Szwecja

Szwedzki elementarzKrólestwo Szwecji znajduje się w Europie północnej, na Półwyspie Skandynawskim. Kraj został podzielony na 21 jednostek administracyjnych tzw. województw, które zamieszkuje 9,4 mln mieszkańców. Powierzchnia kraju wynosi 450 tys. km kw.

1

O krajuSzwecja jest monarchią konstytucyjną i demokracją parlamentarną. Władzę wykonawczą sprawuje rząd pod przewodnictwem premiera. Głową państwa jest król Karol XVI Gustaw, który pełni jedynie funkcje oficjalne i ceremonialne.Językiem urzędowym jest szwedzki. Natomiast uznanymi językami mniejszości narodowych są: lapoński, fiński, meänkieli, jidysz i romski.Od 1995 roku Szwecja jest członkiem Unii Europejskiej (UE), jednakże pozostaje poza strefą euro, utrzymując własną walutę, którą jest korona szwedzka (skrót SEK, 1 SEK = 100 öre). Większa część szwedzkiego społeczeństwa pozostaje sceptyczna wobec ewentualnego przyjęcia wspólnej waluty euro. We wrześniu 2004 r. Szwedzi odrzucili w narodowym referendum wspólną walutę europejską, choć spełniali kryteria konwergencji.

2

Szwedzki elementarz

3

Co warto wiedzieć o gospodarceSzwedzka gospodarka oceniana jest jako jedna z lepszych wśród państw OECD. W rankingu globalnej konkurencyjności World Economic Forum 2013-2014 Szwecję sklasyfikowano na 6. pozycji, po Szwajcarii, Singapurze i Finlandii, Niemczech i USA.

4

Szwecja należy do grupy najbogatszych krajów UE - jej dochód narodowy na mieszkańca, liczony według parytetu siły nabywczej, wynosi 32.200 euro i jest wyższy o ok. 25,5 proc. od średniego dochodu per capita w całej UE (według stanu na rok 2012). W rankingu Banku Światowego Doing Business 2014 wśród krajów, w których najłatwiej prowadzić działalność gospodarczą, Szwecja zajęła 14. miejsce, choć utraciła jedną pozycję w stosunku do roku 2013 (Polska była na 45. pozycji).

Co warto wiedzieć o gospodarce

Bezrobocie i PKBW Szwecji czynnych zawodowo jest około 4 mln osób. Poziom bezrobocia w porównaniu z innymi krajami był zawsze stosunkowo niski, głównie dzięki silnemu sektorowi prywatnemu, rozwojowi sektora publicznego i rozwiniętej polityce rynku pracy. Obecnie tzw. otwarte bezrobocie kształtuje się na poziomie ok. 8 proc. Pomimo tego obcokrajowcom nie jest łatwo otrzymać tu pracę, a wymagania szwedzkich pracodawców są wysokie.Płace w 2014 r. mają rozwijać się w tempie 2,7 proc. (dla 2013 r. było to 2,5 proc.). Szwecja doświadcza bardzo znikomej presji inflacyjnej – CPI 0,0 proc. w 2013 r. i oczekiwane -0,1 proc. w 2014 r. Referencyjna stopa procentowa (repo rate) banku centralnego pozostaje na poziomie 0,25 proc.

5


PKB i dług publicznySzwecja, podobnie jak inne kraje europejskie, odczuła boleśnie skutki globalnego kryzysu finansowego. Pod koniec 2008 r. rząd Szwecji przedstawił plan stabilizacyjny, będący odpowiedzią na kryzys gospodarki światowej. Zakładał on przeznaczenie 15 mld koron (ok. 1,5 mld euro) na program gwarancyjny dla banków. W następstwie prognozowanego globalnego spowolnienia gospodarczego szwedzki rząd przedstawił we wrześniu 2011 r. program, który przewidywał działania w celu pobudzenia gospodarki oraz zwiększenie zatrudnienia. Bank centralny Szwecji zredukował znacznie oprocentowanie swoich instrumentów finansowych.

6


Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne za 2013 r. i I kwartał 2014 r. wskazują na normalizację sytuacji gospodarczej Szwecji i dobre perspektywy rozwoju w średnim okresie, pod warunkiem zachowania dyscypliny finansów publicznych.Wzrost PKB Szwecji w 2013 r. wyniósł 1,6 proc., natomiast na 2014 r. rząd przewiduje 1,9 proc. Zanotowano znaczny wzrost PKB w IV kwartale 2013 r. (rok do roku), tj. 3,1 proc., do czego w największym stopniu przyczyniły się: wzrost produkcji przemysłowej i inwestycji magazynowych, konsumpcja gospodarstw domowych i wydatki publiczne. Według szwedzkiego urzędu statystycznego SCB (dane z 1.04.2014 r.) PKB Szwecji w 2013 r. wyniósł 3.634,4 mld koron wobec 3.549,7 mld koron w 2012 r.

