technik geolog 311106

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU

TECHNIK GEOLOG 311106

O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

TYP SZKOŁY: TECHNIKUM

RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY

Warszawa 2012



Autorzy: mgr Elżbieta Laszczka, mgr inż. Marta ŁuszczRecenzenci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka, dr inż. Rafał BatorLider grupy branżowej: mgr inż. Teresa JaszczykLider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna KsieniewiczKoordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria SuligaMenadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer

Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec

Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III, Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie.

© Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Warszawa 2012

Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej02-637 Warszawaul. Spartańska 1B www.koweziu.edu.pl

Program nauczania dla zawodu technik geolog 311106 o strukturze przedmiotowej2



SPIS TREŚCI

1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO 52. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO 53. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG 64. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG 75. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Z INNYMI ZAWODAMI 86. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG 87. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM 98. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 99. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG 1110. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW 15

1. Geologia dynamiczna i strukturalna....................................................................................................................................................................152. Mineralogia i petrografia.....................................................................................................................................................................................233. Geologia Polski z geoturystyką............................................................................................................................................................................334. Podstawy techniki............................................................................................................................................................................................... 415. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń....................................................................................................................................456. Język obcy w geologii.......................................................................................................................................................................................... 537. Przepisy prawa i BHP w geologii..........................................................................................................................................................................578. Działalność gospodarcza w geologii....................................................................................................................................................................629. Terenoznawstwo i kartografia geologiczna.........................................................................................................................................................6810. Hydrogeologia i geologia inżynierska................................................................................................................................................................74

Program nauczania dla zawodu technik geolog 311106 o strukturze przedmiotowej

3



11. Komputerowe wspomaganie w geologii...........................................................................................................................................................8112. Geologia złóż..................................................................................................................................................................................................... 85Praktyki zawodowe................................................................................................................................................................................................. 93

ZAŁĄCZNIKI 106Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH................................................................................................................................................................................106Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG.........................................................................................111Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG 122


4



1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGOProgram nauczania dla zawodu technik geolog opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia

2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania

oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz

przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,

szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487), rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6,

poz. 69 z późn. zm.), ustawa Prawo geologiczne i górnicze DZ.U z 2011 nr 163 poz 981

2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGOCelem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący


5



udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki.Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.

3. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK GEOLOGTechnik geolog wykonuje podstawowe czynności przy wykonywaniu i dokumentowaniu prac geologicznych. Interpretuje treści map, przekrojów, profili i zdjęć geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. Określa związki przyczynowo-skutkowe między stwierdzonymi w środowisku naturalnym faktami geologicznymi w postaci zjawisk, procesów i form. Wyróżnia cechy diagnostyczne, określa makroskopowo strukturę i teksturę skał i rozpoznaje pospolicie występujące minerały, skały i kopaliny. Rozpoznaje makroskamieniałości i mikroskamieniałości, a w szczególności ich formy przewodnie i skałotwórcze, stosuje podstawowe wiadomości z zakresu biostratygrafii, litostratygrafii, paleogeografii oraz sedymentologii. Odczytuje i interpretuje treści zawarte w dokumentacji geologicznej, hydrogeologicznej, geologiczno-inżynierskiej. Analizuje i wykorzystuje badania i oznaczenia parametryczne skał i wód podziemnych. Operuje wiadomościami z zakresu geologii regionalnej Polski, geologii złóż wiertnictwa i geofizyki. Prawidłowo odzwierciedla struktury i właściwości budowy geologicznej Polski. Wykonuje przekroje geologiczne przez określone struktury geologiczne na podstawie dokumentacji. Określa walory i przydatność form geologicznych jako stanowiska geoturystycznego, projektuje trasy geoturystyczne, organizuje ruch turystyczny.Absolwent w zawodzie technika geologa zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami przygotowany będzie do podejmowania pracy w jednostkach opracowujących projekty prac geologicznych, prowadzących badania laboratoryjne, wykonujących badania i prace geologiczne terenowe, w jednostkach


6



samorządowych (m.in. w wydziałach geologii i ochrony środowiska). Technik geolog może także podjąć pracę w dziale turystyki przy projektowaniu tras geoturystycznych i organizowaniu ruchu turystycznego.

4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GEOLOGTechnik geolog jest dynamicznie rozwijającym się obszarem związanym z szeroko pojętymi pracami geologicznymi wykonywanymi zarówno w terenie, jak i w laboratoriach. Rozwijająca się infrastruktura związana z budową dróg i autostrad, rozbudowa budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego i gospodarczego wymaga badań podłoża. Zapotrzebowanie na ujęcia wód podziemnych stwarza konieczność budowania nowych punktów poboru wód podziemnych. Powierzchniowe ruchy masowe zagrażające wielu obszarom w Polsce wymagają stałego nadzoru i prac zapobiegawczych. W laboratoriach i pracowniach geologicznych wymagana jest znajomość wykonywania specjalistycznych badań. Dynamicznie rozwijająca się geoturystyka, będąca działem turystyki masowej, stwarza olbrzymie perspektywy dla osób z wykształceniem geologicznym. Technik geolog jest również pracownikiem nieodzownym przy poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż surowców naturalnych. Prowadzi dokumentację geologiczną procesu wiercenia oraz pomiary płynów złożowych. Perspektywy poszukiwania i eksploatacji złóż niekonwencjonalnych w Polsce wymuszają potrzebę kształcenia w tym zawodzie.

Technicy geolodzy należą do grupy poszukiwanych pracowników. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych specjalistów w zawodzie, których zaangażowanie przyczyni się do podniesienia obrotów firm prowadzących działalność w zakresie prac geologicznych górniczych czy geoturystyki. Osoby przedsiębiorcze mogą tworzyć własną jednoosobową firmę w branży geologicznej i hydrogeologicznej.

Wzrastające zapotrzebowanie na paliwa ciekłe pochodzące z przeróbki ropy naftowej i gazu ziemnego, nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie, wymusza kształcenie pracowników nadzoru geologicznego prac wiertniczo poszukiwawczych, a wykształcenie wykwalifikowanej kadry jest możliwe tylko przy nawiązaniu współpracy z zakładami wiertniczymi. Jest to szczególnie ważne dla przeprowadzenia praktyki zawodowej z „Wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń” i praktyki. Konieczność nawiązania współpracy z zakładami prowadzącymi wiercenia jest ważna wobec trwających w Polsce poszukiwań złóż wód termalnych i gazu z łupków, co otwiera nowe atrakcyjne miejsca pracy dla służb geologicznych.

Polska pod względem georóżnorodności jest krajem atrakcyjnym dzięki złożoności i zróżnicowaniu budowy geologicznej, co powoduje wzrost zainteresowania geoturystyką, której celem jest udzielenie zainteresowanym turystom odpowiedzi na pytania: kiedy, dlaczego i w jaki sposób powstały fascynujące swym pięknem i różnorodnością form elementy przyrody nieożywionej. Popularność geoturystyki wynika także z dużego zainteresowania walorami kolekcjonerskimi skał i minerałów. Rozwój tej formy wypoczynku jest na tyle intensywny, iż zrodziła się potrzeba utworzenia nowego kierunku nauczania kształcącego specjalistów z


7



zakresu geoturystyki. Wykształcenie specjalistów z zakresu geoturystyki wymaga nawiązania współpracy z jednostkami prowadzącymi działalność w tym zakresie, szczególnie dla przeprowadzenia praktyki zawodowej z „Geologii regionalnej i geoturystyki.

5. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Z INNYMI ZAWODAMIPodział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum. Zawód technik geolog nie ma wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. Posiada efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik geolog PKZ (R.n).

6. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GEOLOGAbsolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik geolog powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania geologicznych prac terenowych;2) obsługi geologicznej wierceń;3) prowadzenia laboratoryjnych prac diagnostycznych;4) dokumentowania i przetwarzania wyników badań;5) prowadzenia działalności geoturystycznej.

Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik geolog: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS i OMZ); efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik geolog PKZ (R.n); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji R.25. Wykonywanie prac geologicznych.


8



7. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUMW programie nauczania dla zawodu technik geolog uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: geografię i język obcy nowożytny, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym, oraz przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający.

8. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGOProgram nauczania dla zawodu technik geolog uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym:

1) umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na

obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej.

W programie nauczania dla zawodu technik geolog uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak: matematyka, fizyka, język obcy. Po zrealizowaniu programu nauczania z przedmiotów ogólnokształcących będących podbudową do kształcenia zawodowego uczeń potrafi:

matematyka:


9



− dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić liczby wymierne zapisane w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych;− zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne i zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe;− zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb;− obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych, – obliczać procent danej liczby i liczby na podstawie procentu, – obliczać długość okręgu i łuku okręgu, pola figur geometrycznych;− stosować twierdzenie Pitagorasa;− zamieniać jednostki pola i objętości;fizyka: − podawać przykłady sił w różnych sytuacjach praktycznych;− posługiwać się pojęciem siły ciężkości, gęstości, ciśnienia;− wyjaśniać zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu;− wyjaśniać zasady przewodnictwa cieplnego;− posługiwać się pojęciem natężenia prądu elektrycznego;− posługiwać się pojęciem napięcia elektrycznego;− posługiwać się pojęciem oporu elektrycznego;− przeliczać jednostki układu SI.Uczeń nabywa umiejętności w język obcym: − rozumienia ze słuchu oraz wypowiedzi pisemnej o różnorodnej formie i długości, np. rozmowy, dyskusje, komunikaty, instrukcje, wiadomości, napisy informacyjne, listy, ulotki reklamowe, instrukcje obsługi, dokumentacja techniczna, katalogi;− znajdowania w tekście określonych informacji.


10



9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOGZgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 4-letnim technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik geolog minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia: na kształcenie w ramach kwalifikacji R.25. Wykonywanie prac geologicznych przeznaczono 1070 godzin, na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów oraz kształcenie wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną

środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach lub grupy zawodów przeznaczono 240 godzin. Praktyka zawodowa 200 godzin.

Tabela. Plan nauczania w zawodzie technik geolog

Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne

Klasa Liczba godzin

tygodniowo w

czteroletnim okresie

nauczania*

Liczba godzin w czteroletnim

okresie nauczania*

I II III IV

I II I II I II I II

Kształcenie zawodowe teoretyczne1 Geologia dynamiczna i strukturalna 2 2 2 2 1 1 5 1502 Mineralogia i petrografia 1 1 2 2 3 903 Geologia Polski z geoturystyką 2 2 2 2 2 2 6 1804 Podstawy techniki 2 2 2 60


11



5 Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń 2 2 2 2 2 5 150

6 Język obcy w geologii 1 1 1 1,5 457 Przepisy prawa i BHP w geologii 1 1 2 2 608 Działalność gospodarcza w geologii 1 1 1 30

Łączna liczba godzin 7 8 7,5 6 25,5 765Kształcenie zawodowe praktyczne**

9 Terenoznawstwo i kartografia geologiczna 2 2 1 1 2 2 2 6 18010 Hydrogeologia i geologia inżynierska 2 2 2 2 4 6 180

11 Komputerowe wspomaganie w geologii 2 2 2 60

12 Geologia złóż 4 4 4 3 4 9,5 285

Łączna liczba godzin 2 10 7,5 10 23,5 705

Praktyki zawodowe*** 2 tyg. 3 tyg. 200* do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego,** zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy,*** zajęcia odbywają się w terenie oraz na wiertni prowadzącej wiercenia poszukiwawcze, geologiczne, hydrogeologiczne lub geologiczno-inżynierskie

Egzamin potwierdzający kwalifikację R.25. odbywa się po pierwszym semestrze klasy czwartej.


12



Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu technik geolog

Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych Nazwa działu programowegoLiczba godzin przeznaczona

na dział1. Geologia dynamiczna i strukturalna (150 godzin) 1.1. Fizyczne własności Ziemi 30

1.2. Geochemia środowiska przyrodniczego 301.3. Procesy i zjawiska geologiczne 601.4. Tektonika z elementami neotektoniki 30

2. Mineralogia i petrografia (90 godzin)

2.1. Podstawy krystalografii 152.2. Mineralogia 302.3. Petrografia 302.4. Badania mineralogiczno-petrograficzne 15

3. Geologia Polski z geoturystyką (180 godzin) 3.1. Historia Ziemi 603.2. Budowa struktur geologicznych Polski 903.3. Geoturystyka 30

4. Podstawy techniki (60 godzin) 4.1. Podstawy matematyki stosowanej 304.2. Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej 30

5. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń (150 godzin)

5.1. Podstawy górnictwa otworowego 905.2. Podstawy geofizyki wiertniczej 60

6. Język obcy w geologii (45 godzin) 6.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych 256.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych 20

7. Przepisy prawa i BHP w geologii (60 godzin) 7.1. Ogólne przepisy prawne związane z górnictwem i geologią 307.2. Przepisy ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące prac

geologicznych30

8. Działalność gospodarcza w geologii (30 godzin) 8.1 Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 158.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa 15


13



9. Terenoznawstwo i kartografia geologiczna (180 godzin) 9.1. Topografia i miernictwo geologiczne 609.2. Kartografia powierzchniowa i wgłębna 120

10. Hydrogeologia i geologia inżynierska (180 godzin) 10.1. Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej 9010.2. Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska 90

11. Komputerowe wspomaganie w geologii (60 godzin) 11.1. Komputerowe wspomaganie zarządzania w przedsiębiorstwie geologicznym

30

11.2. Podstawy komputerowej grafiki technicznej 3012. Geologia złóż (285 godzin) 12.1. Procesy złożowe i formy występowania złóż 120

12.2. Geneza i występowanie złóż w Polsce 12012.3. Poszukiwanie i dokumentowanie złóż 45

Praktyki zawodowe (200 godzin) 1 Praktyka ogólnogeologiczna 402 Praktyka z kartografii geologicznej 403 Praktyka petrograficzno-złożowa 404 Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń 405 Praktyka z geologii regionalnej i geoturystyki 40


14



10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓWW programie nauczania dla zawodu technik geolog zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko.

1. Geologia dynamiczna i strukturalna1.1. Fizyczne własności Ziemi1.2. Geochemia środowiska przyrodniczego1.3. Procesy i zjawiska geologiczne 1.4. Tektonika z elementami neotektoniki

1.1. Fizyczne własności Ziemi

Uszczegółowione efekty kształceniaUczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań

programowychKategoria

taksonomiczna

Materiał nauczania

KPS(6)1 przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P B Ziemia jako planeta. Masa Ziemi i oddziaływania grawitacyjne. Magnetyzm ziemski. Stan termiczny Ziemi. Struktura Ziemi.

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

P B

KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P BKPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; P CPKZ(R.n)(6)1 wyjaśnić ruchy Ziemi i ich skutki; P CPKZ(R.n)(6)2 wyjaśnić prawo grawitacyjne Ziemi i określić anomalie siły ciężkości; P CPKZ(R.n)(6)3 omówić elementy ziemskiego pola magnetycznego i wyjaśnić wpływ magnetyzmu na stan Ziemi;

P C


15



1.1. Fizyczne własności ZiemiPKZ(R.n)(6)4 omówić stan termiczny Ziemi i wyjaśnić pochodzenie i skutki zmian termicznych Ziemi;

P C

PKZ(R.n)(6)5 wyjaśnić zróżnicowanie własności sprężystych materii Ziemi; PP CPKZ(R.n)(6)6 omówić powstawanie fal sejsmicznych i budowę Ziemi na podstawie badań sejsmicznych;

P C

Planowane zadanie:Przeanalizuj mapy tektoniczno-sejsmiczne świata. Na mapie konturowej świata zaznacz strefy: sejsmiczne, asejsmiczne i pansejsmiczne, grzbiety śródoceaniczne oraz obszary działalności wulkanicznej. Wyjaśnij w jaki sposób globalna budowa geologiczna ziemi wpływa na sejsmiczność. Uczniowie zostają podzielenia na 4–osobowe grupy i wybierają lidera. Każda grupa wybiera losowo obszar świata, który jest przedmiotem pracy. Grupy opracowują zadany przez nauczyciela temat. Czas pracy 20 minut. Lider grupy prezentuje pracę. Nauczyciel ocenia całość pracy i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w dowolnej sali lekcyjnej, np. geografii wyposażonej w mapy geograficzne i geologiczne.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje gleb, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, form tektonicznych, akwarium sedymentacyjne, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący fizyczne własności Ziemi jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań otwartych mogącego sprawdzić wiedzę i umiejętności ucznia. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 40% pytań.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,


16



1.1. Fizyczne własności Ziemi– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

1.2. Geochemia środowiska przyrodniczego


Poziom wymagań


taksonomiczna Materiał nauczania

PKZ(R.n)(8)1 scharakteryzować sfery Ziemi i omówić zróżnicowanie rozmieszczenia pierwiastków chemicznych w poszczególnych sferach Ziemi;

P C Budowa i skład chemiczny Ziemi. Środowiska geochemiczne i procesy kierujące

rozmieszczeniem pierwiastków w skorupie ziemskiej. Obieg pierwiastków w przyrodzie. Skład chemiczny zewnętrznych sfer Ziemi. Geochemiczne procesy skałotwórcze.

PKZ(R.n)(8)2 określić zasięg i skład chemiczny hydrosfery, atmosfery i biosfery. P BPKZ(R.n)(8)3 scharakteryzować skład chemiczny skorupy kontynentalnej i oceanicznej;

P c

PKZ(R.n)(8)4 wyjaśnić obieg pierwiastków chemicznych w przyrodzie; P CR.25.1(10)1 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał magmowych;

P C

R.25.1(10)2 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał osadowych;

P C

R.25.1(10)3 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał metamorficznych;

P C

R.25.1(10)4 przeanalizować procesy geochemiczne zachodzące podczas tworzenia się bituminów, węgli, soli i osadów ewaporacyjnych;

P D

Planowane zadania Przedstaw w formie graficznej geochemiczny obieg Ca w skorupie ziemskiej.Uczniowie pracują w grupach 2– osobowych i wykonują plakat na arkuszu papieru przedstawiający zadany temat. Uczniowie mogą wykonać plakat dowolną techniką. Czas pracy 10 minut. Każda grupa przedstawia pracę, nauczyciel ocenia poprawność merytoryczną i estetyczną pracy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym.


17



1.2. Geochemia środowiska przyrodniczego

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, wykresy, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, form tektonicznych, akwarium sedymentacyjne, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący geochemię środowiska przyrodniczego jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań otwartych mogącego sprawdzić wiedzę i umiejętności ucznia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


18



1.3. Procesy i zjawiska geologiczne


Poziom wymagań


taksonomicznaMateriał nauczania

PKZ(R.n)(10)1 zapisać reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów wietrzenia chemicznego, zjawisk krasowych, krystalizacji osadów z roztworów;

P Charakterystyka zjawisk i procesów geologicznych. Procesy magmatyczne i ich przejawy. Procesy wulkaniczne i ich przejawy. Procesy egzogeniczne. Wietrzenie i jego skutki. Geologiczna działalność wiatru. Geologiczna działalność wód płynących. Geologiczna działalność lodowców. Geologiczna działalność wód podziemnych. Geologiczna działalność lądowych wód stojących. Powierzchniowe ruchy masowe. Geologiczna działalność morza. Denudacja i jej przejawy. Facje i formacje skalne. Diageneza i kataklaza. Diastrofizm i jego przejawy. Ruchy skorupy ziemskiej. Baseny sedymentacyjne. Ruchy górotwórcze. Metamorfizm i jego przejawy.

P BPKZ(R.n)(10)2 omówić reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów metamorficznych i metasomatycznych;

P C

PKZ(R.n)(10)3 oznaczyć niektóre własności wód podziemnych, np. PH; P BPKZ(R.n)(10)4 określić skład chemiczny wód podziemnych; P BPKZ(R.n)(10)5 przeliczyć jednostki stosowane do określania własności hydrogeologicznych wody;

P B

R.25.1(1)1 określić główne czynniki procesów geologicznych endo- i egzogeniczne; P BR.25.1(1)2 ustalić udział procesów geologicznych w kształtowaniu powierzchni Ziemi;

P C

R.25.1(1)3 scharakteryzować plutonizm i intruzje magmowe i ustalić znaczenie plutonizmu dla tworzenia się złóż;

P C

R.25.1(1)4 scharakteryzować procesy wulkaniczne i ustalić ich rolę w kształtowaniu budowy Ziemi;

P C

R.25.1(1)5 omówić dynamikę atmosfery i wpływ na procesy biologiczne i geologiczne;

P C

R.25.1(1)6 omówić procesy wietrzenia i jego skutki; P C25.1(1)7 omówić geologiczną działalność wiatru; P CR.25.1(1)8 omówić geologiczną działalność wód płynących; P CR.25.1(1)9 omówić geologiczną działalność lodowców; P CR.25.1(1)10 omówić geologiczną działalność wód podziemnych; P CR.25.1(1)11 omówić geologiczną działalność lądowych wód stojących; P CR.25.1(1)12 scharakteryzować powierzchniowe ruchy masowe; P c


19



1.3. Procesy i zjawiska geologiczne R.25.1(1)13. omówić geologiczną działalność morza; P CR.25.1(1)14. scharakteryzować przebieg i skutki procesu denudacji; P CR.25.1(1)15. scharakteryzować facje i formacje osadowe; P cR.25.1(1)16. wyjaśnić procesy diagenezy i katagenezy; P BR.25.1(1)17. wyjaśnić zjawisko diastrofizmu i jego przyczyny; P BR.25.1(1)18. omówić ruchy górotwórcze i zjawiska towarzyszące fałdowaniom; P CR.25.1(1)19. omówić procesy metamorfizmu i ustalić znaczenie metamorfizmu dla tworzenia się złóż.

P C

Planowane zadaniaNa podstawie linii przekroju i profili otworów wiertniczych wykonaj przekrój geologiczny. Określ, jakie facje występują, w jakim środowisku powstawały. Uczniowie samodzielnie wykonują przekrój, legendę i opis litologiczny. Po wykonaniu porównują swoją pracę z przekrojem wzorcowym. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych przekrojach. Czas pracy 15 minut.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, form tektonicznych, akwarium sedymentacyjne, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący procesy i zjawiska geologiczne jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań wielokrotnego wyboru mogącego sprawdzić wiedzę i umiejętności ucznia. Uczniowie zaliczają gdy odpowiedzą na 50% pytań.


20



1.3. Procesy i zjawiska geologiczne Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia, – indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

1.4.Tektonika z elementami neotektoniki


Poziom wymagań


taksonomicznaMateriał nauczania

PKZ (R.n)(9)1 omówić mechanizm powstawania deformacji ciągłych i nieciągłych; P C Geometryczne elementy warstwy. Typy deformacji. Deformacje ciągłe. Deformacje nieciągłe. Wielkie formy powierzchni litosfery. Ogólna charakterystyka budowy geologicznej lądów i dna

oceanicznego. Tektonika płyt litosfery. Współczesne i najnowsze ruchy skorupy ziemskiej.

PKZ (R.n)(9)2 przedstawić graficznie ciągłe i nieciągłe formy tektoniczne i ich elementy geometryczne;

P B

PKZ(R.n)(9)3 omówić proces powstawania drobnych form tektonicznych; P CPKZ(R.n)(9)4 scharakteryzować wielkie formy powierzchni litosfery; P cPKZ(R.n)(9)5 omówić budowę geologiczną lądów i dna oceanicznego. P CPKZ(R.n)(9)6 wyjaśnić teorię tektoniki płyt i omówić podstawowe płyty litosfery. P CPKZ(R.n)(9)7 wyjaśnić zjawiska zachodzące w strefie ryftów, subdukcji i kolizji płyt litosfery.

P C

PKZ(R.n)(9)8 scharakteryzować współczesne ruchy skorupy ziemskiej. P cPlanowane zadaniaNarysuj przekroje przez trzy podstawowe typy uskoków. Zaznacz na przekrojach parametry uskoku i podaj ich definicje.Uczniowie samodzielnie wykonują przekrój i opis. Po wykonaniu porównują swoją pracę z przekrojem wzorcowym. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych przekrojach. Czas pracy 15 minut.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, plansze edukacyjne, makiety form


21



1.4.Tektonika z elementami neotektonikitektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący tektonikę z elementami neotektoniki wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb i możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


22



2. Mineralogia i petrografia 2.1. Podstawy krystalografii 2.2. Mineralogia 2.3. Petrografia 2.4. Badania mineralogiczno-petrograficzne

2.1. Podstawy krystalografii

Uszczegółowione efekty kształceniaUczeń po zrealizowaniu zajęć:

Poziom wymagań

programowych

Kategoriataksonomiczna Materiał nauczania

KPS(4)1 podejmować nowe wyzwania związane z pracą geologa; P Podstawy krystalografii. Budowa wewnętrzna kryształów. Układy krystalograficzne. Morfologia kryształów. Pokrój i skupienia kryształów. Metody badan krystalograficznych.

KPS(4)2 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i techniki pracy;

P

KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; PKPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; PKPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; pPKZ(R.n)(9)9 określić cel badań mineralogicznych i związek mineralogii z innymi naukami;

P B

PKZ(R.n)(9)10. zdefiniować podstawowe pojęcia z krystalografii; P APKZ(R.n)(9)11 określić elementy graniczne i elementy symetrii kryształów; P BPKZ(R.n)(9)12. scharakteryzować układy krystalograficzne; P cPKZ(R.n)(9)13. nazwać i rozpoznać pokrój kryształów; P APKZ(R.n)(9)14 omówić metody badań krystalograficznych. P CPlanowane zadaniaNa podstawie ilustracji z podręcznika mineralogii wykonaj trzy modele kryształów o różnych układach krystalograficznych.Uczniowie wykonują prace w 2-osobowych zespołach z dowolnego materiału (papieru, zapałek, modeliny, kartonów). Materiał przygotowuje wcześniej wybrana przez nauczyciela grupa (np. na zajęciach koła geologicznego). Po wykonaniu porównują swoje prace i oceniają poprawność wykonania wraz z nauczycielem, który ocenia poprawność merytoryczną wykonanych modeli i ich estetykę. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych modelach. Czas pracy 15 minut.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych lub pracowni miernictwa.


