Teczka pomocy za progiem nadziei - jednosc.com.pl pomocy kl 3... · wiedzy o Bogu są dane...

Teczka pomocy

za progiem nadziei

Klasa III – technikum

Kielce 2014

3

Spis treściTeczka pomocy dydaktycznych do nauczania religii rzymskokatolickiej na terenie całej Polski, z zachowaniem praw biskupów diecezjalnych, przeznaczona jest dla klas III technikum i może być stosowana jako pomoc uzupełniająca do podręcznika nr AZ-43-01/12-KI-2/14.

Recenzenci:ks. dr Krzysztof Kantowskiks. prof. dr hab. Andrzej Offmański

Redakcja:Sławomir Mazur, Bogusław Nosek, Kamilla Rokosz

Wybór i opracowanie materiałów:ks. Kamil Banasikks. Piotr BiałekAnna Domuratks. dr Rafał Dudałas. Agnieszka FerensztajnMarta Gdelaks. Arkadiusz KarczyńskiMarta KaryśEwa KlepczyńskaJoanna KowalczykMonika KozonDariusz Kurpińskiks. Jacek Malewski

Redakcja techniczna:Wiktor Idzik

© Copyright Wydawnictwo „JEDNOŚĆ”, Kielce 2014

WyDAWNICTWO „JEDNOŚĆ”25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II nr 4Dział sprzedaży tel. 41 349 50 50Redakcja tel. 41 349 50 00www.jednosc.com.ple-mail: [email protected]

Druk i oprawaDrukarnia im. A. Półtawskiegowww.drukarnia.kielce.pl

Sławomir MazurBogusław Nosekks. Wojciech OczkowiczAnita Paweleco. dr Wojciech Popielewski OMIMałgorzata PryjdaSylwia Pura-MaciejczykKamilla Rokoszks. Paweł Samiczaks. Maria Sieczkaks. Leszek Starczewskiks. Waldemar Wiśniowskiks. Jan Zwierzchowski

Temat 1. Karta pracy – Niedokończone zdania ..................................................................... 6 Karta pracy – Cel ludzkiego życia ........................................................................... 7 Myśli do rozlosowania ............................................................................................... 8Temat 2. Pojęcia i opisy – Bóg filozofów, Bóg religijny ....................................................... 11 Teksty biblijne dla grup ........................................................................................... 12Temat 3. Tekst biblijny do uzupełnienia (2 Tm 3,16-17) .................................................... 14 Sigla biblijne do pracy domowej ............................................................................ 15Temat 4. Krzyżówka ................................................................................................................ 16Temat 5. Zadania dla grup – Czas powstania ksiąg biblijnych .......................................... 17 Krzyżówka ................................................................................................................ 18Temat 6. Litania do Imienia Jezus .......................................................................................... 19 Litania do Boga Ojca ............................................................................................... 20 Sigla biblijne – Imiona Boże ................................................................................... 22Temat 7. Teksty biblijne dla grup ........................................................................................... 23Temat 8. Tabela – Święte Księgi ............................................................................................. 27Temat 9. Zadania dla grup – Mail w imieniu postaci biblijnej .......................................... 28 Plansza z hasłami ..................................................................................................... 29 Tekst: „Błogosławiona teściowa” ............................................................................ 30Temat 10. Katalog typów przedstawień postaci w ikonie ..................................................... 32 Katalog symboliki kolorów w ikonie ..................................................................... 33 Ikony .......................................................................................................................... 34 Karta pracy dla grup ................................................................................................ 37 Test sprawdzający ..................................................................................................... 38Temat 11. Karta pracy – Gdy rodzice kochają swoje dziecko… .......................................... 39Temat 12. Zadania dla grup ...................................................................................................... 40Temat 14. Akt oddania życia Jezusowi .................................................................................... 41Temat 15. Formularz „szkielet ryby” ....................................................................................... 42 Tekst o anoreksji ....................................................................................................... 43 Części Mszy Świętej ................................................................................................. 44 Zadania dla grup – Wizja Mszy Świętej Cataliny Rivas ...................................... 45Temat 17. Karta pracy – Cuda eucharystyczne ...................................................................... 51 Mapa – Cuda eucharystyczne w Europie .............................................................. 52Temat 18. Fragmenty: „Za pięć godzin zobaczę Jezusa” ....................................................... 54 Zadania dla grup – Warunki sakramentu pokuty ............................................... 55Temat 20. Zadania dla grup – Uczeni o wierze ...................................................................... 60 Ankieta ...................................................................................................................... 64Temat 21. Okienko informacyjne – Owoce Ducha Świętego .............................................. 65Temat 22. Teksty do „tajemnych kopert” ................................................................................ 74

4 5

Temat 23. Tekst biblijny z pytaniami ....................................................................................... 76 Zadania dla grup – Proroctwo ............................................................................... 77Temat 24. Materiały dla katechety – Homeopatia i bioenergoterapia ................................ 82 Cuda Jezusa w czterech Ewangeliach .................................................................... 88Temat 25. Zadania dla grup – Redakcja błogosławieństw .................................................... 91 Propozycja na dodatkowe spotkanie – Modlitwa o uwolnienie ........................ 92Temat 26. Teksty i symbole – Amulety i ich znaczenie ......................................................... 94Temat 27. Teksty i zadania dla grup – New Age .................................................................... 97Temat 28. Ikona Oblicza Jezusowego .................................................................................... 101Temat 29. Karta pracy – Chrześcijanin a reinkarnacja ....................................................... 102Temat 30. Minitest o rzeczach ostatecznych ........................................................................ 103 Teksty i zadania dla grup – Eschatologia w różnych religiach ......................... 104Temat 31. Teksty biblijne i zadania – Szatan i piekło .......................................................... 107 Tekst ks. S. Kostrzewy: Warto przeczytać… ....................................................... 108Temat 32. Zadania dla grup – Plakat informacyjny ............................................................ 110 Tekst z pytaniami – Modlitwa o uwolnienie a egzorcyzm ............................... 111Temat 33. Diagramy – Sposoby dobrego świętowania i dobrego odpoczynku ............... 112 Teksty i pytania dla grup – Świętowanie ............................................................. 113 Zestaw kart – Święta obowiązkowe ..................................................................... 115 Osoby do wywiadu ................................................................................................ 115Temat 34. Tabela – Zadania kobiece i męskie ...................................................................... 116 Teksty i zadania dla grup – Bycie mężczyzną .................................................... 117 Tekst dla katechety – Dzieci wychowane bez ojca łatwo popadają w nałogi 120Temat 35. Tekst z pytaniem – List do kobiet ........................................................................ 122 Plansze – Hasła do dyskusji .................................................................................. 123 Teksty życiorysów – Katarzyna ze Sieny i Hildegarda z Bingen ...................... 126Temat 37. Karta pracy – Schemat wagi ................................................................................. 129 Tekst z pytaniem – Familiaris consortio ............................................................. 130Temat 38 Karta pracy – Co wolno/ czego nie wolno w Internecie ................................... 131 Tekst – Ustawa o prawie autorskim ..................................................................... 132Temat 39. Karta pracy – Mapa skarbu .................................................................................. 134 Tekst z zadaniem – Wypowiedzi bpa M. Mendyka i abpa W. Depo ............... 136Temat 40. Karta pracy – Znajomość reklam ........................................................................ 137Temat 41. Teksty i zadania dla grup – Męczennicy ............................................................. 138Temat 42. Plansze – Specjalizacje medyczne ........................................................................ 146 Tekst KKK z zadaniem – Przeszczepy ................................................................. 147 Plansza – Historia przeszczepów ......................................................................... 148

Temat 44. Teksty Ewangelii i zadania dla grup – Bogactwo ............................................... 149 Streszczenie dokumentu Powołanie lidera biznesu. Refleksja ......................... 152Temat 45. Teksty i zadania dla grup – Relacja państwo-Kościół ....................................... 154Temat 46. Teksty do pracy w grupach – Sobór Watykański II ........................................... 160 Dodatkowe materiały dla eksperta ...................................................................... 164Temat 47. Teksty i zadania dla grup – Przykazania kościelne ........................................... 167Temat 48. Plansza – Wypowiedzi s. Łucji z Fatimy i św. Jana Pawła II ............................. 172 Świadectwa o różańcu ........................................................................................... 174 Zadania dla grup – Dopowiedzenia różańcowe ................................................ 175Temat 49. Wezwania Litanii do Wszystkich Świętych ........................................................ 176Temat 49A. Miniankieta – „Chodź i zobacz” ........................................................................ 178 Tekst Ewangelii z zadaniem – Dynamika, działanie ......................................... 178 Teksty i zadania dla grup – Procedura kanonizacyjna ...................................... 179Temat 51. Tekst pieśni – „Marana tha” ................................................................................. 184 Teksty i zadania dla grup – Wariant I ................................................................. 184 Teksty i zadania dla grup – Wariant II ................................................................ 186 Imiona postaci biblijnych ..................................................................................... 188Temat 52. Karta pracy – Sąd Ostateczny ............................................................................... 189Temat 53. Teksty uzupełnień – Zwiastowanie i Narodzenie Jezusa .................................. 190 Teksty i zadania dla grup – Tradycje Bożego Narodzenia ................................ 191Temat 54. Tekst pieśni „Abyśmy byli jedno” ........................................................................ 193 Plansza – J 17,20-23 ............................................................................................... 194 Sigla biblijne ........................................................................................................... 195 Niedokończone zdanie .......................................................................................... 196Temat 55. Polecenia do pracy w grupach – 2 Warianty ...................................................... 197 Zdania z „Hymnu o miłości” ................................................................................ 197Temat 56. Zadania dla grup – Przykazania Boże i kościelne ............................................. 198 Karta pracy – Grzech ............................................................................................. 199Temat 57. Polecenia do pracy nad tekstem biblijnym ......................................................... 200 Scenariusz przedstawienia „Prawda jest tylko jedna” ....................................... 201Temat 58. Tekst uzupełnień – „Tolerancja” S. Sojki ............................................................. 206 Zadania dla grup – Duch Święty ......................................................................... 207Temat 59. Teksty i zadania dla grup – Litanijne tytuły Maryi ............................................ 208Temat 60. Życiorys św. Jana Pawła II ..................................................................................... 215 Karta pracy – Wydarzenia i daty związane ze św. Janem Pawłem II ............... 216 Teksty i zadania dla grup – Jan Paweł II do młodzieży .................................... 217 Historia Światowych Dni Młodzieży ................................................................... 224

6 7

TEMAT 1Kl. 3 technikum

Karta pracy – niedokończone zdania

l Dla mnie w życiu liczy się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

l Chciałbym/chciałabym osiągnąć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

l Najbardziej jestem dumny/dumna z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

l Żyję po to, żeby… / Żyję, dlatego, że . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
















Tekst Pisma Świętego Cel ludzkiego życia

J 15,4

Łk 6,36

2 Kor 5,9

Mk 16,15

J 14,1-3


J 15,4

Łk 6,36

2 Kor 5,9

Mk 16,15

J 14,1-3


J 15,4

Łk 6,36

2 Kor 5,9

Mk 16,15

J 14,1-3


8 9


11. Słuchać Słowa i wystawiać żagle na wiatr Ducha, nie wiedząc, do jakich brzegów człowiek dobije.

św. Hieronim

12. Mamy czynić wolę Bożą, a nie swoją. św. Cyprian

13. Kto się odda całkowicie w ręce Pana, może być pewien, że Pan pokieruje nim bezpiecznie.

św. Edyta Stein

14. Staraj się o to, ażeby ktokolwiek się zetknie z tobą, odchodził uszczęśliwiony.św. Faustyna Kowalska

15. Szarzyzna i monotonia znikają, kiedy patrzę na wszystko okiem wiary. św. Faustyna Kowalska

16. Nie żyjesz dla siebie, ale dla dusz.słowa Jezusa do św. Faustyny Kowalskiej

17. To wielka rzecz umieć wykorzystać chwilę obecną. św. Faustyna Kowalska

18. Póki żyjemy, miłość Boża w nas wzrasta. św. Faustyna Kowalska

19. Kto ma czas, ten niech go nie traci i nie czeka na chwilę dogodną. Nie odkładajmy do jutra tego, co możemy zrobić dzisiaj.

św. Ojciec Pio

20. Nie ustawaj w poszukiwaniu prawdy, w zdobywaniu Najwyższego Dobra. św. Ojciec Pio

21. Starajmy się, aby służyć Panu Bogu z całego serca i z całej woli. Wówczas On da nam więcej, niż na to zasługujemy.

św. Ojciec Pio

Myśli do rozlosowania:

1. Prawdziwe i owocne szczęście nie polega na przyjemnościach ciała, ale na udo-skonalaniu duszy.

św. Augustyn

2. Gdzie króluje miłość, tam króluje szczęście.św. Jan Bosko

3. Dążnością ludzkości jest poszukiwanie prawdy, dobra i piękna. św. Rafał Kalinowski

4. Jeśli chcecie, aby wasze życie było radosne i spokojne, musicie się troszczyć o trwanie w łasce Bożej.

św. Jan Bosko

5. Stworzony jestem, aby być i dokonać tego, do czego nikt inny stworzony nie został.

bł. John Henry Newman

6. Celem życia cnotliwego jest upodabnianie się do Boga. św. Grzegorz z Nyssy

7. Każdy rozumny człowiek musi znać cel, do którego zdąża, i każdą rzecz winien ważyć wedle tego celu.

św. Bernard z Clairvaux

8. Jestem, to znaczy: żyję, chcę, kocham! św. Edyta Stein

9. Wszystko jest marnością, oprócz miłości Boga, wyłącznej służby Jemu i zbierania skarbów do nieba.

św. Józef Freinademetz

10. Życie duszy chrześcijańskiej jest niczym innym jak tylko dalszym ciągiem życia Jezusa Chrystusa.

św. Józef Pelczar


10 11



22. Czyńmy dobrze, gdy mamy czas do naszej dyspozycji, a w ten sposób będziemy oddawać chwałę naszemu Ojcu w niebie, uświęcać samych siebie i dawać dobry przykład innym ludziom.

św. Ojciec Pio

23. Nigdy nie poznamy całego dobra, jakie może dać zwykły uśmiech.bł. Matka Teresa z Kalkuty

24. Wczoraj do Ciebie nie należy. Jutro niepewne… Tylko dziś jest Twoje.św. Jan Paweł II

25. Człowiek chwali Boga poprzez to, że idzie w życiu za głosem swego powołania. św. Jan Paweł II

26. Bóg jest pierwszym źródłem radości i nadziei człowieka. św. Jan Paweł II

27. Człowiek jest tyle wart, ile jest w stanie kochać.św. Augustyn

28. Ten, który cię stworzył, wie również, co ma z tobą zrobić. św. Augustyn

29. Pracuj tak, jakby wszystko zależało od ciebie, ale ufaj tak, jakby wszystko zależało od Boga.

św. Augustyn

30. Boże, daj mi siłę, abym mógł zrobić wszystko, czego ode mnie żądasz. A potem żądaj ode mnie, czego chcesz.

św. Augustyn

– Przyporządkuj trzy części opisów do poszczególnych pojęć i umieszczenie ich na przygotowanej planszy.

– gr. dēmiourgós – rzemieślnik, robotnik, sprawca, twórca, siła twórcza

– boska siła odpowiedzialna za stworzenie świata widzialnego

– budowniczy świata, doskonała siła twórcza

– łac. absolutus – bezwarunkowy, niezwiązany; pierwotny byt, doskonały, całkowicie niezależny i niczym nieograniczony

– byt wolny, bez przyczyny, istniejący sam z siebie

– pojmowany na ogół jako wieczna, jedyna i konieczna podstawa rzeczywistości

– zwany też Wielkim Architektem Wszechświata; termin używany przez loże ma-sońskie do określenia istoty boskiej, która zbudowała (zaprojektowała) świat

– dla wielu odpowiednik Demiurga lub utożsamiany z Absolutem

– wyobrażenie Wielkiego Architekta Wszechświata i jego atrybutów nie jest ściśle określone, większość lóż pozostawia członkom pełną swobodę interpretacji

Demiurg Absolut Wielki Budowniczy

12 13


– Ułóżcie ten opis na Planszy 1.

BÓG to pozaziemska istota, będąca przyczyną istnienia i funkcjonowania świata i człowieka. Jest głównym przedmiotem wierzeń i czci w większości religii. Źródłem wiedzy o Bogu są dane pochodzące z objawienia, a także z doświadczeń religijnych i rozumu, które są usystematyzowane w teologii, mistyce i filozofii. W religii Bóg jest Panem i Zbawcą człowieka.

Bóg jest rozumiany jako osobowa i samoistniejąca istota, która jest stwórcą i spra-wuje nad światem stałe opatrznościowe kierownictwo. Człowiek wierzący utrzymuje kontakt z osobowym Bogiem poprzez modlitwę oraz określone czynności religijne.

Najbardziej rozwinięte koncepcje Boga ukształtowały się w wielkich religiach monoteistycznych (judaizm, chrześcijaństwo, islam).

(Na podstawie hasła: Bóg, w: Uniwersalna encyklopedia PWN na sześciu płytach, Warszawa 2005).

Grupa 1– Jaki przymiot Boga opisuje ten fragment?„Peninna miała dzieci, natomiast Anna ich nie miała. (…) smutna na duszy

zanosiła do Pana modlitwy i płakała rzewnie. Złożyła również ślub, mówiąc: «Panie Zastępów! Jeżeli łaskawie wejrzysz na poniżenie służebnicy twojej i wspomnisz na mnie, i nie zapomnisz służebnicy twojej, i dasz mi potomka płci męskiej, to oddam go Panu po wszystkie dni jego życia, a brzytwa nie dotknie jego głowy». Gdy tak żarliwie się modliła przed obliczem Pana, Heli przyglądał się jej ustom. Anna zaś mówiła tylko w głębi swego serca, poruszała wargami, lecz głosu nie było słychać. (…) a Pan wspomniał na nią. Anna poczęła i po upływie dni urodziła syna, i nazwała go imieniem Samuel, ponieważ mówiła: Uprosiłam go u Pana”.

(1 Sm 1,2b.10-13a.19b-20)

Grupa 2– Co Bóg objawia Mojżeszowi?„Mojżesz zaś rzekł Bogu: «Oto pójdę do Izraelitów i powiem im: Bóg ojców

naszych posłał mię do was. Lecz gdy oni mnie zapytają, jakie jest Jego imię, cóż im mam powiedzieć?» Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRy JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was». Mówił dalej Bóg do Mojżesza: «Tak powiesz Izraelitom: PAN, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i to jest moje zawołanie na najdalsze pokolenia»”.

(Wj 3,13-15)

Grupa 3– W jaki sposób Bóg rozmawiał z Mojżeszem na modlitwie?„Mojżesz zaś wziął namiot i rozbił go za obozem, i nazwał go Namiotem Spotka-

nia. A ktokolwiek chciał się zwrócić do Pana, szedł do Namiotu Spotkania, który był poza obozem. Ile zaś razy Mojżesz szedł do namiotu, cały lud stawał przy wejściu do swych namiotów i patrzał na Mojżesza, aż wszedł do namiotu. (…) A Pan rozmawiał z Mojżeszem twarzą w twarz, jak się rozmawia z przyjacielem”.

(Wj 33,7-8.11a)

Grupa 4– Jak zwracamy się do Boga i o co Go prosimy w Modlitwie Pańskiej?„Jezus, przebywając w jakimś miejscu, modlił się, a kiedy skończył, rzekł jeden

z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, tak jak i Jan nauczył swoich uczniów». A On rzekł do nich: «Kiedy się modlicie, mówcie:

Ojcze, niech się święci Twoje imię;niech przyjdzie Twoje królestwo!Naszego chleba powszedniego dawaj nam na każdy dzieńi przebacz nam nasze grzechy, bo i my przebaczamy każdemu, kto nam zawini;i nie dopuść, byśmy ulegli pokusie»”.

(Łk 11,1-4)


14 15


„Wszelkie Pismo [jest] przez Boga natchnione i pożyteczne do …………………

……………………………………………………………………………………., do

…………………………………………………………………………………………

………………………………, do ……………………………………………………

…………………………………………………………………………………………,

do ……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

– aby człowiek Boży był doskonały, przysposobiony do każdego dobrego czynu”.


……………………………………………………………………………………., do

…………………………………………………………………………………………

………………………………, do ……………………………………………………

…………………………………………………………………………………………,

do ……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………



……………………………………………………………………………………., do

…………………………………………………………………………………………

………………………………, do ……………………………………………………

…………………………………………………………………………………………,

do ……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………


Do zadania domowego nr 1.

Mt 6,25-34 Łk 9,23-26

Mt 7,7-11 Łk 17,11-19

1 Kor 13,1-13 Łk 16,10-13

Rz 8,31-39 Ps 53

Łk 10,38-42 Ps 139

J 8,1-11 1 J 4,7-18

Syr 4,20-31 Mt 5,43-4

Syr 21,1-10 Jk 2,14-19

Syr 27,16-29 Ga 5,16-26

Syr 26,1-18 Mk 10,17-27

Koh 3,1-17 Mt 22,23-33

J 20,24-29 Łk 6,41-45

Mt 25,14-30 Ef 4,17-24

Mt 25,1-13 Mt 4,1-11

Mt 25,31-46 Syr 19,4-17

Syr 9,10-18 Mt 14,22-33

J 6,48-57 Mt 6,5-8


16 17


1. Inaczej dobra nowina 2. Wcześniejsze imię św. Pawła 3. Miasto, przed którym św. Paweł spotkał Jezusa 4. Ich wyrobem św. Paweł zarabiał na życie 5. Jedni z adresatów listów św. Pawła 6. Miesiąc, w którym przypada wspomnienie św. Pawła 7. Stan cywilny św. Pawła 8. Atrybut św. Pawła 9. Miasto męczeńskiej śmierci św. Pawła 10. Imię żydowskiego nauczyciela św. Pawła 11. Przy jego śmierci był obecny św. Paweł 12. Oddał życie jako pierwszy z apostołów 13. Miasto, z którego pochodził św. Paweł

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.


Grupa 1– Przeczytajcie treść wstępów i odnajdźcie w nich czas powstania poszczególnych

ksiąg.Księga Tobiasza Księga Mądrości Ewangelia wg św. Jana List do Filipian

Grupa 2 – Przeczytajcie treść wstępów i odnajdźcie w nich czas powstania poszczególnych

ksiąg.Księgi Królewskie Księga Barucha Dzieje Apostolskie 2 List do Tesaloniczan


ksiąg.2 Księga Machabejska Księga Proroka Ezechiela 1 List do Koryntian 2 List do Tymoteusza


ksiąg.Księga Przysłów Księga Proroka Abdiasza List do Galatów 1 List św. Piotra

18 19


1.2.

3.4.

5.6.

7.

Wykorzystując treści z dzisiejszej katechezy, rozwiążcie poniższą krzyżówkę. 1. Boży wpływ na ludzkiego autora Biblii.2. Pod imię tego apostoła podszył się autor jednej z niekanonicznych Ewangelii.3. W języku greckim słowo to początkowo oznaczało pręt mierniczy, miarę.4. Ostatnia księga Nowego Testamentu.5. Z niekanonicznych ksiąg poznajemy m.in. imiona Jej rodziców.6. Dwie części Biblii to … i Nowy Testament.7. Adresaci jednego z listów św. Pawła.

1.2.

3.4.

5.6.

7.

Wykorzystując treści z dzisiejszej katechezy, rozwiążcie poniższą krzyżówkę. 1. Boży wpływ na ludzkiego autora Biblii.2. Pod imię tego apostoła podszył się autor jednej z niekanonicznych Ewangelii.3. W języku greckim słowo to początkowo oznaczało pręt mierniczy, miarę.4. Ostatnia księga Nowego Testamentu.5. Z niekanonicznych ksiąg poznajemy m.in. imiona Jej rodziców.6. Dwie części Biblii to … i Nowy Testament.7. Adresaci jednego z listów św. Pawła.


Litania do Imienia Jezus Kyrie eleison, Chryste eleison, Kyrie eleison. Jezu, usłysz nas. Jezu, wysłuchaj nas. Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami. Synu, Odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami. Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami. Święta, Trójco, Jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Jezu, Synu Boga żywego, zmiłuj się nad nami. Jezu, odblasku Ojca, zmiłuj się nad nami. Jezu, jasności światła wiecznego, zmiłuj się nad nami. Jezu, królu chwały, zmiłuj się nad nami. Jezu, słońce sprawiedliwości, zmiłuj się nad nami. Jezu, Synu Maryi Panny, zmiłuj się nad nami. Jezu najmilszy, zmiłuj się nad nami. Jezu przedziwny, zmiłuj się nad nami. Jezu, Boże mocny, zmiłuj się nad nami. Jezu, Ojcze na wieki, zmiłuj się nad nami. Jezu, wielkiej rady zwiastunie, zmiłuj się nad nami. Jezu najmożniejszy, zmiłuj się nad nami. Jezu najcierpliwszy, zmiłuj się nad nami. Jezu najposłuszniejszy, zmiłuj się nad nami. Jezu cichy i pokornego serca, zmiłuj się nad nami. Jezu, miłośniku czystości, zmiłuj się nad nami. Jezu, miłujący nas, zmiłuj się nad nami. Jezu, Boże pokoju, zmiłuj się nad nami. Jezu, dawco życia, zmiłuj się nad nami. Jezu, cnót przykładzie, zmiłuj się nad nami. Jezu, pragnący dusz naszych, zmiłuj się nad nami. Jezu, Boże nasz, zmiłuj się nad nami. Jezu, ucieczko nasza, zmiłuj się nad nami. Jezu, ojcze ubogich, zmiłuj się nad nami. Jezu, skarbie wiernych, zmiłuj się nad nami. Jezu, Dobry Pasterzu, zmiłuj się nad nami. Jezu, światłości prawdziwa, zmiłuj się nad nami. Jezu, mądrości przedwieczna, zmiłuj się nad nami. Jezu, dobroci nieskończona, zmiłuj się nad nami. Jezu, drogo i życie nasze, zmiłuj się nad nami. Jezu, wesele aniołów, zmiłuj się nad nami. Jezu, królu patriarchów, zmiłuj się nad nami.

20 21


Jezu, mistrzu apostołów, zmiłuj się nad nami. Jezu, nauczycielu ewangelistów, zmiłuj się nad nami. Jezu, męstwo męczenników, zmiłuj się nad nami. Jezu, światłości wyznawców, zmiłuj się nad nami. Jezu, czystości dziewic, zmiłuj się nad nami. Jezu, korono wszystkich świętych, zmiłuj się nad nami. K. Jezu, usłysz nas. W. Jezu, wysłuchaj nas. Módlmy się: Panie Jezu Chryste, któryś rzekł: „Proście, a otrzymacie; szukajcie, a znajdziecie;

kołaczcie, a będzie wam otworzone”, daj nam, prosimy, uczucie swej boskiej miłości, abyśmy Cię z całego serca, ustami i uczynkiem miłowali i nigdy nie przestawali wielbić.

Racz nas obdarzyć, Panie, ustawiczną bojaźnią i miłością świętego Imienia Twego, albowiem nigdy nie odmawiasz swej opieki tym, których utwierdzasz w swej miłości. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.

W. Amen Źródło: Ks. Władysław Głowa, Jezus Drogą. Modlitewnik pielgrzyma, Lubaczów 1985,

s. 273-275.

Litania do Boga OjcaOjcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.Synu, Odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami.Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami.Święta Trójco, jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.Ojcze, stworzycielu świata, zmiłuj się nad nami.Ojcze, podtrzymujący świat w istnieniu, zmiłuj się nad nami.Ojcze, mądrości wieczna, zmiłuj się nad nami.Ojcze, dobroci nieskończona, zmiłuj się nad nami.Ojcze, niewysławiona Opatrzności, zmiłuj się nad nami.Ojcze, źródło wszystkich rozkoszy, zmiłuj się nad nami.Ojcze najświętszy, zmiłuj się nad nami.Ojcze najsłodszy, zmiłuj się nad nami.Ojcze niewyczerpanego miłosierdzia, zmiłuj się nad nami.Ojcze, nasz obrońco, zmiłuj się nad nami.Ojcze, nasza miłości, zmiłuj się nad nami.Ojcze, nasza światłości, zmiłuj się nad nami.Ojcze, nasza radości i nasza chlubo, zmiłuj się nad nami.Ojcze, hojny dla wszystkich Twoich stworzeń, zmiłuj się nad nami.Ojcze, panujący nad wszystkimi narodami, zmiłuj się nad nami.Ojcze, chwało Kościoła świętego, zmiłuj się nad nami.


Ojcze, nadziejo chrześcijan, zmiłuj się nad nami.Ojcze, mądrości przywódców, zmiłuj się nad nami.Ojcze, wspaniałości królów, zmiłuj się nad nami.Ojcze, pociecho ludów, zmiłuj się nad nami.Ojcze, radości kapłanów, zmiłuj się nad nami.Ojcze, nagrodo sprawiedliwych, zmiłuj się nad nami.Ojcze, wzorze dla ojców, zmiłuj się nad nami.Ojcze, darze życia rodzinnego, zmiłuj się nad nami.Ojcze, wesele dziewic, zmiłuj się nad nami.Ojcze, przewodniku młodych, zmiłuj się nad nami.Ojcze, przyjacielu dzieci, zmiłuj się nad nami.Ojcze, podporo nieszczęśliwych, zmiłuj się nad nami.Ojcze, wolności niewolników, zmiłuj się nad nami.Ojcze, światłości pogrążonych w ciemności, zmiłuj się nad nami.Ojcze, kruszący pychę grzeszników, zmiłuj się nad nami.Ojcze, nasza ucieczko w strapieniu, zmiłuj się nad nami.Ojcze, nasza nadziejo w rozpaczy, zmiłuj się nad nami.Ojcze, zbawczy porcie w niebezpieczeństwach, zmiłuj się nad nami.Ojcze, ratunku ubogich, zmiłuj się nad nami.Ojcze, pokoju nasz i obrońco w niedostatku, zmiłuj się nad nami.Ojcze, przychodzący z pomocą w naszych potrzebach, zmiłuj się nad nami.Ojcze, pociecho zasmuconych, zmiłuj się nad nami.Ojcze, obrono sierot, zmiłuj się nad nami.Ojcze, pokoju starców, zmiłuj się nad nami.Ojcze, ucieczko umierających, zmiłuj się nad nami.Ojcze, życie umarłych, zmiłuj się nad nami.Ojcze, chwało świętych, zmiłuj się nad nami.Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie!Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie!Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami!Módlmy się:Ojcze nieskończenie dobry i miłosierny, Ty gorąco pragniesz rozszerzyć swe kró-

lestwo miłości w sercach swoich stworzeń, królestwo Twej radości i Twego szczęścia; prosimy Cię, niech się spełni Twoja wola, abyś był znany, kochany i czczony przez ludzi i żeby nasze rodziny trwały w jedności i Twoim pokoju. Przez Jezusa Chrystu-sa, naszego Pana oraz przez wstawiennictwo Najświętszej Maryi Panny i wszystkich świętych.

Amen. Za: <http://www.apostol.pl/modlitwy/litanie/litania-do-boga-ojca>, dostęp: 07.03.2014.

22 23


1. Pwt 33,27

2. 2 Sm 5,10

3. Iz 30,18

4. Ne 9,17

5. Mi 6,6

6. Jr 23,23

7. Ps 59,11

8. Ps 43,2

9. Ps 109,1

10. Ps 18,47

11. Pwt 10,17

12. 2 Sm 22,47

13. Jr 32,27

14. Lb 16,22

15. Kpł 19,2

16. Jr 10,10

17. Pwt 7,9

18. Iz 5,16

19. Ps 68,36

20. Iz 12,2

21. Ps 42,10

22. Ps 43,4

23. Rdz 16,13

24. Ps 29,3

25. 1 Sm 2,3

26. Rdz 21,33

27. Pwt 32,4

28. Iz 12,2

29. Ps 42,9

30. Pwt 4,31

31. Pwt 4,24

32. Rdz 17,1

33. Rdz 14,18

34. Ez 37,28

35. Rdz 22,14

36. Wj 17,15

37. Sdz 6,24

38. Jr 33,16

39. Ps 144, 2

40. 1 Sm 1,11

41. Ps 95,6


Grupa 1– Sdz 19,22-30„Tymczasem, gdy oni rozweselali swoje serca, przewrotni mężowie tego miasta

otoczyli dom, a kołacząc we drzwi rzekli do starca, gospodarza owego domu: «Wypro-wadź męża, który przekroczył próg twego domu, chcemy z nim obcować». Człowiek ów, gospodarz domu, wyszedłszy do nich, rzekł im: «Nie, bracia moi, proszę was, nie czyńcie tego zła, albowiem człowiek ten wszedł do mego domu, nie popełniajcie tego bezeceństwa. Oto jest tu córka moja, dziewica, oraz jego żona, wyprowadzę je zaraz, obcujcie z nimi i róbcie, co wam się wyda słuszne, tylko mężowi temu nie czyńcie tego bezeceństwa». Mężowie ci nie chcieli go usłuchać. Człowiek ten zatem zabrawszy swoją żonę, wyprowadził ją na zewnątrz. A oni z nią obcowali i dopusz-czali się na niej gwałtu przez całą noc aż do świtu. Puścili ją wolno dopiero wtedy, gdy wschodziła zorza. Kobieta owa, wracając o świcie, upadła u drzwi owego męża, gdzie był jej pan, i pozostała tam aż do chwili, gdy poczęło dnieć. Pan jej, wstawszy rano, otworzył drzwi domu i wyszedł, chcąc wyruszyć w dalszą drogę, i ujrzał kobietę, swoją żonę, leżącą u drzwi domu z rękami na progu. «Wstań, a pojedziemy!» – rzekł do niej, lecz ona nic nie odpowiadała. Usadowiwszy ją przeto na ośle, zabrał się ów człowiek i wracał do swego domu. Przybywszy do domu, wziął nóż, i zdjąwszy żonę swoją, rozciął ją wraz z kośćmi na dwanaście sztuk i rozesłał po wszystkich grani-cach izraelskich. Wysłańcom swoim dał następujące polecenie: «Czy kiedykolwiek widziano podobną rzecz, począwszy od dnia, kiedy Izraelici wyszli z Egiptu, aż do dnia dzisiejszego? Zastanówcie się, naradźcie się i wypowiedzcie!» A każdy, który to zobaczył, mówił: «Nigdy podobnej rzeczy nie było i nie widziano, od kiedy Izraelici opuścili Egipt, aż do dnia dzisiejszego»”.

– Pwt 7,1„Gdy Pan, Bóg twój, wprowadzi cię do ziemi, do której idziesz, aby ją posiąść,

usunie liczne narody przed tobą: Chittytów, Girgaszytów, Amorytów, Kananejczyków, Peryzzytów, Chiwwitów i Jebusytów: siedem narodów liczniejszych i potężniejszych od ciebie. Pan, Bóg twój, odda je tobie, a ty je wytępisz, obłożysz je klątwą, nie za-wrzesz z nimi przymierza i nie okażesz im litości”.

24 25


Grupa 2– 2 Krl 6,28-29 „«Ta oto kobieta powiedziała mi: Daj twojego syna, a zjemy go dzisiaj, mojego zaś

syna zjemy jutro. Ugotowałyśmy więc mojego syna i zjadłyśmy go. Następnego dnia powiedziałam do niej: Daj twego syna, żebyśmy go zjadły, lecz ona ukryła swojego syna»”.

– Wj 32,27-28„«Tak mówi Pan, Bóg Izraela: Każdy z was niech przypasze miecz do boku.

Przejdźcie tam i z powrotem od jednej bramy w obozie do drugiej i zabijajcie: kto swego brata, kto swego przyjaciela, kto swego krewnego». Synowie Lewiego uczynili według rozkazu Mojżesza, i zabito w tym dniu około trzech tysięcy mężów”.

– Rdz 34,25-31„A gdy na trzeci dzień doznawali wielkiego bólu, dwaj synowie Jakuba, Symeon

i Lewi, bracia Diny, porwawszy za miecze, wtargnęli do miasta, które niczego nie podejrzewało, i wymordowali wszystkich mężczyzn. Zabili mieczem również Cha-mora i syna jego, Sychema, i odeszli. Wtedy [pozostali] synowie Jakuba przyszli do pomordowanych i obrabowali miasto za to, że zhańbiono ich siostrę. Zabrali trzody, bydło i osły – wszystko, co było w mieście i na polu. Całe ich mienie, wszystkie dzieci i kobiety uprowadzili w niewolę, zrabowawszy wszystko, co znaleźli w domach. Wtedy Jakub rzekł do Symeona i Lewiego: «Sprowadziliście na mnie nieszczęście, bo przez was będą mnie mieć w nienawiści mieszkańcy tego kraju, Kananejczycy i Peryzzyci. Ja przecież nielicznych mam ludzi, i jeżeli oni wystąpią razem przeciwko mnie, poniosę porażkę – zginę ja i cała moja rodzina». A oni mu na to: «Czyż [mieliśmy pozwolić na to, żeby] obchodzono się z naszą siostrą jak z nierządnicą?»”

– Lb 31,15-18„Rzekł do nich: «Jakże mogliście zostawić przy życiu wszystkie kobiety? One to za

radą Balaama spowodowały, że Izraelici ze względu na Peora dopuścili się niewier-ności wobec Pana. Sprowadziło to plagę na społeczność Pana. Zabijecie więc spośród dzieci wszystkich chłopców, a spośród kobiet te, które już obcowały z mężczyzną. Jedynie wszystkie dziewczęta, które jeszcze nie obcowały z mężczyzną, zostawicie dla siebie przy życiu”.


Grupa 3 – Pwt 20,10-20„Jeśli podejdziesz pod miasto, by z nim prowadzić wojnę, [najpierw] ofiarujesz

mu pokój, a ono ci odpowie pokojowo i bramy ci otworzy, niech cały lud, który się w nim znajduje, zejdzie do rzędu robotników pracujących przymusowo, i będą ci służyli. Jeśli ci nie odpowie pokojowo i zacznie z tobą wojować, będziesz je oblegał. Skoro Pan, Bóg twój, wyda ci je w ręce – wszystkich mężczyzn wytniesz ostrzem miecza. Tylko kobiety, dzieci, trzody i wszystko, co jest w mieście, cały łup zabie-rzesz i będziesz korzystał z łupu twoich wrogów, których ci wydał Pan, Bóg twój. Tak postąpisz ze wszystkimi miastami daleko od ciebie położonymi, nie będącymi własnością pobliskich narodów. Tylko w miastach należących do narodów, które ci daje Pan, twój Bóg, jako dziedzictwo, niczego nie zostawisz przy życiu. Klątwą obłożysz Chittytę, Amorytę, Kananejczyka, Peryzzytę, Chiwwitę i Jebusytę, jak ci rozkazał Pan, Bóg twój, abyście się nie nauczyli czynić wszystkich obrzydliwości, które oni czynią ku czci bogów swoich, i byście nie grzeszyli przeciw Panu, wasze-mu Bogu. Jeśli przez wiele dni będziesz oblegał miasto i walczył z nim, nie zetniesz jego drzew, przykładając siekierę, bo będziesz spożywał z nich owoce. Dlatego ich nie zniszczysz. Czy drzewo to człowiek, byś je oblegał? Tylko drzewa znane ci jako nieowocowe zetniesz i zbudujesz sobie narzędzia oblężnicze przeciw miastu, które z tobą toczy wojnę, aż je zdobędziesz”.

– Iz 13,15-18„Każdy, kogo znajdą, będzie przebity, każdy schwytany polegnie od miecza. Dzieci

ich będą roztrzaskane w ich oczach, ich domy będą splądrowane, a żony ich zgwałco-ne. Oto Ja pobudzam przeciw nim Medów (…). Wszyscy chłopcy będą roztrzaskani, dziewczynki zmiażdżone. Nad noworodkami się nie ulitują, ich oko nie przepuści także niemowlętom”.

– Ez 9,5-6„«Idźcie za nim po mieście i zabijajcie! Niech oczy wasze nie znają współczucia

ni litości! Starca, młodzieńca, panny, niemowlęta i kobiety wybijcie do szczętu!»”

26 27


Grupa 4 – 2 Sm 13,1-17„Potem to się wydarzyło: Absalom, syn Dawida, miał piękną siostrę, której było

na imię Tamar. W niej zakochał się Amnon, [również] syn Dawida. Dręczył się tym Amnon, tak że zachorował z powodu swej siostry Tamar. Ponieważ była dziewicą, Amnon nie mógł uczynić jej czegokolwiek. Amnon miał jednak przyjaciela imieniem Jonadab, syna Szimei, brata Dawida. Jonadab był człowiekiem bardzo przebiegłym. Ten go zapytał: «Co się z tobą dzieje, synu królewski, że tak mizerniejesz z dnia na dzień? Nie chcesz mi tego wyjaśnić?» Amnon odpowiedział mu: «Kocham Tamar, siostrę mojego brata, Absaloma». Jonadab mu odpowiedział: «Połóż się do łóżka i udaj chorego. Gdy przyjdzie twój ojciec, by cię odwiedzić, powiesz mu: Pozwól, by przyszła moja siostra Tamar i podała mi jeść; niechby przygotowała na moich oczach coś do zjedzenia, tak bym to widział. Wtedy przyjąłbym posiłek z jej ręki». Amnon położył się więc i udawał chorego. Kiedy przyszedł król, aby go odwiedzić, odezwał się Amnon do króla: «Niech przyjdzie, proszę, moja siostra, Tamar, i przyrządzi mi dwa placki w mojej obecności, abym mógł przyjąć posiłek z jej ręki». Dawid posłał więc wiadomość do pałacu do Tamar: «Pójdź, proszę, do domu twojego brata, Amnona, i przygotuj mu coś do zjedzenia!» Tamar poszła do domu swego brata, Amnona, a on leżał. Wzięła ciasto, zagniotła, zrobiła placki na jego oczach i upiekła je. Wziąw-szy patelnię wypróżniła ją przed nim, ale on odmówił jedzenia. Amnon powiedział: «Niech ode mnie wszyscy wyjdą!» A gdy wszyscy od niego wyszli, Amnon rzekł do Tamar: «Przynieś posiłek do sypialni, abym przyjął go z twojej ręki». Tamar wzięła placki, które przygotowała, i zaniosła bratu swojemu, Amnonowi, do sypialni. Gdy je przed nim położyła, aby jadł, schwycił ją i rzekł: «Chodź, połóż się ze mną, siostro moja!» Odpowiedziała mu: «Nie, mój bracie! Nie gwałć mnie, bo tak się w Izraelu nie postępuje. Zaniechaj tego bezeceństwa! Dokąd się udam z moją zniewagą? A ty stałbyś się jednym z największych przestępców w Izraelu! Porozmawiaj raczej z królem, on ci mnie nie odmówi». On jednak nie posłuchał jej głosu, lecz zadał jej gwałt, zbezcześcił ją i obcował z nią. Potem Amnon poczuł do niej bardzo wielką nienawiść. Nienawiść ta była większa niż miłość, którą ku niej odczuwał. Rzekł do niej Amnon: «Wstań i odejdź stąd!» Odpowiedziała mu: «Nie czyń mi, wypędzając mnie od siebie, jeszcze większej krzywdy od tej, jaką mi wyrządziłeś». On jednak nie chciał jej posłuchać. Zawołał swego pachołka, który mu usługiwał, i rzekł: «Wypędź tę ode mnie na ulicę i zamknij za nią drzwi!»


Judaizm – Tanach, Talmud

Chrześcijaństwo – Biblia

Islam – Koran

Podział księgi

Rodzaj księgi

Co opisują

Autor księgi Świętej



Islam – Koran

Podział księgi

Rodzaj księgi

Co opisują




Islam – Koran

Podział księgi

Rodzaj księgi

Co opisują


28 29


Grupa 1Łk 1,26-38 lub Mt 2,13-15 (Maryja lub św. Józef)– Napisz w formie maila, jaka była reakcja wymienionej osoby na skierowane do

niej Boże wezwanie.

Grupa 2Mt 19,16-22 (bogaty młodzieniec)– Napisz w formie maila, jaka była reakcja wymienionej osoby na skierowane do

niej Boże wezwanie.

Grupa 3 Łk 9,59-62 (dwaj naśladowcy Jezusa)– Napisz w formie maila, jaka była reakcja wymienionych osób na skierowane

do nich Boże wezwanie.

Grupa 4Łk 4,18-30 (mieszkańcy Nazaretu)– Napisz w formie maila, jaka była reakcja wymienionych osób na skierowane


Grupa 5 Dz 17,16-23.32 (mieszkańcy Aten)– Napisz w formie maila, jaka była reakcja wymienionych osób na skierowane



Tak,

ale

… (t

o za

trud

ne)

Tak,

ale

… (c

oś/k

toś j

est d

la m

nie

waż

niej

sze/

y)

Nie

chcę

Cię

słuc

hać,

złoś

cisz

mni

e.

Nie

chcę

Cię

słuc

hać,

szko

da m

i cza

su.

30 31


Błogosławiona teściowa 13 lipca wspominamy bł. Mariannę Biernacką, która została zamordowana przez

hitlerowców w czasie II wojny światowej w okolicach Grodzieńszczyzny, na fortach nieopodal wsi Naumowicze. Ta niezwykła kobieta oddała życie za swoją synową i jej nienarodzone dziecko. Warto przypomnieć sobie historię jej życia i męczeństwa.

Błogosławiona Marianna Biernacka, z domu Czokało, urodziła się w 1888 r. w Lipsku nad Biebrzą. Swoje dzieciństwo spędziła w rodzinnym miasteczku. Mając 20 lat, wyszła za mąż za Ludwika Biernackiego. W małżeństwie zostało zrodzonych sześcioro dzieci, czworo zmarło tuż po urodzeniu. Pozostała córka Leokadia i syn Stanisław. Marianna i Ludwik Biernaccy utrzymywali rodzinę z pracy na 20-hektaro-wym gospodarstwie. Po latach zmarł mąż Marianny. Kobieta została tylko z synem, bo jej córka Leokadia wyszła za mąż i przeprowadziła się.

Mieszkańcy Lipska i okolic stwierdzają, że Marianna była wzorem zarówno w życiu rodzinnym, jak i parafialnym. Wyróżniała się skromnością, prostotą i ci-chością serca. Od 11 lipca 1939 r., po zawarciu związku sakramentalnego przez syna Stanisława z Anną z domu Szymańczykówną, Marianna swoją codzienność dzieliła z młodym małżeństwem, wykazując postawę zatroskania, życzliwości i matczynej miłości wobec małżonków i ich potomstwa. W opisach błogosławionej bardzo często podkreśla się jej miłość do rodziny.

Na początku lipca 1943 r. miały miejsce masowe aresztowania, będące odwetem Niemców za zabicie przez partyzantów niemieckiego policjanta. Na liście aresztowa-nych znalazł się Stanisław Biernacki i jego żona Anna. Pewnego poranka uzbrojony


żołnierz niemiecki wszedł do domu Biernackich, nakazując Annie i Stanisławowi opuszczenie mieszkania. Marianna – teściowa, bezzwłocznie padła do nóg esesmana i błagała go o zezwolenie pójścia na śmierć zamiast synowej, wypowiadając następu-jące słowa: „Jak ona pójdzie, jest przecież w ostatnich tygodniach ciąży, ja pójdę za nią”. Niemiec zgodził się na propozycję Marianny, która wraz z synem Stanisławem i innymi aresztowanymi została przewieziona do więzienia w Grodnie. Dnia 13 lipca 1943 r. Marianna Biernacka została rozstrzelana przez Niemców razem z innymi mieszkańcami na fortach niedaleko Naumowicz koło Grodna. Przed śmiercią miała tylko jedną prośbę: aby dostarczono jej różaniec.