7


8

Skonsolidowany dług publiczny Szwecji należy do najniższych w UE. W 2013 r. wyniósł 40,5 proc. PKB. W 2014 r. przewiduje się jego zmniejszenie do 40,2 proc., a w następnych latach stopniową jego redukcję (do 31,7 proc. w 2018 r.).Deficyt sektora finansów publicznych, który w 2013 r. wyniósł 1,2 proc. PKB, powiększy się w 2014 r. do 2,2 proc. Rząd zakłada, że w 2016 r. Szwecja uzyska niewielką nadwyżkę budżetową (0,4 proc.). Zarówno dług publiczny, jak i deficyt sektora finansów publicznych pozostają na poziomach zgodnych z unijnymi kryteriami konwergencji. Rząd podkreśla konieczność zachowania dyscypliny finansów publicznych.Niebezpiecznie wysoki poziom zadłużenia prywatnego (czemu sprzyjają niskie stopy procentowe i dogodne warunki zaciągania kredytów) oraz możliwość wystąpienia bańki spekulacyjnej na rynku nieruchomości, związanej z trwałym, wieloletnim wzrostem cen nieruchomości, nadal stanowią zagrożenia dla gospodarki. Rząd podjął działania deregulacyjne na rynku budowlanym i mieszkaniowym.


Szwecja jest członkiem wielu globalnych organizacji gospodarczych, z których do najważniejszych należą WTO i OECD. Jest aktywnym uczestnikiem relacji gospodarczych Unii Europejskiej na arenie światowej, określanych m.in. porozumieniami UE o wolnym handlu (FTA) z wieloma regionami świata. Szwecja należy także do kilkudziesięciu międzynarodowych organizacji finansowych, branżowych oraz okołobiznesowych.Na forach organizacji międzynarodowych Szwecja jest reprezentowana niejednokrotnie w ramach Unii Europejskiej, ale stara się także być aktywna we własnym imieniu, np. w działaniach WTO (np. negocjacje w ramach rundy Doha).

9

Co warto wiedzieć o gospodarcePrzynależność do międzynarodowych organizacji gospodarczych

Tradycyjnie Szwecja prezentuje w UE stanowisko liberalne. Opowiada się za wzmocnieniem innowacyjności europejskiej gospodarki i za podnoszeniem konkurencyjności przedsiębiorstw. Aktywnie działa na rzecz szybkiego i skutecznego wdrożenia postanowień Aktów o Jednolitym Rynku jako narzędzi wzmacniających konkurencyjność i pobudzających wzrost gospodarczy w UE. Szczególnie podkreśla rolę usług, w tym usług cyfrowych i handlu elektronicznego, dla rozwoju gospodarki UE i jej konkurencyjności na arenie globalnej. Jest rzeczniczką wolnego handlu i ułatwień w handlu UE z państwami trzecimi. Pomimo pozostawania poza strefą euro, Szwecja stara się aktywnie wpływać na programowanie stosunków ekonomicznych w UE, w tym na kształtowanie polityki finansowej UE w kryzysie zadłużenia krajów strefy euro.

10


Szwecja opowiada się za zmniejszeniem budżetów Wspólnej Polityki Rolnej i Polityki Spójności UE, bardziej efektywnych działań m.in. związanych z innowacyjnością i ochroną środowiska, w tym z polityką klimatyczną. W polityce energetycznej kraj ten jest zdecydowanym rzecznikiem przestawiania europejskiej gospodarki z wykorzystania złóż kopalnych na rzecz zwiększania w energetyce odnawialnych źródeł energii. Aktywnie działa także na rzecz zaostrzania ograniczeń w emisji dwutlenku węgla.Wykaz ważniejszych międzynarodowych organizacji oraz innych organów współpracy, do których należy Szwecja można znaleźć tutaj: http://www.government.se/sb/d/2059/a/39182.

11


Istotnym elementem działań na arenie międzynarodowej są relacje z krajami nordyckimi. Szwecja jest członkiem Rady Nordyckiej i Nordyckiej Rady Ministrów, Nordyckiego Banku Inwestycyjnego i Nordyckiego Funduszu Rozwojowego. Jest też bardzo aktywna w regionie Morza Bałtyckiego, a szczególnie w Radzie Państw Morza Bałtyckiego oraz Komisji Helsińskiej. Jest inicjatorem i aktywnym uczestnikiem działań w ramach Strategii Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego. Uczestniczy także w forum Współpracy Energetycznej Państw Regionu Morza Bałtyckiego (BASREC). Szwecja, wspólnie z Polską, jest współinicjatorem projektu UE Partnerstwo Wschodnie. Ważna jest aktywność Szwecji w regionie północnym – jest ona członkiem Euro-Arktycznej Rady Morza Barentsa, Rady Arktycznej oraz Wymiaru Północnego.

