1

Imię i nazwisko ucznia (uczniów): .......................................................................................................................................................................................... Szkoła, klasa: .......................................................................................................................................................................................... Imię i nazwisko nauczyciela przygotowującego do konkursu: .......................................................................................................................................................................................

Test konkursowy wiedzy o morzu „1000 słów o morzu i okr ęcie”

1. Wybierz poprawną odpowiedź: ( 1p ) Morze Bałtyckie jest śródkontynentalnym morzem szelfowym

a) Oceanu Spokojnego b) Oceanu Atlantyckiego c) Oceanu Indyjskiego d) Oceanu Arktycznego

2. PoniŜsze ryciny przedstawiają fazy rozwoju Bałtyku. Uporządkuj je tak aby ilustrowały fazy

rozwoju Bałtyku od najmłodszej do najstarszej i podaj ich nazwy. ( 0-2p ) A B D C

2

Litera oznaczająca fazę rozwoju Bałtyku (od najmłodszej)

Nazwa fazy

3. Opisz odpowiednimi literami następujące wyspy widoczne na mapie Bałtyku: ( 0-2p ) A. Saremę; B. Bornholm; C. Wyspy Alandzkie; D. Fionię;

4. PoniŜsze ryciny ( a, b, c, d) i fotografie ( 1, 2, 3, 4) przedstawiają typy wybrzeŜy Bałtyku. Przyporządkuj ryciny fotografiom, podaj nazwy typu wybrzeŜa przedstawionego na rycinie i fotografii oraz podaj przykład miejsca ( nazwa państwa bałtyckiego lub okolice miasta-portu ) gdzie moŜna zobaczyć tego typu wybrzeŜe. ( 0-4p )

1) a)

3

2) b)

3) c)

4) d)

Litera oznaczająca rycinę

Cyfra fotografii odpowiadająca rycinie

Typ wybrzeŜa przedstawiony na rycinie i fotografii

Przykład miejsca, występowania wybrzeŜa

4

5. Wykonaj polecenia na podstawie załączonej mapy: ( 0-4p )

a) Podaj wielkość zasolenia wód Bałtyku u wschodnich wybrzeŜy Zelandii. ............................................................................................................. b) Podaj wielkość zasolenia Bałtyku w północnej części Zatoki Botnickiej.

................................................................................................................

c) Wymień trzy czynniki wpływające na wielkość zasolenia wód powierzchniowych Morza Bałtyckiego. 1. ...................................................................................................... 2. .....................................................................................................

3. .....................................................................................................

6. Podaj nazwy czterech małŜy Ŝyjących w Morzu Bałtyckim, których muszle znajdujemy na plaŜach. ( 0-2p )

.................................. ................................... .................................. .................................

7. Wybierz właściwą odpowiedź : ( 1p) Ile jest państw leŜących nad Morzem Bałtyckim ?

a) 9 b) 6 c) 8 d) 11

5

8. WskaŜ szereg przedstawiający we właściwej kolejności cieśniny, przez jakie przepływa Ŝeglarz

wpływający z Morza Północnego na Morze Bałtyckie. ( 1p ) a) Skagerrak, Wielki Bełt, Kattegat b) Kattegat, Wielki Bełt, Skagerrak c) Skagerrak, Kattegat, Wielki Bełt d) Kattegat, Skagerrak, Wielki Bełt

9. Wybierz właściwą odpowiedź : ( 1p ) W którym z miast leŜących w pasie PobrzeŜy Południowobałtyckich znajduje się huta Ŝelaza?

a) w Kołobrzegu, b) w Szczecinie, c) w Gdańsku, d) w Gdyni

10. PoniŜej podano fragmenty Ŝyciorysów 7 ludzi związanych z morzem (oznaczonych literami A,B,C,D,E,F,G). Przyporządkuj je następującym osobom: ( 0-6p )

a) Arctowski Henryk b) Borchardt Karol Olgierd c) Kwiatkowski Eugeniusz d) Józef Conrad Korzeniowski e) Magellan Ferdynand f) Kolumb Krzysztof

A. śeglarz i odkrywca portugalski. W poszukiwaniu morskiej drogi do Indii, kierując się przez Atlantyk i wzdłuŜ brzegów Ameryki Południowej dotarł do przylądka i cieśniny nazwanych później jego imieniem. Zginął w czasie tej wyprawy w starciu z krajowcami na Filipinach.

.............................................................................................................................. B. InŜynier komunikacji, projektant i budowniczy portu w Gdyni w latach 1920- 1932. Opublikował

szereg prac na temat historii i techniki budowy portów morskich. ............................................................................................................................................................

C. Marynarz, angielski pisarz polskiego pochodzenia. Pływał jako kapitan Ŝaglowca „Otago” między Australią i wyspą Mauritius. Niemal wszystkie jego opowieści podejmują tematykę morską i oparte są na przeŜyciach własnych z okresu Ŝeglugi po morzach świata. Napisał między innymi powieść „Lord Jim”. .............................................................................................................................................................

D. Geofizyk i geograf, badacz Arktyki i Antarktyki. Na podstawie prac prowadzonych podczas wyprawy na Antarktydę na statku „Belgica” opracował mapę batymetryczną głębin mórz antarktycznych.