23



2.1. Podstawy krystalografii

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, makiety kryształów, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący podstawy krystalografii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaOceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę odpowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych oraz ćwiczeń wykonywanych na lekcji. W ocenie wykonania ćwiczeń należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas).Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


24



2.2. Mineralogia


Poziom wymagań

programowych


R.25.1(8)1 scharakteryzować naturalne środowiska występowania i powstawania minerałów;

P c Środowiska występowania i procesy powstawania minerałów.

Minerały endogeniczne: magmowe i wulkaniczny. Minerały egzogeniczne: strefy wietrzenia i skał osadowych. Minerały metamorficzne i metasomatyczne. Własności fizyczne minerałów i ich wykorzystanie. Cechy fizyczne minerałów. Cechy optyczne minerałów. Cechy magnetyczne, elektryczne i termiczne minerałów. Luminescencja i radioaktywność minerałów. Pokroje i skupienia minerałów. Parageneza i sukcesja mineralna. Metody badań minerałów. Nazewnictwo i zasady systematyki minerałów. Znaczenie krzemianów i glinokrzemianów. Charakterystyka opisowa podstawowych grup mineralnych. Podział minerałów budujących skorupę ziemską. Procesy prowadzące do powstania minerałów. Procesy prowadzące do przeobrażania minerałów.

R.25.1(8)2 wyjaśnić fizykochemiczne procesy powstawania minerałów; P CR.25.1(8)3 rozróżnić paragenezę i sukcesje mineralną; P BR.25.1(8)4 rozróżnić postacie skupień minerałów; P BR.25.1(8)5 określić cechy fizyczne minerałów; P BR.25.1(8)6 wyjaśnić i określić mikroskopowo własności optyczne minerałów; P CR.25.1(8)7 omówić fizyczno-chemiczne metody badań minerałów; P CR.25.1(9)1 przedstawić systematykę minerałów; P BR.25.1(9)2 scharakteryzować grupy minerałów(krzemiany i glinokrzemiany, siarczki i siarkosole, węglany, tlenki i wodorotlenki, halogenki, siarczany, fosforany, pierwiastki rodzime, związki organiczne), podając własności fizyczne i chemiczne, warunki powstawania i możliwości gospodarczego wykorzystania;

P C

R.25.1(9)3 rozpoznać makroskopowo podstawowe minerały z poszczególnych grup; P AR.25.1(9)4 wyszczególnić minerały skałotwórcze, główne, poboczne i akcesoryczne; P BR.25.1(9)5 wyodrębnić minerały skał magmowych osadowych i metamorficznych; P BR.25.1(9)6 omówić krystalizację minerałów ze stopu krzemianowego, par, gazów i roztworów hydrotermalnych;

P C

R.25.1(9)7 scharakteryzować przeobrażenia minerałów wywołane zmianami temperatury i ciśnienia;

P C

R.25.1(9)8 omówić przeobrażenia diagenetyczne i metasomatyczne minerałów w warunkach hipergenicznych;

PP C

R.25.1(9)9 omówić powstawanie i rodzaje minerałów ewaporatów. P C


25



2.2. MineralogiaPlanowane zadaniaZ zestawu minerałów wybierz okazy, które charakteryzują się: twardością w zakresie 3-7, łupliwością doskonałą, są kowalne, są przeźroczyste. Podaj ich nazwy i wzory chemiczne. Wyniki wpisz w podaną tabelę.Uczniowie wykonują prace w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy minerałów przygotowane wcześniej. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi uczniów o zaprezentowanie określania twardości wskazanego minerału. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący mineralogię wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaOceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę odpowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych oraz ćwiczeń wykonywanych na lekcji. W ocenie wykonania ćwiczeń należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas).

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


26



2.3. Petrografia


Poziom wymagań

programowych


R.25.1(8)8 ustalić rolę petrografii w badaniach geologicznych i pracach poszukiwawczych oraz jej związek z geologią złóż;

P C Procesy powstawania skał. Typy genetyczne skał. Formy występowania skał. Badania petrograficzne skał. Procesy powstawania skał magmowych. Podział genetyczny skał magmowych. Formy występowania skał magmowych. Skały piroklastyczne. Budowa wewnętrzna skał magmowych i jej związek z

warunkami powstania. Klasyfikacja skał magmowych i wulkanicznych. Własności podstawowych grup skał magmowych i

wulkanicznych. Występowanie skał magmowych i wulkanicznych w Polsce i ich

znaczenie gospodarcze. Procesy powstawania skał osadowych, okruchowych,

chemicznych i organogenicznych. Cechy strukturalne i tekstualne skał osadowych. Klasyfikacja skał osadowych. Własności podstawowych grup skał osadowych. Występowanie skał osadowych w Polsce i ich znaczenie

gospodarcze. Metamorfizm, jego czynniki i rodzaje. Procesy powstawania skał metamorficznych. Budowa wewnętrzna skał metamorficznych i jej związek z

R.25.1(8)9 wyjaśnić zasady opróbowania i prowadzenia badań terenowych; P CR.25.1(8)10 wyodrębnić skały magmowe, osadowe i metamorficzne; P BR.25.1(8)11 scharakteryzować geologiczne formy występowania skał; P cR.25.1(8)12 omówić własności makroskopowe skał, tj. skład mineralny, strukturę i teksturę;

P C

R.25.1(8135. omówić badania laboratoryjne składu mineralnego skał; P CR.25.1(8)14. omówić badania techniczne skał; P CR.25.1(9)10 omówić procesy powstawania, podział genetyczny i formy występowania skał magmowych;

P O

R.25.1(9)11 omówić własności podstawowych skał magmowych, ich znaczenie gospodarcze i występowanie w Polsce;

P C

R.25.1(9)12 wyjaśnić procesy powstawania skał piroklastycznych; P CR.25.1(9)13. omówić rodzaje skał piroklastycznych i wskazać ich występowanie w Polsce;

P C

R.25.1(9)14. scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał osadowych;

P C

R.25.1(9)15. dokonać klasyfikacji skał osadowych według granulacji i składu substancji mineralnej;

P B

R.25.1(9)16. scharakteryzować skały okruchowe, ilaste, pochodzenia chemicznego i organicznego, ich zastosowanie i występowanie w Polsce;

P B

R.25.1(9)17. scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał metamorficznych;

P C

R.25.1(9)18. wyjaśnić pojęcie metamorfizmu, jego czynniki i omówić rodzaje P B


27



2.3. Petrografiaprocesów metamorficznych; warunkami powstania.

Klasyfikacja skał metamorficznych. Własności podstawowych grup skał metamorficznych. Występowanie skał metamorficznych w Polsce i ich znaczenie

gospodarcze.

R.25.1(9)19. scharakteryzować skały metamorficzne, ich zastosowanie i występowanie w Polsce.

P B

R.25.1(9)20 rozpoznać makroskopowo podstawowe skały z poszczególnych grup oraz skład mineralny, strukturę i teksturę.

P B

Planowane zadania Z kolekcji różnorodnych skał wybierz skały magmowe. Podziel je na magmowe głębinowe, wylewne i żyłowe. Wybierz po jednym okazie z danej grupy. Określ ich budowę wewnętrzną i podaj warunki powstania.Uczniowie wykonują prace w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy skał przygotowane wcześniej. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi uczniów o dokładne omówienie wskazanego okazu.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący petrografię wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaOceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę odpowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych oraz ćwiczeń wykonywanych na lekcji. W ocenie wykonania ćwiczeń należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas).

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:


28



2.3. Petrografia– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


29



2.4. Badania mineralogiczno-petrograficzne


Poziom wymagań

programowych


R.25.1(15)1 zestawić wyniki badań mineralogicznych próbek geologicznych różnymi metodami: wykresy, diagramy, przekroje, tabele;

P C Badania terenowe i zasady opróbowania. Zakres badań makroskopowych minerałów. Zakres badań makroskopowych skał. Laboratoryjne badania składu mineralnego. Badania techniczne skał. Interpretacja wyników badań.

R.25.1(15)2 opracować dane z analizy granulometrycznej; P CR.25.2(8)1 pobrać próbki minerałów i skał; P BR.25.2(8)2 określić frakcję skał luźnych; P BR.25.2(8)3 zbadać typ spoiwa skał osadowych; P DR.25.2(8)4 określić stopnie obtoczenia ziaren mineralnych i okruchów skalnych; P BR.25.3(1)1 określić makroskopowo cechy fizyczno-mechaniczne próbek mineralnych i skalnych;

P B

R.25.3(1)2 wykonać badania minerałów dla określenia własności fizycznych i mechanicznych;

P C

R.25.3(1)3 wykonać badania własności optycznych minerałów; P CR.25.3(1)4 określić podstawowe własności optyczne minerałów przy pomocy mikroskopu polaryzacyjnego;

P B

R.25.3(1)5 określić luminescencję minerałów; P BR.25.3(1)6 określić makroskopowo cechy fizyczno-mechaniczne skał. P BR.25.3(2)1 pobrać próbki geologiczne z wychodni skalnych; P BR.25.3(2)2 ustalić ciężar i wielkość próbki pobieranej do określonych badań geologicznych;

P C

R.25.3(2)3 opisać pobraną próbkę; P BR.25.3(2)4 ustalić sposób zabezpieczenia pobieranych próbek geologicznych; P CR.25.3(4)1 wykonać obliczenia wielkości składników skał luźnych metodą granulometrii;

P C

R.25.3(4)2 wykonać obliczenia wielkości ziaren składników metodą analizy P C


30



2.4. Badania mineralogiczno-petrograficznesedymentacyjnej;R.25.3(4)3 przedstawić graficznie wyniki analiz chemicznych, termicznych i innych analiz minerałów i skał;

P C

R.25.3(4)4 zinterpretować graficzne wyniki analiz chemicznych, termicznych i innych analiz minerałów i skał;

P C

R.25.3(5)1 zinterpretować wyniki analiz chemicznych minerałów; P CR.25.3(5)2 przeanalizować wyniki badań granulometrycznych, rentgenowskich, petrograficznych;

P B

R.25.3(5)3 przeanalizować wyniki badań makroskopowych przy zastosowaniu odpowiednich tabel.

PP B

Planowane zadaniaZ kolekcji skał osadowych wybierz okazy skał węglanowych lub zawierających spoiwo węglanowe. Zastosuj znaną ci metodę badania takich skał. Podaj ich nazwy i występowanie na obszarze Polski.Uczniowie wykonują prace w 2-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy skał przygotowane wcześniej. Czas pracy 20 minut. Nauczyciel zwraca uwagę na szczególną ostrożność przy pracy z kwasem, przypomina jak należy postępować w przypadku rozlania się kwasu. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i przebieg pracy poszczególnych grup.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, lupy, binokulary; instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący badanie minerałów i skał wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem tekstu przewodniego oraz dyskusji dydaktycznej. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Zaleca się przeprowadzić zajęcia w pracowniach lub laboratoriach naukowych lub przemysłowych.


31



2.4. Badania mineralogiczno-petrograficzneFormy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaOceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę odpowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych oraz ćwiczeń wykonywanych na lekcji. W ocenie wykonania ćwiczeń należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas).Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


32



3. Geologia Polski z geoturystyką3.1. Historia Ziemi 3.2. Budowa struktur geologicznych Polski 3.3. Geoturystyka

3.1. Historia Ziemi


Poziom wymagań

programowych


KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej; P Wiek Ziemi. Ewolucja świata organicznego – znaczenie stratygraficzne i

skałotwórcze szczątków organicznych. Klasyfikacja i ogólna charakterystyka królestwa roślin i

zwierząt. Charakterystyka świata organicznego poszczególnych epok

geologicznych. Charakterystyka klimatu poszczególnych epok geologicznych. Paleogeografia poszczególnych epok geologicznych. Charakter osadów i dominujące facje. Ruchy tektoniczne i orogeniczne oraz ich skutki. Przejawy magmatyzmu. Utwory poszczególnych epok geologicznych w Polsce. Orogenezy i ich wpływ na środowisko. Rozwój człowieka.

KPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej; PKPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązania problemu; PKPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; PKPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres; PKPS(5)2 określić skutki stresu; PKPS(6)1 przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; PKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

P

KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; PKPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; POMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań; POMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; POMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole; POMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; POMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań; POMZ(3)2 wydać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania; POMZ(4)1 monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań; POMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów; POMZ(6)1 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami; P


33



3.1. Historia ZiemiOMZ(6)2 stosować właściwe formy komunikacji interpersonalnej; PPKZ(R.n)(11)1 wyjaśnić poglądy na powstanie układu planetarnego; P BPKZ(R.n)(11).2. scharakteryzować procesy prowadzące do powstania litosfery, atmosfery i hydrosfery;

P C

PKZ(R.n)(11)3 dokonać podziału dziejów Ziemi i omówić ery, okresy i epoki geologiczne;

P B

PKZ(R.n)(11)4 przeprowadzić klasyfikację i ogólną charakterystykę królestwa roślin i zwierząt;

P B

PKZ(R.n)(11)5 wyjaśnić geochronologię względną i bezwzględną; P CPKZ(R.n)(11)6 omówić procesy prowadzące do powstania skamieniałości, scharakteryzować poszczególne stany zachowania skamieniałości;

P C

PKZ(R.n)(11)7 zdefiniować pojęcie skamieniałości przewodnich i ich znaczenie dla określania wieku skał;

P A

PKZ(R.n)(11)8 zdefiniować pojęcie skamieniałości skałotwórczych i ich znaczenie dla powstawania złóż kopalin użytecznych;

P A

R.25.1(6)1 scharakteryzować klimat i świat organiczny prekambru; P cR.25.1(6)2 omówić zmiany w paleogeografii i ruchy tektoniczne i wulkaniczne w prekambrze;

P C

R.25.1(6)3 wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory prekambru w Polsce;

P B

R.25.1(6)4 scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery paleozoicznej;

P c

R.25.1(6)5 omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze paleozoicznej; P CR.25.1(6)6 omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery paleozoicznej;

P C

R.25.1(6)7 wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory kambru, ordowiku, syluru, dewonu, karbonu i permu w Polsce;

P B

R.25.1(6)8 scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery P c


34



3.1. Historia Ziemimezozoicznej;R.25.1(6)9 omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze mezozoicznej; P CR.25.1(6)10 omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery mezozoicznej;

P C

R.25.1(6)11 wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory triasu, jury i kredy w Polsce;

P B

R.25.1(6)12 scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery kenozoicznej;

P c

R.25.1(6)13. omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze kenozoicznej; P CR.25.1(6)14. omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery kenozoicznej;

P C

R.25.1(6)15. wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory trzeciorzędu i czwartorzędu w Polsce;

P B

R.25.1(6)16. scharakteryzować rozwój człowieka i kultur ludzkich; P cR.25.1(6)17. rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze poszczególnych okresów geologicznych.

P B

Planowane zadania

Na podstawie załączników (rysunki skamieniałości, mapy konturowe Polski, profile wiertnicze) wykonaj korelację utworów dewonu wzdłuż linii A – B uwzględniając: wiek, litologię i zawartość skamieniałości w osadach.Uczniowie wykonują pracę w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy materiałów przygotowane wcześniej. Czas pacy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skamieniałości, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.


35



3.1. Historia ZiemiZalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący historię Ziemi wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda projektów na zmianę z metodą ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


36



3.2. Budowa struktur geologicznych Polski


Poziom wymagań

programowych


R.25.1(7)1 scharakteryzować strukturę geologiczną Polski na tle budowy geologicznej Europy;

P c Struktura geologiczna Polski na tle budowy geologicznej Europy.

Jednostki regionalne Polski. Piętrowość budowy geologicznej Polski. Charakterystyka pięter geologicznych Polski. Charakterystyka platformy wschodnioeuropejskiej. Charakterystyka podłoża platformy paleozoicznej. Charakterystyka jednostek laramijskich w pokrywie

platformy paleozoicznej i prekambryjskiej. Charakterystyka Karpat i Zapadliska przedkarpackiego. Pokrywa kenozoiczna Polski.

R.25.1(7)2 scharakteryzować jednostki regionalne Polski; P BR.25.1(7)3 wyjaśnić piętrowość budowy geologicznej Polski; P CR.25.1(7)4 omówić podział i budowę geologiczną platformy wschodnioeuropejskiej; P CR.25.1(7)5 omówić podział i budowę geologiczną platformy paleozoicznej; P CR.25.1(7)6 przedstawić mechanizm powstania orogenu kaledońskiego i waryscyjskiego oraz jego wpływ na dalszą ewolucję skorupy ziemskiej na obszarze Polski;

P B

R.25.1(7)7 omówić podział i budowę geologiczną obszaru pofałdowań alpejskich; P CR.25.1(7)8 przedstawić mechanizm powstania orogenu alpejskiego i jego wpływ na dalszą ewolucję skorupy ziemskiej na obszarze Polski;

P B

R.25.1(7)9 wyjaśnić przebieg zlodowaceń plejstoceńskie w Polsce; P CR.25.1(7)10 scharakteryzować osady czwartorzędowe na obszarze Polski; P c

R.25.1(7)11 omówić budowę Bałtyku i procesy prowadzące do jego powstania. P BPlanowane zadaniaNa planszy z wykonaną tabelą wklej w odpowiednich miejscach i kolejności załączone załączniki (komplet kart z: nazwami etapów rozwoju Bałtyku, opisem poszczególnych etapów rozwoju Bałtyku, nazwami organizmów charakterystycznych dla danego etapu rozwoju, ilustracjami organizmów charakterystycznych dla danego etapu rozwoju oraz ilustracjami poszczególnych faz rozwoju Bałtyku) tak, aby otrzymać historię rozwoju Bałtyku.Uczniowie wykonują prace w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy materiałów przygotowane wcześniej. Czas pacy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi uczniów o zaprezentowanie pracy przez wybranego wcześniej lidera grupy.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej.


37



3.2. Budowa struktur geologicznych Polski Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, atlasy, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący budowę struktur geologicznych Polski wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda projektów na zmianę z metodą ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z wykonywania przekrojów geologicznych. W ocenie wykonania ćwiczeń należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas pracy).Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


38



3.3. Geoturystyka


Poziom wymagań

programowych


R.25.4(1)1 wskazać formy ochrony przyrody nieożywionej; P C Procesy endo- i egzogeniczne prowadzące do powstania różnorodnych form geologicznych.

Zasady projektowania stanowisk i szlaków geoturystycznych.

Zasady projektowania i wykonywania opisu stanowisk i szlaków geoturystycznych.

Problematyka prawna pilotażu wycieczek. Obsługa imprez turystycznych.

R.25.4(1)2 sklasyfikować geostanowiska; P AR.25.4(1)3 określić sposób powstania stanowiska geoturystycznego; P BR.25.4(1)4 wyodrębnić obiekty i zjawiska geoturystyczne mogące stanowić atrakcję geoturystyczną;

P B

R.25.4(2)1 ocenić walor naukowy (geneza, proces geologiczny, minerały itp.) predysponujący stanowisko geologiczne jako atrakcję turystyczną;

P C

R.25.4(2)2 ocenić krajobrazowe walory danego stanowiska geoturystycznego; P CR.25.4(2)3 ocenić turystyczne walory danego stanowiska geoturystycznego wraz z bazą turystyczno-noclegową;

P C

R.25.4(2)4 wyjaśnić konieczność ochrony georóżnorodności w Polsce; P CR.25.4(3)1 Scharakteryzować i lokalizuje na mapie wybrane obiekty geoturystyczne w Polsce;

P C

R.25.4(3)2 wskazać region Polski ciekawy geoturystycznie; P AR.25.4(3)3 określić znaczenie poszczególnych geostanowisk dla turystyki i badań geologicznych;

P B

R.25.4(3)4 zaplanować kolejność zwiedzania poszczególnych stanowisk geoturystycznych na danym obszarze;

P B

R.25.4(4)1 ustalić podstawowe definicje związane z turystyką; P CR.25.4(4)2 objaśnić definicje i kryteria klasyfikacji ruchu turystycznego; P BR.25.4(4)3 wyjaśnić organizację i funkcjonowanie rynku turystycznego; PP CR.25.4(5)1 stosować prawa ustawy o usługach turystycznych; P BR.25.4(5)2 stosować prawa pilota wycieczek; P BR.25.4(5)3 przestrzegać praw i przepisów parków narodowych i obszarów P B


39



3.3. Geoturystykachronionych.Planowane zadaniaNa podstawie map i przewodników turystycznych oraz informacji z Internetu zaplanuj i opisz trasę geoturystyczną w danym regionie kraju. Trasa powinna liczyć minimum 5 stanowisk.Uczniowie wykonują pracę w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej mapy i przewodniki. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej i geoturystycznej, mapy turystyczne, mapy geoturystyczne, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programu obejmujący geoturystykę wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda projektów na zmianę z metodą ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu praktycznego z umiejętności opisywania stanowisk i tworzenia tras geoturystycznych. W ocenie wykonania ćwiczeń należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas).Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


40



4. Podstawy techniki4.1. Podstawy matematyki stosowanej 4.2. Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej

4.1. Podstawy matematyki stosowanej


Poziom wymagań

programowych


KPS(4) 1. przeanalizować zmiany zachodzące w branży; P Elementy matematyki: funkcje logarytmiczne funkcje trygonometryczne rachunek statystyczny rachunek prawdopodobieństwa.

KPS(4.)3 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i techniki pracy;

P

KPS(6.)1 przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; PKPS(6.)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

P

OMZ(5)1 zaproponować rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

P

OMZ(5)2 wprowadzić rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy.

P

PKZ(R.n)(1)1 zdefiniować funkcje logarytmiczne i trygonometryczne; P APKZ(R.n)(1)2 zastosować w obliczeniach geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich funkcje logarytmiczne i trygonometryczne;

P B

PKZ(R.n)(1)3 zastosować w opracowaniach geologicznych skalę półlogarytmiczną; P BPKZ(R.n)(3)1 zdefiniować podstawowe terminy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa;

P A

PKZ(R.n)(3)2 zastosować w obliczeniach geologicznych metodę średniej arytmetycznej;

P B

PKZ(R.n)(3)3 zastosować w obliczeniach geologicznych metodę średniej ważonej; P BPKZ(R.n)(4)1 szacować według określonych parametrów dane uzyskane z badań geologicznych;

P C


41



4.1. Podstawy matematyki stosowanejPKZ(R.n)(4)2 wykreślić na mapie obszary o określonych parametrach geologicznych. P BPlanowane zadaniaOblicz średnie wartości miąższości złoża przedstawionego na załączonym przekroju geologicznym. Obliczenia wykonaj na podstawie 5 pomiarów dokonanych na przekroju.Uczniowie wykonują pracę w 2-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej przekroje geologiczne. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel omawia jedną z najlepiej wykonanych prac. Po dokładnej ocenie przedstawia najczęściej popełniane błędy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w dowolnej klasie lekcyjnej wyposażonej w przybory kreślarskie, np. w klasie do nauki matematyki.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, maszyny proste, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programu obejmujący podstawy matematyki stosowanej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedź jest poprawna w 50%.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


42



4.2. Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej


Poziom wymagań

programowych


PKZ(R.n)(2)1 wykreślić linie proste i prostopadłe; P B Konstrukcje geometryczne. Pismo techniczny. Znaki i barwy konwencjonalne. Zasady rysunku rzutowego. Maszyny proste – zasada działania.

PKZ(R.n)(2)2 wykonać podział konstrukcyjny odcinków; P BPKZ(R.n)(2)3 wykreślić konstrukcje kątów i ich podziałów; P BPKZ(R.n)(2)4 wykreślić konstrukcje figur płaskich; P BPKZ(R.n)(2)5 zastosować pismo techniczne; P BPKZ(R.n)(2)6 użyć znaków konwencjonalnych; P BPKZ(R.n)(2)7 zastosować zasady wykonania rysunku rzutowego; P BPKZ(R.n)(5)1 określić rodzaje maszyn prostych i zasady ich działania; P APKZ(R.n)(5)2 zastosować w praktyce maszyny proste. PP BPlanowane zadaniaDokonaj podziału odcinka na dowolną ilość części, większą od 5, przy użyciu linii i trójkąta. Uczniowie wykonują pracę samodzielnie. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność pracy i jej dokładność,. Nauczyciel ocenia pracę i wyjaśnia nieprawidłowości.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni szkolnej do rysunku technicznego lub dowolnej klasie lekcyjnej wyposażonej w przybory kreślarskie, np. w klasie do nauki matematyki. Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – modele maszyn prostych, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy


43



4.2. Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznejodpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


44



5. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń5.1. Podstawy górnictwa otworowego 5.2. Podstawy geofizyki wiertniczej

5.1. Podstawy górnictwa otworowego


Poziom wymagań

programowych


BHP(5)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy wynikających z prowadzenia prac wiertniczych i geofizycznych;

Przepisy BHP na wiertni. Urządzenia, części składowe urządzeń wiertniczych, sprzęt i

osprzęt wiertniczy. Technologie metod wiertniczych. Awarie wiertnicze, ich przyczyny i sposoby zapobiegania. Wyposażenie laboratorium wiertniczego i zasady jego

obsługi. Pobieranie, opisywanie i przewożenie próbek. Wykonywanie dokumentacji otworów wiertniczych.