Ofiara Marianny nie poszła na marne. Synowa przeżyła wojnę, urodziła także dziecko. Do dziś można spotkać potomków błogosławionej, którzy w modlitwach dziękują jej za tak wspaniałe poświęcenie. Błogosławiona Marianna Biernacka ofiarowała się za bliską osobę. Uratowała synową i mające przyjść na świat dziecko. Uczyniła to z miłości do drugiego człowieka.

13 czerwca 1999 r. Ojciec Święty Jana Paweł II beatyfikował 108 męczenników drugiej wojny światowej, wśród nich Mariannę Biernacką. Jest ona czczona jako patronka teściowych, życia poczętego oraz rodzin. Przykład jej ofiary pokazuje, że jedyne, co ma wartość w życiu, to miłość. Kiedy staje przed nami postać bł. Marianny, powinniśmy się zastanowić nad wartością miłości, rodziny, nad wartością każdego życia, a szczególnie tego bezbronnego – życia nienarodzonego dziecka.

(Jarosław Hebel, Błogosławiona teściowa, <http://katolickarodzina.pl/ja-kobieta-zona-mama/765-blogoslawiona-tesciowa.

html>, dostęp: 10.03.2014).

32 33


Katalog typów przedstawień postaci w ikonie

Typy kanoniczne przedstawień osoby Jezusa:1. Chrystus Pantokrator (Władca i Sędzia Świata), gr. pantokrator – „wszechwładny”,

wyraża wszechmoc i majestat Syna Bożego. Przedstawienie to przybiera różne odmiany, m.in. wizerunek połowy postaci Jezusa, całej postaci stojącej lub zasia-dającej. Na tych ikonach Chrystus prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, lewą podtrzymuje otwartą lub zamkniętą księgę Ewangelii.

2. Chrystus pomiędzy Mocami – wizerunek oparty na Apokalipsie św. Jana, przed-stawia Chrystusa zasiadającego na tronie na tle czerwonego rombu i niebieskiego owalu, wskazującego na Ewangelię.

Typy kanoniczne przedstawień Matki Bożej:

1. Maryja tronująca – Matka Boża siedzi na tronie, z Dzieciątkiem Jezus na kolanach. Jezus prawą ręką błogosławi, a w lewej trzyma zwój Biblii.

2. Maryja modląca się (Orantka) – Matka Boża stoi z rękoma uniesionymi do góry, a między nimi w tle okrągłej sfery znajduje się błogosławiący prawą ręką Chrystus (w lewej dłoni tradycyjnie trzyma zwój Biblii).

3. Maryja wskazująca drogę (Hodogetria) – ten typ przedstawień przypisywany jest św. Łukaszowi. Widzimy tu Maryję pełną majestatu, trzymającą przy lewym ramieniu Dzieciątko Jezus i wskazującą na Nie prawą ręką. Jezus w lewej dłoni trzyma Pismo Święte (zwój lub księgę), a prawą błogosławi i jednocześnie wska-zuje na Maryję.

4. Maryja Miłosierna (Eleusa, Umilenije) – to wizerunek Matki Bożej przytulającej swojego Syna, Jezus i Maryja stykają się policzkami, myślą o czekającej Chrystusa męce.

5. Matka Boża Bolesna – z Dzieciątkiem, pośród dwóch aniołów trzymających narzędzia Męki Pańskiej.

Przedstawienia Trójcy Świętej:Przedstawienia trzech aniołów, którzy odwiedzili Abrahama i Sarę, a w których

Ojcowie Kościoła upatrywali aluzję do Trójcy Świętej.

Przedstawienia świętych:Odnoszą się przede wszystkim do ubioru, atrybutów i cech fizycznych, np. długie

brody oznaczają sędziwość i mądrość.


Katalog symboliki kolorów w ikonieKolor złoty – oznacza samego Boga, łączy się ze świętością, splendorem, tym, co

niezniszczalne, energią Bożą, chwałą Bożą, także życiem w królestwie Bożym. Złoto jest drogie, więc często zastępowano je innym barwnikiem: czerwonym, zielonym i żółtym (orchą).

Kolor purpurowy (szkarłatny) – oznacza królewską godność, władzę. To kolor króla, władcy, Boga w niebie, cesarza na ziemi. Tylko imperator mógł podpisywać edykty purpurowym atramentem i zasiadać na purpurowym tronie, tylko on nosił purpurowe ubranie i buty (dla innych było to surowo zabronione). Skórzane albo drewniane oprawy Ewangelii były powlekane purpurową tkaniną. Kolor ten jest obecny na ikonach na ubraniu Maryi – Królowej Niebios.

Kolor czerwony – jeden z najbardziej zauważalnych na ikonie kolorów. Jest kolo-rem ciepła, miłości, oznacza życie i energię życiodajną. Dlatego stał się kolorem chwały i zmartwychwstania – zwycięstwa życia nad śmiercią. Ale jednocześnie jest kolorem krwi i męki, ofiary Jezusa (szata spodnia u Chrystusa Pantokratora jest czerwona). W czerwonych ubraniach przestawiani są męczennicy, niekiedy malowano czerwone tła jako znak triumfu życia wiecznego.

Kolor pomarańczowoczerwony – kojarzy się z ogniem, symbolizuje żarliwość i duchowe oczyszczenie.

Kolor biały – symbol Boskiego światła, czystości, niewinności, świętości i prostoty. Na ikonach i freskach świętych i sprawiedliwych zwykle przedstawiano ubranych na biało. Tym samym kolorem świeciły pieluszki dzieci, dusze umarłych – sprawiedli-wych oraz aniołów.

Kolor niebieski i błękitny – oznacza niebo, nieskończoność i wieczność kró-lestwa Bożego. Kolor Matki Bożej, Niepokalanej, łączącej w sobie cechy ziemskie i niebieskie. Ciemnoniebieski występuje często jako kolor płaszcza z przedstawień Chrystusa – Pantakratora.

Kolor zielony – oznacza życie, kwitnienie, wieczne odnowienie, nowe życie, wegetację roślin, dlatego kolorem tym malowano ziemię. Był on obecny tam, gdzie zaczynało się życie – w scenach Bożego Narodzenia. Używano go jako barwy szat męczenników, których krew żywi Kościół.

Kolor brązowy – to kolor gołej ziemi, prochu, wszystkiego, co czasowe i skazitel-ne. W ubraniach Matki Bożej zmieszany z cesarską purpurą przypominał o słabości ludzkiej natury podlegającej śmierci.

Kolor czarny – oznacza zło, grzech, śmierć, piekło, otchłań. W malarstwie ikon na czarno malowano groty – symbole grobu oraz ziejącą otchłań piekielną. W niektórych wątkach mógł być to kolor tajemnicy.

34 35



36 37



Karta pracy dla grup Korzystając z „Katalogu symboli ikon” uzupełnij tabelę:

Nazwa ikony:

Typ przedstawień postaci Symbolika kolorów Symbolika znaków, gestów, atrybutów

Nazwa ikony:

Typ przedstawień postaci Symbolika kolorów Symbolika znaków, gestów, atrybutów

38 39


Test sprawdzającyLp Treść zadania Klucz odpowiedzi1 Ikona jest:

a) płaskorzeźbąb) obrazem na płótniec) malowidłem na desce

2 Pantokrator to przedstawienie postaci:a) św. Pankracegob) Jezusac) Ducha Świętego

3 Jezus przytulający się do Maryi to typ przedstawień:a) Orantkib) Eleusyc) Hodogetrii

4 W Polsce najbardziej rozpowszechniona Hodoge-tria to:a) Matka Boża Karmiącab) Matka Boża Nieustającej Pomocyc) Matka Boska Częstochowska

5 Kolor złoty w ikonie symbolizuje:a) władzę Bogab) chwałę Bożąc) miłość Boga

6 Ręka uniesiona na ikonie oznacza:a) władzęb) ciszęc) błogosławieństwo

7 Ikona jest obrazem, który:a) przyczynia się do pogłębienia życia duchowegob) pomaga się modlićc) nie jest do „odczytania”

8 Zestawienie koloru czerwonego i niebieskiego w ikonie oznacza:a) miłość Bogab) jedność nieba i ziemic) ogień i wodę

9 W jakich przedstawieniach postaci odnajdujemy gest uniesionych rąk do góry:a) Orantkib) Trójcy Świętejc) św. Pawła


Gdy rodzice kochają swoje dziecko, to…



40 41


Grupa 1Ps 51,1-11– O jakim wydarzeniu mówi ten psalm? – Co wyznaje król Dawid? – Kogo bezpośrednio dotknęło zło Dawida? – Co Dawid wyznaje Bogu?

Grupa 2Rz 3,23a– Co podkreśla św. Paweł? – Jakie to ma znaczenie dla mojego życia? – Co oznacza „chwała Boża”, której jesteśmy pozbawieni przez grzech?

Grupa 3 Rdz 3,1-13.16-19– W jaki sposób szatan rozpoczyna swoje kuszenie? Co podaje w wątpliwość? – Co jest największą pokusą, jaką szatan przedstawia? – Na czym polega grzech człowieka?

Grupa 4Rdz 3,1-13.16-19– Co się dzieje w wyniku grzechu? – Jak zachowuje się Adam? Jak zachowuje się Ewa? – Co odpowiada Bogu Adam? O czym to świadczy? – Co Bóg zapowiada Adamowi? – Jaka kara spotka ludzi?

Grupa 5Rz 5,12– Kim jest ten „jeden człowiek”, przez którego grzech wszedł na świat? – Co to oznacza, iż „śmierć przeszła na wszystkich ludzi”? – Jaki jest związek pomiędzy grzechem Adama, naszym grzechem a śmiercią?


AKT ODDANIA SWEGO ŻYCIA JEZUSOWIJezu, dziękuję Ci, że mnie kochasz! Wierzę, że umarłeś dla mnie na krzyżu, aby pokonać mój grzech i dać mi wolność,

która przynosi pokój. Chcę jeszcze bardziej poznać Ciebie. Wybieram dziś życie z Tobą, by pójść drogą, którą mi wskażesz. Pragnę żyć dla Ciebie i bardziej niż swo-ją – Twoją wolę wypełniać. Oddaję Ci swoje życie, plany, marzenia, to, co we mnie dobre, i to, z czym sobie nie radzę. Jezu, proszę, zostań już na zawsze moim jedynym i wyłącznym Panem. Prowadź mnie, bo nie chcę błądzić, chodzić bez celu, ale chcę żyć tak, jak Ty chcesz, abym żył. Ogłaszam Cię dziś Panem i Królem mojego życia. Amen.





42 43


ANOREKSJA

PRZY

CZYN

Y

PRZY

CZYN

Y

OBJ

AWY

OBJ

AWY

TERA

PIA

TERA

PIA


– Opiszcie na górnej części „szkieletu” problem anoreksji, a na dolnej analogicznie problem „anoreksji duchowej” i propozycje jej terapii.

Anoreksja jest jednym z najbardziej śmiertelnych schorzeń psychicznych. Jej leczenie jest trudne, długie i wymaga ogromnej pracy ze strony osoby chorej i jej najbliższych.

Ważnym elementem terapii jest nauczenie osoby chorej, jak radzić sobie z trud-nymi, stresującymi sytuacjami w sposób niedestruktywny. Inne cele to: poprawa samooceny i poczucia kontroli, dokładne poznanie natury anoreksji ze szczególnym uwzględnieniem czynników, które wyzwalają anorektyczne myśli i zachowania oraz sposoby radzenia sobie z nimi.

W terapii obszarem zainteresowania jest przeszłość i poszukiwanie w niej przyczyn anoreksji, która jest postrzegana jako sposób wyrażania konfliktów wewnętrznych.

W czasie terapii pacjent pod nadzorem terapeuty uczy się, jak radzić sobie z frustracją i napięciami pojawiającymi się w relacjach z innymi oraz jak reagować na takie emocje jak np. żal spowodowany utratą bliskiej osoby czy też negatywne uczu-cia towarzyszące konfliktom w związkach. Inne cele terapii to budowanie poczucia własnej wartości pacjenta, jego pozytywnej samooceny, które pozwalają na lepsze funkcjonowanie w związkach i relacjach z innymi ludźmi.

Terapia grupowa zwykle towarzyszy terapii indywidualnej, jako motywacja i wsparcie w procesie leczenia.

Rodzina jest postrzegana jako najważniejszy sojusznik w walce z zaburzeniem.W przypadku dorosłych osób chorych na anoreksję zalecana jest terapia małżeń-

ska, której celem jest wzmocnienie więzi między małżonkami, rozwiązanie problemów z komunikacją.

(na podst.: http://anoreksja.mam-efke.pl/index.php)

„Rzekł do nich Jezus: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Jeżeli nie będziecie jedli Ciała Syna Człowieczego ani pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie. Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym»”. (J 6,53-54)

44 45


Części Mszy ŚwiętejI. Obrzędy wstępne

1. Pieśń na wejście2. Pozdrowienie ołtarza i zgromadzonego ludu3. Akt pokuty4. Panie, zmiłuj się nad nami5. Chwała na wysokości Bogu6. Kolekta (modlitwa dnia)

II. Liturgia Słowa 1. I czytanie2. Psalm responsoryjny3. II czytanie4. Aklamacja przed Ewangelią5. Ewangelia6. Homilia7. Wyznanie wiary8. Modlitwa powszechna

III. Liturgia eucharystyczna1. Przygotowanie darów

l Procesja z daramil Obmycie rąkl Wezwanie do modlitwy i modlitwa nad darami

2. Modlitwa eucharystycznal Dialog przed prefacjąl Prefacjal Aklamacja Świętyl Wspomnienie tajemnicy dnial Epikleza (modlitwa do Ducha Świętego)l Anamneza (Opowiadanie o ustanowieniu i konsekracja)l Złożenie ofiaryl Modlitwy wstawienniczel Doksologia końcowa

3. Obrzędy komuniil Obrzęd pokojul Baranku Bożyl Komunia Świętal Modlitwa po komunii

IV. Obrzęd zakończenia 1. Pozdrowienie i błogosławieństwo kapłańskie2. Rozesłanie wiernych


Grupa 1– Podaj, jaka część Mszy Świętej opisana jest w tekście.– Jaka wskazówka do pełniejszego przeżywania Mszy Świętej znajduje się w tym

fragmencie?Wizja Mszy Świętej Cataliny Rivas

Kiedy przyszłam do Kościoła przed Mszą św. następnego dnia, trochę późno, arcybiskup i kapłani już wychodzili z zakrystii. Dziewica Maryja powiedziała swoim słodkim kobiecym głosem, który działa na duszę:

„Dzisiaj jest dzień nauki dla ciebie i chcę, abyś zwróciła szczególną uwagę na to, czego będziesz świadkiem. Wszystkim, czego dziś doświadczysz, masz podzielić się z całą ludzkością”.

Byłam głęboko wzruszona, nie rozumiejąc, dlaczego, ale starałam się być bardzo uważna. Pierwszą rzeczą, na którą zwróciłam uwagę, był chór pięknych głosów, który śpiewał jakby z oddali. Na chwilę muzyka przybliżała się, a następnie oddalała jak odgłos wiatru. Arcybiskup rozpoczął Mszę św., i gdy doszedł do aktu pokuty, Najświętsza Dziewica powiedziała:

„Z głębi serca proś Pana o przebaczenie swoich win, które Go obraziły. W ten sposób będziesz mogła godnie brać udział w tym przywileju, jakim jest Msza św.”

Przez ułamek sekundy pomyślałam: Na pewno jestem w stanie łaski Bożej; wczoraj wieczorem poszłam do spowiedzi. Matka Boża odpowiedziała:

„Czy sądzisz, że od wczorajszego wieczoru nie obraziłaś Boga? Pozwól mi przy-pomnieć ci o kilku rzeczach. Kiedy wyszłaś z domu i szłaś tutaj, dziewczyna, która ci pomaga, podeszła do ciebie i poprosiła o coś, a ty, ponieważ byłaś spóźniona, nie odpowiedziałaś jej zbyt miło. To był brak miłości z twojej strony, a ty mówisz, że nie obraziłaś Boga…? Gdy byłaś w drodze, autobus wjechał na dróżkę, którą szłaś, i omal cię nie potrącił. Odniosłaś się do tego biednego człowieka w sposób nieodpowiedni, zamiast modlić się i przygotowywać do Mszy. Zabrakło ci miłości i straciłaś pokój i cierpliwość. I mówisz, że nie zraniłaś Boga?

46 47




Nagle zaczęły powstawać jakieś postacie, których wcześniej nie widziałam. Wyglądało to tak, jakby u boku każdej osoby obecnej w katedrze, pojawiła się inna osoba i wkrótce cała katedra zapełniła się młodymi pięknymi ludźmi. Byli oni ubrani w białe szaty i skierowali się do głównej nawy, a następnie podeszli do ołtarza. Matka Boża powiedziała:

„Patrz. To są Aniołowie Stróżowie wszystkich ludzi, którzy są tutaj. To jest moment, kiedy twój Anioł Stróż zanosi twoje ofiary i prośby przed Ołtarz Boga”.

Niektórzy z nich nieśli coś, jakby złote misy z czymś, co lśniło jak złociste światło. Matka Boża powiedziała:

„To są Aniołowie Stróżowie ludzi, którzy ofiarują tę Mszę św. w wielu intencjach, tych którzy są świadomi, co znaczy ta celebracja. Oni mają coś do ofiarowania Bogu (…) Ofiaruj siebie w tej chwili… ofiaruj swoje smutki, bóle, nadzieje, radości, prośby. Pamiętaj, że Msza św. ma nieskończoną wartość. Dlatego bądź hojna w ofiarowaniu i proszeniu”.

Za pierwszymi aniołami szli następni, którzy nie mieli niczego w rękach; szli z pustymi rękami. Maryja powiedziała:

„To są Aniołowie ludzi, którzy są tutaj, ale nigdy niczego nie ofiarują. Nie są zainteresowani tym, by przeżywać każdy moment Mszy św. i nie mają darów, by je zanieść przed Ołtarz Boga”.

Na końcu procesji szli inni aniołowie, którzy byli raczej smutni, z rękami złożo-nymi do modlitwy, ale ze spuszczonymi oczami.

„To są Aniołowie Stróżowie ludzi, którzy są tutaj, ale nie chcą być, to znaczy ci, którzy zostali zmuszeni do przyjścia, którzy przyszli z obowiązku, ale bez żadnego pragnienia uczestniczenia we Mszy św. Aniołowie idą smutni, ponieważ nie mają nic do zaniesienia przed Ołtarz poza własnymi modlitwami. Nie zasmucajcie swojego Anioła Stróża. Proście o wiele…”


Grupa 3Wizja Mszy Świętej Cataliny Rivas

– Podaj, jaka część Mszy Świętej opisana jest w tekście.– Jaka wskazówka do pełniejszego przeżywania Mszy Świętej znajduje się w tym

fragmencie?

Celebrans wypowiedział słowa konsekracji. Kiedy podniósł Hostię zobaczyłam Jego ręce. Na wierzchu dłoni miał jakieś znaki, z których emanowało dużo światła. To był Jezus! To On otaczał sobą celebransa, otaczał z miłością jego ręce. W tym momencie Hostia zaczęła rosnąć i stała się wielka. Ukazała się cudowna twarz Jezusa patrzącego na swój lud. Instynktownie chciałam pochylić głowę i Matka Boża powiedziała:

„Nie patrz w dół. Patrz w górę i kontempluj Go. Wymień z Nim spojrzenia i po-wtórz modlitwę z Fatimy: Boże, wierzę w Ciebie, wielbię Ciebie, ufam Tobie i kocham Ciebie. Proszę, przebacz tym, którzy nie wierzą, nie uwielbiają, nie ufają i nie kochają Ciebie. A teraz powiedz Mu, jak bardzo Go kochasz i złóż hołd Królowi Królów”.

Wypowiedziałam te słowa i wydawało się, jakbym była jedyną, na którą On pa-trzył z ogromnej Hostii. Ale poznałam, że w taki sposób z pełnią miłości spogląda na każdą osobę. W tym momencie Maryja powiedziała:

„To jest cud nad cudami. Powiedziałam ci przedtem, że Bóg nie jest ograniczony ani czasem, ani przestrzenią. W momencie konsekracji całe zgromadzenie jest za-bierane do stóp Kalwarii w chwili krzyżowania Jezusa”.

48 49




Kiedy mieliśmy odmawiać Ojcze Nasz, Pan przemówił po raz pierwszy w czasie celebracji:

„Poczekaj, chcę, żebyś się modliła z największą głębią, do jakiej jesteś zdolna. W tej chwili przypomnij sobie osobę lub osoby, które wyrządziły ci wielką krzywdę w ciągu życia, tak żebyś je serdecznie uścisnęła i powiedziała im z serca: «W Imię Jezusa przebaczam wam i życzę wam pokoju. W Imię Jezusa proszę was o przebaczenie i życzenie mi pokoju». Jeśli osoba jest godna pokoju, otrzyma go i poczuje się lepiej. Jeśli osoba nie jest zdolna otworzyć się na ten pokój, wróci on do twojego serca. Nie chcę, żebyś otrzymywała lub ofiarowała pokój, gdy nie jesteś zdolna przebaczyć i pierwsza odczuć go w swoim sercu. (…) Uważaj na to, co robisz – kontynuował Pan – powtarzasz w Ojcze Nasz: przebacz nam nasze winy, jako i my przebaczamy tym, którzy zawinili względem nas. Jeśli jesteś zdolna przebaczyć, ale nie zapomnieć, jak niektórzy mówią, stawiasz warunki przebaczeniu Boga. Mówisz: Przebaczasz mi tylko tak jak ja jestem zdolna przebaczyć, ale nie więcej”.

Nie wiem, jak wytłumaczyć swój ból, jak bardzo możemy ranić Boga. I jak bardzo możemy ranić siebie samych przez tyle urazów, złych uczuć i niepochlebnych rzeczy, które rodzą się z naszych uprzedzeń i nadwrażliwości. Przebaczyłam; przebaczyłam z serca i poprosiłam o przebaczenie wszystkich ludzi, których zraniłam kiedykolwiek, aby odczuć pokój Boży. Celebrans powiedział, „obdarz nas pokojem i jednością…”, a następnie, „pokój Pański niech będzie z wami wszystkimi”. Nagle zobaczyłam, że pomiędzy niektórymi (nie wszystkimi) ludźmi, którzy się ściskali, pojawiło się bardzo intensywne jasne światło. Wiedziałam, że to był Jezus, i prawie że rzuciłam się, by uścisnąć osobę obok mnie. Naprawdę mogłam odczuć uścisk Pana w tym świetle. To On mnie uścisnął, udzielając mi swojego pokoju, ponieważ w tym momencie byłam zdolna przebaczyć i usunąć z serca cały żal do innych. Tego właśnie chce Jezus, by dzielić się tą chwilą radości, biorąc nas w objęcia i życząc nam swojego pokoju.




Ludzie zaczęli wychodzić z ławek do Komunii. Nadeszła wielka chwila spotkania. Pan powiedział do mnie: „Poczekaj chwilę; chcę, żebyś coś zobaczyła…” Poruszona wewnętrznym impulsem podniosłam wzrok na osobę, która miała przyjąć Komunię Świętą na język z rąk kapłana. Spostrzegłam, że to była jedna z pań z naszej grupy, która poprzedniego wieczoru nie mogła pójść do spowiedzi, ale dziś rano uczyniła to przed Mszą Świętą. Kiedy kapłan położył Świętą Hostię na jej języku, błysk zło-cistego światła przeszedł przez tę osobę, najpierw przez plecy, następnie otaczając ją z tyłu, wokół ramion, a na końcu wokół głowy. Pan powiedział:

„Oto jak się cieszę, obejmując duszę, która przychodzi z czystym sercem, by Mnie przyjąć”.

Ton głosu Jezusa był tonem szczęśliwego człowieka. Byłam zdumiona, widząc moją przyjaciółkę wracającą do ławki, otoczoną światłem, w uścisku Pana. Pomy-ślałam o cudzie, który tracimy wiele razy, przyjmując Jezusa z małymi lub wielkimi winami, podczas gdy powinno być to święto.

Otrzymałam Hostię. Kiedy wróciłam na swoje miejsce, gdy klęczałam, Pan po-wiedział: „Posłuchaj…” Chwilę później usłyszałam modlitwy pani, która siedziała przede mną i która właśnie przyjęła Komunię Świętą. To, co mówiła, nie otwierając ust, brzmiało mniej więcej tak: „Panie, pamiętaj, że jest koniec miesiąca i my nie mamy pieniędzy, by zapłacić za czynsz, opłaty za samochód i szkołę dzieci. Musisz coś zrobić, by mi pomóc… Proszę, spraw, by mój mąż nie pił tak dużo. Nie mogę już wytrzymać jego upijania się tak często i mój najmłodszy syn będzie powtarzał znowu rok, jeśli mu nie pomożesz. On ma egzaminy w tym tygodniu… I nie zapo-mnij o naszej sąsiadce, która musi się przenieść. Niech ona zrobi to zaraz. Nie mogę już dłużej jej znieść… etc. etc.” Jezus powiedział ze smutkiem:

„Czy zwróciłaś uwagę na jej modlitwę? Ani przez chwilę nie powiedziała mi, że Mnie kocha. Ani przez chwilę nie podziękowała Mi za dar, który dałem jej w tym celu, aby ją podnieść do Mnie. Ani przez chwilę nie powiedziała: dziękuję Ci, Panie. To była litania próśb… i tak jest prawie ze wszystkimi, którzy Mnie przyjmują. (…) Umarłem z miłości i zmartwychwstałem. Z miłości czekam na każdego z was i z miłości pozostaję z wami. Ale wy nie zdajecie sobie sprawy, że potrzebuję waszej miłości. Pamiętaj, że jestem Żebrakiem Miłości w tej wzniosłej dla duszy godzinie”.

50 51




Kiedy celebrans miał udzielić błogosławieństwa, Matka Boża powiedziała:„Bądź uważna, staraj się… Robisz jakiś stary znak zamiast znaku Krzyża. Pamiętaj,

że to błogosławieństwo może być ostatnie, jakie otrzymujesz z rąk kapłana. Nie wiesz, gdy stąd odchodzisz, czy umrzesz, czy nie. Nie wiesz, czy będziesz miała możliwość otrzymać błogosławieństwo od innego kapłana. Te konsekrowane ręce udzielają ci błogosławieństwa w Imię Trójcy Przenajświętszej. Dlatego czyń znak Krzyża z sza-cunkiem, jakby to było ostatni raz w twoim życiu”.

Jak bardzo brakuje nam zrozumienia i uczestnictwa w codziennej Mszy Świętej! Dlaczego by nie zacząć dnia pół godziny wcześniej, pójść na Mszę Świętą i otrzy-mać wszystkie błogosławieństwa, które Pan chce na nas zlać? Jestem świadoma, że z powodu obowiązków nie każdy może uczestniczyć w codziennej Mszy, ale przy-najmniej dwa lub trzy razy w tygodniu. Tak wielu opuszcza Mszę Świętą w niedziele za najmniejszą wymówką. Mamy czas na studium, na pracę, na rozrywkę, odpoczy-nek, ale NIE MAMy CZASU, By PRZyNAJMNIEJ W NIEDZIELĘ IŚĆ NA MSZĘ ŚWIĘTĄ. Jezus poprosił mnie, żebym pozostała z Nim jeszcze przez kilka minut po zakończeniu Mszy Świętej. Powiedział:

„Nie wychodź pośpiesznie po zakończeniu Mszy Świętej. Pozostań w Moim to-warzystwie, ciesz się nim i pozwól Mi cieszyć się twoim…”


– Wokół Hostii wpiszcie cechy, które łączą poszczególne cuda eucharystyczne.

52 53


54 55


– We fragmencie książki „Za pięć godzin zobaczę Jezusa” odnoszącej się do stanu ducha Jacques’a Fescha w ostatnich godzinach przed egzekucją zaznaczcie kolorem czarnym – smutek, zielonym – nadzieja, czerwonym – miłość, niebieskim – wiarę.

Poniedziałek, 30 wrześniaOstami dzień walki, jutro o tej porze będę w niebieMój adwokat przyszedł mnie uprzedzić, że egzekucja odbędzie się jutro, około

czwartej nad ranem. Niech wola Pana będzie wypełniona we wszystkim! Mam ufność w miłości Jezusa i wiem, że poleci swoim aniołom, by niosły mnie na rękach. Obym umarł tak, jak Pan tego chce. Jestem pewien, że Jezus, w swojej dobroci da mi chrześcijańską śmierć, abym mógł dać świadectwo do końca. […] Zapada wieczór i jestem smutny, smutny… Nadchodzi śmierć, a radość odeszła, chociaż się nie boję. Tylko że królestwo niebieskie oddaliło się i jestem sam! Muszę modlić się o wiele więcej, choć wiem, że nasz Pan chciał tego opuszczenia, by mnie wypróbować. Sądzę, że podczas tej nocy agonii, przejdę przez różne stany i będę trochę cierpiał. Wydawało mi się przed chwilą, że cokolwiek zrobię, nigdy raj nie będzie dla mnie! To szatan mi to podpowiada, chce, żebym zwątpił. Rzuciłem się do stóp Maryi i zrobiło mi się trochę lepiej. Dziwne jednak to śmiertelne czuwanie! […] Czuję się spokojny, ale zmęczony. Trwam w pokoju, ale w pokoju zmieszanym ze smutkiem. Odmówię najpierw różaniec i modlitwy za zmarłych, potem złożę moją duszę w Bogu. Następnie, leżąc już, będę rozważał konanie naszego Pana w Ogrodzie Oliwnym, ale, dobry Jezu, pomóż mi! Odmówiłem modlitwy i je-stem przepełniony pokojem i mocą! Jezus, w swej nieskończonej miłości usłyszał moją modlitwę i wysłuchał mnie. Jezu, kocham Cię! Jest kwadrans po jedenastej. Czekam… Godziny mijają powoli i z każdym uderzeniem zegara mówię sobie, o tyle mam mniej do przeżycia. Modlę się… Chciałbym trochę pospać, ale oczywiście nie mogę. Jestem jednak napełniony siłą i mam jasny umysł, wyobraźnia pracuje od czasu do czasu i muszę uważać, by nie zaprowadziła mnie zbyt daleko. Jak trudno jest umierać! Myślę o tych, którzy teraz się za mnie modlą, mecenas Baudet, ojciec Tomasz, i myśl o nich dobrze mi robi. Jestem spokojniejszy niż jeszcze przed chwilą, bo Jezus obiecał mi, że zabierze mnie natychmiast do raju i że umrę jak chrześcijanin. Odmówię na kolanach różaniec w nadziei, że do końca zachowam jasność umysłu, potem jeszcze trochę odpocznę. […] Za 5 godzin zobaczę Jezusa. Jak dobry jest Pan. Nie czeka na wieczność, by wynagrodzić swoich wybranych. Pociąga mnie już łagodnie ku sobie, dając mi pokój, który nie jest z tego świata. Musi być prawie wpół do drugiej, odmówiłem jeszcze jeden różaniec i rozmawiam z Jezusem i Maryją Panną jak z ojcem i matką. Przepełnia mnie pokój, a moje modlitwy są słodkie jak miód. Dobry Jezus, który tyle wycierpiał dla mnie, wciąż bierze na siebie prawie cały mój ból. Szczęśliwi ci, którzy pokładają ufność w Panu. Nigdy nie zostaną zawstydzeni! Opuścił mnie spokój i ustąpił miejsca trwodze! To okropne.


Serce skacze mi w piersi. Najświętsza Dziewico, zmiłuj się nade mną. Wierzę jednak, że z odrobiną woli uda mi się przezwyciężyć trwogę, a jednak cierpię! Myślę, że tutaj zakończę mój dziennik, tym bardziej, że słyszę niepokojące hałasy. Obym stawił temu czoło. Najświętsza Panienko, na pomoc! Żegnajcie wszyscy i niech Pan wam błogosławi.

Grupa 1Warunki sakramentu pokuty – rachunek sumienia

1. Jaka postawa jest konieczna w rachunku sumienia?2. Co to znaczy, że należy zachować właściwą hierarchię ważności w rachunku

sumienia?3. Jaka jest ocena moralna grzechu, który przerodził się w nałóg?

„Chodzi o szczerość wobec siebie, o prawdę o nas. Patrz na siebie. Nie porównuj się z innymi. Są różne książeczki, pomoce. Niekoniecznie trzeba z nich korzystać, a jeśli już, to z dużą dozą krytycyzmu i zdrowego rozsądku. Najlepsze jest Pismo Święte, to najlepszy rachunek sumienia. Weź sobie Hymn o miłości i podstaw swoje imię pod słowo «mi-łość». I będziesz miał prawdę o sobie. Warto brać teksty biblijne i czytać je jak o sobie. Warto – nawet bardzo – pytać czasem bliskich. To trudne. Zapytaj tych, których kochasz i którzy się o ciebie troszczą, z czego, ich zdaniem, powinieneś się spowiadać. To będzie prawda subiektywna, ale warto ją usłyszeć, aby zobaczyć, jaki jesteś w relacjach z drugim człowiekiem. Nie bój się poprosić tych, którzy są obok, by powiedzieli ci, jakim cię widzą.

Rób rachunek sumienia po kolei, zachowując właściwą hierarchię ważności – i tak też o tym w konfesjonale mów. Odwiecznym dylematem jest zawsze szóste przykazanie. Prawie każda spowiedź kręci się wokół grzechów nieczystości. Nie bagatelizuj grzechów nieczystości, ale nie wysuwaj ich na pierwsze miejsce. Sfera seksualności jest czymś, co dotyka nas bardzo głęboko i mocno, gdyż jest to najintymniejsza sfera człowieczeństwa. Szatan wykorzystuje to, aby przenieść punkt ciężkości w jej kierunku. Nie sprowadzaj swojego nawrócenia do grzechów nieczystości.

Jest też kwestia nałogów, które bywają przeróżne. Pamiętaj, że nałóg, choć budzi ogromne poczucie winy, nie jest grzechem ciężkim. Źródło nałogu – tak, skutek na-łogu – nie. Do grzechu ciężkiego potrzeba pełnej dobrowolności, pełnej świadomości i ciężkiej materii. Ktoś, kto jest uwikłany w nałóg, nie ma już pełnej dobrowolności. Warto tak na to spojrzeć. To nie jest bagatelizowanie nałogu, przeciwnie, nałóg to skrajna forma grzechu i trzeba zrobić wszystko, by z niego wyjść”. (o. A. Szustak)

„Rachunek sumienia powinien obejmować nie tylko nasze złe czyny. Jezus na Sądzie Ostatecznym nie będzie nas pytał tylko o wyrządzone przez nas zło, ale także o dobro, którego nie spełniliśmy. Sakrament pojednania, ten szczególny przejaw miłości Pana Boga, ma nam pomóc w podjęciu postanowienia poprawy i zmiany postępowania”. (o. R. Szymkowiak)

56 57


Grupa 2Warunki sakramentu pokuty – żal za grzechy

1. Co jest istotą prawdziwego żalu za grzechu?2. Co w sytuacji, gdy ktoś mówi na spowiedzi, że nie czuje żalu? 3. Dlaczego Bóg, a nie moje uczucia, powinien określać, co jest dobre, a co złe?

„Po przeprowadzeniu rachunku sumienia za popełnione grzechy trzeba żałować. Jeśli żal za grzechy rodzi się z lęku przed karą, określany jest jako niedoskonały (do-skonały rodzi się ze względu na miłość Jezusa). Często żałujemy z uwagi na siebie, ponieważ zraniony zostaje nasz egoizm i odczuwamy dyskomfort. Żal jednak to nie tylko kwestia naszych uczuć, ale umiejętność dostrzeżenia Boga jako Osoby, jako Miłości: Żałuję ze względu na Ciebie, Boże, i również ze względu na Ciebie chcę zmienić moje życie”. (o. R. Szymkowiak)

„Żal to nie smutek. To nie jest takie poczucie: «Jestem beznadziejny. Nic mi nie wychodzi. Piętnasta spowiedź z rzędu i to samo». Żal za grzechy nie jest żalem nad sobą. Żal za grzechy jest żalem nad Bogiem. Bóg oddał swoje życie, poświęcił wszystko, co miał, żeby mnie zbawić, a ja nic.

Często zdarza się na spowiedzi, że ktoś mówi, że nie czuje żalu. Popełnił grzech, o którym wie, że jest zły, ale nie żałuje. Po części może to być błędne przekonanie, wynikające właśnie z tego, że źle interpretuje istotę żalu. Żal to świadomość, że wyda-rzyło się pewne jasno określone zło, które ja popełniłem. I nawet jeśli nie odczuwam żadnego dyskomfortu –przyjmuję prawdę, że to się stało. Jeżeli przyjaciel mówi, żeby czegoś nie robić, to wierzymy, że mówi to dlatego, że kocha. Mogę nie odczuwać, że w tym, co zrobiłem, jest jakieś zło, ale skoro ufam Bogu i skoro wierzę, że On mnie kocha, to kiedy On wskazuje na złe drogi, wiem, że to ma sens”. (o. A. Szustak)


Grupa 3Warunki sakramentu pokuty – postanowienie poprawy

1. Dlaczego bez postanowienia poprawy spowiedź jest nieważna?2. Dlaczego postanowienia poprawy nie można mylić z przekonaniem, że grzech

już nigdy mi się nie przydarzy?3. Na czym polega postanowienie poprawy?

„Spowiedź bez niego jest nieważna. Jeśli do konfesjonału przychodzi człowiek, który nie ma najmniejszego zamiaru zmienić czegokolwiek, taka spowiedź jest nie-ważna. Brak rozgrzeszenia nigdy nie bierze się z niechęci bądź widzimisię kapłana, ale z tego, że on nie może go udzielić. I to nie jest zależne od niego. Niechęć poprawy to danie grzechowi prawa do tego, że będzie się zdarzał, bo my nie zamierzamy niczego z tym zrobić. Jedno jest pewne: jeżeli pojawia się nierozgrzeszenie, to dlatego, że nie został spełniony któryś z warunków. Nie postanowić poprawy to tak, jakby mieć ko-goś, kogo się kocha, wyrządzić mu zło i planować robić to nadal. Przyjść i powiedzieć mu: «To, co ci zrobiłem, jest złe. Jutro zrobię ci to samo». To nie są przeprosiny. To kpina w żywe oczy. To są przeprosiny, które nie chcą kochać.

Nie należy jednak mylić postanowienia poprawy z przekonaniem, że grzech już nigdy mi się nie przydarzy. Owszem, przydarzy ci się z pewnością. Byłoby głupotą tego nie uznać. To pycha. Postanowienie poprawy polega na tym, że postanawiasz zrobić co tylko się da, żeby grzech się nie powtórzył. Ale wiedz, że jesteś słaby, pa-miętaj o tym. Istotne jest to, czy podejmujesz wysiłek, żeby cokolwiek z konkretnym grzechem zrobić”. (o. A. Szustak)

„Pan Bóg chce dostrzegać w człowieku dobro, na którym można zbudować to, co piękne. Kapłan w konfesjonale powinien pomóc wyzwolić w penitencie pragnienie budowania nowego świata, dać impuls nadziei, zostawić duchowy pokarm, którym można się karmić po zakończeniu spowiedzi. Gdy człowiek odkrywa, że w oczach Boga nie jest przegrany, to budzi się w nim nadzieja i pragnienie zmiany. Zaczyna wierzyć, że może być inaczej” (o. R. Szymkowiak)

58 59


Grupa 4Warunki sakramentu pokuty – wyznanie grzechów

1. Jakie wyznanie składa nam Bóg w tym sakramencie?2. Z czego wynika lęk przed konfesjonałem? 3. Czego Bóg dokonuje w czasie tego sakramentu, gdy szczerze nazywamy nasze

grzechy?„Słowo «konfesjonał» pochodzi z łacińskiego słowa confessio, czyli wyznanie. Ty

wyznajesz swoje grzechy! Co wyznaje Bóg? Bóg wyznaje swoją miłość, która jest tak wielka, że twoje grzechy niczym kropla wody spadająca na rozgrzaną blachę pieca znikają w mgnieniu oka i stajesz się znów Jemu bliski. Bóg przez kratki konfesjonału wylewa swoją ożywiającą miłość, która daje nowe życie. Gdybyśmy byli świadomi ogromu tej miłości, każdy z nas szedłby do konfesjonału z pontonem lub co najmniej z kołem ratunkowym. Dlatego nie ma się tutaj czego bać! Widzę nieraz młodych ludzi, którzy klękają i konfesjonał zaczyna się razem z nimi trząść jak galareta, tak jakby to była średniowieczna machina kaźni, a nie miejsce przebaczenia. Dlaczego? Ponieważ nie rozumieją, że przebaczenie, czyli miłość miłosierna, może płynąć tylko ze źródła miłości, jakim jest Bóg. Nieprzypadkowo św. Jan napisał: „Bóg jest miłością”! Chciał w ten sposób pokazać, że Ten, który jest miłością, może dawać tylko miłość. Nie potę-pienie! Nie ból! I nie cierpienie! Cierpienie, potępienie i ból są owocami naszych złych wyborów i to właśnie nie kto inny, ale Bóg stara się w czasie spowiedzi uzdrowić nas i ochronić od złego. Dlatego nie można się Go bać, ale natychmiast – niczym dobremu lekarzowi – opowiedzieć, gdzie się zraniliśmy, aby On mógł nam postawić dobrą diagnozę i rozpocząć proces leczenia. Zatem jeśli stajesz przy konfesjonale, stawaj w prawdzie! Nie zatajaj, nie przemilczaj, nie licz na głuchego księdza, ale «wal prosto z mostu» o tym, co się dzieje w twoim życiu. Adam Nowak, wokalista zespołu Raz, dwa, trzy, śpiewa, że trzeba nazwać rzeczy po imieniu, a zmienią się w oka mgnieniu. I właśnie konfesjonał jest takim miejscem, gdzie należy nazwać rzeczy po imieniu. Miejscem, gdzie stajemy z kimś twarzą w twarz i mówimy najzwyczajniej w świecie: «Stałem się prosiakiem… Proszę, przebacz!»” (o. R. Szymkowiak)

„Weź odpowiedzialność za wszystko, co uczyniłeś. Dlaczego? Dlatego, że wszyst-kiego, co zostawiłeś dla siebie, Bóg ci nie zabierze. On nie odbiera niczego na siłę. Nie uwolni cię od tego, czego Mu nie chcesz oddać. On szanuje twoją wolność. Dlatego musisz Mu dać możliwość zabrania z ciebie całego zła, które w sobie nosisz i które cię krzywdzi. Oczywiście, On wszystko wie – ale to ty musisz Mu powiedzieć. Po prostu nazwij grzech po imieniu. Było tak i tak, zrobiłem to i to. I wszystko jasne. Wtedy Pan Bóg ma pełne prawo zabrać ci twoje grzechy”. (o. A. Szustak)


Grupa 5Warunki sakramentu pokuty – zadośćuczynienie

1. Dlaczego postanowienie musi przejść w czyn?2. Dlaczego trzeba zadośćuczynić popełnianym w konkretnej materii grzechom?3. Podaj przykład takiego zadośćuczynienia?

„Kiedy kogoś skrzywdzisz i żałujesz, Bóg zabiera ci wówczas to zło – ale sku-tek zostaje. Zostaje rana w tym kimś, kogo skrzywdziłeś. Idź do tego człowieka i spróbuj naprawić, co zepsułeś. To może będzie się ciągnęło dziesięć lat. Ale próbuj. Postanowienie musi przejść w czyn, a to właśnie jest zadośćuczynienie. Zrób coś, żeby zadośćuczynić konkretnym, popełnionym przez ciebie w konkretnej materii grzechom”. (o. A. Szustak)

„Zdarza się czysto ekonomiczne traktowanie zadośćuczynienia: jeżeli ukradłem – muszę oddać, jeżeli pokłóciłem się – należy przeprosić. Ale trzeba także pamiętać, że jest ono przestrzenią, w której można swobodnie rozwinąć wyobraźnię w praktyko-waniu miłości! Owocem sakramentu pojednania jest łaska uświęcająca i uczynkowa. W języku duchowym łaska oznacza miłość: komu wiele wybaczono, ten wiele ukochał. Takie rozumienie powoduje konieczność podjęcia konkretnej zmiany – nie chodzi o rewolucję w życiu, można zacząć od drobiazgów”. (o. R. Szymkowiak)

60 61


Grupa 1. – Na podstawie poniższych informacji zredaguj wywiad z Aleksandrem Woltą.

Volta Alessandro Giuseppe Antonio Anastasio (1745–1827), fizyk włoski, profesor na uniwersytetach w Como i Padwie. Pionier badań nad elektrycznością: wynalazł elektrofor (1775), kondensator (1782) i ogniwo złożone z elektrod srebrnej i cynkowej oraz wody morskiej jako elektrolitu (tzw. ogniwo Volty, 1800). Badał wpływ elektryczności na organizmy żywe. Odkrył też gaz błotny, czyli metan (1776) i oznaczył jego wartość opałową.

Volta pozostał przez całe życie pokornym i gorliwym chrześcijaninem: codziennie słuchał Mszy św., we wszystkie święta przystępował do Komunii św., uczestniczył w manifestacjach religijnych swej parafii, pomagał proboszczowi w nauczaniu kate-chizmu dzieci i ludzi prostych. Codziennie palił lampkę przed wizerunkiem Matki Bożej i codziennie odmawiał przy domowym ołtarzyku różaniec. Był tercjarzem franciszkańskim.

Jego żarliwa pobożność nie była wytworem sentymentalizmu lub tradycjonalizmu, ale głębokich przekonań, które wyrażał między innymi w słowach:

„Zbadałem – pisał – w książkach apologetów i przeciwników wiary racje pro i contra i znalazłem tam dowody najbardziej przekonujące, które ją czynią w oczach rozumu naturalnego tak zupełnie wiarygodną, że wszelki rozum zdrowy, nie uwie-dziony przez występki i namiętności, nie może jej nie przyjąć i nie ukochać”.


Grupa 2.– Na podstawie poniższych informacji napisz krótkie sprawozdanie ze spotkania

z Andrzejem Amperem.

André Marie Ampère (żył w latach 1775–1836, pochowany na Cmentarzu Mont-martre w Paryżu) − francuski fizyk i matematyk, zajmował się badaniem zjawiska elektromagnetyzmu. Od jego nazwiska pochodzi nazwa jednostki natężenia prądu elektrycznego.

Ampére, nazwany największym geniuszem XIX wieku, kierował się w poszuki-waniu prawdy religijnej swoją metodą pozytywną, hiperkrytyczną, niezawisłą. Po kryzysach wątpień i niepewności, w pełnej sile wieku męskiego, licząc 40 lat życia, przyjął ostatecznie wiarę Chrystusową, stał się jej żarliwym apostołem i ascetą, umarł jak święty.

