Teoria sportu

Semestr IV, studia stacjonarne, WF

www.awf.edu.pl , podstrona Zakładu Teorii Sportu

Pracownicy Zakładu Teorii Sportu

Kierownik • Dr Dariusz Śledziewski (pok. 127)

• Prof. dr hab. Henryk Sozański (pok. 135) • dr hab. prof. AWF Cezary Żekanowski (pok. 137) • Dr Jakub Adamczyk (pok. 136) Dyżury: poniedziałek: 13.00-15.00 • Doc. dr Anna Kuder (pok. 132) • Dr Marcin Siewierski (pok. 136) Dyżury: środa: 8.45-9.45 czwartek 10.30-11.30

Termin i miejsce wykładów

Czwartek, 13.15-14.00 (AULA)

Prowadząca: Doc. dr Anna Kuder

TEMATYKA ĆWICZEŃ Z TEORII SPORTU II rok DZIENNYCH studiów licencjackich, sem. IV (30 h)

1.Ogólne informacje o przedmiocie, podstawowe pojęcia terminologiczne. Literatura przedmiotu. Sport wyczynowy i rekreacyjny - cel i funkcje. System szkolenia sportowego, charakterystyka podstawowych elementów składowych, stopień ich złożoności i ich wzajemne powiązanie. 2.Sprawność fizyczna - system pojęć, rodzaje sprawności, rozwój w ontogenezie. Cechy motoryczne - współzależność cech, koncepcje motoryczności. Uwarunkowania genetyczne oraz fazy sensytywne w rozwoju motoryczności człowieka. 3.Szybkość - biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 4.Siła mięśniowa - biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 5.Wytrzymałość - biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 6.Koordynacja ruchowa, gibkość, skoczność - biologiczne uwarunkowania, formy przejawiania, metodyka kształtowania i oceny poziomu. 7.Kolokwium 1 (PYTANIA OTWARTE)

TEMATYKA ĆWICZEŃ Z TEORII SPORTU II rok DZIENNYCH studiów licencjackich, sem. IV (30 h)

8.Próby i testy sprawności fizycznej. 9.Przygotowanie techniczne. Nawyk ruchowy. Metody nauczania ruchu. Zasady treningu technicznego. Kryteria oceny. 10.Taktyka jako umiejętność organizowania i prowadzenia walki sportowej. Strategia a taktyka. Klasyfikacja dyscyplin sportu a wymogi taktyczne. Metody prowadzenia działań taktycznych. 11.Szkolenie sportowe dzieci i młodzieży – uwarunkowania, cele i zadania. 12.Etapizacja szkolenia. Charakterystyka etapów szkolenia. Przykładowe rozwiązania na poziomie szkolenia wszechstronnego i ukierunkowanego. 13.Kwalifikacja do sportu – rodzaje selekcji, etapy, kryteria, efektywność kwalifikacji. 14.Kolokwium 2 (PYTANIA OTWARTE) 15.Specyfika treningu sportowego kobiet - SAMOKSZTAŁCENIE

LITERATURA - PODSTAWOWA

• Ljach W.: Kształtowanie zdolności motorycznych dzieci i młodzieży. COS, Warszawa, 2003.

• Naglak Z.: Metodyka trenowania sportowca. Wrocław 1999. AWF.

• Prus G.: Przygotowanie kondycyjne w sporcie. AWF, Katowice, 2003.

• Raczek J., Młynarski W., Ljach W.: Kształtowanie i diagnozowanie koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF, Katowice, 2002.

• Raczek J.: Podstawy szkolenia sportowego dzieci i młodzieży. Warszawa 1991. RCMSzKFiS.

• Sozański H. (red.): Podstawy teorii treningu sportowego. Warszawa 1999. RCMSzKFiS.

• Sozański H. (red.): Sport dzieci i młodzieży. Vademecum trenera. Warszawa 1994. RCMSzKFiS.

• Sozański H.: Wybrane aspekty kwalifikacji dzieci i młodzieży do sportu i treningu. Warszawa 2005. PFSM.

• Starosta W.: Motoryczne zdolności koordynacyjne (znaczenie, struktura, uwarunkowania, kształtowanie). Międzynarodowe Stowarzyszenie Motoryki Sportowej (MSMS), Instytut Sportu, Warszawa, 2003.

• Perkowski K., Śledziewski D.: Metodyczne podstawy treningu sportowego. Warszawa 1998. RCMSzKFiS.

• Ulatowski T. (red.): Teoria sportu. Tom 1 i 2 "Trening". Warszawa 1992. RCMSzKFiS.

• Ważny Z.: Leksykon treningu sportowego. Warszawa 1994. AWF.

• Zaporożanow W., Sozański H.: Dobór i kwalifikacja do sportu. Warszawa 1997. RCMSzKFiS

• De Knop i inni: Worldwide Trends in Youth Sport. Champaign 1996. Human Kinetics.

• Drabik J.: Testowanie sprawności fizycznej u dzieci, młodzieży i dorosłych. Gdańsk 1997. AWF.