P BBHP(5)2 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące na wiertni i w laboratoriach prowadzących obsługę prac wiertniczych;

P B

BHP(5)3 określić zagrożenia związane ze stosowaniem środków chemicznych przy obróbce płuczki wiertniczej i sporządzaniu zaczynów cementowych;

P B

BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

P C

BHP(7)2 wyposażyć stanowisko pracy w odpowiedni sprzęt; P CBHP(8)1 rozróżniać środki ochrony indywidualnej od ochrony zbiorowej. P ABHP(8)2 dobrać odpowiednie środki ochrony indywidualnej w zależności od wykonywanej pracy;

P B

KPS(1)1 zastosować zasady kultury osobistej; PKPS(1)2 zastosować zasady etyki zawodowej; PKPS(3)1 przeanalizować rezultaty działań; PKPS(3)2 być świadomy zagrożeń wynikających z łamania zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej;

P

KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; P


45



5.1. Podstawy górnictwa otworowegoKPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; POMZ(6)3 mobilizować współpracowników do wykonania zadań; POMZ(6)4 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników; PR.25.2(1)1 omówić rozwój przemysłu naftowego w Polsce; P CR.25.2(1)2 przeprowadzić klasyfikację metod wiercenia i zdefiniować podstawowe pojęcia wiertnicze;

P B

R.25.2(1)3 omówić budowę i eksploatację typowych wiertnic stosowanych w wiertnictwie okrętnym;

P C

R.25.2(1)4 omówić budowę i eksploatację typowych wiertnic stosowanych w wiertnictwie udarowym;

P C

R.25.2(1)5 przedstawić podział wierceń obrotowych normalnośrednicowych według charakterystyki technicznej, głębokości wiercenia i celów geologicznych;

P A

R.25.2(1)6 omówić typowe konstrukcje otworu wiertniczego normalnośrednicowego;

P C

R.25.2(1)7 scharakteryzować podstawowe urządzenia do wierceń obrotowych normalnośrednicowych;

P c

R.25.2(1)8 określić zastosowania i działanie narzędzi i osprzętu do wierceń obrotowych normalnośrednicowych;

P B

R.25.2(1)9 określić rolę, zadania i rodzaje płuczki wiertniczej; P BR.25.2(1)10 omówić technologie wierceń obrotowych normalnośrednicowych; P CR.25.2(1)11 omówić technologie wierceń obrotowych małośrednicowych i ich praktyczne zastosowanie;

P C

R.25.2(1)12 omówić typowe konstrukcje otworu wiertniczego małośrednicowego; P CR.25.2(2)1 omówić technologię wiercenia okrętnego i praktyczne zastosowanie; P CR.25.2(2)2 omówić podstawowe operacje występujące przy wykonywaniu robót wiertniczych metodą wiercenia okrętnego;

P C

R.25.2(2)3 omówić technologie wiercenia metodą udarową i określić ich praktyczne zastosowanie;

P C


46



5.1. Podstawy górnictwa otworowegoR.25.2(2)4 omówić podstawowe operacje występujące przy wykonywaniu robót wiertniczych metodą wiercenia udarowego;

P C

R.25.2(2)5 omówić technologie wiercenia obrotowego małośrednicowego i określić ich praktyczne zastosowanie;

P C

R.25.2(2)6 scharakteryzować typowe konstrukcje otworu wiertniczego małośrednicowego wykonywanego metodą obrotową;

P c

R.25.2(2)7 wyjaśnić metody zamykania poziomów wodonośnych przy wierceniu obrotowym;

P C

R.25.2(2)8 omówić budowę i zasadę działania turbowiertu i elektrowiertu oraz określić zasady ich praktycznego zastosowania w wiertnictwie;

P B

R.25.2(2)9 scharakteryzować technologię wiercenia na morzu z platform wiertniczych;

P c

R.25.2(2)10 przedstawić technologię wierceń kierunkowych; P BR.25.2(2)11 wyjaśnić technologię wiercenia obrotowego z lewą cyrkulacją płuczki i określić jej praktyczne zastosowanie;

P B

R.25.2(3)1 omówić typowe instrumentacje przy wierceniu obrotowym małośrednicowym i sposoby usuwania awarii;

P C

R.25.2(3)2 omówić trudności występujące w czasie wiercenia: ucieczki płuczki, zaciskanie otworu, powstawanie obwałów i erupcja;

P C

R.25.2(3)3 rozpoznać narzędzia ratunkowe i określić ich zastosowanie; P AR.25.2(3)4 omówić zasady zapobiegania awariom wiertniczym; P CR.25.2(3)5 wyjaśnić sposoby usuwania ważniejszych awarii wiertniczych oraz omówić techniki zbaczania otworów;

P C

R.25.2(5)1 scharakteryzować wyposażenie i przestrzegać zasad obsługi laboratorium geologicznego stanowiącego serwis wiertniczy;

P c

R.25.2(5)2. omówić badania próbek wód złożowych; P BR.25.2(5)3 omówić badania zawartości bituminów ciekłych i gazowych w skałach i cieczach;

P C


47




R.25.2(5)4 omówić wyposażenie laboratorium typu Datawell i określić rodzaj i znaczenie pomiarów prowadzonych przez geologiczną obsługę wierceń;

P C

R.25.2(6)1 określić cele opróbowania w trakcie wiercenia i po jego zakończeniu; P BR.25.2(6)2 omówić budowę i zasadę działania rurowych i kablowych próbników złoża;

P C

R.25.2(6)3 omówić technologię opróbowania horyzontów złożowych; P CR.25.2(6)4 scharakteryzować procesy perforacji i określić zakres ich stosowania; P cR.25.2(6)5 omówić zabiegi mające na celu intensyfikację przypływy płynów złożowych do strefy przyodwiertowej;

P C

R.25.2(6)6 omówić technologię kwasowania i określić warunki stosowania zabiegu; P CR.25.2(6)7 omówić technologię szczelinowania i określić warunki stosowania zabiegu;

P C

R.25.2(7)1 określić zasady działania i stosowania pakerów; P BR.25.2(7)2 określić zasady i sposoby pobierania próbek płynów złożowych; P BR.25.2(10)1 przeanalizować PGTO (projekt geologiczno-techniczny otworu); P BR.25.2(10)2 określić warunki litologiczne i stratygraficzne otworu na podstawie profili wiertniczych;

P B

R.25.2(10)3 wykreślić profil geologiczny na podstawie rdzeni wiertniczych i próbek okruchowych;

P B

R.25.2(10)4 określić zmienność warunków złożowych w oparciu o zapisy aparatury kontrolno-pomiarowej.

PP B

Planowane zadaniaWykonaj profil geologiczny dowolnego otworu wiertniczego i zaznacz poziomy w których mogą występować obwały, sypanie ścian i ucieczki płuczki. Uczniowie wykonują prace w 2-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej normy z oznaczeniami litologii skał. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu nauczyciel ocenia poprawność, a uczniowie wymieniają się pracami i analizują prace kolegów.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej, pracowni miernictwa lub badań fizykochemicznych.


48




Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, makiety urządzeń i części składowych urządzeń wiertniczych, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programu obejmujący podstawy górnictwa otworowego wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz ocenę ćwiczeń wykonywanych na lekcji i opracowań artykułów z czasopism branżowych, dotyczących rozpoznania warunków złożowych eksploatowanych złóż w Polsce (np. „Wiadomości naftowe i gazownicze”, „Przegląd geologiczny”). W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas)..Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

5.2. Podstawy geofizyki wiertniczej


Poziom wymagań

programowych


PKZ(R.n)(6)7 zdefiniować gęstość właściwą i objętościową skał i określić zależność od porowatości i głębokości występowania;

P C Podstawy geofizyki – podstawy fizyczne badań geofizycznych. Fizyczne własności skał. Typy i rodzaje badań geofizycznych.KZ(R.n)(6) 8. omówić magnetyczne własności skał i wskazać ich wykorzystanie w P C


49



5.2. Podstawy geofizyki wiertniczejgeologii i geofizyce; Metody badań geofizycznych.

Urządzenia i przyrządy w badaniach geofizycznych. Czynności związane z badaniami geofizycznymi. Wykonywanie podstawowych badań geofizycznych. Dokumentowanie wyników badań geofizycznych.

PKZ(R.n)(6) 9. omówić elektryczne i elektromagnetyczne własności skał i wskazać ich wykorzystanie w geologii i geofizyce;

P C

PKZ(R.n)(6)10 omówić radioaktywne własności skał i wskazać ich wykorzystanie w geologii i geofizyce;

P C

PKZ(R.n)(6)11 omówić termiczne własności skał i wskazać ich wykorzystanie w geologii i geofizyce;

P B

PKZ(R.n)(6)12 omówić sprężyste własności skał i wskazać ich wykorzystanie w geologii i sejsmologii;

P A

PKZ(R.n)(7)1 wyszczególnić typy fal i podać ich charakterystykę; P BKZ(R.n)(7)2 wyjaśnić zależność prędkości rozchodzenia się fal od parametrów sprężystych skał;

P B

PKZ(R.n)(7)3 wykazać zależność między poszczególnymi parametrami fizycznymi dla poszczególnych typów skał i regionów geologicznych;

PP C

R.25.1(12)1 rozróżnić typy badań geofizycznych; P AR.25.1(12)2 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań grawimetrycznych; P cR.25.1(12)3 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań magnetycznych; P BR.25.1(12)4 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań radiometrycznych; P AR.25.1(12)5 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań termicznych; P CR.25.1(12)6 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań sejsmicznych; P CR.25.1(12)7 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań geoelektrycznych; P CR.25.1(12)8 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań paleomagnetycznych;R.25.1(13)1 zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane grawimetryczne; P CR.25.1(13)2 określić zastosowanie grawimetrii do rozpoznania wgłębnej budowy geologicznej i wykrywania wysadów solnych, złóż węgla, i intruzji magmowych;

P D

R.25.1(13)3 zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane pomiarowe magnetyzmu ziemskiego;

P C


50



5.2. Podstawy geofizyki wiertniczejR.25.1(13)4 określić zastosowanie magnetometrii do rozpoznania budowy wgłębnej, wykrywania skał magmowych i złóż kopalin użytecznych;

P B

R.25.1(13)5 określić wykorzystanie zdjęć radiometrycznych w hydrogeologii i geologii strukturalnej;

P A

R.25.1(13)6 przeprowadzić interpretację geofizyczno-geologiczną, jakościową i ilościową pomiarów termicznych;

P A

R.25.1(13)7 określić zastosowanie metod termometrii powierzchniowej do wykrywania i rozpoznawania intruzji magmowych, wysadów solnych, przypowierzchniowych stref okruszcowanych siarczkami miedzi i w hydrogeologii;

P c

R.25.1(13)8 przeprowadzić geologiczną interpretację materiałów sejsmicznych refleksyjnych i refrakcyjnych;

P c

R.25.1(13)9 określić zastosowanie metod sejsmicznych w geologii dla rozpoznania budowy wgłębnej i poszukiwania kopalin użytecznych;

P c

R.25.1(13)10 zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane geoelektryczne; P cR.25.1(13)11 określić zastosowanie metod geoelektrycznych w geologii; P cR.25.1(13)12 przeprowadzić interpretację geofizyczno-geologiczną badań paleomagnetycznych;

P c

R.25.1(13)13. omówić zastosowanie wyników badań paleomagnetycznych w tektonice, petrografii i neotektonice;R.25.2(9)1 omówić zadania i techniki pomiarowe stosowane w geofizyce wiertniczej; P CR.25.2(9)2 omówić badania z zakresu elektrometrii wiertniczej, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;

P C

R.25.2(9)3 omówić badania z zakresu radiometrii wiertniczej, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;

P C

R.25.2(9)4 omówić badania z zakresu termometrii wiertniczej, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;

P C

R.25.2(9)5 omówić badania z zakresu magnetometrii wiertniczej, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;

P C


51



5.2. Podstawy geofizyki wiertniczejR.25.2(9)6 omówić profilowanie średnicy, akustyczne, grawimetryczne, gazowe i luminescencyjne, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;

P C

R.25.2(9)7 omówić badania geofizyczne z zakresu techniki wiertniczej; P CR.25.2(9)8 przeprowadzić kompleksową interpretację danych geofizyki wiertniczej; P CR.25.2(9)9 określić zastosowanie techniki cyfrowej w geofizyce wiertniczej. PP BPlanowane zadaniaDokonaj analizy wykresów profilowania wiertniczego i określ zmienność średnicy otworu.Uczniowie wykonują prace w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej zestawy profilowań. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej lub miernictwa.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce instruktażowej, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne; instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący podstawy geofizyki wiertniczej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz ocenę ćwiczeń wykonywanych na lekcji i opracowań artykułów z czasopism branżowych, dotyczących rozpoznania warunków złożowych eksploatowanych złóż w Polsce (np. „Wiadomości naftowe i gazownicze”, „Przegląd geologiczny”). W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas).Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,


52



5.2. Podstawy geofizyki wiertniczej– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

6. Język obcy w geologii

6.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych6.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych

6.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych


Poziom wymagań

programowych

Kategoriataksonomiczna

Materiał nauczania

JOZ(1)1 posłużyć się kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w zadaniach zawodowych;

P A Słownictwo związane z wykonywaniem zadań zawodowych, szczególnie dotyczące geologicznych, kartograficznych i geofizyczno-wiertniczych.

Prowadzenie rozmów dotyczących przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z pracownikiem i pracodawcą.

Zastosowanie zwrotów grzecznościowych. Wydawanie poleceń związanych z organizacją stanowiska

pracy. Przygotowanie materiałów propagujących tematykę zakresu

geologii. Odsłuchiwanie materiałów tematycznych audio-wideo. Analizowanie katalogów i folderów obcojęzycznych. Stosowanie słowników specjalistycznych branżowych. Tłumaczenia tekstów technicznych geologicznych.

JOZ(1)2 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu; P BJOZ(1)3 przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej;

P B

JOZ(2)1 przeprowadzić rozmowę w języku obcym zawodowym związaną z wykonaniem zadania zawodowego;

P B

JOZ(2)2 zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach związanych z wykonaniem zadania zawodowego;

P B

JOZ(2)3 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych;

P B

JOZ(2)4 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac zawodowych; P AJOZ(2)5 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym; P BJOZ(2)6 wynegocjować w języku obcym warunki wykonania zadania zawodowego; P BJOZ(3)1 przetłumaczyć teksty zawodowe napisane w języku polskim na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii;

P A

JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu; P B


53



6.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowychJOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą wykonania czynności zawodowej;

P B

JOZ(3)4 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego.

P C

Planowane zadaniaUczniowie dobierają się w grupy dwuosobowe i na podstawie otrzymanej karty opisu urządzenia pomiarowego w języku polskim mają za zadanie przetłumaczyć go na język obcy. Przetłumaczony dialog trzeba zaprezentować na forum klasy, czas na wykonanie zadania 15 min. Poprawność wypowiedzi będzie oceniona przez nauczyciela.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni językowej, standardowo wyposażonej.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – teksty branżowe obcojęzyczne, instrukcje obsługi urządzeń geologicznych w języku obcym, słowniki, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący język obcy zawodowy wymaga stosowania praktycznych metod kształcenia, np. ćwiczenie praktyczne umożliwiające kształtowanie umiejętności i zastosowania przyswojonej wiedzy w praktyce. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu geologii, porozumiewania się w języku obcym z przełożonymi i pracownikami. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy (klasowe) maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


54



6.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych


Poziom wymagań

programowych


JOZ(4)1 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy, wykorzystując słownictwo zawodowe;

P A Regulaminy i instrukcje stanowiskowe w języku obcym. Sporządzanie i opracowywanie dokumentacji oraz analiz

technicznych i technologicznych w języku obcym. Informacje zawarte w instrukcjach obsługi urządzeń

mechanicznych, elektrycznych dotyczące zasad bezpiecznej pracy przy ich wykorzystaniu.

Źródła informacji z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpiecznego prowadzenia prac geologicznych.

Wiedza z zakresu geologii w zasobach internetowych. Materiały szkoleniowe dla prac geologiczny oraz zasad

prowadzenia prac kartograficznych.

JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac; P AJOZ(4)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące stosowanych w geologii urządzeń;

P B

JOZ(4)4 słuchać wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego słuchania;

P A

JOZ(4)4 porozumiewać się z zespołem współpracowników w języku obcym podczas wykonywania zadań zawodowych;

P A

JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;

P B

JOZ(5)2 dokonać analizy informacji zawartych w instrukcjach obsługi urządzeń; P BJOZ(5)3 wyszukać w różnych źródłach informacji dane dotyczące tematyki zawodowej.

PP A

Planowane zadaniaPrzygotowanie przebiegu wykonania prac geologicznych związanych z opisem wychodni w języku obcym.Na podstawie przekroju i opisu wychodni w języku polskim należy przetłumaczyć ją na język obcy zawodowy. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania i omówić z nauczycielem. Czas na wykonanie zadania 15 min.

Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni językowej, standardowo wyposażonej.


55



6.2. Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowychŚrodki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe –teksty branżowe obcojęzyczne, instrukcje obsługi urządzeń geologicznych w języku obcym, słowniki, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący język obcy zawodowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia: Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


56



7. Przepisy prawa i BHP w geologii7.1. Ogólne przepisy prawne związane z górnictwem i geologią7.2. Przepisy ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące prac geologicznych

7.1. Ogólne przepisy prawne związane z górnictwem i geologią


Poziom wymagań

programowych


BHP(1)1 zdefiniować pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; P A Źródła prawa polskiego. Organy administracji państwowej. Przepisy Prawa Pracy. Przepisy BHP. Przepisy ochrony środowiska. Instytucje zajmujące się ochroną prawa pracy. Prawa pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy.

BHP(1)2 zdefiniować pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

P A

BHP(2)1 rozróżnić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

P B

BHP(2)2 rozróżnić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

P B

BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

P B

BHP(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

P B

BHP(4)1 przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

P B

BHP(4)2 przewidzieć zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

P B

BHP(6)1 wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

P B

BHP(6)2 scharakteryzować skutki oddziaływaniu czynników szkodliwych na organizm człowieka;

P C


57



7.1. Ogólne przepisy prawne związane z górnictwem i geologiąBHP(9)1 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy; P BBHP(9)2 stosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

P A

BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy; P BBHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia; P B

R.25.2(4)1 podać pojęcia i definicje prawne; P AR.25.2(4)2 określić rodzaje norm stosowanych w życiu społeczeństwa i państwa; P BR.25.2(4)3 podać i scharakteryzować źródła prawa Rzeczpospolitej Polskiej; P AR.25.2(4)4 wyjaśnić strukturę prawa i określić zakres spraw regulowanych przez różne gałęzie prawa;

P B

R.25.2(4)5 omówić Kodeks postępowania administracyjnego i zadania Naczelnego Sądu Administracyjnego.

PP C

Planowane zadaniaNa podstawie otrzymanego opisu stanowiska pracy sporządź kartę oceny zagrożeń zawodowych. Wykonaną pracę należy przedstawić klasie i omówić z nauczycielem. Czas na wykonanie zadania 10 min.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w dowolnej pracowni.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – tekst Prawa geologicznego i górniczego, przepisy BHP, prawo ochrony środowiska, prawo ochrony przeciwpożarowej, zestawy pierwszej pomocy, atlasy biologiczne, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce BHP, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący przepisy prawa i BHP w geologii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi.

Formy organizacyjne


58



7.1. Ogólne przepisy prawne związane z górnictwem i geologiąZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych i wielokrotnego wyboru. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


59



7.2. Przepisy ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące prac geologicznych


Poziom wymagań

programowych


KPS(7)1 przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; P Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. „Prawo geologiczne i Górnicze”.

Pojęcia podstawowe dotyczące prac i robót geologicznych i górniczych.

Rodzaje kopalin. Warunki i zasady udzielania koncesji na wydobywanie

kopalin. Projekt zagospodarowania złoża. Rodzaje dokumentacji geologicznej. Plan ruchu zakładu geologicznego. Obiekty budowlane zakładu górniczego. Organy administracji geologicznej i dozoru

geologicznego. Organy nadzoru geologicznego. Zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie

górniczym i geologicznym.

KPS(7)2 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; PR.25.2(4)6 wyjaśnić historię prawa górniczego i geologicznego; P CR.25.2(4)7 wyjaśnić obecny system prawny w zakresie prawa geologicznego i górniczego;

P C

R.25.2(4)8 przedstawić rolę prawa w ochronie zasobów naturalnych; P BR.25.2(4)9 omówić przepisy ogólne ustawy „Prawo geologiczne i górnicze”; P BR.25.2(4)10 omówić prowadzenie prac geologicznych i dokumentację geologiczną w myśl ustawy „Prawo geologiczne i górnicze”;

P C

R.25.2(4)11 omówić kwalifikacje i zakres obowiązków osób dozoru i nadzoru geologicznego;

P C

R.25.2(4)12 omówić przepisy ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące wydobywania kopalin, użytkowania górniczego i szkód górniczych;

P C

R.25.2(4)13 omówić przepisy ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące odszkodowań za szkody górnicze i odpowiedzialność karną wynikającą z przepisów prawa;

P C

R.25.2(4)14 omówić przepisy wykonawcze do Prawa geologicznego i górniczego; P CR.25.2(4)15 omówić przepisy prawne o ochronie środowiska; P CR.25.2(4)16 omówić podstawy prawne poszukiwania i wydobywania surowców mineralnych z szelfu i dna oceanicznego;

P C

R.25.2(4)17 omówić przepisy BHP w prowadzeniu prac geologicznych. P CPlanowane zadaniaOkreśla warunki koncesji na eksploatację żwirów i piasków. Wypełnić dokument określający warunki przyznania koncesji na eksploatację danej kopaliny.Wykonane zadanie zaprezentuj na forum klasy, a następnie skonsultuj z nauczycielem. Czas na wykonanie zadania 20 min.


60



7.2. Przepisy ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące prac geologicznychWarunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – tekst Prawa geologicznego i górniczego, przepisy BHP, prawo ochrony środowiska, prawo ochrony przeciwpożarowej, zestawy pierwszej pomocy, atlasy biologiczne, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce BHP, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący przepisy prawa i BHP w geologii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych i wielokrotnego wyboru. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


61



8. Działalność gospodarcza w geologii8.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej8.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa

8.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej


Poziom wymagań

programowych


PDG(1)1 stosować pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; P B Zasady prowadzenia korespondencji branżowej. Zasady obsługi urządzeń biurowych. Marketing i reklama. Księgowość. Badanie potrzeb rynku. Badanie potrzeb otoczenia. Strategie marketingowe Działania w małej firmie handlowej. Źródła przychodów i kosztów w firmie górniczej.

PDG(1)2 zdefiniować pojęcia małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; P APDG(2)1 stosować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

P B

)1 stosować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego.PDG(2)2 omówić przepisy prawa podatkowego; P CPDG(2)3 przeanalizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

P B

PDG(2)4 określić konsekwencje wynikające z przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

P B

PDG(3)1 omówić przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; P CPDG(3)2 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;

P B

PDG(3)3 skorzystać z przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej; P CPDG(4) 1. wyodrębnić przedsiębiorstwa i instytucje związane z geologią i określić powiązania między nimi;

P A

PDG(4) 2. określić powiązania przedsiębiorstw i instytucji geologicznych z otoczeniem;

P B

PDG(5)1 dokonać analizy działalności geologicznej na rynku pracy; P B


62



8.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczejPDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt na działalność firm geologicznych;

P B

PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; P CPDG(6)1 określić procedury świadczenia usług w przedsiębiorstwach geologicznych funkcjonujących na rynku;

P B

PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie usług geologicznych; P BPDG(6)3 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami geologicznymi. PP CPDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania usług geologicznych.

P C

Planowane zadaniaZadaniem uczniów będzie opracowanie procedury postępowania przy zakładaniu własnej górniczo-geologicznej działalności gospodarczej. Należy się podzielić na grupy 4-osobowe i wybrać lidera. Zadaniem grup będzie opracowanie projektu planowanej działalności gospodarczej, tj. wypełnienie dokumentów niezbędnych do jej założenia. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji multimedialnej. Po wykonaniu zadania powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem nauczyciela w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia popełnionych błędów. Czas na wykonanie zadania 20 min.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali lekcyjnej wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – materiały dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący działalność gospodarczą wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.


63



8.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczejPropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i ocenę ćwiczeń polegających na wykonaniu przykładowej analizy statystycznej działalności gospodarczej, w której należy zastosować poznane zasady pracy.Przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


64



8.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa


Poziom wymagań

programowych


PDS(7)1 opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej działalności gospodarczej;

P B Zasady prowadzenia działalności gospodarczej. Dokumentacja prowadzenia działalności gospodarczej. Organizacja przedsiębiorstw geologicznych. Zasady prowadzenia korespondencji branżowej. Pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej. Forma organizacyjno-prawna działalności gospodarczej. Dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia

górniczej działalności gospodarczej. Biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej.

PDG(7)2 wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej;

P A

PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia usług geologicznych;

P B

PDG(7)4 wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej; P CPDG(7) 5. sporządzić biznes plan dla określonej działalności gospodarczej; P BPDG(8)1 zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii;

P C

PDG(8) 2. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism; P APDG(8)3 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; P BPDG(8)4 wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie;

P C

PDG(8) 5. wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami BHP; P CPDG(9)1 obsługiwać biurowe urządzenia techniczne; P CPDG(9)2 zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

P A

PDG(9)3 obsługuje urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności gospodarczej;

P C

PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu mix; P APDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej;

P B

PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb P B


65



8.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa klientów;PDG(10)4 przeanalizować potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych;

PP B

PDG(11)1 określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej; P BPDG(11)2 określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; P BPDG(11)3 wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności gospodarczej;

P C

KPS(5)3 wskazać sytuacje wywołujące stres; PKPS(5)4 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem; PKPS(8)3 prowadzić działania i dokonywać zmian w ich prowadzeniu wymuszonych zachowaniem zespołu lub warunkami pracy;

P

KPS(8)4 wyciągnąć wnioski z podejmowanych działań; PKPS(9)1 zastosować techniki negocjacyjne; PKPS(9)2 zachować się asertywnie; POMZ(1)1 dokonywać analizy przydzielonych zadań; POMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; POMZ(2)1 rozpoznawać kompetencje i umiejętności osób w zespole; POMZ(2)2 rozdziela zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; POMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonania zadań; POMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania; POMZ(4)1 monitorować jakość wykonanych zadań; POMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. pPlanowane zadania

Zadaniem uczniów będzie opracowanie procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej. Należy się podzielić na grupy 4-osobowe i wybrać lidera. Zadaniem grup będzie opracowanie projektu planowanej działalności gospodarczej, tj. wypełnienie dokumentów niezbędnych do jej założenia. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji multimedialnej. Po wykonaniu zadania powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem nauczyciela w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia popełnionych błędów. Czas na wykonanie zadania 20 min.


66



8.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali lekcyjnej wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – materiały dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący działalność gospodarczą wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i ocenę ćwiczeń polegających na wykonaniu przykładowej analizy statystycznej działalności gospodarczej, w której należy zastosować poznane zasady pracy.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


67



9. Terenoznawstwo i kartografia geologiczna9.1. Topografia i miernictwo geologiczne9.2. Kartografia powierzchniowa i wgłębna

9.1. Topografia i miernictwo geologiczne


Poziom wymagań

programowych


KPS(2)3 dążyć wytrwale do celu. P Przekazywanie informacji o mapie. Przedstawianie rzeźby terenu na mapach. Elementy mapy. Czytanie i interpretacja mapy. Proste pomiary w terenie. Sprzęt fotograficzny. Zasady fotografowania i opracowywania danych.