Przekonania Ampera poznajemy z jego książki pt. Oczy zwrócone ku Bogu (wrze-sień 1805 r.):

„Zważaj, byś się nadmiernie nie zajmował nauką, jak ongiś czyniłeś. Pracuj w duchu modlitwy. Badaj sprawy tego świata, jest to twoim obowiązkiem; lecz patrz na nie jednym tylko okiem; drugie oko powinno być cały czas nakierowane na wieczne światło. Słuchaj uczonych, lecz słuchaj ich jednym tylko uchem. Niech drugie ucho będzie ciągle gotowe na usłyszenie słodkiej tonacji głosu twego nie-biańskiego przyjaciela.

Pisz jedną tylko ręką. Drugą ręką trzymaj się szaty Boskiej jak dziecko, które trzyma się szaty swego ojca. Bez tego środka ostrożności niechybnie roztrzaskasz swą głowę o kamień. Obym ciągle pamiętał o tym, co powiedział św. Paweł: ci, którzy używają tego świata, winni żyć tak, jakby go nie używali. Oby ma dusza już dziś odpoczęła zjednoczona w ten sposób z Bogiem i Jezusem Chrystusem. Błogosław mnie Boże”.

62 63


Grupa 3. – Na podstawie poniższych informacji zredaguj krótki wywiad z Alexisem Carrelem

Dr Alexis Carrel, wybitny naukowiec, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medy-cyny. Urodził się w 1873 r. w Sainte-Foy koło Lyonu. Jego rodzice byli właścicielami fabryki włókienniczej. Gdy miał pięć lat, zmarł mu ojciec. Odtąd wychowywała go głęboko wierząca matka. Postanowił być chirurgiem, dlatego podjął studia na Wy-dziale Medycznym uniwersytetu w Lyonie. Okazało się, że ma wybitne zdolności w tej dziedzinie. W 1901 r. otrzymał tytuł doktora medycyny. W okresie studiów zafascynował się filozofią, która kwestionowała możliwość poznania istnienia Boga. Nawrócił się w Lourdes podczas pielgrzymki chorych. Zobaczył na własne oczy cud uzdrowienia i uwierzył, że wiara jest w życiu człowieka najważniejsza.

W maju 1903 r. został poproszony, aby jako lekarz towarzyszył pielgrzymce cho-rych do Lourdes. Wśród nich była 21-letnia Marie Baily, będąca w ostatnim stadium gruźlicy otrzewnej. Maria nie mogła usiąść, pluła krwią, często wymiotowała, jej brzuch był mocno spuchnięty. Bardzo cierpiała i dużo się modliła, szczególnie prosiła o nawrócenie swojego kuzyna, dziennikarza, który był ateistą.

Patrząc na tę umierającą 21-letnią dziewczynę, Alexis wzruszył się i zaczął spontanicznie wypowiadać słowa: „O Panno Święta, jakże chciałbym wierzyć, jak ci wszyscy nieszczęśliwi, że to Źródło Cudowne nie jest tylko tworem naszej wyobraź-ni! Uzdrów tę biedną dziewczynę, ona zbyt wiele wycierpiała. Daj jej żyć, a mnie daj wiarę. Jeśli ta dziewczyna wyzdrowieje, co wydaje się absurdem, spraw, bym mógł uwierzyć”. Podczas nabożeństwa doktor Carrel patrzył na leżącą na noszach Marię i zauważył, że z jej twarzy zaczęły zanikać sine plamy, a jej policzki stopniowo nabie-rały rumieńców. Nie dowierzał własnym oczom. Stwierdził, że puls i oddech Marii się uspokoiły. Czuł, że jest świadkiem nadzwyczajnego wydarzenia. Na jego oczach twarz dziewczyny nabierała życia, a jej opuchnięty brzuch wracał do normalnego stanu, jej serce biło bardzo spokojnie, a oddech był normalny. Cud, którego Carrel był świadkiem stanowił dla niego duchowy i intelektualny wstrząs oraz uświadomił mu istnienie rzeczywistości, która wymyka się poznaniu zmysłowemu.


Grupa 4. – Na podstawie poniższych materiałów napisz sprawozdanie ze spotkania z Gu-

glielmo Marconim.

Guglielmo Marconi (1874–1937), włoski elektrotechnik i wynalazca. W latach 1895-1897 skonstruował radio, wynalazł antenę. Rozpoczął nawiązywanie łączności radiowej (1899 – przez kanał La Manche, 1901 – przez Ocean Atlantycki). Uhono-rowany w 1909 (wraz z K.F. Braunem) Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki. Często powtarzał: „Dziękuję Bogu, że z pomocą mojego wynalazku uratował tyle istnień ludzkich”. Dziękował Bogu za każde swe odkrycie. Był wielkim naukowcem, a rów-nocześnie człowiekiem głębokiej wiary. Na prośbę papieża Piusa XI wybudował radiostację dla Watykanu.

Marconi darzył wielkim szacunkiem papieża Piusa XI, dlatego też bardzo cieszyła go papieska propozycja wybudowania radiostacji w Watykanie. Poza tym zdawał sobie sprawę, jak wielkie znaczenie może mieć radio dla Stolicy Apostolskiej. To dzięki radiu głos papieża mógł dotrzeć do najdalszych zakątków globu, a jego błogosławieństwo Urbi et Orbi – objąć wszystkie ludy świata. Guglielmo Marconi wybudował już wcześniej wiele stacji radiowych, lecz w budowę radia papieskiego włożył całe swoje serce. Warto dodać, że przed wybudowaniem radiostacji watykań-skiej Marconi zainstalował u Piusa XI pierwszy na świecie przenośny radiotelefon na krótkie fale. Dzięki niemu Papież mógł się bezpiecznie porozumiewać z Watykanem, gdy przebywał na wakacjach w Castel Gandolfo (w owych czasach nie było możliwe podsłuchiwanie tego typu rozmowy). Guglielmo Marconi głęboko wierzył w Boga i dziękował Mu za każde swe odkrycie. Był wielkim naukowcem, a równocześnie człowiekiem głębokiej wiary.

64 65


Grupa 1Miłość jest całkowitym oddaniem i służbą temu, kogo się kocha. Zakłada ona

zaufanie i pragnienie dobra drugiej osoby. Stara się nie dopuścić zranień i przykro-ści. Taka miłość względem Boga oznacza spełnianie Jego świętej woli, bo ufność w Jego wszechwiedzę zakłada pewność, że On jedynie wie, co jest najlepsze dla Jego stworzenia. Miłowanie bliźniego natomiast powinno się przejawiać w bezinteresow-nym pragnieniu bycia „dla”. Miłość to poświęcenie siebie, by innym przybliżyć to, co najlepsze, czyli Niebo.

– Wypełnij okienko informacyjne

Definicja danego owocu Ducha Przedstaw dany owoc graficznie

Sytuacja – wydarzenie, w którym widzimy ten owoc Ducha

Ułóż krótką modlitwę o ten owoc w twoim życiu


AnkietaPrzeczytaj uważnie każde zdanie i zaznacz znakiem +, czy to prawda, czy fałsz.

L.P. WNIOSEK PRAWDA FAŁSZ

1. Wszyscy ludzie chcą znać prawdę

2.Nauki przyrodnicze potrafią udzielić odpowiedzi na pytanie o sens życia

3. Naukowiec nie może być człowie-kiem wierzącym w Boga

4. Między wiarą a rozumem istnieje sprzeczność

5.Kościół Katolicki zabrania swoim wiernym prowadzenia badań na-ukowych

6.Wśród laureatów Nagród Nobla z fizyki, matematyki, biologii są chrześcijanie i katolicy

7.Ateizm jako odrzucenie istnienia Boga jest poglądem starszym od chrześcijaństwa

8. Teologia jest dziedziną naukową

9. Agnostycyzm jest zgodny z Biblią

10. Racjonalizm jest postawą otwartą na sprawy duchowe

Miłość

66 67


Grupa 2Kolejne owoce to radość i pokój. Są one konsekwencją przebywania w bliskości

Boga i niezakłamanego przekonania, że On jest czymś najlepszym, co człowieka mogło spotkać. Radość płynie z niezachwianej pewności bycia kochanym i obdaro-wywanym przez Jezusa oraz z możliwości ofiarowania Mu siebie, wraz ze wszystkim, co najcenniejsze, ponieważ miłuje się Go ponad własne życie.






Grupa 3Pokój Chrystusowy natomiast polega na wolności od zła moralnego i życiu zgod-

nym z własnym sumieniem. Jest on owocem głębokiej przyjaźni z Jezusem, która uwalnia od uwikłań i lęków, oczyszczając intencje i pragnienia. Daje też pewność, że niezależnie od popełnionych błędów, Bóg nie odwraca się od człowieka i nie przestaje go kochać. Owoce te nie są reakcją emocjonalną, ale jest to trwały stan duszy, który daje moc do systematycznego wzrastania w wierze i cnotach.





RadośćPokój

68 69


Grupa 4Cierpliwość polega na niezachwianym znoszeniu wszelkich trudności i przeciw-

ności. Towarzyszą temu pogoda ducha, łagodność i pokój. Źródłem tej postawy po-winno być naśladowanie Boga, który obrażany przez człowieka grzechem, cierpliwie to znosi i odpłaca dobrem za zło. Jedynie głębokie zawierzenie Bogu, trwanie sercem przy Nim po to, by z Nim, ze względu na Niego i dla Niego przyjmować przeciwności, może zaowocować prawdziwą cnotą. Człowiek cierpliwy daje tą postawą świadectwo swej miłości do Boga i do drugiego człowieka.






Grupa 5Uprzejmość odnosi się do zewnętrznych relacji z drugą osobą. Jest ona zwycię-

stwem nad ludzkim egoizmem, który często zazdrości i nienawidzi. Im ściślejsze zjednoczenie z Bogiem, tym więcej pokory w ludzkim sercu. Za tym idzie również pragnienie traktowania bliźnich z największym szacunkiem, nie tylko ze względu na zamieszkującego w nich Stwórcę, ale również z miłości do nich samych.





Cierpliwość

Uprzejmość

70 71


Grupa 6Dobroć polega na czynieniu dobra, to świętość w praktyce. Nie wystarczy mówić

wzniosłych rzeczy, gdyż jeśli nie są potwierdzone czynami, nic nie znaczą (por. Mt 7,21). Pismo Święte za dobrych uznaje nie tylko tych, którzy są zdolni do poświęceń, jednocześnie muszą oni unikać zła. Prawdziwie dobry, w pełnym tego słowa zna-czeniu, jest tylko Bóg, gdyż splamiony grzechem pierworodnym człowiek nie jest zdolny do uniknięcia go. Nie można się jednak zniechęcać – świętość nie oznacza doskonałości, ale ciągłe nawracanie się na prawe postępowanie. Prawdziwej dobroci można się uczyć tylko poprzez przebywanie z Tym, który jest samym Dobrem.






Grupa 7Wierność zakłada wiarę, bez niej nie może zaistnieć. Dopiero po uwierzeniu w

Boga można wierzyć Jemu, a konsekwencją tego jest działanie – świadome i dobro-wolne podjęcie zobowiązań wynikających z obranej drogi życia chrześcijańskiego. Wiara bez uczynków jest martwa (zob. Jk 2,14-26). Tak samo wierność drugiemu człowiekowi objawia się w konkretnych czynach, będących działaniem konsekwent-nym i logicznym, które cechuje odpowiedzialność i poświęcenie dla słusznej sprawy.





Dobroć

Wierność

72 73


Grupa 8Łagodność i opanowanie to dwie współdziałające ze sobą cnoty. Pierwsza jest

przeciwieństwem gniewu, który leży w ludzkiej naturze. Nie oznacza to, że człowiek taki nie jest zdolny do niego, ale że wykorzystuje go w dobrej sprawie i nie daje mu się ponieść. Gniew nie burzy jego pokoju serca. Człowiek łagodny woli jednak unikać sytuacji konfliktowych i utrzymać zgodę z bliźnimi. Pomaga mu w tym opanowanie, które jest powściągliwością i wspaniałomyślnością w wyrażaniu własnego zdania i wydawaniu sądów. Człowiek opanowany nie spieszy się, waży słowa i jest powściągli-wy w okazywaniu emocji. Łagodność i opanowanie są owocami prawdziwej pokory i zwycięskiej miłości.






Grupa 9Łagodność i opanowanie to dwie współdziałające ze sobą cnoty. Pierwsza jest

przeciwieństwem gniewu, który leży w ludzkiej naturze. Nie oznacza to, że człowiek taki nie jest zdolny do niego, ale że wykorzystuje go w dobrej sprawie i nie daje mu się ponieść. Gniew nie burzy jego pokoju serca. Człowiek łagodny woli jednak unikać sytuacji konfliktowych i utrzymać zgodę z bliźnimi. Pomaga mu w tym opanowanie, które jest powściągliwością i wspaniałomyślnością w wyrażaniu własnego zdania i wydawaniu sądów. Człowiek opanowany nie spieszy się, waży słowa i jest powściągli-wy w okazywaniu emocji. Łagodność i opanowanie są owocami prawdziwej pokory i zwycięskiej miłości.





OpanowanieŁagodność

74 75


Do „tajemnych kopert”

Ezoteryzml ezoteryzm dotyczy wyjątkowości osób lub wspólnot kultywujących wiedzę

tajemną,l głosi się dostęp nielicznych do ukrytej wiedzy (np. gnoza) i władzy (np. magia),l zwykle do tej wiedzy dochodzi się przez praktyki inicjacyjne,l obiecuje oświecenie, zdobycie wiedzy i władzy nad ludźmi,l dąży do przemiany świadomości i rozwoju tajemnych nauk.

Astrologial teoria pseudonaukowa, wg której istnieje tajemniczy wpływ gwiazd na losy

ludzi,l opiera się na intuicji astrologa, który robi dla danej osoby kosmogram, l uprawiano ją w różnych kulturach i starych cywilizacjach,l jest zabobonem, neguje wolność człowieka i deformuje obraz Boga,l w 1995 r. zawód astrolog został zarejestrowany w Polsce.

Reikil oznacza Kosmiczną Energię Siły życiowej,l zdolności zdobywa się przez proces wtajemniczenia,l ma wprowadzać na wyższy poziom świadomości i sprawiać jedność wśród

ludzi,l istnieje związek Reiki z jogą, z tantrycznym buddyzmem i hinduizmem, l nie zawiera wiary w Boga Stwórcę, nie ma tam pojęcia grzechu i zbawienia, l prowadzi do ubóstwienia człowieka, który nie potrzebuje Boga Zbawcy,l praktyka okultystyczna przedstawiana jako naturalna technika uzdrowicielska,

terapeutyczna.

Różdżka i wahadełkol spełniają takie same cele jak medium w seansach spirytystycznych,l mają korzenie w religiach pogańskich,l wahadełka są związane z bioenergoterapią, są dla wielu przedmiotem kultu,l służą do komunikowania się z duchową energią, aby uzyskać potrzebne infor-

macje,l nie istnieje w przyrodzie żadne promieniowanie, które poruszałoby wahadeł-

kiem.


Feng shui l teoria wschodnia, głosi, że powinno się żyć w harmonii dwóch energii yin

i yang,l bada rzekomą współzależność energii życiowej chi z lokalizacją mieszkania, l mówi się o oczyszczeniu mieszkania ze złej energii,l stosuje się rytuały, medytacje, wiesza dzwonki i inne przedmioty,l jest to ideologia bez żadnej podstawy naukowej.

Otwieranie czakramówl czakra to miejsce w ciele, gdzie spotyka się wiele kanałów energetycznych, l według jogi w ciele człowieka mieści się 7 czakr, działają one jak stacje nadaw-

czo-odbiorcze,l praca z czakrami to metoda wywodząca się z pradawnej tradycji indyjskiej,

korzystają z niej osoby praktykujące jogę, techniki oddechowe, l system reiki, wschodnie sztuki walki, joga i tai-chi opierają się w swym zało-

żeniu na istnieniu nieuchwytnej dla oka energii, która ma wpływ na całe nasze życie,

l praca z czakrami polega m.in. na: otaczaniu się odpowiednimi kolorami, noszeniu przy sobie kamieni szlachetnych.

Numerologial prognozowanie z liczb, opierające się na przekonaniu, że numer przyporząd-

kowany danemu obiektowi ma związek z jego losem, l nic nie dzieje się przypadkowo, ani to, że ktoś urodził się w jakimś kraju, ani

że posiada takie a nie inne imiona i nazwiska, datę urodzenia itp., l dusza człowieka wstępuje w ciało po to, aby się doskonalić, l jest pseudonauką, bez żadnych racjonalnych ani eksperymentalnych podstaw.

76 77


Zakreślcie kolorem w tekście biblijnym odpowiedzi na poniższe pytania:– Kim byli Barnaba i Szymon, zwany Niger, Lucjusz Cyrenejczyk i Manaen (…) i Szaweł. – W jaki sposób Barnaba i Szaweł zostali wyprawieni na ewangelizacyjną misję? – Kim był Elimas? – Jak zwrócił się do niego Szaweł? – Skąd pochodziły zdolności wróżbiarskie niewolnicy napotkanej przez apostołów?

„W Antiochii, w tamtejszym Kościele, byli prorokami i nauczycielami: Barnaba i Szymon, zwany Niger, Lucjusz Cyrenejczyk i Manaen (…) i Szaweł. Gdy odprawia-li publiczne nabożeństwo i pościli, rzekł Duch Święty: «Wyznaczcie Mi już Barnabę i Szawła do dzieła, do którego ich powołałem». Wtedy odprawiwszy post i modlitwę oraz położywszy na nich ręce, wyprawili ich. A oni wysłani przez Ducha Świętego zeszli do Seleucji, a stamtąd odpłynęli na Cypr. (…) Gdy przeszli przez całą wyspę aż do Pafos, spotkali pewnego maga, fałszywego proroka żydowskiego, imieniem Bar-Jezus, który należał do otoczenia prokonsula Sergiusza Pawła, człowieka roztropnego. Ten, wezwawszy Barnabę i Szawła, chciał słuchać słowa Bożego. Lecz przeciwstawiał się im Elimas – mag (tak bowiem tłumaczy się jego imię), usiłując odwieść prokonsula od wiary. Ale Szaweł, zwany też Pawłem, napełniony Duchem Świętym spojrzał na niego uważnie i rzekł: «O, synu diabelski, pełny wszelkiej zdrady i wszelkiej przewrotności, wrogu wszelkiej sprawiedliwości, czyż nie zaprzestaniesz wykrzywiać prostych dróg Pańskich? Teraz dotknie cię ręka Pańska: będziesz niewidomy i przez pewien czas nie będziesz widział słońca». Natychmiast spadły na niego mrok i ciemności. I chodząc wkoło, szukał kogoś, kto by go poprowadził za rękę. Wtedy prokonsul, widząc, co się stało, uwierzył, zdumiony nauką Pańską”. (Dz 13,1-12)

„Kiedy szliśmy na miejsce modlitwy, zabiegła nam drogę jakaś niewolnica, opętana przez ducha wieszczącego. Przynosiła ona duży dochód swym panom. Ona to, biegnąc za Pawłem i za nami, wołała: «Ci ludzie są sługami Boga Najwyższego, oni wam głoszą drogę zbawienia». Czyniła to przez wiele dni, aż Paweł, mając dość tego, odwrócił się i powiedział do ducha: «Rozkazuję ci w imię Jezusa Chrystusa, abyś z niej wyszedł». I w tejże chwili wyszedł”. (Dz 16,16-18)


Grupa 1 Przeczytajcie tekst i odpowiedzcie na pytania:

– W jakich konkretnych sytuacjach i w jaki sposób możecie pełnić prorocką misję w rodzinie? Odnieście się do rzeczywistych sytuacji, których doświadczacie w waszej codzienności.

– Co może wam pomóc w otwarciu się i przyjęciu Bożego Ducha, który jest źródłem proroctwa?

Prorok to człowiek napełniony Duchem Bożym, człowiek natchniony (Oz 9,7). To ten, który mówi w imieniu Boga. Mówi pełen mocy Ducha Świętego (Mi 3,8). To ten, który jest świadomy, że przekazuje nie swoje orędzie, lecz słowo Boże, które zostało mu objawione. Prorok to sługa Słowa. Przepowiadanie przyszłych wydarzeń nie należy zatem do istoty proroctwa, lecz jest jedynie poświadczeniem autentyczności głoszonego orędzia. Proroctwo w głównej mierze dotyczy teraźniejszości. Jest objawieniem woli Bożej. „Wstąpił we mnie duch i postawił mnie na nogi; potem słuchałem Tego, który do mnie mówił. Powiedział mi: (…) posyłam cię do nich, abyś im powiedział: Tak mówi Pan Bóg” (Ez 2,2 n).

Przekazując słowo Boże, prorok ostrzegał przed wypaczeniem ducha przykazań i uczył, jak pełnić w konkretnej życiowej sytuacji wolę Bożą zawartą w przykazaniach. Prorok Nowego Przymierza wyjaśnia natomiast, jak realizować w życiu przykazanie miłości, które stoi w centrum Nowego Przymierza. Proroctwo staje się światłem i umocnieniem. Objawiając wolę Bożą w stosunku do konkretnej sytuacji, wskazuje ono drogę, którą ma kroczyć chrześcijanin. (ks. Tadeusz Czakański, Proroctwo, <http://www.opoka.org.pl/biblioteka/H/HN/2/14zwykly-1.

html>, dostęp: 17.03.2014)

78 79


Grupa 2Przeczytajcie tekst i odpowiedzcie na pytania:

– W jakich konkretnych sytuacjach i w jaki sposób możecie pełnić prorocką misję w szkole? Odnieście się do rzeczywistych sytuacji, których doświadczacie w waszej codzienności.




html>, dostęp: 17.03.2014)


Grupa 3Przeczytajcie tekst i odpowiedzcie na pytania:

– W jakich konkretnych sytuacjach i w jaki sposób możecie pełnić prorocką misję w parafii? Odnieście się do rzeczywistych sytuacji, których doświadczacie w waszej codzienności.




html>, dostęp: 17.03.2014)

80 81


– W jakich konkretnych sytuacjach i w jaki sposób możecie pełnić prorocką misję w grupie koleżeńskiej? Odnieście się do rzeczywistych sytuacji, których doświadczacie w waszej codzienności.




html>, dostęp: 17.03.2014)


– W jakich konkretnych sytuacjach i w jaki sposób możecie pełnić prorocką misję w wobec serdecznego przyjaciela? Odnieście się do rzeczywistych sytuacji, których doświadczacie w waszej codzienności.




html>, dostęp: 17.03.2014)



82 83


Materiały dla katechetyHomeopatia: co w tym jest?W pracy pod red. J. Fronczaka „Rodzinna encyklopedia zdrowia” znajdujemy

takie terminologiczne wyjaśnienie:Homeopatia - to metoda leczenia, polegająca na stosowaniu małych dawek roz-

cieńczonych substancji, które w dużym stężeniu wywołują objawy danej choroby.Jak więc dokładnie wygląda proces produkcji leków homeopatycznych? Zacznijmy

od sylwetki twórcy tego „wspomagania organizmu”.Niemiec Samuel Hahnemann (1755-1843) był studentem medycyny, poliglo-

tą. Podczas tłumaczenia książki Williama Cullena napotkał na rozdział mówiący o stosowaniu chininy w malarii. Hahnemann postanowił sam na sobie wypróbować działanie chininy. Ku własnemu zdziwieniu odkrył, że po zażyciu leku wystąpiły u niego objawy charakterystyczne dla malarii. Wyciągnął stąd wniosek, że chinina lecza u chorego to, co wywołuje u zdrowego.

A skąd nazwa homeopatia? Stworzył ją dla odróżnienia od innych metod leczenia, opierających się na zasadzie „przeciwne leczy się przeciwnym”, które nazwał alopa-tycznymi. Rok 1796 jest uważany za rok narodzin homeopatii.

Dokładnie nie wiadomo w jaki sposób Hahnemann doszedł do dynamizowania roztworów. Przypuszcza się, że studiując podręczniki z alchemii i przyrody wpadł na pomysł rozcieńczania substancji leczniczej w wodzie destylowanej i poddawania roztworu serii mocnych wstrząsań uderzając dnem szklanego naczynia o sprężyste podłoże. Tak przyrządzone roztwory z nalewek roślinnych i trucizn zastosował u pacjentów i zaobserwował, że wykazywały silniejszy efekt leczniczy od substancji w stanie czystym lub stężonym, a przy tym nie powodowały objawów niepożądanych.

Tyle historii. A jak dzisiaj wygląda produkcja leków homeopatycznych?Prof. zw. dr hab. n. med. Andrzej Gregosiewicz tak wypowiada się odnośnie

sposobu tworzenia produktów homeopatii:„Technologia produkcji leków homeopatycznych polega na wielokrotnym roz-

cieńczaniu różnych substancji wybranych przy pomocy klucza okultystyczno-astro-logicznego. Rodzaj substancji nie ma żadnego znaczenia, gdyż w ostatecznym roz-cieńczeniu zazwyczaj nie ma już po niej śladu. Jednak dzięki specjalnemu sposobowi rozcieńczania (wytrząsanie) sam płyn staje się „duchowy” na skutek „dynamicznego uwolnienia energii kosmicznej leku”. Rozcieńczenia te określane są w skali dziesięt-nej i setnej.” Przed każdym rozcieńczeniem substancje są odpowiednio wstrząsane.

Dla lepszego wyobrażenia - przykładowo: 1 kroplę zawiesiny substancji „leczni-czej” miesza się z 9 kroplami obojętnej cieczy. Po ich wymieszaniu z otrzymanego roztworu pobiera się 1 kroplę i miesza ją z kolejnymi 9 kroplami obojętnej cieczy.


Z otrzymanej mieszaniny pobiera się kolejną kroplę i powtarza się proces, itd., itd. Rozcieńczenia takie powtarzane są więc wielokrotnie według uznania producenta…

Prosty eksperyment wykazał, że po przeprowadzonym „homeopatycznie” dwu-nastokrotnym rozcieńczeniu roztworu soli kuchennej, w badanym roztworze nie ma już ani jednej cząsteczki soli.

Czy więc biologicznie można potwierdzić skuteczność leków homeopatycznych, skoro są one wielokrotnymi roztworami rzekomych wirusów? Z punktu widzenia medycznego jest to po prostu niemożliwe! Dlaczego więc tylu ludzi deklaruje i gorąco poleca stosowanie takich leków? Jeśli nie biologia, to co tu jest siłą „leczącą i uzdrawiającą”? Na tym polega cały klucz do zrozumienia teorii leczenia homeopatią. Bo przecież z logicznego punktu widzenia nie może być mowy o skuteczności…

Dla odkrywcy homeopatii, Samuela Hahnemanna, cudowne rozwiązanie zro-dziło się… podczas seansu spirytystycznego. Zrozumiał wtedy, że „choroba to tylko duchowy, dynamiczny rozstrój”. Wiemy, że Hahnemann był wyznawcą ideologii panteistycznej, która zakłada, że Bóg jest tożsamy ze światem przyrody. Stąd już tylko krok do uwzględnienia „leczniczych energii kosmicznych”. W 1810 roku powstał podręcznik tzw. Organon sztuki leczenia, który zawiera podstawy filozofii home-opatii. W 1960 r. na międzynarodowym kongresie homeopatii w Montreux kilkuset współcześnie praktykujących lekarzy stwierdziło, że Organon dla homeopaty jest tym, czym Biblia dla chrześcijanina. Ponadto wiadomo też, że Hahnemann należał prawdopodobnie do masonerii.

Homeopatia sama w sobie nie jest ani lepsza ani gorsza od różnych szamańsko--magicznych działań bioenergoterapeutycznych wywołujących efekt placebo. Smuci tylko fakt, że zajmują się nią osoby posiadające dyplomy lekarza medycyny - więc ludzie, którzy posiadają akademicką wiedzę farmaceutyczną, którzy powinni leczyć a nie tworzyć harmonii z homeopatycznym bełkotem. A ludzie deklarujący się jako wierzący stosują ją nie zauważając, że z Bogiem ma niewiele wspólnego.

„Po 150 latach istnienia homeopatii tylko jednego jesteśmy pewni: że w większości leków homeopatycznych pod względem chemicznym nie ma zupełnie nic. Czy jest cokolwiek pod innym względem - można dyskutować. Nadal nie wiemy, czy taki lek działa, co w nim działa oraz jaki jest mechanizm leczenia homeopatią. Mimo niesamowitej popularności leków homeopatycznych, ciężko znaleźć jakiekolwiek obiektywne opracowania na ten temat. Zdecydowana większość artykułów i książek pisana jest przez zachwyconych zwolenników lub szykanujących przeciwników. Pomiędzy tymi grupami stoją zwykli, niedoinformowani pacjenci, zdani na lekarzy i farmaceutów. Często chcą mieć własne zdanie na temat homeopatii. I tutaj pojawia się problem. Bo im więcej książek, artykułów i opracowań - tym mniej pewności,

84 85


a więcej wątpliwości.” - czytamy w jednym z artykułów na łamach gazety „Służba Zdrowia” (autor: Ł. Komsta).

Warto wiedzieć że leki homeopatyczne, tak jak i inne leki, występują we wszyst-kich rodzajach postaci farmaceutycznych a więc w ampułkach (domięśniowych i dożylnych), tabletkach, kroplach, czopkach, syropach itp. Jedyną formą nietypo-wą dla innych leków są granulki homeopatyczne. Leki homeopatyczne nie są więc żadnymi lekami! Propaganda, wytworzona nowomowa, napędzają wielki finansowy interes. Problem polega tu na tym, że ludzie korzystający z takiego leczenia przekonani są o jego skuteczności. Źródło wskazał sam pomysłodawca metody, więc z Bożym rozmysłem należałoby się z dużą rezerwą odnieść do takich środków…Bo nasz Bóg jest racjonalny i pozwala się częściowo w swych dziełach rozpoznać. Mądrze poucza nas Słowo Pana: „Unikajcie wszystkiego co ma choćby pozór zła!”(1 Tes 5, 22)

Anna Sitarska, Homeopatia: co w tym jest?, <http://www.jezus.com.pl/wydarzenia/maga-zyn/homeopatiacowtymjest,wyd,fok,090227.html>;

Uwaga, bioenergoterapia!W Polsce działa obecnie 50 – 70 tysięcy różnego rodzaju „uzdrowicieli”. Powstały

centra medycyny naturalnej, ośrodki medycyny alternatywnej itp. Ta działalność wzbudza spore zainteresowanie. Niezwykłość, tajemniczość, pozornie szybkie efekty „terapii” pociągają również ludzi deklarujących się jako wierzący w Chrystusa.

Pewien misjonarz, który po latach powrócił do Polski, nie mógł się nadziwić, jak w kraju o 1000-letniej chrześcijańskiej tradycji może kwitnąć coś, z czym on zmagał się w Afryce – tzn. szamanizm i magiczne uzdrowicielstwo. Jeden z egzorcystów archidiecezji katowickiej mówi, że na każde dziesięć osób, nad którymi się modli, dziewięć było u bioenergoterapeuty czy innego „uzdrowiciela”…

Jaki duch?Cierpiący na jakieś dolegliwości, zachęceni jeszcze przez kogoś innego, „komu

pomogło”, czasami zdesperowani, udają się do tzw. energoterapeuty. Przychodzą, żeby uzyskać pomoc, i dlatego ufnie otwierają się na to, co „terapeuta” mówi i robi. „Uzdrowiciel” nakłada przeważnie ręce na swego klienta i przekazuje mu – jak tłuma-czy – „uzdrawiającą energię”. Jest kanałem dla energii „płynącej z kosmosu”. Nikomu się jeszcze nie udało naukowo zbadać, co to za energia i czy jest to w ogóle energia. Wierzy się po prostu w słowo „uzdrowiciela”. Bardziej wierzy się i ufa jemu niż Bogu… Katechizm Kościoła katolickiego, omawiając I przykazanie Dekalogu, stwierdza: „Wszelkie praktyki magii lub czarów, przez które dąży się do pozyskania tajemnych sił, by posługiwać się nimi i osiągnąć nadnaturalną władzę nad bliźnim – nawet w celu zapewnienia mu zdrowia – są w poważnej sprzeczności z cnotą religijności” (2117).


Ludzie mówią, że nawet sam Pan Jezus uzdrawiał chorych przez nałożenie rąk. Podobnie apostołowie. Prawdą jest, że Jezus czyni cuda również dzisiaj, a tym, któ-rzy w Niego wierzą, może udzielić charyzmatu uzdrawiania mocą Ducha Świętego. Święty Paweł pisze o charyzmacie uzdrawiania w Pierwszym Liście do Koryntian (12, 9). Jezus udziela tego daru ze względu na dobro całej wspólnoty Kościoła. Oso-ba obdarowana tym charyzmatem jest tylko pośrednikiem mocy Ducha Świętego, a uzdrowienia są znakami Bożej obecności i Bożego działania.

Powstaje pytanie, czy również bioenergoterapeuci przekazują Ducha Świętego i uzdrawiają Jego mocą. A może chodzi o jakiegoś innego ducha? Niewidzialna dla ludzkich oczu rzeczywistość duchowa jest niezwykle różnorodna. Różne są duchy: dobre i złe, Duch Święty – ale i szatan, anioły i demony. Pismo św. mówi również na przykład o duchu obłędu (Iz 19, 14), nierządu (Oz 4, 12), kłamstwa (1 Krl 22, 23), fałszu (1 J 4, 6) oraz innych.

Wierzący ma być świątynią Ducha Świętego. On powinien zamieszkiwać we wnętrzu osoby, kierować nią, inspirować ją, dawać jej światło. Ale człowiek może też być miejscem przebywania i zamieszkania – za własnym przyzwoleniem – duchów złych, mniej czy bardziej złośliwych, które kierują jego myślami i czynami, dręczą go i niszczą na różne sposoby, bo taka jest natura złych duchów. Siedem wyrzucił Pan Jezus z Marii Magdaleny (Mk 5, 1-16), a z opętanego gadareńczyka cały legion (Mk 5, 1-6).

Mocą demonówTrzeba pamiętać, że rzeczy niezwykłe, spektakularne (w tym również pozorne

uzdrowienia) mogą się dokonywać mocą demonów. Opisują taki przypadek Dzieje Apostolskie: „Pewien człowiek imieniem Szymon, który dawniej zajmował się czarną magią, wprawiał w zdumienie lud Samarii i twierdził, że jest kimś niezwykłym. Po-ważali go wszyscy od największego do najmniejszego: »Ten jest wielką mocą Bożą« – mówili. A liczyli się z nim dlatego, że już od dość długiego czasu wprawiał ich w podziw swoimi magicznymi sztukami” (Dz 8, 9-10). Szymon uprawiał czarną ma-gię, czyli wszedł w kontakt z szatanem. Szatan przez niego czynił rzeczy wprawiające w zdumienie. Ludzie łatwo dali się wprowadzić w błąd. „Ten jest wielką mocą Bożą” – mówiono o kimś, kto działał mocą szatana.

Czy i obecnie nie popełnia się czasami tego samego błędu? Łatwo zwłaszcza wtedy o taką pomyłkę, kiedy w gabinecie „uzdrowiciela” wisi krzyż albo święty obrazek. Diabeł jest bardzo przebiegły. A i sam „uzdrowiciel” może zostać przez niego oszu-kany i uważać, że jest kimś niezwykłym, nawet wybranym przez Boga. Bardzo łatwo uwierzyć w taki podszept kusiciela. „Uzdrawianie” daje poczucie wielkiej władzy nad losami drugiej osoby. „Uzdrowiciel” staje się jak Bóg.

86 87


Ciekawe świadectwo daje o. Joseph- Marie Verlinde, obecnie kapłan, w młodości oddany uczeń pewnego hinduskiego guru, a później znany w Belgii energoterapeuta: „Będąc w stanie mediumicznej pasywności, pozwalałem diabłu posługiwać się mną. Nie byłem opętany, bo w czasie tych wszystkich praktyk okultystycznych uczestniczy-łem codziennie we Mszy św., dużo czasu poświęcałem na adorację, modliłem się na różańcu i wykonywałem wszelkie znane mi pobożne praktyki, a jest to niemożliwe, gdy ktoś jest opętany”.

Ojciec Joseph-Marie wspomina, że gdy pojawiły się wątpliwości, czy odkryte przez niego zdolności uzdrowicielskie pochodzą od Boga, znajomi przekonywali go, że nie może być inaczej, bo przecież pomaga ludziom. Pełne uwolnienie od wpływów demonicznych nastąpiło u niego po dziewięciu latach modlitw i egzorcyzmów. Wtedy stwierdził, że utracił zdolność „uzdrawiania”.

„On mi pomógł. Byłam chora, jestem zdrowa” – słyszy się czasami opinię. Ale takie świadectwo nie jest dowodem, że „uzdrowiciel” rzeczywiście pomógł. Ojciec Joseph-Marie Verlinde wraz z zespołem naukowców z uniwersytetu w Lyonie przez dłuższy czas badał ludzi, którzy poddali się energoterapii. Odkryto następujące prawidłowości:

Zdarzało się, że osoby, które poczuły się uzdrowione, po jakimś czasie zapadały na inne, groźniejsze choroby. Znane są przypadki zgonów bezpośrednio po „tera-pii”. (W nocy po telewizyjnym seansie znanego rosyjskiego uzdrowiciela Anatolija Kaszpirowskiego, 8 października 1989 r., zmarło w Moskwie 4 razy więcej ludzi niż w inne dni. Przypadek?).

Zaobserwowano negatywne skutki psychiczne energoterapii: niepokój, lęki, de-presje, myśli samobójcze, kłótliwość, agresję itp.

Zaobserwowano również negatywne skutki duchowe: natarczywe myśli bluźnier-cze, zaniedbanie modlitwy i innych praktyk religijnych, niechęć do sacrum, dręczenia demoniczne itp.

Aby faktycznie stwierdzić, jak skutecznie leczy ten czy ów „uzdrowiciel”, trzeba by przeprowadzić bardzo wszechstronne, wieloletnie badania, tak szczegółowe jak np. przy wprowadzaniu nowych leków na rynek. Niektórzy mają oficjalne pozwolenie na pro-wadzenie działalności, ale należałoby zapytać, czy zostało ono udzielone na podstawie solidnych badań naukowych, czy też jest po prostu rejestracją w celach podatkowych. „Uzdrowiciele” bowiem pobierają opłaty za swoje usługi, i to wcale niemałe. To także wiele mówiący fakt. Uzdrowienia, które widzimy na kartach Pisma św., nigdy się nie wiążą z jakąkolwiek zapłatą. Pan Jezus, dając apostołom władzę uzdrawiania, powiedział: „darmo otrzymaliście, darmo dawajcie” (Mt 10, 8). Czy możemy sobie wyobrazić św. Franciszka albo św. o. Pio taśmowo przyjmujących chorych i zatrudniających kasjera?…


Dzieje Apostolskie opisują inne znamienne wydarzenie związane z wyżej już wspomnianym Szymonem Magiem: „Kiedy Szymon ujrzał, że Apostołowie przez wkładanie rąk udzielali Ducha Świętego, przyniósł im pieniądze. »Dajcie i mnie tę władzę – powiedział – żeby każdy, na kogo włożę ręce, otrzymywał Ducha Świętego«. »Niech pieniądze twoje przepadną razem z tobą – odpowiedział mu Piotr – gdyż sądziłeś, że dar Boży można nabyć za pieniądze«” (Dz 8, 18-20).

Nie można kupić także Bożego daru uzdrawiania. Tymczasem w prasie i Internecie pełno wszelkiego rodzaju reklam kursów dla „uzdrowicieli”. Bardzo pociągająca to znowu pokusa. Oto w tydzień (często po ceremoniach inicjacyjnych, modlitwach guru i specjalnych rytuałach) można osiągnąć to, co lekarz po sześciu latach trud-nych studiów. A zarobić można nawet w ciągu jednego dnia tyle, ile on zarabia przez miesiąc. Takie kursy bywają zwykłym oszustwem – i nawet lepiej, jeśli nim są. Gorzej natomiast, jeśli uczestnik kursu staje się prawdziwym magiem lub szamanem, czyli narzędziem i kanałem złych duchów.

Co robić w chorobie?O tym, co ma robić uczeń Chrystusa w chorobie, mówi Pan Bóg chociażby

w trzech poniższych fragmentach Pisma św.: „Synu, w chorobie swej nie odwracaj się od Pana, ale módl się do Niego, a On cię uleczy. Usuń przewrotność – wyprostuj ręce i oczyść serce z wszelkiego grzechu! Potem sprowadź lekarza, bo jego też stwo-rzył Pan, nie odsuwaj się od niego, albowiem on jest ci potrzebny…” (Syr 38, 9-12); „Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie…” (Jk 5, 14-15); „Wtem jakaś kobieta, która 12 lat cierpiała na krwotok, podeszła z tyłu i dotknęła się frędzli Jego płaszcza. Bo sobie mówiła: »Żebym się choć Jego płaszcza dotknęła, a będę zdrowa«. Jezus obrócił się i widząc ją, rzekł: »Ufaj, córko, twoja wiara cię ocaliła«. I od tej chwili kobieta była zdrowa” (Mt 9, 20-22).

Trzeba prosić o uzdrowienie w ufnej i wytrwałej modlitwie. Również inni, szczególnie kapłani, powinni modlić się o zdrowie chorego. Pan Jezus uzdrawia w sakramentach. W sakramencie pokuty, czyli spowiedzi, ponieważ choroba może być spowodowana grzechem (mówi o tym również J 5, 14). Dlatego potrzebne jest nawrócenie. Sakrament chorych został specjalnie ustanowiony – jak sama nazwa wskazuje – dla uzdrawiania i umacniania chorujących. W Eucharystii zaś każdy dotyka Jezusa bardziej wyraźnie niż kobieta cierpiąca na krwotok, ale trzeba wierzyć (kiedy słabnie wiara w Chrystusa, zaczyna się wierzyć w byle co – zauważył ktoś słusz-nie). Pan Bóg daje nam lekarzy, abyśmy u nich szukali uzdrowienia. Lekarzy – a nie magów i czarowników. Magia została wielokrotnie potępiona na kartach Pisma św.

88 89


Wychodzenie z problemuCo zrobić, jeśli ktoś korzystał z tzw. medycyny niekonwencjonalnej i w ten sposób

być może uwikłał się w okultyzm? W okultystyczne związki można wejść nieświa-domie, tak jak nieświadomie można zarazić się zakaźną chorobą. Mniej będzie tej nieświadomości, jeśli będziemy się starać o pogłębianie swojej świadomości zagrożeń duchowych, na przykład przez lekturę prasy i książek katolickich. Czytelnictwo na-biera dzisiaj ogromnego znaczenia. O niebezpieczeństwach okultyzmu nie mówi się ani nie pisze w ateistycznych mediach, ale przeciwnie – nawet się go tam propaguje.

Jeżeli ktoś był u bioenergoterapeuty itp., powinien wyznać to w sakramencie pokuty (który jest skutecznym egzorcyzmem), zwłaszcza jeśli dostrzega u siebie jakieś niepokojące objawy. Powinien wtedy wyrzec się zła w prostych słowach, np.: „Wyrzekam się szatana i wszelkich związków okultystycznych, jeśli takie łączą mnie z kimkolwiek. Oddaję się Jezusowi, który jest moim Zbawicielem i Panem”.

Korzystanie z różnych praktyk tzw. medycyny niekonwencjonalnej niesie ze sobą spore niebezpieczeństwa fizyczne, psychiczne i duchowe. Myślenie: „Jeżeli nie pomoże, to nie zaszkodzi” – okazuje się czasami fatalną pomyłką.

o. Wojciech Mainka OFM, Uwaga, bioenergoterapia!, „Miłujcie się!” 2010, nr 1 [online], <http://milujciesie.org.pl/nr/zagrozenia_duchowe/uwaga_bioenergoterapia.html>,

dostęp: 17.03.2014.

L.P. Cud/znak Mateusz Marek Łukasz Jan

1 Zamiana wody w wino — — — J 2,1-11

2 Uzdrowienie opęta-nego w synagodze w Kafarnaum

— Mk 1,21-28 Łk 4,31-37 —

3 Obfity połów — — Łk 5,1-11 —

4 Wskrzeszenie mło-dzieńca z Nain

— — Łk 7,11-17 —

5 Uzdrowienie trędo-watego

Mt 8,1-4 Mk 1,40-45 Łk 5,12-16 —

6 Uzdrowienie syna dworzanina

Mt 8,5-13 — Łk 7,1-10 J 4,46-54

7 Uzdrowienie teściowej Piotra

Mt 8,14-17 Mk 1,29-34 Łk 4,38-41 —


8 Egzorcyzmy o zacho-dzie słońca

Mt 8,16-17 Mk 1,32-34 Łk 4,40-41 —

9 Uciszenie burzy Mt 8,23-27 Mk 4,35-41 Łk 8,22-25 —

10 Dwaj opętani w kraju Gadareńczyków

Mt 8,28-34 Mk 5,1-20 Łk 8,26-39 —

11 Uzdrowienie parality-ka w Kafarnaum

Mt 9,1-8 Mk 2,1-12 Łk 5,17-26 —

12 Córka Jaira Mt 9,18-26 Mk 5,35-43 Łk 8,49-56 —

13 Kobieta cierpiąca na krwotok

Mt 9,20-22 Mk 5,25-34 Łk 8,43-48 —

14 Uzdrowienie dwóch niewidomych

Mt 9,27-31 — — —

15 Uzdrowienie opętane-go niemowy

Mt 9,32-34 — — —

16 Uzdrowienie chrome-go nad sadzawką

— — — J 5,1-18

17 Człowiek z uschłą ręką Mt 12,9-13 Mk 3,1-6 Łk 6,6-11 —

18 Niewidomy i niemy opętany

Mt 12,22-28 Mk 3,20-30 Łk 11,14-23 —

19 Uzdrowienie kobiety w szabat

— — Łk 13,10-17 —

20 Pierwsze rozmnożenie chleba

Mt 14,13-21 Mk 6,31-34 Łk 9,10-17 J 6,5-15

21 Jezus chodzi po je-ziorze

Mt 14,22-33 Mk 6,45-52 — J 6,16-21

22 Uzdrowienia w Ge-nezaret

Mt 14,34-36 Mk 6,53-56 — —

23 Córka kobiety kana-nejskiej

Mt 15,21-28 Mk 7,24-30 — —

90 91


24 Uzdrowienie głucho-niemego w Dekapolis

— Mk 7,31-37 — —

25 Drugie rozmnożenie chleba

Mt 15,32-39 Mk 8,1-9 — —

26 Uzdrowienie niewido-mego w Betsaidzie

— Mk 8,22-26 — —

27 Przemienienie Pańskie Mt 17,1-13 Mk 9,2-13 Łk 9,28-36 —

28 Opętany chłopiec (uzdrowienie epilep-tyka)

Mt 17,14-21 Mk 9,14-29 Łk 9,37-49 —

29 Moneta w pyszczku ryby

Mt 17,24-27 — — —

30 Człowiek chory na puchlinę wodną

— — Łk 14,1-6 —

31 Dziesięciu trędowa-tych

— — Łk 17,11-19 —

32 Uzdrowienie niewi-domego od urodzenia

— — — J 9,1-12

33 Niewidomi pod Jery-chem

Mt 20,29-34 Mk 10,46-52 Łk 18,35-43 —

34 Wskrzeszenie Łazarza — — — J 11,1-44

35 Nieurodzajne drzewo figowe

Mt 21,18-22 Mk 11,12-14 — —

36 Uzdrowienie uciętego ucha

— — Łk 22,49-51 —

37 Cudowny połów 153 ryb

— — — J 21,1-24

R.S. Ascough, Uzdrawiał, przemieniał, wskrzeszał: największe cuda Jezusa w interpretacji znanego biblisty, Kraków 2007, s. 198-199, za: <http://pl.wikipedia.org/wiki/Cuda_Je-

zusa#cite_ref-22>, dostęp: 17.03.2014.