12


Polska i Szwecja prowadzą od roku 2009 wspólny projekt w dziedzinie energetyki odnawialnej pod nazwą Polsko-Szwedzka Platforma Zrównoważonej Energii, koordynowany przez Przemysłowy Instytut Motoryzacji w Warszawie (od stycznia od 2011 r., przedtem Instytut Paliw i Energii Odnawialnej) oraz Uniwersytet w Lund. Współpraca polega na akcji informacyjnej, wizytach studyjnych, współpracy naukowej i organizowaniu konferencji dotyczących efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w szczególności biomasy i odpadów. Działalność jest adresowana w głównej mierze do samorządów lokalnych.Strona internetowa projektu: http://www.energyplatform.net/

13


Sektory gospodarkiWażną gałęzią gospodarki Szwecji jest produkcja drewna; kraj ten jest m.in. jednym z największych na świecie eksporterów celulozy. Inne główne gałęzie gospodarki to: hutnictwo metali nieżelaznych, przemysł maszynowy, metalowy, środków transportu (samochodowy, lotniczy), elektrotechniczny, drzewny i chemiczny. Grunty orne stanowią zaledwie 7 proc. powierzchni kraju, rolnictwo jest wysoce zmechanizowane.Znane marki szwedzkie to: Volvo, Scania (motoryzacja), Ericsson (telefonia komórkowa), Elektrolux (AGD), Husqvarna (sprzęt elektryczny), Vattenfall AB (systemy grzewcze), Skanska AB (branża budowlana), Nordea Bank (bankowość i usługi finansowe), Tetra Pak (opakowania) H&M (branża odzieżowa) oraz znana na całym świecie firma meblarska IKEA.

14


Rynek wewnętrzny Szwecji jest rynkiem nabywcy, z jednoczesną, bardzo silną organizacją importerów, hurtowników i detalistów. W zasadzie każda branża producentów, importerów, eksporterów czy handlowców posiada własne struktury samorządowe. Główną organizacją handlu hurtowego i importerów w Szwecji jest Federacja Szwedzkiego Handlu (szw. Svensk Handel). Grupuje ona ok. 60 stowarzyszeń handlowych. Członkowie Federacji realizują ok. 70 proc. całości szwedzkiego importu. W Federacji zrzeszone są zarówno duże przedsiębiorstwa handlu hurtowego, jak i wiele drobnych firm agencyjnych z terenu całej kraju. Największe domy towarowe są również członkami Federacji. Przykładem silnej koncentracji handlu jest rynek artykułów żywnościowych, który w ponad 70 proc. jest opanowany przez trzy korporacje: ICA, COOP i grupę AxFood. Korporacje te zajmują się zarówno importem, dystrybucją jak i sprzedażą detaliczną artykułów konsumpcyjnych.

15


Sytuacja taka powoduje mniejszy, niż można by się spodziewać, asortyment artykułów żywnościowych w sieci detalicznej, utrzymywanie się stosunkowo wysokiego poziomu cen detalicznych, możliwość realizowania wysokich marż nakładanych na cenę towaru przez importera, hurtownika i sprzedawcę detalicznego. Jednak z drugiej strony, sytuacja ta bardzo wzmacnia pozycję negocjacyjną importera szwedzkiego, dzięki czemu uzyskuje on bardzo korzystne ceny.Ze względu na wysokie wymagania konsumentów i administracji odpowiedzialnej za dopuszczanie artykułów żywnościowych na rynek szwedzki, a także zmonopolizowany system handlu detalicznego i hurtowego tymi artykułami, niezwykle trudno jest dostawcom z innych krajów wejść na rynek tych artykułów.

16


Ograniczenia w handluSzwecja posiada własny, odbiegający od unijnego, system w zakresie handlu alkoholem. Obowiązuje państwowy monopol na handel detaliczny napojami alkoholowymi o zawartości alkoholu powyżej 3,5 proc. (łącznie z piwem). Firmą państwową, posiadającą wszystkie sklepy z tego typu napojami w Szwecji, jest Systembolaget AB. Informacje o funkcjonowaniu tego monopolu i działalności firmy można znaleźć na stronie internetowej http://www.systembolaget.se.Firma ta nie dokonuje bezpośrednio zakupów alkoholi od producentów zagranicznych. Zakupy są prowadzone przez firmy zrzeszone w Sprit och Vinleverantörsföreningen, strona internetowa: www.spritochvinleverantorerna.se. Na tej stronie można znaleźć listę takich przedsiębiorstw. Mogą one sprzedawać alkohole do Systembolaget lub do restauracji.