KPS(2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na wykonywanie zadań; PKPS(3)1 przeanalizować rezultaty działań; PKPS(3)2 uświadomić sobie skutki podejmowanych działań; PKPS(6)1 przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; PKPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

p

KPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; PKPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; pPKZ(R.n)(2) 8. wykreślić i różnicować rodzaje i grubość różnego rodzaju linii; P BPKZ(R.n)(2)9 dobrać odpowiednie znaki konwencjonalne stosowane w terenoznawstwie i kartografii;

P B

PKZ(R.n)(2)10 opisać mapy i przekroje pismem technicznym; P BR.25.1(2)1 zorganizować i wykonać prace przygotowawcze; P CR.25.1(2)2 zorganizować z zachowaniem odpowiedniej kolejności prace i badania wykonywane w terenie;

P C

R.25.1(2)3 prowadzić prace rekonesansowe; P CR.25.1(2)4 wykonać prace zdjęciowe (kartograficzne) różnymi metodami; P CR.25.1(2)5 oszacować skalę zdjęcia geologicznego i stopnia zagęszczenia obserwacji; P CR.25.1(2)6 wykonać pomiary w odsłonięciach; P CR.25.1(3)1 scharakteryzować podstawowe formy morfologiczne; P c


68



9.1. Topografia i miernictwo geologiczneR.25.1(3)2 zastosować metody przedstawiania rzeźby terenu na mapie; P BR.25.1.(3)3 zastosować podział planów i map; P BR.25.1.(3)4 przeliczyć elementy osnowy matematycznej mapy (skala, podziałka); P BR.25.1(3)5 zastosować treść i formę mapy; P BR.25.1(3)6 zastosować topograficzne znaki umowne, barwy i skróty objaśniające; P BR.25.1(3)7 zastosować zasady geometrycznej konstrukcji mapy; P BR.25.1(3)8 zinterpretować rzeźbę terenu z rysunku poziomicowego; P DR.25.1(3)9 narysować profil morfologiczny; P CR.25.1(3)10 wykonać proste pomiary w terenie; P CR.25.1(3)11 wykonać podstawowe pomiary z zakresu miernictwa; P CR.25.1(3)12 orientować się w terenie za pomocą mapy; P CR.25.1.(3)13 wykonać tyczenie prostych prostopadłych za pomocą węgielnicy; P CR.25.1(4)1 wymienić rodzaje fotogrametrii; P AR.25.1(4)2 rozpoznać instrumenty fotogrametryczne; P AR.25.1(4)3 zastosować proste metody przenoszenia treści zdjęcia lotniczego na mapę topograficzną.

PP B

Planowane zadaniaNa podstawie fragmentu mapy topograficznej wykonaj profil morfologiczny według linii A – B, oblicz wysokości zaznaczonych punktów oraz spadek terenu wzdłuż wyznaczonej linii I – II.Uczniowie wykonują pracę w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej mapy. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni miernictwa.

Środki dydaktyczne: Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej


69



9.1. Topografia i miernictwo geologicznemożliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący topografię i miernictwo geologiczne wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


70



9.2. Kartografia powierzchniowa i wgłębna


Poziom wymagań

programowych


Materiał nauczania

Zdjęcie geologiczne. Mapy geologiczne. Konstrukcje na mapach geologicznych. Metodyka prac i badań przy sporządzaniu map geologicznych. Prace przygotowawcze. Terenowe prace geologiczno-zdjęciowe Bieżące prace kameralne w terenie. Kameralne prace końcowe. Rodzaje map stosowanych w geologii wgłębnej. Konstruowanie map izolinii. Mapy strukturalne. Mapy miąższości. Nakładanie map na siebie. Mapy składu. Czytanie i interpretacja map geologicznych.

OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań; POMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; P OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; P OMZ(2)3 zorganizować zespół do przeprowadzenia zadań; POMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań; POMZ(3)2 wydać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania; POMZ(4)1 monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań; POMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. PPKZ(R.n)(1)4 zastosować funkcje trygonometryczne do obliczania miąższości rzeczywistej warstw;

P B

PKZ(R.n)(1)5 zastosować funkcje trygonometryczne i logarytmiczne do obliczeń kartograficznych i geodezyjnych;

P B

R.25.1(5)1 przedstawić klasyfikację map geologicznych i ich opis; P BR.25.1(5)2 zastosować zasady stosowania barw, szrafur i symboli geologicznych na mapach;

P B

R.25.1(5)3 zastosować zasady wykonywania objaśnień do mapy i tekstu objaśniającego;

P B

R.25.1(5)4 zastosować zasady wykonywania przekrojów i profili geologicznych; P BR.25.1(5)5 objaśnić podstawowe definicje związane z wykonywaniem konstrukcji na mapie geologicznej;

P B

R.25.1(5)6 wykonać konstrukcje graficzne na mapach geologicznych; P CR.25.1(5)7 wykonać korelacje profili otworów wiertniczych; P C


71



R.25.1(5)8 wykonać przekrój geologiczny na podstawie mapy geologicznej, profili wiertniczych i innych danych kartograficznych;

P C

R.25.1(5)9. wykonać profil geologiczny na podstawie badan geofizycznych; P CR.25.1(5)10 zaplanować prace zdjęciowe (kartograficzne); P BR.25.1(5)11 zastosować różne metody prowadzenia marszrut; P BR.25.1(5)12 wykonać obserwacje i badania zdjęciowe; P CR.25.1(5)13 wykonać dokumentację geologiczną odsłonięć i wyrobisk; P CR.25.1(5)14 zaplanować i wykonać prace kameralne; P BR.25.1(5)15 wykonać mapę geologiczną wraz z opisem; P CR.25.1(5)16 rozróżnić rodzaje map stosowanych w geologii wgłębnej; P AR.25.1(5)17 konstruować i opisać mapy geologiczne różnego rodzaju; P CR.25.1(5)18 opisać rodzaje wgłębnych map geologicznych; P BR.25.1(5)19 zinterpretować mapy geologiczne. P DPlanowane zadaniaNa podstawie fragmentu mapy geologicznej oraz profili otworów wiertniczych wykonaj przekrój geologiczny według linii A – B oraz oblicz wartość biegu i upadu warstwy z linii intersekcyjnych i poziomic morfologicznych.Uczniowie wykonują prace w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej mapy i profile otworów wiertniczych. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący kartografię powierzchniową i wgłębną wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.


72





73



10. Hydrogeologia i geologia inżynierska10.1. Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej10.2. Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska

10.1. Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej


Poziom wymagań

programowych


PKZ(R.n)(8)5 opisać własności fizyczne i chemiczne cząsteczki wody; P B Własności fizyczne i chemiczne wody. Rola wody w procesach zachodzących w litosferze. Skład chemiczny wód podziemnych. Kształtowanie się składu chemicznego wód. Własności fizyczne i organoleptyczne wód podziemnych. Własności chemiczne wód podziemnych. Stan bakteriologiczny wód podziemnych. Wody mineralne, swoiste i lecznicze. Normy jakościowe wód podziemnych. Oddziaływanie wód podziemnych na fundamenty budowli. Własności hydrogeologiczne skał. Podstawowe prawa ruchu wód podziemnych. Przepływ wód w skałach. Metody określania współczynnika filtracji. Polowe metody obliczania współczynnika filtracji. Podstawowe wiadomości z hydromechaniki. Klasyfikacja wód podziemnych. Zbiorniki i źródła wód podziemnych. Wody podziemne o zwierciadle swobodnym. Wody podziemne o zwierciadle napiętym.

PKZ(R.n)(8)6 przeanalizować skład chemiczny wód podziemnych; P BPKZ(R.n)(8)7 wyjaśnić kształtowanie się składu chemicznego wody; P BPKZ(R.n)(8)8 zróżnicować pierwiastki wód podziemnych ze względu na stężenie; P BPKZ(R.n)(8)9 określić własności fizyczne i organoleptyczne wody; P BPKZ(R.n)(8)10 wyjaśnić twardość, zasadowość, utlenialność i mineralizację ogólną wody;

P B

PKZ(R.n)(8)11 scharakteryzować pierwiastki, związki chemiczne i gazy występujące w wodzie podziemnej;

P c

PKZ(R.n)(8)12 ocenić stan bakteriologiczny wody; P CPKZ(R.n)(8)13 ocenić badania jakości wody; P CPKZ(R.n)(8)14 sklasyfikować wody mineralne i lecznicze; P BPKZ(R.n)(8)15 określić własności i występowanie wód mineralnych i leczniczych; P BPKZ(R.n)(8)16 rozróżnić normy jakościowe wód podziemnych; P BPKZ(R.n)(8)17 określić skutki oddziaływania wód podziemnych na fundamenty budynków i inne budowle;

P B

R.25.1(11)1 wyszczególnić i omówić podstawowe własności hydrogeologiczne skał ze względu na istnienie w skałach próżni;

P B

R.25.1(11)2 wyszczególnić i omówić podstawowe własności hydrogeologiczne skał ze względu na zdolność przewodzenia wody;

P B


74



10.1. Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej Hydrogeologiczne jednostki strukturalne. Ujęcia wód podziemnych. Podstawy geologii inżynierskiej. Własności geologiczno-inżynierskie skał. Parametry geologiczno-inżynierskie skał.

R.25.1(11)3 wyszczególnić i omówić podstawowe prawa ruchu wód podziemnych: prawo Darcy’ego, spadek hydrauliczny, współczynnik filtracji, fluacji i depresję;

P B

R.25.1(11)4 porównać zjawisko filtracji i fluacji; P CR.25.1(11)5 wyszczególnić i omówić podstawowe parametry hydrogeologiczne skał; P BR.25.1(11)6 obliczyć współczynnik filtracji różnymi metodami; P BR.25.1(11)7 wykonać badanie kierunku i obliczyć prędkość przepływu wody różnymi metodami;

P C

R.25.1(11)8 przedstawić graficznie wyniki próbnego pompowania; P CR.25.1(11)9 wykonać obliczenia hydrogeologiczne związane z wynikami próbnego pompowania;

P C

R.25.1(11)10 przedstawić zjawisko przepływu wód podziemnych w warunkach naturalnych;

P C

R.25.1(11)11 przedstawić schematyzację warunków hydrogeologicznych; P CR.25.1(11)12 zastosować system klasyfikacji gruntów w Polsce; P BR.25.1(11)13 rozróżnić i opisać klasy, grupy i podgrupy gruntów budowlanych wg obowiązujących norm;

P B

R.25.1(11)14 wyszczególnić i omówić podstawowe własności fizyczne gruntów i metody ich badania;

P B

R.25.1(11)15 wyszczególnić i omówić podstawowe własności mechaniczne gruntów i metody ich badania.

P B

R.25.1(11)16 wyszczególnić i omówić podstawowe parametry geologiczno-inżynierskie skał.

P B

R.25.1(11)17 ustalić nośność podłoża; P CR.25.1(11)18 obliczyć wysokość i stateczność zboczy; P CR.25.1(11)19 ustalić skalę osiadania gruntów; P CR.25.1(11)20 podać metody wzmacniania gruntu; P BR.25.1(13)14 omówić zadania i zakres hydrogeologii, wyjaśnić związek hydrogeologii z innymi dziedzinami nauk i określić jej znaczenie dla gospodarki;

P C


75



10.1. Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiejR.25.1(13)15 wyjaśnić podstawy hydromechaniki i jej wpływ na wody podziemne; P CR.25.1(13)16 przedstawić pochodzenie (genezę) i klasyfikację wód podziemnych; P BR.25.1(13)17 scharakteryzować wody o zwierciadle swobodnym i napiętym; P CR.25.1(13)18 scharakteryzować strefę aeracji i saturacji; P CR.25.1(13)19 przedstawić sposoby pośrednie i bezpośrednie zasilania wód podziemnych;

P B

R.25.1(13)20 przedstawić występowanie wód złożowych i ich związek z budową złóż;

P B

R.25.1(13)21 odróżnić i opisać zbiorniki i źródła wód podziemnych; P BR.25.1(13)22 przedstawić i opisać główne rodzaje ujęć wód podziemnych; P BR.25.1(13)23 obliczyć i wyjaśnić zjawisko dopływu wód do studni w warunkach ruchu ustalonego;

P C

R.25.1(13)24 wyjaśnić związek geologii inżynierskiej z innymi dziedzinami nauki i jej znaczenie dla gospodarki człowieka;

P B

R.25.1(13)25 określić czynniki geologiczne wpływające na cechy podłoża budowlanego;

P B

R.25.1(13)26 uzasadnić wpływ różnych procesów geologiczno-dynamicznych na zmiany własności podłoża budowlanego;

PP C

R.25.1(13)27 omówić procesy geologiczne decydujące o pogorszeniu stanu gruntu; P CR.25.1(13)28 przedstawić ocenę geologiczno-inżynierską skał; P BR.25.1(13)29 określić agresywność wód podziemnych w stosunku do podłoża budowlanego.

P B

Planowane zadaniaNa podstawie danych z próbnego pompowania wykonaj dokumentację powykonawczą studni.Uczniowie wykonują pracę w 2-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej materiały. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni badań fizykochemicznych.


76



10.1. Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, świstawki, przyrządy do badań geologiczno-inżynierskich, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów.


10.2. Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska


Poziom wymagań

programowych


KPS(6)1 przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; P Badania jakości wód i sposoby przedstawiania wyników badań.

Pomiary położenia zwierciadła wód podziemnych. Zasady pobierania, opisywania i transportu próbek. Zasady zamykania i likwidowania otworów wiertniczych

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

P

KPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; P KPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; P


77



10.2. Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierskastudziennych.

Oznaczanie własności fizyczno-mechanicznych gruntów. Określanie rodzaju gruntu i niektórych jego cech fizycznych. Ustalanie zasobów wód podziemnych. Akty prawne dotyczące ochrony wód podziemnych. Zasady sporządzania dokumentacji powykonawczej studni. Opracowanie wyników badan hydrogeologicznych i

geologiczno-inżynierskich. Metody przedstawiania badań hydrogeologicznych i

geologiczno-inżynierskich.. Zasady obliczania wydajności studni.

OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań; POMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; P OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; POMZ(2)3 zorganizować zespół do przeprowadzenia zadań; POMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań; POMZ(3)2 wydać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania; POMZ(4)1 monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań; POMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów; PPKZ(R.n)(10)6 obliczyć równoważnik chemiczny; P BPKZ(R.n)(10)7 zestawić dane we wzorze Kuryłowa; P BPKZ(R.n)(10)8 wymienić reakcje chemiczne zachodzące między wodą podziemną a obiektami budowlanymi;

P A

R.25.2(4)18 zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące eksploatacji wód podziemnych;

P C

R.25.2(4)19 zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska przy eksploatacji wód podziemnych;

P C

R.25.2(4)20 wyznaczyć wokół otworu studziennego strefę ochrony bezpośredniej i pośredniej;

P B

R.25.2(4)21 sporządzić zbiorcze zestawienie wyników wiercenia studziennego; P BR.25.2(4)22 prowadzić nadzór nad wierceniami i badaniami hydrogeologicznymi; P CR.25.2(4)23 sporządzić dokumentację hydrogeologiczną ustalającą zasoby wód podziemnych;

P B

R.25.2(4)24 ustalić zasoby wód podziemnych; P CR.25.2(4)25 zastosować normy dotyczące klasyfikacji gruntów budowlanych; P BR.25.2(4)26 zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące prowadzenia prac geologiczno-inżynierskich;

P C

R.25.2(4)27 prowadzić nadzór nad wierceniami i badaniami geologiczno-inżynierskimi;

P C


78



10.2. Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierskaR.25.2(4)28 sporządzić dokumentację podłoża budowlanego dla różnych obiektów inżynierskich;

P B

R.25.2(8)5 wyznaczyć w terenie lokalizacje punktów badawczych; P CR.25.2(8)6 zmierzyć poziom zwierciadła wody różnymi metodami; P CR.25.2(8)7 wykonać pomiar poziomów piezometrycznych; P CR.25.2(8)8 pobrać i opisać próbki gruntu i wody; P BR.25.2(8)9 sporządzić metrykę otworu; P BR.25.2(8)10 przygotować próbki do przechowywania i transportu; P BR.25.2(8)11 zamknąć i zlikwidować otwór wiertniczy; P CR.25.2(8)12 wykonać badania chemicznych własności wody metodami laboratoryjnymi;

P C

R.25.2(8)13 wykonać badania gruntów w terenie metodami makroskopowymi; P CR.25.2(8)14 wykonać badania fizycznych i mechanicznych własności geologiczno-inżynierskich skał metodami laboratoryjnymi;

P C

R.25.2(10)5 zinterpretować wyniki badań wody i wykonać graficzny zapis analiz wody;

P D

R.25.2(10)6 obliczyć i zinterpretować wyniki badań własności fizycznych i mechanicznych gruntów;

P C

R.25.2(10)7 obliczyć i zinterpretować wyniki badań terenowych hydrogeologicznych; P CR.25.2(10)8 obliczyć i zinterpretować wyniki badań terenowych geologiczno-inżynierskich;

P C

R.25.2(10)9 obliczyć i narysować konstrukcję graficzną dla obliczenia kierunku i wartości spadku hydraulicznego;

P C

R.25.2(10)10 obliczyć średni współczynnik filtracji metodą średniej arytmetycznej i średniej ważonej;

P C

R.25.2(10)11 obliczyć wydajność studni zupełnych i niezupełnych; P CR.25.2(10)12 wykonać dokumentację wyników pompowania badawczego; P CR.25.2(10)13 udokumentować podłoże dla budownictwa różnego typu; P C


79



10.2. Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierskaR.25.2(10)14 udokumentować podłoże o szczególnych warunkach dla budownictwa różnego typu;

PP C

R.25.2(10)15 wykonać dokumentację wyników badań geologiczno-inżynierskich. P CPlanowane zadaniaNa podstawie napy geologicznej i danych z otworów wiertniczych wykreśl hydroizohipsy, wykonaj mapę warstwy suchej oraz oblicz spadek hydrauliczny wód gruntowych.Uczniowie wykonują pracę w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej materiały. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni badań fizykochemicznych.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, świstawki, przyrządy do badań geologiczno-inżynierskich, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący badania i dokumentację hydrogeologiczną i geologiczno-inżynierską wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


80



11. Komputerowe wspomaganie w geologii

11.1. Komputerowe wspomaganie zarządzania w przedsiębiorstwie geologicznym11.2. Podstawy komputerowej grafiki technicznej

11.1. Komputerowe wspomaganie zarządzania w przedsiębiorstwie geologicznym

Uszczegółowione efekty kształceniaMateriał nauczania

Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:JOZ(4)6 prowadzić korespondencje formalną, nieformalną i mailową;Poziom wymagań programowychKategoriataksonomiczna

P B Wyszukiwanie informacji w Internecie. Formy komunikacji przez Internet – poczta elektroniczna,

komunikatory. Instalacja i deinstalacja komputerowego oprogramowania

użytkowego. Obsługa oprogramowania biurowego na przykładzie pakietów

MS Office lub Libre Office. Praca z wykorzystaniem baz danych.

JOZ(4)7 wyrazić swoją opinię i pomysły związane z wykonywaną pracą; P BPKZ(R.n)(12)1 zastosować program Word do opracowania dokumentacji geologicznej;

P B

PKZ(R.n)(12)2 zastosować program Excel do wykonania zestawień wyników badań i pomiarów geologicznych;

P B

PKZ(R.n)(12)3 zastosować program PowerPoint do opracowań graficznych dokumentacji geologicznej;

P B

PKZ(R.n)(12)4 zaimportować dane z arkusza kalkulacyjnego; P BPKZ(R.n)(12)5 zaimportować dane z pliku tekstowego; P BPKZ(R.n)(12)6 wyeksportować dane; P B


81




Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:PKZ(R.n)(12)7 wykonać raporty dotyczące działalności produkcyjnej. PP B

Planowane zadaniaZaprojektuj bazę danych o zbiorach podręczników do poszczególnych przedmiotów dla biblioteki szkolnej. Uczniowie wykonują pracę w 2-osobowych zespołach. Przygotowaną bazę danych należy zaprezentować na forum klasy i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Popełnione błędy należy omówić na zasadzie dyskusji i wprowadzić poprawki. Czas pracy 30 minut.

Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni komputerowej wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla uczniów i nauczyciela połączone z projektorem multimedialnym, umożliwiającym prezentację wykonanej pracy.

Środki dydaktyczneProgramy komputerowe do wykorzystania w geologii.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący wspomaganie komputerowe w geologii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.


82



Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i ocenę testu, w którym uczeń otrzyma dostęp komputerowy do wersji szkoleniowej systemu, na której powinien rozpoznać jego zasadnicze elementy.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


83



11.2. Podstawy komputerowej grafiki technicznej


Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Poziom wymagań programowychKategoriataksonomiczna

Podstawy grafiki wektorowej. Przetwarzanie danych elektronicznych przy użyciu urządzeń

peryferyjnych (drukarka, skaner, aparat cyfrowy) w celu wykonania dokumentacji geologicznej.

Tworzenie i formatowanie wykresów i diagramów w arkuszu kalkulacyjnym.

Korzystanie z informacji z branżowych baz danych w Internecie do tworzenia dokumentacji geologicznej.

Techniki prezentacji graficznych. Podstawy grafiki wektorowej.

PDG(8)7 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; P BPDG(9)4 posługwać się urządzeniami biurowymi; P BPDG(9)5 korzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie geologiczno-górniczej działalności gospodarczej;

P C

PKZ(R.n)(12)8 wykonać wykresy, tabele i diagramy w programie Excel; P CPKZ(R.n)(12)9 zaprojektować i wykonać prezentację graficzną, korzystając z Internetu i programu PowerPoint;

P C

PKZ(R.n)(12)10 wykonać mapy izolinii, przekroje i profile, korzystając z programu Surfer.

PP C

Planowane zadania


84



Wykonaj dowolny diagram w programie Excel wydobycia surowców mineralnych na podstawie załączonych danych.Uczniowie wykonują prace w 2-osobowych zespołach. Każda grupa otrzymuje inne dane dotyczące wydobycia kopaliny w określonym przedziale czasu. Uczniowie wykonują dowolny diagram i prezentują na forum klasy. Czas pracy 30 minut. Nauczyciel omawia błędy podczas prezentacji każdej pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni komputerowej wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla uczniów i nauczyciela podłączone z projektorem multimedialnym, umożliwiającym prezentację wykonanej pracy.

Środki dydaktyczneOprogramowanie komputerowe Excel.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący wspomaganie komputerowe w geologii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych i ocenę testu, w którym uczeń otrzyma dostęp komputerowy do wersji szkoleniowej systemu, na której powinien rozpoznać jego zasadnicze elementy.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


85



12. Geologia złóż 12.1. Procesy złożowe i formy występowania złóż 12.2. Geneza i występowanie złóż w Polsce12.3. Poszukiwanie i dokumentowanie złóż

12.1. Procesy złożowe i formy występowania złóż


Poziom wymagań

programowych


PKZ(R.n)(8)18 przedstawić rozdział najpospolitszych pierwiastków w litosferze; P A Rozmieszczenie pierwiastków w skorupie ziemskiej i ich koncentracja w złożach.

Koncentracja pierwiastków w złożach. Cykle rozwojowe skorupy ziemskiej. Podział złóż ze względu na formę. Podział genetyczny złóż. Procesy geochemiczne prowadzące do powstania różnych

typów złóż. Własności fizyczne i chemiczne kopalin.

PKZ(R.n)(8)19 wyjaśnić powstawanie koncentracji pierwiastków w złożach; P CPKZ(R.n)(8)20 scharakteryzować cykle rozwojowe skorupy ziemskiej prowadzące do koncentracji kopalin;

P c

PKZ(R.n)(9)15 wyliczyć i rozpoznać nazwy głównych minerałów tworzących kopaliny; P APKZ(R.n)(9)16 rozpoznać paragenezy mineralne; P APKZ(R.n.)(9)17 rozpoznać następstwo powstawania oraz generacje minerałów; P AR.25.1.(1)20 prowadzić podział genetyczny złóż; P BR.25.1.(1)21 podzielić złoża ze względu na formę; P BR.25.1.(1)22 narysować różne formy występowania złóż o formach regularnych; P CR.25.1.(1)23 narysować różne formy występowania złóż o formach nieregularnych; P CR.25.1(9)21 opisać własności fizyczne i chemiczne podstawowych kopalin (minerałów);

P B

R.25.1(9)22 opisać własności fizyczne i chemiczne podstawowych kopalin (skał); P BR.25.1(9)23 opisać występowanie poszczególnych kopalin w poszczególnych okresach geologicznych;

P B

R.25.1(10)5 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż magmowych;

P B


86



12.1. Procesy złożowe i formy występowania złóż R.25.1(10)6 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pegmatytowych;

P B

R.25.1.(10)7 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pneumatolitowych;

P B

R.25.1(10)8 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż karbonatytowych;

P B

R.25.1(10)9 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż hydrotermalnych;

P B

R.25.1(10)10 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż wulkanogenicznych;

P B

R.25.1(10)11 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż wietrzeniowych;

P B

R.25.1(10)12 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia mechanicznego;

P B

R.25.1(10)13 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia chemicznego.

P B

R.25.1(10)114. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia biogenicznego.

P B

R.25.1(10)115. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pochodzenia metamorficznego.

P B

Planowane zadaniaPrzedstaw w postaci plakatu przebieg procesów geochemicznych prowadzących do powstania skał i złóż surowców użytecznych.Uczniowie wykonują prace w 4-osobowych zespołach. Każda grupa losuje rodzaj skały, której proces powstawania ma przedstawić w zadaniu. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje kopalin,


87



12.1. Procesy złożowe i formy występowania złóż plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programu obejmujący procesy złożowe i formy występowania złóż wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnienie pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych, ćwiczeń w rozpoznawaniu złóż na przekroju geologicznym i przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

12.2. Geneza i występowanie złóż w Polsce


Poziom wymagań

programowych


R.25.1(7)12 rozpoznać i opisać złoża kopalin energetycznych i ich występowanie; P B Złoża surowców mineralnych w Polsce. Podział kopalin pod względem ich użyteczności. Surowce energetyczne (złoża węgli i złoża bituminów). Surowce metaliczne. Złoża rud FE i metali uszlachetniających stal. Złoża rud metali nieżelaznych: Cu, Zn, Pb, Sb i in.