Grupa 1– Zredagujcie tekst błogosławieństwa, jakie rodzice mogą wypowiedzieć wobec

dziecka gdy już wiedzą o jego poczęciu.


dziecka tuż po narodzeniu dziecka.


dziecka przy chrzcie dziecka.


dziecka posyłając je do przedszkola.


dziecka gdy dziecko rozpoczyna naukę szkolną.


dziecka gdy udaje się w daleką podróż.


dziecka gdy rozpoczyna pracę.


dziecka przed jego ślubem.

92 93


Na dodatkowe spotkanie, np. w kościele:Modlitwa o uwolnienie od przekleństwa – celebracja Dla podkreślenia sacrum spotkania z żywym Bogiem polecamy zapalenie świecy,

symbolizującej światło Chrystusa; mogą temu towarzyszyć słowa: K. światło Chrystusa. – Wszyscy odpowiadają: Bogu niech będą dzięki!Uroczyste odczytanie słowa Bożego:„Kładę przed wami życie i śmierć, błogosławieństwo i przekleństwo. Wybierajcie

więc życie, abyście żyli wy i wasze potomstwo, miłujcie Pana, Boga swego, słuchając Jego głosu, lgnąc do Niego; bo tu jest twoje życie i długie trwanie twego pobytu na ziemi, którą Pan poprzysiągł dać przodkom twoim” (Pwt 30,19-20).

K. robi wprowadzenie do modlitwy: Być może niektórym spośród was zdarzyło się nieświadomie rzucić na kogoś

przekleństwo, dlatego teraz w modlitwie poprosimy Pana Jezusa, aby uwolnił nas od konsekwencji rzuconych przekleństw i przeciął nić zła.

Uczniowie stoją w skupieniu, a K. rozpoczyna modlitwę i prosi, aby każdy z uczniów powtarzał ją po cichu w swoich myślach.

MODLITWA O UWOLNIENIE OD PRZEKLEŃSTWA Panie Jezu Chryste, wierzę, że jesteś Synem Bożym i jedyną drogą do Boga.Wierzę, że umarłeś za moje grzechy i zmartwychwstałeś.Ty stałeś się przeklęty każdym przekleństwem, które powinno spaść na mnie

za moje grzechy. Ty, Jezu, wykupiłeś mnie z każdego przekleństwa, abym mógł żyć w błogosławieństwie.

Panie Jezu, przepraszam Cię za wszystkie moje grzechy i grzechy moich przodków.Proszę Cię o przebaczenie szczególnie tych grzechów, które otworzyły mnie na

działanie przekleństwa.Uwolnij mnie, Jezu, od skutków grzechów moich przodków.W Twoim Imieniu, Jezu, rezygnuję z buntu przeciwko Tobie, wyrzekam się

wszystkich moich grzechów i grzesznych przyzwyczajeń i poddaję całe moje życie Tobie jako jedynemu mojemu Panu i Zbawicielowi.

Decyzją woli przebaczam wszystkim, którzy mnie skrzywdzili, ponieważ pragnę, aby Bóg mi wszystko przebaczył. W sposób szczególny przebaczam ……… (imiona osób, które mnie skrzywdziły).

Przebaczam im Jezu, tak jak Ty mi wszystko przebaczyłeś.Przebaczam również samemu sobie wszystkie moje grzechy, błędy i porażki ży-

ciowe, tak jak Ty mi wszystko przebaczasz.


Staję teraz we Krwi Jezusa, w sercu Maryi Wspomożycielki chrześcijan, chroniony od każdego zła. Szatan nie ma do mnie żadnych praw. Krew Jezusa odkupiła mnie, oczyszcza z każdego grzechu i uświęca mnie.

Wyrzekam się wszelkich kontaktów z okultyzmem (z magią, bioenergoterapią, reiki, kartami tarota i wszelkimi formami wróżenia, uzdrawiania za pomocą różnych energii, z homeopatią, jogą, religiami i medytacjami wschodu, astrologią, radiestezją, horoskopami, itp.).

Jeśli posiadam jakieś amulety, talizmany, książki okulistyczne, ezoteryczne, jakieś przedmioty „na szczęście”, odpromienniki, symbole religijne innych religii itp., to postanawiam je zniszczyć natychmiast.

Teraz, Panie Jezu, w autorytecie dziecka Bożego,na mocy chrztu świętego,przez wstawiennictwo Matki Bożej Niepokalanej,św. Michała Archanioła,mojego Anioła Stróża i wszystkich świętych w niebiewyzwalam siebie w TWOJE IMIĘ JEZU od jakiegokolwiek przekleństwa nad

moim życiem!W tej chwili w Imieniu Jezusa, niech tak się stanie! AMEN, AMEN, AMEN!Z wiarą i pełnym zaufaniem przyjmuję uwolnienie od przekleństwai dziękuję Ci za to uwolnienie, Panie Jezu!Otwieram się teraz całkowicie na przyjęcie wszystkich błogosławieństw, które dla

mnie przygotowałeś. Amen.Dziękczynienie i chwała Jezusowi za wszystko, co uczynił w trakcie tej modlitwy.Amen.

(„Błogosławmy, a nie przeklinajmy”, <http://pl.gloria.tv/?media=326203>, dostęp: 17.03.2014)

94 95


Macie przed sobą wizerunki i zdjęcia amuletów oraz opisy ich znaczenia. – Dopasujcie opis do właściwego zdjęcia.

Tabliczka oui-ja to jeden z najpopularniejszych – i najgroźniejszych – spiryty-stycznych akcesoriów, wykorzystywany przez medium do komunikowania się niby z duchami, a tak naprawdę z... diabłem. Tabliczka ouija - jak i przedmioty o podobnej funkcji - prowadzi wprost do złego ducha.

Inaczej: mano cornuta, sign of the horns, devil sign, devil horns, Leviathan Horns. W tłumaczeniu: rogata dłoń, znak diabła, rogi diabła. Układ dłoni ma przypominać rogaty łeb. Większość znanych określeń tego gestu odnosi się właśnie do rogów i demona, Gest jest szczególnie popularny w subkulturze satanistycznej oraz meta-lowej. Często jest widoczny na koncertach (szczególnie metalowych), jest też formą pozdrowienia w ramach metalowej subkultury. Rozpropagował go szczególnie Ron Dio, wokalista m.in. zespołu blackmetalowego Black Sabbath.

Pochodzi z pogańskich wierzeń germańskich i skandynawskich, gdzie pojawia się Thor, bóg-grom. Młot służył Thorowi do rozbijania przeszkód i wszelkich barier stających na drodze do szczęścia. Symbolikę amuletu można utożsamiać z hedoni-zmem, dążeniem do celu bez liczenia się z konsekwencjami.

Krzyż odwrócony (odwrócenie = zaprzeczenie), stosowany w obrzędach okulty-stycznych i satanistycznych, nierzadko noszony przez wyznawców tychże “świato-poglądów”.

Atrybut boga Odyna (Wodana). Symbolizuje most do innego świata, wyższej energii i wiedzy. Zgodność człowieka z wszechświatem. Poprzeczne ramiona znaku oznaczają świat niematerialny, ramię pionowe świat fizyczny, ziemski. Do tego do-chodzi oparte na ramionach koło, symbol jedności i kompletności. Krzyż celtycki wywodzi się z wierzeń pogańskich, współcześnie nawiązują do niego neaopoganie i nacjonaliści. Skinheadzi korzystają ze znaku w zastępstwie zakazanej swastyki.

Historia „pacyfki” sięga o wiele wcześniej niż rok 1958 gdzie użyto jej pierwszy raz w nowym znaczeniu. Znak ten sięga do czasów średniowiecza a nawet starożytności. Nazywany jest także krzyżem Nerona. Badając pochodzące z tych okresów źródła historyczne mamy jasność co do przesłania tego symbolu, jako zwiastuna upadku chrześcijaństwa i Jezusa, zaprzeczenie człowieka. Oznaczał zwycięstwo szatana nad Bogiem. Jest także symbolem walki z chrześcijaństwem. Stosowano go w czarnej magii. Do niego nawiązywało hitlerowskie SS. W satanizmie znak używany podczas odprawiania czarnych mszy.


Pierścień Atlantów to niezwykle rozpowszechniony współcześnie amulet. Wedle popularyzujących go ulotek ma wpływać na zdrowie i zdolności parapsycholo-giczne; chronić przed urokami oraz wypadkami losowymi. Ma ponadto wypełniać “pozytywną energią” noszącą go osobę oraz pomieszczenia. Pierścień ten posiada radiestezyjno-okultystyczne cechy martwych przedmiotów.

Często noszony amulet, wywodzi się z taoizmu, gdzie symbolizuje dwie prze-ciwstawne energie kosmiczne w stanie harmonii. Jin (czarny) oznacza pierwiastek żeński, noc, ziemię, destrukcję, pasywność. Jang (biały) obejmuje takie znaczenia, jak męskość, światło, niebo, kreacja, aktywność. Wedle taoizmu obie siły odnajdują wspólne źródło w pierwotnej energii tai-chi. Jin i jang uzupełniają się wzajemnie, czego symbolem jest umieszczenie białej kropki w obrębie jang oraz czarnej w jing. Znaczy to także, iż nie istnieje absolutne dobro ani zło. Oczywiście ta taoistyczna teoria nie ma to nic wspólnego z katolickimi prawdami wiary. Bóg nie jest energią, ale Osobą; charakter osobowy mają także demony. Bóg jest wszechmogącym Stwo-rzycielem, zaś wszystkie inne byty to tylko ograniczone stworzenia. Dzieła Boże są z natury dobre, w żaden sposób nie są uzupełniane czy równoważone przez zło. Bóg jest bez początku i końca, jest pełnią Bytu, zaś zło nie ma charakteru wiecznego, pojawia się dopiero z pierwszym grzechem. Bóg jest Panem Wszechświata, Szatan tylko uzurpatorem, który chciał być równy Najwyższemu.

Egipski symbol boga-słońca Horusa, wyobrażanego w postaci sokoła lub czło-wieka z głową tego ptaka. Pogański talizman sporządzany w święto natury, noszony dla poprawy wzroku, zdrowia, płodności.

Znak anch wywodzi się ze starożytnej kultury egipskiej, gdzie, jako hieroglif, oznaczał życie, płodność lub zapłodnienie przez boga-słońce. Związany był z wyobrażeniami o przezwyciężeniu śmierci, z czego powstała nazwa „klucz życia”. W ostatnich czasach stał się talizmanem niektórych grup zajmujących się okultyzmem i wiedzą tajemną, dla których symbolizuje rozwiązłość seksualną. Ze względu na swój kształt przypominający krzyż, niejednokrotnie jest noszony przez nieświadomych chrześcijan.

Pentagram odwrócony (wierzchołek skierowany w dół), symbol magii tzw. czar-noksięskiej, często z wpisaną głową kozła-szatana. Satanizm. Pieczęć Baphometa (Bafometa), czarny pentagram, odwrócony pentagram.

W satanizmie funkcjonuje pentagram odwrócony, w który często wpisuje się głowę kozła, co ma oznaczać szatana lub demona Bafometa i zarazem być obraźliwą aluzją do Jezusa Chrystusa

96 97



Grupa 1 – Poszukajcie w tej definicji informacji o tym, co jest istotą New Age. Wyniki pracy

zaznaczcie kolorem zielonym.New Age [nju: eıdż], Nowa Era, Nowa Epoka, Ruch Nowej Ery, Era Wodnika,

Sprzysiężenie Wodnika, nieformalny, wielopostaciowy i wielowymiarowy, alterna-tywny ruch kulturowy, który narodził się w latach 60. XX w. w USA, następnie zdobył liczne grono zwolenników na całym świecie.

Termin New Age ma astrologiczny rodowód i wiąże się z wiarą w rychłe nadejście epoki Wodnika, w której przed ludzkością otworzą się nowe, fascynujące możliwości. Zgodnie z tym przekonaniem zbliża się kres panowania chrześcijaństwa (Era Ryb), które wg wielu krytyków z kręgów New Age jest odpowiedzialne za liczne negatywne przejawy cywilizacji Zachodu.

Zwolennicy New Age głoszą istnienie globalnego kryzysu, który można przezwy-ciężyć tylko przez całościową przemianę ludzkości. Odrzucają eksploatacyjne podej-ście do natury, gospodarkę opartą na paliwach kopalnych, medycynę zdominowaną przez farmakologię, utylitarną psychologię i psychoterapię. Materializm społeczeństw dobrobytu czynią odpowiedzialnym za coraz powszechniejsze zjawiska obojętności na los innych ludzi oraz wynikającą z tego pustkę duchową. Ich celem jest dopro-wadzenie do całościowej transformacji kulturowej z dalekosiężnymi, globalnymi konsekwencjami. W wyniku owej przemiany powinien, jak sądzą, powstać nowy światopogląd oddziałujący na większość sfer życia codziennego: obyczaje, naukę, sztukę, technologię, religię, edukację, a nawet modę.

Źródłem inspiracji dla New Age były zjawiska, które w kulturze europejskiej zajmowały wcześniej pozycję marginalną lub były potępiane i odrzucane: zachodnia tradycja ezoteryczna (kabała, alchemia, elementy gnostycyzmu), religie przedchrze-ścijańskie przez Kościół katolicki pogańskie praktyki duchowe. Ważną inspirację dla New Age stanowią religie pozaeuropejskie i nieortodoksyjne ruchy religijne, zwłaszcza buddyzm, taoizm i hinduizm oraz niektóre ich współczesne Mutacje, a także ponadwyznaniowe i synkretycznie potraktowane praktyki orientalnego po-chodzenia, jak joga lub medytacja. Popularnością cieszą się wierzenia rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej oraz islamski mistycyzm (sufizm). W kręgach New Age nierzadko odrzuca się przekonanie o istnieniu jednej prawdy obowiązują-cej wszystkich ludzi i we wszystkich kulturach. Twierdzi się raczej, że istnieje wiele równoprawnych dróg rozwoju duchowego, które mogą doprowadzić człowieka do spełnienia i samourzeczywistnienia. (New Age, <http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3946943/new-age.html>, dostęp: 17.03.2014)

98 99


Grupa 2– Poszukajcie w tej definicji informacji o tym, z jakich religii i wyznań czerpie New

Age. Wyniki pracy zaznaczcie kolorem czerwonym.New Age [nju: eıdż], Nowa Era, Nowa Epoka, Ruch Nowej Ery, Era Wodnika,






Grupa 3– Poszukajcie w tej definicji informacji o tym, jakie zjawiska i praktyki odrzucają

wyznawcy New Age. Wyniki pracy zaznaczcie kolorem niebieskim.New Age [nju: eıdż], Nowa Era, Nowa Epoka, Ruch Nowej Ery, Era Wodnika,





100 101


Grupa 4– Poszukajcie w tej definicji informacji o tym, co obiecuje swoim wyznawcom New

Age. Wyniki pracy zaznaczcie kolorem żółtym.New Age [nju: eıdż], Nowa Era, Nowa Epoka, Ruch Nowej Ery, Era Wodnika,






102 103


– Dopasuj zdania do odpowiedniej rubryki.

Chrześcijanin Wierzący w reinkarnację

Zdania do uzupełnienia tabeli: 1. Bóg jest Osobą, Stwórcą nieba i ziemi. 2. Bóg to energia przenikająca wszystko, co istnieje. 3. Każdy człowiek to niepowtarzalna istota. 4. Jedną z form istnienia na ziemi jest forma ludzka. 5. Dusza ludzka jest nieśmiertelna. 6. Dusza to cząstka boskiej energii obecnej w danym organizmie. 7. Zapłatą za moje czyny jest osiągnięcie po śmierci nieba lub kara piekła. 8. Moje czyny skutkują w kolejnym wcieleniu (wyższa forma bądź niższa). 9. Tylko moje czyny decydują o jakości kolejnego wcielenia.10. W czynieniu dobra wspomaga mnie Bóg swoją łaską.11. Mam jedno życie.12. Nie wiem, ile dotąd przeszedłem wcieleń, i nie wiem, ile przede mną.13. Pomoc biednym i chorym nie ma sensu – ich cierpienie jest skutkiem złego życia

podczas poprzedniego wcielenia14. Troska o bliźniego jest realizacją najważniejszego przykazania.15. Na końcu czasów wszyscy zmartwychwstaniemy.16. Nie ma czegoś takiego jak zmartwychwstanie, jest kolejne wcielenie.


Minitest o rzeczach ostatecznych: 1. Sąd ostateczny to:a) odmiana rozprawy sądowej, ale o uproszczonej procedurzeb) ocena życia ludzkiego po śmiercic) tytuł jednej z przypowieści Jezusa

2. Po śmierci człowiek może trafić:a) do niebab) do piekłac) rozpocząć kolejne wcielenie

3. Piekło:a) istnieje tylko w bajkach, straszy się nim niegrzeczne dziecib) piekło jest już tu na ziemic) to stan wiecznego odrzucenia Boga

4. Czyściec to: a) miejsce dla niezdecydowanych, którzy nie wiedzą: piekło czy niebob) czasowe oddalenie od Boga dla oczyszczenia duszyc) czas pomiędzy wcieleniami

5. Rzeczy ostateczne to:a) to, co zabieramy ze sobą, uciekając z płonącego mieszkaniab) najbardziej nielubiane potrawyc) miejsca i wydarzenia związane ze śmiercią

6. W niebie najważniejsze jest:a) spotkanie z Bogiemb) stan błogiej nieważkościc) obfitość jedzenia, picia i innych przyjemności

104 105


Grupa 1– Na podstawie poniższego tekstu wykonajcie kolaż przedstawiający wizję nieba

w islamie. Eschatologia islamskaNiebo jest stanem wiecznego szczęścia. Oprócz niekończących się przyjemności

zmysłowych istotą raju jest przede wszystkim uczestnictwo w Bożej chwale. Powołani do wiecznej szczęśliwości otrzymają za nienaganną wiarę i dobre życie wszystko, czego zapragną. Doświadczą tego w miejscu nazwanym „ogrodem rajów” (18,107), „ogrodem rozkoszy” (31,8; 22,56) i „ogrodem Edenu” (16,31) (39,34). Liczba tych ogrodów jest zróżnicowana, w z zależności od źródła. W Koranie (55,46 i 55,62) jest mowa o „dwóch ogrodach”, względnie „dwóch podwójnych ogrodach”. Hadisy nato-miast wymieniają ich siedem, a nawet osiem. Koraniczne opisy raju zwracają uwagę na olbrzymią przestrzeń, która jest do dyspozycji zbawionych. Ogrody są niczym sady i winnice, w których zorganizowane jest życie mieszkańców. W srebrnych naczyniach, dzbanach i do pełna wypełnionych kielichach podane zostanie im wino, ów trunek, który za życia na ziemi był zakazany (5,90). Mieszkańcy raju będą nosili cenne szaty i bransolety ze złota (18,31) oraz srebro i perły. Odpoczywać będą na złoconych, zdobionych brokatem dywanach, fotelach i wygodnych łożach (88,13; 56,15; 18,31). Czas umilą im hurysy oraz posługujący piękni młodzieńcy. W przeciwieństwie do zachodnich interpretatorów, większość komentatorów muzułmańskich rozumie raj-skie dziewice i młodzieńców w kategoriach oczyszczonych dusz. W niebie przebywać będą również aniołowie, którzy głosząc nieustannie Bożą chwałę, otaczają Jego tron. Ważniejsze od użycia zmysłowego będzie jednak przypodobanie się Bogu i możliwość ujrzenia Jego oblicza (75,22-23). Oglądanie Boga „twarzą w Twarz” nastąpi jednak tylko w tych momentach, które Bóg sam wybierze, i będzie dane temu, komu Bóg na to zezwoli. Mieszkańcy raju będą mieli poczucie pokoju i bezpieczeństwa, ponieważ będą wol-ni od grzechu i nie zaznają nigdy śmierci. Nie będzie między nimi sporów i waśni, kłótni ani zawiści, ponieważ każdy otrzyma wszystko w obfitości. Opis niebiańskiej szczęśliwości w Koranie jest pełen radości życia. Podkreśla się piękno stworzenia i korzystanie z jego dobrodziejstw w granicach, które wyznaczył Bóg (98,7-8).

(A. Wąs SVD, Eschatologia islamska, <http://religie.wiara.pl/doc/472219.Eschatologia-is-lamska>, dostęp: 17.03.2014)


Grupa 2– Na podstawie poniższego tekstu wykonajcie kolaż przedstawiający wizję nieba

w religii żydowskiej. Religia żydowska o raju W wyobrażeniu tego, co tak pięknie nazywamy rzeczami ostatecznymi, krzy-

żują się aspekt indywidualny i zbiorowy. Samo Pismo prawie w ogóle nie poru-sza problemu indywidualnego życia po śmierci. Biblijny hades jest bardzo ubogi: martwi nie chwalą Boga. Pojawienie się wyobrażenia o zmartwychwstaniu ciała w połączeniu z powszechnym sądem czyni z hadesu tymczasowe miejsce po-bytu. W tym kręgu wyobrażeń człowiek pozostaje całkowicie na tym świecie. W pewnym jednak momencie pojawia się wyobrażenie, że po indywidualnym sądzie dusza sprawiedliwego zostaje przyjęta do raju na tamtym świecie lub do nieba, a dusza złoczyńcy skazana zostaje na karę piekła, będącego w rabinicznym judaizmie raczej czaso-wo ograniczonym purgatorium, bolesnym oczyszczeniem duszy. Być może wyobrażenia te były pierwotnie obce judaizmowi, lecz później zostały doskonale z nim zintegrowane. Pozostała jednak wewnętrzna sprzeczność z oczekiwaniem zbiorowego zbawienia, która z trudem jest łagodzona przez oczekiwanie zmartwychwstania ciała i zbiorowego sądu. Natomiast zbiorowe oczekiwanie końca czasów znajduje się na linii projekcji eschatologii biblijnej: oczekiwanie mesjasza, pomazańca z domu Dawida, który uwolni lud Izraela, poprowadzi go z powrotem do jego ziemi, a następnie odbuduje Świątynię.

(Judaizm o rzeczach ostatecznych: Życie, śmierć i żałoba, <http://religie.wiara.pl/doc/472044.Judaizm-o-rzeczach-ostatecznych-Zycie-smierc-i-zaloba>, dostęp:

17.03.2014)

106 107


Grupa 3 – Na podstawie poniższego tekstu wykonajcie kolaż przedstawiający wizję nieba

w buddyzmie. Eschatologia buddyjskaMotywem przewodnim w poglądach wyznawców buddyzmu na śmierć jest doktryna

o ponownych narodzinach. Doktryna ta w wielu aspektach zasadniczo różni się od kon-cepcji życia pozagrobowego w tradycji zachodniej i semickiej. Po pierwsze, buddyści uwa-żają, że jednostka jest w swej istocie wieczna, dopóki nie osiągnie wyzwolenia z wszelkich pragnień (nirwany). Od tego momentu ponowne narodzenie już nie następuje. Jednostka przechodzi przez łańcuch licznych kolejnych wcieleń, a proces zmian będzie postępował dopóty, dopóki człowiek będzie pozostawał we władzy pragnień i niewiedzy duchowej. Buddyzm bowiem nie zaprzecza istnieniu wyższych i niższych sfer istnienia poza rze-czywistością tego świata, nie zaprzecza również istnieniu bogów, choć odrzuca doktrynę stwórcy. Jednostka może ponownie narodzić się w niebie za sprawą dobrych uczynków; nie jest to jednak końcowe wyzwolenie. Niebo nie jest wieczne, jak wszystko inne. Uzyskanie nirwany jest osiągnięciem czegoś wyższego niż niebo. Po trzecie, buddyjska doktryna ponownych narodzin (w odróżnieniu od podstawowej doktryny hinduskiej) nie obejmuje wiary w duszę. Nie istnieje odwieczne „ja” jako podstawa stanów mate-rialnych i duchowych. Tak więc wyzwolenie nie sprowadza się do wyzwolenia duszy. Nie oznacza to, że jednostka zyskuje na pewien sposób wieczną szczęśliwość. Jest to raczej zastąpienie przemijających stanów osobowości, które tworzą jednostkę, przez stan odwieczny, jakim jest nirwana. W nirwanie nie ma osoby, gdyż osoba jest następ-stwem połączenia przejściowych stanów osobowości. Tak więc prawdziwe wyzwolenie nie obejmuje jednostki. Prawdziwym świętym jest ten, kto nie pragnie ani śmierci, ani życia. Paradoks ten ujęto następująco:Istnieje tylko cierpienie: nie ma podmiotu cierpienia. Jest działanie: lecz nie ma podmiotu działania. Jest nirwana: lecz nie ma osoby, która ją osiąga. Istnieje droga: lecz nie ma tego, kto nią wędruje. Tak więc na najwyższym poziomie oświecenia nie należy oczekiwać nieśmier-telności indywidualnej. Pragnienie nieśmiertelności jest oznaką, że człowiek nie osiągnął spokoju i pogody ducha oraz intuicji świętego. Dlatego nirwanę ujmuje się jako miejsce, w którym nie ma śmierci; nie oznacza to jednak, aby życie trwało tam bez końca. Nirwana istnieje, jak to przedstawiliśmy, poza królestwem wcieleń, a więc poza istnieniem jednostkowym. Ponieważ Budda odrzucił także wiarę w najwyższego osobowego Boga-Stwórcę, nie można było przedstawić wyzwolenia jako rodzaju jedni czy spójni z nim. Buddyzm i umieranie

(N. Smart, Buddyzm i umieranie, <http://religie.wiara.pl/doc/471883.Buddyzm-i-umiera-nie/3>, dostęp: 17.03.2014)


Na podstawie poniższych tekstów odpowiedzcie na pytania:– Kim jest Szatan?– Jakimi imionami jest określany Zły?– Czym jest piekło?– Kto zwycięża Szatana?

„Rzekł do nich Jezus: «Gdyby Bóg był waszym Ojcem, to i Mnie byście miłowali. Ja bowiem od Boga wyszedłem i przychodzę. Nie wyszedłem sam od siebie, lecz On Mnie posłał. Dlaczego nie rozumiecie mojej mowy? Bo nie możecie słuchać mojej nauki. Wy macie diabła za ojca i chcecie spełniać pożądania waszego ojca. Od począt-ku był on zabójcą i nie wytrwał w prawdzie, bo prawdy w nim nie ma. Kiedy mówi kłamstwo, od siebie mówi, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa»”. (J 8,42-44)

„I nastąpiła walka w niebie: Michał i jego aniołowie mieli walczyć ze Smokiem. I wystąpił do walki Smok i jego aniołowie, ale nie przemógł, i już się miejsce dla nich w niebie nie znalazło. I został strącony wielki Smok, Wąż starodawny, który się zwie diabeł i Szatan, zwodzący całą zamieszkałą ziemię, został strącony na ziemię, a z nim strąceni zostali jego aniołowie. I usłyszałem donośny głos mówiący w niebie: «Teraz nastało zbawienie, potęga i królowanie Boga naszego i władza Jego Poma-zańca, bo oskarżyciel braci naszych został strącony, ten, co dniem i nocą oskarża ich przed Bogiem naszym. A oni zwyciężyli dzięki krwi Baranka i dzięki słowu swojego świadectwa»”. (Ap 12,7-11)

„Nauczanie Kościoła stwierdza istnienie piekła i jego wieczność. Dusze tych, któ-rzy umierają w stanie grzechu śmiertelnego, bezpośrednio po śmierci idą do piekła, gdzie cierpią męki, «ogień wieczny». Zasadnicza kara piekła polega na wiecznym oddzieleniu od Boga; wyłącznie w Bogu człowiek może mieć życie i szczęście, dla których został stworzony i których pragnie”. (KKK 1035)

Modlitwa papieża Leona XIII do św. Michała Archanioła: Święty Michale Archaniele! Wspomagaj nas w walce, a przeciw niegodziwości i

zasadzkom złego ducha bądź naszą obroną. Oby go Bóg pogromić raczył, pokornie o to prosimy, a Ty, Wodzu niebieskich zastępów, Szatana i inne duchy złe, które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą, mocą Bożą strąć do piekła. Amen.

108 109

Ks. Slawomir Kostrzewa: Warto przeczytać, pomyśleć i przyjrzeć się swojemu życiu.

Szatan wezwał światowy zjazd demonów. W swoim przemówieniu na wstępie powiedział: “Nie możemy zabronić chrześcijanom chodzić do kościoła. Nie może-my zakazać im czytać Biblii. Nie możemy zakazać im komunikować się z Bogiem w modlitwie. Kiedy tylko zaczynają się modlić i nawiązują kontakt z Chrystusem – natychmiast tracimy władzę nad nimi. Więc niech chodzą do swoich kościołów, a my ukradniemy u nich – ich czas, tak aby, będąc zawsze zajętym, nie mogli się modlić i pokutować za grzechy i rozwijać swojego związku z Chrystusem. Nie będą też mieli czasu na czytanie Biblii. «Oto, co należy zrobić – powiedział diabeł. – Trzeba zapobiec ich spotkaniom z Bogiem i utrzymać ten stan rzeczy przez cały dzień.

– Jak to zrobić? – zawołały demony.– Trzeba wymyślić dużo ciekawostek, próżności i wiele sposobów okupujących

ich umysły wszelkiego rodzaju niepotrzebnymi rzeczami. A co najważniejsze trzeba zaszczepić w nich pragnienie dóbr materialnych, chęć wzbogacania się – i służenia dla mamony. Niech będą przepojeni pragnieniem, aby zarabiać jak najwięcej ilości pieniędzy, żeby kupić własne samochody, mieszkania, wille. Niech zarabiają więcej i więcej pieniędzy dla chęci pójścia do restauracji i kawiarni, chęci kupowania dro-gich, modnych ubrań, aby urządzać kosztowne remonty w mieszkaniach i dostarczać tam modne meble i luksusowy wystrój. Kuście ich, uczcie wydawać i brać pożyczki długoterminowe kredyty, a tym samym popadać w zależność/niewolę od banków. A gdy będą zapaleni pragnieniem osobistego wzbogacenia się, pogonią za mamoną – i nie będzie im już wtedy potrzebny Chrystus …

Przekonajcie ich żony do pozostania dłużej w pracy, a mężczyzn – do pracy 6-7 dni w tygodniu, najlepiej po 10-12 godzin dziennie, żeby nie mieli czasu na zajmowanie się rodziną i wychowaniem dzieci. Nie pozwólcie im spędzać czasu z dziećmi – po to, by ich dzieci włóczyły się od rana do nocy po ulicy i kolegowały i wpadły w złe towarzystwo, przez to przestały się uczyć, zaniedbały szkołę i aby nic z nich dobrego dzięki temu nie wyrosło. Wtedy ich rodziny rozpadną się, oni staną się samotni, a my pomożemy im z żalu upić się i stać się alkoholikami.

Stymulujcie ich umysły tak, żeby dzięki temu telewizory i komputery w domach pracowały stale, a oni jak najwięcej czasu spędzali oglądając telewizję i ślęcząc przed komputerem, a przez to nie mieli czasu na modlitwę. Upewnijcie się, że w każdym sklepie i restauracji na świecie stale brzmiała niechrześcijańska bluźniercza-omam-jająca muzyka. To będzie blokować ich umysły i niszczyć ich jedność z Chrystusem i przynależność do Niego Rozłóżcie na stole w kawiarni dużo czasopism i gazet. Bombardujcie ich umysły wiadomościami i reklamami 24 godziny na dobę. Niech

po drodze uderza w nich morze oślepiających reklam z billboardów. Napełnijcie im reklamą skrzynki pocztowe, katalogami do zamówienia towarów dostępnych w internecie, biuletynami i ofertami bezpłatnych towarów, usług i innych złudzeń. Pokazujcie im, w czasopismach i telewizji szczupłe, wysportowane piękne modelki, żeby mężczyźni uwierzyli , że zewnętrzne piękno jest najważniejsze, a przez to stali się niezadowoleni ze swoich żon.

Zróbcie tak, żeby ich żony były zbyt zmęczone, aby spełniać swoje małżeńskie obowiązki. Jeśli nie spełnią ich żony tego czego oczekują, to zaczną szukać tego gdzie indziej. To doprowadzi szybko do zniszczenia rodzin!

Na Boże Narodzenie i Wielkanoc trzeba odwrócić ich uwagę pustotą, dajcie koncer-ty, filmy w telewizji, aby te święta były spędzone za stołem, z obżarstwem i pijaństwem. Dzięki temu nie nauczą oni dzieci prawdziwej wymowy świąt i ich Bożego znaczenia. Niech wracają z wolnego zmęczeni. Zróbcie to tak, żeby też nie mieli czasu wybrać się na łono natury i cieszyć się Bożym stworzeniem. Zamiast tego kuście ich wyjściem do parków rozrywki, na imprezy sportowe, spektakle, koncerty czy do galerii. Tak żeby ich umysł ciągle był zajęty tą pustotą nie przynoszącą nic dobrego i pożytecznego dla zbawienia. Macie czynić pełną izolację ich od Chrystusa! Niech wszyscy chrześcijanie będą wiecznie zajęci, zajęci, zajęci!

Zalejcie ich życie tak wieloma pozornie dobrymi rzeczami, żeby nie mieli czasu na zastanowienie nad poszukiwaniem pomocy u Jezusa, a wkrótce będą żyć i pracować, opierając się tylko na sobie, poświęcając swoje zdrowie i rodziny. To działa! To wspaniały plan!

Diabły chętnie poszły do pracy, zmuszając chrześcijan wszędzie by byli bardziej zajęci i pędzili tu i tam, nie pozostawiając czasu dla Boga, na modlitwę i dla rodziny. Czy plan diabła odniósł sukces? Możesz osądzić!

Daj ten list innym. A może i Ty zbyt jesteś zajęty ?http://gazetawarszawska.com/2013/10/02/ks-slawomir-kostrzewa-warto-przeczytac-

pomyslec-przyjrzyjec-sie-swojemu-zyciu/



110 111


Grupa 1 Przygotujcie plakat informacyjny, odpowiadając na pytanie:– Jakie istnieją formy zniewolenia duchowego?

Grupa 2 Przygotujcie plakat informacyjny, odpowiadając na pytanie:– Co jest przyczyną zniewoleń duchowych?

Grupa 3 Przygotujcie plakat informacyjny, odpowiadając na pytanie:– Na czym polega posługa egzorcysty?


Na podstawie poniższego tekstu odpowiedzcie na pytania:– Co to jest modlitwa o uwolnienie? – Kto może ją odmawiać?– Co to jest egzorcyzm? Modlitwy o uwolnienie mają formę błagalną: prosimy Pana poprzez Maryję,

świętych i aniołów, aby nas uwolnił od demonów. Natomiast w egzorcyzmie oprócz formy błagalnej wzywa się demony w sposób bezpośredni poprzez wydawanie im rozkazów. Nazywa się to imperatywną formą modlitwy.

Egzorcyzm może być sprawowany tylko przez kapłana wyraźnie delegowanego przez swego biskupa – on ma władzę nakazać demonowi, by opuścił daną osobę czy przedmiot.

„Posługę sprawowania egzorcyzmów nad opętanymi mocą specjalnego i wy-raźnego zezwolenia powierza miejscowy ordynariusz, którym z reguły jest biskup diecezjalny. Zezwolenia tego należy udzielać jedynie kapłanowi odznaczającemu się pobożnością, wiedzą, roztropnością i nieskazitelnością życia oraz specjalnie przy-gotowanemu do tego zadania. Kapłan zaś, któremu na stałe lub doraźnie została powierzona funkcja egzorcysty, niech to dzieło miłości pełni z zaufaniem i pokorą pod kierunkiem biskupa diecezjalnego” (Reguła 13, Rytuał egzorcyzmu).

Modlitwa imperatywna może być niebezpieczna dla tego, kto atakuje demona bez szczególnego wsparcia Kościoła. Natomiast modlitwa o uwolnienie, przeciwnie, może być stosowana przez wszystkich wiernych, kapłanów i świeckich. W modli-twie o uwolnienie nie rozkazuje się demonom, aby odeszły, ale zwyczajnie prosi się Boga, Najświętszą Maryję Pannę, aniołów i świętych, aby przyszli nam z pomocą w celu odepchnięcia zasadzek wroga i abyśmy w ten sposób byli uwolnieni od jego szkodliwego działania.

Modlitwa o uwolnienie może przybierać różne formy i mieć bardzo dużą sku-teczność. Taką modlitwę mamy np. w „Ojcze nasz”: „Wybaw nas od zła wszelkiego”. Szczególnie skuteczne okazuje się również odmawianie różańca i litanii. Na przykład w wielkiej litanii do świętych lub w litanii do świętego Imienia Jezus prosimy Boga, aby nas uwolnił od wpływu mocy ciemności we wszystkich jej formach. Ponadto wszystkie żarliwe modlitwy do Boga, jak również wszystkie zasługujące praktyki, takie jak post, jałmużna i uczynki miłości, mogą stać się modlitwami o uzdrowienie. Ich skuteczność będzie zależała głównie od osobistej żarliwości tych, którzy się modlą, jak również od ich wytrwałości.

(na podst.: Modlitwa o uwolnienie a egzorcyzm, <http://www.benedykt.friko.pl/egzorcy-zmy_modlitwa_o_uwolnienie.htm>, dostęp: 17.03.2014)

112 113


Sposoby dobrego

odpoczynku

Sposoby dobrego

świętowania


Grupa 1– Jakie motywy do świętowania wymienia ks. Maliński? „Może masz dzisiaj imieniny, urodziny, rocznicę matury, rozpoczęcie twojej pracy

zawodowej albo koniec roku, początek roku, święto religijne. Świętuj. Nie przemilczaj tego dnia, nie udawaj, że cię to nic nie obchodzi, nie wmawiaj sobie, że to nie jest ważne, że szkoda na to wszystko czasu, że to nic nie daje, nie upieraj się, że trzeba tylko uczciwie pracować i po pracy odpoczywać. Nie jesteśmy zwierzętami, które tylko ten rytm znają. Jesteśmy ludźmi i dlatego do rytmu: praca - odpoczynek, trzeba dodać jeszcze jeden rytm: świętowanie.

Po pierwsze są święta rocznicowe, wspominające ważne wydarzenia, które zdecydo-wały o twoim życiu i twojej osobowości. Jeżeli kiedyś było dla ciebie ważne jakieś wyda-rzenie, decyzja, która ustawiła twoje życie na nowe tory, to warto do tego powrócić. (…)

A może jest dzisiaj jakaś ważna rocznica narodowa. Świętuj ją. Jesteś członkiem swojego narodu. W twoich żyłach płynie jego przeszłość, jego tradycja, jego historia. Twój naród - twoja wielka rodzina, do której należysz, której losy dzielisz, w której życiu uczestniczysz. (…)

A może dzisiaj jest jakieś twoje święto religijne. Niekoniecznie niedziela. Nieko-niecznie święto kościelne uznane przez państwo jako dzień wolny od pracy. Ale taki dzień, który ty osobiście albo cała twoja rodzina zawsze świętuje w specjalny sposób, z uczestniczeniem we Mszy Świętej. Nie zrywaj z tą tradycją. Staraj się, żeby przez Eucharystię uobecnił się dla ciebie Jezus w swoim cierpieniu i chwale – żeby ukazał ci się znowu jako twój Mistrz, Wzór i Zbawiciel”. (Mieczysław Maliński, Od rana do wieczora – fragmenty)

Grupa 2– Na co ma chrześcijanin zwracać szczególną uwagę w czasie świętowania w myśl

Katechizmu Kościoła katolickiego?„Ustanowienie dnia Pańskiego przyczynia się do tego, by wszyscy korzystali z

wystarczającego odpoczynku i czasu wolnego, który mogliby poświęcić życiu rodzin-nemu, kulturalnemu, społecznemu i religijnemu (…) Chrześcijanie powinni także świętować niedzielę, oddając swojej rodzinie i bliskim czas i staranie, o które trudno w pozostałe dni tygodnia. Niedziela jest czasem refleksji, ciszy, lektury i medytacji, które sprzyjają wzrostowi życia wewnętrznego i chrześcijańskiego. (…) Gdy zwyczaje (sport, rozrywki itd.) i obowiązki społeczne (służby publiczne itp.) wymagają od niektórych pracy w niedzielę, powinni czuć się odpowiedzialni za zapewnienie sobie wystarczającego czasu wolnego”. (KKK 2184–2186)

114 115


Grupa 3– Do czego wg Jana Pawła II ma zmierzać odpoczynek? „Dla chrześcijan nie jest to sytuacja normalna, gdy niedziela, dzień święta i ra-

dości, nie jest także dniem odpoczynku, a w każdym razie trudno im «świętować» niedzielę, jeśli nie dysponują odpowiednią ilością wolnego czasu.

Z drugiej strony, związek między dniem Pańskim a dniem odpoczynku całego społeczeństwa jest istotny i znaczący nie tylko z punktu widzenia ściśle chrześcijań-skiego. Cykl pracy i odpoczynku, wpisany w ludzką naturę, jest bowiem zgodny z wolą samego Boga, co poświadcza opis stworzenia z Księgi Rodzaju (por. 2,2-3; Wj 20,8-11): odpoczynek jest rzeczą «świętą», pozwala bowiem człowiekowi wyrwać się z rytmu ziemskich zajęć, czasem nazbyt go pochłaniających, i na nowo sobie uświadomić, że wszystko jest dziełem Bożym. Człowiek, obdarzony przez Boga ogromną władzą nad stworzeniem, mógłby zapomnieć, że to Bóg jest Stwórcą, od którego wszystko zależy. Uznanie tej prawdy jest szczególnie konieczne w naszej epoce, w której dzięki nauce i technice rozszerzyła się niezmiernie władza, jaką człowiek sprawuje przez swoją pracę”. (Jan Paweł II, Dies Domini, 64-65)

Grupa 4– Co zrobić wg Jana Pawła II, by odpoczynek nie stał się nudą?„Z kolei sam wypoczynek, jeśli nie ma się stać jałową bezczynnością, która wy-

wołuje uczucie nudy, musi być źródłem duchowego wzbogacenia, zapewniać większą wolność, umożliwiać kontemplację i sprzyjać braterskiej wspólnocie. Dlatego spo-śród różnych form ludzkiej kultury oraz rozrywek, jakie proponuje społeczeństwo, wierni winni wybierać te, które najbardziej odpowiadają życiu zgodnemu z nakazami Ewangelii. W tej perspektywie odpoczynek niedzielny i świąteczny zyskuje wymiar «proroczy», potwierdza bowiem nie tylko absolutny prymat Boga, ale także prymat godności człowieka nad wymogami ekonomii, a ponadto zapowiada w pewien spo-sób nadejście «nowego nieba» i «nowej ziemi», gdzie człowiek zostanie ostatecznie i całkowicie wyzwolony z niewoli swoich potrzeb. Mówiąc krótko, dzień Pański staje się w ten sposób, w sensie najbardziej autentycznym, także dniem człowieka”. (Jan Paweł II, Dies Domini, 68)


Świętej Bożej Rodzicielki Maryi – Nowy Rok

Objawienie Pańskie

Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa – Boże Ciało

Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – Matki Boskiej Zielnej

Wszystkich Świętych

Boże Narodzenie

(25 XII)

(1 XI)

(15 VIII)

(1 I)

(6 I)

(czwartek po Uroczystości Trójcy Przenajświętszej)

ROLNIK MINISTRANT

PAN KAZIK Z GRUPy MODLITEWNEJ KASJERKA W MARKECIE

ATEISTA

116 117


– Zakreśl w lewej kolumnie zadania, które uważasz za zdecydowanie kobiece, a w prawej zdecydowanie męskie.

Zadania zdecydowanie kobiece Zadania zdecydowanie męskieutrzymywanie rodziny utrzymywanie rodzinytrzepanie dywanów trzepanie dywanówgotowanie gotowanie pranie pranie bycie mamą bycie mamąbycie tatą bycie tatąszycie szycie przygotowanie śniadania przygotowanie śniadaniaprzytulanie przytulanie okazywanie czułości okazywanie czułościsprzątanie sprzątanie mycie naczyń mycie naczyńprzykład wiary i modlitwy przykład wiary i modlitwyremonty, np. malowanie pokoju remonty, np. malowanie pokojurąbanie drzewa rąbanie drzewaprowadzenie samochodu prowadzenie samochoduskopanie ogródka skopanie ogródkapalenie w piecu palenie w piecunoszenie ciężkich przedmiotów noszenie ciężkich przedmiotówzakupy zakupyodkurzanie odkurzanieodśnieżanie odśnieżaniekarmienie noworodka karmienie noworodkawstawanie w nocy do dziecka wstawanie w nocy do dzieckawycieranie kurzu wycieranie kurzuzarządzanie budżetem domowym zarządzanie budżetem domowymrozmowy wychowawcze z dziećmi rozmowy wychowawcze z dziećmitroska o estetykę mieszkania troska o estetykę mieszkania


Grupa 1– Zaznaczcie w tekście artykułu informacje o tym, co to znaczy być mężczyzną?Na męskość można patrzeć z różnych perspektyw. Najprostsza definicja głosi, że

mężczyzna to człowiek płci męskiej, a płciowość i płeć mogą być rozpatrywane na wielu płaszczyznach: biologicznej, antropologicznej, psychologicznej, socjologicznej, prawnej, teologicznej. Rozumienie biblijne pozwala przyjąć, że męskość, podobnie jak kobiecość, to część wizerunku Boga: „na obraz Boży go stworzył: stworzył męż-czyznę i niewiastę” (Rdz 1,27). Zarówno męskość, jak i kobiecość oznaczają dwoistą postać konstytucji somatycznej człowieka – pisał Jan Paweł II. Te cechy człowieka są nie tylko osobowościowe, ale męskość i kobiecość stanowią pierwiastek osobowo-twórczy. Z jednej strony męski to odmienny od kobiecego. I znów, powołując się na papieża, można powiedzieć, że „kobiecość niejako odnajduje się w obliczu męskości, podczas gdy męskość potwierdza się przez kobiecość”. Męskość jawi się tu jako opo-zycja wobec kobiecości, element konstytutywny „napięcia” istniejącego pomiędzy przedstawicielami dwojga płci. Można zdefiniować mężczyznę jako kogoś będącego w swoistej życiowej konfrontacji z kobietą. Nie jest wrogiem, ale partnerem. Opozycja ta służy rozwojowi obojga. To napięcie utrzymuje różnice pomiędzy dwiema, równie „wartościowymi cząstkami” całości, jaką stanowi człowiek. Dychotomia trwa przez całe życie. Sprawia, że trudne jest w pełni postawienie się w roli kobiety, gdy jest się mężczyzną, i mężczyzny, gdy jest się kobietą. Niemożliwa jest też zamiana ról, bo te wpisane są w naturę. W pięknej książce-świadectwie życia Alana Medingera autor twierdzi, że męskość to robienie rzeczy, które robią mężczyźni. Do tych czynności zalicza aktywność fizyczną, pragnienie zwyciężania, chęć przewodzenia oraz znaj-dowanie płaszczyzn porozumienia z innymi mężczyznami.