..............................................................................................................................................................

E. śeglarz i odkrywca pochodzący z Genui, a pozostający w słuŜbie króla Hiszpanii. Powziął myśl dopłynięcia do Indii drogą morską na zachód. Po długich staraniach, z poparciem króla hiszpańskiego, wypłynął na czele eskadry złoŜonej z 3 okrętów: Santa Maria, Pinta, Niňa. Powszechnie uwaŜany za odkrywcę nowego lądu. ..............................................................................................................................................................

F. Jeden z inicjatorów rozbudowy Gdyni i floty handlowej. Po II wojnie światowej kierował w pierwszym okresie odbudową portów, floty i wybrzeŜa. Zmarł w Krakowie w 1974r.

...............................................................................................................................

G. Kapitan Ŝeglugi wielkiej, najbardziej znany i ceniony polski pisarz marynista. Pływał na Darze Pomorza a mieszkał w Gdyni na Kamiennej Górze na ul. Mickiewicza. Autor wielu niezapomnianych opowiadań; „ Znaczy kapitan” , Szaman morski”, „Znaczy równik na rumbie” i innych.

...........................................................................................................................................................

6

11. Uzupełnij opisy pod rysunkami przedstawiającymi typy oŜaglowania niŜej podanymi terminami: reja, gaflem, bomem, Ŝagiel, bermudzkie, rejowe, bomem, gaflowe, . ( 0-3p )

a) OŜaglowanie ................... - prostokątny lub trapezowy ...................... rozpięty poniŜej poziomej belki zwanej ................... .

b) OŜaglowanie ..................... - czworokątny Ŝagiel rozpięty z boku masztu pomiędzy poziomym ......................... na dole i ukośnym ........................ .

c) OŜaglowanie ............................. (Marconi) - trójkątny Ŝagiel rozpięty między masztem i .......................... .

12. Podaj nazwy obiektów opisanych poniŜej. Do kaŜdego z opisów dopisz jedno zdanie, które zawiera najbardziej według Ciebie charakterystyczną informacj ę o rozpoznanym obiekcie.

( 0-14p )

A. Wprowadzony do słuŜby na morzu w 1937. Od 1976r. cumuje w Gdyni przy Skwerze Kościuszki. Udostępniony jest do zwiedzania. Jedyny polski okręt odznaczony za zasługi wojenne KrzyŜem Virtuti Militari.

..................................................................................................................................................................

7

B. Statek nieodłącznie związany z Gdynią, został zbudowany w roku 1909 w stoczni w Hamburgu, jako statek szkolny niemieckiej marynarki handlowej. Otrzymał nazwę "Prinzess Eitel Friedrich". Dziś stanowi oddział Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

...............................................................................................................................................................

C. Miasto, które 10 lutego obchodzi swoje urodziny.

........................................................................................................................................................

D. PołoŜona jest pomiędzy Łebą i Rowami na terenie Słowińskiego Parku Narodowego. Zbudowano ją między jeziorami Gardno i Łebsko około 1000 metrów od brzegu morskiego, na wysokiej 56-metrowej, najwyŜszej wydmie w grupie wydm Baranki. Jest stałym nawigacyjnym znakiem umoŜliwiającym statkom dokładne określenie swojej pozycji.

..................................................................................................................................................................

E. Ma około 35 km długości. Max. wysokość do 23 m n.p.m., szerokość tego "paska piasku" waha się od 0,4 km do około 3 km. Kaszubi nazywają go „krowim ogonem” lub „gęsią szyją”.

...................................................................................................................................................................

F. Znajduje się we wsi Bąkowo. Urządzony został w 1954 r. w celu zachowania w niezmienionym stanie dawnej kopalni bursztynu. Była tu kopalnia odkrywkowa. Pozostały po niej wyrobiska w postaci lejów. Największy ma około 40 m średnicy i 15 m głębokości.

...................................................................................................................................................................

G. Jest dawną studnią, których wiele było w Gdańsku. Jako, Ŝe znalazła się w reprezentacyjnej części bogatego miasta nadano jej godny i dostojny wygląd. Stała się symbolem i miejscem spotkań Gdańszczan i turystów.

................................................................................................................................................................

8

13. Wyja śnij co w języku Ŝeglarzy znaczą następujące określenia i zwroty: ( 0-5p )

A. Szoty- .............................................................

B. Szanty- ..............................................................

C. Bocianie gniazdo- .............................................

D. Flauta- ...........................................................

E. Mila morska- .............................................................. 14. Jak w języku marynarzy nazywa się ?: ( 0-4p )

A. Pomieszczenie, gdzie mieści się kuchnia na statku lub popularna nazwa kuchni na statku-.......................................................................

B. Rodzaj krótkiego wiosła słuŜącego do wiosłowania głównie na klęcząco - ...............

C. Olinowanie statku - .............................................................

D. Miejsce na statku między stępką a pierwszym pokładem, w którym zbiera się przeciekająca przez poszycie lub dostająca się do kadłuba w inny sposób woda, rozlane smary, paliwo itp. – .....................................................