstawy, które pomogà ci utworzyç twojà pierwszà

lini´ kolejowà w TRS2006.

10.4 Moja pierwsza kolej

W tym rozdziale stworzymy „jednosegmentowà” lini´ z pagórkiem poÊrodku

i otaczajàcym jà owalnym torem, który po∏àczy elektrowni´ z jej êród∏em paliwa -

kopalnià w´gla. Je˝eli uwa˝asz, ˝e jesteÊ gotów, mo˝esz pominàç ten rozdzia∏ i przejÊç

do bardziej szczegó∏owych instrukcji rozpoczynajàcych si´ od rozdzia∏u 11 - Geodeta

w szczegó∏ach.

Rozpocznij od wybrania opcji Geodety w Menu g∏ównym TRS2006. Pojawi si´

nast´pujàcy ekran.

47

Ekran ten zostanie szczegó∏owo opisany w dalszej cz´Êci dokumentu

Na potrzeby szkolenia kliknij LPM opcj´ "Stwórz nowà". Utworzymy nowà lini´ od

samego poczàtku. Pojawi si´ nowe okno z pytaniami o pewne szczegó∏y mapy.

48

Teraz kliknij pole "Nazwa linii:" i wpisz "Moja pierwsza kolej". Pozostaw domyÊlne

ustawienia pozosta∏ych opcji. Kliknij LPM znaczek potwierdzenia, by przejÊç do

edytora Geodety.

Zobaczysz segment pokryty siatkà i trójwymiarowy kompas poÊrodku ekranu.

Ten kompas zawsze znajduje si´ na Êrodku ekranu. Je˝eli znajdziesz si´ wystarczajàco

blisko kompasu, zobaczysz, ˝e sà na nim zaznaczone kierunki Wschód, Zachód, Pó∏noc

i Po∏udnie, abyÊ mog∏o ∏atwo u∏o˝yç swojà lini´ zgodnie z kierunkami geograficznymi.

10.4.1 Poruszanie kompasem i umiej´tnoÊç obs∏ugi kamery

Pierwszym zadaniem w trybie Geodety jest nauczenie si´ poruszania po segmencie

i obs∏ugi kamery. Je˝eli opanujesz te dwie umiej´tnoÊci, b´dziesz si´ Êwietnie bawi∏

w Geodecie.

PoÊrodku segmentu znajduje si´ kompas. Na ekranie jest równie˝ ma∏a bia∏a strza∏ka.

Strza∏ka to twój kursor, którym sterujesz za pomocà myszy. Przesuƒ kursor na prawà

stron´ kompasu i kliknij PPM. Kompas przesunie si´ w to miejsce, jednak wcià˝

pozostanie poÊrodku ekranu.

49

Teraz przytrzymaj PPM i przesuƒ powoli mysz w kierunku kraw´dzi ekranu.

Zauwa˝ysz, ˝e kompas porusza si´ za kursorem przesuwanym nad terenem. Naucz si´

sterowaç pr´dkoÊcià jego ruchu, regulujàc odleg∏oÊç kursora od Êrodka ekranu, w

miar´ jak kompas podà˝a za nim. åwicz przewijanie terenu, a˝ b´dziesz umia∏ w pe∏ni

kontrolowaç kierunek i szybkoÊç przewijania.

Klawisze strza∏ek s∏u˝à do poruszania kamerà wokó∏ kompasu. Strza∏ki w lewo

i w prawo obracajà kamer´, a strza∏ki w gór´ i w dó∏ kontrolujà jej pochylenie.

Klawisze Page Up i Page Down przybli˝ajà i oddalajà obraz. Do tego celu s∏u˝y te˝

kó∏ko myszy.

Gdy zbli˝ysz obraz, zwróç uwag´ na oznaczenie stron Êwiata na kompasie (N, S, E

i W). U∏atwia to orientacj´ w Êwiecie Trainz i odpowiednie rozmieszczenie toru

wzgl´dem wschodzàcego i zachodzàcego s∏oƒca. W∏aÊnie tak, w pogodny dzieƒ

s∏oƒce naprawd´ wschodzi i zachodzi w twoim Êwiecie TRS2006!!!

Rada: Sp´dê troch´ czasu na u˝ywaniu kombinacji myszy i poleceƒ

klawiatury, za pomocà których kontroluje si´ widok w module Geodety.

Opanowanie tych umiej´tnoÊci jest bardzo wa˝ne, a czas, który w to

zainwestujesz, zaprocentuje póêniej bezproblemowym poruszaniem si´ po

mapie podczas budowania kolejowego imperium.

Rada: Przyciski Cofnij/Ponów znajdziesz w panelu górnego menu. Korzystaj

z nich, gdy chcesz odpowiednio cofnàç lub ponowiç wykonane ruchy.

50

10.4.2 Stwórz gór´

Dobra, na poczàtek kliknij Zak∏adk´ topologii. Jest to górna zak∏adka panelu zak∏adek,

znajdujàcego si´ przy prawej kraw´dzi ekranu. Z prawej strony ekranu pojawi si´

panel z menu.

Wybierz narz´dzie Zwi´ksz wysokoÊç (ka˝de narz´dzie ma nazw´, która pojawia si´,

gdy najedziesz na nie kursorem), klikajàc LPM. Nast´pnie KLPMP tarcz´ Promienia

i przeciàgnij myszà, a˝ wskaênik znajdzie si´ na pozycji godziny 12. Zrób to samo na

tarczy Czu∏oÊci. Gdy przesuniesz kursor myszy z powrotem na map´ Geodety, zmieni

si´ on w zakropkowany okràg.

Naprowadê okràg na Êrodek swego kwadratowego segmentu mapy i KLPMP.

Im d∏u˝ej b´dziesz przytrzymywaç LPM, tym wy˝sze stanie si´ wzgórze. Przeciàgaj

myszà po mapie, przytrzymujàc LPM, a utworzysz d∏u˝sze grzbiety górskie. Staraj si´

nie wyje˝d˝aç poza segment, poniewa˝ musisz pozostawiç miejsce na tory... choç

˝adne urwisko nie powstrzyma in˝yniera przed po∏o˝eniem drogi dla ˝elaznego konia.

51

10.4.3 Teksturowanie terenu

Gdy uznasz, ˝e jesteÊ zadowolony ze swojego wzgórza, kliknij LPM zak∏adk´ Rysuj

z zak∏adek znajdujàcych si´ po prawej stronie ekranu (to druga zak∏adka od góry).

Menu topologii zostanie zastàpione przez menu malowania. Przewijaj palet´ tekstur,

a˝ znajdziesz wzór, który ci si´ spodoba. OkreÊl ponownie rozmiar narz´dzia

teksturowania, klikajàc LPM i przeciàgajàc myszà na tarczy promienia, a˝ uznasz, ˝e

rozmiar narz´dzia jest wystarczajàcy. Nast´pnie kliknij LPM, by pokryç teren teksturà.

Zmieƒ kilkakrotnie tekstur´ i eksperymentuj z ich ∏àczeniem; obracaj tekstury za

pomocà narz´dzia kierunku lub klawiszy „[” lub „]”. Wybierz tekstur´ ze zmiennym

wzorem na jej d∏ugoÊci . KLPMP punkt na linii, nast´pnie kilkakrotnie klikaj klawisze

"[" lub "]", by sprawdziç jak to dzia∏a.

Mo˝esz te˝ zmieniaç skal´ tekstury za pomocà narz´dzia Skali. Zmieƒ rozmiar obszaru

pokrytego teksturà (bia∏y okràg) za pomocà tarczy Promienia lub klawiszy "+" lub "-".

Mo˝esz uzyskaç artystyczne i realistyczne efekty. Baw si´ a˝ b´dziesz zadowolony

z wyniku.

52

Teraz upewnij si´, ˝e masz tylko gór´, Êlicznie wzniesionà poÊrodku linii. Korzystaj

z funkcji cofania, aby usunàç dodatkowà tekstur´, którà umieÊci∏eÊ na mapie

w trakcie çwiczeƒ.

10.4.4 W´giel dla obiektów przemys∏owych

A teraz umieÊçmy par´ powiàzanych ze sobà obiektów przemys∏owych. Na poczàtek

kliknij zak∏adk´ Sk∏adniki z panelu zak∏adek i wybierz Kopalni´ w´gla.

Znajdziesz jà pod typem obiektu "Przemys∏owy". Upewnij si´, ˝e jesteÊ w trybie

dodawania obiektów, klikajàc LPM przycisk Dodaj obiekt. Przesuƒ pole widzenia do

jednej z kraw´dzi segmentu i kliknij LPM na mapie, by umieÊciç kopalni´. Mo˝esz

przemieszczaç obiekt i obracaç go, klikajàc odpowiednio przycisk Ruch lub Obrót,

a nast´pnie KLPMP kopalni´, i przeciàgajàc myszà w odpowiednià stron´. UmieÊç

kopalni´ tak, jak to pokazuje obrazek poni˝ej.

Ustalmy teraz parametry kopalni - kliknij LPM przycisk „Edytuj w∏aÊciwoÊci”

(podÊwietlony na jasnozielono na ekranie powy˝ej), a nast´pnie kliknij LPM kopalni´.

Najpierw nadajmy jej nazw´. Wpisz „Lignite Coal Co” w okienku nazwy. WydajnoÊç

produkcji ustalimy na 200. Aby to zrobiç kliknij LPM podkreÊlonà domyÊlnà

wydajnoÊç, i w oknie, które si´ pojawi, wpisz 200. W podobny sposób ustawimy

zu˝ycie ropy na 0. Ustaw ka˝dà z wartoÊci poczàtkowych na 0. Kliknij LPM znaczek

potwierdzenia - wydajnoÊç produkcji aktywnej kopalni zosta∏a ustalona.

53

10.4.5 Daj mi mocy

Teraz umieÊcimy na mapie elektrowni´ w´glowà. Podobnie jak w przypadku kopalni

wybierz elektrowni´. Znajduje si´ na tej samej liÊcie, na której znalaz∏eÊ Kopalni´

w´gla. UmieÊç jà po przeciwnej stronie segmentu (i góry). W razie potrzeby przesuƒ

lub obróç elektrowni´, aby wyrównaç tory, tak jak to widaç poni˝ej. Ustaw jej

w∏aÊciwoÊci, co w tym przypadku oznacza tylko nadanie nazwy, na przyk∏ad „Kinetic

Power Co”.

54

10.4.6 Po∏ó˝ tory

Teraz po∏àczymy dwa powy˝sze obiekty przemys∏owe za pomocà prostej, owalnej

p´tli torów. W tym celu musisz do∏àczyç do p´tli tory za∏adunkowe kopalni

i doprowadziç je do torów roz∏adunkowych elektrowni. Przejdê do panelu zak∏adek

i wybierz zak∏adk´ Tory.

Wybierz rodzaj toru, który chcesz po∏o˝yç. Sprawdê, czy

jesteÊ w trybie dodawania torów (du˝y zielony przycisk na

górze Êwieci si´, gdy jesteÊ w tym trybie). Zacznij k∏aÊç tory:

kliknij LPM kwadrat, od którego chcesz zaczàç tor.

Gdziekolwiek klikniesz, zauwa˝ysz bia∏y okràg po∏àczony

z torem. Okr´gi te to punkty kontrolne segmentów toru, które

mo˝na przemieszczaç w celu przesuni´cia toru w pionie lub

poziomie. Punkty kontrolne segmentów toru stanowià te˝

zaczepy dla mostów, tuneli i innych obiektów zwiàzanych

z segmentami toru.

Tor jest wykreÊlany mi´dzy kolejnymi punktami kontrolnymi.

Kliknij LPM na mapie, aby dodaç kolejny punkt. Tor wyg∏adzi

si´ samoczynnie pomi´dzy dwoma punktami. To bardzo u˝yteczna funkcja. Sà jednak

ograniczenia!

55

Po∏àcz jeden z koƒców toru z jednà z bocznic kopalni (sà cztery), a drugi z torami

elektrowni, przy∏àczajàc LPM jeden z nowych punktów koƒcowych do torów, jak

pokazano na obrazku powy˝ej. Zrób to samo z drugiej strony, aby uzyskaç zamkni´tà

p´tl´. Mo˝esz równie˝ wyg∏adziç tory, klikajàc LPM przycisk trybu ruchu w menu

torów, a nast´pnie przytrzymujàc LPM jakikolwiek punkt kontrolny torów w oknie

widoku. Przesuwaj mysz, by przemieszczaç punkty kontrolne, i obserwuj, jak

zachowujà si´ tory. åwicz powy˝sze ruchy, a˝ b´dziesz zadowolony ze swojej p´tli.

Dla zabawy dodajmy bocznic´. LPM kliknij przycisk Dodaj tor i kliknij istniejàcà p´tl´

torów. Pojawi si´ nowy punkt kontrolny. Ponownie kliknij LPM, z dala od p´tli, w ten

sposób utworzysz bocznic´.

10.4.7 Lokomotywy, sk∏ad i pociàgi

Teraz jesteÊmy gotowi do umieszczenia na mapie „sk∏adu”, obejmujàcego

lokomotyw´ i wagony. Wybierz zak∏adk´ pociàgów z panelu zak∏adek. Przewiƒ list´

dost´pnych lokomotyw i wybierz jednà z nich, na przyk∏ad ATSF F7A . Po wybraniu

lokomotywy kliknij LPM wybrany punkt na torze w ekranie widoku, aby jà umieÊciç.

Lokomotywa pojawi si´ na torze. Nad nià widoczne b´dà strza∏ki okreÊlajàce koƒce

sk∏adu i kierunek, w którym pojedzie ca∏y pociàg.

56

Nast´pnie wybierz z listy zielony wagon do przewozu w´gla ("w´glark´"). LPM kliknij

ty∏ umieszczonej na torze lokomotywy, a w´glarka pojawi si´ za lokomotywà. Klikaj

ostatni wagon LPM, by dodaç wi´cej wagonów, a˝ przy∏àczysz do pociàgu pi´ç

w´glarek. Zobaczysz teraz na torach ca∏y sk∏ad.

Aby nadaç nazw´ sk∏adowi, kliknij LPM przycisk Zmieƒ W∏aÊciwoÊci (podÊwietlony

na zielono u do∏u zak∏adki). Nast´pnie kliknij LPM lokomotyw´ w panelu widoku.

57

W oknie, które si´ pojawi, kliknij istniejàcà nazw´ (ATSF F7A2 na poni˝szym zrzucie

ekranowym) i wpisz "Pociàg z w´glem", aby jà zastàpiç. Nadaj pociàgowi numer

roboczy 10, klikajàc pasek obok tekstem "Numer roboczy", i wpisujàc 10".

10.4.8 Przydziel maszynist´

Nast´pnym zadaniem jest przydzielenie maszynisty do sk∏adu.

Rada: Jest to opcjonalne, poniewa˝ mo˝esz chcieç samodzielnie sterowaç

pociàgami na linii. Ale korzystanie z maszynistów nadaje nowy wymiar

TRS2006, wi´c omówimy t´ kwesti´.

Rada: Je˝eli zapiszesz sesj´ bez wpisywania ˝adnych Zasad, otrzymasz

domyÊlny ich zestaw.

Przesuƒ mysz do góry, aby wywo∏aç górne menu i kliknij LPM s∏owo "Geodeta", aby

wyÊwietliç menu Geodety. Wszystkie opcje opiszemy w dalszej cz´Êci instrukcji.

58

Kliknij LPM opcj´ Edytuj sesj´. Pojawi si´ okno o nazwie "Edytuj sesj´".

W tym oknie dodaje si´ i konfiguruje zasady okreÊlajàce "zachowanie" sesji. Poniewa˝

jest to nowa sesja, sà tu skonfigurowane trzy domyÊlne zasady, aby zapewniç

funkcjonowanie na podstawowym poziomie, tak by mo˝na by∏o rozpoczàç sesj´.

59

Kliknij LPM drugà zasad´ o nazwie "Zasady konfiguracji maszynisty", t´ podÊwietlonà

na niebiesko. Nast´pnie LPM kliknij przycisk Edycja, aby otworzyç okno w∏aÊciwoÊci

dla tej zasady.

Rada: Je˝eli nie chcesz zapisaç zmian, kliknij czerwony krzy˝yk "X".

Zasada maszynisty odpowiada za przydzielenie odpowiednich maszynistów do

pociàgów w danej sesji. Automatycznie odnajdzie wszystkie lokomotywy i przydzieli

do nich maszynistów. W tym przypadku zobaczysz, jak maszynista zostaje

przydzielony do lokomotywy ATSF F7A.

Poniewa˝ jest to prosta sesja, w której nie ma potrzeby okreÊlania szczegó∏owych

ustawieƒ dotyczàcych pracy maszynisty, automatyczny przydzia∏ w zupe∏noÊci

wystarczy, ale by nauczyç si´ konfigurowaç zasady. Kliknij ikon´ maszynisty, by

wywo∏aç list´ maszynistów.

60

Wybierz jakiegoÊ maszynist´ z listy i kliknij zielony znaczek potwierdzenia, by wróciç

do okna w∏aÊciwoÊci zasady maszynisty. Zauwa˝ysz, ˝e ikona maszynisty zmieni∏a si´

i ˝e teraz do lokomotywy jest przydzielony wybrany przez ciebie maszynista.

Zamknij okno w∏aÊciwoÊci zasady maszynisty, klikajàc LPM zielony znaczek po prawej

stronie u do∏u. Nast´pnie zamknij okno edycji sesji z zachowaniem zmian, klikajàc

LPM zielony znaczek blisko prawego dolnego rogu ekranu.

Wi´cej szczegó∏ów dotyczàcych sesji i zasad u˝ywanych do ich okreÊlenia znajduje

si´ w rozdzia∏ach 11.13.7 i 11.4.

10.4.9 Zapisz i jedê

Jeszcze raz przesuƒ mysz do górnego menu i kliknij LPM s∏owo Geodeta, by rozwinàç

menu Geodety. Kliknij LPM opcj´ Zapisz, by zachowaç swoje dzie∏o i udost´pniç je

w module maszynisty.

Rada: Zapisuj regularnie swojà prac´ w trybie Geodety, by uniknàç utraty

wprowadzanych zmian w razie pojawienia si´ nieprzewidzianych problemów.

Aby zapisaç ró˝ne wersje linii, mo˝esz skorzystaç z opcji menu Zapisz jako.

61

W najlepszym przypadku nauczy∏eÊ si´ korzystaç z trybu maszynisty dzi´ki

poprzedniemu rozdzia∏owi lub sesjom szkoleniowym. Je˝eli nie, czas najwy˝szy, by to

zrobiç. Gdy ju˝ si´ wszystkiego nauczysz, mo˝esz wczytaç "Mojà pierwszà kolej"

do Maszynisty i poczuç dreszczyk emocji, je˝d˝àc po linii stworzonej przez ciebie

od zera!!!

Rada: W TRS2006 mo˝esz szybko wypróbowaç swojà nowà lini´

i rozpoczàç sesj´, wciskajàc "Ctrl-F2". Dzi´ki temu szybko przeskoczysz

do Maszynisty. Gdy b´dziesz opuszczaç tryb maszynisty, automatycznie

powrócisz do Geodety, abyÊ móg∏ dalej pracowaç nad swoja linià.

Dobra robota! Uda∏o ci si´ stworzyç swój pierwszy szlak kolejowy, wykonujàc

nast´pujàce czynnoÊci: utworzenie terenu, pokrycie go teksturami, rozmieszczenie

obiektów, po∏o˝enie torów, rozmieszczenie sk∏adów i przydzielenie maszynistów.

Proces ten stanowi∏ dopiero pierwszy krok w poznawaniu ogromnych mo˝liwoÊci

Geodety. Eksperymentuj z Geodetà, ile chcesz, by w pe∏ni zapoznaç si´ z jego

ró˝norodnymi funkcjami.

10.5 Jak zostaç mistrzem budowania kolejowego imperium

Powy˝szy rozdzia∏ pokaza∏ ci, jak ∏atwo jest korzystaç z Geodety i budowaç kolej.

W niniejszym rozdziale nauczysz si´ rozwijaç swoje linie i sesje do rozmiarów

kolejowego imperium.

62

11 - Geodeta w szczegó∏ach

11.1 G∏ówne menu Geodety w szczegó∏ach

Wróçmy do g∏ównego ekranu Geodety widocznego poni˝ej, i dok∏adnie mu si´

przyjrzyjmy. Po lewej w polu opisu znajdzie si´ opis linii, je˝eli twórca linii taki

zamieÊci∏.

Aby zbudowaç nowà lini´ od zera, kliknij LPM przycisk "Stwórz nowà", tak jak to

zrobi∏eÊ w powy˝szym szkoleniu.

Po prawej stronie ekranu zobaczysz list´ linii. Dla ka˝dej linii mo˝e byç jedna lub

wi´cej sesji. Je˝eli linia nie ma sesji, to oznacza, ˝e linia zosta∏a utworzona, ale:

• Nie ustalono ˝adnych zasad rzàdzàcych dzia∏aniem linii.

• Nie utworzono ˝adnego sk∏adu i nie ma go na linii.

Aby pociàgi mog∏y jeêdziç po linii (w trybie maszynisty), na linii musi znajdowaç si´

przynajmniej jeden pociàg. Mo˝esz oczywiÊcie opcjonalnie dodawaç zasady. Jak to

wszystko zrobiç, dowiesz si´ z opisów poni˝ej.

63

Na liÊcie widocznej powy˝ej linie i sesje, po których nie wyst´puje literka "w" to te

zawarte ju˝ w programie TRS2006. Nie mo˝na ich usunàç ani zmieniç czy zastàpiç,

ale mo˝esz je wczytaç, a nast´pnie zmieniç, i zapisaç pod innà nazwà.

Je˝eli chcesz si´ zajàç linià lub sesjà z listy, kliknij LPM danà lini´, nast´pnie kliknij

LPM, by jà wczytaç do Geodety.

Rada: Zmienianie elementów b´dàcych cz´Êcià "Êwiata", jak teren, budynki,

tory, sygnalizacja itp., oznacza zmienianie linii. Zmiana takich elementów jak

lokomotywy, tabor, parametry obiektów przemys∏owych i zasad, oznacza

zmian´ sesji, która nale˝y do danej linii.

64

11.2 Stwórz nowà lini´

Zak∏adamy, ˝e kliknà∏eÊ opcj´ Stwórz nowà w g∏ównym menu Geodety, aby utworzyç

nowà lini´ i zwiàzane z nià sesje od zera. Oto pierwszy ekran, który zobaczysz.

Jak wype∏niç ten ekran dowiesz si´ w rozdziale 11.13.1 niniejszej instrukcji.

11.3 Testowanie linii w module Maszynisty (CTRL-F2)

Zanim wyjaÊnimy, jak rozpoczàç budow´ nowej linii w Geodecie, przedstawimy

u˝ytecznà nowà funkcj´, która bardzo si´ przyda przy budowie linii.

W TRS2006 mo˝esz wypróbowaç nowà lini´ lub sesj´, wciskajàc po prostu "Ctrl-F2"

w trybie Geodety. Przejdziesz bezpoÊrednio do modu∏u Maszynisty. Gdy b´dziesz

opuszczaç tryb Maszynisty, automatycznie powrócisz do Geodety, abyÊ móg∏ dalej

pracowaç nad linià, którà w∏aÊnie przetestowa∏eÊ. Dzi´ki temu nie musisz w kó∏ko

zapisywaç sesji, wylogowywaç si´ z Geodety, a nast´pnie znów wczytywaç sesji

do maszynisty.

65

Pami´taj, ˝e powracajàc z Maszynisty, zostaniesz zapytany, czy chcesz zapisaç sesj´

Maszynisty, aby mo˝na z niej by∏o w przysz∏oÊci korzystaç. To dok∏adnie tak, jak

w standardowej sesji Maszynisty.

11.4 Segment i zak∏adki Geodety

Gdy uporasz si´ ju˝ z poczàtkami tworzenia nowej linii, zobaczysz ten ekran. Jest to

jakby "stó∏", na którym budujesz swojà lini´. Segment, który widzisz, ma 720 na

720 m, a ka˝dy kwadrat siatki jest wielkoÊci 10 na 10 m. Gdy wybierzesz jednostki

imperialne zamiast metrycznych, kwadraty siatki b´dà mia∏y taki sam rozmiar.

Dowiesz si´ te˝ za chwil´, ˝e mo˝esz korzystaç w Geodecie z funkcji Powi´ksz, by

dodawaç wi´cej segmentów, i Po∏àcz, by ∏àczyç linie kolejowe.

Zak∏adki narz´dzi Geodety

Po prawej stronie g∏ównego ekranu Geodety znajduje si´ siedem zak∏adek

odnoszàcych si´ do wszystkich narz´dzi, które musisz poznaç, aby utworzyç swojà

w∏asnà lini´ i sesj´ w Geodecie.

Najedê kursorem myszy na pierwszà zak∏adk´, a zobaczysz ˝ó∏te okienko tekstowe

z informacjà Topologia "F1". Ta wiadomoÊç to Wskazówka dotyczàca funkcji ikony.

66

Zauwa˝ysz te˝ "Skrót klawiszowy" ("F1"), którego mo˝esz u˝ywaç alternatywnie do

ikony. Wi´kszoÊç funkcji w Geodecie posiada Wskazówk´ i Skrót klawiszowy.

Je˝eli masz wàtpliwoÊci, do czego s∏u˝y dana ikona, po prostu przytrzymaj nad nià

mysz, a Wskazówka podpowie ci co to takiego. Skróty klawiszowe w tym

dokumencie b´dà podawane w nawiasach, po opisie narz´dzia.

67

11.5 Menu topologii (F1)

11.5.1 Podstawowe funkcje topologii

W menu topologii znajdujà si´ narz´dzia umo˝liwiajàce

tworzenie ró˝nego rodzaju terenu. W tym rozdziale nauczysz

si´ tworzyç wzgórza, doliny, góry, jeziora i rzeki.

Rada: Szybciej opanujesz te funkcje, je˝eli najpierw

rozpoczniesz tworzenie nowej linii zgodnie

z instrukcjami podanymi wczeÊniej, zanim zabierzesz

si´ za wypróbowywanie funkcji, które teraz opiszemy.

Kliknij zak∏adk´ topologii (lub wciÊnij klawisz F1), aby otworzyç Menu topologii.

Znajdziesz tu ró˝ne narz´dzia s∏u˝àce do kszta∏towania terenu. Przytrzymaj kursor

myszy nad ka˝dym z nich, aby zobaczyç jego krótki opis i przypisany mu skrót

klawiszowy. Aby obejrzeç ca∏e menu, jak to widaç powy˝ej, kliknij przycisk

Wi´cej, aby je rozwinàç.

Zwi´ksz wysokoÊç (U)

Kliknij Zwi´ksz wysokoÊç (U) i zwróç uwag´, ˝e tryb zmienia si´ w

zwi´kszanie wysokoÊci. Kliknij Zmniejsz wysokoÊç (D) i Dostosuj wysokoÊç

(A), aby zobaczyç, jak przy ka˝dym wyborze narz´dzia zmienia si´ tryb.

Kliknij ponownie ikon´ Zwi´ksz wysokoÊç, aby wybraç narz´dzie zwi´kszania

wysokoÊci. Kursor myszy zmieni si´ w okràg. Ten okràg to niejako "obszar wp∏ywu"

twojego kursora, gdy korzystasz z narz´dzi kszta∏tujàcych teren.

Kliknij raz LPM blisko Êrodka segmentu. Teren rozciàgnie si´ w gór´. Nast´pnie

KLPMP, a teren b´dzie si´ podnosiç tak d∏ugo, jak d∏ugo b´dziesz trzymaç LPM.

Zauwa˝ ˝e wzgórze robi si´ bardzo strome, a jego podstawa jest mniej wi´cej

rozmiaru okr´gu kursora.

Kliknij LPM tarcz´ Promienia ("+"), aby powi´kszyç okràg wp∏ywu do jego

68

maksymalnego rozmiaru. Jeszcze raz KLPMP w pobli˝u ikony kompasu. Tym razem

wzgórze jest o wiele szersze i bardziej p∏askie. Kliknij LPM tarcz´ Promienia ("-"), aby

zmniejszyç rozmiar okr´gu wp∏ywu.

Rada: Znaki "+" i "-" to klawisze pomi´dzy "0" a "backspace". To nie sà

klawisze klawiatury numerycznej, znajdujàcej si´ po prawej stronie

klawiatury.

Oddal widok (Page Down), aby zobaczyç ca∏y okràg. W Geodecie cz´sto b´dziesz

przybli˝aç i oddalaç widok oraz korzystaç z klawiszy strza∏ek do obracania kamery, aby

uzyskaç jak najlepszy wglàd w to, co si´ dzieje. Przytrzymujàc LPM przesuwaj mysz

po terenie, a wzgórze "podà˝y" za kursorem. Przybli˝ widok (Page Up), by lepiej si´

przyjrzeç.

Teraz zwi´ksz czu∏oÊç, zmieniajàc ustawienie tarczy Czu∏oÊci ("]" i "[") na maksymalne

i kliknij LPM. Wzgórze roÊnie o wiele szybciej. Mo˝liwe, ˝e b´dziesz musia∏ oddaliç

widok (Page Down), by zobaczyç ca∏e wzgórze.

Podczas tworzenia wzgórz potrzebny ci b´dzie PPM do zmiany pozycji kamery

i klawisze strza∏ek, aby ustawiç kamery w odpowiadajàcym ci kierunku. Wystarczy

troszk´ poçwiczyç, a tworzenie wzgórz stanie si´ pestkà.

Zmniejsz wysokoÊç (D)

To narz´dzie dzia∏a w ten sam sposób co Zwi´ksz wysokoÊç. Najpierw

przejdê na p∏aski teren i zrób wg∏´bienie, klikajàc LMP w miejscu, w którym

chcesz, by teren si´ obni˝y∏. Tutaj równie˝ rozmiar okr´gu kursora okreÊla

obszar, jaki zostanie obni˝ony, a czu∏oÊç - w jakim tempie to nastàpi.

Wyrównaj wysokoÊç (A)

Narz´dzie Wyrównaj wysokoÊç (A) umo˝liwia wi´kszà kontrol´ nad

podnoszeniem i obni˝aniem terenu. KLPMP, nast´pnie odepchnij od siebie

mysz, aby podnieÊç teren. KLPMP, a nast´pnie przyciàgnij mysz do siebie,

aby obni˝yç teren.

69

Dzi´ki funkcji przybli˝ania i oddalania (Page Up, Page Down), obracania kamery

(klawisze strza∏ek lub kursora) i dostosowywania tarcz promienia i czu∏oÊci mo˝esz

tworzyç szeroki wachlarz ró˝norodnych wzgórz i dolin. åwicz, a˝ dojdziesz do

wniosku, ˝e jesteÊ gotów, by przejÊç dalej.

Zdobàdê wysokoÊç (G)

Wybierz narz´dzie Zdobàdê wysokoÊç (G), nast´pnie kliknij PPM zbocze

wzgórza. Sprawdzi∏eÊ wysokoÊç punktu, który kliknà∏eÊ. Jest to przydatne

narz´dzie, gdy chcesz przejÊç do innego punktu i umieÊciç go na tej samej wysokoÊci.

Obserwuj, jak zmienia si´ pole z wartoÊcià wysokoÊci, gdy klikasz PPM ró˝ne cz´Êci

terenu.

U˝yj wysokoÊç (H)

Kliknij U˝yj wysokoÊç (H). Nast´pnie kliknij LPM, aby nadaç wybranà wartoÊç

wysokoÊci danemu obszarowi terenu. Narz´dzie to utworzy p∏askowy˝ na

wybranej wysokoÊci, a rozmiar okr´gu kursora okreÊla, jak du˝y obszar zostanie

poddany temu zabiegowi za jednym razem.

KLPMP, a nast´pnie przesuwaj mysz po terenie, aby p∏askowy˝ objà∏ wi´kszy obszar.

P∏askowy˝ (P)

P∏askowy˝ (P) dzia∏a w podobny sposób i po prostu tworzy p∏askowy˝ na

wybranej wysokoÊci. Kliknij LPM zbocze wzgórza, aby utworzyç na tym

poziomie p∏askowy˝, podnoszàc lub obni˝ajàc teren.

Zamiast korzystaç z narz´dzia Zdobàdê wysokoÊç w celu wybrania wartoÊci

wysokoÊci, mo˝esz wpisaç ˝àdanà wysokoÊç w polu WartoÊç wysokoÊci. Mo˝esz

wpisywaç wartoÊci dodatnie i ujemne. Ujemne wartoÊci pozwalajà na obni˝enie

terenu.

Dodaj wod´ (W)

Aby utworzyç koryto rzeczne, zmniejsz promieƒ okr´gu do minimum. Nast´pnie

w polu WartoÊç wysokoÊci wpisz -10. Kliknij U˝yj wysokoÊç. Teraz utwórz

koryto, klikajàc i przytrzymujàc LPM, i "namaluj" nowà wysokoÊç wzd∏u˝ terenu.

70

Teraz kliknij LPM narz´dzie Dodaj wod´ (W), i na∏ó˝ tekstur´ wody na koryto, klikajàc

LPM, i poruszajàc myszà. Promieƒ okr´gu kursora okreÊla rozmiar panelu tekstury.

Efekt b´dzie taki, jak na obrazku poni˝ej, na którym cz´Êciowo wykonaliÊmy "malarskà

robot´". Pomaluj tyle kwadratów, ˝eby przykryç obszar, na którym utworzy∏eÊ koryto.

Dostosuj poziom wody (E)

Na poczàtku woda "p∏ywa" nad terenem. Narz´dzie dostosowania poziomu

wody (E) dzia∏a tak, jak narz´dzie Wyrównaj wysokoÊç. Wybierz Dostosuj

poziom wody, kliknij LPM i przytrzymaj (na teksturze wody), nast´pnie przeciàgnij

mysz do przodu i do ty∏u, dostosowujàc poziom tekstury wody, a˝ b´dzie w∏aÊciwy.

Obserwuj, jak woda wype∏nia koryto, gdy przesuwasz jà w dó∏.

71

Usuƒ wod´ (Q)

Kliknij LPM Usuƒ wod´ (Q), a usuniesz tekstur´ wody panel po panelu, klikajàc

ka˝dy z nich LPM.

11.5.2 Zaawansowane funkcje topologii (Shift-F1)

Menu zaawansowanych funkcji mo˝na otworzyç i zamknàç

za pomocà kombinacji Shift-F1 lub klikajàc zak∏adk´ Wi´cej.

Poszerz Sekcj´ (x)

Skieruj si´ do kraw´dzi segmentu, klikajàc PPM, aby

przemieÊciç kompas. Nast´pnie wybierz narz´dzie

Poszerz sekcj´ (X). Kliknij puste miejsce zaraz za kraw´dzià

segmentu, aby dodaç kolejny segment z tamtej strony.

Wywo∏aj G∏ówne menu Geodety, klikajàc s∏owo Menu

Geodety w górnym menu, które rozwinie si´, gdy

przesuniesz kursor do góry ekranu.

72

Wybierz Minimap´ (Ctrl-M). Na minimapie zobaczysz 2 segmenty. Przybli˝aj i oddalaj

widok, klikajàc ikony "+" i "-".

Rada: Znaki "+" i "-" to klawisze pomi´dzy "0" a "backspace". To nie sà

klawisze klawiatury numerycznej, znajdujàcej si´ po prawej stronie

klawiatury.

Zamknij minimap´, klikajàc Czerwonà Lampk´ (Ctrl-M), by wróciç do widoku pe∏nego

ekranu.

Skieruj si´ do drugiej kraw´dzi, dodaj dwa nowe segmenty, nast´pnie wciÊnij Ctrl-M,

aby ponownie zobaczyç minimap´.

Poruszaj si´ po minimapie, klikajàc PPM. Zwróç uwag´, ˝e mapa g∏ówna równie˝ si´

porusza. To bardzo u∏atwia poruszanie si´ po du˝ych mapach. Za pomocà Ctrl-M

ponownie zamknij minimap´.

Usuƒ sekcj´

LPM kliknij przycisk Usuƒ sekcj´. Nast´pnie kliknij LPM wybranà sekcj´

segmentu, by jà usunàç.

Mapy przesuni´cia

Ostatnia grupa narz´dzi topologii wià˝e si´ z korzystaniem z map przesuni´cia. Mapa

przesuni´cia to obraz w odcieniach szaroÊci, wykorzystywany podczas kszta∏towania

terenu na tzw. mapie wysokoÊci.

Wybierz obszar (B)

Kliknij opcj´ Wybierz obszar (B). Kliknij LPM i przeciàgnij mysz, aby stworzyç

du˝y kwadrat, jak na rysunku poni˝ej. Rozmiar kwadratu (mo˝e to byç

prostokàt) okreÊla obszar, którego b´dzie dotyczy∏a nast´pna operacja.

73

Wype∏nij obszar (F)

Przewijaj mapy przesuni´cia (klikajàc lewà lub prawà strza∏k´) a˝ znajdziesz t´

o nazwie Wulkan, nast´pnie kliknij opcj´ Wype∏nij obszar (F). Teren

natychmiast zmienia kszta∏t na ten, który jest okreÊlony przez obraz wybranej mapy

przesuni´cia. W tym wypadku mamy nasz wulkan.

Uwaga: Je˝eli nie mo˝esz kliknàç LPM tego przycisku, prawdopodobnie nie

u˝y∏eÊ opcji Wybierz obszar (B) do wyboru obszaru do wype∏nienia.

74

Kliknij Cofnij, aby usunàç wulkan.

Powtórz ca∏y proces, wybierajàc tym razem map´ o nazwie Dolina, i utwórz dolin´.

Nast´pnie przesuƒ tarcz´ Kierunku i powi´ksz tarcz´ progu. LPM kliknij ponownie

opcj´ Wype∏nij obszar. Tym razem dolina jest wi´ksza i skierowana w innym kierunku.

Przytrzymujàc Shift w trakcie wybierania obszaru, mo˝esz wybraç wi´kszy obszar za

jednym razem.

Anuluj wybór (D)

Aby zrezygnowaç z wyboru, kliknij LPM Anuluj wybór (D).

Tworzenie w∏asnych map przesuni´cia

Za pomocà prostego programu graficznego (np. MS Paint) mo˝esz samodzielnie

tworzyç mapy przesuni´cia. Po utworzeniu mapy musisz jà tylko umieÊciç w katalogu

TRS2006 \World\Custom\Displacements, abyÊ móg∏ z nich korzystaç w grze.

75

11.6 Menu rysowania (F2)

11.6.1 Podstawowe funkcje rysowania

Menu rysowania zapewnia dost´p do szerokiego

wachlarza tekstur pod∏o˝a. Tekstury w Geodecie to

"mapy bitowe", stworzone tak, by wyglàda∏y jak ró˝ne

rodzaje pod∏o˝a, takie jak: piasek, trawa, ska∏y czy ˝wir.

Mo˝esz równie˝ tworzyç w∏asne tekstury, korzystajàc

z prostego programu graficznego lub kamery cyfrowej.

(Utworzony w ten sposób plik .bmp musi mieç 128x128

pikseli).

Kliknij zak∏adk´ Rysuj (F2), aby otworzyç Menu

rysowania. Zobaczysz ró˝ne domyÊlne tekstury,

pogrupowane regionalnie. Przewijaj list´ za pomocà

suwaka.

Klikaj lewà lub prawà strza∏k´, by przeglàdaç tekstury

z ró˝nych regionów.

Kliknij jednà z tekstur, a jej kopia pojawi si´ w ma∏ym oknie bie˝àcej tekstury. Kliknij

teren LPM, a myszy u˝ywaj jako p´dzla do malowania tekstury.

Przewijaj tekstury, a˝ znajdziesz tekstur´ pasiastà. Narysuj sekcj´ terenu. Zwróç

uwag´, ˝e dzi´ki gotowym wzorom tekstury tworzenie osza∏amiajàcych tekstur

pod∏o˝a jest o wiele prostsze.

Obróç tarcz´ kierunku o 90 stopni. Ponownie zastosuj tekstur´. Zwróç uwag´, jak

zmienia si´ kierunek u∏o˝enia tekstury.

Przytrzymaj klawisz "[" i jeszcze raz zastosuj tekstur´. Zauwa˝, ˝e tarcza kierunku kr´ci

si´, a tekstura jest nak∏adana w ró˝nych kierunkach. Dzi´ki temu narz´dziu tekstury

nie b´dà si´ powtarza∏y.

76

Teraz obróç tarcz´ skali na minimalne ustawienie i zastosuj tekstur´, nast´pnie zmieƒ

ustawienie na najwi´ksze, i spójrz co si´ stanie, gdy tym razem zastosujesz tekstur´.

Mo˝esz uniknàç powtarzania si´ tekstur i uzyskaç niezmiernie realistyczne efekty,

korzystajàc z narz´dzi skali i kierunku i wybierajàc w∏aÊciwe tekstury.

Zdobàdê tekstur´ (G)

Kliknij narz´dzie Zdobàdê tekstur´ (G), nast´pnie LPM kliknij ju˝ narysowanà

tekstur´ na twoim terenie. Zauwa˝, ˝e okno tekstury bie˝àcej zmieni si´, by

wyÊwietliç w∏aÊnie wybranà tekstur´. Dzi´ki temu narz´dziu znajdziesz tekstur´, którà

ju˝ wykorzysta∏eÊ, bez koniecznoÊci przewijania wszystkich tekstur.

Tarcza promienia ("+" lub "-") zmienia obszar wp∏ywu twojego okr´gu kursora. U˝ywaj

wi´kszego promienia do szybkiego rysowania, a ma∏ego - do bardziej dok∏adnej

i szczegó∏owej pracy.

Rada: Znaki "+" i "-" to klawisze pomi´dzy "0" a "backspace". To nie sà

klawisze klawiatury numerycznej, znajdujàcej si´ po prawej stronie

klawiatury.

Wype∏nij siatk´ (L)

Narz´dzie Wype∏nij siatk´ (L) s∏u˝y do wype∏nienia jednà teksturà wszystkich

nie pomalowanych obszarów. Przydaje si´ do wykaƒczania obszaru, na którym

nie ma potrzeby umieszczania pi´knej tekstury..

77

11.6.2 Zaawansowane funkcje rysowania

(Shift-F2).

W zak∏adce Wi´cej (Shift-F2) znajduje si´ paleta tekstur

"ulubionych". Przeciàgaj i upuszczaj tekstury z palety na

górze do ramek w zaawansowanym menu, aby

stworzyç zestaw ulubionych tekstur, do których

b´dziesz mia∏ ∏atwy dost´p. Po prostu KLPMP wybranà

tekstur´ i przeciàgnij jà do ramki poni˝ej. Aby usunàç

tekstur´ z ulubionych, po prostu KLPMP i przeciàgnij jà

poza ramk´, a nast´pnie puÊç LPM.

Wybierz obszar (B)

Mo˝esz równie˝ umieÊciç tekstur´ na

prostokàtnym obszarze, klikajàc Wybierz obszar

(B) i rozciàgajàc myszà prostokàt dowolnego rozmiaru.

Wype∏nij obszar (F)

Nast´pnie kliknij LPM jednà z ulubionych tekstur

i za pomocà narz´dzia Wype∏nij obszar (F) na∏ó˝

tekstur´ na ca∏y prostokàt. Je˝eli nie wybierzesz najpierw obszaru, klikni´cie LPM

narz´dzia Wype∏nij obszar (F) pokryje wybranà teksturà wszystkie obszary, na których

nie ma tekstury.

Uwaga: Je˝eli nie mo˝esz kliknàç tego przycisku LPM, prawdopodobnie nie

wybra∏eÊ ulubionych tekstur.

Anuluj wybór (D)

Aby zrezygnowaç z wyboru zaznaczonego obszaru, kliknij Anuluj wybór (D) LPM.

78

11.7 Menu obiektów (F3)

11.7.1 Funkcje zarzàdzania obiektami

W TRS2006 jest bardzo du˝o obiektów,

które mo˝na umieÊciç na danym terenie.

Sà dwa rodzaje obiektów - sk∏adniki

i krzywe. Do krzywych wrócimy póêniej. Chwilowo

skupimy si´ na sk∏adnikach.

Otwórz Menu obiektów, klikajàc Zak∏adk´ obiektów (F3).

DomyÊlnym trybem jest Dodaj obiekty.

Przewijaj list´ sk∏adników, klikajàc lewà lub prawà

strza∏k´. Wybrany sk∏adnik b´dzie wirowa∏ jako obiekt

3D w przeglàdarce obiektów.

Uwaga: Mo˝esz mieç wp∏yw na to, co widaç na liÊcie, poprzez wybranie

okreÊlonego Regionu obiektu (jak USA) i Rodzajów obiektu (jak Przytorowe).

Dodaj obiekt (A)

Upewnij si´, ˝e jesteÊ w trybie dodawania obiektu. Je˝eli nie, kliknij LPM Dodaj

obiekt (A), aby wybraç ten tryb. Kliknij teren LPM, a wybrany obiekt zostanie

umieszczony w miejscu klikni´cia. Mo˝esz t´ czynnoÊç powtarzaç wielokrotnie,

szybko umieszczajàc na terenie kolejne drzewa czy budynki.

Rada: NajproÊciej jest kliknàç dwukrotnie i uzyskaç wiele kopii wybranego

obiektu. Potem mo˝esz skorzystaç z opcji Cofnij, aby usunàç niechciane kopie.

79

Rada: Je˝eli w lewym dolnym rogu okna Przeglàdarki pojawi si´ zielony

znaczek z literami "IND", to znaczy, ˝e dany obiekt jest interaktywnym

obiektem przemys∏owym, który mo˝e wspó∏dzia∏aç z "interaktywnym"

taborem kolejowym.

Przesuƒ obiekt (M)

Kliknij Przesuƒ obiekt (M), nast´pnie KLPMP jakikolwiek obiekt i przeciàgnij go

na nowe miejsce w terenie.

Obróç obiekt (R)

Teraz kliknij Obróç obiekt (R), nast´pnie KLPMP i przesuwaj mysz w lewo i w

prawo, aby obracaç obiekty. Zwróç uwag´, ˝e wyÊwietlacz pokazuje ci, o ile

stopni nastàpi∏ obrót.

Za pomocà narz´dzi Przesuƒ i Obróç mo˝esz tworzyç rz´dy drzew albo wyrównywaç

domy przy ulicy. Mo˝esz losowo obracaç obiekty, wybierajàc opcj´ Obróç losowo

z menu opcji Geodety w G∏ównym menu Geodety.

Aby znaleêç konkretny obiekt na liÊcie, kliknij okno tekstowe Wybór obiektu, i wpisz

pierwszych kilka liter nazwy obiektu. Wpisz "drzewo", a lista automatycznie

przeskoczy w to miejsce. Klikaj strza∏ki w gór´ i w dó∏ (albo klawisze "+" i "-"), aby

przewijaç list´ odpowiednio w gór´ lub w dó∏.

Rada: Znaki "+" i "-" to klawisze pomi´dzy "0" a "backspace". To nie sà

klawisze klawiatury numerycznej, znajdujàcej si´ po prawej stronie

klawiatury.

Nad oknem przeglàdarki obiektów znajdujà si´ listy Regionu obiektów i Rodzaju

obiektów. Przewijaj listy i wybierz region lub rodzaj obiektu, albo jedno i drugie, aby

skróciç list´ wyboru.

80

Zdobàdê obiekt (G)

Kliknij narz´dzie Zdobàdê obiekt (G), nast´pnie kliknij LPM obiekt, który ju˝

znajduje si´ na terenie. Zwróç uwag´, ˝e wybrany obiekt pojawia si´ w oknie

wyboru.

Zmieƒ tryb na Dodaj obiekt (A) i kliknij ponownie LPM miejsce, w którym chcesz

umieÊciç kopi´ wybranego obiektu.

Wyrównaj wysokoÊç (H)

Obiekty, które sà umieszczane w danym punkcie na linii, znajdujà si´ na

poziomie ziemi. Je˝eli pod∏o˝e zostanie podniesione, obiekt równie˝ zmieni

wysokoÊç. W ka˝dym punkcie mo˝esz te˝ umieszczaç obiekty na wzgl´dnej

wysokoÊci w stosunku do pod∏o˝a.

Kliknij LPM Wyrównaj wysokoÊç (H), aby umo˝liwiç dostosowanie wysokoÊci

dowolnego obiektu. Pami´taj, ˝e mo˝esz dostosowywaç wysokoÊç tylko tych

obiektów, które zosta∏y do tego przystosowane. Je˝eli wi´c nie mo˝esz wyrównaç

wysokoÊci jakiegoÊ obiektu, najprawdopodobniej nie jest on do tego przystosowany.

Poni˝ej puÊciliÊmy wodze fantazji i podnieÊliÊmy dworzec, wbrew zasadom grawitacji

(mo˝liwe tylko w TRS2006!!!). To bardzo przydatna funkcja, dzi´ki której mo˝esz

stawiaç obiekty jeden na drugim.

81

Usuƒ obiekt (D)

Wybierz Usuƒ obiekt (D), nast´pnie kliknij LPM, aby usunàç obiekt. Kontynuuj

klikanie LPM, je˝eli chcesz usunàç wi´cej obiektów. Je˝eli klikniesz

niew∏aÊciwy obiekt, kliknij Cofnij (Ctrl-Z), aby anulowaç ostatnio wykonanà czynnoÊç

i przywróciç usuni´ty obiekt.

Zmieƒ w∏aÊciwoÊci (N)

Kliknij LPM Zmieƒ w∏aÊciwoÊci (N). Nast´pnie kliknij LPM wybrany obiekt na

linii. Otworzy si´ menu umo˝liwiajàce edycj´ w∏aÊciwoÊci tego obiektu.

W przypadku niektórych obiektów zazwyczaj chodzi o nadanie im nazwy (je˝eli sobie

tego ˝yczysz).

W przypadku bardziej skomplikowanych aktywnych obiektów przemys∏owych masz

mo˝liwoÊç zmiany wielkoÊci produkcji i zapotrzebowania na surowce, i innych

w∏aÊciwoÊci, czego mia∏eÊ okazj´ doÊwiadczyç we wczeÊniejszym szkoleniu

dotyczàcym elektrowni i kopalni w´gla.

11.7.2 Szczególne rodzaje obiektów

Oprócz standardowych obiektów, które si´ nie poruszajà, a których rola jest g∏ównie

kosmetyczna, w grze wyst´pujà rodzaje obiektów interaktywnych i specjalnych

o unikalnych funkcjach. W sk∏ad tych obiektów zazwyczaj wchodzà tory, które mo˝na

po∏àczyç z torami na twojej g∏ównej linii.

Obiekty przemys∏owe

Obiekt przemys∏owy do element scenerii z torami, który produkuje towary i zu˝ywa

surowce. Pociàgi mogà ∏adowaç i roz∏adowywaç produkty w obiektach

przemys∏owych, tak jak dzieje si´ to w realnym Êwiecie (np. podczas transportu

ró˝norakich dóbr). Towary produkowane i surowce zu˝ywane przez obiekty

przemys∏owe mo˝na przeglàdaç, wciskajàc przycisk Edytuj w∏aÊciwoÊci, o czym

wspominaliÊmy powy˝ej.

W rozdziale 10.4.4 znajduje si´ prosty przyk∏ad opisujàcy, jak umieÊciç i zintegrowaç

obiekt przemys∏owy z linià kolejowà.

Rada: Obiekty przemys∏owe mo˝na ∏atwo znaleêç na liÊcie obiektów

scenerii, wybierajàc kategori´ "Przemys∏owe".

82

Uwaga: Tory nale˝àce do obiektu przemys∏owego, aby by∏y coÊ warte,

muszà byç po∏àczone z twojà trasà kolejowà i punktem za∏adunkowym/roz∏a-

dunkowym, a wagony, z których korzystasz, muszà byç przystosowane do

przewo˝enia konkretnego rodzaju produktów.

Sta∏e odcinki torów

Sà to odcinki torów, których nie mo˝na zmieniç, nie sà gi´tkie i sà jakby

odpowiednikiem przekrojowego modelu torów, który majà producenci pociàgów.

Sta∏y odcinek torów mo˝na umieÊciç na mapie tak, jak zwyk∏e obiekty scenerii,

i nast´pnie ∏àczyç z normalnymi punktami kontrolnymi torów. Te odcinki mogà

równie˝ na siebie nachodziç i ∏àczyç si´ ze sobà, gdy jeden sta∏y odcinek torów

zostanie przysuni´ty bardzo blisko do punktu koƒcowego innego odcinka.

Punkty koƒcowe sta∏ych odcinków torów sà oznaczone czerwonà strza∏kà

umieszczonà nad torem.

Podczas obracania sta∏ego odcinka torów po∏àczone z nim inne odcinki równie˝ b´dà

si´ obracaç, tworzàc pewien uk∏ad torów powsta∏y w wyniku tego obracania.

To samo odnosi si´ do przemieszczania po∏àczonych sta∏ych odcinków torów.

83

Rada: Sta∏e odcinki torów mo˝na ∏atwo znaleêç na liÊcie obiektów scenerii,

wybierajàc kategori´ "Sta∏e tory".

Uwaga: Sta∏ych odcinków torów nie powinno u˝ywaç si´ na pochy∏oÊciach.

Lepiej umieszczaç je tylko na p∏askim terenie.

Animowane rozjazdy

NowoÊcià w TRS2006 sà animowane rozjazdy. Ró˝nià si´ od zwyk∏ych rozjazdów

tym, ˝e sk∏adajà si´ z okreÊlonych sta∏ych odcinków torów i animowanych

elementów. Mogà si´ w nich te˝ znaleêç dodatkowe szczegó∏y, jak szyny prowadzàce.

Animowane rozjazdy dodaje si´ i obs∏uguje w segmencie Geodety tak samo, jak sta∏e

odcinki torów.

84

Obrotnice

Obrotnice to obiekty scenerii, w których zbiega si´ wiele odcinków torów, a specjalna

przesuwnica (która zazwyczaj obraca si´) umo˝liwia dost´p do wszystkich odcinków.

Aby to dzia∏a∏o, wystarczy umieÊciç obrotnic´ na segmencie i przy∏àczyç tory.

Przejazdy kolejowe

Przejazd to obiekt scenerii umo˝liwiajàcy przeci´cie si´ drogi i torów kolejowych. Jest

obiektem scenerii, mo˝na wi´c go po∏àczyç z torami linii kolejowej, ale równie˝

z punktami kontrolnymi drogi (wi´cej szczegó∏ów dotyczàcych punktów kontrolnych

drogi znajduje si´ w rozdziale 17.7.3), co pokazano na obrazku.

85

Do przejazdów do∏àczone sà animowane szlabany, które aktywujà si´ automatycznie,

gdy pociàg wje˝d˝a lub opuszcza okreÊlony obszar otaczajàcy przejazd.

To co si´ dzieje na przejeêdzie, jest zautomatyzowane i nawet samochody zatrzymujà

si´ przed nim, gdy szlaban zaczyna opadaç, by pociàg móg∏ przejechaç.

T∏o

T∏o to nowy rodzaj obiektów wyst´pujàcy po raz pierwszy w TRS2006. Umieszczane

jest bez wzgl´du na ustawienia widocznoÊci. To oznacza, ˝e jest widoczne zawsze

i nie znika jak inne odleg∏e elementy scenerii, a to sprawia, ˝e Êwietnie si´ nadaje jako

dalszy plan scenerii.

86

11.7.3 Funkcje zarzàdzania krzywymi

Kolejnym trybem wartym poznania jest Tryb krzywej.

Krzywe to ogólnie rzecz bioràc d∏ugie cienkie obiekty, jak

drogi, linie energetyczne, p∏oty i rz´dy drzew. Sk∏adajà

si´ z jednego lub wi´cej "punktów krzywej"

zaznaczonych bia∏ymi okr´gami. Te punkty mogà byç

umieszczone w dowolnej odleg∏oÊci od siebie,

a powsta∏y obiekt jest "rozciàgni´ty" pomi´dzy tymi

punktami, gdy umieszczasz go na trasie.

Tryb krzywej (S)

Aby przejÊç do trybu krzywej, kliknij LPM du˝y

przycisk Tryb krzywej (S) w lewej górnej

cz´Êci menu zak∏adek.

Dodaj krzywà (A)

Gdy klikniesz LPM Tryb krzywej (S), domyÊlnà

opcjà b´dzie Dodaj krzywà (A)

Kliknij teren LPM, aby umieÊciç pierwszy punkt krzywej, nast´pnie ponownie kliknij

LPM w pewnej odleg∏oÊci od tego punktu, aby umieÊciç kolejny. Na ka˝dym koƒcu

krzywej zobaczysz bia∏e okr´gi. OkreÊlajà one, które punkty krzywej mo˝na wybraç lub

przemieÊciç. Przyk∏adowo, na obrazku poni˝ej umieÊciliÊmy na trasie krzywà "Linia

energetyczna B".

Aby rozciàgnàç krzywà, kliknij ponownie LPM ostatni punkt krzywej, nast´pnie

jeszcze raz kliknij LPM w pobli˝u, aby rozciàgnàç krzywà.

Mo˝esz uproÊciç ten proces, przytrzymujàc klawisz Ctrl i umieszczajàc kilka punktów

krzywej. PuÊç klawisz Ctrl i umieÊç koƒcowy punkt krzywej, aby ostatecznie u∏o˝yç

krzywà na ˝àdanym miejscu.