Z kolei w obrazach współczesnej kultury pojawiają się inne definicje i wzorce męskości. Mamy tu model pozytywny, a mianowicie mężczyznę występującego w roli opiekuna dzieci czy mężczyznę towarzysza wspierającego kobietę. Jest jednak i męskość redukowana do objętości muskulatury, siły fizycznej, odwagi, płaskiego seksualizmu z obrazami sprawności w alkowie, w dodatku nawet nie małżeńskiej, ale jakieś przypadkowej, bez przyszłości i zobowiązań, bez miłości i wierności. Spotykamy tu męskość „wykastrowaną” z głębi przeżyć, nieodpowiedzialną, za-konserwowaną na etapie nastoletniego chłopca. (A.K. Ładyżyński, Męskość jako droga do ojcostwa)

118 119


Grupa 2– Zaznaczcie w tekście artykułu jednym kolorem informacje o roli matki w

kształtowaniu męskości, a drugim rolę ojca.Miłość ojca – miłość matkiOjciec kocha w inny sposób niż matka. Matce wystarczy istnienie maleństwa, by

obdarzać je miłością. Mężczyzna również zachwyci się potomkiem, ale obok podziwu postawi mu wymagania. I tu znów ujawni się ta odmienność płci. Dlatego Pan Bóg opatrznościowo powołał do rodzicielstwa parę małżonków, by byli w stanie darzyć dziecko miłością w równowadze. Matka otacza je miłością za to, że jest, ojciec za to, jak postępuje, jak bardzo się stara. Pozornie tylko mamy tu do czynienia ze szlachetną, bezwarunkową akceptacją ze strony kobiety i warunkowym przyjmowaniem dziecka przez mężczyznę. W rzeczywistości dopiero wspólnie ich miłość jest formą pełną, sprzyjającą rozwojowi, akceptującą i pozwalającą dziecku rozwijać się. Oboje rodzi-ce na swój sposób przytulają dziecko swymi dłońmi. Tylko te ręce są inne. Trochę jak na płótnie Rembrandta, gdzie miłosierny ojciec –symbol Stwórcy – przygarnia powracającego syna matczyną dłonią o delikatnych rysach kobiety i większą dłonią mężczyzny.

Jeśli dominującym podmiotem stanie się mężczyzna, dziecko dozna nadmiaru wymagań bez stosownej troski. Zatem swoiste napięcie pomiędzy matką a ojcem utrzymuje w ryzach pragnienia każdego z rodziców, by odegrać główną rolę w wycho-waniu. Najkorzystniej dla dziecka jest, gdy dwoje opiekunów ma w nim swój udział. Wybór takiej drogi prowadzenia dziecka w naturalny sposób będzie rodził konflikty, ale przyjmą one charakter rozwojowy i będą służyły i dziecku, i całej wspólnocie.

Dzięki obecności ojca dziecko doświadcza różnicy. On pokaże mu świat, wypro-wadzając zwłaszcza syna z matczynego „uniwersum”. Opuszczając codziennie matkę, ojciec udowadnia, że nie zrywa z nią więzi. Mężczyzna to przedstawiciel „twardej miłości”. I znowu: nie lepszej i nie gorszej, ale innej. Wyobrażam sobie scenę, w której rodzice uczą małe dziecko wchodzenia na schody. Ojciec stoi za swą roczną pociechą w pewnym dystansie i werbalnie zachęca do wejścia. Równocześnie jest gotowy do natychmiastowej reakcji, gdyby dziecko miało zamiar upaść. Matka natomiast bierze z czułością dziecko pod paszki, dźwigając cały jego ciężar, mówiąc „uważaj, moje ma-leństwo”, prowadzi nieboraka po schodach, całkowicie go asekurując. Macierzyństwo i ojcostwo to dwie dobre szkoły miłości uzupełniające się nawzajem, niejako dwa kursy wspólnego kierunku. Ojcostwo kształtuje się wobec macierzyństwa, podob-nie jak męskość wobec kobiecości w swoistej równowadze, w dialogu, co dobre dla ciebie, dla mnie i dla naszego dziecka, w poszukiwaniu optymalnych rozwiązań. A te często nie są łatwo dostrzegalne. (A.K. Ładyżyński, Męskość jako droga do ojcostwa)


Grupa 3– Zaznaczcie w tekście artykułu informacje, jaką rolę w kształtowaniu męskości

pełni ojciec. Siła wzorcówBłogosławieństwem dla męskości chłopca jest spotkanie w swoim życiu mężczy-

zny, którego chciałoby się naśladować i z którego można byłoby czerpać przykład. Najlepiej, gdyby był to własny ojciec. […] Obecnie jednak ten wyraźny niedobór czy często brak ojca jest odczuwany w sposób szczególny. Towarzyszy nam bowiem świadomość straty. U przyczyn tej traumy dzieci leżą rozbite małżeństwa, z których rodzi się samotne rodzicielstwo, związki nieformalne, kojarzone w sposób pozba-wiony trwałych fundamentów wspólnego życia czy zbyt lekkie traktowanie spraw ze sfery płci.

Wychowywanie do męskości[…] Ku męskości wychowuje mężczyzna. Ojciec staje się dla syna wyłącznym

wzorcem zachowania, przynajmniej do czasu, gdy pojawią się w jego życiu inni ważni chłopcy lub mężczyźni. Chłopiec rozpoczyna swą męską przygodę od uświadomienia sobie podobieństwa do ojca, identyfikacji z nim. Oczekuje od niego afirmacji. Opinie ojca stają się ważne i we wszystkich „męskich” sprawach dla chłopca decydujące. U przedstawiciela swojej płci szuka potwierdzenia siły i sprawności. Chłopiec musi czuć, że jest kochany. Szczególną rolę w budowaniu relacji z synem pełni dotyk. Mężczyźni w kontakcie dotykowym potrafią być bowiem agresywni. Jednak ten przejaw agresji pokazuje, że nie musi być ona niebezpieczna, że może dostać się pod kontrolę rozumu i czemuś służyć, a nie stanowić destrukcyjnej siły. Przykładem są męskie zapasy, mocowania się, na ogół niedostępne i często nawet niezrozumiałe dla kobiet. Ojciec rzucający się na syna, powalający go, „szarpiący się” z nim wspólnie to obraz z wielu domów. To taka zabawa z energią, pełna agresji. Ale jest to również przejaw zdrowego, dobrego kontaktu dotykowego pomiędzy mężczyznami obu po-koleń. […] Na bazie męskości powoli kształtuje się w młodym mężczyźnie postawa sprzyjająca ojcostwu. Dzieje się to niejako ewolucyjnie, gdy chłopiec w coraz większym stopniu uświadamia sobie, że właśnie dlatego, że jest mężczyzną, może także być ojcem. Podjęcie aktu płciowego stanowi przecież decyzję o potencjalnym ojcostwie, które przychodzi do mężczyzny niejako bez „wsparcia natury”. Kobieta, zachodząc w ciążę, niemalże automatycznie staje się matką. Mężczyzna wie intelektualnie, że już jest ojcem, ale wcale tego „nie czuje”. Jego ciało nie wysyła żadnych komunikatów sygnalizujących zmianę, bo taka w organizmie mężczyzny nigdy nie następuje.

Inspiracje dobrego ojcostwa

120 121


Nie wszystkim dane jest mieć ojca, który potrafi stanąć na wysokości zadania. Mimo to zawsze istnieje szansa, żeby stać się ojcem na miarę potrzeb swych dzieci. Lepiej byłoby nawet użyć formy: stawać się ojcem, ponieważ jest to proces w toku, trwający dopóty, dopóki ma się dziecko. Istnieją możliwości rozwoju własnego oj-costwa. Potrzebna jest świadomość wagi roli i nieustanny wgląd w siebie. […] Do-skonałe źródło pozwalające lepiej rozumieć ojcostwo stanowi Biblia. Słowo „ojciec” pojawia się tam wielokrotnie, w przeróżnych kontekstach. Błogosławione owoce może wydawać dla wzrastania w ojcostwie kierownictwo duchowe oraz modlitwa o dobre rodzicielstwo. Wymienienie jej na końcu nie stanowi formy wartościowania. Sądzę bowiem, że waga dialogu z Bogiem w kontekście pełnienia roli ojca jest ogromna. Ojcostwo będące odpowiedzialnością i sferą wielkiej wagi powinno być przeniknięte nieustanną prośbą o Boże łaski. (A.K. Ładyżyński, Męskość jako droga do ojcostwa)

Tekst dla katechetyDzieci wychowane bez ojca łatwo popadają w nałogi Oboje rodzice są niezastąpieni w wychowaniu dziecka – tak wynika z badania

przeprowadzonego dla „Polski”. Nastolatki, które mieszkają bez taty, częściej piją, palą i biorą narkotyki.

Dzieci wychowywane w niepełnych rodzinach są o wiele bardziej narażone na problemy z narkotykami, alkoholem i przemocą niż ich rówieśnicy z normalnych domów. Takie wyniki przynosi przygotowany przez SMG KRC raport „Diagnoza szkolna 2008. Przemoc i inne problemy w polskiej szkole”.

Badanie w ramach programu „Szkoła bez przemocy”, którego organizatorami są „Polska” i Fundacja Grupy TP, przeprowadzono na początku bieżącego roku w 292 szkołach. Na ankiety odpowiedziało blisko 22 tys. uczniów i ponad 4 tys. nauczycieli.

Z raportu – którego autorami są dr hab. Anna Giza-Poleszczuk i prof. Janusz Czapiński – wynika, że dzieci z rodzin niepełnych stanowią aż 18 proc. uczniów. Cha-rakteryzują się one bardziej negatywnym stosunkiem do szkoły, są mniej szczęśliwe i bardziej nieufne, więcej czasu spędzają poza domem w towarzystwie rówieśników. Z tym zaś wiążą się inne kłopoty.

Papierosy pali blisko dwa razy tyle gimnazjalistów i o jedną czwartą więcej lice-alistów z rozbitych rodzin niż ich kolegów i koleżanek wychowywanych przez oboje rodziców. Jeszcze gorzej jest z narkotykami, zwłaszcza wśród licealistów. Po środki odurzające sięga dwukrotnie więcej dzieci z niepełnych rodzin, zarówno gimnazja-listów, jak i licealistów, niż uczniów wychowywanych przez matkę i ojca.

Uczniowie wychowywani w niepełnych rodzinach znacznie częściej padają ofiarą przemocy fizycznej ze strony rówieśników i w większej liczbie wchodzą w rolę spraw-


ców przemocy. Aż co piąty uczeń szkoły podstawowej wychowujący się bez ojca lub matki jest jej ofiarą, a 14 proc. stosuje przemoc wobec innych dzieci. W tej samej grupie uczniów – tyle że z pełnych rodzin – ofiarami i sprawcami jest odpowiednio 13 i 9 proc. przebadanych dzieci.

– Badania prowadzą do jednoznacznego wniosku – mówi Magdalena Sofulak-Ski-bińska, psycholog i wieloletni trener prowadzący szkolenia w szkołach. – Złą sytuację w domu dzieci przenoszą na zachowania w szkole. Uczniowie mający gorsze relacje z najbliższymi mniej czasu spędzają w domu, rzadziej szukają w trudnych sytuacjach wsparcia u rodziców i znacznie częściej sprawiają problemy wychowawcze zarówno w domu, jak i w szkole.

Ale dotyczy to nie tylko dzieci z rodzin niepełnych. Kłopoty sprawiają także te, którymi rodzice po prostu niewystarczająco się interesują. Przebadani nauczyciele narzekają, że nie zawsze mogą w trudnych sytuacjach wychowawczych liczyć na pomoc rodziców.

Zaledwie 8 proc. nauczycieli twierdzi, że rodzice udzielają rzeczywistego wspar-cia, a 37 proc. – że nie można na rodziców liczyć w ogóle. Dla 40 proc. nauczycieli brak współpracy z rodzicami jest jednym z najpoważniejszych problemów w szkole. Ważniejszym nawet niż przemoc, picie alkoholu, palenie papierosów czy narkotyki. W największym stopniu brak współpracy rodziców ze szkołą niepokoi nauczycieli podstawówek.

– Wina leży częściowo również po stronie samych nauczycieli. Wymagają zbyt wiele od rodziców, którzy tymczasem nawet nie wiedzą, co im wolno w kontaktach ze szkołą – uważa Sofulak-Skibińska. – Warto, by nauczyciel już na pierwszym zebraniu określił jasno zasady współpracy z rodzicami. Powinien im uświadomić, że dziecka w szkole nie da się wychowywać bez ich aktywnego współudziału.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego każdego roku przybywa ok. 100 tys. rodzin niepełnych. 35 tys. to matki rodzące dzieci pozamałżeńskie, 30 tys. – to rodziny po rozwodach, około 35–40 tys. zaś to rodzice samotnie wychowujący dzieci po śmierci współmałżonka lub też dzieci po śmierci obojga rodziców.

W Polsce w rodzinach niepełnych wychowuje się obecnie około 2 mln dzieci. Najczęściej – w ponad 90 proc. przypadków – wychowują je samotne matki. („Polska”)

(<http://forum.gazeta.pl/forum/w,571,78200610,78200610,Dzieci_wychowane_bez_ojca_latwo_popadaja_w_nalogi.html>, dostęp: 21.03.2014)

122 123


– O jakich cechach i rolach kobiety świecie mówi Jan Paweł II? „Dziękujemy ci, kobieto-matko, która w swym łonie nosisz istotę ludzką w radości

i trudzie jedynego doświadczenia, które sprawia, że stajesz się Bożym uśmiechem dla przychodzącego na świat dziecka, przewodniczką dla jego pierwszych kroków, oparciem w okresie dorastania i punktem odniesienia na dalszej drodze życia.

Dziękujemy ci, kobieto-małżonko, która nierozerwalnie łączysz swój los z losem męża, aby poprzez wzajemne obdarowywanie się służyć komunii i życiu.

Dziękujemy ci, kobieto-córko i kobieto-siostro, która wnosisz w dom rodzinny, a następnie w całe życie społeczne bogactwo twej wrażliwości, intuicji, ofiarności i stałości.

Dziękujemy ci, kobieto pracująca zawodowo, zaangażowana we wszystkich dzie-dzinach życia społecznego, gospodarczego, kulturalnego, artystycznego, polityczne-go, za niezastąpiony wkład, jaki wnosisz w kształtowanie kultury zdolnej połączyć rozum i uczucie, w życie zawsze otwarte na zmysł „tajemnicy”, w budowanie bardziej ludzkich struktur ekonomicznych i politycznych.

Dziękujemy ci, kobieto konsekrowana, która na wzór największej z kobiet, Matki Chrystusa — Słowa Wcielonego, otwierasz się ulegle i wiernie na miłość Bożą, poma-gając Kościołowi i całej ludzkości dawać Bogu „oblubieńczą” odpowiedź, wyrażającą się w przedziwnej komunii, w jakiej Bóg pragnie pozostawać ze swoim stworzeniem.

Dziękujemy ci, kobieto, za to, że jesteś kobietą! Zdolnością postrzegania cechującą twą kobiecość wzbogacasz właściwe zrozumienie świata i dajesz wkład w pełną praw-dę o związkach między ludźmi”. (Jan Paweł II, list skierowany do kobiet w 1995 r.)


A. U

waż

am, ż

e ko

bie-

ty są

dys

krym

inow

ane.

Na

każd

ym k

roku

mus

zą

udow

adni

ać, ż

e ni

e są

go

rsze

od

męż

czyz

n.

124 125


B. W

Pol

sce

nie

ma

mow

y o

dysk

rym

inac

ji ko

biet

. Wrę

cz p

rzec

iw-

nie,

korz

ysta

ją o

ne

z wie

lu p

rzyw

ilejó

w.


C. K

ażdy

z na

s jes

t inn

y. K

ażda

płe

ć ma

swoj

e le

psze

i g

orsz

e st

rony

. Sw

oje

role

i z

adan

ia d

o sp

ełni

enia

. I n

ie m

a se

nsu

poró

wny

wa-

nie

swoj

ej sy

tuac

ji

społ

eczn

ej.

126 127


Katarzyna ze SienyUrodziła się w 1347 r. w Sienie we Włoszech, jako 23 dziecko Giacoma di Benicasa

oraz Lapy Piagenti. Ojciec był zamożnym farbiarzem, znanym ze swej pobożności. Biografowie opisują Katarzynę jako szczęśliwe, piękne dziecko ze złotymi włosami i pełne życia. Sąsiedzi lubili zabierać ją z wizytą do chorych, ponieważ podnosiła ich na duchu. Kochała samotność i miała skłonność do bawienia się w świętego pustelnika. Często ukrywała się w swoim tajemnym miejscu, gdzie modliła się, medytowała i pościła. Chciała pozostać niezamężna, by być sercem i duszą z Bogiem. Przestała jeść mięso i rozwinęła głęboką miłość do świętych. Kiedy osiągnęła wiek odpowiedni do małżeństwa, odmawiała rodzinie przy wszelkich próbach zaplanowania jej zamążpój-ścia. By wymusić na Katarzynie swoją wolę, odebrano jej pokój i kazano pracować jako służącej w domu. Nie pozwolono jej modlić się i medytować. Ale to jej nie znie-chęciło. Ostatecznie ujawniła rodzinie swoje wizje, które otrzymała, gdy miała sześć lat, i oznajmiła swoje postanowienie, by poświęcić życie Bogu. Trwała stanowczo przy swojej decyzji i poinformowała ich: „Muszę być posłuszna Bogu raczej niż ludziom. Jeśli chcecie trzymać mnie dalej w tym domu jako służącą, jestem całkowicie gotowa zostać i z ochotą służyć wam najlepiej jak potrafię; ale jeśli wolicie wyrzucić mnie, możecie zaufać, że nie odstąpię od mojego zamiaru ani o włos. Mam bogatego i po-tężnego Męża [Jezusa], który nigdy nie pozwoli mi umrzeć z głodu, i jestem pewna, że nigdy nie pozwoli mi pozostać bez jakiejkolwiek rzeczy, której potrzebuję”. Poruszony szczerością ojciec, zgodził się i pozwolił swej córce czynić wszystko zgodnie z jej wolą, by mogła wypełnić swoje przyrzeczenie. Dostała własny pokój, gdzie mogła mieszkać i modlić się w samotności”. Teraz, gdy miała zgodę swojego ojca, Katarzyna spędzała dzień i noc w swoim pokoju modląc się, medytując i poszcząc. Ledwie tykała jedzenia, które było jej przynoszone, i rzadko opuszczała swój pokój. Kiedy miała lat szesnaście, dostała pozwolenie, by przyjąć czarno-biały habit Sióstr Pokuty Świętego Dominika – Mantellate. Tylko matrony i wdowy miały pozwolenie, by dołączać do tego domini-kańskiego tercjarza. Jednak dzięki jej szczerości i wytrwałości oraz perswazji jej matki Katarzyna została dopuszczona do ich zakonu. Będąc członkiem Mantellate, Katarzyna miała teraz swobodę słuchania „uczonych rozmów kaznodziejów i przynajmniej w części zaspokojenia swojej tęsknoty do głębszego poznania swej wiary”. Od tego mo-mentu wzrastał ascetyzm Katarzyny; ledwie jadła i spała. Według jej biografów, żyła w ten sposób przez trzy lata, nigdy nie opuszczając swojego pokoju, z wyjątkiem wyjść na Mszę i na posługi w San Domenico. Jedyną osobą, z którą rozmawiała, był jej spo-wiednik, Raymond z Capui. To właśnie podczas tego intensywnego okresu modlitwy, medytacji, omal bez pobierania pokarmu, wzmocniła swą wolę i rozwinęła intuicję i nadprzyrodzony sposób postrzegania. Jej ekstazy stawały się coraz częstsze podczas


modlitwy i medytacji. Tommaso de Siena, jej adoptowany brat i ksiądz, pisał, że podczas jednej z ekstaz „Katarzyna słyszała anioły śpiewające w Niebie – nieopisaną piosenkę, dziwną nieziemską harmonię”, która dawała jej uczucie błogości i spokoju. Pewnego dnia na skutek niezwykłej wizji, w której widziała Jezusa, Katarzyna zaprzestała już zupełnie przyjmować pokarm. Według spowiednika, „po tym doświadczeniu (…) jej dusza była tak przepełniona łaską, która przeniknęła do jej ciała, że nigdy więcej nie potrzebowało jedzenia. Później nie chiała ani nie mogła przyjmować fizycznego pokarmu w normalny sposób, jak to robiła dotychczas”. Po trzech latach samotności Katarzyna zaczęła zajmować się chorymi, szczególnie tymi z najbardziej poważnymi chorobami. W szpitalu prowadzonym przez zakon Santa Maria Della Scalla rozdawała jedzenie i ubrania biednym ludziom. Z czasem stała się powszechnie znana ze swoich modlitw, szczególnie za nawrócenie złych ludzi. Zyskała reputację tej, która może zdziałać cuda z ludźmi o zatwardziałych sercach. Gdy jej sława rozniosła się, wrosła również liczba jej zwolenników. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety szukali jej towarzy-stwa, rady i pomocy. Grupa pobożnych ludzi, którzy nazywali siebie „Towarzystwem Uczniów Dziewicy Maryi przy Szpitalu”, zaprosiła Katarzynę, aby przyłączyła się do nich i została ich przywódczynią. Mimo iż była młodsza, zwracali się do niej Matko, Najdroższa Mamo. Była to duchowa elita Sieny, księża, uczeni, lekarze i administratorzy La Scalli. Katarzyna była niezwykłą kobietą. Nie bała się przemawiać do królowych, królów i papieży, radząc im, jak się zachować, aby przynieść korzyści społeczeństwu. Korespondowała z papieżem Grzegorzem XI i przekonała go, zwracając się do niego czule Babbo (tatuś), by opuścił Avignon i wrócił do Rzymu, aby zreformować kler i administrację papiestwa. Napisała również list do Giovanny, królowej Neapolu, która została oskarżona o złe uczynki: „Wiesz, że robisz źle, ale jak chora i wyuzdana kobieta, pozwalasz prowadzić się swoim zmysłom”. Wiedziała, że naraża się na śmierć, pisząc takie listy do ludzi u władzy, pozostawała jednak nieustraszona, jej wiara była silna jak zawsze: „Ufam Panu Jezusowi Chrystusowi, nie sobie”. Podyktowała setki listów do ludzi o różnych przekonaniach, którzy byli cenieni za swoją mądrość. Katarzyna jest też autorką „Dialogu – rozmowy duszy ludzkiej z Bogiem”. W 1370 r., po serii świętych wizji, w których otrzymała polecenie, aby opuścić swój pokój i pracować dla świata, Katarzyna zaczęła dyktować setki listów do mężczyzn i kobiet, królowych i królów. Według Edwarda G. Gardnera „Katarzyna spędziła większą część 1377 r., wpływając na duchowe odrodzenie regionów kraju podlegających Republice Sieny”. W 1380 r., dzięki wsparciu Katarzyny, papież Urban VI pojednał się z Republiką Rzymską. Katarzyna umarła w tym samym roku.

(Katarzyna ze Sieny – niepiśmienny XIV-wieczny doktor Kościoła, <http://www.vismaya--maitreya.pl/naturalne_leczenie_katarzyna_z_sieny_-_niepismienny_XIV-wieczny_

doktor_kosciola.html>, dostęp: 21.03.2014)

128 129


Hildegarda z BingenUrodziła się 16 września 1098 r. w Rupertsbergu koło Bingen am Rhein. Hilde-

garda była dziesiątym dzieckiem w rodzinie średniozamożnej szlachty frankońskiej. W wieku ośmiu lat, zgodnie z tradycją dziesięciny, została poświęcona Kościołowi. W trakcie przygotowań do roli mniszki otrzymała klasyczne wykształcenie. Dbała o to Jutta (Judyta), przeorysza małej wspólnoty konwentu benedyktynek na Górze św. Disiboda. Mając lat piętnaście, Hildegarda złożyła śluby w tym klasztorze, a mając 38 lat została wybrana następczynią opatki Jutty. Nieco później, gdy miała 49 lat, osiedliła się wraz z osiemnastoma zakonnicami w Bingen na Górze św. Ruperta nad Renem. Zmarła 17 kwietnia 1179 roku.

Hildegarda była wizjonerką. Pierwszą wizję otrzymała już w wieku trzech lat. Wizje trwały od tego momentu przez całe życie, były regularne. Hildegarda ujawniła je do-piero wtedy, gdy została przeoryszą. W czasie jednej z wizji usłyszała głos nakazujący jej spisywać swoje widzenia. W ten sposób zaczęło powstawać dzieło „Poznaj ścieżki Pana”. Dzięki wstawiennictwu wpływowego teologa i założyciela zakonu cystersów Bernarda z Clairvaux u papieża Eugeniusza Hildegarda uzyskała błogosławieństwo i pozwolenie na rozpowszechnienie swoich idei, a także nakaz spisywania dalszych objawień. Treść przeżyć mistycznych spisała w trzech księgach: Scito vias Domini (Usłysz Pana), Liber Vitae (Księga zasług życia) i Liber Divinorum Operum (Księga dzieł Bożych), którym nadała dydaktyczny wydźwięk. Dzięki przychylności papieża mogła posunąć się do zawoalowanej krytyki rozwiązłości kleru i domagać się więk-szego uznania dla roli kobiet. W podobnym tonie utrzymana jest sztuka moralna Ordo Virtutum (O sztuce cnoty) jej autorstwa, do której sama skomponowała muzykę.

Wśród wiernych jej osoba stała się obiektem admiracji, a z czasem – kultu. Historie o jej nadprzyrodzonych zdolnościach przenikały poza klasztorne mury i krążyły po średniowiecznej Europie. U szczytu popularności Hildegarda została okrzyknięta „Sybillą znad Renu” i była czczona jako chrześcijańska wyrocznia o atrybutach pro-roka, do której udawali się po radę i pociechę biskupi, papieże i władcy.

Była niezwykle wszechstronna. Tworzyła muzykę. Skomponowała 77 utworów liturgicznych. Napisała słowa i muzykę do hymnów, antyfon i responsoriów. Pisała dla swojego zakonu, ale na prośbę pisała również dla innych zakonów na specjalne okazje.

(Kobiety – doktorami Kościoła, <http://www.jakatolik.com/artykuly/Kobiety-doktora-mi-Kosciola>, dostęp: 21.03.2014; Św. Hildegarda z Bingen „doktorem Kościoła”?,

<http://www.pijarzy.pl/?strona,doc,pol,glowna,221,0,5470,1,221,ant.html>, dostęp: 21.03.2014)


130 131


Problem: CO WOLNO W INTERNECIE1. 2. 3.

4. 5. 6.

7. 8. 9.

10. 11. 12.

13. 14. 15.

16. 17. 18.

Problem CZEGO NIE WOLNO W INTERNECIE1. 2. 3.

4. 5. 6.

7. 8. 9.

10. 11. 12.

13. 14. 15.

16. 17. 18.


– Wymieńcie możliwości udziału w życiu duchowym Kościoła osób rozwiedzio-nych, które zawarły nowy związek, oraz praktyki, które są dla nich niedostępne.

„Razem z Synodem wzywam gorąco pasterzy i całą wspólnotę wiernych do oka-zania pomocy rozwiedzionym, do podejmowania z troskliwą miłością starań o to, by nie czuli się oni odłączeni od Kościoła, skoro mogą, owszem, jako ochrzczeni, powinni uczestniczyć w jego życiu. Niech będą zachęcani do słuchania słowa Bożego, do uczęszczania na Mszę Świętą, do wytrwania w modlitwie, do pomnażania dzieł miłości oraz inicjatyw wspólnoty na rzecz sprawiedliwości, do wychowywania dzieci w wierze chrześcijańskiej, do pielęgnowania ducha i czynów pokutnych, ażeby w ten sposób z dnia na dzień wypraszali sobie u Boga łaskę. Niech Kościół modli się za nich, niech im dodaje odwagi, niech okaże się miłosierną matką, podtrzymując ich w wierze i nadziei.

Kościół jednak na nowo potwierdza swoją praktykę, opartą na Piśmie Świętym, niedopuszczania do komunii eucharystycznej rozwiedzionych, którzy zawarli ponow-ny związek małżeński. Nie mogą być dopuszczeni do komunii świętej od chwili, gdy ich stan i sposób życia obiektywnie zaprzeczają tej więzi miłości między Chrystusem i Kościołem, którą wyraża i urzeczywistnia Eucharystia. Jest poza tym inny szczególny motyw duszpasterski: dopuszczenie ich do Eucharystii wprowadzałoby wiernych w błąd lub powodowałoby zamęt co do nauki Kościoła o nierozerwalności małżeństwa.

Pojednanie w sakramencie pokuty – które otworzyłoby drogę do komunii eucha-rystycznej – może być dostępne jedynie dla tych, którzy żałując, że naruszyli znak Przymierza i wierności Chrystusowi, są szczerze gotowi na taką formę życia, która nie stoi w sprzeczności z nierozerwalnością małżeństwa. Oznacza to konkretnie, że gdy mężczyzna i kobieta, którzy dla ważnych powodów – jak na przykład wycho-wanie dzieci – nie mogąc uczynić zadość obowiązkowi rozstania się, «postanawiają żyć w pełnej wstrzemięźliwości, czyli powstrzymywać się od aktów, które przysługują jedynie małżonkom».

Kościół z ufnością wierzy, że ci nawet, którzy oddalili się od przykazania Pań-skiego i do tej pory żyją w takim stanie, mogą otrzymać od Boga łaskę nawrócenia i zbawienia, jeżeli wytrwają w modlitwie, pokucie i miłości”. (Familiaris consortio, 84)

132 133


Odpowiedzialność karna

Art. 1151. Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości

lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseu-donimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wy-konanie, fonogram, wideogram lub nadanie.

3. Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w inny sposób niż określony w ust. 1 lub ust. 2 narusza cudze prawa autorskie lub prawa pokrewne określone w art. 16, art. 17, art. 18, art. 19 ust. 1, art. 19 ust. 2, art. 20 ust. 1–4, art. 40 ust. 1 lub ust. 2, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 116 1. Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór

w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fono-gram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 w celu osiągnięcia ko-rzyści majątkowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

4. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 117 1. Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom w celu rozpowszechnienia

utrwala lub zwielokrotnia cudzy utwór w wersji oryginalnej lub w postaci opra-cowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

2. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.


Art. 1181. Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przedmiot będący nośnikiem utworu,

artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu rozpowszechnianego lub zwielokrotnionego bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom nabywa lub pomaga w jego zbyciu albo przedmiot ten przyjmuje lub pomaga w jego ukryciu, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

2. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 5.

3. Jeżeli na podstawie towarzyszących okoliczności sprawca przestępstwa określo-nego w ust. 1 lub 2 powinien i może przypuszczać, że przedmiot został uzyskany za pomocą czynu zabronionego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

134 135


Mk 18

J 18

1 Kor 7

Łk 2

6

J 8

Dz 12

Mapa s

karbu (karta p

racy).

1. P

rzejdź l

abir

ynt i o

dczytaj t

ytuł

księ

gi oraz

jej r

ozdzia

ł.2. O

dsz

ukaj

wsk

azane m

iejs

ce w

św

iętej

ksi

ędze

a w

nim

zdanie

dotyczące p

raw

dy.

3. O

kreśl, c

o j

est p

otrzebne, b

y z

dobyć p

raw

dę.

4. Gratulu

ję p

oznałe

ś p

raw

dziw

y s

karb. :)

Mapa s

karbu (karta p

racy).

1. P

rzejdź l

abir

ynt i o

dczytaj t

ytuł

księ

gi oraz

jej r

ozdzia

ł.2. O

dsz

ukaj

wsk

azane m

iejs

ce w

św

iętej

ksi

ędze

a w

nim

zdanie

dotyczące p

raw

dy.

3. O

kreśl, c

o j

est p

otrzebne, b

y z

dobyć p

raw

dę.

4. Gratulu

ję p

oznałe

ś p

raw

dziw

y s

karb. :)


PS 2

3J 1

J 2

2Rdz 3

Syr 4

Mt 3

0

Mapa s

karbu (karta p

racy).

1. P

rzejdź l

abir

ynt i o

dczytaj t

ytuł

księ

gi oraz

jej r

ozdzia

ł.2. O

dsz

ukaj

wsk

azane m

iejs

ce w

św

iętej

ksi

ędze

a w

nim

zdanie

dotyczące p

raw

dy.

3. O

kreśl, c

o j

est p

otrzebne, b

y z

dobyć p

raw

dę.

4. Gratulu

ję p

oznałe

ś p

raw

dziw

y s

karb. :)

Mapa s

karbu (karta p

racy).

1. P

rzejdź l

abir

ynt i o

dczytaj t

ytuł

księ

gi oraz

jej r

ozdzia

ł.2. O

dsz

ukaj

wsk

azane m

iejs

ce w

św

iętej

ksi

ędze

a w

nim

zdanie

dotyczące p

raw

dy.

3. O

kreśl, c

o j

est p

otrzebne, b

y z

dobyć p

raw

dę.

4. Gratulu

ję p

oznałe

ś p

raw

dziw

y s

karb. :)

136 137


– Zaznacz kolorem czerwonym informacje o tym, jak media powinny przekazy-wać prawdę, a kolorem niebieskim o niebezpieczeństwach, jakie grożą tym, którzy chcą przekazywać prawdę.

„Przekazywane informacje czasem są dobre, czasem są złe, ale życzę żeby za-wsze były prawdziwe. My nie boimy się trudnych tematów, myślę tutaj o Kościele, o mediach katolickich. Zawsze chcemy rozmawiać, ale pragniemy, aby te informacje były przekazywane w świetle prawdy. Wszyscy pełnimy posługę słowa, chociaż na różne sposoby. Ale wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za słowo, które przekazujemy innym. Myślę, że tej odpowiedzialności, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, bardzo nam potrzeba. Życzę wszystkim w tym nowym roku, żebyśmy mogli przekazywać jak najwięcej dobrych słów, dobrych informacji, słów niosących pociechę i nadzieję”.

(bp M. Mendyk, relacja z koncertu noworocznego i spotkania dziennikarzy, <http://www.diecezja.legnica.pl/wydarzenia/relacja/261>, dostęp:21.03.2014)

„Pragnę serdecznie pozdrowić wszystkich «Współpracowników Prawdy» z wielo-rakich środków społecznego przekazu i poprosić o wewnętrzne i jakościowe podejście do prawdy. Prawda bowiem, mająca charakter obiektywny, posiada dwa zasadnicze wymiary. W świecie greckim podkreśla się jej nierozerwalną więź z istnieniem i orzekaniem rzeczywistości. Dla chrześcijanina zaś prawda ma swój punkt odniesie-nia do Jezusa Chrystusa, który – będąc Odwiecznym Słowem Ojca – jest uosobioną drogą, prawdą i życiem (J 14,6). Jeśli zatem w jakimś miejscu redakcyjnym panuje ideologia relatywizmu prawdy i etyki, to zawodowym obowiązkiem prawdziwego dziennikarza jest podanie nie tylko stanowiska zgodnego z właściwą wizją świata, ale także motywów i racji osób wierzących, które uznają normy moralne za wartość obiektywną. Kościół, rozpoznając znaki czasu, ma obowiązek reagować na przekaz, którego celem jest wypieranie hierarchii wartości związanych z Chrystusem i tym samym wprowadzanie zamętu do zrozumienia sensu życia”.

(abp W. Depo, Przewodniczący Rady KEP ds. Środków Społecznego Przekazu, Słowo do „Współpracowników prawdy”, „Niedziela” 2014, nr 3, <http://www.niedziela.pl/arty-

kul/7577/Abp-Depo-na-dzien-dziennikarzy>, dostęp: 21.03.2014)


Uzupełnij podane zdania brakującymi wyrazami.

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – najlepsze dla mężczyzny.

2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – dobre pomysły, lepszy smak.

3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – zwalcza kaszel do końca

4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – od lat nam pomaga.

5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – codziennie niskie ceny.

6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jestem tego warta.

7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nie dla idiotów.

8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Życie ze smakiem.

9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bądźcie delikatni.

10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tylko wielkie przeboje.

Uzupełnij podane zdania brakującymi wyrazami.

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – najlepsze dla mężczyzny.

2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – dobre pomysły, lepszy smak.

3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – zwalcza kaszel do końca

4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – od lat nam pomaga.

5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – codziennie niskie ceny.

6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jestem tego warta.

7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nie dla idiotów.

8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Życie ze smakiem.

9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bądźcie delikatni.

10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tylko wielkie przeboje.

138 139


Grupa 1 – Przygotujcie pantomimę przedstawiającą śmierć świętego.

Święty Maksymilian KolbeRajmund urodził się 8 stycznia 1894 roku w Zduńskiej Woli koło Łodzi, z małżon-

ków Juliusza Kolbego († 1914) i Marianny z Dąbrowskich († 1946). W dniu urodzin otrzymał Chrzest święty w kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia NMP. Był drugim z kolei dzieckiem Kolbów. Rodzice trudnili się tkactwem chałupniczym, ale z powo-du ciężkich warunków materialnych byli zmuszeni zwinąć warsztat i przenieść się do Łodzi, potem do Pabianic, gdzie ojciec pracował w fabryce, a matka prowadziła sklepik i pracowała jako położna (ok. 1897). Rodzice Rajmunda należeli do III Za-konu św. Franciszka. Kiedy chłopiec miał 12 lat, ukazała mu się Najświętsza Maryja Panna, trzymająca w rękach dwie korony: białą i czerwoną. Zapytała chłopca, czy je chce, a równocześnie dała mu do zrozumienia, że korona biała oznacza czystość, a czerwona męczeństwo. „Odpowiedziałem, że chcę. Wówczas Matka Boża mile na mnie spojrzała i znikła”.

Dnia 1 listopada 1914 roku Kolbe złożył profesję uroczystą, w czasie której dodał sobie imię Maria. Dnia 28 kwietnia 1918 roku Kolbe otrzymał święcenia kapłańskie.

W 1927 roku niedaleko Warszawy Maksymilian Kolbe założył Niepokalanów. Kiedy wybuchła wojna światowa w 1939 roku, klasztor w Niepokalanowie liczył 13 ojców, 18 kleryków nowicjuszów, 527 braci profesów, 82 kandydatów na braci i 122 chłopców w małym seminarium. Był to więc największy klasztor w owych latach na świecie i jeden z największych, jakie znają dzieje Kościoła.

Dnia 19 września 1939 r. Niemcy przystąpili do likwidacji Niepokalanowa. Wraz z o. Kolbe pozostali bracia zostali również aresztowani i umieszczeni w obozie w Amtlitz (między 24 września a 8 listopada). Stąd wywieziono ich do Ostrzeszowa (od 9 listopada do 8 grudnia 1939 roku). W samą uroczystość Niepokalanej, 8 grudnia, nastąpiło zwolnienie z obozu.

O. Kolbe natychmiast powrócił do Niepokalanowa. Tu zajął się przygotowaniem 3000 miejsc dla wysiedlonych z Poznańskiego, wśród których Żydów było 2000. Zorganizował nieustanną adorację Najśw. Sakramentu, otworzył warsztaty naprawy zegarków i rowerów, wystawił kuźnię i blacharnię, zorganizował krawczarnię i dział sanitarny. 17 lutego 1941 roku gestapo zabrało o. Kolbego do Warszawy na osławiony Pawiak. 25 maja 1941 roku wywieziono go do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Otrzymał numer 16 670.

Pod koniec lipca 1941 roku uciekł jeden z więźniów z bloku o. Kolbego. Wściekły komendant nakazał zwołać na plac cały blok i co dziesiątego wytypowanego przez


siebie więźnia skazał na śmierć głodową, w specjalnie na to przygotowanym bunkrze. Wśród przeznaczonych na śmierć znalazł się Franciszek Gajowniczek. Nieszczęśliwy westchnął, że musi opuścić żonę i dzieci. Wtedy stała się rzecz, która zdumiała katów. Z szeregu wyszedł o. Kolbe i prosił, by jego skazano na śmierć zamiast Gajowniczka, który stał obok niego. Na pytanie: kim jest? odparł, że jest kapłanem katolickim. Jest samotny, a Gajowniczek ma żonę i dzieci. Poszedł na śmierć wraz z 9 towarzyszami do bloku śmierci, nr 13. Bunkier, który dotąd był miejscem przekleństw i rozpaczy, pod przewodnictwem o. Maksymiliana stał się przybytkiem Bożej chwały. Modlono się i śpiewano nabożne pieśni. Przyzwyczajony do głodu o. Kolbe przeżył w bunkrze dwa tygodnie bez kruszyny chleba i kropli wody. Wreszcie oprawcy dobili go zastrzykiem fenolu. Stało się to 14 sierpnia, w wigilię Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny 1941 roku. O. Kolbe miał zaledwie 47 lat.

Źródło: http://www.kolbe.pl/zyciorys.php

140 141


Grupa 2– Zredagujcie list do przyjaciela, którym opiszecie spotkanie z błogosławionym

przed jego męczeńską śmiercią

Bł. Ks. Jerzy PopiełuszkoKsiądz Jerzy Popiełuszko urodził się 14 września 1947 roku we wsi Okopy koło

Suchowoli na Podlasiu. Jego rodzice, Marianna i Władysław, prowadzili gospodarstwo rolne. Od 1961 roku Jerzy uczył się w liceum w Suchowoli. Po maturze w 1965 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Warszawie. Na początku drugiego roku studiów został wcielony do wojska. W latach 1966 - 68 odbył zasadniczą służbę wojskową w specjalnej jednostce dla kleryków w Bartoszycach28 maja 1972 r. został kapłanem, przyjąwszy święcenia z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego. Na obrazku prymicyjnym zapisał znamienne słowa: „Posyła mnie Bóg, abym głosił Ewangelię i leczył rany zbolałych serc”.

Ks. Jerzy pełnił posługę kapłańską w parafiach: p.w. św. Trójcy w Ząbkach i p.w. Matki Bożej Królowej Polskiej w Aninie oraz p.w. Dzieciątka Jezus na Żoliborzu. W roku akademickim 1979/80 pracował w Duszpasterstwie Akademickim św. Anny. Prowadził konwersatorium dla studentów medycyny. Z końcem roku 1978 ks. Jerzy został mianowany duszpasterzem średniego personelu medycznego. Ostatnim miej-scem pracy ks. Jerzego, od 20 maja 1980 r., była parafia p.w. św. Stanisława Kostki.

Czasem przełomu w życiu ks. Jerzego stało się lato 1980 r. Po wprowadzeniu stanu wojennego ks. Popiełuszko organizuje liczne działania charytatywne. Wspomaga ludzi prześladowanych i skrzywdzonych. Uczestniczy w procesach aresztowanych za przeciwstawianie się prawu stanu wojennego. Organizuje również rozdział da-rów, które są przywożone z zagranicy. Od 28 lutego 1982 r. celebruje Msze św. za Ojczyznę i wygłasza kazania religijno - patriotyczne (było ich razem 26), w których - przez pryzmat Ewangelii i nauki Kościoła - interpretuje moralny wymiar bolesnej współczesności.

Działalność ks. Jerzego sprawia, że staje się celem niewybrednych ataków władz. Drugi zapach zaplanowano na 19 października. Tego dnia ks. Jerzy był zaproszony do Bydgoszczy, do parafii p.w. Świętych Polskich Braci Męczenników, na spotkanie modlitewne w Duszpasterstwie Ludzi Pracy. Pomimo nalegań gospodarzy, ks. Jerzy postanowił wrócić do Warszawy jeszcze tego samego wieczoru. Na drodze do To-runia, niedaleko miejscowości Górsk, samochód ks. Popiełuszki, prowadzony przez Waldemara Chrostowskiego, został zatrzymany przez umundurowanych milicjantów ruchu drogowego (w rzeczywistości funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa). Walde-mar Chrostowski został zmuszony do oddania kluczyków i przejścia do milicyjnego


samochodu; tam skuto go kajdankami. Natomiast Grzegorz Piotrowski i Waldemar Chmielewski zmusili ks. Jerzego, aby wysiadł z samochodu. Ogłuszyli go silnym uderzeniem w głowę, zakneblowali usta i wrzucili do bagażnika. Odjechali. W cza-sie jazdy Waldemar Chrostowski wyskoczył z pędzącego samochodu i natychmiast zaczął szukać pomocy.

20 października w wieczornym wydaniu Dziennika Telewizyjnego podano infor-mację o porwaniu ks. Jerzego. W kościele p. w. św. Stanisława Kostki zebrało się wielu ludzi, aby się modlić. Jeszcze tego samego wieczoru odprawiono Mszę św. w intencji uratowania kapłana. Odtąd modlitewne czuwanie będzie trwać dzień i noc, aż do dramatycznej chwili poznania prawdy, a potem - pogrzebu. 30 października podano informację o odnalezieniu w Wiśle zwłok ks. Popiełuszki. Trumnę ze zwłokami prze-wieziono do kościoła p.w. św. Stanisława Kostki wieczorem 2 listopada. Następnego dnia odbył się pogrzeb, w którym brało udział kilkadziesiąt tysięcy warszawiaków i delegacji z całej Polski.

Źródło: http://adonai.pl/swieci/?id=139

142 143


Grupa 3 – W formie kartki z pamiętnika przedstawcie ostatnie 2–3 dni z życia świętej.