17


Na napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 3,5 proc., w tym również piwo, obowiązuje 25-proc. stawka VAT. Dla piwa o niższej zawartości alkoholu stawka VAT wynosi 12 proc. Stawka akcyzy na alkohole wynosi 501,41 koron szwedzkich za litr czystego alkoholu. Stawka akcyzy na piwo o zawartości alkoholu poniżej 2,8 proc. wynosi 0.

18


Bariery na rynkuPrzedsiębiorstwa ze wszystkich krajów unijnych, w tym również polskie, realizujące kontrakty usługowe w Szwecji napotykają na problemy typowe dla tego rynku. Podstawową barierą jest skrupulatne pilnowanie przez związki zawodowe stawek minimalnych, wynikających z zawartych umów/układów zbiorowych. Podmioty nie będące ich stronami nie muszą ich stosować. W większości przypadków umowy są przestrzegane ze względu na bardzo silną pozycję szwedzkich związków zawodowych (szczególnie w sektorze budownictwa – związek Byggnads). Dlatego też większość pracodawców (inwestorów) dąży do tego, aby kontrakty – również z firmami zagranicznymi – były zaakceptowane przez stronę związkową.Praktyki te są zgodne ze szwedzkim prawem pracy, ale zostały zaskarżone do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który uznał je za niezgodne z prawem europejskim.

19


20

ABC biznesu

Do prowadzenia sprzedaży detalicznej na terenie Szwecji konieczne jest zarejestrowanie działalności gospodarczej w tym kraju. Dotyczy to również sprzedaży na targowiskach. Możliwe są pewne odstępstwa, np. okolicznościowa sprzedaż w czasie targów lub imprez, na zasadach porozumień lokalnych lub z organizatorami takich imprez.Obywatele polscy i polskie osoby prawne mogą zakładać w Szwecji przedsiębiorstwa na takich samych warunkach, jak obywatele szwedzccy. Rozpoczęcie działalności gospodarczej w Szwecji jest stosunkowo proste i może być prowadzone w jednej z poniższych form prawnych:- przedsiębiorca jednoosobowy (Enskild näringsidkare)- spółka prawa cywilnego (Enkelt bolag)- spółka handlowa (Handelsbolag, w skrócie HB)- spółka komandytowa (Kommanditbolag, w skrócie KB)- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Aktiebolag, w skrócie AB)- oddział (Filial)

21

ABC biznesu

Dla ścisłości należy także wspomnieć o trzech pozostałych formach prowadzenia działalności gospodarczej, jakimi są:- stowarzyszenie gospodarcze (ekonomisk förening)- fundacja (stiftelse)- Europejska Spółka Akcyjna (Europabolag).Są to jednak formy stosunkowo rzadko wykorzystywane i raczej nie stanowią interesującej alternatywy dla inwestorów zagranicznych. Podejmowanie pracy we własnych przedsiębiorstwach podlega ogólnym zasadom zatrudnienia przez pracodawcę szwedzkiego.

22

ABC biznesu

23

ABC biznesu

Ta forma odpowiada polskiemu jednoosobowemu przedsiębiorcy prowadzącemu działalność na podstawie wpisu do rejestru. Jest ono prowadzone i reprezentowane przez jedną osobę i nie posiada osobowości prawnej. Przedsiębiorca odpowiada całym swym majątkiem za skutki działalności gospodarczej. Sprawozdanie i rozliczenie działalności gospodarczej przedsiębiorstwa jest załącznikiem do corocznego własnego rozliczenia podatkowego. Szwedzki przedsiębiorca jednoosobowy ma prawo do zaliczania zysków na poczet inwestycji w następnych latach i podobnego rozliczania deficytu rocznego. Nie ma obowiązku dokonywania audytu działalności finansowej.

Przedsiębiorca jednoosobowy (Enskild näringsidkare)

24

Firma taka, nazywana popularnie Enskild, jest często wykorzystywaną przez Polaków formą prowadzenia działalności gospodarczej dla podjęcia pracy w Szwecji na zasadzie samozatrudnienia, bez stałego miejsca działalności w Szwecji. Dla dokonania przez obywatela polskiego rejestracji firmy Enskild näringsidkare i podjęcia pracy jako jednoosobowy przedsiębiorca na zasadzie samozatrudnienia konieczne jest uzyskanie numeru statystycznego oraz numeru VAT. W tym celu należy przesłać do Urzędu Skarbowego w Malmö (adres pocztowy: Skatteverket, Utlandsenheten, SE−205 31 Malmö, Sverige) następujące dokumenty:

ABC biznesu

25

- formularz SKV 4632 – Wniosek podatkowy dla przedsiębiorców zagranicznych (wypełniony w języku szwedzkim) – formularz można pobrać na stronie http://www.skatteverket.se/download/18.731e901069429e49580001570/4632j01.pdf- informację w języku polskim o sposobie wypełnienia wniosku na stronie http://www.skatteverket.se/download/18.731e901069429e49580001565/419j_sv.pdf- poświadczoną kopię paszportu- zaświadczenie z urzędu podatkowego o braku zaległości podatkowych oraz z ZUS o braku zaległości w regulowaniu opłat socjalnych.