87

Przesuƒ krzywà (M)

Mo˝esz przesunàç dowolny punkt krzywej, wybierajàc narz´dzie Przesuƒ

krzywà (M), nast´pnie klikajàc i przytrzymujàc LPM, i przeciàgajàc punkt

krzywej w nowe miejsce.

Zdarza si´, ˝e podczas umieszczania punktu krzywa ∏àczy si´ z pobliskim punktem

i tworzy ∏uk. Aby tego uniknàç, podczas umieszczania punktów krzywej trzymaj

wciÊni´ty klawisz Shift. To "zmusi" punkt krzywej do pozostania tam, gdzie ty tego

chcesz.

Korzystajàc z kombinacji Shift-LPM, mo˝esz umieÊciç jednà krzywà na drugiej.

Przydaje si´ to przy tworzeniu kàta prostego, potrzebnego do postawienia np. p∏otu.

Zdobàdê krzywà (G)

Kliknij LPM narz´dzie Zdobàdê krzywà (G), nast´pnie kliknij krzywà umieszczonà

na mapie. Wybrana krzywa pojawia si´ w oknie wyboru. To szybki sposób na

znalezienie krzywej, je˝eli chcesz umieÊciç jeszcze kilka podobnych na swojej linii.

Zmieƒ tryb na Dodaj krzywà (A) i kliknij ponownie LPM miejsce, w którym chcesz

umieÊciç wybranà krzywà.

88

Usuƒ krzywà (D)

Kliknij LPM Usuƒ krzywà (O), nast´pnie kliknij odcinek krzywej pomi´dzy

dwoma sàsiadujàcymi bia∏ymi okr´gami, aby usunàç niechciany odcinek

krzywej. Je˝eli usuniesz odcinek, który nie jest ostatnim odcinkiem krzywej, krzywa

rozdzieli si´ na dwie osobne krzywe.

Rozdziel krzywà (Q)

JeÊli krzywa jest ju˝ wygi´ta, mo˝esz jà rozdzieliç na dwa odcinki za pomocà

narz´dzia Rozdziel krzywà (Q). Po prostu kliknij LPM Êrodkowà krzywà (lub

jakikolwiek punkt, nie b´dàcy punktem koƒcowym), a otrzymasz dwie osobne krzywe.

Prze∏àcz ruch

Na wielu tworzonych przez ciebie drogach (b´dàcych krzywymi) b´dà

automatycznie podró˝owa∏y pojazdy (zwane "Carz"). Po umieszczeniu

dróg, zobaczysz w Geodecie, jak si´ poruszajà. Klikni´cie LPM opcji Prze∏àcz ruch

wy∏àczy ca∏y ruch na tego rodzaju drogach. Gdy klikniesz ten przycisk ponownie, ruch

znów zostanie w∏àczony. Gdy tryb prze∏àczania ruchu znajduje si´ w pozycji

W¸ÑCZONY, przycisk b´dzie podÊwietlony na jasnozielono. Pami´taj, ˝e w∏àczanie

i wy∏àczanie ruchu dotyczy wszystkich utworzonych z krzywych dróg na twojej

mapie.

Drogi sk∏adajà si´ z krzywych, jak widaç poni˝ej.

89

11.7.4 Zaawansowane funkcje zarzàdzania krzywà (Shift F3)

Kliknij LPM Menu Wi´cej (Shift F3), by mieç dost´p do

wi´kszej iloÊci narz´dzi. U do∏u zak∏adki narz´dzi rozwinie

si´ menu, jak to widaç powy˝ej. Dost´pne sà

nast´pujàce narz´dzia.

WysokoÊç krzywej (H)

To narz´dzie wykorzystuje si´ do zmiany wysokoÊci u∏o˝enia okreÊlonego

rodzaju krzywych (jak linii noÊnych czy mostów drogowych). Kliknij LPM

WysokoÊç krzywej, nast´pnie KLPMP punkt krzywej (bia∏y okràg) i przeciàgaj myszà

do przodu lub do ty∏u.

Usuƒ punkt krzywej (X)

Kliknij LPM Usuƒ punkt krzywej (X), nast´pnie kliknij LPM bia∏y okràg krzywej,

aby usunàç niechciany punkt. Nie mo˝esz usunàç koƒcowego punktu krzywej,

ale mo˝esz usunàç ca∏y odcinek za pomocà narz´dzia Usuƒ krzywà (D).

Wstaw punkt krzywej (I)

Kliknij LPM Wstaw punkt krzywej (I), nast´pnie kliknij LPM pomi´dzy dwoma

istniejàcymi punktami krzywej. Utworzony zostanie nowy punkt krzywej.

Mo˝liwe, ˝e b´dziesz musia∏ zbli˝yç si´ nieco, aby wstawiç nowy punkt krzywej.

Uwaga: Nie korzystaj ze zbyt du˝ej iloÊci punktów, poniewa˝ ka˝dy kolejny

obcià˝a twojà kart´ graficznà i mo˝e znacznie obni˝yç jakoÊç gry.

Wyg∏adê krzywà (S)

Wykorzystujàc przynajmniej cztery punkty krzywej, u∏ó˝ drog´ na poziomie

gruntu. Za pomocà narz´dzia WysokoÊç krzywej (H) podnieÊ dwa punkty

krzywej poÊrodku drogi. Droga uniesie si´ nad ziemià.

Kliknij LPM Wyg∏adê krzywà (S). Teraz kliknij LPM podniesiony odcinek krzywej,

a krzywa natychmiast podniesie si´, by wyrównaç si´ z drogà. Aby wprowadziç ma∏e

poprawki, kliknij jeszcze kilka razy drog´ LPM. Czasem trzeba spróbowaç kilka razy,

zanim droga b´dzie wyglàda∏a tak, jak powinna.

90

Znajdê inny poziomy fragment terenu na swojej mapie. Nast´pnie stwórz ma∏e

wzgórze i nanieÊ tekstur´, korzystajàc z narz´dzi topologii.

U∏ó˝ pojedynczy odcinek drogi na szczycie wzgórza z parà punktów krzywej na

ka˝dym koƒcu. Zwróç uwag´, ˝e droga przylgnie do powierzchni wzgórza. Teraz kliknij

LPM Wyg∏adê krzywà (S) i kliknij drog´ LPM. Jak widaç poni˝ej, spowoduje to, ˝e

teren pomi´dzy dwoma punktami krzywej wyrówna si´ i przetnie wzgórze, aby

sp∏aszczyç drog´.

Narz´dzie Wyg∏adê krzywà (S) wyrównuje szlak pomi´dzy dwoma punktami krzywej,

podnoszàc lub obni˝ajàc grunt, aby go dopasowaç do danej krzywej.

Rada: Obrotnice i przejazdy kolejowe to w zasadzie standardowe obiekty,

a nie obiekty zwiàzane z torami, ale jedne i drugie posiadajà punkty krzywej,

abyÊ móg∏ przy∏àczaç do nich takie krzywe jak drogi czy tory.

91

Rada: UmieÊç przejazd kolejowy tak, jak umieÊci∏byÊ inny normalny obiekt,

nast´pnie po∏àcz odcinki torów z punktami krzywej torów. Potem po∏àcz

drogi z punktami krzywej drogi. Je˝eli prawid∏owo umieÊci∏eÊ przejazd, po

wczytaniu mapy do Maszynisty ruch drogowy zatrzyma si´, a twoje pociàgi

przejadà przez przejazd.

Rada: Aby linie noÊne bieg∏y nad torami elektrycznej linii kolejowej, najlepiej

umieÊciç punkty krzywej na punktach krzywej torów. Dzi´ki temu krzywizna

b´dzie odpowiada∏a krzywiênie torów i ∏atwiej b´dzie dopasowaç wysokoÊç

torów. W trakcie umieszczania linii noÊnych wciÊnij Alt-O, aby zobaczyç

punkty krzywej torów, nast´pnie przytrzymaj klawisz Shift, aby umo˝liwiç

umieszczenie linii noÊnej nad torami.

Zdobàdê wysokoÊç wierzcho∏ka

Kliknij LPM Zdobàdê wysokoÊç wierzcho∏ka, a nast´pnie kliknij LPM na

najwy˝ej po∏o˝onym punkcie krzywej. WysokoÊç wyÊwietli si´ w oknie

WartoÊci wysokoÊci.

Zastosuj wysokoÊç wierzcho∏ka

Kliknij LPM Zastosuj wysokoÊç wierzcho∏ka, a nast´pnie kliknij LPM na innym

punkcie krzywej. Punkt krzywej zostanie podniesiony na t´ samà wysokoÊç co

poprzedni wierzcho∏ek. Funkcja ta zapewnia umieszczenie poszczególnych

segmentów krzywych na tej samej wysokoÊci.

Usuƒ ró˝nic´

Kliknij LPM Usuƒ ró˝nic´, nast´pnie kliknij LPM odcinek krzywej, aby usunàç

ró˝nic´ pomi´dzy dwoma punktami krzywej.

92

11.8 Menu torów (F4)

11.8.1 Narz´dzia trybu torów

Opanowanie umiej´tnoÊci k∏adzenia torów,

umieszczania sygnalizacji i tworzenia

rozjazdów mo˝e byç kluczem do przepro-

wadzenia udanej sesji maszynisty w TRS2006. Odcinki

torów w TRS2006 sk∏adajà si´ z regulowanej d∏ugoÊci

kawa∏ków torów tworzonych poprzez ∏àczenie

dwóch punktów krzywej. Nazywamy je

"elastycznymi torami" i dzi´ki nim uk∏adanie torów

o dowolnej d∏ugoÊci jest banalnie proste. Wybierz Menu

torów (F4). DomyÊlnà opcjà w menu jest Tryb

Torowy (T).

Dodaj tor (A)

Narz´dzie Dodaj tor (A) powinno ju˝ byç

podÊwietlone, wi´c mo˝esz ju˝ k∏aÊç pierwszy

odcinek swoich torów: Kliknij lewà lub prawà strza∏k´ okna dialogowego

wyboru torów, aby wybraç rodzaj torów, jakie chcesz po∏o˝yç, nast´pnie kliknij LPM

miejsce na segmencie, w którym powinien znaleêç si´ poczàtek. (Zalecamy, abyÊ

rozpoczà∏ od pojedynczego toru).

Kliknij LPM w niedu˝ej odleg∏oÊci, aby umieÊciç kolejny punkt krzywej. Po∏o˝y∏eÊ

w∏aÊnie prosty odcinek torów pomi´dzy dwoma punktami krzywej.

Aby wyd∏u˝yç tor, kliknij ponownie LPM ostatni punkt krzywej (bia∏y okràg), nast´pnie

jeszcze raz kliknij LPM w pobli˝u, aby wyd∏u˝yç tor. Zobaczysz, ˝e tor jest wygi´ty,

chyba ˝e wszystkie trzy punkty krzywej znajdujà si´ dok∏adnie w linii prostej. Aby

po∏àczyç dwa odcinki torów, przeciàgnij koƒcowy punkt krzywej jednego do

koƒcowego punktu krzywej drugiego, a po∏àczà si´ automatycznie.

93

Przesuƒ tor (M)

Aby skr´ciç tor w któràÊ stron´, wybierz narz´dzie Przesuƒ tor (M), a nast´pnie

kliknij LPM i przytrzymaj na jednym z bia∏ych okr´gów. Przeciàgaj myszà po

terenie i obserwuj, jak tor zakr´ca. Na kszta∏t ∏uku wp∏ywa równie˝ odleg∏oÊç punktu

krzywej, który ciàgniesz, od nast´pnych punktów krzywej.

Wyprostuj tory (B)

Kliknij Wyprostuj tory (B), nast´pnie kliknij LPM zgi´ty odcinek po∏o˝onych

torów. Zauwa˝, ˝e odcinek torów prostuje si´ pomi´dzy dwoma punktami

krzywej. Ma to wp∏yw równie˝ na kolejny odcinek torów.

Uwaga: Nie mo˝na wyprostowaç odcinka dwutorowego.

Kliknij ponownie wyprostowany odcinek, a znowu si´ zegnie. To narz´dzie jest

szczególnie przydatne przy tworzeniu rozjazdów, parowozowni i porzàdkowaniu

pogmatwanych odcinków torów.

Wybierz inny rodzaj torów, klikajàc okno dialogowe Regionu torów lub Rodzaju torów

i przewijajàc list´, a˝ znajdziesz most. Po∏ó˝ krótki odcinek mostu na p∏askim terenie,

tak jak zrobi∏eÊ w przypadku pojedynczego toru.

Zdobàdê tor (G)

Kliknij Zdobàdê tor (G), nast´pnie kliknij LPM swój tor. Most, który by∏ widoczny

w oknie wyboru, zosta∏ zastàpiony torem. WciÊnij "A", aby zmieniç tryb na

Dodaj tor. JesteÊ gotów na po∏o˝enie kolejnego odcinka torów.

Usuƒ tor (D)

Kliknij Usuƒ tor (D), nast´pnie kliknij odcinek mostu, aby go usunàç. (Uwaga:

je˝eli na odcinku torów, które usuwasz, umieÊci∏eÊ obiekty przytorowe, one

równie˝ zostanà usuni´te).

Podziel krzywà (Q)

Kliknij narz´dzie Podziel krzywà (Q), nast´pnie kliknij Êrodkowy punkt krzywej

(bia∏y okràg) torów. Tor podzieli si´ w tym punkcie na dwa odcinki.

94

Tworzenie rozjazdu

W zale˝noÊci od tego, w której cz´Êci Êwiata mieszkasz, ró˝nie nazywa si´ miejsce,

w którym jeden odcinek torów odga∏´zia si´ od drugiego. Czasem mówi si´ na nie

rozjazd, w´ze∏, czasem zwrotnica. W tym dokumencie b´dziemy je nazywaç

rozjazdem.

W tym rozdziale nauczysz si´ podstaw tworzenia rozjazdów.

Aby utworzyç rozjazd w kszta∏cie litery Y, na poczàtek u∏ó˝ dwa punkty krzywej.

Nast´pnie kliknij LPM z lewej strony twojego pierwszego odcinka torów, i przeciàgnij

nowy odcinek w kierunku ju˝ istniejàcego.

Kliknij LPM mniej wi´cej w po∏owie pierwszego toru, a tor zegnie si´ tak, by utworzyç

odpowiedni kszta∏t rozjazdu. W∏aÊnie utworzy∏eÊ swój pierwszy rozjazd.

Aby zrobiç porzàdek z rozjazdem i poprawiç jego wyglàd, wybierz narz´dzie Wyprostuj

tor (B), i kliknij tor tworzàcy rozga∏´zienie, aby wyprostowaç jego odcinek

prowadzàcy do twojego nowego rozjazdu.

Dodaj nowy punkt krzywej do rozjazdu. W tym celu przejdê do Zaawansowanego

menu (Shift F4) i wybierz opcj´ Wstaw punkt krzywej (I). Kliknij najbardziej wysuni´ty

w lewo tor, aby dodaç nowy punkt.

95

Skorzystaj z opcji Przesuƒ tor (M), aby uchwyciç nowy punkt krzywej i przesuwaç go,

a˝ b´dziesz zadowolony z kszta∏tu rozjazdu. Twój rozjazd w kszta∏cie litery Y jest teraz

idealny.

Zwróç uwag´, ˝e rozjazd zosta∏ automatycznie wyposa˝ony w dêwigni´. Strza∏ki

czerwona i zielona wskazujà kierunek, w którym rozjazd b´dzie zwrócony, gdy

zaczniesz u˝ywaç swojej nowej linii kolejowej. Aby zmieniç kierunek rozjazdu, kliknij

LPM rozjazd w trybie minimapy lub u˝yj narz´dzia "Kierunek rozjazdu", które zosta∏o

omówione w rozdziale 11.8.5.

Dêwigni´ rozjazdu mo˝na usunàç za pomocà funkcji Usuwanie obiektów

przytorowych. Ale musisz zastàpiç jà innà wybranà przez ciebie, je˝eli rozjazd ma

dzia∏aç poprawnie.

W dalszej cz´Êci poka˝emy, jak zmieniaç dêwignie i dodawaç sygnalizacj´, aby

ukoƒczyç prac´.

Rada: Je˝eli próbujesz przesunàç lub usunàç kawa∏ek torów, ale nie daje si´

on przesunàç ani usunàç, otrzymasz sygna∏ dêwi´kowy. Oznacza to, ˝e tor

jest po∏àczony z nieruchomym elementem, jak obiekty przemys∏owe,

przejazd kolejowy albo nawet lokomotywa czy wagon. W przypadku

pojazdów, trzeba je przesunàç o przynajmniej 2 punkty krzywej od odcinka

torów, który chcesz edytowaç.

Animowane rozjazdy

W TRS2006 dost´pne sà animowane rozjazdy, choç nie jako element krzywych. Sà to

obiekty, które musisz umieÊciç na trasie. Szczegó∏y znajdziesz w rozdziale 11.7.2.

96

11.8.2 Zaawansowane narz´dzia trybu torów (Shift-F4)

W TRS2006 sà dwie mo˝liwoÊci k∏adzenia torów. Mo˝esz

po∏o˝yç tor i podnieÊç teren, ˝eby go dopasowaç do

po∏o˝enia toru, albo utworzyç teren, a nast´pnie po∏o˝yç

na nim tor. Poka˝emy ci obie mo˝liwoÊci, wykorzystujàc

do tego celu Zaawansowane menu torów (Shift F4).

Kliknij LPM przycisk Wi´cej, aby rozwinàç

zaawansowane menu torów.

Zmieƒ wysokoÊç krzywej (H)

Po∏ó˝ najpierw krótki odcinek wygi´tych torów, wykorzystujàc 4 lub 5

punktów krzywej. Kliknij LPM Zmieƒ wysokoÊç krzywej (H), a nast´pnie kliknij

LPM i przytrzymaj na punkcie krzywej. Przesuwaj mysz do przodu i do ty∏u, aby

podnosiç i opuszczaç punkt krzywej. PodnieÊ tor z ziemi, a nast´pnie przysuƒ kamer´

blisko do ziemi, aby lepiej widzieç.

Jak widaç poni˝ej, do punktów krzywej sà do∏àczone strza∏ki wskazujàce, jak wysoko

nad ziemià znajduje si´ tor.

Wyg∏adê wysokoÊç krzywej (S)

Wybierz opcj´ Wyg∏adê wysokoÊç krzywej (S). Kliknij podniesiony odcinek

toru, a ziemia równie˝ si´ podniesie, aby dostosowaç si´ do po∏o˝enia toru. Aby

zrobiç drobne poprawki, kliknij tor jeszcze kilka razy pomi´dzy ka˝dà parà punktów

krzywej. Czasem trzeba par´ razy popróbowaç, zanim tor b´dzie wyglàda∏ w∏aÊciwie.

97

Znajdê poziomy fragment terenu na swojej mapie. Nast´pnie stwórz ma∏e wzgórze,

korzystajàc z narz´dzi topologii.

U∏ó˝ pojedynczy odcinek toru na szczycie wzgórza z parà punktów krzywej na ka˝dym

koƒcu. Zwróç uwag´, ˝e tor przylgnie do powierzchni wzgórza. Teraz kliknij LPM

Wyg∏adê krzywà (S) i kliknij tor LPM. Jak widaç poni˝ej, to spowoduje, ˝e teren

pomi´dzy dwoma punktami krzywej wyrówna si´ i przetnie wzgórze, aby sp∏aszczyç tor.

Narz´dzie Wyg∏adê krzywà (S) wyrównuje tor pomi´dzy dwoma punktami krzywej,

podnoszàc lub obni˝ajàc teren, aby go dopasowaç do po∏o˝enia danego toru.

Usuƒ punkt krzywej (X)

Kliknij LPM Usuƒ punkt krzywej (X), nast´pnie kliknij LPM punkt krzywej toru

(ale nie punkt koƒcowy, poniewa˝ takiego nie mo˝na usunàç). Zauwa˝, ˝e punkt

krzywej zostanie usuni´ty. Ma to równie˝ wp∏yw na krzywizn´.

Wstaw punkt krzywej (I)

Kliknij Wstaw punkt krzywej (I), aby dodaç nowy punkt krzywej. W tym

wypadku równie˝ obserwujemy wp∏yw tego dzia∏ania na krzywizn´. Uwa˝ne

rozmieszczanie punktów krzywej jest sekretem udanego k∏adzenia torów. Staraj si´

jednak nie umieÊciç ich zbyt du˝o, poniewa˝ im jest ich wi´cej, tym bardziej

skomplikowana linia kolejowa, i tym ci´˝ej b´dzie musia∏ pracowaç twój komputer,

aby zapewniç p∏ynnoÊç operacji.

98

Zdobàdê ró˝nic´ (J)

Teraz wybierz Zdobàdê ró˝nic´ (J) i kliknij LPM podniesiony odcinek toru

pomi´dzy dwoma punktami krzywej toru. Ró˝nica po∏o˝enia pomi´dzy tymi

punktami jest widoczna w oknie WartoÊci ró˝nicy i jest wyra˝ona jako odsetek

nachylenia. WartoÊç 2 oznacza 2% lub 1 na 50.

Zastosuj ró˝nic´ (K)

Wpisz nowà wartoÊç ró˝nicy w oknie tekstowym jej wartoÊci, a nast´pnie

kliknij LPM Zastosuj wartoÊç (K). Kliknij LPM tor blisko pierwszego punktu

krzywej, aby podnieÊç tor.

Teraz kliknij LPM Cofnij (Ctrl-Z), a nast´pnie LPM blisko drugiego punktu krzywej.

Zwróç uwag´, ˝e ró˝nica zosta∏a teraz zastosowana w drugà stron´. Zasada jest taka,

˝e punktem odniesienia dla zastosowania ró˝nicy jest ten, który znajduje si´ najbli˝ej

miejsca, w którym kliknà∏eÊ.

Usuƒ ró˝nic´

Kliknij LPM Usuƒ ró˝nic´, a nast´pnie kliknij odcinek toru, aby usunàç ró˝nic´

pomi´dzy dwoma punktami krzywej toru.

Zdobàdê wysokoÊç wierzcho∏ka

Kliknij LPM Zdobàdê wysokoÊç wierzcho∏ka, i kliknij LPM najwy˝ej po∏o˝ony

punkt krzywej na twoim torze. WysokoÊç jest wyÊwietlona w oknie WartoÊci

wysokoÊci.

Zastosuj wysokoÊç wierzcho∏ka

Kliknij Zastosuj wysokoÊç wierzcho∏ka, nast´pnie kliknij LPM kolejny punkt

krzywej. Punkt krzywej zostanie podniesiony do tej samej wysokoÊci co

pierwszy wierzcho∏ek. Funkcja przydatna, jeÊli chcesz umieÊciç segmenty torów na

tym samym poziomie.

Poka˝ promieƒ krzywej

Teraz kliknij Poka˝ promieƒ krzywej, a potem przesuƒ mysz wzd∏u˝ odcinka toru.

Promieƒ krzywej jest widoczny obok kursora myszy. Promieƒ wyra˝ony jest

w metrach, wi´c ma∏a liczba oznacza du˝e wygi´cie, a du˝a liczba oznacza prostszy tor.

99

Tor w TRS2006 próbuje "uÊredniç" ∏uk, abyÊ za pomocà narz´dzia Wyprostuj tory

móg∏ go "zakoƒczyç". Dzi´ki temu tor nie b´dzie si´ wygina∏ w drugà stron´.

Nawet z u˝yciem narz´dzia Poka˝ promieƒ krzywej, tworzenie ∏uku mo˝e na poczàtku

nie byç ∏atwe. Oto kilka wskazówek. Przesuƒ kamer´ pionowo nad tor i oddal widok.

Po∏ó˝ pi´ç punktów krzywej tak, by utworzy∏y kàt prosty. ¸uk prawdopodobnie jest

odrobin´ nierówny.

Za pomocà opcji Przesuƒ tor (M) wyprostuj koƒce, nast´pnie wybierz Wyprostuj tory

(B), aby wyprostowaç dwa koƒcowe odcinki. W ten sposób otrzyma∏eÊ ∏uk o kàcie

90 stopni.

11.8.3 Budowanie mostów

Mosty i tunele buduje si´ w podobny sposób co normalne tory, ale czasami jest je

odrobin´ trudniej po∏o˝yç ze wzgl´du na rodzaj terenu. Czasem proÊciej jest zbudowaç

most lub tunel na p∏askim pod∏o˝u, a potem przenieÊç go we w∏aÊciwe miejsce.

Wybierz rodzaj torów "Mosty", klikajàc klawisze strza∏ek Rodzaju torów, nast´pnie

przewijaj list´ mostów, a˝ znajdziesz ten, który ci odpowiada.

Aby umieÊciç most, wybierz Dodaj tor (A) i po∏ó˝ most, tak jak k∏ad∏eÊ tory,

umieszczajàc w odpowiednich miejscach punkty krzywej. Najlepiej jest budowaç

mosty pomi´dzy dwoma wzgórzami, ale mo˝esz te˝ po∏o˝yç most w dowolnym

miejscu, a nast´pnie usunàç teren pod nim.

Poni˝ej zbudowaliÊmy most o nazwie "Most kratowy" na p∏askim terenie.

100

Mo˝esz wstawiç punkt krzywej w Êrodku mostu za pomocà narz´dzia Wstaw punkt

krzywej (I), a nast´pnie klikajàc LPM odcinek mostu. Nast´pnie kliknij Przesuƒ tor (M).

Teraz kliknij LPM i przeciàgnij Êrodkowy punkt krzywej. Dzi´ki temu mo˝esz wygiàç

most. Nie zegnij go zbyt mocno, bo p´knie. Poni˝ej wstawiliÊmy punkt krzywej

poÊrodku mostu i wygi´liÊmy go.

Gdy obni˝ysz teren pod mostem, jego filary stanà si´ widoczne, jak pokazano poni˝ej.

Zwróç uwag´, ˝e pomalowaliÊmy teren i dodaliÊmy wod´.

101

Aby wypoziomowaç most, skorzystaj z narz´dzia Zdobàdê wysokoÊç wierzcho∏ka.

Kliknij punkt krzywej na jednym z koƒców mostu, a w oknie dialogowym WysokoÊci

krzywej zobaczysz WartoÊç wysokoÊci.

Kliknij Zastosuj wysokoÊç, nast´pnie kliknij kolejne dwa punkty krzywej. Ta sama

wysokoÊç zostanie nadana tym samym punktom.

11.8.4 Budowanie tuneli

Tunele buduje si´ tak samo jak mosty. Powtórz wszystkie powy˝sze kroki, tylko

wybierz tunel zamiast mostu. Pierwszy tunel wybuduj na p∏askim terenie, aby

wzniesienia nie przeszkadza∏y w dzia∏aniu. (Zawsze mo˝esz dodaç wzgórza po

zbudowaniu tunelu). Poni˝ej przyk∏ad dwutorowego "Tunelu kamiennego"

umieszczonego na p∏askim terenie.

102

Gdy ju˝ umieÊcisz 3 punkty krzywej, wybierz Przesuƒ tor (M), nast´pnie kliknij LPM

i przeciàgnij Êrodkowy punkt krzywej, aby utworzyç zakr´t w tunelu. Zauwa˝, ˝e

w TRS2006, Êciany otaczajàce wjazd i wyjazd z tunelu sà nachylone w stosunku do

terenu pod kàtem 45 stopni. Mo˝liwe, ˝e b´dziesz musia∏ inaczej u∏o˝yç tor, aby

dopasowaç go do wjazdu i wyjazdu z tunelu.

Upewnij si´, ˝e wyjazd z tunelu jest ukryty, korzystajàc z narz´dzi do zmiany

wysokoÊci terenu i wyg∏adzania krzywej.

Aby po∏àczyç tory z mostami i tunelami, powinieneÊ zawsze korzystaç z pojedynczego

toru (nawet w przypadku odcinków dwutorowych, mostu i tunelu). UmieÊç najpierw

punkt krzywej z dala od mostu, i przesuƒ tor w stron´ koƒca krzywej. Tor po∏àczy si´

z mostem. Za pomocà narz´dzia Wyg∏adê krzywà zrób porzàdek z terenem.

103

11.8.5 Zarzàdzanie obiektami przytorowymi

Tryb przytorowy (Y)

Kolejnym trybem w Menu torów jest Tryb

przytorowy. Kliknij LPM Tryb przytorowy (Y),

aby prze∏àczyç menu zak∏adek torów na menu

trybu przytorowego.

Dodaj obiekt (A)

Aby dodaç obiekt przytorowy, kliknij LPM

przycisk Dodaj obiekt (A).

Nast´pnie wybierz z listy ˝àdany obiekt.

Kliknij LPM tor w którymÊ miejscu, po jednej lub po

drugiej jego stronie. Wybrany obiekt zostanie

umieszczony obok toru i "przyklei si´" do niego, wi´c

jeÊli przesuniesz tor, obiekt zmieni po∏o˝enie razem

z nim.

Rada: Niektóre najwa˝niejsze Obiekty przytorowe to Znaczniki kierunku

kontrolowane przez komputer. MaszyniÊci u˝ywajà ich do nawigacji

(szukania drogi) na linii. Maszynista kontrolowany przez komputer nie

wjedzie na odcinek torów, który prowadzi w innym kierunku ni˝ wskazywany

przez Znacznik. Sà zatem przydatne do kontrolowania nat´˝enia ruchu np. w

kierunku pó∏nocnym czy po∏udniowym, ale je˝eli u˝ywa si´ ich niew∏aÊciwie,

mogà blokowaç maszynistom drog´, nie pozwalajàc im dotrzeç tam, gdzie ty

byÊ sobie tego ˝yczy∏.

Przesuƒ obiekt (M)

Kliknij LPM Przesuƒ obiekt (M). Nast´pnie KLPMP wybrany obiekt przytorowy

na torze. Przeciàgnij mysz wzd∏u˝ torów, aby przesunàç obiekt w inne miejsce.

Obróç obiekt (R)

Aby zmieniç stron´, po której ma si´ znajdowaç obiekt przytorowy, kliknij Obróç

(R), nast´pnie LPM kliknij wybrany obiekt. Obiekt znajdzie si´ po drugiej stronie

104

torów i zostanie obrócony o 180 stopni. Kierunek, w którym obiekt b´dzie zwrócony,

zale˝y od wybranego obiektu geograficznego.

Zdobàdê obiekt (G)

Kliknij Zdobàdê obiekt (G), nast´pnie kliknij jeden z obiektów umieszczonych na

przytorzu. Wybrany obiekt pojawi si´ w oknie wyboru.

Przejdê w tryb Dodaj obiekt (A), nast´pnie kliknij ponownie LPM inny punkt na torze,

w którym chcia∏byÊ umieÊciç taki sam obiekt.

Usuƒ obiekt (D)

Wybierz Usuƒ obiekt (D), nast´pnie kliknij LPM, aby usunàç obiekt przytorowy.

Klikaj dalej LPM, aby usunàç wi´cej obiektów. Je˝eli usuniesz niew∏aÊciwy

obiekt, kliknij Cofnij (Ctrl-Z), aby anulowaç ostatnià czynnoÊç i przywróciç usuni´ty

obiekt.

Kierunek rozjazdu (J)

Je˝eli masz rozjazdy na linii, ka˝dy z nich powinien mieç dêwigni´. Dêwignia

rozjazdu ma zielonà i czerwonà strza∏k´. Aby zmieniç domyÊlny kierunek jazdy

(gdy jedziesz po tym torze w trybie Maszynisty), kliknij LPM Kierunek rozjazdu (J),

a nast´pnie kliknij raz LPM zielonà lub czerwonà strza∏k´. Kierunek jazdy si´ zmieni

(zielona strza∏ka oznacza domyÊlny kierunek jazdy).

Mo˝esz równie˝ utworzyç 3 -kierunkowy rozjazd, dodajàc do niego po prostu trzeci tor.

Teraz na dêwigni b´dà trzy strza∏ki kierunkowe.

Zdefiniuj nazw´ (N)

Teraz wybierz opcj´ Zdefiniuj nazw´ (N) i ponownie kliknij rozjazd. Otworzy si´

okno dialogowe, w którym mo˝esz wpisaç nazw´ rozjazdu. Kliknij znaczek, aby

zapisaç nazw´ i kontynuowaç.

105

11.8.6 Systemy sygnalizacji

Na linii mo˝esz umieszczaç sygnalizacj´, wybierajàc jà z menu przytorowego.

Sygnalizatory mo˝na przesuwaç i obracaç tak jak inne obiekty przytorowe i tak jak

inne obiekty sà one pogrupowane w zale˝noÊci od regionu.

Sygnalizatory australijskie i brytyjskie pojawiajà si´ po lewej stronie toru,

a amerykaƒskie po prawej. Sygna∏y europejskie ró˝nià si´ w zale˝noÊci od toru.

106

Je˝eli starannie rozmieÊcisz sygnalizatory, b´dziesz móg∏ bezkolizyjnie sterowaç

skomplikowanymi modelami, w sk∏ad których mo˝e wchodziç kilka dzia∏ajàcych

sk∏adów kolejowych. Pami´taj, ˝e sygna∏y majà chroniç pociàgi przed sobà

nawzajem, wi´c ka˝de miejsce, w którym ich drogi mogà si´ przeciàç, powinno byç

zabezpieczone semaforami.

D∏ugie odcinki pojedynczej linii warto odcià˝yç, dok∏adajàc odcinki podwójnych torów

lub "p´tle skrzy˝owaƒ" pozwalajàce pociàgom si´ wyminàç lub krzy˝ujàce ich drog´.

Przy wjeêdzie na pojedynczà lini´ mo˝na umieÊciç dwa sygnalizatory ochraniajàce ten

sam odcinek linii, tj. ka˝dy na osobnym torze, by szybszy pociàg móg∏ wyprzedziç

wolniejszy.

Pami´taj, ˝e gdy pociàg minie semafor, nast´pny pociàg nie przejedzie, dopóki ten

pierwszy nie dotrze do kolejnego semafora, wi´c jeÊli przewidujesz du˝y ruch, nie

rozmieszczaj semaforów w zbyt du˝ej odleg∏oÊci od siebie.

Aby pociàg sterowany przez komputer nie wyjecha∏ poza koƒcowy odcinek torów,

powinieneÊ u˝yç znacznika koƒca toru lub bufora.

Uwaga: Semafory w TRS2006 nie potrafià wykryç pociàgu, który podje˝d˝a

do ukoÊnego przejazdu kolejowego. Je˝eli chcesz, by twój model dzia∏a∏

w pe∏ni automatycznie, nie umieszczaj ukoÊnych przejazdów na trasie

pociàgów kontrolowanych komputerowo. Za pomocà skryptów Trainz mo˝na

jednak przygotowaç przejazd wyposa˝ony w semafory, który b´dzie

prawid∏owo obs∏ugiwa∏ pociàgi, których drogi przecinajà si´. Zalecamy, abyÊ

umieÊci∏ przynajmniej jeden semafor na ka˝dym odcinku torów

(np. pomi´dzy ka˝dym rozjazdem).

107

11.8.7 Narz´dzia do zarzàdzania znacznikami torów i wyzwalaczem

Tryb znaczników (V)

Trzecim trybem Menu torów jest Tryb

znaczników. U˝ywa si´ go do zarzàdzania

znacznikami i wyzwalaczami. Te z kolei majà

pomagaç przy ustalaniu regu∏ dla sesji, w której

mo˝esz projektowaç linie kolejowe.

Kliknij LPM Tryb znacznika torów (V), aby prze∏àczyç

menu zak∏adek torów do menu trybu znaczników.

Znaczniki

Znaczniki oznaczajà okreÊlone punkty na torze.

Majà one swoje nazwy i sà wykorzystywane przy

tworzeniu Regu∏. Przyk∏adowo mogà s∏u˝yç do

kierowania maszynistów do okreÊlonego punktu na

trasie.

U˝ywa si´ ich równie˝ do programowania scenariuszy,

takich jak w szkoleniach opisanych w Podr´czniku

maszynisty.

Dodaj czerwony znacznik, klikajàc LPM Êrodek torów w miejscu, w którym chcia∏byÊ

umieÊciç znacznik.

108

Dodaj znacznik (A)

Aby dodaç znacznik, kliknij LPM przycisk Dodaj znacznik (A). Kliknij LPM

wybrany punkt na torze. Znacznik zostanie umieszczony na torze i do niego

"przymocowany", wi´c jeÊli przesuniesz tory, znacznik równie˝ zmieni po∏o˝enie.

Znaczniki nie sà widoczne w trakcie dzia∏ania linii.

Przesuƒ znacznik (M)

Kliknij LPM Przesuƒ znacznik (M). Nast´pnie KLPMP obiekt znacznika na torze.

Przeciàgnij mysz wzd∏u˝ toru, aby przesunàç wybrany obiekt w inne miejsce.

Obróç znacznik (R)

Wybierz Obróç znacznik (R). Znacznik zostanie obrócony w przeciwnà stron´ ni˝

domyÊlna.

Zdobàdê znacznik (G)

Kliknij narz´dzie Zdobàdê znacznik (G), nast´pnie kliknij LPM wybrany znacznik

na torach. Znacznik pojawi si´ teraz w oknie wyboru.

Zmieƒ tryb na Dodaj obiekt (A), nast´pnie kliknij ponownie LPM inny punkt na torze

- w miejscu, w którym chcia∏byÊ umieÊciç taki sam znacznik.

Usuƒ znacznik (D)

Wybierz Usuƒ znacznik (D), a nast´pnie kliknij LPM znacznik, aby go usunàç.

Zdefiniuj nazw´ (N)

Aby nadaç nazw´ znacznikom (w celu ∏atwiejszego ich póêniej zlokalizowania i

mo˝liwoÊci skorzystania z niego przy tworzeniu regu∏), kliknij LPM Zdefiniuj

nazw´ (N). Nast´pnie kliknij znacznik, a pojawi si´ okno dialogowe, w którym

b´dziesz móg∏ wpisaç wybranà nazw´.

109

Szukanie znacznika

Aby znaleêç znacznik, skorzystaj z opcji Znajdê obiekt (wybierajàc : Przytorze, aby

skróciç list´) lub wciÊnij Ctrl-F i wybierz znacznik z listy. Znacznik zostanie

zlokalizowany, a ekran wyÊrodkuje si´ na nim. Przydaje si´ do znajdowania drogi na

mapie.

Wyzwalacze

Oprócz znaczników mo˝esz te˝ umieszczaç wyzwalacze, które wykorzystuje si´ do

tworzenia Regu∏ i skryptów TRS2006. Wyzwalacz to punkt, który "wywo∏uje"

okreÊlone zdarzenie, np. ruszenie pociàgu czy zatràbienie syrenà. Mo˝e wy∏apaç

okreÊlony pociàg przeje˝d˝ajàcy przez okreÊlony punkt i da impuls do dzia∏ania

kolejnym regu∏om. Wi´cej informacji znajduje si´ w rozdziale o regu∏ach.

Po prostu kliknij LPM wyzwalacz a nie znacznik z listy wyboru, nast´pnie wybieraj te

same polecenia co w przypadku znaczników, aby umieÊciç wyzwalacz tak, jak to

zrobiliÊmy poni˝ej.

110

Zasi´g wyzwalacza jest okreÊlony przez jego promieƒ, który rozciàga si´ na zewnàtrz

od znacznika wzd∏u˝ toru. DomyÊlny promieƒ to 20 metrów i w wi´kszoÊci

przypadków jest to wystarczajàce. W razie potrzeby mo˝na go zmieniç.

Zaawansowane narz´dzia wyzwalacza opisano w rozdziale 11.8.8.

Aby pociàg by∏ "widoczny" dla wyzwalacza, musi znajdowaç si´ w promieniu

wyzwalacza i nie mo˝e byç ˝adnych przeszkód, takich jak rozjazd, który mo˝e

"zas∏aniaç" widok wyzwalacza. Trzeba wi´c uwa˝aç z umieszczaniem wyzwalaczy

niedaleko rozjazdów.

Umieszczony na linii wyzwalacz najpewniej zostanie u˝yty w regu∏ach sesji. Niektóre

regu∏y, jak np. Kontrola wyzwalaczy, mogà monitorowaç i reagowaç na wyzwalacz,

wi´c mo˝na ich u˝ywaç do wywo∏ania innych zdarzeƒ, za ka˝dym razem, gdy

przyk∏adowo pociàg wjedzie w zasi´g wyzwalacza. Dok∏adniejszy opis sesji znajduje

si´ w rozdziale 11.14.

Znaczniki kierunku

Znaczniki kierunku wyglàdajà tak samo jak zwyk∏e znaczniki, ale sà ˝ó∏te. Wskazujà

komputerowemu maszyniÊcie, w którym kierunku mo˝e jechaç na danym odcinku torów.

Znaczniki kierunku wystarczy umieÊciç na torze. Komputerowi maszyniÊci

automatycznie wezmà je pod uwag´. Staranne rozmieszczenie znaczników kierunku

sprawia, ˝e maszyniÊci sterowani przez komputer b´dà mieli zakaz lub nakaz wjazdu

na okreÊlonà tras´.

Uwaga: Komputerowy maszynista nie pojedzie niezgodnie ze znacznikiem

kierunku, wi´c uwa˝aj, gdzie je umieszczasz, bo niechcàcy mo˝esz

zablokowaç drog´, która mo˝e byç potrzebna, aby dostaç si´ w jakieÊ

miejsce na twojej linii kolejowej.

111

Znaczniki pierwszeƒstwa

Znaczniki pierwszeƒstwa wyglàdajà dok∏adnie tak, jak zwyk∏e znaczniki, z tym ˝e sà

fioletowe. Wskazujà komputerowemu maszyniÊcie pierwszeƒstwo na danym

odcinku torów.

Wszystkie pociàgi i odcinki toru majà nadanà wartoÊç oznaczajàcà pierwszeƒstwo,

pomi´dzy 1 a 3 (domyÊlnie 2). Cyfry te nie odzwierciedlajà hierarchii pierwszeƒstwa,

u˝ywane sà w celu u∏atwienia wyboru drogi maszynistom sterowanym przez

komputer, którzy b´dà starali si´ podà˝aç tà trasà, której cyfra pierwszeƒstwa pasuje

do cyfry przyporzàdkowanej do prowadzonego przez nich sk∏adu.

Znacznik kierunku nadaje torowi wartoÊç pierwszeƒstwa. WartoÊç pierwszeƒstwa

dla danego pociàgu nadaje si´, edytujàc w∏aÊciwoÊci pociàgu, jak pokazano to

w rozdziale 11.11.1.

Maszynista sterowany komputerem automatycznie analizuje wartoÊci pierwszeƒstwa,

wi´c wystarczy nadaç odpowiednie torom i pociàgom.

Uwaga: System pierwszeƒstwa to nie jedyna droga wyboru w∏aÊciwej trasy

- maszynista spróbuje podà˝yç któràÊ z dróg nawet jeÊli nie natrafi na lini´

o odpowiedniej wartoÊci pierwszeƒstwa.

112

11.8.8 Zaawansowane narz´dzia zarzàdzania wyzwalaczem

Zaawansowane menu narz´dzi znaczników wykorzystuje

si´ do ustawiania promienia wyzwalaczy.

Promieƒ okreÊla zasi´g wyzwalacza i zosta∏ opisany

w poprzednim rozdziale (11.8.7).

Zdobàdê promieƒ

Kliknij Zdobàdê promieƒ wyzwalacza, a nast´pnie kliknij wyzwalacz LPM.

Promieƒ wyzwalacza pojawi si´ w polu tekstowym sàsiadujàcym z

przyciskiem. Pami´taj, ˝e domyÊlnie promieƒ wyzwalacza wynosi 20 metrów, wi´c

wartoÊç w polu mo˝e si´ nie zmieniç.

OkreÊl promieƒ

Kliknij Zastosuj promieƒ wyzwalacza, nast´pnie kliknij wyzwalacz LPM, aby

wstawiç wartoÊç w polu promienia tego wyzwalacza.

Dostosuj promieƒ

Kliknij Edytuj promieƒ wyzwalacza, nast´pnie kliknij wyzwalacz LPM i

przeciàgnij mysz wcià˝ trzymajàc LPM, aby zmieniç promieƒ wyzwalacza. W

trakcie przeciàgania promienia myszà nie jest on widoczny. U˝yj opcji Zdobàdê

promieƒ, aby dowiedzieç si´, jaki jest nowy promieƒ wyzwalacza.

113

11.9 Menu narz´dzi (F5)

Menu narz´dzi (F5) daje kilka dodatkowych narz´dzi,

które pomogà ci w tworzeniu Êwiata TRS2006.

11.9.1 Narz´dzia zarzàdzania liniami

Narz´dzie to wykorzystuje si´ do mierzenia d∏ugoÊci

torów, promienia krzywych, a nawet wielkoÊci twojej

piwnicy czy gara˝u.

Dodaj lini´ (R)

Aby dodaç lini´, kliknij LPM Dodaj lini´ (R),

nast´pnie kliknij LPM wybrany punkt

w terenie i przeciàgnij mysz do drugiego

koƒcowego punktu, aby powsta∏a linia, i puÊç

przycisk myszy. Linia rozciàga si´, podobnie jak krzywe.

Zmiana skali linii

Aby zmieniç skal´ linii, przejdê do Menu g∏ównego Geodety i wybierz Edytuj lini´

(kolejowà). Mo˝esz wybieraç pomi´dzy skalà rzeczywistà, HO, OO czy jakàkolwiek

innà.

Przesuƒ lini´ (T)

Aby przesunàç lini´, kliknij LPM Przesuƒ lini´ (T), nast´pnie KLPMP jeden

z koƒców linii i przeciàgnij go, by przesunàç ten koniec.

Usuƒ lini´ (Y)

U˝yj Usuƒ lini´ (Y), aby usunàç lini´. Pozostawienie du˝ej iloÊci linii na trasie

mo˝e spowodowaç ogromne spowolnienia, wi´c pami´taj, aby je usuwaç,

gdy ju˝ nie sà potrzebne.

11.9.2 Narz´dzia do obs∏ugi kamery

Za pomocà kamer w module Maszynisty mo˝esz Êledziç, dokàd podà˝ajà twoje

pociàgi. Mo˝esz umieÊciç kamery statyczne, które skupiajà si´ na okreÊlonym

114

odcinku torów i sà aktywne, a˝ ca∏y pociàg przezeƒ przejedzie, lub kamery Êledzàce,

które poruszajà si´ za pociàgiem.Aby wybraç okreÊlony rodzaj kamery, kliknij LPM

jednà ze strza∏ek w Êrodku listy narz´dzi, pozwalajàcych prze∏àczyç si´ mi´dzy trybem

kamery statycznej i Êledzàcej.

UmieÊç kamer´ (A)

Zanim umieÊcisz kamer´, przesuƒ swój normalny punkt widzenia jak

najbli˝ej miejsca, w którym chcesz jà umieÊciç. Kliknij UmieÊç kamer´ (A),

nast´pnie kliknij LPM dok∏adnie w miejscu, w którym kompas styka si´

z ziemià. W ten sposób umieÊcisz kamer´ w przestrzeni trójwymiarowej i przejdziesz

automatycznie do trybu Przesuƒ kamer´ (M). Pojawi si´ zielona ramka i migajàce

zielone Êwiat∏o.

Przesuƒ kamer´ (M)

Za pomocà klawiszy przybli˝ania, oddalania i kursora umieÊç kamer´

w po˝àdanym miejscu, nast´pnie ponownie kliknij LPM, aby jà zablokowaç.

(Pami´taj, ˝e pozostaniesz w trybie przesuwania kamery do momentu, gdy

zdecydujesz si´ dodaç kolejnà kamer´). Oddal troch´ widok, a zobaczysz kamer´.

Czerwona kamera to kamera statyczna, a zielona - Êledzàca. Poni˝ej przedstawiamy

widok z kamery i czerwonà kamer´ statycznà.

Usuƒ kamer´ (D)

Aby usunàç niechcianà kamer´, wybierz Usuƒ kamer´ (D), nast´pnie LPM

kliknij kamer´ w trójwymiarze. Kamery w MaszyniÊcie majà zasi´g 150-200

metrów, wi´c warto starannie je rozmieÊciç.

115

11.9.3 Narz´dzia do kopiowania i wklejania

Nast´pnym bardzo u˝ytecznym narz´dziem jest funkcja kopiowania i wklejania.

Wybierz obszar (B)

Kliknij LPM Wybierz obszar (B), nast´pnie kliknij LPM i przeciàgnij, aby

utworzyç prostokàt wokó∏ obszaru, który chcesz skopiowaç. Bia∏a ramka

pokazuje ten obszar.

Tryb wklejania (P)

Kliknij LPM Tryb wklejania (P), nast´pnie kliknij PPM, aby przemieÊciç si´ w nowe

po∏o˝enie. Kliknij LPM miejsce, w którym ma byç wklejony wybrany obszar .

Anuluj wybór (X)

Kliknij LPM Anuluj wybór (X), aby anulowaç wybór.

Wklejanie wysokoÊci, tekstur lub wklejanie obiektów

Mo˝esz kontrolowaç to co jest i nie jest kopiowane i wklejane.

Mo˝esz kopiowaç wysokoÊç, tekstury, obiekty i inne elementy,

wybierajàc i odznaczajàc odpowiednie ikony. Sà to tzw. "prze∏àczniki". W trybie

wklejania kliknij Wklej wysokoÊç, Wklej tekstury lub Wklej sk∏adniki, aby w∏àczyç lub

wy∏àczyç te elementy do lub z funkcji wklejania. Je˝eli w∏àczysz dane ikony, b´dà

Êwieciç na jasnozielono.

Obróç i wklej ("[" lub "]")

Mo˝esz równie˝ obróciç wybrany element za pomocà Obróç i wklej

("[" lub "]").

WysokoÊç wzgl´dna (L) lub WysokoÊç bezwzgl´dna (S)

Mo˝esz wklejaç wysokoÊç wzgl´dnà lub bezwzgl´dnà, klikajàc

LPM jednà z ikon s∏u˝àcych do prze∏àczania si´ mi´dzy nimi.

DomyÊlnie ustawiona jest wysokoÊç bezwzgl´dna.

116

11.10 Menu Êwiata (F6)

Ostatnim menu w Geodecie jest Menu Êwiata. Tutaj

mo˝esz zobaczyç, jak wyglàda twoja linia w ró˝nych

warunkach atmosferycznych i ustalaç iloÊç chmur

i oÊwietlenia dla sesji Maszynisty.

11.10.1 Narz´dzia do zarzàdzania pogodà

Sterowanie pogodà ("[" lub "]")

Pokr´t∏o Sterowanie pogodà ("[" lub "]")

pokazuje, jak twoja linia b´dzie wyglàda∏a w

czasie deszczu (obróç pokr´t∏o w lewo) lub

gdy pada Ênieg (w prawo).

Okno dialogowe chmur okreÊla rodzaj chmur, jakie

pojawià si´ nad linià. Mo˝esz zmieniaç rodzaj

chmur, przewijajàc list´, a˝ znajdziesz te, które ci

odpowiadajà. Albo, jak na obrazku poni˝ej, kliknij LPM

aktualny wybór, a rozwinie si´ menu, z którego my

wybraliÊmy “Chmury 7”.

W ten sam sposób dzia∏a okno dialogowe wody, identyfikujàc domyÊlnà tekstur´ wody.

117

Panowanie nad oÊwietleniem

G∏ównym elementem Menu Êwiata jest zegar oÊwietlenia i zwiàzane z nim narz´dzia.

Za pomocà tych narz´dzi mo˝esz ustawiaç ró˝ne warunki oÊwietlenia w zale˝noÊci od

pory dnia, tworzàc tym samym ró˝norodny klimat i odcienie.

Sterowanie kolorami RGB

Dobierajàc odpowiednià iloÊç barwy czerwonej, zielonej

i niebieskiej, mo˝esz stworzyç dowolny kolor. Regulatory

s∏u˝à do ustalania koloru wybranego elementu. Ich kolory

stanà si´ jaskrawe, gdy zostanie wybrany element, który mo˝na pomalowaç. Je˝eli

nie zosta∏ wybrany ˝aden element, ich kolory b´dà o wiele ciemniejsze, a regulatory

nieruchome.

Pora dnia ("+" lub "-")

G∏ówny zegar to zegar 24-godzinny, a ma∏e czerwone lampki na

obrze˝u okreÊlajà, jak b´dà wyglàda∏y kolory o danej porze dnia.

Kliknij Êwiat∏o godziny 12, a podÊwietli si´; regulatory RGB

równie˝ si´ rozjaÊnià, umo˝liwiajàc dostosowanie kolorów o danej

porze dnia.

Aby wybraç por´ dnia, kliknij LPMP i przeciàgnij mysz lub u˝yj klawiszy "+" lub "-".

OÊwietlenie linii kolejowej zmienia si´, gdy wykonujesz te czynnoÊci.

Rada: Znaki "+" i "-" to klawisze pomi´dzy "0" a "backspace". To nie sà

klawisze klawiatury numerycznej, znajdujàcej si´ po prawej stronie

klawiatury.

Okno chmur

U do∏u okna chmur pojawia si´ bia∏a linia. Kliknij poÊrodku okna

chmur, a linia przesunie si´ do Êrodka. Kliknij gór´ okna, a linia równie˝

si´ tam przesunie. To linie oznaczajàce trzy poziomy kolorystyki nieba,

którà mo˝esz zmieniaç za pomocà regulatorów RGB.

118

Uwaga: Musisz wybraç jeden z czerwonych przycisków na zegarze, aby

móc wybraç lini´ na niebie.

Zacznijmy od najni˝szej linii. Kliknij u do∏u okna chmur (pami´taj, ˝eby najpierw

wybraç jednà z czerwonych lampek wokó∏ zegara).

Teraz przekr´ç trzy regulatory kolorów RGB i patrz, jak zmieniajà si´ kolory nieba.

Powtórz to przy Êrodkowej i górnej linii.

Sà jeszcze trzy inne kolory, które mo˝emy zmieniaç: t∏a, s∏oƒca i wody.

Uwaga: Pami´taj, aby powtórzyç te czynnoÊci dla wszystkich lampek wokó∏

zegara.

Podglàd koloru t∏a

Kliknij LPM górne okno podglàdu koloru t∏a i ustaw wartoÊci RGB, aby ustaliç

oÊwietlenie kierunkowe, wp∏ywajàce przede wszystkim na odcieƒ kolorów budynków

i innych obiektów.

Podglàd koloru s∏oƒca

Kliknij LPM Êrodkowe okno podglàdu koloru s∏oƒca i ustaw odpowiednie wartoÊci

RGB. W ten sposób zmienisz oÊwietlenie t∏a, co przede wszystkim wp∏ywa na teren.

Podglàd koloru wody

Kliknij LPM na dolne okno podglàdu kolory wody i ustaw wartoÊci RGB. Zmieni si´

kolor obszarów wodnych.

Dodaj zegar (A)

Aby dodaç nowe czerwone lampki, wybierz Dodaj zegar (A), nast´pnie kliknij

LPM obrze˝e zegara.

119

Przesuƒ zegar (M)

Za pomocà funkcji “Przesuƒ zegar” ([M]) mo˝esz przesuwaç Êwiat∏a na nowe

pozycje czasowe, przeciàgajàc je wokó∏ zegara.

Usuƒ zegar (D)

Kliknij LPM funkcj´ “Usuƒ zegar” ([D]) celem kasowania czerwonych Êwiate∏

(w tym celu klikaj je LPM).

Resetuj zegar

JeÊli chcesz przywróciç domyÊlne ustawienia kolorów RGB w TRS 2006,

kliknij LPM przycisk "Resetuj kolory".

Cykl dzienny

Aby przejÊç ca∏y 24-godzinny cykl i zobaczyç, jaki jest tego efekt, kliknij

przycisk Cykl dzienny. Przejdziesz ca∏y dzieƒ w oko∏o 30 sekund. Kliknij go

ponownie, aby zatrzymaç cykl w dowolnej chwili. Mo˝esz równie˝ kliknàç

LPM i przeciàgnàç wskazówk´ godzinowà, aby zobaczyç, jak zmieniajà si´ kolory

z biegiem czasu.

11.10.2 Narz´dzia do zarzàdzania po∏o˝eniem geograficznym

Po∏o˝enie geograficzne to znacznik, który mo˝esz umieÊciç gdziekolwiek na trasie, aby

ustaliç szerokoÊç, d∏ugoÊç i wysokoÊç znacznika po∏o˝enia.

120

Nast´pnie mo˝esz umieÊciç Wie˝´ triangulacyjnà (którà znajdziesz w Menu

obiektów) gdziekolwiek na trasie, aby okreÊliç dok∏adnà szerokoÊç/d∏ugoÊç

i wysokoÊç tej wie˝y. Zrób zbli˝enie na wie˝´ i obróç widok, aby zobaczyç

cyfrowy odczyt szerokoÊci i d∏ugoÊci geograficznej.

Rada: Kliknij ikon´ '?', aby nadaç nazw´ Wie˝y triangulacyjnej

w formacie "xx xxx.xxx N/S xxx xx.xxx W/E", a nast´pnie wciÊnij

Ctrl F, aby wywo∏aç list´ wszystkich obiektów z nadanymi

nazwami. Kliknij szer./d∏. której szukasz na liÊcie, a otrzymasz

nieograniczonà liczb´ zak∏adek.

Umieszczenie znacznika po∏o˝enia geograficznego ustala po∏o˝enie s∏oƒca

(im wi´ksza szerokoÊç geograficzna, tym ni˝ej znajduje si´ s∏oƒce). Nie ma

aktualnie podzia∏u na pory roku, wi´c po∏o˝enie s∏oƒca jest ustalone na

podstawie typowego 12-godzinnego cyklu dziennego.