Św. Edyta SteinEdyta urodziła się 12 X 1891 r. we Wrocławiu jako jedenaste dziecko Zygmunta i

Augusty z domu Courant. Z licznego rodzeństwa wychowało się siedmioro dzieci. Nie-długo po urodzeniu Edyty zmarł ojciec. Rodzinna firma, przedsiębiorstwo drzewne, przejęła w swoje ręce matka. Była to kobieta dumna, konkretna w działaniu i szybko

przemieniła upadające przedsiębiorstwo w szanowną i uznaną firmę. W 1913 roku wyjeżdża do swego kuzyna Ryszarda Courant, docenta uniwersytetu

w Getyndze, by tam kontynuować studia. Jest słuchaczką wykładów profesora Ed-munda Husserla. Profesor wywarł na niej ogromne wrażenie i zdecydowany wpływ na całe jej życie. Urzeczona całkowicie jego osobowością i wykładami, dała się po-rwać umiłowaniu nauki. Pracę nad doktoratem przerywa wybuch wojny światowej. Latem 1914 zgłasza się do Czerwonego Krzyża, szkoli się na pielęgniarkę. Podejmuje pracę w Lazarecie dla zakaźnie chorych. Po pięciomiesięcznej pracy, całkowicie wy-czerpana, zostaje zwolniona ze służby sanitarnej. Zdaje egzamin z języka greckiego i rozpoczyna we Wrocławiu pracę pedagoga w szkole Wiktorii. W kwietniu 1916 zdaje egzamin doktorancki z najlepszym wynikiem i zostaje asystentem Husserla. Pozostaje we Fryburgu do jesieni 1918 roku, Husserl wystawił jej własnoręcznie na-pisane świadectwo, zakończone poleceniem do habilitacji. W tym czasie zetknęła się z grupą konwertytów. Na początku lata 1921 roku Edyta zagłębiła się w autobiografię mistyczki i doktora Kościoła św. Teresy z Avila. Ta książka pozwala jej podjąć decyzję o wstąpieniu do Kościoła katolickiego. Chrzest przyjmuje 1 stycznia 1922 r. w kościele pod wezwaniemśw. Marcina w Bergzabern. Matką chrzestną była przyjaciółka Jadwiga Conrad-Martius. W tym samym dniu przystępuje do pierwszej Komunii św. Dnia 2 lutego 1923 roku przystępuje do sakramentu bierzmowania w domowej kaplicy biskupa Spiry. Dnia 14 X 1933 roku Edyta Stein wstępuje do Karmelu w Kolonii. Po odbyciu nowicjatu przyjmuje śluby zakonne. Dnia 15 I 1934 r. następują obłóczyny - wybiera imię zakonne Teresa Benedykta od Krzyża. W dniu 21 IV 1935 roku Edyta składa pierwsze śluby zakonne, które łączą ją ze wspólnotą Karmelu w Kolonii na trzy lata. Dnia 21 kwietnia 1938 roku Edyta składa śluby wieczyste. Nadszedł dzień 2 sierpnia 1942 r. Podczas masowego aresztowania Żydów w Holandii nie ominięty został także klasztor sióstr karmelitanek w Echt, Wówczas Edyta wraz z siostrą Różą zostały aresztowane i wywiezione do obozu w Oświęcimiu i tam zagazowane wraz z innymi w komorze gazowej a następnie spalone dnia 9 sierpnia tegoż roku.


Edyta - to wspaniały przykład wielkiej miłości do Jezusa Chrystusa, gotowości oddania wszystkiego dla Niego łącznie z ofiarą własnego życia. To nie tylko wielce świątobliwa zakonnica ale mistyczka, wznosząca się na wyżyny całkowitego zjedno-czenia z Bogiem. Papież Jan Paweł II podczas swojej podróży apostolskiej do Niemiec ogłosił ją w Kolonii, dnia l maja 1987 r. błogosławioną. Jej wspomnienie liturgiczne przypada na dzień jej śmierci - 9 sierpnia.

Źródło: http://adonai.pl/swieci/?id=20

144 145


Grupa IV – Napiszcie krótki artykuł do gazety o błogosławionym (7–10 zdań)

Bł. Michał Augustyn Pro z MeksykuOjciec Augustyn Pro był ofiarą prześladowania Kościoła w Meksyku na początku

XX wieku. Jezuita łamał te niesprawiedliwe zakazy i nadal służył wiernym. Oskarżony o udział w zamachu na jednego z generałów został aresztowany i skazany z dwoma swoimi braćmi na śmierć.

Michał urodził się w 1891 roku w Guadalupe. Jego ojciec był inżynierem, zaś mama zajmowała się domem. Lubił samotne wędrówki i długie godziny zadumy nad swoim życiem. Chętnie się modlił. Pewnego dnia „uciekł” z domu i zbudował sobie pustelnię z kamieni, z której powrócił po tygodniu samotnych rozmyślań. Powoli rodziło się w nim powołanie do oddania swego życia Jezusowi Chrystusowi, Królowi wieków. Uczęszczał do szkoły prowadzonej przez jezuitów. Uczył się dobrze, był pilny, ale niezbyt zdolny.

Przed wstąpieniem do nowicjatu jezuitów w 1911 roku pomagał w biurze swemu ojcu. Wkrótce w Meksyku nastał antyklerykalny rząd głoszący program oświeceniowy i oskarżający Kościół o szerzenie ciemnoty. Rozwiązano wszystkie zakony. Nowicju-sze przenieśli się do Kalifornii. Po złożeniu pierwszych ślubów Michał wyjechał na studia do Europy. Filozofię i teologię studiował w Hiszpanii i Belgii, gdzie w 1925 roku został wyświęcony na kapłana.

Powróciwszy do ojczystego Meksyku ogarniętego gorączką antykatolicką, Ojciec Michał z wielka gorliwością rozpoczął swoją kapłańską posługę. Potajemnie odprawiał msze święte w domach prywatnych, w których gromadzili się katolicy, pozbawieni przez liberalny reżim możliwości uczestniczenia w Eucharystii.

Ojciec Pro nie dał się zastraszyć, pozostał wolny od lęku, także o swoje życie. Odważnie łamał zakazy niesprawiedliwej władzy: spowiadał i udzielał sakramentów, odwiedzał chorych. Wspomagał też ubogie rodziny i organizował dla nich pomoc. Odważnemu jezuicie nie brakowało też fantazji i poczucia humoru, z których słynął: na przykład przebierał się za żebraka lub udawał szalonego niosąc w tym samym czasie wiatyk do umierających. Przez prawie dwa lata udawało mu się uniknąć aresztowania. Walczył z wrogami zbawienia pod Sztandarem Krzyża.

Niestety, jesienią 1927 roku macki nieprzyjaciół Chrystusa i Jego Kościoła do-sięgły heroicznego apostoła. Zaaresztowano go razem z dwoma młodszymi braćmi Hubertem i Robertem i oskarżono o spisek przeciwko pewnemu generałowi. Został uwięziony i niesprawiedliwie skazany na śmierć przez rozstrzelanie. Ani generał,


ani policja nie wierzyła, żeby miał coś wspólnego ze spiskiem. Władza potrzebowała zabić kapłana, by przestraszyć innych tak, by podporządkowali się zakazom reżimu.

Ojciec Michał prowadzony przez pluton egzekucyjny 23 listopada 1927 roku, razem ze swoim bratem Hubertem (Robert w ostatniej chwili został ułaskawiony), w jednej ręce ściskał metalowy krzyżyk, który otrzymał w dniu swoich pierwszych ślubów, a w drugiej różaniec. Przed egzekucją wszystkim przebaczył i poprosił o chwilę modlitwy. Uklęknął, przytulając do swojej piersi krzyż. Potem powstał i roz-łożył szeroko ręce gotowy na niesprawiedliwie zadaną śmierć. Zanim padły strzały i pięć kul przeszyło jego serce, zawołał: Niech żyje Chrystus Król!”.

Ojciec Pro został beatyfikowany przez Jana Pawła II w 1988 roku razem z inny-mi męczennikami meksykańskim z początku XX wieku. To dzięki tak odważnemu świadectwu, Kościół w Meksyku nie został zniszczony przez ideologię oświeceniową, importowaną z Europy. Czuwała nad nimi Matka Boża z Guadalupe.

Źródło: http://www.deon.pl/religia/swiety-patron-dnia/art,58,bl-michal-augustyn-pro-sj--chrystus-krolem.html

146 147


Embriologia

Alergologia

Bariatria

Endokrynologia

Hematologia

Transplantologia

Pulmonologia

– zajmuje się rozwojem zarodkowym organizmów zwierzęcych (w tym człowieka)

i roślinnych.

– zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem schorzeń alergicznych.

– zajmuje się leczeniem chorobliwej otyłości.

– zajmuje się zaburzeniami funkcji gruczołów wydzielania wewnętrznego.

– zajmuje się schorzeniami krwi i układu krwiotwórczego.

– zajmuje się przeszczepianiem narządów.

– zajmuje się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką chorób układu oddechowego.

– Zaznacz kolorem zielonym, w jakich przypadkach Kościół pozytywnie odnosi się do oddawania narządów, a na czerwono – kiedy jest to moralnie niedopuszczalne.

„Przeszczep narządów zgodny jest z prawem moralnym, jeśli fizyczne i psychiczne niebezpieczeństwa, jakie ponosi dawca, są proporcjonalne do pożądanego dobra bior-cy. Oddawanie narządów po śmierci jest czynem szlachetnym i godnym pochwały; należy do niego zachęcać, ponieważ jest przejawem wielkodusznej solidarności. Mo-ralnie nie do przyjęcia jest pobranie narządów, jeśli dawca lub jego bliscy, mający do tego prawo, nie udzielają na to wyraźnej zgody. Jest rzeczą moralnie niedopuszczalną bezpośrednie powodowanie trwałego kalectwa lub śmierci jednej istoty ludzkiej, nawet gdyby to miało przedłużyć życie innych osób”.

(KKK 2296)



(KKK 2296)



(KKK 2296)


148 149


(źródło: <http://bi.gazeta.pl/im/8/3129/m3129158.jpg>, dostęp: 21.03.2014)


Grupa1 – Wskaż dwie postawy/owoce (pozytywną i negatywną), na które zwraca uwagę

Jezus w swoim nauczaniu. Nawet gdy sam tekst nie mówi wprost o obu postawach, można je odkryć poprzez zaprzeczenie. Słowa kluczowe zakreśl flamastrami.

Bogaty młodzieniec (Mt 19,16-22)„A oto przyszedł do Niego pewien człowiek i zapytał: «Nauczycielu, co dobrego

mam czynić, aby otrzymać życie wieczne?» Odpowiedział mu: «Dlaczego Mnie pytasz o dobro? Jeden tylko jest Dobry. A jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowaj przykaza-nia». Zapytał Go: «Które?» Jezus odpowiedział: «Oto te: Nie zabijaj, nie cudzołóż, nie kradnij, nie zeznawaj fałszywie, czcij ojca i matkę oraz miłuj swego bliźniego, jak siebie samego!» Odrzekł Mu młodzieniec: «Przestrzegałem tego wszystkiego, czego mi jeszcze brakuje?» Jezus mu odpowiedział: «Jeśli chcesz być doskonały, idź, sprzedaj, co posiadasz, i daj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie. Potem przyjdź i chodź za Mną!» Gdy młodzieniec usłyszał te słowa, odszedł zasmucony, miał bowiem wiele posiadłości”.

Grupa 2– Wskaż dwie postawy/owoce (pozytywną i negatywną), na które zwraca uwagę


Niebezpieczeństwo bogactw (Mt 19,23-26)„Jezus zaś powiedział do swoich uczniów: «Zaprawdę, powiadam wam: Bogatemu

trudno będzie wejść do królestwa niebieskiego. Jeszcze raz wam powiadam: Łatwiej jest wielbłądowi przejść przez ucho igielne niż bogatemu wejść do królestwa niebie-skiego». Gdy uczniowie to usłyszeli, bardzo się przerazili i pytali: «Któż więc może być zbawiony?» Jezus spojrzał na nich i rzekł: «U ludzi to niemożliwe, lecz u Boga wszystko jest możliwe»”.

150 151


Grupa 3 – Wskaż dwie postawy/owoce (pozytywną i negatywną), na które zwraca uwagę


Ostrzeżenie przed chciwością (Łk 12,13-21)„A ktoś z tłumu rzekł do Niego: «Nauczycielu, powiedz mojemu bratu, żeby się

podzielił ze mną spadkiem». Lecz On mu odpowiedział: «Człowieku, któż Mnie ustanowił nad wami sędzią albo rozjemcą?»

Powiedział też do nich: «Uważajcie i strzeżcie się wszelkiej chciwości, bo nawet gdy ktoś ma [wszystkiego] w nadmiarze, to życie jego nie zależy od jego mienia».

I opowiedział im przypowieść: «Pewnemu zamożnemu człowiekowi dobrze obrodziło pole. I rozważał sam w sobie: Co tu począć? Nie mam gdzie pomieścić moich zbiorów. I rzekł: Tak zrobię: zburzę moje spichlerze, a pobuduję większe i tam zgromadzę całe moje zboże i dobra. I powiem sobie: Masz wielkie dobra, na długie lata złożone; odpoczywaj, jedz, pij i używaj! Lecz Bóg rzekł do niego: Głupcze, jeszcze tej nocy zażądają twojej duszy od ciebie; komu więc przypadnie to, coś przygotował? Tak dzieje się z każdym, kto skarby gromadzi dla siebie, a nie jest bogaty u Boga»”.

Grupa 4 – Wskaż dwie postawy/owoce (pozytywną i negatywną), na które zwraca uwagę


Doczesne troski (Łk 12,22-31)„Potem rzekł do swoich uczniów: «Dlatego powiadam wam: Nie martwcie się o

życie, co będziecie jeść, ani też o ciało, w co macie się przyodziać. Życie bowiem więcej znaczy niż pokarm, a ciało więcej niż odzienie. Przypatrzcie się krukom: nie sieją ani żną; nie mają piwnic ani spichlerzy, a Bóg je żywi. O ileż ważniejsi jesteście wy niż ptaki! Któż z was, martwiąc się, może dołożyć choćby jedną chwilę do wieku swego życia? Jeśli więc nawet drobnej rzeczy [uczynić] nie możecie, to czemu martwicie się o inne? Przypatrzcie się liliom, jak rosną: nie pracują i nie przędą. A powiadam wam: Nawet Salomon w całym swym przepychu nie był tak ubrany jak jedna z nich. Jeśli więc ziele, które dziś jest na polu, a jutro do pieca będzie wrzucone, Bóg tak przyodziewa, to o ileż bardziej was, ludzie małej wiary! I wy nie pytajcie, co będziecie jedli i co pili, i nie bądźcie o to zatroskani! O to wszystko bowiem zabiegają narody świata, a Ojciec wasz wie, że tego potrzebujecie. Starajcie się raczej o Jego królestwo, a te rzeczy będą wam dodane»”.




Dobry użytek z pieniądza (Łk 16,9-13)„Ja też wam powiadam: Pozyskujcie sobie przyjaciół niegodziwą mamoną, aby

gdy [wszystko] się skończy, przyjęto was do wiecznych przybytków. Kto w bardzo małej sprawie jest wierny, ten i w wielkiej będzie wierny; a kto w

bardzo małej sprawie jest nieuczciwy, ten i w wielkiej nieuczciwy będzie. Jeśli więc w zarządzaniu niegodziwą mamoną nie okazaliście się wierni, to kto wam prawdziwe dobro powierzy? Jeśli w zarządzaniu cudzym dobrem nie okazaliście się wierni, to któż wam da wasze?

Żaden sługa nie może dwom panom służyć. Gdyż albo jednego będzie nienawi-dził, a drugiego miłował; albo z tamtym będzie trzymał, a tym wzgardzi. Nie możecie służyć Bogu i Mamonie”.



Bogacz i ubogi Łazarz (Łk 16,19-31)„Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień

ucztował wystawnie. U bramy jego pałacu leżał żebrak pokryty wrzodami, imieniem Łazarz. Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza. A także psy przychodziły i lizały jego wrzody. Umarł żebrak, i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i został pogrzebany. Gdy cierpiąc męki w Otchłani, podniósł oczy, ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie. I zawołał: «Ojcze Abrahamie, ulituj się nade mną i poślij Łazarza, aby koniec swego palca umoczył w wodzie i ochłodził mój język, bo strasznie cierpię w tym płomieniu». Lecz Abraham odrzekł: «Wspomnij, synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz w podobny sposób – niedolę; teraz on tu doznaje pociechy, a ty męki cierpisz. A ponadto między nami a wami zionie ogromna przepaść, tak że nikt, choćby chciał, stąd do was przejść nie może ani stamtąd nie przedostają się do nas». Tamten rzekł: «Proszę cię więc, ojcze, poślij go do domu mojego ojca! Mam bowiem pięciu braci: niech ich ostrzeże, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki». Lecz Abraham odparł: «Mają Mojżesza i Proroków, niechże ich słuchają!» «Nie, ojcze Abrahamie – odrzekł tamten – lecz gdyby ktoś z umarłych poszedł do nich, to się nawrócą». Odpowiedział mu: «Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby ktoś z umarłych powstał, nie uwierzą»”.

152 153

Streszczenie dokumentu Komisji „Iustitia et Pax” Powołanie lidera biznesu. Reflek-sja, będącego praktyczną formą realizacji „ekonomicznych” postulatów wyrastających z Ewangelii.

WidziećDostrzeganie wyzwań jest utrudnione zarówno przez czynniki dobra, jak i zła,

włączając w to cztery istotne „znaki czasu” wpływające na biznes: – globalizacja: przyniosła wydajność i nowe szanse dla przedsiębiorstw; prowadzi

do zwiększonej nierówności, przenoszenia działalności gospodarczej, uniformi-zacji kultury oraz nieumiejętności prawidłowego regulowania przepływu kapitału przez rządy,

– technologia komunikacyjna: umożliwia łączność, daje nowe rozwiązania i pro-dukty, obniża koszty; zwiększone tempo powoduje przeciążenie informacyjne i pośpiech w podejmowaniu decyzji,

– finansjalizacja biznesu: nasila tendencje do postrzegania celów pracy w katego-riach towaru oraz dążenia do powiększania majątku i zysków krótkoterminowych kosztem pracy dla dobra wspólnego,

– szersze zmiany kulturowe doprowadziły do zwiększonego indywidualizmu, częst-szego rozpadu rodzin i utylitarystycznego zatroskania własną osobą oraz „tym, co jest dobre dla mnie”. W wyniku tego możemy mieć coraz więcej dóbr prywatnych, ale coraz bardziej brakuje dóbr wspólnych. Liderzy biznesu coraz bardziej skupiają się na powiększaniu bogactwa, pracownicy przyjmują postawę roszczeniową, a konsumenci oczekują natychmiastowego zaspokojenia ich potrzeb za możliwie najniższą cenę. W miarę jak wartości stają się względne, a prawa ważniejsze niż obowiązki, cel służby na rzecz dobra wspólnego często się zatraca.

OceniaćDobre decyzje biznesowe to te, które są zakorzenione w fundamentalnych za-

sadach, takich jak szacunek dla godności ludzkiej, służenie dobru wspólnemu oraz wizja przedsiębiorstwa jako społeczności ludzkiej. Lider biznesu skupia się na:– wytwarzaniu towarów i usług, które zaspokajają prawdziwe ludzkie potrzeby, jed-

nocześnie biorąc odpowiedzialność za społeczne i środowiskowe koszty produkcji, sieci dostaw i łańcuchy dystrybucji (służba dobru wspólnemu oraz ubogim),

– organizowaniu wydajnej i znaczącej pracy, uznając ludzką godność pracowni-ków oraz ich prawo do rozwoju, z poszanowaniem zasady pomocniczości przy organizowaniu miejsc pracy (pracownicy mogą wykonywać pracę jak najlepiej, mają ku temu niezbędne środki, cieszą się koniecznym zaufaniem),



– mądrym używaniu zasobów, tak by tworzyć zarówno zyski, jak i dobrobyt, aby wytwarzać trwałe bogactwo i sprawiedliwie je dzielić (sprawiedliwa płaca dla pracowników, sprawiedliwe ceny dla klientów i dostawców, sprawiedliwy podatek dla społeczności i godziwe zyski dla właścicieli).

Działać:– w zgodzie ze swoim powołaniem i kierowani głębszą motywacją niż tylko osią-

gnięcie sukcesu finansowego,– wcielanie w życiu prywatnym i zawodowym darów życia duchowego, cnót i

etycznych zasad społecznych pozwoli przezwyciężać podzielone życie i otrzymać łaskę wspierania integralnego rozwoju wszystkich interesariuszy,

– otrzymywanie, czyli przyjmowanie z pokorą tego, co Bóg uczynił dla nich,– dawanie, czyli wchodzenie w bliski kontakt z innymi, aby uczynić świat lepszym

miejscem,– wiedza praktyczna pozwala reagować na wyzwania stawiane przez świat nie

strachem czy cynizmem, lecz cnotami wiary, nadziei i miłości.(Streszczenie dokumentu Komisji „Iustitia et Pax” Powołanie lidera biznesu. Refleksja, <http://www.iustitiaetpax.va/content/dam/giustiziaepace/VBL/powolanie-lidera-biz-

nesu_VBL.pdf>, dostęp: 21.03.2014.

154 155


Grupa 1– Podkreśl kolorowym flamastrem kluczowe stwierdzenia nawiązujące do wza-

jemnych relacji na linii Państwo-Kościół. Pismo Święte„Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by podchwycić [Jezusa] w mowie.

Posłali więc do Niego swych uczniów razem ze zwolennikami Heroda, aby Mu po-wiedzieli: «Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i drogi Bożej w prawdzie nauczasz. Na nikim Ci też nie zależy, bo nie oglądasz się na osobę ludzką. Powiedz nam więc, jak Ci się zdaje? Czy wolno płacić podatek Cezarowi, czy nie?» Jezus przejrzał ich przewrotność i rzekł: «Czemu Mnie wystawiacie na próbę, obłudnicy? Pokażcie Mi monetę podatkową!» Przynieśli Mu denara. On ich zapytał: «Czyj jest ten obraz i napis?» Odpowiedzieli: «Cezara». Wówczas rzekł do nich: «Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga». Gdy to usłyszeli, zmieszali się i zostawiwszy Go, odeszli”.

(Mt 22,15-22)


jemnych relacji na linii Państwo-Kościół. Magisterium Kościoła (A)„(Wspólnota polityczna a Kościół). Jest sprawą doniosłą, żeby zwłaszcza w społe-

czeństwach pluralistycznych doceniano właściwy stosunek między wspólnotą poli-tyczną a Kościołem i by jasno rozróżniano to, co czynią wierni, czy to poszczególni, czy też stowarzyszeni, we własnym imieniu jako obywatele kierujący się głosem sumienia chrześcijańskiego, od tego, co czynią wraz ze swymi pasterzami w imieniu Kościoła.

Kościół, który z racji swego zadania i kompetencji w żaden sposób nie utożsamia się ze wspólnotą polityczną ani nie wiąże się z żadnym systemem politycznym, jest zarazem znakiem i zabezpieczeniem transcendentnego charakteru osoby ludzkiej”.

(Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, 76)



jemnych relacji na linii Państwo-Kościół. Magisterium Kościoła (B)„Wspólnota polityczna i Kościół są w swoich dziedzinach od siebie niezależne i

autonomiczne. Obydwie jednak wspólnoty, choć z różnego tytułu, służą powołaniu jednostkowemu i społecznemu tych samych ludzi. Tym skuteczniej będą wykonywać tę służbę dla dobra wszystkich, im lepiej będą rozwijać między sobą zdrową współpracę, uwzględniając także okoliczności miejsca i czasu. Człowiek bowiem nie jest zacieśniony do samego tylko porządku doczesnego, ale żyjąc w historii, zachowuje w całości swoje wieczne powołanie. Kościół zaś oparty w swoich podstawach na miłości Zbawiciela przyczynia się do tego, by w granicach narodu i między narodami szerzej krzewiła się sprawiedliwość i miłość. Kościół głosząc prawdę ewangeliczną i rozjaśniając światłem swej nauki i świadectwem okazywanym przez wiernych wszelkie dziedziny aktywności ludzkiej, szanuje również i popiera polityczną wolność i odpowiedzialność obywateli”.



jemnych relacji na linii Państwo-Kościół. Magisterium Kościoła (C)„Gdy Apostołowie i ich następcy oraz ich pomocnicy otrzymują posłannictwo, aby

wieścić ludziom Chrystusa, Zbawiciela świata, wspierają się w swym apostolacie na potędze Boga, który często w słabości świadków ukazuje moc Ewangelii. Ci bowiem, którzy poświęcają się posłudze słowa Bożego, powinni korzystać z dróg i pomocy wła-ściwych Ewangelii, które pod wieloma względami różnią się od środków stosowanych przez państwo ziemskie. Rzeczy bowiem doczesne i te, które w obecnym stanie człowieka przewyższają ten świat, łączą się ściśle ze sobą, a nawet sam Kościół posługuje się rzeczami doczesnymi w stopniu, w jakim wymaga ich właściwe mu posłannictwo. Nie pokłada jednak swoich nadziei w przywilejach ofiarowanych mu przez władzę państwową; co więcej, wyrzeknie się korzystania z pewnych praw legalnie nabytych, skoro się okaże, że korzystanie z nich podważa szczerość jego świadectwa, albo że nowe warunki życia domagają się innego układu stosunków. Kościół winien mieć jednak zawsze i wszędzie prawdziwą swobodę w głoszeniu wiary, w uczeniu swojej nauki społecznej, w spełnianiu nieskrępowanie wśród ludzi swego zadania, a także w wydawaniu oceny moralnej nawet w kwestiach dotyczących spraw politycznych, kiedy domagają się tego podstawowe prawa osoby lub zbawienie dusz, stosując wszystkie i wyłącznie te środki, które zgodne są z Ewangelią i dobrem powszechnym według różnorodności czasu i warunków”.


156 157



jemnych relacji na linii Państwo-Kościół. Konkordat Stolica Apostolska i Rzeczpospolita Polska

– dążąc do trwałego i harmonijnego uregulowania wzajemnych stosunków;– biorąc pod uwagę fakt, że religia katolicka jest wyznawana przez większość spo-

łeczeństwa polskiego;– podkreślając posłannictwo Kościoła katolickiego, rolę odegraną przez Kościół w

tysiącletnich dziejach Państwa Polskiego oraz znaczenie pontyfikatu Jego Świą-tobliwości Papieża Jana Pawła II dla współczesnych dziejów Polski;

– zważywszy przełomowe znaczenie odzyskania niepodległości i suwerenności przez Państwo Polskie oraz w trosce o jego pomyślny rozwój;

– stwierdzając doniosły wkład Kościoła w rozwój osoby ludzkiej i umacnianie moralności;

– kierując się wymienionymi wartościami oraz powszechnymi zasadami prawa międzynarodowego, łącznie z normami dotyczącymi poszanowania praw czło-wieka i podstawowych swobód oraz wyeliminowania wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji z powodów religijnych;

– uznając, że fundamentem rozwoju wolnego i demokratycznego społeczeństwa jest poszanowanie godności osoby ludzkiej i jej praw;

– uwzględniając nową strukturę administracyjną Kościoła w Polsce ustanowioną Bullą papieską „Totus Tuus Poloniae populus”;

postanowiły zawrzeć niniejszy Konkordat, przy czym Rzeczpospolita Polska uwzględniła swe zasady konstytucyjne i ustawy, a Stolica Apostolska – dokumenty Soboru Watykańskiego II dotyczące wolności religijnej i stosunków pomiędzy Ko-ściołem a wspólnotą polityczną oraz przepisy prawa kanonicznego.

W tym celu, Stolica Apostolska (…) i Rzeczpospolita Polska (…) uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół

katolicki są – każde w swej dziedzinie – niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdzia-łaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.

(Konkordat między Stolicą Apostolskąi Rzecząpospolitą Polską)



jemnych relacji na linii Państwo-Kościół. Konstytucja RP (A)Rozdział I. Art. 25Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione.Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w spra-

wach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swo-bodę ich wyrażania w życiu publicznym.

Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.

Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy.

Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami.

158 159



jemnych relacji na linii Państwo-Kościół. Konstytucja RP (B)Rozdział II. Art. 53Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii. Wolność religii obejmuje wolność wyznawania lub przyjmowania religii według

własnego wyboru oraz uzewnętrzniania indywidualnie lub z innymi, publicznie lub prywatnie, swojej religii przez uprawianie kultu, modlitwę, uczestniczenie w obrzę-dach, praktykowanie i nauczanie. Wolność religii obejmuje także posiadanie świątyń i innych miejsc kultu w zależności od potrzeb ludzi wierzących oraz prawo osób do korzystania z pomocy religijnej tam, gdzie się znajdują.

Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moral-nego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji praw-nej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób.

Wolność uzewnętrzniania religii może być ograniczona jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób.

Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w prak-tykach religijnych.

Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.

(Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej)



jemnych relacji na linii Państwo-Kościół. Traktat ustanawiający konstytucję dla Europy Artykuł I-52Status kościołów i organizacji niewyznaniowych1. Unia szanuje status przyznany na mocy prawa krajowego kościołom i stowa-

rzyszeniom lub wspólnotom religijnym w Państwach Członkowskich i nie narusza tego statusu.

2. Unia szanuje na równi status organizacji światopoglądowych i niewyznaniowych przyznany im na mocy prawa krajowego.

3. Uznając tożsamość i szczególny wkład tych kościołów i organizacji, Unia utrzy-muje z nimi otwarty, przejrzysty i regularny dialog.

Zwój 1„Sobór Watykański II uroczyście stwierdził: «Wspólnota polityczna i Kościół są,

każde na własnym terenie, od siebie niezależne i autonomiczne». Kościół zorganizo-wany jest w taki sposób, aby odpowiedzieć na duchowe potrzeby swoich wiernych, natomiast wspólnoty polityczne tworzą relacje i instytucje służące temu wszystkiemu, co wchodzi w zakres doczesnego dobra wspólnego. (…) Obowiązek poszanowania wolności religijnej wymaga od wspólnoty politycznej zagwarantowania Kościołowi przestrzeni niezbędnej do jego działania”.

(Kompendium Nauki Społecznej Kościoła, 424).

Zwój 2„Wzajemna autonomia Kościoła i wspólnoty politycznej nie wyklucza ich współ-

pracy: obie wspólnoty, chociaż z różnego tytułu, służą osobistemu i społecznemu powołaniu tych samych ludzi. Kościół i wspólnota polityczna wyrażają się bowiem w formach organizacyjnych, które nie są celami samymi w sobie, lecz mają służyć człowiekowi, aby umożliwić mu pełne korzystanie z jego praw”.

(Kompendium Nauki Społecznej Kościoła, 425)„Kościół domaga się: wolności wypowiedzi, nauczania, ewangelizacji; wolności

sprawowania publicznego kultu; wolności organizowania się i posiadania własnych wewnętrznych uregulowań; wolności wyboru, wychowania, nominowania i prze-noszenia swoich urzędników; wolności wznoszenia budowli religijnych; wolności nabywania i posiadania dóbr potrzebnych do prowadzenia swojej działalności; wolności zrzeszania się nie tylko w celach religijnych, lecz także wychowawczych, kulturalnych, sanitarnych i charytatywnych”.

(Kompendium Nauki Społecznej Kościoła, 426)

160 161


Grupa 1 – Na podstawie poniższego tekstu zapiszcie 2–3 pytania kierowane do eksperta.Dekret o działalności misyjnej Kościoła AD GENTESDM 10. Kościół posłany przez Chrystusa, aby ukazywać miłość Bożą i zaszczepiać

ją wszystkim ludziom i narodom, jest świadom tego, że ma jeszcze do wykonania wielkie dzieło misyjne. Albowiem dwa miliardy ludzi – a liczba ich z dnia na dzień rośnie – którzy tworzą wielkie i określone społeczności, zespolone trwałymi więzami życia kulturalnego, starymi religijnymi tradycjami, silnymi węzłami społecznymi, nie słyszało wcale albo prawie wcale radosnej nowiny ewangelicznej. Jedni z nich wyznają którąś z wielkich religii, dla innych zaś obca jest znajomość Boga, jeszcze inni wyraźnie przeczą Jego istnieniu, a nawet niekiedy zwalczają prawdę o istnieniu Boga. Aby móc ofiarować wszystkim tajemnicę zbawienia i życie przyniesione przez Boga, powinien Kościół wrosnąć w te wszystkie społeczności w taki sam sposób, w jaki Chrystus włączył się przez swoje wcielenie w pewne społeczne i kulturalne warunki ludzi, wśród których przebywał.

Świadectwo chrześcijańskie DM 11. Kościół powinien w tych społecznościach ludzkich być obecny przez swoich synów, którzy wśród nich żyją albo są do nich posłani. Wszyscy bowiem wyznawcy Chrystusa, gdziekolwiek się znajdują, są zo-bowiązani tak ukazywać świadectwem słowa i przykładem życia nowego człowieka, przyobleczonego przez chrzest i działanie Ducha Świętego, który umocnił ich w sakramencie bierzmowania, aby inni, widząc ich dobre czyny, chwalili Ojca i pełniej pojęli prawdziwy sens życia ludzkiego i powszechną więź wspólnoty ludzkiej. Aby mogli dawać skutecznie to świadectwo o Chrystusie, powinni tym ludziom okazy-wać miłość i szacunek, uważać się za członków społeczności ludzi, wśród których żyją, i brać udział w życiu kulturalnym i społecznym przez różne życiowe kontakty i zajęcia. Powinni też żyć ich narodowymi i religijnymi tradycjami; niech z radością i z szacunkiem odkrywają drzemiące w nich zarodki Słowa; równocześnie zaś niech zwracają uwagę na głębokie przemiany dokonujące się wśród narodów i starają się, aby ludzie naszej epoki, zafascynowani zbytnio nauką i techniką dzisiejszego świata, nie zaniedbywali spraw Bożych, lecz owszem, aby obudzali w sobie gorętsze pragnienie prawdy i miłości objawionej przez Boga. Jak Chrystus przenikał serca ludzi i przez prawdziwie ludzkie rozmowy doprowadzał ich do światła Bożego, tak niech i Jego uczniowie, przejęci głęboko duchem Chrystusowym, poznają ludzi, wśród których żyją, i niech tak z nimi przestają, aby się oni przez szczery i cierpliwy dialog dowie-dzieli, jakimi bogactwami szczodrobliwy Bóg obdarzył narody; równocześnie zaś niech usiłują owe bogactwa rozjaśnić światłem Ewangelii, wydobywać na wierzch i oddawać pod władzę Boga Zbawiciela.


Grupa 2– Na podstawie poniższego tekstu zapiszcie 2–3 pytania kierowane do eksperta.Dekret o Apostolstwie świeckich Powołanie świeckich do apostolstwa DA 2. Kościół powstał do życia w tym celu,

by szerząc królestwo Chrystusowe po całej ziemi ku chwale Ojca, uczynić wszyst-kich ludzi uczestnikami zbawczego odkupienia i by przez nich skierować cały świat rzeczywiście do Chrystusa. Wszelka działalność Ciała Mistycznego zmierzająca do tego celu nazywa się apostolstwem, które Kościół sprawuje poprzez wszystkie swoje członki, jednak na różne sposoby; powołanie bowiem chrześcijańskie jest z natury swojej również powołaniem do apostolstwa. Podobnie jak w organizmie żywym ża-den członek nie zachowuje się całkiem biernie, ale uczestnicząc w życiu ciała, bierze równocześnie udział w jego działaniu, tak i w ciele Chrystusa, którym jest Kościół, całe ciało „według zakresu działania właściwego każdemu członkowi przyczynia sobie wzrostu” (Ef 4,16). Co więcej, tak wielka jest w tym ciele więź i zespolenie członków (por. Ef 4,16), że członka, który nie przyczynia się według swej miary do wzrostu ciała, należy uważać za niepożytecznego tak dla siebie, jak i dla Kościoła. Istnieje w Kościele różnorodność posługiwania, ale jedność posłannictwa. Apostołom i ich następcom powierzył Chrystus urząd nauczania, uświęcania i rządzenia w Jego imieniu i Jego mocą. Jednak i ludzie świeccy, stawszy się uczestnikami funkcji kapłańskiej, proroc-kiej i królewskiej Chrystusa, mają swój udział w posłannictwie całego Ludu Bożego w Kościele i na świecie. I rzeczywiście sprawują oni apostolstwo przez swą pracę zmierzającą do szerzenia Ewangelii oraz uświęcania ludzi i do przepajania duchem ewangelicznym oraz doskonalenia porządku spraw doczesnych, tak że ich wysiłek w tej dziedzinie daje jawnie świadectwo o Chrystusie i służy zbawieniu ludzi. Ponieważ zaś właściwością stanu ludzi świeckich jest życie wśród świata i spraw doczesnych, dlatego wzywa ich Bóg, by ożywieni duchem chrześcijańskim, sprawowali niczym zaczyn swoje apostolstwo w świecie.

162 163


Grupa 3– Na podstawie poniższego tekstu zapiszcie 2–3 pytania kierowane do eksperta.Dekret o Ekumenizmie DE 6. Powód ruchów w stronę jedności tkwi niewątpliwie w tym, że każda

odnowa Kościoła z istoty swej polega na wzroście wierności jego powołaniu. Do pielgrzymującego Kościoła kieruje Chrystus wołanie o nieustanną refor-mę, której Kościół, rozpatrywany jako ziemska i ludzka instytucja, wciąż po-trzebuje. Czyli że trzeba w porę odnowić w rzetelny i właściwy sposób to, co nie dość pilnie w danych okolicznościach i czasie było przestrzegane w dzie-dzinie zasad obyczajowych, kościelnego ustawodawstwa czy sposobu wyra-żania doktryny, który należy stanowczo odróżnić od samego depozytu wiary. Ta właśnie odnowa ma wybitnie ekumeniczne znaczenie. Różnorodne zaś przejawy życia kościelnego, poprzez które urzeczywistnia się już ta odnowa – jak np. ruch biblijny i liturgiczny, głoszenie słowa Bożego, nauczanie katechizmu, apostolstwo świeckich, nowe formy życia zakonnego, duchowość małżeństwa, naukę i działalność społeczną Kościoła – należy uznać za rękojmię i swego rodzaju zapowiedź, wróżącą ekumenizmowi dalszy szczęśliwy rozwój.

DE 7. Nie ma prawdziwego ekumenizmu bez wewnętrznej przemiany. Bo z nowo-ści ducha przecież, z zaparcia się samego siebie i z nieskrępowanego wylania miłości rodzą się i dojrzewają pragnienia jedności. Musimy więc wypraszać u Ducha Świętego łaskę prawdziwego umartwienia, pokory i łagodności w posłudze, ducha braterskiej wspaniałomyślności w stosunku do drugich. „Proszę was tedy – powiada Apostoł Narodów – ja, więzień w Panu, abyście postępowali w sposób godny powołania, do którego wezwani jesteście, z wszelką pokorą i łagodnością, z cierpliwością znosząc jedni drugich w miłości, starając się zachować jedność ducha, złączeni węzłem pokoju” (Ef 4,1-3). Ta zachęta dotyczy głównie tych, którzy otrzymali święcenia ka-płańskie w tym celu, by dalej podtrzymywać posłannictwo Chrystusa, który do nas „nie przyszedł, by mu służono, lecz żeby służyć” (Mt 20,28). Również i do wykroczeń przeciw jedności odnosi się świadectwo św. Jana: „Jeślibyśmy powiedzieli, żeśmy nie zgrzeszyli, kłamcą Go czynimy i nie masz w nas słowa Jego” (1 J 1,10). Z pokorną więc prośbą zwracamy się do Boga i do odłączonych braci o wybaczenie, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. Niech pamiętają wszyscy wyznawcy Chrystusa, że tym lepiej posuwają naprzód sprawę jedności chrześcijan, a nawet ją realizują, im bardziej nieskazitelne usiłują wieść życie w duchu Ewangelii. Im mocniejszą więzią będą zespoleni z Ojcem, Słowem i Duchem, tym głębiej i łatwiej potrafią pomnażać wzajemne braterstwo.


Grupa 4 – Na podstawie poniższego tekstu zapiszcie 2–3 pytania kierowane do eksperta.Konstytucja o Liturgii świętejKL 33. Jakkolwiek święta liturgia jest przede wszystkim oddawaniem czci Boże-

mu Majestatowi, zawiera jednak również bogatą treść dla pouczania wiernego ludu. W liturgii bowiem Bóg przemawia do swego ludu, Chrystus w dalszym ciągu głosi Ewangelię, lud zaś odpowiada Bogu śpiewem i modlitwą. Co więcej, modły skiero-wane do Boga przez kapłana, który przewodniczy zgromadzeniu, zastępując osobę Chrystusa, są wypowiadane w imieniu całego ludu świętego i wszystkich obecnych. Wreszcie znaki widzialne, których używa święta liturgia dla oznaczenia niewidzial-nych spraw Bożych, zostały wybrane przez Chrystusa lub przez Kościół. Dlatego nie tylko podczas czytania tego, „co zostało napisane dla naszego pouczenia” (Rz 15,4), lecz także gdy Kościół modli się, śpiewa lub działa, wiara uczestników wzrasta, a dusze wznoszą się ku Bogu, aby Mu oddać duchowy hołd i otrzymać obfitszą łaskę. Wobec tego w razie przeprowadzenia odnowienia liturgicznego należy zachować niżej podane zasady ogólne.

KL 34. Obrzędy niech się odznaczają szlachetną prostotą, niech będą krótkie i jasne bez niepotrzebnych powtórzeń, dostosowane do pojętności wiernych, aby na ogół nie potrzebowały wielu wyjaśnień.

KL 35. Dla uwydatnienia wewnętrznego związku między obrzędem i słowem w liturgii:

1. Należy przywrócić w nabożeństwach czytanie Pisma Świętego dłuższe, bardziej urozmaicone i lepiej dobrane.

2. Rubryki powinny wskazywać najodpowiedniejsze miejsce do kazania, stanowią-cego część czynności liturgicznej, jeżeli dany obrzęd je dopuszcza. Bardzo starannie i w należyty sposób należy spełniać obowiązek głoszenia kazań. Treść swoją powinny one czerpać przede wszystkim ze źródeł Pisma Świętego i liturgii, jako zwiastowanie przedziwnych dzieł Bożych w dziejach zbawienia, czyli w misterium Chrystusowym, które zawsze jest w nas obecne i działa, zwłaszcza w obrzędach liturgicznych.

3. Należy także usilnie kłaść nacisk na katechezę ściśle liturgiczną, a i podczas wykonywania obrzędów, jeżeli zachodzi potrzeba, przewidzieć krótkie pouczenia: ma je podawać – byle w odpowiednich momentach – kapłan lub inna osoba kom-petentna, w słowach zgodnych z przepisami.

4. Należy zalecać odprawianie świętej liturgii słowa Bożego, w wigilię uroczystych świąt, w niektóre dni Adwentu i Wielkiego Postu oraz w niedziele i święta, zwłaszcza w miejscowościach, gdzie nie ma kapłana. W takim przypadku niech nabożeństwem kieruje diakon lub ktoś delegowany przez biskupa.

164 165


Dodatkowe materiały dla ekspertaSobór Watykański II11 października 1962 roku rozpoczął się Sobór Watykański II – trwał z przerwami

do 8 grudnia 1965. Obrady Soboru rozpoczął papież Jan XXIII, a zakończył Paweł VI. Był to dwudziesty pierwszy sobór powszechny, poprzedzony okresem przygoto-wawczym w latach 1959–1960.

Uczestnicy obrad przybyli niemalże ze wszystkich kontynentów. Historycy Ko-ścioła podają liczbę uczestników sięgającą 3058. W obradach wzięło udział ok. 2850 Ojców Soborowych. Obok biskupów w obradach Soboru uczestniczyli również eks-perci duchowni i świeccy, obradom przysłuchiwali się audytorzy (siostry zakonne i katolicy świeccy) oraz obserwatorzy wspólnot niekatolickich (28 kościołów, w czasie ostatniej sesji ich liczba sięgnęła 106 osób). Różnorodność uczestników wskazywała na duże zainteresowanie soborem oraz różne potrzeby Kościołów lokalnych.

Celem soboru było m.in. dostosowanie dyscypliny kościelnej do wymogów czasu, uwspółcześnienie m.in. poprzez odnowienie Kościoła i powrót do źródeł. Dużą uwagę przywiązywano do omówienia spraw związanych z udziałem świeckich w Kościele oraz reformami Kościoła.

Sobór obradował w czterech sesjach, tylko pierwszej przewodniczył Jan XXIII, gdyż w trakcie trwania soboru zmarł; kolejne były prowadzone przez papieża Pawła VI.

Tematyka obrad dotyczyła omówienia projektów wielu dokumentów, w tym konstytucji i dekretów soborowych, mówiących m.in. o:

- kwestiach istnienia Kościoła we współczesności ,- kwestiach liturgicznych,- działalności misyjnej,- działalności ekumenicznej,- środkach masowego przekazu,- problemach wolności religijnej i wyznaniowej,- stosunku Kościoła katolickiego do pozostałych kościołów i wyznań.Podczas Soboru Watykańskiego II przyjęto następujące dokumenty:- Cztery konstytucje: Konstytucja o liturgii świętej Konstytucja dogmatyczna o Kościele Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym - Dziewięć dekretów: Dekret o środkach społecznego przekazywania myśli


Dekret o Kościołach wschodnich katolickich Dekret o ekumenizmie Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Dekret o przystosowanej odnowie życia zakonnego Dekret o formacji kapłańskiej Dekret o apostolstwie świeckich Dekret o działalności misyjnej Kościoła Dekret o posłudze i życiu kapłanów- Trzy deklaracje: Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich Deklaracja o wolności religijnej Ciekawostkę może stanowić fakt, że dokumenty soborowe po raz pierwszy w

historii Kościoła zostały spisane bez użycia formuły anathema sit („niech będzie wyklęty”). W trakcie trwania obrad w 1963 r. została również ogłoszona encyklika pt. „Pokój na ziemi”, w której poruszono zagadnienia uchodźctwa politycznego.

Sobór Watykański II był najważniejszym wydarzeniem w życiu Kościoła w XX w., ponieważ:

- przyjęte dokumenty dogmatyczne i duszpasterskie wprowadziły wiele nowości dostosowanych do XX w.,

- przeprowadzono zmiany liturgiczne, np. wprowadzono języki narodowe, co było uznane za awans kultury różnych narodów,

- dopuszczono języki narodowe do liturgii (łacina nadal pozostaje oficjalnym językiem Kościoła, także w liturgii), co pomogło wiernym lepiej zrozumieć przebieg Eucharystii; księża zaczęli celebrować nabożeństwa twarzą do wiernych,

- podczas trwania soboru papież Paweł VI nawiązał bliskie stosunki z patriarchą Konstantynopola; 5 grudnia 1965 r. zostały odwołane ekskomuniki z 1054 r., co pomogło znacznie w otwarciu Kościoła na dialog ekumeniczny,

- zwiększyła się możliwość udziału świeckich w życiu Kościoła (laikat),wprowa-dzono dialog pomiędzy różnymi podmiotami kościelnymi,

- powołano Synod Biskupów jako organ doradczy papieża,- utworzono sekretariaty ds. religii niechrześcijańskich i niewierzących,- nowym nurtem, szczególnie praktykowanym przez Jana Pawła II, była tzw. nowa

ewangelizacja, odnosząca się do działań misyjnych uznanych przez sobór,- obrady soboru i wszystkie postanowienia odbywały się w duchu otwartości i

tolerancji.

166 167


Krytykę postanowień Soborowych podjęli jedynie konserwatyści, zarzucając mu nieuzasadnione porzucenie dotychczasowych praktyk, oraz moderniści, zarzucający zbyt małe reformy.

Co nowego Sobór Watykański II wniósł w życie Kościoła katolickiego? Mówiono o nim, że jest „najbardziej rewolucyjnym soborem” wszystkich czasów.

Sobór uroczyście potwierdził niektóre elementy zwyczajnego nauczania papieży ostatnich dziesięcioleci lub włączył do magisterium Kościoła postulaty teologów, np. przyłączenie się Kościoła katolickiego do ruchu ekumenicznego, wprowadzenie języków narodowych do liturgii, przyznanie większego znaczenia Pismu Świętemu w liturgii i życiu Kościoła itp. W soborowym nauczaniu znalazły się też i takie elementy, które zostały ponownie odkryte po wiekach zapomnienia, gdyż znane były już w początkach chrześcijaństwa, np. kolegialność, diakonat stały, koncelebra w Kościele łacińskim, Komunia św. pod dwiema postaciami dla wszystkich.

