Teoria Neuronalnaczęść druga

za Konturkiem,1998

50. Międzynarodowe Sympozjum Fizjologiczne- Neurologia

CYTUJĄC KLASYKA:

„ … ale wiesz,to nie musi być

jakaś wielka prezentacja.”

ok.yolo

NEURONY

GLEJ

NACZYNIA

KRWIONOŚNE

GLEJ

GLEJ

z neuroektodermy,

neuroglej

MAKROGLEJ

komórki napływowe,

mezoglej

MIKROGLEJ

EPENDYMA- nabłonek

wyściełający „jamy OUN” (komory

mózgowe, kanał rdzenia kręgowego,

sploty naczyniówkowe komór III i IV)

ASTROCYTY- o licznych

wypustkach (->naczynie

włosowate- stopki naczyniowe),

funkcja podporowa

OLIGODENDROCYTY- mniejsze

od astrocytów; skupiają się wokół

włókien mielinowych (~komórki

Schwanna i satelitowe w obw.)

FUNKCJE MAKROGLEJU

MIKROGLEJ

• pojawiają się w sąsiedztwie

naczyń włosowatych- jako

perycyty oddzielają kom. nerwowe

od ściany naczyń

• posiadają zdolność poruszania się

i wchłaniania obcych substancji

(funkcja obronna)- wzrost

aktywności w stanach

zapalnych/po zadziałaniu toksyn

(proliferacja, migracja, fagocytoza)

• wytwarzają (np. w podwzgórzu)

IL-1 (regulacja T, nieswoiste

pobudzanie przysadki -> ACTH,

GH, PRL)

GLEJFUNKCJE MAKROGLEJU

MIKROGLEJ

MAKROGLEJ

• udział w barierze KREW-MÓZG

• oddzielanie i podpora neuronów

• funkcja odżywcza (pośrednictwo w

wymianie produktów krew-neuron)

• oddzielanie sąsiednich synaps i

włókien bezrdzennych

• ochrona neuronów przed toksynami

• udział w wytwarzaniu płynu mózgowo-

rdzeniowego

PRZEKAŹNICTWOCECHY PRZEKAŹNICTWA SYNAPTYCZNEGO

1) JEDNOKIERUNKOWOŚĆ- obecność receptorów tylko na błonie

postsynaptycznej

2) OPÓŹNIENIE SYNAPTYCZNE- wynika z bezwładności

chemicznych procesów związanych z przewodnictwem synaptycznym

(uwolnienie transmittera, dyfuzja, reakcja z receptorem, wywołanie

lokalnej odpowiedzi)

3) WRAŻLIWOŚĆ na hipoksję, leki (TTX- bloker kanałów Na+ ; TEA-

bloker kanałów K+) i zmęczenie (np. wyczerpanie neurotransmitera)

4) SUMOWANIE-

5) TOROWANIE

6) HAMOWANIE

PRZEKAŹNICTWOBIAŁKA STREFY AKTYWNEJ

BIAŁKA STREFY AKTYWNEJ (hipoteza SNARE)

Biorą udział w umożliwieniu procesu fuzji pęcherzyków z błoną

komórkową presynaptyczną. Mocują pęcherzyki do błony

presynaptycznej podczas egzocytozy. Zaliczamy do nich białka v-

SNARE i t-SNARE. V-SNARE łączy się z synaptobrewiną, a t-

SNARE z syntaksyna. Umożliwia to umocowanie pęcherzyka do

błony.

PRZEKAŹNICTWOPOŁĄCZENIE EFAPTYCZNE

POŁĄCZENIE EFAPTYCZNE (pseudosynaptyczne)

Najprostszy rodzaj przekazywania informacji. Oddziaływanie na

siebie sąsiadujących neuronów nie poprzez połączenie

synaptyczne, ale poprzez wytwarzanie pola elektrycznego lub

poprzez wymianę jonów między komórkami. Umożliwia szybkie

rozejście się sygnału na dużym obszarze, co jest szczególnie ważne

np. w układzie autonomicznym. Dzięki połączeniom efaptycznym

dochodzi do synchronizacji impulsów i ich występowania na raz.

Osłonka mielinowa ma za zadanie zapobiegać przekazywaniu

pseudosynaptycznemu.

Wytworzone pole elektryczne działa nie tylko na sąsiednie komórki, ale

również przyspiesza przekazanie sygnału przez komórkę, która je

wytworzyła.

PRZEKAŹNICTWOAPARAT KOLCOWY

APARAT KOLCOWY

Dendryty posiadają liczne wypustki, kolce

dendrytyczne, które tworzą aparat kolcowy. Kolce

są bardzo plastyczne, ich kształt i liczba potrafią

drastycznie się zmienić w krótkim okresie

(~procesy uczenia się i zapamiętywania).

Obecność kolców na dendrytach zwiększa

powierzchnię styku komórki z innymi neuronami.

Pojedynczy kolec może odbierać sygnał od

pojedynczej synapsy bądź aksonu. Kolce pomagają

przekazywać sygnał do perykarionu, zwiększają

liczbę możliwych połączeń między neuronami.

Dynamicznie zmieniają swój kształt i objętość w

odpowiedzi na stymulację.

PRZEKAŹNICTWO

SPRZĘŻENIE ELEKTRYCZNO-WYDZIELNICZECały proces łączenia się neurotransmittera z receptorem i wywołanie

potencjałów synaptycznych. Depolaryzacja elementu presynaptycznego

pod wpływem potencjału napływowego.

SPRZĘŻENIE ELEKTRYCZNO-

WYDZIELNICZE

Ca2+

wnika do komórki

łączenie się Ca2+

z kalmoduliną

Aktywacja

odpowiedniej kinazy

białkowej

fosforylacja

synapsyny

(„unieruchamiacza

”)

uwolnione

pęcherzyki fuzują z

błoną,

neurotransmitter

łączy się z

receptorem

1) otwarcie kanałów

Na+ (EPSP)

2) otwarcie kanałów

K+ i Cl- (IPSP)

3) aktywacja poprzez

białko G drugich

przekaźników

BIBLIOGRAFIA

PRZEKAŹNICTWOBIAŁKA STREFY AKTYWNEJ

SZYBKO ULEGAJĄCE

EGZOCYTOZIE 20%PULA REZERWOWA

+P SYNAPSYNY

SYNAPSYNA- kotwiczy pęcherzyki do mikrotubul zakończenia aksonu. Jest

białkiem hamującym. Jony CA@+ (depolaryzacja) w kompleksie z kalmoduliną

aktywują kinazę fosforylującą synapsynę.

BIAŁKA STREFY AKTYWNEJBiorą udział w umożliwieniu procesu fuzji pęcherzyków z błoną

komórkową presynaptyczną. Mocują pęcherzyki do błony

presynaptycznej podczas egzocytozy. Zaliczamy do nich białka v-

snare (na pęcherzyku) i t-snare (na błonie). V-snare łączy się z

synaptobrewiną, a t-snare z syntaksyna.