121

Dodaj/przesuƒ po∏o˝enie geograficzne

Aby dodaç po∏o˝enie geograficzne, a nast´pnie je np. przesunàç, kliknij LPM

Dodaj/przesuƒ po∏o˝enie geograficzne (O), a nast´pnie kliknij LPM gdziekolwiek

w twoim Êwiecie, aby dodaç po∏o˝enie lub KLPMP, aby je przemieszczaç. Po dodaniu

po∏o˝enia, dost´pne stanà si´ dla ciebie nast´pne dwa polecenia poni˝ej.

Znajdê po∏o˝enie geograficzne

Aby znaleêç po∏o˝enie geograficzne w Êwiecie, kliknij Znajdê po∏o˝enie

geograficzne (F), a widok wyÊrodkuje si´ na po∏o˝eniu geograficznym.

Zmieƒ po∏o˝enie geograficzne

Aby edytowaç w∏aÊciwoÊci po∏o˝enia geograficznego, kliknij LPM Zmieƒ

po∏o˝enie geograficzne (E). Mo˝esz ustaliç szerokoÊç (na pó∏noc lub po∏udnie od

równika), d∏ugoÊç (na wschód lub zachód od Greenwich) i wysokoÊç.

122

11.11 Menu pociàgów (F7)

W TRS2006 mo˝esz montowaç sk∏ady i umieszczaç je

na torach, w dowolnym miejscu na mapie, którà

stworzy∏eÊ w Geodecie. S∏u˝y do tego zak∏adka torów.

11.11.1 Budowanie i rozmieszczanie pociàgów

Tryb pociàgu (T)

Kliknij LPM przycisk Tryb pociàgu (T), aby móc

montowaç sk∏ady. Pod przyciskiem wyÊwietli

si´ lista wszystkich dost´pnych lokomotyw

i wagonów. Poni˝ej tej listy sà listy wyboru Pochodzenia

pociàgu i Kolei. Je˝eli na obu listach zaznaczone jest

"Wszystko", wyÊwietlà si´ wszystkie sk∏ady i tabory.

Wybierajàc z tych list region lub firm´ produkujàcà

pociàgi ograniczysz je do regionu albo firmy lub te˝ do

regionu i firmy.

Dodaj pociàg (A)

Kliknij Dodaj pociàg (A), aby rozpoczàç budow´

sk∏adu. Kliknij na liÊcie LPM lokomotyw´ lub element taboru, który chcia∏byÊ

umieÊciç na swojej linii. Zdj´cie elementu pojawia si´ w oknie przeglàdarki pociàgów

u do∏u zak∏adki. Je˝eli klikniesz element w oknie przeglàdarki, zdj´cie b´dzie si´

obracaç, abyÊ móg∏ go zobaczyç z ka˝dej strony. KPPMP obiekt na zdj´ciu i przesuwaj

mysz do przodu i do ty∏u, aby powi´kszaç i zmniejszaç rozmiar obiektu w oknie

przeglàdarki pociàgów.

Kliknij jakieÊ miejsce na torze nale˝àcym do twojej linii, a wybrany obiekt zostanie

umieszczony w tym miejscu.

123

Rada: Je˝eli w lewym dolnym rogu okna przeglàdarki znajduje si´ zielony

znaczek z literkami "IND", to oznacza, ˝e jest to "interaktywny" element

taboru, który mo˝e wspó∏pracowaç z "interaktywnymi" obiektami

przemys∏owymi.

Rada: W prawej górnej cz´Êci listy znajduje si´ ma∏y czerwony guzik

o nazwie Prze∏àczanie ulubionych. Je˝eli go wciÊniesz, zmieni kolor na

zielony, a na liÊcie wyÊwietlà si´ tylko te lokomotywy i wagony, które

oznaczy∏eÊ jako ulubione za pomocà modu∏u Lokomotywownia (opisanego

w Podr´czniku maszynisty). Dzi´ki temu mo˝esz wyeliminowaç te elementy,

którymi nie jesteÊ zainteresowany, czym u∏atwisz sobie wybór. Ponownie

kliknij LPM przycisk Prze∏àczanie ulubionych, aby zobaczyç pe∏nà list´.

Wybieraj dalej elementy, które chcesz dodaç do sk∏adu, klikajàc LPM jeden z koƒców

sk∏adu. Klikaj LPM drugi koniec, aby dodawaç lokomotywy lub elementy taboru.

Czerwona i zielona strza∏ka okreÊlajà koƒce sk∏adu. Je˝eli klikniesz LPM zbyt daleko od

koƒca sk∏adu, zaczniesz tworzyç nowy sk∏ad. Zielona strza∏ka wskazuje, w którym

kierunku pojedzie sk∏ad, gdy go uruchomisz w module Maszynisty.

Rada: Je˝eli chcesz przenieÊç tworzony sk∏ad na inne miejsce na torach,

skorzystaj z funkcji Przesuƒ sk∏ad, dost´pnej w trybie sk∏adu (opisanego

poni˝ej)

Obróç pociàg (R)

Kliknij LPM Obróç pociàg (R), aby umo˝liwiç obracanie lokomotywy lub

wagonów w sk∏adzie. Gdy ju˝ to zrobisz, kliknij LPM wybranà lokomotyw´ lub

wagon, aby zmieniç kierunek, w którym sà zwrócone.

124

Zdobàdê pociàg (G)

Kliknij LPM Zdobàdê pociàg (G), aby umo˝liwiç szybkie wyszukanie

i skopiowanie lokomotywy lub wagonu znajdujàcego si´ ju˝ na torze. Nast´pnie

kliknij LPM wybrany wagon w którymkolwiek sk∏adzie, a zostanie on wybrany z listy

w zak∏adce pociàgów i wyÊwietlony w oknie przeglàdarki pociàgów. Dzi´ki tej funkcji

∏atwo znajdziesz lokomotyw´ lub wagon, gdy b´dziesz chcia∏ dodaç takich wi´cej na

swojej linii kolejowej.

Usuƒ pociàg (D)

Kliknij LPM Usuƒ pociàg (D), aby móc usunàç jakàkolwiek lokomotyw´ czy

wagon umieszczone na torze. Nast´pnie kliknij LPM wybranà lokomotyw´ lub

wagon ze sk∏adu na linii, aby je usunàç. Je˝eli to konieczne, sk∏ad skróci si´, aby

zlikwidowaç przestrzeƒ po usuni´tym wagonie i zachowaç ciàg∏oÊç sk∏adu.

Roz∏àcz wagony (X)

Kliknij LPM Roz∏àcz wagony (X), nast´pnie przybli˝ kursor blisko po∏àczenia

pomi´dzy dwoma elementami sk∏adu, a˝ pojawi si´ obraz sprz´gu (w kolorze

czerwonym). Kliknij sprz´g LPM, a otworzy si´. Dodatkowe (zielona i czerwona)

strza∏ki pojawià si´ nad punktem roz∏àczenia, aby zaznaczyç dwa sk∏ady, które

powsta∏y w wyniku tego dzia∏ania.

Uwaga: Aby ponownie po∏àczyç te sk∏ady lub jakiekolwiek dwa pociàgi,

u˝yj przycisku Przesuƒ pociàg (M), opisanego w dalszej cz´Êci.

Zmieƒ w∏aÊciwoÊci (P)

Ka˝dej lokomotywie i ka˝demu wagonowi w TRS2006 mo˝na przypisaç

w∏aÊciwoÊci. Kliknij LPM Zmieƒ w∏aÊciwoÊci (P), aby mieç mo˝liwoÊç

ustawienia w∏aÊciwoÊci lokomotyw i wagonów. Kliknij LPM lokomotyw´ lub wagon

w sk∏adzie na linii, a otworzy si´ nowe okno w∏aÊciwoÊci.

125

Lokomotywie lub wagonowi mo˝na przypisaç nazw´, dodajàc numer do nazwy, jak

widaç na liÊcie lokomotyw i wagonów. Mo˝esz zmieniç nazw´, na jakà chcesz. Nazwy

lokomotyw i wagonów sà aktualne tylko dla okreÊlonej sesji.

Mo˝esz równie˝ zmieniç numer roboczy lokomotywy lub wagonu, klikajàc LPM

podkreÊlony tekst po s∏owach Numer roboczy. Otworzy si´ nowe okno, w którym

mo˝esz wpisaç dowolny numer. Je˝eli lokomotywa lub wagon ma nadany numer,

który mo˝na zmieniç, numer zmieni si´ zgodnie z twoim wyborem.

126

11.11.2 Narz´dzia do zarzàdzania pociàgiem

Tryb sk∏adu (C)

Kliknij LPM Tryb sk∏adu (C), jeden z dwóch

du˝ych przycisków u góry zak∏adki, które

umo˝liwiajà umieszczenie pe∏nych sk∏adów,

dost´pnych na liÊcie sk∏adów znajdujàcej si´ pod

przyciskiem.

Okno sk∏adu pojawia si´ u do∏u ekranu i wyÊwietla

aktualnie wybrany sk∏ad z listy u góry zak∏adki.

Kliknij LPM wybrany sk∏ad z listy, a pojawi si´ do twojej

dyspozycji w oknie sk∏adu.

Mo˝esz kliknàç LPM którykolwiek wagon w oknie

sk∏adu, aby zmieniç kierunek, w którym jest zwrócony.

Kliknij LPM i przytrzymaj na wagonie, nast´pnie

przeciàgnij go poza okno sk∏adu, aby usunàç go

ze sk∏adu.

Zmieƒ nazw´ szablonu sk∏adu

Kliknij LPM Zmieƒ nazw´ szablonu sk∏adu (du˝y szary przycisk

o nazwie "Zmieƒ nazw´" pod listà sk∏adu), aby zmieniç nazw´

aktualnie wybranego sk∏adu z listy. Otworzy si´ okno, w którym b´dziesz móg∏

wprowadziç zmian´.

Usuƒ szablon sk∏adu

Kliknij LPM Usuƒ szablon sk∏adu (du˝y szary przycisk o nazwie Usuƒ

pod listà sk∏adu), aby usunàç sk∏ad aktualnie wybrany z listy.

Otworzy si´ nowe okno, w którym klikniesz przycisk Tak lub Nie, aby potwierdziç lub

anulowaç usuni´cie.

127

Dodaj sk∏ad (A)

Kliknij Dodaj sk∏ad (A), aby umieÊciç dodatkowy wybrany sk∏ad na linii. Kliknij

LPM jakikolwiek punkt na torze, aby umieÊciç w tym miejscu kompletny sk∏ad.

Przesuƒ sk∏ad (M)

Kliknij LPM Przesuƒ sk∏ad (M), aby móc przesuwaç sk∏ady po torach, aby

ustaliç ich po∏o˝enie startowe. KLPMP jakikolwiek sk∏ad, aby przesuwaç go po

torze do ty∏u i do przodu.

Aby po∏àczyç dwa sk∏ady, przesuwaj jeden z nich a˝ dotknie drugiego, nast´pnie puÊç

LPM. Dwa zestawy czerwonych i zielonych strza∏ek przynale˝àce do dwóch sk∏adów,

po∏àczà si´ w jedne, aby oznaczyç nowo powsta∏y sk∏ad.

Obróç sk∏ad (R)

Kliknij LPM Obróç sk∏ad (R), abyÊ móg∏ obracaç wybrane sk∏ady w celu zmiany

kierunku, w którym sà zwrócone. Kliknij sk∏ad LPM, by zmieniç kierunek.

Czerwona i zielona strza∏ka równie˝ zmienià swoje po∏o˝enie.

Zdobàdê sk∏ad (G)

Kliknij LPM Zdobàdê sk∏ad (G), aby dodaç nowo utworzone sk∏ady do listy

sk∏adów i móc szybko wybieraç kopie sk∏adów na torze z listy sk∏adów.

Nast´pnie kliknij LPM jakikolwiek sk∏ad znajdujàcy si´ na torze.

Je˝eli sk∏ad znajduje si´ ju˝ na liÊcie sk∏adów, zostanie wybrany na liÊcie, abyÊ móg∏

∏atwo dodaç jego kopi´ do swojego modelu.

Je˝eli sk∏adu nie ma na liÊcie (prawdopodobnie dlatego, ˝e wczeÊniej zmontowa∏eÊ go

i umieÊci∏eÊ w trybie pociàgów), mo˝esz teraz nadaç mu nazw´ w oknie, które si´

otworzy∏o, i zostanie on dodany do listy sk∏adów.

To Êwietny sposób na stworzenie listy ulubionych sk∏adów, których b´dziesz móg∏

u˝ywaç na wielu ro˝nych liniach.

128

Rada: Gdy nazwiesz sk∏ad, nazwa ta pozostanie w wykazie sk∏adów na

wszystkich liniach i we wszystkich sesjach, w których go wykorzystasz.

Usuƒ sk∏ad (D)

Kliknij LPM przycisk Usuƒ sk∏ad (D) (nie myliç z du˝ym szarym przyciskiem

Usuƒ szablon pociàgu poÊrodku zak∏adki), aby móc usunàç sk∏ad znajdujàcy si´

na torze. Nast´pnie kliknij LPM jakikolwiek sk∏ad, aby go usunàç.

Roz∏àcz wagony (X)

Kliknij LPM przycisk Roz∏àcz wagony (X), aby móc roz∏àczaç elementy sk∏adu

i dzieliç go na mniejsze. Nast´pnie kliknij LPM ikon´ sprz´gu, która pojawi

si´, gdy najedziesz kursorem pomi´dzy wagony lub lokomotywy sk∏adu. Czerwone

i zielone strza∏ki poka˝à, ˝e powsta∏y dwa osobne sk∏ady. Aby je znowu rozdzieliç,

u˝yj opcji Przesuƒ sk∏ad (M).

Zmieƒ kierunek (H)

Kliknij LPM przycisk Zmieƒ kierunek (H), aby móc zmieniaç kierunek,

w którym zwrócony jest sk∏ad. Nast´pnie kliknij LPM jakikolwiek sk∏ad,

zielona i czerwona strza∏ka zamienià si´ miejscami, ustalajàc kierunek, w którym

pojedzie pociàg, gdy go uruchomisz w trybie Maszynisty.

129

11.12 Tytu∏owy pasek Geodety

Pasek tytu∏owy pokazuje si´ u góry ekranu Geodety i posiada kilka narz´dzi plus

rozwijane okno g∏ównego menu.

Pasek tytu∏owy domyÊlnie jest ukryty. Aby go wyÊwietliç przesuƒ mysz do góry

ekranu.

Wyjdê (Esc)

Przycisk Wyjdê nie jest tak naprawd´ cz´Êcià paska tytu∏owego, poniewa˝ jest

zawsze widoczny, nawet gdy pasek jest ukryty. Gdy pasek jest widoczny,

przycisk Wyjdê znajduje si´ u góry paska.

G∏ówne menu Geodety

Klikni´cie s∏owa Menu Geodety paska tytu∏owego rozwinie okno

g∏ównego menu. Szczegó∏y dotyczàce opcji tego menu znajdujà

si´ w rozdziale 11.13.

Szybka przeja˝d˝ka (Ctrl-F2)

Przycisk Szybka przeja˝d˝ka jest skrótem, z którego mo˝esz skorzystaç, aby

uruchomiç bie˝àcà sesj´ Maszynisty. Mo˝e si´ to przydaç tym, którzy tworzà

sesj´, którzy szybko mogà przeskoczyç do swojej sesji, bez koniecznoÊci opuszczania

Geodety.

Edytuj zasady sesji

Ten przycisk otwiera okno do edycji sesji, w którym dodaje si´ i konfiguruje

zasady okreÊlajàce danà sesj´. Wi´cej szczegó∏ów dotyczàcych tego okna

znajduje si´ w rozdzia∏ach 11.13.7 i 11.14.

Filtr przeszukiwania zawartoÊci

Klikni´cie tego przycisku otwiera okno filtru przeszukiwania zawartoÊci,

którego mo˝esz u˝yç do okreÊlania w∏asnych filtrów do przeszukiwania list

elementów z ró˝nych menu narz´dzi, takich jak Obiekty, Tory czy Pociàgi.

130

Aby utworzyç nowy filtr przeszukiwania, wybierz Region i wpisz autora i er´, jeÊli

chcesz (lata 80-te, 90-te itd.). W g∏ównym polu tekstowym wpisuje si´ s∏owa

kluczowe, które sà potrzebne do wyszukiwania ˝àdanych elementów.

Na potrzeby tego przyk∏adu wpisz s∏owo "lotnisko". Aby zachowaç ten filtr, kliknij LPM

pole tekstowe obok pola "Filtry przeszukiwania" u do∏u okna. Przewiƒ do góry list´,

która si´ pojawi∏a i kliknij LPM "Zapisz...".

131

Gdy pojawi si´ okno do wpisania nazwy, wpisz wybranà nazw´ dla tego filtra i kliknij

LPM ikon´ znaczka. Zamknij okno filtru przeszukiwania zawartoÊci, klikajàc "X"

w lewym górnym rogu i wróç do g∏ównego ekranu Geodety. Otwórz menu obiektów

(F3) i wybierz swój filtr. Kliknij LPM, aby wybraç swojà kategori´ i zwróç uwag´, ˝e

jedynymi elementami na liÊcie obiektów sà te zwiàzane z lotniskiem.

Cofnij (Ctrl-Z) i Powtórz (Ctrl-Y)

Funkcje Cofnij i Powtórz bardzo si´ przydajà do

naprawiania b∏´dów, przywracania usuni´tych

obiektów itd. To ile kroków mo˝esz cofaç i powtarzaç zale˝y od pami´ci twojego

komputera. Aby z nich skorzystaç, po prostu kliknij odpowiednià ikon´, a ostatni

poczyniony przez ciebie krok zostanie cofni´ty lub powtórzony. Je˝eli zrobi∏eÊ kilka

rzeczy szybko, np. pomalowa∏eÊ kilka tekstur, musisz mieç ÊwiadomoÊç, ˝e wszystkie

te kroki mogà zostaç cofni´te poprzez jedno klikni´cie.

Zak∏adki

Zak∏adki umieszcza si´ na mapie w miejscach, do

których póêniej b´dziesz chcia∏ wróciç. Aby ustawiç

zak∏adk´, kliknij prawym przyciskiem myszy pierwszà ikon´ zak∏adki, a zmieni kolor na

zielony. W ten sposób umieÊcisz zak∏adk´ w miejscu, w którym znajduje si´ kompas.

Przejdê w nowe miejsce na mapie i KPPM drugà zak∏adk´, aby jà umieÊciç w tym

miejscu. Aby wywo∏aç pierwszà zak∏adk´, kliknij LPM pierwszà zielonà ikon´. Mapa

wyÊrodkuje si´ w pierwotnej lokalizacji.

Mo˝esz równie˝ umieszczaç zak∏adki za pomocà kombinacji od Ctrl-1 do Ctrl-0

i wywo∏ywaç je klawiszami od "1" do "0".

132

Widok siatki (F9)

Przycisk Widok siatki (F9) zast´puje teren z teksturà na przezroczystà siatk´.

Dzi´ki temu trybowi mo˝esz zobaczyç, co znajduje si´ pod ziemià, np. pod

wzgórzem, gdy umieszczasz czy przesuwasz tunele. WciÊnij ponownie F9, aby

powróciç do normalnego widoku.

Zablokuj pasek menu (F10)

Mo˝esz zablokowaç pasek menu klikajàc ikon´ Zablokuj pasek menu,

znajdujàcà si´ w lewym górnym rogu ekranu. Gdy pasek jest zablokowany,

zawsze jest widoczny i masz do niego ∏atwy dost´p. Aby ukryç go ponownie, kliknij

ikon´ Zablokuj pasek menu i przesuƒ mysz do do∏u ekranu.

133

11.13 G∏ówne menu Geodety

U góry ekranu w g∏ównym menu Geodety sà

zlokalizowane dodatkowe funkcje. Aby otworzyç

G∏ówne menu Geodety, kliknij LPM s∏owo Geodeta

na g∏ównym pasku tytu∏owym. (Je˝eli nie widaç

paska tytu∏owego, przesuƒ kursor myszy do góry

ekranu).

11.13.1 Tworzenie i zapisywanie Linii i Sesji

Nowa linia

Kliknij LPM Nowa linia, aby zastàpiç istniejàcà lini´ zupe∏nie nowà. Zostaniesz

poproszony o zapisanie, je˝eli wprowadzi∏eÊ zmiany na linii, nad którà pracowa∏eÊ.

W oknie Stwórz nowà lini´, które si´ otworzy w nast´pnej kolejnoÊci, wpisz lub

wybierz nast´pujàce informacje:

134

Nadaj nowej linii nazw´ (zamieniajàc nazw´ Nowa linia) i nadaj równie˝ nazw´ sesji.

Dzi´ki temu, majàc tylko jednà lini´, b´dziesz móg∏ tworzyç ró˝ne modele.

Przyk∏adowo, w ró˝nych sesjach mo˝esz umieszczaç ró˝ne sk∏ady. Mo˝liwoÊci jest

nieskoƒczenie wiele.

Wybierz z listy region geograficzny dla swojej linii. W zale˝noÊci od regionu

samochody b´dà jeêdzi∏y po innej stronie ulicy. Na tej podstawie zostanie okreÊlona

szerokoÊç i d∏ugoÊç regionu geograficznego, sposób rozmieszczana obiektów

przytorowych. Od tego zale˝y równie˝ wybór jednostek miary.

Ustaw skal´ na rzeczywistà, je˝eli chcesz odtworzyç prawdziwà lini´ kolejowà, a nie

utworzyç model w zmniejszonej skali. Ustawienie to wp∏ywa na znaczniki pomiarowe

wykorzystywane przy budowaniu ró˝nych obiektów na linii kolejowej. Je˝eli

wybierzesz na przyk∏ad skal´ HO, linie b´dà mierzy∏y odleg∏oÊç w calach lub metrach

w skali HO (tj. 1:87 - przyp. t∏um.). Tworzàc prawdziwà wersj´ modelu linii kolejowej,

powinieneÊ wybraç w∏aÊciwà skal´.

Ustaw jednostki robocze na metryczne lub angielskie. Ma to wp∏yw na pomiary

wykonywane przy wyÊwietlaniu warunków eksploatacyjnych lokomotyw, którymi

sterujesz.

Zapisz i zapisz jako

U˝ywaj Zapisz, gdy chcesz po prostu zachowaç lini´ lub sesj´, nad którymi pracujesz,

pod tà samà nazwà pod którà zapisa∏eÊ je poprzednio.

Je˝eli chcesz zapisaç utworzonà lini´ lub sesj´ pod nowà nazwà, skorzystaj z opcji

Zapisz jako.

W obu przypadkach zobaczysz jedno lub wi´cej menu, które si´ pojawià w zale˝noÊci

od tego na jakim etapie budowania linii lub sesji si´ znajdujesz. Przyciski wybranych

elementów zmienià kolor na zielony. Je˝eli nie mo˝esz kliknàç czerwonego przycisku,

aby zmieniç go na zielony, to oznacza, ˝e w tym momencie opcja jest niedost´pna.

135

Je˝eli chcesz zachowaç jà pod nowà nazwà, kliknij nazw´ Nowa linia, a otworzy si´

nast´pujàce menu rozwijane.

136

Mo˝esz teraz wpisaç wybranà nazw´ u góry nazwy Nowa linia lub kliknàç jakàkolwiek

nazw´ z listy poni˝ej, je˝eli po niej znajduje si´ (c). (c) za nazwà oznacza, ˝e jest to

linia, która wczeÊniej zosta∏a stworzona przez ciebie lub innego u˝ytkownika. Nazwy

wypisane czarnym drukiem, jak "Wielka Brytania", to linie, które zosta∏y do∏àczone do

programu TRS2006 i nie mo˝na ich zamieniç. Mo˝esz wi´c kliknàç lini´ z (c) na koƒcu,

je˝eli chcesz zamieniç jà na tà, nad którà aktualnie pracujesz. Je˝eli wybierzesz

zamian´ linii, zobaczysz nast´pujàce menu:

Kliknij LPM Tak lub Nie, w zale˝noÊci od podj´tej decyzji.

Rada: Uwa˝aj z zamienianiem linii, bo linia którà zamienisz zniknie na

zawsze. Niektórzy zapisujà lini´ raz na jakiÊ czas pod innymi nazwami lub

numerami wersji, aby w razie czego móc przywróciç poprzednio

zachowanà wersj´.

OSTRZE˚ENIE: Je˝eli korzystasz z opcji Zapisz jako i wpiszesz t´ samà

nazw´ linii, którà w∏aÊnie edytowa∏eÊ i klikniesz LPM zielony znaczek,

pojawi si´ okno dialogowe z pytaniem, czy chcesz zamieniç lini´. Je˝eli

klikniesz LPM musisz mieç ÊwiadomoÊç, ˝e wszystkie zale˝ne sesje

zostanà utracone. Je˝eli nie chcesz ryzykowaç utraty sesji, wybierz

innà nazw´ dla tej linii. Poniewa˝ nie mo˝na zamieniaç linii do∏àczonych

do TRS2006, powy˝sze ostrze˝enie nie dotyczy zale˝nych od nich sesji.

137

Je˝eli pojawi si´ takie menu, musisz zdecydowaç, czy chcesz zamieniç lini´ i sesj´,

czy tylko lini´. Kliknij LPM jeden z przycisków z lewej strony nast´pujàcych trzech

opcji.

Nie zapisuj sesji

W ten sposób zapiszesz utworzonà lini´ bez informacji o sesji, takich jak

rozmieszczenie pociàgów na linii i informacji, które zmieni∏eÊ za pomocà opcji menu

Edytuj sesj´ opisanej poni˝ej. Umo˝liwia ci to zapisanie tylko linii, nad którà pracujesz

pod tà samà nazwà, jakà mia∏a, gdy jà wczytywa∏eÊ

Zamieƒ istniejàcà sesj´

W ten sposób zapiszesz zarówno lini´, którà utworzy∏eÊ, jak i informacje dotyczàce

sesji, takie jak rozmieszczenie pociàgów na linii i informacje, które zmieni∏eÊ za

pomocà opcji menu Edytuj sesj´, opisanej poni˝ej. Informacje dotyczàce istniejàcej

sesji zostanà zamienione.

138

Stwórz nowà sesj´

W ten sposób zapiszesz utworzonà w∏aÊnie lini´. Utworzysz równie˝ nowà sesj´

z takimi informacjami jak rozmieszczenie pociàgów na linii i informacjami zmienionymi

za pomocà opcji menu Edytuj sesj´, opisanej poni˝ej. Masz teraz lini´ z zachowanà dla

niej wi´cej ni˝ jednà sesjà, poniewa˝ sesja, która wczyta∏a si´ wraz z linià, b´dzie

równie˝ zapisana pod starà nazwà.

Je˝eli zdecydujesz si´ na t´ opcj´, wpisz nowà nazw´ sesji w odpowiednim polu.

Rada: Jednà z fantastycznych funkcji TRS2006 jest mo˝liwoÊç zachowania

wielu ustawieƒ, np. wczesno poranny przejazd pasa˝erski czy dostawa

towaru o pó∏nocy.

Je˝eli pojawi si´ to menu, mo˝esz zapisaç nowà lini´ i sesj´ pod bie˝àcà nazwà

(Nowa linia) lub mo˝esz kliknàç pole z nazwà i wpisaç nowà nazw´ dla linii. Wraz z

nowà linià zostanie zapisana bie˝àca sesja (DomyÊlnie).

139

Gdy zobaczysz takie menu, mo˝esz zamieniç istniejàcà sesj´ lub utworzyç nowà.

Kliknij LPM czerwony guzik z lewej strony zdania Stwórz nowà sesj´ i wpisz nowà

nazw´ sesji, klikajàc LPM pole poni˝ej i wpisujàc nazw´. Pojawi si´ lista istniejàcych

sesji. Mo˝esz wybraç jednà z nich i zamieniç jà.

Je˝eli wybierzesz opcj´ Zapisz lub Zapisz jako, ale nie wprowadzi∏eÊ ˝adnych zmian od

ostatniego zapisu, pojawi si´ taka wiadomoÊç. Kliknij OK LPM, aby wróciç do

Geodety.

11.13.2 Usuƒ brakujàce sk∏adniki

Usuƒ brakujàce sk∏adniki usunie wszystko co jest zwiàzane z brakujàcymi obiektami.

140

Mo˝e si´ to zdarzyç, gdy wczytasz nowà map´, a nie masz zainstalowanej ca∏ej w∏asnej

zawartoÊci, albo zawartoÊç jest stara i niekompatybilna z twojà wersjà TRS2006.

Pojawi si´ takie menu z proÊbà o potwierdzenie lub anulowanie dzia∏ania.

11.13.3 Minimapa (Ctrl-M)

Kliknij minipap´, aby przejrzeç bie˝àcà map´. Szybki sposób na wywo∏anie tej mapy

to kombinacja Ctrl-M. Mo˝esz otwieraç i zamykaç minimap´ za pomocà tej

kombinacji.

141

W trybie minimapy mo˝esz ∏atwo poruszaç si´ po terenie oddalajàc widok i klikajàc

PPM, aby przesuwaç segmenty po ekranie.

W minimapie masz równie˝ mo˝liwoÊç pokazywania/ukrywania okreÊlonych

rodzajów elementów. Kliknij LPM tekst "Opcje wyÊwietlania mapy" w lewym górnym

rogu okna minimapy i wybierz/odznacz elementy, które chcesz, odpowiednio,

pokazaç/ukryç.

Aby zamknàç to okno, kliknij "X" w prawym górnym rogu minimapy.

142

11.13.4 Znajdê sk∏adnik (Ctrl-F)

Znajdê sk∏adnik (Ctrl-F) wywo∏uje okno dialogowe, w którym mo˝esz wpisaç nazw´

obiektu. Je˝eli jakiÊ obiekt o takiej nazwie zostanie znaleziony, mapa wyÊrodkuje si´

na nim. Je˝eli nie ma takiego obiektu, wyÊwietli si´ informacja o b∏´dzie.

Tylko okreÊlonym obiektom mo˝na nadawaç nazwy, jak rozjazdom, znakom

i dworcom. Poprzez zaznaczenie rodzaju innego ni˝ "Wszystkie" mo˝esz zaw´ziç list´

wyszukiwania.

143

11.13.5 Po∏àcz linie

Jest to wa˝ne narz´dzie s∏u˝àce do ∏àczenia jednej zapisanej linii z innà. Wybierz

Po∏àcz linie, a wyÊwietli si´ lista wszystkich zapisanych map.

Wybierz map´, którà chcesz po∏àczyç z bie˝àcà mapà i kliknij znaczek potwierdzenia.

Zobaczysz segmenty obu map i czerwony obszar w miejscu, w którym obie mapy na

siebie zachodzà.

144

Za pomocà czterech ma∏ych strza∏ek u do∏u okna przesuwaj map´, aby po∏àczy∏a si´

z lewej, prawej strony, od góry lub z do∏u. Cztery bia∏e strza∏ki na minimapie

umo˝liwiajà poruszanie si´ po tej mapie. Gdy ods∏onisz wszystkie zachodzàce na

siebie obszary, kliknij LPM Kontynuuj.

Rada: Nie mo˝esz obracaç nowej mapy, ale mo˝esz do niej przy∏àczaç

kolejne z dowolnej strony. Potrzeba troch´ czasu, aby po∏àczyç du˝e mapy.

Przed po∏àczeniem obróç kamer´ tak, aby widok by∏ zwrócony na pó∏noc.

Dzi´ki temu b´dziesz dok∏adnie wiedzieç, do której strony istniejàcej linii

chcesz przy∏àczyç innà map´.

Gdy ju˝ po∏àczysz dwie mapy, b´dziesz musia∏ wyedytowaç punkty po∏àczenia, aby

wyg∏adziç ró˝nice w poziomie terenu, i aby po∏àczyç tory jednej mapy z drugà.

Mo˝esz zmieniç nazw´ mapy, skal´ lub jednostki miary za pomocà okna Edytuj

projekt.

11.13.6 Edytuj lini´

Kliknij LPM Edytuj lini´. Otworzy si´ nowe okno, w którym mo˝esz zmieniaç

w∏aÊciwoÊci zwiàzane z danà linià. Ten sam ekran pojawia si´, gdy klikniesz Stwórz

nowà w g∏ównym menu Geodety.

145

Mo˝esz teraz zmieniç nazw´ linii, dodaç opis, zmieniç skal´ roboczà i jednostki

robocze (o których by∏a mowa w rozdziale 11.13.1).

11.13.7 Edytuj sesj´

Kliknij LPM Edytuj sesj´, aby otworzyç okno edycji sesji. Okno znajduje si´ w miejscu,

gdzie tworzy si´ sesje i konfiguruje zwiàzane z nimi zasady. UtworzyliÊmy domyÊlnà

sesj´ z kilkoma podstawowymi regu∏ami.

11.13.8 Opcje ustawienia wydajnoÊci (Ctrl-T)

Jednà z najwa˝niejszych opcji menu w g∏ównym menu jest Opcja ustawienia

wydajnoÊci (Ctrl-P). Mo˝esz tu sprawdziç, jak wyregulowaç ustawienia, aby

poprawiç wydajnoÊç w zale˝noÊci od parametrów komputera. Ogólnie mówiàc, je˝eli

p∏ynnoÊç animacji jest zbyt ma∏a, przesuƒ suwaki w lewo. Wi´cej szczegó∏ów

dotyczàcych tego ustawienia znajduje si´ w rozdziale 7.3 niniejszej instrukcji.

146

11.13.9 Opcje Geodety (Ctrl-O)

W menu opcji Geodety (Ctrl-O) znajduje si´ kilka domyÊlnych ustawieƒ dotyczàcych

interfejsu TRS2006. Mo˝esz tu dostosowaç pr´dkoÊç przewijania myszy czy sposób

dzia∏ania klawiszy.

Je˝eli mysz przesuwa si´ zbyt szybko, gdy trzymasz PPM, przesuƒ suwak pr´dkoÊci

kompasu w lewo.

Wybierz opcj´ klawiszy do poruszania kompasem, abyÊ móg∏ nim poruszaç za

pomocà klawiszy kursora. Wtedy mysz b´dzie s∏u˝y∏a do sterowania kamerà.

147

Wybierz Panorama, jako domyÊlne ustawienie kamery. Mapa b´dzie przesuwaç si´

w lewo lub w prawo, gdy b´dziesz poruszaç si´ po terenie. Rotacja oznacza, ˝e mapa

b´dzie delikatnie si´ obracaç.

Gdy opcja Ustalone wysokoÊci w´z∏ów kolejowych jest w pozycji W∏àczone, punkty

krzywej w trakcie k∏adzenia torów "ustalajà" si´ na danej wysokoÊci, wi´c gdy

b´dziesz dostosowywaç wysokoÊç terenu, tory nie przesunà si´. Nast´pnie mo˝esz

skorzystaç z opcji Wyg∏adê krzywà, aby dopasowaç teren do torów i Dostosuj

wysokoÊç krzywej, aby przesunàç punkty krzywej w gór´ lub w dó∏.

Gdy opcja Obrót krzywej wokó∏ punktu ustawiona jest na Wy∏àczone, bia∏e okr´gi

przestajà si´ obracaç.

Mo˝esz ustawiç opcj´ Klawisze funkcyjne otwierajà panele w pozycji W∏àczone.

Wtedy klawisze funkcyjne (F1 itd.), b´dà otwieraç panele. Je˝eli wy∏àczysz opcj´,

panele b´dà aktywne, ale klawisze funkcyjne nie b´dà ich otwieraç. Gdy ju˝ poznasz

wszystkie skróty klawiszowe, ta funkcja mo˝e znacznie przyspieszyç tworzenie mapy.

Wybierz Losowy obrót nowych sk∏adników podczas umieszczania lasów itd. Mo˝esz

wy∏àczyç t´ opcj´ w trakcie ustawiania rz´dów domów.

Informacje kontekstowe okreÊlajà iloÊç grafiki wyÊwietlanej w Geodecie. Gdy funkcja

jest w pozycji Wy∏àczone, wyÊwietlana jest tylko grafika bie˝àcego menu. (np. gdy

otwarte jest menu tekstur, punkty krzywej torów nie b´dà wyÊwietlane).

148

11.13.10 System pomocy

W menu g∏ównym znajduje si´ równie˝ opcja Pomoc. Menu tekstu pomocy opisuje

ró˝ne funkcje ka˝dego z klawiszy w Geodecie.

149

11.14 Zarzàdzanie sesjami i zasadami

11.14.1 Wprowadzenie

Jednà z wa˝niejszych cech TRS2006 jest mo˝liwoÊç stosowania zasad do sesji.

Na poczàtek masz kilka standardowych zasad, ale tak jak w przypadku innych

sk∏adników, nowe zasady b´dziesz móg∏ pobraç z sieci i zwi´kszyç dost´pne

mo˝liwoÊci.

Na co komu te zasady? Ustalajà podstawowe parametry sesji ∏àcznie z tym, który

maszynista zasiàdzie w którym pociàgu, jaki jest stan pogody, sposób sterowania, jakie

elementy zale˝à od obiektów przemys∏owych, jakie polecenia dla maszynistów sà

dost´pne w module maszynisty oraz która jest godzina i jak szybko czas b´dzie up∏ywa∏.

Mo˝na je równie˝ ze sobà ∏àczyç, wi´c kiedy okreÊlony pociàg trafi na wyzwalacz,

mo˝e zmieniç si´ pogoda lub zabrzmieç syrena.

Istnieje równie˝ mo˝liwoÊç wciàgni´cia stron HTML i plików dêwi´kowych do gry.

A nade wszystko zasady mo˝na tak ustawiaç, aby oddzia∏ywa∏y w okreÊlonym

porzàdku.

Wszystko to tworzy system, w którym mo˝na manipulowaç poczynaniami

maszynistów i mo˝e to robiç nawet osoba nie znajàca si´ na programowaniu.

Uznajemy zasady za jednà z najwa˝niejszych cech TRS2006, poniewa˝ iloÊç zdarzeƒ

wywo∏anych u˝yciem zasad jest naprawd´ ogromna.

Uwaga: Je˝eli nie chcesz mieç nic do czynienia z zasadami (czyli pójÊç na

∏atwizn´), nie martw si´, gdy˝ domyÊlny zestaw zasad ∏àcznie z przypisaniem

maszynistów do pociàgów, jest automatycznie zapisywany, gdy zapisujesz

sesj´ w Geodecie.

W tym rozdziale wyjaÊnimy, jak korzystaç z interfejsu Edytuj sesj´, abyÊ móg∏

dodawaç, usuwaç i edytowaç zasady. Zasady same w sobie tworzà du˝y,

skomplikowany temat, który jest dok∏adnie opisany w dokumencie o nazwie

"Podr´cznik sesji i zasad". Mo˝na go pobraç ze strony internetowej Trainz.

150

11.14.2 Edytuj sesj´

Pami´taj, ˝e sesja to co innego ni˝ linia, poniewa˝ mo˝e zawieraç, przyk∏adowo, inne

pociàgi. Kliknij LPM Edytuj sesj´ w menu Geodety. Otworzy si´ okno, w którym

mo˝esz edytowaç w∏aÊciwoÊci zwiàzane z sesjà. Mo˝esz tu zmieniaç nazw´ sesji,

dodawaç opisy i zasady dzia∏ania dla tej sesji.

11.14.3 Dodawanie zasad

Kliknij LPM przycisk Dodaj zasad´ (oznaczona "Dodaj"), aby dodaç nowà zasad´

do sesji. Otworzy si´ okno z zestawem zasad, spoÊród których mo˝esz wybieraç. Kliknij

któràkolwiek z zasad, aby dodaç jà do listy zasad, które zostanà przypisane do sesji.

Gdy ju˝ dodasz wybrane zasady, powinieneÊ zajàç si´ ich edycjà, aby dostosowaç je

do swoich potrzeb. Obejrzyj opisy poszczególnych g∏ównych zasad, aby uzyskaç

wskazówki dotyczàce ich edycji.

151

11.14.4 Edytowanie zasad

Z ka˝dà zasadà mo˝e byç powiàzanych wiele parametrów, które trzeba

skonfigurowaç, aby odpowiada∏y twoim wymaganiom. PodÊwietl t´ zasad´ na liÊcie,

którà chcesz zmieniç i kliknij LPM przycisk "Edytuj", aby wywo∏aç Okno w∏aÊciwoÊci

zasad. Wszystkie parametry, które mo˝na edytowaç mo˝esz konfigurowaç w tym

oknie. Klikajàc dost´pne hiper∏àcza, mo˝esz edytowaç parametry zasady.

152

Mo˝esz równie˝ zmieniç nazw´ dowolnej zasady, klikajàc LPM jej okno tekstowe,

i wpisujàc nowà nazw´. W ten sposób ∏atwiej zidentyfikujesz okreÊlonà zasad´

w skomplikowanym systemie zasad. W jednej sesji mo˝e byç wiele zasad tego

samego rodzaju, a ka˝da mo˝e mieç w∏asnà konfiguracj´.

11.14.5 Zarzàdzanie zasadami

Zasadami na liÊcie zasad mo˝esz zarzàdzaç za pomocà czterech przycisków poleceƒ,

znajdujàcych si´ u do∏u okna edycji sesji.

Poleceƒ: Uzale˝nij, Uniezale˝nij, Awansuj, Degraduj u˝ywa si´ do porzàdkowania

Zasad w sposób Hierarchiczny i Uporzàdkowany.

Niektóre zasady (np. Zasada sprawdzania wyzwalacza) wymagajà, by bezpoÊrednio

pod nimi znalaz∏y si´ kolejne zasady zale˝ne, decydujàce o tym, co si´ dzieje, gdy

aktywowana jest taka zasada. Inne zasady, np. Zasada uporzàdkowanej listy do

poprawnego dzia∏ania równie˝ wymagajà zasad zale˝nych. Zasady zale˝ne znajdujàce

si´ pod Zasadà uporzàdkowanej listy mo˝na uszeregowaç za pomocà przycisków

"Awansuj" i "Degraduj". Pozycja na liÊcie wp∏ywa na kolejnoÊç, w jakiej sà

uruchamiane zasady.

IloÊç kombinacji jest nieograniczona.

Mo˝esz te˝ usuwaç zasady, wybierajàc zasad´ LPM i klikajàc LPM przycisk

Uniezale˝nij (Zasad´)

Aby uniezale˝niç zasad´ od wy˝szej o jeden stopieƒ, kliknij LPM, aby jà

podÊwietliç, a nast´pnie kliknij LPM przycisk "Wygi´cie na zewnàtrz". To

"wyzwoli" zasad´ od innej zasady, od której by∏a wczeÊniej zale˝na.

Uwaga: Uwa˝aj, gdy˝ uniezale˝nione zasady znajdujàce si´ poni˝ej innej

Zasady zostanà uruchomione jedynie wtedy, gdy zostanà spe∏nione warunki

okreÊlone we wczeÊniejszej Zasadzie. KolejnoÊç t´ mo˝esz zmieniaç za

pomocà przycisków "Awansuj" i "Degraduj".

153

Uwaga: Najwy˝szy poziom w hierarchii zasada osiàga, gdy osiàga

pozycj´ najbardziej na lewo, a dalsze przyciskanie przycisku Uniezale˝nij

nie daje efektu.

Uzale˝nij (Zasad´)

Aby uzale˝niç danà zasad´ kliknij jà, a nast´pnie KLPM , aby jà podÊwietliç, i

KLPM przycisk "Wygi´cie do Êrodka". Uzale˝nia to zasad´ od pierwszej

niezale˝nej zasady ponad nià. Zasada zale˝na nie zostanie uruchomiona, dopóki nie

zostania aktywowana zasada stojàca w hierarchii o oczko wy˝ej.

Awansuj (Zasad´)

Aby awansowaç zasad´ w gór´ listy, kliknij LPM zasad´, aby jà zaznaczyç,

a nast´pnie kliknij LPM przycisk "Przesuƒ w gór´/awansuj". Gdy zasada znajdzie

si´ na szczycie listy, nie mo˝na jej ju˝ dalej awansowaç.

Degraduj (Zasad´)

Aby degradowaç zasad´ w dó∏ listy, kliknij LPM zasad´, aby jà zaznaczyç,

nast´pnie kliknij LPM przycisk "Przesuƒ w dó∏/degraduj". Gdy zasada znajdzie

si´ na samym dole listy, nie mo˝na jej dalej degradowaç.

Usuƒ (Zasad´)

Je˝eli chcesz usunàç zasad´ z listy, kliknij jà LPM, a nast´pnie kliknij LPM przycisk

"Usuƒ". Wyskoczy okno dialogowe do potwierdzenia usuni´cia. Kliknij LPM przycisk

"Tak", aby potwierdziç i "Nie", aby anulowaç usuni´cie.

154

12 - Podr´cznik maszynisty

12.1 Wprowadzenie do modu∏u Maszynisty

Maszynista to znacznie wi´cej ni˝ tylko symulacja jazdy. Po pierwsze odkrywasz tory

zza przepustnicy, z przytorza, gdy pociàg mknie jak burza, z lotu ptaka Êledzàc pociàgi

lub kamerà z widokiem dowolnym.

Potem mo˝esz przejÊç do podglàdu mapy i sprawdziç wszystkie rozjazdy, mieç na oku

sygnalizacj´ i ruch na linii. W przypadku gdy na mapie obecne jest wiele sk∏adów,

mo˝esz samodzielnie decydowaç o drodze ka˝dego z pociàgów, oddajàc sterowanie

sk∏adami w r´ce komputerowego maszynisty.

Twoja linia mo˝e te˝ funkcjonowaç na podstawie systemu listów przewozowych.

W takim przypadku otrzymujesz zlecenia na przewóz potrzebnych surowców do

i z ró˝nych interaktywnych obiektów przemys∏owych. Dzi´ki temu obiekty

przemys∏owe i twoja linia kolejowa b´dà prawid∏owo funkcjonowaç.

12.2 BezpoÊrednie przejÊcie z Geodety do Maszynisty (Ctrl-F2)

Zanim wyjaÊnimy, jak standardowo uruchomiç sesj´ Maszynisty w TRS2006, pozwól,

˝e przedstawimy por´czny sposób na dostanie si´ do Maszynisty tym, którzy b´dà

budowaç nowe lub modyfikowaç linie i sesje w Geodecie.

Teraz, w trakcie tworzenia sesji w Geodecie, mo˝esz szybko wypróbowaç swojà

nowà lini´ i sesj´, klikajàc "Ctrl-F2". Przeniesiesz si´ bezpoÊrednio do Maszynisty. Gdy

opuÊcisz tryb Maszynisty, automatycznie powrócisz do Geodety, i b´dziesz móg∏

kontynuowaç prac´ nad w∏aÊnie wypróbowanà linià. Dzi´ki temu nie musisz

zapisywaç sesji i wychodziç z Geodety, aby wczytaç do Maszynisty.

Pami´taj, ˝e przy wychodzeniu z Maszynisty, zostaniesz zapytany, czy chcesz zapisaç

sesj´, abyÊ móg∏ jà otworzyç w przysz∏oÊci. Dzia∏a to na tej samej zasadzie, co

normalna sesja Maszynisty.

Przejdêmy teraz do wyjaÊnienia, jak uruchomiç sesj´ Maszynisty w standardowy

sposób.

155

12.3 Uruchamianie modu∏u Maszynisty

Kliknij LPM ikon´ TRS2006 na pulpicie lub uruchom program TRS2006 z menu Start

systemu Windows. Zobaczysz ekran wczytywania programu z losowo wybranà

wskazówkà TRS2006 i obracajàcà si´ z´batkà w prawym dolnym rogu, która b´dzie

si´ obraca∏a przez ca∏y czas wczytywania programu.

Rada: Czas wczytywania zale˝y od iloÊci zawartoÊci w∏asnej , którà pobra∏eÊ

do systemu. Potrwa to te˝ d∏u˝ej po dodaniu w∏asnej zawartoÊci, poniewa˝

TRS2006 musi uaktualniç pliki "cache", aby uwzgl´dniç nowà zawartoÊç.

Pojawi si´ G∏ówne menu TRS2006, takie jak widaç poni˝ej. Do wyboru sà cztery

modu∏y: Geodeta, Maszynista, Parowozownia i Wymiana Trainz.

156

Kliknij LPM przycisk po lewej stronie Maszynisty, aby go uruchomiç (lub wciÊnij

klawisz "D"). Pojawi si´ nast´pujàce G∏ówne menu Maszynisty:

157

W g∏ównym menu Maszynisty zobaczysz list´ dost´pnych linii i sesji. Gdy klikniesz

LPM jakàÊ sesj´, mo˝esz przejrzeç informacje jej dotyczàce (je˝eli jakieÊ sà).

Aby wczytaç zapisanà sesj´ Maszynisty, kliknij LPM przycisk "Zapisana sesja",

a wczyta si´ ekran, na którym zobaczysz list´ wszystkich zapisanych przez ciebie

sesji Maszynisty. Kliknij t´, którà chcesz wczytaç, aby jà zaznaczyç, nast´pnie kliknij

LPM przycisk "Wczytaj" u do∏u ekranu.

158

Kliknij LPM przycisk Linie, aby powróciç do ekranu g∏ównego menu Maszynisty,

w którym wybiera si´ linie/sesje. Rozszerz list´ sesji dla linii "Wielka Brytania".

Wybierz jedno z dwóch szkoleƒ i kliknij LPM przycisk Wczytaj w prawym dolnym rogu

ekranu. W ten sposób uruchomisz sesj´ dla danego szkolenia, znajdziesz si´ na

zewnàtrz pociàgu do przewozu w´gla i zobaczysz okno z instrukcjami, majàcymi za

zadanie przeprowadziç ci´ przez szkolenie.

12.4 Samouczki + Instrukcja = Zabawa

AbyÊ nauczy∏ si´ korzystaç z opcji dost´pnych w trybie Maszynisty, przygotowaliÊmy

szeÊç nast´pujàcych szkoleƒ:

• Samouczek 1 (Wielka Brytania)

• Samouczek 2 (Wielka Brytania)

• Samouczek 3 (Ameryka Pó∏nocna)

• Samouczek 4 (Australia)

• Samouczek 5 (Zag∏´bie Highland Valley)

• Samouczek 6 (Ameryka Pó∏nocna)

Uwaga: Sesje szkoleniowe odbywajà si´ na kilku ró˝nych liniach i nie b´dà

wyÊwietlone w g∏ównym menu Maszynisty w podanej kolejnoÊci.

Aby uruchomiç szkolenie, znajdê odpowiadajàcà mu lini´ na powy˝szej liÊcie

i rozwiƒ t´ lini´ w g∏ównym menu Maszynisty.

Do wszystkich tych szkoleƒ odniesiemy si´ w odpowiednim rozdziale. Szkolenia

pomogà ci opanowaç sztuk´ zarzàdzania linià kolejowà, bez wzgl´du na to czy jeêdzisz

parowozem na Êrodkowym zachodzie Ameryki, wspinasz si´ po Alpach lokomotywà

elektrycznà, czy jesteÊ zawiadowcà stacji rozrzàdowej na zat∏oczonej linii

przemys∏owej.

Ten rozdzia∏ dope∏nia szkolenia podajàc szczegó∏owy opis urzàdzeƒ sterujàcych

i informacji, które masz do dyspozycji w module Maszynisty.

Najpierw jednak przyjrzymy si´ elementom wspólnym interfejsu dla wszystkich sesji

Maszynisty.

159

12.5 Budowa ekranu Maszynisty

12.5.1 Wprowadzenie

Spójrzmy na ekran Maszynisty, gdzie znajdziesz wszystkie potrzebne informacje

i klawisze sterujàce. Wybierzemy jedno ze szkoleƒ, na podstawie którego

zademonstrujemy ogólne cechy ekranu Maszynisty.

W g∏ównym menu Maszynisty wybierz sesj´ "Samouczek 1 " linii "Wielka Brytania".

Aby jà uruchomiç, kliknij LPM przycisk "Wczytaj" u do∏u ekranu. Rozpocznie si´

wczytywanie sesji.

W sesji "Samouczek 1" nie ma pociàgu, którym mo˝na jeêdziç. Jest to raczej podró˝

przez g∏ówne elementy interfejsu modu∏u Maszynisty.

12.5.2 Menu Maszynisty

W lewej górnej cz´Êci ekranu znajduje si´ rozwijane menu o nazwie Menu górne.

Pojawia si´ tylko wtedy, gdy zbli˝ysz kursor myszy do lewej górnej cz´Êci ekranu.

160

12.5.3 Panele wyÊwietlacza

W prawej górnej cz´Êci ekranu znajdujà si´ Panele wyÊwietlacza. W zale˝noÊci od

tego, czy jesteÊ w trybie DCC czy sterowania z kabiny, wyÊwietlane sà inne

informacje, odnoszàce si´ do aktualnie wybranego pociàgu. Znajdziesz tu równie˝

panel sterowania kamerà, bie˝àcà pr´dkoÊç pociàgu i ograniczenie pr´dkoÊci na

odcinku torów, na którym znajduje si´ pociàg.

12.5.4 Panel wyboru maszynisty

U do∏u po lewej stronie znajduje si´ Panel wyboru maszynisty. Zdj´cie na dole to

aktualnie wybrany maszynista.

Klikajàc zdj´cie maszynisty, mo˝esz przejrzeç list´ innych dost´pnych maszynistów

(maksymalnie siedmiu).

161

12.5.5 Panel narz´dzi

Wreszcie, u do∏u po prawej stronie znajduje si´ Panel narz´dzi. Tutaj znajdziesz

przyciski listów przewozowych, wczytywania, roz∏àczania i mapy.

12.5.6 Ukrywanie interfejsu (F5)

Mo˝esz usunàç z widoku wszystkie wyÊwietlacze i panele interfejsu, wciskajàc klawisz

"F5". Ponowne wciÊni´cie tego klawisza, spowoduje ponowne ich pojawienie si´.

12.5.7 Zrzuty ekranowe ("Print Screen" lub "PrtScr")

Chcesz zrobiç zdj´cie wirtualnej linii kolejowej? Aby zrobiç zrzut ekranu, wciÊnij

klawisz "Print Screen" (na niektórych klawiaturach "PrtSc"). Zdj´cie zostanie zapisane

jako plik graficzny .TGA w katalogu TRS2006 w folderze Screenshots. Zrzuty sà

przechowywane w kolejnoÊci, a pierwszy z nich ma nazw´ "Screen_001.tga".

Nast´pny b´dzie mia∏ nazw´ "Screen_002.tga" itd.

Za pomocà programu graficznego mo˝esz zamieniç plik TGA na inny format.

Rada: Mo˝esz u˝yç prze∏àcznika Ukryj interfejs (F5), abyÊ móg∏ zobaczyç jak

najwi´cej na ekranie podczas robienia zrzutu.

12.5.8 Prze∏àczniki do ustawiania kierunku zwrotnic

Rozjazdy okreÊlajà kierunek, w którym pojedzie pociàg. Prze∏àczniki do sterowania

rozjazdem rozpoznasz po przezroczystych strza∏kach (zielona i czerwona) unoszàcych

si´ nad czerwonym okr´giem. Zielona strza∏ka wskazuje kierunek na jaki ustawiony

jest rozjazd.

162

Je˝eli masz aktywnà Pomoc ekranowà, nazwy prze∏àczników i kierunek rozjazdu b´dà

ca∏y czas widoczne. Je˝eli pomoc nie jest aktywna, przesuƒ kursor myszy nad

prze∏àcznik, aby zobaczyç jego nazw´ i kierunek rozjazdu. Prze∏àcznik kontrolujàcy

rozjazd mo˝na troszk´ oddaliç od miejsca, w którym spotykajà si´ tory, ale zawsze

b´dzie po tej stronie, po której dwa (lub trzy) tory ∏àczà si´ w jeden.

Aby zmieniç kierunek rozjazdu, kliknij LPM zielony okràg pod zielonà/czerwonà

strza∏kà. Prze∏àcznik zmieni kierunek rozjazdu, a zielona/czerwona strza∏ka zmienià si´,

aby pokazaç nowy kierunek rozjazdu.

Rada: Je˝eli jesteÊ w trybie widoku z kabiny, przytrzymaj klawisz Ctrl, gdy

klikasz LPM prze∏àcznik rozjazdu.

Sà te˝ rozjazdy trzy kierunkowe. W takim przypadku strza∏ki te˝ b´dà trzy. Dwie b´dà

koloru czerwonego, a jedna zielona, która wska˝e kierunek ustawienia zwrotnicy.

Ka˝de klikni´cie LPM prze∏àcznika zwrotnicy spowoduje prze∏àczanie mi´dzy trzema

kierunkami: w lewo, w prawo i prosto.

Mo˝esz równie˝ zmieniç kierunek ustawienia nast´pnej i poprzedniej zwrotnicy w

zale˝noÊci od aktualnie wybranego sk∏adu. WciÊnij "J", aby prze∏àczyç nast´pnà

zwrotnic´ lub "Ctrl J", w celu prze∏àczenia poprzedniej.

163

W widoku mapy (zobacz rozdzia∏y 9.3.5 i 12.8.4) zobaczysz równie˝ nazwy rozjazdów

i kierunki ich ustawienia.

