SZKOLENIE KOMENDANTW GMINNYCH ZOSP RPTemat: 4 Krajowy System Ratowniczo Ganiczy na szczeblu gminy.Autor: Maciej Schroeder

UWAGA DLA WYKADOWCY!Wykadowca na zajciach powinien dysponowa nastpujcymi przepisami:- Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoarowej. Dz. U. Nr 81, poz. 351 z 1991 r. z p. zm. tekst jednolity www.straz.gov.pl.- Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Pastwowej Stray Poarnej. Dz. U. Nr 88, poz. 400 z 1991 r. z p. zm. tekst jednolity www.straz.gov.pl.- Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999 roku w sprawie szczegowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-ganiczego. Dz. U. Nr 111, poz. 1311 z 1999 r.- Rozporzdzenie MSWiA zdnia14wrzenia 1998 r. sprawiezakresu,szczegowych warunkwitrybuwczaniajednostek ochrony przeciwpoarowej do krajowego systemu ratowniczo-ganiczego. Dz. U. 1998 nr 38 poz. 223.

Podstaw do utworzenia Krajowego Systemu Ratowniczo-Ganiczego stay si zapisy ustaw: o ochronie przeciwpoarowej i o Pastwowej Stray Poarnej, obydwie wydane 24 sierpnia 1991r.

Gwnym zamierzeniem ustawodawcy byo stworzenie jednolitego, skutecznego systemu ratowniczego, obejmujcego cay obszar szeroko rozumianego ratownictwa poarowego, technicznego, chemicznego i ekologicznego bez wzgldu na miejsce, rodzaj i charakter prowadzonych dziaa ratowniczych.

Krajowy system ratowniczo-ganiczy (KSRG) jest integraln czci organizacji bezpieczestwa wewntrznego pastwa obejmujc w celu ratowania ycia, zdrowia, mienia lub rodowiska, prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie poarw, klsk ywioowych lub innych miejscowych zagroe.

System skupia jednostki ochrony przeciwpoarowej, inne suby, inspekcje, strae, instytucje oraz podmioty, ktre dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziy si wspdziaa w akcjach ratowniczych.Konstrukcja systemu zakada, e zasady realizacji podstawowych zada ratowniczych s niezmienne i dostosowane do specyfiki wszelkiego rodzaju zdarze, rwnie zdarze masowych lub klsk ywioowych kiedy siy i rodki ratownicze s niewystarczajce organizacja dziaa ratowniczych wymaga modyfikacji priorytetw oraz dokonania uproszcze w procedurach dziaania.

Organizatorem systemu jest

Komendant Gwny PSP,

natomiast nadzr nad funkcjonowaniem spenia Minister Spraw Wewntrznych i Administracji.

Minister Spraw Wewntrznych i Administracji odpowiada za realizacj polityki pastwa w zakresie ochrony przeciwpoarowej oraz peni nadzr nad funkcjonowaniem krajowego systemu ratowniczo-ganiczego i dlatego zgodnie z zapisem ustawowym okreli, w drodze rozporzdzenia, zakres, szczegowe warunki i tryb wczania jednostek ochrony przeciwpoarowej, do krajowego systemu ratowniczo-ganiczego.

W ustawie o ochronie przeciwpoarowej zapisano, e KSRG ma na celu ochron ycia, zdrowia, mienia lub rodowiska poprzez:

walk z poarami lub innymi klskami ywioowymi,

ratownictwo techniczne,

ratownictwo chemiczne,

ratownictwo ekologiczne,

ratownictwo medyczne.Jakie zadania wykonywane s w ramach poszczeglnych ratownictw okrela rozporzdzenie MSWiA z dnia 29 grudnia 1999 roku w sprawie szczegowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-ganiczego.

Struktura organizacyjna KSRG

Zgodnie z waciwoci terytorialn, KSRG tworz oraz koordynuj jego funkcjonowanie, nastpujce organy wadzy: wjt (burmistrz lub prezydent miasta) w zakresie zada ustalonych przez wojewod, starosta, ktry okrela zadania i kontroluje wykonywanie zada na obszarze powiatu, a w sytuacjach nadzwyczajnych zagroe ycia, zdrowia, rodowiska i mienia zarzdza systemem przy pomocy powiatowego zespou reagowania kryzysowego, wojewoda, ktry okrela zadania i kontroluje ich wykonanie na obszarze wojewdztwa, a w sytuacjach nadzwyczajnych zagroe ycia, zdrowia, rodowiska i mienia zarzdza systemem przy pomocy wojewdzkiego zespou reagowania kryzysowego.