Niektóre jednak postanowienia Soboru oznaczały zupełną zmianę w nauczaniu Kościoła katolickiego, np. przyznanie prawa do wolności religijnej wszystkim (a nie, jak dotychczas, tylko katolikom) i uznanie pozytywnych elementów w innych wyznaniach chrześcijańskich, a nawet w religiach niechrześcijańskich.


Grupa 1– Na podstawie poniższego tekstu wyjaśnijcie treść przykazania i omówcie spo-

soby jego wypełniania.W niedziele i święta nakazane uczestniczyć we Mszy Świętej i powstrzymywać

się od prac niekoniecznych.Uczęszczanie na niedzielną bądź świąteczną Eucharystię dla wielu wydaje się oczy-

wiste. Dzieje się tak od czasów pierwszych chrześcijan, którzy gromadzili się w dzień słońca, by sprawować Mszę. W tamtych czasach nie trzeba było zobowiązywać chrze-ścijan do udziału w „łamaniu chleba”, ponieważ Eucharystia stanowiła dar i przywilej wynikający z żywej wiary. Z biegiem lat zmiany zachodzące w Kościele wymusiły kształ-towanie się prawodawstwa w kierunku określania obowiązku udziału w Eucharystii.

Nie zawsze można uczestniczyć w niedzielnej Mszy. Katechizm Kościoła katolic-kiego podaje warunki usprawiedliwiające nieobecność. Są to m.in. choroba i opieka nad niemowlęciem (KKK 2181; KPK 1245). Jednak nie poprzestawajmy na samym prawnym usprawiedliwieniu – warto w takiej sytuacji skorzystać z pośrednictwa radia czy telewizji, by włączyć się duchowo w sprawowaną Eucharystię.

Od 30 listopada 2003 r. decyzją Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski obowiązują następujące święta nakazane i poza niedzielami:

– uroczystość Narodzenia Pańskiego (25 grudnia)– uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki (1 stycznia)– uroczystość Objawienia Pańskiego (6 stycznia)– uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało)– uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia)– uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada).W te dni katolicy są zobowiązani do uczestniczenia we Mszy Świętej.Natomiast takie uroczystości i święta jak: Niepokalane Poczęcie NMP, Świętego

Józefa, Świętych Apostołów Piotra i Pawła, Matki Bożej Gromnicznej, Poniedzia-łek Wielkanocny, święto Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (poniedziałek do Zesłaniu Ducha Świętego), Świętego Szczepana – nie są świętami nakazanymi. Biskupi zachęcają jednak wiernych, „by zgodnie z wieloletnią tradycją brali wtedy udział w liturgii”. (na podst.: E. Rozkrut, Przykazania kościelne, http://mateusz.pl/mt/ewa-rozkrut/er-pk.htm)

„Prace niekonieczne” to te prace i zajęcia, które utrudniają:– oddawanie Bogu czci,– przeżywanie radości właściwej dniowi świątecznemu,– korzystanie z należytego odpoczynku duchowego i fizycznego (zob. kan. 1247

KPK).(Konferencja Episkopatu Polski, 14 marca 2014 r.)

168 169


Grupa 2 – Na podstawie poniższego tekstu wyjaśnijcie treść przykazania i omówcie spo-

soby jego wypełniania.Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty.Skoro poprzez popełnienie grzechu ciężkiego człowiek zerwał więź z Bogiem, to

właśnie sakrament pokuty jest szansą, by do Niego powrócić. Być może obwarowanie tego przepisem dało niejednemu człowiekowi odwagę do naprawy życia.

Pan Jezus zaraz po swoim Zmartwychwstaniu ustanowił sakrament pokuty i pojed-nania. W Ewangelii według św. Jana czytamy: „A Jezus rzekł do nich: Pokój wam. Jak Ojciec mnie posłał, tak Ja was posyłam. Po tych słowach tchnął na nich i powiedział im: Weźmijcie Ducha Świętego. Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie grzechy, są im zatrzymane” (J 20,21-23).

Chrystus zostawił taką władzę apostołom, aby ci, którzy pragną zmieniać swoje życie na lepsze, mieli taką możliwość. Liczba mówiąca w tym przykazaniu, ile razy mamy obowiązek przystąpić do sakramentu pokuty w ciągu roku, nie jest duża. Na-znacza minimalny rytm życia, tak jakby ktoś nastawiał zegar, według którego trzeba układać swoje sprawy z Bogiem.(na podst.: E. Rozkrut, Przykazania kościelne, http://mateusz.pl/mt/ewa-rozkrut/er-pk.htm)



soby jego wypełniania.Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą.Ten obowiązek został określony prawnie dopiero wówczas, gdy osłabła gorliwość

wiernych i zaczęto zaniedbywać korzystanie z Eucharystii. W stosunku do całego Kościoła obowiązek ten wprowadził Sobór Laterański IV (1215 r). Dlaczego Komunia Święta w okresie wielkanocnym? Ponieważ ten czas jest centrum liturgii chrześci-jańskiej. Pan Jezus ustanowił Najświętszy Sakrament podczas Ostatniej Wieczerzy. Komunia jest pamiątką Ostatniej Wieczerzy, męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.

Przystępowanie do Komunii tylko raz w roku to przede wszystkim wywiązywanie się z obowiązku. Szkoda byłoby na tym poprzestać, przecież Eucharystia objawia pełnię miłości Boga. Podczas Komunii przede wszystkim jednoczymy się z Chry-stusem, łączymy się z Nim. Wnosimy nasze słabości, grzechy, dobre chęci, serce, niedoskonałą miłość. Natomiast Chrystus oczyszcza nas z popełnionych grzechów, umacnia i ożywia miłość, która słabnie w codziennym życiu. Eucharystia przez miłość zachowuje nas od przyszłych grzechów śmiertelnych. Nie jest to nic tajemniczego czy czarodziejskiego: po prostu trudniej zerwać więź z Jezusem przez grzech śmiertelny, gdy łączą nas z Nim mocniejsze więzi. Skoro łączymy się ze sobą podczas Komunii, umacnia się nasza przyjaźń. A to daje siły do przetrwania nie tylko kryzysów, lecz jeszcze gorszych momentów.(na podst.: E. Rozkrut, Przykazania kościelne, http://mateusz.pl/mt/ewa-rozkrut/er-pk.htm)

Konferencja Episkopatu Polski w 1985 r. ustaliła, że okres, w którym obowiązuje czas Komunii wielkanocnej, obejmować będzie dni od Środy Popielcowej do Nie-dzieli Trójcy Świętej.

170 171



soby jego wypełniania.Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w

czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach.– Post obowiązuje w Środę Popielcową i w Wielki Piątek wszystkich między

osiemnastym a sześćdziesiątym rokiem życia (zob. KPK 1251–1252).– Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje w Środę Popielcową oraz

piątki całego roku z wyjątkiem uroczystości (zob. KPK 1251). Dotyczy wszystkich, którzy ukończyli czternasty rok życia. Zachęca się do zachowania wstrzemięźliwości także w Wigilię Narodzenia Pańskiego.

– Uzasadniona niemożliwość zachowania wstrzemięźliwości w piątek (np. zbio-rowe żywienie) domaga się od chrześcijan podjęcia innych form pokuty.

– Powstrzymywanie się od zabaw sprzyja opanowaniu instynktów i sprzyja wol-ności serca (zob. KKK 2043). Obowiązuje we wszystkie dni Wielkiego Postu.

– Nowelizacja zapisu czwartego przykazania nie zmienia w niczym dotychczaso-wego charakteru każdego piątku jako dnia pokutnego.

(Konferencja Episkopatu Polski, 14 marca 2014 r.)

W świecie, w którym przyszło nam żyć, pojęcie dobrego weekendu zaczyna wypierać świętowanie dnia Pańskiego – niedzieli. Nastąpiło znaczące przesunięcie świętowania w cyklu tygodniowym. Dla wielu młodych ludzi piątkowo-sobotni clubbing staje się szczytowym punktem tygodnia. Biskupi polscy przypomnieli, że choć „okres formalnego zakazu zabaw został ograniczony do Wielkiego Postu”, to „nie zmienia to jednak w niczym dotychczasowego charakteru każdego piątku jako dnia pokutnego”.

Chrześcijanie pierwszych wieków pościli w środę i piątek dla odróżnienia się od Żydów. W starożytnym dziele Didache czytamy: „Ponieważ oni poszczą drugiego i piątego dnia tygodnia, wy pośćcie czwartego oraz w dzień przygotowania” (VIII, 1). Z czasem tym postom przypisano określone znaczenie pasyjne: post w środę na pamiątkę zdrady Judasza, post w piątek na pamiątkę śmierci Jezusa. Post i pokuta – prócz wymiaru ascetycznego – mają w sobie także aspekt niejako wizerunkowy: one odróżniają katolików od wyznawców innych religii i niewierzących. Dlatego naszym zadaniem jest troska o przywrócenie właściwego znaczenia piątku. (na podst.: E. Rozkrut, Przykazania kościelne, http://mateusz.pl/mt/ewa-rozkrut/er-pk.htm)


Grupa 5– Na podstawie poniższego tekstu wyjaśnijcie treść przykazania i omówcie spo-

soby jego wypełniania.Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.Kościół powinien mieć środki konieczne do sprawowania i utrzymania miejsc

kultu, prowadzenia dzieł apostolstwa i miłości (charytatywne, wychowawcze, edu-kacyjne itp.) oraz na godziwe utrzymanie szafarzy (KPK 222). Można tu przywołać wczesnochrześcijański zwyczaj przynoszenia na Eucharystię wraz z chlebem i winem darów, które miały być rozdane potrzebującym. Od początku różnego rodzaju po-trzeby członków Kościoła miały ogromne znaczenie.

Kościół jest społecznością, wszyscy jesteśmy za siebie nawzajem odpowiedzialni, tworzymy wspólnotę. Oprócz przeznaczania środków finansowych na prowadzenie różnych inicjatyw w Kościele, trzeba brać pod uwagę także inne sposoby pomocy: włączanie się w wybrane akcje, pracę, wsparcie duchowe itp. Kościół to nie tylko budynki, które należy utrzymywać – to przede wszystkim współtworzący go ludzie.(na podst.: E. Rozkrut, Przykazania kościelne, http://mateusz.pl/mt/ewa-rozkrut/er-pk.htm)

172 173


Plansza A4

„Nie

ma

w ż

yciu

pr

oble

mu,

któ

rego

by

nie

moż

na ro

zwią

zać

z po

moc

ą ró

żańc

a”.

(s. Ł

ucja

z F

atim

y)


„Róż

anie

c to

szcz

egól

nie

skut

eczn

e na

rzęd

zie,

po

zwal

ając

e za

żegn

ać

nieb

ezpi

ecze

ństw

o w

ojny

i w

ypro

sić u

Bog

a

dar p

okoj

u”.

(św.

Jan

Paw

eł II

)

Plansza A4

174 175


Łukasz Wieczyński, lat 20, Kawki k. Brodnicy, woj. kujawsko-pomorskie:W mojej rodzinnej wsi ludzie zbierają się w kaplicy i sami przez cały paździer-

nik odmawiają różaniec. Kiedy zobaczyłem zamachy terrorystyczne na Nowy Jork, przestraszyłem się, że to nie żarty, że międzynarodowy konflikt wisi na włosku. Postanowiłem codziennie modlić się na różańcu w intencji pokoju. Byłem wtedy w III klasie gimnazjum i naprawdę wierzyłem, że Matka Najświętsza może światu ten pokój wymodlić.

W tym samym roku bardzo poważnie zachorowała koleżanka z klasy. Guz mózgu, chemia, stan śpiączki, lekarze powiedzieli, że nie ma już żadnych szans. Wtedy do-datkowo zacząłem się modlić w jej intencji. Było coraz gorzej, nawet mimo leczenia za granicą. Wreszcie jej rodzice zdecydowali, że nie będą męczyć córki i przerywają leczenie. Niech się dzieje wola Boża – mówili. Guz przestał się powiększać, wszystko jakoś się zatrzymało. Natalia nadal jest poważnie chora, ale żyje. Modlę się za nią do dzisiaj i wciąż proszę dla niej o nadzieję.

Tomasz Samulnik, lat 27, Wochyń k. Lublina:Moje pierwsze dziecięce doświadczenia z różańcem nie były ciekawe. Długie,

półgodzinne nabożeństwo, ludzie klęczeli, ja zaś nie wiedziałem, o co w tym wszyst-kim chodzi. Modlitwy nauczyła mnie dopiero mama. Powoli modlitwa różańcowa zaczęła towarzyszyć mi w życiu.

I to pomimo „lenistwa szkoły podstawowej”. W szkole średniej na jednej z konferencji usłyszałem, że różaniec jest modlitwą kontemplacyjną, w czasie której rozważa się życie Pana Jezusa i Matki Najświętszej, że to nie jest rytmiczne klepanie „Zdrowasiek”. Dzięki różańcowi zacząłem czytać Pismo Święte i odtąd odmawianie tajemnic różańcowych stopniowo stawało się modlitwą coraz bardziej świadomą.

Michał Siemieński, lat 22, Starogard Gdański:Różaniec jest dla mnie modlitwą bardzo elastyczną, która dostosowuje się do

moich potrzeb. Mogę ją odmawiać w każdej sytuacji i osobiście przekonałem się o jej skuteczności. Mam zwyczaj, by decyzje, które trzeba podjąć w kontekście naj-przeróżniejszych możliwości i propozycji, podejmować w towarzystwie modlitwy różańcowej. Im poważniejsze są to sprawy czy problemy, tym więcej czasu tej mo-dlitwie poświęcam.

(„Niedziela” 2008, nr 42)


Grupa 1Ułóżcie 10 dopowiedzeń do tajemnicy różańcowej:Znalezienie Pana Jezusa w świątyni (Łk 2,41-50)

Grupa 2Ułóżcie 10 dopowiedzeń do tajemnicy różańcowej:Cud w Kanie Galilejskiej (J 2,1-12)

Grupa 3Ułóżcie 10 dopowiedzeń do tajemnicy różańcowej:Modlitwa w Ogrójcu (Mt 26,36-46)

Grupa 4Ułóżcie 10 dopowiedzeń do tajemnicy różańcowej:Zmartwychwstanie Pana Jezusa (Łk 24,1-12.36-43).

176 177


Święci Piotrze i Pawle, módlcie się za nami.

Święty Andrzeju, módl się za nami.

Święty Janie i Jakubie, módlcie się za nami.

Święty Tomaszu, módl się za nami.

Święty Mateuszu, módl się za nami.

Święty Łukaszu, módl się za nami.

Święty Marku, módl się za nami.

Święty Barnabo, módl się za nami.

Święta Mario Magdaleno, módl się za nami.

Święty Szczepanie, módl się za nami.

Święty Ignacy Antiocheński, módl się za nami.

Święty Polikarpie, módl się za nami.

Święty Justynie, módl się za nami.

Święty Wawrzyńcze, módl się za nami.

Święty Cyprianie, módl się za nami.

Święty Bonifacy, módl się za nami.

Święty Wojciechu, módl się za nami.

Święty Stanisławie, módl się za nami.

Święty Tomaszu Becket, módl się za nami.

Święci Janie i Tomaszu z Anglii, módlcie się za nami.

Święty Pawle z Japonii, módl się za nami.

Święci Izaaku i Janie z Ameryki, módlcie się za nami.

Święty Piotrze z Polinezji, módl się za nami.

Święty Karolu z Ugandy, módl się za nami.

Święte Perpetuo i Felicyto, módlcie się za nami.

Święta Agnieszko, módl się za nami.

Święta Mario Goretti, módl się za nami.


Święci Leonie i Grzegorzu, módlcie się za nami.

Święty Ambroży, módl się za nami.

Święty Hieronimie, módl się za nami.

Święty Augustynie, módl się za nami.

Święty Atanazy, módl się za nami.

Święci Bazyli i Grzegorzu z Nazjanzu, módlcie się za nami.

Święty Janie Chryzostomie, módl się za nami.

Święty Marcinie, módl się za nami.

Święty Patryku, módl się za nami.

Święci Cyrylu i Metody, módlcie się za nami.

Święty Karolu Boromeuszu, módl się za nami.

Święty Franciszku Salezy, módl się za nami.

Święty Piusie Dziesiąty, módl się za nami.

Święty Mikołaju,

Święty Antoni,

Święty Benedykcie,

Święty Bernardzie,

Święty Dominiku,

Święty Franciszku,

Święty Kazimierzu,

Święta Mario Magdaleno,

Święta Agato,

Święta Łucjo,

Święta Agnieszko,

Święta Cecylio,

Święta Katarzyno,

Święta Anastazjo,

Święta Jadwigo.

178 179

TEMAT 49AKl. 3 technikum

miniankieta– Opisz krótko sytuację, która odzwierciedla słowa: „chodź i zobacz.”.– Podkreśl w tekście słowa związane z dynamiką, działaniem„Nazajutrz Jan znowu stał w tym miejscu wraz z dwoma swoimi uczniami i gdy

zobaczył przechodzącego Jezusa, rzekł: «Oto Baranek Boży». Dwaj uczniowie usły-szeli, jak mówił, i poszli za Jezusem. Jezus zaś odwróciwszy się i ujrzawszy, że oni idą za Nim, rzekł do nich: «Czego szukacie?» Oni powiedzieli do Niego: «Rabbi! – to znaczy: Nauczycielu –- gdzie mieszkasz?» Odpowiedział im: «Chodźcie, a zobaczycie». Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej. Jednym z dwóch, którzy to usłyszeli od Jana i poszli za Nim, był Andrzej, brat Szymona Piotra. Ten spotkał najpierw swego brata i rzekł do niego: «Znaleźliśmy Mesjasza» – to znaczy: Chrystusa. I przyprowadził go do Jezusa. A Jezus wejrzawszy na niego powiedział: «Ty jesteś Szymon, syn Jana, ty będziesz nazywał się Kefas» – to znaczy: Piotr.

Nazajutrz [Jezus] postanowił udać się do Galilei. I spotkał Filipa. Jezus powie-dział do niego: «Pójdź za Mną!». Filip zaś pochodził z Betsaidy, z miasta Andrzeja i Piotra. Filip spotkał Natanaela i powiedział do niego: «Znaleźliśmy Tego, o którym pisał Mojżesz w Prawie i Prorocy – Jezusa, syna Józefa z Nazaretu». Rzekł do niego Natanael: «Czyż może być co dobrego z Nazaretu?» Odpowiedział mu Filip: «Chodź i zobacz!»”.

(J 1,35-46)


Grupa 1– Jak wyglądała procedura ogłaszania kogoś świętym w pierwszych wiekach

chrześcijaństwa? W praktyce pierwszych wieków do uznania kogoś za świętego wystarczało ogło-

szenie decyzji w tej sprawie przez miejscowego biskupa. Taka decyzja była poprze-dzona ogólnym przeświadczeniem mieszkańców danego terenu – miasta czy całej diecezji – o świętości ich współmieszkańca. To przeświadczenie określano nazwą fama sanctitatis – opinia świętości, czyli przekonanie jakiejś konkretnej grupy ludzi, że dany człowiek był święty, że jego świętość można pokazać innym jako godną na-śladowania. Po zasięgnięciu opinii diecezjan, głównie miejscowego duchowieństwa, biskup wydawał odpowiednią decyzję i zwykle w ustalonym dniu, najczęściej we wspomnienie śmierci, odprawiał uroczyste nabożeństwo ku czci danej osoby, uzna-jąc ją tym samym za świętą. Temu obrzędowi towarzyszyło uroczyste przeniesienie relikwii z grobu, a następnie umieszczenie ich na honorowym miejscu w świątyni. Dla nadania odpowiedniej rangi całemu wydarzeniu konieczna była obecność przy nim jednego, a jeszcze lepiej kilku biskupów. Ceremonia ta była w owym czasie rów-noznaczna z kanonizacją, czyli ogłoszeniem danej osoby świętą. Zaczęto też spisywać życie świętych, tworząc ich biografie, w których jedno z głównych miejsc zajmowały cuda przypisywane ich wstawiennictwu. Tak zrodziły się „specyfikacje” mówiące, w jakich sytuacjach dany święty pomaga, np. Apolonia przy problemach z zębami, a Agata z piersiami, przy karmieniu dzieci; ten jest patronem piekarzy, a tamten rycerzy.

180 181


Grupa 2– Jak wyglądała procedura ogłaszania kogoś świętym w średniowieczu? W średniowieczu dochodziło w tej dziedzinie do nadużyć. Zdarzało się, że świę-

tymi ogłaszano ludzi, którzy zasłużyli się nie tyle bogobojnym życiem, ile raczej tym, że zajmowali ważne stanowiska doczesne. W tej sytuacji pojawiały się głosy, aby świętych ogłaszał papież jako najwyższa władza w całym Kościele. Należało wypra-cować jednolite formuły i procedury. Pierwszą kanonizacją przeprowadzoną przez biskupa Rzymu było ogłoszenie świętym biskupa Augsburga – Ulryka. Stało się to w 993 r. na Synodzie Laterańskim, papieżem był wówczas Jan XV. W tym też czasie zaczęła się upowszechniać praktyka pośrednia – biskupi orzekali na miejscu o uznaniu kogoś za świętego, ale jednocześnie coraz częściej zwracali się do Stolicy Apostol-skiej o potwierdzenie takiej decyzji. Wypracowanie formuł i procedur następuje w okresie pontyfikatu Urbana VIII (1623–1644), który w dwóch dokumentach z 1625 i 1632 zarządził w sposób ostateczny i nieodwołalny, że wszelkie sprawy związane z „wynoszeniem” ludzi na ołtarze należą do kompetencji Stolicy Świętej. Wprowadził również, oficjalnie istniejące już wcześniej, pojęcie beatyfikacji, czyli ogłoszenia danej postaci błogosławioną, jako pierwszego etapu wyniesienia na ołtarze. Papież Sykstus V (1585–1590), wielki reformator instytucji papiestwa, powołał do życia w 1588 r. Kongregację Obrzędów, której powierzył m.in. sprawy kanonizacyjne i ewentualne zatwierdzanie istniejącego już wcześniej kultu.


Grupa 3– Jak wygląda pierwszy etap współczesnej procedury ogłaszania kogoś świętym? Procedura współczesna – etap I (diecezjalny)Zgodnie z obecną procedurą, ustaloną przez Jana Pawła II w 1983 r., zanim roz-

pocznie się właściwy proces beatyfikacyjny, diecezja lub wspólnota zakonna winny zebrać jak najwięcej danych o kandydacie na ołtarze: czy zmarł w opinii świętości, czy męczeństwa oraz jakie łaski lub cuda uzyskano za jego pośrednictwem. Ten pierwszy etap nazywamy etapem diecezjalnym. Te czynności, zwłaszcza uzyskanie i zabezpieczenie odpowiednich materiałów rzeczowych, czyli tzw. proces informacyjny, można rozpocząć prawie zaraz po śmierci danej osoby, ale rozpoczęcie oficjalnego procesu beatyfikacyjnego jest możliwe najwcześniej w 5 lat po jej śmierci (nie później niż 30 – chodzi o dotarcie do możliwie najpełniejszej prawdy nt. tego człowieka, aby stwierdzić, czy można uznać go za świętego). Chodzi o dokładne poznanie życia, zasług, pozytywnych i negatywnych cech, jak i zgromadzenie całego dorobku pi-śmienniczego (z kazaniami, artykułami, książkami, a nawet prywatnymi notatkami), aby wyeliminować jakikolwiek możliwy błąd teologiczny lub doktrynalny, który mógłby ją zdyskwalifikować. Na tym etapie przesłuchuje się również świadków i wszelkie osoby, które znały kandydata. Po zgromadzeniu niezbędnych danych na szczeblu diecezjalnym lub zakonnym materiały porządkuje się, tłumaczy na język włoski (najczęściej) i przesyła do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, gdzie cała procedura rozpoczyna się od początku.

182 183


Grupa 4– Jak wygląda drugi etap współczesnej procedury ogłaszania kogoś świętym? Procedura współczesna – etap II (rzymski)Po przesyłaniu dokumentów do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych rozpoczyna

się drugi etap, tak zwany rzymski. Sprawa otrzymuje swego relatora, który będzie odtąd prowadził ją do końca. Szczególne znaczenie ma zbadanie i dokładne spraw-dzenie przypisywanego kandydatowi cudu. Zazwyczaj badane są przez ekspertów cudowne uzdrowienia, ponieważ najłatwiej je udokumentować. Cud taki służy za dowód świętości Sługi Bożego. Jest on znakiem potwierdzenia przez Boga świętości danego człowieka. Na tym etapie ze sprawą współpracuje promotor wiary (daw-niej: advocatus diaboli, czyli adwokat diabła), którego zadaniem jest wyszukiwanie słabych stron kandydata, jego życia i przypisywanych mu czynów. Jeśli wszystko przebiega właściwie, opracowuje się dekret o heroiczności cnót danego kandydata (Sługi Bożego), który następnie rozpatruje Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych na rozszerzonym posiedzeniu – z udziałem Ojca Świętego. Beatyfikacja jest etapem w procesie kanonizacyjnym. Przez nią papież zezwala na publiczny kult danej osoby w Kościele lokalnym, np. w obrębie danego zgromadzenia zakonnego czy danej die-cezji (w miejscach, które otrzymują takie pozwolenie). Beatyfikacja nie jest jeszcze definitywnym aktem Kościoła dotyczącym świętości Sługi Bożego. Jest nim kanoni-zacja, ale przedtem konieczne jest stwierdzenie jeszcze jednego, kolejnego cudu za wstawiennictwem danego błogosławionego. Po podpisaniu dekretu przez wszystkich uczestników zebrania papież wyznacza termin ceremonii, podczas której wyniesie daną osobę na ołtarze. Papież również podejmuje decyzję o kanonizacji (kult pu-bliczny w całym Kościele), ogłasza ją uroczyście i umieszcza kanonizowanego na liście świętych, czyli w „kanonie” (stąd kanonizacja).


Grupa 5 – W jaki sposób, jakimi słowami papież ogłasza nowego świętego?Formuła kanonizacyjna. Kardynał prefekt Kongregacji do Spraw Świętych zwraca

się uroczyście do papieża o zaliczenie osoby błogosławionej do katalogu świętych, aby mogła być czczona przez wszystkich wiernych. Wtedy to biskup diecezji, z której pochodzi błogosławiony, przedstawia jego życiorys, po czym Ojciec Święty rozpoczyna Litanię do Wszystkich Świętych, a następnie wypowiada formułę kanonizacyjną:

„Na chwałę Świętej i Nierozdzielnej Trójcy, dla wywyższenia katolickiej wiary i wzrostu chrześcijańskiego życia, na mocy władzy naszego Pana Jezusa Chrystusa i Świętych Apostołów Piotra i Pawła, a także Naszej, po uprzednim dojrzałym namy-śle, po licznych modlitwach i za radą wielu naszych Braci w biskupstwie orzekamy i stwierdzamy, że błogosławiony N. jest świętym (ą) i wpisujemy Go (Ją) do katalogu świętych, polecając, aby odbierał (a) On (Ona) cześć jako święty (a) w całym Kościele. W Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”.

W odpowiedzi zgromadzeni śpiewają aklamację „Amen. Alleluja”. Następnie w procesji przynosi się relikwie świętego i umieszcza się je w pobliżu

ołtarza, schola w tym czasie wykonuje śpiew o świętym. (ks. S. Hołodok, Kanonizacja, <http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TA/TAL/kanoniza-

cja.html>, dostęp: 25.03.2014)

184 185


Marana tha, przyjdź, Jezu Panie, w swej chwale do nas zejdź! Marana tha, usłysz wołanie, gdy się wypełnią wieki. Jak rosy chłód na spragniony grunt, jak dobry chleb na głodnego dłoń, Marana tha... W Dziecięciu Ty objawiasz się nam, przez wichru szum dajesz poznać się, Marana tha... W Kościele Twym, gdzie dajesz się nam przez Ciała, Krwi tajemniczą moc, Marana tha... Gdy miłość swą okażemy w krąg, przychodzisz już dziś na ziemię swą. Marana tha..

Wariant I

Grupa 1– Wyjaśnijcie, jak ten tekst można dziś rozumieć. Poszukajcie głównej myśli. – Jakie informacje waszym zdaniem powinny znaleźć się w kolejnej zwrotce?1. Głos wdzięczny z nieba wychodzi,Gwiazdę nam nową wywodzi,Która rozświeca ciemnościI odkrywa nasze złości.

Grupa 2– Wyjaśnijcie, jak ten tekst można dziś rozumieć. Poszukajcie głównej myśli. – Jakie informacje waszym zdaniem powinny znaleźć się w kolejnej zwrotce?2. Z różdżki Jessego kwiat zakwita,Który zbawieniem świat wita;Pan Bóg zesłał Syna swego,Przed wieki narodzonego.


Grupa 3– Wyjaśnijcie, jak ten tekst można dziś rozumieć. Poszukajcie głównej myśli. – Jakie informacje waszym zdaniem powinny znaleźć się w kolejnej zwrotce?3. Ojcowie tego czekali, Prorocy przepowiadali, Że się Bóg światu miał zjawić,Od śmierci człeka wybawić.

Grupa 4– Wyjaśnijcie, jak ten tekst można dziś rozumieć. Poszukajcie głównej myśli. – Jakie informacje waszym zdaniem powinny znaleźć się w kolejnej zwrotce?4. Wnet Anioł Pannie zwiastował,O czym Prorok prorokował;Iż miał powstać Syn zacnegoPlemienia Dawidowego.

Grupa 5– Wyjaśnijcie, jak ten tekst można dziś rozumieć. Poszukajcie głównej myśli. – Jakie informacje waszym zdaniem powinny znaleźć się w kolejnej zwrotce?5. Weselcie się, ziemskie strony! Opuściwszy niebios trony, Bóg idzie na te niskości,Z niewymownej swej litości.

Grupa 6– Wyjaśnijcie, jak ten tekst można dziś rozumieć. Poszukajcie głównej myśli. – Jakie informacje waszym zdaniem powinny znaleźć się w kolejnej zwrotce?6. Weselcie się wszyscy święci!I wy, ludzie smutkiem zdjęci;Idzie na świat Odkupiciel,Strapionych wszystkich Zbawiciel.

186 187


Wariant II

Grupa 1– Wyjaśnijcie, jak ten tekst można dziś rozumieć.– Wypiszcie główne myśli tekstu.

Rorate caeli desuper et nubes pluant justum

Spuśćcie rosę niebiosa i obłoki niech wyleją sprawiedliwego

Ne irascaris, Domine, ne ultra memineris iniquitatisEcce civitas Sancti facta est deserta, Sion deserta facta est,Jerusalem desolata estDomus sanctificationis tuae et gloriae tuae, ubi laudaverunt te patres nostri

Nie bądź zagniewany, Panie! Nie pamiętaj dłużej naszych grzechów! Oto miasto Świętego opuszczone, Syjon stał się pustkowiem,Jerozolima wyludniona, Świątynia Twoja i dom chwały Twojej, gdzie wielbili Cię nasi ojcowie.




Peccavimus, et facti sumus tamquam immundus nosEt cecidimus quasi folium universiEt iniquitates nostrae quasi ventus abs-tulerunt nosAbscondisti faciem tuam a nobis, et allisisti nos in manu iniquitatis nostrae

Zgrzeszyliśmy i staliśmy się jak nieczy-sty, I opadliśmy wszyscy niczym zwiędłe liście,A nieprawości nasze jak wiatr nas rozniosły.Zakryłeś przed nami swą twarz i wyda-łeś na pastwę naszych grzechów.





Vide Domine afflictionem populi tuiEt mitte quem missurus esEmitte Agnum dominatorem terrae de Petra deserti ad montem filiae SionUt auferat ipse jugum captivitatis nos-trae

Spójrz, Panie, na udrękę twego ludu I poślij tego, którego masz posłać. Ześlij Baranka, Władcę ziemi, ze skały pustyni do góry Córy Syjonu, By on sam zdjął z nas jarzmo niewoli.




Consolamini, consolamini, popule meusCito veniet salus tuaQuare maerore consumeris, quia innovavit te dolor?Salvabo te, noli timereEgo enim sum Dominus Deus tuus, Sanctus Israel, Redemptor tuus

Pocieszcie się, pocieszcie się, ludu mój, Wkrótce nadejdzie twoje zbawienie.Czy dlatego tracisz ducha, że odnowiła się twoja boleść?Ocalę cię, nie bój się.Jam jest bowiem Pan, Bóg twój, Święty Izraela, twój Odkupiciel.

188 189


Adam

Abel

Noe

Abraham

Mojżesz

Jozue

Dawid

Salomon

Izajasz

Jeremiasz

Ezechiel

Daniel

Ezdrasz

Nehemiasz

Zachariasz

Maryja


Przeczytaj uważnie poniższe fragmenty biblijne. Napisz, z czym pierwsi chrze-ścijanie wiązali dzień sądu ostatecznego.

Mt 16,27 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Mk 13,24-27 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Łk 21,28 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

J 14,1-3 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

J 16,22 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 Kor 5,1 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 Tes 4,16-17 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ap 22,12-13.17.20 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

190 191


A. Uzupełnij tekst Łk 1, 26-38

W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła …………. do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem …………., z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: «Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, ». Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię …………... Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca». Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?» Anioł Jej odpowiedział: «………… ………….. zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane ………… …………. . A oto również krewna Twoja, ……………, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwe-go». Na to rzekła Maryja: «Oto Ja ………………. Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa!» Wtedy odszedł od Niej anioł (Łk 1, 26-38).

B. Uzupełnij tekst Łk 2, 1-7W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić

……….. ……………. w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz. Wybierali się więc ……………, aby się dać zapi-sać, każdy do swego ………..… . Udał się także Józef z Galilei, z miasta …………., do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu …………., żeby się dać zapisać z poślubioną sobie …………, która była brze-mienna. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w …………, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie.


Grupa 1– Co przekazał nam św. Jan Paweł II swoim przykładem?Arcybiskup Mieczysław Mokrzycki powiedział w wywiadzie udzielonym Agacie

Bruchwald dla Fronda.pl:Ojciec Święty (Jan Paweł II) pokazał nam, w jaki sposób przygotowywać się do

świąt. Poprzez modlitwę, post, umartwienie. A także poprzez zachowywanie wszyst-kich tradycyjnych praktyk: wieniec adwentowy z czterema świecami, Msze św. rorat-nie, rekolekcje. Robił notatki podczas tych rekolekcji. To było niesamowite. Tak też przeżywał święta. Zachowywał wszystkie tradycje, które wyniósł z Polski, ze swojej rodziny, lat dziecięcych. Ale w każdej z nich widział, i o tym mówił, głębię Tajemnicy Bożego Narodzenia. To nie był tylko folklor. Kolędy to nie były tylko melodie miłe dla ucha. To było prawdziwe śpiewanie na chwałę Pana, który właśnie się narodził. Chciałbym, żebyśmy wszyscy się tego od niego uczyli.

(Jan Paweł II pokazał nam, jak przygotowywać się do świąt, z abp M. Mokrzyckim roz-mawia A. Bruchwlad, <http://www.fronda.pl/a/jan-pawel-ii-pokazal-nam-jak-

przygotowywac-sie-do-swiat,32951.html>, dostęp: 25.03.2014)

Grupa 2– Jakie są spostrzeżenia papieża Franciszka o Bożym Narodzeniu?Papież Franciszek w katechezie przed Bożym Narodzeniem 2013 r. powiedział:Z radosnej kontemplacji tajemnicy zrodzonego dla nas Syna Bożego możemy

wyciągnąć dwa spostrzeżenia.Po pierwsze: w Bożym Narodzeniu Bóg nie objawia się jako ten, który jest wysoko

i panuje nad wszechświatem, lecz jako Ten, który się uniża, zstępuje na ziemię, jako mały i ubogi, to znaczy, że aby być podobnymi do Niego nie możemy stawiać siebie ponad innych, lecz musimy się uniżyć, być gotowi do posługiwania, stać się małymi z małymi i ubogimi z ubogimi.

Po drugie: jeśli Bóg przez Jezusa, związał się z człowiekiem tak dalece, że stał się jednym z nas, to znaczy, że cokolwiek uczyniliśmy bratu i siostrze, uczyniliśmy to Jemu. Przypomniał nam o tym sam Jezus: ten, kto nakarmił, przyjął, nawiedził, umi-łował jednego z tych najmniejszych i najuboższych z ludzi, uczynił to Synowi Bożemu.

(Papież Franciszek, Audiencja ogólna z 18.12.2013 r., <http://www.niedziela.pl/arty-kul/7242/Papiez-o-Bozym-Narodzeniu>, dostęp: 25.03.2014)

192 193


Grupa 3– Jak rozumie Boże Narodzenie bł. Matka Teresa?Bł. Matka Teresa z Kalkuty, Wtedy jest Boże NarodzenieZawsze, ilekroć uśmiechasz się do swojego brata i wyciągasz do niego ręce, jest Boże Narodzenie.Zawsze, kiedy milkniesz, aby wysłuchać, jest Boże Narodzenie.Zawsze, kiedy rezygnujesz z zasad, które jak żelazna obręcz uciskają ludzi w ich

samotności, jest Boże Narodzenie.Zawsze, kiedy dajesz odrobinę nadziei „więźniom”, tym, którzy są przytłoczeni

ciężarem fizycznego, moralnego i duchowego ubóstwa, jest Boże Narodzenie.Zawsze, kiedy rozpoznajesz w pokorze, jak bardzo znikome są twoje możliwościi jak wielka jest twoja słabość, jest Boże Narodzenie.Zawsze, ilekroć pozwolisz, by Bóg pokochał innych przez ciebie,Zawsze wtedyjest Boże Narodzenie.(Wtedy jest Boże Narodzenie, <http://adonai.pl/zamyslenia/?id=29>, dostęp: 25.03.2014)

Grupa 4– Na co zwrócił uwagę biskup kielecki w swoim świadectwie?Biskup Kazimierz Ryczan podczas kazania na pasterce w kieleckiej Katedrze

(25.12.2012) powiedział:Chcę powrócić do Betlejem, gdzie narodził się Jezus Chrystus, Syn Boży. Opo-

wiadali mi o tym wydarzeniu rodzice, babcia, dziadek. Oni nie tylko opowiadali, ale postępowali zgodnie z tradycją bożonarodzeniową. Były kolędy, odświętne ubrania, wigilijna wieczerza ze wspólną modlitwą, wzajemne przeproszenie. Kiedy pytałem, dlaczego się przepraszamy, usłyszałem, że Bóg się narodził, nie możemy siadać do stołu poróżnieni.

Przed północą było wspólne wyjście na pasterkę. Betlejem i Boże Narodzenie wypełniły myśli i wyobraźnię radością. Nie było podziału na rzeczywistość i wiarę. Nowonarodzony Chrystus był rzeczywistością. Rzeczywistością pozostał do dnia dzisiejszego. Nawiedziłem Betlejem, ucałowałem miejsce, gdzie „Słowo stało się cia-łem”, byłem na polu pasterzy, zadumałem się przy pękniętej skale na kalwarii, gdzie stał krzyż, i adorowałem pusty grób Jezusa, całując kamień, na którym był położony.


Abyśmy byli jedno1. Patrzę na ptaki i lilie polne,widzę, jak Ojcze troszczysz się o nie;tylko my, ludzie, na Twojej zieminie potrafimy chlebem się dzielić.

Ref.Abyśmy byli jedno, podajmy sobie ręce.Abyśmy byli razem i jedno mieli serce.Dzielmy się chlebem, dzielmy się niebem;Niech się odmieni, niech się odmieni oblicze ziemi, tej ziemi. 2. Przymnóż nam wiary i odmień sercaniechaj zapłonie ogień braterstwa;i niech już przyjdzie na ludzką ziemięoczekiwane wciąż nowe plemię.

Ref. Abyśmy byli jedno... 3. O ludzie, bracia, do was wołamy - niech się zakończą grzechów rozłamyi w ocalonym rodzinnym domuobdzielmy siebie znakiem pokoju.

Ref. Abyśmy byli jedno ...

4. O Chryste, Królu przyszłego wiekuniechaj blask prawdy w każdym człowiekuuczyni jedno ludzkie wyznanie -żeś Ty nam Bogiem, żeś Ty nam Panem.

Ref. Abyśmy byli jedno ....

194 195

TEMAT 54Kl. 3 technikum„N

ie ty

lko

za n

imi p

rosz

ę, al

e i z

a ty

mi,

któ-

rzy

dzię

ki ic

h sło

wu

będą

wie

rzyć

we

Mni

e;

aby

wsz

yscy

stan

owili

jedn

o, ja

k Ty

, Ojc

ze, w

e M

nie,

a Ja

w T

obie

, aby

i on

i sta

now

ili w

Nas

je

dno,

by

świa

t uw

ierz

ył, ż

e Ty

Mni

e po

sła-

łeś.

I ta

kże

chw

ałę,

któr

ą M

i dał

eś, p

rzek

aza-

łem

im, a

by st

anow

ili je

dno,

tak

jak

My

jedn

o st

anow

imy.

Ja w

nic

h, a

Ty

we

Mni

e! O

by si

ę ta

k ze

spol

ili w

jedn

o, a

by św

iat p

ozna

ł, że

ś Ty

Mni

e po

słał i

że T

y ic

h um

iłow

ałeś

, tak

jak

Mni

e um

iłow

ałeś

”. (J

17,

20-2

3).


Mt 16,18

J 10,16

Rz 12,4-5

1 Kor 10,17

1 Kor 12,12-13

Ga 3,28

Ef 4,4-5

Kol 3,11

196 197


– Dokończ zdanie:

Aktywnie przeżywać Tydzień Modlitw o jedność chrześcijan to …………………

………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………


Wariant IGrupa 1– Przedstawcie metodą dramy ludzi, którzy kochają.

Grupa 2 – Przedstawcie metodą dramy ludzi, którzy kochali, ale zostali zranieni.

Grupa 3 – Przedstawcie metodą dramy ludzi, którzy szukają miłości.

Wariant II Grupa 1– Opiszcie uczucia, które towarzyszą osobom, które kochają.

Grupa 2 – Opiszcie uczucia, które towarzyszą osobom, które kochały, ale zostały zranione.

Grupa 3– Opiszcie uczucia, które towarzyszą osobom, które szukają miłości.

Każde zdanie osobno do wycięciaMiłość cierpliwa jest.Miłość łaskawa jest.Miłość nie zazdrości.Miłość nie szuka poklasku.Miłość nie unosi się pychą.Miłość nie jest bezwstydna.Miłość nie szuka swego.Miłość nie unosi się gniewem.Miłość nie pamięta złego.Miłość nie cieszy się z niesprawiedliwości.Miłość współweseli się z prawdą.Miłość wszystko znosi.Miłość wszystkiemu wierzy.Miłość we wszystkim pokłada nadzieję.Miłość wszystko przetrzyma.Miłość nigdy nie ustaje.

198 199


– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 1. Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 2. Nie będziesz brał imienia Pana Boga twego nadaremno.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 3. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 4. Czcij ojca swego i matkę swoją.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 5. Nie zabijaj.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 6. Nie cudzołóż.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 7. Nie kradnij.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są narusze-niem przykazania: 8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 9. Nie pożądaj żony bliźniego twego.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 10. Ani żadnej rzeczy, która jego jest.


– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są narusze-niem przykazania: 1. W niedzielę i święta nakazane uczestniczyć we Mszy Świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty.

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są narusze-niem przykazania: 3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są narusze-niem przykazania: 4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach

– Dopisz dwa grzechy najczęściej popełniane przez młodzież, które są naruszeniem przykazania: 5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.

Człowiek poszukujący owcy

Kobieta szuka-jąca drachmy

Człowiek zagubiony grzeszny

Uczucia, które rodzą się w chwili zagu-bienia

Uczucia, które rodzą się przed spowiedzią

Uczucia, które rodzą się po odnalezieniu zguby

Uczucia, które rodzą się po dobrej spowie-dzi

200 201


– Nadajcie po 2 tytuły fragmentom Ewangelii wg św. Jana:

a) J 20,1-2

b) J 20,3-5

c) J 20,6-9

– Nadajcie po 2 tytuły fragmentom Ewangelii wg św. Jana:

a) J 20,1-2

b) J 20,3-5

c) J 20,6-9


Prawda jest tylko jedna!Scenariusz przedstawieniaOpis: Scenariusz ma formę, programu publicystycznego talk-show, w którym

toczy się dyskusja na temat zmartwychwstania Pana Jezusa. Są w nim odwołania do multimediów – wypowiedzi osób, fragmenty filmów, sygnał identyfikujący program. Istotną rolę odgrywa osobą grająca Prowadzącego, nadająca ekspresję i pewien rytm przedstawieniu. W dyskusji biorą udział ateiści i ludzie wierzący (archeologowie, teologowie, historycy itp.). Argumenty podawane przez uczestników „programu” mają wszystkich doprowadzić do Prawdy – ona jest tylko jedna.

Przydatne linki: sygnał programu „Butik” z lat 80., czyli spot (http://youtu.be/SMmq-toyIHI); sonda o zmartwychwstaniu (http://youtu.be/WdHvoZA75UA); fragment filmu: Jezus żyje! Historia pustego grobu (http://youtu.be/So8XS075q4M; od 0:07 do 0:59).

Udział biorą:ProwadzącyLektorHistorykBiblista – ksiądzChrześcijanin 1Chrześcijanin 2NiewierzącyOsoby śpiewająceFilm – sonda o zmartwychwstaniu (cz. I)

Odsłona 1Prowadzący idąc zastanawia się: Zmartwychwstał, nie zmartwychwstał?Osoby siedzące tyłem do widowni, jedna za drugą odwracają się i zadają pytania:– Czy Jezus mógł przeżyć rzymskie ukrzyżowanie i opuścić grób?– Czy apostołowie ukradli ciało Jezusa? – A może kłamali, pisząc swoje Ewangelie?– Czy apostołowie są wiarygodnymi świadkami? – Było zmartwychwstanie czy go nie było?Pieśń – „Niewierny” do słów TetmajeraProwadzący: Kilka lat temu znany reżyser filmowy James Cameron (wszyscy

pamiętamy „Titanica”) udowadniał w swoim filmie „Zagubiony grobowiec Jezusa”, że zmartwychwstanie Jezusa nigdy nie miało miejsca.

202 203


(okrzyki z tłumu poparcia lub niechęci do filmu). Spokojnie, proszę państwa! Według twórców filmu Chrystus miał żonę, Marię

Magdalenę, i syna Judę. Wskazują na to analizy DNA szczątków pobranych z gro-bowca i napisy na skrzyniach zmarłych.

Skoro tak się sprawy mają, dlaczego papież wciąż nie odwołuje Wielkanocy. O jakich świętach wszyscy mówią, bo jeśli Chrystus nie zmartwychwstał… Ale, ale, po co zbędne słowa. Zacznijmy nasz program!

Spot 1 (sygnał programu „Butik” z lat 80.)Odsłona 2 Prowadzący: Witam wszystkich zebranych na kolejnym spotkaniu z cyklu „Praw-

da jest tylko jedna!” A oto nasi goście, ich stroje i transparenty, gadżety mówią wszyst-ko: bibliści, historycy, wierzący i niewierzący (tu okrzyki, zawołania zebranych). Czy wyjdziemy dzisiaj pokłóceni, a może odnajdziemy to, co jest celem tego programu, czyli… Prawdę! Temat gorący – zmartwychwstanie Jezusa. Prawda jest tylko jedna!

