Tomasz Ejtminowicz - Dekalog prawny dziennikarza internetowego

D E K A LO G P R AW N Y

DZ I E N N I K A R Z A I N T E R N E TOW E G O

M E R I T U M K A N C E L A R I A R A D C Ó W P R A W N Y C H

R A D C A P R A W N Y

T O M A S Z E J T M I N O W I C Z

2 0 1 5

1. „Nie kradnij”.

a) nie kopiuj cudzych treści – zwłaszcza całych materiałów; samo podanie źródła nie uwalnia od odpowiedzialności

b) nie kopiuj materiałów także w celach krytycznych – do krytyki wystarczy cytat i link do krytykowanego źródła

c) odpowiadasz finansowo – trzykrotność wynagrodzenia licencyjnego

d) możesz „przedrukować” materiały za zapłatą wynagrodzenia oraz pod warunkiem, że właściciel praw nie zabronił przedruku; to dotyczy:

- aktualnych artykułów na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne - aktualnych fotografii reporterskich

RADCA PRAWNYTOMASZ EJTMINOWICZ

2.„Pożyczaj z głową”.

Nie bój się korzystać z tzw. „dozwolonego użytku publicznego”:

a) Sprawozdania i „omówienia” (art. 25 prawa autorskiego)

b) „prawo cytatu”:Art. 29 ust 1 prawa autorskiego: „Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości”.


Cytat jest dozwolony, jeśli pozwala użytkownikowi zrozumieć, o czym piszemy.

Zdjęcie jako ilustracja tekstu o nagrodach World Press Photo.


Cytat jest zabroniony jeśli służy jedynie wyręczeniu się cudzym utworem, aby oszczędzić nam własnej pracy i kosztów.

To samo zdjęcie z Syrii jako ilustracjaaktualnego tekstu reporterskiego/ newsowego.


Fragment filmu – OK; TVP zwleka ze zgodą na wykorzystanie fragmentu „Czterdziestolatka” – bierzemy fragment bez

zgody;

Fragment muzyki – OK; Tworzymy materiał o „Stuleciu pracy twórczej Pink Floyd” i sklejamy w 2 minutach 12 fragmentów z

6 piosenek;

Ograniczenia: a) Zakaz pasożytowania – systematyczne drenowanie wszystkich materiałów z danego

serwisu; – jedna embedowana z YT bramka z Ligi Mistrzów- OK; zestaw wszystkich bramek z kolejki

rozgrywek – nie OK;

b) „pożyczane” utwory nie mogą czytelnikowi zastępować lektury utworu pierwotnego – cytat powinien jedynie zachęcać do zapoznania się z pożyczanym utworem; nie można wyczerpać wszelkich walorów informacyjnych „pożyczanego” materiału.


3. Dbaj o wskazanie autora i źródła zawsze jeśli jest to możliwe.

Nie wystarczy napisać: „źródło: twitter.com”.


Podpis: „źródło: Facebook” nie wystarcza

a) Wstawiaj deep linkib) Nie oznaczasz autora i pierwotnego źródła wyłącznie, gdy

nie możesz tego ustalić w prosty sposóbd) Embeduj, nie wycinaj; linkuj, nie kopiuj e) Korzystaj z materiałów możliwych do „szerowania”, ale dbaj o

wskazanie autora i źródłaf) Szukaj utworów „uwolnionych”:

- licencje Creative Commons (sprawdzaj warunki licencji!!!)

- utwory, wobec których wygasły prawa autorskie (70 lat od śmierci twórcy)


4. Ostrożnie pożądaj cudzego zdjęcia.

Orzecznictwo jest bardzo restrykcyjne i uprzywilejowuje właścicieli praw do fotografii

Wbrew deprecjacji fotografii biegli często określają stawki w oparciu o modele finansowe sprzed dekady (np. całkowicie nierealne Tabele Wynagrodzeń)

Biegli nie dostrzegają, że zwykła fotografia w internecie żyje „sekundę” i jest warta niewiele

Biegli nie dostrzegają, że „pożyczona” do tekstu newsowego fotografia artystyczna staje się zwykłą fotografią reporterską/newsową

„Pożyczaj” z zagranicznych serwisów ostrożnie: - zdjęcie jako ilustracja opisująca trendy w sieci - z galerii wybierz kilka, a nie wszystkie; raczej screeny niż same

fotografie


5. Archiwizuj – aktualizuj – nie usuwaj.

Postuluje się, aby „prawo do bycia zapomnianym” nie obejmowało wydawców prasy

„Sądy nie służą do poprawiania historii” / wyrok ETPCz – Smolczewski, Węgrzynowski/

Nie usuwaj ale aktualizuj

Usuwanie materiałów ma sens wówczas, gdy cena przegranej w oczywistej sprawie jest zbyt wysoka

Uważaj na kryminalistów i stare listy gończeRADCA PRAWNY

TOMASZ EJTMINOWICZ

6. Nie kopiuj bezmyślnie „po innych”.


- omówienie cudzego artykułu nie zwalnia Cię z odpowiedzialności

- w ryzykownych momentach skorzystaj z depesz PAP

Art. 42 ust 1 prawa prasowego: „Redaktor nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji nadesłanych przez Polską Agencję Prasową”

- podejmuj wszelkie próby dotarcia do wiarygodnego źródła


7. Sprawdzaj nawet najmniejsze teksty.

- najczęściej wykładamy się na pisaniu po innych oraz na „dupkach/bombkach” redakcyjnych

- wygrywamy procesy o teksty sprawdzone przez prawników bądź pogłębione i udokumentowane reportersko


8. Reklamę natywną i kontekstową stosujesz na własne ryzyko.

Nie ma legalnej definicji „reklamy natywnej” „reklama natywna” to nic innego jak kryptoreklama Kryptoreklama jest zakazana w prawie prasowym i ustawie o

zwalczaniu nieuczciwej konkurencji


9. Nie dawaj sobie narzucić logiki monopolistów oraz nadgorliwych prokuratorów.

testy redakcyjne win z dyskontów – pomimo ustawy o wychowaniu w trzeźwości;

- opisanie sponsora Realu Madryt Bwin - pomimo ustawy o grach hazardowych;

- nie bój się pisania o wydarzeniach z wykorzystaniem nazw/logotypów wielkich koncernów.

Wyczerpanie prawa do znaku towarowego oznacza, że właściciel znaku nie może zakazać „normalnego” posługiwania się znakiem towarowym, który został wprowadzony do obrotu.


10. Broń się przed nieuczciwymi sprostowaniami.

- dominacja tzw. teorii subiektywistycznej utrudnia obronę i wykazanie prawdy;

- sprawdź, czy właściwie określono adresata żądania – powinien to być redaktor naczelny zarejestrowanego tytułu prasowego, a nie np. szef serwisu w obrębie portalu;

- sprawdź, czy sprostowanie jest podpisane oraz, czy jest napisane w pierwszej osobie.


Dziękuję za uwagę.

OPRACOWANIE RADCA PRAWNY

TOMASZ EJTMINOWICZ

Tomasz Ejtminowicz - Dekalog prawny dziennikarza internetowego

Education

Transcript of Tomasz Ejtminowicz - Dekalog prawny dziennikarza internetowego