Mo˝esz klikaç je LPM, aby zmieniaç kierunek ich ustawienia. Natychmiast zmienia si´

sygnalizacja, dostosowujàc si´ do zmiany kierunku. Jest to przydatne przy

planowaniu ruchów pociàgu, poniewa˝ mo˝esz jednoczeÊnie obserwowaç

po∏o˝enie/ruch innych sk∏adów i po∏o˝enie obiektów przemys∏owych.

12.5.9 Obs∏uga obrotnic

W TRS2006 mo˝na sterowaç obrotnicami. Kliknij LPM jednà z wygi´tych w ∏uk

czerwonych strza∏ek, znajdujàcych si´ po obu stronach platformy obrotnicy, aby

obróciç obrotnic´ w danym kierunku i po∏àczyç platform´ z najbli˝szym dost´pnym

torem. Czerwone strza∏ki zmieniajà kolor na zielony, aby zasygnalizowaç, ˝e obrotnica

jest w ruchu.

164

Uwaga: Platforma obrotnicy po∏àczy si´ z najbli˝szym dost´pnym torem

jednym ze swoich koƒców.

12.5.10 System sygnalizacji

Standardowy system sygnalizacji w TRS2006 opiera si´ na blokach. Ca∏a sieç

podzielona jest na bloki (w obu kierunkach), z których ka˝dy jest zabezpieczony

semaforami.

Wyró˝niamy nast´pujàce znaki:

Zielony - droga wolna

Nast´pny sygna∏ jest zielony lub ˝ó∏ty, mo˝na jechaç z normalnà pr´dkoÊcià.

˚ó∏ty - uwaga

Nast´pny sygna∏ jest czerwony, jechaç z ni˝szà (o po∏ow´) pr´dkoÊcià.

Czerwony - stop

Nast´pny blok jest zaj´ty, zakoƒczony Êlepo lub zamkni´ty.

Wszystkie sygnalizatory sà ustawione na Êwiat∏o czerwone, z wyjàtkiem tego, do

którego zbli˝a si´ pociàg - w tym przypadku dany sygnalizator prze∏àcza si´ na zielone

Êwiat∏o, by umo˝liwiç przejazd. Istnieje kilka przyczyn, dla których sygnalizator nie

prze∏àczy si´ na Êwiat∏o zielone, gdy zbli˝y si´ do niego pociàg:

165

1. Linia mo˝e byç Êlepa lub zamkni´ta (tzn. zwrotnica znajdujàca si´ w bloku

strze˝onym przez sygna∏ mo˝e byç zamkni´ta);

2. Cz´Êç jakiegoÊ pociàgu mo˝e zajmowaç cz´Êç bloku strze˝onego przez

sygna∏, wobec czego czerwony sygna∏ zapobiega wjechaniu innego

pociàgu na strze˝ony odcinek;

3. Cz´Êç jakiegoÊ pociàgu mo˝e zajmowaç cz´Êç sàsiedniego bloku, wobec

czego ˝ó∏ty sygna∏ b´dzie ostrzega∏ o tym, ˝e kolejny sygnalizator b´dzie

czerwony.

Gdy przed pociàgiem pali si´ zielone Êwiat∏o, mo˝na minàç sygnalizator z normalnà

pr´dkoÊcià. Sygna∏ pozostanie zielony do chwili, gdy koniec pociàgu wjedzie na

strze˝ony przez ten sygna∏ blok, po czy zmieni si´ na czerwony. Gdy pociàg opuÊci

blok strze˝ony przez ten sygnalizator, Êwiat∏o zmieni si´ na ˝ó∏te, informujàc o wolnym

przejeêdzie do kolejnego sygnalizatora, który aktualnie jest czerwony.

W trakcie sesji Maszynisty mo˝na zobaczyç wszystkie mo˝liwe przyczyny zapalenia

si´ czerwonego i ˝ó∏tego Êwiat∏a. Najedê kursorem myszy na sygna∏ Êwietlny.

WyÊwietli si´ wiadomoÊç z informacjà o statusie bloku. Klikni´cie lampy

sygnalizacyjnej przeniesie ci´ do przeszkody, którà mo˝e byç np. rozjazd, który trzeba

prze∏àczyç, koniec toru, czy inny pociàg.

Mo˝esz utorowaç sobie drog´ za pomocà ekranu mapy, u˝ywajàc uproszczonej

symulacji dró˝nika.

12.5.11 Okno informacji radiowej

Okno informacji radiowej mo˝e si´ pojawiç u góry ekranu Maszynisty, aby

powiadomiç ci´ o rzeczach, które mogà byç wa˝ne. Aby otworzyç to okno, kliknij LPM

ikon´ mikrofonu "Prze∏àcz nowà wiadomoÊç" w górnej lewej cz´Êci paska przycisków,

znajdujàcego si´ w prawym dolnym rogu ekranu. Aby zamknàç okno informacji

radiowej, ponownie kliknij przycisk LPM.

166

12.6 Pasek menu Maszynisty

12.6.1 Wprowadzenie

Pasek menu Maszynisty to rozwijane menu, które pojawia si´, gdy najedziesz

kursorem myszy na lewà górnà cz´Êç ekranu. Gdy pojawi si´ ca∏e, wszystkie

znajdujàce si´ na nim przyciski stajà si´ aktywne.

Wyjdê z Maszynisty (Esc)

Kliknij ten przycisk LPM lub wciÊnij klawisz "Esc", aby opuÊciç t´ sesj´

Maszynisty. Wyskoczy okno, dajàc ci trzy mo˝liwoÊci: "Zapisz" bie˝àcà sesj´

w aktualnym stanie, "Wyjdê" bez zapisywania lub "Anuluj" polecenie wyjÊcia.

Zapisane sesje Maszynisty mo˝na póêniej otwieraç. Wybierz "Zapisane sesje" po

wejÊciu do modu∏u Maszynisty, aby obejrzeç list´ zapisanych sesji. Kliknij LPM

wybranà sesj´, nast´pnie kliknij LPM przycisk "Wczytaj", aby rozpoczàç sesj´ od

miejsca, w którym ostatnio skoƒczy∏eÊ.

Wstrzymaj sesj´ (P)

Kliknij ten przycisk LPM lub wciÊnij klawisz 'P', aby zatrzymaç bie˝àcà sesj´.

Przycisk "Pauza" podÊwietli si´, aby zasygnalizowaç, ˝e sesja zosta∏a

wstrzymana. Gdy ponownie klikniesz LPM przycisk "Pauza" lub wciÊniesz klawisz 'P',

sesja zostanie znów uruchomiona, a przycisk "Pauza" przestanie si´ Êwieciç.

Zapisz sesj´ (Ctrl-S)

Kliknij ten przycisk LPM lub wciÊnij klawisze 'Ctrl S'. Pojawi si´ okno

umo˝liwiajàce zapisanie bie˝àcej sesji w jej aktualnym stanie, pod wybranà

przez ciebie nazwà. Je˝eli nie chcesz zapisaç sesji, kliknij czerwony krzy˝yk LPM.

Klikni´cie zielonego znaczka, zapisze sesj´. Je˝eli dana nazwa ju˝ istnieje, b´dziesz

móg∏ zamieniç istniejàcy plik lub anulowaç zapisywanie.

167

Zapisane sesje Maszynisty mo˝na póêniej otwieraç. Wybierz "Zapisane sesje" po

wejÊciu do modu∏u Maszynisty, aby obejrzeç list´ zapisanych sesji. Kliknij LPM

wybranà sesj´, nast´pnie kliknij LPM przycisk "Wczytaj", aby rozpoczàç sesj´ od

miejsca, w którym ostatnio skoƒczy∏eÊ.

Ustawienia wydajnoÊci (Ctrl-T)

Kliknij ten przycisk LPM lub wciÊnij klawisze "Ctrl T", aby wywo∏aç okno

dialogowe Ustawienia wydajnoÊci. Za pomocà suwaków dostosujesz

ustawienia wydajnoÊci i poziomy gamma wyÊwietlanego obrazu w module

Maszynisty dla tej i przysz∏ych sesji.

Mo˝esz zatwierdziç wprowadzone zmiany, klikajàc LPM zielony znaczek. Aby przywróciç

ustawienia domyÊlne, kliknij LPM przycisk "Resetuj" lub zamknij okno dialogowe bez

wprowadzania zmian do ustawieƒ wydajnoÊci, klikajàc LPM czerwony krzy˝yk.

Opis dzia∏ania poszczególnych ustawieƒ wydajnoÊci znajduje si´ w rozdziale 7.3

niniejszej instrukcji.

Jednostki metryczne i angielskie (G)

Kliknij ten przycisk LPM lub wciÊnij klawisz "G", aby zmieniaç jednostki miar

z metrycznych (pr´dkoÊç w km/h, ciÊnienie w kpa) na angielskie (pr´dkoÊç w

milach/h, ciÊnienie w funtach na cale kwadratowe - psi) i odwrotnie. DomyÊlne

168

jednostki ustawiane sà w module Geodety przy zapisywaniu sesji. Je˝eli chcesz

u˝ywaç innych jednostek, przejdê do modu∏u Geodety, zmieƒ jednostki i zapisz sesj´.

Znajdê obiekt (Ctrl-F)

Kliknij ten przycisk LPM lub wciÊnij klawisze "Ctrl-F", aby otworzyç okno Znajdê

obiekt.

Aby wyszukaç jakiÊ obiekt na liÊcie "Obiekty", kliknij LPM jeden z przycisków na

koƒcach pola o nazwie "Rodzaj", aby wybraç klas´ obiektów, które majà byç

wyÊwietlone. Wybranie opcji "Wszystkie" spowoduje wyÊwietlenie wszystkich

dost´pnych obiektów (jest to domyÊlne ustawienie). Mo˝esz równie˝ wybraç rodzaj

obiektu, klikajàc pole tekstowe o nazwie "Rodzaj". Rozwinie si´ lista wszystkich

rodzajów obiektów. Kliknij LPM wybrany rodzaj.

169

Kliknij nazw´ tego obiektu na liÊcie, który chcesz zobaczyç. Za pomocà paska po

prawej stronie listy obiektów przewijaj list´, je˝eli jest na niej wi´cej pozycji ni˝ mieÊci

si´ oknie.

Kliknij LPM czerwony "X", aby anulowaç to, co robisz lub kliknij LPM zielony znaczek,

aby skupiç widok z kamery na podÊwietlonym obiekcie. Automatycznie znajdziesz si´

w trybie widoku dowolnego.

Pomoc na ekranie (Ctrl-H)

Kliknij ten przycisk LPM lub wciÊnij klawisze "Ctrl H", aby w∏àczaç lub wy∏àczaç

pomoc na ekranie. Je˝eli opcja jest w∏àczona, przycisk "Pomoc na ekranie"

b´dzie podÊwietlony.

Gdy pomoc ekranowa jest w∏àczona, zobaczysz nazwy i kierunki wszystkich

prze∏àczników do sterowania rozjazdami. Prze∏àczniki te rozpoznasz w ekranie widoku

po przezroczystych strza∏kach (zielonej i czerwonej) unoszàcych si´ nad czerwonym

okr´giem. Zielona strza∏ka wskazuje kierunek, w którym ustawiony jest prze∏àcznik

zwrotnicy.

Gdy pomoc ekranowa jest wy∏àczona, aby zobaczyç nazw´ i kierunek ustawienia

zwrotnicy, musisz najechaç kursorem myszy na prze∏àcznik sterujàcy zwrotnicà.

Uwaga: W widoku z kabiny (wewn´trznym) trik z kursorem nie zadzia∏a, gdy

pomoc ekranowa jest wy∏àczona. Je˝eli chcesz zobaczyç, jakie jest

ustawienie najbli˝szej zwrotnicy, musisz w∏àczyç pomoc na ekranie (przycisk

lub "Ctrl H").

12.7 Zobacz Êwiat - kamera

12.7.1 Wprowadzenie do rozglàdania

Przyjrzyjmy si´ ró˝nym widokom, które sà dla ciebie dost´pne w module Maszynisty.

Dobrze si´ przypatrz ekranowi Maszynisty. Za chwil´ b´dziesz gotowy do

wypróbowania ró˝nych widoków. Zapoznaj si´ z przyciskami s∏u˝àcymi do obs∏ugi

kamer. Je˝eli teraz poÊwi´cisz na to troch´ czasu, b´dziesz si´ o wiele lepiej bawi∏,

gdy rozpoczniesz przygod´ z Maszynistà.

170

Widok z kamer jest równie˝ opisany w szkoleniu DCC.

W TRS2006 sà cztery mo˝liwe widoki z kamery i widok mapy. W ka˝dym momencie

masz pe∏nà swobod´ prze∏àczania si´ pomi´dzy nimi, abyÊ móg∏ jak najlepiej

wykorzystaç mo˝liwoÊci Maszynisty, chocia˝ czasem warto skupiç si´ na jednym

rodzaju widoku, by ukoƒczyç okreÊlonà czynnoÊç.

Przyciski czterech trybów kamer znajdujà si´ na panelu na wyÊwietlaczu w prawej

górnej cz´Êci ekranu.

Zalecamy, abyÊ przejrza∏ temat Widok mapy w rozdziale Menu narz´dzi, poniewa˝ jest

to bardzo wa˝ny element, s∏u˝àcy do obserwowania, kontrolowania i poruszania si´

po twojej linii kolejowej.

12.7.2 Widok z kabiny - kamera wewn´trzna (1)

Aby wejÊç do kabiny, kliknij przycisk Widok z kabiny na panelu trybu

kamery lub wciÊnij "1".

Uwaga: Je˝eli nie uda∏o ci si´ wejÊç do kabiny, prawdopodobnie nie

wybra∏eÊ lokomotywy. Kliknij lokomotyw´ LPM i spróbuj jeszcze raz.

Rozglàdaj si´ klikajàc i przytrzymujàc PPM i przesuwajàc mysz lub wciskajàc

klawisze kursora na klawiaturze. Ruch w lewo, w prawo, w gór´ i w dó∏

naÊladuje ruchy g∏owy obracajàcej si´ na szyi.

Mo˝esz równie˝ przechodziç do innych kamer wewn´trznych wciskajàc klawisze "["

i "]". W zale˝noÊci od lokomotywy mo˝esz rozglàdaç si´ po kabinie, zobaczyç stopnie,

a nawet wyjrzeç na zewnàtrz lokomotywy. Te klawisze spowodujà, ˝e b´dziesz

p∏ynnie prze∏àcza∏ si´ mi´dzy dost´pnymi widokami z kamery za ka˝dym razem, gdy

je wciÊniesz. Przytrzymanie klawisza Ctrl w trakcie wciskania "[" i "]" zmienia obraz na

widoki z poszczególnych kamer.

171

Aby przybli˝aç i oddalaç widok, u˝yj kó∏ka myszy lub klawiszy "Page Up" lub "Page

Down".

W widoku z kabiny w trybie sterowania kabinowego mo˝esz prze∏àczaç urzàdzenia

sterujàce pociàgiem bezpoÊrednio za pomocà myszy albo obserwowaç, jak zmieniajà

swoje po∏o˝enie, gdy u˝ywasz klawiatury. Mogà si´ te˝ pojawiç drugorz´dne

animacje... rzeczy takie jak mo˝liwoÊç otwarcia/zamkni´cia okna, czy

podniesienia/obni˝enia siedzenia. Pobaw si´ troch´ myszkà i sprawdê, co mo˝esz

osiàgnàç.

Uwaga: Niektóre lokomotywy majà niczym nie wyró˝niajàce si´ kabiny, wi´c

w widoku z kabiny wszystko w nich wyglàda tak samo. Du˝o lokomotyw ma jednak

wyjàtkowe kabiny i w zwiàzku z tym inny uk∏ad prze∏àczników sterujàcych.

W lokomotywach z dwiema kabinami, wciÊni´cie klawiszy "Alt-C" prze∏àczy kamer´

do drugiej kabiny.

Uwaga: W przypadku niektórych taborów kolejowych dost´pny jest widok

wewn´trzny. Wybierz tabor, klikajàc go LPM, nast´pnie wybierz kamer´

wewn´trznà. W niektórych przypadkach mo˝esz wcisnàç klawisze "[" i "]",

aby zmieniaç widok pomi´dzy wewn´trznym i zewn´trznym.

12.7.3 Kamera z widokiem zewn´trznym (2)

Tryb widoku zewn´trznego jesty wybrany domyÊlnie, gdy wchodzisz do

Maszynisty z widokiem skupionym na przednim wagonie lub lokomotywie

wybranego sk∏adu. Mo˝esz wybraç widok zewn´trzny, klikajàc przycisk

Widok zewn´trzny na panelu kamery lub wciskajàc klawisz "Keypad-2".

Aby zobaczyç wybrany punkt pod ró˝nym kontem, KPPMP przesuwajàc mysz lub

wciskaj klawisze kursora na klawiaturze.

Je˝eli chcesz przybli˝yç lub oddaliç widok, u˝yj kó∏ka myszy lub klawiszy "Page Up"

i "Page Down".

172

Aby zmieniç punkt, na którym skupiony jest widok, kliknij LPM którykolwiek

z wagonów lub przerzucaj kolejno widok z wagonu na wagon, wciskajàc klawisze

"-" i "+".

Mo˝esz równie˝ zmieniç sk∏ad, na którym skupiony jest widok na inny, klikajàc go

bezpoÊrednio LPM, za poÊrednictwem widoku minimapy (zobacz rozdzia∏ 12.8.4) lub

wybierajàc inny pociàg z panelu wyboru maszynisty (zobacz rozdzia∏ 12.5.4).

12.7.4 Kamera z widokiem Êledzàcym (3)

Tryb kamery Êledzàcej wybiera si´, klikajàc Widok Êledzàcy na panelu

kamery lub wciskajàc klawisz "3".

Uwaga: Je˝eli nie przechodzisz do widoku Êledzàcego, to oznacza, ˝e nie ma

w pobli˝u kamery Êledzàcej. Zosta∏o to opisane poni˝ej.

Ten widok wymaga umieszczenia kamer na mapie (za pomocà narz´dzi kamery

w module Geodety, które zosta∏y opisane w rozdziale 11.9.2). Gdy wybierzesz Widok

Êledzàcy w module Maszynisty, widok z kamer prze∏àcza si´ do kamery znajdujàcej

si´ najbli˝ej aktualnie wybranego pociàgu, ale tylko wtedy, gdy taka kamera znajduje

si´ wystarczajàco blisko pociàgu. Takie kamery to obiekty, które przymocowuje si´ na

sta∏e na linii, którà wybra∏eÊ. Gdy wykryjà zbli˝ajàcà si´ lokomotyw´, uaktywniajà si´.

Kamera obraca si´ tak, by podà˝aç za przeje˝d˝ajàcym pociàgiem do momentu, gdy

pociàg wyjedzie poza zasi´g kamery. Wtedy automatycznie w∏àczy si´ domyÊlny

Widok zewn´trzny, je˝eli nie ma w pobli˝u kamery Êledzàcej, która mog∏aby "przejàç"

pociàg. Nie wszystkie mapy sà wyposa˝one w ca∏oÊci lub cz´Êciowo w kamery

Êledzàce, ale jeÊli chcesz mo˝esz je dodaç do istniejàcej lub nowej mapy w module

Geodety.

12.7.5 Kamera z widokiem dowolnym (4)

Kamera z widokiem dowolnym nie jest zwiàzana z ˝adnym konkretnym

pociàgiem. Dzia∏a jak sterowanie widokiem w module Geodety. Aby wejÊç

w ten tryb kamery, kliknij LPM przycisk kamery z widokiem dowolny lub

wciÊnij klawisz "4".

173

KPPMP, a nast´pnie przesuƒ mysz. Widok b´dzie podà˝a∏ za kursorem. Im bardziej

zbli˝ysz kursor do kraw´dzi ekranu, tym szybciej obraz b´dzie si´ przesuwa∏, aby

nadà˝yç za kursorem. Po klikni´ciu i przytrzymaniu PPM w trakcie przesuwania myszy

do rogów ekranu, widok b´dzie si´ obraca∏. Mo˝esz równie˝ u˝ywaç klawiszy kursora

w po∏àczeniu z myszà, aby lepiej kontrolowaç widok, je˝eli uznasz to za stosowne.

Pami´taj, ˝e mo˝esz te˝ korzystaç z kó∏ka myszy i klawiszy "Page Up" i "Page Down"

do przybli˝ania i oddalania widoku.

12.7.6 Znajdowanie i oglàdanie obiektów (Ctrl-F)

Aby nakierowaç kamer´ z widokiem dowolnym na okreÊlony obiekt, przesuƒ

kursor do lewej górnej cz´Êci ekranu, aby wyÊwietliç Górne menu. Drugi przycisk

od lewej w tym menu to "Znajdê obiekt". Kliknij ten przycisk LPM, aby otworzyç menu

Znajdê obiekt. Kliknij jeden z przycisków na koƒcach pola tekstowego o nazwie "Rodzaj",

które si´ pojawi∏o, aby okreÊliç, jaka klasa obiektów ma zostaç wyÊwietlona na liÊcie.

Je˝eli wybierzesz "Wszystkie", zobaczysz wszystkie dost´pne obiekty. Kliknij na liÊcie

obiekt, który chcesz zobaczyç, u˝ywajàc paska do przewijania po prawej stronie listy,

je˝eli jest wyÊwietlonych wi´cej obiektów, ni˝ zmieÊci si´ w oknie.

Kliknij LPM czerwony "X", aby anulowaç to, co robisz lub kliknij LPM zielony znaczek,

aby kamera wyÊrodkowa∏a si´ na zaznaczonym obiekcie. Gdy ju˝ znajdziesz si´ przy

obiekcie, mo˝esz skorzystaç z kamery z widokiem dowolnym, aby rozglàdaç si´ po

terenie.

PrzydatnoÊç funkcji wyszukiwania zosta∏a opisana w rozdziale 12.6.1.

12.8 Panel narz´dzi

Panel narz´dzi zlokalizowany jest w prawym dolnym rogu ekranu Maszynisty i zawiera

kilka przycisków do obs∏ugi ró˝nych narz´dzi. Przyciski te sà opisane w kolejnych

rozdzia∏ach.

174

12.8.1 Listy przewozowe - Kto czego potrzebuje?

Listy przewozowe sà automatycznie wystawiane przez aktywne obiekty

przemys∏owe w sesji, którà wybra∏eÊ. W sesji "Samouczek 2" Elektrownia

Radcliff wygenerowa∏a list przewozowy na dostaw´ w´gla.

Kliknij LPM przycisk List przewozowy na panelu narz´dzi w lewej dolnej cz´Êci ekranu,

aby wywo∏aç okno listów przewozowych, w którym wyÊwietlone sà listy dost´pne

w sesji.

Ikony obiektów przemys∏owych, które majà listy przewozowe do za∏atwienia, znajdujà

si´ z lewej strony okna listów przewozowych. Je˝eli jest ich du˝o, przewiƒ je za

pomocà paska do przewijania. Kliknij LPM ikon´ obiektu przemys∏owego, aby

zobaczyç jego list przewozowy z prawej strony okna listów przewozowych.

Gdy zrealizujesz list przewozowy danego obiektu przemys∏owego, dostarczajàc

produkty do tego obiektu, zostaje on usuni´ty z okna listów przewozowych...robota

wykonana!

OczywiÊcie obiekty przemys∏owe stale zu˝ywajà surowce, wi´c gdy im czegoÊ

zabraknie, wygenerujà nowy list przewozowy...wi´c zaglàdaj do okna listów

przewozowych, ˝eby z∏apaç robot´.

Aby zamknàç okno listów przewozowych, kliknij LPM przycisk "X" w lewej górnej

cz´Êci okna listów przewozowych.

175

12.8.2 Panel towarów - Który co przewozi?

Klikajàc ten przycisk, wejdziesz do panelu towarów. W tym panelu

przypisuje si´ towary do okreÊlonych taborów kolejowych.

Przypisywanie towarów do pociàgów

Lista dost´pnych towarów dla danej linii jest przedstawiona jako ikony na panelu.

Kliknij LPM ˝àdany towar, nast´pnie kliknij LPM ten element taboru na ekranie

widoku, któremu chcia∏byÊ przypisaç ten okreÊlony towar. Pociàg który wybra∏eÊ,

musi byç przystosowany do przewo˝enia tego rodzaju towaru. B´dziesz wiedzia∏, ˝e

jest w∏aÊciwy, bo gdy najedziesz kursorem na pociàg, pojawi si´ na nim ikona towaru.

Kliknij LPM, aby przypisaç towar do tego wagonu.

Mo˝esz przesuwaç panel towarów, klikajàc i przytrzymujàc LPM, przeciàgajàc go

i puszczajàc w wybranym miejscu. Dzi´ki temu b´dziesz lepiej widzia∏ dost´pne

pociàgi.

Niektóre wagony mogà przewoziç ró˝ne towary. Przyk∏adowo wagon ze zbiornikiem

olejowym mo˝e przewoziç olej nap´dowy, benzyn´ albo rop´ naftowà. Wachlarz

towarów, które mo˝e przewoziç dany wagon, jest okreÊlona przez tego kto tworzy∏

zawartoÊç. To jakie towary mo˝na przypisaç do elementu taboru, jest determinowane

przez obiekty przemys∏owe, które znajdujà si´ na trasie wybranej sesji.

Uwaga: Tylko "aktywnemu" taborowi mo˝na przypisaç towar. Niektóre

starsze elementy "nieaktywnej" zawartoÊci nie sà w stanie przewoziç

towarów.

176

Na panelu towarów pojawiajà si´ jeszcze dwie inne ikony.

Ikona Stop

Pierwsza ikona, to "Stop". Je˝eli wybierzesz t´ ikon´ LPM, i klikniesz LPM

element taboru, wybrany wagon stanie si´ nieaktywny. Nie b´dzie mo˝na na

niego ∏adowaç ani roz∏adowywaç towarów, nawet gdy zbli˝y si´ do

odpowiedniego toru za∏adunkowego lub roz∏adunkowego po otrzymaniu polecenia

za∏adunku/roz∏adunku.

Ikona DomyÊlny

Drugà ikonà jest "DomyÊlny". Je˝eli wybierzesz t´ ikon´ LPM, a nast´pnie

klikniesz LPM element taboru, przywrócisz mu jego domyÊlny stan. Stan

domyÊlny umo˝liwia podj´cie przez wagon jakiegokolwiek towaru, do

przewozu którego jest przystosowany. Weêmy rzeczony wagon ze zbiornikiem

olejowym; je˝eli jego stan jest domyÊlny, mo˝e przewieêç dowolny towar p∏ynny

(benzyn´, rop´ naftowà czy olej nap´dowy). Nie b´dzie on jednak w stanie przewieêç

siedmiometrowego kontenera czy drewna, poniewa˝ nie jest przystosowany do ich

przewozu.

Po przypisaniu towarów do pociàgu, mo˝esz zamknàç panel towarów, klikajàc LPM

"X" w lewej górnej cz´Êci panelu.

Uwaga: Wszystkie pociàgi na poczàtku majà stan "DomyÊlny", aby mog∏y

przewoziç towary.

IloÊç towarów znajdujàcych si´ w wagonie

Aby sprawdziç aktualny stan wagonu, kliknij wagon PPM, nast´pnie wybierz Zobacz

szczegó∏y z menu które si´ pojawi, klikajàc LPM. Wyskoczy informacyjne okno

dialogowe, w którym zobaczysz list´ towarów, które mo˝e przewoziç dany wagon

i jaka iloÊç danego towaru jest ∏adowana na wagon. Kliknij LPM "X" w lewej górnej

cz´Êci okna, aby je zamknàç.

177

Szkolenie dotyczàce towarów

Zanim rozpoczniesz szkolenie dotyczàce towarów, zapoznaj si´ z rozdzia∏ami o DCC

i poleceniach dla Maszynisty.

Aby rozpoczàç szkolenie, przejdê do g∏ównego menu Maszynisty, i kliknij LPM sesj´

"Samouczek 5" przypisane do linii Ameryka Pó∏nocna. Nast´pnie kliknij LPM zielone

Êwiat∏o o nazwie "Wczytaj" w prawym dolnym rogu ekranu. Program wczyta

informacje o linii i sesji dla tego szkolenia i sesja rozpocznie si´.

12.8.3 Roz∏àczanie

Tworzenie i rozdzielanie sk∏adów to klasyczne dzia∏ania wykonywane w Êwiecie linii

kolejowych. Ich kluczem jest Roz∏àczanie.

Tryb roz∏àczania (Ctrl-D)

Kliknij LPM przycisk Roz∏àcz lub wciÊnij klawisze "Ctrl D", aby uaktywniç tryb

roz∏àczania. Przycisk zaÊwieci si´, aby zasygnalizowaç, ˝e jesteÊ w tym

trybie. Takà wiadomoÊç poda ci te˝ okno wiadomoÊci radiowej.

178

Teraz naje˝d˝aj kursorem na sprz´g pomi´dzy wagonami, które chcesz roz∏àczyç, a˝

zobaczysz czerwonà ikon´ roz∏àczania.

Gdy pojawi si´ czerwona ikona, kliknij LPM, aby roz∏àczyç sk∏ad w tym punkcie.

Po udanej operacji roz∏àczania, czerwona ikona sprz´gu "otworzy si´", a informacja

radiowa og∏osi udane roz∏àczenie.

W wyniku czynnoÊci roz∏àczenia powstaje nowy sk∏ad, a kamera pozostaje skupiona

na tym samym wagonie czy lokomotywie, które obserwowa∏a przed roz∏àczeniem.

Aby ponownie po∏àczyç sk∏ady, jedê z pr´dkoÊcià nie wi´kszà ni˝ 8 km/h (5 mil/h).

Pomanipuluj ustawieniami kamery, aby u∏atwiç sobie zadanie.

12.8.4 Poznanie map - gdzie jesteÊmy?

¸atwo si´ zgubiç bez mapy. W TRS2006 znajdziesz mapy wszystkich linii. Te mapy

pomogà ci znaleêç drog´.

Ekran mapy (M)

Drugà ikonà na panelu narz´dzi w prawej dolnej cz´Êci ekranu jest Ekran

mapy (M). Kliknij LPM przycisk Mapa po lewej stronie przycisku roz∏àczania,

aby prze∏àczyç si´ do pe∏noekranowego widoku mapy bie˝àcego terenu.

Mapa pokazuje po∏o˝enie, d∏ugoÊç i maszynist´ (jeÊli jest) ka˝dego sk∏adu, stan

semaforów, kierunek ka˝dego rozjazdu (strza∏ki zielona i czerwona) i wa˝ne nazwy, jak

179

obiekty przemys∏owe, rozjazdy, wyzwalacze i dworce. Przybli˝aj i oddalaj widok za

pomocà klawiszy "Page Up" i "Page Down", kó∏ka myszy lub klikajàc LPM ikony szk∏a

powi´kszajàcego do przybli˝ania i oddalania, znajdujàce si´ nad panelem narz´dzie

w prawej dolnej cz´Êci ekranu.

Mapa podà˝a za ruchem aktualnie wybranego sk∏adu. Taki sk∏ad jest zaznaczony na

mapie kolorem zielonym. Wszystkie inne sk∏ady sà szare. Kliknij LPM jeden z szarych

pociàgów, aby go wybraç; widok mapy skupi si´ na tym pociàgu. Mapa zacznie

"podà˝aç" za wybranym sk∏adem.

Kliknij PPM dowolny punkt na mapie, aby wyÊrodkowaç widok mapy na nowym

po∏o˝eniu. Widok nie b´dzie si´ ju˝ skupia∏ na jadàcym pociàgu. Mapa b´dzie

nieruchoma (przestaje podà˝aç za wybranym sk∏adem) i od ciebie zale˝y, co si´ b´dzie

z nià dzia∏o. Mo˝esz kliknàç LPM strza∏ki do góry, w dó∏, w prawo i w lewo, aby

przewijaç map´. Kliknij LPM dowolny sk∏ad, aby mapa znów go Êledzi∏a.

Mo˝esz równie˝ prze∏àczaç dêwignie zwrotnic, klikajàc zwrotnic´ LPM (strza∏ki zielona

i czerwona). Strza∏ki zamienià si´ miejscami i zobaczysz te˝ na mapie, jak zmieni∏ si´

stan semaforów. Jest to przydatne przy planowaniu kolejnych ruchów pociàgu, bo

dzi´ki temu mo˝esz te˝ obserwowaç po∏o˝enie/ruch innych sk∏adów i po∏o˝enie

obiektów przemys∏owych.

180

Aby wyjÊç z ekranu mapy, kliknij ponownie LPM przycisk Ekran mapy lub wciÊnij

klawisz 'M'.

12.9 Panel wyboru maszynisty

Panel wyboru maszynisty pokazuje domyÊlnie zdj´cie maszynisty znajdujàcego si´

w aktualnie wybranym pociàgu oraz miniaturowà ikon´ lokomotywy, którà prowadzi.

Je˝eli wybierzesz pociàg bez maszynisty, zobaczysz bia∏e zdj´cie ze znakiem "?"

w Êrodku.

Po prawej stronie zdj´cia maszynisty znajdujà si´ ikony poleceƒ dla maszynisty

przypisane do danego maszynisty. Klikajàc PPM zdj´cie maszynisty, mo˝esz dodaç

wi´cej poleceƒ (wi´cej informacji na temat poleceƒ dla maszynisty znajduje si´

w rozdziale 12.12).

181

Uwaga: Je˝eli maszynista nie jest przypisany do lokomotywy, pod jego zdj´ciem nie

b´dzie ikony lokomotywy. To oznacza, ˝e tego maszynist´ mo˝na przypisaç do

dowolnej dost´pnej lokomotywy (dowiesz si´ jak to zrobiç w rozdziale 9.4

dotyczàcym poleceƒ dla maszynisty).

Mo˝esz wybieraç innych maszynistów, klikajàc uchwyt nad zdj´ciem wybranego

zdj´cia maszynisty. Dost´pna jest lista z ikonami wszystkich dost´pnych

maszynistów (sesja mo˝e mieç maksymalnie siedmiu maszynistów). Oprócz zdj´cia

maszynisty zobaczysz lokomotyw´, do której zosta∏ przypisany, i aktywnà ikon´

poleceƒ dla maszynisty. Kliknij LPM maszynist´, którego chcesz wybraç z listy.

Zobaczysz tego maszynist´ i jego pociàg w ekranie maszynisty. Jego zdj´cie

przesunie si´ w wybrane miejsce docelowe.

Mo˝esz równie˝ wybraç maszynist´ za pomocà klawiatury, przesuwajàc zdj´cie

w aktualnie wybrane miejsce docelowe. Nast´pnie wciÊnij klawisze "Ctrl-#" (# to

numer maszynisty), aby pociàg tego maszynisty znalaz∏ si´ w centrum ekranu

maszynisty.

182

Gdy lista maszynistów jest widoczna, mo˝esz kliknàç PPM ikon´ maszynisty, aby

wywo∏aç menu poleceƒ dla tego maszynisty. Mo˝esz nast´pnie wybraç z listy

poleceƒ dla maszynisty to, co chcesz, aby zrobi∏ dany maszynista (wi´cej informacji

na temat poleceƒ dla maszynisty znajdziesz w rozdziale 12.12). Aby to zrobiç nie

musisz zmieniaç aktualnie wybranego maszynisty/pociàgu.

Aby zamknàç list´ maszynistów, kliknij LPM uchwyt u góry listy. Lista zsunie si´

i zniknie.

Znasz ju˝ podstawowe funkcje ekranu Maszynisty i wiesz, jak oglàdaç swój Êwiat.

Teraz mo˝esz rozpoczàç szkolenie, aby coÊ w koƒcu zrobiç w MaszyniÊcie.

12.10 Tryb DCC w lokomotywie spalinowej/elektrycznej/parowej

12.10.1 Wst´p

WrzuciliÊmy do jednego worka wszystkie rodzaje lokomotyw (spalinowa, elektryczna

i parowa), poniewa˝ mechanizm sterowania w trybie DCC jest taki sam dla

wszystkich tych grup. Z trybu DCC ∏atwo korzystaç, a twoje pociàgi ˝wawo ruszà na

tras´. Jak w wi´kszoÊci przypadków w TRS2006, mo˝esz sterowaç symulacjà za

pomocà myszy lub poleceƒ z klawiatury.

12.10.2 Szkolenie DCC

Przejdê do g∏ównego menu Maszynisty, nast´pnie kliknij LPM sesj´ "Samouczek 2" dla

linii Wielka Brytania. Kliknij LPM zielone Êwiat∏o o nazwie "Wczytaj" w prawym

dolnym rogu ekranu. Program wczyta informacje o linii i sesji dla tego szkolenia i sesja

rozpocznie si´.

WyÊwietli si´ okno wprowadzajàce do szkolenia, które wyjaÊni co b´dziesz robi∏

w tym szkoleniu - inne okna b´dà wyskakiwa∏y po drodze, wyjaÊniajàc ró˝ne aspekty

dotyczàce szkolenia i pomagajàc osiàgnàç jego cele. Aby kontynuowaç, kliknij LPM

znaczek w prawym dolnym rogu tego okna.

Po przeczytaniu ekranów wprowadzajàcych, zobaczysz nieruchomà lokomotyw´

spalinowà British Railway Class 37 po∏àczonà z pustym sk∏adem z wagonami do

przewozu w´gla. Mo˝esz zaczàç si´ toczyç…

183

Przejdê szkolenie, aby liznàç nieco trybu DCC. Je˝eli nie zaznajomi∏eÊ si´ jeszcze

z podstawami sterowania, rozegraj pierwsze szkolenie "Samouczek 1", zanim

przejdziesz do tego.

Poni˝ej przyjrzymy si´ wszystkim aspektom funkcjonowania trybu DCC, wi´c b´dziesz

móg∏ tu wróciç, gdy zgubisz si´ podczas szkolenia.

12.10.3 Sterowanie w trybie DCC i wyÊwietlacz w trybie Maszynisty

Informacje wyÊwietlane na wyÊwietlaczu przeziernym zale˝à od trybu sterowania

wybranego w menu ustawieƒ Maszynisty. W trybie DCC po prawej stronie ekranu

pojawia si´ Panel DCC, jak widaç poni˝ej.

Panel DCC sk∏ada si´ z ga∏ki przepustnicy i czterech przycisków, które zostanà opisane

w kolejnych rozdzia∏ach.

Uwaga: Je˝eli aktualnie wybrany pociàg jest w trakcie wykonywania

poleceƒ dla maszynisty, Panel sterowania DCC na wyÊwietlaczu przestaje

byç widoczny, a pociàgiem nie mo˝na sterowaç r´cznie. Aby mieç

mo˝liwoÊç r´cznego sterowania, kliknij maszynist´ PPM i wybierz "Porzuç

rozk∏ad" lub "Zatrzymaj pociàg" z menu poleceƒ dla maszynisty. Wi´cej

informacji na temat poleceƒ dla maszynisty znajduje si´ w rozdziale 12.12.

Rada: Panel sterowania DCC i Panel kamery mo˝na wyÊwietlaç/ukrywaç

poprzez wciÊni´cie klawisza "F9". To równie˝ mo˝e byç powodem, z którego

panel DCC nie jest widoczny.

184

Sterowanie przepustnicà w trybie DCC (W/X/S)

W trybie DCC pod panelem wyboru kamery na wyÊwietlaczu

przeziernym znajduje si´ prosty regulator w postaci obrotowej

tarczy. Ta tarcza kieruje ruchem aktualnie wybranego pociàgu

analogicznie do ga∏ki regulatora DCC w modelu linii kolejowej.

Kliknij i przytrzymaj LPM tarcz´ i przekr´ç jà zgodnie z ruchem

wskazówek zegara, aby ruszyç do przodu.

Górne Êrodkowe ustawienie tarczy oznacza zatrzymanie. Przeciàgni´cie tarczy

przeciwnie do ruchu wskazówek zegara spowoduje, ˝e b´dzie si´ poruszaç do ty∏u.

Stop (S)

Aby szybko zresetowaç tarcz´ i zatrzymaç bie˝àcy sk∏ad, kliknij przycisk

"Stop" lub wciÊnij "S".

Mo˝esz równie˝ sterowaç do ty∏u i do przodu za pomocà klawiszy odpowiednio "W"

i "X" oraz zatrzymywaç klawiszem "S". Je˝eli korzystasz z klawiatury do obs∏ugi

przepustnicy, mo˝esz obserwowaç po∏o˝enie obrotowej tarczy na wyÊwietlaczu

przeziernym, aby sprawdziç, jakie jest aktualne ustawienie przepustnicy.

Hamulec r´czny (A)

Klawisz "A" s∏u˝y do zaciàgania r´cznego hamulca, gdy gwa∏townie musisz zatrzymaç

pociàg albo powstrzymaç wagony przed odtaczaniem.

Âwiat∏a (L)

W∏àcz przednie latarnie, klikajàc przycisk "Âwiat∏o" po prawej stronie

regulatora przepustnicy lub wciskajàc klawisz "L".

Syrena (H)

Aby u˝yç syreny, wciÊnij 'H' lub kliknij przycisk "Sygna∏ dêwi´kowy" po

prawej stronie regulatora przepustnicy na wyÊwietlaczu przeziernym. Aby

sygna∏ by∏ d∏ugi, przytrzymaj klawisz 'H' lub KLPMP przycisk "Sygna∏

dêwi´kowy". Niektóre syreny wielotonowe wydajà tylko jeden impuls dêwi´kowy.

Dzwonek (B)

W∏àczaj i wy∏àczaj dzwonek, wciskajàc klawisz 'B'.

185

Pantografy (Keypad 1)

Wreszcie, je˝eli twoja lokomotywa ma pantografy, kliknij przycisk

"Pantograf" po prawej stronie regulatora przepustnicy, aby je podnosiç

i opuszczaç lub wciÊnij klawisz "Keypad 1". Je˝eli lokomotywa ma wiele

pantografów, kolejne wciÊni´cia klawisza/przycisku b´dà je podnosi∏y pojedynczo lub

razem, zanim wszystkie znowu si´ opuszczà.

Ograniczenie pr´dkoÊci i pr´dkoÊç bie˝àca

Aktualna pr´dkoÊç i ograniczenie pr´dkoÊci na torze sà wyÊwietlone u góry

wyÊwietlacza przeziernego nad panelem wyboru kamery. Mo˝esz zmieniaç jednostki

z metrycznych na angielskie i odwrotnie, wybierajàc przycisk "Jednostki"

z rozwijanego menu górnego lub wciskajàc klawisz "G".

Musisz regularnie sprawdzaç aktualnà pr´dkoÊç, ˝eby nie przekroczyç ograniczenia

pr´dkoÊci i stosowaç si´ do sygna∏ów. Wtedy b´dziesz pewny, ˝e jedziesz

bezpiecznie.

12.11 Polecenia dla maszynisty i obiekty przemys∏owe

12.11.1 Wprowadzenie

Polecenia dla maszynisty to zupe∏nie nowy Êwiat w TRS2006. Dzi´ki nim masz

kontrol´ nie tylko nad pociàgiem, ale nad ca∏à linià. W po∏àczeniu z interaktywnymi

obiektami przemys∏owymi, aktywnym taborem i listami przewozowymi, ta funkcja

modu∏u Maszynisty pobudzi twojà lini´ do ˝ycia.

12.11.2 Szkolenie dotyczàce operacji, przemys∏u i poleceƒ dla maszynisty

Przejdê do g∏ównego menu Maszynisty, i kliknij LPM sesj´ "Samouczek 5" dla linii

Zag∏´bie Highland Valley. Nast´pnie kliknij LPM zielone Êwiat∏o o nazwie "Wczytaj" w

prawym dolnym rogu ekranu. Program wczyta informacje o linii i sesji dla tego

szkolenie, i sesja rozpocznie si´.

186

Pojawi si´ okno wprowadzajàce, które wyjaÊni, co b´dziesz robiç w tym szkoleniu -

inne okna b´dà wyskakiwa∏y po drodze i wyjaÊnia∏y ró˝ne aspekty tego szkolenia

i pomogà ci osiàgnàç cele. Kliknij LPM zielony znaczek w prawym dolnym rogu tego

okna, aby kontynuowaç. Czerwone strza∏ki u do∏u po lewej stronie, umo˝liwiajà

w razie potrzeby powrót do ju˝ obejrzanych stron.

Po przejÊciu ekranów wprowadzajàcych, zobaczysz nieruchomà lokomotyw´

spalinowà. Mo˝esz zaczàç si´ toczyç…

Przejdê przez szkolenie, aby zrozumieç, jak o˝ywiç twojà lini´, wspó∏pracowaç

z obiektami przemys∏owymi, sterowaç rozjazdami, ∏àczyç/roz∏àczaç i korzystaç

z pot´gi poleceƒ dla maszynisty.

Poni˝ej przyjrzymy si´ ka˝demu z aspektów poleceƒ dla maszynisty, abyÊ móg∏ w nich

szukaç oparcia, gdy si´ zagubisz w trakcie szkolenia.

12.11.3 Interaktywne obiekty przemys∏owe

Interaktywne obiekty przemys∏owe to obiekty scenerii, które produkujà/konsumujà

towary przewo˝one kolejà. Twoim zadaniem jest wybranie w∏aÊciwego pociàgu

z w∏aÊciwym taborem, zaprowadzenie go do odpowiedniego obiektu przemys∏owego,

gdzie zostanà za∏adowane surowce, a nast´pnie dostarczenie ich do innego obiektu,

który zu˝yje te surowce.

Proste? Czytaj dalej!

187

Towary

Interaktywny obiekt przemys∏owy mo˝e produkowaç towary, zu˝ywaç surowce albo

jedno i drugie.

Przyk∏adem obiektu, który tylko zu˝ywa surowce jest elektrownia. Zu˝ywa w´giel.

Przyk∏adem przemys∏u, który tylko produkuje towary jest przemys∏ leÊny. Produkuje

bale.

Przyk∏adem interaktywnego obiektu przemys∏owego, który zarówno zu˝ywa, jak

i produkuje towary, jest tartak. Zu˝ywa bale i produkuje tarcic´ i drewno. Poni˝ej

znajduje si´ schemat obiektów przemys∏owych (w polach prostokàtnych) i towarów

(w polach zaokràglonych), które wyst´pujà w TRS2006.

Rada: Inne obiekty przemys∏owe i towary mo˝esz uzyskaç od innych

u˝ytkowników, pobierajàc je z serwera do pobierania danych.

188

Aktywny tabor

Musisz równie˝ korzystaç z w∏aÊciwego taboru kolejowego do przewo˝enia towarów.

Starsze pociàgi, ∏àcznie z niektórymi zawartymi w TRS2006, nie mogà przewoziç

towarów. Nazwijmy je nieaktywnym taborem. OczywiÊcie w TRS2006 sà te˝ pociàgi

nadajàce si´ do transportu towarów. Te nazwiemy aktywnym taborem.

Uwaga: W module Geodety aktywny tabor i interaktywne obiekty

przemys∏owe zaznaczone sà "znaczkiem" w ich oknie podglàdu 3D.

Wi´cej szczegó∏ów na ten temat znajduje si´ w rozdziale 11 - Geodeta

w szczegó∏ach.

Aktywny tabor mo˝e zawieraç animacje, wi´c zobaczysz proces ∏adowania drewna

czy otwierania si´ wagonów zsypnych w trakcie roz∏adowywania w´gla.

Aby dowiedzieç si´, jaki status ma aktywny element taboru kolejowego, kliknij PPM

tabor, i wybierz Zobacz szczegó∏y z menu, które si´ pojawi.

Aby dowiedzieç si´ wi´cej o mo˝liwoÊciach aktywnego taboru i jak dopasowaç

wagon do w∏aÊciwego towaru, przeczytaj rozdzia∏ 12.8.2 o przypisywaniu towarów.

189

Uwaga: Nowe treÊci sà opracowywane przez spo∏ecznoÊç graczy, liczymy wi´c,

˝e z czasem dost´pne b´dà nowe towary, interaktywne zak∏ady przemys∏owe

i aktywne elementy taboru kolejowego. Dzi´ki otwartej architekturze

zaimplementowanej w TRS2006 mo˝liwoÊci rozbudowywania gry sà praktycznie

nieograniczone. JeÊli jesteÊ zainteresowany tworzeniem w∏asnych elementów,

skonsultuj si´ z Poradnikiem Twórcy Elementów (User Asset Creation Guide)

dost´pnym w pozycji 'Instrukcja' programu startowego Trainz.

Listy przewozowe

Aby u∏atwiç ci zadanie, stworzyliÊmy system listów przewozowych, dzi´ki którym

zorientujesz si´, który obiekt przemys∏owy potrzebuje jakiej iloÊci jakiego towaru.

Wi´cej informacji na temat systemu listów przewozowych w TRS2006 znajduje si´

w rozdziale 12.8.1 o listach przewozowych.

Szczegó∏y przemys∏owe

Mo˝esz równie˝ poznaç szczegó∏y dotyczàce tego, jaki i ile towaru produkuje ka˝dy

z obiektów przemys∏owych, abyÊ wiedzia∏, gdzie woziç towary i spe∏niç wymagania

stawiane w listach przewozowych. Kliknij PPM obiekt przemys∏owy, aby zobaczyç

menu. Kliknij LPM Zobacz szczegó∏y. WyÊwietli si´ okno informujàce o rodzaju i iloÊci

towarów produkowanych przez ten obiekt.

190

Niektóre obiekty przemys∏owe posiadajà jednà lub wi´cej wskazówek wizualnych

dotyczàcych statusu towarów. Na przyk∏ad, kopalnia w´gla ma stos w´gla, który

podnosi si´ lub opada w zale˝noÊci zarówno od nasilenia wydobycia, jak

i intensywnoÊci za∏adunku w´gla do pociàgów.

Uwaga: Szczegó∏y dotyczàce elektrowni wskazujà równie˝, czy dana elektrowni

funkcjonuje. To wa˝na informacja, poniewa˝ mo˝e wtedy dzia∏aç zasada

elektrowni (wi´cej informacji o zasadach znajduje si´ w Podr´czniku tworzenia

Êwiata) co oznacza, ˝e inne interaktywne obiekty przemys∏owe sà zale˝ne od

pràdu dostarczanego przez t´ elektrowni´. Nie ma pràdu, nie ma produkcji!

¸adowanie i roz∏adowywanie

Ka˝dy interaktywny obiekt przemys∏owy ma tor do ∏adowania lub roz∏adowywania

towarów, w zale˝noÊci od tego, czy jest to konsument surowców, producent czy

jedno i drugie. Po∏o˝enie tych torów ró˝ni si´ w zale˝noÊci od obiektu, zazwyczaj

wiadomo ˝e sà to te w∏aÊnie tory; mogà byç te˝ oznakowane. Niektóre obiekty

przemys∏owe mogà ∏adowaç/roz∏adowywaç ró˝ne rodzaje towarów na okreÊlonych

torach, inne wykorzystujà ten sam tor do wszystkich towarów.

Uwaga: W niektórych interaktywnych obiektach przemys∏owych

za∏adunek/roz∏adunek jest animowany.

Aby z powodzeniem za∏adowaç/roz∏adowaç towar, musisz byç na w∏aÊciwym torze,

mieç w∏aÊciwy pociàg i jechaç z w∏aÊciwà pr´dkoÊcià.

191

Uwaga: Na niektórych torach za∏adunkowych/roz∏adunkowych pociàg musi

byç nieruchomy przez jakiÊ okres czasu (np. w przypadku kontenerów), inne

dopuszczajà ∏adowanie "w locie" (np. w przypadku w´gla).

Szczególny obiekt przemys∏owy - Stacja paliw dla parowozów

Ze wzgl´du na ekonomicznoÊç lokomotyw spalinowych, nie stworzyliÊmy modelu

zu˝ycia paliwa w tych lokomotywach w TRS2006. Podobnie za∏o˝ymy, ze lokomotywy

elektryczne równie˝ majà nieskoƒczonà iloÊç "paliwa" (chyba, ˝e ktoÊ ustali zasad´,

która uzale˝ni ich dzia∏anie od elektrowni!).

Inaczej ma si´ sprawa z lokomotywami parowymi. Od czasu do czasu trzeba b´dzie

uzupe∏niç ich zapas w´gla/oleju i wody. Do tego celu w TRS2006 s∏u˝à stacje paliw

dla parowozów.

Traktuj lokomotyw´ parowà jak mini-obiekt przemys∏owy, który zu˝ywa w´giel/olej

i wod´. Sprawdzaj zapasy tych towarów, klikajàc PPM tender lokomotywy

(lokomotyw´, jeÊli nie ma tendra). Kliknij LPM Zobacz szczegó∏y. Je˝eli koƒczà si´

zapasy, musisz zabraç lokomotyw´ na stacje paliw, aby je uzupe∏niç.

Uwaga: Lokomotywy parowe zu˝ywajà w´giel/olej i wod´ w obu trybach

sterowania: DCC i kabinowym.

192

Je˝eli w lokomotywie zabraknie w´gla albo wody, nie b´dzie mog∏a si´ poruszaç.

Jakie˝ to ˝enujàce!

12.12 WyjaÊnienie poleceƒ dla maszynisty

Mo˝esz wydawaç polecenia kilku maszynistom naraz (max. siedmiu). JednoczeÊnie

wydawane przez ciebie polecenia sprawià, ˝e maszyniÊci b´dà wype∏niali zadania

zlecone przez obiekty przemys∏owe, polegajàce na przewozie towarów. Gdy ju˝

rozdysponujesz polecenia, patrz, jak twoja kolej budzi si´ do ˝ycia.

Uwaga: Mo˝esz wydawaç polecenia tylko maszynistom, nie mo˝esz ich

wydawaç pociàgowi, w którym maszynisty nie ma, bez wzgl´du na to czy

ma lokomotyw´, czy nie.

12.12.1 Wydawanie poleceƒ maszynistom

Aby wydaç polecenia maszyniÊcie, kliknij PPM jego zdj´cie lub jego ikon´ na liÊcie

maszynistów (wi´cej informacji dotyczàcych panelu wyboru maszynisty znajduje si´

w rozdziale 12.5.4). Kliknij LPM polecenie, które chcesz dodaç, z listy w menu, które

si´ pojawi.

Je˝eli polecenie dla maszynisty ma podmenu (np. ¸aduj) oznaczone ">" po prawej

stronie polecenia, najedê kursorem myszy na to polecenie, aby zobaczyç podmenu.

Je˝eli podmenu ma kolejne podmenu, t´ czynnoÊç b´dziesz musia∏ powtórzyç (np.

¸aduj > Kopalnia w´gla > Tor za∏adunkowy #1), zanim klikniesz LPM wybranà opcj´.

193

Uwaga: Lista poleceƒ, które mo˝esz wydawaç maszynistom jest stale

uaktualniana w zale˝noÊci od wykonywanej przez maszynist´ czynnoÊci i od

tego, jakie polecenia zosta∏y uaktywnione dla danej sesji (ustalone w module

Geodety).

Polecenia dla maszynisty wyÊwietlane sà w kolejnoÊci, w jakiej majà byç wykonane,

w postaci ikon wzd∏u˝ dolnej kraw´dzi ekranu, po prawej stronie wybranego

maszynisty. Takà kolejnoÊç poleceƒ dla maszynisty nazywamy Rozk∏adem. Gdy

polecenie zostanie wykonane, znika z rozk∏adu, a maszynista wykonuje kolejne

polecenie.

Uwaga: Je˝eli do rozk∏adu dodasz polecenie Powtarzaj rozk∏ad, polecenia

nie b´dà usuwane z rozk∏adu po ich wykonaniu. Gdy pociàg poradzi sobie

z ostatnim poleceniem, rozpocznie wykonywanie tych samych poleceƒ od

nowa (zaczynajàc od tego, które znajduje si´ najbardziej po lewej stronie).

Je˝eli lista maszynistów jest widoczna, to po prawej stronie ikon maszynistów znajdà

si´ ikony aktualnie wykonywanych przez nich poleceƒ.

Uwaga: Nie ma ikony, nie ma polecenia dla maszynisty.

12.12.2 Podr´cznik poleceƒ dla maszynisty

Przestudiujmy teraz ka˝de polecenie dla maszynisty zawarte w TRS2006 i dowiedzmy

si´, do czego s∏u˝y.

Uwaga: W zwiàzku z dowolnoÊcià pisania skryptów i zasad w TRS2006

jest niezb´dne, aby nowe polecenia dla maszynisty by∏y tworzone przez

utalentowanà spo∏ecznoÊç u˝ytkowników tworzàcych zawartoÊç. Je˝eli

korzystasz z utworzonych przez innych u˝ytkowników poleceƒ, zapoznaj

si´ z do∏àczonà do nich dokumentacjà, aby si´ dowiedzieç do czego s∏u˝à

i jak dzia∏ajà.

194

Jedê

Polecenie Jedê jest domyÊlne i dost´pne tylko wtedy, gdy pociàg si´ nie porusza.

Pociàg natychmiast rusza do przodu tak szybko, jak na to pozwalajà sygna∏y

i ograniczenie pr´dkoÊci. R´czne sterowanie DCC i kabinowe sà wy∏àczone,

a dotyczàcy ich panel informacyjny znika z wyÊwietlacza przeziernego.

Uwaga: DomyÊlny kierunek w którym zwrócony jest pociàg, zosta∏

okreÊlony w Geodecie. Szczegó∏y znajdujà si´ w rozdziale 11.11.2.

Zatrzymaj pociàg

Polecenie Zatrzymaj pociàg jest domyÊlne i dost´pne tylko wtedy, gdy pociàg jedzie.