R.25.1(7)13 rozpoznać i opisać złoża kopalin metalicznych i ich występowanie; P B R.25.1(7) 14. rozpoznać i opisać złoża kopalin chemicznych i ich występowanie; P BR.25.1(7)15 rozpoznać i opisać złoża kopalin ilastych i ich występowanie; P B R.25.1(7) 16. rozpoznać i opisać złoża kopalin różnorodnych i ich występowanie; P B R.25.1(7)17 rozpoznać i opisać podstawowe skały będące surowcami skalnymi; P B


88



12.2. Geneza i występowanie złóż w Polsce Złoża rud metali szlachetnych. Złoża rud metali promieniotwórczych i rzadkich. Surowce niemetaliczne. Złoża surowców chemicznych. Złoża surowców ilastych. Surowce skalne. Surowce różnorodne. Kamienie szlachetne. Prawidłowości prowadzące do tworzenia się złóż kopalin.

R.25.1(7)18 rozpoznać i opisać złoża kopalin skalnych i ich występowanie; P BR.25.1(14)1 omówić procesy geologiczne prowadzące do powstawania złóż kopalin; P CR.25.1(14)2 określić prawidłowości tworzenia się złóż kopalin; P BR.25.1(14)3 Wskazać typy złóż kopalin związane z różnymi procesami geologicznymi;

P A

R.25.1(14)4 narysować i zinterpretować przekroje geologiczne przez wybrane złoża; P C

Planowane zadaniaNa podstawie zestawu przekrojów geologicznych wykonaj analizę wybranych złóż i wypełnij załączoną tabelę.Uczniowie wykonują prace w 2-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej materiały. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi wybranych uczniów o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje kopalin, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący genezę i występowanie złóż w Polsce wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnienie pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia


89



12.2. Geneza i występowanie złóż w PolsceDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych, ćwiczeń w opisie złóż na przekroju geologicznym i przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


90



12.3. Poszukiwanie i dokumentowanie złóż


Poziom wymagań programowych


Materiał nauczania

Przesłanki i oznaki występowania złóż. Poszukiwania geologiczne metodami pośrednimi. Poszukiwania geologiczne metodami bezpośrednimi. Ogólne zasady prowadzenia prac geologiczno-

poszukiwawczych. Projektowanie poszukiwań geologicznych. Ogólne zasady prowadzenia prac geologiczno-

rozpoznawczych. Opróbowanie złóż. Rodzaje próbek i sposoby ich pobierania. Pobieranie próbek cieczy i gazów. Dokumentacja opróbowania, opakowania i transportu

próbek. Zestawienie i opracowanie wyników opróbowania. Dokumentowanie złóż. Parametry służące do obliczania zasobów. Metody obliczania zasobów. Dokumentacja geologiczna złóż.

KPS(2). zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; PKPS(2)4 zainicjować zmiany mające wpływ na wykonywanie zadań; PKPS(6)1 przejawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;

P

KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji; PPKZ(R.n)(3)4 zastosować obliczenia średnią arytmetyczną przy obliczaniu średniej miąższości złoża i średniej % zawartości kopaliny;

P B

PKZ(R.n)(3)5 zastosować obliczenia średnią ważoną przy obliczaniu średniej % zawartości kopaliny;

P B

R.25.1(15)3 zaplanować prace przy poszukiwaniach złóż; P BR.25.1(15)4 rozróżnić i opisać oznaki występowania złóż; P BR.25.1(15)5 wykonać badania metodą zdjęć aureoli rozsiania mechanicznego; P CR.25.1(15)6 wykonać badania metodą zdjęć aureoli rozsiania geochemicznego; P CR.25.1(15)7 wykonać badania metodami geofizycznymi; P CR.25.1(15)8 wykonać badania metodami bezpośrednimi; P CR.25.1(15)9 zaplanować prace przy rozpoznawaniu złóż; P BR.25.1(15)10 dobrać zasady prowadzenia prac geologiczno-rozpoznawczych w zależności od warunków występowania złoża;

P B

R.25.1(15)11 sporządzić dokumentację z opróbowania złoża; P BR.25.1(15)12 zestawić i opracować wyniki opróbowania różnymi metodami; P BR.25.1(15)13 określić rodzaje zasobów złóż; P BR.25.1(15)14 obliczyć parametry służące do określenia zasobów złóż; P CR.25.1(15)zastosować różne metody obliczania zasobów; P B


91



R.25.1(15)wykonać mapy, przekroje, profile geologiczne; P CR.25.1(15)wykonać obliczenia, tabele i opisy tekstów; P CR.25.1(15)18 wykonać część tekstową dokumentacji złoża; P CR.25.1(15)19 wykonać część graficzną dokumentacji złoża; P C R.25.2(8)16 wykonać badania różnymi metodami; P C R.25.2(8)17 dobrać rodzaje próbek według ich przeznaczenia; P B R.25.2(8)18 wykonać opróbowanie odsłonięć naturalnych różnymi metodami; P C. R.25.2(8)19 wykonać pobieranie próbek z otworów wiertniczych; P C. R.25.2(8)20 wykonać pobieranie próbek cieczy i gazów; P CR.25.3(1)7 określić własności fizyczne próbek skalnych; P B R.25.3(1)8 określić własności mechaniczne próbek skalnych; P B. R.25.3(1)9 określić wyniki badań własności skał; P B R.25.3(2)5 zastosować zasady pobierania próbek chemicznych według zasad określonych w normach i przepisach;

P B

R.25.3(2)6. zastosować zasady pobierania próbek monolitowych; P BR.25.3(2)7. zastosować zasady pobierania próbek punktowych; P BR.25.3(3)1 pobrać próbki w ilości potrzebnej do przeprowadzenia określonych badań;

P B

R.25.3(3)2 dobrać odpowiednią próbkę do określonych badań; P BR.25.3(3)3 wykonać określone czynności, przy przygotowaniu próbki, w odpowiedniej kolejności;

P C

R.25.3(4)5 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą diagramów chemicznych;

P B

R.25.3(4)6 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą map mineralizacji; P BR.25.3(4)7 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą zdjęć izolinii; P BR.25.3(5)4 zestawić wyniki badań laboratoryjnych; P BR.25.3(5)5 pzeanalizować wyniki badań laboratoryjnych; P BR.25.3(5)6 prognozować występowanie złóż kopalin na podstawie wyników badań laboratoryjnych.

PP D


92



Planowane zadaniaNa podstawie danych z otworów wiertniczych i planu sytuacyjnego wykonaj mapę topograficzną oraz mapę miąższościową złoża węgla brunatnego. Zaznacz kontur zewnętrzny i wewnętrzny złoża, oblicz jego powierzchnię oraz średnią miąższość złoża.Uczniowie dzielą się na grupy 4-osobowe i otrzymują materiały z danymi o złożu. Nauczyciel przygotowuje 4 zestawy danych. Uczniowie wykonują mapy i dokonują obliczeń. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania każda grupa prezentuje swoje zadanie i konsultuje poprawność rozwiązania z grupami, które otrzymały te same dane. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedzi uczniów.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni kartograficznej.

Środki dydaktyczneZestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje kopalin, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny.

Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący poszukiwanie i dokumentowanie złóż wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnienie pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę odpowiedzi ustnych, ćwiczeń polegających na rysowaniu na przekroju geologicznym i przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Uczniowie zaliczają, gdy odpowiedzą na 50% pytań lub zaliczą wykonanie 70% testu praktycznego.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.


93



Praktyki zawodowe 1. Praktyka ogólnogeologiczna2. Praktyka z kartografii geologicznej3. Praktyka petrograficzno – złożowa4. Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń5. Praktyka z geologii Polski i geoturystyki

1. Praktyka ogólnogeologiczna


Poziom wymagań

programowych


BHP(6)3 wskazać oddziaływanie odczynników chemicznych na organizm człowieka, stosowanych podczas rozpoznawania skał i minerałów;

P A Obserwacje procesów geologicznych kształtujących dany obszar, obecnie i w minionych okresach geologicznych.

Obserwacje i dokumentacja form geomorfologicznych. Obserwacje i dokumentacja form geologicznych. Obserwacje i dokumentacja form tektonicznych. Dokumentacja zróżnicowania litologicznego terenu. Dokumentacja deformacji tektonicznych zaobserwowanych

kompleksów skalnych. Dokumentacja paleontologiczna i oznaczanie pozycji

stratygraficznej skał na podstawie skamieniałości. Dokumentacja geologiczna odsłonięć. Pomiary w terenie zalegania kompleksów skalnych. Wnioskowanie o przeszłości geologicznej na podstawie

zaobserwowanej budowy geologicznej dokumentowanego obszaru.

BHP(6)4 scharakteryzować skutki oddziaływania odczynników chemicznych i sposoby ich usuwania;

P c

BHP(8)3 wyszczególnić środki ochrony indywidualnej stosowane podczas wykonywania prac terenowych;

P B

BHP(8)4 scharakteryzować wyposażenie grupy przebywającej na ćwiczeniach terenowych umożliwiające bezpieczną pracę, przemieszczanie się i lokalizację grupy;

P c

BHP(10)3. udzielić pierwszej pomocy przy omdleniach, udarze słonecznym, stłuczeniach i oparzeniach chemicznych;

P C

BHP(10)4 zastosować pozycję bezpieczną dla poszkodowanego; P BBHP(10)5 wezwać pomoc medyczną i inną, zależnie od charakteru zdarzenia; P BKPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej przy wykonywaniu prac terenowych; PKPS(1)2 stosować zasady etyki zbiorowej przy wykonywaniu prac terenowych; PKPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązania problemu; PKPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami; PKPS(3)1 przeanalizować rezultaty działań; P


94



1. Praktyka ogólnogeologicznaKPS(3)2 uświadomić sobie skutki podejmowanych działań; PKPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań; PKPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; PKPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań; PKPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; PKPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; PKPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu; POMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań; POMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu; POMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole; POMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu; POMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań; POMZ(3)2 wydać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania; POMZ(4)1 monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań; POMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów; PR.25.1(1)24 wykonać dokumentację opisową i szkic morfologiczny na podstawie obserwacji geomorfologicznych;

P C

R.25.1(1)25 przeprowadzić analizę powstania form geomorfologicznych na podstawie budowy geologicznej obserwowanego obszaru;

P C

R.25.1(1)26 wykonać dokumentację opisową i graficzną skutków procesów egzogenicznych na podstawie obserwacji terenu i wychodni skalnych;

P C

R.25.1(1)27 wykonać dokumentację geologiczną na podstawie obserwacji odsłonięć skalnych naturalnych i sztucznych;

P C

R.25.1(1)28 wnioskować na podstawie zgromadzonych informacji o historii geologicznej terenu i zachodzących procesach geologicznych;

P C

R.25.1(6)18 wyszukać w materiale skalnym skamieniałości i przeprowadzić ich oznaczenie;

P C

R.25.1(6)19 rozpoznać rodzaje skamieniałości i określić ich formę; P B


95



1. Praktyka ogólnogeologicznaR.25.1(6)20 wnioskować o pozycji stratygraficznej skał zawierających dane skamieniałości;

P C

R.25.1(6)21 rozpoznać podstawowe grupy skamieniałości roślin; P AR.25.1(6)22 rozpoznać podstawowe grupy skamieniałości zwierząt; P AR.25.1(6)23 wykonać korelację skał ze względu na występujące skamieniałości; P CR.25.1(7)19 przeprowadzić pomiar elementów zalegania skał; P CR.25.1(7)20 opisać i pomierzyć zaobserwowane deformacje kompleksów skalnych; P BR.25.1(7)21 wnioskować na podstawie zgromadzonych informacji o budowie i ewolucji geologicznej obserwowanego obszaru;

PP C

R.25.1(7)22 określić wiek względny i bezwzględny deformacji kompleksów skalnych; P BR.25.4(2)5 zlokalizować na mapie naturalne i sztuczne odsłonięcia skał, minerałów i skamieniałości podlegające geoochronie;

P C

R.25.4(2)6 wskazać w terenie elementy rzeźby terenu powstałe w wyniku działania procesów geologicznych będące geostanowiskami;

P C

R.25.4(2)7 wskazać współcześnie zachodzące procesy geologiczne kształtujące krajobraz naturalny.

P C

Planowane zadaniaWykonaj prezentację ze zdjęć wykonanych na praktyce, obrazujących zmienność form morfologicznych. Uczniowie wykonują prace w 2-osobowych zespołach w pracowni komputerowej. Uczniowie pracują na wcześniej przygotowanych zdjęciach. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi każdą grupę o zaprezentowanie pracy i komentarz. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska.


96



1. Praktyka ogólnogeologiczna


Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się wykonanie szczegółowej dokumentacji geologicznej, w której należy zastosować odpowiednie oznaczenie litologii i stratygrafii. Wykonany przekrój należy omówić na zasadzie burzy mózgów i wyeliminować jego słabe punkty. Uczniowie zaliczają, gdy praca jest poprawnie wykonana w 60%.Przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

2. Praktyka z kartografii geologicznej


Poziom wymagań

programowych


R.25.1(2)7 stosować zasady pracy w grupie i terenie; P B Przekazywanie informacji o mapie. Przedstawianie rzeźby terenu na mapach.R.25.1(2)8 zastosować odpowiednie metody prowadzenia i zapisu notatek P B


97



2. Praktyka z kartografii geologicznejterenowych; Elementy mapy.

Czytanie i interpretacja mapy. Proste pomiary w terenie. Zdjęcie geologiczne. Mapy geologiczne. Konstrukcje na mapach geologicznych. Metodyka prac i badań przy sporządzaniu map

geologicznych. Prace przygotowawcze. Terenowe prace geologiczno-zdjęciowe. Bieżące prace kameralne w terenie. Kameralne prace końcowe. Konstruowanie map izolinii. Czytanie i interpretacja map geologicznych.

R.25.1(2)9 prowadzić prace rekonesansowe; P CR.25.1(2)10 dobrać metodę prowadzenia zdjęcia geologicznego; P BR.25.1(2)11 określić punkty orientacyjne w terenie; P BR.25.1(2)12 określić wydzielenia litostratygraficzne; P BR.25.1(2)13 obliczyć odległość w terenie metodą krokówki (podwójnego kroku); P CR.25.1(2)14 wytyczyć proste w terenie; P CR.25.1(2)15 stosować węgielnicę dwupryzmatyczną; P BR.25.1(5)20 prowadzić dokumentację kartograficzną; P CR.25.1(5)21 wykonać mapę dokumentacyjną prac technicznych; P CR.25.1(5)22 rysować profile punktów dokumentacyjnych; P CR.25.1(5)23 wykonać wykres spadku terenu; P CR.25.1(5)24 wykonać profil morfologiczny według określonej linii; P CR.25.1(5)25 zaprojektować i wykreślić tabelę infiltracji oraz wykonać mapę infiltracji; P CR.25.1(5)26 wykonać szkic naturalnego odsłonięcia; P CR.25.1(5)27 wykonać mapę hydrogeologiczną; P CR.25.1(5)28 wykonać mapę geologiczną; P CR.25.1(5)29 wykonać przekrój geologiczny; P CR.25.2(8) 21. wykonać wiercenia sondą ręczną i zlikwidować odwiercony otwór wiertniczy;

P C

R.25.2(8) 22. pobrać i opisać próbki skał; P CR.25.2(8) 23. zmierzyć poziom zwierciadła wód gruntowych za pomocą świstawki; P CR.25.2(8) 24. posługiwać się kompasem geologicznym i GPS; P CPlanowane zadania

Wytycz prostą w terenie. Uczniowie wykonują pracę w 4-osobowych zespołach. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i przebieg prac.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne


98



2. Praktyka z kartografii geologicznejZajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki, stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska.


Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się wykonanie szczegółowej dokumentacji kartograficznej w której należy zastosować zasady kartografii geologicznej. Wykonaną mapę lub plan sytuacyjny należy omówić na zasadzie burzy mózgów i wyeliminować słabe punkty. Uczniowie zaliczają, gdy praca jest poprawnie wykonana w 60%.

Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,


99



2. Praktyka z kartografii geologicznej– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

3. Praktyka petrograficzno-złożowa


Poziom wymagań

programowych


PKZ(R.n)(9)18 rozpoznać rodzaje minerałów i skał na obserwowanych wychodniach skalnych;

P B Dokumentacja mineralogiczno-petrograficzna wybranego obszaru:

makroskopowe rozpoznawanie minerałów makroskopowe rozpoznawanie skał opis struktury i tekstury skał wyodrębnianie skal węglanowych wyodrębnianie skał okruchowych. Dokumentacja złożowa wybranego obszaru: rozpoznawanie kopalin użytecznych określanie procesu powstawania kopalin użytecznych na

danym obszarze na podstawie procesów geologicznych zachodzących w przeszłości geologicznej.

Opis i zabezpieczenie zebranych minerałów, skał i kopalin.

PKZ(R.n)(9)19 rozpoznać przy użyciu odczynników chemicznych skały węglanowe; P BPKZ(R.n)(9)20,. określić rodzaj formacji skalnej; P BPKZ(R.n)(9)21 rozpoznać formy tektoniczne na wychodniach skalnych; P BR.25.1(9)24 określić cechy makroskopowe minerałów; P BR.25.1(9)25 podać twardość minerału w skali Mohsa; P BR.25.1(9)26 określić makroskopowo strukturę i teksturę skał; P BR.25.1(14)5 rozpoznać kopaliny użyteczne i skały płonne; P BR.25.1(14)6 wskazać formy geologiczne charakterystyczne dla poszczególnych kopalin użytecznych;

P C

R.25.1(14)7 wskazać okresy geologiczne typowe dla odpowiednich złóż kopalin użytecznych;

P C

R.25.1(14)8 ustalić następstwo wiekowe osadów na wychodni skalnej; P CR.25.1(15)20 wykonać profil geologiczny typu X i Y; P CR.25.1(15)21 wykonać przekrój geologiczny na podstawie obserwacji wychodni skalnych;

P C

R.25.1(15)22 wskazać luki litologiczne i stratygraficzne na przekroju geologicznym i wychodni skalnej;

P B

R.25.2(8)21 pobrać próbki geologiczne z wychodni skalnych; P CR.25.2(8)22 zabezpieczyć próbki geologiczne do badań laboratoryjnych; P CPlanowane zadania


100



3. Praktyka petrograficzno-złożowaWykonaj dokumentacje geologiczną wychodni formacji skalnej.Uczniowie wykonują pracę w 2-osobowych zespołach. Każdy zespół zostaje ustawiony w innym miejscu i obserwuje wychodnię skalną. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność pracy pod względem graficznym i opisowym oraz pobrane i opisane próbki skał. Uczniowie współuczestniczą w rozpoznaniu makroskopowym próbek skalnych.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki, stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska.


Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia


101



3. Praktyka petrograficzno-złożowaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się wykonanie szczegółowej dokumentacji petrograficzno-złożowej, w której należy zastosować odpowiednie oznaczenia litologiczne skał. Wykonaną pracę należy omówić na zasadzie burzy mózgów i wyeliminować jej słabe punkty. Uczniowie zaliczają, gdy praca jest poprawnie wykonana w 60%. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

4. Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń


Poziom wymagań

programowych


R.25.2(1)13 wyszczególnić i wskazać elementy budowy wiertnic; P B Budowa wiertnic i zasada ich działania. Narzędzia wiertnicze i osprzęt. Napowierzchniowy obieg płuczki wiertniczej. Czynności wykonywane podczas procesu wiercenia,

zapuszczania i wyciągania przewodu wiertniczego. Czynności wykonywane podczas opróbowania

poziomów produktywnych. Technika wyjmowania rdzeni wiertniczych z rdzeniówki. Pobieranie próbek okruchowych. Czynności wykonywane podczas pomiarów

geofizycznych. Praca serwisów obsługujących wiercenie. Dokumentacja procesu wiercenia – PGTO. Wykonywanie dokumentacji geologicznej procesu

wiercenia.

R.25.2(1)14 rozpoznać na rampie narzędziowej narzędzia i osprzęt wiertniczy; P BR.25.2(1)15 rozpoznać rodzaj olinowania i określić ilość strun w systemie olinowania;

P B

R.25.2(1)16 rozpoznać na rampie rurowej elementy przewodu wiertniczego; P BR.25.2(1)17 wyszczególnić i wskazać elementy systemu oczyszczania płuczki; P BR.25.2(5)5 współuczestniczyć w pracy laboratorium typu Datawell; P CR.25.2(5)6 współuczestniczyć w pracy serwisów specjalistycznych obsługujących proces wiercenia;

P C

R.25.2(5)7 przeprowadzić makroskopowe rozpoznawanie próbek okruchowych i rdzeni wiertniczych;

P C

R.25.2(5)8 wykonać pomiar własności reologicznych płuczki wiertniczej i zaczynów cementowych;

P C

R.25.2(9)10 współuczestniczy w przygotowaniu otworu do badań geofizycznych; P CR.25.2(9)11 określić kolejność czynności przy badaniach geofizycznych; P BR.25.2(9)12 dobrać rodzaj pomiarów geofizycznych stosownie do badanego parametru wiercenia i stanu technicznego otworu;

P B


102



4. Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceńR.25.2(9)13 zinterpretować wykresy z pomiarów geofizycznych; P DR.25.2(9)14 określić stan techniczny otworu na podstawie danych z badań geofizycznych;

P B

R.25.2(10)16 sporządzić profil otworu wiertniczego na podstawie rdzeni wiertniczych;

P C

R.25.2(10)17 opisać skrzynki rdzeniowe i próbek okruchowych zgodnie z obowiązującymi zasadami;

P C

R.25.2(10)18 sporządzić dokumentację geologiczno-techniczną wiercenia. P CPlanowane zadaniaWyszukaj strefy przypływu płynów złożowych do odwiertu na podstawie analizy PGTO.Uczniowie wykonują pracę w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej różne PGTO. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki, stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska.


Zalecane metody dydaktyczne


103



4. Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceńDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się wykonanie szczegółowej dokumentacji geologiczno-wiertniczej otworu wiertniczego. Wykonaną pracę należy omówić na zasadzie burzy mózgów i wyeliminować jej słabe punkty. Uczniowie zaliczają, gdy praca jest poprawnie wykonana w 60%.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

5.Praktyka z geologii Polski i geoturystyki


Poziom wymagań

programowych


Materiał nauczania

R.25.1(1)24 określić genezę form geologicznych; P B Zjawiska i procesy geologiczne endo- i egzogeniczne. Tektonika. Podstawy paleontologii. Historia Ziemi. Geologia regionalna. Geoturystyka. Podstawy terenoznawstwa i kartografii.

R.25.1(1)25 określić i narysować tektonikę danego regionu; P BR.25.1(1)26 przedstawić przebieg procesów geologicznych; P CR.25.1(1)27 opisać określoną formę geologiczną pod kątem przydatności geoturystycznej;

P B

R.25.1(5)20 zastosować odpowiednie znaki i skróty na mapie; P BR.25.1(5)21 wykonać przekroje geologiczno-tektoniczne; P CR.25.1(5)22 wykonać profile stratygraficzno-litoligiczne; P CR.25.1(5)23 zlokalizować na mapie topograficznej punkty geoturystyczne; P C


104



5.Praktyka z geologii Polski i geoturystykiR.25.1(7) 19. rozróżnić i nazwać struktury geologiczne; P BR.25.1(7) 20. wyjaśnić genezę struktur geologicznych; P CR.25.1(7) 21. powiązać budowę geologiczną z jej historią; P CR.25.1(9)28 opisać genezę minerałów i skał; P BR.25.1(9)29. rozróżnić podstawowe grupy minerałów i skał; P BR.25.1(9)30. określić przydatność minerałów i skał do celów geoturystycznych; P BR.25.4(2)8 ocenić walor naukowy (geneza, proces geologiczny, minerały itp.) predysponujący stanowisko geologiczne jako ciekawostkę turystyczną;

P C

R.25.4(2)9 ocenić krajobrazowe walory danego stanowiska geoturystycznego; P CR.25.4(2)10 ocenić turystyczne walory danego stanowiska geoturystycznego wraz z bazą turystyczno-noclegową;

P C

R.25.4(3)5 wybrać rejon ciekawy geoturystycznie; P BR.25.4(3)6 określić przydatność poszczególnych stanowisk geologicznych dla celów geoturystycznych;

P B

R.25.4(3)7 zaplanować kolejność zwiedzania i opis poszczególnych stanowisk geoturystycznych.

P C

Planowane zadania Dokonaj oceny atrakcyjności obiektu geoturystycznego.Uczniowie wykonują pracę w 4-osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej zdjęcia, albumy, foldery georóżnorodności. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia pracę i wypowiedź ucznia.Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneZajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki, stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające


105



5.Praktyka z geologii Polski i geoturystykiwykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska.


Zalecane metody dydaktyczneDobierając metody kształcenia, nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjneZajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5-osobowe.Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształceniaDo oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się wykonanie szczegółowej dokumentacji geologicznej odsłonięć, wychodni i georóżnorodności. Wykonaną przez ucznia pracę należy omówić na zasadzie burzy mózgów i wyeliminować jej słabe punkty. Uczniowie zaliczają, gdy praca jest poprawnie wykonana w 60%.Przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac.Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające:– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia,– dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia,– indywidualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.


106



ZAŁĄCZNIKI

Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG

Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH

Efekty kształcenia

Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.


107



Efekty kształcenia

Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG)PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ)JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

Kompetencje personalne i społeczne (KPS)KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;KPS(4) jest otwarty na zmiany;KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej;


108



Efekty kształceniaKPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;KPS(10) współpracuje w zespole.

Organizacja pracy małych zespołów (OMZ) w przypadku zawodów nauczanych na poziomie technikaOMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.

Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodówPKZ(R.n)1 stosuje funkcje logarytmiczne i trygonometryczne;PKZ(R.n)2 wykonuje konstrukcje geometryczne;PKZ(R.n)3 stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa;PKZ(R.n)4 wykonuje działania na zbiorach;PKZ(R.n)5 omawia zasady działania maszyn prostych;PKZ(R.n)6posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki;PKZ(R.n)7 określa zasady powstawania i rozchodzenia ruchu falowego w różnych ośrodkach fizycznych;PKZ(R.n)8 charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze;PKZ(R.n)9 rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi;PKZ(R.n)10 rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach pH, redox i stężeń;PKZ(R.n)(11) charakteryzuje i określa systematykę roślin i zwierząt, na podstawie części twardych szkieletu, które mogą ulegać fosylizacji i zachować się w skałach;PKZ(R.n)(12) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie


109



Efekty kształceniaR.25. Wykonywanie prac geologicznych

R.25.1 Wykonywanie terenowych badań geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskichR.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne;R.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej;R.25.1(3) ocenia rzeźbę terenu i stosuje sposoby przedstawiania jej na mapie;R.25.1(4) interpretuje zdjęcia lotnicze i satelitarne;R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie;R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości;R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej;R.25.1(8) dokonuje analizy i syntezy podstaw mineralogii i petrografii;R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały;R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne;R.25.1(11) określa własności hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie skał;R.25.1(12) korzysta z metod geofizycznych stosowanych w badaniach geologicznych;R.25.1(13) analizuje zadania i zakres hydrogeologii, geologii inżynierskiej i geofizyki;R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich występowania;R.25.1(15) sporządza dokumentację wyników badań z zastosowaniem różnych metod;R.25.2 Wykonywanie geologicznego dozoru wierceńR.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzętu;R.25.2(2) klasyfikuje i charakteryzuje różne technologie metod wiertniczych;R.25.2(3) rozpoznaje awarie wiertnicze, ich przyczyny oraz rozróżnia prace instrumentacyjne;R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm;R.25.2(5) charakteryzuje wyposażenie i przestrzega zasad obsługi laboratorium geologicznego na wiertni;R.25.2(6) wykonuje opróbowanie otworu wiertniczego;R.25.2(7) nadzoruje pobieranie próbek z próbników bocznych;R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne;R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych;


110



Efekty kształceniaR.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego;R.25.3 Wykonywanie badań laboratoryjnych minerałów, skał, wód i gruntówR.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych;R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badania próbek geologicznych;R.25.3(3) przygotowuje preparaty z próbek geologicznych do badań laboratoryjnych;R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami;R.25.3(5) ocenia wyniki badan laboratoryjnych próbek geologicznych.R.25.4 Określanie przydatności obiektów geologicznych i górniczych do celów geoturystycznychR.25.4(1) określa walory i przydatność form geologicznych jako stanowiska geoturystycznego;R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych;R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne;R.25.4(4) organizuje ruch turystyczny;R.25.4(5) stosuje przepisy prawa dotyczące działalności geoturystycznej.


111



Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG

Efekty kształcenia/umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/

Uczeń:

klasa

Licz

ba g

odzin

pr

zezn

aczo

na n

a re

aliza

cję

efek

tów

ks

ztał

ceni

a

I II III IV

I II I II I II I II

Kształcenie zawodowe teoretyczne

Geologia dynamiczna i strukturalna

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;x x x x x x

KPS(10) współpracuje w zespole;PKZ(R.n)(6) posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki;

X X 50

PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze;PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi;PKZ(R.n)(10) rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach pH, redox i stężeń;R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne;

X X X X X X 100R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne.

Łączna liczba godzin 150Mineralogia i petrografiaKPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X X


112



KPS(10) współpracuje w zespole;PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi; 15R.25.1(8) dokonuje analizy i syntezy podstaw mineralogii i petrografii;

X X X X 75

R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały;R.25.1(15) sporządza dokumentację wyników badań z zastosowaniem różnych metod;R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne;R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych;R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badań próbek geologicznych;R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami;R.25.3(5) ocenia wyniki badan laboratoryjnych próbek geologicznych.

Łączna liczba godzin 90Geologia Polski z geoturystykąKPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;

X X X X X X KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

X X X X X X OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;PKZ(R.n)(11) charakteryzuje i określa systematykę roślin i zwierząt, na podstawie części twardych szkieletu, które mogą ulegać fosylizacji i zachować się w skałach; X 10

R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości;X X X X X X 170R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej;

R.25.4(1) określa walory i przydatność form geologicznych jako stanowiska geoturystycznego;


113



R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych;R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne;R.25.4(4) organizuje ruch turystyczny;R.25.4(5) stosuje przepisy prawa dotyczące działalności geoturystycznej.

Łączna liczba godzin 180Podstawy technikiKPS(4) jest otwarty na zmiany;

X X KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; X X

PKZ(R.n)(1) stosuje funkcje logarytmiczne i trygonometryczne;

X X 60PKZ(R.n)(2) wykonuje konstrukcje geometryczne;PKZ(R.n)(3) stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa;PKZ(R.n)(4) wykonuje działania na zbiorach;PKZ(R.n)(5) omawia zasady działania maszyn prostych.

Łączna liczba godzin 60Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń.BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

x 10BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;

X X X X X KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; X X X X X


114



PKZ(R.n)(6) posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki; X 10PKZ(R.n)(7) określa zasady powstawania i rozchodzenia ruchu falowego w różnych ośrodkach

fizycznych;R.25.1(12) korzysta z metod geofizycznych stosowanych w badaniach geologicznych;

X X X X X 130

R.25.1(13) analizuje zadania i zakres hydrogeologii, geologii inżynierskiej i geofizyki;

R.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzętu;

R.25.2(2) klasyfikuje i charakteryzuje różne technologie metod wiertniczych;R.25.2(3) rozpoznaje awarie wiertnicze, ich przyczyny oraz rozróżnia prace instrumentacyjne;

R.25.2(5) charakteryzuje wyposażenie i przestrzega zasad obsługi laboratorium geologicznego na wiertni;

R.25.2(6) wykonuje opróbowanie otworu wiertniczego;R.25.2(7) nadzoruje pobieranie próbek z próbników bocznych;R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych;

R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego.Łączna liczba godzin 150

Język obcy w geologiiJOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych, oraz fonetycznych) umożliwiających realizację zadań zawodowych;

X X X 45

JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji;


115



KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

KPS(10) współpracuje w zespole;

OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; X X X OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań.

Łączna liczba godzin 45Przepisy prawa i BHP w geologii

BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

X X X 20

BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm. X X X 40

Łączna liczba godzin 60Działalność gospodarcza w geologiiPDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; X 30PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych;


116



PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej;PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i określa powiązania między nimi;PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej;KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem;

X KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

X OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań.

Łączna liczba godzin 30Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe teoretyczne 765

Kształcenie zawodowe praktyczneTerenoznawstwo i kartografia geologicznaKPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

X X X X X X X KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;KPS(10) współpracuje w zespole;OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; X X X X X X X


117



OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;PKZ(R.n)(1) stosuje funkcje logarytmiczne i trygonometryczne;

X 10PKZ(R.n)(2) wykonuje konstrukcje geometryczne;R.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej;

X X X X X X X 170R.25.1(3) ocenia rzeźbę terenu i stosuje sposoby przedstawiania jej na mapie;R.25.1(4) interpretuje zdjęcia lotnicze i satelitarne;R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie.

Łączna liczba godzin 180Hydrogeologia i geologia inżynierskaKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

X X X X X KPS(10) współpracuje w zespole;

OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

X X X X X

OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze;

X 10PKZ(R.n)(10) rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach pH, redox i stężeń;R.25.1(11) określa własności hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie skał;

X X X X X 170

R.25.1(13) analizuje zadania i zakres hydrogeologii, geologii inżynierskiej i geofizyki;R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm;R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne;R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego.


118



Łączna liczba godzin 180Komputerowe wspomaganie w geologii PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

X X PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;PKZ(R.n)(12) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. X X 50

Łączna liczba godzin 60Geologia złóż KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

X X X X X KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;PKZ(R.n)(3) stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa;

X 40

PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze;PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi;R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne;R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej;R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; X X X X X 245R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne;R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich występowania;R.25.1(15) sporządza dokumentację wyników badań z zastosowaniem różnych metod;R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne;R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych;R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badań próbek geologicznych;R.25.3(3) przygotowuje preparaty z próbek geologicznych do badań laboratoryjnych;


119



R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami;R.25.3(5) ocenia wyniki badan laboratoryjnych próbek geologicznych.

Łączna liczba godzin 285Praktyka zawodowa – ogólnogeologiczna BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

X 5BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki;

X KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;KPS(10) współpracuje w zespole;OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

X OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne;

X 35R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości;R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej;R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych.

Łączna liczba godzin 40Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe praktyczne 745

POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA – praktyki zawodowePraktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceńR.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzętu;

X


120



R.25.2(5) charakteryzuje wyposażenie i przestrzega zasad obsługi laboratorium geologicznego na wiertni;R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych;R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego.

Łączna liczba godzin 40Praktyka petrograficzno-złożowaPKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi; X 10R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały;

X 30R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich występowania;R.25.1(15) sporządza dokumentację wyników badań z zastosowaniem różnych metod;R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne.

Łączna liczba godzin 40

Praktyka z geologii Polski i geoturystykiR.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne;

X

R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie;R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej;R.25.1(9) charakteryzuje minerały i skały;R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych;R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne.

Łączna liczba godzin 40Praktyka z kartografii geologicznejR.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej;

XR.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie;R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne.

Łączna liczba godzin 40


121



Łączna liczba godzin praktyk zawodowych realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie 160


122



Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG

Efekty kształcenia z podstawy programowejUczeń:

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

I. Geologia dynamiczna i strukturalnaKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

KPS(6)1 przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;KPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;

PKZ(R.n)(6) posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki;

PKZ(R.n)(6)1 wyjaśnić ruchy Ziemi i ich skutki;PKZ(R.n)(6)2 wyjaśnić prawo grawitacyjne Ziemi i określić anomalie siły ciężkości;PKZ(R.n)(6)3 omówić elementy ziemskiego pola magnetycznego i wyjaśnić wpływ magnetyzmu na stan Ziemi;PKZ(R.n)(6)4 omówić stan termiczny Ziemi i wyjaśnić skutki zmian termicznych Ziemi;PKZ(R.n)(6)5 wyjaśnić zróżnicowanie własności sprężystych materii Ziemi;PKZ(R.n)(6)6 omówić powstawanie fal sejsmicznych i budowę Ziemi na podstawie badań sejsmicznych;

PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze;

PKZ(R.n)(8)1 scharakteryzować sfery Ziemi i omówić zróżnicowanie rozmieszczenia pierwiastków chemicznych w poszczególnych sferach Ziemi;PKZ(R.n)(8)2 określić zasięg i skład chemiczny hydrosfery, atmosfery i biosfery;PKZ(R.n)(8)3 scharakteryzować skład chemiczny skorupy kontynentalnej i oceanicznej;PKZ(R.n)(8)4 wyjaśnić obieg pierwiastków chemicznych w przyrodzie;

PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi;

PKZ (R.n)(9)1 omówić mechanizm powstawania deformacji ciągłych i nieciągłych;PKZ (R.n)(9)2 przedstawić graficznie ciągłe i nieciągłe formy tektoniczne i ich elementy geometryczne;PKZ(R.n)(9)3 omówić proces powstawania drobnych form tektonicznych;PKZ(R.n)(9)4 scharakteryzować wielkie formy powierzchni litosfery;PKZ(R.n)(9)5 omówić budowę geologiczną lądów i dna oceanicznego;


123



PKZ(R.n)(9)6 wyjaśnić teorię tektoniki płyt i wskazać podstawowe płyty litosfery;PKZ(R.n)(9)7 wyjaśnić zjawiska zachodzące w strefie ryftów, subdukcji i kolizji płyt litosfery;PKZ(R.n)(9)8 scharakteryzować współczesne ruchy skorupy ziemskiej;

PKZ(R.n)(10) rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach pH, redox i stężeń;

PKZ(R.n)(10)1 zapisać reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów wietrzenia chemicznego, zjawisk krasowych, krystalizacji osadów z roztworów;PKZ(R.n)(10)2 omówić reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów metamorficznych i metasomatycznych;PKZ(R.n)(10)3 oznaczyć niektóre własności wód podziemnych, np. PH;PKZ(R.n)(10)4 określić skład chemiczny wód podziemnych;PKZ(R.n)(10)5 przeliczyć jednostki stosowane do określania własności hydrogeologicznych wody;

R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne;

R.25.1(1)1 określić główne czynniki procesów geologicznych endo- i egzogenicznych;R.25.1(1)2 ustalić udział procesów geologicznych w kształtowaniu powierzchni Ziemi;R.25.1(1)3 scharakteryzować plutonizm i intruzje magmowe i ustalić znaczenie plutonizmu dla tworzenia się złóż;R.25.1(1)4 scharakteryzować procesy wulkaniczne i ustalić ich rolę w kształtowaniu budowy Ziemi;R.25.1(1)5 omówić dynamikę atmosfery i wpływ na procesy biologiczne i geologiczne;R.25.1(1)6 omówić procesy wietrzenia i jego skutki;R.25.1(1)7 omówić geologiczną działalność wiatru;R.25.1(1)18 omówić geologiczną działalność wód płynących;R.25.1(1)19 omówić geologiczną działalność lodowców;R.25.1(1)10 omówić geologiczną działalność wód podziemnych;R.25.1(1)11 omówić geologiczną działalność lądowych wód stojących;R.25.1(1)12 scharakteryzować powierzchniowe ruchy masowe;R.25.1(1)13 omówić geologiczną działalność morza;R.25.1(1)14 scharakteryzować przebieg i skutki procesu denudacji;R.25.1(1)15 scharakteryzować facje i formacje osadowe;R.25.1(1)16 wyjaśnić procesy diagenezy i katagenezy;R.25.1(1)17 wyjaśnić zjawisko diastrofizmu i jego przyczyny;R.25.1(1)18 omówić ruchy górotwórcze i zjawiska towarzyszące fałdowaniom;R.25.1(1)19 omówić procesy metamorfizmu i ustalić znaczenie metamorfizmu dla tworzenia się złóż;


124



R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne; R.25.1(10)1 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał magmowych;R.25.1(10)2 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał osadowych;R.25.1(10)3 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał metamorficznych;R.25.1(10)4 przeanalizować procesy geochemiczne zachodzące podczas tworzenia się bituminów, węgli, soli i osadów ewaporacyjnych.

II. Mineralogia i petrografiaKPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)1 podejmować nowe wyzwania;

KPS(4)2 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy;KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;

KPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;KPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;


PKZ(R.n)(9)9 określić cel badań mineralogicznych i związek mineralogii z innymi naukami;

PKZ(R.n)(9)10 zdefiniować podstawowe pojęcia z krystalografii;

PKZ(R.n)(9)11 określić elementy graniczne i elementy symetrii kryształów;PKZ(R.n)(9)12 scharakteryzować układy krystalograficzne;PKZ(R.n)(9)13 nazwać i rozpoznać pokrój kryształów;PKZ(R.n)(9)14 omówić metody badań krystalograficznych;

R.25.1(8) dokonuje analizy i syntezy podstaw mineralogii i petrografii;

R.25.1(8)1 scharakteryzować naturalne środowiska występowania i powstawania minerałów;R.25.1(8)2 wyjaśnić fizykochemiczne procesy powstawania minerałów;R.25.1(8)3 rozróżnić paragenezę i sukcesję mineralną;R.25.1(8)4 rozróżnić postacie skupień minerałów;R.25.1(8)5 określić cechy fizyczne minerałów;R.25.1(8)6 wyjaśnić i określić mikroskopowo własności optyczne minerałów;R.25.1(8)7 omówić fizyczno-chemiczne metody badań minerałów;R.25.1(8)8 ustalić rolę petrografii w badaniach geologicznych i pracach poszukiwawczych oraz jej związek z geologią złóż;R.25.1(8)9 wyjaśnić zasady opróbowania i prowadzenia badań terenowych;R.25.1(8)10 wyodrębnić skały magmowe, osadowe i metamorficzne;


125



R.25.1(8)11 scharakteryzować geologiczne formy występowania skał;R.25.1(8)12 omówić własności makroskopowe skał, tj. skład mineralny, strukturę i teksturę;R.25.1(8)13 omówić badania laboratoryjne składu mineralnego skał;R.25.1(8)14 omówić badania techniczne skał.

R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(9)1 przedstawia systematykę minerałów.R.25.1(9)2 scharakteryzować grupy minerałów(krzemiany i glinokrzemiany, siarczki i siarkosole, węglany, tlenki i wodorotlenki, halogenki, siarczany, fosforany, pierwiastki rodzime, związki organiczne), podając własności fizyczne i chemiczne, warunki powstawania i możliwości gospodarczego wykorzystania;R.25.1(9)3 rozpoznać makroskopowo podstawowe minerały z poszczególnych grup;R.25.1(9)4 wyszczególnić minerały skałotwórcze, główne, poboczne i akcesoryczne;R.25.1(9)5 wyodrębnić minerały skał magmowych osadowych i metamorficznych;R.25.1(9)6 omówić krystalizację minerałów ze stopu krzemianowego, par, gazów i roztworów hydrotermalnych;R.25.1(9)7 scharakteryzować przeobrażenia minerałów wywołane zmianami temperatury i ciśnienia;R.25.1(9)8 omówić przeobrażenia diagenetyczne i metasomatyczne minerałów w warunkach hipergenicznych;R.25.1(9)9 omówić powstawanie i rodzaje minerałów ewaporatów;R.25.1(9)10 omówić procesy powstawania, podział genetyczny i formy występowania skał magmowych; R.25.1(9)11 omówić własności podstawowych skał magmowych, ich znaczenie gospodarcze i występowanie w Polsce.R.25.1(9)12 wyjaśnić procesy powstawania skał piroklastycznych. R.25.1(9)13 omówić rodzaje skał piroklastycznych i wskazać ich występowanie w Polsce.R.25.1(9)14 scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał osadowych.R.25.1(9)15 dokonać klasyfikacji skał osadowych według granulacji i składu substancji mineralnej. R.25.1(9)16 scharakteryzować skały okruchowe, ilaste, pochodzenia chemicznego i organicznego ich zastosowanie i występowanie w Polsce.R.25.1(9)17 scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał metamorficznych.R.25.1(9)18 wyjaśnić pojęcie metamorfizmu, jego czynniki i omówić rodzaje procesów metamorficznych;R.25.1(9)19 scharakteryzować skały metamorficzne, ich zastosowanie i występowanie w Polsce; R.25.1(9)20 rozpoznać makroskopowo podstawowe skały z poszczególnych grup oraz skład mineralny, strukturę i teksturę.

R.25.1(15) sporządza dokumentację R.25.1(15)1 zestawić wyniki badań mineralogicznych próbek geologicznych różnymi metodami: wykresy, diagramy, przekroje,


126



wyników badań z zastosowaniem różnych metod;

tabele;R.25.1.(15)2 opracować dane z analizy granulometrycznej;

R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne;

R.25.2(8)1 pobrać próbki minerałów i skał;R.25.2(8)2 określić frakcję skał luźnych;R.25.2(8)3 zbadać typ spoiwa skał osadowych;R.25.2(8)4 określić stopnie obtoczenia ziaren mineralnych i okruchów skalnych;

R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych;

R.25.3(1)1 określić makroskopowo cechy fizyczno-mechaniczne próbek mineralnych i skalnych;R.25.3(1)2 wykonać badania minerałów dla określenia własności fizycznych i mechanicznych;R.25.3(1)3 wykonać badania własności optycznych minerałów;R.25.3(1)4 określić podstawowe własności optyczne minerałów przy pomocy mikroskopu polaryzacyjnego;R.25.3(1)5 określić luminescencję minerałów;R.25.3(1)6 określić makroskopowo cechy fizyczno-mechaniczne skał;

R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badań próbek geologicznych;

R.25.3(2)1 pobrać próbki geologiczne z wychodni skalnych;R.25.3(2)2 ustalić ciężar i wielkość próbki pobieranej do określonych badań geologicznych;R.25.3(2)3 opisać pobraną próbkę;R.25.3(2)4 ustalić sposób zabezpieczenia pobieranych próbek geologicznych;

R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami;

R.25.3(4)1 wykonać obliczenia wielkości składników skał luźnych metodą granulomertii;R.25.3(4)2 wykonać obliczenia wielkości ziaren składników metodą analizy sedymentacyjnej;R.25.3(4)3 przedstawić graficznie wyniki analiz chemicznych termicznych i innych analiz minerałów i skał;R.25.3(4)4 zinterpretować graficzne wyniki analiz chemicznych, termicznych i innych analiz minerałów i skał;

R.25.3(5) ocenia wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych;

R.25.3(5)1 zinterpretować wyniki analiz chemicznych minerałów;R.25.3(5)2 przeanalizować wyniki badań granulometrycznych, rentgenowskich, derywatograficznych;R.25.3(5)3 przeanalizować wyniki badań makroskopowych przy zastosowaniu odpowiednich tabel.

III. Geologia Polski z geoturystykąKPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej;

KPS(1)2 stosować zasady etyki zawodowej;KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązania problemu;KPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;


127



KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(5)1 przewidywać sytuacje wywołujące stres;KPS(5)2 określić skutki stresu;

KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

KPS(6)1 przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;

KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;


OMZ(1)1 dokonać analizy przydzielonych zadań;OMZ(1)2 zaplanować pracę zespołu;

OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;

OMZ(2)1 rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole;OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;

OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;

OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań;OMZ(3)2 wydać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania;

OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;

OMZ(4)1 monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań;OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów;

OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami.

OMZ(6)1 argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami;OMZ(6)2 stosować właściwe formy komunikacji interpersonalnej.

PKZ(R.n)(11) charakteryzuje i określa systematykę roślin i zwierząt na podstawie części twardych szkieletu, które mogą ulegać fosylizacji i zachować się w skałach;

PKZ(R.n)(11)1 wyjaśnić poglądy na powstanie układu planetarnego;PKZ(R.n)(11)2 scharakteryzować procesy prowadzące do powstania litosfery, atmosfery i hydrosfery;PKZ(R.n)(11)3 dokonać podziału dziejów Ziemi i omówić ery, okresy i epoki geologiczne;PKZ(R.n)(11)4 przeprowadzić klasyfikację i ogólną charakterystykę królestwa roślin i zwierząt;PKZ(R.n)(11)5 wyjaśnić geochronologię względną i bezwzględną;PKZ(R.n)(11)6 omówić procesy prowadzące do powstania skamieniałości, scharakteryzować poszczególne stany zachowania, skamieniałości;PKZ(R.n)(11)7 zdefiniować pojęcie skamieniałości przewodnich i ich znaczenie dla określania wieku skał;PKZ(R.n)(11)8 zdefiniować pojęcie skamieniałości skałotwórcze i ich znaczenie dla powstawania złóż kopalin użytecznych;

R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości;

R.25.1(6)1 scharakteryzować klimat i świat organiczny prekambru;R.25.1(6)2 omówić zmiany w paleogeografii i ruchy tektoniczne i wulkaniczne w prekambrze;R.25.1(6)3 wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory prekambru w Polsce;


128



R.25.1(6)4 scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery paleozoicznej;R.25.1(6)5 omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze paleozoicznej;R.25.1(6)6 omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery paleozoicznej;R.25.1(6)7 wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory kambru, ordowiku, syluru, dewonu, karbonu i permu w Polsce;R.25.1(6)8 scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery mezozoicznej;R.25.1(6)9 omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze mezozoicznej;R.25.1(6)10 omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery mezozoicznej;R.25.1(6)11 wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory triasu, jury i kredy w Polsce;R.25.1(6)12 scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery kenozoicznej;R.25.1(6)13 omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze kenozoicznej;R.25.1(6)14 omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery kenozoicznej;R.25.1(6)15 wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory trzeciorzędu i czwartorzędu w Polsce;R.25.1(6)16 scharakteryzować rozwój człowieka i kultur ludzkich;R.25.1(6)17 rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze poszczególnych okresów geologicznych;

R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej;

R.25.1(7)1 scharakteryzować strukturę geologiczną Polski na tle budowy geologicznej Europy;R.25.1(7)2 wyszczególnić i scharakteryzować jednostki regionalne Polski;R.25.1(7)3 wyjaśnić piętrowość budowy geologicznej Polski;R.25.1(7)4 omówić podział i budowę geologiczną platformy wschodnioeuropejskiej;R.25.1(7)5 omówić podział i budowę geologiczną platformy paleozoicznej;R.25.1(7)6 przedstawić mechanizm powstania orogenu kaledońskiego i waryscyjskiego oraz jego wpływ na dalszą ewolucję skorupy ziemskiej na obszarze Polski;R.25.1(7)7 omówić podział i budowę geologiczną obszaru pofałdowań alpejskich;R.25.1(7)8 przedstawić mechanizm powstania orogenu alpejskiego i jego wpływ na dalszą ewolucję skorupy ziemskiej na obszarze Polski;R.25.1(7)9 wyjaśnić przebieg zlodowaceń plejstoceńskie w Polsce;R.25.1(7)10 scharakteryzować osady czwartorzędowe na obszarze Polski;R.25.1(7)11 przedstawić budowę Bałtyku i omówić procesy prowadzące do jego powstania.

R.25.4(1) określa walory i przydatność form R.25.4(1)1 wskazać formy ochrony przyrody nieożywionej;


129



geologicznych jako stanowiska geoturystycznego;

R.25.4(1)2 zdefiniować i sklasyfikować geostanowiska;R.25.4(1)3 określić sposób powstania stanowiska geoturystycznego;R.25.4(1)4 wyodrębnić obiekty i zjawiska geoturystyczne mogące stanowić atrakcję geoturystyczną;

R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych;

R.25.4(2)1 ocenić walor naukowy (geneza, proces geologiczny, minerały itp.) predysponujący stanowisko geologiczne jako ciekawostkę turystyczną;R.25.4(2)2 ocenić krajobrazowe walory danego stanowiska geoturystycznego;R.25.4(2)3 ocenić turystyczne walory danego stanowiska geoturystycznego wraz z bazą turystyczno-noclegową;R.25.4(2)4 wyjaśnić ochronę georóżnorodności w Polsce;

R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne; R.25.4(3)1 wskazać na mapie i scharakteryzować wybrane obiekty geoturystyczne w Polsce;R.25.4(3)2 wskazać region Polski ciekawy geoturystycznie;R.25.4(3)3 określić znaczenie poszczególnych geostanowisk dla turystyki i badań geologicznych;R.25.4(3)4 zaplanować kolejność zwiedzania poszczególnych stanowisk geoturystycznych na danym obszarze;

R.25.4(4) organizuje ruch turystyczny R.25.4(4).1 ustalić podstawowe definicje związane z turystyką;R.25.4(4)2 objaśnić definicje i kryteria klasyfikacji ruchu turystycznego;R.25.4(4)3 wyjaśnić organizację i funkcjonowanie rynku turystycznego;

R.25.4(5) stosuje przepisy prawa dotyczące działalności geoturystycznej;

R.25.4(5)1 zastosować prawa ustawy o usługach turystycznych;R.25.4(5)2 zastosować prawa pilota wycieczek;R.25.4(5)3 przestrzegać praw i przepisów parków narodowych i obszarów chronionych.