• Kulikow L.M.: Uprawlenije sportiwnoj trenirowkoj: sistiemnost, adaptacija, zdarowje. Moskwa 1995. Fiskultura, Obrazowanije, Nauka.

• Kurz T.: Stretching – trening gibkości. COS, RCMSzKFiS, Warszawa, 1997.

• Martens R.: Succesful Coaching. Champaign 1992. Human Kinetics Publishers.

• Martens R. i inni: Young Athletes. Champaign 1994. Human Kinetics.

• Martin D., Carl K., Lehnertz K. (red.): Handbuch Trainingslehre. Schomdorf 1993. Verlag Karl Hofmann.

• Osiński W. (red.): Motoryczność człowieka - jej struktura, zmienność i uwarunkowania. Poznań 1993. AWF.

• Pilicz S.: Pomiar ogólnej sprawności fizycznej. Warszawa 1997. AWF.

• Płatonow W.N.: Obszczaja tieorija podgotowki sportsmienow w olimpijskom sportie. Kijew 1997. Olimpijskaja Litieratura.

• Programy szkolenia dzieci i młodzieży. Seria wydawnicza obejmująca różne dyscypliny sportu z lat 1995-2003. Wyd. COS Warszawa.

• Shephard R.J., Astrand P.O. (red.): Endurance in Sport. London 1992. Blackwell Scientific Publications.

• Szopa J., Mleczko E., Żak S. (red.): Podstawy antropomotoryki. Warszawa-Kraków 1996. PWN.

• Śledziewski D., Karwacki A. (red.): Szkolenie uzdolnionej sportowo młodzieży w polskim systemie edukacyjnym. PTNKF, Warszawa, 2003.

• Śledziewski D., Kuder A., Perkowski K.: Modelowe rozwiązania treningu w szkoleniu młodzieży uzdolnionej sportowo. PTNKF, Warszawa, 2005.

• Wskazane prace w periodykach krajowych i zagranicznych.

LITERATURA - UZUPEŁNIAJĄCA

REKOMENDOWANE CZASOPISMA:

• Sport Wyczynowy,

• Trening,

• Biology of Sport,

• Teoria i Praktika Fiziceskoj Kultury,

• Journal of Strength and Conditioning Research,

• Journal of Sports Medicine and Physical Fitness

• Antropomotoryka

KRYTERIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU

1. Kolokwium (termin:………………..)

5-6 pytań otwartych (obejmuje pierwsze 6 tematów - wg

programu)

2 Kolokwium (termin……………….)

5-6 pytań otwartych (zagadnienia obejmują tematy nr 8-13)

1. POZYTYWNA OCENA Z KOLOKWIÓW

KRYTERIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU

2. NIEOBECNOŚCI:

Dopuszczalne są 3 nieobecności – bez usprawiedliwienia.

W przypadku 4 nieobecności o możliwości zaliczenia przedmiotu decyduje Kierownik zakładu

DLA NAJLEPSZYCH

1. EGZAMIN „0”

- ocena 4,0 (db)

- aktywność na zajęciach

- rekomendacja prowadzącego (max 2 os. w grupie)

- lub obowiązki sportowe

DLA NAJLEPSZYCH

2. Zwolnienie z egzaminu

- ocena 5,0 (bdb)

- aktywność na zajęciach

- rekomendacja prowadzącego (max 2 os. w podgrupie)

3. Informacje o egzaminie

EGZAMIN USTNY

1. Teoria sportu - jest to nauka, która w sposób systemowy zajmuje się badaniem człowieka uprawiającego sport oraz zjawisk towarzyszących działalności sportowej, w celu poznawania i doskonalenia mechanizmów warunkujących skuteczne zachowanie człowieka we współzawodnictwie sportowym.

2. Teoria Sportu - nauka, która obejmuje system poglądów, który w całokształcie pozwala udowodnić istotę sportu, jego prawidłowości i najważniejsze definicje, zagadnienia w społeczeństwie, treści i formy optymalnej budowy treningu sportowego i działalności startowej.

Przedmiot badań

społeczne i zdrowotne funkcje sportu, społeczne, biologiczne i motoryczne uwarunkowania powodzenia we współzawodnictwie sportowym,

struktura i funkcje szkolenia sportowego.

Termin „teoria sportu” pojawił się w Polsce w latach 50-tych i był używany w dwóch znaczeniach: Dla określenia wiedzy tłumaczącej zjawiska zachodzące w sporcie, w odróżnieniu od praktyki, będącej zespołem działań w nim stosowanych, jako nazwa przedmiotu wykładanego na uczelniach wychowania fizycznego.

Sport – jest częścią składową kultury społeczeństwa,

obejmującą dobrowolną działalność i mającą na celu

podnoszenie sprawności fizycznej i jej manifestację

[ Z. Ważny, 1994].