KSRG jest zorganizowany na trzech poziomach: - powiatowym, - wojewdzkim, - krajowym.

Poziomy wojewdzki i krajowy speniaj rol wspomagajc i koordynacyjn w sytuacjach wymagajcych uycia si i rodkw spoza obszaru danego powiatu lub wojewdztwa.Poziom powiatu Podstawowym ogniwem funkcjonowania KSRG jest powiat. Na poziomie powiatowym wykonuje si wszystkie podstawowe zadania systemu, zwizane z obszarem powiatu. Na poziomie powiatowym system tworz nastpujce podmioty systemu: 1) komenda powiatowa (miejska) PSP,

2) jednostki ochrony przeciwpoarowej majce siedzib na obszarze powiatu wczone do systemu, a przede wszystkim JRG PSP, a ponadto

takie jak: ochotnicze strae poarne, zakadowe strae poarne, zakadowe suby ratownicze, gminne zawodowe strae poarne, terenowe suby ratownicze, inne jednostki ratownicze.

3) powiatowy zesp reagowania kryzysowego, dziaajcy na podstawie przepisw o stanie klski ywioowej,

4) wczone do systemu inne suby, inspekcje, strae i instytucje,

5) specjalici w sprawach ratownictwa i inne podmioty, wczeni do systemu w drodze umowy cywilnoprawnej.

Starosta zapewnia skuteczne warunki realizacji biecych zada ratowniczych poprzez jednostki tego systemu, a w szczeglnoci:

Uzgadnia wsplne dziaanie tych jednostek na obszarze powiatu.Zatwierdza plany ratownicze obszaru powiatu oraz programy dziaania powiatowych sub, inspekcji i stray oraz innych jednostek powiatu w zakresie ich udziau w KSRG.Uwzgldnia w projekcie budetu powiatu niezbdnie rodki na skuteczne dziaania ratownicze powiatowych sub, inspekcji i stray oraz innych jednostek organizacyjnych powiatu oraz dysponuje rezerw budetow powiatu.Okrela zadania KSRG na terenie powiatu oraz kontroluje ich realizacj.Powouje powiatowy zesp reagowania kryzysowego.

Starosta zapewnia

W sytuacjach nadzwyczajnych zagroe ycia, zdrowia lub rodowiska oraz w stanach kryzysu kieruje systemem w zakresie: okrelania celw do osignicia i priorytetw dziaa ratowniczych, zabezpieczenia logistyki dla si ratowniczych i pomocniczych, zapewnienia minimalnych wymogw do przetrwania ludnoci na obszarach (lub z obiektw) dotknitych zdarzeniem, nadzorowania realizacji przydzielonych zada oraz monitoringu przebiegu dziaa ratowniczych.

KSRG funkcjonuje w dwch stanach:

staym czuwaniu i doranym reagowaniu polegajcym na podejmowaniu dziaa ratowniczych przez wasne siy i rodki powiatu i gmin; wykonywaniu dziaa ratowniczych wymagajcych uycia si i rodkw spoza powiatu, wtedy uruchamiany jest poziom wspomagania i koordynacji szczebla wojewdzkiego lub kraju.

Do KSRG mog by wczone jednostkiochronyprzeciwpoarowej, ktrychsiyi rodki przewidzianesdouycia w planach dziaa ratowniczychpo spenieniuwarunkw.Dosystemumoezostawczonajednostka,ktraposiada:1)co najmniejdwarednielubcikiesamochodypoarnicze, 2) wyszkolonych ratownikw w liczbie zapewniajcej pen obsad co najmniej dwch samochodw poarniczych,3)skutecznysystem cznocipowiadamiania ialarmowania,4)urzdzenia cznoci w sieci radiowej systemu na potrzeby dziaaratowniczych orazktrapozostajewstaejgotowoci do podejmowaniadziaaratowniczych.Do systemumoe by wczona take jednostka, ktra nie speniawarunkwwymienionych powyej,jeli jej dziaalno ma zastosowanie w warunkach przewidzianychw planiedziaaratowniczych. Ocenwymienionych warunkw przeprowadzawaciwy miejscowokomendantpowiatowy PSP.

Organizacja KSRG na obszarze gminy

Wczeniejednostkidosystemujestpoprzedzone zawarciem porozumieniamidzy waciwymmiejscowokomendantem powiatowym (miejskim)PSP, podmiotemtworzcymjednostkoraz t jednostk.