IV. Podstawy technikiKPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)2 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowania metod i technik pracy;

KPS(4)3 analizować zmiany zachodzące w branży;KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

KPS(6)przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy

OMZ(5)1 proponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy;

OMZ(5)2 wprowadzić rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;


PKZ(R.n)(1)1 zdefiniować funkcje logarytmiczne i trygonometryczne;PKZ(R.n)(1)2 stosować w obliczeniach geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich funkcje logarytmiczne i


130



trygonometryczne;PKZ(R.n)(1)3 stosować w opracowaniach geologicznych skalę półlogarytmiczną;

PKZ(R.n)(2) wykonuje konstrukcje geometryczne;

PKZ(R.n)(2)1 wykreślić linie proste i prostopadłe;PKZ(R.n)(2)2 wykonać podział konstrukcyjny odcinków;PKZ(R.n)(2)3 wykreślić konstrukcje kątów i ich podziałów;PKZ(R.n)(2)4 wykreślić konstrukcje figur płaskich;PKZ(R.n)(2)5 stosować pismo techniczne;PKZ(R.n)(2)6 używać znaków konwencjonalnych;PKZ(R.n)(2)7 zastosować zasady rysunku rzutowego;

PKZ(R.n)(3) stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa;

PKZ(R.n)(3)1 zdefiniować podstawowe terminy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa;PKZ(R.n)(3)2 zastosować w obliczeniach geologicznych metodę średniej arytmetycznej;PKZ(R.n)(3)3 zastosować w obliczeniach geologicznych metodę średniej ważonej;

PKZ(R.n)(4) wykonuje działania na zbiorach; PKZ(R.n)(4)1 oszacować według określonych parametrów dane uzyskane z badań geologicznych;PKZ(R.n)(4)2 wykreślić na mapie obszary o określonych parametrach geologicznych;

PKZ(R.n)(5) omawia zasady działania maszyn prostych;

PKZ(R.n)(5)1 wymienić rodzaje maszyn prostych i zasady ich działania;PKZ(R.n)(5)2 stosować w praktyce maszyny proste.

V. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

BHP(5)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników wynikających z prowadzenia prac wiertniczych i geofizycznych;BHP(5)2 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące na wiertni i w laboratoriach prowadzących obsługę prac wiertniczych;BHP(5)3 określić zagrożenia związane ze stosowaniem środków chemicznych przy obróbce płuczki wiertniczej i sporządzaniu zaczynów cementowych;

BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(7)2 wyposażyć stanowisko pracy w odpowiedni sprzęt i urządzenia;

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej BHP(8)1 rozróżnić środki ochrony indywidualnej od ochrony zbiorowej;


131



i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(8)2 dobrać odpowiednie środki ochrony indywidualnej w zależności od wykonywanej pracy;

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej;KPS(1) stosować zasady etyki zawodowej;

KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań;

KPS(3)1 przeanalizować rezultaty działań;KPS(3)2 uświadomić sobie zagrożenia wynikające z łamania zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej;


KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;

OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami;

OMZ(6)3 zmobilizować współpracowników do wykonania zadań;OMZ(6)4 słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników;

PKZ(R.n)(6) posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki;

PKZ(R.n)(6)7 zdefiniować gęstość właściwą i objętościową skał i określić zależność od porowatości i głębokości występowania;PKZ(R.n)(6) 8. omówić magnetyczne własności skał i wykazać ich wykorzystanie w geologii i geofizyce;PKZ(R.n)(6) 9. omówić elektryczne i elektromagnetyczne własności skał i wykazać ich wykorzystanie w geologii i geofizyce;PKZ(R.n)(6)10 omówić radioaktywne własności skał i wykazać ich wykorzystanie w geologii i geofizyce;PKZ(R.n)(6)11 omówić termiczne własności skał i wykazać ich wykorzystanie w geologii i geofizyce;PKZ(R.n)(6)12 omówić sprężyste własności skał i wykazać ich wykorzystanie w geologii i sejsmologii;

PKZ(R.n)(7) określa zasady powstawania i rozchodzenia ruchu falowego w różnych ośrodkach fizycznych;

PKZ(R.n)(7)1 wyszczególnić typy fal i podać ich charakterystykę;PKZ(R.n)(7)2 wyjaśnić zależność prędkości rozchodzenia się fal od parametrów sprężystych skał;PKZ(R.n)(7)3 wykazać zależność między poszczególnymi parametrami fizycznymi dla poszczególnych typów skał i regionów geologicznych.

R.25.1(12) korzysta z metod geofizycznych stosowanych w badaniach geologicznych;

R.25.1(12)1 rozróżnić typy badań geofizycznych;R.25.1(12)2 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań grawimetrycznych;R.25.1(12)3 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań magnetycznych;R.25.1(12)4 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań radiometrycznych;R.25.1(12)5 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań termicznych;R.25.1(12)6 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań sejsmicznych;R.25.1(12)7 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań geoelektrycznych;R.25.1(12)8 omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań paleomagnetycznych;


132




R.25.1(13)1 zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane grawimetryczne.R.25.1(13)2 określić zastosowanie grawimetrii do rozpoznania wgłębnej budowy geologicznej i wykrywania wysadów solnych, złóż węgla i intruzji magmowych;R.25.1(13)3 zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane pomiarowe magnetyzmu ziemskiego;R.25.1(13)4 określić zastosowanie magnetometrii do rozpoznania budowy wgłębnej, wykrywania skał magmowych i złóż kopalin użytecznych;R.25.1(13)5 określić wykorzystanie zdjęć radiometrycznych w hydrogeologii i geologii strukturalnej;R.25.1(13)6 przeprowadzić interpretację geofizyczno-geologiczną, jakościową i ilościową pomiarów termicznych;R.25.1(13)7 określić zastosowanie metod termometrii powierzchniowej do wykrywania i rozpoznawania intruzji magmowych, wysadów solnych, przypowierzchniowych stref okruszcowanych siarczkami miedzi i w hydrogeologii;R.25.1(13)8 przeprowadzić geologiczną interpretację materiałów sejsmicznych refleksyjnych i refrakcyjnych;R.25.1(13)9 określić zastosowanie metod sejsmicznych w geologii dla rozpoznania budowy wgłębnej i poszukiwania kopalin użytecznych;R.25.1(13)10 zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane geoelektryczne;R.25.1(13)11 określić zastosowanie metod geoelektrycznych w geologii;R.25.1(13)12 przeprowadzić interpretację geofizyczno-geologiczną badań paleomagnetycznych;R.25.1(13)13 omówić zastosowanie wyników badań paleomagnetycznych w tektonice, petrografii i neotektonice;

R.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzętu;

R.25.2(1)1 omówić rozwój przemysłu naftowego w Polsce;R.25.2(1)2 przeprowadzić klasyfikację metod wiercenia i zdefiniować podstawowe pojęcia wiertnicze;R.25.2(1)3 omówić budowę i eksploatację typowych wiertnic stosowanych w wiertnictwie okrętnym;R.25.2(1)4 omówić budowę i eksploatację typowych wiertnic stosowanych w wiertnictwie udarowym;R.25.2(1)5 przedstawić podział wierceń obrotowych normalnośrednicowych według charakterystyki technicznej, głębokości wiercenia i celów geologicznych;R.25.2(1)6 omówić typowe konstrukcje otworu wiertniczego normalnośrednicowego;R.25.2(1)7 scharakteryzować podstawowe urządzenia do wierceń obrotowych normalnośrednicowych;R.25.2(1)8 rozpoznać, określić zastosowania i działanie narzędzi i osprzętu do wierceń obrotowych normalnośrednicowych;R.25.2(1)9 określić rolę, zadania i rodzaje płuczki wiertniczej;R.25.2(1)10 omówić technologie wierceń obrotowych normalnośrednicowych;


133



R.25.2(1)11 omówić technologie wierceń obrotowych małośrednicowych i ich praktyczne zastosowanie;R.25.2(1)12 omówić typowe konstrukcje otworu wiertniczego małośrednicowego;

R.25.2(2) klasyfikuje i charakteryzuje różne technologie metod wiertniczych;

R.25.2(2)1 omówić technologie wiercenia okrętnego i określić ich praktyczne zastosowanie;R.25.2(2)2 omówić podstawowe operacje występujące przy wykonywaniu robót wiertniczych metodą wiercenia okrętnego;R.25.2(2)3 omówić technologie wiercenia metodą udarową i określić ich praktyczne zastosowanie;R.25.2(2)4 omówić podstawowe operacje występujące przy wykonywaniu robót wiertniczych metodą wiercenia udarowego;R.25.2(2)5 omówić technologie wiercenia obrotowego małośrednicowego i określić ich praktyczne zastosowanie;R.25.2(2)6 scharakteryzować typowe konstrukcje otworu wiertniczego małośrednicowego wykonywanego metodą obrotową;R.25.2(2)7 wyjaśnić metody zamykania poziomów wodonośnych przy wierceniu obrotowym;R.25.2(2)8 omówić budowę i zasadę działania turbowiertu i elektrowiertu oraz określić zasady ich praktycznego zastosowania w wiertnictwie;R.25.2(2)9 scharakteryzować technologie wiercenia na morzu z platform wiertniczych;R.25.2(2)10 przedstawić technologie wierceń kierunkowych;R.25.2(2)11 wyjaśnić technologię wiercenia obrotowego z lewą cyrkulacją płuczki i określić jej praktyczne zastosowanie;

R.25.2(3) rozpoznaje awarie wiertnicze, ich przyczyny oraz rozróżnia prace instrumentacyjne;

R.25.2(3)1 omówić typowe instrumentacje przy wierceniu obrotowym małośrednicowym i sposoby usuwania awarii;R.25.2(3)2 omówić trudności występujące w czasie wiercenia: ucieczki płuczki, zaciskanie otworu, powstawanie obwałów i erupcja;R.25.2(3)3 rozpoznać narzędzia ratunkowe i określić ich zastosowanie;R.25.2(3)4 omówić zasady zapobiegania awariom wiertniczym;R.25.2(3)5 wyjaśnić sposoby usuwania ważniejszych awarii wiertniczych oraz omówić techniki zbaczania otworów;


R.25.2(5)1 scharakteryzować wyposażenie i przestrzegać zasad obsługi laboratorium geologicznego stanowiącego serwis wiertniczy;R.25.2(5)2 omówić badania próbek wód złożowych;R.25.2(5)3 omówić badania zawartości bituminów ciekłych i gazowych w skałach i cieczach;R.25.2(5)4 omówić wyposażenie laboratorium typu „Datawell” i wyjaśnić znaczenie pomiarów prowadzonych przez geologiczną obsługę wierceń;

R.25.2(6) wykonuje opróbowanie otworu wiertniczego;

R.25.2(6)1 określić cele opróbowania w trakcie wiercenia i po jego zakończeniu;R.25.2(6)2 omówić budowę i zasadę działania rurowych i kablowych próbników złoża;R.25.2(6)3 omówić technologię opróbowania horyzontów złożowych;


134



R.25.2(6)4 scharakteryzować procesy perforacji i omówić zakres ich stosowania;R.25.2(6)5 omówić zabiegi mające na celu intensyfikację przypływu płynów złożowych od strefy przyodwiertowej;R.25.2(6)6 omówić technologie kwasowania i ustalić warunki stosowania zabiegu;R.25.2(6)7 omówić technologie szczelinowania i ustalić warunki stosowania zabiegu;

R.25.2(7) nadzoruje pobieranie próbek z próbników bocznych;

R.25.2(7)1 określić zasady działania i stosowania pakerów;R.25.2(7)2 określić zasady i sposoby pobierania próbek płynów złożowych;

R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych;

R.25.2(9)1 ustalić zadania i omówić techniki pomiarowe stosowane w geofizyce wiertniczej;R.25.2(9)2 omówić badania z zakresu elektrometrii wiertniczej, ustalić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;R.25.2(9)3 omówić badania z zakresu radiometrii wiertniczej, ustalić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;R.25.2(9)4 omówić badania z zakresu termometrii wiertniczej, ustalić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;R.25.2(9)5 omówić badania z zakresu magnetometrii wiertniczej, ustalić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;R.25.2(9)6 omówić profilowanie średnicy, akustyczne, grawimetryczne, gazowe i luminescencyjne, ustalić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie;R.25.2(9)7 omówić badania geofizyczne z zakresu techniki wiertniczej;R.25.2(9)8 przeprowadzić kompleksową interpretację danych geofizyki wiertniczej;R.25.2(9)9 określić zastosowanie techniki cyfrowej w geofizyce wiertniczej;

R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego;

R.25.2(10)1 przeanalizować PGTO (projekt geologiczno-techniczny otworu);R.25.2(10)2 określić warunki litologiczne i stratygraficzne otworu na podstawie profili wiertniczych;R.25.2(10)3 wykreślić profil geologiczny na podstawie rdzeni wiertniczych i próbek okruchowych;R.25.2(10)4 określić zmienność warunków złożowych w oparciu o zapisy aparatury kontrolno-pomiarowej.

VI. Język obcy w geologiiJOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych)umożliwiających realizację zadań zawodowych;

JOZ(1)1 posłużyć się kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w zadaniach zawodowych;

JOZ(1)2 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu;JOZ(1)3 przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej;

JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności

JOZ(2)1 przeprowadzić rozmowę w języku obcym zawodowym związaną z wykonaniem zadania zawodowego;JOZ(2)2 zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach związanych z wykonaniem zadania zawodowego;


135



zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

JOZ(2)3 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;JOZ(2)4 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac zawodowych;JOZ(2)5 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym;JOZ(2)6 negocjować w języku obcym warunki wykonania zadania zawodowego;

JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

JOZ(3)1 przetłumaczyć teksty zawodowe napisane w języku polskim na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii;JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu;JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą wykonania czynności zawodowej;

JOZ(3)4 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego;JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

JOZ(4)1 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy, wykorzystując słownictwo zawodowe.JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac;JOZ(4)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące stosowanych w geologii urządzeń;JOZ(4)4 słuchać wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego słuchania;JOZ(4)5 porozumiewać się z zespołem współpracowników w języku obcym podczas wykonywania zadań zawodowych;

JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

JOZ(5)1 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową;JOZ(5)2 dokonać analizy informacji zawartych w instrukcjach obsługi urządzeń;JOZ(5)3 wyszukać w różnych źródłach informacji danych dotyczących tematyki zawodowej.

KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)1 podejmować nowe wyzwania.KPS(4)2 wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowania metod i technik pracy.


KPS(6)1 przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego.KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)2 modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;KPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;



OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań.

OMZ(2)3 zorganizować zespół do przeprowadzenia zadań;OMZ(2)4 wyznaczyć zadania w zespole według umiejętności językowych.


136



VII. Przepisy prawa i BHP w geologii BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

BHP(1)1 zdefiniować pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy;

BHP(1)2 zdefiniować pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP(2)1 rozróżnić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP(2)2 rozróżnić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)1 przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(4)2przewidzieć zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

BHP(6)1 wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

BHP(6)2 scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(9)1 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;

BHP(9)2 stosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;

BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia;KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)1 przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe;

KPS(7)2 określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej;R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i R.25.2(4)1 podać pojęcia i definicje prawne;


137



górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm;

R.25.2(4)2 określić rodzaje norm stosowanych w życiu społeczeństwa i państwa;R.25.2(4)3 scharakteryzować źródła prawa Rzeczpospolitej Polskiej;R.25.2(4)4 wyjaśnić strukturę prawa i określić zakres spraw regulowanych przez różne gałęzie prawa;R.25.2(4)5 omówić Kodeks postępowania administracyjnego i zadania Naczelnego Sądu Administracyjnego;R.25.2(4)6 wyjaśnić historię prawa górniczego i geologicznego;R.25.2(4)7 wyjaśnić obecny system prawny w zakresie prawa geologicznego i górniczego;R.25.2(4)8 przedstawić rolę prawa w ochronie zasobów naturalnych;R.25.2(4)9 omówić przepisy ogólne ustawy „Prawo geologiczne i górnicze”;

R.25.2(4)10 omówić prowadzenie prac geologicznych i dokumentację geologiczną w myśl ustawy „Prawo geologiczne i górnicze”;R.25.2(4)11 omówić kwalifikacje i zakres obowiązków osób dozoru i nadzoru geologicznego;R.25.2(4)12 omówić przepisy ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące wydobywania kopalin, użytkowania górniczego i szkód górniczych;R.25.2(4)13 omówić przepisy ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące odszkodowań za szkody górnicze i odpowiedzialność karną wynikającą z przepisów prawa;R.25.2(4)14 omówić przepisy wykonawcze do Prawa geologicznego i górniczego;R.25.2(4)15 omówić przepisy prawne o ochronie środowiska;R.25.2(4)16 omówić podstawy prawne poszukiwania i wydobywania surowców mineralnych z szelfu i dna oceanicznego;R.25.2(4)17 omówić przepisy BHP w prowadzeniu prac geologicznych.

VIII. Działalność gospodarczaPDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;

PDG(1)1 zastosować pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;PDG(1)2 zdefiniować pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo;

PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(2)1 zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego;PDG(2)2 omówić przepisy prawa podatkowego;PDG(2)3 przeanalizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;PDG(2)4 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące PDG(3)1 omówić przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;


138



prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)2 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;PDG(3)3 korzystać z przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

PDG(4)1 wyodrębnić przedsiębiorstwa i instytucje związane z geologią i określić powiązania między nimi;

PDG(4)2 określić powiązania przedsiębiorstw i instytucji geologicznych z otoczeniem;

PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;

PDG(5)1 dokonać analizy działalności geologicznej na rynku pracy;PDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt na działalność firm geologicznych;PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne;

PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

PDG(6)1 określić procedury świadczenia usług w przedsiębiorstwach geologicznych funkcjonujących na rynku;PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie usług geologicznych;PDG(6)3ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami geologicznymi;PDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania usług geologicznych;

PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

PDG(7)1 opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej działalności gospodarczej; PDG(7)2 wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej;PDG(7)3sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia usług geologicznych;PDG(7)4 wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej;PDG(7)5 sporządzić biznesplan dla określonej działalności gospodarczej;

PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

PDG(8)1zorganizowaćstanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii;PDG(8)2 rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism;PDG(8)3 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;PDG(8)4 wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie;PDG(8)5 wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami BHP;

PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

PDG(9)1 obsłużyć biurowe urządzenia techniczne i multimedialne;PDG(9)2 zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;PDG(9)3 obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności gospodarczej;

PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności

PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu mix;PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej;


139



gospodarczej; PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów;PDG(10)4przeanalizować potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych;

PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

PDG(11)1 określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej;PDG(11)2 określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy;PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności gospodarczej;

KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(5)3 wskazać sytuacje wywołujące stres;KPS(5)4 stosować sposoby radzenia sobie ze stresem;


KPS(8)3 prowadzić działania i dokonywać zmian w ich prowadzeniu wymuszonych zachowaniem zespołu lub warunkami pracy;KPS(8)4 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;

KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień;

KPS(9)1 stosować techniki negocjacyjne;KPS(9)2 zachować się asertywnie;


OMZ(1)1 dokonywać analizy przydzielonych zadań;OMZ(1)2 zaplanować prace zespołu;




OMZ(3)1 zmobilizować współpracowników do wykonania zadań;OMZ(3)2 wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania;


OMZ(4)1 monitorować jakość wykonanych zadań;OMZ(4)2 ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów.

IX. Terenoznawstwo i kartografia geologicznaKPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

KPS(2)3 dążyć wytrwale do celu; KPS (2)4 zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na wykonywanie zadań;


KPS(3)1 przeanalizować rezultaty działań;KPS(3)2 być świadomym zagrożeń wynikających z łamania zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej;


KPS(6)1przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;

KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)2 modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;KPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;


140






OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;OMZ(2)3 zorganizować zespół do przeprowadzenia zadań;






PKZ(R.n)(1)4 stosować funkcje trygonometryczne do obliczania miąższości rzeczywistej i pozornej warstwy;PKZ(R.n)(1)5 stosować funkcje trygonometryczne i logarytmiczne do obliczeń kartograficznych i geodezyjnych;

PKZ(R.n)(2) wykonuje konstrukcje geometryczne;

PKZ(R.n)(2) 8.wykreślić i różnicować rodzaje i grubość różnego rodzaju linii;PKZ(R.n)(2)9 dobrać odpowiednie znaki konwencjonalne;PKZ(R.n)(2)10 opisać mapy pismem technicznym;

R.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej;

R.25.1(2)1 zorganizować i wykonać prace przygotowawcze;R.25.1(2)2 zorganizować i zastosować kolejność prac i badań wykonywanych w terenie;R.25.1(2)3 prowadzić prace rekonesansowe;R.25.1(2)4 wykonać prace zdjęciowe (kartograficzne) różnymi metodami;R.25.1(2)5 oszacować skalę zdjęcia geologicznego i stopnia zagęszczenia obserwacji;R.25.1(2)6 wykonać pomiary w odsłonięciach;

R.25.1(3) ocenia rzeźbę terenu i stosuje sposoby przedstawiania jej na mapie(topografia);

R.25.1(3)1 scharakteryzować podstawowe formy morfologiczne;R.25.1(3)2 zastosować metody przedstawiania rzeźby terenu na mapie;R.25.1.(3)3 zastosować podział planów i map;R.25.1.(3)4 przeliczyć elementy osnowy matematycznej mapy (skala, podziałka);R.25.1(3)5 stosować treść i formę mapy;R.25.1(3)6 stosować topograficzne znaki umowne, barwy i skróty objaśniające;R.25.1(3)7 stosować zasady geometrycznej konstrukcji mapy;R.25.1(3)8 interpretować rzeźbę terenu z rysunku poziomicowego;R.25.1(3)9 rysować profil morfologiczny;


141



R.25.1(3)10 wykonać proste pomiary w terenie;R.25.1(3)11 wykonać podstawowe pomiary z zakresu miernictwa;R.25.1(3)12 orientować się w terenie za pomocą mapy;R.25.1.(3)13 wykonać tyczenie prostych prostopadłych za pomocą węgielnicy;

R.25.1(4) interpretuje zdjęcia lotnicze i satelitarne;

R.25.1(4)1 wymienić rodzaje fotogrametrii;R.25.1(4)2 rozpoznać instrumenty fotogrametryczne;R.25.1(4)3 stosować proste metody przenoszenia treści zdjęcia lotniczego na mapę topograficzną;

R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie;

R.25.1(5)1 przedstawić klasyfikację map geologicznych i ich opis;R.25.1(5)2 stosować zasady stosowania barw, szrafur i symboli geologicznych na mapach;R.25.1(5)3 stosować zasady wykonywania objaśnień do mapy i tekstu objaśniającego;R.25.1(5)4 stosować zasady wykonywania przekrojów i profili geologicznych;R.25.1(5)5 objaśnić podstawowe definicje związane z wykonywaniem konstrukcji na mapie geologicznej;R.25.1(5)6 wykonać konstrukcje graficzne na mapach geologicznych;R.25.1(5)7 wykonać odpowiednie korelacje profili otworów wiertniczych;R.25.1(5)8 wykonać przekrój geologiczny na podstawie mapy geologicznej, profili wiertniczych i innych danych kartograficznych;R.25.1(5)9 wykonać przekrój geologiczny na podstawie badan geofizycznych;R.25.1(5)10 zaplanować prace zdjęciowe (kartograficzne);R.25.1(5)11, stosować różne metody prowadzenia marszrut;R.25.1(5)12, wykonać obserwacje i badania zdjęciowe;R.25.1(5)13, wykonać dokumentację odsłonięć i wyrobisk(robót) dokumentacyjnych;R.25.1(5)14, zaplanować i wykonać prace kameralne;R.25.1(5)15, wykonać mapę geologiczną wraz z opisem;R.25.1(5)16, rozróżnić rodzaje map stosowanych w geologii wgłębnej;R.25.1(5)17, konstruuje i opisać mapy geologiczne różnego rodzaju;R.25.1(5)18 opisywać rodzaje wgłębnych map geologicznych;R.25.1(5)19 zinterpretować mapy geologiczne i tektoniczne.