Jak wskazuje nazwa, to polecenie zatrzyma pociàg, sprawiajàc ˝e hamulce zostajà

maksymalnie zaciàgni´te. Gdy pociàg si´ zatrzyma, r´czne sterowanie DCC lub

kabinowe uaktywnia si´, a panel informacyjny dotyczàcy tego rodzaju sterowania

ponownie pojawia si´ na wyÊwietlaczu.

Zmieƒ kierunek

Polecenie Zmieƒ kierunek jest domyÊlne i dost´pne tylko wtedy, gdy pociàg jedzie.

Polecenie zatrzymuje pociàg przez maksymalne zaciàgni´cie hamulców, nast´pnie

pociàg rusza w przeciwnym kierunku tak szybko, jak pozwalajà sygna∏y i ograniczenie

pr´dkoÊci.

Przejdê do pociàgu

Polecenie Przejdê do pociàgu jest poleceniem domyÊlnym. S∏u˝y do nakazania

maszyniÊcie wyjÊcia z pociàgu, w którym si´ znajduje i przejÊcia do innego albo do

przypisania nieprzydzielonego maszynisty do pociàgu. Po dokonaniu wyboru, kursor

zamieni si´ w celownik. Kliknij LPM innà lokomotyw´, aby przemieÊciç maszynist´ do

nowego pociàgu.

Uwaga: Je˝eli w lokomotywie, którà wybra∏eÊ, by∏ inny maszynista,

zostanie wyrzucony z pociàgu, tak jak w przypadku polecenia Wysiàdê

z pociàgu.

195

Stary i nowy pociàg maszynisty zatrzymajà si´ poprzez maksymalne zaciàgni´cie

hamulców. Anulowane zostanà wszystkie rozk∏ady, jak w przypadku polecenia Porzuç

rozk∏ad.

Wysiàdê z pociàgu

Polecenie wysiàdê z pociàgu jest poleceniem domyÊlnym. Nakazuje maszyniÊcie

natychmiast wysiàÊç z pociàgu.

Pociàg z którego wyszed∏ maszynista, zatrzyma si´ po przez maksymalnie

zaciàgni´cie hamulca. Maszynista b´dzie teraz nie przypisany do pociàgu, wi´c

mo˝na go przypisaç do nowo wybranego za pomocà opcji Przejdê do pociàgu.

Powiadom

Polecenie Przejdê do pociàgu jest poleceniem domyÊlnym. S∏u˝y do

nakazania maszyniÊcie wyjÊcia z pociàgu, w którym si´ znajduje i przejÊcia

do innego albo do przypisania nieprzydzielonego maszynisty do pociàgu. Po

dokonaniu wyboru, kursor zamieni si´ w celownik. Kliknij LPM innà lokomotyw´, aby

przemieÊciç maszynist´ do nowego pociàgu.

Gdy polecenie Powiadom jest aktywne, do okna wiadomoÊci radiowej zostanie

dodana wiadomoÊç. Szczegó∏y dotyczàce okna wiadomoÊci radiowej znajdujà si´

w rozdziale 12.5.11.

Uwaga: Dzi´ki poleceniu Powiadom "nie zapomnisz" o pociàgu. Mo˝e na

przyk∏ad przypomnieç o wydaniu kolejnych poleceƒ lub prze∏àczeniu

zwrotnic, do których pociàg si´ zbli˝a.

Po∏àcz

Polecenie po∏àcz ma podmenu z listà wszystkich dost´pnych wagonów

i lokomotyw, które majà sprz´g, do którego mo˝na przy∏àczyç inny wagon.

Kliknij LPM lokomotyw´ lub wagon, do którego chcesz przy∏àczyç kolejne

wagony, a pociàg natychmiast spróbuje znaleêç drog´ do wybranego elementu.

196

Je˝eli nie mo˝e znaleêç drogi do tego elementu, wyskoczy okno wiadomoÊci radiowej,

sygnalizujàce problem. Kliknij LPM ikon´ bia∏ego mikrofonu, jak to opisano w rozdziale

12.5.11, aby otworzyç okno wiadomoÊci radiowej.

Je˝eli pociàg znajdzie drog´, pojedzie do wybranego elementu tak szybko, jak na to

pozwalajà sygna∏y i ograniczenie pr´dkoÊci, i przy∏àczy si´ do niego.

Je˝eli nie wyda∏eÊ ˝adnych innych poleceƒ, pociàg zatrzyma si´.

Uwaga: Gdy pociàg b´dzie szuka∏ drogi, komputer automatycznie prze∏àczy

zwrotnice, które nie zosta∏y zablokowane przez komputerowe znaczniki

kierunku (wi´cej informacji w Podr´czniku tworzenia Êwiata). Je˝eli pociàg

b´dzie jecha∏ po w∏aÊciwej drodze, komputer odpowiednio prze∏àczy

rozjazdy.

Roz∏àcz

Polecenie Roz∏àcz ma podmenu z listà wszystkich lokomotyw z maszynistà

i wagonów w takiej kolejnoÊci, w jakiej sà ustawione za lokomotywà. Kliknij

LPM lokomotyw´ lub wagon, który chcesz roz∏àczyç. Pociàg roz∏àczy si´,

a wybrany wagon b´dzie sta∏ teraz na czele nowego sk∏adu. Po operacji wyskoczy okno

wiadomoÊci radiowej z wiadomoÊcià, ˝e powiod∏o si´ roz∏àczenie sk∏adu X od sk∏adu Y.

Uwaga: Je˝eli pociàg jecha∏, czy to po wydaniu polecenia Jedê, czy te˝

poprzez kontrol´ r´cznà, gdy wydasz polecenie roz∏àczenia, pociàg najpierw

zatrzyma si´, zanim wykona polecenie.

Jedê do

Polecenie Jedê do ma dwa poziomy podmenu. Pierwsze wymienia obiekty

przemys∏owe i stacje, do których mo˝na dojechaç na tej linii. Drugie znajduje

si´ pod obiektem, który wybierzesz i wymienia tory za∏adun-

kowe/roz∏adunkowe dost´pne dla danego obiektu/stacji. Kliknij LPM tor za∏a-

dunkowy/roz∏adunkowy wybranego obiektu przemys∏owego/stacji, a pociàg

natychmiast spróbuje znaleêç drog´ do wybranego miejsca.

197

Je˝eli nie b´dzie móg∏ znaleêç drogi, wyskoczy okno wiadomoÊci radiowej,

sygnalizujàce problem. Kliknij LPM zielony przycisk radia w oknie wiadomoÊci

radiowej lub wciÊnij klawisz "Enter", aby zamknàç okno wiadomoÊci radiowej.

Je˝eli pociàg znajdzie drog´, pojedzie do wybranego elementu tak szybko, jak na to

pozwolà sygna∏y i ograniczenie pr´dkoÊci. Je˝eli nie wyda∏eÊ ˝adnych dodatkowych

poleceƒ, pociàg zatrzyma si´.

Uwaga: Gdy pociàg b´dzie szuka∏ drogi, komputer automatycznie prze∏àczy

zwrotnice, które nie zosta∏y zablokowane przez komputerowe znaczniki

kierunku (wi´cej informacji w Podr´czniku tworzenia Êwiata). Je˝eli pociàg

b´dzie jecha∏ po w∏aÊciwej drodze, komputer odpowiednio prze∏àczy rozjazdy.

Jedê do znacznika torów

Polecenie Jedê do znacznika torów ma podmenu z listà wszystkich nazw

wszystkich znaczników torów, znajdujàcych si´ na linii. Kliknij LPM nazw´

znacznika, do którego chcesz przyprowadziç pociàg, a pociàg natychmiast

spróbuje znaleêç drog´ do wybranego elementu.

Je˝eli nie b´dzie móg∏ znaleêç drogi, wyskoczy okno wiadomoÊci radiowej,

sygnalizujàce problem.

Je˝eli pociàg znajdzie drog´, pojedzie do wybranego elementu tak szybko, jak na to

pozwolà sygna∏y i ograniczenie pr´dkoÊci. Je˝eli nie wyda∏eÊ ˝adnych dodatkowych

poleceƒ, pociàg zatrzyma si´.

Uwaga: Gdy pociàg b´dzie szuka∏ drogi, komputer automatycznie prze∏àczy

zwrotnice, które nie zosta∏y zablokowane przez komputerowe znaczniki

kierunku (wi´cej informacji w Podr´czniku tworzenia Êwiata). Je˝eli pociàg

b´dzie jecha∏ po w∏aÊciwej drodze, komputer odpowiednio prze∏àczy rozjazdy.

198

¸aduj

Polecenie ¸aduj zazwyczaj wydaje si´ po poleceniu Jedê do, aby pociàg

pojecha∏ na tor za∏adunkowy obiektu przemys∏owego.

Pociàg b´dzie post´powa∏ zgodnie z normalnà procedurà za∏adowania, czyli b´dzie

powoli przeje˝d˝a∏ albo zatrzyma si´, by wziàç towar. Je˝eli trzeba za∏adowaç towar

do wielu wagonów, polecenie ¸aduj b´dzie wykonane, gdy pociàg nape∏ni wszystkie

wagony.

Je˝eli nie wyda∏eÊ ˝adnych dodatkowych poleceƒ, po za∏adowaniu towaru pociàg

zatrzyma si´.

Je˝eli wyda∏eÊ polecenie ¸aduj, a pociàg nie znajduje si´ na w∏aÊciwym torze

za∏adunkowym (tj. nie jest dopasowany towar znajdujàcy si´ w obiekcie

przemys∏owym do pustego taboru, przystosowanego do przewo˝enia tego rodzaju

towarów), wyskoczy okno wiadomoÊci radiowej, sygnalizujàce problem.

Uwaga: Je˝eli w obiekcie przemys∏owym nie ma wystarczajàco du˝o

towaru, ˝eby zape∏niç twoje wagony, pociàg weêmie tyle, ile si´ da

i pojedzie realizowaç nast´pne zadanie.

Roz∏aduj

Polecenie Roz∏aduj jest zazwyczaj dodawane do rozk∏adu po poleceniu

Jedê do, w celu zaprowadzenia pociàgu na tor roz∏adunkowy obiektu

przemys∏owego.

Pociàg b´dzie post´powa∏ zgodnie z normalnà procedurà roz∏adowania, czyli

przejedzie powoli lub zatrzyma si´, aby zrzuciç towar. Je˝eli jest wiele wagonów do

roz∏adowania, polecenie roz∏adowania b´dzie wykonane, gdy wszystkie wagony

zostanà roz∏adowane.

Je˝eli nie wyda∏eÊ ˝adnych dodatkowych poleceƒ, po roz∏adowaniu towaru pociàg

zatrzyma si´.

199

Uwaga: Je˝eli w obiekcie przemys∏owym jest za ma∏o miejsca, by

roz∏adowaç ca∏y towar z wagonów, pociàg wy∏aduje tyle, ile si´ da,

nast´pnie pojedzie wykonywaç kolejne polecenie.

Czekaj

Polecenie Czekaj ma podmenu z listà, na której znajdujà si´ przedzia∏y

czasowe od 5 sekund do 1 godziny. Kliknij LPM ˝àdany okres czasu, jaki

chcesz odczekaç, zanim pociàg pojedzie wykonywaç kolejne polecenie

z rozk∏adu.

Je˝eli chcesz wybraç czas, którego nie ma na liÊcie albo czekaç d∏u˝ej ni˝ godzin´,

mo˝esz dodaç wi´cej poleceƒ Czekaj, aby otrzymaç ˝àdane opóênienie.

Uwaga: Wybrany czas, to czas gry. To znaczy, ˝e je˝eli ustawi∏eÊ zegar

w grze tak, ˝e biegnie 60x szybciej ni˝ normalnie, to je˝eli wybierzesz

polecenie Czekaj 1 godzin´, tak naprawd´ potrwa to 1 minut´, zanim pociàg

zacznie wykonywaç kolejne polecenie z rozk∏adu.

Porzuç rozk∏ad

Polecenie Porzuç rozk∏ad usuwa bie˝àcy rozk∏ad poleceƒ i powoduje zatrzymanie

pociàgu tak, jakbyÊ jednoczeÊnie wyda∏ polecenie Zatrzymaj pociàg.

Kontynuuj rozk∏ad

Polecenie Kontynuuj rozk∏ad jest u˝ywane w przypadku, gdy pociàg zatrzyma si´

z jakiegokolwiek powodu, a wcià˝ ma polecenia w rozk∏adzie do wykonania, które

chcesz, aby zrealizowa∏.

Uwaga: Je˝eli nie zniknà∏ powód, dla którego pociàg zosta∏ zatrzymany

(np: czerwone Êwiat∏o), pociàg nie b´dzie kontynuowa∏ rozk∏adu, nawet po

wydaniu polecenia.

200

Powtórz

Polecenie Powtórz u˝ywane jest do cyklicznego wykonywania obecnego rozk∏adu

poleceƒ od poczàtku do koƒca.

Na przyk∏ad mo˝e byç potrzebny pociàg je˝d˝àcy pomi´dzy kopalnià w´gla

a elektrownià, by zapewniç tej drugiej ciàg∏e dzia∏anie. Mo˝esz wydaç pociàgowi

polecenie Jedê do > Kopalnia w´gla > ¸adownia w´gla #1, nast´pnie polecenie

Za∏aduj, póêniej polecenie Jedê do > Elektrownia > Roz∏adownia, polecenie Roz∏aduj,

a na koƒcu polecenie Powtórz.

Uwaga: Mo˝esz dodawaç kolejne polecenia po wydaniu polecenia Powtórz.

Te nowe polecenia zostanà umieszczone w rozk∏adzie zaraz przed

poleceniem Powtórz.

Anuluj powtarzanie

Polecenie Anuluj powtarzanie usuwa polecenie Powtórz z koƒca rozk∏adu, w zwiàzku

z czym rozk∏ad nie b´dzie powtarzany. Polecenia b´dà usuwane z rozk∏adu po

wykonaniu.

Uwaga: Polecenie Anuluj powtarzanie pojawia si´ na liÊcie poleceƒ

maszynisty tylko wtedy, gdy polecenie Powtórz jest w rozk∏adzie

201

12.13 Kierowanie lokomotywà spalinowà lub elektrycznà

w trybie kabinowym

12.13.1 Wst´p

Lokomotywy spalinowe i elektryczne sà w tej symulacji na tyle podobne, ˝e mo˝na

ujàç je wspólnie w samouczku kierowania lokomotywà. Tryb kabinowy oferuje

wi´kszy realizm w porównaniu z trybem DCC i jest w nim w wi´kszym stopniu

odwzorowana fizyka rzeczywistego Êwiata. Na przyk∏ad, w symulacji brane sà pod

uwag´ takie czynniki jak ró˝nice poziomu mocy na ka˝dym ustawieniu przepustnicy

oraz d∏ugoÊç pociàgu w czasie hamowania. Ka˝da z dêwigni, prze∏àczników i tarcz w

widoku z kabiny s∏u˝y do kierowania pociàgiem, ale mo˝esz te˝ u˝ywaç skrótów

klawiszowych do wykonywania tych samych dzia∏aƒ. (Dzi´ki temu mo˝esz sterowaç

lokomotywà z zewnàtrz kabiny, nawet w trybie kabinowym).

12.13.2 Samouczek kierowania lokomotywà spalinowà lub elektrycznà

Przejdê do g∏ównego menu Maszynisty i kliknij LPM sesj´ "Samouczek 3" na trasie

w Ameryce Pó∏nocnej. Nast´pnie kliknij LPM zielone Êwiat∏o "Wczytaj" w prawym

dolnym rogu ekranu. Program za∏aduje informacje o trasie i sesji samouczka i sesja

rozpocznie si´.

W okienku pojawi si´ wprowadzenie do samouczka, zawierajàce opis czynnoÊci do

wykonania - w czasie gry b´dà pojawiaç si´ kolejne okna z wyjaÊnieniami.

Wyskakujàce okienka mo˝esz zamykaç, klikajàc LPM znaczek "X" w lewym górnym

rogu ekranu.

Po przeczytaniu wst´pu zobaczysz stojàcà lokomotyw´ spalinowà F7 do∏àczonà do

sk∏adu pustych w´glarek. Mo˝esz ruszaç w drog´…

Ukoƒcz samouczek, by zorientowaç si´ w prowadzeniu pociàgu w trybie kabinowym.

202

12.13.3 Panel maszynisty

Informacje o pr´dkoÊci i ograniczeniu pozostanà na ekranie,

ale panel sterowania DCC zostanie zastàpiony panelem

kabiny lokomotywy spalinowej. Panel ten zawiera wszystkie

niezb´dne informacje na temat dzia∏ania lokomotywy

wybranego pociàgu.

Uwaga: JeÊli wybrany pociàg wykonuje Polecenia

Maszynisty, panel lokomotywy spalinowej nie b´dzie

widoczny, a pociàgiem nie b´dzie mo˝na sterowaç

r´cznie. By odzyskaç r´czne sterowanie, kliknij PPM

maszynist´ i wybierz "Porzuç rozk∏ad", "Wysiàdê z

pociàgu", "Przejdê do pociàgu" lub "Zatrzymaj pociàg"

z menu poleceƒ Maszynisty. Wi´cej informacji na temat poleceƒ znajdziesz

w punkcie 12.12.2.

Omówimy ka˝dà z tych pozycji po kolei, a nast´pnie przejdziemy do poszczególnych

poleceƒ kierowania lokomotywà spalinowà lub elektrycznà w trybie kabinowym.

System hamulcowy pociàgu

Hamulec pneumatyczny Westinghouse zwany te˝ "Automatycznym" to podstawowy

system hamulcowy stosowany w TRS2006. Wprowadzono go do u˝ycia w 1869 r.

i przetrwa∏ z niewielkimi modyfikacjami do dziÊ.

W TRS2006 przyj´to, ˝e wszystkie pojazdy w sk∏adzie sà wyposa˝one w system

Westinghouse, niezale˝nie od okresu w historii i regionu geograficznego. System

oparty jest na przewodzie pod ciÊnieniem, pod∏àczonym do zbiorników we wszystkich

wagonach sk∏adu.

Krótko mówiàc, obni˝enie ciÊnienia w przewodzie powoduje za∏àczenie hamulca. Gdy

przewód hamulcowy jest pod ciÊnieniem, czyli "na∏adowany", Westinghouse jest

uwa˝any za system "odporny na uszkodzenia". To oznacza, ˝e hamulec mo˝e zadzia∏aç

w wyniku w∏àczenia w lokomotywie, wagonie pasa˝erskim lub s∏u˝bowym, p´kni´cia

przewodu, a nawet wykolejenia lub innego roz∏àczenia pociàgu.

203

Przep∏yw - przep∏yw powietrza w przewodzie hamulcowym

Pole "Przep∏yw" wskazuje ruch powietrza w przewodzie hamulcowym pociàgu. Przy

ruszaniu powinien on wynosiç zero, poniewa˝ obecnoÊç przep∏ywu w przewodzie

wskazuje, ˝e hamulce nie zosta∏y zwolnione we wszystkich cz´Êciach sk∏adu. Czas

potrzebny na pe∏ne przygotowanie do jazdy zale˝y od d∏ugoÊci pociàgu. Hamulce

luzujà si´ na wagonach z przodu du˝o szybciej ni˝ na wagonach z ty∏u. Zwolnienie

hamulców w bardzo d∏ugim pociàgu mo˝e potrwaç nawet kilka minut. Miernik

przep∏ywu jest jedynym prawdziwym wskaênikiem równowagi w systemie przy

widoku z kabiny, poniewa˝ ciÊnienie w przewodzie hamulcowym jest mierzone

w lokomotywie.

JeÊli wskazanie przep∏ywu zmienia si´, oznacza to, ˝e hamulce sà w∏aÊnie zwalniane

lub za∏àczane. Unikaj w tym czasie gwa∏townego przyspieszania.

Przewód hamulcowy

Pozycja "Przewód hamulcowy" wskazuje ciÊnienie w przewodzie hamulcowym.

Przewody hamulcowe lokomotywy i wagonów pociàgu po∏àczone sà za pomocà

elastycznych w´˝y. Zmiany ciÊnienia konieczne do kontroli hamowania przenoszone

sà z wagonu na wagon tym przewodem. Przewód hamulcowy zasilany jest ze

zbiornika g∏ównego. CiÊnienie maksymalne, którego wysokoÊç jest zwykle narzucana

przez zarzàd kolei, utrzymywane jest za pomocà zaworu zasilajàcego. Nadu˝ywanie

hamulców pneum. podczas d∏ugiego zjazdu w dó∏ mo˝e wywo∏aç sytuacj´, w której

zbiorniki pomocnicze b´dà opró˝niaç si´ szybciej ni˝ przewód hamulcowy jest

w stanie je nape∏niaç, co koƒczy si´ utratà panowania nad sk∏adem.

Osiàgni´cie pe∏nego ciÊnienia w przewodzie hamulcowym prowadzi do zwolnienia

hamulców.

Cylinder hamulcowy

Pozycja "Cylinder hamulcowy" wskazuje ciÊnienie w cylindrach hamulcowych

wybranej lokomotywy lub wagonu. W ka˝dym wagonie znajduje si´ co najmniej jeden

cylinder hamulcowy. Na skutek zmian ciÊnienia w przewodzie hamulcowym

w cylindrze porusza si´ t∏ok. Ruch t∏oka jest przenoszony na klocki lub tarcze

hamulcowe w ko∏ach. Poniewa˝ wystàpienie ciÊnienia w cylindrze oznacza za∏àczenie

hamulca, odczyt 0 na wskaêniku cylindra wskazuje, ˝e hamulce w lokomotywie sà

204

zwolnione. Wskaêniki przep∏ywu i ciÊnienia w przewodzie hamulcowym s∏u˝à

maszyniÊcie do szacowania ciÊnienia w cylindrach na koƒcu pociàgu.

JeÊli wskaêniki pokazujà jakiekolwiek ciÊnienie w cylindrze hamulcowym, oznacza to,

˝e w wybranym pojeêdzie zosta∏y w∏àczone hamulce. JeÊli wybierzesz pojazd z ty∏u

d∏ugiego sk∏adu, zobaczysz, o ile d∏u˝ej trwa w∏àczenie hamulców na koƒcu pociàgu.

G∏ówny zbiornik

Wskaênik "G∏ówny zbiornik" wyÊwietla poziom ciÊnienia w g∏ównym zbiorniku,

zawierajàcym spr´˝one powietrze wykorzystywane w hamulcach i pewnych

systemach pomocniczych. Jest on zasilany za pomocà spr´˝arki.

Zb. wyrównawczy - zbiornik wyrównawczy

Wskaênik "Zb. wyrównawczy" wyÊwietla poziom ciÊnienia w zbiorniku

wyrównawczym. Zbiornik ten u∏atwia uzyskanie po˝àdanego stanu hamulców

w d∏ugim sk∏adzie. Drobne zmiany ciÊnienia przewodu hamulcowego dokonywane

przez maszynist´ nie b´dà wskazywane prawid∏owo na mierniku, dopóki ciÊnienie nie

ustabilizuje si´ na ca∏ej d∏ugoÊci pociàgu, poniewa˝ ciÊnienie przewodu hamulcowego

mierzone jest w lokomotywie. Po w∏àczeniu hamulców powietrze b´dzie uchodziç ze

zbiornika wyrównawczego, a szybkoÊç przep∏ywu nie b´dzie zale˝eç od d∏ugoÊci

pociàgu. Zawór przekaênikowy reaguje na obni˝enie ciÊnienia i wypuszcza powietrze

z przewodu hamulcowego, a˝ ciÊnienie w nim b´dzie takie samo jak w zbiorniku

wyrównawczym. Na podstawie tego maszynista mo˝e stwierdziç, na jakim poziomie

zatrzyma si´ ciÊnienie przewodu, a w zwiàzku z tym, w jakim stopniu zostanà

za∏àczone hamulce. Obserwuj ciÊnienie zbiornika wyrównawczego, by oceniç, jak

mocno zadzia∏ajà hamulce.

Przepustnica

Pozycja "Przepustnica" wskazuje obecne ustawienie przepustnicy, od 0 (brak

przy∏o˝enia si∏y pociàgowej) do 8 (maks. przy∏o˝enie si∏y pociàgowej).

Nawrotnik - kierunek jazdy

Pozycja "Nawrotnik" wskazuje ustawienie nawrotnika. W lokomotywach

i elektrycznych ma on 3 ustawienia: Do przodu, Do ty∏u i Bieg ja∏owy. Jak mo˝na si´

domyÊliç, oznaczajà one kierunek jazdy.

205

Hamulec - zatrzymywanie si´ lub ruszanie

Pozycja "Hamulec" odzwierciedla stan hamulców. Hamulce mogà mieç nast´pujàce

ustawienia: Zwolnione, Postojowe, W∏àczone, Awaryjne i Otwarte.

12.13.4 Kierowanie lokomotywà spalinowà lub elektrycznà

w trybie kabinowym

W trybie kabinowym mo˝na sterowaç lokomotywà za pomocà przycisków, dêwigni

i tarcz prze∏àczanych myszkà lub za pomocà skrótów klawiszowych. Poniewa˝

w ró˝nych pociàgach kabina mo˝e mieç ró˝ny wyglàd, skupimy si´ na skrótach

klawiszowych.

JeÊli chcesz sterowaç pociàgiem za pomocà urzàdzeƒ w kabinie, po przesuni´ciu

kursora myszy na odpowiednie urzàdzenie w widoku z kabiny na ekranie pojawi si´

opis tego urzàdzenia. Przytrzymanie wciÊni´tego LPM i przesuni´cie kursora

spowoduje zmian´ ustawienia urzàdzenia. ZamieÊcimy tu pojawiajàce si´ opisy, by

mo˝na by∏o powiàzaç je z wyjaÊnieniami skrótów klawiszowych.

206

Hamulce pociàgu (Q/Z/A/Pause Break)

Tekst opisu hamulca pociàgu w widoku z kabiny brzmi „dêwignia hamulca ".

Zwolnienie hamulca (Q)

Mo˝esz zwolniç hamulec, przestawiajàc dêwigni´ w pozycj´ "zwolniony" lub

wciskajàc klawisz "Q”.

W tej pozycji przewód hamulcowy zostaje po∏àczony z g∏ównym zbiornikiem, przez co

podnosi si´ ciÊnienie w przewodzie i hamulce zostajà zwolnione. Podczas jazdy

ustawienie to podtrzymuje ciÊnienie w przewodzie hamulcowym, by przeciwdzia∏aç

ulatnianiu si´ powietrza w systemie.

Podczas jazdy pozostaw dêwigni´ w pozycji "zwolniony".

Przes∏ona (Z)

Przes∏on´ ustawia si´ przez przestawienie dêwigni hamulca w pozycj´ "przes∏ona" lub

wciÊni´cie klawisza "Z ".

Odcina to przep∏yw powietrza z g∏ównego zbiornika do przewodu hamulcowego

i zamyka po∏àczenie za atmosferà, które otwierane jest przy w∏àczaniu hamulca.

Umo˝liwia to cz´Êciowe w∏àczenie hamulca. TRS2006 pozwala równie˝ na cz´Êciowe

zwolnienie zarówno w pociàgach osobowych, jak i pasa˝erskich.

Obserwuj zbiornik wyrównawczy prze w∏àczaniu hamulca, a gdy ciÊnienie w nim

spadnie o 10-30 psi, przesuƒ dêwigni´ w pozycj´ przes∏ony.

Nowoczesne lokomotywy wyposa˝one sà w automatyczne przes∏ony, które odcinajà

przep∏yw powietrza po obni˝eniu ciÊnienia. By w∏àczyç hamulec w systemie

z autoprzes∏onà, przesuƒ dêwigni´ w pozycj´ w∏àczonà, a wtedy hamowanie b´dzie

odbywa∏o si´ ca∏y czas w jednakowym stopniu, dopóki hamulec nie zostanie

zwolniony. Wi´kszà si∏´ hamowania mo˝na uzyskaç, przesuwajàc dêwigni´ dalej

w zakresie hamowania.

Przy systemach z automatycznà przes∏onà, przesuƒ dêwigni´ w pozycj´ w∏àczonà i tak

jà pozostaw. JeÊli si∏a hamowania jest za ma∏a, przesuƒ dêwigni´ dalej.

207

W∏àczenie hamulca (A)

Hamulec w∏àcza si´ przez przestawienie dêwigni hamulca w pozycj´ "w∏àczony" lub

wciÊni´cie klawisza "Z ".

To odcina po∏àczenie z g∏ównym zbiornikiem i ∏àczy przewód hamulcowy z atmosferà.

Wynikajàce z tego obni˝enie ciÊnienia w przewodzie powoduje w∏àczenie hamulców.

Pe∏ne w∏àczenie lub "wyrównanie ciÊnienia" w przewodzie o ciÊnieniu roboczym

90 psi, takim jaki zastosowano w lokomotywie F7, nast´puje przy ciÊnieniu 64 psi.

Powietrze uchodzi ze zbiornika wyrównawczego, którego wskaênik informuje nas,

o ile obni˝y∏o si´ ciÊnienie. Po osiàgni´ciu odpowiedniego ciÊnienia odp∏yw powietrza

nale˝y przes∏oniç, przesuwajàc dêwigni´ w pozycj´ przes∏ony.

Stopniowo ciÊnienie w przewodzie hamulcowym ustabilizuje si´ na tym samym

poziomie, co w zbiorniku wyrównawczym. Ci´˝ki pociàg towarowy zwykle da si´

zwolniç obni˝ajàc ciÊnienie o 10 psi, a szybko jadàcy pociàg osobowy mo˝e wymagaç

obni˝enia ciÊnienia nawet o 30 psi.

Hamulce w d∏ugim pociàgu wymagajà wi´cej czasu na reakcj´, poniewa˝ zmiany

ciÊnienia muszà zostaç przeniesione przewodem hamulcowym na ka˝dy element

sk∏adu. Hamulce b´dà w∏àczone, dopóki dêwignia nie zostanie przesuni´ta w pozycj´

wy∏àczonà, kiedy to powietrze zacznie przep∏ywaç z g∏ównego zbiornika do przewodu

hamulcowego, a hamulce stopniowo si´ zwolnià. Wskaênik przep∏ywu pokazuje

przep∏yw powietrza w przewodzie hamulcowym: odczyt powy˝ej zera oznacza, ˝e

hamulce sà w∏aÊnie w∏àczane lub zwalniane lub ˝e gdzieÊ w sk∏adzie jest z nich

wypuszczane powietrze.

Uwaga: Za pomocà klawisza 'A' mo˝esz hamowaç sk∏ady bez lokomotywy,

aby zapobiec ich odje˝d˝aniu.

Hamulec awaryjny (Pause Break)

Hamulec awaryjny w∏àczany jest przez przestawienie dêwigni w pozycj´ "awaryjny

lub wciÊni´cie klawisza "PauseBreak ".

Jak przy normalnym w∏àczeniu powietrze uchodzi wtedy do atmosfery, ale dzieje si´

to du˝o gwa∏towniej, wi´c pociàg zatrzyma si´ szybciej.

208

Hamulec niezale˝ny (E/D)

Jak sama nazwa wskazuje, hamulec ten nie jest zale˝ny od g∏ównego systemu

hamulcowego pociàgu. Jest u˝ywany do hamowania tylko wybranej lokomotywy.

Uwaga: Nie wszystkie lokomotywy majà hamulec niezale˝ny. W widoku

kabinowym jest on opisany jako hamulec niezale˝ny ".

Hamulec niezale˝ny (E)

W widoku kabinowym dêwigni´ hamulca niezale˝nego mo˝na p∏ynnie przestawiaç

w zakresie od ca∏kiem wy∏àczonego (obszar czerwony) do ca∏kiem w∏àczonego

(obszar zielony). Przestawianie dêwigni powoduje odpowiednie ustawienie hamulca

w tym zakresie.

W trybie sterowania klawiaturà hamulec niezale˝ny w∏àcza si´ klawiszem "E".

To jednak powoduje przestawienie hamulca w pozycj´ ca∏kiem w∏àczonà lub ca∏kiem

wy∏àczonà.

U˝ycie hamulca niezale˝nego obni˝a ciÊnienie w g∏ównym zbiorniku, w zwiàzku

z czym roÊnie ciÊnienie w cylindrze hamulcowym. Pami´taj, ˝e odnosi si´ to tylko do

lokomotywy, a nie ca∏ego pociàgu.

Od∏àczenie hamulca niezale˝nego (D)

Od∏àczenia hamulca niezale˝nego mo˝na dokonaç tylko z klawiatury, klawiszem "D".

Powietrze jest wtedy wypuszczane z cylindra hamulcowego lokomotywy, bez wp∏ywu

na hamowanie w reszcie sk∏adu.

JeÊli po od∏àczeniu hamulca niezale˝nego zostanie u˝yty hamulec g∏ówny lub

niezale˝ny, w cylindrze hamulcowym lokomotywy znowu wzroÊnie ciÊnienie.

Jest to g∏ównie wykorzystywane do "rozciàgania" pociàgu przez umo˝liwienie

lokomotywie odjechania od reszty pociàgu. Pociàg rozciàga si´ na tyle, na ile

pozwalajà sprz´gi, co zmniejsza napr´˝enia.

209

Nawrotnik (F/R/V)

Nawrotnik jest w widoku kabinowym opisany jako dêwignia nawrotnika. Ma on trzy

ustawienia: Do przodu, Do ty∏u i Ja∏owy. Jazd´ do przodu ustawia si´, przesuwajàc

dêwigni´ nawrotnika w pozycj´ Do przodu lub wciskajàc klawisz "F". Jazd´ do ty∏u

ustawia si´, przesuwajàc dêwigni´ nawrotnika w pozycj´ Do ty∏u lub wciskajàc

klawisz "R". Bieg ja∏owy w∏àcza si´, przesuwajàc dêwigni´ w pozycj´ Ja∏owy lub

wciskajàc klawisz "V".

Jak widaç, ustawienie nawrotnika okreÊla, w którà stron´ b´dzie jecha∏ pociàg

w odniesieniu do kabiny z maszynistà. Nale˝y o tym pami´taç w lokomotywach

dwukabinowych.

Ustawienie biegu ja∏owego powoduje od∏àczenie wszelkie si∏y pociàgowej niezale˝nie

od ustawienia przepustnicy. Lokomotyw´ zawsze nale˝y zatrzymaç, przez

odwróceniem pozycji nawrotnika.

Uwaga: Nie mo˝esz zmieniç pozycji nawrotnika, jeÊli przepustnica nie jest

ustawiona na zero.

Przepustnica (W/S/X)

Opis przepustnicy w widoku kabinowym brzmi dêwignia przepustnicy. Przesuwajàc

dêwigni´, mo˝esz uzyskaç odpowiednie ustawienie przepustnicy (0 = brak si∏y

pociàgowej, 8 = maksymalna si∏a pociàgowa).

Na klawiaturze wciÊni´cie klawisza "W" powoduje zwi´kszenie przepustnicy o jednà

pozycj´, wciÊni´cie klawisza "X powoduje zmniejszenie o jednà pozycj´, a klawisz "S"

od razu przestawia przepustnic´ na zero.

Prawid∏owe korzystanie z przepustnicy zale˝y od ró˝nych czynników, takich jak typ

lokomotywy, wysokoÊç i d∏ugoÊç pociàgu, nachylenie terenu, a tak˝e warunki

pogodowe. Nie mo˝emy omówiç wszystkich rodzajów warunków w tym podr´czniku,

wi´c przedstawiamy ogólne instrukcje u˝ytkowania przepustnicy.

210

Przy ka˝dej pozycji przepustnicy mo˝e zostaç wytworzony okreÊlony maksymalny

pràd obcià˝eniowy i odpowiadajàca mu si∏a pociàgowa. Zwi´kszenie ich przy

przesuwaniu dêwigni przepustnicy jest natychmiastowe. Poniewa˝ ∏àczna si∏a

pociàgowa lokomotywy podzielona jest na 8 stopni dost´pnych w 8 pozycjach

dêwigni, do wytworzenia pe∏nej si∏y pociàgowej konieczne jest przesuni´cie dêwigni

do ostatniej pozycji. Co wi´cej, poniewa˝ nat´˝enie pràdu jest pod kontrolà, jest to

zupe∏nie bezpieczne, a cz´sto nawet konieczne w pewnych warunkach.

Najlepszà pomoc przy obs∏udze przepustnicy podczas rozp´dzania pociàgu stanowi

amperomierz. Jego wskazówka przesuwa si´ w prawo (wy˝sze nat´˝enie) przy

zwi´kszaniu przepustnicy. W celu osiàgni´cia maksymalnego przyspieszenia bez

poÊlizgu nale˝y zatem przesuwaç przepustnic´ o jednà pozycj´ na raz za ka˝dym

razem, gdy wskazówka zaczyna przesuwaç si´ z powrotem w lewo, a˝ do osiàgni´cia

pe∏nej mocy w pozycji 8.

Powszechnie przyjmuje si´, ˝e najgorsze dla silnika trakcyjnego jest utrzymywanie go

w "utyku" przez d∏u˝szy czas z doprowadzonym pràdem obcià˝eniowym. Bardzo

wa˝ne jest wi´c, by po zwolnieniu hamulców i upewnieniu si´, ˝e nie ma luzów

pomi´dzy elementami pociàgu, jak najszybciej ruszyç lokomotywà, przyspieszajàc do

szybkoÊci, przy której wskazanie amperomierza b´dzie zmniejszaç si´ jak najszybciej.

Przy ruszaniu dobrze jest szybko przesunàç przepustnic´ w pozycj´, przy której pociàg

zacznie jechaç. JeÊli po ruszeniu przyspieszenie jest zbyt du˝e, mo˝na cofnàç dêwigni´

po zlikwidowaniu luzu, by osiàgnàç odpowiednià szybkoÊç. Gdy nie ma ju˝ luzu,

mo˝na przesuwaç przepustnic´ zgodnie z panujàcymi warunkami i wymaganiami

rozk∏adu. Dobrze jest poczekaç po ka˝dym przestawieniu przepustnicy, by pociàg

móg∏ osiàgnàç nowà pr´dkoÊç przejazdu i by zapobiec poÊlizgom.

Równie˝ przy zwalnianiu warto pami´taç o luzach pomi´dzy cz´Êciami pociàgu. Unikaj

zmniejszania przepustnicy z wysokiego poziomu do zera, zanim obni˝y si´ napi´cie

silnika trakcyjnego. WciÊni´cie klawisza "S" powoduje zmniejszenie przepustnicy do

0, ale nale˝y u˝ywaç go tylko w sytuacjach awaryjnych, gdy˝ nag∏e zmiany mocy

wywo∏ujà falowy ruch pociàgu. Takie nag∏e zrywy zwi´kszajà ryzyko awarii sprz´gu,

mogàc prowadziç do zniszczenia ∏adunku lub wywo∏ania du˝ego dyskomfortu

u pasa˝erów.

211

Unikaj niezr´cznego przestawiania zwrotnicy; nag∏e zmiany si∏y pociàgowej powodujà

nieprawid∏owoÊci w poruszaniu si´ sk∏adu.

Hamulec elektrodynamiczny (C)

W widoku kabinowym hamulec elektrodynamiczny jest opisany jako dêwignia

hamulca dynamicznego. By go w∏àczyç, upewnij si´, ˝e przepustnica ustawiona jest

na 0, i przesuƒ dêwigni´ hamulca elektrodynamicznego w zielony obszar lub wciÊnij

'C'. Teraz do kontrolowania si∏y hamowania s∏u˝à dêwignia przepustnicy

i odpowiadajàce jej klawisze.

By wy∏àczyç hamulec elektrodynamiczny, przestaw przepustnic´ na 0 lub wciÊnij 'S'.

Nast´pnie przestaw dêwigni´ hamulca elektrodynamicznego w czerwony obszar lub

wciÊnij 'C'. Hamulec elektrodynamiczny jest teraz nieaktywny, a przepustnica znowu

s∏u˝y do sterowania si∏à pociàgowà.

Hamulec elektrodynamiczny s∏u˝y do obni˝ania pr´dkoÊci lokomotywy systemem

elektrycznym, który zamienia silniki trakcyjne w pràdnice. System ten powoduje

przyk∏adanie si∏y hamowania tylko w lokomotywach. Si∏a potrzebna do obracania

pràdnic za poÊrednictwem kó∏ i osi spowalnia poruszanie si´ pociàgu. Pràd

wytwarzany w silnikach trakcyjnych jest rozpraszany przez oporniki umieszczone

w przedziale maszynowym. Oporniki ch∏odzone sà przez wentylatory zasilane cz´Êcià

wytworzonego pràdu.

Chocia˝ efekt jego dzia∏ania jest podobny jak hamulca niezale˝nego, hamulec

elektrodynamiczny jest w pe∏ni elektryczny; nie wytwarza tarcia pomi´dzy klockami

hamulcowymi i obr´czami kó∏, dzi´ki czemu nie zu˝ywajà si´ one i nie wytwarza si´

ciep∏o. Amperomierz pokazuje pràd wytwarzany przez pràdnice, wi´c mo˝na go

porównaç do manometru cylindra hamulcowego.

Hamowanie elektrodynamiczne jest przydatne w wielu fazach pracy lokomotywy.

Szczególnie przydaje si´ przy zje˝d˝aniu po pochy∏oÊciach, chocia˝ mo˝e te˝ byç

stosowany do zmniejszania pr´dkoÊci pociàgu przy zatrzymywaniu (minimum

10 mph), redukujàc koniecznoÊç u˝ycia hamulca pneumatycznego.

212

Ostro˝nie zwi´kszaj poziom hamowania a˝ do osiàgni´cia odpowiedniej si∏y

hamowania. Dost´pna si∏a hamowania zale˝y od pr´dkoÊci pociàgu; przy przepustnicy

w pozycji 8 b´dzie ros∏a wraz ze spadkiem pr´dkoÊci i osiàgnie maksimum przy

pr´dkoÊci ok. 20 mph. Przy w∏àczonym hamulcu elektrodynamicznym dozwolone jest

ruszanie z postoju na pochy∏oÊci.

Przy hamowaniu ci´˝kiego pociàgu na terenie o du˝ym kàcie nachylenia maksymalna

dost´pna si∏a hamowania mo˝e nie wystarczyç do utrzymania odpowiedniej

pr´dkoÊci. Oprócz hamulca elektrodynamicznego mo˝na u˝yç hamulca

pneumatycznego w celu utrzymania dozwolonej pr´dkoÊci.

Âwiat∏a (L)

W widoku kabinowym Êwiat∏a opisane sà jako prze∏àcznik Êwiate∏. Mo˝esz je w∏àczaç

prze∏àcznikiem lub wciskajàc klawisz "L ".

Syrena (H)

W widoku kabinowym syrena opisana jest jako dêwignia syreny. Mo˝esz jà w∏àczyç,

przesuwajàc dêwigni´ lub wciskajàc klawisz "H". By uzyskaç d∏u˝szy sygna∏,

przytrzymaj dêwigni´ lub klawisz 'H'. Niektóre syreny majà tylko jednà d∏ugoÊç

sygna∏u.

Dzwonek (B)

W widoku kabinowym dzwonek opisany jest jako prze∏àcznik dzwonka. Mo˝esz go

w∏àczaç prze∏àcznikiem lub klawiszem "B".

Pantografy (Klawiatura numeryczna 1)

W widoku kabinowym pantografy majà opis prze∏àcznik pantografów. Mo˝esz je

w∏àczaç, zmieniajàc pozycj´ prze∏àcznika lub wciskajàc klawisz "1" na klawiaturze

numerycznej. JeÊli lokomotywa ma kilka pantografów, kolejne wciÊni´cia b´dà je

podnosiç pojedynczo lub razem, a w koƒcu wszystkie zostanà opuszczone.

Uwaga: Tylko lokomotywy elektryczne majà pantografy i w∏àczniki

pantografów.

213

12.13.5 Ogólne zasady prowadzenia lokomotyw spalinowych i elektrycznych

Pochy∏oÊci

Przy rozpoczynaniu podjazdu pod gór´ lokomotywa i pociàg zwolnià, a strza∏ka na

wskaêniku obcià˝enia przesunie si´ w prawo.

Przy zje˝d˝aniu z góry nale˝y zachowaç ostro˝noÊç, by utrzymaç panowanie nad

pociàgiem. Przy d∏ugim zjeêdzie pami´taj, ˝e kilkakrotne w∏àczanie i zwalnianie

hamulców mo˝e zakoƒczyç si´ opró˝nieniem systemu hamulcowego, a wi´c czasem

konieczne jest odpowiednie zaplanowanie hamowania. W celu utrzymania pr´dkoÊci

mo˝e byç konieczne opadnie do bezpiecznego poziomu przed nastàpieniem wstrzàsu.

Wiele lokomotyw jest wyposa˝onych w hamulec dynamiczny, który mo˝na

wykorzystywaç w po∏àczeniu z hamulcem pociàgu do kontrolowania pr´dkoÊci sk∏adu

na zjazdach. Przy d∏u˝szych odcinkach zjazdów wa˝ne jest w∏aÊciwe oszacowanie

wymaganej mocy hamowania, aby zapewniç sk∏adowi poruszanie si´ z kontrolowanà

pr´dkoÊcià. Bezpieczniej jest ustawiç hamulce tak, aby pociàg porusza∏ si´ nieco

wolniej, ni˝ wielokrotnie go zwalniaç i potem pop´dzaç.

Funkcjonowanie na przejazdach

Pot´˝ne si∏y oddzia∏ywujàce na silniki trakcyjne podczas przekraczania przejazdów i na

torowiskach stacyjnych mogà prowadziç do roz∏àczania styków szczotkowych

i przeskakiwania iskier na silniki.

Przy szybkoÊciach przekraczajàcych 40 mil na godzin´ przepustnic´ nale˝y zredukowaç

do piàtego karbu na czas przekraczania przejazdu przez ca∏y sk∏ad. Przy ni˝szych

pr´dkoÊciach nie jest to konieczne. Z tej samej przyczyny podobne post´powanie

zaleca si´ przy hamowaniu dynamicznym przy du˝ych pr´dkoÊciach. Pozwoli to

zmniejszenie wolta˝u silnika i generatora do bezpiecznych poziomów przed wstrzàsem.

Jazda po wodzie

W ˚ADNYM WYPADKU ˝adna lokomotywa nie powinna przeje˝d˝aç przez wod´ na

tyle g∏´bokà, by mog∏a zetknàç si´ ze spodem silników trakcyjnych.

Woda g∏´bsza ni˝ 7,5 cm (3 cale) powy˝ej poziomu szyn mo˝e uszkodziç silniki

214

trakcyjne. W przypadku gdy tory pokryte sà wodà, nale˝y zachowaç wszelkie Êrodki

ostro˝noÊci, a pr´dkoÊç nie powinna przekraczaç 2 mph.

Auran nie ponosi odpowiedzialnoÊci za zniszczenia spowodowane próbami

prowadzenia pociàgów w warunkach podwodnych.

12.14 Gotowy do kolejnego wyzwania? - Jazda parowozem

12.14.1 Wst´p

Chcesz przejechaç si´ jednym z dawnych olbrzymów nap´dzanych parà? Sterowanie

parowozem ró˝ni si´ od jazdy lokomotywà spalinowà albo elektrycznà. Zapomnij

o hamulcach elektrodynamicznych i stopniowym przestawianiu przepustnicy, te

maszyny prowadzi si´, regulujàc przep∏yw pary. OczywiÊcie wcià˝ mamy hamulec

pneumatyczny, ale ustawieniom przepustnicy i mocy odpowiada tutaj regulator,

a jego obs∏uga i utrzymywanie poziomu pary sk∏adajà si´ na sztuk´ prowadzenia

parowozu.

12.14.2 Samouczek prowadzenia parowozu

Przejdê do g∏ównego menu Maszynisty i kliknij LPM sesj´ Samouczek 4 na trasie w

Australii. Kliknij LPM zielone Êwiat∏o "Wczytaj" w prawym dolnym rogu ekranu.

Program za∏aduje informacje o trasie i sesji samouczka i rozpocznie si´ sesja.

W oknie pojawi si´ wst´p do samouczka, opisujàcy czynnoÊci, które b´dziesz

wykonywaç. Póêniej b´dà pojawiaç si´ kolejne okienka z wyjaÊnieniami ró˝nych

kwestii, pomagajàcymi w wykonaniu celów samouczka. Kliknij LPM cz´Êciowe

w∏àczenie hamulców na sta∏e.

Po przeczytaniu wst´pu zobaczysz stojàcy parowóz Queensland Railways PB15

gotowy do jazdy…

Ukoƒcz samouczek, by rozeznaç si´ w prowadzeniu pociàgu w trybie widoku

kabinowego.

Poni˝ej omawiamy wszystkie elementy trybu kabinowego, wi´c opis ten mo˝e ci si´

przydaç, jeÊli pogubisz si´ podczas przechodzenia samouczka.

215

12.14.3 Panel maszynisty parowozu

Pod pewnymi wzgl´dami panel parowozu jest podobny do

panelu lokomotywy spalinowej lub elektrycznej, jeÊli chodzi

o wskaêniki dzia∏ania hamulców. OczywiÊcie, jak widaç, nie

ma tu pozycji "Przepustnica" i "Nawrotnik", zosta∏y one

zastàpione przez "Regulator" i "Odci´cie". Oprócz tego

mamy wskazania "Kocio∏" i "Woda", pokazujàce obecne

mo˝liwoÊci wytwarzania pary.

Uwaga: JeÊli wybrany pociàg wykonuje Polecenia

Maszynisty, panel kabiny parowozu nie b´dzie

widoczny, a pociàgiem nie b´dzie mo˝na sterowaç

r´cznie. By odzyskaç r´czne sterowanie, kliknij PPM

maszynist´ i wybierz "Porzuç rozk∏ad" lub "Zatrzymaj pociàg" z menu Poleceƒ

Maszynisty.

Omówmy wszystkie pozycje panelu z osobna, zanim przejdziemy do poszczególnych

poleceƒ sterowania parowozem w trybie widoku kabinowego.

Uwaga: Zostanà tu wymienione tylko elementy panelu parowozu nie

wyst´pujàce w lokomotywach spalinowych i elektrycznych. W punkcie

12.13.3 znajdziesz informacje na temat pozycji wspólnych dla wszystkich

rodzajów lokomotyw.

Kocio∏ - Pod ciÊnieniem

Pozycja "Kocio∏" wskazuje obecne ciÊnienie pary w kotle.

CiÊnienie pary w kotle zale˝y od kilku czynników, a utrzymywanie go na odpowiednim

poziomie jest jednym z wyzwaƒ zwiàzanych z prowadzeniem parowozu.

OczywiÊcie, jazda parowozem powoduje zu˝ycie pary i zmniejszenie ciÊnienia w kotle.

W punkcie 12.15 o Ogólnych zasadach prowadzenia parowozu dowiesz si´, jak

prowadziç parowóz, utrzymujàc ciÊnienie w kotle.

216

Gdy nominalne ciÊnienie zostanie przekroczone, otwierajà si´ zawory bezpieczeƒstwa,

by odprowadziç nadmiar pary do atmosfery. Dobra za∏oga parowozu unika

marnowania pary i paliwa, utrzymujàc równowag´ pomi´dzy temperaturà ognia,

ciÊnieniem w kotle i warunkami na drodze. Na przyk∏ad, przy zbli˝aniu si´ do stromego

podjazdu b´dzie potrzebne goràce palenisko, by utrzymaç odpowiednie ciÊnienie pary.

Z drugiej strony, gdy mamy przed sobà p∏aski odcinek, a palenisko jest goràce, mo˝na

zapobiec otworzeniu si´ zaworów bezpieczeƒstwa, zmniejszajàc wzrost ciÊnienia

przez dolanie wody do kot∏a lub przez dorzucenie w´gla, jeÊli dalej czeka nas podjazd.

Uwaga: Nominalne ciÊnienie w kotle ró˝ni si´ dla ka˝dego typu parowozu.

Uwaga: Nie dodawaj zbyt du˝o w´gla, gdy˝ to obni˝y temperatur´ ognia na

pewien czas. Dobrà zasadà jest cz´ste dodawanie ma∏ych iloÊci, 2-4 szufle

na kilometr (czyli 3-6 szufli na mil´).

Regulator - Wi´cej pary!

Pole "Regulator" wyÊwietla obecne ustawienie regulatora w postaci wartoÊci

procentowej (0-100%).

Regulator w po∏àczeniu z nawrotnikiem okreÊla w jakiej iloÊci i w którym momencie

skoku t∏oka para jest przesy∏ana do cylindra.

¸àcznie, nawrotnik (czyli odci´cie) i regulator pe∏nià funkcj´ przepustnicy parowozu.

Odci´cie - Ile pary?

Pole "Odci´cie" wskazuje wartoÊç procentowà odci´cia w zale˝noÊci od ustawienia

dêwigni nawrotnika (od -75% do +75%). WartoÊci ujemne oznaczajà, ˝e lokomotywa

zosta∏a ustawiona na jazd´ do ty∏u.

Im wy˝sza wartoÊç odci´cia, tym wi´cej pary dostaje si´ do cylindrów przy ka˝dym

skoku t∏oka.

D∏ugie odci´cie, odpowiadajàce wy˝szym wartoÊciom procentowym (od 40 do 75%),

zwi´ksza si∏´ pociàgowà przyk∏adanà na ko∏a lokomotywy. Stosuje si´ je g∏ównie do

ruszania z miejsca i podjazdów pod gór´.

Krótkie odci´cie, odpowiadajàce ni˝szym wartoÊciom procentowym (poni˝ej 40%),

217

jest stosowane do zwi´kszenia szybkoÊci pociàgu na p∏askich odcinkach trasy, tam

gdzie pozwalajà na to ograniczenia pr´dkoÊci.

Woda - Prawie para

Pole "Woda" wskazuje, w jakim stopniu kocio∏ wype∏niony jest wodà. Poziom wody

powinien byç utrzymywany oko∏o 66%, poniewa˝ goràce palenisko przy niewielkiej

iloÊci wody to potencjalnie katastrofalna sytuacja. CiÊnienie pary w kotle mo˝e

wzrastaç za szybko, ˝eby poradzi∏y sobie z nim zawory bezpieczeƒstwa, a wtedy...

lepiej nie wspominaç!

In˝ektory przesy∏ajà wod´ z tendra (lub zbiornika zamontowanego na parowozie) do

kot∏a. Wtryskujàc wod´ do kot∏a mo˝na obni˝yç przyrost ciÊnienia w kotle, poniewa˝

energia cieplna ognia b´dzie zu˝ywana do podgrzania ch∏odnej wody.

12.14.4 Sterowanie w trybie kabinowym

By sterowaç lokomotywà w trybie kabinowym, mo˝na obs∏ugiwaç ró˝ne przyciski

i dêwignie kursorem myszy w widoku z kabiny (1) lub u˝ywaç skrótów klawiszowych.

Poniewa˝ ró˝ne parowozy majà ró˝nie rozplanowane kabiny, skupimy si´ tu na

skrótach klawiszowych.

JeÊli chcesz sterowaç pociàgiem za pomocà urzàdzeƒ w kabinie, po przesuni´ciu

kursora myszy na odpowiednie urzàdzenie na ekranie pojawi si´ opis tego urzàdzenia.

Przytrzymanie wciÊni´tego LPM i przesuni´cie kursora spowoduje zmian´ ustawienia

urzàdzenia. ZamieÊcimy tu pojawiajàce si´ opisy, by mo˝na by∏o powiàzaç je

z wyjaÊnieniami skrótów klawiszowych.

Uwaga: JeÊli prowadzisz sk∏ad z wieloma parowozami, musisz sterowaç

ka˝dym oddzielnie w trybie kabinowym. Spróbuj z trzema parowozami

i zobacz, czy podo∏asz zadaniu!

Uwaga: Tylko elementy sterowania nie wyst´pujàce w lokomotywach

spalinowych i elektrycznych zostanà tu przedstawione. W punkcie 12.13.4

znajdziesz szczegó∏y dotyczàce wszystkich rodzajów lokomotyw.

Wi´cej informacji znajdziesz w punkcie 12.15 o ogólnych zasadach prowadzenia

parowozu.

218

Regulator (W/X)

W widoku kabinowym regulator opisany jest jako "regulator lever". Przestawia si´ go,

przesuwajàc dêwigni´ w odpowiednià pozycj´ (od 0 to 100%) lub wciskajàc "W"

(zwi´kszenie) i "X" (zmniejszenie).

Palacz (Spacja)

By nie zabrak∏o pary, musisz mieç wystarczajàcy p∏omieƒ w palenisku do utrzymania

ciÊnienia w kotle. W czasie spalania zu˝ywane jest paliwo (w´giel lub olej). Aby do∏o˝yç

do ognia, wciÊnij klawisz 'Spacja'. W niektórych parowozach b´dzie widaç animowanego

palacza dorzucajàcego w´giel - musisz otworzyç drzwiczki paleniska kursorem myszy w

widoku z kabiny albo palacz nie b´dzie pracowa∏. Po dorzuceniu do ognia p∏omieƒ b´dzie

gor´tszy (czerwony jest zimny, bia∏y jest goràcy) i zacznie podnosiç ciÊnienie w kotle.