ABC biznesu

26

Wszystkie polskie dokumenty powinny być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego na język szwedzki. W przypadku, gdy ma być chroniona nazwa firmy, konieczne jest zarejestrowanie jej również w Szwedzkim Urzędzie Rejestracji Przedsiębiorstw Bolagsverket na formularzu 903, koszt 1000 koron.Wniosek można pobrać na stronie internetowej Bolagsverket: http://www.bolagsverket.se/dokument/pdf/blanketter/903.pdf, natomiast informacja (w języku angielskim) o sposobie wypełnienia wniosku jest do pobrania na stronie http://www.bolagsverket.se/dokument/pdf/blanketter/903.pdf.Prowadzenie działalności gospodarczej w Szwecji na zasadzie samozatrudnienia wymaga uzyskania pozwolenia na pobyt. W tym celu należy złożyć w Urzędzie ds. Migracji Migrationsverket certyfikat rejestracji przedsiębiorstwa i ewentualnie inne dokumenty potwierdzające prowadzenie własnego biznesu. Pozwolenie jest wydawane na ogół na pięć lat, lecz jeśli prowadzona działalność nie będzie wykazywała dochodów, pozwalających na utrzymanie się w Szwecji, może zostać cofnięte.

ABC biznesu

27

Informacje na temat zasad i warunków udzielania pozwolenia pobytu dla obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego zawarte są na stronie internetowej: http://www.migrationsverket.se/info/148_en.htmlWięcej informacji można znaleźć na stronach http://www.bolagsverket.se, http://www.skatteverket.se orazhttp: //www.migrationsverket.se.

ABC biznesu

28

ABC biznesu

Jest to najprostszy rodzaj spółki dwóch lub więcej osób. Nie posiada ona osobowości prawnej, zwykle uważa się ją jedynie za umowę pomiędzy wspólnikami w celu wykonywania działalności gospodarczej.Spółki prawa cywilnego były pierwotnie najczęstszym sposobem współpracy pomiędzy firmami dla pojedynczych przedsięwzięć, rozpowszechnionym w przemyśle budowlanym. Jednak od roku 1995 spółka prawa cywilnego jest dostępna jako opcja dla wszystkich rodzajów działalności gospodarczej, tymczasowych i stałych. Majątek wykorzystywany w spółce prawa cywilnego nie jest własnością spółki, lecz jednego lub kilku wspólników.

Spółka prawa cywilnego (Enkelt bolag)

29

Wierzytelność spółki spoczywa na wspólniku lub wspólnikach, którzy uczestniczyli w czynności, która spowodowała dług. Właściciele odpowiadają za długi lub straty całym własnym majątkiem. Dochód należy zadeklarować w załącznikach do zeznań podatkowych właścicieli. Spółka prawa cywilnego może jednak lokować zyski do przyszłego wykorzystania, a deficyt może zostać skompensowany wypracowanym dochodem lub przyszłą nadwyżką. Spółka ta nie jest rejestrowana przez Bolagsverket, są rejestrowane (na formularzu 907) jedynie przez osoby fizyczne ją tworzące.

ABC biznesu

30

ABC biznesu

Ten rodzaj spółki - według polskiego prawa handlowego - jest najbliższy spółce jawnej. Przepisy regulujące funkcjonowanie spółek jawnych zawarte są w ustawie o spółkach jawnych i spółkach cywilnych (Lag om handelsbolag och enkla bolag, SFS 1980:1102). Jest to przedsiębiorstwo założone i prowadzone przez dwie lub więcej osób prawnych lub fizycznych. Posiada pewną formę osobowości prawnej i może mieć własne aktywa i pasywa, lecz każdy ze wspólników jest solidarnie i osobno odpowiedzialny za długi i inne nabyte zobowiązania. Wspólnicy mają równe prawa do decydowania o działalności spółki, chyba że umowa stanowi inaczej. Dla dokonania rejestracji nie jest wymagany statut spółki, jednakże Bolagsverket zaleca posiadanie pisemnej umowy dla uniknięcia nieporozumień w przyszłości. Mimo że spółka może posiadać radę nadzorczą, zwykle zarządzana jest bezpośrednio przez wspólników.