IX. Hydrogeologia i geologia inżynierskaKPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali KPS(6)1przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego;


142



umiejętności zawodowe; KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych;KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;

KPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;



OMZ(2)2 rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu;OMZ(2)3 zorganizować zespół do przeprowadzenia zadań;






PKZ(R.n)(8)5 opisać własności fizyczne i chemiczne cząsteczki wody;PKZ(R.n)(8)6 przeanalizować skład chemiczny wód podziemnych;PKZ(R.n)(8)7 wyjaśnić kształtowanie się składu chemicznego wody;PKZ(R.n)(8)8 różnicować pierwiastki wód podziemnych ze względu na stężenie;PKZ(R.n)(8)9 określić własności fizyczne i organoleptyczne wody;PKZ(R.n)(8)10 wyjaśnić, co to jest twardość, zasadowość, utlenialność i mineralizacja ogólna wody;PKZ(R.n)(8)11 scharakteryzować pierwiastki, związki chemiczne i gazy występujące w wodzie podziemnej;PKZ(R.n)(8)12, ocenić stan bakteriologiczny wody;PKZ(R.n)(8)13 ocenić badania jakości wody;PKZ(R.n)(8)14 sklasyfikować wody mineralne i lecznicze;PKZ(R.n)(8)15 określić własności i występowanie wód mineralnych i leczniczych;PKZ(R.n)(8)16 rozróżnić normy jakościowe wód podziemnych;PKZ(R.n)(8)17 określić skutki oddziaływania wód podziemnych na fundamenty budynków i inne budowle;

PKZ(R.n)(10) rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach

PKZ(R.n)(10)6 obliczyć równoważnik chemiczny;PKZ(R.n)(10)7 zestawić dane we wzorze Kuryłowa;PKZ(R.n)(10)8 zapisać reakcje chemiczne zachodzące między wodą podziemną a obiektami budowlanymi;


143



pH, redox i stężeń;R.25.1(11) określa własności hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie skał;

R.25.1(11)1 omówić podstawowe własności hydrogeologiczne skał ze względu na istnienie w skałach próżni;R.25.1(11)2 omówić podstawowe własności hydrogeologiczne skał ze względu na zdolność przewodzenia wody;R.25.1(11)3 omówić podstawowe prawa ruchu wód podziemnych: prawo Darcy’ego, spadek hydrauliczny, współczynnik filtracji i fluacji, depresja;R.25.1(11)4 porównać zjawisko filtracji i fluacji;R.25.1(11)5 omówić podstawowe parametry hydrogeologiczne skał;R.25.1(11)6 obliczyć współczynnik filtracji różnymi metodami;R.25.1(11)7 obliczyć prędkość przepływu wody różnymi metodami;R.25.1(11)8 przedstawić graficznie wyniki próbnego pompowania;R.25.1(11)9 wykonać obliczenia hydrogeologiczne związane z wynikami próbnego pompowania;R.25.1(11)10 przedstawić zjawisko przepływu wód podziemnych w warunkach naturalnych;R.25.1(11)11 przedstawić schematyzację warunków hydrogeologicznych;R.25.1(11)12 zastosować system klasyfikacji gruntów w Polsce;R.25.1(11)13 rozróżnić i opisać klasy, grupy i podgrupy gruntów budowlanych wg obowiązujących norm;R.25.1(11)14 omówić podstawowe własności fizyczne gruntów i metody ich badania;R.25.1(11)15 omówić podstawowe własności mechaniczne gruntów i metody ich badania;R.25.1(11)16 omówić podstawowe parametry geologiczno-inżynierskie skał;R.25.1(11)17 ustalić nośność podłoża;R.25.1(11)18 obliczyć wysokość i stateczność zboczy;R.25.1(11)19 ustalić skalę osiadania gruntów;R.25.1(11)20 podać metody wzmacniania gruntu;


R.25.1(13)14 omówić zadania i zakres hydrogeologii, wyjaśnić związek hydrogeologii z innymi dziedzinami nauk i określić jej znaczenie dla gospodarki;R.25.1(13)15 wyjaśnić podstawy hydromechaniki i jej wpływ na wody podziemne;R.25.1(13)16 przedstawić pochodzenie (genezę) i klasyfikację wód podziemnych;R.25.1(13)17 scharakteryzować wody o zwierciadle swobodnym i napiętym;R.25.1(13)18 scharakteryzować strefę aeracji i saturacji;


144



R.25.1(13)19 przedstawić sposoby pośrednie i bezpośrednie zasilania wód podziemnych;R.25.1(13)20 przedstawić występowanie wód złożowych i ich związek z budową złóż;R.25.1(13)21 rozróżnić i opisać zbiorniki i źródła wód podziemnych;R.25.1(13)22 przedstawić i opisać główne rodzaje ujęć wód podziemnych;R.25.1(13)23 obliczyć i wyjaśnić dopływ wód do studni w warunkach ruchu ustalonego;R.25.1(13)24 wyjaśnić związek geologii inżynierskiej z innymi dziedzinami nauk i jej znaczenie dla gospodarki człowieka;R.25.1(13)25 określić czynniki geologiczne wpływające na cechy podłoża budowlanego.R.25.1(13)26 uzasadnić wpływ różnych procesów geologiczno-dynamicznych na zmiany własności podłoża budowlanego;R.25.1(13)27 omówić procesy geologiczne decydujące o pogorszeniu stanu gruntu;R.25.1(13)28 przedstawić ocenę geologiczno-inżynierską skał;R.25.1(13)29 określić agresywność wód podziemnych w stosunku do podłoża budowlanego;

R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm;

R.25.2(4)18 zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące eksploatacji wód podziemnych;R.25.2(4)19 zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska przy eksploatacji wód podziemnych;R.25.2(4)20 wyznaczyć wokół otworu studziennego strefę ochrony bezpośredniej i pośredniej;R.25.2(4)21 sporządzić zbiorcze zestawienie wyników wiercenia studziennego;R.25.2(4)22 prowadzić nadzór nad wierceniami i badaniami hydrogeologicznymi;R.25.2(4)23 sporządzić dokumentację hydrogeologiczną ustalającą zasoby wód podziemnych;R.25.2(4)24 ustalić zasoby wód podziemnych;R.25.2(4)25 zastosować normy dotyczące klasyfikacji gruntów budowlanych;R.25.2(4)26 zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące prowadzenia prac geologiczno-inżynierskich;R.25.2(4)27 prowadzić nadzór nad wierceniami i badaniami geologiczno-inżynierskimi;R.25.2(4)28 sporządzić dokumentację podłoża budowlanego dla różnych obiektów inżynierskich;


R.25.2(8)5 wyznaczyć w terenie lokalizacje punktów badawczych;R.25.2(8)6 zmierzyć poziom zwierciadła wody różnymi metodami;R.25.2(8)7 wykonać pomiar poziomów piezometrycznych;R.25.2(8)8 pobrać i opisać próbki gruntu i wody;R.25.2(8)9 sporządzić metrykę otworu;R.25.2(8)10 przygotować próbki do przechowywania i transportu;


145



R.25.2(8)11 zamknąć i zlikwidować otwór wiertniczy;R.25.2(8)12 wykonać badania chemicznych własności wody metodami laboratoryjnymi;R.25.2(8)13 wykonać badania gruntów w terenie metodami makroskopowymi;R.25.2(8)14 wykonać badania fizycznych własności geologiczno-inżynierskich skał metodami laboratoryjnymi;R.25.2(8)15 wykonać badania mechanicznych własności geologiczno-inżynierskich skał metodami laboratoryjnymi.


R.25.2(10)5 zinterpretować wyniki badań wody i wykonać graficzny zapis analiz wody;R.25.2(10)6 obliczyć i zinterpretować wyniki badań własności fizycznych i mechanicznych gruntów;R.25.2(10)7 obliczyć i zinterpretować wyniki badań terenowych hydrogeologicznych;R.25.2(10)8 obliczyć i zinterpretować wyniki badań terenowych geologiczno-inżynierskich;R.25.2(10)9 obliczyć i narysować konstrukcję graficzną dla obliczenia kierunku i wartości spadku hydraulicznego;R.25.2(10)610.obliczyć średni współczynnik filtracji metodą średniej arytmetycznej i średniej ważonej;R.25.2(10)11 obliczyć wydajność studni zupełnych i niezupełnych;R.25.2(10)12 wykonać dokumentację wyników pompowania badawczego;R.25.2(10)13 udokumentować podłoże dla budownictwa różnego typu;R.25.2(10)14, udokumentować podłoże o szczególnych warunkach dla budownictwa różnego typu;R.25.2(10)15 wykonać dokumentację wyników badań geologiczno-inżynierskich.

XI. Komputerowe wspomaganie w geologiiPDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

PDG(8)6 wykonać czynności związane z prowadzeniem korespondencji;PDG(8)7 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

PDG(9)4 posługiwać się urządzeniami biurowymi;

PDG(9)5 korzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie geologiczno-górniczej działalności gospodarczej;

JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

JOZ(4)6 prowadzić korespondencje formalną, nieformalną i mailową;

JOZ(4)7 wyrazić swoją opinię i pomysły związane z wykonywaną pracą;

PKZ(R.n)(12) stosuje programy PKZ(R.n)(12)1 zastosować program Word do opracowania dokumentacji geologicznej;


146



komputerowe wspomagające wykonywanie zadań;

PKZ(R.n)(12)2 zastosować program Excel do wykonania zestawień wyników badań i pomiarów geologicznych;PKZ(R.n)(12)3 zastosować program PowerPoint do opracowań graficznych dokumentacji geologicznej;PKZ(R.n)(12)4 zaimportować dane z arkusza kalkulacyjnego;PKZ(R.n)(12)5 zaimportować dane z pliku tekstowego;PKZ(R.n)(12)6 wyeksportować dane;PKZ(R.n)(12)7 wykonywać raporty dotyczące działalności produkcyjnej;PKZ(R.n)(12)8 wykonać wykresy, tabele i diagramy w programie Excel;PKZ(R.n)(12)9 zaprojektować i wykonać prezentację graficzną, korzystając z Internetu i programu PowerPoint;PKZ(R.n)(12)10 wykonać mapy izolinii, przekroje i profile korzystając z programu Surfer.

XII. Geologia złóżKPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

KPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami.KPS(2)4 zainicjować zmiany mające wpływ na wykonywanie zadań.


KPS(6)1 przejawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego.KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji.

PKZ(R.n)(3) stosuje podstawy rachunku statystycznego;

PKZ(R.n)(3)4 zastosować obliczenia średnią arytmetyczną przy obliczaniu średniej miąższości złoża i średniej % zawartości kopaliny;PKZ(R.n)(3)5 zastosować obliczenia średnią ważoną przy obliczaniu średniej % zawartości kopaliny;


PKZ(R.n.)(8)18 przedstawić rozkład najpospolitszych pierwiastków w litosferze;PKZ(R.n.)(8)19 wyjaśnić powstawanie koncentracji pierwiastków w złożach;

PKZ(R.n.)(8)20 scharakteryzować cykle rozwojowe skorupy ziemskiej prowadzące do koncentracji kopalin;


PKZ(R.n.)(9)15 wyliczyć i rozpoznać nazwy głównych minerałów tworzących kopaliny;PKZ(R.n.)(9)16 rozpoznać paragenezy mineralne;PKZ(R.n.)(9)17 rozpoznać następstwo powstawania oraz generacje minerałów;


R.25.1.(1)20 prowadzić podział genetyczny złóż;R.25.1.(1)21 dzielić złoża ze względu na formę;R.25.1.(1)22 rysować różne formy występowania złóż o formach regularnych;

R.25.1.(1)23 rysować różne formy występowania złóż o formach nieregularnych;


147




R.25.1(7)12rozpoznać i opisać złoża kopalin energetycznych i ich występowanie;R.25.1(7)13 rozpoznać i opisać złoża kopalin metalicznych i ich występowanie;R.25.1 (7)14 rozpoznać i opisać złoża kopalin chemicznych i ich występowanie;R.25.1 (7)15 rozpoznać i opisać złoża kopalin ilastych i ich występowanie;R.25.1 (7)16 rozpoznać i opisać złoża kopalin różnorodnych i ich występowanie;R.25.1 (7)17 rozpoznać i opisać podstawowe skały będące surowcami skalnymi;R.25.1 (7)18 rozpoznać i opisać złoża kopalin skalnych i ich występowanie;

R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(9)21 opisać własności fizyczne i chemiczne podstawowych kopalin (minerałów);R.25.1(9)22 opisać własności fizyczne i chemiczne podstawowych kopalin (skał);R.25.1(9)23 opisać występowanie poszczególnych kopalin w poszczególnych okresach geologicznych;

R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne; R.25.1(10)5 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż magmowych;R.25.1(10)6 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pegmatytowych;R.25.1.(10)7 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pneumatolitowych;R.25.1(10)8 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż karbonatytowych;R.25.1(10)9 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż hydrotermalnych;R.25.1(10)10 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż wulkanogenicznych;R.25.1(10)11 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż wietrzeniowych;R.25.1(10)12 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia mechanicznego;R.25.1(10)13 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia chemicznego;R.25.1(10)14 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia biogenicznego;R.25.1(10)15 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pochodzenia metamorficznego;

R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich występowania;

R.25.1(14)1 omówić procesy geologiczne prowadzące do powstawania złóż kopalin;R.25.1(14)2 określić prawidłowości tworzenia się złóż kopalin;R.25.1(14)3 wskazać typy złóż kopalin związane z różnymi procesami geologicznymi;R.25.1(14)4 rysować i interpretować przekroje geologiczne przez wybrane złoża;

R.25.1(15) sporządza dokumentację wyników badań z zastosowaniem różnych metod;

R.25.1(15)3 zaplanować prace przy poszukiwaniach złóż;R.25.1(15)4 rozróżnić i opisać oznaki występowania złóż;R.25.1(15)5 wykonać badania metodą zdjęć aureoli rozsiania mechanicznego;


148



R.25.1(15)6 wykonać badania metodą zdjęć aureoli rozsiania geochemicznego;R.25.1(15)7 wykonać badania metodami geofizycznymi;R.25.1(15)8 wykonać badania metodami bezpośrednimi;R.25.1(15)9 zaplanować prace przy rozpoznawaniu złóż;R.25.1(15)10 dobrać zasady prowadzenia prac geologiczno-rozpoznawczych w zależności od warunków występowania złoża;R.25.1(15)11 sporządzić dokumentację opróbowania i opakowania próbek;R.25.1(15)12 zestawić i opracować wyniki opróbowania różnymi metodami;R.25.1(15)13 określić rodzaje zasobów złóż;R.25.1(15)14 obliczyć parametry służące do określenia zasobów złóż;R.25.1(15)15 zastosować różne metody obliczania zasobów;R.25.1(15)16.wykonać mapy, przekroje, profile geologiczne;R.25.1(15)17 wykonać obliczenia, tabele i opisy tekstowe;R.25.1(15)18 wykonać część tekstową dokumentacji złoża;R.25.1(15)19 wykonać część graficzną dokumentacji złoża;


R.25.2(8)16 wykonać badania różnymi metodami;R.25.2(8)17 dobrać rodzaje próbek według ich przeznaczenia;R.25.2(8)18 wykonać opróbowanie odsłonięć naturalnych różnymi metodami;R.25.2(8)19 wykonać pobieranie próbek z otworów wiertniczych;R.25.2(8)20 wykonać pobieranie próbek cieczy i gazów;

R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych;

R.25.3(1)7 określić własności fizyczne próbek skalnych;R.25.3(1)8 określić własności mechaniczne próbek skalnych;R.25.3(1)9 określić wyniki badań własności skał;

R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badań próbek geologicznych;

R.25.3(2)5 zastosować zasady pobierania próbek chemicznych według zasad określonych w normach i przepisach;R.25.3(2)6 zastosować zasady pobierania próbek monolitowych;R.25.3(2)37 zastosować zasady pobierania próbek punktowych;

R.25.3(3) przygotowuje preparaty z próbek geologicznych do badań laboratoryjnych;

R.25.3(3)1 pobrać próbki w ilości potrzebnej do przeprowadzenia określonych badań;R.25.3(3)2 dobrać odpowiednią próbkę do określonych badań;R.25.3(3)3 wykonać określone czynności, przy przygotowaniu próbki, w odpowiedniej kolejności;


149



R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami;

R.25.3(4)5 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą diagramów chemicznych;R.25.3(4)6 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą map mineralizacji;R.25.3(4)7 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą zdjęć izolinii;

R.25.3(5) ocenia wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych;

R.25.3(5)4 zestawić wyniki badań laboratoryjnych;R.25.3(5)5 przeanalizować wyniki badań laboratoryjnych;R.25.3(5)6 prognozować występowanie złóż kopalin na podstawie wyników badań laboratoryjnych.

XIII. Praktyka ogólnogeologiczna – 1 tydzieńBHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

BHP(6)3 wskazać oddziaływanie odczynników chemicznych na organizm człowieka stosowanych podczas rozpoznawania skał i minerałów;BHP(6)4 scharakteryzować skutki oddziaływania odczynników chemicznych i sposoby ich usuwania;

BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

BHP(8)3 wyszczególnić środki ochrony indywidualnej stosowane podczas wykonywania prac terenowych;BHP(8)4 scharakteryzować wyposażenie grupy przebywającej na ćwiczeniach terenowych umożliwiające bezpieczną pracę, przemieszczanie się i lokalizację grupy;

BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia;

BHP(10)3 udzielić pierwszej pomocy przy omdleniach, udarze słonecznym, stłuczeniach i oparzeniach chemicznych;BHP(10)4 zastosować pozycję bezpieczną dla poszkodowanego;BHP(10)5 wezwać pomoc medyczną i inną zależnie od charakteru zdarzenia;

KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(1)1 stosować zasady kultury osobistej przy wykonywaniu prac terenowych;KPS(1)2 stosować zasady etyki zbiorowej przy wykonywaniu prac terenowych;

KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

KPS(2)1 zaproponować sposoby rozwiązania problemu;KPS(2)2 zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami;


KPS(3)1 przeanalizować rezultaty działań;KPS(3)2 uświadomić sobie skutki podejmowanych działań;


KPS(8)1 ocenić ryzyko podejmowanych działań;KPS(8)2 przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania;KPS(8)3 wyciągać wnioski z podejmowanych działań;

KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne;KPS(10)2 zmodyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko;KPS(10)3 uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu;


150












R.25.1(1)24 wykonać dokumentację opisową i szkic morfologiczny na podstawie obserwacji geomorfologicznych;R.25.1(1)25 przeprowadzić analizę powstania form geomorfologicznych na podstawie budowy geologicznej obserwowanego obszaru;R.25.1(1)26. wykonać dokumentację opisową i graficzną skutków procesów egzogenicznych na podstawie obserwacji terenu i wychodni skalnych;R.25.1(1)27. wykonać dokumentację geologiczną na podstawie obserwacji odsłonięć skalnych naturalnych i sztucznych;R.25.1(1)28. wnioskować na podstawie zgromadzonych informacji o historii geologicznej terenu i zachodzących procesach geologicznych;

R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości;

R.25.1(6)18 wyszukać w materiale skalnym skamieniałości i przeprowadzić ich oznaczenie;R.25.1(6)19 rozpoznać rodzaje skamieniałości i określić ich formę;R.25.1(6)20 wnioskować o pozycji stratygraficznej skał zawierających dane skamieniałości;R.25.1(6)21 rozpoznać podstawowe grupy skamieniałości roślin;R.25.1(6)22 rozpoznać podstawowe grupy skamieniałości zwierząt;R.25.1(6)23 wykonać korelację skał ze względu na występujące skamieniałości;


R.25.1(7)19 przeprowadzić pomiar elementów zalegania skał;R.25.1(7)20 opisać i pomierzyć zaobserwowane deformacje kompleksów skalnych;R.25.1(7)21 wnioskować na podstawie zgromadzonych informacji o budowie i ewolucji geologicznej obserwowanego obszaru;R.25.1(7)22. określić wiek względny i bezwzględny deformacji kompleksów skalnych;

R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk

R.25.4(2)5 zlokalizować na mapie naturalne i sztuczne odsłonięcia skał, minerałów i skamieniałości podlegające geoochronie;R.25.4(2)6. wskazać w terenie elementy rzeźby terenu powstałe w wyniku działania procesów geologicznych będące


151



geologicznych; geostanowiskami;R.25.4(2)7. wskazać współcześnie zachodzące procesy geologiczne kształtujące krajobraz naturalny.

Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń – 1 tydzieńR.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzętu;

R.25.2(1)13 wyszczególnić i wskazać elementy budowy wiertnic;R.25.2(1)14 rozpoznać na rampie narzędziowej narzędzia i osprzęt wiertniczy;R.25.2(1)15 rozpoznać rodzaj olinowania i określić ilość strun w systemie olinowania;R.25.2(1)16 rozpoznać na rampie rurowej elementy przewodu wiertniczego;R.25.2(1)17 wyszczególnić i wskazać elementy systemu oczyszczania płuczki;


R.25.2(5)5 współuczestniczyć w pracy laboratorium typu Datawell;R.25.2(5)6 współuczestniczyć w pracy serwisów specjalistycznych obsługujących proces wiercenia;R.25.2(5)7 przeprowadzić makroskopowe rozpoznawanie próbek okruchowych i rdzeni wiertniczych;R.25.2(5)8 wykonać pomiar własności reologicznych płuczki wiertniczej i zaczynów cementowych;

R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych;

R.25.2(9)10 współuczestniczyć w przygotowaniu otworu do badań geofizycznych;R.25.2(9)11 określić kolejność czynności przy badaniach geofizycznych.R.25.2(9)12 dobrać rodzaj pomiarów geofizycznych stosownie do badanego parametru wiercenia i stanu technicznego otworu;R.25.2(9)13 zinterpretować wykresy z pomiarów geofizycznych;R.25.2(9)14 określić stan techniczny otworu na podstawie danych z badań geofizycznych;


R.25.2(10)16 sporządzić profil otworu wiertniczego na podstawie rdzeni wiertniczych i próbek okruchowych;R.25.2(10)17 opisać skrzynki rdzeniowe i próbek okruchowych zgodnie z obowiązującymi zasadami;R.25.2(10)18 sporządzić dokumentację geologiczno-techniczną wiercenia.

Praktyka petrograficzno-złożowa – 1 tydzieńPKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi;

PKZ(R.n)(9)18 rozpoznać rodzaje minerałów i skał na obserwowanych wychodniach skalnych;PKZ(R.n)(9)19 rozpoznać przy użyciu odczynników chemicznych skały węglanowe;PKZ(R.n)(9)20 określić rodzaj formacji skalnej;PKZ(R.n)(9)21 rozpoznać formy tektoniczne na wychodniach skalnych;

R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(9)24 określić cechy makroskopowe minerałów;R.25.1(9)25 podać twardość minerału w skali Mohsa; R.25.1(9)26 określić makroskopowo strukturę i teksturę skał;


152



R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich występowania;

R.25.1(14)5 rozpoznać kopaliny użyteczne i skały płonne;R.25.1(14)6 wskazać formy geologiczne charakterystyczne dla poszczególnych kopalin użytecznych;R.25.1(14)7 wskazać okresy geologiczne typowe dla odpowiednich złóż kopalin użytecznych;R.25.1(14)8 ustalić następstwo wiekowe osadów na wychodni skalnej;

R.25.1(15) sporządza dokumentację wyników badań z zastosowaniem różnych metod;

R.25.1(15)20 wykonać profil geologiczny typu X i Y;R.25.1(15)21 wykonać przekrój geologiczny na podstawie obserwacji wychodni skalnych;

R.25.1(15)22 wskazać luki litologiczne i stratygraficzne na przekroju geologicznym i wychodni skalnej;


R.25.2(8)21 pobrać próbki geologiczne z wychodni skalnych;R.25.2(8)22 zabezpieczyć próbki geologiczne do badań laboratoryjnych.

Praktyka z geologii Polski i geoturystyki – 1 tydzieńR.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne;

R.25.1(1)24 określić genezę form geologicznych;R.25.1(1)25 określić i narysować tektonikę danego regionu;R.25.1(1)26 przedstawić przebieg procesów geologicznych;R.25.1(1)27 opisać określoną formę geologiczną pod kątem przydatności geoturystycznej;


R.25.1(5)20 zastosować odpowiednie znaki i skróty na mapie;R.25.1(5)21 wykonać przekroje geologiczno-tektoniczne;R.25.1(5)22 wykonać profile stratygraficzno-litologiczne;R.25.1(5)23 zlokalizować na mapie topograficznej punkty geoturystyczne;


R.25.1(7)19 rozróżnić i nazywa struktury geologiczne;R.25.1(7)20 wyjaśnić genezę struktur geologicznych;R.25.1(7)21 powiązać budowę geologiczną z jej historią;

R.25.1(9) charakteryzuje minerały i skały; R.25.1(9)28 opisać genezę minerałów i skał;R.25.1(9)29. rozróżnić podstawowe grupy minerałów i skał;R.25.1(9)30. określić przydatność minerałów i skał do celów geoturystycznych;

R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych;

R.25.4(2)8 ocenić walor naukowy (geneza, proces geologiczny, minerały itp.) predysponujący stanowisko geologiczne jako ciekawostkę turystyczną;R.25.4(2)9 ocenić krajobrazowe walory danego stanowiska geoturystycznego;


153



R.25.4(2)10 ocenić turystyczne walory danego stanowiska geoturystycznego wraz z bazą turystyczno-noclegową;R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne; R.25.4(3)5 wybrać rejon ciekawy geoturystycznie;

R.25.4(3)6 określić przydatność poszczególnych stanowisk geologicznych dla celów geoturystycznych;R.25.4(3)7 zaplanować kolejność zwiedzania i opis poszczególnych stanowisk geoturystycznych.

Praktyka z kartografii geologicznej – 1 tydzieńR.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej;

R.25.1(2)7 stosować zasady pracy w grupie i terenie;R.25.1(2)8 stosować odpowiednie metody prowadzenia i zapisu notatek terenowych;R.25.1(2)9 prowadzić prace rekonesansowe;R.25.1(2)10 dobrać metodę prowadzenia zdjęcia geologicznego;R.25.1(2)11 określić punkty orientacyjne w terenie;R.25.1(2)12 określić wydzielenia litostratygraficzne;R.25.1(2)13 obliczyć odległość w terenie metodą krokówki (podwójnego kroku);R.25.1(2)14 tyczyć proste w terenie;R.25.1(2)15 stosować węgielnicę dwupryzmatyczną;


R.25.1(5)20 prowadzić dokumentację kartograficzną;R.25.1(5)21 wykonać mapę dokumentacyjną prac technicznych;R.25.1(5)22 rysować profile punktów dokumentacyjnych;R.25.1(5)23 wykonać wykres spadku terenu;R.25.1(5)24 wykonać profil morfologiczny według określonej linii;R.25.1(5)25 zaprojektować i wykreślić tabelę infiltracji oraz wykonać mapę infiltracji;R.25.1(5)26 wykonać szkic naturalnego odsłonięcia;R.25.1(5)27 wykonać mapę hydrogeologiczną;R.25.1(5)28 wykonać mapę geologiczną;R.25.1(5)29 wykonać przekrój geologiczny;


R.25.2(8)21 wykonać wiercenia sondą ręczną i zlikwidować odwiercony otwór wiertniczy;R.25.2(8)22 pobrać i opisać próbki skał;R.25.2(8)23 zmierzyć poziom zwierciadła wód gruntowych za pomocą świstawki;R.25.2(8)24 posługiwać się kompasem geologicznym i GPS.


154




155

technik geolog 311106

Documents

Transcript of technik geolog 311106