Âwiat∏a (L)

W widoku kabinowym Êwiat∏a opisane sà jako prze∏àcznik Êwiate∏. Mo˝esz je w∏àczaç

prze∏àcznikiem lub wciskajàc klawisz "L"

Nawrotnik (F/R)

W widoku kabinowym nawrotnik opisany jest jako dêwignia nawrotnika. Nawrotnik

okreÊla odci´cie pary i pracuje w zakresie od -75% do +75%. WartoÊci ujemne

wskazujà, ˝e stawid∏o ustawione jest na jazd´ do ty∏u, a pozytywne oznaczajà

ustawienie stawid∏a na jazd´ do przodu. W biegu ja∏owym (0% odci´cia) si∏a

pociàgowa nie jest przekazywana na ko∏a lokomotywy.

Ustawienie nawrotnika zmienia si´, przesuwajàc dêwigni´ do przodu i do ty∏u lub

wciskajàc klawisze 'F'/'R'. Bieg ja∏owy ustawia si´, przesuwajàc dêwigni´ nawrotnika

w pozycj´ neutralnà.

Gwizdek (H)

W widoku kabinowym gwizdek opisany jest jako dêwignia gwizdka. By go w∏àczyç,

przesuƒ dêwigni´ lub wciÊnij klawisz "H". Przytrzymujàc dêwigni´ lub wciÊni´ty klawisz

"H", uzyskasz d∏u˝sze gwizdni´cie. Niektóre gwizdki majà tylko jednà d∏ugoÊç sygna∏u.

Dzwonek (B)

W widoku kabinowym dzwonek opisany jest jako prze∏àcznik dzwonka. Mo˝esz go

w∏àczaç prze∏àcznikiem lub klawiszem "B".

219

12.15 Ogólne zasady prowadzenia parowozu

12.15.1 Wytwarzanie pary - Ogieƒ i woda

Uwaga: Nie wszystkie z tych funkcji zosta∏y wprowadzone do obs∏ugi

parowozów w TRS2006.

Silnik parowy do wydajnego dzia∏ania wymaga utrzymywania odpowiedniego

ciÊnienia pary. Do wytwarzania pary potrzebny jest ogieƒ w palenisku, który podsyca

si´, dodajàc w´giel przez drzwiczki paleniska znajdujàce si´ w tylnej cz´Êci kot∏a,

która stanowi zarazem przednià cz´Êç kabiny parowozu.

Oprócz tego kocio∏ musi byç wype∏niony odpowiednià iloÊcià wody. Goràce palenisko

i pusty kocio∏ to katastrofalna sytuacja. Utrzymywanie poziomu wody w kotle to

bardzo wa˝na sprawa. Wodomierz w parowozie pokazuje poziom wody w kotle. Staraj

si´ utrzymywaç go w okolicach 2/3 skali.

Na poczàtku sesji za∏oga oddaje ci do dyspozycji kocio∏ pod parà i odpowiednio

utrzymany poziom wody.

Podczas postoju na stacji czy wszelkiego innego mo˝esz u˝yç pary z kot∏a, by dodaç

wody do kot∏a. W tym celu przestawiasz zawór regulujàcy dostarczanie pary do

in˝ektora. In˝ektor to element precyzyjny, który za pomocà uk∏adu Venturiego

wykorzystuje par´ pod ciÊnieniem do przepychania wody z tendra do kot∏a przez

zawór zwrotny, który przepuszcza wod´ do kot∏a tylko wtedy, gdy ciÊnienie

popychajàce wod´ jest wy˝sze ni˝ ciÊnienie w kotle. U˝yj in˝ektora, by podnieÊç

poziom wody do odpowiedniego poziomu, a nast´pnie go wy∏àcz.

Gdy pociàg jest w ruchu, in˝ektor mo˝e zostaç ustawiony tak, by iloÊç wody

wp∏ywajàcej do kot∏a równa∏a si´ iloÊci wody zu˝ywanej w postaci pary do

nap´dzania pociàgu. JeÊli zostanie tu osiàgni´ta równowaga, poziom wody b´dzie

utrzymywa∏ si´ na danym poziomie. Jako maszynista musisz jednak ciàgle regulowaç

dop∏yw wody, poniewa˝ para b´dzie zu˝ywana w ró˝nym stopniu, w zale˝noÊci od

pr´dkoÊci lokomotywy i intensywnoÊci jej pracy, która mo˝e zmieniaç si´ znacznie

220

w zwiàzku z nachyleniem terenu.

W parowozach cz´sto dost´pny jest drugi system pompowania wody do kot∏a. Sà to

nap´dzane z osi pompy wodne. Pompujà wod´ z szybkoÊcià zale˝nà od pr´dkoÊci

obrotu osi, która z kolei zale˝y od pr´dkoÊci poruszania si´ pociàgu. OczywiÊcie, sà

one nieprzydatne, gdy lokomotywa nie jedzie. Gdy jednak jest w ruchu, mo˝na u˝yç

ich do sta∏ego podawania wody do kot∏a. Jak zmieniaç przep∏yw wody, gdy nie da si´

zmieniaç szybkoÊci pompy nap´dzanej z osi? Do tego celu przystosowano zawór

obejÊciowy. Zawór ten reguluje, ile wody z pomp w´druje z powrotem do tendra, a ile

trafia do kot∏a. Tak wi´c równie˝ na zawór obejÊciowy musisz zwracaç uwag´

podczas jazdy.

W niektórych lokomotywach do pompowania wody do kot∏a mogà te˝ s∏u˝yç pompy

nap´dzane parà.

Kolejnym wa˝nym zaworem jest zawór dmuchawy. Jest on u˝ywany do regulowania

strumienia pary, który jest wdmuchiwany do komina w dymnicy z przodu parowozu.

Dmuchawa przyspiesza przep∏yw powietrza przez komin, wytwarzajàc silny ciàg

w skrzyni ogniowej, by ogieƒ dobrze si´ pali∏. Gdy lokomotywa jedzie, para z

cylindrów nap´dzajàcych pociàg zapewnia dobry ciàg. Jednak gdy pociàg nie jedzie

lub gdy ogieƒ pali si´ za s∏abo, rozsàdnie jest otworzyç dmuchaw´, by zapewniç ciàg.

12.15.2 Nawrotnik i regulator

Dêwignia nawrotnika (zwana te˝ odci´ciem pary) ma wiele ustawieƒ. Steruje ona

stawid∏em lokomotywy tak, by t∏oki nap´dza∏y ko∏a nap´dowe w odpowiednim

kierunku. W pozycji Êrodkowej, czyli neutralnej, nie b´dzie powstawa∏a si∏a

pociàgowa po otworzeniu przepustnicy.

Przy uruchamianiu parowozu przestaw dêwigni´ nawrotnika w koƒcowà pozycj´ do

przodu. Gdy sk∏ad b´dzie porusza∏ si´ ze sta∏à pr´dkoÊcià, cofnij dêwigni´ nawrotnika

w pozycj´ krótkiego odci´cia, co przestawi stawid∏o w najwydajniejsze ustawienie,

by oszcz´dzaç w´giel i wod´. Przestaw dêwigni´ nawrotnika do przodu, w obszar

d∏ugiego odci´cia podczas przyspieszania i wje˝d˝ania pod gór´.

Nawrotnik wraz z regulatorem s∏u˝à do sterowania po∏àczeniem pr´dkoÊci i si∏y

pociàgowej.

221

Odpowiednie korzystanie z regulatora zale˝y od ró˝nych czynników, takich jak typ

lokomotywy, ci´˝ar i d∏ugoÊç pociàgu, stopieƒ nachylenia terenu i warunki pogodowe.

Nie mo˝emy omówiç wszystkich rodzajów warunków w tym podr´czniku, wi´c

przedstawiamy ogólne instrukcje u˝ytkowania.

Po otwarcie regulatora w parowozie para dostarczana jest do zaworów, które

rozprowadzajà jà do g∏ównych cylindrów, które to z kolei nap´dzajà ko∏a nap´dowe za

poÊrednictwem korbowodów po obu stronach lokomotywy.

Przy ruszaniu dobrze jest bardzo delikatnie otworzyç regulator. Najlepsi maszyniÊci

epoki pary ruszali tak p∏ynnie, ˝e pasa˝erowie niemal nie zauwa˝ali, ˝e sà ju˝ w ruchu.

Bardzo wa˝ne jest te˝ zlikwidowanie luzu we wszystkich sprz´gach pociàgu. Gdy nie

ma ju˝ luzu, mo˝na ustawiç regulator na wy˝sze ustawienie, zgodnie z panujàcymi

warunkami i wymogami rozk∏adu. Parowozy znane sà z tego, ˝e ∏atwo dochodzi

w nich do poÊlizgu kó∏, co jest doÊç widowiskowe. By uniknàç poÊlizgu ruszaj

delikatnie i korzystaj z piasecznic, jeÊli warunki na to pozwalajà Piasecznice rozsypujà

piasek przed ko∏ami nap´dowymi, by usprawniç trakcj´.

Równie˝ przy zwalnianiu warto pami´taç o luzach pomi´dzy cz´Êciami pociàgu. Unikaj

gwa∏townego zamykania regulatora. Nag∏e zmiany si∏y trakcyjnej wywo∏ujà falowy

ruch pociàgu. Takie nag∏e zrywy zwi´kszajà ryzyko awarii sprz´gu, mogàc prowadziç

do zniszczenia ∏adunku lub wywo∏ania du˝ego dyskomfortu u pasa˝erów.

12.15.3 Kurki przedmuchowe

Podczas ruszania przy zimnych cylindrach woda skrapla si´ szybko w cylindrze po

wprowadzeniu do niego pary. Woda w cylindrach nie spr´˝a si´ i mo˝e dojÊç do

uszkodzenia cylindra. Na cylindrach znajdujà si´ zawory nadmiarowe zwane kurkami

przedmuchowymi, którymi mo˝na odprowadziç wod´. Zawsze uruchamiaj parowóz

z otwartymi kurkami przedmuchowymi. Gdy lokomotywa przejedzie kawa∏ek, zamknij

zawory, by nie wypuszczaç nimi pary.

Gdy parowóz si´ zatrzyma, zawory nale˝y z powrotem otworzyç, przed podj´ciem

dalszej jazdy.

222

12.15.4 Nachylenie terenu

OczywiÊcie, nachylenie terenu równie˝ wp∏ywa na jazd´ pociàgu, wi´c zwracaj uwag´

na pr´dkoÊç i dostosowuj odpowiednio odci´cie i regulator. Na podjeêdzie pod gór´

pociàg zacznie traciç p´d, wi´c trzeba wyd∏u˝yç odci´cie do 40%. Trzeba tu uwa˝aç na

utrzymywanie ciÊnienia w kotle, poniewa˝ d∏u˝sze odci´cie zu˝ywa wi´cej pary.

JeÊli zje˝d˝asz z góry, mo˝esz obni˝yç regulator do 0%, pozostawiajàc odci´cie na

poziomie 20% i utrzymujàc pr´dkoÊç za pomocà hamulca.

Uwaga: Przy zje˝d˝aniu z góry nale˝y zachowaç ostro˝noÊç, by utrzymaç

panowanie nad pociàgiem. Przy d∏ugim zjeêdzie pami´taj, ˝e kilkakrotne

w∏àczanie i zwalnianie hamulców mo˝e zakoƒczyç si´ opró˝nieniem systemu

hamulcowego, a wi´c czasem konieczne jest odpowiednie zaplanowanie

hamowania. W celu utrzymania pr´dkoÊci mo˝e byç konieczne cz´Êciowe

w∏àczenie hamulców na sta∏e.

Uwaga: Podczas d∏ugiego zjazdu spróbuj oszacowaç, jakie hamowanie jest

potrzebne, ˝eby zachowaç odpowiednià pr´dkoÊç. Bezpieczniej jest

zahamowaç poczàtkowo tak, ˝e pociàg b´dzie jecha∏ za wolno, ni˝

kilkakrotnie w∏àczaç i zwalniaç hamulce.

12.15.5 PoÊlizg mocy

Z ró˝nych powodów mo˝e dojÊç do utraty si∏y pociàgowej lokomotywy podczas jazdy

lub hamowania. Mo˝liwych przyczyn poÊlizgu mocy jest wiele, od z∏ej pogody po

liÊcie na szynach.

Do zmniejszania poÊlizgu u˝ywa si´ piasku. Jest on wysypywany na tor rurami

znajdujàcymi si´ przed ko∏ami nap´dowymi, by zwi´kszyç tarcie pomi´dzy stalowymi

ko∏ami a stalowymi szynami. Cz´sto trzeba obni˝yç moc, by odzyskaç trakcj´, gdy

pojawi si´ poÊlizg mocy. System wysypywania piasku mo˝na w∏àczyç odpowiednià

dêwignià w kabinie lub klawiszem "V". JeÊli poÊlizg jest niewielki, przymknij regulator,

u˝yj piasku i znowu otwórz szerzej regulator.

223

12.16 WyÊwietlacz sterowania kabinowego

Jednà z nowych cech TRS2006 jest ekranowa graficzna reprezentacja urzàdzeƒ

sterujàcych kabiny maszynisty. Nie mo˝e ona zastàpiç orygina∏u, ale umo˝liwia

prowadzenie pociàgu w trybie kabinowym bez koniecznoÊci pami´tania wszystkich

skrótów klawiszowych.

WyÊwietlacz sterowania kabinowego jest dost´py za poÊrednictwem zasady

WyÊwietlacza sterowania kabinowego. Aby si´ pojawi∏, zasada musi zostaç dodana

do sesji i ustawiona na pokazywanie wyÊwietlacza. Gdy sesja si´ zacznie i zasada

zostanie wykonana, wyÊwietlacz pojawi si´ poni˝ej urzàdzeƒ sterujàcych kabiny

z prawej strony ekranu i b´dzie sk∏ada∏ si´ z pi´ciu pionowych dêwigni.

Dêwignie od lewej do prawej to: Nawrotnik, Przepustnica/Regulator, Hamulec

elektrodynamiczny, Hamulec i Hamulec Niezale˝ny. W punktach 12.13 i 12.14

znajdziesz szczegó∏owe informacje na temat wp∏ywu tych ustawieƒ na lokomotywy

spalinowe i elektryczne oraz parowozy.

Uwaga: WyÊwietlacz sterowania kabinowego nie pojawi si´, jeÊli sesja nie

odbywa si´ w trybie kabinowym.

224

13 - Lokomotywownia

13.1 Wst´p

W Lokomotywowni mo˝esz obejrzeç sobie dok∏adnie ka˝dà lokomotyw´ i wagon

w twojej kolekcji oraz poznaç histori´ i dane techniczne ka˝dego pojazdu.

W g∏ównym menu TRS2006 kliknij LPM przycisk obok napisu "Lokomotywownia" lub

wciÊnij klawisz "R", a pojawi si´ g∏ówny ekran Lokomotywowni.

Na ekranie Lokomotywowni dowiesz si´ wi´cej o swoim taborze. Twoja kolekcja

pojawi si´ w postaci listy z prawej strony ekranu i b´dà si´ na niej znajdowaç tak˝e

obiekty Êciàgni´te z Internetu.

225

13.2 Zabawa taborem

Kliknij LPM któràÊ z pozycji, a na ekranie pojawi si´ wybrana lokomotywa lub wagon.

Kliknij i przytrzymaj LPM i PPM i przesuwaj mysz do przodu i do ty∏u, by powi´kszaç

i pomniejszaç obiekt. Kliknij i przytrzymaj PPM i przesuwaj myszk´ na boki, by obracaç

kamer´ wokó∏ obiektu i oglàdaç go z ka˝dej strony.

Obracanie

Mo˝esz kliknàç i przytrzymaç LPM jednà ze strza∏ek w prawym dolnym

rogu, by obracaç obiekt bez ruszania myszkà.

Przybli˝anie

Kliknij i przytrzymaj LPM znaczek "+" lub "-" w lewym dolnym rogu, by

przybli˝yç lub oddaliç obiekt.

Syrena/Gwizdek

JeÊli oglàdany obiekt to lokomotywa, mo˝esz us∏yszeç syren´ lub gwizdek po

klikni´ciu LPM ikonki "Sygna∏ dêwi´kowy". Mo˝esz te˝ wcisnàç "H ".

226

Âwiat∏a

Âwiat∏a w∏àcza si´ przez klikni´cie LPM ikonki "Âwiat∏a". Mo˝na te˝ wcisnàç

klawisz "L".

Pantografy

JeÊli oglàdany obiekt to lokomotywa elektryczna z pantografami, mo˝esz

w∏àczyç animacj´ pantografów przez klikni´cie LPM przycisku "Pantograf".

Mo˝esz te˝ wcisnàç klawisz "P".

Przeglàdanie kolekcji

Kliknij LPM pionowy pasek powy˝ej lub poni˝ej czerwonej kulki z prawej strony

ekranu, by przesuwaç list´ w gór´ lub w dó∏.

Kliknij LPM przycisk Opis, a lista obiektów zostanie zastàpiona informacjà o wybranej

pozycji.

Kliknij przycisk Lista, by powróciç do listy.

Kliknij czerwonà strza∏k´ Prze∏àcz informacje o pojazdach w prawym dolnym dolnym

rogu, by przesunàç list´ na lewà stron´ i wyÊwietliç wi´cej informacji o ka˝dym

227

pojeêdzie z listy. Ponownie kliknij LPM przycisk Opis, a okienko informacji zniknie

i zostanie zastàpione listà obiektów.

Uwaga: Niektóre obiekty nie majà opisu, wi´c okienko opisu pozostanie

puste.

Obok ka˝dej pozycji na liÊcie znajduje si´ czerwony przycisk. Kliknij go LPM, by

zaznaczyç, ˝e wybrana pozycja ma znaleêç si´ na liÊcie ulubionych. Kliknij jeszcze kilka

pozycji LPM. Nast´pnie kliknij LPM przycisk Ulubione, by ustawiç oznakowane

pozycje na poczàtku listy. Po stworzeniu listy ulubionych elementów mo˝esz

wykorzystywaç jà (zamiast pe∏nej listy taboru) przy umieszczaniu na torach

lokomotyw i wagonów w trybie geodety.

By wyÊwietliç wi´cej kategorii pojazdów, kliknij LPM skierowanà w lewo strza∏k´ na

dole listy. Lista przesunie si´ w lewo i pojawià si´ nowe kategorie: kraj i firma.

Kraj to zwykle symbol kraju, np. UK, USA czy AUS. Koleje to linie kolejowe, do których

nale˝y pojazd. Mo˝esz posortowaç pojazdy alfabetycznie wed∏ug kraju lub kolei,

klikajàc LPM nazw´ kategorii.

228

Uwaga: Po wciÊni´ciu przycisku "Ulubione" mo˝esz sortowaç swoje

ulubione pojazdy wed∏ug nazwy, kraju lub kolei.

By ukryç dodatkowe kategorie kliknij LPM strza∏k´ w prawo na dole listy obiektów.

By wyjÊç z Lokomotywowni, kliknij LPM przycisk "G∏ówne menu " w lewym dolnym

rogu ekranu.

Porada: Lista ulubionych obiektów mo˝e zostaç wyÊwietlona w module

Geodety w Menu Trainz. Klikajàc Czerwone Êwiat∏o mo˝esz prze∏àczaç pe∏nà

listà i ulubionymi.

229

14 - Wymiana Trainz

Jest to mini przeglàdarka Trainz, przedstawiajàca najnowsze elementy dodatkowe,

wydarzenia i aktualnoÊci Êwiata Trainz.

Rejestrujàc si´ i logujàc na stronie Planet Auran, znajdziesz tony nowych, regularnie

publikowanych wiadomoÊci. ZawartoÊç pude∏ka z grà to tak naprawd´ dopiero

poczàtek zabawy z Trainz.

ZawartoÊç i informacje wyÊwietlane w tym oknie sà aktualizowane i mogà mieç ró˝ny

wyglàd.

Mo˝esz nawet Êciàgaç najnowsze obiekty wprost z odnoÊników w Wymianie Trainz

bez wychodzenia z gry.

Uwaga: Szczegó∏y rejestracji na stronie Planet Auran znajdujà si´ w punkcie

7.1 tego podr´cznika.

230

15 - iTrainzW TRS2006 pojawiajà si´ nowe funkcje sieciowe, które umo˝liwiajà interakcje

pomi´dzy u˝ytkownikami Trainz przez Internet.

TRS2006 zawiera dwa modu∏y wykorzystujàce sieciowà interakcj´, Czat iTrainz oraz

iPortal. Jaka jest ich funkcja i jak ich u˝ywaç przedstawiono poni˝ej.

Uwaga: By korzystaç z funkcji iTrainz takich jak iChat, musisz zarejestrowaç

si´ na Planet Auran i skonfigurowaç swoje konto na Planet Auran

w TRS2006. Jest to opisane w rozdziale 7 tego podr´cznika.

Uwaga: Chocia˝ mo˝liwa jest interakcja w sieci z innymi u˝ytkownikami

Trainz, nie nale˝y tego myliç z grà wieloosobowà we wspólnym Êwieci.

15.1 Czat iTrainz

Czat iTrainz to modu∏, który umo˝liwia wymian´ wiadomoÊci z innymi u˝ytkownikami

Trainz podczas sesji Maszynisty. Oprócz rozmawiania z innymi u˝ytkownikami

TRS2006 mo˝esz zarzàdzaç swojà listà kontaktów i sprawdzaç, czy ci u˝ytkownicy sà

akurat dost´pni.

Uwaga: Mo˝esz przesy∏aç wiadomoÊci w Czacie iTrainz tylko podczas sesji

Maszynisty. Komunikacja w Czacie iTrainz nie jest dost´pna w Geodecie ani

˝adnym innym module Trainz.

15.1.1 Zasada sieciowego czatu

By skorzystaç z funkcji Czatu iTrainz, musisz przejÊç do sesji Maszynisty, w której

konfiguracji znajduje si´ zasada "Czat online".

Sama zasada "Czat online" jest bardzo prosta w u˝yciu i nie ma ˝adnych na liÊcie

zasad (jak na poni˝szym obrazku) wystarczy, by Czat iTrainz by∏ dost´pny po

rozpocz´ciu tej sesji.

231

Pami´taj, ˝e do prawid∏owego dzia∏ania Czatu iTrainz konieczne jest podanie danych

konta Planet Auran w TRS2006.

Porada: Podczas konfigurowania sesji do u˝ywania Czatu iTrainz upewnij si´,

˝e zasada "Czat online" jest przy lewym brzegu listy zasad, by Czat iTrainz by∏

dost´pny przez ca∏y czas trwania sesji. Umieszczenie zasady na liÊcie jako

zasada podrz´dna mo˝e spowodowaç, ˝e Czat iTrainz nie b´dzie dost´pny od

razu po rozpocz´ciu sesji.

Porada: JeÊli istniejàca sesja stworzona przez kogoÊ innego nie zawiera

zasady "Czat online", mo˝esz stworzyç swojà w∏asnà wersj´ z Czatem

iTrainz, dodajàc zasad´ do listy i u˝ywajàc opcji Zapisz jako w Menu

Geodety. Wi´cej informacji na temat zapisywania sesji znajdziesz

w punkcie 11.13.1.

15.1.2 Interfejs

Po rozpocz´ciu sesji z zasadà Sieciowego Czatu panel czatu pojawi si´ po prawej

stronie ekranu obok innych paneli interfejsu Maszynisty.

232

Po lewej stronie panelu czatu znajduje si´ przycisk stanu. Jest to wskaênik obecnego

stanu po∏àczenia Czatu iTrainz z Planet Auran, a tak˝e przycisk umo˝liwiajàcy dost´p

do funkcji Czatu iTrainz. Przycisk mo˝e znajdowaç si´ w jednym z trzech stanów:

Brak wiadomoÊci

JesteÊ po∏àczony z Czatem iTrainz na Planet Auran, ale nie ma ˝adnych

nowych wiadomoÊci. Klikni´cie tego przycisku otwiera okno Listy

kontaktów.

Nie po∏àczony

Wskazuje, ˝e nie jesteÊ obecnie po∏àczony z Planet Auran. Mo˝e byç tego

kilka przyczyn, o czym napiszemy w dalszej cz´Êci tego rozdzia∏u.

Nowa wiadomoÊç

Sà nowe wiadomoÊci lub zaproszenia do grupowych czatów. Klikni´cie

przycisku usuwa status Nowa wiadomoÊç i powoduje przejÊcie do stanu

Brak wiadomoÊci.

Obok przycisku stanu znajdujà si´ trzy ikonki g∏ów w kolorze czerwonym, bia∏ym

i czarnym. Ka˝da z tych ikonek zawiera wartoÊç liczbowà. Ikonki oznaczajà trzy ró˝ne

kategorie u˝ytkowników Planet Auran wed∏ug twojego podzia∏u:

• Czerwony - Przyjaciele

• Bia∏y - Znajomi

• Czarny - U˝ytkownicy niedost´pni

Liczba wskazuje, ilu u˝ytkowników danej kategorii jest po∏àczonych z Planet Auran

na Czacie iTrainz w TRS2006. JeÊli nie jesteÊ po∏àczony, we wszystkich trzech

grupach b´dzie 0.

Mo˝esz przydzielaç u˝ytkowników do kategorii w za pomocà Listy kontaktów, którà

otwiera si´ klikni´ciem przycisku statusu (opiszemy jà w nast´pnym podpunkcie).

233

15.1.3 Lista kontaktów

Lista kontaktów to miejsce, w którym mo˝esz zarzàdzaç swoimi kontaktami

sprawdzaç ich stan, rozpoczynaç rozmowy oraz wysy∏aç i odbieraç zaproszenia).

Kontakt to po prostu cz∏onek spo∏ecznoÊci Trainz i Planet Auran, którego umieÊci∏eÊ

na liÊcie. Mo˝esz oznaczyç tego u˝ytkownika jako przyjaciela lub zignorowaç go.

JeÊli nie korzysta∏eÊ dotàd z Czatu iTrainz Chat, twoja lista b´dzie pusta, ale nie znaczy

to, ze nie masz przyjació∏. To znaczy tylko tyle, ˝e nie utworzy∏eÊ jeszcze swojej listy

kontaktów.

Porada: Forum Trainz to znakomite miejsce na poznawanie nowych

przyjació∏. Wejdê na http://www.auran.com/TRS2006/ i przejdê na Forum,

a poznasz tam nowych przyjació∏.

W ramach przyk∏adu i w celu dalszych wyjaÊnieƒ za∏o˝ymy tu, ˝e masz na swojej

liÊcie ileÊ kontaktów (zarówno przyjació∏, jak i zignorowanych u˝ytkowników).

234

Na górze Listy kontaktów sà cztery pola z ikonkami obok nich. Te pola okreÊlajà, które

kontakty na twojej liÊcie b´dà widoczne.

• Przyjaciele - Pokazuje tylko przyjació∏ (dost´pnych

i niedost´pnych).

• Dost´pni - Tylko u˝ytkownicy obecnie dost´pni (przyjaciele

i znajomi).

• Zaproszenia - Odebrane i wys∏ane zaproszenia.

• Ignorowani - Pokazuje u˝ytkowników ignorowanych.

DomyÊlnie wszystkie pola sà zaznaczone. Gdy zaczniesz je odznaczaç, kontakty z listy

b´dà znikaç. Zanim zaczniesz poszukiwaç zagubionego przyjaciela, upewnij si´, ˝e

odpowiednie pola sà zaznaczone.

Wysy∏anie zaproszeƒ i rozg∏aszanie

Na dole okna listy kontaktów znajduje si´ cz´Êç zawierajàca przycisk rozg∏aszania,

przycisk zaproszenia i pole do wpisywania tekstu.

Klikni´cie którejÊ z ikonek spowoduje, ˝e wpisany tekst zostanie wykorzystany

zgodnie z funkcjà ikonki.

Zaproszenia - Dodawanie nowych przyjació∏

Inni u˝ytkownicy sà dodawani do Listy kontaktów przez zaproszenie. Zaproszony

u˝ytkownik nie musi byç dost´pny podczas wysy∏ania zaproszenia, gdy˝ zaproszenie

jest przechowywane na serwerze Planet Auran dopóki nie zostanie przes∏ane

zaproszonemu, gdy ten b´dzie dost´pny w sieci.

By dodaç innego u˝ytkownika do listy kontaktów, wpisz jego nazw´ na Planet Auran

w polu tekstowym i kliknij przycisk WyÊlij zaproszenie.

235

Poniewa˝ u˝ytkownik ten zosta∏ zaproszony, jego nazwa pojawi si´ na liÊcie tylko

w przypadku, gdy zaznaczysz na górze listy pole "Zaproszenia".

Uwaga: Nazwa u˝ytkownika musi DOK¸ADNIE odpowiadaç nazwie

u˝ytkownika z Planet Auran lub forum Trainz, którego chcesz dodaç do listy.

Nazwy nie uwzgl´dniajà wielkoÊci liter i mogà mieç do 20 znaków. Zwróç

uwag´ na znak. podkreÊlenia - nazwy u˝ytkowników Planet Auran nie mogà

zawieraç spacji

Po zaproszeniu nazwa zaproszonego u˝ytkownika pojawi si´ na liÊcie z ikonkà g∏owy.

W zale˝noÊci od tego, czy u˝ytkownik jest po∏àczony, czy nie, g∏owa b´dzie czerwona

(dost´pny) lub czarna (niedost´pny).

JeÊli wpisana nazwa nie jest prawid∏owa, mo˝e pojawiç si´ krótko na liÊcie

kontaktów i zaraz zniknie. Niezale˝nie od tego, czy si´ pojawi na chwil´, czy nie,

nieprawid∏owa nazwa nie zostanie dodana do listy.

Lista kontaktów jest wspólna dla wszystkich sesji z w∏àczonym Czatem iTrainz wi´c

kontakty dodane lub usuni´te w jednej sesji pojawià si´ lub zniknà we wszystkich

innych. Lista kontaktów nie jest przypisana do ˝adnej konkretnej sesji.

Uwaga: Czat iTrainz jest obs∏ugiwany tylko w TRS2006 i nie ka˝dy

zarejestrowany cz∏onek Planet Auran jest u˝ytkownikiem TRS2006,

mogàcym do∏àczyç do ciebie na Czacie iTrainz.

236

Rozg∏aszanie

Klikni´cie ikonki rozg∏aszania w lewym dolnym rogu listy kontaktów spowoduje

otwarcie okienka rozg∏aszania.

W polu tekstowym na górze okienka rozg∏aszania wpisz rozg∏aszanà wiadomoÊç

i wciÊnij klawisz "Enter", by rozes∏aç wiadomoÊç do wszystkich twoich dost´pnych

przyjació∏. Pami´taj, ˝e tylko przyjaciele, którzy majà otwarte okienko rozmowy z tobà

zobaczà rozg∏aszanà wiadomoÊç.

U˝ytkownicy z listy kontaktów - twoi przyjaciele

Na Êrodku okienka listy kontaktów znajduje si´ lista przyjació∏ u∏o˝ona wed∏ug

kolejnoÊci, w jakiej ich dodawa∏eÊ.

Z lewej strony ka˝dej nazwy jest ikonka wskazujàca stan tego u˝ytkownika.

Dost´pny przyjaciel

Dost´pny przyjaciel to ktoÊ, kto ma otwartà sesj´ z Czatem iTrainz, jest po∏àczony

z siecià i kogo oznaczy∏eÊ jako przyjaciela.

Niedost´pny przyjaciel

Jest to przyjaciel, który nie jest obecnie po∏àczony z Czatem iTrainz.

237

Ignorowany

U˝ytkownik na liÊcie, którego ignorujesz. Nie mo˝esz otrzymywaç zaproszeƒ ani

wiadomoÊci od kogoÊ, kto jest oznaczony jako ignorowany.

Klikni´cie nazwy kontaktu otwiera okno rozmowy z nim, a klikni´cie na ikonk´

informacji z prawej strony nazwy otwiera okno informacji o kontakcie. Poni˝ej znajdujà

si´ bardziej szczegó∏owe informacje na temat tych funkcji.

15.1.4 Informacja o kontakcie

Z prawej strony nazwy u˝ytkownika znajduje si´ ikonka informacji:

Klikni´cie ikonki otwiera okno informacji o kontakcie, w którym mo˝esz zdecydowaç,

czy oznaczyç ten kontakt jako przyjaciela, zignorowaç go lub ca∏kowicie usunàç z listy.

Aby oznaczyç kontakt jako przyjaciela lub kogoÊ do ignorowania, wybierz

odpowiednià opcj´. Zamknij okno, by powróciç do listy kontaktów, która zostanie

zaktualizowana, by pokazywaç nowy stan tego kontaktu.

238

Uwaga: Po zmianie stanu kontaktu mo˝e on nie byç pokazywany na liÊcie

ze wzgl´du na ustawienia zaznaczone na górze okna listy kontaktów.

Klikni´cie odnoÊnika Usuƒ kontakt zamyka okienko informacji i przywraca list´

kontaktów ju˝ bez usuni´tego kontaktu.

15.1.5 Okno rozmowy

W oknie rozmowy u˝ytkownik mo˝e przesy∏aç wiadomoÊci z jednym ze swoich

kontaktów. Okno rozmowy z kimÊ z listy otwiera si´ przez klikni´ciem jego nazwy lub

ikonki na lewo od jego nazwy w oknie listy kontaktów.

WiadomoÊci do u˝ytkownika, którego okno rozmowy zosta∏o otwarte, przesy∏a si´

przez klikni´cie pola tekstowego na dole okna, wpisanie wiadomoÊci i wciÊni´cie

klawisza "Enter". Wpisane wiadomoÊci pojawià si´ w oknie razem z tymi od twojego

przyjaciela.

Okno rozmowy zamyka si´ klikni´ciem 'X' w lewym górnym rogu okna. Po ka˝dym

zamkni´ciu i ponownym otwarciu okna przywracana jest historia rozmowy z tym

kontaktem w obecnej sesji.

239

15.2 iPortal

iPortale to specjalny typ obiektów, które pozwalajà na przenoszenie sk∏adów

pomi´dzy twojà sesjà Maszynisty a sesjà innego u˝ytkownika TRS2006.

To jednak nie oznacza, ˝e w Trainz dost´pna jest gra wieloosobowa. iPortale

umo˝liwiajà przenoszenie pociàgów pomi´dzy dwiema ró˝nymi sesjami. Nie liczàc

tego, sesje sà niezale˝ne od siebie i w ˝aden inny sposób nie sà po∏àczone ani

zsynchronizowane.

15.2.1 Umieszczenie i konfiguracja iPortalu

iPortal to obiekt scenerii z torem, który umieszczany jest i do∏àczany na trasie w taki

sam sposób, jak obiekt przemys∏owy, co opisano w punkcie 11.7.2. ¸atwo odnaleêç

dwa obiekty iPortal na liÊcie obiektów scenerii, gdy˝ nazwy obu zaczynajà si´ od

"iPortal".

By portal zadzia∏a∏ w sesji Maszynisty, musi zostaç skonfigurowany. Nie sà potrzebne

˝adne zasady, wystarczy otworzyç okienko w∏aÊciwoÊci iPortalu umieszczonego na

trasie.

Dzia∏anie portalu wymaga nie tylko skonfigurowania ustawieƒ Planet Auran

w TRS2006, ale sam Portal te˝ ma kilka parametrów, które wymagajà ustawienia.

240

ID iPortalu

Niepowtarzalny identyfikator tego portalu.

WyÊlij do u˝ytkownika

Nazwa u˝ytkownika TRS2006, z którym chcesz wymieniç sie sk∏adami. To ustawienie

nie jest potrzebne jeÊli przenosisz pociàgi pomi´dzy iPortalami na swojej w∏asnej

trasie.

ID docelowego iPortalu

Niepowtarzalny identyfikator docelowego iPortalu, z którym ten iPortal ma si´

wymieniac pociàgami. Mo˝e on si´ znajdowaç na komputerze innego u˝ytkownika lub

na twojej w∏asnej trasie.

Wysy∏aj pociàgi

OkreÊla, czy pociàgi sà przesy∏ane przez Internet i wymieniane z innym

u˝ytkownikiem, czy tylko przenoszone lokalnie do innego iPortalu.

Czekaj na pociàgi

W∏àcz t´ opcj´, jeÊli chcesz, ˝eby iPortal czeka∏ na pociàgi, które mo˝e mu przes∏aç

inny iPortal.

Tryb maszynisty po utworzeniu

OkreÊla, w jaki sposób pociàgi przys∏ane iPortalem b´dà sterowane na trasie po

wyjeêdzie z iPortalu.

Pociàgi przesy∏ane przez iPortal zachowujà swój ∏adunek, wi´c jednà z mo˝liwoÊci

zabawy jest takie ustawienie trasy, by wymaga∏a nadejÊcia pociàgu z ∏adunkiem za

iPortalu innego u˝ytkownika.

Pami´taj, ˝e mo˝esz u˝yç Czatu iTrainz do porozumiewania si´ z kolegà i aran˝owania

wymian przez iPortale. Czat iTrainz poinformuje ci´ te˝, czy twój przyjaciel jest

dost´pny w sieci.

241

16 - ZawartoÊç i sk∏adnikiZawartoÊç to, mówiàc ogólnie, wszystko, co mo˝na dodaç do programu TRS2006

w celu wzbogacenia kolekcji obiektów dost´pnych podczas gry. Obejmuje to

lokomotywy, wagony, tory, pojazdy, ludzi, budynki, mosty, tunele, szlaki, zasady,

sesje, scenariusze itp. ZawartoÊç jest tworzona przez cz∏onków spo∏ecznoÊci, takich

jak ty, i udost´pniane w wielu miejscach w Internecie. Najwi´kszym êród∏em

zawartoÊci jest obszerna biblioteka ponad 30000 obiektów dost´pnych za pomocà

Mened˝era ZawartoÊci. Niniejsza cz´Êç instrukcji przedstawi wi´cej informacji na

temat identyfikowania i wykorzystania zawartoÊci w TRS2006.

16.1 System KUID

O ile wiedza o systemie identyfikatorów KUID (czyli Koolthingz Unique IDentifier) nie

jest niezb´dna, pr´dzej czy póêniej natkniesz si´ na ten termin, jeÊli postanowisz

eksplorowaç Êwiat elementów dodatkowych tworzonych przez u˝ytkowników gry.

KUID jest prostym sposobem jednoznacznej identyfikacji elementów dodatkowych

TRS2006. Oto przyk∏ad:

<KUID:43750:12345:02>

Pierwsza cz´Êç numeru KUID (w tym przyk∏adzie 43750) identyfikuje twórc´ elementu

- czyli wszystkie elementy stworzone przez tego samego autora b´dà mia∏y

jednakowy zestaw cyfr na poczàtku. Gdy zarejestrujesz si´ na Planet Auran,

otrzymasz jednostkowy identyfikator twórcy elementów dodatkowych, który znajdzie

si´ w twoim profilu u˝ytkownika.

Druga grupa cyfr jest unikalnym identyfikatorem danego sk∏adnika.

Trzecia liczba jest numerem wersji elementu dodatkowego. Dzi´ki niemu twórcy

mogà aktualizowaç swoje dzie∏a bez koniecznoÊci wprowadzania nowego numeru

KUID.

242

17 - Mened˝er ZawartoÊci Plus

17.1 Wst´p

Mened˝er ZawartoÊci Plus (MZP) zawiera kilka funkcji zebranych w jednym

zintegrowanym pakiecie i daje ci mo˝liwoÊç zarzàdzania i dost´pu do wielu tysi´cy

sk∏adników dost´pnych do Trainz. G∏ówne funkcje MZP to:

• Wykaz Stacji Za∏adunkowej

• Pobieranie zawartoÊci

• Zarzàdzanie zawartoÊcià

• Archiwizacja i kopie zapasowe

• Przesy∏anie zawartoÊci

• Tworzenie, zmiana i weryfikacja zawartoÊci

• Warsztat Lakierniczy

Ka˝dà z tych funkcji omówimy w kolejnych cz´Êciach tego podr´cznika.

Uwaga: Mened˝er ZawartoÊci Plus mo˝e wspó∏pracowaç tylko z TRS2006,

nie mo˝na go u˝ywaç z poprzednimi wersjami Trainz.

243

17.2 Rozpocz´cie pracy i dostosowanie MZP

Spójrzmy najpierw na wyglàd MZP.

17.2.1 Menu

Pozycje menu na ogó∏ powielajà funkcje dost´pne w programie. Wielu czynnoÊci

z menu posiada skróty klawiszowe, które podane sà z prawej strony nazwy czynnoÊci

w menu.

17.2.2 Paski

W MZP sà cztery paski, za których pomocà mo˝esz monitorowaç i kontrolowaç ró˝ne

funkcje programu. Pasek stanu jest umocowany na sta∏e, ale inne paski mo˝na

przesuwaç i doczepiaç, co umo˝liwia dostosowanie wyglàdu MZP do potrzeb

u˝ytkownika. WyÊwietlanie ka˝dego z pasków mo˝na wy∏àczyç w menu Widok.

Pasek narz´dzi

Jest to pasek z przyciskami umo˝liwiajàcymi u˝ytkownikowi szybki dost´p do cz´sto

u˝ywanych funkcji, takich jak Nowy sk∏adnik, Powiel Sk∏adnik, Otwórz do edycji,

W∏àcz/Wy∏àcz, Usuƒ, Uruchom Trainz oraz Pomoc.

SzybkoÊç sieciStan biletu

Menu

Pasek narz´dzi

Paski

Panel g∏ównego widoku Pasek stanu

244

Stan biletu

JeÊli masz bilet pierwszej klasy (BPK), pasek ten pokazuje, przez ile dni bilet jest

jeszcze wa˝ny, a tak˝e ∏àcznà iloÊç pobranych danych (mo˝esz jà wyzerowaç

klikni´ciem PPM). JeÊli nie masz BPK, pasek pokazuje dziennà iloÊç pobranych

danych i dzienny limit (obecnie 100MB)…kliknij bilet, a otworzy si´ okno przeglàdarki,

w którym b´dziesz mieç mo˝liwoÊç uzyskania BPK.

Pasek stanu

WyÊwietla ostrze˝enia i komunikaty o b∏´dach w kolorze czerwonym,

pomaraƒczowym lub ˝ó∏tym, a tak˝e liczb´ wyÊwietlanych pozycji oraz liczb´

wszystkich pozycji razem z dost´pnymi na Stacji za∏adunkowej.

SzybkoÊç sieci

Okienko pokazujàce wzgl´dnà szybkoÊç pobierania w formie graficznej. Zauwa˝,

˝e oÊ Y zmienia si´ dynamicznie, by wykres mieÊci∏ si´ na ekranie.

17.2.3 Panel g∏ównego widoku

Panel g∏ównego widoku mo˝e pokazywaç sk∏adniki w formie tekstu lub miniaturek.

Kliknij LPM przycisk na pasku tytu∏u (Elementy), by wybraç jeden z trybów.

W widoku miniaturek pokazany jest miniaturowy obrazek sk∏adnika zamieszczony

w Stacji za∏adunkowej. Miniaturki sà pobierane z SZ w miar´ potrzeb, wi´c mo˝e

up∏ynàç troch´ czasu, zanim si´ pojawià.

245

Widok tekstowy przypomina bardziej arkusz kalkulacyjny z kolumnami zawierajàcymi

informacje na temat ka˝dego sk∏adnika. Mo˝esz wyÊwietlaç lub ukrywaç kolumny,

klikajàc PPM nag∏ówek i wybierajàc kolumny do pokazania. SzerokoÊç kolumn mo˝na

regulowaç przesuwajàc s∏upki rozdzielajàce w nag∏ówku. KolejnoÊç kolumn zmienia

si´ przez przeciàgni´cie nag∏ówka kolumny w nowe miejsce.

Poni˝ej paska tytu∏u znajduje si´ kilka zak∏adek. Klikanie tych zak∏adek powoduje

wyÊwietlenie przefiltrowanego widoku sk∏adników w panelu widoku g∏ównego

odpowiadajàcego ustawieniom filtrów w opisanych w cz´Êci Sortowanie,

wyszukiwanie i organizacja zawartoÊci.

17.2.4 Panele czynnoÊci

SzerokoÊç paneli mo˝na zmieniaç, przesuwajàc s∏upek z prawej strony paneli

czynnoÊci. Panele majà pewnà szerokoÊç minimalnà.

Mo˝esz ukryç lub wyÊwietliç panele za pomocà klawisza TAB lub menu Widok.

Ka˝dy z paneli czynnoÊci mo˝e zostaç otwarty i zamkni´ty klikni´ciem ikonki

w pasku nag∏ówkowym panelu. Panele czynnoÊci to:

Asystent Êciàgania

S∏u˝y do pobierania plików ze Stacji za∏adunkowej. Wi´cej informacji znajdziesz

w cz´Êci dotyczàcej Stacji za∏adunkowej i pobierania.

Wyszukiwanie

S∏u˝y do znajdowania sk∏adników. Wi´cej informacji znajdziesz w cz´Êci

o sortowaniu, wyszukiwaniu i organizacji zawartoÊci.

Szczegó∏y elementu

Przeciàgnij sk∏adnik z panelu widoku g∏ównego do tego panelu, by zobaczyç wi´cej

szczegó∏ów na jego temat, ∏àcznie z miniaturkà. Za pomocà przycisków < i > mo˝esz

poruszaç si´ pomi´dzy wieloma sk∏adnikami. Mo˝esz oceniç sk∏adnik, klikajàc na

gwiazdki (1 do 5 gwiazdek), zmieniç jego nazw´ i opis, a tak˝e zobaczyç informacj´

licencyjnà.

246

Wgrywanie

S∏u˝y do przesy∏ania sk∏adników do Stacji za∏adunkowej. Wi´cej informacji znajdziesz

w cz´Êci o przesy∏aniu.

Archiwizacja

S∏u˝y do archiwizowania i tworzenia kopii zapasowych sk∏adników. Wi´cej informacji

znajdziesz w cz´Êci o archiwizacji.

Wybierz list´

Jest to swego rodzaju "schowek" sk∏adników. Aby dodaç sk∏adniki do Wybranych,

przeciàgnij je z g∏ównego widoku do panelu Wybranych. Mo˝esz usunàç sk∏adnik

przyciskiem "-" z prawej strony nazwy sk∏adnika lub usunàç wszystkie sk∏adniki

przyciskiem WyczyÊç. By obejrzeç Wybrane sk∏adniki w panelu g∏ównego widoku,

kliknij przycisk Poka˝ na g∏ównej liÊcie.

17.2.5 Ikonki

W MZP umieszczono ikonki, które pomogà ci w szybkiej identyfikacji okreÊlonych

cech sk∏adnika. Wszystkie ikonki majà opisy, wi´c jeÊli nie b´dziesz mieç pewnoÊci,

co która oznacza, przesuƒ nad nià kursor myszy, a pojawi si´ opis.

Typ

Te ikonki obrazujà kategori´ sk∏adnika, na przyk∏ad pociàg, tras´ lub inny element

Êwiata Trainz.

Status

Te ikonki pokazujà informacje o Lokalizacji, Archiwum, Modyfikacji, Wersji, Edycji,

Pochodzeniu i B∏´dach sk∏adników.

Oceny

Ocena od jednej do pi´ciu gwiazdek dla sk∏adnika. Mo˝esz zmieniç ocen´, wybierajàc

liczb´ gwiazdek w panel uczynnoÊci Szczegó∏y sk∏adnika.

247

17.3 Ustawienia

Okno ustawieƒ mo˝na wywo∏aç klikni´ciem przycisku Ustawienia w pasku narz´dzi

lub z menu Plik -> Ustawienia. Ustawienia podzielone sà na 4 zak∏adki:

Archiwa

Spis wszystkich archiwów, o których wie MZP. Mo˝esz dodawaç, usuwaç lub

aktualizowaç archiwa. Usuni´cie archiwum oznacza tylko usuni´cie go z listy, sam

plik archiwum nie zostaje usuni´ty.

Filtry

Spis wszystkich filtrów wyszukiwania ∏àcznie z domyÊlnymi. Mo˝esz usuwaç

pojedyncze filtry (domyÊlne lub w∏asne) i przywracaç filtry domyÊlne. Uwaga!

Przywrócenie domyÊlnych filtrów powoduje usuni´cie filtrów u˝ytkownika.

Internet

Podaj tu swojà nazw´ u˝ytkownika i has∏o na Planet Auran, a tak˝e rodzaj po∏àczenia

z Internetem, a b´dziesz móg∏ si´ ∏àczyç ze Stacjà za∏adunkowà. Nie masz jeszcze

konta Planet Auran? Kliknij odnoÊnik Zarejestruj teraz!, a uzyskasz dost´p do Stacji

za∏adunkowej i forów dyskusyjnych… To ∏atwe i za darmo!

Inne

Tutaj mo˝esz wpisaç swoje ID u˝ytkownika (dost´pne po rejestracji na Planet Auran).

Musisz mieç ID u˝ytkownika, by tworzyç zawartoÊç do TRS2006 oraz by znajdowaç

swojà zawartoÊç za pomocà filtra "moja zawartoÊç".

Mo˝esz równie˝ wybraç ustawienia g∏ównego widoku, wielkoÊç ikonek, ustawienia

dêwi´ku i proÊby o potwierdzenie usuni´cia.

Jest te˝ opcja usuwania sk∏adników z okna Pomocnika Trainz automatycznie po

pobraniu, mo˝liwoÊç wyboru, co zrobiç ze sk∏adnikami, które sà otwarte do edycji

podczas uruchamiania TRS2006, mo˝liwoÊç wyboru w∏asnego edytora skryptów

i tego, czy parametry filtrów wyszukiwania majà byç stosowane automatycznie, czy

wymagaç u˝ycia przycisku Zastosuj.

248

17.3.1 Bilet pierwszej klasy i usuwanie limitów pobierania

Wszyscy zarejestrowani u˝ytkownicy TRS2006 otrzymujà darmowy dost´p do Stacji

za∏adunkowej. Jednak˝e ograniczamy iloÊç pobranych danych do 100 MB dziennie,

a maksymalnà szybkoÊç do 4 kilobajtów na sekund´.

Masz mo˝liwoÊç polepszenia swojego dost´pu do Stacji za∏adunkowej za pomocà

Biletu pierwszej klasy (BPK). BPK umo˝liwia nieograniczone pobieranie ze Stacji

za∏adunkowej. Co wi´cej pobieranie b´dzie odbywaç si´ z du˝à szybkoÊcià, wi´c

b´dzie trwa∏o krócej. Mo˝esz kupiç taki bilet na naszej stronie internetowej...

Klikni´cie zwyk∏ego biletu w MZP otworzy okno przeglàdarki z naszym sklepem

internetowym.

17.4 Sortowanie, wyszukiwanie i organizacja zawartoÊci

17.4.1 Sortowanie

Mo˝esz sortowaç pozycje wed∏ug kolumn, klikajàc nag∏ówek kolumny. Kolejne

klikni´cie prze∏àczy kolejnoÊç sortowania, w gór´ lub w dó∏.

17.4.2 Wyszukiwanie

Panel wyszukiwania umo˝liwia wprowadzenie jednego lub kilku parametrów w celu

szybkiego odnalezienia poszukiwanej zawartoÊci. Wyniki wyszukiwania sà

natychmiast wyÊwietlane w panelu g∏ównego widoku, chyba ˝e ustawienia MZP

zosta∏y zmienione tak, by trzeba by∏o kliknàç przycisk Zastosuj do wykonania

wyszukiwania.

17.4.3 DomyÊlne filtry wyszukiwania

Do najcz´stszych wyszukiwaƒ zdefiniowano kilka domyÊlnych filtrów. Sà one

umieszczone w zak∏adkach w panelu g∏ównego widoku. Klikni´cie zak∏adki powoduje

zastosowanie wybranego filtra.

Zauwa˝, ˝e mo˝esz modyfikowaç domyÊlne filtry wyszukiwania, dodajàc lub

usuwajàc parametry. Powiedzmy, ˝e wybierzesz domyÊlny filtr "Wszystkie" i dodasz

dodatkowy parametr w panelu wyszukiwania (zobacz poni˝ej). Gdy to zrobisz,

zak∏adka zmieni si´ na "Obecne wyszukiwanie", odzwierciedlajàc fakt, ˝e pokazywane

sk∏adniki nie odpowiadajà domyÊlnemu filtrowi wyszukiwania.

249

17.4.5 Dodawanie parametru wyszukiwania

DomyÊlny panel wyszukiwania zawiera parametr "Nazwa" bez wpisanej wartoÊci.

By zmieniç parametr, kliknij rozwijanà list´ i wybierz odpowiedni parametr. JeÊli

parametr umo˝liwia wyszukiwanie wartoÊci, kliknij pole wartoÊci z prawej strony

parametru i wpisz lub wybierz poszukiwanà wartoÊç.

By dodaç kolejny parametr wyszukiwania, kliknij przycisk "+" z prawej strony

istniejàcego parametru, a pojawi si´ nowa linia parametru z domyÊlnym parametrem

"Nazwa" bez wpisanej wartoÊci.

Ka˝dy nowy parametr i wartoÊç muszà zostaç znalezione, by sk∏adniki pokaza∏y si´

w g∏ównym widoku, inaczej mówiàc, wszystkie linie parametrów po∏àczone sà

operatorem "AND".

Po lewej stronie nazwy parametru znajduje si´ przycisk "?". JeÊli ta opcja jest

w∏àczona, mo˝esz kliknàç ten przycisk, by dodaç operator logiczny "nie równa si´ " do

parametru, np. "nie równa si´ " Wbudowane poka˝e tylko te pozycje, które nie sà

wbudowane w TRS2006.

Porada: Przy wyszukiwaniu wed∏ug autora, wpisuj ID u˝ytkownika

(#nnnnnn), a nie jego nazw´. Po odnalezieniu odpowiednich pozycji MZP

pobierze dalsze informacje na temat sk∏adnika, w tym nazw´ autora. Póêniej

mo˝esz ju˝ dokonywaç wyszukiwaƒ po nazwie autora.

17.4.6 Usuwanie parametru wyszukiwania

By usunàç parametr, kliknij przycisk "-" po prawej stronie parametru.

By usunàç wszystkie parametry, kliknij przycisk Kasuj. Zak∏adka wyszukiwania

powróci wtedy do domyÊlnego parametru "Nazwa" bez wpisanej wartoÊci.

Obecne wyszukiwanie i zapisywanie filtrów wyszukiwania

Gdy zmodyfikujesz istniejàcy filtr, twoje wyszukiwanie b´dzie pokazane w zak∏adce

Obecne wyszukiwanie.

250

Mo˝esz tak˝e zapisywaç swój w∏asny filtr, a pojawi si´ on jako jedna z zak∏adek

w g∏ównym widoku. Oto, jak si´ to robi …

JeÊli wybra∏eÊ ju˝ parametry do obecnego wyszukiwania, kliknij przycisk Zapisz,

a pojawi si´ okienko Zapisz filtr. Wpisz nazw´ filtra i kliknij przycisk Zapisz.

Filtr zosta∏ dodany do zak∏adek w panelu g∏ównego widoku. Mo˝esz zarzàdzaç swoimi

filtrami w okienku Ustawieƒ (patrz Ustawienia).

17.4.7 S∏owa kluczowe

Mo˝esz rozszerzyç opis sk∏adników za pomocà s∏ów kluczowych, dzi´ki czemu b´dzie

∏atwiej je znaleêç. DomyÊlnie wszystkie sk∏adniki zawierajà swojà nazw´ wÊród s∏ów

kluczowych. Twórcy zawartoÊci tak˝e mogà dodawaç s∏owa kluczowe do swoich

sk∏adników, by ∏atwiej im by∏o odnaleêç je wÊród tysi´cy dost´pnych obiektów.

Mo˝esz tak˝e dodawaç w∏asne s∏owa kluczowe do zawartoÊci, klikajàc PPM jeden lub

wi´cej sk∏adników i wybierajàc Edytuj s∏owa kluczowe z menu kontekstowego. Wpisz

s∏owo kluczowe i kliknij przycisk Dodaj. W ten sposób mo˝esz dodaç wi´cej s∏ów

kluczowych do wybranej zawartoÊci.

Po dodaniu s∏ów kluczowych mo˝esz u˝ywaç parametru wyszukiwania po s∏owach

kluczowych, by ∏atwiej i szybciej odnaleêç potrzebne pozycje.

17.4.8 Wy∏àczanie, w∏àczanie i usuwanie sk∏adników

Po zainstalowaniu sk∏adnika na komputerze jest on dost´pny w module Geodety

Trainz. TRS2006 zawiera ponad 7000 wbudowanych sk∏adników, które sà dost´pne

w grze.

Niektórych mo˝e przyt∏aczaç ogromna liczba sk∏adników i chcieliby ograniczyç liczb´

sk∏adników widocznych w Trainz albo na przyk∏ad nie sà zainteresowani taborem

z jakiegoÊ konkretnego kraju.

By zmniejszyç liczb´ sk∏adników widocznych w grze mo˝na u˝yç funkcji Wy∏àcz lub

Usuƒ w MZP.

251

Uwaga: Przy wy∏àczaniu lub usuwaniu sk∏adników mo˝e dojÊç do "popsucia"

sk∏adników od nich zale˝nych. By sprawdziç, czy wy∏àczana lub usuwana

pozycja jest potrzebna innej, zaznacz t´ pozycj´, kliknij PPM i wybierz Poka˝

sk∏adniki zale˝ne. Pojawi si´ okienko ze spisem sk∏adników zale˝nych od tej

pozycji. Czy wcià˝ chcesz jà wy∏àczyç lub skasowaç?