Spółka handlowa (Handelsbolag)

31

Handelsbolag sporządza formalne, roczne sprawozdania. Rokiem finansowym jest rok kalendarzowy, jeśli co najmniej jeden ze wspólników jest osobą fizyczną. Dochód ze spółki deklarowany jest przy rozliczaniu podatków osobistych lub przez firmy tworzące spółkę. Spółka ulega rozwiązaniu w przypadku wypowiedzenia umowy przez wspólnika, bankructwa lub śmierci wspólnika, chyba, że umowa stanowi inaczej. Nie jest konieczne posiadanie dużego kapitału początkowego czy biegłego księgowego.Spółka jest rejestrowana w Bolagsverket na formularzu 901. Koszt rejestracji 1000 koron.

ABC biznesu

32

ABC biznesu

Spółka komandytowa jest pewną odmianą spółki handelsbolag, w której jeden lub kilku wspólników ograniczyło swe zobowiązania w umowie spółki do wysokości sumy zainwestowanej w jej działalność.Wspólnicy o ograniczonej odpowiedzialności noszą nazwę komandytariuszy. Co najmniej jeden wspólnik główny musi ponosić nieograniczoną odpowiedzialność. Jednak wspólnikiem głównym może być też osoba prawna, która sama ma ograniczoną odpowiedzialność, jak np. spółka z o.o. Komandytariusz może uczestniczyć w zarządzaniu spółką pod warunkiem, że dopuszcza to umowa spółki, bez utraty ograniczenia swojej odpowiedzialności. Nie może on jednak reprezentować spółki, jeśli nie jest wyposażony w specjalne pełnomocnictwa. Rejestracji spółki dokonuje się w Bolagsverket na formularzu 902. Koszt rejestracji 1000 koron.W Szwecji działa łącznie około 80.000 spółek handlowych, prawa cywilnego i komandytowych.

Spółka komandytowa (Kommanditbolag)

33

ABC biznesu

Większość z 220 tysięcy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w Szwecji to spółki prywatne. Istnieje tylko około 500 publicznych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, z akcjami zbywanymi na różnych rynkach. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są bardzo rozpowszechnioną formą prowadzenia działalności gospodarczej nie tylko wśród dużych firm, lecz również średnich i małych, łącznie z firmami jednoosobowymi.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Aktiebolag)

34

Od 1 stycznia 2006 roku obowiązuje nowa ustawa o spółkach akcyjnych, która wprowadza zmiany i uproszczenia procedury zakładania tych spółek. Istnieją dwa rodzaje spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – prywatna i publiczna. W odróżnieniu od prywatnej spółki akcyjnej − privat aktiebolag, spółka publiczna – publikt aktiebolag może oferować publicznie swoje akcje. Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością tworzą jedna lub kilka osób fizycznych bądź prawnych. Spółka posiada pełną osobowość prawną. Udziałowcy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za długi i zobowiązania spółki. Jednakże w pewnych skrajnych okolicznościach zarząd oraz dyrektor mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności. Rozpoczęcie działalności wymaga dokonania rejestracji w Szwedzkim Urzędzie Rejestracji Przedsiębiorstw Bolagsverket – formularz 816, koszt – 2000 koron.

ABC biznesu

35

Przed oficjalną rejestracją spółka musi posiadać zaprzysiężonego rewidenta księgowego. Spółka taka jest zarządzana przez zarząd wybrany przez wspólników. Jeżeli nie ma ona żadnego zamieszkałego w Szwecji przedstawiciela, uprawnionego do reprezentowania spółki, wówczas powinna wyznaczyć osobę mieszkającą w Szwecji i upoważnić tę osobę do odbierania pozwów sądowych, zawiadomień urzędowych itp. Osoba ta powinna być zarejestrowana w Bolagsverket. Do Bolagsverket spółka musi składać też roczne sprawozdania. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, rok finansowy nie musi pokrywać się z rokiem kalendarzowym. Z punktu widzenia opodatkowania, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest uważana za najbardziej korzystną formę działalności gospodarczej w Szwecji.

ABC biznesu

36

Zarówno publiczne jak i prywatne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlegają przepisom ustawy o spółkach akcyjnych (Aktiebolagslagen, SFS 2005:551) oraz przepisom wykonawczym (Aktiebolagsförordningen, SFS 2005:559), a także wielu innym dotyczącym różnych aspektów funkcjonowania przedsiębiorstwa np. finansów, rachunkowości itp. Przepisy te ulegają sukcesywnym zmianom, należy więc zawsze upewnić się co do ich aktualności. Zapotrzebowanie na spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest tak powszechne, że specjaliści od prawa gospodarczego dysponują standardowymi, założonymi i zarejestrowanymi, ‘’uśpionymi’’ spółkami, które można od nich nabyć, unikając procedury zakładania.