Porozumienie takie okrela w szczeglnoci:

1) siy i rodki przewidziane do wykorzystania w systemie,

2) zadania ratownicze przewidziane dla jednostki w ramach systemu,

3) wymagan liczb i poziom wyszkolenia ratownikw w jednostce,

4) sposb utrzymania stanu gotowoci jednostki, w szczeglnoci w zakresie:- sprawnoci technicznej samochodw i ich wyposaenia,- przygotowania ratownikw do dziaa,- przebiegu alarmowania.5) sposobw alarmowania jednostki,6) warunkw rozwizania porozumienia.

Kolejnym etapem jest przedstawieniewaciwemukomendantowi wojewdzkiemuPSP wykazu jednostek, z ktrymi komendant powiatowy zawarporozumienie, wraz z analiz zabezpieczenia operacyjnego podlegego obszaru.

Na wniosekkomendantawojewdzkiegoPSP,KomendantGwnyPSPwydajedecyzjw sprawiewczeniajednostkidosystemu.

Podstawowe obowizki i uprawnienia jednostki wczonej do KSRG to: Jednostka wczona do KSRG realizuje m.in. zadania jakie nakada na system ustawa o ochronie przeciwpoarowej, a mianowicie: walka z poarami i innymi klskami ywioowymi, ratownictwo techniczne, chemiczne, ekologiczne, medyczne oraz inne wg potrzeb. Jednostka bdzie dysponowana do realizacji powyszych zada na terenie: macierzystej miejscowoci (wasnego rejonu dziaania), gminy, a w ramach KSRG na teren powiatu. Jednostki wczone do odwodw operacyjnych take na teren wojewdztwa i kraju. Jednostka bdzie podlegaa okresowej ocenie stanu gotowoci bojowej. Moe otrzyma dofinansowanie z budetu pastwa, w ramach posiadanych na dany rok rodkw finansowych.

Wczenie jednostki do KSRG jest momentem przeomowym w jej dziaalnoci, dlatego te powinno ono odbywa si w sposb szczeglny, na zorganizowanych w tym celu uroczystych zbirkach, spotkaniach, itpUroczysto podpisania porozumienia organizuje si dla jednej jednostki lub kilku z terenu jednej gminy lub powiatu. Informacj na temat wczenia jednostki do KSRG naley przekaza spoecznociom lokalnym - poprzez rodki masowego przekazu, zebrania wiejskie itp.

Do zada gminy (Wjta, Burmistrza lub Prezydenta miasta) w zakresie KSRG naley:

realizacja ustalonych przez wojewod zada w zakresie KSRG, udzia w inspekcji gotowoci do dziaa ratowniczych przeprowadzanych przez organy inspekcyjne PSP w jednostkach OSP wczonych do KSRG, bieca wsppraca ze starostwem powiatu oraz komendantem powiatowym (miejskim) PSP w zakresie ochrony przeciwpoarowej oraz zapobiegania innym nadzwyczajnym zagroeniom ycia i zdrowia ludzi lub rodowiska na obszarze gminy, wspudzia w opracowywaniu planw ratowniczych powiatu w czci dotyczcej obszaru gminy,

udzielanie pomocy jednostkom OSP funkcjonujcym na obszarze gminy. wykonujc zadania z zakresu koordynacji funkcjonowania KSRG wjt realizuje zadania gminy w zakresie ochrony przeciwpoarowej, zapewnia siy i rodki do zwalczania poaru, klski ywioowej lub innego miejscowego zagroenia, wjt zapewnia gotowo bojow jednostek OSP funkcjonujcych na terenie gminy, podejmuje dziaania w celu wczenia do KSRG jednostek ochrony przeciwpoarowych utworzonych przez gmin, dokonuje analizy zagroe wystpujcych na terenie gminy w celu ustalenia: rodzaju i czstotliwoci wystpowania miejscowych zagroe, potrzeb w zakresie zapewnienia naleytej ochrony ludzi na danym terenie.

Zasady dysponowania si i rodkw posiadanych przez gmin. Podstawow si ratownicz na poziomie gminy s OSP. Wykonuj one zadania ratownicze wynikajce z potrzeb i moliwoci posiadanego sprztu, wyposaenia oraz wyszkolenia wspomagajc dziaania jednostek PSP.Podstawowym elementem systemu przyjmujcym informacje o zdarzeniach s SK w komendach PSP. Dla gminy takim stanowiskiem jest powiatowe (miejskie) SK na poziomie powiatowym.Powiatowe (miejskie) SK i wojewdzkie stanowiska koordynacji ratownictwa stanowi rwnie baz techniczn i informacyjn waciwych terenowo zespow reagowania kryzysowego.SK dokonuj biecej wymiany informacji niezbdnej do prognozowania zagroe i prowadzenia dziaa ratowniczych oraz stanowi centrum powiadamiania ratunkowego si i rodkw podmiotw systemu lub wspomagajcych system.