Spot 2Prowadzący: Przedstawiam pierwszą kontrowersyjną tezę – Jezus nie umarł na

krzyżu, odurzono Go jakimiś środkami, żeby wyglądał jak martwy. Piłata przeku-piono, ciało zdjęto z krzyża, a potem wykradziono z grobu (znowu okrzyki z sali).

Historyk: Od razu mówię – Veto. Niemożliwe było przeżycie rzymskiego ukrzy-żowania, żołnierze odpowiadali głową za to, aby skazaniec umarł. W niejednym przypadku zadawano cios włócznią, by mieć 100% pewności, że ukrzyżowany nie żyje. Taki cios zadano Jezusowi, czytamy w Ewangelii:

Lektor: „Lecz gdy podeszli do Jezusa i zobaczyli, że już umarł, nie łamali Mu goleni, tylko jeden z żołnierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda. Zaświadczył to ten, który widział, a świadectwo jego jest prawdziwe. On wie, że mówi prawdę, abyście i wy wierzyli” (J 19,33-35).

Historyk: I jeszcze jedno, gdyby Ewangelie kłamały na ten temat, już w starożyt-ności podważono by ten opis.

Odsłona 3Niewierzący: Załóżmy, że Jezus umarł, został pochowany. Ale apostołowie mogli

Jego Ciało wykraść z grobu. I przekupić Piłata. Prowadzący: Przypominam – Prawda jest tylko jedna!


Spot 3Prowadzący: Kolejna teza: Ciało Jezusa wykradli z grobu Jego uczniowie. Chrześcijanin: Odrzucają ją od ponad wieku nawet najbardziej sceptyczni uczeni.Biblista: Wymyślili to kapłani jerozolimscy.Lektor (scenka albo rapowanie tekstu przez ucznia): „Ci zebrali się ze starszymi,

a po naradzie dali żołnierzom sporo pieniędzy i rzekli: Rozpowiadajcie tak: Jego uczniowie przyszli w nocy i wykradli Go, gdyśmy spali. A gdyby to doszło do uszu namiestnika, my z nim pomówimy i wybawimy was z kłopotu. Ci więc wzięli pie-niądze i uczynili, jak ich pouczono. I tak rozniosła się ta pogłoska między Żydami i trwa aż do dnia dzisiejszego” (Mt 28,12-15).

Historyk: Żołnierz rzymski, który śpi na służbie? (Pokazuje ręką „ciach”) tak to się kończyło. Ale coś trzeba było wymyślić. Prędzej można było zobaczyć latającą kurę. Musieli dostać dużo kasy za to, żeby tak mówić. A ile kapłani jerozolimscy zapłacili Piłatowi, żeby swoich żołnierzy nie ukarał śmiercią? To jest dopiero pytanie!

Chrześcijanin: Może nie jestem biblistą i historykiem, jak ci Ziomale, ale wiem z Ewangelii, że strażnicy mało w gacie nie narobili ze strachu właśnie podczas zmar-twychwstania.

Niewierzący: Jaki pan oczytany. A skąd wiadomo, że straż przy grobie trzymali Rzymianie, a nie straż świątynna?

Biblista: Swoich przecież nie trzeba było przekupywać. Zresztą mówi o tym Pismo Święte.

Lektor, scenka albo rapowanie tekstu przez ucznia: „Nazajutrz, to znaczy po dniu Przygotowania, zebrali się arcykapłani i faryzeusze u Piłata i oznajmili: Panie, przypomnieliśmy sobie, że ów oszust powiedział jeszcze za życia: Po trzech dniach powstanę. Każ więc zabezpieczyć grób aż do trzeciego dnia, żeby przypadkiem nie przyszli jego uczniowie, nie wykradli Go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z mar-twych. Rzekł im Piłat: Macie straż: idźcie, zabezpieczcie grób, jak umiecie. Oni poszli i zabezpieczyli grób opieczętowując kamień i stawiając straż” (Mt 27,62-66).

Spot 4Odsłona 4Prowadzący: Emocje do kieszeni! Panowie! Kolejny problem – głaz przed grobem

Jezusa! Kto był w stanie go odsunąć? Dlatego niewiasty, które szły do grobu w niedzielę rano, martwiły się: „Kto nam odsunie kamień od wejścia do grobu?”.

Historyk: No właśnie! Jak uczniowie odsunęliby głaz, nie budząc straży? Musieliby przekupić strażników, co nie wchodzi w grę. W końcu sami apostołowie na początku nie uwierzyli w zmartwychwstanie.

204 205


Niewierzący: Opieramy się cały czas na Biblii. Ale przecież Ewangeliści mogli po prostu wiele rzeczy zmyślić. Ludzie kłamią, aby coś zyskać.

Chrześcijanin: Co zyskiwali apostołowie, obstając przy zmartwychwstaniu Je-zusa, gdyby było oszustwem? Większość z nich zginęła śmiercią męczeńską. Ludzie umierają za fałszywą wiarę, gdy dają się nabrać, ale nikt nie umrze za oszustwo, które sam wymyślił!

Historyk: Historycy akceptują starożytne wydarzenia jako wiarygodne nierzadko na podstawie jednej relacji.

Biblista: Starożytne przekazy są zgodne: ciało Jezusa złożono w grobie, który trzeciego dnia był pusty. A przecież kiedy powstawały Ewangelie, wciąż żyło wielu świadków tych wydarzeń, w tym ludzi nieprzychylnych chrześcijaństwu. Nawet ów-czesna antychrześcijańska propaganda żydowska nie zaprzeczała, że trzeciego dnia od śmierci Jezusa grób był pusty. Przywódcy żydowscy musieli uciec się do przekupienia żołnierzy, aby zrzucić odpowiedzialność za to na uczniów Jezusa.

Spot 5Odsłona 5Prowadzący: Szukając prawdy musimy postawić kolejne pytanie: Czy świadkowie

zmartwychwstania są wiarygodni?Chrześcijanin: To może ja zacznę – uczniowie po śmierci Jezusa zamknęli się w

chałupie na cztery spusty, jak mówi Ewangelia „z obawy przed Żydami”.Niewierzący: No, właśnie! Po zmartwychwstaniu Jezusa sami uczniowie stwier-

dzają, że nie mają już zaufania do swojego Mistrza. Na przykład Tomasz, jeden z dwunastu apostołów.

Chrześcijanin: Te, gościu, nie wtrącaj się, bo gubię wątek!Prowadzący: Mamy ograniczony czas, proszę o spokój!Chrześcijanin: A jednak ci przestraszeni Ziomale nagle się zmieniają. Idą, jak

to się mówi, głosić Ewangelię. Dlaczego? No, dlaczego? Bo spotkali Szefa – Jezus zmartwychwstał!

Biblista: Na początku chrześcijaństwa mnóstwo ludzi poniosło śmierć męczeń-ską, ponieważ głosili Chrystusa zmartwychwstałego. Dokumentują to dobrze źródła historyczne, dotyczące tamtych czasów. Pierwsi chrześcijanie dogłębnie zrozumieli, co to znaczy być błogosławionym.

Pieśń – „Błogosławieni” uczniowie do słów pieśni prezentują kolejnych „błogo-sławionych”, np. mając napisy: cisi, czystego serca (dowolny układ pantomimiczny).


Spot 6Odsłona 6Niewierzący: A ja będę się dalej upierać, że Ewangelie zostały zmyślone. Przecież

każdy, kto czytał Ewangelię, wie, że różnią się w niektórych miejscach.Biblista: Wszystkie Ewangelie mówią tak samo o faktach zasadniczych. Natomiast

jeśli chodzi o szczegóły i detale, to możemy zauważyć w nich pewne różnice. Kiedy jakieś wydarzenie opisuje kilku świadków, wtedy jeden z nich zwróci większą uwagę na taki szczegół danego wydarzenia, a drugi zatrzyma się dłużej nad innym. Jeden dokładniej zapamięta jego początek, a inny ze szczegółami opowie zakończenie.

Prowadzący: Podsumujmy: różnice, które dostrzegamy w Ewangeliach, są dowo-dem na jeszcze większą ich wiarygodność, dobrze rozumiem?

Biblista: Oczywiście! Gdyby rzeczywiście Ewangelie opowiadały o nieprawdziwej historii, gdyby ci ludzie, którzy je napisali, byli kłamcami, to zrobiliby wszystko, aby usunąć z tekstów wszystkie różnice, nawet te nieistotne, staraliby się przekazać nam „doskonałe” teksty.

Chrześcijanin: Ale tutaj chodzi jeszcze o coś więcej. Gdyby Ewangeliści nie byli wiarygodnymi świadkami, gdyby nie byli szczerzy, nie opowiadaliby wtedy o tym, jak uciekli z Golgoty, o zdradzie Piotra.

Spot 7Odsłona 7 Prowadzący: I ostatnia sprawa. To kobiety stwierdzają, że grób Jezusa jest pusty!Biblista: To kolejny dowód na wiarygodność Ewangelii. W tamtej epoce i w owej

części świata kobiety praktycznie nie posiadały żadnych praw, z ich świadectwem w ogóle się nie liczono. A jednak Ewangeliści jako pierwszych świadków zmartwych-wstania Jezusa przedstawiają nam właśnie kobiety.

Historyk: Nikt nie wymyśliłby wtedy historii z kobietami w roli pierwszych świadków, gdyby zależało mu na wiarygodności. Fakt, że Jezus ukazał się najpierw kobietom, był dla pierwszych chrześcijan co najmniej niewygodny. Z pewnością nie napisano by o tym, gdyby tak nie było.

Prowadzący: Byliśmy świadkami gorącej dyskusji, padło wiele argumentów za i przeciw zmartwychwstaniu. Jeśli słuchaliście uważnie, to wiecie, że Prawda jest tylko jedna!

Film – sonda 2 (cz. II)Film – Jezus żyje! Historia pustego grobu (od 0:07 do 0:59)

206 207



Dlaczego ……………… o tym, co nas boli otwarcie?……………… wokół siebie – ………………. Wrażliwe ………………, czuły dotyk wystarczą. Czasami tylko tego pragnę, tego szukam. Na miły Bóg, Życie nie tylko po to jest, by brać. Życie nie po to, by bezczynnie trwać. I ……………… siebie samego ………………. Problemy twoje, moje, ………………, polityka. A przecież każdy włos jak nasze lata ………………. Kto jest bez winy niechaj pierwszy ………………, niech rzuci. ………………, gdy na człowieka ……………….Na miły Bóg, Życie nie tylko po to jest, by brać. Życie nie po to, by ………………. I aby żyć siebie samego trzeba dać.

Dlaczego ……………… o tym, co nas boli otwarcie?……………… wokół siebie – ………………. Wrażliwe ………………, czuły dotyk wystarczą. Czasami tylko tego pragnę, tego szukam. Na miły Bóg, Życie nie tylko po to jest, by brać. Życie nie po to, by bezczynnie trwać. I ……………… siebie samego ………………. Problemy twoje, moje, ………………, polityka. A przecież każdy włos jak nasze lata ………………. Kto jest bez winy niechaj pierwszy ………………, niech rzuci. ………………, gdy na człowieka ……………….Na miły Bóg, Życie nie tylko po to jest, by brać. Życie nie po to, by ………………. I aby żyć siebie samego trzeba dać.

Grupa 1: Iz 11,2-3; 61,1-2– Co ofiaruje człowiekowi Duch Święty? – Dlaczego Bóg posyła Ducha Świętego?

Grupa 2: Ga 5,19-25 – Jakie są uczynki z ciała, a jakie są owoce ducha? – Co różni uczynki, które „rodzą” się z ciała od owoców ducha?

Grupa 3: J 14,16-17.26 – Kto posyła Ducha Świętego? – W jaki sposób działa Duch Święty?

Grupa 4: 1 Kor 12,1-11 – Jakimi darami Duch obdarza ludzi otwartych na Jego działanie? – Czemu służą te dary? – Kto jest gwarantem jedności?

Grupa 1: Iz 11,2-3; 61,1-2– Co ofiaruje człowiekowi Duch Święty? – Dlaczego Bóg posyła Ducha Świętego?

Grupa 2: Ga 5,19-25 – Jakie są uczynki z ciała, a jakie są owoce ducha? – Co różni uczynki, które „rodzą” się z ciała od owoców ducha?

Grupa 3: J 14,16-17.26 – Kto posyła Ducha Świętego? – W jaki sposób działa Duch Święty?

Grupa 4: 1 Kor 12,1-11 – Jakimi darami Duch obdarza ludzi otwartych na Jego działanie? – Czemu służą te dary? – Kto jest gwarantem jedności?

208 209


Grupa 1 – Przeczytajcie tekst i zredagujcie krótką informację w formie notatki prasowej

dotyczącej opisanego wezwania (max 4-6 zdań).

Wieżo DawidowaJerozolima posiadała wiele fortec. One stanowiły o wielkości miasta. Najznako-

mitszą spośród nich była wieża Dawidowa, zabezpieczająca południowo-wschodnią część miasta. Tam znajdowała się rezydencja króla, przybytek Pański, a później wy-budowana przez Salomona świątynia. W Pieśni nad pieśniami znajdujemy cudowny fragment, w którym Oblubieniec, zachwycając się pięknem ciała swej Oblubienicy, mówi: Jakaż ty piękna jesteś, umiłowana moja, jaka jesteś piękna! Twoje oczy wy-glądają jak dwie gołębice spoza zasłony! Twoje włosy – jak stado kozic, co falują na zboczach Gileadu. Twoje zęby – jak stado świeżo ostrzyżonych owiec wychodzących z wody. (…) Twoje usta – jak wstążeczki z purpury, przesłodkie są twoje usta. Twoje policzki – jak dwie połówki granatu widoczne spoza zasłony. Twoja szyja – jak wieża Dawida, zbudowana solidnie nad całą warownią. Zawieszone na niej tysiące tarcz i cała broń wszystkich wojowników (Pnp 4,1-5).

Święty Tomasz z Akwinu, komentując ten cytat, stwierdza, że Dawid wyobraża Chrystusa; Jego wieżą jest wiara bądź Kościół, a tarcze przedstawiają argumenty rozumowe lub powagę, autorytet świętych. Tytuł wieża Dawidowa zastosowany do Maryi nie jest więc retoryczną przesadą. Kościół zawsze wyznawał, że imię, osoba Maryi jest jak forteca – bastionem wiary, pewną i mocną obroną przeciw zakusom szatana. Przez wstawiennictwo Niepokalanej możemy prosić o umocnienie w chwi-lach niewiary, o „ufortyfikowanie” tego, co najcenniejsze w naszym życiu, o obronę w najtrudniejszych chwilach. Święty Albert Wielki twierdził, że Maryja jest wieżą Dawida dlatego, że chroni wszystkich, którzy u niej poszukują schronienia przed niebezpieczeństwami i pokusami.


Grupa 2– Przeczytajcie tekst i zredagujcie krótką informację w formie notatki prasowej


Różo DuchownaRóża Duchowna – Rosa mystica (łac. mysticus – pełen tajemnic, mistyczny). Róża

duchowna w tym wezwaniu kompozycyjnie spaja wezwania poprzedzające z następny-mi. Tytuł Róży duchownej w odniesieniu do Matki Najświętszej zaczął się przyjmować dopiero we wczesnym średniowieczu. Do liturgii maryjnej róża jako symbol Maryi dostała się w drugiej połowie XVI w., kiedy Grzegorz XII (1573) ustanowił święto Matki Bożej Różańcowej. Kwiat róży rajskiej, a więc mistycznej i niewiędnącej, stał się symbolem wszystkich przywilejów i cnót Bogarodzicy, zwłaszcza Jej najgorętszej miłości względem Boga i ludzi.

Objawienia Matki Boskiej Róży Duchownej miały miejsce we Włoskiej miejsco-wości Montechiari (monte – góra, chiari – jasna). Jak róża uchodzi za królową kwia-tów dla swej przecudnej woni i piękności budzącej zachwyt, tak Maryja jest królową ludzkości dla woni swoich cnót i pełni moralnego i duchowego piękna. Ta przedziwna róża cnót jest oczywiście pełna tajemnic, gdyż piękno Bogurodzicy przede wszystkim jest wewnętrzne i opiera się o tajemnicę jej niepokalanego poczęcia. Jakże weseli się Kościół z tej róży cnót! Opiewa ją jako „krzak róży z Jerycha” (Syr 24,14) i jako „kwiat róży na wiosnę” (Syr 50,8). W ten sposób Kościół pragnie wskazać na rzadką pięk-ność jej życia pełnego cnót, a zarazem na jej symbolizowaną przez różę miłość Boga i ludzi. Do tego dołącza się także nawiązanie do miłej legendy, która powiada, że w grobie Maryi zamiast jej ciała znaleziono białe lilie i wonne róże. A czyż Maryja nie budowała ustawicznie i nie rozweselała swego otoczenia, jak piękna róża? Jakże więc słusznie i jak wzruszająco pięknie brzmią słowa pieśni: „Lilio, rozwiej rajskie wonie, różo, liść twój roztocz złoty, Panno, otwórz twoje dłonie, Matko, okryj twe sieroty!”.

210 211




Domie złotyW znaczeniu przenośnym domem złotym można nazwać zbudowaną przez

króla Salomona świątynię jerozolimską, której ołtarz, wnętrze i posadzka pokryte były złotem (zob. 1 Krl 6,20-30; 7,48-51). W pałacu Salomona wszystkie naczynia, z których pił król, były ze szczerego złota (zob. 1 Krl 10,21). Jaka jest symbolika złota?

Złoto nie zmienia swoich właściwości i barwy nawet po latach. Jest odporne na działanie ognia, korozji czy żrących kwasów. O jego wartości decyduje trwałość, nie-zmienność i piękno. Władcy sporządzali ze złota insygnia, gdyż było ono wyrazem siły, bogactwa, nieprzemijalności ich potęgi i trwałości panowania. Złoto zawsze miało szerokie zastosowanie w kulcie oddawanym Bogu. Pozłacane są najważniejsze sprzęty oraz naczynia liturgiczne, co jest wyrazem oddania na służbę ku czci Stwórcy tego, co najcenniejsze w świecie materialnym.

Maryja – podobnie jak złoto – jest piękna, trwała i niezmienna w realizowaniu swojego powołania i oddaniu Bogu. Ponieważ została zachowana od grzechu pier-worodnego i obdarzona pełnią łaski, jest najcenniejszym dziełem Boga i moralnie najdoskonalszym człowiekiem. Jest Domem złotym – siedzibą wszelkich cnót. To także duchowy skarbiec, z którego człowiek może czerpać bez ograniczeń. W sztuce złoto jest czasem symbolem nieba. Maryja jest Domem złotym także w tym znaczeniu, że jako pierwszy człowiek z duszą i ciałem została wzięta do nieba.

Domie złoty – dom jest miejscem schronienia, złoto zaś oznacza czystość. Możemy powiedzieć, że Maryja, będąc Matką Chrystusa, była przed urodzeniem Jego domem. Dom ten odznaczał się prawdziwą czystością.




Zwierciadło sprawiedliwościSprawiedliwy człowiek, to ktoś, kto całym swoim sercem przylgnął do Bożej woli.

Spełnia rolę lustra, jest odbiciem Boga. Maryja jest Zwierciadłem Boga, Zwierciadłem Jego Sprawiedliwości. Dusza Maryi i całe Jej postępowanie jest „odblaskiem wieczy-stej światłości, zwierciadłem bez skazy działania Boga, obrazem Jego dobroci” (Mdr 7,26). Ona nie tylko czyniła dla Boga to, co należało, lecz daleko, daleko wyszła poza granicę ścisłego obowiązku. Była Ona Najczystsza i Nienaruszona. Święty Bernard robi tu następującą uwagę: „Przy tych narodzinach nie było cienia skazy, nie było też potrzeby żadnego oczyszczenia… Zaprawdę, o błogosławiona Dziewico, najmniej-szego powodu, żadnej też potrzeby nie miałaś poddawać się prawem przepisanemu oczyszczeniu”. Mimo tego prawo nakazywało, by matka po porodzeniu dziecięcia złożyła w świątyni ofiarę całopalenia i przebłagania (Kpł 12,1). Tytułujemy Maryję właśnie w ten sposób, gdyż jest Ona odbiciem Bożej sprawiedliwości. Ona doświad-czyła sprawiedliwości Bożej w sposób wyjątkowy. Patrząc na Nią, możemy zachwycać się sprawiedliwością Ojca, który Ją wybrał i w sposób szczególny obdarował miłością tak, że jest Ona Niepokalaną Matką Zbawiciela. Ta Boża miłość, Boża sprawiedliwość, przeświecająca przez Maryję sprawia też, że możemy się przyglądać Matce Jezusa, aby zobaczyć, co to znaczy być sprawiedliwym wobec Boga. Dostrzegamy przez Nią, co to znaczy przylgnąć do Niego i do Jego przykazań. Widząc, jak czyni to Maryja, przeglądając się w Jej odpowiedzi na Bożą miłość jak w zwierciadle, możemy pró-bować w naszym życiu coraz lepiej odpowiadać na Boże wezwanie.

212 213




Stolico mądrościTeksty starotestamentowe mówiące o mądrości jako szczególnej cesze ludzkiego

ducha oraz teksty Nowego Testamentu utożsamiające Bożą Mądrość z Osobą Jezusa Chrystusa stanowią podstawę i zarazem tło, z którego wyłania się tytuł Maryi roz-sławiony przez Litanię loretańską: Sedes Sapientiae – Stolica Mądrości. Tytuł ten ma swoją wielką tradycję. W powstających już od X w. Mszach Świętych o Najświętszej Maryi, Matce Mądrości Bożej, były czytane „epistoły mądrościowe”, brane zazwy-czaj z Księgi Syracydesa i Księgi Przysłów. Według powszechnego zdania pisarzy średniowiecznych, w tekstach tych przemawia bowiem Boża Mądrość jakby „w osobie Najświętszej Dziewicy”. Dlatego też od XII w. w Jutrzni i w Litanii maryjnej Najświętszej Maryi Pannie przypisywano tytuły, które wskazywały na Jej związek z odwieczną Mądrością. W litanijnych błaganiach zwracano się zatem do Maryi jako do: „Matki Mądrości”, „Źródła Mądrości”, „Domu Mądrości”, „Stolicy Mądrości”. Spośród tych wezwań ostatecznie zatwierdzona przez papieża Sykstusa V w roku 1587 Litania loretańska zachowała jedno: Sedes Sapientiae – Stolica Mądrości, i pod tym tytułem Maryja jest odtąd czczona w całym katolickim świecie. Łacińskie słowo sedes zawiera w sobie kilka znaczeń. Pierwsze z nich wskazuje na stołek, krzesło, sie-dzenie, tron władcy lub biskupa, staropolski stolec. Przyjmując to znaczenie, Maryja Stolica Mądrości jawi się jako tron Bożej Mądrości. Ta właśnie idea wybrzmiewa z hołdu trzech mędrców ze Wschodu, o którym mówi Mateuszowa Ewangelia. Byli oni ludźmi głęboko wykształconymi, należeli do intelektualnej elity swoich czasów, znali tajemnice biegu planet. Ale to nie sama wiedza była najważniejszą cechą tych niezwykłych postaci. Owi mędrcy posiadali rzadką – także dzisiaj – gotowość po-rzucenia wszystkiego, by znaleźć prawdę najwyższą i ostateczną. Nie zadowalali się tym, co już zdobyli. Fascynacja prawdą, której zapowiedź widzieli w odkrytej przez siebie gwieździe, kazała im wyruszyć w nieznane. Mimo zwątpień i splątanych dróg dotarli ostatecznie przed oblicze Dzieciątka.




Wieżo z kości słoniowejSłoń uważany jest za zwierzę o niezwykłej mocy i silnej budowie kości, które może

unieść każdy ciężar. W starożytności przestrach budziły słonie „bojowe”, na grzbietach których umieszczano specjalne drewniane wieże, mieszczące kilku żołnierzy. Były to ruchome twierdze, które można porównać do dzisiejszych czołgów. Kość słoniową uzyskiwano z kłów słonia. Jest ona lśniąco biała, gładka i trwała. Wykonywano z niej najlepszą biżuterię, zdobiono nią pałace. Ceniono ją wyżej od srebra, na równi ze złotem. Król Salomon miał tron z kości słoniowej (zob. 1 Krl 10,18). Święty Jan pisze o przedmiotach z kości słoniowej, które są oznaką bogactwa i przepychu (zob. Ap 18,12). W średniowieczu znane były monstrancje w kształcie wieży wykonane z kości słoniowej. Ze względu na bardzo wysoką cenę kości słoniowej zapewne nikt nawet nie pomyślał, by użyć tego drogocennego materiału do budowy wieży, która ze względu na swoją funkcję szczególnie narażona była na poważne uszkodzenia, a nawet zniszczenie. Dlaczego Maryję nazywamy Wieżą z kości słoniowej? Tytuł ten świadczy o tym, jak wielkie znaczenie przedstawia Maryja w oczach ludzi wierzących. Jako Wieża z kości słoniowej łączy w sobie dwa elementy: siłę i piękno. Wezwanie to jest nie tylko przekonaniem o Jej sile moralnej, ale także o skuteczności wstawiennictwa u Boga. Mimo iż Ewangeliści nie opisują wyglądu Maryi, uważana jest za niezwykle piękną. Jej piękno zewnętrzne ma być obrazem piękna wewnętrznego – przepełnienia łaską Bożą, obrazem życia Bożego w człowieku. Czasem to wezwanie odnoszone jest do Maryi, która stała pod krzyżem „wyprostowana” – pewna i silna, podczas gdy inne „wieże”, czyli uczniowie, przerażeni pouciekali.

214 215


Grupa 7 – Przeczytajcie tekst i zredagujcie krótką informację w formie notatki prasowej


Gwiazdo zarannaMaryja jest nią przede wszystkim dla daru rozumu. Jak bowiem jutrzenka daje

pojęcie o wspaniałości światła słonecznego, tak dar rozumu pozwala wniknąć w ta-jemnice wiary świętej. Maryja wnikała w te tajemnice w całkiem szczególny sposób, gdyż w niej wcieliły się najwznioślejsze i najgłębsze tajemnice wiary – wcielenie Syna Bożego i wszystko, co się z tym wiąże.

Mówił św. Bernard: „Słusznie porównuje się Maryję do gwiazdy; jest ona przecie świetlaną gwiazdą, wzeszłą z Jakuba, której promienie rozjaśniają cały glob ziem-ski, której blaski świecą na wysokościach niebieskich, przenikają wszelakie głębie, rozpraszają mroki świata, rozgrzewają bardziej duchy, niż ciała. Pod ich ożywczym działaniem bujnie rozwijają się kiełki cnót, a występki usychają”. I dalej mówił św. Bernard: „Patrz na gwiazdę, wzywaj Maryi!”.


„Jan Paweł II (Karol Wojtyła), ur. 18.05.1920 r. w Wadowicach, zm. 2.04.205 r. w Watykanie; arcybiskup krakowski, kardynał, papież (16 października 1978 – 2 kwiet-nia 2005 r.), błogosławiony. Poeta, pedagog, filozof historii i fenomenolog, mistyk, przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego.

Przyszedł na świat w Wadowicach jako drugi syn Karola Wojtyły i Emilii z Kaczo-rowskich. W latach 1930-1938 uczęszczał do miejscowego gimnazjum, a następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W okresie okupacji hitlerow-skiej pracował jako robotnik, m.in. w Zakładach Chemicznych Solvay. 18 lutego 1941 r. stracił ojca, ostatnią osobę z rodziny (wcześniej zmarła mu matka i rodzeństwo). W 1942 roku wstąpił do Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie, gdzie 1 listopada 1946 r. otrzymał święcenia kapłańskie z rąk kard. Adama Sapiehy. Jednocześnie podjął studia teologiczne na UJ, które kontynuował w latach 1946-1948 w Angelicum w Rzymie. 1948 r. uzyskał stopień doktora; habilitował się w 1953 r. Wykładał głównie teologię moralną i historię filozofii w seminarium duchownym oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1958 r. został mianowany biskupem pomocniczym diecezji krakowskiej, przyjmując hasło przewodnie swej posługi: Totus Tuus (Cały Twój). Na okres jego biskupstwa przypadły obrady Soboru Watykańskiego II, w którym aktywnie uczestniczył. 30 grudnia 1963 r. został arcybiskupem metro-politą krakowskim, a 26 czerwca 1967 r. – kardynałem. Jako pasterz diecezji starał się ogarniać swą posługą wszystkich potrzebujących, wizytował parafie, odwiedzał klasztory. W wolnych chwilach wędrował po górach, utrzymywał dobry i ścisły kon-takt z inteligencją krakowską. Obok prymasa Polski, kard. Stefana Wyszyńskiego, był najważniejszą postacią Episkopatu Polski.

Po nagłej śmierci Jana Pawła I , kardynałowie na konklawe 16 października 1978 r. wybrali na papieża Karola Wojtyłę, który przybrał imię Jana Pawła II. Zasiadł na tronie Piotrowym jako pierwszy Polak i od 455 lat papież nie-Włoch. (…)

Jako głowa Kościoła i Państwa Watykańskiego potępiał ataki terrorystyczne, działania wojenne i wszelkie walki bratobójcze na świecie. Zwołał 9 konsystorzy, mianował 232 kardynałów, beatyfikował 1340 błogosławionych (w tym 154 Polaków), kanonizował 478 świętych (w tym 9 Polaków i 2 związanych z Polską). Napisał 14 encyklik, 14 adhortacji, 11 konstytucji apostolskich, 43 listy apostolskie. Odbył 104 pielgrzymki zagraniczne do 135 krajów. Wiele czasu poświęcił budowie jedności pomiędzy Kościołami chrześcijańskimi, podkreślając wagę ekumenizmu. (…)

Długoletnie zmagania Jana Pawła II z chorobą i starością były osobistym przykładem głoszonych na ten temat poglądów, w którym podkreślał godność ludzkiego cierpienia i odnosił je do męki Chrystusa. (…) Papież zmarł 2 kwietnia 2005 r. o godz. 21.37.”

1 maja 2011 r. papież Benedykt XVI ogłosił Jana Pawła II błogosławionym. Źródło: Święci na każdy dzień. Jedność 2011, s. 783-784.

216 217


– Uporządkuj wydarzenia i daty związane ze św. Janem Pawłem II

Narodziny 18 maja 1920 r.Wadowice

Święcenia kapłańskie 1 listopada 1946 r.

Sakra biskupia 28 września 1958 r.

Hasło przewodnie Totus Tuus

Arcybiskup krakowski 1964-1978

Sakra kardynalska 26 czerwca 1967 r.

Pontyfikat 1978-2005

Meksyk I podróż zagraniczna

I pielgrzymka do Polski 1979 r.

Zamach 13 maja 1981 r.

VI Światowy Dzień Młodzieży z udzia-łem Jana Pawła II Częstochowa 1991 r.

EncyklikiRedemptor hominis, Dives in misericor-dia, Laborem excercens, Redemptoris Mater, Evangelium Vitae, Fides et ratio

VII (ostatnia) pielgrzymka do Polski 2002 r.

Śmierć 2 kwietnia 2005r.

Beatyfikacja 2 maja 2011 r.

Kanonizacja 27 kwietnia 2014 r.

Wspomnienie liturgiczne 22 października


Grupa 1– Na jakie problemy, zagrożenia są narażeni młodzi ludzie?– Na jakie cechy charakteru i duszy, do których należy dążyć, zwraca uwagę papież?– Jakie zadania stawia przed młodym człowiekiem Jan Paweł II?

„Tak jak kiedyś mój rodzony ojciec włożył mi w rękę książkę i pokazał w niej mo-dlitwę o dary Ducha Świętego – tak dzisiaj ja, którego również nazywacie «ojcem», pragnę modlić się z warszawską i polską młodzieżą akademicką: o dar mądrości – o dar rozumu – o dar umiejętności, czyli wiedzy – o dar rady – o dar męstwa – o dar pobożności, czyli poczucia sakralnej wartości życia, godności ludzkiej, świętości ludzkiej duszy i ciała – wreszcie o dar bojaźni Bożej, o którym mówi Psalmista, że jest on początkiem mądrości (por. Ps 110). (…)

Ogromnie wiele zależy od tego, jaką każdy z was przyjmie miarę swojego życia, swojego człowieczeństwa. Wiecie dobrze, że są różne miary. Wiecie, że są różne kry-teria oceny człowieka, wedle których kwalifikuje się go już w czasie studiów, potem w pracy zawodowej, w różnych kontaktach personalnych itp.

Odważcie się przyjąć tę miarę, którą pozostawił nam Chrystus w wieczerniku Zielonych Świąt, a także w wieczerniku naszych dziejów.

Odważcie się spojrzeć na swoje życie w jego bliższej i dalszej perspektywie, przyjmując za prawdę to, co św. Paweł napisał w swoim Liście do Rzymian: «Wiemy przecież, że całe stworzenie aż dotąd jęczy i wzdycha w bólach rodzenia» (8,22) – czyż nie jesteśmy świadkami tych bólów? Bowiem «stworzenie z upragnieniem oczekuje objawienia się synów Bożych» (8,19). (…)

Zrozumcie, że człowiek stworzony przez Boga na Jego obraz i podobieństwo, jest równocześnie wezwany w Chrystusie do tego, aby w nim objawiło się to, co jest z Boga. Aby w każdym z nas objawił się w jakiejś mierze Bóg”.

(Przemówienie do młodzieży akademickiej zgromadzonej przed kościołem św. Anny, Warszawa, 03.06.1979)

218 219



„Co to znaczy: czuwam?To znaczy, że staram się być człowiekiem sumienia. Że tego sumienia nie zagłuszam

i nie zniekształcam. Nazywam po imieniu dobro i zło, a nie zamazuję. Wypracowuję w sobie dobro, a ze zła staram się poprawiać, przezwyciężając je w sobie. To taka bardzo podstawowa sprawa, której nigdy nie można pomniejszać, zepchnąć na dalszy plan. Nie. Nie! Ona jest wszędzie i zawsze pierwszoplanowa. Jest zaś tym ważniejsza, im więcej okoliczności zdaje się sprzyjać temu, abyśmy tolerowali zło, abyśmy się łatwo z niego rozgrzeszali. Zwłaszcza, jeżeli tak postępują inni.

Moi drodzy przyjaciele! Do was, do was należy położyć zdecydowaną zaporę demoralizacji – zaporę tym wadom społecznym, których ja tu nie będę nazywał po imieniu, ale o których wy sami doskonale wiecie. Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali. Doświadczenia historyczne mówią nam o tym, ile kosztowała cały naród okresowa demoralizacja. Dzisiaj, kiedy zmagamy się o przy-szły kształt naszego życia społecznego, pamiętajcie, że ten kształt zależy od tego, jaki będzie człowiek. A więc: czuwajcie!

Chrystus powiedział podczas modlitwy w Ogrójcu apostołom: «Czuwajcie i mó-dlcie się, abyście nie ulegli pokusie».

Czuwam – to znaczy dalej: dostrzegam drugiego. Nie zamykam się w sobie, w ciasnym podwórku własnych interesów czy też nawet własnych osądów. Czuwam – to znaczy: miłość bliźniego – to znaczy: podstawowa międzyludzka solidarność”.

(Apel Jasnogórski. Rozważanie wygłoszone do młodzieży, Częstochowa, 18.06.1983)



„Przyszłość Polski zależy od was i musi od was zależeć. To jest nasza Ojczyzna – to jest nasze «być» i nasze «mieć». I nic nie może pozbawić nas prawa, ażeby przyszłość tego naszego «być» i «mieć» zależała od nas. Każde pokolenie Polaków, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich dwustu lat, ale i wcześniej, przez całe tysiąclecie, stawało przed tym samym problemem, można go nazwać problemem pracy nad sobą, i – trzeba powiedzieć – jeżeli nie wszyscy, to w każdym razie bardzo wielu nie uciekało od odpowiedzi na wyzwanie swoich czasów. Dla chrześcijanina sytuacja nigdy nie jest beznadziejna. Chrześcijanin jest człowiekiem nadziei. To nas wyróżnia, począwszy od tego patriarchy, którego nazywa św. Paweł «ojcem naszej wiary»: uwierzył wbrew nadziei; to nas wyróżnia poprzez Bogarodzicę, o której Elżbieta przy nawiedzeniu powiedziała: «Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła», po ludzku, wbrew nadziei, uwierzyła, że się stanie, bo w dziejach człowieka działa Bóg. Powiedział Chrystus: «Ojciec mój dotąd działa i Ja działam». I to miejsce jest także świadkiem wielkiego działania Boga przez ludzi. (…)

Każdy z was, młodzi przyjaciele, znajduje też w życiu jakieś swoje «Westerplatte». Jakiś wymiar zadań, które musi podjąć i wypełnić. Jakąś słuszną sprawę, o którą nie można nie walczyć. Jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić. Nie można «zdezerterować».

Wreszcie – jakiś porządek prawd i wartości, które trzeba «utrzymać» i «obronić», tak jak to Westerplatte, w sobie i wokół siebie. Tak, obronić – dla siebie i dla innych”.

(Homilia w czasie liturgii słowa, Gdańsk, 12.06.1987)

220 221



„Tych wszystkich, którzy są zawiedzeni ziemskimi zadaniami cywilizacji, zapra-szajcie do współpracy w budowie «cywilizacji miłości». Wielkim programem tej cywilizacji jest nauka społeczna Kościoła, którą przypomniałem i potwierdziłem niedawno w encyklice Centesimus annus.

Pracować wielkodusznie nad budową społeczeństwa odznaczającego się stałym po-szukiwaniem sprawiedliwości, zgody, solidarności i pokoju, oto ideał, który odsłania każdemu bogactwa daru z samego siebie oraz służby. Ideał, jaki każdy w sobie nosi.

We współpracy nad budowaniem braterstwa między ludźmi pośród narodów, w wielkodusznym niesieniu pomocy najuboższym, człowiek może odkryć piękno życia.

Jesteście odpowiedzialni, drodzy przyjaciele, za to orędzie ewangeliczne, które prowadzi do życia wiecznego, a zarazem wskazuje bardziej godne człowieka byto-wanie na ziemi.

Wiele z tego, co będzie jutro, zależy od zaangażowania się dziś dzisiejszego po-kolenia chrześcijan. Zależy nade wszystko od waszego zaangażowania, dziewczęta i chłopcy, na których wnet spocznie odpowiedzialność za decyzje, od których zależeć będą nie tylko wasze losy, ale także losy wielu innych ludzi.

Waszym posłannictwem jest zabezpieczenie w jutrzejszym świecie obecności takich wartości, jak pełna wolność religijna, poszanowanie osobowego wymiaru rozwoju, ochrona prawa człowieka do życia, począwszy od momentu poczęcia aż do naturalnej śmierci, troska o rozwój i umocnienie rodziny, dowartościowanie kulturowych odrębności dla wzajemnego ubogacania się wszystkich ludzi, ochrona równowagi naturalnego środowiska, które coraz bardziej bywa zagrożone”.

(Homilia wygłoszona w czasie Światowych Dni Młodzieży, Częstochowa, 15.08.1991)



„Drodzy chłopcy i dziewczęta, podążajcie z entuzjazmem swych młodych serc za Chrystusem. Tylko On może uciszyć lęk człowieka. Patrzcie na Jezusa głębią waszych serc i umysłów! On jest waszym nieodłącznym przyjacielem. (…)

Wiara w Chrystusa i nadzieja, której On jest mistrzem i nauczycielem, pozwalają człowiekowi odnieść zwycięstwo nad samym sobą, nad tym wszystkim, co w nim jest słabe i grzeszne, a zarazem ta wiara i nadzieja prowadzą do zwycięstwa nad złem i skutkami grzechu w otaczającym nas świecie. Chrystus wyzwolił Piotra z lęku, który owładnął jego duszą na wzburzonym morzu. Chrystus i nam pozwala przetrwać naj-trudniejsze chwile w życiu, jeżeli z wiarą i nadzieją zwracamy się do Niego o pomoc. «Odwagi! Ja jestem, nie bójcie się!» (Mt 14,27). (…)

Nie lękajcie się Chrystusa! Zaufajcie Mu do końca! On jedyny «ma słowa życia wiecznego» (por. J 6,68). Chrystus nie zawodzi. (…)

Człowiek musi wejść w ten świat, poniekąd musi się w nim zanurzyć, ponieważ otrzymał od Boga polecenie, aby przez pracę – studia, trud twórczy – czynił sobie «ziemię poddaną» (por. Rdz 1,28). Z drugiej strony nie można zamknąć człowieka wyłącznie w obrębie świata materialnego z pominięciem Stwórcy. Jest to bowiem przeciwko naturze człowieka, przeciw jego wewnętrznej prawdzie, gdyż serce ludzkie – jak powiedział św. Augustyn – jest niespokojne, dopóki nie spocznie w Bogu (por. Wyznania). Osoba ludzka, stworzona na obraz i podobieństwo Boga, nie może stać się niewolnikiem rzeczy, systemów ekonomicznych, cywilizacji technicznej, konsu-mizmu, łatwego sukcesu. Człowiek nie może stać się niewolnikiem swoich różnych skłonności i namiętności, niekiedy celowo podsycanych. Przed tym niebezpieczeń-stwem trzeba się bronić. Trzeba umieć używać swojej wolności, wybierając to, co jest dobrem prawdziwym. Nie dajcie się zniewalać! Nie dajcie się zniewolić, nie dajcie się skusić pseudowartościami, półprawdami, urokiem miraży, od których później będzie-cie się odwracać z rozczarowaniem, poranieni, a może nawet ze złamanym życiem”.

(Homilia w czasie liturgii słowa, Poznań, 03.06.1997)

222 223



„W myślach i modlitwie jestem dziś z Wami na Polach Lednickich. Pragnę z mi-łością objąć każdego i każdą z Was. W duchu po raz trzeci przechodzę z Wami przez Bramę Tysiąclecia, ufając Bogu, że pozwoli nam już wkrótce przekroczyć ten próg czasu, który wyznacza dwadzieścia wieków od przyjścia na świat Syna Bożego.

Przed dwoma laty zachęcałem was: «Nie lękajcie się iść w przyszłość przez Bra-mę, którą jest Chrystus. Bądźcie wytrwali. Nie wystarczy przekroczyć próg, trzeba iść w głąb».

Rok temu zapewniałem: «Na drodze, którą jest Chrystus, nie jesteście nigdy sami, jest z Wami Duch Święty, Pocieszyciel».

Dziś pragnę Wam powiedzieć: Podnieście głowy i zobaczcie cel waszej drogi. Jeśli idziecie z Chrystusem, jeśli przewodzi Wam Duch Święty, to nie może być innego celu, jak dom Ojca, który jest w Niebie. Tego celu nie można stracić z oczu. Tu już nie chodzi tylko o przyszłe tysiąclecie. Nie chodzi o ten czas, który przemija. Tu chodzi o wieczność.

Podnieście głowy. Nie lękajcie się patrzeć w wieczność. Tam czeka ojciec, Bóg, który jest miłością. Dla tej miłości warto żyć. Miejcie odwagę żyć dla miłości. Miej-cie odwagę! Niech wszelki lęk znajdzie ukojenie u Tego, do którego wołamy «Abba Ojcze!»”.

(Przemówienie nadesłane na Apel III Tysiąclecia na Polach Lednickich, Lednica, 04.06.1999)



„U początku nowego tysiąclecia, gdy wciąż jeszcze radujemy się owocami Wielkie-go jubileuszu, ze szczególną mocą docierają do nas słowa, które Pan Jezus skierował kiedyś do Piotra: Duc in altum! – Wypłyń na głębię!

To wezwanie wypowiedziane u brzegów Jeziora Galilejskiego miało sens prak-tyczny – była to propozycja, aby Piotr odbił od brzegu i mimo zniechęcenia raz jeszcze zarzucił sieci. Równocześnie jednak miało ono głęboki sens duchowy: było zachętą do wiary. Tak właśnie zrozumiał je Piotr i zawierzył: «Panie (…) na Twoje słowo zarzucę sieci» (Łk 5,5). To zaś zawierzenie stało się fundamentem apostolskiej misji, którą Chrystus przekazał Piotrowi, mówiąc: «Nie bój się, odtąd ludzi będziesz łowił» (Łk 5,10).

Duc in altum! Dziś te Jezusowe słowa kieruję do każdego i każdej z Was: Wypłyń na głębię! Zawierz Chrystusowi, pokonaj słabość i zniechęcenie i na nowo wypłyń na głębię! Odkryj głębię własnego ducha. Wnikaj w głębię świata. Przyjmij słowo Chrystusa, zaufaj Mu i podejmij swą życiową misję. Ludzie nowego wieku oczekują Twojego świadectwa. Nie bój się! Wypłyń na głębię! jest przy Tobie Chrystus”.

(Przemówienie do młodzieży, Lednica, 02.06.2001)

224

Historia Światowych Dni MłodzieżyRok Daty Miejsce Motto

1985 29-31 marca

Rzym (Włochy)

Abyście umieli zdać sprawę z nadziei, która jest w was (1 P 3,15)

1987 11-12 kwietnia

Buenos Aires (Argentyna)

Myśmy poznali i uwierzyli miłości, jaką Bóg ma ku nam (1 J 4,16)

1989 15-20 sierpnia

Santiago de Compostela (Hiszpania)

Jam jest Drogą i Prawdą, i Życiem (J 14,6)

1991 10-15 sierpnia

Częstochowa (Polska)

Otrzymaliście Ducha przybrania za synów (Rz 8,15)

1993 10-15 sierpnia

Denver (Stany

Zjednoczone)

Ja przyszedłem po to, aby (owce) miały życie i miały je w obfitości (J 10,10)

1995 10-15 stycznia

Manila (Filipiny)

Jak Ojciec mnie posłał, tak i Ja was posyłam (J 20,21)

1997 19-24 sierpnia

Paryż (Francja)

Nauczycielu, gdzie mieszkasz? Chodźcie, a zoba-czycie (J 1,38-39)

2000 15-20 sierpnia

Rzym (Włochy)

A słowo stało się Ciałem i zamieszkało wśród nas (J 1,14)

2002 23-28 lipca

Toronto (Kanada)

Wy jesteście solą dla ziemi… Wy jesteście światłem świata (Mt 5,13-14)

2005 16-21 sierpnia

Kolonia (Niemcy) Przybyliśmy oddać Mu pokłon (Mt 2,2)

2008 15-20 lipca

Sydney (Australia)

Gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami (Dz 1,8)

2011 15-21 sierpnia

Madryt (Hiszpania)

Zakorzenieni i zbudowani na Chrystusie, mocni w wierze (por. Kol 2,7)

2013 23-28 lipca

Rio de Janeiro (Brazylia)

Idźcie i nauczajcie wszystkie narody! (por. Mt 28,19)

2016 26-31lipca

Kraków (Polska)

Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie (Mt 5,3)


Teczka pomocy za progiem nadziei - jednosc.com.pl pomocy kl 3... · wiedzy o Bogu są dane...

Documents

Transcript of Teczka pomocy za progiem nadziei - jednosc.com.pl pomocy kl 3... · wiedzy o Bogu są dane...