Wy∏àczenie sk∏adnika oznacza, ˝e jest on wcià˝ obecny w komputerze, ale nie jest

dost´pny w Trainz. By wy∏àczyç sk∏adnik, zaznacz go (jeden lub wi´cej) i kliknij

przycisk W∏àcz/Wy∏àcz na pasku narz´dzi. By wy∏àczony sk∏adnik sta∏ si´ dost´pny

w Trainz, zaznacz go (jeden lub wi´cej) i kliknij przycisk W∏àcz/Wy∏àcz na pasku

narz´dzi.

Usuni´cie sk∏adnika kasuje go zupe∏nie z komputera. OczywiÊcie, staje si´ on te˝

niedost´pny w Trainz. JeÊli by∏ to sk∏adnik ze Stacji za∏adunkowej, b´dzie wcià˝

wymieniony w MZP, ale trzeba go b´dzie pobraç ponownie, ˝eby by∏ dost´pny w grze.

By skasowaç sk∏adnik, zaznacz go (jeden lub wi´cej) i kliknij przycisk Usuƒ na pasku

narz´dzi.

OSTRZE˚ENIE: Stwórz kopie zapasowe sk∏adników nie pochodzàcych

z SZ. Po skasowaniu nie b´dzie mo˝liwoÊci odzyskania ich.

Uwaga: Wbudowanych sk∏adników nie mo˝na skasowaç, lecz mo˝na je

wy∏àczyç. Zainstalowane, nie wbudowane sk∏adniki mo˝na wy∏àczyç lub

usunàç.

Uwaga: Cz´Êç wbudowanej zawartoÊci nie jest dost´pna w Geodecie. Jest

to okreÊlane przez twórc´ zawartoÊci, który udost´pni∏ t´ pozycj´.

Porada: Chcesz szybko obejrzeç w Trainz sk∏adnik z MZP? Zaznacz go

i kliknij PPM, z menu wybierz Poka˝ w... i odpowiedni modu∏ Trainz.

Po obejrzeniu sk∏adnika wróç do MZP, wychodzàc z modu∏u Trainz. Pami´taj,

˝e sk∏adniki muszà byç na twoim komputerze; nie da si´ obejrzeç nie

pobranych obiektów.

252

17.5 Stacja za∏adunkowa i pobieranie

Stacja za∏adunkowa w momencie pisania tego tekstu zawiera prawie 40 000

sk∏adników dost´pnych do pobrania i umieszczenia w Trainz. MZP zawiera wykaz

sk∏adników ze Stacji za∏adunkowej, który jest wcià˝ aktualizowany przez Internet wraz

z dodawaniem nowych sk∏adników.

Wa˝ne! Zanim zaczniesz pobieranie ze Stacji za∏adunkowej, musisz zarejestrowaç

swój numer seryjny TRS2006 na stronie Auran i wpisaç nazw´ u˝ytkownika i has∏o

w zak∏adce Internet okna Ustawienia.

Za pomocà funkcji sortowania i wyszukiwania MZP przeglàdaj sk∏adniki i odnajduj te,

których szukasz; wi´cej informacji w cz´Êci Sortowanie, wyszukiwanie i organizacja

zawartoÊci.

17.5.1 Wybór sk∏adników do pobrania

Pobieranie sk∏adników nigdy nie by∏o prostsze. Zaznacz odpowiednie pozycje

w panelu g∏ównego widoku (mo˝esz zaznaczaç wiele na raz przy pomocy klawiszy

SHIFT i CTRL), a nast´pnie przeciàgnij jest do panelu Pomocnika Trainz.

Mo˝esz tak˝e dodawaç sk∏adniki do panelu Pomocnika Trainz, klikajàc je PPM

i wybierajàc Pobierz z menu kontekstowego.

17.5.2 Dwa s∏owa o zale˝noÊciach

Niektóre sk∏adniki wymagajà innych sk∏adników, by byç kompletne, na przyk∏ad

lokomotywa potrzebuje wózków, dêwi´ków silnika, danych technicznych silnika itd …

MZP zajmuje si´ tym automatycznie*. Kiedy przeciàgasz obiekt do Panelu Pomocnika

Trainz, MZP sprawdza wybrane sk∏adniki pod kàtem zale˝noÊci i dodaje potrzebne

elementy pod nadrz´dnym sk∏adnikiem. Sk∏adniki z zale˝noÊciami majà ikonk´ "?" po

lewej stronie nazwy. Klikni´cie strza∏ki spowoduje wyÊwietlenie zale˝noÊci na

g∏ównym ekranie.

JeÊli przeciàgasz wiele rzeczy do Pomocnika Trainz, sprawdzenie i dodanie wszystkich

sk∏adników mo˝e nieco potrwaç.

253

JeÊli masz ju˝ sk∏adniki (nadrz´dne lub podrz´dne) na swoim komputerze, Pomocnik

Trainz nie pobierze ich ponownie. JeÊli sk∏adnik jest w znanym archiwum (patrz

Importowanie zawartoÊci i archiwizacja plików CDP), po rozpocz´ciu procesu

pobierania MZP wyciàgnie potrzebne sk∏adniki z archiwum.

By zobaczyç zale˝noÊci lokalnego sk∏adnika, zaznacz go, kliknij PPM i wybierz Poka˝

zale˝noÊci z menu kontekstowego. Otworzy si´ okienko pokazujàce zale˝noÊci dla

tego sk∏adnika. Po klikni´ciu przycisku mo˝esz obejrzeç zale˝noÊci w g∏ównej liÊcie.

Porada: Po obejrzeniu zale˝noÊci w g∏ównym widoku mo˝esz wróciç do

poprzedniego widoku, klikajàc tekst "Kliknij tu, by kontynuowaç poprzednie

wyszukiwanie" w panelu Wyszukiwania

* Jest to prawdziwe w przypadku poprawnie stworzonych sk∏adników, które sà wraz

z zale˝noÊciami dost´pne w Stacji za∏adunkowej

17.5.3 Zarzàdzanie listà Pomocnika Trainz

Gdy dodajesz sk∏adniki do listy i odnajdowane sà ich zale˝noÊci, ∏àczna wielkoÊç

wybranych sk∏adników w megabajtach jest pokazana na górze panelu Pomocnika

Trainz.

Mo˝esz usuwaç poszczególne pozycje z listy za pomocà przycisku "-" po prawej

stronie nazwy sk∏adnika. Usuni´cie sk∏adnika usuwa te˝ jego zale˝noÊci. Usuni´cie

zale˝noÊci usuwa tylko jà, ale sk∏adnik nadrz´dny mo˝e nie dzia∏aç prawid∏owo, jeÊli

usuni´ta zale˝noÊç by∏a konieczna do dzia∏ania.

Mo˝esz usunàç wszystkie pozycje z listy za pomocà przycisku WyczyÊç. Sk∏adniki sà

pobierane w kolejnoÊci u∏o˝enia ich w panelu Pomocnika Trainz. By zmieniç

kolejnoÊç, przeciàgaj sk∏adniki, a˝ b´dà odpowiednio pouk∏adane. Pami´taj, ˝e

zale˝noÊci mogà byç u∏o˝one tylko pod sk∏adnikiem nadrz´dnym.

By zostawiç pozycj´ na liÊcie Pomocnika Trainz, ale nie pobieraç jej od razu, odznacz

pole z lewej strony nazwy sk∏adnika. Dzi´ki tej funkcji mo˝esz pilnowaç limitu

pobieranych danych, jeÊli nie masz biletu pierwszej klasy.

254

17.5.4 Zaczynanie i zatrzymywanie pobierania

Po wybraniu sk∏adników do pobrania i u∏o˝eniu listy pobierania mo˝esz zaczàç

pobieranie przyciskiem Start. MZP po∏àczy si´ z SZ i zacznie pobieraç sk∏adniki.

W czasie pobierania niebieski pasek b´dzie wskazywa∏ post´p pobierania sk∏adnika,

a ikonka SZ z prawej strony nazwy sk∏adnika zostanie zastàpiona ikonkà lokalnà,

wskazujàc udane pobieranie i instalacj´ sk∏adnika.

SzybkoÊç pobierania wyÊwietlana jest w pasku SzybkoÊci sieci, jeÊli w∏àczono jego

wyÊwietlanie.

Po rozpocz´ciu pobierania mo˝esz je zatrzymaç przyciskiem Stop. Nie pobrane lub

cz´Êciowo pobrane sk∏adniki pozostanà na liÊcie Pomocnika Trainz, gotowe do

pobrania. By wznowiç pobieranie, znowu kliknij przycisk Start.

Po zakoƒczeniu pobierania mo˝esz wyczyÊciç list´ przyciskiem WyczyÊç lub mo˝e to

zostaç zrobione automatycznie, jeÊli zaznaczysz pole Automatycznie usuƒ pobrane

pozycje z listy w Ustawieniach, w zak∏adce Inne.

17.6 Importowanie zawartoÊci i plików CDP

W menu Plik dost´pne sà dwie opcje importowania istniejàcej zawartoÊci w postaci

folderu lub pliku CDP.

Opcja Importuj zawartoÊç umo˝liwia wskazanie folderu z zawartoÊcià, a po

potwierdzeniu MZP zaimportuje ca∏à zawartoÊç, którà znajdzie w folderze i jego

podfolderach. Pojawi si´ okienko z listà importowanych pozycji. Mo˝esz oglàdaç te

obiekty na g∏ównej liÊcie po klikni´ciu przycisku w okienku.

Importuj pliki CDP umo˝liwia wybranie jednego lub wielu plików CDP w okienku

otwierania plików. MZP zaimportuje sk∏adnik z pliku CDP i pojawi si´ okienko z listà

importowanych pozycji. Mo˝esz oglàdaç te obiekty na g∏ównej liÊcie po klikni´ciu

przycisku w okienku.

17.7 Archiwizacja

Funkcja Archiwizacji w MZP umo˝liwia robienie kopii zapasowych pobranej lub

dodanej przez u˝ytkownika zawartoÊci. Nie jest to metoda rozpowszechniania

zawartoÊci wÊród innych, do tego lepiej u˝yç CDP.

255

Czemu nie u˝ywaç CDP do archiwizacji zawartoÊci? W∏aÊciwie mo˝na, ale zaletà

archiwów jest to, ˝e MZP wie, co umieÊci∏eÊ w archiwach. Za ka˝dym razem, gdy

tworzysz archiwum, MZP zapisuje, jakie sk∏adniki sà w archiwum i gdzie zosta∏o zapisane.

Gdy potrzebujesz jakiegoÊ sk∏adnika (a zosta∏ usuni´ty), zamiast niepotrzebnie go

znowu Êciàgaç, MZP bierze go z archiwum. JeÊli przenios∏eÊ archiwum, na przyk∏ad

na p∏yt´ CD, pojawi si´ okienko z proÊbà o podanie lokalizacji archiwum. MZP

zaktualizuje sobie t´ lokalizacj´ na nast´pny raz.

Kilka uwag na temat archiwów, o których nie wspomniano powy˝ej:

1. Kiedy sk∏adnik trafia do archiwum, zostaje oznaczony ikonkà archiwizacji ( )).

2. Wbudowanych sk∏adników nie mo˝na archiwizowaç.

3. JeÊli sk∏adnik jest ju˝ zainstalowany i archiwum zawierajàce ten sk∏adnik

jest zainstalowane, sk∏adnik zostaje oznaczony jako "otwarty do edycji ".

4. W ustawieniach archiwów (patrz Ustawienia) mo˝esz dodawaç i usuwaç

archiwa oraz aktualizowaç ich lokalizacj´.

17.7.1 Tworzenie archiwów

Wybierz sk∏adniki, które chcesz zarchiwizowaç i przeciàgnij je do panelu Archiwizacji.

JeÊli sk∏adniki majà zale˝noÊci, zostanie wyÊwietlona proÊba o podanie, której pozycji

zale˝noÊci majà byç uwzgl´dnione w archiwum. Pami´taj, ˝e nie mo˝na archiwizowaç

wbudowanych sk∏adników.

Kolejnà metodà jest wybranie sk∏adników do zarchiwizowania na g∏ównej liÊcie,

klikni´cie PPM i wybranie Archiwizuj w menu kontekstowym. Sk∏adniki zostanà

dodane do panelu Archiwizacji.

Niepotrzebne sk∏adniki mogà zostaç usuni´te z listy archiwum przyciskiem "-"

z prawej strony nazwy sk∏adnika.

Gdy b´dziesz gotów do stworzenia archiwum, kliknij przycisk Archiwizuj w panelu

archiwizacji. Na ekranie pojawi si´ proÊba o podanie nazwy i zapisanie archiwum

w jakimÊ miejscu.

Nazwane archiwum i jego lokalizacja zostanà zapisane na przysz∏oÊç na liÊcie

archiwów MZP.

256

Uwaga: Sk∏adniki "otwarte do edycji" muszà zostaç zatwierdzone przed

dodaniem ich do archiwum.

17.7.2 Instalacja sk∏adników w archiwach

Istnieje kilka sposobów instalacji sk∏adników znajdujàcych si´ w archiwach.

1. W MZP wybierz archiwum z listy, która pojawi si´ po klikni´ciu przycisku

"?" w nag∏ówku panelu Archiwizacji.

2. Dwukrotnie kliknij plik archiwum (.cmpa) w Eksploratorze.

3. Przeciàgnij archiwum do MZP.

W ka˝dym przypadku wykonana czynnoÊç spowoduje za∏adowanie wybranego

archiwum w panelu archiwizacji i pojawi si´ okienko z pytaniem, czy chcesz

zainstalowaç wszystkie sk∏adniki. Mo˝esz wybraç opcj´ "wszystkie" w okienku lub

pominàç je i wybraç sk∏adniki do zainstalowania w panelu Archiwizacji. Zaznacz sk∏adniki

(mo˝esz zaznaczyç wiele na raz za pomocà klawiszy Shift i Ctrl), kliknij PPM i wybierz

"Instaluj". Pojawi sie okienko z potwierdzeniem, ˝e sk∏adniki zosta∏y zainstalowane.

17.8 Tworzenie i edycja zawartoÊci

ZawartoÊç w MZP mo˝na tworzyç i edytowaç na kilka sposobów.

Przede wszystkim trzeba wiedzieç, w jaki sposób sk∏adniki sà przechowywane do

u˝ytku w TRS2006. Zamiast po∏àczenia archiwów Jet i otwartych folderów, jak

w poprzednich wersjach, TRS2006 przechowuje sk∏adniki w bazie danych, w Bazie

Sk∏adników Trainz (BST)

Nowe sk∏adniki muszà byç opracowane i zatwierdzone w BST, zanim mogà zostaç

u˝yte w TRS2006.

Podobnie sk∏adniki, które chcesz edytowaç, muszà zostaç "skopiowane" z BST

(otwarte do edycji), poddane edycji i z powrotem zatwierdzone w BST, zanim

w TRS2006 pojawi si´ jakaÊ zmiana.

By u∏atwiç tworzenie prawid∏owych sk∏adników do TRS2006, opracowaliÊmy

Kreatora ZawartoÊci Plus (KZP), który sprawdza, czy zawartoÊç odpowiada naszym

257

wytycznym, zanim zostanie zatwierdzona w BST. Wi´cej informacji znajdziesz

w cz´Êci podr´cznika poÊwi´conej KZP.

By zatwierdziç w BST sk∏adnik, który jest otwarty do edycji, zaznacz sk∏adnik

w g∏ównym widoku, kliknij PPM i wybierz Edycja -> Zatwierdê w menu

kontekstowym.

Porada: Zaznaczone sk∏adniki mo˝na zatwierdziç skrótem klawiszowym Ctrl-M.

Zmodyfikowany sk∏adnik oznaczony jest ikonkà Zmodyfikowany w g∏ównym widoku.

17.8.1 Tworzenie zawartoÊci

Oprócz importowania nowej zawartoÊci lub plików CDP mo˝esz tworzyç nowà

zawartoÊç do TRS2006 na kilka sposobów.

Nowy

U˝yj tej opcji, by stworzyç zupe∏nie nowy sk∏adnik od podstaw. Klikni´cie przycisku

Nowy w pasku narz´dzi lub wybranie Plik -> Nowy w menu uruchomi KZP

i rozpocznie proces tworzenia. W rozdziale 19 znajdziesz wi´cej informacji na temat

KZP. Po stworzeniu nowy sk∏adnik musi zostaç zatwierdzony w BST, zanim b´dzie

obecny w TRS2006.

Stwórz nowà wersj´

Za pomocà tej opcji mo˝esz zaktualizowaç sk∏adnik. Wybierz sk∏adnik w g∏ównym

widoku, kliknij PPM i wybierz Stwórz nowà wersj´ z menu kontekstowego. Zostanie

stworzona nowa wersja sk∏adnika, otwarta do edycji, a numer wersji w KUID nowego

sk∏adnika zostanie podwy˝szony. Mo˝esz teraz dokonaç zmian, a nast´pnie zatwierdziç

nowà wersj´ w BST. Nowa wersja zastàpi starszà, z której zosta∏a stworzona.

Uwaga: Mo˝esz tak zrobiç tylko ze sk∏adnikami w∏asnej produkcji.

Powiel

U˝yj tej opcji, gdy chcesz oprzeç nowy sk∏adnik na istniejàcym. Wybierz sk∏adnik

w g∏ównym widoku, kliknij PPM i wybierz Powiel z menu kontekstowego. Mo˝esz te˝

kliknàç przycisk Powiel w pasku narz´dzi lub wybraç opcj´ Plik -> Powiel w menu. Pojawi

258

si´ nowy sk∏adnik otwarty do edycji z KUID opartym na twoim ID u˝ytkownika. Ikonka

Powielony pojawi si´ w g∏ównym widoku MZP. Mo˝esz powieliç ka˝dy lokalny sk∏adnik.

Warsztat lakierniczy

Z rozdzia∏u poÊwi´conego Warsztatowi lakierniczemu dowiesz si´, jak tworzyç

sk∏adniki z szablonów WL i jak tworzyç nowe szablony.

17.8.2 Edycja zawartoÊci

Masz do wyboru kilka mo˝liwoÊci, jeÊli chodzi o edycj´ zawartoÊci. Podobnie jak przy

tworzeniu, po edycji zawartoÊç musi zostaç zatwierdzona w BST, zanim zmiany b´dà

widoczne w TRS2006.

Otwórz do edycji

Korzystaj z tej opcji, gdy chcesz wydobyç sk∏adnik z BST. W tym celu zaznacz sk∏adnik w

g∏ównym widoku, kliknij PPM i wybierz Edycja -> Otwórz do edycji z menu

kontekstowego. Sk∏adnik zostanie oznaczony ikonkà Otwarty do edycji. W twoim katalogu

TRS2006\Editing znajdzie si´ teraz folder z kopià sk∏adnika. JeÊli chcesz automatycznie

otworzyç folder w Eksploratorze, u˝yj nast´pnej opcji, "Edytuj w Eksploratorze".

Edytuj w Eksploratorze

Opcja ta jest podobna do Otwórz do edycji, ale oprócz tego otwiera okno Eksploratora

z folderem sk∏adnika otwartego do edycji. Zaznacz sk∏adnik w g∏ównym widoku, kliknij

PPM i wybierz Edycja -> Edytuj w Eksploratorze z menu kontekstowego.

Edytuj w Kreatorze ZawartoÊci Plus

To samo, co Otwórz do edycji, ale dodatkowo otwiera wybrany sk∏adnik w KZP.

Zaznacz sk∏adnik w g∏ównym widoku, kliknij PPM i wybierz Edycja -> Edytuj

w Kreatorze ZawartoÊci Plus z menu kontekstowego.

Edytuj skrypt

To samo, co Otwórz do edycji, ale dodatkowo otwiera plik skryptowy sk∏adnika

gotowy do edycji. DomyÊlnym edytorem skryptów jest Notatnik, ale mo˝esz ustawiç

inny edytor w zak∏adce Ustawienia -> Inne. Zaznacz sk∏adnik w g∏ównym widoku,

kliknij PPM i wybierz Edycja -> Edytuj skrypt z menu kontekstowego. JeÊli wybrany

sk∏adnik nie ma przypisanego skryptu, pojawi si´ komunikat o b∏´dzie, a sk∏adnik

pozostanie w trybie "otwarty do edycji".

259

17.8.3 Przywracanie zawartoÊci

Gdy sk∏adnik jest otwarty do edycji, mo˝e zostaç przywrócony do poprzedniego stanu

w BST za pomocà opcji Przywróç. Usuwa ona folder edycji sk∏adnika i wy∏àcza

oznaczenie "otwarty do edycji". By przywróciç sk∏adnik, zaznacz go w g∏ównym

widoku, kliknij PPM i wybierz Edycja -> Przywróç z menu kontekstowego.

Inna opcja przywracania, dost´pna tylko w przypadku wbudowanej zawartoÊci, to

Przywróç do orygina∏u. W tym przypadku zmieniony sk∏adnik zostaje przywrócony do

oryginalnego stanu, w jakim zosta∏ dostarczony wraz z TRS2006. Zaznacz

wbudowany sk∏adnik w g∏ównym widoku, kliknij PPM i wybierz Edycja -> Przywróç

do orygina∏u z menu kontekstowego.

OSTRZE˚ENIE: Podczas przywracania sk∏adników dokonane zmiany

zostanà utracone. W przypadku opcji Przywróç do orygina∏u oznacza

to wszelkie zmiany, w przypadku opcji przywróç zmiany dokonane

od ostatniego zatwierdzenia sk∏adnika w BST.

17.9 Przesy∏anie

Proces przesy∏ania w∏asnych materia∏ów zosta∏ uproszczony i zintegrowany

z serwisami Stacja Za∏adunkowa oraz Planet Auran.

Wa˝ne! Zanim zaczniesz umieszczaç swoje sk∏adniki w serwisie Stacja Za∏adunkowa,

musisz zarejestrowaç swój numer seryjny TRS2006 na stronie WWW Auran i wpisaç

swojà nazw´ u˝ytkownika i has∏o w zak∏adce Internet okna Ustawieƒ. Twój

identyfikator u˝ytkownika (w zak∏adce Ustawienia|Inne) zostanie wpisany

automatycznie na podstawie danych rejestracyjnych..

Najpierw zaznacz jeden lub wi´cej przesy∏anych sk∏adników w widoku g∏ównym,

nast´pnie przeciàgnij je do otwartego panelu Przesy∏anie lub kliknij PPM i wybierz

PrzeÊlij z menu kontekstowego.

Wybrany sk∏adnik zostanie przeniesiony do panelu Przesy∏anie. Pojawi si´ okienko

umo˝liwiajàce do∏àczenie równie˝ sk∏adników zale˝nych. JeÊli któryÊ ze sk∏adników

b´dzie niesprawny lub nie b´dzie twoim sk∏adnikiem, zostanie oznaczony

odpowiednim komunikatem.

Podobnie jak w przypadku paneli Pomocnik Trainz i Archiwizacja, mo˝esz usuwaç

260

sk∏adniki z panelu Przesy∏anie, klikajàc przycisk "-" na prawo od nazwy sk∏adnika.

Gdy ju˝ uporzàdkujesz sk∏adniki w panelu Przesy∏anie, kliknij przycisk PrzeÊlij, by

rozpoczàç przesy∏anie zawartoÊci na serwer.

Najpierw pojawi si´ umowa licencyjna Planet Auran. Gdy jà przeczytasz i zgodzisz si´

na jej warunki, kliknij przycisk Akceptuj.

W MZP otworzy si´ okienko pokazujàce, czy przesy∏anie si´ powiod∏o. JeÊli tak,

w tym samym czasie MZP zaloguje ci´ do serwisu Planet Auran i w przeglàdarce

WWW otworzy si´ bezpieczna witryna ze stronà zawierajàcà twoje sk∏adniki.

W oknie przeglàdarki Planet Auran mo˝esz kliknàç przycisk "Unprocessed", by

potwierdziç, ˝e twój sk∏adnik zosta∏ odebrany. B´dzie mia∏ nazw´ "upload.cdp" oraz

oznaczenie czasu i daty, ˝eby da∏o si´ go zidentyfikowaç.

W tym momencie mo˝esz jeszcze przerwaç ca∏y proces, klikajàc odnoÊnik

"Do not process".

Raz dziennie, ok. 11:30 czasu GMT nie przetworzone sk∏adniki sà przetwarzane przez

Stacj´ Za∏adunkowà, a nast´pnie czekajà na zatwierdzenie. Wtedy to sà r´cznie

sprawdzane i jeÊli nie ma w nich ˝adnych b∏´dów zostajà oznaczone jako

zatwierdzone, a ty otrzymasz email powiadamiajàcy o ich zatwierdzeniu. Weê pod

uwag´, ˝e jest to robione r´cznie; czas pomi´dzy przetworzeniem a zatwierdzeniem

mo˝e byç bardzo ró˝ny. Próbujemy za∏atwiaç to jak najszybciej, ale my te˝ mamy

weekendy, Êwi´ta, zwolnienia chorobowe, pilne sprawy do za∏atwienia, a czasami te˝

ogromne iloÊci sk∏adników do zatwierdzenia, wi´c prosimy o cierpliwoÊç.

Gdy otrzymasz wiadomoÊç, ˝e sk∏adnik zosta∏ zatwierdzony, powinien on byç

dost´pny w serwisie Stacja Za∏adunkowa w ciàgu szeÊciu godzin.

261

18 - Warsztat Lakierniczy

18.1 Wst´p

Warsztat lakierniczy to do∏àczone do TRS2006 narz´dzie umo˝liwiajàce

przemalowywanie i zmian´ oznakowania istniejàcego taboru za pomocà przyst´pnego

i ∏atwego w u˝yciu interfejsu.

Przeznaczeniem Warsztatu Lakierniczego jest umo˝liwienie poczàtkujàcym

i zaawansowanym u˝ytkownikom tworzenia urozmaiconych lokomotyw i wagonów

w celu dalszego polepszenia zabawy z Trainz.

WczeÊniej Warsztat Lakierniczy by∏ dodatkowà aplikacjà do oddzielnego

zainstalowania, ale w TRS2006 zosta∏ w∏àczony do zestawu narz´dzi MZP

(omówienie MZP znajdziesz w poprzednim rozdziale).

18.2 Uruchamianie Warsztatu Lakierniczego

By uruchomiç Warsztat Lakierniczy, uruchom MZP i wybierz zak∏adk´ "Modu∏

malowania - szablony" na górze interfejsu MZP. Spowoduje to wyÊwietlenie

szablonów pojazdów do u˝ycia w Warsztacie Lakierniczym.

WL wymaga u˝ycia sk∏adnika szablonu pojazdu jako podstawy, na której si´ maluje.

To oznacza, ˝e nie b´dzie mo˝na przemalowaç któregokolwiek pojazdu, ale TRS2006

zawiera szeroki wybór szablonów, z którymi mo˝na pracowaç.

262

Znajdê szablon "Alco - prosty pas" (powinien byç u góry przy sortowaniu po nazwie)

i kliknij go PPM. Pojawi si´ menu z listà opcji. Na dole menu jest podmenu Edycja.

Otwórz je i kliknij LPM pozycj´ "Nowy element modu∏u malowania".

Po klikni´ciu otworzy si´ Warsztat Lakierniczy z otwartym szablonem Alco, gotowym

do malowania.

18.3 Interfejs

Interfejs Warsztatu zawiera 4 przyciski na górze okna i 5 widoków malowanego

pojazdu (przód, ty∏, góra, lewa i prawa strona). Narz´dzia dost´pne pod przyciskami

mogà zostaç u˝yte bezpoÊrednio do ka˝dego z 5 dost´pnych boków lokomotywy.

263

Tych 5 widoków stanowi tak zwanà pow∏ok´ pojazdu. Stworzona tu pow∏oka

zostanie na∏o˝ona na trójwymiarowy model pojazdu, tworzàc twojà w∏asnà wersj´

tego pojazdu.

Od lewej do prawej, przyciski WL to:

Maluj

Umo˝liwia wype∏nienie cz´Êci pow∏oki jednym z kolorów w sposób

okreÊlony w u˝ytym szablonie.

Tekst

Umo˝liwia umieszczanie i przemieszczanie tekstu na pow∏oce pojazdu.

264

Logo

Umo˝liwia umieszczenie i przemieszczanie logo (bitmapy) na pow∏oce

pojazdu.

Zapisz

Zapisuje pomalowany pojazd do umieszczenia w Trainz lub do ponownej

edycji w póêniejszym czasie.

Dok∏adne u˝ycie i mo˝liwoÊci tych narz´dzi wyjaÊniono poni˝ej.

18.4 Malowanie pow∏oki

Malowanie pow∏oki oznacza wype∏nianie obszarów na pow∏oce wybranym kolorem.

W zale˝noÊci od szablonu u˝ytego do stworzenia pow∏oki mo˝na kolorowaç ró˝ne

obszary pow∏oki. Po naciÊni´ciu spacji widaç obszary wype∏niania szablonu. Kolejne

naciÊni´cie spacji ukrywa wyÊwietlanie szablonu.

18.4.1 Wybór kolorów

By wybraç kolor, kliknij przycisk Maluj (pierwszy z 4 na górze okna WL), a otworzy si´

okienko wyboru koloru. Przycisk Maluj s∏u˝y do prze∏àczania widocznoÊci tego okna.

By przyspieszyç proces malowania, mo˝na wybraç dwa kolory farby. Te dwa kolory

sà wyÊwietlane jako Kolory Przypisane w lewym dolnym rogu okna wyboru koloru.

265

Na górze okna czeka na wybranie paleta kolorów. Kliknij LPM jeden z kolorów, by

przypisaç go do lewego przycisku myszy. Kliknij PPM jeden z kolorów, by przypisaç go

do prawego przycisku myszy.

Kliknij LPM dwustronnà strza∏k´ ( ) umieszczonà nad Kolorami Przypisanymi, by

zamieniç kolory pomi´dzy przyciskami myszy.

Kliknij LPM ma∏à bia∏o-czarnà ikonk´ ( ) pod Kolorami przypisanymi, by przywróciç

kolory czarny i bia∏y.

18.4.2 W∏asne kolory

By wybraç kolor, który nie znajduje si´ w domyÊlnej palecie, dwukrotnie kliknij LPM

jeden z Kolorów Przypisanych. Pojawi si´ okno wyboru koloru.

Wybór koloru w oknie wyboru koloru mo˝e odbywaç si´ w jeden z czterech sposobów:

1. LPM jeden z kolorów podstawowych wyÊwietlonych w lewym górnym

rogu okna.

2. Kliknij LPM kolor w palecie po prawej stronie okna. Na pasku z prawej

strony palety mo˝esz wybraç jaÊniejszy lub ciemniejszy odcieƒ.

3. Wpisz liczb´ pomi´dzy 0 i 255 w ka˝dym z pól Czerwony, Zielony

i Niebieski w prawym dolnym rogu okna.

4. Wpisz liczb´ pomi´dzy 0 i 255 w ka˝dym z pól Odcieƒ, Nasycenie

i JasnoÊç w prawym dolnym rogu okna.

266

Kliknij LPM przycisk Dodaj do w∏asnych kolorów w prawym dolnym rogu okna, gdy

wybierzesz odpowiedni kolor. Wybrany kolor jest teraz wyÊwietlony w grupie

w∏asnych kolorów w lewym dolnym rogu ekranu. Kliknij przycisk OK, by powróciç do

okna w∏asnych kolorów i zaczàç malowanie tym kolorem.

Kliknij LPM przycisk Anuluj w dowolnym momencie, by powróciç do okna wyboru

koloru.

18.4.3 Dostosowywanie palety

Oprócz wybrania w∏asnego koloru do u˝ycia jako kolor przypisany, mo˝na równie˝

stworzyç w∏asny kolor do szybkiego dost´pu w Palecie.

By to zrobiç, dwukrotnie kliknij LPM kolor z palety, a otworzy si´ okno wyboru koloru.

Jest to to samo okno tworzenia w∏asnego koloru, co w poprzednim punkcie,

i w zwiàzku z tym w∏asny kolor do palety tworzy si´ zupe∏nie tak samo.

18.4.4 Zapisywanie i wczytywanie w∏asnych palet

W∏asne palety mo˝na zapisywaç na dysku i u˝ywaç ich póêniej z innymi pow∏okami.

Kliknij PPM okno koloru, by otworzyç menu w∏asnej palety.

267

Kliknij LPM pozycj´ Wczytaj palet´, a otworzy si´ okno Otwórz palet´.

Kliknij LPM palety na liÊcie z lewej strony okna. Kolory palet wyÊwietlane sà

w Podglàdzie palety z prawej strony okna. Kliknij przycisk Otwórz, by wczytaç palet´

do u˝ytku w Warsztacie Lakierniczym.

Kliknij LPM przycisk Anuluj w dowolnym momencie, by powróciç do ekranu wyboru

koloru.

By zapisaç obecnà palet´ w palecie kolorów, kliknij LPM pozycj´ Zapisz palet´

w menu w∏asnych palet. Pojawi si´ okno Zapisz palet´.

Wpisz nazw´ palety w polu tekstowym w lewym górnym rogu okna. Mo˝esz te˝

kliknàç jednà z palet na liÊcie, by jà nadpisaç. Kliknij LPM przycisk Zapisz palet´, by

zapisaç palet´ do póêniejszego u˝ytku.

Kliknij LPM przycisk Anuluj w dowolnym momencie, by powróciç do ekranu wyboru

koloru.

268

18.4.5 Nak∏adanie kolorów

Gdy przesuniesz kursor na okna z pow∏okà, klikni´cie LPM wype∏ni klikni´ty obszar

pow∏oki przypisanym do LPM kolorem, a klikni´cie PPM wype∏ni obszar kolorem

przypisanym do PPM.

Gdy kursor jest nad jednym z 5 boków pow∏oki i staje si´ p´dzlem ( ), oznacza to,

˝e Warsztat Lakierniczy jest w trybie wype∏niania obszarów obecnie wybranym

kolorem.

Porada: Pami´taj, ˝e jeÊli nie masz pewnoÊci, które obszary pow∏oki mogà

byç pokryte kolorem, wciÊnij spacj´, by w∏àczyç pokazywanie szablonu

obszarów kolorowania.

Cofnij/Przywróç

Na dole okna wyboru koloru znajduje si´ para przycisków Cofnij/Przywróç

(), które mogà cofaç lub ponownie wykonywaç czynnoÊci wykonane na

pow∏oce. Standardowe skróty klawiszowe Ctrl-Z i Ctrl-Y sà obs∏ugiwane, wi´c mo˝esz

cofaç i przywracaç czynnoÊci tak˝e wtedy, gdy okno wyboru koloru jest zamkni´te.

269

Wype∏ƒ

Przycisk wype∏niania w prawym dolnym rogu okna wyboru koloru na∏o˝y

przypisany do LPM kolor na ca∏y szablon. Uwa˝aj z tà opcjà, gdy˝ nie mo˝na

jej cofnàç.

Uwaga: Przy wype∏nianiu cz´Êci pow∏oki kolorem analogiczny obszar

po drugiej stronie mo˝e zostaç równie˝ wype∏niony.

18.5 Dodawanie tekstu

Mo˝na jeszcze bardziej urozmaiciç pow∏ok´, dodajàc do niej tekst. By dodaç tekst,

kliknij przycisk tekstu (drugi od lewej na górze okna WL), a otworzy si´ okno

Projektanta tekstu.

Wpisz jakiÊ tekst w du˝ym polu na Êrodku okna.

Kliknij LPM czarno-bia∏e kwadraty w lewym górnym rogu okna, by wybraç ró˝ne

kolory tekstu i t∏a. Otworzy si´ okno wyboru kolorów dla tekstu.

270

Kliknij LPM przycisk Wi´cej opcji fontów, by wyÊwietliç okno Font.

W oknie fontu wybierz rodzaj fontu, styl i rozmiar, a nast´pnie kliknij LPM przycisk OK.

W oknie Projektanta tekstu zaznacz odpowiednie pola, by podkreÊliç lub przekreÊliç

tekst. Wszystkie zmiany dotyczàce tekstu zostanà odzwierciedlone w polu podglàdu

okna Projektanta tekstu.

Kliknij LPM przycisk Dodaj, by umieÊciç tekst na pow∏oce. By wróciç do g∏ównego

ekranu WL bez dodawania tekstu, kliknij przycisk Zamknij.

271

Na g∏ównym ekranie WL obecnie aktywny tekst otoczony jest przerywanà ramkà.

Kliknij i przeciàgnij tekst, jeÊli chcesz przesunàç go w inne miejsce na pow∏oce. U˝yj

klawiszy strza∏ek na klawiaturze do przesuwania tekstu o mniejsze odleg∏oÊci.

Przytrzymanie klawisza Shift przy naciskaniu kursorów spowoduje przesuwanie

tekstu o wi´kszà odleg∏oÊç.

Uwaga: Tekst nie mo˝e zostaç umieszczony na obszarach pow∏oki, których

nie mo˝na pomalowaç - sprawdê szablon wciÊni´ciem spacji.

By przesunàç tekst na innà stron´ pojazdu, przeciàgnij go na t´ stron´.

By zmieniç tekst, dwukrotnie kliknij go LPM, a wyÊwietli si´ znowu okno Projektanta

tekstu. Po dokonaniu zmian kliknij LPM przycisk Zapisz. Kliknij LPM przycisk Zamknij,

by wróciç do g∏ównego ekranu WL bez dokonywania zmian w tekÊcie.

Nawet jeÊli tekst nie jest zaznaczony, bo robisz inne rzeczy, zawsze mo˝esz ponownie

go zaznaczyç, by dokonaç w nim zmian lub go przesunàç.

18.5.1 Powielanie tekstu

Opcje powielania s∏u˝à do umieszczania tego samego tekstu po przeciwnej stronie

pow∏oki do tej, na której zosta∏ umieszczony. O oznacza, ˝e tekst umieszczony z przodu

zostanie powielony z ty∏u, a tekst umieszczony na lewym boku zostanie powielony na

prawym.

272

Sposób powielania tekstu zale˝y od wybranej opcji. JeÊli zaznaczysz "Powiel

w miejscu ", powielony tekst pojawi si´ w tym samym miejscu na przeciwnej stronie

pow∏oki.

JeÊli wybierzesz opcj´ "Powiel na drugim koƒcu", powielony tekst zostanie

umieszczony na przeciwnym koƒcu z przeciwnej strony.

Przesuwanie jednej strony powielonego tekstu spowoduje, ˝e powielona cz´Êç b´dzie

przesuwa∏a si´ na swojej cz´Êci pow∏oki w analogiczny sposób.

273

18.6 Dodawanie logo

Warsztat Lakierniczy zawiera wiele znaków logo, które mogà zostaç dodane do

pow∏oki, a tak˝e narz´dzia umo˝liwiajàce dodanie obrazu (mapy bitowej)

dostarczonego przez u˝ytkownika. By dodaç logo, kliknij przycisk Logo (trzeci od lewej

na górze okna WL), a otworzy si´ okno Wyboru logo.

Wybierz jeden z zawartych w programie obrazków lub kliknij LPM przycisk Otwórz

nowe logo, by znaleêç w∏asne w komputerze.

Uwaga: JeÊli chcesz dodaç w∏asne logo, musisz mieç przygotowany plik

z mapà bitowà (.bmp).

Zwróç uwag´, ˝e ramka W∏aÊciwoÊci obrazu umo˝liwia odbicia i odwrócenie logo

zarówno w poziomie, jak i w pionie. Zwróç te˝ uwag´, ˝e opcje powielania znane

z Projektanta tekstu sà te˝ dost´pne tutaj. Opcje powielania dzia∏ajà tak samo dla

obrazków jak dla tekstu.

Kliknij LPM nazw´ logo z lewej strony okna Wyboru logo, by obejrzeç to logo z prawej

strony okna.

274

Pod dokonaniu wyboru, kliknij LPM przycisk Dodaj, by powróciç do g∏ównego okna

WL i dodaç wybrane logo do pow∏oki. By powróciç do g∏ównego ekranu bez

dodawania logo, kliknij przycisk Anuluj.

Kliknij i przytrzymaj LPM i przeciàgnij logo w odpowiednie miejsce na pociàgu. U˝yj

klawiszy strza∏ek na klawiaturze do przesuwania logo o mniejsze odleg∏oÊci.

Przytrzymanie klawisza Shift przy naciskaniu kursorów spowoduje przesuwanie logo

o wi´kszà odleg∏oÊç.

Logo mo˝e byç przesuwane na któràkolwiek ze stron pow∏oki przez zaznaczenie

i przeciàgni´cie, tak samo jak tekst. Pami´taj, ˝e nie mo˝esz umieÊciç logo na

obszarach pow∏oki, których nie mo˝na pomalowaç - sprawdê szablon spacjà.

18.7 Zapisywanie pow∏oki

Zapisanie pow∏oki umo˝liwia ponowne jej u˝ycie, a tak˝e umo˝liwia u˝ycie pojazdu

z na∏o˝onà pow∏okà w Trainz. By zapisaç pow∏ok´, kliknij LPM przycisk Zapisz

(pierwszy od prawej na górze interfejsu WL). To spowoduje otwarcie okna Zapisz.

275

Wpisz odpowiednià nazw´ pow∏oki w pole tekstowe na górze okna Zapisz. Jako ˝e

b´dzie to nazwa pomalowanego pojazdu, wybierz odpowiednià nazw´, którà ∏atwo

zapami´tasz, by póêniej bez problemu odnaleêç pojazd.

Uwaga: Trainz nie wymusza niepowtarzalnych nazw sk∏adników, ale

zalecane jest u˝ywanie niepowtarzalnych nazw.

Kliknij przycisk Zapisz, by zapisaç pow∏ok´ z wybranà nazwà. Spowoduje to

stworzenie nowego sk∏adnika pojazdu z twoim schematem kolorystycznym. WL przez

kilka chwil b´dzie tworzy∏ sk∏adnik, a po skoƒczeniu powróci do MZP.

W MZP otwarta b´dzie zak∏adka obecnego wyszukiwania z zamieszczonym w niej

w∏aÊnie utworzonym sk∏adnikiem.

Uruchom Trainz, przejdê do Lokomotywowni i spróbuj znaleêç swój nowy pi´kny

pojazd!

276

18.8 Otwieranie istniejàcej pow∏oki

Zamiast tworzyç za ka˝dym razem nowà pow∏ok´, mo˝na kontynuowaç prac´

z utworzonà wczeÊniej.

By otworzyç istniejàcà pow∏ok´, znajdê sk∏adnik w MZP (informacje na temat obs∏ugi

MZP znajdziesz w poprzednim rozdziale). Kliknij PPM znaleziony sk∏adnik, otwórz

podmenu Edytuj i kliknij LPM opcj´ "Edytuj w module malowania".

Otworzy si´ Warsztat Lakierniczy z gotowà do edycji pow∏okà w stanie, w którym

zosta∏a zapisana.

277

19 - Kreator ZawartoÊci Plus

19.1 Wst´p

Kreator ZawartoÊci Plus (KZP) program uruchamiany w Mened˝erze ZawartoÊci Plus,

s∏u˝àcy do tworzenia pliku config.txt dla ró˝nych rodzajów sk∏adników w Trainz lub do

edycji i poprawy istniejàcych plików config.txt.

Modele w Trainz sà klasyfikowane wed∏ug kilku ró˝nych Rodzajów. Ka˝dy rodzaj

wymaga wprowadzenia danych pewnego rodzaju w odpowiednie pola. Magazyn

danych to cz´Êç pliku config.txt, która odpowiada za pewnà funkcj´ modelu, na

przyk∏ad za u˝ycie plików siatki modelu lub zastosowanie efektów.

Znajdujàce si´ w magazynie polecenia rozpoznawane przez Trainz nazywane sà

Znacznikami. Ka˝dy Znacznik wskazuje wartoÊci danych, które majà zostaç u˝yte lub

funkcj´, która ma zostaç zastosowana. Do wprowadzania danych s∏u˝à okienka

dialogowe i rozwijane menu, a wbudowany system sprawdzania b∏´dów wskazuje

nieprawid∏owe dane lub wpisy. Tworzenie prawid∏owo skonfigurowanego modelu

u∏atwiajà komunikaty o b∏´dach.

Niektóre pola wejÊciowe sà obowiàzkowe, a inne opcjonalne, potrzebne przy bardziej

skomplikowanych modelach lub dodatkowych funkcjach modeli. Program mo˝e

równie˝ wczytaç wczeÊniej stworzony plik config.txt w celu dokonania poprawek,

zmian, sprawdzenia poprawnoÊci lub u˝ycia jako podstawa nowego pliku

konfiguracyjnego modelu.

Program sprawdza poprawnoÊç pliku config.txt przed przes∏aniem modelu lub pakietu

do Stacji za∏adunkowej.

Informacje o znacznikach u˝ywanych w ka˝dym Rodzaju, ich funkcjach i wymaganych

typach danych znajdziesz w dost´pnym osobno Poradniku Twórcy ZawartoÊci (PTZ).

278

19.2 Zaczynamy

19.2.1 Tworzenie nowego sk∏adnika

Uruchom Kreator ZawartoÊci Plus w Mened˝erze ZawartoÊci Plus za pomocà opcji

Plik -> Nowy w menu na górze ekranu.

Pojawi si´ ekran z ró˝nymi Rodzajami sk∏adników, które mogà zostaç stworzone.

279

Wybierz odpowiedni Rodzaj modelu, a pojawi si´ g∏ówny ekran wprowadzania

danych.

G∏ówny ekran jest podzielony na kilka obszarów:

1. Widok drzewka

2. Przestrzeƒ znaczników

3. Wziernik graficzny (pokazuje tylko modele siatkowe)

4. Okienko komunikatów o b∏´dach

Mo˝na swobodnie zmieniaç rozmiary cz´Êci ekranu, przesuwajàc kraw´dzie ramek.

280

19.2.2 Konfiguracja programu

Pierwszy krok to wejÊcie do Preferencji i wpisanie tam Danych osobistych, znajduje

si´ ono w menu Edycja -> Preferencje. Sà to opcjonalne dane, które mo˝esz podaç.

Dane zostanà automatycznie dodane do pliku konfiguracyjnego, gdy wybierzesz

odpowiednie znaczniki z rozwijanego menu.

Wpisz imi´ lub nazw´ u˝ytkownika forum w polu Nazwa.

Organizacja to mo˝e byç na przyk∏ad "Moje Trainz ".

W polu Adres e-mail podaj adres kontaktowy.

W polu Strona WWW wpisz adres swojej strony.

W polu Tekst licencji umieÊç szczegó∏y licencyjne, które chcia∏byÊ dodaç do modelu.

Zwykle umieszcza si´ tam szczegó∏y na temat korzystania z modelu,

rozpowszechniania, ograniczeƒ i zezwoleƒ na modyfikacj´.

Gdy wpiszesz dane, u˝yj opcji Zapisz. Szczegó∏y te b´dà teraz do∏àczane ddo

wszystkich plików config.txt tworzonych przez ciebie modeli, jeÊli umieÊcisz

odpowiednie znaczniki w swoim sk∏adniku.

281

19.2.3 Menu

Plik -> Zapisz

Zapisz obecny plik config.txt. Za pomocà tej opcji zapisuje si´ pliki i zast´puje

poprzednio zapisane.

Plik -> Wyjdê

Przy wychodzeniu z programu zostaniesz zapytany, czy chcesz zapisaç plik config.txt.

Edycja -> Wytnij, Kopiuj, Wklej

Usuwanie, kopiowanie i wklejanie magazynów lub grup znaczników, u˝yteczne przy

tworzeniu wielu podobnych pozycji, na przyk∏ad wielu plików dêwi´kowych lub

do∏àczonych torów.

Edycja -> OdÊwie˝:

OdÊwie˝a zawartoÊç ekranu.

Edycja -> Preferencje

Ustawienia preferencji programu.

Pomoc

Plik pomocy oraz szczegó∏y dotyczàce programu.

19.2.4 Widok drzewka

Gdy za pomocà menu Plik -> Otwórz zostanie wczytany istniejàcy plik konfiguracyjny,

program przeanalizuje tekst i zgromadzi dwa ró˝ne rodzaje informacji: magazyny

i znaczniki. Znaczniki to wartoÊci przypisywane do jakiejÊ w∏aÊciwoÊci, a magazyny

to cz´Êç pliku config.txt grupujàca w sobie znaczniki i inne magazyny.

Przy wielu mo˝liwych znacznikach i magazynach, najlepszym sposobem organizacji

ich wyÊwietlania jest rozmieszczenie hierarchiczne w postaci widoku drzewka (jak na

przyk∏ad w Eksploratorze). Przy rozpocz´ciu pracy nad nowym modelem drzewko

b´dzie puste, a magazynach i znaczniki b´dà dodawane w miar´ tworzenia pliku

config.txt dla modelu.

282

Przy otwieraniu istniejàcego pliku config.txt do edycji KZP wyÊwietli wszystkie

wprowadzone magazyny w widoku drzewka. Poni˝szy diagram jest przyk∏adem

drzewka dla modelu Rodzaju "Wagon".

Najwy˝szy "w´ze∏" czyli Rodzaj to wagon; jest to g∏ówny magazyn ca∏ego pliku

config.txt. Wagon to nazwa Rodzaju, który obecnie tworzymy (przy tworzeniu innych

Rodzajów, na przyk∏ad wózków, ten w´ze∏ nosi∏by nazw´ "wózek"). Poni˝ej tego

magazynu sà inne podmagazyny z pliku konfiguracyjnego.

Drzewo mo˝e byç swobodnie rozwijane i zwijane (klikni´ciem LPM symbolu plus lub

minusa). Gdy klikniesz jeden z w´z∏ów, w przestrzeni znaczników pojawià si´

wszystkie znaczniki zawarte w tym magazynie, wi´c mo˝esz dodaç nowe pozycje lub

edytowaç istniejàce wartoÊci.

Nazwy niektórych magazynów mo˝na zmieniaç, ale inne muszà zachowaç

niepowtarzalnà nazw´. W takim przypadku próba zmiany nazwy magazynu mo˝e

wywo∏aç ostrze˝enie, na przyk∏ad "Nie mo˝esz zmieniç nazwy magazynu "mesh-

table", poniewa˝ to niepowtarzalny typ".

Gdy klikniesz PPM jeden z w´z∏ów, pojawi si´ menu kontekstowe podzielone na pi´ç

cz´Êci.

283

Cz´Êç 1

Pierwsza cz´Êç to cz´Êç dost´pnych podmagazynów, pokazujàca te, które mogà

zostaç dodane do otwartego magazynu (w tym przyk∏adzie dodano magazyn "Efekty").

Wybierz podmagazyn klikni´ciem LPM. W zale˝noÊci od typu dodanego magazynu

w przestrzeni znaczników mo˝e pojawiç si´ pewna liczba obowiàzkowych lub

opcjonalnych pól.

Cz´Êç 2

Druga cz´Êç to cz´Êç znaczników. Tutaj pokazuje si´ lista nieobowiàzkowych

znaczników. (Nieobowiàzkowy znacznik to opcjonalny znacznik dajàcy dodatkowe

funkcje). Klikni´cie LPM jednego z wyborów doda znacznik do przestrzeni znaczników

odpowiadajàcej temu magazynowi. Wszelkie nieobowiàzkowe znaczniki mogà tak˝e

zostaç usuni´te. W niektórych przypadkach magazyny nie majà ˝adnych

dodatkowych opcjonalnych znaczników.

Cz´Êç 3

Te opcje umo˝liwiajà usuni´cie lub skopiowanie do schowka wybranych pozycji.

By wkleiç je w innym miejscu, u˝yj funkcji Wklej z górnego menu.

284

Cz´Êç 4

Opcja Zmieƒ nazw´ umo˝liwia nadanie magazynowi innej nazwy. Na przyk∏ad

wszystkim modelom siatkowym w w´êle "mesh table" mo˝na nadaç w∏asne

niepowtarzalne nazwy, ale magazyn nie mo˝e otrzymaç nazwy, która ju˝ istnieje.

Widok drzewka umo˝liwia edycj´ nazwy przez klikni´cie jej PPM i wybranie opcji

zmiany nazwy.

Cz´Êç 5

Opcja Usuƒ umo˝liwia kasowanie niepotrzebnych magazynów z pliku config.txt, co

jest szczególnie przydatne podczas edycji pliku config.txt z istniejàcego modelu

w celu stworzenia nowego. Kliknij nazw´ magazynu PPM, by otworzyç opcje dla tego

magazynu i wybierz jednà z pozycji klikni´ciem LPM.

19.2.5 Przestrzeƒ znaczników

Ta cz´Êç programu wyÊwietla zawartoÊç magazynu. Zmienia si´ dynamicznie podczas

wybierania ró˝nych magazynów, a tak˝e dodawaniu i kasowaniu znaczników.

285

Cz´Êç 1

Rodzaj: Jest to etykieta lub tytu∏ magazynu (Rodzaj sk∏adnika). Gdy klikniesz magazyn,

w przestrzeni znaczników zostanie wyÊwietlona zawartoÊç magazynu. W tym

przypadku zaznaczony jest g∏ówny magazyn "wagon", a nazwa tego magazynu jest

ustawiona jako tytu∏, "Wagon".

Cz´Êç 2

Lista znaczników: Nazwa ka˝dego obowiàzkowego oraz wybranych opcjonalnych

znaczników pojawi si´ z lewej strony. (W niektórych przypadkach b´dzie to pole

tekstowe, co oznacza, ˝e nazwa znacznika mo˝e zostaç zmieniona).

Cz´Êç 3

Przycisk usuwania: Znacznik, który zawiera przycisk usuwania to nieobowiàzkowy

(opcjonalny) znacznik i klikni´cie LPM przycisku usunie ten znacznik z magazynu

(zostanie on umieszczony z powrotem w menu drzewka, skàd mo˝na go b´dzie

ponownie wybraç).

Cz´Êç 4

Lista wartoÊci: Z ka˝dym znacznikiem zwiàzana jest wartoÊç, którà nale˝y

wprowadziç, by program móg∏ do∏àczyç jà do znacznika. WartoÊci mogà byç

wprowadzane na kilka sposobów (lista kombinowana, pole tekstowe, pole do

zaznaczenia lub kilka pól tekstowych).

286

19.2.6 Wziernik graficzny

Gdy sk∏adnik zawiera odniesienia do modelu siatkowego, nale˝y podaç nazw´ pliku

z modelem siatkowym za pomocà przeglàdarki pików. Nazw´ pliku mo˝na wpisaç

razem ze Êcie˝kà lokalnà lub odnaleêç plik w przeglàdarce. Program wczyta siatk´,

a wziernik wyÊwietli obraz do podglàdu, dzi´ki czemu mo˝na sprawdziç, czy to

w∏aÊciwy model lub obejrzeç jego kszta∏t i inne szczegó∏y.

Po∏o˝one pod wziernikiem przyciski umo˝liwiajà przemieszczanie kamery oraz

obracanie i przybli˝anie modelu. Do przesuwania i obracania obrazu mo˝esz u˝yç

myszki w okienku z obrazem. Gdy klikniesz LPM magazyn zawierajàcy model

siatkowy, pokazywany model zmieni si´ na ten wybrany. Za pomocà rolki myszy

mo˝na przybli˝aç i oddalaç model.

19.2.7 Okienko komunikatów o b∏´dach

Podczas wczytywania lub zapisu jakiegoÊ pliku config.txt program sprawdzi

poprawnoÊç wprowadzonych danych, by upewniç si´, ˝e wszystko jest w porzàdku.

W okienku komunikatów pojawiajà si´ ostrze˝enia i komunikaty u∏atwiajàce

u˝ytkownikowi znalezienie b∏´du, jeÊli model nie dzia∏a w Trainz.

287

Klikni´cie LPM komunikatu o b∏´dzie wyÊwietli w programie znacznik, o który chodzi.

Po klikni´ciu PPM komunikatu pojawi si´ menu kontekstowe zawierajàce opcj´

skopiowania komunikatu do schowka.

19.3 Korzystanie z programu

19.3.1 Tworzenie nowego sk∏adnika

Wybranie z menu Mened˝era ZawartoÊci Plus opcji Plik -> Nowy spowoduje

otworzenie listy, z której mo˝na wybraç Rodzaj nowego sk∏adnika.

Na liÊcie pokazane sà wszystkie Rodzaje sk∏adników obs∏ugiwane przez program.

Wybierz rodzaj, a program stworzy podstawowà struktur´ pliku config.txt dla tego

rodzaju, zawierajàcà obowiàzkowe znaczniki. Obowiàzkowe znaczniki mogà nie

wystarczyç do stworzenia w pe∏ni dzia∏ajàcego sk∏adnika. Mo˝esz tak˝e dodaç do

pliku config.txt opcjonalne znaczniki i magazyny, jeÊli tworzysz bardziej z∏o˝ony model.

19.3.2 Otwieranie istniejàcego sk∏adnika

W Mened˝erze ZawartoÊci Plus zaznacz istniejàcy model i u˝yj PPM, by otworzyç

menu. Wybierz Edytuj w Kreatorze ZawartoÊci Plus, a program za∏aduje plik config.txt,

byÊ móg∏ go obejrzeç lub zmieniç.

288

Podczas ∏adowania KZP przeanalizuje plik i wyÊwietli ostrze˝enia i komunikaty

o b∏´dach wywo∏ane brakujàcymi lub niew∏aÊciwymi znacznikami, a tak˝e

znacznikami, które nie powinny by∏y znaleêç si´ w pliku.