SK na wszystkich poziomach zorganizowane s w sposb zapewniajcy ich cige funkcjonowanie oraz pozwalajcy m.in. na:1) stae wspdziaanie z dyspozytorami lub innymi osobami z poszczeglnych podmiotw systemu,2) zapewnienie stosownych informacji kierujcemu dziaaniem ratowniczym,3) alarmowanie odwodw operacyjnych,4)alarmowanie czonkw sztabu oraz innych osb ujtych w planie ratowniczym,5) korzystanie z mapy cyfrowej i innych map operacyjnych,6) korzystanie z planw operacyjnych oraz dokumentacji operacyjnej, 7) korzystanie z cznoci przywoawczej, selektywnego wywoywania i alarmowania,

8) korzystanie z cznoci satelitarnej, radiowej, komrkowej oraz przewodowej,9) wspdziaanie ze specjalistami w sprawach ratownictwa, 10) wykorzystanie baz danych operacyjnych,11) korzystanie ze sprztu niezbdnego do rejestracji rozmw oraz analizowanie czasu wyjazdu i pobytu zadysponowanych si i rodkw do dziaa ratowniczych,12) stosowanie innych rodkw, urzdze, systemw cznoci i metod analizy, ktrych wykorzystanie moe usprawni dziaania ratownicze oraz realizacj zada poszczeglnych stanowisk kierowania.

Podmioty systemu s obowizane regularnie przekazywa szczegowe dane do stanowiska kierowania o stanie oraz dyspozycyjnoci swych si i rodkw oraz informowa o ich zadysponowaniu, w zakresie okrelonym przez komendanta powiatowego PSP.

Dysponowanie si i rodkw podmiotw systemu dla obszaru powiatu, wojewdztwa i kraju odbywa si z uwzgldnieniem rodzaju i wielkoci zdarzenia oraz liczby poszkodowanych, a take nastpujcych czynnikw:

1) moliwoci podjcia dziaa ratowniczych w najkrtszym czasie,2) aktualnego potencjau si i rodkw bdcych w dyspozycji odpowiednio na poziomie powiatu, wojewdztwa i kraju,3) moliwoci wykorzystania w dziaaniach ratowniczych si i rodkw spoza systemu,4) moliwoci wykorzystania odwodw operacyjnych systemu,5) moliwoci techniczno-logistycznego wsparcia dziaa ratowniczych,

6) procedury i uzgodnie zawartych w planach dziaa ratowniczych na poziomie powiatu, wojewdztwa i kraju,7) lokalnych zagroe i warunkw naturalnych na terenie dziaania podmiotw systemu, takich jak:a) gsto zaludnienia,b) infrastruktura komunalna i przemysowa,c) przeszkody naturalne: rzeki, jeziora, lasy, tereny bagienne, gry i sztuczne: linie kolejowe, kanay, autostrady, instalacje transportujce media niebezpieczne,d) charakterystyka istniejcych szlakw komunikacyjnych,e) tereny zajmowane przez poligony wojskowe.

Elementem spinajcym system ratowniczy powinny by powiatowe centra ratownicze (CPR) zapewniajce obsug europejskiego numeru alarmowego 112. W wielu powiatach utworzono na bazie PSK PSP, wsplne CPR-y (stray poarnej i pogotowia ratunkowego).

Literatura:Vademecum ochrony przeciwpoarowej w powiecie i gminie. Oficyna poligraficzna APLA SP.J. Kielce, 2004. Krajowy System Ratowniczo-Ganiczy. Ochrona przeciwpoarowa. Zbir przepisw. Firex, Warszawa, 2000. Marczyski D. KSRG a kierujcy dziaaniem ratowniczym. Przegld Poarniczy nr 2/2000.Skomra W. Kim jest kierujcy akcj ratownicz. Przegld Poarniczy nr 9/2005. Kubicki W. Krajowy System Ratowniczo Ganiczy. Materia z Konferencji: Wyposaenie techniczne jednostek KSRG stan aktualny oraz kierunki rozwoju. Edura, Warszawa, 2003.Wykorzystano:ustawy, rozporzdzenia i cytaty wymienione w podrczniku,karykatura: Micha Czerwiski,zdjcia: archiwum KW PSP Pozna. Foto S. Wodarczyk. Internet: KP PSP Nowy Tomyl pob. 27.03.2007.