ABC biznesu

37

Zakładanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąPonieważ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a w szczególności privat aktiebolag jest najbardziej dogodną i dostępną formą przedsiębiorstwa dla polskiego inwestora, poniżej podane są podstawowe procedury i dokumenty związane z jej zakładaniem. Jak już wspomniano, jedną z możliwości jest zakupienie od firm prawniczych czy konsultingowych, specjalizujących się w organizacji i rejestracji tego rodzaju spółek, „uśpionej”, w pełni zorganizowanej i zarejestrowanej spółki. Nazwę, zarząd i statut „uśpionej” spółki można łatwo zmienić po jej przejęciu, tak aby spełniała wymagania nowego właściciela.

ABC biznesu

38

Pakiet początkowyPonieważ tworzenie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością jest w Szwecji stosunkowo powszechne, Szwedzki Urząd Rejestracji Przedsiębiorstw Bolagsverket przygotował kompletny „pakiet początkowy”. Pakiet zawiera pełne instrukcje dotyczące sposobu założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wszelkie formularze podań oraz druki wymaganych dokumentów. W jego skład wchodzi akt założycielski spółki, statut spółki, protokół posiedzenia zarządu i rocznego walnego zgromadzenia udziałowców, druk rejestru udziałów i świadectwa udziałowego. Zawarte są również instrukcje, w jaki sposób wypełnić i złożyć formularze. Jest tam nawet specjalny segregator do przechowywania dokumentów. „Pakiet początkowy” dostępny jest za niewielką opłatą. Można go zamówić poprzez stronę internetową Bolagsverket: http://www.bolagsverket.se.

ABC biznesu

39

Samodzielne tworzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąSzwedzka spółka z ograniczoną odpowiedzialnością staje się legalnym podmiotem zaraz po zarejestrowaniu w Bolagsverket – Företagsregistrering. W celu rejestracji należy wykonać szereg dość rutynowych czynności.Spółkę powołuje jeden lub kilku założycieli. Założyciel lub założyciele mogą być osobami fizycznymi lub prawnymi z siedzibą w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG). Mieszkańcy spoza EOG mogą zostać założycielami po otrzymaniu rutynowej zgody z Bolagsverket. Założyciele przygotowują Akt założycielski spółki (Stiftelseurkund) − jeden oryginał i jeden poświadczony odpis oraz projekt statutu spółki – dwa egzemplarze.

ABC biznesu

40

Dokumenty te zawierają proponowane szczegóły oraz harmonogram tworzenia spółki. Wśród nich są: proponowana cena poszczególnych udziałów, czas zapłaty, szczególne prawa i przywileje nadane jakiejkolwiek osobie, czas zwołania posiedzenia założycielskiego, nazwa firmy wraz z wyrazem „aktiebolag” lub skrótem AB, oznaczającym spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, siedzibę firmy, działalność, jaką spółka będzie wykonywać, liczbę i nominalną wartość udziałów, dane osobowe i adresowe członków zarządu, ich zastępców oraz biegłego księgowego, sposób zwoływania walnego zgromadzenia udziałowców, sprawy zarezerwowane dla walnego zgromadzenia oraz daty rozpoczęcia i zakończenia roku finansowego. Oprócz tych obowiązkowych punktów statut spółki może zawierać szczegóły takie jak prawo pierwokupu udziałów, rozmaite prawa dotyczące głosowania w powiązaniu z udziałami, liczbę głosów każdego z udziałowców na walnym zgromadzeniu, polubowne rozwiązywanie sporów, itd.

ABC biznesu

41

Ostatnim krokiem tworzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest rejestracja w Bolagsverket. W ciągu sześciu miesięcy od podpisania aktu założycielskiego należy złożyć następujące dokumenty:- akt założycielski oraz projekt statutu spółki- zaświadczenie bankowe (Bankintyg) stwierdzające, że w jednym ze szwedzkich banków zdeponowano minimalny kapitał udziałowy w wysokości 100.000 SEK (lub odpowiadającą tej wysokości kwotę w przeliczeniu na EUR). Bank wydaje specjalne zaświadczenie podpisane przez dwóch pracowników banku. Jeśli minimalny wkład pozostaje w formie majątku innej niż gotówka (aport), należy przedstawić pisemne oświadczenie biegłego księgowego. Musi ono określać, w jaki sposób majątek ten posłuży spółce- listę subskrybentów (Teckningslista). Przedstawia się ją tylko wtedy, gdy subskrypcja udziałów nie jest zawarta w akcie założycielskim