Uwaga: Gdy otwierasz plik config.txt w KZP, dokonywane sà w nim zmiany,

nawet jeÊli wyjdziesz bez zapisywania. Dlatego te˝, jeÊli chcesz zachowaç

oryginalny plik config.txt, powinieneÊ otworzyç sk∏adnik w Eksploratorze

i zrobiç kopi´ zapasowà pliku config,txt przed otworzeniem go w KZP.

JeÊli dokonasz importu sk∏adnika w wersji Trainz-build 2.4 lub wczeÊniejszej do MZP,

pojawiajàce si´ komunikaty o b∏´dach pomogà ci doprowadziç sk∏adnik do

kompatybilnoÊci z TRS2006. JeÊli otworzysz ten sk∏adnik w KZP, zostanie

skonwertowany do wersji Trainz-build 2.5, a komunikaty poinformujà ci´

o ewentualnych b∏´dach wymagajàcych naprawienia.

JeÊli importujesz sk∏adnik po wpisaniu znacznika Trainz-build 2.5 do pliku config.txt,

KZP NIE skonwertuje pliku do formatu Trainz-build 2.5. Program b´dzie spodziewa∏ si´,

˝e wszystkie niezb´dne znaczniki Trainz-build zosta∏y wprowadzone przed

importowaniem. Komunikaty o b∏´dach pomogà ci w naprawieniu pliku.

19.3.3 Formaty wprowadzanych danych

Znaczniki mogà wymagaç ró˝nych rodzajów wprowadzanych danych. Niektóre

znaczniki wymagajà zwyk∏ego ciàgu tekstowego, a inne potrzebujà bardziej z∏o˝onych

danych, takich jak wektory, listy zmiennoprzecinkowe czy wartoÊci logiczne. Program

wygeneruje ró˝ne rodzaje interfejsu graficznego dla ró˝nych typów danych.

Ciàg tekstowy, liczby zmiennoprzecinkowe lub liczby ca∏kowite

Te trzy typy danych to zwyk∏y tekst lub wartoÊci liczbowe. Ciàg tekstowy to

najzwyklejszy tekst, liczba zmiennoprzecinkowa to liczba zawierajàca przecinek

dziesi´tny, a liczba ca∏kowita to liczba bez przecinka dziesi´tnego. WartoÊç

umieszczona w polu tekstowym b´dzie bezpoÊrednio powiàzana ze znacznikiem.

289

WektorX

Wektor to szereg wymaganych wartoÊci. X oznacza liczb´ wymiarów wektora (liczb´

wymaganych wartoÊci). Dla Wektor3, b´dà to trzy pola tekstowe wymagajàce

podania trzech liczb zmiennoprzecinkowych (liczb zawierajàcych przecinek dziesi´tny).

Lista liczb zmiennoprzecinkowych

Lista liczb zmiennoprzecinkowych jako dane wejÊciowe przyjmuje szereg liczb

zmiennoprzecinkowych.

Powy˝sza lista zawiera cztery liczby zmiennoprzecinkowe, z których ka˝da mo˝e

zostaç usuni´ta w razie potrzeby. Mo˝esz dodaç do listy kolejne wartoÊci, klikajàc

przycisk Dodaj.

KUID

WartoÊç KUID sk∏ada si´ z trzech cz´Êci: ID u˝ytkownika, ID zawartoÊci i ID wersji

Gdy wpiszesz do programu swoje dane osobiste, w pierwszym polu automatycznie

znajdzie si´ ID u˝ytkownika. W innym przypadku program wpisze domyÊlnie -1. Drugie

pole to ID zawartoÊci, oznaczajàce numer identyfikacyjny sk∏adnika, który tworzysz.

Trzecia wartoÊç to ID wersji, czyli numer identyfikacyjny zawartoÊci, którà w∏aÊnie

tworzysz lub edytujesz. Maksymalna wartoÊç ID wersji to 127. JeÊli ta wartoÊç

zostanie osiàgni´ta, tworzone jest inne ID zawartoÊci dla tego modelu.

Uwaga: Przy tworzeniu nowego sk∏adnika KUID jest wyznaczane

automatycznie i u˝ytkownik nie ma wp∏ywu na jego postaç.

290

WartoÊç logiczna

WartoÊç logiczna to po prostu wartoÊç prawda lub fa∏sz. Tutaj jest przedstawiona jako

kratka do zaznaczenia

Klikni´cie kratki LPM spowoduje jej zaznaczenie. Zaznaczona kratka oznacza wartoÊç

"prawda", a nie zaznaczona "fa∏sz".

Wybór danych

Gdy dost´pna jest wielka liczba mo˝liwoÊci do wyboru, wygodnie jest przedstawiç

wszystkie mo˝liwoÊci na liÊcie kombinowanej.

Otwórz list´ i wybierz wartoÊç, klikajàc jà lewym przyciskiem myszy. Pojawi si´

znaczek zaznaczenia. Mo˝esz wybraç wiele mo˝liwoÊci, zaznaczajàc dodatkowe

pozycje na liÊcie.

291

Przeglàdarka plików

Interfejs przeglàdarki plików jest u˝ywany do znajdowania danych przechowywanych

nad dysku twardym, na przyk∏ad pliku z modelem siatkowym, pliku skryptu, animacji

czy tekstury.

Klikni´cie LPM przycisku przeglàdania ( ) otwiera przeglàdark´ plików.

Po znalezieniu pliku kliknij LPM przycisk OK, a pole zostanie wype∏nione nazwà

i Êcie˝kà pliku.

Wybór typów plików w przeglàdarce odpowiada rodzajom plików, które sà potrzebne

do wype∏nienia okienka dialogowego. W tym przyk∏adzie okienko wyboru modelu

siatkowego daje wybór plików *.im, *.lm i *.lm.txt, natomiast skrypt umo˝liwia

wybranie plików *.gs lub *.gse. Przy szukaniu tekstury b´dà dost´pne typy plików

*.bmp, *.jpg i *.tga.

292

Przeglàdarka sk∏adników

Taki interfejs jest u˝ywany przy wprowadzaniu KUID, ale dla uproszczenia

w przeglàdarce pojawia si´ lista zainstalowanych sk∏adników wypisanych wed∏ug

nazw, a nie KUID. Mo˝na jej u˝yç do znalezienia zale˝noÊci modelu, takich jak wn´trze,

wózek, czy dêwi´k syreny wagonu.

Kliknij LPM przycisk przeglàdania ( ), a pojawi si´ to okienko. Niektóre przeglàdarki

filtrujà typy plików, by mo˝liwy by∏ wybór tylko odpowiednich plików.

293

Znajdê potrzebny sk∏adnik, przeglàdajàc list´ lub wpisujàc cz´Êç nazwy w polu na

górze, wybierz sk∏adnik z listy i kliknij LPM przycisk Wybierz. KUID sk∏adnika zostanie

zachowane w MZP. Mo˝e te˝ zostaç wybrany pusty KUID, jeÊli wymaga∏ tego

pierwotny sk∏adnik.

Niektóre pokazane pliki mogà mieç podobne nazwy, wi´c musisz odnaleêç ten

w∏aÊciwy. JeÊli znasz KUID potrzebnego sk∏adnika, mo˝esz znaleêç ten KUID w MZP,

zanotowaç nazw´ sk∏adnika i odnaleêç go po nazwie w tej przeglàdarce. Radzimy

nadawaç wszystkim sk∏adnikom odpowiednie i ró˝niàce si´ nazwy.

Po za∏adowaniu sk∏adnika w przeglàdarce, klikni´cie LPM ma∏ego przycisku "C" ( )

poka˝e ci ten sk∏adnik w MZP. Mo˝esz wtedy sprawdziç, czy to w∏aÊciwy sk∏adnik lub

obejrzeç jego szczegó∏y.

19.3.4 Zapisywanie pliku config.txt

Wybierz z menu Plik opcj´ Zapisz, by zapisaç plik config.txt. Nie musisz podawaç

lokalizacji, KZP automatycznie zapisze plik w odpowiednim miejscu.

294

19.3.5 Szablon dziedziczenia

Pomi´dzy Rodzajami sk∏adników istniejà pewnego rodzaju powiàzania. Poni˝szy

schemat pokazuje, jakie sà te powiàzania, jak klasy sà dziedziczone w grze.

295

20 - Track IRTRS2006 zawiera obs∏ug´ urzàdzenia Track IR firmy NaturalPoint. To oznacza, ˝e

mo˝esz u˝yç systemu Êledzenia w podczerwieni ruchów g∏owy do sterowania kamerà

w module Maszynisty, co da ci mo˝liwoÊç "rozglàdania si´ w Êwiecie Trainz.

Uwaga: Zak∏adamy, ˝e masz ju˝ zainstalowane oprogramowanie

NaturalPoint i kamer´ podczerwieni.

20.1 Przygotowywanie NaturalPoint

By korzystaç z IR w TRS2006, najpierw trzeba uruchomiç oprogramowanie Natural

Point. Otwórz je z menu Start Windows

Po uruchomieniu kliknij zak∏adk´ Motion na górze aplikacji NaturalPoint. W niebieskim

okienku oznaczonym "Edit Motion Type" opcja "trackIR Enhanced (Absolute)" musi

byç zaznaczona.

296

Pozostaw uruchomionà aplikacj´ NaturalPoint (mo˝esz zminimalizowaç jà do

zasobnika systemowego) i uruchom TRS2006.

20.2 Korzystanie z Track IR w TRS2006

TRS2006 obs∏uguje Track IR w trybie kamery wewn´trznej (kabina) i swobodnej

w module Maszynisty. Gdy b´dziesz w jednym z tych trybów, uruchom sterowanie

kamerà za pomocà Track IR, wciskajàc Ctrl-H. Ponowne wciÊni´cie Ctrl-H przywróci

normalne sterowanie kamerà za pomocà myszy i klawiatury.

Uwaga: Mo˝e okazaç si´, ˝e konieczne jest ponowne wycentrowanie Track

IR do uzyskania pe∏nego kàta wychylenia przy rozglàdaniu si´. DomyÊlnie

robi si´ to klawiszem F12. Skróty klawiszowe Track IR mo˝na ustawiç

w zak∏adce "Hotkeys" aplikacji NaturalPoint.

297

21 - gMaxgMax to specjalna wersja 3Dmax, jednego z czo∏owych komercyjnych pakietów do

tworzenia modeli i animacji 3D. Twórcà 3Dmax jest firma Discreet Technologies.

gMax zosta∏ stworzony, by daç posiadaczom zaawansowanych technicznie gier

takich jak TRS2006 mo˝liwoÊç tworzenia w∏asnych animowanych modeli 3D do

u˝ycia w grze. Firma Auran Technologies uzyska∏a licencj´ na umieszczenie

interfejsów gMax w swoim produkcie. Sam gMax jest dost´pny do pobrania za

darmo dla posiadaczy TRS2006.

Korzystanie z gMax jest obszernie opisane w pikach pomocy i samouczkach do niego

do∏àczonych, a tak˝e w dwóch ksià˝kach dost´pnych w sprzeda˝y. Nauka

korzystania z gMax to du˝o d∏u˝szy proces ni˝ nauka wszystkiego innego w TRS2006.

Program jest miejscami bardzo z∏o˝ony. Na szcz´Êcie mo˝na oczekiwaç wiele pomocy

od innych u˝ytkowników TRS2006 na forum dyskusyjnym spo∏ecznoÊci TRS2006. Na

stronie internetowej TRS2006 jest te˝ dost´pny spis doskona∏ych samouczków

obejmujàcych wiele aspektów projektowania i budowania obiektów. Sam gMax

zawiera znakomity zestaw samouczków pomagajàcych w nauce budowania

i animacji modeli 3D. Tutaj przedstawimy bardzo ogólny opis procesu tworzenia

nowych sk∏adników w gMax, by daç wam poj´cie o tym, co trzeba zrobiç.

Przy budowaniu modelu 3D, manipuluje si´ rozmaitymi figurami i bry∏ami, takimi jak

linie, powierzchnie, walce i kule, by uzyskaç kszta∏ty odpowiadajàce cz´Êciom,

powiedzmy, lokomotywy. Mogà one byç tak proste lub z∏o˝one, jak tylko chcesz.

Rozwa˝ny projektant stara si´ jednak osiàgnàç po˝àdany efekt przy zachowaniu jak

najwi´kszej prostoty projektu, by liczba wielokàtów by∏a jak najni˝sza.

Co to jest liczba wielokàtów? Ostatecznie modele 3D sk∏adajà si´ z wielu ma∏ych

kawa∏ków powierzchni. Na przyk∏ad szeÊcian ma szeÊç Êcian i liczba wielokàtów

(powierzchni) wynosi 6. Bardziej z∏o˝one kszta∏ty, takie jak przód lokomotywy

spalinowej F7 sk∏adajà si´ z wi´kszej liczby wielokàtów.

298

By utrzymaç liczb´ wielokàtów na niskim poziomie, projektanci cz´sto uciekajà si´ do

umieszczania szczegó∏ów powierzchni na dwuwymiarowych obrazach, które póêniej

mogà na∏o˝yç na powierzchni´ wielokàta lub zestawu wielokàtów, by nadaç mu

wra˝enie z∏o˝onoÊci. W Êwiecie modelowania 3D te obrazy nazywa si´ w∏aÊnie

teksturami. Tworzenie z∏o˝onych, szczegó∏owych tekstur jest prawie jak sztuka. Na

szcz´Êcie w wielu przypadkach mo˝esz korzystaç z tekstur stworzonych przez innych.

Mo˝esz te˝ wziàç aparat cyfrowy i zrobiç zdj´cie czegoÊ, co wyglàda jak potrzebna ci

tekstura. Na przyk∏ad mo˝na tworzyç tekstury ze zdj´ç prawdziwego oznakowania na

bokach pociàgów i u˝ywaç ich w swoich modelach 3D.

TRS2006 nie zawiera programu do malowania, ale mo˝na do tego u˝yç

oprogramowania w rodzaju Microsoft Paint, który masz ju˝ zapewne na komputerze.

Inne popularne narz´dzie, wykorzystywane przez twórców stron internetowych, to

Paint Shop Pro firmy Jasc Software. Najbardziej znanym produktem dost´pnym

w sprzeda˝y jest Adobe PhotoShop, ale jego cena jest znacznie wy˝sza.

Po zbudowaniu i nacieszeniu oczu modelem 3D na przyk∏ad wagonu, mo˝esz dodaç do

modelu kilka punktów kluczowych i odpowiednio je oznaczyç. To punkty takie jak

Êrodki wózków zwrotnych i Êrodkowy punkt g∏owic sprz´gu.

Teraz musisz przeprowadziç procedur´ eksportowania model 3D do TRS2006. Ten

proces zamienia model w plik rozpoznawany przez TRS2006, który mo˝na póêniej

dodaç do taboru. Model musi zostaç sprawdzony w Narz´dzie weryfikacji eksportu

Trainz zanim zobaczysz go w grze.

299

22 - Skróty klawiszowe

Uwaga: KN = klawiatura numeryczna

22.1 Menu

G∏ówne menu Trainz

(ekran poczàtkowy) G∏ówne menu Maszynisty D

G∏ówne menu Geodety S

Lokomotywownia R

Wymiana Trainz X

WyjÊcie z Trainz Escape, Q

G∏ówne menu GeodetyWyjÊcie do

g∏ównego menu Trainz Escape, M

Nowa trasa N

Usuƒ tras´/sesj´ D

Otwórz wybranà tras´/sesj´ Enter

G∏ówne menu MaszynistyWyjÊcie do

g∏ównego menu Trainz Escape, M

Panel zapisu/odczytu sesji Tab

Usuƒ wybranà sesj´ D

Rozpocznij wybranà sesj´ Enter

LokomotywowniaWyjÊcie do

g∏ównego menu Trainz Escape, M

Ulubione F

Opis Tab

Syrena H

Âwiat∏a L

Pantografy P

Prze∏àczanie interfejsu Ctrl-Space

Zamknij Ctrl-W, Ctrl-Q

22.2 Maszynista

Ogólna obs∏uga MaszynistyÂwiat∏a L

Pantografy KP 1

Syrena H, K

Piasek V

Dzwonek B

Pomoc Ctrl-H

Sprz´ganie Ctrl-D

Mapa M

Pauza P

Maszynista 1 Ctrl-1

Maszynista 2 Ctrl-2

Maszynista 3 Ctrl-3

Maszynista 4 Ctrl-4

Maszynista 5 Ctrl-5

Maszynista 6 Ctrl-6

Maszynista 7 Ctrl-7

Znajdê obiekt Ctrl-F

Klawisze panelu wyÊwietlacza

ekranowegoW∏àczanie interfejsu F5

W∏àczanie paska

maszynisty F6

W∏àczanie paska

z przyciskami F7

W∏asny wyÊwietlacz F8

Sterowanie F9

300

Sterowanie w trybie DCC Przyspieszanie/do przodu X

Zwalniania/do ty∏u W

Stop S

Hamulec r´czny A

Sterowanie w trybie kabinowymZwolnienie hamulców Q, KN9

Przes∏ona hamulca Z, KN6

W∏àczenie hamulców A, KN3

Hamulce awaryjne Pause/Break

Hamulec niezale˝ny E, KN 4

Od∏àczenie hamulca niezal. D, KN 0

Przepustnica w gór´ W, KN8

Przepustnica w dó∏ X, KN2

Przepustnica 0 S, KN5

Nawrotnik do przodu F, KN *

Nawrotnik do ty∏u R, KN /

Hamulec elektrodynamiczny C, KN7

W´giel Spacja

Palacz Shift-Spacja

Wentylatory Shift-F

Drzwiczki paleniska KN1

Wtryskiwacz w gór´ I

Wtryskiwacz w dó∏ O

Dmuchawka w gór´ N

Dmuchawka w dó∏ Shift-N

KameryTryb kamery:

Widok wewnàtrz 1

Widok z zewnàtrz 2

Âledzenie 3

Swobodna kamera 4

Sterowanie kamerà:

Kamera w gór´ GÓRA

Kamera w dó∏ DÓ¸

Kamera w lewo LEWO

Kamera w prawo PRAWO

Przybli˝enie Page Up

Oddalenie Page Down

Sterowanie kamerà w widoku z kabiny:

Poprzedni widok kabiny [

Nast´pny widok kabiny ]

Przejazd do

poprzedniego widoku Ctrl-[

Przejazd do

nast´pnego widoku Ctrl-]

22.3 Geodeta

Ogólna obs∏uga GeodetyNowa mapa Ctrl-N

Zapisz map´ Ctrl-S

Edytuj map´ Ctrl-E

Opcje Ctrl-O

Opcje wydajnoÊci Ctrl-T

Znajdê obiekt Ctrl-F

Minimapa Ctrl-M

Zasady Ctrl-R

Cofnij Ctrl-Z

Przywróç Ctrl-Y

Poka˝/Ukryj interfejs Ctrl-Spacja

Szybka przeja˝d˝ka Ctrl-F2

301

Zak∏adkiPrzejdê do zak∏adki 1 1

Przejdê do zak∏adki 2 2

3,4,5,6,7,8,9...

Przejdê do zak∏adki 10 0

Zrób zak∏adk´ 1 Ctrl-1

Zrób zak∏adk´ 2 Ctrl-2

3,4,5,6,7,8,9...

Zrób zak∏adk´ 10 Ctrl-0

WyczyÊç zak∏adk´ 1 Ctrl-Shift-1

WyczyÊç zak∏adk´ 2 Ctrl-Shift-2

3,4,5,6,7,8,9...

WyczyÊç zak∏adk´ 10 Ctrl-Shift-0

Tryb topologii F1

Klawisze topologii:

WysokoÊç do góry U

WysokoÊç do do∏u D

Wyrównaj wysokoÊç A

Zmniejsz promieƒ kursora – (minus)

Zwi´ksz promieƒ kursora + (plus)

Zmniejsz czu∏oÊç wysokoÊci [

Zwi´ksz czu∏oÊç wysokoÊci ]

Zdobàdê wysokoÊç G

U˝yj wysokoÊci H

P∏askowy˝ P

Dodaj wod´ W

Usuƒ wod´ Q

Dostosuj wysokoÊç wody E

Poszerz sekcj´ X

Obróç map´ przesuni´cia

przeciwnie do ruchu

wskazówek zegara Shift-[

Obróç map´ przesuni´cia

zgodnie z ruchem

wskazówek zegara Shift-]

Zmniejsz skal´ mapy

przesuni´cia Ctrl-[

Zwi´ksz skal´ mapy

przesuni´cia Ctrl-]

Zaznacz obszar B

Zastosuj map´ przesuni´cia F

Anuluj wybór D

Tryb rysowania F2

Klawisze rysowania:

Obróç tekstur´ przeciwnie

do ruchu wskazówek zegara [

Obróç tekstur´ zgodnie

z ruchem wskazówek zegara ]

Zmniejsz skal´ tekstury Ctrl-[

Zwi´ksz skal´ tekstury Ctrl-]

Zmniejsz promieƒ kursora – (minus)

Zwi´ksz promieƒ kursora + (plus)

Zdobàdê tekstur´ G

Wype∏nij zaznaczonà siatk´ L

Zaznacz obszar B

Wype∏nij obszar F

Cofnij zaznaczenie D

Tryb obiektów F3

Obs∏uga obiektów:

Tryb obiektów O

Tryb krzywych S

Poprzedni obiekt – (minus)

Nast´pny obiekt + (plus)

Dodaj obiekt A

Przesuƒ obiekt M

Obróç obiekt R

Zdobàdê obiekt G

Usuƒ obiekt D

Nazwij obiekt N

Dostosuj wysokoÊç obiektu H

Rozdziel krzywà Q

302

WysokoÊç krzywej H

Usuƒ punkt krzywej X

Wstaw punkt krzywej I

Wyg∏adê krzywà S

Tryb torów F4

Obs∏uga torów:

Tryb krzywych T

Tryb obiektów Y

Tryb oznaczeƒ torów V

Poprzedni wybór – (minus)

Nast´pny wybór + (plus)

Dodaj tor A

Przesuƒ tor M

Obróç obiekt/oznaczenie toru R

Zdobàdê tor G

Usuƒ tor S

Wyprostuj tor B

Zmieƒ kierunek rozjazdu J

OkreÊl nazw´ N

Rozdziel krzywà Q

WysokoÊç krzywej H

Usuƒ punkt krzywej X

Wstaw punkt krzywej I

G∏adka krzywa S

Zdobàdê nachylenie krzywej J

Zastosuj nachylenie krzywej K

Zdobàdê promieƒ zakr´tu L

Tryb Êwiata F6

Obs∏uga Êwiata:

Dodaj zegar A

Przesuƒ zegar M

Usuƒ zegar D

Pora dnia do ty∏u – (minus)

Pora dnia do przodu + (plus)

Poprzednia pogoda [ (lewy nawias)

Nast´pna pogoda ] (prawy nawias)

Poprzednie otoczenie

Ctrl-[ (lewy nawias)

Nast´pne otoczenie

Ctrl-] (prawy nawias)

Dodaj pochodzenie Êwiata O

Znajdê pochodzenie Êwiata F

Edytuj pochodzenie Êwiata E

Tryb narz´dzi F5

Obs∏uga narz´dzi:

UmieÊç kamer´ A

Przesuƒ kamer´ M

Usuƒ kamer´ D

UmieÊç linijk´ R

Przesuƒ linijk´ T

Usuƒ linijk´ Y

WysokoÊç bezwzgl´dna S

Rotacja wklejenia przeciwnie

do wsk. zegara [ (lewy nawias)

Rotacja wklejenia zgodnie

ze wsk. zegara ] (prawy nawias)

WysokoÊç wzgl´dna L

Zaznacz obszar B

Wklej obszar P

Anuluj wybór X

303

Tryb pociàgów F7

Obs∏uga pociàgu:

Tryb pociàgu T

Tryb sk∏adu C

Poprzedni wybór – (minus)

Nast´pny wybór + (plus)

Dodaj pociàg A

Przesuƒ pociàg M

Obróç pociàg R

Zdobàdê pociàg G

Usuƒ pociàg D

W∏aÊciwoÊci pociàgu P

Zmieƒ kierunek pociàgu H

Rozprzà˝ pociàg X

22.4 Minimapa

Poka˝/ukryj sterowanie minimapà:

Geodeta Ctrl-M

Maszynista M, Ctrl-M

Te klawisze odnoszà si´ do minimapy

zarówno w Geodecie, jak i w MaszyniÊcie.

Wszystkie prze∏àczajà widocznoÊç ró˝nych

typów obiektów.

Tekstury t∏a Alt-B

Nachylenie terenu Alt-G

Rozjazdy Alt-J

Semafory Alt-S

Wyzwalacze Alt-T

Oznaczenia torów Alt-M

Obiekty przemys∏owe Alt-I

Nazwane obiekty Alt-N

Obiekty Alt-O

Sk∏ady Alt-C

Etykiety przytorowe Alt-L

22.5 Standardowa obs∏uga okien

Te klawisze sà u˝ywane w ró˝nych oknach

dialogowych w Geodecie i MaszyniÊcie.

Zapisz S, Ctrl-S, Enter

Nie zapisuj D, Ctrl-D

Brak zapisu Enter, E, Ctrl-e, D, Ctrl-D

Anuluj Escape

Nowy N, Ctrl-N

Wczytaj Enter

OK Enter, Space

Kasuj R

Tak Enter, Y

Nie Escape, N

304

23 - TwórcyProducent: Scott Probin

Programowanie: Christoph Bergmann, Cliff Cawley, Francois Coulombe

Grafika: David Affran, Ian Manion, Vaughan Kidd, Jason Robson

Projekt: Henk Plaggemars, Scott Probin, Christoph Bergmann, Cliff Cawley,

Greg Lane

Oryginalny pomys∏: Greg Lane

Skrypty: Cliff Cawley, David Walsh

Kontrola jakoÊci: Adair Bricknell, Paul Byrom, Scott Cameron, Michael Dobele

Dêwi´k: Ultrasonique Audio

Podr´czniki: Henk Plaggemars, Scott Probin, David Walsh, Scott Cameron

Marketing: Paul Olsen, Graham Edelsten, Tony Hilliam

Lokalizacja: Christoph Bergmann, Kain Whitehouse, Scott Probin, David Walsh

Kontakty ze spo∏ecznoÊcià: Lance Jago

Kontakty z twórcami zawartoÊci: Lance Jago, Henk Plaggemars, Scott Probin

Zespó∏ WWW: Lionel Thomas

Dyrektor ds. komunikacji: Dr. John Banks

Dzia∏ prawny: Andrew Edelsten, Graham Edelsten

Wsparcie administracyjno-kadrowe: Chris Green, Ann-Marie Hutson, Melissa Keam

Administrator sieci: Jeff Dunbar

24 - BetatesterzyW trakcie powstawania TRS2006 korzystaliÊmy z pomocy wielu betatesterów, zarówno tych, którzy byli z

nami od poczàtku, jak i takich, którzy do∏àczyli pod koniec tego procesu. Niektórzy z naszych testerów

zostali ca∏kowicie poch∏oni´ci przez to zadanie, podczas gdy inni zajmowali si´ nim dorywczo w wolnych

chwilach. Jednak niezale˝nie od rozmiarów wk∏adu pracy, ka˝dy betatester wie, jak cenny jest jego

indywidualny wk∏ad. ChcieliÊmy w tym miejscu podzi´kowaç im wszystkim publicznie. Nie tylko pomogli

nam wytropiç wszystkie b∏´dy i nieÊcis∏oÊci, ale te˝ ustawicznie dbali o to, abyÊmy byli skupieni na tym,

czego najbardziej pragnie gracz. Nie zawsze potrafiliÊmy dostrzec oczywiste problemy, lecz przyjazne

dyskusje z testerami by∏y nieocenione dla powstania tak obszernego produktu. Ostatecznie nie ma ˝adnych

wàtpliwoÊci, ˝e wysi∏ki betatesterów sprawi∏y, i˝ powsta∏ lepszy produkt.

Jeszcze raz dzi´kujemy wam wszystkim.

Betatesterzy gry Trainz Railroad Simulator 2006:

• Chuck Barkman - CeeBee

• Jeff Barr - Magicland

• John Bathols - John_SB

• Jim Birkhimer - Mr.Den

• Garry Cantle - Winnaa

• Simon Clough - Lost_Soul

• Anthony Connor - axe1970

• Wayne Cook - gandy-dancer

• Karsten Cornelsen - coerni

305

• Steve Cummins - magicentro

• Alastair Jacques Dussart - Beanpole

• Kenny Ericson - Rc1166

• AJ Fox - AJ_Fox

• Michael Fox - foxgraphix

• Rhian Geleick - weedfreak

• Richard Giberson - Rik81

• Ron Gutowski - aardvark1

• Martin Hammel - _mutton_

• Dave Hammer - dh2k3

• Chris Hucklebridge - psycho_aussie

• Tim Leach - leachy

• Roland Leloup - cernunos

• Errol Lynch - benny200

• Klaus Malorny - KlausM

• Ian Manion - vulcan

• James Moody - Bloodnok

• Wayne Padget - LocoGold

• Andre Peche - casey38

• Bob Rogers - bobrog

• Nicolas Romantzoff - nicroman

• Brian Round - Smileyman

• Joe Schlener - jschlen

• Otto Schneiter - Yethi

• Dave Smith - chuffchuff

• Branko Spoljaric - Barney

• Geoff Steele - stryker

• Tim Stoecker - zxt

• Peter Vawser - Peter8

• Bruce Vigurs - alby6

• Anthony Wain - Muliebuck

• Charles Whitedog - cwhitedog

25 - Niezale˝ni twórcy zawartoÊciWszystkim wam, a szczególnie tym, którzy wnieÊli swój wk∏ad do tej wersji Trainz, chcielibyÊmy

pogratulowaç fantastycznej pracy. Bez was po prostu nie uda∏oby si´ nam wydaç TRS2006.

BSI - Pro Train Perfect Dresden-Nuernberg

• Richard Glod

• Matthias Gose

• Oliver Henn

• Rolf Steinberg

Cardiff Workshops - Wadalbavale

• David Owen - Davido

• Nathan & Amanda Van Der Meulen - Natvander

306

IBerTrainZ- Iberior Interior

• Luis Arakama - milcien

• Joseba Barrio - gerok

• Diego Lorenzo - didoz

• Alejandro Martín - ave_252

• Gonzalo Ojeda - gonzaojf

• Angel del Pozo - geloxo

• José Luis Ramírez - Pepelu

• Francisco Rodríguez - Rodgilfr

• Luis Rubio - Transiberiano

• Jordi Sacasas - tramsoller

• Emiliano Sordo - Gor

• Aritz Tusell - aritztg

• Alberto Zato - zatovisualworks

iPortal

• Kenny Ericson - RC1166

• Lars Ljungberg - LLJ

MagLev Project

• Craig Scott - beadyboy

• Lance Jago - prr001

• Ian Manion - vulcan

Marias Pass Approach

• Steffen Gross - sg1

• Lothar Hake - lotharhake

• David Hamann - Marinus

• Vilém Jánsk˘ - Bald

• Josef Pav - josefpav

Monorail

• Jack Emmerichs - JFE

• Russ Milland - rmilland

• Justin William Smith - LimeBye

• Jack Straessle - jjslll54

Rail-sim.co.uk - Hawes Junction

• Mike Banfield - Mike10

• Alex Barnard - Wulfruna

• David Dallaston - PikkaBird

• Stuart Downs - Deltic_Kid

• Steve Dark - Sdark

• Paul Franklin - Chileanllama

• Terry Franks - Tafweb

• Paul Hobbs - paulhobbs

• Andrew Howard - AndrewH

• James Moody - Bloodnok

• Don Woodman - Wulf9

307

Razorback Railways

• Greg Furlong - shutter

• Larry Lewis - jenolan

• Dave Reece-Pinchin - daverp

• Wayne Young - wayne65

• Terry Mcconnell - bl262000

• Charlie Lear - cjlear

Trainz Narrowgaugers

• Mark Baldwin - markb01

• Al Barten - abarten

• Rich Blake - slugsmasher

• David Drake - dmdrake

• Peter Hilton - pgh3

• Todd Hohlenakmp - prowler901

• Charlie Lear - cjlear

• Ben Neal - bdaneal

• Max Nelson - elvenor

• Peter Pardoe-Matthews - narrowgauge

• Robert Pearson - rpearson

• Shane Perriman - thecowboy

• Mike Sutton - sirgibby

• Linda Irene Tingvik - shortline2

TrainzLand

• Alan - Silversmith

• Roger Cabo - CAB

• Suhela Cabo - Suh

• Karsten Cornelsen - coernie

• Rainer Gahn - RFG

• David Hamann - Marinus

• Ralf Cruger

• Ujvari Gabor

• Guido Kriscar

• Andras Suranyi

TRHA Virtual Railway Simulations Group

• Jon Hull - austin316hockey

• Tom Landers - tlanders

• Jay Larkin - crazy_irishman

• Dave Lawrence - aradlaw

• Russ Milland - rmilland

• Terry Morris - Thor1

• Al Sharpe - skybear

• Martin van Kuilenburg - martinvk

• Derek Boles

• Ferd Mels

World of Trainz

• Philip Campbell - Phil_C

308

26 - Twórcy polskiej wersji j´zykowejLOKALIZACJA

Kierownictwo projektu: Pawe∏ Ziajka

Koordynacja projektu: Micha∏ Szymankiewicz

Programista: Cezary Noweta

T∏umaczenia: Artur Jachacy, Marcin Bojko, Agnieszka Balcerzak,

Jakub ˚ywko, Jakub Radzimiƒski

Korekta i redakcja: Agnieszka Weseli-Ginter

Grafika: Artur K∏obuczar, Przemek Rostek

Nagrania: Studio Start International Polska

Mened˝er ds. testów: Micha∏ Cegie∏ka

Testerzy: Andrzej Malinowski, Piotr Przeklasa, Sebastian

Konopiƒski, Krzysztof Olszewski, Przemys∏aw

Gawe∏, Ryszard Choiƒski, Krzysztof Iwanicki,

Marcin Gàdek, Micha∏ Kr´zel, Marcin Wo∏kowicki,

Piotr Janowski, Micha∏ Karwowski, Krzysztof

Paziewski, Marcin JaÊkaczek, Micha∏ Marsza∏ek,

Krzysztof Krukowski, Kajetan ¸apczuk

PRODUKCJA

Kierownictwo produkcji: Micha∏ Bakuliƒski

Specjalistka ds. produkcji: Magdalena Justyna

DTP Agencja Mediowa deSignet – Przemys∏aw Je˝,

Robert Dàbrowski, Jaros∏aw Wasilewski

MARKETING Marcin Marz´cki, Krzysztof Szulc, Mariusz Duda

309

EMD SD70 LocomotivesWorld of Trainz

World of Trainz zajmuje si´ tworzeniem zawartoÊci do Trainz od ponad dwóch lat.

Stworzy∏em wiele samouczków wspomagajàcych tworzenie zawartoÊci do Trainz.

World of Trainz zawiera darmowà, jak i p∏atnà zawartoÊç. Adres strony to

http://www.worldoftrainz.com.

SD70 by∏a ostatnià amerykaƒskà lokomotywà EMD zawierajàcà kabin´ typu Spartan.

Mia∏a moc 4000 KM, d∏ugoÊç 22 metrów i wa˝y∏a prawie 180 ton. SD70 umieszczone

w TRS2006 zosta∏y zbudowane z zachowaniem mo˝liwego podobieƒstwa do

rzeczywistych lokomotyw. Jak w rzeczywistoÊci, ich zu˝ycie paliwa zale˝y od

∏adunku i ustawienia przepustnicy. Podobnie jest we wszystkich innych

lokomotywach dost´pnych w World of Trainz.

Funkcje SD70 to mi´dzy innymi, ale nie tylko:

• Bardzo szczegó∏owy i dok∏adny model i tekstury.

• Dok∏adne odwzorowanie fizyki (parametry silnika)

• W trybie kabinowym wycieraczki w∏àczone przy widoku z kabiny

pozostajà w∏àczone po przejÊciu na widok lokomotywy z zewnàtrz.

W trybie DCC wycieraczki w∏àczajà si´ i wy∏àczajà w zale˝noÊci

od pogody.

• WyÊwietlacze przezierne zarówno dla maszynisty, jak i konduktora.

• Wszystkie cyfrowe liczniki dzia∏ajà

• ˚eby otworzyç drzwi trzeba kliknàç klamk´.

• Zawiera numery umo˝liwiajàce prowadzenie lokomotyw z ró˝nymi

numerami inwentarzowymi.

Plany na przysz∏oÊç i nadchodzàce produkty World of Trainz: nast´pna w planie jest

lokomotywa General Electric AC6000CW, po której wydamy wiele innych lokomotyw

GE. Planujemy równie˝ kilka nast´pnych lokomotyw EMD.

310

TTR 54

Symulacja Toronto Rail Lands - 1954Toronto znajduje si´ w kanadyjskiej prowincji Ontario. Za∏o˝one na poczàtku XIX w.

miasto po∏o˝one jest w malowniczym os∏oni´tym porcie naturalnym na jeziorze

Ontario, jednym z Wielkich Jezior. Toronto wyros∏o na jedno z najwi´kszych miast

Kanady. Wraz z rozwojem sta∏o si´ wielkim centrum kolejowym, gdy˝ powstawa∏o tu

wiele linii kolejowych. W 1930 r. wiele z tych linii po∏àczy∏o si´ ze sobà i do 1954 r.

Canadian National Railway (CNR) oraz Canadian Pacific Railway (CPR) sta∏y si´

dwiema narodowymi liniami kolejowymi Kanady. W 1954, obie mia∏y wielkie

parowozownie, place ∏adunkowe i urzàdzenia us∏ugowe na obszarze w centrum

Toronto zwanym teraz "Rail Lands" (tereny kolejowe).

TTR 54 to wierny model i symulacja Toronto Rail Lands w czasach ich ÊwietnoÊci

w latach 50. W tym czasie tereny kolejowe obejmowa∏y wi´kszoÊç obszaru

dzisiejszego centrum Toronto. Na tej trasie zamieÊciliÊmy ponad 800 zwrotnic, by

dok∏adnie odwzorowaç ten obszar i przywróciç go do ˝ycia.

Trasa TTR 54 zosta∏a zbudowana przez Grup´ Symulacji Kolejowych Stowarzyszenia

Historycznego Kolei Toronto (www.trha.ca). TRHA utworzono w celu za∏o˝enia

w centrum Toronto muzeum kolejowego Êwiatowej klasy w parowozowni CPR,

w Roundhouse Park i na wspania∏ym dworcu Union Station. D∏ugoterminowym celem

naszej grupy jest stworzenie wielu wersji terenów kolejowych w ró˝nych epokach,

a nast´pnie u˝ycie ich w planowanych pe∏nowymiarowych symulatorach muzealnych

na tej stronie.

311

Iberia InteriorIBerTrainZ

IberTrainZ powsta∏o trzy lata temu by, po∏àczyç twórców zawartoÊci do Trainz

z Pó∏wyspu Iberyjskiego i Ameryki ¸aciƒskiej Spanish, nazywanych ibertrainzerami.

Zgromadzeni na stronie WWW i forum dyskusyjnym www.ibertrainz.com pracownicy,

wspó∏pracownicy i cz∏onkowie spo∏ecznoÊci (ponad 1700 zarejestrowanych) dzielà

wspólnà pasj´ lokalizacji i dostarczania ibertrainzerom modeli do Trainz, informacji

i towarzystwa, a wszystko do za darmo i w imi´ dobrej zabawy.

Nasza trasa ‘Iberia Interior’ odzwierciedla cz´Êç zelektryfikowanej dwutorowej linii

RENFE w po∏udniowo-Êrodkowej Hiszpanii, czyli pó∏nocnej Kastylii. Trasa zawiera

d∏ugie proste odcinki, ∏agodne zakr´ty wÊród pól pszenicy i owsa oraz porozrzucane

gdzieniegdzie obiekty przemys∏owe i niewielkie miasta i wioski.

Lokomotywy i wagony w sesjach odpowiadajà stanowi kolei hiszpaƒskich w latach

80. i na poczàtku lat 90. Pojawiajà si´ tu pot´˝ne lokomotywy spalinowe 333, fikcyjna

lecz mo˝liwa elektryczna 282, lokomotywa manewrowa, ró˝ne wagony pasa˝erskie,

towarowe, wagony samowy∏adowcze, platformy i cysterny.

Sesje:

• G∏ówna linia - Podstawowe zwiedzanie linii sk∏adami pasa˝erskimi

i towarowymi.

• Nocna przeja˝d˝ka - dzia∏anie kolei w godzinach nocnych.

• Stanowisko dowodzenia - Wykonywanie manewrów, sprz´ganie sk∏adów

na podstawie poleceƒ.

Kontynuujemy tworzenie ró˝nego rodzaju darmowych obiektów i taboru,

interesujàcych tak˝e dla mi∏oÊników Trainz spoza Pó∏wyspu Iberyjskiego, i opiekujemy

si´ spo∏ecznoÊcià Trainz na naszej stronie i forum, www.ibertrainz.com.

312

313

MonorailThe Trainz Monorail Project

Trainz Monorail Project przeniós∏ najs∏ynniejszy amerykaƒski system kolei

jednoszynowej do Trainz TRS2004, a póêniej, z pewnymi dodatkami, do TRS2006.

Sesja demonstracyjna zawiera przyk∏ady wszystkich pojazdów i wszystkich

elementów toru, kilka ró˝nych typów stacj, a nawet pokazane tu wodospady.

Planowane sà dodatkowe krajobrazy i stacje, a tak˝e inne niespodzianki.

Uwaga: Ta zawartoÊç nie jest dost´pna w TRS2006 i mo˝na jà pobraç

ze strony TRS2006 pod adresem www.auran.com/TRS2006.

314

Wadalbavale LineCardiff Workshops

Za∏o˝ycielami Cardiff Workshops sà David Owen (Davido) i Nathan Van Der Meulen

(Natvander), którzy po∏àczyli si∏y, by tworzyç wysokiej jakoÊci scenerie i tabor

z rejonu Nowej Po∏udniowej Walii w Australii.

Tworzymy ró˝nego rodzaju zawartoÊç do TRS2006. Linia Wadalbavale to fikcyjna linia

kolejowa w NPW, która wije si´ przez malownicze krajobrazy wiejskie i przybrze˝ne.

Do naszej kolekcji w∏àczyliÊmy tak˝e lokomotywy Class 48 i 81 w ró˝nych barwach

firmowych, wagony silnikowe Class 400 oraz pociàg Silver City Comet w dwóch

rodzajach barw firmowych, w∏àczajàc wyglàd z czasów, gdy koƒczy∏ swojà s∏u˝b´.

Trasa zawiera te˝ wiele sk∏adników scenerii, takich jak stacje, magazyny i semafory.

Jest to tylko niewielki wybór z oferty Cardiff Workshops.

Sesje:

• Pasa˝erski 10:04 - ¸atwy przejazd pasa˝erski wagonem silnikowym

Class 400.

• Lokalny towarowy 474 - Przejazd lokalnym pociàgiem towarowym

z manewrowaniem wagonami.

Cardiff Workshops zawsze pracuje nad nowà zawartoÊcià z NPW, takà jak tabor

pasa˝erski i towarowy, kolekcja stacji i zwiàzanych z nimi budynków i sk∏adników

scenerii, a tak˝e inne sk∏adniki zwiàzane z kolejà. Do kolekcji umieszczonej w TRS2006

zostanà do∏àczone kolejne semafory, wraz ze szczegó∏owà instrukcjà bezpiecznej

jazdy i korzystania z semaforów.

315

316

W´ze∏ Hawesrail-sim.co.uk

Nasza grupa to doborowy zespó∏ niektórych spoÊród najbardziej szanownych

twórców zawartoÊci na scenie brytyjskiej. Szczegó∏owe informacje na temat

cz∏onków grupy znajdziesz na naszej stronie internetowej.

Trasa sk∏ada si´ z 6 mil lokalnej linii z Garsdale do Hawes oraz 12 mil magistrali Settle-

Carlisle. Do∏àczyliÊmy lokomotywy 4F i Class 37, a tak˝e odpowiednie wagony

pasa˝erskie i towarowe.

Sesje wyst´pujà w wersji pasywnej i aktywnej. W wersji pasywnej mo˝esz si´ uczyç

prowadzenia pociàgu i przyglàdaç si´ rozwojowi akcji, a nast´pnie przejàç sterowanie

w wersji aktywnej.

Zespó∏ zamierza dokoƒczyç budow´ ca∏oÊci trasy Leeds- Settle-Carlisle. Informacje

o post´pach prac znajdziesz na naszej stronie internetowe.

317

Modula CityTrainzLand

Za∏o˝ony w 2002 r. TrainzLand oferuje wysokiej jakoÊci produkty do Trainz. Niebo

wysokiej rozdzielczoÊci, zarzàdzanie obiektami.

Modula City to symulacja miasta z tramwajami. Najró˝niejsze szczegó∏y, niespodzianki

i Êmieszne ciekawostki sprawià, ˝e b´dzie to miasto twych snów. Modula City

zawoera ju˝ dwa tramwaje. Mo˝esz zarzàdzaç trasà lub podziwiaç otoczenie,

prowadzàc tramwaj. Tory wiodà kilometrami przez miasto i otaczajàcà sceneri´.

Na ekspresowym torze na wybrze˝u mo˝esz sprawdziç mo˝liwoÊci tramwaju.

Pasa˝erowie czekajà na przystankach. Nie zawiedê ich.

W Modula City 2004 masz mo˝liwoÊç tworzenia tras tramwajowych. Trasa

tramwajowa to w zasadzie lista przystanków. Modula City 2004 zawiera dwa rodzaje

przystanków. Przystanki na poziomie ziemi majà zwykle jeden tor. Przystanki

z wysokimi peronami zwykle majà dwa tory. Oznaczone sà literà H- na poczàtku nazwy.

Trainzland pracuje nad nowym dodatkiem Metro City do Trainz. Nowe Êrodowisko

miejskie zapiera dech w piersiach. Czeka na ciebie nowe cieniowanie scenerii,

krystalicznie czyste tekstury i wysoka wydajnoÊç. Do∏àczyliÊmy cztery tramwaje

z realistycznym modelem jazdy i sterowaniem. Poprowadê tramwaj po estakadach

i podziemnych liniach i poczuj Êwie˝y powiew Trainz.

www.Trainzland.com

318

Blue Sky Interactive

http://www.bluesky-interactive.com/

HP-Trainz

http://www.hp-trainz.de/

Razorback Railways

http://www.razorbackrailway.com/

Polish Trainz Team

http://www.trainz.pl

Grupa Polish Trainz Team zrzesza osoby tworzàce dodatki do serii gier pod tytu∏em

Trainz. Celem naszej grupy jest odwzorowanie w wirtualnym Êwiecie taboru,

infrastruktury i otoczenia spotykanego na terenie Polski. Pragniemy dzieliç si´ nimi na

∏amach naszej strony www.trainz.pl za darmo, tak by ka˝dy, kto kocha kolej móg∏ si´

wspaniale bawiç w wirtualnym Êwiecie Trainz.

319

Pomoc Techniczna CD ProjektPrzed skorzystaniem z naszej pomocy technicznej zach´camy do zapoznania si´ z instrukcjà gry.

Upewnij si´ równie˝, ˝e w Twoim komputerze sà zainstalowane wszystkie niezb´dne

uaktualnienia do systemu operacyjnego oraz najnowsze wersje sterowników do urzàdzeƒ.

W celu zapewnienia jak najlepszego wsparcia technicznego uruchomiliÊmy internetowà Baz´

Pomocy Technicznej, która jest pomocna w szybkim rozwiàzywaniu problemów

z uruchomieniem czy dzia∏aniem gier komputerowych.

Wystarczy wejÊç na naszà stron´ internetowà: http://www.gram.pl/pomoc/ i zapoznaç si´

z najcz´Êciej zadawanymi pytaniami dotyczàcymi wydawanych przez nas gier.

Internet:Pomoc techniczna na naszej stronie internetowej to najlepsza i najskuteczniejsza droga do

znalezienia rozwiàzania problemu z posiadanà grà. Znajdziesz tam dok∏adnie takie same

odpowiedzi, jakie otrzymasz piszàc lub dzwoniàc do jednego z naszych pracowników pomocy

technicznej. Serwis ten jest ca∏kowicie darmowy i dost´pny bez przerwy 24 godziny na dob´,

7 dni w tygodniu.

Email:Je˝eli z jakiegoÊ powodu nie znajdziesz odpowiedzi na nurtujàce Ci´ pytanie na naszej stronie

internetowej, mo˝esz zwróciç si´ bezpoÊrednio do pracownika pomocy technicznej. Wystarczy,

˝e w naszej bazie pomocy technicznej klikniesz link "Zg∏oÊ problem do pracownika dzia∏u

pomocy technicznej".

Sprawdê czy dok∏adnie opisa∏eÊ problem i czy umieÊci∏eÊ wszystkie potrzebne informacje na

temat Twojej konfiguracji sprz´towej, poniewa˝ tylko wtedy b´dziemy mogli szybko i skutecznie

pomóc.

Telefon i tradycyjna poczta:JeÊli jednak nie posiadasz dost´pu do internetu mo˝esz zadzwoniç do nas pod numer 022 519

69 66, mo˝esz równie˝ wys∏aç do nas list na adres CD Projekt, Jagielloƒska 74, 03-301

Warszawa (koniecznie z dopiskiem "Pomoc Techniczna").

Bàdê przed komputerem, gdy zadzwonisz do nas lub miej przy sobie zapisane podstawowe

parametry konfiguracji komputera, szczególnie: typ karty graficznej, karty muzycznej, procesora

oraz wersj´ systemu operacyjnego, to w du˝ym stopniu u∏atwi rozwiàzanie problemu.

Dzia∏ pomocy technicznej pracuje od poniedzia∏ku do piàtku w godzinach 9.00-18.00, dlatego te˝

nie zastaniesz nas w pracy w sobot´, czy w dni Êwiàteczne.

Reklamacje:Prosimy, nie wysy∏aj do nas ˝adnych gier czy te˝ samych p∏yt przed wczeÊniejszym

skontaktowaniem si´ z dzia∏em pomocy technicznej, byç mo˝e problem uda si´ rozwiàzaç bez

ponoszenia dodatkowych kosztów.

Je˝eli jednak stwierdzisz, ˝e zakupiona gra ma uszkodzone noÊniki, mo˝esz skorzystaç z naszej

gwarancji.

320

Mamy przyjemnoÊç oddaç w Paƒstwa r´ce najwy˝szej jakoÊci

oprogramowanie, dzi´ki któremu mo˝ecie przenieÊç si´ w Êwiat

komputerowej rozrywki. Jest ono owocem wielomiesi´cznej,

wyt´˝onej pracy jego twórców, których celem by∏o przygotowanie

produktu kompletnego i satysfakcjonujàcego Paƒstwa gusty.

Akceptujàc warunki niniejszej umowy i przestrzegajàc postanowieƒ

odnoÊnie ochrony prawnej tego produktu, dajecie Paƒstwo jego

autorom motywacj´ i mo˝liwoÊç dalszej pracy nad podnoszeniem

standardu ich gier.

W imieniu firmy CD Projekt, wy∏àcznego dystrybutora na terenie

Polski, prosimy o dok∏adne zapoznanie si´ z warunkami niniejszej

umowy oraz wszelkimi dodatkowymi warunkami udzielenia licencji

(zwanymi ∏àcznie "umowà"). Rozpocz´cie korzystania z niniejszego

oprogramowania oznacza przyj´cie warunków niniejszej umowy.

Wy∏àcznym dystrybutorem na terenie Polski jest:

CD PROJEKT Sp. z o.o., ul Jagielloƒska 74, 03-301 Warszawa

WARUNKI GWARANCJI

1. CD PROJEKT gwarantuje nabywcy, ˝e noÊnik, na którym

Oprogramowanie zosta∏o dostarczone, b´dzie wolny od wad

materia∏u i wykonania oraz niezainfekowany wirusami

komputerowymi.

2. W przypadku stwierdzania w okresie 90 dni od daty zakupu

jakichkolwiek wad fizycznych noÊnika, uniemo˝liwiajàcych

korzystanie z Oprogramowania, a powsta∏ych bez winy

U˝ytkownika, CD PROJEKT zapewnia bezp∏atnà wymian´

dostarczonego do magazynu Dystrybutora noÊnika (wraz z kopià

rachunku kupna), na nowy wolny od wad, bàdê przy braku

mo˝liwoÊci wymiany zwrot kosztów zakupu.

3. W przypadku uszkodzenia noÊnika lub stwierdzenia innych jego

wad w dowolnym terminie od daty jego zakupu, Dystrybutor

wymieni noÊnik na nowy po dostarczeniu uszkodzonego noÊnika

do magazynu Dystrybutora oraz pokryciu kosztów obs∏ugi

reklamacyjnej, pod warunkiem dost´pnoÊci reklamowanego

produktu w ofercie CD PROJEKT Sp. z o.o.

4. Reklamowany noÊnik nale˝y przes∏aç na adres Dystrybutora

podany na internetowej stronie: http://www.gram.pl/gwarancja/

5. Niniejsza gwarancja nie obejmuje samego Oprogramowania.

Wydawca, b´dàc zarazem posiadaczem praw autorskich,

zapewnia u˝ytkownikowi oprogramowanie w stanie, w jakim jest

("jak widaç").

6. Postanowienia zawarte w tej umowie w ˝aden sposób nie

modyfikujà i nie umniejszajà ustawowych praw konsumenta.

Gwarancja CD Projekt stanowi dodatek znaczàco je rozszerzajàcy

o nowe przywileje i majàcy na celu umo˝liwienie klientom

CD Projekt szybsze, nowoczeÊniejsze i mniej sformalizowane

korzystanie z przys∏ugujàcej im gwarancji.

7. Gwarancja obowiàzuje na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

WY¸ÑCZENIE ODPOWIEDZIALNOÂCI ZA SZKOD¢

1. CD PROJEKT, w maksymalnym zakresie dozwolonym przez

prawo, wy∏àcza odpowiedzialnoÊç za jakiekolwiek szkody

specjalne, przypadkowe, poÊrednie lub wtórne b´dàce

nast´pstwem u˝ywania bàdê niemo˝liwoÊci u˝ywania niniejszego

oprogramowania.

2. W ˝adnym przypadku odpowiedzialnoÊç CD PROJEKT wzgl´dem

nabywcy niniejszych postanowieƒ nie przekroczy sumy op∏aty,

jakà Nabywca uiÊci∏ za gr´.

INFORMACJA O PRAWIE AUTORSKIM

1. Je˝eli w sposób wyraêny nie zosta∏o zaznaczone co innego,

wszystkie prawa autorskie, zarówno osobiste jak i majàtkowe, do

wszystkich sk∏adników Oprogramowania przys∏ugujà Wydawcy.

Oprogramowanie to chronione jest prawem autorskim,

porozumieniami mi´dzynarodowymi o prawie autorskim oraz

innym ustawodawstwem i porozumieniami mi´dzynarodowymi

o ochronie praw na dobrach niematerialnych. Naruszenie tych

praw podlega odpowiedzialnoÊci cywilnej i karnej.

2. Wszystkie znaki handlowe, znaki stosowane do oznaczenia us∏ug,

nazwy handlowe u˝yte w Oprogramowaniu bàdê do∏àczonej do

niego dokumentacji sà w∏asnoÊcià odpowiednich podmiotów

i jako takie podlegajà ochronie prawnej.

LICENCJA U˚YTKOWNIKA

1. W zwiàzku z niniejszà umowà U˝ytkownik nabywa ograniczone,

niewy∏àczne, zbywalne prawo do u˝ytkowania oprogramowania

b´dàcego przedmiotem tej umowy.

2. U˝ytkownik ma prawo do zainstalowania i u˝ywania

oprogramowania zgodnie z jego przeznaczeniem na jednym

stanowisku komputerowym.

3. Rozpowszechnianie, kopiowanie, wykorzystywanie do celów

zarobkowych bez pisemnej zgody CD PROJEKT podlega

odpowiedzialnoÊci cywilnej i karnej.

OSTRZE˚ENIE O EPILEPSJI

Niektóre osoby nara˝one na dzia∏anie migoczàcego Êwiat∏a lub

pewnych jego naturalnych kombinacji mogà doznaç ataku epilepsji

lub utraty przytomnoÊci. Powodem wystàpienia tych ataków mo˝e

byç mi´dzy innymi oglàdanie telewizji lub u˝ytkowanie gier

komputerowych. Przypad∏oÊci te mogà wystàpiç równie˝ u osób,

u których nigdy wczeÊniej nie stwierdzono epilepsji, i które nigdy

wczeÊniej nie dozna∏y epileptycznych ataków. JeÊli Ty lub ktokolwiek

z Twojej rodziny mia∏ kiedykolwiek objawy wskazujàce na epilepsj´

(ataki epileptyczne lub nag∏e utraty przytomnoÊci) i by∏ lub jest

wra˝liwy na migotanie Êwiat∏a, powinien, przed uruchomieniem gry,

zasi´gnàç porody lekarskiej. Zalecamy równie˝, aby rodzice

nadzorowali dzieci bawiàce si´ grami komputerowymi. Je˝eli

stwierdzisz u siebie lub u dziecka wyst´powanie nast´pujàcych

objawów: dusznoÊci, zaburzenia wzroku, skurcze powiek i mi´Êni

oczu, utrat´ przytomnoÊci, zaburzenia b∏´dnika, drgawki lub

konwulsje, natychmiast wy∏àcz komputer i wezwij lekarza.