Sport – jest to świadoma, dobrowolna działalność człowieka podejmowana głownie dla zaspokojenia potrzeby zabawy, popisu, walki, a także wewnętrznego doskonalenia się w drodze systematycznego rozwoju cech fizycznych, umysłowych i wolicjonalnych [H. Sozański, 1998].

Przykłady definiowania sportu

Człowiek a sport

sport jest wszechobecny, stanowi integralną część społeczeństwa,

dostępny dla wszystkich,

nieustannie rozwija się wzbogacając liczbę dostępnych form jego uprawiania, zwiększając jednocześnie rzesze zainteresowanych,

komercjalizacja, wzrost potrzeb odbiorców zmuszają szukania innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych, szkoleniowych, zwiększających atrakcyjność widowiska sportowego,

jest sposobem na życie, źródłem dochodów, ale także formą spędzania czasu wolnego, ucieczką od codzienności,

wzrost sukcesów międzynarodowych zawodników-rodaków, staje się znakomitym źródłem motywacji do uczestnictwa w sporcie, w jego różnych formach.

Odmiany sportu

Sport klasyfikowany (wyczynowy) - jako część sportu jest działalnością ukierunkowaną na rozwój osobowości człowieka oraz doskonalenie odpowiedniej dla płci, wieku i dyscypliny sportu sprawności umysłowej, motorycznej i fizycznej, umożliwiającej osiąganie sukcesów sportowych. Miarę doskonałości sportowej stanowią osiągane we współzawodnictwie sportowym sukcesy, klasyfikowane przez powołane do tego celu instytucje.

Sport niesklasyfikowany (rekreacyjny) - jako część sportu jest działalnością ukierunkowaną na utrzymanie zdrowia człowieka oraz na hamowanie inwolucji fizycznej ciała przez wykorzystywanie form ćwiczebnych i form współzawodnictwa zawartych w różnych dyscyplinach sportu. Miarą skuteczności tych zabiegów jest trwałość posiadanych dyspozycji psychicznych i fizycznych.

Ćwiczenie

Sukces sportowy

Sport niesklasyfikowany

Powszechność

Spontaniczny udział

Sport klasyfikowany

Elitarność

Dobór i selekcja

Sport

Cel współzawodnictwa

Utrzymanie zdrowia

Czas uprawiania nieograniczony

Czas uprawiania ograniczony

Wszechstronność

w ćwiczeniu motoryczności

Specjalizacja w ćwiczeniu motoryczności

Trening

Ryc.1. Wybrane właściwości odmian sportu

W tym zbiorze uwzględniamy wszelkie formy uprawiania

sportu, podejmowane i realizowane z myślą o uzyskiwaniu

najwyższych wyników w trakcie wieloletniego procesu

zorganizowanego szkolenia.

Da się tu wydzielić cztery zasadnicze obszary:

a) Sport młodzieżowy

b) Sport kwalifikowany

c) Sport olimpijski

d) Sport zawodowy

3. Sport wyczynowy

a) Sport młodzieżowy często określany również jako „szkolenie rezerw". Winni tu znaleźć miejsce wszyscy utalentowani kandydaci, dostatecznie umotywowani do podjęcia wyczynowego treningu równolegle do kontynuowania nauki lub studiów. W polskich warunkach niezbędnym rozwiązaniem organizacyjnym wydaje się tutaj system szkół mistrzostwa sportowego w województwach i krajowe centra szkolenia w danej dyscyplinie (np. akademickie, przy klubach AZS-AWF, wojskowe, itp.).

b) Sport kwalifikowany, zorganizowany

w sekcjach klubów sportowych i ujęty w system

współzawodnictwa charakterystyczny dla danej

dyscypliny i poziomu zaawansowania (wieku).

c) Sport olimpijski, obejmujący całość programów

przygotowań reprezentacji kraju do imprez najwyższej rangi (ME, MŚ, 10, itp.) Utrzymanie i poprawa pozycji Polski we współzawodnictwie na poziomie światowym wymaga już teraz przynajmniej podwojenia liczebności zawodników objętych szkoleniem na najwyższym poziomie, przyjęcia strategii rozwoju poszczególnych dyscyplin i logicznej selekcji celów sportowych. Niestety, na „wszystko" nas nie stać - i nie będzie stać - podobnie jak innych krajów o podobnym potencjale ludnościowym i gospodarczym.

Trening – to długotrwała złożona i wielowarstwowa działalność

mająca na celu uzyskanie jak najlepszego wyniku sportowego.

Trening – to długotrwała złożona i wielowarstwowa działalność

mająca na celu uzyskanie jak najlepszego wyniku sportowego.

System szkolenia sportowego – ujęcie klasyczne

[Ważny, 1987]

prognozowanie

rozwoju wyników;

prognozowanie

modelu dyscypliny

dobór

i selekcja

trening,

zawody,

odnowa,

warunki

materialne

mistrzostwo pedagogiczne

kadry trenerskiej

efektywność systemu szkolenia sportowego

wynik sportowy

oddziaływanie otoczenia

Dziękuję za uwagę