ABC biznesu

42

- przyjęty statut spółki (antagen bolagsordning). Wymagany tylko w przypadku, gdy projekt statutu spółki został zmieniony na posiedzeniu udziałowców- zezwolenie Bolagsverket dla osoby lub osób mieszkających poza EOG na występowanie w charakterze założyciela, dyrektora lub członka zarządu spółki. Zwykle następujące osoby muszą być mieszkańcami EOG: założyciel, co najmniej połowa członków zarządu i zastępców członków zarządu, dyrektor i zastępca dyrektora oraz jeden sygnatariusz. Jeśli osoby te nie są mieszkańcami EOG, należy uzyskać zezwolenie z Bolagsverket. Zezwolenia takie wydawane są rutynowo

ABC biznesu

43

- podanie o formularz rejestracyjny (Registreringsanmälan) oraz wymagane wyżej wymienione dokumenty należy wysłać do Bolagsverket. Jednocześnie należy uiścić opłatę rejestracyjną w wysokości 2000 koron. Podanie musi zawierać potwierdzone wzory podpisów wszystkich członków zarządu, zastępców członków zarządu, dyrektora i zastępcy dyrektora (jeśli dotyczy) oraz jeszcze jednej osoby uprawnionej do składania podpisów w imieniu spółki. Należy wyznaczyć zaprzysiężonego rewidenta na stanowisko księgowego spółki i musi on złożyć swój podpis na podaniu, potwierdzając przyjęcie nominacji

ABC biznesu

44

- jeśli spółka zagraniczna nie posiada oficjalnego zamieszkałego w Szwecji przedstawiciela, zarząd musi udzielić pełnomocnictwa mieszkańcowi Szwecji, który w imieniu szwedzkiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wykonywałby czynności procesowe. Osoba ta musi zostać zarejestrowana w Bolagsverket. Adres Szwedzkiego Urzędu Rejestracji Przedsiębiorstw:

Bolagssverket851 81 SundsvallSzwecjaTelefon: +46 60 18 40 40 (obsługa klientów)Faks: +46 60 12 98 40E−mail: [email protected]

ABC biznesu

45

ABC biznesu

Podmioty zagraniczne mogą prowadzić działalność gospodarczą w Szwecji tworząc oddział (filię) firmy zarejestrowanej i funkcjonującej w innym kraju. Podstawowymi przepisami regulującymi funkcjonowanie oddziałów jest ustawa o filiach zagranicznych (Lag om utländska filialer m.m., SFS 1992:160) wraz z przepisami wykonawczymi. Oddział nie posiada własnej osobowości prawnej, lecz stanowi integralną część zagranicznej firmy. Podlega on jednak prawu szwedzkiemu i decyzjom władz szwedzkich, w odniesieniu do swej działalności w tym kraju. Oddział nie posiada własnego kapitału. Jego pasywa i aktywa są częścią tych samych elementów firmy macierzystej. Jego działalnością kieruje dyrektor wyposażony w pełnomocnictwo firmy macierzystej do pełnego reprezentowania jej we wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem oddziału. Dyrektor zarządzający występuje do Bolagsverket o rejestrację oddziału w Szwecji. Rejestracja nie wymaga uzyskiwania zgody i jest automatyczna, jeśli wniosek spełnia wszystkie wymagania formalne.

Oddział (Filial)

46

Oddział prowadzi własną księgowość, niezależną od księgowości firmy macierzystej. Dyrektor przedstawia Bolagsverket uwierzytelniony odpis księgowości oddziału oraz sprawozdanie biegłego rewidenta za poprzedni rok finansowy. Należy również przedstawić analogiczne dokumenty dotyczące całej spółki zagranicznej, pod warunkiem, że są one publicznie dostępne w kraju siedziby spółki. Księgowość oddziału oraz sprawozdanie biegłego rewidenta nie muszą być przedstawiane, gdy spółka zagraniczna podlega prawodawstwu w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego i posiada formę prawną porównywalną do szwedzkiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednakże dokumenty dotyczące całej spółki zagranicznej muszą zostać przetłumaczone na język szwedzki i przedłożone Bolagsverket.

ABC biznesu

47

Zysk oddziału podlega takiemu samemu opodatkowaniu jak szwedzkiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Nazwa oddziału musi obejmować nazwę zagranicznej firmy wraz z dodatkiem „filial” i musi jednoznacznie określać kraj rejestracji spółki macierzystej.Nazwa musi odróżniać się od innych nazw w rejestrze firm Bolagsverket. Nagłówki na papierze firmowym filii, formularze zamówień oraz inne materiały muszą zawierać informacje o formie prawnej spółki, zarejestrowanym biurze, rejestrze w kraju pochodzenia i numerze w tym rejestrze oraz numerze w rejestrze filii w Szwecji.

ABC biznesu

Szwecja

Law

Transcript of Szwecja